EK- 1: · Web viewEk 2: Kurumun Tanınması Kontrol Formu. Bilginin Türü Çalışma (Yapıldı/Yapılmadı) Referans Çalışma Kağıdı Kurum İle İlgili Yasal Düzenlemeler

EK- 1: Çalışma Kağıdı Formatı

1

Ek 2: Kurumun Tanınması Kontrol Formu

Bilginin TürüÇalışma (Yapıldı/Yapılmadı)

Referans Çalışma Kağıdı

Kurum İle İlgili Yasal Düzenlemeler

Kurum İle İlgili İkincil Mevzuat

Kurumun Ana Faaliyet Alanı ve Faaliyet Gösterdiği Sektördeki Konumu

Kurumun Organizasyon Yapısı ve Görevleri

Kurumun Stratejik Planı, Performans Programı ve Çalışma Programı’ndan Denetim Yılına Esas Faaliyetlerin ve Bütçe Büyüklüklerinin Çıkarılması

Kurumun Denetim Yılı da Dahil Olmak Üzere Bütçe Tahmin ve Gerçekleşme Rakamlarının, Gelir-Gider ve Varlık-Yükümlülük Kalemlerinin Analizi

Kurum İle İlgili Muhtemel Yasal ve İdari Değişiklikler ve Bu Değişikliklerin Etkileri

Denetlenen Kurumun, İdari ve Mali Açılardan Bağlı veya İlgili Olduğu Kurumlarla Olan İlişkileri

Kurumun Harcama Birimlerindeki Personel Yapısı ve Faaliyetleri

Meclisin, Hükümetin, Medyanın ve Sivil Toplum Örgütlerinin Denetlenen Kurumun Faaliyetleri ve Faaliyetlerinin Raporlanması Üzerindeki Etkileri

Kurum Hakkında Yazılı ve Sözlü Basında, İnternette ve Diğer İletişim Platformlarında Yer Alan Haberler

Kurumun veya Kurum İçindeki Birimlerin Taraf Olduğu Mali Sonuç Doğuran Hukuki İhtilaflar ve Etkilediği Hesap Ve İşlemler

Kurumun Önceki Yıl Denetim Raporlarında (Sayıştay, (şayet mevcut ise ) Teftiş Kurulu

2



ve İç Denetim Birimi tarafından hazırlanan raporlar ve diğer çeşitli raporlar ) Konu Edilen Hususlar

İç Denetim Biriminin Cari Yıl Denetim Programında Yer Alan Denetim ve İnceleme Konuları

Mali İşlemlerin Muhasebeleştirilmesinde Kurumun Tabi Olduğu Mevzuat, Kullanılan Muhasebe Sistemi, Mali Raporlama Sürecinin İncelenmesi

Kurumun Mali İşlemlerini Raporlamada Ve Yönetim Süreçlerinde Kullandığı Bilişim Sistemlerinin İncelenmesi

Planlamaya Esas Önemlilik Seviyesinin Belirlenmesi

Kurum Hesabının Hesap Alanlarına Ayrılması ve Hesap Alanları İle İlgili Ön Analitik İncelemeler

Özellik Gösteren Hesap ve İşlemlerle İlgili İlave Çalışmalar

Hesap Alanları İle İlgili Mevzuatın, Yayınlanan Tüm Tebliğ ve Esasların, Kurum İçi Düzenlemelerin Derlenmesi

Hesap Alanlarına İlişkin Süreç Akımlarının Çıkarılması

Bilişim Sistemlerinden Etkilenen Hesap Alanlarının Tespit Edilmesi

Hesap Alanlarının Önemli-Önemsiz Tasnifinin Yapılması

Yapısal Risklerin Belirlenmesi

İç Kontrol Sistemleri İle İlgili Değerlendirme Çalışmalarının Yapılması

*Bu değerlendirme yapılırken Ek 4’te yer alan İç Kontrol Sistemini Değerlendirme

3



Formu Esas Alınacaktır.

4

Ek 3:Bilişim Sistemlerinden Etkilenen Hesap Alanlarının Belirlenmesi Formu

No Yapılan İş İşi Destekleyen Bilişim Sistemi (Program)

Etkilediği Hesap Alanları

5

Ek 4:İç Kontrol Sistemini Değerlendirme Formu

AŞAĞIDA YER ALAN İÇ KONTROL SİSTEMİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER, 5018 SAYILI YASA KAPSAMINDA FAALİYET GÖSTEREN KURUMLARDA İÇ KONTROL SİSTEMİ İLE İLGİLİ KANAAT EDİNMEK ÜZERE TASARLANMIŞTIR. BU ÇALIŞMALAR MALİYE BAKANLIĞI TARAFINDAN YAYINLANAN İÇ KONTROLLERE İLİŞKİN MEVZUATTAN DERLENMİŞ OLUP TAMAMEN ÖRNEK AMAÇLIDIR. DENETÇİLER KANAATLERİNİ VE MESLEKİ YETERLİKLERİNİ KULLANARAK DAHA DETAYLI YA DA DAHA İŞLEVSEL SORU SETLERİ HAZIRLAYABİLİR. BU FORM ASGARİ DÜZEYDE YAPILACAK ÇALIŞMALARI İÇERMEKTE OLUP ÖZELLİKLE KONTROL FAALİYETLERİ İLE İLGİLİ ÖNLEYİCİ, TESPİT EDİCİ VE DÜZELTİCİ KONTROLLERİN VARLIĞI HESAP ALANLARI İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARDA DETAYLANDIRILABİLİR.

İnceleme Bulgular Referans Çalışma Kağıdı

Kurum yönetimi ve çalışanlarının iç kontrollerle ilgili bilgi sahibi olmasına yönelik faaliyetler yapılmış mıdır? Planlanan çalışma var mıdır? Kurum yöneticilerinin iç kontrol sisteminin kurulması ve çalışması ile ilgili örnek faaliyetleri olmuş mudur?

Kurum personelinin tamamı Etik Davranış İlkeleri’nden haberdar mıdır? Kamu Görevlileri Etik Sözleşmesi tüm çalışanlar tarafından imzalanmış mıdır?

Kurumun misyonunun, vizyonunun, stratejik amaç ve hedeflerinin tüm personel tarafından öğrenilmesi ve sahiplenilmesi yönünde ne tür çalışmalar yapılmıştır?

Süreç kontrolünü sağlamak amacıyla, tüm birimlerde malî işlemlerin süreç akış şeması hazırlanmış ve üst yöneticinin onayı ile yürürlüğe konulmuş mudur?

Evrakları ve önemli belgeleri imzalamaya ve onaylamaya yetkili kişiler yazılı olarak belirlenip, ilgililere duyurulmuş mudur?

6


Uygun işe doğru personel görevlendirilmesine ilişkin ne tür politika ve prosedürler uygulanmaktadır?

Hassas görevlere ilişkin prosedürler belirlenmekte ve personele duyurulmakta mıdır?

Her görev için gerekli eğitim ihtiyacı belirlenip, eğitim faaliyetleri planlanıp uygulanmakta mıdır?

Yer değiştirme, üst görevlere atanma, eğitim, özlük hakları gibi insan kaynakları yönetimine ilişkin hususlar yazılı olarak belirlenip personele duyurulmakta mıdır?

Tüm harcama birimleri tarafından birim faaliyet raporları düzenlenip, harcama yetkilileri tarafından güvence beyanı verilmekte midir? Birim faaliyet raporlarında yer alan bilgi ve açıklamaların doğru ve güvenilir olup olmadığı nasıl kontrol edilmektedir?

Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan iç kontrol standartları kapsamında; iç kontrol sisteminin oluşturulması, uygulanması, izlenmesi ve geliştirilmesi amacıyla belirlenen standartlar ve bu standartlar için gerekli şartların yerine getirilmesi ile ilgili ne tür çalışmalar yapılmıştır?

Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen standartların dışında, kurum tarafından iç kontrollere yönelik olarak belirlenmiş ilave politika ve prosedürler var mıdır?

Muhasebe yetkilisi, 10.12.2003 tarih ve 5018 sayılı Kanun’un 62. maddesi ile 2005/9912 Karar Sayılı Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte belirtilen şartları taşımakta mıdır?

Mali hizmetler biriminde mali hizmetler uzmanı çalıştırılıyor ise bu uzmanlar 5018 sayılı Kanun’un

7


60. maddesinde belirtilen şartları taşımakta mıdır?

İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslarda yer alan limitleri aşan tüm taahhüt ve sözleşme tasarıları ön mali kontrole tabi tutulmakta mıdır? Ön mali kontrole gönderilmeyen taahhüt ve sözleşme tasarıları var ise bu durum üst yönetime raporlamakta mıdır?

Ön mali kontrol sonucunda uygun görüş verilmediği halde harcama yetkilileri tarafından gerçekleştirilen mali işlemler var mıdır? Var ise aylık dönemler itibariyle üst yöneticiye bildirilmiş midir?

İç Kontrol ve Ön Mali Kontrole İlişkin Usul ve Esaslarda yer alan ve ön mali kontrole tabi mali karar ve işlemlerin dışında ön mali kontrole tabi karar ve işlemler de belirlenmiş midir?

Ön mali kontrol görevini yürüten personelin mali işlem sürecinde görev almasını engelleyen ne tür önlemler alınmıştır?

İç kontrol sistemi yıllık olarak değerlendirilmekte ve üst yöneticiye raporlama yapılmakta mıdır? Eksikliklerle ilgili önlemler ve faaliyetler planlanmakta mıdır?

Kurumun sağladığı hizmetlerden yararlananların şikayet ve önerilerinin alınıp değerlendirileceği bir sistem kurulmuş mudur? Şayet kurulmuş ise amaçlandığı gibi çalışamakta mıdır?

Birim yöneticilerinin verdikleri görevleri takip edebildiği bir yönetim bilgi sistemi var mıdır?

Görevden ayrılan personel, iş ve işlemlerinin durumunu gösterir bir rapor hazırlamakta ve ilgililere vermekte midir?

Kurumun hazırladığı ve uyguladığı Stratejik Plan’da değişiklikler yapılmış mıdır?

8


Kurum stratejik amaç ve hedeflerine yönelik riskleri yıllık olarak belirlemekte midir? Bu risklerin gerçekleşme olasılığını ve muhtemel etkilerini analiz etmekte midir? Risklere karşı eylem planı hazırlamış mıdır?

Harcama birimi yetkilileri, birimlerine ilişkin stratejik plan ve performans programında yer alan faaliyetleri personeline duyurmakta mıdır?

Personel, görevlerini yerine getirebilmek için gerekli ve yeterli bilgiye zamanında erişebilmekte midir?

Bütçenin uygulanması ve kaynak kullanımı ile ilgili bilgilere, görevli personel zamanında erişebilmekte midir?

İdare bütçesinin ilk altı aylık uygulama sonuçları ve ikinci altı aya ilişkin beklenti ve hedefleri, süresi içersinde kamuoyuna duyurulmakta mıdır? Mali Durum ve Beklentiler Raporu’nda yer alan bilgi ve açıklamaların doğruluğu ve güvenilirliği nasıl kontrol edilmektedir?

Kurum personelinin hata, usulsüzlük ve yolsuzlukları rahatça bildirebileceği mekanizmalar kurulmuş mudur?

GENEL DEĞERLENDİRME:

9

Ek 5:İç Denetimin Etkinliğini Değerlendirme Formu

İnceleme Sonuç (Evet/Hayır)


Kurumda iç denetim birimi var mıdır? Varsa;

- İç denetim birimi, kurumun yönetim biriminden ayrı ve bağımsız bir yapılanmaya sahip midir?

- Üst Yöneticiler İçin İç Kontrol ve İç Denetim Rehberi’nde de yer aldığı üzere iç denetçiler için uygun çalışma ortamı, uygun fiziki ortam ve donanım sağlanmış, yeterli sayıda diğer personel ihtiyaçları karşılanmış mıdır?

- İç denetçi olarak atananlar, 5018 sayılı yasanın öngördüğü temel nitelikleri taşımakta mıdır?

- İç denetçiler 5018 sayılı Kanun’un 65. maddesinde öngörülen sertifikaya sahip midir?

- İç denetçiler yukarda sayılan şartlar dışında, İç Denetim Koordinasyon Kurulunca gerekli görülen diğer şartları taşımakta mıdır?

- Kamu idarelerine iç denetçi olarak atananlar, İç Denetim Koordinasyon Kurulu koordinatörlüğünde, Maliye Bakanlığınca iç denetim eğitimine tabi tutulmuşlar mıdır?

- Kurumda aynı maddenin son fıkrasına uygun olarak çıkarılan yönetmelikle belirlenen sayıda iç denetçi çalışmakta mıdır?

- Üst yönetici tarafından onaylanmış yıllık iç denetim programı var mıdır?

- İç denetçilere asli görevleri dışında görev verilmiş midir?

- İç denetim raporları ile bunlar üzerinde yapılmış işlemler İç Denetim Koordinasyon Kurulu’na gönderilmiş midir?

- Kurumda iç denetçi olarak istihdam edilen



personel, mesleğin gerektirdiği bilgi, ehliyet ve temsil yeteneğine sahip midir?

İç denetim birimi, kurum yönetimine rehberlik etme fonksiyonunu etkin bir şekilde yerine getirmekte midir?

İç denetim birimi tarafından hazırlanan raporlar, bağımsızlık ve rehberlik etme fonksiyonunu yansıtmakta mıdır?

Kurumsal yapının ve yönetim süreçlerinin etkililiğini değerlendirmeye yönelik yapılmış mıdır? Cevap Evet İse;

Yapılan öneriler yerine getirilmekte midir?

Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından iç denetim birimince, gerekli incelemeler yapılmakta ve önerilerde bulunulmakta mıdır?

Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapılmakta mıdır?

İç denetim birimi tarafından, idarenin harcamalarının, malî işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğu izlenip değerlendirilmekte midir?

Malî yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimi yapılmakta ve gerekli önerilerde bulunulmakta mıdır?

Kurumun hedeflerine ulaşmasını engelleyebilecek riskleri belirleme, analiz edip sınıflandırma ve alınması gereken önlemler ile ilgili yapılan veya planlanan bir çalışma var mıdır? Cevap evet ise;

-Alınması gereken önlemlerin uygulanması takip edilip değerlendirilmekte midir?

Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlandığında, bu durum ilgili idarenin en üst amirine bildirilmekte midir?



İç Denetim Birimi denetim ve inceleme konularını ve yıllık programını bağımsız olarak belirleyebilmekte midir?

İç Denetim Birimi denetim ve incelemeleri ile ilgili her türlü bilgi ve belgeye kolaylıkla erişebilmekte midir?

İç Denetim Birimi, birim faaliyetleri ile ilgili olarak üst yöneticiye raporlama yapmakta mıdır?

İç denetim birimi tarafından hazırlanan İç Denetim Yönergesi var mıdır? Cevap evet ise;

-Yönerge, İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından hazırlanan Kamu İç Denetim Birim Yönergesi’ne uygun olarak hazırlanmış mıdır?

-Yönergede iç denetçilere yaptırılacak danışmanlık ve benzeri görevlerin nitelik ve süreleri açıkça belirtilmiş midir?

-Yönergede risk değerlendirmesi çalışmaları ile ilgili hususlar, Kamu İç Denetim Risk Rehberi’ne uygun olarak düzenlenmiş midir?

İç Denetim Birimi, idarenin önemli riskleri, kontrol ve yönetim sorunları ile ilgili olarak üst yöneticiye düzenli olarak raporlama yapmakta mıdır?

Sayıştay denetimi sırasında, iç denetimin bulgularından yararlanılacak hususlar var mıdır?

DEĞERLENDİRME:

Ek 6:Temel Düzeyde Bilişim Sistemleri Kontrollerini Değerlendirme Formu

Bu form, Referans sütunu hariç dört sütundan oluşmaktadır:

Birinci sütunda, bilişim sisteminden kaynaklanabilecek riskleri minimize etmek için kurum tarafından oluşturulması gereken kontroller yer almaktadır.

İkinci sütunda, denetçinin bu kontrollerin oluşturulup oluşturulmadığını tespit edebilmesine yardımcı olması için hazırlanmış değerlendirme soruları bulunmaktadır.

Üçüncü sütunda, değerlendirme sorularının cevabını bulmak için denetçinin kullanmayı uygun gördüğü yöntemler (gözlem, belge inceleme, mülakat v.b) yer alacaktır. Denetçi, uygun göreceği yöntemlerle her bir kontrol mekanizmasının oluşturulup oluşturulmadığı noktasında kanıt toplayacaktır.

Dördüncü sütunda ise, denetçinin inceleme sonunda, kurum tarafından oluşturulması gereken kontrol mekanizmalarının ne derecede oluşturulduğuna ilişkin görüşü, tespit ettiği kontrol zafiyetleri ve bu zaafiyetlerden kaynaklanabilecek risklere ilişkin denetim bulguları yer alacaktır.

Bu form yardımıyla her bir kontrol alanı değerlendirilirken bu alanlara ilişkin risklerin ve bu risklerin etkilerinin azaltılması için alınması gereken önlemlerin bilinmesi yerinde olacaktır.

Olması Gereken Kontroller

Kontrol Değerlendirme Soruları

Belgeleme ve İnceleme Yöntemi

Denetim Bulguları

Referans

Politika Ve Strateji Kontrolleri

Politika ve strateji kontrollerinin amacı, uygun üst düzey BS politikaları ile desteklenmiş güvenli bir bilişim ortamı sağlamaktır.

PS 1- BS StratejisiKurumun bilişim sistemlerine ilişkin yazılı bir politika veya stratejisi olmalıdır.

- Kurumun, üst yönetim tarafından onaylanmış bilişim sistemlerini de kapsayan yazılı bir politika ya da strateji bildirimi var mı?




Denetim Bulguları

Referans

- Düzenli aralıklarla gözden geçiriliyor mu?

- Uygulamaya geçirilmesi için stratejik bir planlama süreci var mı?

PS 2- Risk DeğerlendirmesiBS stratejisi, BS ye ilişkin tehditleri, bu tehditlerin kuruma yönelik muhtemel etkilerini ve bu tehditlere karşılık risklerin etkisinin nasıl minimize edilebileceğini gösteren tasnif edilmiş risk değerlendirmelerini içermelidir.

- Bilişim sistemlerinden kaynaklanabilecek riskler değerlendiriliyor mu?

- Bu riskler düzenli olarak gözden geçiriliyor mu?

- Risk değerlendirilmesi ile görevli bir birim var mı?

- Risk kütüğü tutuluyor mu?

PS 3-BS İşletimine İlişkin GüvenceKurum, bilişim sistemlerinin istendiği gibi çalıştığından emin olmak için BS’nin denetlenmesini sağlamalıdır.

- İç denetim birimlerinin bilişim sistemlerini denetlemesine ilişkin bir düzenleme var mı?

- Temel BS faaliyetlerinin işletimi konusunda üst yöneticilere güven sağlayan bağımsız inceleme çalışmaları




Denetim Bulguları

Referans

yapılmakta mı?

PS 4- BS Güvenlik PolitikasıYönetim BS güvenlik politikasını tanımlamalıdır ve bunun personel tarafından anlaşıldığından ve ilgili politika ve prosedürlerin uygulanmasından sorumlu olduklarının bilindiğinden emin olmalıdır.

- Donanım, yazılım, veri ve programlara erişimin yetkili kullanıcılarla sınırlandığını güvence altına alan, BS güvenliğini kapsayan bir politika belgesi var mı?

- Kurum personeli bu güvenlik politikası konusunda bilgilendirilmiş mi?

- Yönetim tarafından sorumluluklar tanımlanmış ve onaylanmış mı?

- Güvenlik ihlalleri kaydediliyor, raporlanıyor ve gereği yerine getiriliyor mu?

PS 5- Teknik DestekKullanıcılar için zamanında ve yeterli düzeyde teknik yardım ve destek sağlayan prosedürler olmalıdır.

- Son kullanıcıları destekleyecek bir yapı (yardım masası) oluşturulmuş mu?

PS 6- Sistem - Sistemler bilgi




Denetim Bulguları

Referans

Kontrollerinin İncelenmesiSistem kontrollerinin standartlara uygunluğunun düzenli olarak incelenmesini sağlayacak bir yapı oluşturulmalıdır..

güvenliği açısından düzenli olarak inceleniyor mu?

- Kurum sistemlerinin düzenli aralıklarla iş hedeflerine uygun bir şekilde çalışmasını temin eden bir kontrol sürecine sahip mi?

- Sistemler tecrübeli sistem mühendisleri tarafından test ediliyor mu?

- Test sonuçları raporlanıyor ve uyumsuzluklar takip ediliyor mu?

PS 7- Personel PolitikasıKurumun BS personel eğitimi ve istihdamına ilişkin politikaları olmalıdır.

- Kurumun personel eğitimi ve istihdamına ilişkin politikaları var mı?

- Pozisyonlar için eğitim / formasyon yönünden hangi kriterlerin aranacağı (işi yürütmek için gerekli beceriler) doğru bir şekilde tespit edilmiş ve iş tariflerinde yer almış mı? Bilişim sistemiyle ilgili personel bu




Denetim Bulguları

Referans

vasıfları taşıyor mu?

- Çalışanların eğitimleri ve mesleki gelişimleri belgeleniyor ve izleniyor mu? Çalışanlar uygun eğitimleri alıyor mu?

PS 8- Belgeleme PolitikalarıBilişim sisteminin yapısı ile bütün iş ve işlemler açıkça belgelenmeli ve bu belgeleme inceleme amacıyla kolaylıkla ulaşılabilir durumda olmalıdır

- Yazılı belgeleme ve belge tutma politikaları var mı?

PS 9- Görevlerin AyrılmasıGörevlerin ayrılması ile ilgili politika ve süreçler geliştirilmelidir.

- Görevlerin ayrılmasına ilişkin politikaları var mı?

PS 10- Yasal UygunlukBilişim sistemlerine ilişkin oluşturulan politika ve prosedürler yasalara ve düzenlemelere uygun olmalıdır.

- Bilişim sistemlerine ilişkin oluşturulan politika ve prosedürler yasalara ve düzenlemelere uygun mu?

- Kullanılan programlar lisanslı




Denetim Bulguları

Referans

mı?

PS 11- Üçüncü Kişilerden Hizmet AlımıÜçüncü kişilerden bilişim sistemleri ile ilgili hizmet alımları belirli usul ve esaslara tabi olmalıdır.

- Üçüncü kişilerden bilişim sistemleri ile ilgili hizmet alımlarına ilişkin bir düzenleme yapılmış mı?

- Sözleşmelerde bilgi güvenliğine ilişkin hükümler var mı?

Yazılım Geliştirme Ve Değişim Yönetimi Kontrolleri

Yazılım Geliştirme ve Değişim Yönetimi Kontrollerin amacı, kurum stratejisi, hedefleri ve amaçları doğrultusunda bilişim sistemlerine ilişkin donanım ve uygulama yazılımlarını geliştirmek, satın almak, uygulamaya koymak ve güncellemek veya yenisi ile değiştirmek ve bilişim sistemlerinde üretilen verilerin bütünlüğünü koruyarak değişimin iyi yönetilmesini sağlamaktır.

YGDY 1- Politika ve ProsedürlerKurum yazılım geliştirme ve değişim yönetimine ilişkin yazılı politika ve prosedürlere sahip olmalıdır.

- Kurum yazılım geliştirme ve değişim yönetimine ilişkin yazılı politika ve prosedürlere sahip mi?

YGDY 2- Projelerin OnaylanmasıYazılım geliştirme ve değişim yönetimine ilişkin tüm projeler, kullanıcı ve bilişim sistemleri

- YGDY ilişkin projeler üst yönetim tarafından onaylanıyor mu?




Denetim Bulguları

Referans

birimlerinin onayı alındıktan sonra üst yönetim tarafından onaylanmalıdır

YGDY 3- Geliştirme OrtamıYeni sistem kullanımda olan sistemden farklı bir ortamda geliştirilmelidir.

- Yeni sistem kullanımda olan sistemden farklı bir ortamda geliştiriliyor mu?

YGDY 4- Kullanıcıların KatılımıKurum geliştirilmekte olan sisteme, son kullanıcıların test aşamasında aktif katılımını sağlamalıdır.

- Geliştirilmekte olan sistemin performansı kullanıcılar tarafından test edilip onaylanıyor mu?

YGDY 5- Eski ve Yeni Sistemin Birlikte ÇalışmasıGeliştirilen yeni sistem uygun çalıştığı konusunda yeterli düzeyde test edildikten sonra, bir süre kullanılmakta olan sistemle paralel çalıştırılmalı ve bu uygulama bütünüyle

- Geliştirilen sistem tamamen uygulamaya geçmeden önce kullanılmakta olan sistemle paralel olarak çalıştırılıyor mu?




Denetim Bulguları

Referans

belgelenmelidir.

YGDY 6- Sistem Geliştirenlerin Transferde Görev AlmamalarıGeliştirilen sistemin kullanılacak olan ortama geçirilmesi sırasında sistemi geliştirenlerin görev almaması sağlanmalıdır.

- Geliştirilen sistem, sistemi geliştiren personelden farklı kişiler tarafından canlı çalışma ortamına geçiriliyor mu?

YGDY 7- Acil DeğişikliklerKurum acil değişiklik ihtiyaçlarını karşılamada yazılı prosedürlere sahip olmalıdır.

- Acil sistem değişiklikleri için kurum yazılım geliştirme ve değişim yönetimi çerçevesinde benzer bir süreç izlenmekte midir?

Fiziksel ve Çevresel Kontroller

Fiziksel kontrollerin amacı, bilişim sistemleri donanım ve yazılımını kasten ya da kazaen oluşan hasarlardan, doğal tehlikelerden, izinsiz erişim sonucu bozulmadan, hasar verilmesinden ve hırsızlıktan fiziki olarak korumaktır.

FK 1- Politika ve ProsedürlerKurum fiziksel güvenlik kontrollerine ilişkin politika ve prosedürlere sahip olmalıdır.

- Kurumun BS teçhizatı, yazılım ve verilerin fiziksel güvenliği için yazılı politika ve prosedürleri var mı?

- Bu güvenlik belgeleri kurum çalışanlarının




Denetim Bulguları

Referans

bilgisine sunulmuş mu?

- Güvenlik önlemlerine ilişkin sorumluluklar açıkça belirlenmiş mi?

FK 2- Yetkisiz ErişimKurum, bilişim sistemlerini yetkisiz fiziksel erişimlerden korumalıdır.

- BS unsurlarının bulunduğu bina ya da odaya erişim için kullanılan kapılar kilitli tutuluyor mu?

- Güvenlik görevlileri, kimlik kartları ve elektronik giriş kartları gibi önlemler kullanılmak suretiyle tesislere erişim sadece buraları düzenli olarak kullanması gereken personelle sınırlandırılmış mı?

- İşten kovulan veya ayrılan personelden anahtar ve kimliklerinin alınmasını öngören düzenlemeler yapılmış mı?

- Bu personelle ilgili olarak güvenlik görevlilerine yazılı bilgi ulaştırılıyor mu?




Denetim Bulguları

Referans

- Mesai dışında çalışan güvenlik görevlisi ve temizlikçi gibi personelle ilgili olarak özel kontrol mekanizmaları ihdas edilmiş mi?

- BS bulunduğu yerlere gelen ziyaretçiler kontrol ediliyor mu?

- Ziyaretçilerin kim oldukları, ne iş yaptıkları, kimi ziyaret ettikleri, giriş ve çıkış saatlerini de içerecek şekilde kaydediliyor mu?

- Ana bilgisayar odası veya veri depolama birimi gibi hassas bölgelere giden ziyaretçilerin kaydı tutuluyor, imzaları alınıyor ve yanlarına refakatçi veriliyor mu?

- Giriş kodları düzenli olarak değiştiriliyor mu?

- Stratejik noktalara video kameralar konulmuş mu?




Denetim Bulguları

Referans

- Hırsız alarmı kurulmuş mu?

- Hassas ve kıymetli donanım parçaları kilitlenmek suretiyle muhafaza ediliyor mu?

- BS bulunduğu odaya giriş ve çıkışlar için güvenlik görevlileri istihdam edilmiş mi?

FK 3- Envanter KayıtlarıBS ekipmanlarına ilişkin olarak demirbaş kayıtları doğru yapılmalı, ekonomik ömrünü dolduran unsurların da zamanında kayıtlardan çıkarılması sağlanmalıdır.

- Donanım, yazılım ve diğer bilişim sistemleri teçhizatının envanter kayıtlarının doğru yapılmasına ilişkin önlemler alınmış mı?

- Satın alınan bütün BS unsurlarının kayıtlara doğru şekilde alınması ve ekonomik ömrünü dolduranların da kayıtlardan çıkarılmasına ilişkin tedbirler alınmış mıdır?

FK 4- Çevresel TehditlerKurum BS güvenliğinin

- Yangın alarmı ve buna ilişkin güvenlik sistemi kurulmuş mu?

- Uygun yangın




Denetim Bulguları

Referans

sağlanması için çevresel kontrollerin de bulunması gerektiğini bilmeli ve gerekli önlemleri almalıdır.

söndürme sistemleri kurulmuş mu?

- Su baskınına karşı donanım yerden yüksekte kurulmuş mu?

- Çatı, su ve kanalizasyon borularının düzenli bakımı sağlanıyor mu?

- Elektrik kaynaklı problemler yaşanmaması için güç kaynakları, destek jeneratörleri ve voltaj regülatörleri kurulmuş mu?

- Kullanılan cihazların özelliklerine göre soğutma, ısıtma ve havalandırma sistemleri oluşturulmuş mu?

- Ana BS merkezlerinin bulunduğu odalarda anti-statik döşemeler kullanılmış mı?

FK 5- Kritik SistemlerKurum, BS’nin önemli unsurlarını sürekli

- Kritik olarak görülen faaliyetlere ilişkin BS düzenli olarak gözden




Denetim Bulguları

Referans

gözetim altında tutmalıdır.

geçiriliyor mu?

FK 6- İş Sürekliliği Kurum, iş faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamak için, korunması gereken bilgilerini bir stratejiye dayalı olarak belirli periyotlarla yedeklemelidir. Deprem gibi olası bir doğal felaket sonrası en az kayıpla sistemin yeniden kurulması ve iş aksaklıklarının giderilmesi için planlar yapılmalı ve bunlar düzenli olarak test edilmelidir.

- Kurum yedekleme stratejisine sahip midir?

- Verilerin kaybolduğu veya erişilemez olduğu durumlarda, bilgi dosyalarını korumak için yedeklenen unsurlar, tekrar kullanılmak üzere, kurum dışında bir yerde saklanmakta mıdır?

- Olağanüstü durumlara ilişkin bir plan var mı, düzenli olarak test edilip raporlanıyor mu?

FK 7- Koruma AraçlarıBilişim sistemleri, zararlı yazılımlardan korunmalıdır.

- Kurum bilişim sistemlerini etkin şekilde koruyacak sürekli güncellenen virüs koruma yazılımları kullanıyor mu?

FK 8-Firewall Firewall diğer taraflar ile olan iletişimin denetim

- Sistemde firewall kullanılıyor mu?




Denetim Bulguları

Referans

izini sağlamalı, şüpheli faaliyetler belirlendiğinde uyarmalı ve kurumun ağını virüslerden korumalıdır.

FK 9- Üçüncü KişilerÜçüncü kişiler kurumun veri güvenliğinden sorumlu olduğunda, kurum yeterli yedekleme prosedürlerine sahip olmalı ve kurum denetim hakkını saklı tutmalıdır.

- Veri güvenliğinden sorumlu üçüncü kişiler, kurum tarafından denetleniyor mu?

- Veriler uygun şekilde yedekleniyor mu?

FK 10- Verilerin TransferiVerilerin transferinde ağ yapıları, disketler veya diğer taşıma araçları kullanıldığında yönetim transferin elektronik imza ve veri şifreleme yöntemleri kullanılarak hem tam hem de doğru biçimde yapıldığından emin

- Veri transferine ilişkin süreçler belirlenmiş mi?

- Verinin elektronik ortamda transferinde, tam, doğru ve gizli olmasını ve gönderinin gönderen tarafından reddedilememesini sağlayacak kontroller var mı?




Denetim Bulguları

Referans

olmak zorundadır. Verinin ağ yapısı ile iletiminde, iletilen verinin formatının belirlenmesi ve otomatik hata belirleme ve doğrulama olanaklarını içeren bir iletişim protokolünün olması gerekmektedir.

Mantıksal Erişim Kontrolleri

Mantıksal erişim kontrollerinin amacı, bilişim sistemlerinin her türlü yetkisiz erişime ve bilginin değiştirilmesine, açığa çıkartılmasına ve kaybına karşı korunmasıdır.

MEK 1- Güvenlik YaklaşımıKurumun BS’ne ve uygulama programlarına mantıksal erişim güvenliğini sağlayan bir erişim kontrol politikası olmalıdır.

- Kurumun, bir erişim kontrol politikası var mı? Bu belgelenmiş ve güncelleştirilmiş mi?

MEK 2- Kullanıcı ŞifreleriHer sistem kullanıcısının kendine özel ve kendisi tarafından tanımlanmış bir şifresi olmalıdır.

- Kurumun kullanıcı şifreleriyle ilgili politikaları var mı?

- (Biçim, parola değişikliği, alfabetik veya sayısal karakterlerin kullanılması, gizlilik,




Denetim Bulguları

Referans

Bu şifrelerin belirli aralıklarla değiştirilmesini zorunlu kılan düzenlemeler yapılmalıdır.

Kullanıcı şifreleri şifre dosyalarında kodlanarak korunmalıdır.

yeniden kullanılabilirlik, ortak şifre kullanılması, şifre paylaşımı, acil durum şifrelerinin kullanılması, tek yönlü veri şifrelemesi konularında belirlenmiş bir politika var mı?)

- Yazılan şifrenin ekranda görünmemesi sağlanıyor mu?

- Kullanıcı şifreleri şifre dosyalarında kodlanarak korunuyor mu?

MEK 3- Kullanıcıların tanımlanmasıOrtak alanlar şifre kontrolleri vasıtasıyla sınırlandırılmalı, seçilen araçlar özel kullanıcı vasıflarına göre kısıtlanmalıdır.

- İşletim sistemine, veri dosyalarına ve uygulamalara erişimin kısıtlanması için mantıksal erişim kontrolleri kullanılıyor mu??

- Belirli bir uygulama içerisinde çalışması gereken personelin diğer uygulamalara erişimi engelleniyor mu?

- Sisteme erişim ayrıcalıkları tam olarak tanımlanıyor




Denetim Bulguları

Referans

mu?

- Kullanıcıların sisteme erişimleri yetki ve sorumluluklarına bağlı olarak sınırlandırılıyor mu?

MEK 4- Zaman AşımıBütün sistemler eğer uzun süre kullanılmıyorsa zaman aşımına uğramalı, kullanıcılar ekran koruyucu kullanmanın gereğinin farkında olmalı eğer çalışmaya devam etmiyorlarsa program kendiliğinden sonlanmalıdır.

- Sisteme şifre ile giriş yapıldıktan sonra, sistem açık bırakılarak belirli bir süre kullanılmadığında otomatik olarak kapanıyor mu?

MEK 5- Oturum Açma SınırlamasıSistemin bütünlüğünü koruyan oturum açma prosedürleri olmalıdır.

Sitem sınırlı sayıda başarısız şifre giriş teşebbüsüne izin

- Sisteme erişmek için güvenli oturum açma uygulamaları var mı?

- Sistem başarısız şifre giriş denemelerini sınırlandırıyor mu?




Denetim Bulguları

Referans

vermelidir.

MEK 6- Yetkisiz Erişim Teşebbüslerinin Gözden GeçirilmesiBS veya kullanıcı birim yöneticisi, düzenli olarak her bir önemli sistemi, uygulamaların kimlik doğrulamalarını, yetkisiz erişim vakasını gözden geçirmelidir. İşletim hataları ve erişim ihlalleri kütüklerde kaydedilmeli ve kütükler belirli aralıklarla incelenmelidir.

Normal olmayan ve beklenmeyen hususlar takip altına alınmalıdır.

- Sisteme yetkisiz giriş denemeleri kullanıcı kütüklerine kaydedilip periyodik olarak gözden geçiriliyor mu?

- Dışarıdan sisteme giriş denemeleri yönetime raporlanıyor mu?

MEK 7- Kullanıcı Hesabının Devre Dışı BırakılmasıKullanıcının eş zamanlı olarak birden fazla oturumu kullanması önlenmelidir.

- Sistem aynı şifre ile aynı anda birden fazla giriş yapılmasına izin veriyor mu?

- Belirli sayıda başarısız şifre denemesinden sonra sistem o şifrenin kullanımını devre dışı




Denetim Bulguları

Referans

Belirli sayıda başarısız oturum açma teşebbüsünden sonra kullanıcı hesapları kullanılamaz hale gelmelidir.

bırakıyor mu?

MEK 8- Görevden AyrılmalarKurum tarafından, personelin görev değişikliği olduğunda veya işten ayrıldığında sisteme erişim haklarının güncellendiği veya iptal işlemlerinin yapıldığı güvencesini veren resmi politika ve prosedürler tesis etmelidir. Erişim hakları ile ilgili insiyatif yöneticide olmalıdır.

- Kurumdan ayrılan personelin sisteme erişim yetkileri derhal kaldırılıyor mu?

MEK 9- Yönetici HaklarıYönetici hakları ancak işini yapmak için bu yetkiye ihtiyaç duyan sınırlı sayıda kişiye verilmelidir. Sistem yöneticisi veya ayrıcalıklı

- Sistem yöneticilerinin ayrıcalıklı yetkilerini nasıl kullandıkları takip ediliyor mu?




Denetim Bulguları

Referans

kullanıcıların faaliyetleri kütüğe kaydedilmeli ve belirli aralıklarla gözden geçirilmelidir.

Ek 7:Yapısal Risk Değerlendirme Formu

Hesap Alanı Yapısal Risk Göstergeleri

1. Hesap Alanı

Hesap Alanı İçin Belirlenen Yapısal Risk Seviyesi:

2. Hesap Alanı


3. Hesap Alanı


4. Hesap Alanı


5. Hesap Alanı


Ek 8:Kontrol Riski Değerlendirme Formu

Hesap Alanı Kontrol Riski Göstergeleri Risk Seviyesi

1. Hesap Alanı

Hesap Alanı İçin Belirlenen Kontrol Riski Seviyesi:

2. Hesap Alanı


3. Hesap Alanı


4. Hesap Alanı


5. Hesap Alanı


Ek 9: Riskleri Birlikte Değerlendirme Formu

Yapısal Risk ve Kontrol Riski Değerlendirme Formu

Hesap Alanı

Yapısal RiskSeviyesi

Kontrol Riski Seviyesi

BirleştirilmişRisk Değerlendirmesi(Yüksek/Orta/Düşük)

Ek 10: Kontrol Testleri Formu

1. Kontrol Testleri Formu aşağıda yer almaktadır.

2. EK 10/1, EK 10/2, EK 10/3, EK 10/4, EK 10/5, EK 10/6, EK 10/7, EK 10/8 numaralı örnek formlarda hesap alanı temelinde denetim hedefleri itibariyle kontrollerin test edilmesine yönelik, bazı hesap alanlarına ilişkin örnek mahiyetinde ana kontrol sorularına ve kontrollere yer verilmiştir. Denetlenen kurumun yapısına bağlı olarak ana kontrol sorularının sayısının ya da mahiyetinin değişiklik arz etmesi mümkün bulunmaktadır. Diğer taraftan ana kontrol sorularına karşılık gelebilecek kontroller yok ise bunun, her zaman için ana kontrollerin bulunmadığı anlamına gelmediği ve eşit derecede geçerli başka kontrollerin mevcut olabileceği dikkate alınmalıdır.

3. Kontrol Testleri Formu başvuru kolaylığı açısından hesap alanı temelinde düzenlenmiş olmakla birlikte bir kurumun sahip olduğu önemli kontrol mekanizmalarının değerlendirilmesinde, birden fazla hesap alanını ilgilendiren kontroller denetçi tarafından gözden kaçırılmamalıdır.

Düzenleyen:

Uygulayan:

Gözden Geçiren:

Ana Kontrol Soruları

Örnek Kontroller Değerlendirme


Tamlık

Gerçekleşme

Doğruluk

Düzenleyen:

Uygulayan:

Gözden Geçiren:




Uygunluk

Sınıflandırma ve Anlaşılırlık

Dönemsellik

Aidiyet

Değerleme

Mevcudiyet

Ek 10/1: Kontrol Testleri Formu - Yatırım Harcamaları (Örnek)

Ana Kontrol

Soruları

Örnek Kontroller Değerlendirm

e

Referans

Çalışma

Kağıdı

Tamlık

1- Tüm işlemlerin

kayıt altına

alınmasını sağlayan

kontroller var mıdır?

1.1 Hakediş raporu, hak ediş

icmali, yapılan işler listesi, fiyat

farkı icmali, proje ve metrajlar ile

taahhüt evrakı ve sözleşme

tasarıları üzerinde ön mali

kontrolün ne şekilde yapıldığını ve

hakediş ödemelerinin yapılmasını

sağlayan kontrollere bakılır.

1.2 Ödeme belgesine ekli hakediş

tutarları ile banka hesapları

dekontlarının periyodik olarak

mutabakatının ne şekilde

yapıldığına bakılır.

1.3 Eksik veya yanlış kayıtları

tespit etmek amacıyla mali

hizmetler birimi tarafından ve

harcama birimindeki

gerçekleştirme görevlileri ve

muhasebe yetkilisi tarafından

yapılan kontrollere bakılır.

1.4 Muhasebe yetkilisince hakediş

ödemelerinin yatay dikey

toplamların kontrolünün ve eki

belgelerdeki toplamlar ile ödeme

belgesi toplamlarının

mutabakatının ne şekilde yapıldığı

kontrol edilir.

2. Ödemelerin

yapılan işler karşılığı

olduğunu gösteren

2.1 Mali işlemler süreç akış

şemasına uygun harcama (hakediş

ödemesi) sürecindeki görevli

gerçekleştirme görevlileri

Ana Kontrol

Soruları


e

Referans

Çalışma

Kağıdı

kontroller var mıdır? tarafından ödeme belgesi

üzerindeki (önceki süreci ve

ödeme belgesine ekli belgelerin)

kontrolünün ne şekilde yapıldığına

bakılır.

2.2 Ödemeye ilişkin olarak

müteahhitlerden gelen şikayetler

hakkında işlem yapılıp

yapılmadığına bakılır.

2.3 Ödemeye ilişkin ilgili

mevzuatta (ör; Merkezi Yönetim

Harcama Belgeleri Yönetmeliği,

Kamu İhale Kanunu ve ikincil

mevzuatı ile 5018 sayılı Kanun vs)

sayılan belgelerin ve yetkili

imzaların tamam olmasına ve

bunun muhasebe yetkilisince ne

şekilde kontrol edildiğine bakılır.

2.4 Kontroller 1.1

2.5 Fiili olarak işlerin (yapım, mal

ve hizmet) yapıldığını gösteren

kayıtlara bakılır.

3. Ödemelerin gerçek

ve doğru bir şekilde

muhasebeleştirilmesi

ni temin eden


3.1 Muhasebe hesap kayıtları

incelenir.

Gerçekleşme

4. Hayali kişilere

yapılan ödemeleri

4.1 Hakediş ödemesinin hak

sahibine yapılmasına yönelik

muhasebe yetkilisince uygulanan

Ana Kontrol

Soruları


e

Referans

Çalışma

Kağıdı

(fiktif ödemeleri)

engelleyecek veya

tespit edecek


kontrol prosedürlerine bakılır.

4.2 Hakediş raporunda ödeme

yapılan işler ile yapı işleri

biriminden alınan veriler (yapılan

işler listesi) arasında mutabakatın

sağlanmasına yönelik olarak

kontrollerin ne şekilde yapıldığına

bakılır.

4. 3 Kontroller 2.5

4.4 Gerek manuel gerekse

bilgisayar yardımı ile yapılan hak

ediş hesaplamasında verilerin

yetkili kişiler tarafından

hazırlandığının ve bunlara

dışardan (sonradan ) müdahalenin

mümkün olup olmadığının,

verilerdeki değişiklik ve

düzeltmenin ne şekilde

yapılmakta olduğunun kontrolüne

bakılır.

4.5 İhale sürecindeki işlemler ile

hakediş hazırlama ve ödeme

prosedürlerinin (görevler ayrılığı

ilkesine uygun olarak) farklı

birimlerce yerine getirilip

getirilmediğine bakılır.

4.6 Yetkisiz işlemlerin yapılmasını

engellemek amacıyla periyodik

kontrollerin mevcut olup

olmadığına bakılır.

5. Ödemelerin hak

sahibi olmayan

kişilere yapılmasını

engelleyen veya

5.1 Kontrol 4.1

5.2 Kontrol 2.3

5.3 Kontrol 4.4

Ana Kontrol

Soruları


e

Referans

Çalışma

Kağıdı

tespit eden kontroller

var mıdır?

6- Yapılmayan bir

iş/imalat karşılığı

olarak müteahhitlere

ödemede

bulunulmasını

engelleyen veya bu

tür ödemeleri tespit

eden kontroller var

mıdır?

6.1 Kontrol 2.5

6.2 Kontrol 4.4

6.3 Toplam ödeme veya fiyat farkı

tutarlarında olağanüstü artışların

gerçekleştiği durumlara ilişkin

kontrol süreçlerine bakılır.

Doğruluk

7. Ödemelerin fazla

veya eksik

hesaplanıp

ödenmesini

engelleyen veya bu

tür ödemeleri tespit

eden kontroller var

mıdır?

7.1 İlgili işlerle ilgili taahhüt

evrakı ve sözleşme tasarıları ile

hak ediş raporu üzerinde mali

hizmetler birimince ön mali

kontrol yapıldığının ve bunun

sonucunda düzenlenen “kontrol

edilmiştir” şerhinin veya “yazılı

görüş”ün incelenmesi.

7.2 Eğer ihale işlemleri ve hak

ediş ödemeleri bilgisayar yardımı

ile yapılıyorsa kullanılan

programın ve verilerin

güvenilirliğine ilişkin kontrollere

bakılır.

7.3 Harcama sürecinde görevli

gerçekleştirme görevlilerince, hak

ediş ödemelerinin verilen teklife

uygun hesaplandığının kontrolüne

bakılır.

8.1 Muhasebe yetkilisince, hak

ediş ödemesi ile ilgili en son

Ana Kontrol

Soruları


e

Referans

Çalışma

Kağıdı

aşamada gerçekleştirilen maddi

hatalara ilişkin kontrollere bakılır.

8. Yapılan işlerin ve

fiyat farklarının

hesaplanmasında

esas alınan

unsurların yanlış

oran ve miktarlarda

uygulanması

suretiyle yapılan

ödemeleri engelleyen

veya tespit eden


8.2 Kontrol 7.1

8.3 Kontrol 7.3

8.4 Kontrol 7.2

Uygunluk

9. Mevzuata aykırı

yapılan (ödemenin

yapılması için

zorunlu şartları

taşımayan) ödemeleri

engelleyen veya

bunları tespit eden


9.1Hakediş ödemesinin her

aşamasındaki yetkili görevlilerce

yapılan (veri girişi, ödemeler,

kesintiler, v.b) işlemlerin ilgili

mevzuatına uygun olduğunun

(hesaplamasına, zamanında

yatırılmasına v.b) kontrolüne

bakılır.

9.2 Yetkilendirmelerin görevler

ayrılığı ilkesine uygun olarak

yapılıp yapılmadığına bakılır.

9.3 Gerekli diğer tüm ilave

kontroller şartlar dahilinde

belirlenir.

Sınıflandırma

10. Ödemelerin

yanlış

10.1 Mali hizmetler birimince ve

harcama sürecinde görevli

Ana Kontrol

Soruları


e

Referans

Çalışma

Kağıdı

sınıflandırmasını

(bütçesine, bütçe

tertibine, ayrıntılı

harcama programına

göre) ve

özetlenmesini

engelleyen veya

bunları tespit eden


gerçekleştirme görevlilerince


10.2 Kontrol 3.1

11. Gerektiği gibi

açıklanmamış-

bildirime konu

olmamış - özellik arz

eden ödemeleri

engelleyen veya

tespit eden kontroller

var mıdır?

11.1 Kontrol 3.1

11.2 Bu konuda üst düzey

periyodik kontroller olup

olmadığına bakılır.

Ek 10/2:Kontrol Testleri Formu – Mal Alımları (Örnek)




1- Tüm işlemlerin kayıt altına alınmasını sağlayacak kontroller var mıdır?

1.1. Hem doğrudan temin usulü hem de ihale yolu ile gerçekleştirilen mal alımlarında harcama talep formu yada benzer nitelikte bir belge düzenlenip düzenlenmediğine, düzenlenmişse ilgililerce imzalanıp imzalanmadığına bakılır.

1.2. Harcama talep formu üzerinde mali hizmetler birimi tarafından yapılan kontrollere (ödenek kontrolü vb) bakılır.

1.3. Tutarı bir milyon TL’yi aşan mal alımlarına ilişkin taahhüt evrakı ile sözleşme tasarılarının ön mali kontrole tabi tutulup tutulmadığına bakılır.

1.4. Ön mali kontrole gönderilen sözleşme tasarıları ile taahhüt dosyaları üzerinde yapılan kontrollere bakılır.

1.5 Yapılan her sözleşme karşılığında “Taahhüt Kartı” açılıp açılmadığına ve sözleşme ve hak edişlerin takibi amacıyla





1.6 Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatta (ör; Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği, Kamu İhale Kanunu ve ikincil mevzuatı ile 5018 sayılı Kanun vs) sayılan belgeler ile yetkili imzaların tamam olmasına ve bunun muhasebe yetkilisince ne şekilde kontrol edildiğine bakılır.

1.7 Ödeme belgesine ekli fatura tutarları ile banka hesapları dekontlarının periyodik olarak mutabakatının yapılıp yapılmadığına, yapılıyorsa ne şekilde yapıldığına bakılır.

1.8 Eksik veya yanlış bildirimleri tespit etmek amacıyla mali hizmetler birimi tarafından ve harcama birimindeki gerçekleştirme görevlileri ve muhasebe yetkilisi tarafından yapılan kontrollere bakılır.

1.9 Muhasebe yetkilisince ödemelerin yatay dikey toplamların kontrolünün ve eki belgelerdeki toplamlar ile ödeme belgesi




toplamlarının mutabakatının ne şekilde yapıldığı kontrol edilir.

1.10.Söz konusu mal alımlarına ilişkin, alınan mal/mallar listesi, fiyat farkı icmali (varsa), taşınır işlem fişi, taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları üzerinde ön mali kontrolün ne şekilde yapıldığına ve ödemelerin yapılmasını sağlayan kontrollere bakılır.

1.11 Satın alınan tüm malların mal alım giderleri hesabına kaydedilip kaydedilmediğine ve buna yönelik yapılan kontrollere bakılır.

2. Ödemelerin yapılan işler karşılığı olduğunu gösteren kontroller var mıdır?

2.1.Mal alımlarında, taşınır işlem fişleri ile faturanın uygunluğuna yönelik yapılan kontrollere bakılır.

2.2 Harcama sürecinde görevli gerçekleştirme görevlileri tarafından ödeme belgesi üzerindeki (önceki süreci ve ödeme belgesine ekli belgelerin) kontrolünün ne şekilde yapıldığına bakılır.

2.3 Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatta (ör; Merkezi




Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği, Kamu İhale Kanunu ve ikincil mevzuatı ile 5018 sayılı Kanun vs) sayılan belgelerin ve yetkili imzaların tamam olmasına ve bunun muhasebe yetkilisince ne şekilde kontrol edildiğine bakılır.

2.4.Söz konusu mal alımlarına ilişkin, alınan mal/mallar listesi, yapılan işler listesi, fiyat farkı icmali (varsa), taşınır işlem fişi, taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları üzerinde ön mali kontrolün ne şekilde yapıldığına ve ödemelerin yapılmasını sağlayan kontrollere bakılır.

2.5 Fiili olarak malın teslim alındığını gösteren kayıtlara bakılır.

2.6 Ödemeye ilişkin olarak yükleniciden gelen şikayet bulunup bulunmadığına, bulunuyorsa şikayet hakkında işlem yapılıp yapılmadığına bakılır.

2.7. Sözleşmede öngörülen süre ve şartlarda teslim edilmeyen mallar için cezai işlem uygulanmasına




yönelik kontrollere bakılır. (tutanak vb)

2.8. Taşınır programı kayıtları ile ödemelerin uygunluğunun sağlanmasına yönelik kontrollere bakılır.

2.9. Malın sözleşmeye uygun olarak teslim edilip edilmediğini sağlayan kontrollere bakılır.

3. Ödemelerin gerçek ve doğru bir şekilde muhasebeleştirilmesini temin eden kontroller var mıdır?

3.1 Muhasebe hesap kayıtları incelenir.

3.2.Ödeme emri belgeleri üzerinde sorumlular ve diğer görevliler tarafından yapılan kontrollere ve ödeme emri belgelerinin sorumlular tarafından imzalanıp imzalanmadığına bakılır

4. Ödemelerin hayali veya hak sahibi olmayan kişilere yapılmasını engelleyen veya tespit eden kontroller var mıdır?

4.1 Mal alımına ilişkin ödemelerin hak sahibine yapılmasına yönelik muhasebe yetkilisince uygulanan kontrollere bakılır.

4.2 Ödeme yapılan mallar ile mal alımını sağlayan birimlerden alınan veriler ( teslim alınan mal listesi) arasında mutabakatın sağlanmasına yönelik olarak kontrollerin ne




şekilde yapıldığına bakılır.


4.4 Gerek manuel gerekse bilgisayar yardımı ile yapılan hak ediş hesaplamasında verilerin yetkili kişiler tarafından hazırlandığının ve bunlara dışardan (sonradan ) müdahalenin mümkün olup olmadığının, verilerdeki değişiklik ve düzeltmenin ne şekilde yapılmakta olduğunun kontrolüne bakılır.

4.5 İhale sürecindeki işlemler ile hakediş hazırlama ve ödeme prosedürlerinin (görevler ayrılığı ilkesine uygun olarak) farklı birimlerce yerine getirilip getirilmediğine bakılır.

4.6 Yetkisiz işlemlerin yapılmasını engellemek amacıyla periyodik kontrollerin mevcut olup olmadığına bakılır.

5- Satılmayan bir mal karşılığı olarak yüklenicilere ödemede


5.2 Gerek manuel gerekse




bulunulmasını engelleyen veya bu tür ödemeleri tespit eden kontroller var mıdır?

bilgisayar yardımı ile yapılan hak ediş hesaplamasında verilerin yetkili kişiler tarafından hazırlandığının ve bunlara dışardan (sonradan ) müdahalenin mümkün olup olmadığının, verilerdeki değişiklik ve düzeltmenin ne şekilde yapılmakta olduğunun kontrolüne bakılır.

5.3.Toplam ödeme veya fiyat farkı tutarlarında olağanüstü artışların gerçekleştiği durumlara ilişkin kontrol süreçlerine bakılır.

6- Mal giriş, transfer ve çıkışlarının tam olarak kayıtlara girmesini sağlayacak kontroller var mıdır?

6.1 Mal girişlerinde (satın alma, hibe, sayım fazlası, başka birimden transfer, atölyelerde üretim vs.) ayniyat giriş ve değerleme belgelerinin düzenlenmesi, bu belgelerin tam ve zamanında ayniyat birimine intikali ve bu suretle dönemsel olarak ayniyat belge, defter, cetvel, bilgisayar programı vs. ye geçilmesi, düzenli-sistemli şekilde muhafazası, muayene ve kabul komisyonu tutanaklarıyla




bağlantı kurulması, ayniyat belge, defter, cetvel, bilgisayar programı verileri arasında mutabakat sağlanması süreci üzerindeki kontrollere bakılır.

6.2 Mal çıkışlarında (satılma, fire, sayım noksanları, başka birimlere transfer, hurdaya ayrılma, kırılma, bozulma vs.) ayniyat çıkış ve değerleme belgelerinin düzenlenmesi, bu belgelerin tam ve zamanında ayniyat birimine intikali ve bu suretle dönemsel olarak ayniyat belge, defter, cetvel, bilgisayar programı vs. ye geçilmesi, düzenli-sistemli şekilde muhafazası, ayniyat belge, defter, cetvel, bilgisayar programı verileri arasında mutabakat sağlanması süreci üzerindeki kontrollere bakılır.

7. Belge, defter, cetvel, bilgisayar programı ayniyat kayıtlarının, birim, ambar-depo ve alanlardaki fiilen

7.1 Yetkili sayım komisyonlarınca ambar-depo, birim vd. alanlarda yıl sonu sayımları ve sayım sonuçlarının tutanağa bağlanması, sayım ve icmal




mevcut olan ayniyatla uygunluğunu gösteren kontroller var mıdır ?

cetvellerine aktarılması, sayım fazla ya da noksanları olması halinde mevzuatı çerçevesinde giriş ya da çıkış yapılması konularında yapılan kontrollere bakılır.

7.2 Yılı içinde gerek üst yönetimce gerekse ayniyat saymanlarınca kendi birimlerine ait mallar için yapılan kontrollere bakılır.

8. Kayıtlara intikal etmeksizin mal çıkışlarını ya da noksan girişleri engelleyecek veya tespit edecek kontroller var mıdır?

8.1 Mal çıkışının, talep sahibine ya da talep eden birimlere talep fişi karşılığında teslim alındığına dair imza vs. belgelemek suretiyle ve ilgili ayniyat kayıtlarına işlenmesine yönelik kontrollere bakılır.

8.2 Mal satın almalarda ihale, muayene-kabul, fatura vs. belgeleme, ambar-depo ya da birimlere girişler üzerindeki kontrollere bakılır.

8.3 Satın alma dışında mal girişlerinde ( hibe, transfer, sayım fazlası vs) fatura, tutanak, onay belgesi, değeri belli olmayanlar için kıymetlendirme belgesi vs.




üzerine kontrollere bakılır.

8.4 Mal girişlerinde (satın alma, hibe, sayım fazlası, başka birimden transfer, atölyelerde üretim vs.) ayniyat giriş ve değerleme belgelerinin düzenlenmesi, bu belgelerin tam ve zamanında ayniyat birimine intikali ve bu suretle dönemsel olarak ayniyat belge, defter, cetvel, bilgisayar programı vs. ye geçilmesi, düzenli-sistemli şekilde muhafazası, muayene ve kabul komisyonu tutanaklarıyla bağlantı kurulması, ayniyat belge, defter, cetvel, bilgisayar programı verileri arasında mutabakat sağlanması süreci üzerindeki kontrollere bakılır.


8.6 Gerek manuel gerekse bilgisayar yardımı ile yapılan mal hesaplamasında verilerin yetkili kişiler tarafından




hazırlandığının ve bunlara dışardan (sonradan ) müdahalenin mümkün olup olmadığının, verilerdeki değişiklik ve düzeltmenin ne şekilde yapılmakta olduğunun kontrolüne bakılır.

9. Ödemelerin fazla veya eksik hesaplanıp ödenmesini engelleyen veya bu tür ödemeleri tespit eden kontroller var mıdır?

9.1 Mal alımlarıyla ilgili taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları ile hak ediş raporu üzerinde mali hizmetler birimince ön mali kontrol yapıldığının ve bunun sonucunda “kontrol edilmiştir” şerhinin bulunup bulunmadığı kontrol edilir.

9.2 Eğer ihale işlemleri ve hak ediş ödemeleri bilgisayar yardımı ile yapılıyorsa kullanılan programın ve verilerin güvenilirliğine ilişkin kontrollere bakılır.

9.3 Harcama sürecinde görevli gerçekleştirme görevlilerince, ödemelerin verilen teklife uygun olarak hesaplanmasına yönelik kontrolüne bakılır.

9.4. Sözleşme ile belirlenen tutarların kesintilerle




birlikte doğru olarak hesaplanıp hesaplanmadığına ve buna yönelik yapılan kontrollere bakılır.

9.5. Fatura tutarı ile ödeme emri belgesinde yer alan tutarların uygunluğuna yönelik kontrollere bakılır.

10. Yapılan işlerin ve fiyat farklarının hesaplanmasında esas alınan unsurların yanlış oran ve miktarlarda uygulanması suretiyle yapılan ödemeleri engelleyen veya tespit eden kontroller var mıdır?

10.1 Muhasebe yetkilisince, hak ediş ödemesi ile ilgili en son aşamada gerçekleştirilen maddi hatalara ilişkin kontrollere bakılır.

10.2 Mal alımlarıyla ilgili taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları ile hak ediş raporu üzerinde mali hizmetler birimince ön mali kontrol yapıldığının ve bunun sonucunda “kontrol edilmiştir” şerhinin bulunup bulunmadığı kontrol edilir.


10.4 Harcama sürecinde görevli gerçekleştirme




görevlilerince, hak ediş ödemelerinin verilen teklife uygun hesaplandığının kontrolüne bakılır.

11. Mal sayımlarının (adet, miktar, ölçü vs.) eksik veya fazla yapılmasını, mal kıymetlendirmelerinin düşük ya da fazla yapılmasını engelleyen veya tespit eden kontroller var mıdır?

11.1 Mal girişlerinde (satın alma, hibe, sayım fazlası, başka birimden transfer, atölyelerde üretim vs.) ayniyat giriş ve değerleme belgelerinin düzenlenmesi, bu belgelerin tam ve zamanında ayniyat birimine intikali ve bu suretle dönemsel olarak ayniyat belge, defter, cetvel, bilgisayar programı vs. ye geçilmesi, düzenli-sistemli şekilde muhafazası, muayene ve kabul komisyonu tutanaklarıyla bağlantı kurulması, ayniyat belge, defter, cetvel, bilgisayar programı verileri arasında mutabakat sağlanması süreci üzerindeki kontrollere bakılır.

11.2 Mal çıkışlarında (satılma, fire, sayım noksanları, başka birimlere transfer, hurdaya ayrılma, kırılma, bozulma vs.) ayniyat çıkış ve değerleme belgelerinin düzenlenmesi,




bu belgelerin tam ve zamanında ayniyat birimine intikali ve bu suretle dönemsel olarak ayniyat belge, defter, cetvel, bilgisayar programı vs. ye geçilmesi, düzenli-sistemli şekilde muhafazası, ayniyat belge, defter, cetvel, bilgisayar programı verileri arasında mutabakat sağlanması süreci üzerindeki kontrollere bakılır.

11.3 Yetkili sayım komisyonlarınca ambar-depo, birim vd. alanlarda yıl sonu sayımları ve sayım sonuçlarının tutanağa bağlanması, sayım ve icmal cetvellerine aktarılması, sayım fazla ya da noksanları olması halinde mevzuatı çerçevesinde giriş ya da çıkış yapılması konularında yapılan kontrollere bakılır.


11.5 Satın alma dışında mal girişlerinde ( hibe, transfer,




sayım fazlası vs) fatura, tutanak, onay belgesi, değeri belli olmayanlar için kıymetlendirme belgesi vs. üzerine kontrollere bakılır.

11.6 Mal hesaplamaları bilgisayar programı ile yapılıyorsa kullanılan programın ve verilerin güvenilirliğine ilişkin kontrollere bakılır.

12. Mevzuata aykırı yapılan (ödemenin yapılması için zorunlu şartları taşımayan) ödemeleri engelleyen veya bunları tespit eden kontroller var mıdır?

12.1 Hakediş ödemesinin her aşamasındaki yetkili görevlilerce yapılan (veri girişi, ödemeler, kesintiler, v.b) işlemlerin ilgili mevzuatına uygun olduğunun (sözleşmeye uygunluğuna hesaplamasına, zamanında yatırılmasına v.b) kontrolüne bakılır.

12.2 Yetkilendirmelerin görevler ayrılığı ilkesine uygun olarak yapılıp yapılmadığına bakılır.

12.3. Ödeme emri belgelerinin harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi ve muhasebe yetkilisi tarafından imzalanıp imzalanmadığına




ve bu aşamada yapılan kontrollere bakılır.

13. Mevzuata aykırı yapılan ayniyat kayıtlarını engelleyen veya bunları tespit eden kontroller var mıdır?

13.1 Ayniyat kayıt sürecinin her aşamasındaki yetkili görevlilerce yapılan veri girişi, çıkışı vs. işlemlerin ilgili mevzuatına (belge, defter, cetvel vs.) uygunluğunu sağlamaya yönelik olarak yapılan kontrollere bakılır.

13.2 Gerekli diğer tüm ilave kontroller şartlar dahilinde belirlenir.

14. Ödemelerin yanlış sınıflandırmasını (bütçesine, bütçe tertibine, ayrıntılı harcama programına göre) ve özetlenmesini engelleyen veya bunları tespit eden kontroller var mıdır?

14.1 Mali hizmetler birimince ve harcama sürecinde görevli gerçekleştirme görevlilerince yapılan kontrollere bakılır.


15. Malların yanlış sınıflandırılmasını ve yanlış kodlanmasını engelleyen veya tespit eden kontroller var mıdır?

15.1 Merkezdeki ayniyat saymanlığınca ya da ayniyat saymanlarınca bu konuda yapılan kontrollere bakılır.

15.2 Mali hizmetler birimince yapılan kontrollere bakılır.

16. Mal alım 16.1 Cari dönemde




giderlerinin malın kullanılacağı dönemde giderleştirilmesini temin eden kontroller var mıdır?

kullanılmak üzere satın alınan malların dönem içerisinde giderleştirilip giderleştirilmediğine bakılır.

16.2. Bir yıldan uzun dönemde kullanılmak üzere satın alınan malların aktifleştirilmiş olup olmadığına bakılır.

Ek 10/3: Kontrol Testleri Formu – Hizmet Alımları- ( Örnek )




1- Tüm işlemlerin kayıt altına alınmasını sağlayacak kontroller var mıdır?

1.1. Hem doğrudan temin usulü hem de ihale yolu ile gerçekleştirilen hizmet alımlarında harcama talep formu yada benzer nitelikte bir belge düzenlenip düzenlenmediğine, düzenlenmişse ilgililerce imzalanıp imzalanmadığına bakılır.

1.2. Harcama talep formu üzerinde Mali hizmetler birimi tarafından yapılan kontrollere bakılır.

1.3. Tutarı bir milyon TL’yi aşan hizmet alımlarına ilişkin taahhüt evrakı ile sözleşme tasarılarının ön mali kontrole tabi tutulup tutulmadığına bakılır.

1.4. Ön mali kontrole gönderilen sözleşme tasarıları ile taahhüt dosyaları üzerinde yapılan kontrollere bakılır.

1.5 Yapılan her sözleşme karşılığında “Taahhüt Kartı” açılıp açılmadığına ve sözleşme ve hak edişlerin takibi amacıyla yapılan kontrollere bakılır.

1.6 Ödemeye ilişkin ilgili




mevzuatta (ör; Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliği, Kamu İhale Kanunu ve ikincil mevzuatı ile 5018 sayılı Kanun vs) sayılan belgeler ile yetkili imzaların tamam olmasına ve bunun muhasebe yetkilisince ne şekilde kontrol edildiğine bakılır.

1.7 Ödeme belgesine ekli fatura tutarları ile banka hesapları dekontlarının periyodik olarak mutabakatının yapılıp yapılmadığına, yapılıyorsa ne şekilde yapıldığına bakılır.

1.8 Eksik veya yanlış bildirimleri tespit etmek amacıyla mali hizmetler birimi tarafından ve harcama birimindeki gerçekleştirme görevlileri ve muhasebe yetkilisi tarafından yapılan kontrollere bakılır.

1.9 Muhasebe yetkilisince ödemelerin yatay dikey toplamların kontrolünün ve eki belgelerdeki toplamlar ile ödeme belgesi toplamlarının mutabakatının ne şekilde




yapıldığı kontrol edilir.

1.10.Söz konusu hizmet alımlarına ilişkin yapılan işler listesi, fiyat farkı icmali (varsa), taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları üzerinde ön mali kontrolün ne şekilde yapıldığına ve ödemelerin yapılmasını sağlayan kontrollere bakılır.

1.11 Hizmet alımlarına ilişkin tüm ödemelerin ilgili gider hesabına kaydedilip kaydedilmediğine ve buna yönelik yapılan kontrollere bakılır

2. Ödemelerin yapılan işler karşılığı olduğunu gösteren kontroller var mıdır?

2.1.Hizmet alımlarında düzenlenen puantajlar ile hak ediş ve eklerinin uygunluğuna yönelik yapılan kontrollere edildiğine bakılır.

2.2 Harcama sürecinde görevli gerçekleştirme görevlileri tarafından ödeme belgesi üzerindeki (önceki süreci ve ödeme belgesine ekli belgelerin) kontrolünün ne şekilde yapıldığına bakılır.

2.3 Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatta (ör; Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri




Yönetmeliği, Kamu İhale Kanunu ve ikincil mevzuatı ile 5018 sayılı Kanun vs) sayılan belgelerin ve yetkili imzaların tamam olmasına ve bunun muhasebe yetkilisince ne şekilde kontrol edildiğine bakılır.

2.4.Söz konusu hizmet alımlarına ilişkin, yapılan işler listesi, fiyat farkı icmali (varsa), taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları üzerinde ön mali kontrolün ne şekilde yapıldığına ve ödemelerin yapılmasını sağlayan kontrollere bakılır.

2.5 Fiili olarak hizmetin yerine getirildiğini gösteren kayıtlara bakılır.

2.6 Ödemeye ilişkin olarak yükleniciden gelen şikayet bulunup bulunmadığına, bulunuyorsa şikayet hakkında işlem yapılıp yapılmadığına bakılır.

2.7. Sözleşmede öngörülen süre ve şartlarda yapılmayan işler için cezai işlem uygulanmasına yönelik kontrollere bakılır. (tutanak vb)

2.8. İşin sözleşmeye uygun




olarak yapılıp yapılmadığını sağlayan kontrollere bakılır.

3. Ödemelerin gerçek ve doğru bir şekilde muhasebeleştirilmesini temin eden kontroller var mıdır?


3.2. Ödeme emri belgeleri üzerinde sorumlular ve diğer görevliler tarafından yapılan kontrollere ve ödeme emri belgelerinin sorumlular tarafından imzalanıp imzalanmadığına bakılır

4. Ödemelerin hayali veya hak sahibi olmayan kişilere yapılmasını engelleyen veya tespit eden kontroller var mıdır?

4.1 Hizmet alımına ilişkin ödemelerin hak sahibine yapılmasına yönelik muhasebe yetkilisince uygulanan kontrollere bakılır.

4.2 Hakediş raporunda ödeme yapılan işler ile hizmet alımını sağlayan birimlerden alınan veriler (yapılan hizmet miktarı) arasında mutabakatın sağlanmasına yönelik olarak kontrollerin ne şekilde yapıldığına bakılır.


4.4 Gerek manuel gerekse bilgisayar yardımı ile yapılan hak ediş




hesaplamasında verilerin yetkili kişiler tarafından hazırlandığının ve bunlara dışardan (sonradan ) müdahalenin mümkün olup olmadığının, verilerdeki değişiklik ve düzeltmenin ne şekilde yapılmakta olduğunun kontrolüne bakılır.

4.5 İhale sürecindeki işlemler ile hakediş hazırlama ve ödeme prosedürlerinin (görevler ayrılığı ilkesine uygun olarak) farklı birimlerce yerine getirilip getirilmediğine bakılır.

4.6 Yetkisiz işlemlerin yapılmasını engellemek amacıyla periyodik kontrollerin mevcut olup olmadığına bakılır.

5- Yapılmayan bir iş/imalat karşılığı olarak yüklenicilere ödemede bulunulmasını engelleyen veya bu tür ödemeleri tespit eden kontroller var mıdır?


5.2 Gerek manuel gerekse bilgisayar yardımı ile yapılan hak ediş hesaplamasında verilerin yetkili kişiler tarafından hazırlandığının ve bunlara dışardan (sonradan ) müdahalenin mümkün olup




olmadığının, verilerdeki değişiklik ve düzeltmenin ne şekilde yapılmakta olduğunun kontrolüne bakılır.

5.3.Toplam ödeme veya fiyat farkı tutarlarında olağanüstü artışların gerçekleştiği durumlara ilişkin kontrol süreçlerine bakılır.

6. Ödemelerin fazla veya eksik hesaplanıp ödenmesini engelleyen veya bu tür ödemeleri tespit eden kontroller var mıdır?

6.1 Hizmet alımlarıyla ilgili taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları ile hak ediş raporu üzerinde mali hizmetler birimince ön mali kontrol yapıldığının ve bunun sonucunda “kontrol edilmiştir” şerhinin bulunup bulunmadığı kontrol edilir.


6.3 Harcama sürecinde görevli gerçekleştirme görevlilerince, hak ediş ödemelerinin verilen teklife




uygun olarak hesaplanmasına yönelik kontrollere bakılır.

6.4. Sözleşme ile belirlenen tutarların kesintilerle birlikte doğru olarak hesaplanıp hesaplanmadığına ve buna yönelik yapılan kontrollere bakılır.

6.5. Fatura tutarı ile ödeme emri belgesinde yer alan tutarların uygunluğuna yönelik kontrollere bakılır.

7. Yapılan işlerin ve fiyat farklarının hesaplanmasında esas alınan unsurların yanlış oran ve miktarlarda uygulanması suretiyle yapılan ödemeleri engelleyen veya tespit eden kontroller var mıdır?

7.1 Muhasebe yetkilisince, hak ediş ödemesi ile ilgili en son aşamada gerçekleştirilen maddi hatalara ilişkin kontrollere bakılır.

7.2 Hizmet alımlarıyla ilgili taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları ile hak ediş raporu üzerinde mali hizmetler birimince ön mali kontrol yapıldığının ve bunun sonucunda “kontrol edilmiştir” şerhinin bulunup bulunmadığı kontrol edilir.

7.3 Eğer ihale işlemleri ve hak ediş ödemeleri bilgisayar yardımı ile




yapılıyorsa kullanılan programın ve verilerin güvenilirliğine ilişkin kontrollere bakılır.

7.4 Harcama sürecinde görevli gerçekleştirme görevlilerince, hakediş ödemelerinin verilen teklife uygun olarak hesaplandığına yönelik yapılan kontrollere bakılır.

8. Mevzuata aykırı yapılan (ödemenin yapılması için zorunlu şartları taşımayan) ödemeleri engelleyen veya bunları tespit eden kontroller var mıdır?

8.1 Hakediş ödemesinin her aşamasındaki yetkili görevlilerce yapılan (veri girişi, ödemeler, kesintiler, v.b) işlemlerin ilgili mevzuatına uygun olduğunun (sözleşmeye uygunluğuna hesaplamasına, zamanında yatırılmasına v.b) kontrolüne bakılır.

8.2 Yetkilendirmelerin görevler ayrılığı ilkesine uygun olarak yapılıp yapılmadığına bakılır.

8.3. Ödeme emri belgelerinin harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi ve muhasebe yetkilisi tarafından imzalanıp imzalanmadığına ve bu aşamada yapılan kontrollere bakılır.




9. Ödemelerin yanlış sınıflandırmasını (bütçesine, bütçe tertibine, ayrıntılı harcama programına göre) ve özetlenmesini engelleyen veya bunları tespit eden kontroller var mıdır?

9.1 Mali hizmetler birimince ve harcama sürecinde görevli gerçekleştirme görevlilerince yapılan kontrollere bakılır.


10. Hizmet alım giderlerinin ilgili olduğu dönemde (hizmetin alındığı) giderleştirilmesini temin eden kontroller var mıdır?

10.1 Hizmetin yerine getirildiği dönem içerisinde giderleştirilip giderleştirilmediğine ve buna yönelik kontrollere bakılır.

Ek 10/4: Kontrol Testleri Formu - Personel Ödemeleri (Örnek)




1- Kurum tarafından personel özlük işlemlerinin mevzuata uygun yapılmasını sağlayacak bir sistem öngörülmüş müdür?

1.1 Personel biriminin organizasyon yapısının ihtisaslaşmayı ve etkin çalışmayı sağlayacak şekilde mi kurulmuştur?

1.2 Birimde görevli personelin nitelik ve nicelik olarak yeterli midir?

1.3 Birim amiri personel mevzuatına ve iş sürecine hâkim midir?

1.4 Birim personeline gerekli eğitim verilmiş midir?

1.5 Birimde çalışan personele ilişkin yazılı görev tanımları yapılmış mıdır?

1.6 Görev tanımlamalarının kişinin iş sürecinde kendinden önce yapılan işin kontrolüne imkân verecek şekilde mi tasarlanmıştır?

1.7 Yetki ve sorumluluk dağılımları koordinasyon sorununa yol açmakta mıdır?2.1 Memur atamaları 657 sayılı Kanununda yer alan atamaya ve memura ilişkin genel hükümlere uygun olarak mı yapılmıştır? 2.2 Atamalar 190 sayılı




KHK’ye uygun olarak tahsis edilen boş kadrolara mı yapılıyor ?

2.3 Atamalar Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliğine uygun olarak mı yapılıyor ?

2.4 Sözleşmeli statüye sadece mevzuatta öngörülen kadrolarda görev yapan personel mi geçiriyor ?

2.5 Sözleşmeli statüye geçirilen personel mevzuatta öngörülen şartları taşıyor mu ?

2.6 Hizmet alımı kapsamında çalıştırılan personel asli ve sürekli görevlerde çalıştırılıyor mu?

3-Kadrosuz eleman çalıştırılmasını ve ödeme yapılmasını engelleyen veya tespit eden kontroller var mıdır?

3.1 Dolu ve boş kadroları gösteren cetveller düzenleniyor mu?

3.2 Kadro cetvelleri, yan ödeme cetvelleri ile sözleşmeli personel sayı ve cetvelleri mali hizmetler biriminin ön mali kontrollünden geçiyor mu?

3.3 Birim bazında personel artış ve azalışlarını gösteren Personel Bildirim Cetvelleri düzenlenerek




birim amirleri tarafından onaylanıyor mu?

3.4 Personel Bildirim Cetvelinde düzenlenen personel sayısı ile ödeme yapılan personel sayısını birbirine eşit midir?

3.5 Ücret ödemeleri kişinin işgal ettiği kadro esas alınarak mı yapılmaktadır? (ödemenin kişinin sınıfına, derecesine vs… uygun yapılıp yapılmadığına bakılacak.)

4- Ödemelerin fiili çalışma karşılığı olduğunu gösteren kontroller var mıdır?

4.1 Puantaj ve mesai cetvelleri periyodik olarak düzenleniyor mu?

4.2 Puantaj ve mesai cetvelleri birim amiri tarafından takip ediliyor mu? İşe gelmemeyi alışkanlık haline getirenlere ilişkin her hangi bir müeyyide uygulanıyor mu?

4.3 Personel hareket cetvelleri düzenlenerek işe yeni başlayanların ve işten ayrılanların takibi yapılıyor mu?

4.4 Personel giriş-çıkış sistemi sağlıklı veri üretiyor mu?




5- Ödemelerin fazla veya eksik hesaplanıp ödenmesini engelleyen veya bu tür ödemeleri tespit eden kontroller var mıdır?

5.1 Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğine göre eklenmesi gereken belgelerin tam mıdır?

5.2 Tahakkuk biriminde görevli personel nitelik ve nicelik olarak yeterli midir?

5.3 Maaşlara ilişkin yapılan hesaplamalar ve bordrolar birim amiri tarafından kontrol edilerek onaylanıyor mu?

5.4 Muhasebe yetkilisi mevzuata göre yapması gereken kontrolleri yapıyor mu?

5.5 Bordro icmalindeki tutar ile ödeme emri belgesindeki tutarlar birbirine eşit midir?

5.6 Gösterge, ek gösterge, zam ve tazminatlara ilişkin katsayı, oran ve tutarların doğru alınıyor mu?

5.7 Sözleşmeli personele yapılan ödemeler sözleşmeye uygun mudur?5.8 İşçilere yapılan ücret ödemeleri toplu iş sözleşmesine uygun mudur?

5.9 Kurumun asli personeli olmayan kişilere (stajyer, avukat, kurul üyeleri …)




ödenen ücretler mevzuata uygun mudur?5.10 Ödeme emri belgesi üzerinde yetkililerin imzası tam mıdır?5.11 İlgili harcama biriminin ve eğer öngörülmüşse mali hizmetler biriminin kontrol edilmiştir şerhinin var mıdır?5.12 İlgili harcama birimince veya strateji birimince ödeneği vardır şerhinin var mıdır?

6-Ödemelerin gerçek ve doğru bir şekilde muhasebeleştirilmesini temin eden kontroller var mıdır?

6.1 Muhasebe biriminde görevli personelin nitelik ve nicelik olarak yeterli midir?

6.2 Muhasebe kaydı hesap ve analitik kod bazında doğru yapılmış mıdır?

7-Personel işlemlerine ilişkin Kurum tarafından özel bir bilgisayar programı kullanılıyor ise programın güvenilir veri üretmesini sağlayan kontroller var mıdır?

7.1 Programı kullanma yetkisinin personelin görev tanımına uygun olarak verilmiş midir?7.2 Programa girişte kişiye özel kullanıcı adı ve şifre var mıdır?7.3 Programdaki verileri değiştirme ve düzeltme yetkisi nasıl kurgulanmıştır ?

7.4 Veriler üzerinde yapılan değişikliklerin server üzerinden takibinin mümkün müdür?

7.5 Programa yetkisiz erişimi engelleyecek





Ek 10/5: Kontrol Testleri Formu - Yolluk Ödemeleri (Örnek)




1-Ödemelerin mevzuata uygun olmasını sağlayacak kontroller var mıdır?

1.1 Harcırah ödemelerine ilişkin Kurum tarafından hazırlanmış yazılı düzenlemeler var mıdır?

1.2 Görev bildirim belgeleri birim amiri tarafından onaylanmış mıdır?1.3 Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğine göre harcırah ödemelerinde ödeme emri belgesine eklenmesi gereken belgeler tam mıdır?1.4 Harcırah Kanununda öngörülen sınırlamalara uyulmuş mudur?

1.5Ödeme yapılan harcırah unsurları görevlendirme çeşidiyle uyumlu mudur?

1.6Görev yolluğu bildirim belgesindeki tutarlar ile ödeme emri belgesinde yer alan tutar birbirine eşit midir?

1.7 Ödemelerde maddi hata var mıdır?

1.8 Muhasebe yetkilisi mevzuata göre yapması gereken kontrolleri yapıyor mu?1.9 İlgili harcama biriminin ve eğer öngörülmüşse mali




hizmetler biriminin kontrol edilmiştir şerhi var mıdır?1.10 İlgili harcama birimince veya strateji birimince ödeneği vardır şerhi var mıdır?

2-Harcırah ödemelerinin yanlış sınıflandırılmasını ve muhasebeleştirilmesini engelleyen veya bunları tespit eden kontroller var mıdır?

2.1 Muhasebe kaydı hesap ve analitik kod bazında doğru yapılmış mıdır?

2.2 Muhasebe biriminde görevli personel nitelik ve nicelik olarak yeterli midir?

Ek 10/6: Kontrol Testleri Formu- Alacaklar (Örnek)

120 Gelirlerden Alacaklar121 Gelirlerden Takipli Alacaklar127 Diğer Faaliyet Alacakları220 Gelirlerden Alacaklar

Ana Kontrol Soruları Kontrol Uygulamaları

Değerlendirme


TAMLIK

1.Tüm alacakların izlenerek kayıt altına alınmasını sağlayan kontroller var mıdır?

1.1 Vadesi gelmiş alacakların takibinin ilgili birim tarafından nasıl yapıldığı kontrol edilir.

1.2 Vadesi gelmiş alacakların takibi için özel bir bilgisayar programının kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilir.

1.3 Alacakların takibinde bir program kullanılıyorsa programın ve verilerin güvenirliğine ilişkin kontrollere bakılır.

1.4 İlgili birim tarafından hazırlanan ödeme tablosunun yetkili kişiler tarafından hazırlandığı, kontrol edildiği, yetkisiz kişilerin müdahalesinin olup olmadığı ve düzeltme işlemlerinin


Değerlendirme


nasıl yapıldığı kontrol edilir.

1.5 Vadesi bir yılın altına düşen alacakların takibine ilişkin kontrollere bakılır.

1.6 Satış sonrası peşin alacakların, taksitli satış alacaklarının, gayrimenkul kiralarının, iştirak gelirlerinin ve hizmet gelirlerinin taksit ve gecikme faizlerinin takibine ilişkin olarak ilgili birim tarafından yapılan kontrollere bakılır.

1.7 Kurumun elinde bulunan (şayet var ise) hisse senetlerini muhafaza eden yatırımcı kuruluş ile ilgili birim arasındaki teyitleşme ve raporlama süreci kontrol edilir.

1.8 Yıl sonunda 120 Gelirlerden Alacaklar ve 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar hesaplarına ilişkin olarak ilgili birimler arasında yapılan


Değerlendirme


mutabakatlaşma kontrol edilir.

1.9 Yıl sonunda ilgili birimler tarafından hazırlanan tablo üzerinden taksit ve faiz ödemelerine ilişkin olarak ilgili birimler arasında yapılan mutabakatlaşma kontrol edilir.

1.10 Gayrimenkul kira gelirlerine ilişkin olarak ilgili birim tarafından hazırlanan taksit bedeli ( işletme hakkı bedeli, kira bedeli v.b. ) ile faiz tutarlarına ilişkin tabloların, imzalanan sözleşme hükümlerine uygun olup olmadığı kontrol edilir.

1.11 Eksik veya yanlış kayıtları tespit etmek amacıyla ilgili birimlerdeki gerçekleştirme görevlileri ve Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından yapılan kontrollere bakılır.


Değerlendirme


DOĞRULUK

2.Alacakların gerçek değeri ile tahsil edilmesini sağlayan kontroller var mıdır?

2.1 Alacakların fazla veya eksik hesaplanmasını engelleyen ve bu tür ödemeleri tespit eden kontroller ilgili birimlerde var mıdır?

2.2 Alacak tutarlarının tespitine ilişkin olarak ilgili birimler tarafından yapılan hesaplamalar kontrol edilir.

2.3 Kontrol 1.4

2.4 Alacak tutarlarına ilişkin olarak ilgili birimler tarafından yapılan kontroller değerlendirilir. Alacak tutarının (peşin veya taksitli satış alacaklarının, gayrimenkul kiralarının, iştirak gelirlerinin, hizmet gelirlerinin, taksit faizlerinin ve gecikme faizlerinin) muhasebeleştirilmesine ilişkin evrakın ve eki belgelerin Strateji Geliştirme Dairesi’nde ne şekilde kontrol


Değerlendirme


edildiğine bakılır. ( Eki belgede gösterilen tutar ile muhasebe fişinde gösterilen tutar mutabakatının sağlanması aşamasında SGDB ile ilgili birimler arasında oluşturulan kontrollere bakılır.)

2.5 Muhasebe kayıtları kontrol edilir.

2.6 Alacaklara ilişkin taksit faizlerinin ve gecikme faizi tutarlarının doğru hesaplanmasını temin etmek üzere ilgili birimler ve SGDB tarafından yapılan kontroller değerlendirilir.

2.7 Takipli alacaklara ilişkin olarak tahakkuk ettirilen faizin doğru hesaplanmasını temin etmek üzere ilgili birimler ve SGDB tarafından yapılan kontroller değerlendirilir.

2.8 İştirak gelirleri tutarlarının ilgili birim


Değerlendirme


tarafından nasıl tespit edildiği ve SGDB tarafından nasıl kontrol edildiği değerlendirilir.

2.9 Gayrimenkul kira bedeli olan taksit tutarları tahsil edilirken ( kira bedeli döviz cinsinden ise) doğru döviz kurunun kullanılıp kullanılmadığına ilişkin ilgili birimler ve SGDB tarafından yapılan kontroller değerlendirilir.

2.10 Gayrimenkul kira bedelleri erken ödendiği takdirde, daha önce hesaplanan faiz tutarı ile gerçekleşen faiz tutarı arasındaki farkın tespiti ve muhasebeleştirilmesine ilgili birimler ve SGDB tarafından yapılan kontroller değerlendirilir.

UYGUNLUK/DÖNEMSELLİK3.Alacakların zamanında tahsil edilmesine ilişkin

3.1 Kontrol 1.1 – 1.2 – 1.5


Değerlendirme


kontroller var mıdır?İlgili yıl kurum alacaklarının takibini sağlayan kontroller var mıdır?

3.2 Önceki yıllara ait alacaklara ilişkin tahsilatların ilgili birimler tarafından ne şekilde takip edildiği kontrol edilir.

3.3 Peşin veya taksitli satış alacakların ve gayrimenkul kiralarının takibine ilişkin olarak ilgili birimler ve SGDB arasındaki bilgilendirme süreci kontrol edilir.

3.4 Zamanında tahsil edilmeyen alacaklara ilişkin olarak ilgili birimler tarafından yapılan işlemler değerlendirilir.

3.5 Zamanında tahsil edilmeyen alacaklar ile ilgili olarak, satış, devir veya kira sözleşmelerinde ve protokollerde yer alan cezai hükümlerin gereklerinin yerine getirilip getirilmediği


Değerlendirme


kontrol edilir.

3.6 İştirak gelirlerinin kurum hesabına zamanında intikali için ilgili birimler tarafından tesis edilen kontrollere bakılır.

3.7 Kontrol 4.5

SINIFLANDIRMA

4.Alacakların gerçek ve doğru bir şekilde sınıflandırılarak muhasebeleştirilmesini temin eden kontroller var mıdır?

4.1 SGDB tarafından yapılan kontroller değerlendirilir.

4.2 Peşin veya taksitli satış alacakları, gayrimenkul kiraları, hizmet gelirleri ile taksit faizleri ve gecikme faizleri, iştirak gelirleri tahsilatlarına ilişkin muhasebe kayıtlarının SGDB tarafından nasıl yapıldığı ve kontrol edildiği incelenir.

4.3 Muhasebe kayıtları kontrol edilir.

4.4 Vadesinde tahsil edilemeyen alacakların 120 Gelirlerden Alacaklar hesabından


Değerlendirme


121 Gelirlerden Takipli Alacaklar hesabına aktarılmasına ilişkin muhasebe kayıtlarının SGDB tarafından zamanında yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

4.5 Vadesi 1 yılın altına düşen alacakların ilgili hesaplara ( 220 Gelirlerden Alacaklar hesabından 120 Gelirlerden Alacaklar hesabına ) aktarılmasına ilişkin muhasebe kayıtlarının ilgili birimde SGDB tarafından zamanında yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

4.6 120-121-127 ve 220 hesaplarında izlenen alacaklardan döviz cinsinde olan var ise, bu alacaklara ilişkin oluşan olumlu ve olumsuz kur farklarının SGDB tarafından ilgili hesaplara doğru bir şekilde kaydedilip kaydedilmediği kontrol edilir.


Değerlendirme


4.7 Kontrol 1.8

4.8 Kontrol 1.9

4.9 Kontrol 1.11

Ek 10/7: Kontrol Testleri Formu- Alacaklar (Örnek)

140 Kişilerden Alacaklar




Tamlık

1- Hesap yılında ortaya çıkan ve kişilerden alacaklar hesabında takibi gereken tüm alacakların kaydedilmesini sağlayan kontroller var mıdır?

1.1 Hesap yılından önceki yıl kapanış kaydı ile hesap yılı açılış kaydında yer alan tutar karşılaştırılır.

1.2 Hesap yılında ortaya çıkan ve bu hesapta takibi gereken alacakların listesi alınarak bilgisayar programından alınan verilerle karşılaştırılır.

1.3 İş avansı olarak alınan tutarların ilgili mevzuatında öngörülen sürede kapatılıp kapatılmadığının tespitine, kapatılmayan tutarların 140 hesabına aktarılmasına yönelik olarak ilgili harcama birimleri ve Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından yapılan kontrollere bakılır.

1.4 Personel avansı olarak alınan tutarların ilgili mevzuatında öngörülen




sürede kapatılıp kapatılmadığının tespitine, kapatılmayan tutarların 140 hesabına aktarılmasına yönelik olarak ilgili harcama birimleri ve Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından yapılan kontrollere bakılır.

Gerçekleşme

2. Kişilerden alacaklar hesabına yapılan kayıtların ilgili olduğu dönemde gerçekleşip gerçekleşmediğini sağlayan kontroller var mı?

2.1 İlgili birimlerden kişi borcuna alınma ile ilgili olarak Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı’na yazı geldiğinde izlenen prosedürler incelenir.

2.2 Tahsilat izleme dosyalarına alacak sıra numarası verilip verilmediği kontrol edilir.

2.3 Örnek tahsilat izleme dosyaları ilgili biriminden istenilip, muhasebeleştirilen işlemin gerçekten ilgili olduğu dönemde gerçekleşip gerçekleşmediği kontrol edilir.

Doğruluk

3. Kişi borcuna alınan rakamların fazla veya eksik hesaplanmasını

3.1 İlgili birimden Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı’na




engelleyen veya bu tür hataları tespit eden kontroller var mıdır?

muhasebeleştirilmek üzere gönderilen kişi borçlarına ilişkin olarak, SGDB tarafından hesaplamaların doğruluğuna ilişkin bir kontrolün gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğine bakılır.

3.2 Kişilerden alacaklar hesabına ilişkin iş ve işlemlerin takibi ile ilgili bir bilgisayar programının mevcut olup olmadığı kontrol edilir.

3.3 Kişilerden alacaklar hesabı ile ilgili Say2000i programına veri giriş yetkisinin kimlerde olduğu; ayrıca daha önceki kayıtlar üzerinde sonradan değişiklik yapılabilmesinin mümkün olup olmadığı kontrol edilir.

3.4 İlgili birimden örnek tahsilat izleme dosyaları alınarak, bu dosyalar üzerinde, hesaplamaların (anapara-faiz) doğru yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

3.5 Kişilerden alacaklar hesabının tahakkukunda görevli personelin yetkinliğine bakılır.

3.6 Kişilerden alacaklar




hesabına ilişkin yapılan hesaplamaların ilgili olduğu birim amirince kontrol edilerek onaylanıp onaylanmadığına bakılır.

3.7 Kişilerden alacaklar hesabı ile ilgili işlemlerin ön mali kontrole tabii tutulup tutulmadığına bakılır.

Uygunluk

4- Mevzuatın kişilerden alacaklar hesabında takibini öngördüğü alacakların, mevzuatın öngördüğü şekilde takip ve tahsilini sağlayan kontroller var mıdır?

4.1 Kontrol 1.3

4.2 Kontrol 1.4

4.3 Kontrol 3.4

Sınıflandırma

5- Kişilerden alacaklar hesabının yanlış sınıflandırmasını (bütçesine, bütçe tertibine, ayrıntılı harcama programına göre) ve yanlış muhasebeleştirilmesini engelleyen veya bunları tespit eden kontroller var mıdır?

5.1 Kontrol 3.1

5.2 Kontrol 3.2

5.3 Kontrol 3.3

Ek 10/8: Kontrol Testleri Formu – Taşınır Mal Yönetimi (Örnek)



Referans Çalışma Kâğıdı

1.Muayene ve kabul işlemleri usulüne uygun yapılmış mı?

Alımlara ilişkin Muayene Kabul Komisyonu, ilgili harcama biriminin harcama yetkilisi tarafından kurulmuş mu? 2.Muayene Kabul Komisyonu, biri komisyon başkanı, biri işin uzmanı (özellikli malzemelerden anlayan teknik personel) olmak üzere en az 3 veya daha fazla tek sayıda kişi ile yedek üyelerden mi teşekkül etmiş? 3.Muayene kabulü derhal yapılamayan mallar için taşınır geçici alındısı düzenlenmiş mi?

2. Taşınır giriş işlemleri usule uygun yapılmış mı?

1.Mal alımlarında giriş işlemi yapılacak olan bütün taşınırların kaydı yapılıyor mu?Taşınırlar sisteme giriş kaydı yapıldıktan sonra taşınır kayıt ve kontrol yetkilisine teslim edilmeden kullanıldığı oluyor mu? Taşınırların sisteme giriş kaydı yapıldıktan sonra harcama birimince herhangi bir ön kontrol yapılıyor mu?2.Taşınırların taşınır ve muhasebe sistemlerine giriş kaydı yapılırken taşınır mal yönetmeliğine ekli taşınır kod listesindeki ayrıntı kodlarının verilmesine özen gösteriliyor mu, hatalar var mı?3.Aynı faturadaki farklı hesap kodundaki mallar için aynı




numaralı ayrı ayrı taşınır işlem fişi düzenlenmiş mi?

3. Taşınır kayıt ve kontrol yetkililerinin yeterli olup olmadığının kontrolü yapılıyor mu?

1. Harcama yetkilileri, Taşınır Kayıt Kontrol Yetkililerini görevlendirirken, taşınır kayıt ve işlemlerini Taşınır Mal Yönetmeliği’nde belirtilen usule uygun şekilde yapabilecek bilgi ve niteliklere sahip personel (öncelikle memur yoksa diğer personel) arasından görevlendirmeye özen göstermiş mi?2. TKKY leri taşınır kayıt sisteminin kullanımı konusunda gerekli mevzuat ve sistem bilgisine sahip mi, bu yönde bir eğitim verilmiş mi?3. TKKY leri Harcama biriminin malzeme ihtiyaç planlamasına yardımcı olabiliyor mu? Bu konuda bir raporlama var mı?4. Taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi görevi devrederken gerekli devir işlemlerini yapıyor mu?5. Kullanımda bulunan dayanıklı taşınırları bulundukları yerde kontrol edip, sayımlarını yapıyor mu?6. Muayene ve kabul işlemi hemen yapılamayan taşınırları kontrol ederek teslim alıp, bunların kesin kabulü yapılmadan kullanıma verilmesini önlüyor mu?7. Taşınırların yangına, ıslanmaya, bozulmaya,




çalınmaya ve benzeri tehlikelere karşı korunması için gerekli tedbirler alınmış mı?8. Ambar sayımını ve stok kontrolünü yapıp, harcama yetkilisince belirlenen asgarî stok seviyesinin altına düşen taşınırları harcama yetkilisine bildiriyor mu?9. Taşınır kayıt ve kontrol yetkililerinden 2489 sayılı Kanunun değişik 2 nci maddesinde belirtilen tutarda kefalet aidatı kesilip Kefalet Sandığı hesabına gönderilmiş mi?

4. Ambarlara girişler usule uygun yapılmış mı?

1. Biri demirbaş diğeri tüketim olmak üzere iki ayrı ambar kurulmuş mu? Her bir ambarın ayrı kodu var mı? Yeni bir ambar kurulmak için gerekli merciden ambar kodu alınmış mı?2. Taşınırlar her dairenin ilgili ambarına teslim edilmiş mi? Başka bir dairenin ambarına fiilen teslim edilen mallar var mı?3. Ambarlar malların sağlıklı ve düzenli muhafazası için yeterli büyüklük ve şartları sağlıyor mu?4. Ambarlara girdiği halde taşınır kayıt sistemine kaydedilmeyen veya ambarlara girmediği halde taşınır kayıt sistemi kayıtlarında yer alan taşınırlar var mı?




5. Tüketim malzemelerinin merkez birimleri arasındaki devri usule uygun yapılıyor mu?

1. Merkez birimleri arasında tüketim malzemesi devrinde taşınırı isteyen harcama birimi taşınır istek belgesi düzenlemiş mi?2. Tüketim malzemesini devreden harcama birimi çıkışa ilişkin TİF düzenlemiş mi? Ve TİF teki malzemeler ve ayrıntıları taşınır istek belgesindeki kayıtları tutuyor mu?3. Tüketim malzemesini devralan harcama birimi düzenlediği TİF muhasebeye gönderilmiş mi?4. Merkezden bölgeye taşınır devirlerinde devredilen her bir bölge için ayrı taşınır işlem fişi düzenlenmiş mi? 5. Düzenlenen TİF ler muhasebeye gönderilmiş mi?6. Devirlerde Parasal Oran ve Sınırlara ilişkin tebliğe uyulmuş mu?

6.Tüketim malzemelerinin kullanıma verilmesi usule uygun mu?

1. Kullanıma verilen her taşınır için taşınır işlem fişi düzenlenmiş mi? Taşınır kayıt sisteminden veya belge üzerinden kontrol edilir.

2. Taşınır kayıt çıkışları ilk giren ilk çıkar esasına göre yapılıyor mu?

3. Kullanıma verilen malzemeler için, taşınır istek belgesinin düzenlenip düzenlenmediğine bakılır.




4. Taşınır istek belgesi ile bağlantılı olarak düzenlenen TİF lerin aynı malları içerdiğine ilişkin kontrol var mı?

7. Dayanıklı taşınırların kaydı ve numaralandırılması ne şekilde gerçekleşiyor?

1. Giriş yapılan her bir dayanıklı taşınıra TKKY tarafından bir sicil numarası verilmiş mi?

2. Verilen dayanıklı taşınır sicil numarası taşınır mal yönetmeliğinin 36. Maddesinde düzenlendiği şekilde üç grup rakamdan oluşmuş mu?

3. Fiziki ve kullanım özellikleri nedeniyle sicil numarası verilmeyen dayanıklı taşınırlar, taşınır kayıt ve kontrol yetkililerince başka bir yerde takip ediliyor mu?

4. Taşınır sicil numaraları, taşınır kayıt ve kontrol yetkililerince, ilgili taşınırın üzerine, yazma, kazıma, damga vurma veya etiket yapıştırma suretiyle, veriliyor mu?

8.Dayanıklı taşınırların amortisman kaydı usule uygun yapılmış mı?

1. Say 2000i sisteminde veya kurumca kullanılan Muhasebe programında (Amortisman Tebliği Kapsamındaki kurumlar için 2010 yılı için14.000 TL’




nin üzerindeki) taşınırlar için amortisman kartı açılıyor mu?

2. Amortisman kartı açılmayan, (2010 yılı için14.000 TL’ nin altındaki) mallar için yıl sonunda %100 amortisman ayırma işlemi ne şekilde yapılıyor?

3. Amortisman kartı açılması işleminde hata yapıldığında Say 2000i sistemi veya kullanılan muhasebe sisteminde düzeltme yapılabiliyor mu?

9. Dayanıklı taşınırın kullanıma verilmesi usule uygun yapılmış mı?

1. Kullanıma verilen dayanıklı taşınırlar için taşınır istek belgesi düzenlenmiş mi?

2. Kullanıma verilen dayanıklı taşınırlar için örnek 6 ve 6/a nolu zimmet senetleri düzenlenmiş mi?

3. Dayanıklı taşınırların kullanıma verilmesine ilişkin kayıt dayanıklı taşınır defterinde tutulmuş mu?

4. İş makinelerinin yetkili makamın onayına istinaden yönetiminden sorumlu görevliye veya kullanıcısına verilmesinde ise 6 örnek numaralı Zimmet Fişi düzenlenmiş mi?

5. Zimmetle kullanıcıya verilen dayanıklı taşınırlar başka bir görevli tarafından




kullanılıyor mu?6. Dayanıklı taşınırlar

kullanıma verilirken, zimmet düzenleme işlemi dayanıklı taşınır kayıt sisteminde tam ve doğru olarak görülebiliyor mu?

7. Başka dairelerin personeli veya 4-c li personel üzerine zimmetlenen dayanıklı taşınırların zimmet işlemi Taşınır sistem kayıtlarından takip edilebiliyor mu?

10. Taşıtların kullanıma verilmesi usule uygun yapılıyor mu?

1. Kullanıma verilen taşıtlar için örnek 6/a zimmet senetleri düzenlenmiş mi? Uygulamada başka bir senet düzenlenmiş mi?

2. Taşıtlar kullanıma verilirken, zimmet düzenleme işlemi dayanıklı taşınır kayıt sisteminde tam ve doğru olarak görülebiliyor mu?

3. Mevcut olup da, çeşitli nedenlerle, hiç kullanıma verilmeyen taşıtlar var mı?

4. Taşıtların yetkili makamın onayına istinaden yönetiminden sorumlu görevliye veya kullanıcısına verilmesinde ise 6 örnek numaralı Zimmet Fişi düzenlenmiş mi?

11. Bağış ve yardımlar olarak alınan

1. Bağış olarak alınan taşınırların giriş işlemleri tam ve doğru olarak




malzemeler kaydedilmiş mi?

yapılmış mı?2. Satın alınan mallarla

birlikte ücretsiz olarak verilen yedek parça, eşantiyon vs. mahiyetinde mallar var mı? Bu mallar kaydedilmiş mi?

12. Kamu idareleri arasında devir usule uygun yapılmış mı?

1. Devredilen makineler kayıtlara alınış tarihi itibariyle 5 yılını doldurmuş mu?

2. İdarece kullanılmasına ihtiyaç duyulmayan taşınırlar mı devredilmiş?

3. Kamu idareleri arasında bedelsiz devir veya satış durumunda parasal sınır ve oranlar genel tebliğindeki limit üzerindekiler için gerekli onay alınmış mı?

4. Devralan harcama biriminin düzenlediği TİF, devire ilişkin düzenlenen belgelere eklenmiş mi?

13. Taşınırların imha ve hurdaya ayırma işlemleri usule uygun yapılmış mı?

1. Yapılan imhalar için imha komisyonu raporu düzenlenmiş mi?

2. İmha komisyonu raporuna istinaden, taşınır kayıt ve kontrol yetkilisince, kayıttan düşme teklif ve onay tutanağı düzenlenmiş mi?

3. Taşınırın kaybolma, çalınma ve fire gibi herhangi bir nedenle yok olması; yıpranma, kırılma veya bozulma gibi nedenlerle kullanılamaz hale gelmesi;




hurdaya ayrılması ile canlı taşınırların ölmesi gibi nedenlerle kayıtlardan düşülmesini sağlamak amacıyla üç nüsha kayıttan düşme teklif ve onay tutanağı düzenlenmiş mi?

4. Kayıttan düşme teklif ve onay tutanağı parasal sınırlar ve oranlar genel tebliğinde verilen yetki çerçevesinde üst yönetici veya harcama yetkilisi tarafından onaylanmış mı?

5. İmha edilen veya hurdaya ayrılan taşınırların çıkışı için taşınır işlem fişi düzenlenmiş mi?

6. Hurdaya ayrılan taşıtlar için, ilgili taşıt ruhsatına yetkili kurum tarafından, taşıtın trafikten düşüldüğüne ilişkin kayıt düşülmüş mü?

7. Türk bayrağının hurdaya ayrılmasında Türk bayrağının hurdaya ayrılmasına ilişkin özel hükümler uygulanmış mı?

8. Hurdaya ayrılan taşınırların hurda ambarındaki görevliye teslimi için herhangi bir belge veya tutanak düzenlenip sistem kayıt işlemi yapılmış mı?

9. Ekonomik ömrünü tamamlayıp, kullanıma elverişli olmayan taşınırlardan hurdaya




ayrılmamış olanlar var mı?10.Hurdaya ayrılmış

taşınırlardan satışı gerçekleştirilenlerin kayıtları sistem üzerinden veya belge ile takip ediliyor mu?

14. Sayım işlemlerinin usulüne uygun yapılıp yapılmadığının araştırılması.

1. Yıl içinde sayım yapılıyor mu?

2. Yıl sonunda sayım yapılıyor mu?

3. Sayım fazlası taşınırların giriş işleminde; Sayım Tutanağı, Değer Tespit Tutanağı, nasıl edinildiğine dair raporla birlikte Üst Makamdan olur alınıp alınmadığına bakılır. Alınan olur doğrultusunda Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek gerekli ambar ve muhasebe kaydı gerçekleştirilmiş mi?4. Sayımların doğru ve güvenilir olmasını sağlayacak kontroller var mı?

Ek 11: Denetim Programı Formu

1. Denetim Programları önemli önemsiz ayrımına bakılmaksızın tüm hesap alanları için düzenlenir. Denetim programları, denetiçinin hangi hesap alanında hangi denetim prosedür ve tekniklerinin uygulayacağına ilişkin yaptığı tasarımıdır. Bu nedenle farklı kurumların denetimlerinde farklı denetim programlarının hazırlanması işin doğası gereğidir.

2. Aşağıda EK 11/1, EK 11/2, EK 11/3, EK 11/4, EK 11/5, EK 11/6, EK 11/7, EK 11/8, EK 11/9, EK 11/10, EK 11/11, EK 11/12 numaralı örnek formlarda bazı hesap alanları için örnek denetim programlarına yer verilmiştir. Gerektiğinde örnek denetim programlarında yer alan prosedürlere ilave prosedürler geliştirilir.

3. Eğer örnekleme yapılacaksa, denetim programlarında seçilen örnekleme yöntemi ile hesaplanan örneklem büyüklüğü de gösterilir.

Düzenleyen:

Uygulayan:

Gözden Geçiren:

Hesap Alanı Denetim Hedefleri

Uygulanacak Denetim Prosedür ve Teknikleri

Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Aid

iyet

Değ

erle

me

Mev

cudi

yet

Sını

fland

ırm

a ve

A

nlaş

ılırl

ık


Düzenleyen:

Uygulayan:

Gözden Geçiren:

Hesap Alanı Denetim Hedefleri


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Aid

iyet

Değ

erle

me

Mev

cudi

yet

Sını

fland

ırm

a ve

A

nlaş

ılırl

ık


Ek 11/1: Denetim Programı –Personel Ödemeleri (Örnek)


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Sını

fland

ırm Referan

s Çalışma Kağıdı

Memur Maaş Ödemeleri

1.Kadrosuz istihdam olmadığını kontrol etmek amacıyla, dolu/boş kadro listesinde unvan bazında ayrılan kadro sayısının Kurumdan temin edilen personel listesindeki sayıdan büyük olup olmadığına bakılacaktır.

2.Kurumdan alınan personel listesi ile ödeme yapılan personel sayısı karşılaştırılarak ödeme yapılan personel sayısının çalışan sayısından fazla olup olmadığı kontrol edilecektir.

3.Personel listesindeki öğrenim durumu, unvan… gibi bilgiler ile bordroda yer alan kıdem yılı bilgileri birlikte değerlendirilerek kişinin derece yükselmesinin doğru yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir.

4.Personel listesindeki bilgiler esas alınarak kişinin öğrenim durumu itibariyle yükselebileceği tavanı aşıp aşmadığı kontrol edilecektir.

5.Ödeme emri belgesine ekli personel bildirim formunda yer alan personel sayısı ile bordrolarda ödeme yapılan personel sayısının eşit olup olmadığı kontrol edilecektir.

6.Gösterge ve ek gösterge rakamları kişinin derecesine, kademesine ve eğitim durumuna uygun olarak mı alınmış ve hesaplanmıştır?

7.Yan ödeme tutarları Kararnamede yer alan yan ödeme puanlarına uygun olarak mı


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Sını

fland

ırm Referan


alınmıştır?

8.Kıdem aylığı tutarları doğru olarak hesaplanmış mı?

9.Aile ve çocuk yardımı ödemeleri mevzuata uygun olarak mı ödenmiştir?

10. Özel hizmet tazminat oranları kişinin sınıfı ve kadro derecesine uygun olarak mı alınmıştır?

11.Makam tazminatı ile Temsil/Görev tazminatı ödemeleri mevzuata uygun olarak yapılmış mıdır?

12.Fiili çalışma gerektiren fazla çalışma, ek özel hizmet tazminatı gibi ödemelere ilişkin kanıtlayıcı belgeler ödemeleri destekler nitelikte midir?

13.Kurum tarafından personele yapılan giyecek, yiyecek vs… yardımlar mevzuata uygun mudur?

14.Vekalet ücret ödemeleri mevzuata uygun olarak yapılmış mıdır?

15.365 sayılı KHK’nın ek 3.maddesine istinaden yapılan ek ödemelerden mevzuata göre yapılması gereken mahsuplar yapılmış mıdır?

16.Emekli Keseneği ve Sağlık Sigortası prim matrahı doğru hesaplanmış mıdır?

17.Bordrolarda yer alan kalemlerin doğru hesaplanıp hesaplanmadığı ve bordrolarda maddi hata olup olmadığı yeniden hesaplama yöntemiyle kontrol edilecektir.


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Sını

fland

ırm Referan


İşçi Ödemeleri (Ücret – Kıdem Tazminatları – İlave Tediye- İkramiye)1.Bordroda yer alan çalışma gün sayısı ile puantajda yer alan gün sayısı tutarlı mıdır?

2.Yevmiye rakamı TİS’e göre doğru olarak güncellenmiş midir?

3.Fazla sürelerle çalışma ve fazla çalışma ücretleri mevzuata uygun olarak hesaplanmış mıdır?

4.Cumartesi ve Pazar günü yapılan çalışmalar ile bayram günlerinde yapılan çalışmalar için ödenen ücretler mevzuata uygun mudur?

5.İşçilere verilen sosyal yardım, yemek ücreti ve tazminatlar gibi ek kalemler TİS’e uygun olarak mı alınmıştır?

6.Sosyal güvenlik prim matrahı doğru olarak hesaplanmış mıdır?

7.Prim kesintileri mevzuata uygun olarak yapılmakta mıdır?

8.GV ve DV matrahı doğru olarak hesaplanmış mıdır?

Diğer Kesintiler (İcra-nafaka-sendika aidatı) bordro da doğru olarak yer almakta mıdır?

9.İlave tediye ve ikramiye ödemeleri mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmiş midir?

10.İlave tediye ve ikramiye ödemelerinden yapılması gereken kesintiler mevzuata uygun olarak yapılmış mıdır?

11.Kıdem Tazminatı ödemeleri ve hesaplamaları mevzuata uygun olarak


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Sını

fland

ırm Referan


yapılmış mıdır?

Sözleşmeli Personel Ödemeleri

1.Sözleşmeli personel sadece Kanunda bu statüde çalıştırılmasına imkân tanınan kadrolarda mı çalıştırılmaktadır?

2.Personelin eğitim durumu ve kıdem yılı esas alınarak derece/ kademe yükselmelerinin doğru yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir.

3.Sözleşmeler 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına uygun olarak mı hazırlanmıştır?

4.Sözleme bedeli Bakanlar Kurulu Kararıyla belirlenen limiti aşmış mıdır?

5.Sözleşmede öngörülenin dışında her hangi bir ödeme yapılmış mıdır?

6.Özel hizmet tazminat oranları kişinin sınıfına ve kadro derecesine uygun olarak alınıp hesaplanmış mıdır?

7.Yıl içerisinde kadro karşılığı sözleşmeli personele yapılan tüm ödemeler birim bazında analitik olarak incelenecek ve inceleme yapılan belgeler esas alınarak önemli sapmaların olup olmadığı kontrol edilecektir.

Ortak Konular

1.Bordro dökümünde yer alan genel toplam rakamlarıyla bordro icmalindeki rakamlar eşit midir?

2.Ödeme emri belgesine ekli personel bildirim formunda yer alan personel sayısı


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Sını

fland

ırm Referan


ile bordroda ödeme yapılan personel sayısı birbirine eşit midir?

3.Yapılan ödemelerin hak sahibine ödendiğinden emin olmak için bordrolar ile yapılan banka hesap ekstreleri karşılaştırılacaktır.

4.Bordroda yer alan tahakkuk ve kesinti tutarları ilgili hesaplara doğru olarak aktarılmış mıdır?

5.Bordro icmalindeki tutarlar ile ödeme emri belgesindeki tutarlar birbirine eşit midir?

6.Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğine göre ödeme emri belgesine eklenmesi gereken belgeler tam mıdır?

7.ÖEB üzerinde yevmiye tarih ve numarası bulunmakta mıdır?

8.Muhasebe kayıtları hesap ve analitik kodlama bazında doğru olarak yapılmış mıdır?

9.Ödeme emri belgesi üzerinde yetkililerin imzası tam mıdır?

10Ödemelere ilişkin muhasebe kaydının hesap bazında ve analitik kodlama bazında doğru yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir.

Ek 11/2: Denetim Programı –Yolluklar (Örnek)


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Sını

fland

ırm Referan


1.Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğine göre eklenmesi gereken belgeler tam mıdır?

2.Ödeme yapılan harcırah unsurları görevlendirme çeşidiyle uyumlu mudur?

3.Ödemelere esas tutulan gündelik miktarının cari yıl Bütçe Kanununa uygun mudur?

4.Harcırah unsurlarının mevzuata uygun olarak mı alınmıştır?

5.Bir veya birkaç kişiye yıl içerisinde yapılan tüm yolluk ödemeleri incelenerek aynı görev için mükerrer ödeme yapılıp yapılmadığına bakılacaktır.

6.Ödemelerde Harcırah Kanununda öngörülen sınırlamalara uyulmuş mudur?

7.Görev yolluk bildiriminde hesaplamalar yeniden yapılarak ödemelerde maddi hata olup olmadığına bakılacaktır.

8.Yurtdışı görev yolluklarında ödemeye esas alınan kur Yurtdışı Gündeliklerine Dair Bakanlar Kurulu Kararına uygun olarak mı alınmıştır?

9.Emeklilik durumunda ödenen sürekli görev yolluğu 375 sayılı KHK’ ya uygun olarak mı verilmiştir?

10.Memur ve hizmetli olmayanlara yapılan yolluk ödemeleri Kanunun 8. maddesine uygun olarak mı yapılmıştır?

11.Görev yolluğu bildirim belgesindeki tutar ile ödeme emri belgesindeki tutarların


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Sını

fland

ırm Referan


birbirine eşit midir?

12.Ödeme emri belgesine ekli fatura tarihinin görevlendirme tarihiyle uyumlu mudur?

13.Personele verilen avansların mevzuata uygun olarak zamanında kapatılmış mıdır?

14.Ödemelere ilişkin muhasebe kaydının hesap bazında ve analitik kodlama bazında doğru yapılmış mıdır?

15.Ödeme emri belgeleri üzerinde yetkililerin imzası tam mıdır?

Ek 11/3: Denetim Programı- Alacaklar (Örnek)

120 Gelirlerden Alacaklar121 Gelirlerden Takipli Alacaklar127 Diğer Faaliyet Alacakları220 Gelirlerden Alacaklar


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Aid

iyet

Değ

erle

me

Mev

cudi

yet

Sını

fland

ırm

a ve

A

nlaş

ılırl

ık


1.Alacakların takibi için özel bir bilgisayar programı kullanılıyor ise, bu programın ürettiği veriler ile DYP’den elde edilen veriler karşılaştırılır.

2.Alacakların takibi için ilgili birimler ve Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen takip ve kontrol mekanizmaları incelenir.

3.İlgili birim tarafından hazırlanan ödeme tablosunun yetkili kişiler tarafından hazırlandığı, kontrol edildiği, yetkisiz kişilerin müdahalesinin olup olmadığı ve düzeltme işlemlerinin nasıl yapıldığı kontrol edilir.

4.Vadesi bir yılın altına düşen alacakların takibine ilişkin olarak ilgili birimler ile SGDB tarafından gerçekleştirilen kontrollere bakılır. Birimlerden alınan listeler ile DYP’den elde edilen veriler ve MİF’lere ekli ödeme tabloları karşılaştırılır.


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Aid

iyet

Değ

erle

me

Mev

cudi

yet

Sını

fland

ırm

a ve

A

nlaş

ılırl

ık


5.Satış sonrası peşin alacakların, taksitli satış alacaklarının, gayrimenkul kiralarının, iştirak gelirlerinin ve hizmet gelirlerinin taksit ve gecikme faizlerinin ilgili birimler tarafından ne şekilde takip edildiğine bakılır.

6.Kurumun elinde bulunan (şayet var ise) hisse senetlerini muhafaza eden yatırımcı kuruluş ile ilgili birim arasındaki teyitleşme ve raporlama süreci kontrol edilir.

7.Yıl sonunda 120 Gelirlerden Alacaklar ve 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar hesaplarına ilişkin olarak ilgili birimler arasında yapılan mutabakatlaşma kontrol edilir.

8.Gayrimenkul kira gelirlerine ilişkin olarak ilgili birim tarafından hazırlanan taksit bedeli ( işletme hakkı bedeli, kira bedeli v.b. ) ile faiz tutarlarına ilişkin tabloların, imzalanan sözleşme hükümlerine uygun olup olmadığı kontrol edilir.

9.Eksik veya yanlış kayıtları tespit etmek amacıyla ilgili birimlerdeki gerçekleştirme görevlileri ve SGDB tarafından


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Aid

iyet

Değ

erle

me

Mev

cudi

yet

Sını

fland

ırm

a ve

A

nlaş

ılırl

ık



10.Alacakların fazla veya eksik hesaplanmasını engelleyen ve bu tür ödemeleri tespit eden kontrollerin ilgili birimlerde olup olmadığı kontrol edilir.

11.Alacak tutarlarının tespitine ilişkin olarak ilgili birimler tarafından yapılan hesaplamalar, örnek MİF’ler seçilerek bu belgelere ekli hesaplama tabloları üzerinden kontrol edilir.

12.Alacak tutarının (peşin veya taksitli satış alacaklarının, gayrimenkul kiralarının, iştirak gelirlerinin, hizmet gelirlerinin, taksit faizlerinin ve gecikme faizlerinin) muhasebeleştirilmesine ilişkin evrakın ve eki belgelerin Strateji Geliştirme Dairesi’nde ne şekilde kontrol edildiğine bakılır. ( Eki belgede gösterilen tutar ile muhasebe fişinde gösterilen tutar mutabakatının sağlanması aşamasında SGDB ile ilgili birimler arasında oluşturulan kontrollere bakılır.)

13.Alacaklara ilişkin taksit faizlerinin ve gecikme faizi tutarlarının doğru hesaplanmasını ( matematiksel


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Aid

iyet

Değ

erle

me

Mev

cudi

yet

Sını

fland

ırm

a ve

A

nlaş

ılırl

ık


olarak ve doğru faiz oranları kullanılarak) temin etmek üzere ilgili birimler ve SGDB tarafından yapılan kontroller değerlendirilir. Örnek MİF’ler üzerinde bu hesaplamalar tekrar yapılır.

14.Gayrimenkul kira bedeli olan taksit tutarları tahsil edilirken ( kira bedeli döviz cinsinden ise) doğru döviz kurunun kullanılıp kullanılmadığına ilişkin ilgili birimler ve SGDB tarafından yapılan kontroller değerlendirilir. Örnek MİF’ler üzerinde bu hesaplamalar tekrar yapılır.

15.Gayrimenkul kira bedelleri erken ödendiği takdirde, daha önce hesaplanan faiz tutarı ile gerçekleşen faiz tutarı arasındaki farkın tespiti ve muhasebeleştirilmesinde ilgili birimler ve SGDB tarafından yapılan kontroller değerlendirilir. Örnek MİF’ler üzerinde bu hesaplamalar tekrar yapılır.

16.Zamanında tahsil edilmeyen alacaklara ilişkin olarak ilgili birimler ile SGDB arasındaki


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Aid

iyet

Değ

erle

me

Mev

cudi

yet

Sını

fland

ırm

a ve

A

nlaş

ılırl

ık


bilgilendirme süreci kontrol edilir.

17.Örnek muhasebe kayıtları kontrol edilir. Bu kapsamda peşin veya taksitli satış alacakları, gayrimenkul kiraları, hizmet gelirleri ile taksit faizleri ve gecikme faizleri, iştirak gelirleri tahsilatlarına ilişkin muhasebe kayıtlarının SGDB tarafından doğru şekilde sınıflandırılarak muhasebeleştirilip muhasebeleştirilmediğine bakılır.

18.Vadesinde tahsil edilemeyen alacakların 120 Gelirlerden Alacaklar hesabından 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar hesabına aktarılmasına ilişkin muhasebe kayıtlarının SGDB tarafından zamanında yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

19.Vadesi 1 yılın altına düşen alacakların ilgili hesaplara ( 220 Gelirlerden Alacaklar hesabından 120 Gelirlerden Alacaklar hesabına ) aktarılmasına ilişkin muhasebe kayıtlarının ilgili birimde SGDB tarafından zamanında yapılıp


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Aid

iyet

Değ

erle

me

Mev

cudi

yet

Sını

fland

ırm

a ve

A

nlaş

ılırl

ık


yapılmadığı kontrol edilir.

20.120-121-127 ve 220 hesaplarında izlenen alacaklardan döviz cinsinde olan var ise, bu alacaklara ilişkin oluşan olumlu ve olumsuz kur farklarının SGDB tarafından ilgili hesaplara doğru bir şekilde kaydedilip kaydedilmediği kontrol edilir.

Ek 11/4: Denetim Programı- Alacaklar (Örnek)

140 Kişilerden Alacaklar


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Aid

iyet

Değ

erle

me

Mev

cudi

yet

Sını

fland

ırm

a ve

A

nlaş

ılırl

ık


1.Hesap yılından önceki yıl kapanış kaydı ile hesap yılı açılış kaydında yer alan tutar karşılaştırılır.

2.Hesap yılında ortaya çıkan ve bu hesapta takibi gereken alacakların listesi alınarak DYP’den alınan verilerle karşılaştırılır.

3.İş avansları ve personel avanslarından mevzuatında öngörülen süre içersinde kapatılmadığı halde 140 hesabına aktarılmayan bir tutar olup olmadığı kontrol edilir

4.Örnek tahsilat izleme dosyaları ilgili biriminden istenilip, muhasebeleştirilen işlemin gerçekten ilgili olduğu dönemde gerçekleşip gerçekleşmediğine bakılır.

5.İlgili birimden örnek


Tam

lık

Doğ

rulu

k

Ger

çekl

eşm

e

Dön

emse

llik

Uyg

unlu

k

Aid

iyet

Değ

erle

me

Mev

cudi

yet

Sını

fland

ırm

a ve

A

nlaş

ılırl

ık


tahsilat izleme dosyaları alınarak, bu dosyalar üzerinde, hesaplamaların (anapara-faiz) doğru yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

6.Kişi alacakları hesaplarında izlenen tutarlara ilişkin olarak tahakkuk ettirilen faiz tutarlarına ilişkin hesaplamalar kontrol edilecek, doğru faiz oranlarının kullanıldığı teyit edilecektir.

7.Örnek MİF’ler üzerinde yapılan incelemeler ile Kişilerden Alacaklar hesap alanına ilişkin işlemlerin doğru ekonomik kodlar kullanılarak muhasebeleştirilip muhasebeleştirilmediğine bakılır.

Ek 11/5: Denetim Programı-Mal Alımları (Örnek)

1- Örnek olarak seçilen mal alımının stratejik plan ve bütçe yılı performans programında öngörülüp öngörülmediğine bakılır.

2- Örnek olarak seçilen mal alımına ilişkin ihtiyacın doğru ve uygun şekilde belirlenip belirlenmediği kontrol edilir. İhtiyaç duyulmayan mal bulunup bulunmadığına bakılır.

3- Mal alımının yetkili birim tarafından satın alınıp alınmadığına bakılır.

4- Satın alınan malın 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 4 üncü maddesinde sayılan “mal” tanımı içerisine girip girmediği kontrol edilir.

5- Söz konusu mal alımları için bütçede yeterli ödenek bulunup bulunmadığı kontrol edilir.

6- Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı bulunmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinin bir arada ihale edilip edilmediğine bakılır.

7- Eşik değerlerin altında kalmak veya doğrudan temin usulü ile satın almak amacıyla mal alımının kısımlara bölünüp bölünmediği kontrol edilir.

8- İhale yolu ile gerçekleştirilen mal alımlarında, ihale yetkilisi tarafından görevlendirilen ihale komisyonunun 4734 sayılı Kanunun 6 ncı maddesine uygun olarak, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşup oluşmadığı kontrol edilir. Doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilen mal alımlarında ise, Kanunun 22 nci maddesi gereğince personel görevlendirilip görevlendirilmediğine bakılır.

9- İhale komisyonunun eksiksiz toplandığı ve komisyon kararının çoğunlukla alındığı, ayrıca kararın komisyon başkanı ve üyeleri tarafından ad soyad ve görev unvanları belirtilerek imzalandığı kontrol edilir. Doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilen mal alımlarında ise Kanunun 22 nci maddesi gereğince ihale yetkilisi tarafından görevlendirilen kişi/kişiler tarafından piyasa fiyat araştırması yapıldığı, tutanak düzenlendiği ve imzalandığı kontrol edilir.

10- İhale yolu ile gerçekleştirilen alımlar için ihale işlem dosyası oluşturulup oluşturulmadığı ve dosyada 7 nci maddede belirtilen ihale onay belgesi ve eki yaklaşık maliyete ilişkin hesap cetveli, ihale dokümanı, ilan metinleri, teklif mektupları, ihale komisyonu tutanak ve kararları gibi ihale süreci ile ilgili

belgelerin varlığı kontrol edilir.

11- İhaleye ilişkin yaklaşık maliyetin 4734 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile Mal Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 7 ve 8 inci maddelerine uygun olarak belirlendiği kontrol edilir.

12- İhale yolu ile gerçekleştirilen mal alımlarında, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca ekonomik ve mali ile mesleki ve teknik yeterliliğin belirlenmesi amacıyla belge istenip istenmediği, istenmişse bu hususun ihale dokümanı ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilip belirtilmediği kontrol edilir.

13- İhale yolu ile gerçekleştirilen mal alımlarında, ihale dışı bırakılan istekli bulunup bulunmadığı ve ihale dışı bırakılan isteklinin Kanunun 10 uncu maddesinde sayılan şartları taşıyıp taşımadığı kontrol edilir.

14- İhale dokümanı içerisinde yer alan idari ve teknik şartnamelerin idare tarafından hazırlanıp hazırlanmadığı (işin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla teknik şartnamelerin başka kişi yada kuruluşlara hazırlattırılması mümkündür) ve teknik şartnamelerin rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün isteklilere fırsat eşitliği sağlayacak şekilde hazırlandığı kontrol edilir. İdari şartnamelerde Kanunun 27 nci maddesinde sayılan asgari hususların varlığı kontrol edilir.

15- İhale yolu ile gerçekleştirilen alımlarda, Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen süre ve şartlarda ihale ilanı yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

16- İhale ve ön yeterlilik ilanlarında Kanunun sırasıyla 24 ve 25 inci maddelerinde sayılan hususların bulunup bulunmadığı kontrol edilir.

17- İhale usulünün Kanunda öngörülen şekilde belirlendiği kontrol edilir.

18- Doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilen mal alımları için Kanunun 22 nci maddesinde sayılan şartlardan birisinin mevcut olduğu kontrol edilir.

19- İhaleye katılan tüm isteklilerin ihale veya ön yeterlik dokümanı satın alıp almadığı kontrol edilir.

20- İlan yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa bunu gerektiren sebep ve zorunlulukların bir tutanakla tespit edilip edilmediği kontrol edilir.

21-İhaleye katılan tüm isteklilerden 4734 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi gereğince teklif edilen bedelin %3’ünden az olmamak üzere geçici teminat alınıp alınmadığı ve alınan teminatın Kanunun 34 üncü maddesinde sayılan değerlerden olup olmadığı kontrol edilir. Teminat olarak teminat mektubu alınmışsa süre belirtilip belirtilmediği, belirtilmişse teklif geçerlilik süresinden en az 30 gün fazla olup

olmadığı kontrol edilir.

22-İhaleye katılan tüm isteklilerden zarf içerisinde Kanunun 30 uncu maddesine uygun olarak yazılı ve imzalı teklif mektubu alınıp alınmadığı, zarfın üzerine isteklinin adı soyadı unvanı adresi ve teklifin hangi işe ait olduğunun yazılıp yazılmadığı ve zarfın yapıştırılan yerinin istekli tarafından imzalanıp imzalanmadığı kontrol edilir.

23- Tüm teklif mektuplarının ihale saatinden önce idareye ulaşıp ulaşmadığı ve buna ilişkin tutanak düzenlenip düzenlenmediğine bakılır.

24-Teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında belirtilip belirtilmediği ve verilen tekliflerin bu sürelere uygunluğu kontrol edilir.

25- İhale dokümanlarında belirtilen gün ve saatte ihale yapılıp yapılmadığı, teklif ve zarf açma tutanağı ile 30 uncu maddeye uygun olmayan zarf ve teklifler için tutanak düzenlenip düzenlenmediği kontrol edilir.

26-Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekli bulunup bulunmadığı, varsa tutanak düzenlenip düzenlenmediğine bakılır.

27.Yazılı tekliflerde açık olmayan hususlarla ilgili olarak isteklilerden açıklama istenip istenmediği, istenmişse bu açıklamanın teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesine yönelik olup olmadığı kontrol edilir.

28 İdareye sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunup bulunmadığı, bu eksikliğin teklif esasını değiştirecek nitelikte olup olmadığı, esaslı olmayan bilgi eksikliklerin tamamlanmasına yönelik süre verilip verilmediği, bu sürede eksikliklerin tamamlanıp tamamlanmadığı ve tamamlamayanların isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılığı bırakılmadığı kontrol edilir.

29- Teklif değerlendirme aşamasında aşırı düşük olduğu tespit edilen teklif bulunup bulunmadığı, varsa teklif sahibinden 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi gereğince açıklama istenip istenmediği, açıklama sonucunda ne tür bir işlem yapıldığı kontrol edilir.

30- 4734 sayılı Kanunun 37 ve 38 inci maddeleri gereğince yapılan teklif değerlendirilmesi sonucunda, ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılıp bırakılmadığı kontrol edilir.

31- Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tespitinde fiyat dışındaki unsurların dikkate alınması halinde bu unsurların parasal değeri veya nispi ağırlıklarının ihale dokümanında belirtilip belirtilmediği kontrol edilir.

32- İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklif mektubunun 30 uncu maddede sayılan şartları taşıdığı kontrol edilir.

33- İhale sonucunda 40 ıncı maddeye uygun olarak gerekçeli ihale kararı düzenlenip düzenlenmediği ve kararın ihale yetkilisince karar tarihini izleyen 5 gün içerisinde onaylanıp onaylanmadığı kontrol edilir.

34- İhale yetkilisince onaylanmayan ihale kararları için gerekçe belirtilip belirtilmediği kontrol edilir.

35- İhale kararı onaylanmadan önce ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi için yasaklı sorgulaması yapılıp yapılmadığı ve buna ilişkin belgenin ihale kararına eklenip eklenmediği kontrol edilir.

36- İhale yetkilisince onaylanan ihale kararının onay tarihini izleyen 3 işgünü içerisinde, ihale üzerinde bırakılan istekli dahil, ihaleye teklif veren tüm isteklilere bildirildiği kontrol edilir.

37- Kanunun 41 ve 42 nci maddelerinde belirtilen süreler içerisinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşme yapmaya davet edilip edilmediği kontrol edilir.

38- Sözleşme imzalanmasından önce ihaleyi kazanan istekliden ihale bedelinin %6 sı oranında kesin teminat alınıp alınmadığı kontrol edilir.

39- İhale üzerinde bırakılan istekli ile sözleşme imzalanıp imzalanmadığı, imzalanmamışsa geçici teminatın gelir kaydedilip kaydedilmediği kontrol edilir.

40- İhale sonucunda 4735 sayılı Kanunun 6 ncı maddesine göre, işin tamamı için isteklinin teklif ettiği toplam bedel üzerinden götürü bedel sözleşme düzenlenip düzenlenmediği, düzenlenmişse ihale yetkilisi ve yüklenici tarafından imzalanıp imzalanmadığı kontrol edilir.

41. İhale üzerinde kalan istekliden ihale karar pulu ile sözleşme damga vergisi tahsil edilip edilmediği kontrol edilir.

42- Doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilen alımlarda sözleşme düzenlenmiş ise damga vergisi tahsil edilip edilmediği kontrol edilir.

43- Düzenlenen sözleşmenin ihale dokümanında belirtilen şartlara ve Tip Sözleşmelere uygunluğu kontrol edilir.

44- İhale sonucunun Kamu İhale Kurumuna bildirildiği ve sonucun Kamu İhale Bülteninde yayınlandığı kontrol edilir.

45- İhale ile ilgili olarak şikayet ve itirazen şikayet başvurusu olup olmadığı, varsa sonuçları kontrol edilir.

46- 4734 sayılı Kanun kapsamında yapılan ihalelerde; bu Kanunun 13 üncü maddesi hükümleri saklı kalmak üzere, ilan, ihale dokümanının hazırlanması ve verilmesi, katılım ve yeterliğe ilişkin belgelerin sunulması, tekliflerin hazırlanması, sunulması

ve değerlendirilmesi, ihalenin karara bağlanması ve onaylanması, kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi ve sözleşmenin imzalanması gibi ihale süreciyle ilgili aşamalar ile her türlü bildirimlerin kısmen veya tamamen, Kurum tarafından oluşturulan Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği kontrol edilir.

47- Kanunun 21 ve 22 nci maddelerinde yer alan parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamının, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu aşıp aşmadığı, aşıyorsa bu hususta Kamu İhale Kurumu’nun uygun görüşünün alınıp alınmadığı kontrol edilir.

48- Sözleşme kapsamında teslim edilecek mallar için 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 11 inci maddesi ve Mal Alımları Denetim Muayene Ve Kabul İşlemlerine Dair Yönetmeliğin 6 ncı maddesi gereğince, ihale yetkilisi tarafından biri başkan, birisi işin uzmanı olmak üzere en az üç ve tek sayıda kişi ve yedek üyelerden oluşan muayene ve kabul komisyonu kurulup kurulmadığı kontrol edilir.

49- Muayene Kabul için yüklenici tarafından başvuru yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa başvurudan itibaren 5 gün içerisinde muayene ve kabul yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

50- Muayene kabulü yapılan mallar için geçici kabul tutanağı düzenlendiği ve makam tarafından onandığı kontrol edilir.

51- Teslim edilen malların birim ve nitelik itibariyle şartname ve sözleşme hükümlerine uygunluğuna ve bu hususta komisyon tarafından yapılan işlemlere bakılır.

52- Sözleşmede öngörülen süre ve şartlarda teslim edilmeyen mallar için cezai işlem uygulanıp uygulanmadığına bakılır.

53- Alınan malların taşınır işlem fişi düzenlenmek suretiyle taşınır kayıt sistemine aktarılıp aktarılmadığı kontrol edilir.

54- Mal teslim edilmeden kabul yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

55- Kısmi kabul yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa buna ilişkin ihale dokümanında hüküm bulunup bulunmadığı kontrol edilir.

56- Muayene kabulde görevlendirilenler ile ihale dokümanı hazırlama sürecinde görev alanlar ve ihale komisyonu üyelerinin aynı kişilerden oluşup oluşmadığı kontrol edilir.

57- Mal bedeli karşılığında yapılan ödemenin sözleşme hükümlerine uygunluğu kontrol edilir. Doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilen alımlarda ise fatura tutarı ile piyasa fiyat araştırma tutanağında yer alan tutarın uygunluğu kontrol edilir.

58- Teslim edilen mal miktarı, taşınır işlem fişi ile kayıtlara giren mal miktarı ile fatura edilen mal miktarının uygunluğu kontrol edilir.

59- MYHBY’ye göre ödeme emri belgesine eklenmesi gereken belgelerin varlığı kontrol edilir.

60- Ödeme emri belgesi tutarı ile fatura tutarının uygunluğu kontrol edilir.

61- Ödeme emri belgesi üzerinde tarih ve numara bulunduğu ve ödeme emri belgesinin gerçekleştirme görevlisi, harcama yetkilisi ve muhasebe yetkilisi tarafından imzalanmış olduğu kontrol edilir.

62- Ödeme emri belgesi üzerinde Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinde öngörülen hesap kodları kullanılarak doğru muhasebe kaydı yapıldığı kontrol edilir.

63- Ödeme emri belgesi üzerinde gerekli kanuni kesintilerin yapılıp yapılmadığı ve yapılan tevkifatların süresinde vergi dairesine bildirilerek ödenip ödenmediği kontrol edilir.

64- Ödeme emri belgesinde yer alan yüklenici adı/unvanı ile fatura kesen yüklenicinin adı/unvanının uygunluğu kontrol edilir.

65- Ödeme emri belgesinde yer alan yüklenici banka hesap numarası ile fatura veya diğer belgelerde yer alan banka hesap numarasının uygunluğu kontrol edilir.

66- Ödeme emri belgesinin muhasebe kayıtlarına intikal edip etmediği kontrol edilir.

67-Muhasebe kayıtlarında yer alan yevmiye tarih numarası ile ödeme emri belgesi üzerinde yer alan tarih ve numaranın birbirine uygunluğu kontrol edilir.

68- Ödeme emri belgesinde yer alan tutar, ekonomik kod ve kesintilerin muhasebe kayıtlarına doğru aktarılıp aktarılmadığı kontrol edilir.

69- Alınmadığı halde bedeli ödenen veya bedeli ödenmediği halde teslim alınan mal bulunup bulunmadığı kontrol edilir.

Ek 11/6: Denetim Programı – Hizmet Alımları (Örnek)

1- Örnek olarak seçilen hizmet alımının stratejik plan ve bütçe yılı performans programında öngörülüp öngörülmediğine bakılır.

2- Örnek olarak seçilen hizmet alımına ilişkin ihtiyacın doğru ve uygun şekilde belirlenip belirlenmediği kontrol edilir. İhtiyaç duyulmayan hizmet bulunup bulunmadığına bakılır.

3- Hizmet alımının yetkili birim tarafından satın alınıp alınmadığına bakılır.

4- Satın alınan hizmetin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 4 üncü maddesinde sayılan “hizmet” tanımı içerisine girip girmediği kontrol edilir.

5- Söz konusu hizmet alımları için bütçede yeterli ödenek bulunup bulunmadığı kontrol edilir.

6- Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı bulunmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinin bir arada ihale edilip edilmediğine bakılır.

7- Eşik değerlerin altında kalmak veya doğrudan temin usulü ile satın almak amacıyla hizmet alımının kısımlara bölünüp bölünmediği kontrol edilir.

8- İhale yolu ile gerçekleştirilen hizmet alımlarında, ihale yetkilisi tarafından görevlendirilen ihale komisyonunun 4734 sayılı Kanunun 6 ncı maddesine uygun olarak, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşup oluşmadığı kontrol edilir. Doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilen hizmet alımlarında ise, Kanunun 22 nci maddesi gereğince personel görevlendirilip görevlendirilmediğine bakılır.

9- İhale komisyonunun eksiksiz toplandığı ve komisyon kararının çoğunlukla alındığı, ayrıca kararın komisyon başkanı ve üyeleri tarafından ad soyad ve görev unvanları belirtilerek imzalandığı kontrol edilir. Doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilen hizmet alımlarında ise Kanunun 22 nci maddesi gereğince ihale yetkilisi tarafından görevlendirilen kişi/kişiler tarafından piyasa fiyat araştırması yapıldığı, tutanak düzenlendiği ve imzalandığı kontrol edilir.

10- İhale yolu ile gerçekleştirilen alımlar için ihale işlem dosyası oluşturulup oluşturulmadığı ve dosyada 7 nci maddede belirtilen ihale onay belgesi ve eki yaklaşık maliyete ilişkin hesap cetveli, ihale dokümanı, ilan metinleri, teklif mektupları, ihale komisyonu tutanak ve kararları gibi ihale süreci ile ilgili belgelerin varlığı kontrol edilir.

11- İhaleye ilişkin yaklaşık maliyetin 4734 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile Hizmet Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 7,8 ve 9 uncu maddelerine uygun olarak

belirlendiği kontrol edilir.

12- İhale yolu ile gerçekleştirilen hizmet alımlarında, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi uyarınca ekonomik ve mali ile mesleki ve teknik yeterliliğin belirlenmesi amacıyla belge istenip istenmediği, istenmişse bu hususun ihale dokümanı ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilip belirtilmediği kontrol edilir.

13- İhale yolu ile gerçekleştirilen hizmet alımlarında, ihale dışı bırakılan istekli bulunup bulunmadığı ve ihale dışı bırakılan isteklinin Kanunun 10 uncu maddesinde sayılan şartları taşıyıp taşımadığı kontrol edilir.

14- İhale dokümanı içerisinde yer alan idari ve teknik şartnamelerin idare tarafından hazırlanıp hazırlanmadığı (işin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla teknik şartnamelerin başka kişi yada kuruluşlara hazırlattırılması mümkündür) ve teknik şartnamelerin rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün isteklilere fırsat eşitliği sağlayacak şekilde hazırlandığı kontrol edilir. İdari şartnamelerde Kanunun 27 nci maddesinde sayılan asgari hususların varlığı kontrol edilir.

15- İhale yolu ile gerçekleştirilen alımlarda, Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen süre ve şartlarda ihale ilanı yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

16- İhale ve ön yeterlilik ilanlarında Kanunun sırasıyla 24 ve 25 inci maddelerinde sayılan hususların bulunup bulunmadığı kontrol edilir.

17- İhale usulünün Kanunda öngörülen şekilde belirlendiği kontrol edilir.

18- Doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilen hizmet alımları için Kanunun 22 nci maddesinde sayılan şartlardan birisinin mevcut olduğu kontrol edilir.

19- İhaleye katılan tüm isteklilerin ihale veya ön yeterlik dokümanı satın alıp almadığı kontrol edilir.

20- İlan yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa bunu gerektiren sebep ve zorunlulukların bir tutanakla tespit edilip edilmediği kontrol edilir.

21-İhaleye katılan tüm isteklilerden 4734 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi gereğince teklif edilen bedelin %3’ünden az olmamak üzere geçici teminat alınıp alınmadığı ve alınan teminatın Kanunun 34 üncü maddesinde sayılan değerlerden olup olmadığı kontrol edilir. Teminat olarak teminat mektubu alınmışsa süre belirtilip belirtilmediği, belirtilmişse bu sürenin teklif geçerlilik süresinden en az 30 gün fazla olup olmadığı kontrol edilir.

22-İhaleye katılan tüm isteklilerden zarf içerisinde Kanunun 30 uncu maddesine

uygun olarak yazılı ve imzalı teklif mektubu alınıp alınmadığı, zarfın üzerine isteklinin adı soyadı unvanı adresi ve teklifin hangi işe ait olduğunun yazılıp yazılmadığı ve zarfın yapıştırılan yerinin istekli tarafından imzalanıp imzalanmadığı kontrol edilir.

23- Tüm teklif mektuplarının ihale saatinden önce idareye ulaşıp ulaşmadığı ve buna ilişkin tutanak düzenlenip düzenlenmediğine bakılır.

24-Teklif geçerlilik süresinin ihale dokümanında belirtilip belirtilmediği ve verilen tekliflerin bu sürelere uygunluğu kontrol edilir.

25- İhale dokümanlarında belirtilen gün ve saatte ihale yapılıp yapılmadığı, teklif ve zarf açma tutanağı ile 30 uncu maddeye uygun olmayan zarf ve teklifler için tutanak düzenlenip düzenlenmediği kontrol edilir.

26-Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekli bulunup bulunmadığı, varsa tutanak düzenlenip düzenlenmediğine bakılır.

27.Yazılı tekliflerde açık olmayan hususlarla ilgili olarak isteklilerden açıklama istenip istenmediği, istenmişse bu açıklamanın teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesine yönelik olup olmadığı kontrol edilir.

28 İdareye sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunup bulunmadığı, bu eksikliğin teklif esasını değiştirecek nitelikte olup olmadığı, esaslı olmayan bilgi eksikliklerin tamamlanmasına yönelik süre verilip verilmediği, bu sürede eksikliklerin tamamlanıp tamamlanmadığı ve tamamlamayanların isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılıp bırakılmadığı kontrol edilir.

29- Teklif değerlendirme aşamasında aşırı düşük olduğu tespit edilen teklif bulunup bulunmadığı, varsa teklif sahibinden 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi gereğince açıklama istenip istenmediği, açıklama istenmişse sonucunda ne tür bir işlem yapıldığı kontrol edilir.

30- 4734 sayılı Kanunun 37 ve 38 inci maddeleri gereğince yapılan teklif değerlendirilmesi sonucunda, ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılıp bırakılmadığı kontrol edilir.

31- Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tespitinde fiyat dışındaki unsurların dikkate alınması halinde bu unsurların parasal değeri veya nispi ağırlıklarının ihale dokümanında belirtilip belirtilmediği kontrol edilir.

32- İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklif mektubunun 30 uncu maddede sayılan şartları taşıyıp taşımadığı kontrol edilir.

33- İhale sonucunda 40 ıncı maddeye uygun olarak gerekçeli ihale kararı düzenlenip

düzenlenmediği ve kararın ihale yetkilisince karar tarihini izleyen 5 gün içerisinde onaylanıp onaylanmadığı kontrol edilir.

34- İhale yetkilisince onaylanmayan ihale kararları için gerekçe belirtilip belirtilmediği kontrol edilir.

35- İhale kararı onaylanmadan önce ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi için yasaklı sorgulaması yapılıp yapılmadığı ve buna ilişkin belgenin ihale kararına eklenip eklenmediği kontrol edilir.

36- İhale yetkilisince onaylanan ihale kararının onay tarihini izleyen 3 işgünü içerisinde, ihale üzerinde bırakılan istekli dahil, ihaleye teklif veren tüm isteklilere bildirilip bildirilmediği kontrol edilir.

37- Kanunun 41 ve 42 nci maddelerinde belirtilen süreler içerisinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşme yapmaya davet edilip edilmediği kontrol edilir.

38- Sözleşme imzalanmasından önce ihaleyi kazanan istekliden ihale bedelinin %6 sı oranında kesin teminat alınıp alınmadığı kontrol edilir.

39- İhale üzerinde bırakılan istekli ile sözleşme imzalanıp imzalanmadığı, imzalanmamışsa geçici teminatın gelir kaydedilip kaydedilmediği kontrol edilir.

40- İhale sonucunda 4735 sayılı Kanunun 6 ncı maddesine göre, işin tamamı için isteklinin teklif ettiği toplam bedel üzerinden götürü bedel sözleşme düzenlenip düzenlenmediği, düzenlenmişse ihale yetkilisi ve yüklenici tarafından imzalanıp imzalanmadığı kontrol edilir.

41. İhale üzerinde kalan istekliden ihale karar pulu ile sözleşme damga vergisi tahsil edilip edilmediği kontrol edilir.

42- Doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilen alımlarda sözleşme düzenlenmiş ise damga vergisi tahsil edilip edilmediği kontrol edilir.

43- Düzenlenen sözleşmenin ihale dokümanında belirtilen şartlara ve Tip Sözleşmelere uygunluğu kontrol edilir.

44- İhale sonucunun Kamu İhale Kurumuna bildirildiği ve sonucun Kamu İhale Bülteninde yayınlandığı kontrol edilir.

45- İhale ile ilgili olarak şikayet ve itirazen şikayet başvurusu olup olmadığı, varsa sonuçları kontrol edilir.

46- 4734 sayılı Kanun kapsamında yapılan ihalelerde; bu Kanunun 13 üncü maddesi hükümleri saklı kalmak üzere, ilan, ihale dokümanının hazırlanması ve verilmesi, katılım ve yeterliğe ilişkin belgelerin sunulması, tekliflerin hazırlanması, sunulması ve değerlendirilmesi, ihalenin karara bağlanması ve onaylanması, kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi ve sözleşmenin imzalanması gibi ihale süreciyle ilgili

aşamalar ile her türlü bildirimlerin kısmen veya tamamen, Kurum tarafından oluşturulan Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği kontrol edilir.

47- Kanunun 21 ve 22 nci maddelerinde yer alan parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamının, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu aşıp aşmadığı, aşıyorsa bu hususta Kamu İhale Kurumu’nun uygun görüşünün alınıp alınmadığı kontrol edilir.

48- Sözleşme kapsamında satın alınacak hizmetler için 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 11 inci maddesi ve Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereğince, yetkili makam tarafından, biri başkan olmak üzere en az üç kişiden oluşan muayene ve kabul komisyonu kurulup kurulmadığı kontrol edilir.

49- Muayene Kabul için yüklenici tarafından başvuru yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa “Hizmet işleri kabul teklif belgesi” düzenlenip düzenlenmediği, Hizmet İşleri Kabul Teklif Belgesinin yetkili makama sunulduğu tarihten itibaren on gün içerisinde komisyon kurulup kurulmadığı kontrol edilir.

50- Muayene sonucunda “Kabul tutanağı” düzenlenip düzenlenmediği, yüklenici tarafından imzalanıp imzalanmadığı ve yetkili makam tarafından onaylanarak kabul işleminin tamamlanıp tamamlanmadığı kontrol edilir.

51-Sözleşme kapsamında sunulan hizmetin birim ve nitelik itibariyle şartname ve sözleşme hükümlerine uygunluğuna ve bu hususta komisyon tarafından yapılan işlemlere bakılır.

52- Doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilen hizmet alımlarında hizmetin usulüne uygun olarak alınıp alınmadığı kontrol edilir.

53- Sözleşmede öngörülen süre ve şartlarda sunulmayan hizmetler için cezai işlem uygulanıp uygulanmadığına bakılır.

54- Hizmet ifa edilmeden kabul yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

55- Kısmi kabul yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa buna ilişkin ihale dokümanında hüküm bulunup bulunmadığı kontrol edilir.

56- Muayene kabulde görevlendirilenler ile ihale dokümanı hazırlama sürecinde görev alanlar ve ihale komisyonu üyelerinin aynı kişilerden oluşup oluşmadığı kontrol edilir.

57- Hizmet bedeli karşılığında yapılan ödemenin sözleşme hükümlerine uygunluğu kontrol edilir. Doğrudan temin usulü ile gerçekleştirilen alımlarda ise fatura tutarı ile piyasa fiyat araştırma tutanağında yer alan tutarın uygunluğu kontrol edilir.

58- Sunulan hizmet ile fatura edilen hizmet miktarının uygunluğu kontrol edilir.

59- Sözleşmede fiyat farkı verilmesi öngörülmüşse, fiyat farkına ilişkin hükümlerin yürürlükteki fiyat farkı kararnamesine uygun olup olmadığı ve hesaplanan fiyat farkının kararnameye uygun olup olmadığı kontrol edilir.

60- Düzenlenen hakediş ve eklerinin fiilen yapılan işe (miktar, fiyat vb açısından) uygunluğu kontrol edilir. Ayrıca hakediş tutarının doğru hesaplanıp hesaplanmadığı ve hakedişin düzenleyen ve onaylayanlar tarafından imzalanmış olduğu kontrol edilir.

61- MYHBY’ye göre ödeme emri belgesine eklenmesi gereken belgelerin varlığı kontrol edilir.

62- Ödeme emri belgesi tutarı ile fatura tutarının uygunluğu kontrol edilir.

63- Ödeme emri belgesi üzerinde tarih ve numara bulunduğu ve ödeme emri belgesinin gerçekleştirme görevlisi, harcama yetkilisi ve muhasebe yetkilisi tarafından imzalanmış olduğu kontrol edilir.

64- Ödeme emri belgesi üzerinde Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinde öngörülen hesap kodları kullanılarak doğru muhasebe kaydı yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

65- Ödeme emri belgesi üzerinde gerekli kanuni kesintilerin (KDV tevkifatı, damga vergisi kesintileri) yapılıp yapılmadığı ve yapılan tevkifatların süresinde vergi dairesine bildirilerek ödenip ödenmediği kontrol edilir.

66- Ödeme emri belgesinde yer alan yüklenici adı/unvanı ile fatura kesen yüklenicinin adı/unvanının uygunluğu kontrol edilir.

67- Ödeme emri belgesinde yer alan yüklenici banka hesap numarası ile fatura veya diğer belgelerde yer alan banka hesap numarasının uygunluğu kontrol edilir.

68- Ödeme emri belgesinin muhasebe kayıtlarına intikal edip etmediği kontrol edilir.

69-Muhasebe kayıtlarında yer alan yevmiye tarih numarası ile ödeme emri belgesi üzerinde yer alan tarih ve numaranın birbirine uygunluğu kontrol edilir.

70- Ödeme emri belgesinde yer alan tutar, ekonomik kod ve kesintilerin muhasebe kayıtlarına doğru aktarılıp aktarılmadığı kontrol edilir.

71- Alınmadığı halde bedeli ödenen veya bedeli ödenmediği halde alınan hizmet bulunup bulunmadığı kontrol edilir.

Ek 11/7: Denetim Programı -Satış Gelirleri ve Diğer Gelirler (Örnek)

1-Denetime esas yılın Ocak ayı satışları, satıştan iadeleri ve satış ıskontoları incelenerek bir önceki yıla ait iade ve ıskonto olup olmadığı kontrol edilir. (Sınıflandırma, Dönemsellik)

2-Satılan mallara ait ambar çıkış kayıtları ile faturalar karşılaştırılarak, ambar çıkışı yapılan malların faturalarının düzenlendiğinden emin olunur. (Gerçekleşme, Tamlık, Sınıflandırma)

3-Faturalardan örnek alınarak ilgili aya ait satış gelirleri tutarı o aya ait faturalarda yer alan tutarla karşılaştırılır ve gelirin kayıt altına alındığından emin olunur. (Sınıflandırma, Gerçekleşme, )

4-Banka tarafından bildirilen faiz tutarının ve ilgili kesintilerin hesaplara doğru olarak kaydedildiği banka dekontları esas alınarak kontrol edilir.(Tamlık,Sınıflandırma,)

5-Kurumun banka ile yaptığı mevduata faiz geliri elde etmesine yönelik süreç gözden geçirilir. (Uygunluk)

6-Bankanın hesapladığı faiz tutarının doğruluğu test edilir. (Tamlık, Uygunluk)

7-Kira yoluyla elde edilen gelirlerde düzenlenen kira sözleşmesi hükümleri gözden geçirilerek sözleşme hükümlerine uygun hareket edildiği kontrol edilir. (Uygunluk)

8-Kira alacaklarının zamanında tahsil edildiği ve ilgili hesaplara kaydedildiği kontrol edilir. (Tamlık, Sınıflandırma)

9-Duran varlıkların satışından elde edilen gelirlerin ilgili hesaplara kaydı ve bu varlıklara ilişkin birikmiş amortisman kayıtları gözden geçirilir. (Tamlık, Doğruluk, Gerçekleşme, Sınıflandırma)

10-Vergi dışı gelirler, sermaye gelirleri, alınan bağışlar ve yardımlar ile Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler örnekleme suretiyle incelenerek muhasebe ve mali tablolara doğru kaydedilip kaydedilmediği kontrol edilir.(Uygunluk, Doğruluk)

11-Bütçe gelirleri ve gelirlerden ret-iadelerin, analitik bütçe sınıflandırmasına uygun olarak kodlanması kontrol edilir.(Sınıflandırma)

Ek 11/8: Denetim Programı -150- İlk Madde ve Malzeme Hesabı Taşınırlar (Örnek)

Denetim Programı

Malzeme Giriş Aşaması; Alımı yapılan mala ilişkin Taşınır Mal Yönetmeliği Örnek (5) nolu Taşınır işlem fişi düzenleniyor mu kontrol edilir. Alınan malzemeler TİF ile Taşınır sistemine kaydedildikten sonra 10 gün içinde (ilgili kurumca belirlenmiş sürelerde) Muhasebe Birimine sisteme giriş kayıtlarının yapılması için gönderilmiş mi kontrol edilir. Sisteme girişi yapılan Tüketim malzemelerine Taşınır mal yönetmeliğine ekli taşınır kod listesindeki ayrıntı kodları veriliyor mu kontrol edilir. Taşınır işlem fişi, dayanağı olan belgeden önceki bir tarihi taşıyor mu kontrol edilir. Taşınırlar sisteme maliyet bedeli ile kaydedilmiş mi bakılır. (Kurum KDV mükellefi ise KDV tutarı maliyet bedeline dâhil edilmemelidir.) Muayene ve Kabul işleminin derhal yapılamaması durumunda yükleniciden teslim alınan malzemelere ilişkin olarak Taşınır geçici alındısı düzenlenmiş mi kontrol edilir. Aynı faturada yer alan farklı hesap kodundaki mallar için aynı numaralı ayrı ayrı taşınır işlem fişi düzenlenmiş mi kontrol edilir. Alınan malzemelerin (yedek parçalar gibi) birden fazla kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilir. (Tek kullanımlık olmayan ve değerleri çok yüksek olan malzemelerin kurumlarca ayrı bir düzenlemeye tabi tutularak toplu çıkışla giderleştirmelerinin yapılmaması, kullanılmaz hale geldiğinde imha tutanağı ile çıkışlarının yapılması uygun olur.)

Taşınır İşlem Fişi; Giriş veya çıkışı yapılan taşınır için düzenlenen TİF. ne giriş veya çıkış yapılmasına dayanak teşkil eden tutanak, karar, sözleşme, protokol, fatura vb belgelerin tarih ve sayısı yazılmış mı kontrol edilir. TİF. de giriş veya çıkış işleminin nedeni çeşidine göre, satın alma, satma, devir yoluyla alma, devretme, bağış alma, değer artışı, hurdaya ayırma, imha, fire, yok olma, sayım fazlası, sayım noksanı vb. şeklinde doğru olarak belirtilmiş mi kontrol edilir. Giriş TİF. nde malzemenin kimden satın alındığı yazılmış mı kontrol edilir. Malzeme tüketim için bir kişiye verilmişse çıkış TİF. nde verilen kişinin TC kimlik no.su yazılmış mı kontrol edilir. Tüketim malzemelerinin birden fazla kişinin kullanımına verilmesi durumunda Çıkış TİF. ne verilen harcama biriminin adı yazılmış mı kontrol edilir TİF. ne, Muayene ve kabul komisyonu tutanağının veya komisyonun oluşturulmadığı hallerde idarece düzenlenecek belgenin tarihi ve sayısı yazılmış mı kontrol edilir.

Malzeme Devri; Kurum merkez birimleri arasında tüketim malzemesi devrinde taşınırı isteyen harcama birimi taşınır istek belgesi düzenlemiş mi kontrol edilir. Harcama birimleri arasında yapılan malzeme devirleri Parasal Oran ve Sınırlar Genel Tebliğinde belirlenen limitin üstünde ise buna ilişkin olarak harcama yetkilisi onayı alınmış mı kontrol edilir. Tüketim malzemesini devreden harcama birimi TİF düzenlemiş mi, ayrıca TİF..deki

malzeme ve ayrıntıları taşınır istek belgesindeki kayıtları tutuyor mu kontrol edilir. Bölge teşkilatı olan kurumlarda merkezden bölgeye devirlerde; merkezce yapılan muhasebe kayıtlarının 511- Hesabı Borç 150- Hesabı Alacak (alan bölge için tersi kayıt)şeklinde karşılıklı çalışıp çalışmadığı ve devir yapılan taşınırın miktar, bedel ve ayrıntı kodunun doğru aktarılıp aktarılmadığı kontrol edilir. Malzeme devir işleminin Taşınır sistem kaydı ile muhasebe kaydı uyumlu mu kontrol edilir.

Yönetmeliğin 31 nci maddesine göre yapılan (maddeye uygunluğuna da ayrıca bakılır.) bedelsiz devirlerde TİF düzenlenip devralan idareye bir nüshası verilmiş mi, devralan idareden alınan Fiş, düzenlenen TİF e eklenmiş mi kontrol edilir.

Malzemelerin Tüketime Verilmesi; Kullanıma verilen bütün taşınırlar için taşınır işlem fişi düzenlenmiş mi kontrol edilir. Taşınır istek belgesi (Şube Müdürü, Koordinatör, Şef, Birim yöneticisi veya Harcama Yetkilisi imzasını taşıyan) olmadan kullanıma verilen tüketim malzemeleri olmuş mu kontrol edilir. Taşınır istek belgesi doğrultusunda düzenlenen TİF. lerin aynı malzemelerle ilgili olup olmadığı kontrol edilir. Toplu olarak en geç 3 ayda bir çıkışı yapılan malzemelere ilişkin belgelerin Muhasebe Birimine gönderilip gönderilmediğini kontrol edilir. Çalınma, kırılma, hasar, yok olma, ihmal, kasıt, kusur v.b sebebiyle azalma (çıkış) olmuş ise; bunlara ilişkin araştırma ve soruşturma yapılıp yapılmadığına ve sonucunda kayıtlı değeri ile 150-hesabına alacak 630-Giderler hesabına borç kaydıyla çıkarılıp çıkarılmadığı, diğer taraftan kişisel kusur tespit edilmiş ise rayiç değeri ile 140- Kişilerden Alacaklar hesabına borç 600- Gelirler hesabına alacak kaydedilip kaydedilmediği kontrol edilir.Bağış ve Yardım; Bağış ve yardım yoluyla edinilen malzemelerin Taşınır ve muhasebe sistemine kaydında, değerinin, ispat edici belgeye göre, belge yoksa Yönetmeliğin 13.maddesi (3) fıkrasına göre oluşturulması gereken Değer Tespit Komisyonunca belirlenen tutara göre doğruluğu ve muhasebeleştirme işleminin 150- Borç 600- Alacak şeklinde yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.İmha ve Hurda İşlemleri; İmha edilen veya Hurdaya ayrılan malzemeler için Taşınır Mal Yönetmeliği Örnek (10) nolu (ilgili bölümleri açıklamalara uygun olarak doldurulmuş)Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı düzenlenmiş mi ve bir nüshası çıkış TİF ne eklenmiş mi kontrol edilir. Malzemenin İmha veya Hurdaya ayrılmasına karar vermek üzere Harcama yetkilisice en az üç kişiden oluşan komisyon oluşturulmuş mu kontrol edilir. Hurdaya ayrılmasına (imha ve terkin) karar verilen taşınırların kayıtlardan çıkarılmasında; kayıtlı değeri Parasal Oran ve Sınırlar Genel Tebliğinde belirlenen tutara kadar olanlarda harcama yetkilisinin, belirlenen tutarı aşan taşınırlar da ise kamu idaresi üst yöneticisinin onayının alınıp alınmadığı kontrol edilir. Hurdaya ayrılan malzemelerin muhasebe kayıtları 157- Diğer stoklar hesabına borç 150- hesabına alacak şeklinde yapılıyor mu kontrol edilir.Sayım ve yılsonu işlemleri; Sayım işlemlerinin Yönetmeliğin 32 nci maddesi hükümlerine uygun olarak yapılıp yapılmadığı kontrol edilir. Yıl sonu sayım tutanaklarının fiili sayım sonucu düzenlenip düzenlenmediği belirli

taşınırlar seçilerek gerek merkez gerekse seçilen bölgelerde ambarlara gidilerek taşınırların mevcudiyeti kontrol edilir. Sayım fazlası malzemelerin giriş işleminde; Sayım Tutanağı, Değer Tespit Tutanağı, nasıl edinildiğine dair raporla birlikte Üst Makamdan olur alınıp alınmadığına bakılır. Alınan olur doğrultusunda Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek Muhasebe sistemine kaydı 150- Hesabına borç 397- Sayım Fazlaları Hesabına Alacak şeklinde yapılmış mı kontrol edilir. Kişisel kusurlar dışında meydana gelen ve sayım sonucu tespit edilen Noksan varsa Muhasebe kaydı 197- Sayım Noksanları Hesabı Borç 150- Hesabına Alacak şeklinde yapılmış mı kontrol edilir. Harcama birimi taşınır yönetim hesabında 150 hesabının tutarı muhasebe kayıtları ile uyumlu mu kontrol edilir. Taşınır Yönetim Hesabı ve Taşınır Kesin Hesabı Yönetmeliğin 34 ve 35 nci maddelerine uygun mu kontrol edilir.

Ek 11/9: Denetim Programı -253, 254, 255 Duran Varlıklar (Taşınırlar) Hesap Alanı İle Bu Hesaplarla Bağlantılı 294, 197, 198, 397, 511 Ve 257, 299 Amortısman Hesabı (Örnek)

Taşınır hesapları ve ilgili diğer hesapların bir önceki yıl sonu bakiyelerinin denetim yılına açılış kayıtları ile doğru olarak devredilip devredilmediği kontrol edilir. Kurumda Taşınır Mal Yönetmeliği Örnek (5) nolu Taşınır işlem fişi düzenleniyor mu kontrol edilir. Giriş veya çıkışı yapılan taşınır için düzenlenen TİF. ne giriş veya çıkış yapılmasına dayanak teşkil eden tutanak, karar, sözleşme, protokol, fatura vb belgelerin tarih ve sayısı yazılmış mı kontrol edilir. TİF. de giriş veya çıkış işleminin nedeni çeşidine göre, satın alma, satma, devir yoluyla alma, devretme, bağış alma, değer artışı, hurdaya ayırma, imha, fire, yok olma, sayım fazlası, sayım noksanı vb. şeklinde doğru olarak belirtilmiş mi kontrol edilir. Taşınır işlem fişi dayanağı olan belgeden önceki bir tarihi taşıyor mu kontrol edilir. Muayene ve Kabul işleminin derhal yapılamaması durumunda yükleniciden teslim alınan Taşınırlara ilişkin olarak Taşınır geçici alındısı düzenlenmiş mi kontrol edilir. Aynı faturada yer alan farklı hesap kodundaki taşınırlar için aynı numaralı ayrı ayrı taşınır işlem fişi düzenlenmiş mi kontrol edilir.

Taşınırların Giriş Aşaması; Satın alma yoluyla edinilmiş ise; taşınırların maliyet değeriyle ( faiz hariç her türlü yükleme, taşıma v.b giderler dahil) muhasebe ve taşınır sistemine kaydedilip edilmediği kontrol edilir. Varsa bağış ve yardım yoluyla edinilen taşınırlardan T.M. Yönetmeliğinin 13ncü maddesi 3ncü fıkrasına göre değerinin belirlenip belirlenmediği, T.İ.F belgesi ile muhasebe kayıtları incelenerek belirlenen değerden ilgili taşınır hesabına borç 600 gelirler hesabına alacak kaydedilip edilmediği kontrol edilir. Harcama birimleri arası devirlerde (alan birim için giriş - giden birim için çıkış) alan birim için ilgili taşınır hesabı borç 511- M.B.A.İ. hesabının da alacak şeklinde (gönderen için tersi) karşılıklı çalışıp çalışmadığı ve devir yapılan taşınırın miktarının ve kodunun doğru aktarılıp aktarılmadığı kontrol edilir. Yılı içinde ve sonunda yapılan sayım sonucunda bulunacak ve sayım tutanaklarında yer verilecek sayım fazlası şeklinde oluşacak girişlerde; fazlalık nedeninin araştırılması yanında ilgili fazlalığın taşınır hesaplarına Borç karşılığında 397 sayım fazlaları hesabına doğru şekilde (şöyle ki yıl içinde aynı nitelikte edinilmiş taşınır varsa onun değeri ile yoksa değer tespit komisyonunun belirlediği değer ile) kaydedilip edilmediği kontrol edilir. 2008 yılı 1 nolu G.Y.M.Y. Genel Tebliği (Sayı: 1) 5.maddesi uyarınca Taşırlara ilişkin olarak 14.000 TL yi aşan tutarda yapılan değer artırıcı işlem varsa bunlar (giderleştirilmesi yerine ) ilgili taşınır hesabına ( giriş) borç kaydedilmiş mi kontrol edilir. Giriş yapılan her bir taşınıra, taşınır kayıt ve kontrol yetkilisi tarafından bir sicil numarası verilmiş mi kontrol edilir. Sisteme girişi yapılan Taşınırlara, Taşınır mal yönetmeliğine ekli taşınır kod listesindeki ayrıntı kodları doğru bir şekilde veriliyor mu kontrol edilir. Diğer kurumların destekleri ile yürütülen Projeler kapsamında edinilen ve ilgili mevzuatları gereği kurum adına kaydedilmesi gereken Taşınırların, Taşınır ve Muhasebe sistemine kayıtlarının yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

Taşınırların Çıkış Aşaması; Taşınır istek belgesi ile ortak kullanım alanlarına kullanıma verilen (Kullanıma verme suretiyle çıkışlarda muhasebeye intikal durumu yok) demirbaşlara ilişkin olarak düzenlenmesi gereken Dayanıklı Taşınırlar Listesinin olup olmadığı kontrol edilir. Taşıt ve iş makineleri haricindeki dayanıklı taşınırların kullanıma verilmesi halinde düzenlenmesi gereken 6/A zimmet fişlerinin düzenlenip düzenlenmediği ve amacı doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilir. Taşıt ve varsa iş makinelerinin kullanıma verilmesinde ise makam onayı alınmış mı, 6 no. lu zimmet fişleri düzenlenmiş mi kontrol edilir. Çalınma, kırılma, hasar, yok olma, ihmal, kasıt, kusur v.b sebebiyle azalma (çıkış) olmuş ise; bunlara ilişkin araştırma ve soruşturma yapılıp yapılmadığı ve sonucunda taşınırın, kayıtlı değeri ile ilgili hesabına Alacak 257- Birikmiş Amortisman Hesabı ile 630-Giderler hesabına borç kaydıyla çıkarılıp çıkarılmadığı, diğer taraftan kişisel kusur tespit edilmiş ise rayiç değeri ile 140- Kişilerden Alacaklar hesabına borç 600- Gelirler hesabına alacak kaydedilip kaydedilmediği kontrol edilir. Kişisel kusurlar dışında meydana gelen ve sayım sonucu tespit edilen Noksan (çıkış) varsa Muhasebe kaydı 197- Sayım Noksanları Hesabı Borç 150- Hesabına Alacak şeklinde yapılmış mı kontrol edilir. Taşıtlar için kazaya uğrama, diğer taşınırlar ile taşıtlar için eskime veya ekonomik ömrünü tamamlama nedenleriyle çıkışlarda; taşınırların kayıtlı değerleri ile ilgili taşınır hesaplarına alacak, 294- Elden Çıkarılacak Stoklar ve Mad. Dur. Var.Hesabına borç, diğer taraftan birikmiş amortismanı 257- Hesabından çıkarılarak 299- hesabına kaydedilip edilmediği kontrol edilir. T.M.Y. nin 28nci maddesi uyarınca Hurdaya ayırmalarda komisyon oluşturulmuş mu, alınan karar Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağına bağlanmış mı ve adı geçen Tutanak T.İ.F e eklenmiş mi ayrıca tüm bu belge kayıtlarındaki miktar ve bedeller tutarlı ve doğru mu kontrol edilir. Hurdaya ayrılmasına (imha ve terkin) karar verilen taşınırların kayıtlardan çıkarılması için; kayıtlı değeri Parasal Oran ve Sınırlar Genel Tebliğinde belirlenen tutara kadar olanlarda harcama yetkilisinin, belirlenen tutarı aşan taşınırlar da ise kamu idaresi üst yöneticisinin onayı alınmış mı kontrol edilir. Hurdaya ayrılan taşınırların satışında (genelde M.K.E) taşınır çıkışlarının kayıtlı değerleri ile taşınır hesaplarına alacak kaydının, satış değeri ile kayıtlı değerleri arasındaki olumlu veya olumsuz farkların ise gelirler ve giderler hesaplarına doğru kaydedilip edilmediği kontrol edilir. Hurdaya ayrılması gerekip de ayrılmayan taşınırlar var mı kontrol edilir. İmha edilmesi gereken taşınırlar için ayrıca bir de imha tutanağı düzenlenmiş mi kontrol edilir. Kurum merkez birimleri arasında taşınır devrinde taşınırı isteyen harcama birimi taşınır istek belgesi düzenlemiş mi kontrol edilir. Harcama birimleri arasında yapılan taşınır devirleri Parasal Oran ve Sınırlar Genel Tebliğinde belirlenen limitin üstünde ise buna ilişkin olarak harcama yetkilisi onayı alınmış mı kontrol edilir. Taşınırı devreden harcama birimi TİF düzenlemiş mi, ayrıca TİF.deki taşınır ve ayrıntıları taşınır istek belgesindeki kayıtları tutuyor mu kontrol edilir. Bölge teşkilatı olan kurumlarda merkezden bölgeye devirlerde; merkezce yapılan muhasebe kayıtlarının 511- Hesabı Borç ilgili taşınır Hesabı Alacak (alan bölge için tersi kayıt)şeklinde karşılıklı çalışıp çalışmadığı ve devir yapılan taşınırın miktar, bedel ve ayrıntı kodunun doğru aktarılıp aktarılmadığı kontrol edilir. Malzeme devir işleminin Taşınır sistem kaydı ile muhasebe kaydı uyumlu mu kontrol

edilir. Yönetmeliğin 31 nci maddesine göre yapılan (maddeye uygunluğuna da ayrıca bakılır.) bedelsiz devirlerde TİF düzenlenip devralan idareye bir nüshası verilmiş mi, devralan idareden alınan Fiş, düzenlenen TİF e eklenmiş mi kontrol edilir. Devredilen dayanıklı taşınırların amortisman kayıtları da devir işlemine konu edilmiş mi kontrol edilir.Amortisman İşlemi; Taşınırların 2010 yıl sonu ayrılması gereken Amortismanları, 10.01.2008-26752 R.G de yayınlanan Gen.Yön.Muh.Yön. Genel Tebliği (sayı 1) gereği; Ek 1.de yer alan süre ve oranlara uygun olarak ayrılmış mı kontrol edilir. Maliyet bedeli 14.000 TL yi aşmayan taşınırlar için yıl sonunda % 100 oranında Amortisman ayrılmış mı kontrol edilir.Sayım ve yıl sonu işlemleri; Sayım işlemleri Yönetmeliğin 32 nci maddesi hükümlerine uygun olarak yapılmış mı kontrol edilir. Yıl sonu sayım tutanaklarının, fiili sayım sonucu düzenlenip düzenlenmediği belirli taşınırlar seçilerek gerek merkez gerekse seçilen bölgelerde ambarlara gidilerek taşınırların mevcudiyeti kontrol edilir. Harcama birimi taşınır yönetim hesabında İlgili taşınır hesaplarının tutarı, muhasebe kayıtları ile uyumlu mu kontrol edilir. Taşınır Yönetim Hesabı ve Taşınır Kesin Hesabı Yönetmeliğin 34 ve 35 nci maddelerine uygun mu kontrol edilir.

Ek 11/10: Denetim Programı - Taşınmazlar (Örnek) Kuruma ait tüm taşınmazlar kayıt altına alınmış mı kontrol edilir. Taşınmaz bazında bir dosyalama sistemi ya da yazılım programı kullanılıyor mu kontrol edilir. Kayıt altına alınan Taşınmazların 2007 öncesi envanterleri ve değer tespitleri doğru yapılmış mı kontrol edilir. Strateji Geliştirme Biriminin, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre, Kurumun mülkiyetinde ve kullanımında bulunan taşınmazlarına ilişkin (örnek 7/A-B) icmal cetvellerini düzenleyip düzenlenmediği kontrol edilir. Maliyeti kurum tarafından karşılanmış ancak kurumun hesaplarına geçmemiş taşınmazlar var mı kontrol edilir. Tapuya kayıtlı olmayan taşınmazlar varsa tespit edilir ve tapu kayıt işlemi yapılmasına ilişkin faaliyetler yürütülmekte mi kontrol edilir. Mevcut kullanım ve tapu kaydının uygunluğu açısından Cins tahsisi gerektiren durumlara ilişkin gerekli işlemler yapılmakta mı kontrol edilir. Taşınmazlar ilgili muhasebe ana hesap grubunda ait olduğu hesaba ve alt kodlarına doğru kaydediliyor mu kontrol edilir. Tapuya kayıtlı taşınmazlardan tapuya kayıtlı olan değerleri ile muhasebe kaydına esas değerleri aynı mı kontrol edilir. Taşınmazlara ait yapılan değer artırıcı harcamalar aktifleştirilmek suretiyle kayıtlı bedeline dâhil ediliyor mu kontrol edilir. Amortismana tabii taşınmazların yıl sonu amortisman ayırma işlemi doğru muhasebeleştirilmiş mi kontrol edilir. Bedelsiz tahsis edilen taşınmazlardan amacı dışında kullanılan var mı kontrol edilir. Taşınmazlar için ilgili mevzuatındaki istisna ve muafiyetler de dikkate alınarak

kurumca yapılan vergi ve buna ilişkin gecikme ceza (Emlak Vergisi) ödemesi var mı kontrol edilir.

Ek 11/11: Denetim Programı –Borçlar (Örnek)

Borçlara ilişkin hesap bakiyeleri mizan ve defteri kebir kayıtları ile karşılaştırılır. (Mevcudiyet, Tamlık)

Kullanılan kredilere ilişkin düzenlenen kredi sözleşmelerinden örnek alınarak kredi koşullarının yerine getirilip getirilmediği kontrol edilir. (Uygunluk)

Kullanılan kredi tutarlara ile banka ekstreleri karşılaştırılarak gerekirse banka mutabakat belgesi istenir. (Mevcudiyet, Aidiyet Tamlık)

Faiz giderleri ile kullanılan kredilere ilişkin kayıtlar karşılaştırılarak ödenen faizin hesapta yer alan kredilere ait olduğu teyit edilir. (Tamlık,Sınıflandırma)

Gecikme nedeniyle ödenememiş ve faiz tahakkuk ettirilmiş gecikme faizi olup olmadığına bakılarak gecikme faizinin hesaplanması kontrol edilir. (Uygunluk)

Yabancı para cinsinden çıkarılan bono ve tahvillerin ana para ve faiz taksitlerinin mevzuatla belirlenen kurumun döviz alış kuru üzerinden değerlendiği kontrol edilir. (Değerleme)

Çıkarılan bono ve tahvillerin geri ödemesinin ve ilgili kesintilerin doğru hesaplara kaydedildiği kontrol edilir. (Sınıflandırma, Mevcudiyet, Tamlık)

Alınan mal ve hizmetlere ilişkin kullanılan hesaplar ile satıcılar hesabı tutarları karşılaştırılarak alındığı halde kaydedilmemiş bir borç olmadığı teyit edilir. (Tamlık,Mevcudiyet, Uygunluk)

Geçmiş yıla ait bir mal ya da hizmet ödemesi olup olmadığı varsa ilgili muhasebe kayıtlarının doğruluğu kontrol edilir. (Sınıflandırma)

Personele borçların yıl sonunda kapatıldığı kontrol edilir. Eğer ödenmemiş bir tutar varsa mahiyetine bakılarak ilgili muhasebe kayıtlarının doğruluğu kontrol edilir. (Tamlık, Mevcudiyet, Uygunluk)

Vergi hesapları kontrol edilerek vergi borçlarının doğruluğu kontrol edilir. (Uygunluk, Aidiyet , Mevcudiyet)

Gelecek yıllara ait yüklenimler var ise bunların tablolarda gösterildiği kontrol edilir. (Sınıflandırma,Tamlık)

Ek 11/12: Denetim Programı –Yatırımlar (Örnek)

Yapılmakta olan yatırımların sözleşme dosyaları alınarak ilgili mevzuat koşullarına uyulup uyulmadığı ve gerekli belgeleri taşıyıp taşımadığı kontrol edilir. (Uygunluk)

Yapılan yatırımlara ilişkin faturalar ile ödeme belgesi karşılaştırılarak tutarlılık aranır. (Mevcudiyet,Tamlık)

Hesabın bakiyesi mizan ve yevmiye defteri kayıtları ile karşılaştırılır.(Tamlık)

Tamamlanan yatırımların ilgili varlık hesabına aktarılarak gerekli kayıtların yapıldığı kontrol edilir. (Sınıflandırma)

Tamamlanmadan elden çıkarılan yatırımların maliyet bedeli ile elden çıkarma tutarı karşılaştırılarak oluşan farklılıkların ilgili hesaplara kaydı kontrol edilir. (Sınıflandırma, Değerleme)

Ödemeler ve bunlardan yapılan kesintilerin hesaplama ve muhasebe kayıtları ile bütçe kodlarının doğru yapıldığı kontrol edilir. (Uygunluk, Sınıflandırma, Doğruluk )

Yapılan ödemelerin ilgili birim fiyatlar baz alınarak yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.(Uygunluk)

Yapılan imalatların kanıtlayıcı belgelerdeki miktar ve ölçümleri, gerekiyorsa yerinde yapılacak fiili inceleme sonucu tespit edilen miktar ve ölçümler ile karşılaştırılır.(Uygunluk, Mevcudiyet)

Tamamlanmış olan yatırımın tamamlandığı an itibariyle kayıtlı tutarının ilgili hesaplara aktarıldığı ve aynı yıl amortismana tabi tutulduğu kontrol edilir. (Sınıflandırma, Uygunluk,Doğruluk)

Yapılmakta olan yatırımlarda oluşan keşif artışları, süre uzatımları ve fiyat farklarının ilgili yasal düzenlemelere uygunluğu kontrol edilir. (Uygunluk)

Yapılmakta olan yatırımlar ile ilgili olarak gerek taahhüt (sözleşme bedeli) ve keşif artışı tutarlarının gerekse yapılan ödemelerin kaydedileceği nazım hesaplardan Gider Taahhütleri ve Gider Taahhütleri Karşılığı Hesaplarının çalıştırıldığı kontrol edilir.(Uygunluk, Sınıflandırma ve Anlaşılırlık)

Yapılmakta olan yatırımlar ile ilgili olarak alınan nakit teminat, menkul kıymet veya teminat mektuplarının mevzuata uygunluğu ve hesap planındaki doğru hesaba kaydedildiği kontrol edilir.( Uygunluk, Sınıflandırma)

Ek 12: Birleşik Denetim Formları (Kontrol Testleri Ve Denetim Programları Formu)

Nakit ve ödenek işlemleri, ön ödeme, emanet ve teminat işlemleri, nazım hesaplar gibi bir kurumun gelir, gider ve mallarına ilişkin faaliyetleri ile doğrudan ilgili olmayıp, bu faaliyetlere bağlı ve tamamlayıcı mahiyette olan hesapların analitik incelemeler, teyit, karşılaştırma ve süreç analizleri gibi tekniklerle incelenmesi mümkünse ve denetim ekibi bu tekniklerle, anılan hesaplara ilişkin yeterli denetim güvencesi elde edilebileceği kanaatinde ise, bu durumda kontrol testleri ve maddi doğrulama testleri birlikte uygulanabilir. Bunun için, aşağıda örnekleri yer alan kontrol testleri ve denetim programlarının birlikte gösterildiği formlardan yararlanılır.

EK 12 numaralı formlar özel bütçeli kuruluşların denetimi esnasında yürürlükteki mevzuat dikkate alınarak hazırlanmış olup, örnek mahiyetindedir. Denetlenen kurumun özelliğine ve değişen mevzuata göre anılan formların güncellenmesi gerekebilir.

Düzenleyen:Uygulayan:Gözden Geçiren:

Kontrol ve İnceleme Soruları Uygulanacak Denetim

Prosedürü

Değerlendirme

ReferansÇalışmaKağıdı

Ek 12/1: Birleşik Denetim Formları -Kasa Hesabı (Örnek)


Kontrol Ve İnceleme Soruları Uygulanacak

Denetim Prosedürü

Değerlendirme


1. MYMY 6. Madde c fıkrası gereğince Yönetmelik eki Örnek 5 e uygun olarak günlük kasa sayımına ilişkin bilgiler ile muhasebe yetkilisi ve veznedar tarafından durumun tespitine dair açıklamaların yer aldığı Günlük Kasa Defteri (Say2000i de yardımcı defter niteliğinde olup günlük çıktı alınabilir) tutuluyor mu?

2. MYMY 7. Madde a fıkrası gereğince Yönetmelik eki Örnek 6’ya uygun olarak tahsil edilen nakitler karşılığında düzenlenmesi gereken alındı belgesinin sıra numarası takip edip etmediği ve dip koçan nüshasının veznede bulunup bulunmadığı birkaç günlük işlemlere ait alındıların kontrolü ile test edildi mi?

MYMY 12. Madde a, b, c ve ç fıkraları gereği kasadan yapılan ödemelerde kullanılan tediye makbuzlarında sıra no.’ları kullanılıyor ve takip edip etmediği kontrol ediliyor mu?

3.Kasadan günlük olarak yapılacak ödeme ile bulundurulacak limitlere;

Genel Bütçe için “Parasal Oran ve Sınırlar Genel Tebliği” Ek 1’de belirlenen tutarlar doğrultusunda,

Diğerlerinde ise, ilgili kurumca öncelikle yazılı olarak limitlerin belirlenip belirlenmediği sorgulanarak belirlenmiş ise bu tutarlara,

Uyulup uyulmadığına bakılır.

4. MYMY 12. Madde gereğince kasa limitini aşan tutarların bankaya yatırılması için Yönetmelik eki Örnek 13’e uygun olarak teslimat müzekkeresi düzenleniyor mu?

5. Örnek 13’e uygun olarak 4 nüsha düzenlenen teslimat müzekkeresinin ilk üç nüshasın para ile birlikte muhasebe biriminin bulunduğu banka hesabına gönderilmesi gerekmekte olup;

— bankaca onaylı üçüncü nüsha veznedar tarafından tarih ve sıra numarası ile bir dosyada tutuluyor mu?

— bankaca onaylı ikinci nüsha paranın bankaya yatırılışını izleyen iş günü banka hesap özeti ile muhasebe birimine geliyor mu?

— Muhasebe birimi banka tarafından onaylanmış ikinci nüshayı muhasebe fişine ekleniyor mu?

6. Kasa fazlası olarak bankaya yatırılmak üzere gönderilen tutarlar 100 Kasa hesabına alacak, 108 Diğer Hazır Değerler hesabına borç kaydediliyor mu?

Bankaya yatırıldığı anlaşılan ilgili tutarlar 108 Diğer Hazır Değerler hesabına alacak, 102 Banka hesabına borç kaydediliyor mu?

7. MYMY 12. madde 6. fıkra gereğince günlük

kasa sayımı yapılıyor mu?

Kasa yardımcı defterinden günler seçilerek defterin açıklama bölümünde Borç ve Alacak genel toplamları ile kasa mevcudunu gösteren aradaki farkın yazılıp yazılmadığı ve veznedar ile muhasebe yetkilisinin imzalarının olup olmadığı kontrol edilir.

Kasa fazlasının aynı gün bankaya yatırılması mümkün olmamış ise 31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı R.G.’de yayınlanan Muhasebe Yetkilisi Mutemetlerinin Görevlendirilmesi, Yetkileri, Denetimi ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Hükümlerine göre kasa fazlası muhasebe yetkilisi ve veznedar tarafından müşterek muhafaza altına alınıyor mu?

8. Tahsilât ve ödemelere ait belgeler;

— Veznedar tarafından günlük olarak muhasebe servisine veriliyor mu? Yoksa;

— Muhasebe yetkilisi tarafından belirlenmiş farklı zaman periyotları var mı? Buna uyuluyor mu?

9. MYMY 12. Madde 8. fıkra gereğince, bir gün içinde, nakden tahsil edilen her türlü gelir ve diğer tahsilâtlar ile tahakkuklar için ayrı ayrı M.İ.F düzenleniyor mu?

Cevap evet ise aşağıdaki işlemlerin yapılmasına gerek yoktur.

Cevap hayır ise yani ayrı ayrı M.İ.F düzenlemeyen kurumlarda ;

Yönetmelik eki Örnek 14’e uygun tahsilat/tahakkuk bordrosu düzenleniyor mu?

Bir gün içinde tahsil edilen her türlü tahsilat yardımcı hesaplar itibariyle tahsilat bordrosuna kaydediliyor mu?

Tahsilât bordroları iki nüsha hazırlanıp biri veznede biri muhasebe işlem fişine ekleniyor mu?

10. Kasa sayımı sonunda fazla çıkan tutarlar bu hesaba borç, 397-Sayım Fazlaları Hesabına alacak kaydediliyor mu?

11. Kasa sayımı sonunda eksik çıkan tutarlar bu hesaba alacak, 197 Sayım Noksanları hesabına borç kaydediliyor mu?

12.Kasa ihtiyacı için veznedar adına çek düzenleniyor mu?

Evet ise; Düzenlenen çek tutarları 108 hesaba

borç, 103 hesaba alacak kaydediliyor mu?

Çek tutarları kasa varlığına dahil edildiğinde 108 nolu hesaba alacak 100 hesabına borç kaydı yapılıyor mu?

13.Veznedar dışında bankaya kasa fazlasını yatıran ya da bankadan kasa ihtiyacı için para çeken başka bir personel var mı?

14.Yıl sonunda yapılan sayım sonucunda düzenlenen sayım tutanağında bakiye var ise bakiyenin büyük deftere ve kapanış kayıtlarına doğru aktarılıp aktarılmadığı kontrol edildi mi?

15. Kasanın güvenliği ile ilgili ne tür önlemler alınmıştır. Alınan önlemlerin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz?

16. Gün sonunda yapılan bir sayıma nezaret edilerek yapılan sayımların doğruluğu kontrol

edildi mi? 15 gün önceki kasa sayım sonucunu

alınır. O günden sonraki günden sayım yaptırılan gün sonuna kadarki tahsilat ve ödeme toplamlarını aldırılır ve kasadaki mevcudun sayım sonucu çıkan bakiye tutarı ile aynı olup olmadığına bakılır. Farklılık var ise kanıt için tutanak düzenleyip imzalatılır.

Ek 12/2: Birleşik Denetim Formları -102 Banka Hesabı - 103 Verilen Çekler Ve Gönderme Emirleri Hesabı (Örnek)


Kontrol ve İnceleme Soruları Uygulanacak

Denetim Prosedürü

Değerlendirme


1. Banka hesabının bir önceki yıl kapanış kaydı ile yılı açılış kaydının aynı olup olmadığına bakılır.

2. Mevzuatla belirlenmiş bankalar dışındaki bankalarda hesap açılmış mıdır ?

Zorunluluk nedeniyle açılmış ise mevduatın 7 gün içinde belirlenen kamu bankalarına aktarılıp aktarılmadığına bakılır.

3. Kurumdan istenecek banka ismi ve hesap numaraları (aylık ekstreler) ile Say2000i sistemi ya da bu sisteme dâhil olmayan kurumların kullandıkları muhasebe sistemlerinde 102 hesabının alt kodları karşılaştırılarak sistemlerde kayıtlı olmayan banka hesaplarının (ki Bankalar birleştirilerek tek kod da kullanılabilir) olup olmadığına bakılır.

4.Transfer şeklinde gelip (DPT-TUBİTAK gibi kurumlardan) Kurumun bütçe gelir ve gider hesapları ile ilişkilendirilmeyen paraların, 333 emanetler hesabına alacak kaydedilirken karşılığında borç kaydedilen özel banka hesabının muhasebe sistemine

(Say2000i) 102 hesabının alt kodunda girilip girilmediğine bakılır.

5. Kurumdan alınan Banka yardımcı defterlerindeki alt kodlar ile Sayıştay’ın veri tabanından alınan alt kodlar karşılaştırılarak düzeltmeler kurum bilgisi yönünde yapılır.

6. Belirli aralıklarla(aylık olabilir) banka hesap ekstresi ile banka defter kayıtları karşılaştırılır.

7. Banka hesabı defteri incelenerek bankaya yatırılan ve bankaca ödenen paraların doğru şekilde muhasebeleştirildiği kontrol edilir.

8. Verilen çekler ve gönderme emirleri defteri ve dosyası incelenerek örnek seçilen muhasebe işlem fişleri ile mutabakatları sağlanır.

9. 102 banka hesabı ile 103 verilen çekler ve gönderme emirleri hesabı ile kullanılıp kullanılmadığına bakılır.

Bankadan yapılan çıkışların doğruluk kontrolü için;

102 Banka hesabı alacak toplamının 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı borç toplamına eşit olup olmadığı kontrol edilir.

102 no.lu banka hesabının alacak toplamı 103 no.lu Verilen çekler ve gönderme hesabının borç toplamından fazla olamayacağından fazla olup olmadığı kontrol edilir.

TL hesaplarından döviz alınmasına ilişkin bankaya verilen talimatlar sonucu alınan dövizin aynı bankada açılacak döviz hesabına göndermelerinde (105 borç 102 alacak çalışmaz) 103 hesabının kullanılıp kullanılmadığına bakılır. (muhasebe tekniği açısından 103 hesabının kullanılabilmesi için aracı hesap niteliğinde 108 hesabının da

kullanılması gerekir.)

10.Kurum tarafından Kamu Haznedarlığı Genel Tebliğine uygun olarak Vadeli Hesap açılarak mevduat değerlendirmesi yapılıyorsa;

Vadesiz banka hesaplarından Vadeli banka hesaplarına aktarma yapılırken 103 hesabının kullanılıp kullanılmadığına bakılır ( Söz konusu aktarmalar da M.Y.M.Y. de hüküm yoksa da muhasebe tekniği açısından 103 hesabının kullanılabilmesi için 108 hesabının da aracı hesap niteliğinde kullanılması gerekir.)

Bankalardan kurumca belirlenen vade için alınan faiz oranlarına ilişkin tekliflerin değerlendirilmesi sonucu kabul edilen (en yüksek) faiz oranı doğrultusunda faiz gelirinin doğru hesaplanıp hesaplanmadığına bakılır.

Alınan Faiz oranı en yüksek olsa bile aynı vadedeki DİBS için piyasada oluşan faiz oranından düşük olamayacağından bu yönde yapılan hatalı işlemin olup olmadığına bakılır,

Faiz gelirlerinin 600 Gelirler hesabının doğru alt koduna kaydedilip kaydedilmediğine bakılır.

11. Yıl ve ay sonlarında Banka hesaplarında kayıtlı tutarlar banka mutabakat mektupları ile karşılaştırılarak farklılıklar olup olmadığı değerlendirilir.

Yıl sonu mutabakatlarının kayıtlarla tutarlılığını değerlendirmek üzere banka defteri kapanış kaydı yıl sonu banka mutabakat mektupları ile karşılaştırılır.

12. Bilanço ve kesin mizan cetvelinde yer alan 102, 103 hesaplarının bakiye ve toplamları (ki 103 hesabı bakiye vermez) yardımcı defter kapanış kaydı ile

karşılaştırılarak, defter kaydının bilanço ve kesin mizana doğru aktarılıp aktarılmadığına bakılır.

13. Hesaba kayıtlar alt kodlar itibariyle doğru yapılmış mı bakılır.

Ek 12/3: Birleşik Denetim Formları -105 Döviz Hesabı - 106 Döviz Gönderme Emirleri Hesabı (Örnek)



Denetim Prosedür

ü

Değerlendirme


1. Döviz hesabının bir önceki yıl kapanış kaydı ile yılı açılış kaydının aynı olup olmadığına bakılır.

2. Mevzuatla belirlenmiş bankalar dışında döviz hesapları mevcut mu bakılır?

3. Hesaba kaydedilen dövizlerin konvertibl olup olmadığı kontrol edilir.

4. Dövizlerin hesaplara kaydedilirken TL ye çevriminde doğru kurun esas alınıp alınmadığı kontrol edilir.

Tahsilâtlarda tahsil edildiği günkü M.B. Döviz satış kurunun,

106 ile yapılan göndermelerde gönderme tarihindeki M.B Döviz satış kurunun,

Döviz hesabındaki tutarların TL ye çevrilerek TL hesabına aktarılmasına ilişkin işlemlerde ise;

Öncelikle günlük değerlemesi yapılarak varsa kur farklarının muhasebeleştirilmesinin ardından Talimatın bankaya verildiği günkü M.B. Döviz satış kurundan 106 ya alacak, Döviz alış kuru üzerinden TL ye çevrilen tutar 102 Banka Hesabına Borç, kurlar arasında

ortaya çıkan olumsuz kur farkı ise 630.11. Giderler Hesabına borç kaydedilmiş mi ( olumlu kur farkı varsa 600.11. e alacak) bakılır.

5. Dövizlerin gün sonlarında değerlemesi yapılmakta mıdır?

Değerleme için kullanılan kurlarda ve döviz miktarında yapılan hataları tespit etmeye yönelik kontroller var mı?

İşlemler bazında gün ve yıl sonlarında yapılan değerlemeler sonucu oluşan olumlu veya olumsuz kur farkları ilgili gelir ve gider hesaplarına ( 600.11 veya 630.11 ) kaydediliyor mu bakılır.

6. Günlük banka kayıtları ile döviz hesap ekstresi mutabakatı kurum tarafından yapılıyor mu?

Belirli aralıklarla bankadan gelen döviz hesap ekstresi ile döviz defter kayıtları karşılaştırılır.

7. Döviz hesabından çıkışlarda 106 Döviz Gönderme Emirleri hesabının kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilir.

Ödemeler dışında Döviz bankaları arasındaki aktarmalar da (105 borç 105 alacak olmayacak) 106 hesabının kullanılabilmesi için ( MYMY. nde bu yönde hüküm bulunmamakla birlikte) Muhasebe tekniği açısından 108- Diğer Hazır Değerler Hesabının da kullanılıp kullanılmadığına bakılır,

105 Döviz hesabı Alacak tutarı 106 no.lu Döviz Gönderme Emirleri hesabı Borç tutarı ile karşılaştırılır.

105 Döviz hesabı ile 104-Proje Özel Hesabının(varsa) alacak tutarı toplamlarının 106 Döviz Gönderme Emirleri hesabı borç tutarına eşit olup olmadığı kontrol edilir.

105 Döviz hesabı ile 104 no.lu hesabın alacak tutarı toplamı 106 Döviz Gönderme Emirleri hesabı borç tutarından fazla olamayacağından fazla olup olmadığına bakılır.

8. Yıl ve ay sonlarında Döviz hesaplarında

kayıtlı tutarlar banka mutabakat mektupları ile karşılaştırılarak farklılıklar olup olmadığı değerlendirilir.

Yıl sonu mutabakatlarının kayıtlarla tutarlılığını değerlendirmek üzere banka defteri kapanış kaydı yıl sonu banka mutabakat mektupları ile karşılaştırılır.

9. Bilanço ve kesin mizan cetvelinde yer alan 105- 106 hesaplarının bakiye ve toplamları (ki 106 bakiye vermez) yardımcı defter kapanış kaydı ile karşılaştırılarak, defter kaydının bilanço ve kesin mizana doğru aktarılıp aktarılmadığına bakılır.

10. Hesaba kayıtlar alt kodlar itibariyle doğru yapılmış mı?

Ek 12/4: Birleşik Denetim Formları -160-İş Avans Ve Kredileri Hesabı, 165 Mahsup Dönemine Aktarılan Avans Ve Krediler Hesabı (Örnek)



Denetim Prosedürü

Değerlendirme


1. Harcama yetkilisi mutemedi avansı verilmesi veya adına kredi açtırılması işlemi; harcama yetkilisinin uygun görmesi ve ilgili bütçe tertibinden yeterli ödeneğin harcama biriminde mevcut olması ayrıca bu ödeneğin, mahsubu yapılıncaya kadar saklı tutulması kaydıyla; ilgili kanunlarında öngörülen haller ile gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu giderler için yapılıp yapılmadığına, bakılır.

2. Kurumların bütçesinde kendisine ödenek tahsis edilen Merkez harcama birimi için yalnızca 1 mutemet, ödenek gönderme belgesi ile ödenek verilen harcama yetkilileri ise kendilerine bağlı her bir birim için birer mutemet görevlendirmesi yaparken;

İlk görevlendirmede ve değişiklik halinde harcama birimlerinde harcama yetkilisi mutemedi olarak görevlendirilecek bir kişinin adı, soyadı, görev unvanı, T.C. kimlik numarası ve imza örneğini bir yazı ile Strateji Daire Başkanlığına bildiriyorlar mı?

Bildirimde bulunmayan ya da bildirimde bulunulan harcama yetkilisi mutemedi dışında birisine avans talep eden harcama yetkililerine harcama yetkilisi mutemedi avansı ödemesi yapılmış mı?

HY Mutemedi dışında harcama

yetkilisine avans verilmiş mi? Ön Ödeme başka bir mutemede

devredilmişse harcama yetkilisinin yazılı izni ve tutanak var mı? Bu belgeler Muhasebe yetkilisine verilmiş mi?

3. Mutemetler adına banka veya muhasebe birimi nezdinde kredi açılmış mı? (Genel Bütçe için Kredi limitleri var Özel Bütçeler için yok.)

Kurum limit uyguluyor mu? Açılan Kredilerin ödenmesinde Ön

Ödeme Usul ve Esasları HK. Yön. ligin 8.inci maddesine göre işlemler yapılmış mı?

Açılan kredilerin ilgililere ödenmesiMadde 8 — Nezdinde mutemet adına

kredi açılan banka veya muhasebe birimi, mutemedin vereceği kredi ödeme talimatında gösterilen yere veya alacaklıya doğrudan ödeme yapar.

Mutemet tarafından, nezdinde kredi açılan banka veya muhasebe birimine hitaben;

a) Kredi banka nezdinde açılmış ise hesap numarası, muhasebe birimi nezdinde açılmış ise muhasebe biriminin adı,

b) Ödemenin yapılacağı kişinin adı (tüzel kişilerde unvanı), vergi kimlik numarası ve varsa banka hesap numarası,

c) Ödenecek tutar,d) Mutemedin adı, soyadı, unvanı,

dairesi ve düzenlenme tarihi,bilgilerini içeren bir kredi ödeme

talimatı düzenlenir ve imzalanarak hak sahibine verilir.

İhale mevzuatı çerçevesinde mal ve hizmet alımı gerçekleştirilecek kamu idarelerinden Bakanlıkça belirlenenlere yapılacak ön ödemelerde kredi tutarı,

doğrudan ilgili kamu idaresinin banka hesabına aktarılabilir.

4. 5018-35nci maddesi gereği Ön Ödeme Usul ve Esasları HK. Yön.. 6. mad. a) fıkrası 1. bendinde yer alan Yapım işleri, mal ve hizmet alımları, yabancı konuk ağırlanması gibi giderler için verilecek avansların üst sınırı;Bütçe Kanunu İ cetveli ile Parasal Sınırlar ve Oranlar HK. Genel Tebliğ ekinde yer alan;

Genel Bütçeli İdareler ve Özel Bütçeli İdareler için belirlenen 850 TL lik limiti,

Özel Bütçeli İdarelerden örneğin GSMG ve TAEK için– Kuruluş Merkezlerinde 620.000 TL– Merkez dışı birimleri için

250.000TL- MTA için 250.000 TL lik limit

aşılmış mı? Bakılır.

5. Avanslar hangi iş için verilmiş ise yalnızca o işte kullanılacağından verilen iş dışında kullanılıp kullanılmadığına bakılır.

6. Mahsup işlemi yapılmadan aynı iş için ön ödeme yapılmış mı?

7. Mutemetler ön ödemelerden harcadığı tutara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri, avanslarda 1 ay, Kredi de ise 3 aylık süreyi beklemeden son harcama tarihini takip eden 3 iş günü içinde Muhasebe Yetkilisine vermiş mi ve artan tutarı iade ederek hesabını kapatmış mı ?

8. Harcama belgelerinin tarihi ön ödeme tarihinden önce olamayacağından bu yönde yapılan mahsup işlemi olup olmadığına bakılır.

9. Mali yıl sonunda 1 ve 3 aylık süreler beklenmeksizin mahsup işlemi yapılıp artan tutarın iadesi yapılmış mı?

10. Yıl içinde 1 ve 3 aylık sürelerin sonunda ve Mali yıl sonunda 1 ve 3 aylık süreler beklenmeksizin kapatılması gerekirken

kapatılmayan ön ödeme tutarı Mutemet adına 140 hesabına kaydedilip 160 hesabı kapatılmış mı? (140 da 6183 uygulanır)

11. Yıl içinde hesabın kapanışı 160-835 alacak 630-830 borç yada varlık hesabına yansıyacak ise ilgili varlık hesabı-830 borç şeklinde yapılmış mı bakılır.Akreditif açılarak yapılacak yurt dışı alımlarında alıma ilişkin diğer giderler için avans verilmiş ise 164 borç 160 alacak kaydı yapılmış mı?

12. Mali yılın sonunda Ön ödeme bakiyelerinin (160-161) mahsup dönemine aktarılmasında aşağıdaki iki koşuldan biri mevcut mu? bakılır.

Muhasebe birimine verilen mahsup belgelerinin yıl sonuna kadar incelenememesi

Malın teslim alındığı, hizmetin görüldüğü veya işin yaptırıldığı ancak belgelerin mahsup döneminde verileceğinin ilgili harcama birimince yazılı olarak muhasebe birimine bildirilmesi

NOT; Mahsup dönemi mali yılın bitimini izleyen bir ay olup zorunlu hallerde bu süre bütçe giderleri için 1 ay, diğ. İçin 5 ayı geçmemek üzere Mal.Bak. ca uzatılabilir.

Ön Ödemelerden ödeneği ile birlikte Mahsup dönemine aktarılanlardan bu dönemde verilen harcama belgelerinin tarihi, ön ödemenin verildiği tarih ile en geç ait olduğu bütçe yılının son günü arasındaki tarihi taşıyor mu? bakılır.

Mahsup dönemine aktarmada 165-borç 160 alacak kaydı ile ödeneklere ilişkin olarak da bir taraftan 906 borç 903 alacak diğer taraftan 904 borç 907 alacak kaydı yapılmış mı?

Mahsup dönemi sonuna kadar belgelerine dayanılarak mahsubu yapılan ön ödeme tutarları muhasebeleştirilirken 165 alacak 630 ya da ilgili varlık hesabı borç diğer taraftan 834 borç 835 alacak kaydı ile aynı zamanda ilgili ödenek tutarlarının da 907 borç 906 alacak kaydı yapılmış

mı? Mahsup dönemine aktarılan ön

ödemelerden bu dönemde mahsubu yapılmayarak nakden iade edilen tutar ve buna ait ödenekler muhasebeleştirilirken 100- 102 hesabı borç 165 hesabı alacak diğer taraftan 906 borç 907 alacak kaydedilmiş mi?

Mahsup dönemi sonunda kapatılmayan ön ödeme tutarı sorumlusu mutemet adına 140 Hesabına borç kaydedilerek 165 hesabı kapatılıp ödeneği 906 borç 907 alacak kaydı ile iptal edilmiş mi?

13. Ön ödemenin başka mutemede devri varsa; devralan mutemet harcama belgelerini ön ödemenin ilk mutemede verildiği tarihten yukarıda geçen sürelerde Muhasebe Yetkilisine vermiş mi?Mahsup dönemi sonunda kapatılmayan ön ödeme tutarı mutemet adına borç kaydedilerek 160 kapatılıp ödeneği iptal edilmiş mi?

14. Avans kullanımında suiistimal var mı?160 ve 830 karşılaştırılarak 160 ın 830 oranına bakılır ya da avans artığının avansa oranına bakılır.Mutemede verilen Mükerrer ön ödeme olup olmadığına bakılır.

15. Ön ödemenin mahsubuna ilişkin Ödeme Emri belgesinde binde 8,25 oranında damga vergisi kesintisi yapılmış mı?


Ek 12/5: Birleşik Denetim Formları -161- Personel Avansları Hesabı - 165 Mahsup Dönemine Aktarılan Avans Ve Krediler Hesabı (Örnek)



Denetim Prosedürü

Değerlendirme


1. Harcırah Kanunu Hükümlerine göre geçici görev, kurs, tedavi gibi amaçlarla memuriyet mahalli dışına gönderilenlere verilen avansların; asıl memuriyet mahalline dönüşten itibaren1 ay içinde bildirimini verip mahsup işlemini yapıp yapmadığına ve artan parayı iade edip etmediğine bakılır.Süresi içinde mahsup belgelerini vermeyen ya da artan parayı iade etmeyen varsa; asıl memuriyet mahalline dönüşten itibaren 1 ay sonundan başlamak üzere genel hükümlere göre faiz alınıp alınmadığına bakılır.Not. 1 ayın sonunda mahsubu yapılmayan ya da iade edilmeyen tutar 140 hesabına borç kaydı yapılarak 160 kapatılır. Ödeme yapıldığında ise 1 ayın sonundan ödeme tarihine kadarki süre için faiz alınarak 600 hesabına kaydedilir.

2. Bir kişiye almış olduğu avansı mahsup etmeden başka bir görev için avans verilmişse;Her görev için asıl memuriyet mahalline dönüş tarihi esas alınarak 1 aylık mahsup süresinin ayrı ayrı hesaplanıp hesaplanmadığına bakılır.

3. Avans ödendikten sonra, Geçici görevin iptali varsa; Kişi, geçici

görevden vazgeçme emrinin kendine tebliğ tarihini takip eden 15 gün içinde avansı iade etmiş mi?

İade etmemiş ise; 15. günün sonundan (tatile

rastlarsa izleyen gün) itibaren faiz hesaplanmış mı?

Geçici göreve 15 gün içinde hareket etmeyen varsa;

Avansı derhal iade edip etmedikleri ile Avansı aldıkları günden itibaren de faiz hesaplanıp hesaplanmadığına bakılır.

4. Harcırah Kanunu Hükümlerine göre sürekli görev avansı alanların gideceği yere varış tarihinden itibaren 1 ay içinde bildirimini verip mahsup işlemini yapıp yapmadığına bakılır.

Sürekli göreve 15 gün içinde hareket etmeyen varsa;

Avansı derhal iade edip etmedikleri ile Avansı aldıkları günden itibaren de faiz hesaplanıp hesaplanmadığına bakılır.

5. Çeşitli nedenlerle ödeme gününden önce ödenmesi kararlaştırılan maaş ve ücret ödemeleri bu hesapta izlendiğinden ilgili kayıtların ödeme gününde Bütçe giderlerine aktarılıp aktarılmadığına bakılır.

6. Yıl içinde hesabın kapanışı 161-835 alacak 630 - 830 borç şeklinde doğru kapanmış mı?

7. Mali yılın sonunda Ön ödeme bakiyelerinin (160-161) mahsup dönemine aktarılmasında aşağıdaki iki koşuldan biri mevcut mu? bakılır.

Muhasebe birimine verilen mahsup belgelerinin yıl sonuna kadar incelenememesi

Göreve ilişkin bildirimlerin mahsup döneminde verileceğinin ilgili harcama birimince yazılı olarak muhasebe birimine bildirilmesi

NOT; Mahsup dönemi mali yılın bitimini izleyen bir ay olup zorunlu hallerde bu süre bütçe giderleri için 1 ay, diğ. İçin 5 ayı geçmemek üzere M.B. ca uzatılabilir.

Ön Ödemelerden ödeneği ile birlikte Mahsup dönemine aktarılanlardan bu dönemde verilen harcama belgelerinin tarihi, ön ödemenin verildiği tarih ile en geç ait olduğu bütçe yılının son günü arasındaki tarihi taşıyor mu?

bakılır. Mahsup dönemine aktarmada 165-

borç 160 alacak kaydı ile ödeneklere ilişkin olarak da bir taraftan 906 borç 903 alacak diğer taraftan 904 borç 907 alacak kaydı yapılmış mı?

Mahsup dönemi sonuna kadar belgelerine dayanılarak mahsubu yapılan ön ödeme tutarları muhasebeleştirilirken 165 alacak 630 ya da ilgili varlık hesabı borç diğer taraftan 834 borç 835 alacak kaydı ile aynı zamanda ilgili ödenek tutarlarının da 907 borç 906 alacak kaydı yapılmış mı?

Mahsup dönemine aktarılan ön ödemelerden bu dönemde mahsubu yapılmayarak nakden iade edilen tutar ve buna ait ödenekler muhasebeleştirilirken 100- 102 hesabı borç 165 hesabı alacak diğer taraftan 906 borç 907 alacak kaydedilmiş mi?

Mahsup dönemi sonunda kapatılmayan ön ödeme tutarı sorumlusu mutemet adına 140 Hesabına borç kaydedilerek 165 hesabı kapatılıp ödeneği 906 borç 907 alacak kaydı ile iptal edilmiş mi?

8. Avanslar verilirken M.İ.F üzerinden damga vergisi kesintisi yapılarak gelir hesaplarına alınmış mı?

9. Avans kullanımında suiistimal var mı?161 ve 830 karşılaştırılarak 160 ın 830 oranına bakılır ya da avans artığının avansa oranına bakılır.Kişilere yapılan Mükerrer avans ödemesi olup olmadığına bakılır.


EK 12/6: Birleşik Denetim Formları -162- Bütçe Dışı Avans Ve Krediler Hesabı Denetimi (Örnek)



Denetim Prosedürü

Değerlendirme


1. 4734 sayılı Kamu İhale Kanununu 27. maddesine göre öncelikle İdari Şartname de sonrasında da Sözleşmelerinde belirtilmek ve karşılığında aynı tutarda teminat alınmak koşuluyla yüklenicilere bütçe dışı avans verilirken;

Mal ve Hizmet alımlarında yüklenme tutarının % 10 nu,

Yapım İşlerinde ise yüklenme tutarının % 15 i sınırına uyulmuş mu?

2. Yukarda belirtilen oranların üzerinde % 30 u aşmamak üzere avans verilmesi söz konusu ise;

Özel bütçeli idareler için Üst Yöneticinin Onayı alınmış mı?

Aşan kısım için M.B nın kısa vadeli avanslara uyguladığı oranda faiz alınmış mı?

3. Özel kanunlarında hüküm bulunması durumunda örneğin AB hibeleri ile ilgili yönetmelik (27.11.2007-26713) ile bunu değiştiren 25.08.2010-27330 yönetmeliğe göre;Proje mutemetlerine verilen avanslarda;Avansın verildiği tarihteki Özel hesabın bulunduğu banka döviz alış kuru döviz satış kuru üzerinden 162- hesabına borç 106 hesabına alacak diğer taraftan bankadan gelen günlük hesap özet cetveline göre ödendiği anlaşılan tutarlar 106 borç 104 alacak kaydedilmiş mi?Harcamaya ilişkin kanıtlayıcı belgeler

muhasebeye verildiğinde ise;avansın verildiği tarihteki kur üzerinden 630-hesabına ya da ilgili varlık hesabına borç 162 ye alacak kaydedilmiş mi?

Cazibe Merkezi için gelen tutardan verilecek avanslarda özel bir hüküm yok harcamaların genel hükümlere göre yapılacağı belirtilmiş.

TUBİTAK destekli proje harcamaları bütçeleştirilmediğinden kendi esas ve usullerine göre verilen avansların Say2000i de ( 102-333 gibi ) 162 hesabında olması gerekir.

4. Peşin Ödenmesi gereken maaş ve ücretlerin ertesi yıl bütçesini ilgilendiren kısmı ilgili yılda bu hesaba borç ertesi yılın başında ise bu hesaba alacak 630 hesabına borç kaydedilerek kapatılmış mı?

5. Ertesi yıl bütçesinden karşılanmak üzere verilen avans ve kredi varsa ( Ön Ödeme U.E. 6.Mad.a) 4 ve 5); ilgili yılda bu hesaba borç ertesi yıl açılış kaydından sonra ise ilgisine göre 160 ya da 161 hesabına borç bu hesaba alacak kaydı yapılarak kapatılmış mı?

6. Yıl içinde mal ve hizmet karşılığı olmak üzere (Sözleşmelerinde belirtilmek ve karşılığında aynı tutarda teminat alınmak koşuluyla yüklenme tutarının %10 nu kadar) yükleniciye yapılan ön ödemeler, gerçekleşen giderlere ilişkin kanıtlayıcı belgeler muhasebeye verildiğinde harcama tutarı bir taraftan 162 – 835 hesaplarına alacak diğer taraftan 630 ya da 150 hesabına (duran varlık değil) ve 830 hesabına borç şeklinde doğru kapanmış mı?Duran varlıklar için yüklenicilere verilen avanslar 259 hesabında izlenir.

7. Yükleniciye verilen bütçe dışı avansın mahsubunda şartname ve sözleşmelerinde belirtilen esaslara uyulmuş mu?

8. Özel kanunlara göre verilen avans ve kredilerin mahsubunda, özel kanunlarında

ayrıca bir hüküm yoksa avanslarda 1 ay kredilerde 3 aylık sürelere uyulmuş mu? Uyulmamışsa 140 hesabına alınarak 6183 e göre de faiz hesaplanmış mı?


10.Hesabın ertesi yıla yılına devri doğru mu?

Ek 12/7: Birleşik Denetim Formları -164- Akreditifler Hesabı (Örnek)



Denetim Prosedürü

Değerlendirme


1. Yabancı ülkelerden yapılacak satın almalar için akreditif karşılığı kredi açılmasına ilişkin olarak Harcama Yetkilisi onayı alınmış mı?

2. Akreditif açılmasına ilişkin muhasebe kaydı;

Ulusal para cinsinden açılmış ise 164 borç 103 alacak,

Yabancı para cinsinden açılmış ve 105 Döviz hesabında döviz var ise 164 borç 106 alacak,Şeklinde yapılmış mı?

3. Açılmış akreditiflerden nakden yapılan iadeler de;

Akreditif Ulusal para cinsinden açılmış ise; 102 Banka borç 164 alacak,

Akreditif Yabancı para cinsinden açılmış ise; akreditifin açıldığı tarihteki kur üzerinden 164 e alacak, akreditifin iade alındığı tarihteki kur üzerinden 105 Döviz hesabına borç arada olumlu fark oluşmuş ise 600-800 hesabına alacak olumsuz fark oluşmuş ise 630-830 hesabına borç, şeklinde muhasebe kaydı yapılmış mı?

4. Hesabın kapanış kayıtları; Mahsup evrakları muhasebe birimine

geldiğinde 164 e alacak 630 ya da ilgili

varlık hesabı ile 830 borç , Akreditif TUBİTAK gibi bütçe ile

ilişkilendirilmeyen bir kalemden ( ilgili banka kodundan) açılmış ise 164 alacak 333 e borç kaydı ile kapanmış mı?

(sözleşme ya da şartnameye aykırılık nedeniyle (malın geç teslimi gibi) 164 ün uzun süre kapatılamaması durumu yurt dışı alımlarına ilişkin denetim programında dikkate alınmalı)

5. Yurtdışı mal alımlarında malın maliyetini etkileyen tüm giderlerin akreditif hesabının içinde yükleniciye ait olması ve mahsubunda ilgili varlık hesabına kaydı gerekirken uygulamalarda bazı giderlerin (nakliye, sigorta v.b) kurum tarafından karşılanması söz konusu olabilir. Bu durumda 160 hesabı ile buna yönelik verilen ön ödemelerin, akreditif mahsubunun çok sonra olması nedeniyle süresinde (1 ve 3 ay) kapanması mümkün olamayacağından 160 hesabına (her ne kadar 164 ile kapanmasına ilişkin MYMY. de açık hüküm yoksa da) alacak 164 borç kaydı ile kapanması gerekmektedir.Bu yönde işlem yapılıp yapılmadığına bakılırken sözleşme ve şartnameye göre yüklenici tarafından karşılanması gerekirken kurumca karşılanalar ayrıca tespit edilebilir.

6. Açılmış Akreditiflere ilişkin kredi artıkları ertesi yıla devredilirken;

Devredilen akreditiflere ilişkin kredi artığı karşılığı ödenek iptal edilmiş mi?

Devredilen akreditiflere ilişkin kredi artığı karşılığı Üst yönetici tarafından kurum bütçesinin ilgili tertibine 5018 ve 5944 sayılı Kanunların ilgili hükümleri çerçevesinde, ilgisine göre “Akreditif Artığı Ekleme” veya “Yüklenme Artığı Ekleme” işlem türünü kullanarak, net finansman (5.0.0.0 Ekonomik Kodu) ile ilişkilendirmek suretiyle gerçekleştirilmiş mi?


Ek 12/8: Birleşik Denetim Formları -320- Bütçe Emanetleri Hesabının (Örnek)


Kontrol ve İnceleme Soruları Uygulanacak Denetim Prosedürü

Değerlendirme


1.1.1. Hesabın alacak tarafına yapılan kayıtlar nakit yetersizliği veya hak sahibinin müracaat etmemesi nedeniyle yapılan kayıtlardan mı oluşuyor, bakılır1.2. Bunların dışında hesabın alacak tarafına yapılan kayıt var mı?1.3. Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğine göre harcama belgeleri tam olarak ödeme emri belgesine eklenmiş ve harcama yetkilisince imzalanmış mı?

2. Nakit yetersizliği nedeniyle ödenemeyip bu hesaba alacak kaydedilen işlemler, muhasebe kayıtlarına alınış sırasına göre hak sahibine ödenmekte midir, bakılır

3. 15 Aralık-31 Aralık tarihlerine ilişkin işçi ücretlerinin tutarı bu hesaba alacak, 630’a borç ve 835’e alacak 830’a borç kaydedilmiş mi?

4. Bu hesabın alacağına kaydedilen ve hak sahibince beş yıl talep edilmeyen bütçe emanetleri, beşinci yılın sonunda bütçeye gelir kaydedilmiş mi? (600 No.lu Hesaba alacak, bu hesaba borç kaydı yapılarak 800 ve 805 no.lu hesaplara da kayıtlar yapılır.)

5. Dönem sonunda hesabın yardımcı kodlarında zamanaşımı açısından gerekli güncellemeler yapılmış mı?

Ek 12/9: Birleşik Denetim Formları -330-430 Alınan Depozito Ve Teminatlar Hesabını (Örnek)



Denetim Prosedürü

Değerlendirme


1.MYMY Madde 250 (l) fıkrası gereğince;Geçici teminat adı altında isteklilerden nakden alınan geçici teminatlar,

1.1. En avantajlı ikinci teklifi veren istekliye sözleşmenin yapıldığı tarihten itibaren,1.2 Diğer isteklilere ihale kararının verildiği tarihten itibaren,1.3. Komisyonca ihaleden vazgeçildiği takdirde bu husustaki karar tarihinden itibaren,1.4. İstekli ihaleye girmekten vazgeçmiş ise bu isteğini bildirdiği tarihten itibaren,

iade edilmekte midir?

4. Geçici teminatlardan yukarıda belirtilen koşul ve sürelerde isteklilerce geri alınmayan ve 10 yılı doldurmuş olan teminatlar bütçeye gelir kaydedilmekte mi?

5. 4735 sayılı yasanın 13 ve 14. maddeleri gereğince; yapım işlerinde kesin hesap ve kesin kabul tutanağının onaylanmasından, diğer işlerde ise işin kabul tarihinden veya varsa garanti süresinin bitim tarihinden itibaren iki yıl içinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilemeyen teminatlar sürenin bitiminde bütçeye gelir kaydedilmiş mi?

4. Yukarıda yer alan süreç takip edilmemiş ise isteklilerden alınan kesin teminatlar, taahhüdün sözleşme ve şartname

hükümlerine göre yerine getirilmesi nedeniyle geri verilmesi gerektiği tarihi izleyen günden başlayarak 10 yıl geçtikten sonra bütçeye gelir kaydedilmiş mi?

5.Yüklenici veya alt yüklenici idarece kusurlu görülerek sözleşmesi bozulmuş ve yüklenici veya alt yüklenici tarafından mahkeme kararı ile teminat iadesi kararı verilmiş ise hüküm tarihini izleyen günden başlamak üzere 10 yıl geçtiği halde iade edilmemiş teminatlar gelir kaydedilmiş mi?

6.Hesabın alacak tarafına ve borç tarafına yapılan kayıtlarda nakit olmayan teminat var mı?

7.Teminat ve depozito olarak tahsil edilen ve faaliyet dönemini takip eden dönemlerde iade edilecek olan tutarlar 430 nolu hesaba, bu hesapta kayıtlı olup izleyen faaliyet döneminde iade edilecekler dönem sonunda 330 nolu hesaba aktarılmış mı?

8. Hesaba yapılan kayıtlarda yardımcı hesaplar doğru kullanılmış mı?Gelir kaydetme işlemlerinde 600 ve 800 nolu alt kodlar itibariyle hesaplar çalıştırılmış mı?

EK 12/10: Birleşik Denetim Formları -360 Ödenecek Vergi Ve Fonlar Hesabı (Örnek)



Denetim Prosedürü

Değerlendirme


1.Hesabın alt kod kayıtlarının doğruluğu kontrol edilir.

2. Hesabın alt kodları itibariyle ( KDV-Damga Vergisi-Gelir Vergisi ) aylık mizan bakiyeleri, verilen beyanname bakiyeleri ile karşılaştırılarak kontrol edilir. e- beyanname programı kullanılıyor ise,

e-beyanname programı ile belirlenen vergi tutarlarının, hesap alt kodları itibariyle aylık mizanları ile kontrolü yapılır.

3. 3065 sayılı KDV Kanununun 41. ve 46 maddelerine göre, KDV beyannamelerinin, vergilendirme dönemini takip eden ayın 24 i günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine verildiği ve 26 ncı günü akşamına kadar ödenip ödenmediği kontrol edilir.

4. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 98. ve 119 maddelerine göre kesilen gelir vergilerine ilişkin muhtasar beyannamelerin vergilendirme dönemini takip eden ayın 23 ü günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine verildiği ve 26 ncı günü akşamına kadar ödenip ödenmediği kontrol edilir.

5. 488 sayılı Damga Vergisi Kanunun 22. ve 23. maddeleri gereğince, bir ay süresince kesilen veya makbuz karşılığı tahsil edilen damga vergilerinin, takip eden ayın 20 si günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine beyanname ile bildirildiği ve 26 ncı günü akşamına kadar yatırılıp yatırılmadığı kontrol edilir.

6. KDV alt kodu ile ilgili olarak, ay sonlarında 190 Devreden KDV Hesabı ve 191 İndirilecek KDV Hesabının borç bakiyesi toplamı ile 391 Hesaplanan KDV Hesabının alacak bakiyesi karşılaştırılır. 391 nolu hesabın fazla olması, yani ödenecek vergi doğması halinde, ödenecek KDV tutarı için 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı KDV alt koduna doğru tutar üzerinden alacak kaydı yapılıp yapılmadığı kontrol edilir.

7. 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabında kayıt altına alınan KDV, Gelir Vergisi ve Damga Vergilerinin süresi içerisinde beyan edilerek vergi dairesine yatırılmaması nedeniyle cezaya maruz kalınmış olması durumunda ceza tutarının giderleştirilip giderleştirilmediği kontrol edilir.

8. Kurumun vadesi geçmiş, ertelenmiş veya takside bağlanmış vergi yükümlüğü bulunup bulunmadığı sorgulanır.

9. Vadesi geçmiş, ertelenmiş veya takside bağlanmış vergi bulunması durumunda, söz konusu tutarların vade durumuna göre, faaliyet dönemi içinde ödenecek olan kısmının 368 Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya

Taksitlendirilmiş ve Diğer Yükümlülükler Hesabına, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönmelerde ödenecek olan kısmının ise 438 Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabına alınıp alınmadığı kontrol edilir.

EK 12/11: Birleşik Denetim Formları -361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri (Örnek)


Kontrol ve İnceleme Soruları Uygulanacak Denetim Prosedürü

Değerlendirme


1.Hesaba alt kodlar itibariyle (ekonomik kod bazında) doğru kayıtlar yapılmış mı?

2. SGK primleri ve sağlık primlerinin ayrı ekonomik koddan ödenip ödenmediği kontrol edilir.

3. SGK ya gönderilen primlerin ( kişi ve devlet payı ) doğruluğu kontrol edilir.

4. Aylık mizan bakiyeleri, verilen beyanname bakiyeleri ile karşılaştırılarak kontrol edilir.

5. Sosyal Güvenlik Kurumu geliri olarak tahsil edilen prim tutarlarının, Sosyal Güvenlik Kurumuna zamanında ( en geç kesintinin yapıldığı ayı takip eden ay sonuna kadar) gönderilip gönderilmediği kontrol edilir.

Kesintilerle 361 nolu hesabın borç kayıtları karşılaştırılır.

e-kesenek programı kullanılıyor mu?

6. Sosyal Güvenlik Kurumu geliri olarak tahsil edilen prim tutarlarının,Sosyal Güvenlik Kurumuna zamanında gönderilmemesi nedeniyle gecikme cezasına maruz kalınmış olması durumunda ceza

tutarının giderleştirilip giderleştirilmediği kontrol edilir

7.Hesap veya toplam hatası gibi nedenlerle Sosyal Güvenlik Kurumuna fazla gönderilen tutarların 140 Kişilerden Alacaklar Hesabına alındığı kontrol edilir.

8. 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabında kayıtlı prim tutarlarından vadesi geçmiş, ertelenmiş veya takside bağlanmış olanların faaliyet dönemi içinde ödenecek olan kısmının 368-Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabına, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde ödenecek olan kısmının ise 438-Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabına alınıp alınmadığı kontrol edilir.

EK 12/12: Birleşik Denetim Formları -500- Net Değer Hesabı Denetimi 519- Değer Hareketleri Sonuç Hesabı9) (Örnek)



Denetim Prosedürü

Değerlendirme


1. Hesabın önceki yıllar devri incelenirken 01.01.2007 tarihinde kurumun mevcut varlık ve yükümlülüklerinin envanter ve değerlemesinin yapılarak kayda alınıp alınmadığına bakılır.

Not: Hesap 2007 de yapılan kayıtlar neticesinde borç ve alacak bakiyesi ile birlikte yani tek taraflı kalan vermeden devretmiş olabilir bunun nedeni sorulup yapılan işlem kayıtları doğru ise yılında tek taraflı kalan vermesi önerilebilir.

2. Yılında, 2007 ve sonrası kayıtlara alınmamış envanteri yapılmış varlıklar 500 hesabının alacağına ilgili varlık hesabının borcuna kaydedilirken yükümlülükler 500 hesabının borcuna ilgili yabancı kaynak hesabını alacağına kaydedilmiş mi?NOT; Kayıtlı varlıklardan sayım sonucu noksan ve fazla çıkanlar bu hesaba kaydedilmez

3. Beşinci Yıl Sonunda Net Değere Aktarma Kayıtlarının;Zaman aşımı ya da hesapların yıllar itibariyle detaylarının izlenebilmesi ve belirli dönemlerin sonunda hesapların başka hesaplara aktarılabilmesi amaçlarıyla aşağıdaki hesaplarda yıllar itibariyle

bölümlenerek izlenen ilgili tutarların, beşinci yılın sonunda 500- Net Değer hesabına aktarılarak kapatılmasına ilişkin muhasebe kaydının doğru yapılıp yapılmadığına bakılır.

Bu hesaplar;519- Değer Hareketleri Sonuç Hesabı522- Yeniden Değerleme Farkları Hesabı570- Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabı

580- Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabı

Dönem sonlarında bu hesapların yardımcı hesapları arasında aktarma kayıtları yapılacaktır. Ancak N-5 yılına ait yardımcı hesaplarda izlenen tutarların net değer hesabın aktarılması gerekmektedir.

(Yönetmelikte 519 için aktarılmasına karar verilenler denilse de süre diğerleri gibi 5 yıl uygulanıyor.)

4. 519 Değer Hareketleri hesabına Dönem sonunda;511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabının duruma göre borç ve alacak bakiyesi bu hesapla karşılıklı olarak borç ve alacak kaydı yapılmış mı? Bakılır.


Ek 12/13: Birleşik Denetim Formları -910-Teminat Mektupları Hesabı İle 911- Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı Hesabını (Örnek)



Denetim Prosedürü

Değerlendirme


1. İhale kanunları, vergi kanunları, gümrük kanunları ve diğer mevzuat hükümleri gereğince teslim edilen ve nakdi olmayan teminat ve garanti mektupları ile şahsi kefalete ilişkin belgelerin teminat olarak kabul edilme koşulları, hem ilgili mevzuatında hem de MYMY. Madde 448’de belirlenmiş olup teminat olarak kabul edilecek ve kayda alınacak değerlerin gerekli özellikleri taşıyıp taşımadıkları kontrol edildi mi?

2. Muhasebe birimlerince alınan teminatların, gereksiz olarak kayıtlarda yer almasını önlemek için her mali yılın sonunda muhasebe tarafından ilgili birimlerden yazılı bilgi alınarak gerekli işlemler yapılıyor mu? (MYMY MADDE 448 3. Fıkra)

3. Mali yılın son günü itibariyle kişilere ait olanlar dâhil menkul kıymet ve varlıklar ve teminat mektuplarının sayımı muhasebe yetkilisi başkanlığında muhasebe yetkilisi yardımcısı veya şef ve veznedardan oluşan sayım kurullarınca sayılarak MYMY Eki Örnek 52/Ç düzenlenmiş mi?

Ek-13: İstatistiki Örneklemede Denetim Yazılım Programı (DYP) Uygulaması

İstatistiki örneklemede DYP’ler ile örneklem büyüklüğü hesaplamak ve bu büyüklüğe göre incelenecek işlemlerin seçimini yapmak oldukça pratiktir.

Bu bölümde örnek DYP ile bir kamu kurumunun yevmiye defteri kayıtlarına dayanan hesap alanları üzerinde ne gibi ön analizlerin yapılabileceği, ne şekilde örneklem büyüklüğü hesaplanacağı ve örneklem seçiminin nasıl yapılacağı açıklanmaya çalışılmıştır.1) Popülasyonda yapılacak ön analizler

Bir hesap alanına hangi örneklem yönteminin uygulanacağı yapılacak ön analiz ve değerlendirmelerden sonra belirlenmelidir. Yapılacak bu analiz ve değerlendirmelerin amacı, popülasyonun özelliklerini anlamak, popülasyonda yer alan kayıtların parasal büyüklüğü ve bu büyüklüğün dağılımı (homojenlik) hakkında daha iyi fikir sahibi olmaktır.

DYP’de araç çubuğunda yer alan “Analiz” seçeneği bu amaç için kullanılır. “Analiz” sekmesinin altında yer alan; “İstatistiksel/İstatistik”, “Sıklık Dağılımı” seçeneklerinden kayıtların büyüklüğü ve dağılımı hakkında fikir edinilmesi için yararlanılır.

Aşağıdaki bölümlerde, bu fonksiyonların nasıl çalıştığı ve nasıl yorumlanması gerektiği, örnek bir hesap alanında yer alan kayıtlar yardımıyla açıklanmaya çalışılmıştır.a) İstatistiksel/İstatistik: İçinden örneklem seçilecek popülasyon

listesini içeren DYP tablosu açılır.

Araç çubuğundan “Analiz” sekmesi tıklanarak, “İstatistiksel” → “İstatistik” seçilir.

Karşımıza çıkan pencereden sayısal alanlar (borç ve alacak toplamları) seçilir, aşağıda yer alan “Standart sapma” kutucuğu işaretlenir. Daha sonra, “Çıktı” sekmesinden “Ekran” seçeneği işaretlenerek “Tamam”a basılır ve böylece sonucun ekranda yer alması sağlanır.

Ekranda yer alan görüntü şu şekilde olacaktır:

Örneğimizdeki gelir hesap alanın toplamı, 7.681.039,02 TL, en küçük değer 144,09 TL ve en yüksek değer 1.040.912,01 TL’dir. Örneğimizde en düşük ve en yüksek 5 değer görülmektedir, istendiği takdirde 5’ten fazla değerin de görüntülenmesi sağlanabilir (bunun için istatistik penceresinden “Daha” seçeneğinden “# yükseği/alçağı” kutusuna istenen sayı girilebilir.)

Bu hesap alanında yer alan “Alacak Toplamı” değişkeninin standart sapması 183.139,09; ortalaması ise 108.183,65 TL’dir. “Standart sapma”, kayıtların parasal büyüklüğünün dağılımı hakkında fikir vermekte olup, “Ortalama” değerle karşılaştırılması sonucunda hesap alanının homojenliği değerlendirilir.

b) Sıklık Dağılımı: Araç çubuğundan “Analiz” → “Sıklık Dağılımı” seçilir.

Açılan pencereden sayısal alanlardan biri (Alacak ya da Borç Toplamı) seçilir, grafikte ya da tabloda yer almasını istediğimiz “Aralık” sayısı girilir ve “Tamam”a tıklanır.

Ekranda yer alacak grafik şu şekildedir:

Bu grafik yardımıyla örnek hesap alanımızda yer alan alacak toplamlarının dağılımı analiz edilir. Grafikten de görüleceği gibi, oluşturulan 10 aralıktan en çok kayıt 144,09 TL ile 104.220,88 TL

arasında yer almaktadır.

“Sıklık Dağılımı”, grafik yerine tablo olarak da görüntülenebilir. Bunun için “Sıklık Dağılımı” penceresinden “Çıktı” sekmesi tıklanır ve “Ekran” seçeneği işaretlenir. Ekranda yer alacak görüntü şu şekildedir:

Buna göre, oluşturulan 10 aralıktan, 144,09-104.220,88 TL arasında 51 kayıt mevcuttur.

Yukarıda yapılan bu analizler sonucunda hesaplanan standart sapma ve ortalama değerleri ile oluşturulan sıklık dağılımı tablosu incelendiğinde, bu hesap alanının homojen olmadığı sonucuna ulaşılabilir. Denetçi bu durumda, örneklem yöntemi belirlenirken dikkate alınması gereken diğer kriterleri de göz önünde bulundurarak tabakalı veya para birimine dayalı örnekleme yöntemini tercih edebilir. Tabakalı örnekleme yönteminin tercih edilmesi halinde bu örnekte, popülasyon 3 katmana ayrılabilir.

Yukarıda anlatılan tüm bu analiz metotları yardımıyla popülasyonda yer alan kayıtların büyüklüğü ve dağılımları hakkında bilgi sahibi olunmuştur. Hata beklentisi, kayıt sayısı ve denetime ayrılacak zaman da göz önünde bulundurularak uygun örneklem yöntemi seçilmelidir.

2) İŞLEM BİRİMİNE GÖRE ÖRNEKLEM SEÇİM YÖNTEMLERİNDE ÖRNEKLEM BÜYÜKLÜĞÜNÜN BELİRLENMESİ VE ÖRNEKLEM SEÇİMİ

2.1. Tesadüfi Örneklemede Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi ve Örneklem Seçimi

DYP uygulamasında tesadüfi örneklem yöntemi için örneklem sayısını hesaplamak ve aynı zamanda örneklem seçimlerini yapmak mümkündür. Bu nedenle bu bölümde tesadüfi örneklem yönteminde kullanılan iki farklı seçim yöntemi olan basit tesadüfi örneklem seçimi ve sistematik tesadüfi örneklem seçimi ayrı ayrı gösterilmekte, her iki yöntem için örneklem büyüklüğünün hesaplanması ve örneklem seçimi anlatılmaktadır.2.1.1Basit Tesadüfi Örneklemede Örneklem Büyüklüğünün

Belirlenmesi ve Örneklem Seçimi 1- İçinden örneklem seçilecek popülasyon listesini içeren DYP tablosu

açılır. 2- Araç çubuğundan “Analiz” → “İstatistiksel”→ “Profil” seçilir.

3- Hangi değişkene göre örneklem seçilecek ise o birimler seçilir ve “Tamam”’a basılır. (Yevmiye defteri üzerinden seçilen bu örnekte borç toplamı ve alacak toplamı üzerinden örneklem seçilmiştir.)

4- “Örnekleme → Örnekleme Yap” işlemi yapılır.

5- Bu pencerede;a. Örnek Tipi = Kayıt, b. Örnekleme Parametreleri = Rastgele

seçenekleri işaretlendikten sonra “Boyut”a tıklanır.

6 “Boyut” ekranında ;a) Güven Katsayısı = İstenen güvence düzeyine göre 95, 86,

74 veya 50 (bu değer hesap alanına ilişkin risk değerlendirmeleri ve kontrol testleri sonucuna göre belirlenir. %86, %74 ve %50 fazla hata beklenmeyen ve/veya önemsiz hesap alanları için kullanılan ve denetçinin gereğinden fazla örneklem incelemesini engellemek, dolayısıyla az örneklem sayısına ulaşmak için kullanılan oranlardır. Ancak, denetim sırasında bu güvence seviyelerine göre seçilmiş olan örneklemlerde yaygın ve önemli hatalarla karşılaşılırsa denetçi bu hesap alanı için güvence faktörünü artırarak yeni bir

örneklem büyüklüğü belirlemeli ve çalışmalarını bu yeni örneklem sayısına göre sürdürmelidir.)

b) Üst Hata Limiti = Önemsiz hesap alanları için 20, önemli hesap alanları için kanaate göre 10-20 arası bir değer belirlenir. Ancak denetçi hesap alanını çok önemli görüyorsa, örneğin hesap alanı denetlenen kurum için hayati bir faaliyetle ilgiliyse üst hata limiti %10’un da altında belirlenebilir.

c) Beklenen Hata Aralığı = Üst Hata Limitinde seçilen değerin belli bir yüzdesi belirlenir. Denetçiler tarafından bu yüzde genellikle %10 olarak uygulanır, dolayısıyla bu bölüme üst hata limiti seviyesinin %10 olan değer (1 veya 2 gibi) girilir. Ancak, denetçi örneklem incelemesi sonucunda elde ettiği genellenmiş hatanın popülasyondaki gerçek hata miktarını daha yüksek bir kesinlikle temsil etmesini isterse bu değeri daha düşük bir değer olarak belirleyebilir, böylece kesinlik düzeyini arttırmış olur.Bu değerler girildikten sonra “Hesapla”ya tıklanır ve böylece örneklem büyüklüğüne ulaşılır.

7 Daha sonra “Tamam”a tıklanır.

8 Çıkan sayfada örneklem listesinin kaydedileceği “Dosya İsmi” belirlenir, “Tamam”a tıklanarak seçilmiş örneklem listesi yeni bir DYP tablosu olarak kaydedilir. Böylece örneklem seçimi tamamlanmış olur.

2.1.2 Sistematik Tesadüfi Örneklemede Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi ve Örneklem Seçimi

1- İçinden örneklem seçilecek popülasyon listesini içeren DYP tablosu açılır.

2- Araç çubuğundan “Analiz” → “İstatistiksel”→ “Profil” seçilir.

3- Hangi değişkene göre örneklem seçilecek ise o birimler seçilir ve “Tamam”a basılır. (Yevmiye defteri üzerinden seçilen bu örnekte borç toplamı ve alacak toplamı üzerinden örneklem seçilmiştir.)

4- “Örnekleme” → “Örnekleme Yap” işlemi yapılır.

5- Bu pencerede;a. Örneklem Türü = Kayıt, b. Örneklem Parametreleri = Sabit Aralık,

seçenekleri işaretlendikten sonra “Boyut”a tıklanır.

6 “Boyut” ekranında ;a) Güven Katsayısı = istenen güvence düzeyine göre 95, 86,

74 veya 50 (bu değer hesap alanına ilişkin risk değerlendirmeleri ve kontrol testleri sonucuna göre belirlenir. %86, %74 ve %50 fazla hata beklenmeyen ve/veya önemsiz hesap alanları için kullanılan ve denetçinin gereğinden fazla örneklem incelemesini engellemek, dolayısıyla az örneklem sayısına ulaşmak için kullanılan oranlardır. Ancak, denetim sırasında bu güvence seviyelerine göre seçilmiş olan örneklemlerde yaygın ve önemli hatalarla karşılaşılırsa denetçi bu hesap alanı için güvence faktörünü artırarak yeni bir örneklem büyüklüğü belirlemeli ve çalışmalarını bu yeni örneklem sayısına göre sürdürmelidir.)

b) Üst Hata Limiti = Önemsiz hesap alanları için 20, önemli hesap alanları için kanaate göre 10-20 arası bir değer belirlenir. Ancak denetçi hesap alanını çok önemli görüyorsa, örneğin hesap alanı denetlenen kurum için hayati bir faaliyetle ilgiliyse üst hata limiti %10’un da altında belirlenebilir.

c) Beklenen Hata Aralığı = Üst Hata Limitinde seçilen değerin belli bir yüzdesi belirlenerek “ Hesapla”ya tıklanır. (Denetçiler tarafından bu yüzde genellikle %10 olarak uygulanır, dolayısıyla bu bölüme üst hata limiti seviyesinin %10 olan değer (1 veya 2 gibi) girilir Ancak, denetçi örneklem incelemesi sonucunda elde ettiği genellenmiş hatanın popülasyondaki gerçek hata miktarını daha yüksek bir kesinlikle temsil etmesini isterse bu değeri daha düşük bir değer olarak belirleyebilir, böylece kesinlik düzeyini arttırmış olur.Bu değerler girildikten sonra “Hesapla”ya tıklanır ve böylece örneklem büyüklüğüne ulaşılır.

7 Daha sonra “Tamam”a tıklanır.

8 Çıkan sayfada örneklem listesinin kaydedileceği “Dosya İsmi” belirlenir, “Tamam”a tıklanarak seçilmiş örneklem listesi yeni bir DYP tablosu olarak kaydedilir. Böylece örneklem seçimi tamamlanmış olur.

2.2. Tabakalı Örneklemede Örneklem Büyüklüğünün

Belirlenmesi ve Örneklem Seçimi1. Örneklem yapılacak popülasyonu içeren DYP tablosu açılır.2. Araç çubuğundan “Analiz” → “İstatistiksel”→ “Profil” seçilir.

Açılan pencereden; üzerinden örnekleme işlemi yapılacak olan değişkenler seçilir ve Tamam’a basılır. (Yevmiye defteri üzerinden seçilen bu örnekte borç toplamı ve alacak toplamı üzerinden örneklem seçilmiştir.)

3. Araç çubuğundan “Analiz” → “Katmanla” seçilir.

Daha sonra açılan pencereden; Katmanla sekmesinden katmanlama yapılacak değişken seçilir (bu örnekte Alacak Toplamı seçilmiştir), “Aralık” sekmesine ise ayrılacak katman sayısı girilir. Aralıklar 1’den 10’a kadar girilebilir. Bu durumda denetçi kanaatine göre katman sayısının ne olabileceğini belirler. Ancak genellikle 3 katman yeterli olmaktadır.

Aynı pencerenin “Çıktı” sekmesi tıklanır, bu pencereden “Ekran” seçeneği işaretlenerek sonucun DYP ekranında görüntülemesi sağlanır.

4. Tüm bu işlemlerden sonra, popülasyonumuz girdiğimiz “Aralık” değeri kadar katmana ayrılmış ve her bir katmanın alt ve üst değerleri ile o katmanda bulunan kayıt sayısı belirlenmiştir. DYP ekranında yer alan veri şu şekilde olacaktır:

Yukarıdaki örnekte bir hesap alanı 3 katmana ayrılmıştır. Buna göre toplam 71 kayıttan 66’sı birinci katmanda, 3’ü ikinci katmanda, 2’si ise üçüncü katmanda yer almaktadır.

5. Oluşturulan bu katmanlar birer DYP tablosu haline getirilir. Bunun için sırasıyla şu işlemler uygulanır:

a. Katman sınırlarını gösteren ilk sütunda (örnekte Alacak_Toplamı) yer alan katmana tıklanır. Bu şekilde o katmana ait DYP tablosu açılmış olur.

b. “Veri” → “Ver” seçilir. Açılan pencereden “Kayıtlar” seçeneği seçilir. “Dosya İsmi” kısmına dosya adı girilerek “Tamam”a basılır.

c. Bu işlemler sırasıyla tüm katmanlara uygulanır.

6. Tüm bu işlemlerden sonra popülasyondaki tüm kayıtlar katmanlara ayrılmış ve tablo halinde kaydedilmiş olur. Bundan sonra her bir katman ayrı bir popülasyon olarak değerlendirilir ve örnekleme işlemi yapılır.Kayıt sayısı az olan katmanlara % 100 inceleme uygulanır. Kayıt sayısı çok fazla ise tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak örneklem büyüklüğü hesaplanır ve incelenecek işlemler seçilir. Örneklem büyüklüğü hesaplama ve incelenecek işlemlerin seçilmesi, bu modülün “Tesadüfi Örneklemede Örneklem Büyüklüğünün Belirlenmesi ve Örneklem Seçimi” bölümünde anlatıldığı gibidir. Burada unutulmaması gereken nokta, her bir katman için ayrı ayrı örneklem büyüklüğünün hesaplanacağı ve bundan sonra incelenecek işlemlerin ayrı ayrı seçileceğidir.

3) PARA BİRİMİNE GÖRE ÖRNEKLEMEDE ÖRNEKLEM BÜYÜKLÜĞÜNÜN BELİRLENMESİ VE ÖRNEKLEM SEÇİMİ

1. Örneklem yapılacak popülasyonu içeren DYP tablosu açılır.2. Araç çubuğundan “Analiz” → “İstatistiksel”→ “Profil” seçilir.

3. Açılan pencereden; üzerinden örnekleme işlemi yapılacak olan değişkenler seçilir ve “Tamam”a basılır. (Yevmiye defteri üzerinden seçilen bu örnekte borç toplamı ve alacak toplamı üzerinden örneklem seçilmiştir.)

4. “Örnekleme” → “Örnekleme yap” açılır.

a. “Örnek tipi”; PBO olarak, b. “Örnekle…” Borç ya da Alacak Toplamı olarak, (gider

hesaplarında “Borç Toplamı” üzerinden, gelir hesaplarında “Alacak Toplamı” üzerinden, bilanço hesaplarında ise hem borç hem alacak toplamı üzerinden ayrı ayrı örnekleme yapılır.)

c. “Örnekleme Parametreleri”; sabit aralık olarak seçilir.

5. “Boyut” butonuna basılır.a. “Güven katsayısı” değeri girilir. Bu katsayı, popülasyon

için belirlenmiş güvence faktörüne göre 95, 86, 74 veya 50 değerlerinden birini alabilir. Ancak, denetim sırasında bu güvence seviyelerine göre seçilmiş olan örneklemlerde yaygın ve önemli hatalarla karşılaşılırsa denetçi bu hesap alanı için güvence faktörünü artırarak yeni bir örneklem büyüklüğü belirlemeli ve çalışmalarını bu yeni örneklem sayısına göre sürdürmelidir.

b. “Önemlilik” bölümüne kurum için belirlenmiş olan önemlilik seviyesi girilir.

c. “Beklenen toplam hata” bölümüne, önemlilik seviyesinin % 10’u ile % 20’si arasında bir değer girilir. Önemsiz hesap alanları için 20, önemli hesap alanları için kanaate göre 10-20 arası bir oran belirlenir. Ancak denetçi hesap alanını çok önemli görüyorsa, örneğin hesap alanı denetlenen kurum için hayati bir faaliyetle ilgiliyse beklenen toplam hata

%10’un da altında belirlenebilir. (Kontrollerin çalıştığı hesaplarda uygulanması durumunda % 10 yeterlidir.)

d. Önce “Hesapla” tuşuna, ardından “Tamam”a basılır. Bu şekilde örneklem büyüklüğü belirlenmiş olur

6. “Dosya İsmi” kısmı doldurulur, “Tamam”a tıklanarak kaydedilir. Böylece örneklem seçimi tamamlanmış olur.

Ek 14: Denetim Planlama Kontrol Formu

Denetimin planlamasına ilişkin hazırlanan kontrol formu ile;

Denetimin uygun bir şekilde planlandığı ve onaylandığı kontrol edilerek,

Denetimin planlanması, yürütülmesi ve gözden geçirmesi sürecine dahil olan denetçilerin denetim ile ilgili süreç hakkında bilgi edinmesi ve

Denetim sürecinin uygun bir şekilde kontrolü sağlanmış olur.

Denetimin planlanmasına ilişkin kontrol formu, denetim ekip başkanı ya da ekipte görevli kıdemli denetçi tarafından doldurulur. Aşağıdaki tablolarda yer alan sorular EVET HAYIR seçenekli olup, HAYIR cevabı işaretlendiğinde çözüme kavuşturulması gereken hususlar olduğunun göstergesi olarak değerlendirilmelidir.

Planlama Aşamasına İlişkin Faaliyetler Evet/

Hayır


Açıklama

Denetlenen kurumu tanımaya yönelik olarak ilgili faktörler değerlendirildi mi?

Denetlenen kurumun muhasebe sistemi, bilişim sistemi ve kontrollerin anlaşılması;

1. Mali işlemlerin muhasebeleştirilmesinde kurumun tabi olduğu mevzuat, kullanılan muhasebe sistemi değerlendirildi mi?

2. Kurumun mali işlemlerini raporlama ve iş yönetim süreçlerinde kullandığı bilişim sistemi değerlendirildi mi?

3. Kurum tarafından uygulanan kontrol faaliyetlerio Düzenli bir şekilde yürütülüyor mu?o Kurumun faaliyet gösterdiği yasal yapıya ve

düzenlemelere uygun mu?o Kurum yönetiminden, çalışanlarından ya da

üçüncü kişilerden kaynaklanabilecek yolsuzlukları ortaya çıkarmada ve önlemede etkin mi?

ÖnemlilikPlanlama önemliliği belirlenip gerekçeleri ile birlikte belgelendirildi mi?

Hesap Alanları1. Kurum mali tabloları, kurumun varlıklarını

yükümlülüklerini gelir ve giderlerini benzer özelliklere sahip olma ve benzer işlemlere tabi tutulma yönünden hesap alanlarına ayrıldı mı?

2. Her bir hesap alanı ile ilgili aşağıdaki hususlar sağlandı mı?

o Ana hesap grupları ve işlemleri kapsandı mı?

o Her bir hesap alanındaki kontroller ve süreçler

dikkate alındı mı?

o Hesap alanlarının duyarlılığı değerlendirildi mi?


Hayır


Açıklama

Risk Değerlendirmesi1. Tüm risk faktörleri belirlenip belgelendirildi mi? (Bu

faktörler kurum seviyesinde, belirli hesap alanlarında ya da denetim hedefleri açısından olabilir.)

2. Belirli tür riskler belirlendiğinde kontroller bu riski azaltmada etkin mi?

3. Mali tablolarda yolsuzluk sonucunda önemli hataların bulunma riski ya da yasal olmayan işlemlerin bulunma riski değerlendirildi mi?

4. Kurumun iç denetim fonksiyonu, etkin bir denetim yaklaşımı geliştirilmesini sağlayabilecek seviyede değerlendirildi mi?

Planlama Aşamasında Analitik Yöntemlerin Kullanılması

1. Kurumu tanımaya ve potansiyel riskli alanları belirlemede yardımcı olacak analitik yöntemler uygulandı mı?

Planlamanın Tamamlanması1. Denetim riskini makul bir seviyede tutabilecek uygun

yaklaşım belirlendi mi?2. Belirli risk faktörlerinin tespit edildiği her bir hesap

alanı için aşağıdaki kararlar verildi mi?o Riski azaltıcı kontrollerin test edilip edilmediği

ve minimun düzeyde belge incelenmesio Ayrıntılı hesap incelenmesi

3. Belirli risk faktörlerinin tespit edilmediği her bir hesap alanı için aşağıdaki kararlar verildi mi?

o Minimun seviyede hesap incelemesinin

planlanması

o Standart seviyede belge incelenmesinin

planlanması

4. Diğer denetçilerin çalışması değerlendirildi mi?

5. Bilgisayar destekli denetim teknikleri dikkate alındı


Hayır


Açıklama

mı?

6. Uzman çalıştırma yönünde bir değerlendirme yapıldı mı?

7. Seçilen denetim yaklaşımının uygulanmasını sağlamak amacı ile denetim ekibi tarafından izlenecek prosedürleri açıklayan detaylı denetim programı hazırlandı mı?

Denetim İle İlgili İdari İşlemler1. Denetim ekibinin görev ve sorumlulukları hakkında

ayrıntılı bir planlama yapıldı mı?

2. Denetim ekibi yetki ve sorumlulukları konusunda bilgilendirildi mi?

Ek 15: Denetim Tamamlama Kontrol Formu

Denetimin tamamlanmasına ilişkin hazırlanan kontrol formu ile;

Denetim kanıtlarının denetim görüşünü destekler nitelikte olduğu ve bu kanıtların uygun bir biçimde dokümante edildiği;

Onaylanmış denetim planı ve denetim programlarına göre denetimin yürütülmüş olduğu;

Denetlenen kurumdan alınan mali tablolar ve belgelerin ilgili mevzuatına uygun olduğu konularında güvence sağlanmış olur.

Denetimin tamamlanmasına ilişkin kontrol formu, denetim ekip başkanı ya da ekipte görevli en kıdemli denetçi tarafından doldurulur.

Aşağıdaki tablolarda yer alan sorular Evet Hayır seçenekli olup, Hayır cevabı işaretlendiğinde çözüme kavuşturulması gereken hususlar olduğunun göstergesi olarak değerlendirilmelidir.

Faaliyetler Evet/Hayır


Açıklama

1. Denetime alınan hesaba ait defter ve raporlar (yönetim dönemi hesabı) tam mı?

2. Denetimin planlanması aşamasında yapılamayan ve icra aşamasına ertelenen hususlar dikkate alınmış ve bunlarla ilgili çalışmalar yapılmış mı?

3. Planlamada belirlenen önemlilik seviyesi hala geçerli mi? İçerik ve kapsam itibariyle önemlilik çalışması yapılmış mı?

4. Denetim bulguları planlama aşamasında yapılan tahminleri destekliyor mu?

5. Denetim planında herhangi bir değişiklik yapılmış mı?

6. Denetim planında yapılan değişiklikler ilgili onay süreçlerinden geçirilip onaylanmış mı?

7. Önemli ölçüde mesleki yargıların kullanıldığı konularda grup başkanına konu iletilmiş mi?

8. Raporlama aşamasına kalan konular var mı?9. Denetlenen kuruma resmi bir biçimde, acil

olarak bildirilmesi gereken herhangi bir husus var mı? ( hatalar, kontrol sapmaları ya da denetimin süresinde değişiklik gibi…)

10. Denetim bulguları önemlilik, hatalar ve mevzuata aykırı hususlar bağlamında değerlendirilip açıklığa kavuşturulmuş ve dokümante edilmiş mi?

11. İç denetim birimi, diğer denetçiler ve üçüncü kişilerden elde edilen veriler değerlendirilerek bir güvence elde edilmiş mi?

12. Mali tablo tarihinden sonra meydana gelen ve mali tabloları etkileyen olaylar var mı? Denetim görüşünde bu olaylar dikkate alınmış mı?

13. Mali tablolarda yapılması gereken düzeltmeler konusunda denetlenen kurumla görüş birliğine varılmış ve gerekli düzeltmeler hesaplara yansıtılmış mı?

14. Önceki yıllardan gelen ve cari yıl denetiminde izlenmesi gereken hususlar var

Faaliyetler Evet/Hayır


Açıklama

mı? Bunlara ilişkin çalışmalar yapılıp dokümante edilmiş mi?

15. Mali tablolara ilişkin oluşturulan denetim görüşü için uygun ve yeterli kanıt elde edilmiş mi?

16. Taslak Denetim raporu denetlenen kuruma iletilmiş ve gelen cevaplar değerlendirilip gerekli işlemler yapılmış mı?

17. Yolsuzluk ve suistimaller hakkında işlem yapılmış mı?

18. Denetlenen kuruma ilişkin tüm çalışmalar bitirilmiş ve denetim görüşünü etkileyecek bir hususun kalmadığı kanaatına ulaşılmış mı?

19. Denetim sonuçları dikkate alınarak sürekli denetim dosyası güncellenmiş mi?

20. Gelecek yıla devredilmiş hususlar var mı?

Ek 16: Kalite Kontrol Formu

Denetlenen Kurum

Denetim Yılı

Denetim Ekip Başkanı

Denetim Ekibinde Görevli Diğer Denetçiler

Denetim Süresi

Denetim Kalite Kontrolünü Yapan Denetçi

Denetim Kalite Kontrolü Başlangıç ve Bitiş Tarihi

Denetim Aşaması

İncelenen Faaliyet Değerlendirme

A Planlama Aşaması: Denetlenen kurumun tanınması, muhasebe ve iç kontrol sistemlerinin anlaşılması, önemliliğin belirlenmesi, önemli risklerin değerlendirilmesi ve denetim prosedürlerinin oluşturulması

A1 Denetim ekibi denetlenen kurumu, kurumun tanınmasına ilişkin tüm faktörleri dikkate alarak yeterince tanımış mıdır?

Örneğin, denetim ekibi, kurumu tanımaya yönelik olarak aşağıdaki faaliyetleri yerine getirmiş midir?

- Denetlenen kurumun tabi olduğu yasal düzenlemelerin yeterince anlaşılması

- Kurumun bağlı bulunduğu kurumla ilişkilerinin değerlendirilmesi

- Kurumun organizasyon yapısının değerlendirilmesi

- Kurum ile ilgili yeni bilgilerin toplanması ve mevcut bilgilerin güncelleştirilmesi

- Kurum hakkında elde edilen bilgilerin yeterli ve risk değerlendirmesine temel oluşturabilecek nitelikte olması

A2 Kurumu tanımaya ve muhtemel riskli alanları belirlemeye yönelik olarak uygun temel analitik süreçler uygulanmış mıdır?

A3 Kurum bilişim sistemi yeterince anlaşılarak belgelendirilmiş midir?

- Denetim ekibi denetlenen kurumun bilişim sistemi ortamı hakkında yeterli düzeyde değerlendirme yapmış mıdır?

- Bu değerlendirme uygun bir şekilde belgelendirilmiş midir?

- Bilişim sisteminde ortaya çıkarılan kontrol yetersizlikleri denetim yaklaşımının belirlenmesinde göz önünde bulundurulmuş mudur?

Örneğin:

Bilişim sistemlerinin yapısının karmaşık olup olmaması yönünde bir değerlendirme yapılıp sonuçlarının denetim yaklaşımına yansıtılmış mıdır?

A4 Kurumun muhasebe sistemi yeterince anlaşılmış mıdır?

A5 - Denetim ekibi kurumda mevcut kontrol sistemlerinin varlığını araştırmış mıdır?

- Kontrollerin değerlendirilmesi yapılmış mıdır?

- Kontrollerin uygulamada çalışıp çalışmadığına ilişkin elde edilen bilgilerin belgelendirilmesi yapılmış mıdır?

- Kontrollere ilişkin olarak yapılan değerlendirmeler denetim yaklaşımının belirlenmesinde ne ölçüde göz önünde bulundurulmuştur?

A6 Planlama aşamasında denetim ekibi diğer denetçilerin çalışmalarından, iç denetçilerin çalışmalarından ve uzman çalışmalarından ne ölçüde yararlanacağına dair bir karar vermiş midir? Denetim ekibi bu konudaki kararında tutarlı mıdır?

A7 Planlama aşamasında önemlilik seviyesi nasıl belirlenmiştir?

- Kurumun temel özellikleri, kurum faaliyetlerine ilişkin kamuoyu ve meclis ilgisi ve diğer faktörler önemlilik seviyesinin belirlenmesinde dikkate alınmış mıdır?

- Önemlilik uygun düzeyde belirlenmiş midir?A8 Denetim ekibi,

- kurum faaliyet alanından ve kurum faaliyetlerinden kaynaklanan yapısal riskleri,

- risklerin gerçekleşme ihtimallerini

- risklerin mali tablolar üzerindeki olası etkilerini

- kurum yönetiminin risklere yönelik tutumunu değerlendirilmiş midir?

- Güncel dosyada bulunan belgeler, yukarıda yapılan işler doğrultusunda risk analizinin uygun bir şekilde yapıldığını göstermekte midir ?

A9 Hesap alanları önemli ve önemsiz hesap alanları olarak uygun bir şekilde belirlenmiş midir?

A10 Denetim ekibi planlama aşamasında kontrollere güvenmesi durumunda bu kontrollerin etkin bir şekilde çalışıp çalışmadığına dair değerlendirme yapmış mıdır?

A11 Kurumu tanıma ve risk değerlendirmesine ilişkin çalışmaları bir araya getirirken mali tabloların bütünü hakkında makul bir seviyede güvence sağlayan belirli risk faktörlerine odaklı denetim yaklaşımı geliştirilmiş midir?

A12 Risk değerlendirmesi sonucunda belirlenen denetim yaklaşımı detaylı denetim planına uygun bir şekilde yansıtılmış +mıdır?

A13 Denetimin planlanmasının aşağıdaki hususları içerip içermediğinin değerlendirilmesi

- Tutarlı bir mantık örgüsü üzerine kurulu olması

- Kapsamlı olması

- Yeterli düzeyde mesleki tecrübeye sahip denetçiler tarafından yapılması ve değerlendirilmesi

- Zamanında yapılması

- Uygun bir şekilde belgelendirilmesi

B Uygulama Aşaması: Denetim süreçlerinin uygulanması ve sonuçlarının değerlendirilmesi

B1 Planlama aşamasında belirlenen hesap alanlarına ilişkin uygulanan denetim yaklaşımının ve yapılan çalışmaların değerlendirilmesi

- Planlama aşamasında öngörülen denetim süreçleri uygulama aşamasında karşılaşılan riskleri yeterince kapsıyor mu?

- Denetim amacı ile seçilen tüm işlemler incelenmiş midir? Tespit edilen hataların başlangıçtaki denetim programına etkisinin değerlendirilmesi yapılmış mıdır?

- Analitik prosedürler uygun bir şekilde uygulanıp değerlendirilmiş midir?

- Denetim ekibinin yapmış olduğu çalışmalar, ulaştığı sonuçlar ve yapmış olduğu değerlendirmelerle tutarlı mıdır?

- İki aşamalı gözden geçirmeler detaylı ve zamanında yapılmış mıdır? gözden geçirme sırasında ortaya çıkan sorunlara yeterince çözüm bulunabilmiş midir?

B2 Denetim sırasında ortaya çıkan ilave risklere rağmen denetim aynı usullerle mi devam etmiştir ya da ilave risklere uygun denetim programı hazırlanmış, onay alınmış ve bu süreç yeterince belgelendirilmiş midir?

B3 Planlama aşamasında tespit edilen riskler, denetim yaklaşımı ile elde edilen kanıtlar arasında mantıklı bir ilişki kurulmuş mudur? (Bu çalışma uygulama aşamasında tespit edilen risklerin planlama aşamasındaki risklerle ilişkilendirilmesi yolu ile yapılabilir. )

B4 Uygulama aşamasında bilişim sistemine ilişkin testler yapılmış mıdır? Yapıldı ise sonuçlarının mali tablolara etkisi yeterince değerlendirilmiş midir?

B5 Denetlenen dönemle ilgili olarak tüm ilgili kontrollerin çalıştığına dair yeterince veri sağlanabilmiş midir?

B6 Hesap alanları ile ilgili olarak uygulanan denetim yaklaşımlarının sonuçları birleştirilerek değerlendirilmiş midir?

Önemli derecede hata içeren işlemlerin varlığı durumunda ilave çalışmalar yapılmış mıdır, çalışmalar sonucuna yargı sürecini ya da mali raporlamayı destekleyen yeterli kanıt toplanmış mıdır?

B7 Uygulama aşamasında yürütülen çalışmalardan aşağıdaki sonuçlar elde edilebiliyor mu?

- Denetim sırasında yapılan yorumların dayanağının var olması

- Yapılan işlemleri tamlığı

- Uygun bir şekilde belgelendirilme ve özetlenmesi

- Denetimin uygun bir şekilde gözden geçirilmesi

- Çalışmaların zamanında tamamlanması

C Denetimin Tamamlanması - Raporlama

C1 Mali tabloların bütünü üzerinde elde edilen veriler doğrultusunda son gözden geçirmeler yapılmış mıdır?

C2 Mali tablolara ilave olarak açıklanan diğer bilgiler yeterince dikkate alınmış mıdır?

C3 Mali tablo tarihinden sonraki olayların Denetim raporu üzerindeki etkisi değerlendirilmiş midir?

C4 Denetim ile ilgili önemli konularda karar alınırken durumun özelliğine göre denetim ekip başkanı ve grup başkanının görüşü alınmış mıdır.

C5Denetim süreci ile ilgili ortaya çıkan sorunlar ve kurum yönetimin derhal karar almasını gerektiren

tüm önemli konular zamanında ve yapıcı bir şekilde kurum yönetiminin gündemine getirilmiş midir?

C6 Denetim ekibinin hazırlamış olduğu rapor, mali denetim rehberinde yer olan raporlama ile ilgili hususlara uygun olarak hazırlanmış mıdır?

C7 Denetimin tamamlama aşamasında yürütülen faaliyetler aşağıdaki hususları içeriyor mu?

- Yapılan çalışmalar denetim görüşünü destekleyici nitelikte olması

- Kapsamlı olması

- Zamanında tamamlanması

- Yeterli bir şekilde uygulanıp gözden geçirilmesi

- Uygun bir şekilde belgelendirilip özetlenmiş olması

D Denetim Yönetimi, Gözden Geçirme ve Denetimle İlgili Diğer Hususlar

D1 Denetim ekip başkanı veya grup başkanı denetim çalışmalarının yürütülmesi sırasında denetim ekibinin işin yürütülmesi ile ilgili yeterliliğini değerlendirmiş midir? Ortaya çıkan herhangi bir bilgi ve tecrübe eksikliğinin, ilave personel ya da uzman çalıştırılma ihtiyacını gerektirmesi durumunda uygun önlemler alınmış mıdır?

D2 Tüm gözden geçirmeler zamanında ve detaylı bir şekilde denetime katkı yapacak şekilde yapılmış mıdır?

D3 Gözden geçirmeler yetkili kimseler tarafından yapılmış mıdır?

D4 İlgili olunan sorumluluk kapsamında ekip başkanı ve grup başkanı ilgili oldukları çalışma kağıtlarını gözden geçirmişler midir?

D5 Bu kontrol formunda yer almayan fakat Sayıştay mali denetim politikaları açısından önemli olan diğer konularda gerekli özen gösterilmiş midir?

D6 Gözden geçirme süreci uygun bir şekilde belgelendirilmiş midir?

D7 Gözden geçirmeler zamanında tamamlanmış mıdır?

D8 Yolsuzluk ve suç teşkil edilen olaylarla karşılaşıldığında durumun gerektiği uygun adımlar atılmış mıdır?

Ek 17: Bilgisayar Destekli Denetim Teknikleri (BDDT)

Giriş

BDDT, bilgisayar teknolojisinin sunduğu imkanların denetimde kullanılması amacıyla geliştirilmiş teknikler olarak tanımlanabilir. Bu tekniklerin kullanılmasını kolaylaştırmak için geliştirilen bilgisayar programlarına da Bilgisayar Destekli Denetim Araçları (BDDA) adı verilir..

BDDT denetimin daha etkin ve verimli yapılabilmesi için kullanılır. DYP kullanılarak hem önceden elle yapılan işlemlerin bir bölümü daha hızlı ve hatasız olarak gerçekleştirilebilir hem de zaman ve denetçi sayısının sınırlı olması sebebiyle yapılamayan işlemler yapılabilir hale gelir.

BDDT’nin uygulanabilmesi için öncelikle denetimde kullanılacak verilerin kurumun bilişim sisteminden alınması gerekir.

Kurumun Bilişim Sisteminden Veri Alınması

Kurumun Bilişim Sisteminden denetimde kullanılacak verilerin alınmasında iki yöntem uygulanabilir.

1. Gerekli verilerin kurumun bilgi işlem merkezinde görevli uzmanlar tarafından sistemden alınması: Bu yöntemde denetimde kullanılacak veriler kurum yetkililerinden istenir ve kurumun bilgi işlem merkezinde görevli uzmanlar bu verileri sistemden alarak denetim ekibine teslim ederler. Verilerin sistemden alınmasında denetim ekibinin müdahalesi yoktur.

2. Gerekli verilerin denetim ekibi ve kurumun bilgi işlem merkezi uzmanlarının ortak çalışması ile sistemden alınması: Kurumlar farklı yapılarda ve boyutlarda bilişim sistemleri kullanmaktadırlar. Bazı bilişim sistemleri çok geniş kapsamlı ve oldukça karmaşık yapıya sahiptir. Veri alma işleminin gerçekleştirilebilmesi için farklı bilişim sistemlerinin özelliklerinin bilinmesi, yapılarını anlayabilecek teknik bilgiye sahip olunması gerekir. Ayrıca, kurumların veri tabanlarında her biri farklı özelliklerde bilgiler içeren çok sayıda tablolar vardır ve bu tablolar arasında karmaşık ilişkiler olabilmektedir. Böyle veri tabanlarının yapısını ve tablolar arasındaki ilişkileri anlayarak gerekli verilerin nerede olduğunu bulmak veri tabanları konusunda yeterli bilgi sahibi olmayı gerektirir. Veri tabanlarında denetimde kullanılmayacak bilgiler de bulunur ve bu bilgilerin alınması zaman kaybına neden olur.Bu nedenlerle, karmaşık bilişim sistemlerinden veri alma işlemlerinde denetim ekibi kurumun bilgi işlem merkezi uzmanları ile birlikte çalışarak bilişim sisteminin yapısını, veri tabanlarını, veri tabanları içindeki tabloları ve tablolar arasındaki ilişkileri anlayarak gereksiz

verileri eleyip, veri alma işlemini gerçekleştirebilirler.

Hangi yöntemle elde edilirse edilsin, veriler, DYP’ye alındıktan sonra kayıt sayısı ve toplamlar itibariyle, kurum hesabını oluşturan cetveller ve belgelerdeki bilgilerle karşılaştırılarak doğrulanmalıdır. Bu karşılaştırma ile kurumun bilişim sisteminden doğru verilerin tam olarak alındığından emin olunabilir. Aksi takdirde, yanlış ve/veya eksik verilere dayanan denetim raporları hazırlanabilir.

Kullanım Alanları

BDDT kullanım alanlarına göre iki kategoriye ayrılabilir:

1. Veri analizi: Denetlenen kurumun hesabının oluşturulmasında kullanılan bilgisayar dosyalarının içindeki verilerin analiz edilmesidir. Veri analizi, planlama aşamasında analitik prosedürler ve gerekli analizlerin yapılmasında ve denetim kanıtı elde edilmesi aşamasında kullanılır.

2. Programların doğrulanması: Kurum hesabının bilgisayar programları tarafından yapılan işlemler sonucunda oluşturulduğu durumlarda, hesaplamaların nasıl yapılacağı, hesaplamada kullanılacak verilerin nereden alınacağı, raporların nasıl oluşturulacağı ve benzeri işlemler programcılar tarafından yazılan program kodları tarafından belirlenmektedir. Programların doğrulanması söz konusu kodların doğru olup olmadığının tespit edilmesidir. Programların doğrulanması için kullanılabilecek yöntemlerin bir bölümü bilişim sistemleri konusunda yeterli teknik bilgi sahibi olmayı, bir bölümü ise incelenecek programın yazıldığı programlama dilini iyi bilmeyi gerektirir. Bu nedenle, söz konusu yöntemler bilişim sistemlerinin denetimi konusunda uzmanlaşmış kişiler tarafından kullanılabilir.

Bu işlemlerin amacı kurum hesabının tam ve doğru olduğundan emin olmak, kanunlara aykırı işlemleri ve yolsuzlukları tespit etmektir.

Veri analizinde kullanılabilecek yöntemler

Toplam alınması: Veri toplamlarının doğru olup olmadığının tespit edilmesidir. Örneğin, aylık mizanlardaki rakamların yevmiye kayıtları toplamına eşit olup olmadıkları incelenebilir. Genel mizandaki rakamların da aylık mizan kayıtları toplamına eşit olup olmadıkları tespit edilebilir.

Mükerrer kayıtların bulunması: Bir hesapta yalnızca bir kere kayıtlı olması gereken işlemlerden birden fazla kaydedilenlerin belirlenmesidir. Örneğin, aynı kişiye birden fazla ödeme yapılıp yapılmadığı, aynı borca ait iki geri ödeme yapılıp yapılmadığı incelenebilir.

Boşlukların tespit edilmesi: Birbirini sıra numarası ile takip etmesi gereken işlemlerde sıra numarası atlanmış olan kayıtların tespit edilmesidir. Örneğin, verile emri numaralarının birbirini takip etmesi gerekirken, bazı verile emri numaralarının atlanmış olması bunların bilgisayara ve dolayısıyla hesaba dahil edilmemiş olmaları anlamına gelir. Bilgisayar dosyasında verile emri numaralarının 4950’den 4952’ye atlaması 4951 numaralı verile emrinin hesaba dahil edilmediğini gösterir.

Kayıtların sınıflandırılması: Belirli türdeki işlemlerin toplam tutarının elde edilmesidir. Örneğin, bir harcama kalemine ilişkin toplam tutarın veya bir kişiye belirli bir dönemde yapılan tedavi giderleri toplamının bulunması.

Veri dosyalarının karşılaştırılması: Farklı tarihlerdeki benzer dosyaların karşılaştırılarak farklı veya aynı kayıtların tespit edilmesidir. Örneğin, kurumlar yıl sonunda hesaplarını kapatıp teslim ettikten sonra bu verileri değiştirmemeleri gerekir. Ancak, geçmişe ilişkin verilerde değişiklik yapıldığı görülebilmektedir. Bu değişiklikler dosyaların karşılaştırılması yoluyla ortaya çıkarılabilir.

Örnekleme: Hesabın bütününü temsil edebilecek örnek işlemlerin istatistiksel yöntemlerle seçilmesidir. Bu şekilde, işlemlerin tamamının incelenmesi yerine belirli sayıda işlem üzerinde denetim yapılarak hesabın tümünün doğruluğu hakkında görüş oluşturulmasına katkıda bulunulabilir.

Verilerin filtrelenmesi: Hesaba kayıtlı işlemlerden belirli kriterlere uyan işlemlerin tespit edilmesidir. Örneğin, belirli bir tutarın üzerindeki ilaç ödemeleri incelenmek istendiğinde filtreleme yapılarak bu ödemelerin bulunduğu verile emirlerinin numaraları tespit edilebilir.

Veri çıkarma: Analiz yapılacak bir dosyadan belirli kriterlere uygun verilerin alınarak başka bir dosyaya aktarılması için kullanılan bir yöntemdir. Bu sayede yalnızca analiz yapılacak veriler üzerinde çalışmak mümkün olabilir.

Hesaplama: BDDA kullanılarak karmaşık hesaplamalar kısa sürede yapılabilir ve bu formüller kaydedilerek sonraki denetimlerde de kullanılabilir.

Sıralama: Veriler belirli kriterlere uygun şekilde sıralanabilir.

Bu yöntemler, DYP aracılığı ile diğer bilgisayar programlarında olduğu gibi kullanıcı tarafından komutlar verilerek uygulanabilir. Bu komutlardan denetimde sık kullanılanların otomatikleştirilmesi de mümkündür. Böylece denetçiler her defasında aynı komutları uygulamak durumunda kalmamakta, yalnızca bir komutla çok sayıda işlemi uygulayabilmektedirler. Bunu gerçekleştiren komutlar dizisine script denilmektedir. Script’lerin kullanılması işgücü ve zamandan önemli ölçüde tasarruf yapılmasını sağlamaktadır. Script’lerin belirli tarih ve saatlerde bir kişinin komut vermesine gerek kalmadan, bilgisayar tarafından otomatik olarak çalıştırılması ve

sonuçların belirlenen elektronik posta adreslerine raporlanması da mümkündür. Script yazabilmek için, DYP içindeki programlama dilini bilmek gerekir.

Programların Doğrulanmasında Kullanılabilecek Yöntemler

Anlık Görüntü Alma: Programın belirli aşamada dondurulup o noktadaki program kodunun ürettiği değerin görülmesidir. Bu sayede söz konusu kodun doğru sonuç üretip üretmediği tespit edilebilir. Örneğin, faiz hesaplaması yapan bir program kodunun uyguladığı faiz oranının ekrana getirilmesi sağlanarak doğru faiz oranı uygulanıp uygulanmadığı belirlenebilir.

İzleme: Program kodunun, işleme tabi tutulan veri ve program üzerindeki etkisinin tespit edilmesidir. Bu yöntemle hatalı sonuçlara neden olan program kodları tespit edilebilir. Anlık görüntü alma yöntemiyle bir hesaplamanın yanlış yapıldığı tespit edildiğinde, izleme yöntemi kullanılarak program kodları satır satır incelenip hatanın nerede olduğu belirlenebilir.

Haritalandırma: İstatistiksel bilgiler elde etmek için program çalışmasının izlenmesidir. Örneğin, belirli bir kodun kaç defa kullanıldığının belirlenmesi. Bu yöntemle fazladan veya sahtekarlık amacıyla yazılmış program kodları tespit edilebilir.

Paralel simülasyon: İncelenecek program kodlarının bir kısmının veya tamamının benzerinin yazılmasıdır. Benzer program kodları çalıştırılarak elde edilen sonuçlar denetlenen kurumun kullandığı programın sonuçları ile karşılaştırılır. Bu karşılaştırma sonucunda kurumun programı tarafından yapılan hesaplamaların ve işlemlerin doğru olup olmadıkları tespit edilebilir.

Test Üreteçleri: Belirli kriterlere uygun veri üreten yazılımlardır. Bu veriler kullanılarak program çalıştırıldığında ortaya çıkan sonuçlar incelenerek sistemin doğru sonuç üretip üretmediği belirlenebilir. Bu işlem bir programcının yazdığı programı, kullanılmaya başlanmadan önce test etmesiyle aynıdır.

Entegre Test Araçları: Sistem içinde oluşturulan bir test modülüne gerçek olmayan veriler girilerek sistemin doğru sonuç üretip üretmediğinin tespit edilmesidir. Test modülü sistemin yaptığı işlemlerin aynısını yapmakla birlikte test modülüne girilen verilerle yapılan testler sistemi ve sistemdeki verileri etkilemez. Örneğin, sistem tarafından yapılan maaş hesaplamalarının doğru olup olmadıklarını tespit edebilmek için hayali çalışanlar oluşturulup bunlara ilişkin bilgiler girilerek maaş hesaplaması yaptırılabilir ve sonuç incelenebilir.

Program Kütüphanesi Analizi: Program kodlarında yapılan değişikliklerin kayıtlarını elde etmek için kullanılır. Bu kayıtlar, çıktılarda beklenmedik değişiklikler olması durumunda muhtemel problemlerin tespit edilebilmesi için incelenir.

Program Kodlarının Karşılaştırılması: Bu amaçla kullanılan yazılımlar aracılığı ile bir programın kullanılmakta olan versiyonuna ilişkin kodlarla orijinal versiyona ait kodlar karşılaştırılabilir. Yeni bir versiyon ile eski versiyonun kodları da karşılaştırılabilir. Bu yöntemle kod hataları veya sahtekarlık amacıyla yapılmış değişiklikler ortaya çıkarılabilir, doğru versiyonun kullanıldığından emin olunabilir.

Kullanıcı Kütük Analizi: Sistemlerin çoğu kullanıcıların sisteme girişleri ve girme teşebbüslerine ilişkin kayıtları kütük adı verilen bir dosyada tutarlar. Bu dosya incelenerek sisteme yetkisiz girme teşebbüsleri ve şifre ihlalleri belirlenebilir.

Documents

EK- 1: · Web viewEk 2: Kurumun Tanınması Kontrol Formu. Bilginin Türü Çalışma (Yapıldı/Yapılmadı) Referans Çalışma Kağıdı Kurum İle İlgili Yasal Düzenlemeler