74
1/9 Elektronik Kamu Alımları Platformu’nun kısaltmasıdır. İhalelerin internet üzerinden online (çevrimiçi) olarak yapılmasını sağlayacak olan bir yazılımdır. EKAP NEDİR?

EKAP NEDİR?

  • Upload
    ziva

  • View
    58

  • Download
    1

Embed Size (px)

DESCRIPTION

EKAP NEDİR?. Elektronik Kamu Alımları Platformu’nun kısaltmasıdır. İhalelerin internet üzerinden online (çevrimiçi) olarak yapılmasını sağlayacak olan bir yazılımdır. Yasal Dayanak. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: EKAP NEDİR?

1/90

Elektronik Kamu Alımları Platformu’nun kısaltmasıdır. İhalelerin internet üzerinden online (çevrimiçi) olarak yapılmasını sağlayacak olan bir yazılımdır.

EKAP NEDİR?

Page 2: EKAP NEDİR?

2/90

20 Kasım 2008 tarihinde kabul edilen 5812 Sayılı Kanunla 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa eklenen EK-1’inci maddede;

“ Kanun kapsamında yapılan ihalelerde; Kanunun 13 üncü maddesi hükümleri saklı kalmak üzere (ilan süreleri), ihale süreciyle ilgili aşamalar ile her türlü bildirimler kısmen veya tamamen, Kurum tarafından oluşturulan Elektronik Kamu Alımları Platformu üzerinden gerçekleştirilebilir.

Elektronik Kamu Alımları Platformunun kurulması ve işletilmesi ile ihale sürecinde elektronik araçların kullanımına ilişkin esas ve usuller Kurum tarafından belirlenir.”

Hükmü yer almaktadır.

Yasal Dayanak

Page 3: EKAP NEDİR?

3/90

• Elektronik Kamu Alımları Platformunun Kullanılmasına İlişkin 1 Nolu Tebliğ;

17.12.2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak 01.09.2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir.

• E-İhale Uygulama Yönetmeliğinin taslak çalışmaları ise devam etmektedir.

Yasal Dayanak

Page 4: EKAP NEDİR?

4/90

* Bu kapsamda ;

• EKAP çalışmalarına 12 Mayıs 2009 tarihinde başlanmıştır.

• EKAP’ta idare ile gerçek ve tüzel kişi kayıtlarına 24 Şubat 2010 tarihi itibariyle başlanmıştır.

• EKAP’ın 01 Eylül 2010 tarihinde devreye alınacağı 15 Temmuz 2010 tarihinde yapılan duyuru ile açıklanmıştır.

EKAP Uygulamaları

Page 5: EKAP NEDİR?

5/90

* Birinci Safhada (EKAP 1.0 Versiyonu) ;

- İhale işlemlerinde e-teklif gönderme öncesi işlemlerin (ihale dokümanı hazırlanması, görülmesi ve indirilmesi) elektronik ortama taşınması hedeflenmiştir.

- EKAP’ın 1 Eylül 2010 tarihinde devreye alınması ile birlikte 1.0 versiyonu hayata geçirilmiştir.

EKAP Uygulamaları

Page 6: EKAP NEDİR?

6/90

* 1.0 Sürümü İle Birlikte ;

- İhale dokümanlarının web tabanlı olarak internet ortamında hazırlanacağı bir modül oluşturulmuş,

- İhale kayıt numarası (İKN), ihale dokümanının hazırlanması sürecinde EKAP üzerinden alınmaya başlanmış,

EKAP Uygulamaları

Page 7: EKAP NEDİR?

7/90

* 1.0 Sürümü İle Birlikte ;

- İhale ilanları, EKAP üzerinde otomatik olarak oluşturularak modül üzerinden KİK’e gönderilmesine ve ilanın KİK tarafından incelenmesini müteakip Kamu İhale Bülteninde yayımlanmasına başlanmıştır.

- Yayınlanan ihalelere ilişkin dokümanların  (idari ve teknik şartnameler ve diğer belgeler) gerçek ve tüzel kişilerce ihaleyi yapan kuruma gidilmeksizin internet üzerinden görülebilmesine imkan sağlanmıştır.

EKAP Uygulamaları

Page 8: EKAP NEDİR?

8/90

EKAP Uygulamaları(İdarelerin Protokol zorunluluğu)

• 1.0 Sürümü İle Birlikte ;İKN alma, ihale dokümanı oluşturma ve ihale ilanı hazırlama işlemleri EKAP üzerinde yapılacağından ihaleye çıkabilmek için bütün harcama birimlerinin kik.gov.tr  adresindeki EKAP sayfasından gerekli protokolü doldurup çıktısını aldıktan sonra bir suretini kendilerinde muhafaza etmeleri, bir suretini ise, harcama yetkilisi tarafından imzalanıp mühürlendikten sonra, KİK’e göndermeleri gerekmektedir.

Page 9: EKAP NEDİR?

9/90

* İkinci Safhada (EKAP 1.1 Versiyonu);

- Sosyal güvenlik prim borcu, vergi borcu, gelir tablosu ve bilanço gibi mali bilgilerin ilgili kuruluşlarla yapılan entegrasyonlarla EKAP üzerinden sorgulanması yapılabilmektedir. - EKAP 1.1 Versiyonu 1 Aralık 2010 itibarıyla devreye alınmıştır.

EKAP Uygulamaları

Page 10: EKAP NEDİR?

10/90

• 1.1 sürümü ile;

- İdareler tarafından isteklilerin sosyal güvenlik prim borcu, vergi borcu, bilanço ve gelir tablosu bilgileri de EKAP üzerinden bilgi amaçlı olarak sorgulanabilmektedir.

- EKAP’a kayıtlı gerçek ve tüzel kişiler, İhale Kayıt Numarası 01.12.2010 tarihinden sonra alınan ihalelerin dokümanlarını firmaları adına imza atmaya yetkili kişi/kişilerin e-imzalarını kullanarak indirebileceklerdir.

EKAP Uygulamaları

Page 11: EKAP NEDİR?

11/90

* Üçüncü Safhada (EKAP 1.2 Versiyonu);

- Tıbbi cihaz ve sarf malzemesi sektöründe pilot olarak belirlenen hastanelerde e-teklif ve e-teklif değerlendirme uygulamaları hayata geçirilecektir.

- Bu sektörde imalatçılık ve yetkili satıcılığa ilişkin bilgiler bu versiyonda sayısallaştırılmış olacaktır.

- Bu versiyonun 1 Mart 2011 tarihinde hayat geçirilmesi hedeflenmektedir.

EKAP Uygulamaları

Page 12: EKAP NEDİR?

12/90

* 1.2 Sürümü İle Birlikte ;

- İhale dokümanı, İKN alınması ve ihale ilanlarının yanında tekliflerin de elektronik olarak hazırlanması,

- İstekliler tarafından tekliflerin EKAP üzerinden idarelere yollanması ve değerlendirilmesi ile birlikte e-ihale uygulamasının başlaması hedeflenmektedir.

EKAP Uygulamaları

Page 13: EKAP NEDİR?

13/90

* Dördüncü Safhada (EKAP 2.0 Versiyonu) ;

- Pilot sektör ve pilot hastanelerdeki e-ihale uygulamasının diğer idareler ve sektörlerde hayata geçirilmesi,

- Dinamik alım sistemleri, çerçeve anlaşmalar, elektronik katalog gibi uygulamaların EKAP’a entegre edilmesi,

EKAP Uygulamaları

Page 14: EKAP NEDİR?

14/90

* Dördüncü Safhada (EKAP 2.0 Versiyonu) ;

- Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Adli Sicil ve İstatistik Gn. Müd, TSE gibi kurum ve kuruluşlarla entegrasyonların hayata geçirilmesi planlanmaktadır.

- Bu versiyonun 2012 yılı içerisinde tamamlanması hedeflenmektedir.

EKAP Uygulamaları

Page 15: EKAP NEDİR?

15/90

EKAP Kapsamında Yapılan Kurumlar arası Entegrasyonlar

Page 16: EKAP NEDİR?

16/90

* Muhasebat Genel Müdürlüğünden, İdare Kayıtlarının entegrasyonu,

* Merkezi Nüfus İdaresi Sisteminden (MERNİS), Nüfus Bilgilerinin entegrasyonu,

* TÜRKSAT’tan, e-Devlet Kapısı entegrasyonu,

* Gelir İdaresi Başkanlığından, vergi borcu, bilanço ve gelir tablosu bilgilerinin entegrasyonu,

Entegrasyonlar

Page 17: EKAP NEDİR?

17/90

• Sosyal Güvenlik Kurumundan, prim borcu bilgilerinin entegrasyonu,

* Sağlık Bakanlığı’ndan Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankasının entegrasyonu,

* Türkiye Bankalar Birliğinden, Geçici Teminat ve Banka Referans Mektuplarının entegrasyonu yapılmıştır.

Entegrasyonlar

Page 18: EKAP NEDİR?

18/90

* Alım sürecinde standartlığın sağlanması,

* Bilgi bütünlüğü, tutarlılık ve doğruluğun sağlanması,

* İhale sürecine saydamlık ve hız kazandırılması,

* Kamuoyu denetiminin sağlanması,

e-İhaleden Beklenen Faydalar

Page 19: EKAP NEDİR?

19/90

* İhale, teklif hazırlık ve teklif değerlendirme sürecinde etkinlik ve verimlilik artışının sağlanması,

* Kamu alım maliyetlerinde tasarruf sağlanmasıdır.

e-İhaleden Beklenen Faydalar

Page 20: EKAP NEDİR?

20/90

EKAP İle Süreçte Meydana Gelen Değişiklikler

Page 21: EKAP NEDİR?

21/90

* İhtiyaçların elektronik ortamda platforma girişi yapılarak ihale sürecinin başlaması,

* İhale dokümanının (İhtiyaç Listesi, İdari Şartname, Sözleşme Tasarısı) elektronik ortamda hazırlanması,

* İhale dokümanı hazırlık safhasında ihale gün ve saatinin belirlenmesi,

Değişiklikler

Page 22: EKAP NEDİR?

22/90

* İhale dokümanı hazırlık safhasında ihale kaydının EKAP’a yapılması ve İhale Kayıt Numarasının (İKN) alınması,

* İhale dokümanı hazırlık safhasında ihale ilanının idari şartname hazırlanmasını müteakiben otomatik olarak hazırlanması,

* İdareler tarafından hazırlanan dokümanların istekli olabilecekler tarafından EKAP üzerinden görüntülenebilmesi.

Değişiklikler

Page 23: EKAP NEDİR?

23/90

EKAP İdare İşlem Aşamaları

Page 24: EKAP NEDİR?

24/90

İdare Kaydı

• 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca harcama birimi olarak belirlenen tüm idarelerin EKAP'a kayıt olması gerekmektedir.

• 5018 sayılı kanuna tabi olmayan idareler de eğer Kamu İhale Kanunu kapsamında ihale yapıyorlarsa EKAP'a kayıt olmaları gerekmektedir.

Page 25: EKAP NEDİR?

25/90

İdare Kaydı İdareler EKAP’ı kullanabilmek için Kurumun internet adresinde

yer alan ilgili sayfalar yardımı ile İdarelerin EKAP’ı Kullanımına İlişkin Protokolü hazırlayacak ve posta yolu ile ya da elden Kuruma ulaştıracaktır. (Tebliğ md. 3.1.1)

Protokol idare adına sözleşme veya protokol imzalamaya yetkili idare yetkilisi veya yönetim kurulu üyelerince imzalanmalıdır.

İdare kayıt ve protokol hazırlama işlemleri 5 adımdan oluşmaktadır: İdare tipinin seçilmesi İdare bilgilerinin girilmesi İletişim bilgilerinin girilmesi Platform sorumlusunun/sorumlularının bilgilerinin girilmesi Protokolün hazırlanması

Page 26: EKAP NEDİR?

26/90

İdare Kaydı • Kurum, kendisine ulaşan belgeleri ve EKAP kayıtlarını

kontrol ederek idare kayıtlarına onay verecektir.

• Protokolün onaylandığı protokolde belirtilen platform sorumlusunun e-posta adresine gönderilen bir mesaj ile iletilir. Bu mesajda ayrıca kullanıcı hesabının aktif hale getirilebilmesi için bir aktivasyon linki gönderilir.

• Platform sorumluları onay işleminden sonra aktivasyon linkindeki adımları izleyerek şifrelerini belirlemeli ve kullanıcı hesaplarını aktif hale getirmelidirler. Daha sonra bu şifre ile EKAP'a giriş yapabilecekler ve yeni kullanıcı oluşturabileceklerdir.

Page 27: EKAP NEDİR?

27/90

İdare Kaydı• İdarelerce protokol hazırlanırken idare adına

EKAP’ta yer alan iş ve işlemleri yürütecek en fazla iki platform sorumlusu da belirtilecektir. (Tebliğ md. 3.1.1)

• Platform sorumluları ihale sürecinde yer alacak tüm kullanıcı/kullanıcıları tanımlamaya ve bu kişilerin bilgilerinde değişiklik yapmaya yetkilidir. (Tebliğ md. 3.1.1)

• İdareler protokol sırasında en fazla iki kişiyi platform sorumlusu olarak belirleyebilirler.

Page 28: EKAP NEDİR?

28/90

İdare Kaydı (Tebliğ md. 3.1.1) • Birden fazla platform sorumlusunun belirlendiği ve

bunlardan birisinin değiştiği hallerde, değişen platform sorumlusu kendi yerine yeni bir platform sorumlusu tanımlayabileceği gibi, diğer platform sorumlusu tarafından da bu tanımlama yapılabilecektir.

• Platform sorumlularının ikisinin aynı anda değişmesi durumunda ise değişikliğe ilişkin belgeler posta yolu ile ya da elden Kuruma ulaştırılacaktır.*

• İdareler, Kuruma göndermiş oldukları protokollerin durumuna ilişkin bilgilere EKAP üzerinden erişebilecek, protokoldeki bilgilerin eksik olması durumunda yapılacak iş ve işlemlerin takibinden sorumlu olacaktır.

Page 29: EKAP NEDİR?

29/90

EKAP İHALE İŞLEMLERİ

Page 30: EKAP NEDİR?

30/90

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki ihaleler için ;• Yeni İhtiyaç Raporu Oluştur • İhale Kayıt • İhale İşlemleri (ihalenin türü ve usulüne göre aşağıdaki adımlarda farklılıklar

olabilir) 1-İKN Al2-İhaleye İhtiyaç Raporu Bağla3-Kısmi Teklif ve İhaleyle İlgili Diğer İşlemler4-Teknik Şartname ve Diğer Belge İşlemleri5-Ön Yeterlik/İdari Şartname/Çerçeve Anlaşma/Sözleşme Tasarısı İşlemleri6-İhale Onay

• İlan Hazırlama • Sevk ve İşlem Formu Gönderme (Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde idarenin

tercihine bağlı) • İhale Komisyonu Oluşturma • Doküman Satış İşlemleri• Teklif Kabul İşlemleri • Teklif Değerlendirme (İhale Komisyonu Tarafından) • Teyit İşlemleri • Sonuç İşlemleri

Page 31: EKAP NEDİR?

31/90

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamı dışı veya istisna bir ihaleye çıkacak olan idareler için;

I.İhale KayıtII. İhale İşlemleri    a. İKN Al   b.İhale Onay III. İlan HazırlamaIV. Sevk ve İşlem Formu GöndermeV. Teyit İşlemleriVI. Sonuç İşlemleri

Page 32: EKAP NEDİR?

32/90

Tebliğ Geçici 1 inci Madde • İhale kayıt numarası KSP’den alınan ihalelere ilişkin tüm iş ve

işlemler hâlihazırda hizmetin yürütüldüğü KSP üzerinden yürütülmeye devam edilecek olup, münferit sözleşmelere ilişkin alımlar dışında KSP’den yeni İKN verilmeyecektir.

• Çerçeve anlaşması KSP üzerinden yapılan münferit sözleşmeler için İKN alma, teyit, sonuç bildirimi, sözleşme devri bildirimi işlemleri KSP üzerinden yürütülmeye devam edilecektir.

• Çerçeve anlaşma kapsamında yapılan münferit sözleşmeler için yeni alınacak İKN’lerde, çerçeve anlaşmanın İKN’sinin alınmış olduğu yıl esas alınarak o yıl için verilen son İKN’den devam eden numaralar kullanılacaktır.

Page 33: EKAP NEDİR?

33/90

Tebliğ Geçici 1 inci Madde • İKN’si KSP üzerinden alınan 4734 sayılı Kanun kapsamındaki bütün

ihalelere, istisna kapsamındaki ihalelere ve kapsam dışı ihalelere ilişkin ihale ilanı oluşturma, teyit, sonuç bildirimi, sözleşme devri bildirimi işlemleri KSP üzerinden yürütülmeye devam edilecektir.

• Tıbbi cihaz alımlarına ilişkin yapılmış ihale sonuçlarının bildirimlerinin hazırlanmasında, hâlihazırda uygulamada olan İhale Bildirim Yazılımının 1.1.1.0 sürümü kullanılmaya devam edilecektir.

• EKAP devreye alınmadan doğrudan temin yöntemi ile yapılmış olan tıbbi cihaz alımları dahil doğrudan teminle yapılan tüm alımlara ilişkin bildirimler KSP üzerinden yapılacaktır.

• Tıbbi cihaz alımlarına ilişkin yapılmış olan doğrudan temin bildirimlerinin hazırlanmasında, hâlihazırda uygulamada olan Doğrudan Alım Yazılımının 1.1.1.0 sürümü kullanılmaya devam edilecektir.

Page 34: EKAP NEDİR?

34/90

İhtiyaç Raporu Hazırlanması (Tebliğ md. 3.1.2)

• İdareler yapacakları ihalelere ilişkin iş ve işlemlere başlamadan önce EKAP tarafından sağlanacak sayfalar yardımı ile ihaleye temel teşkil edecek bir ihtiyaç raporu hazırlayacaktır. Hazırlanan ihtiyaç raporu daha sonra ihale dokümanının hazırlanmasında kullanılacaktır.

• Tıbbi cihaz alımlarına ilişkin ihtiyaç raporları hazırlanırken Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankasında (TİTUBB) oluşturulmuş Branş Ağacındaki branş kodları kullanılacak olup belirlenen seviyedeki branş kodunun seçimine izin verilecektir. Daha önce Kamu Satınalma Platformunda (KSP) Branş Ağacında bulunmayan branş kodları için kullanılan 99 kodlu tanımlamaların kullanımı uygulamadan kaldırılmıştır.

Page 35: EKAP NEDİR?

35/90

İhale Kaydı ve İKN Alınması (Tebliğ md. 3.1.2)

• İhtiyaç Raporu hazırlandıktan sonra EKAP’tan ihale kaydı yapılarak işlemler devam ettirilecektir. Kaydı yapılan ihaleye ilişkin işlemlerin takip edilebilmesi için geçici bir numara verilecektir.

• İhale onay işlemlerinin gerçekleştirilmesinden sonra EKAP’tan ihale kayıt numarası (İKN) alınarak daha önceden oluşturulmuş ihtiyaç raporu ile İKN ilişkilendirilecektir.

Page 36: EKAP NEDİR?

36/90

İhale Dokümanının Hazırlanması (Tebliğ md. 3.1.2)

• Kanun kapsamındaki bütün ihalelere ilişkin dokümanların EKAP üzerinden hazırlanması zorunludur.

• İKN’si alınmış ve ihtiyaç raporu hazırlanmış ihale için İdari Şartname/Ön Yeterlik Şartnamesi ve Sözleşme Tasarısı hazırlama işlemleri EKAP’ın sunduğu bir sihirbaz yardımı ile yapılacaktır.

• Teknik şartname ve gerekli diğer dokümanlar da EKAP’ta dosya uzantıları belirtilen formatlarda EKAP’a yüklenecektir.

• İstisna kapsamındaki ihalelere ve kapsam dışı ihalelere ilişkin dokümanlar EKAP üzerinden hazırlanmayacaktır.

Page 37: EKAP NEDİR?

37/90

İhale İlanının Hazırlanması (Tebliğ md. 3.1.2)

• Doküman hazırlama işlemleri tamamlanmış ihalelere ilişkin Kamu İhale Bülteninde yayımlanacak ilanlar EKAP tarafından otomatik olarak oluşturulacaktır.

• İstisna kapsamındaki ihalelere ve kapsam dışı ihalelere ilişkin ilanlar ise EKAP’ta otomatik olarak oluşturulmayacağından, idareler tarafından ilgili bilgilerin EKAP’a girilmesi suretiyle ilanlar hazırlanmış olacaktır.

• İlanın kaydedilip Kuruma gönderilmesi (elektronik olarak), durum izleme ekranından izlenmesi, ücretli ilanlar için ilan bedelinin yatırılması, Sevk ve İşlem Formunun gönderilmesi gibi adımların takibi ilgili idare tarafından yürütülecektir.

Page 38: EKAP NEDİR?

38/90

İhale İlanının Hazırlanması (Kanun md. 13)

İlan elekt. araçlar ile hazırlanıp gönderilir ise açık ihale usulündeki 40 günlük ilan süresi 7 gün kısaltılabilir.(Bugünkü fiili durum bu şekildedir!!!)

İhale ve ön yeterlik ilanı ile ihale ve ön yeterlik dokümanına Elektronik Kamu Alımları Platformu üzerinden doğrudan erişimin temin edilmesi halinde,

a) Açık ihale usulündeki 40 günlük ilan süresi, b) Belli istekliler arasındaki ihale usulündeki 40 günlük davet

süresi 5 gün kısaltılabilir.

Bu 5 günlük süre indiriminden yararlanabilmek için teknik şartnamenin tamamının EKAP’a yüklenmiş olması gereklidir.

Page 39: EKAP NEDİR?

39/90

İhale Komisyonunun Oluşturulması

• İhale yetkilisi tarafından yedekleriyle birlikte görevlendirilen ihale komisyonu başkan ve üyeleri, görevlendirildikleri ihaleyle sınırlı olarak idare platform sorumlusu tarafından EKAP’ta tanımlanır. (Tebliğ md. 3.1.2)

• Bir ihale için atanan ihale komisyonu üyeleri EKAP'ta "İhale Dokümanı Görüntüleme" ekranı üzerinden üye olarak atandığı ihalenin dokümanına erişebilir.

Page 40: EKAP NEDİR?

40/90

Doküman Satış İşlemleri (Tebliğ md. 3.1.2)

• İhale dokümanının idareden satın alınması durumunda doküman alan gerçek veya tüzel kişilere ilişkin bilgiler T.C. Kimlik veya Vergi Kimlik Numaraları üzerinden EKAP’a girilecektir. Ancak bu durumda, dokümanı almaya bizzat gelen kişinin değil ihaleye teklif verecek olan gerçek veya tüzel kişinin T.C. Kimlik veya Vergi Kimlik numarası girilerek doküman satış işlemi yapılacaktır. *

• İdareler satın alınan veya EKAP üzerinden indirilen doküman sayılarına ilişkin bilgilere ulaşabilecek ve T.C. Kimlik veya Vergi Kimlik Numaraları üzerinden sorgulama yapabilecektir. Yapılan sorgulamalara ilişkin bilgiler EKAP tarafından kayıt altına alınacaktır.

Page 41: EKAP NEDİR?

41/90

Zeyilname Düzenlenmesi

• İdare tarafından zeyilname düzenlenmesi halinde, zeyilnameye ve ihale dokümanının son haline EKAP üzerinden erişilebilecektir. Düzenlenen zeyilnameyle ilgili olarak Kanunun 65 inci maddesindeki tebligat hükümlerine ve Kanunun öngördüğü sürelere uyulması zorunludur. (Tebliğ md. 3.1.2)

Page 42: EKAP NEDİR?

42/90

Teklif kabul işlemleri• Teklif zarflarının kabulü işlemleri EKAP’ta ihale öncesi

işlemler menüsü altında yapılmaktadır.

• İdareye teslim edilen teklif zarflarının teslim tarihi ve zarfın üzerinde yer alan bilgiler idare satınalma sorumlusu tarafından Teklif Kabul İşlemleri altında EKAP’a girilecektir. (Tebliğ md. 3.1.2)

• Bu bilgilerin girilmesinden sonra aynı yerden teklif zarflarının kabulüne ilişkin tutanak oluşturulabilir.

Page 43: EKAP NEDİR?

43/90

Tekliflerin değerlendirilmesi (Tebliğ md. 3.1.3)

• İhale komisyonu tarafından teklif zarflarının Kanunun 30 uncu maddesine uygunluğu yönünden incelenmesinden sonra tekliflerin değerlendirilmesi aşamasına geçilir. Kanunun tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin hükümlerine göre tesis edilen işlemlere ait ihale komisyonu tutanak ve kararlarından EKAP’a kaydedilmesi gerekenler EKAP’a girilir.

Page 44: EKAP NEDİR?

44/90

Tekliflerin değerlendirilmesi• Tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında işlem sırası; -Teklif zarfı değerlendirme (geçerli olup olmadığı) -Geçerli teklif zarflarına istekli atama (gerçek-tüzel kişi veya iş ortaklığı olarak) -Teklif fiyatlarının girilmesi -Gelir tablosu/bilanço sorgulama (bilgi amaçlı) -Teklifleri değerlendirme dışı bırakma -Teklif sonuç (1 inci ve 2 nci istekliyi kaydederek ihale komisyon karar tutanağını çıkarma) şeklindedir.

Page 45: EKAP NEDİR?

45/90

Tekliflerin değerlendirilmesi• Tıbbi cihaz alımlarına ilişkin teklif bilgileri girilirken

isteklilerin teklif zarflarının içinde bulunan ve İhale Bildirim Yazılımı (EKAP için hazırlanan) tarafından hazırlanmış teklif dosyaları da (KIK uzantılı XML dosyası) EKAP’a yüklenir. (Tebliğ md. 3.1.3)

• İdareler tarafından aday, istekli ve istekli olabileceklere EKAP sürüm 1.0 kapsamında EKAP üzerinden de bildirim yapılabilecektir.* Ancak, EKAP üzerinden yapılacak bildirimin yanında mevzuatta öngörülen diğer tebligat usullerinden birinin de kullanılması zorunludur. (Tebliğ md. 3.1.2)

Page 46: EKAP NEDİR?

46/90

Sözleşme öncesi işlemler(Teyit işlemleri)

• İhale komisyonu kararı üzerine, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi adına Teyit İşlemleri menüsü altında yasaklılık teyidi alınır. (Tebliğ md. 3.1.4)

• Sözleşmenin imzalanacağı tarihte, ihale üzerinde kalan istekli için yasaklılık teyidi alma işlemi tekrarlanır. (Tebliğ md. 3.1.4)

• Yasaklılık teyidi için sözleşme öncesi işlemler menüsü altında yer alan teyit formu doldurma sekmesinden sorgulanacak kişinin bilgileri doldurularak teyit formu gönderilir.

• Gönderilen teyit formunun cevabı ise sözleşme öncesi işlemler menüsü altında yer alan teyit formu sorgulama sekmesinden kontrol edilir.

Page 47: EKAP NEDİR?

47/90

Sözleşme öncesi işlemler(SGK ve vergi borcu kontrol işlemleri)

• SGK ve vergi borcu kontrolü sadece ihale üzerinde kalan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli için yapılabilir.

• SGK ve vergi borcu kontrolü için sözleşme öncesi işlemler menüsü altında yer alan SGK ve vergi borcu kontrolü seçenekleri sırayla tıklanarak açılan sayfalara sorgulanacak kişilerin ilgili olduğu ihalenin İKN’si girilir.

• İKN girildiğinde ilk iki teklif sahibi otomatik olarak ekrana gelecektir. Her ismin başında yer alan ok işareti tıklandığında gelen sorgula butonundan sorgulama işlemi gerçekleştirilir.

Page 48: EKAP NEDİR?

48/90

Sözleşme öncesi işlemler(Mevzuat uyum kontrol işlemleri)

Sözleşme öncesi işlemler menüsü altında yer alan “mevzuat uyum kontrol” seçeneğinden;

• Teyit onay tarihinden 30 ve üzeri gün geçip İhale Sonuç Formu gönderilmeyen ihaleler,

• 21 inci maddenin b,c,f fıkralarına göre alım yapılıp davet edilen aday sayısı 3'ün altında olan ihaleler,

• 21 inci maddenin a,d,e fıkralarına göre alım yapılıp teklif sayısı 3'ün altında olan ihaleler,

• OnBindeBeş (KİK Payı ) ödenmemiş İhaleler,

kontrol edilebilir.

Page 49: EKAP NEDİR?

49/90

Sonuç işlemleri (Tebliğ md. 3.1.5)

• Sözleşmenin imzalanması ile birlikte sözleşme imzalanan yüklenici ve sözleşmeye ilişkin bilgiler EKAP’a girilir.

• Sözleşmenin yürütülmesi sırasında gerçekleşen sözleşme devirlerine ilişkin bilgiler EKAP’tan alınan teyit bilgileri ile birlikte EKAP’a girilir.

• Tıbbi cihaz alımlarında idareler tarafından yüklenen bilgiler otomatik olarak Sosyal Güvenlik Kurumunun sistemine aktarılır.

• İhalesi EKAP üzerinden yapılan çerçeve anlaşma kapsamındaki münferit sözleşmelerin hazırlanması ve ilgili diğer işlemler (ihtiyaç raporu oluşturma, İKN alma, vb.) EKAP üzerinden gerçekleştirilecektir.

Page 50: EKAP NEDİR?

50/90

Yardım işlemleri (Tebliğ md. 3.1.6)

• İdare ve isteklilere yardımcı olması amacıyla EKAP’ın kullanımına ilişkin videolar hazırlanmış olup bu videolar EKAP üzerinden indirilebilecektir.

• İdare ve isteklilerin EKAP’ta karşılaşabileceği soru ve sorunlara ilişkin Sıkça Sorulan Sorular sayfası oluşturulmuş ve EKAP üzerinden yayımlanmıştır.

• İdare ve isteklilerin EKAP’ta karşılaştığı ve Sıkça Sorulan Sorular arasında bulamadığı soru ve sorunların çözümüne yönelik bir Çağrı Merkezi oluşturulmuştur. Çağrı Merkezine Türkiye’nin her yerinden alan kodu çevirmeden şehir içi tarife ile 444 0 545 (444 0 KİK) numarasından, hafta içi 09:00 - 12:30 ile 13:30 – 18:00 saatleri arasında ulaşılabilmektedir.

Page 51: EKAP NEDİR?

51/90

Kullanıcı işlemleri (Tebliğ md. 3.1.7)

• Platform sorumluları ve diğer kullanıcılar, EKAP’ta birden fazla idare ve/veya gerçek veya tüzel kişi bünyesinde kullanıcı yetkisine sahip olabilmektedir.

• Bu tür kişiler için T.C. Kimlik Numaraları ve şifreleri ile erişebilecekleri tek bir kullanıcı tanımlanmış olup EKAP’a giriş yaptıktan sonra hangi Organizasyona ilişkin işlem yapacağı seçtirilmektedir.

• Kullanıcı EKAP’tan çıkış yapmadan Organizasyon değişikliği yaparak diğer bir Organizasyona ilişkin iş ve işlemlerini yürütebilecektir.

Page 52: EKAP NEDİR?

52/90

Kullanıcı işlemleri (Tebliğ md. 3.1.7)

• EKAP’a yeni eklenecek kullanıcıların tanımlanmaları, gerekli yetki ve rollerinin atanması işlemleri platform sorumlusu tarafından yapılacaktır.

• Kullanıcıların EKAP’ta belirlemiş oldukları şifreler kimse tarafından görülemez olup sadece kullanıcının kendisi tarafından değiştirilebilecektir.

• Kullanıcı, belirlemiş olduğu şifre ile yapmış olduğu iş ve işlemlerden sorumlu olduğu gibi, şifresinin gizliliğinden ve güvenliğinden de sorumlu olacaktır.

• Tanımlanmış olan şifrelere hiçbir şekilde erişim olmadığından, kullanıcıların şifrelerini unutması durumunda Çağrı Merkezi aracılığı ile şifreler sadece sıfırlanabilecektir. Şifre sıfırlama işleminden sonra kullanıcılar şifre belirleme işlemlerini yeniden gerçekleştirecektir.

Page 53: EKAP NEDİR?

53/90

Kullanıcı rolleriROL YETKİ

İdare Platform Sorumlusu

İdare Satın Alma Sorumlusunun yetkileri ve Platform İşlemleri. İdare Platform Sorumlusunun idarelerde satın almadan sorumlu kişiler (daire başkanı, şube müdürü vb) olması önerilmektedir.

İdare Standart Kullanıcı

İlan Durum İzleme

İdare Satın Alma Sorumlusu

İhale Öncesi İşlemler (İhtiyaç Raporu İşlemleri, İhale Kayıt, İhale İşlemleri, İhale Dokümanı Görüntüleme, İlan İşlemleri, Teklif Kabul İşlemleri, İhale Komisyonu İşlemleri, Doküman Satış İşlemleri, Münferit Sözleşme İşlemleri, Tebligat İşlemleri, Şartname Havuzu), Teyit İşlemleri, Sonuç İşlemleri

İhale Komisyonu Üyesi

İhale Dokümanı Görüntüleme ve Teklif Değerlendirme

Page 54: EKAP NEDİR?

54/90

EKAP İhalelere katılmak isteyen gerçek

veya tüzel kişiler tarafından gerçekleştirilecek iş ve işlemler

Page 55: EKAP NEDİR?

55/90

EKAP’a kayıt işlemleri

Gerçek veya tüzel kişilerin;

• ihale dokümanını eskiden olduğu gibi idareden satın alabilmeleri,

• kağıt bazlı tekliflerini zarf içinde ilgili idareye verebilmeleri,

• ihaleyi kazanmaları halinde haklarında idarelerce EKAP'tan teyit alınabilmesi,

için EKAP'a kayıt olmaları zorunlu değildir.

Page 56: EKAP NEDİR?

56/90

EKAP’a kayıt işlemleri(Tebliğ md. 3.2.1)

• İhalelere katılmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler EKAP’ı kullanabilmek için Kurumun internet adresinde yer alan ilgili sayfalar yardımı ile İhalelere Katılacak Gerçek ve Tüzel Kişilerin EKAP’ı Kullanımına İlişkin Protokolü imzalayarak, ekinde istenilen belgelerle birlikte posta yolu ile ya da elden Kuruma ulaştıracaktır.

• Bu kişiler tarafından protokol hazırlanırken EKAP’ta yer alan iş ve işlemleri yürütecek platform sorumluları da belirtilecektir.

• Platform sorumluları ihale sürecinde yer alacak bütün kullanıcıları tanımlamaya ve bu kişilerin bilgilerinde değişiklik yapmaya yetkilidir.

Page 57: EKAP NEDİR?

57/90

EKAP’a kayıt işlemleri Gerçek ve tüzel kişilerde; platform sorumlusu olarak

belirlenecek kişinin gerçek veya tüzel kişi adına imza yetkisine sahip olması zorunlu olmayıp, bu kişinin gerçek veya tüzel kişi bünyesinde ihale işlemlerini yürütmesi yeterli görülmektedir.

Protokol hazırlama işlemleri 4 adımdan oluşmaktadır:

Gerçek veya tüzel kişi seçeneklerinden birisinin seçilmesi ve kimlik bilgilerinin girilmesi,

İletişim ve adres bilgilerinin girilmesi, Platform sorumlusunun/sorumlularının ve imza atmaya

yetkili kişi(ler)in bilgilerinin girilmesi, Protokolün hazırlanması

Page 58: EKAP NEDİR?

58/90

EKAP’a kayıt işlemleri• Son adımda protokol oluşacaktır. Kuruma istenen bilgilerin

girildiği ekran çıktıları değil, bu bilgilerin tamamı girildikten ve kaydedildikten sonra oluşan protokolün gönderilmesi gerekmektedir.

• Kayıt işleminin tamamlanması sonunda 2 nüsha olarak çıktısı alınacak protokolün, bir nüshasının muhafaza edilmesi, diğer nüshanın ise firma yetkilisi/yetkilileri tarafından imzalanıp kaşelenerek Kamu İhale Kurumuna elden veya posta yolu ile ulaştırılması gerekmektedir.

• Protokolün şirket adına imza atmaya yetkili olduğu belirtilen kişi/kişiler veya bu yetkili kişi/kişiler veya yetkili kişi/kişiler tarafından vekâletname ile yetkilendirilen kişi/kişiler tarafından imzalanması zorunludur.

Page 59: EKAP NEDİR?

59/90

EKAP’a kayıt işlemleriProtokole eklenecek yetki belgeleri

Gerçek kişi olması halinde;

1) Kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından ya da esnaf ve sânatkar odasından veya ilgili meslek odasından protokol kaydının yapıldığı yılda alınmış, odaya kayıtlı olduğunu gösterir belgenin aslı veya noterce onaylı örneği,

2) Noter tasdikli imza beyannamesi,

3) Eğer protokol vekil tarafından imzalanmış ise vekil adına düzenlenmiş noter onaylı vekâletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesi

Tüzel kişi olması halinde;

1) İlgili mevzuatı gereği kayıtlı olduğu ticaret ve/veya sanayi odasından protokol kaydının yapıldığı yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belgenin aslı veya noterce onaylı örneği,

2) Tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri,

3) Eğer protokol vekil tarafından imzalanmış ise, vekil adına düzenlenmiş noter onaylı vekâletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesi.

Page 60: EKAP NEDİR?

60/90

EKAP’a kayıt işlemleri• Platform sorumlularının değişikliği veya iletişim bilgilerinin

değişmesi gibi işlemleri, idare ile gerçek veya tüzel kişiler EKAP devreye alındıktan sonra kendileri yapabileceklerdir.

• Platform sorumlularının ikisinin de aynı anda değişmesi durumunda değişikliğe ilişkin belgeler posta yolu ile ya da elden Kuruma ulaştırılacaktır. (Tebliğ md. 3.2.1)

• İhalelere katılmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler Kuruma göndermiş oldukları protokollerin durumuna ilişkin bilgilere EKAP üzerinden erişebilecek, protokol ve ekindeki bilgi ve belgelerin eksik olması durumunda yapılacak iş ve işlemlerin takibinden sorumlu olacaktır. (Tebliğ md. 3.2.1)

Page 61: EKAP NEDİR?

61/90

İhale takip işlemleri• İhalelere katılmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, EKAP’ta

oluşturulan ihalelere ilişkin belirlenen kriterlere göre arama yapabilecek ve arama sonucunda istedikleri ihalenin detaylı bilgilerine erişebilecektir. İhale ilanı yayımlanan ihalelerin ilanlarına da bu sayfadan erişilebilecektir. (Tebliğ md. 3.2.2)

• İhale dokümanı, bedel ödenmeksizin EKAP üzerinden indirilebilecektir. Bununla birlikte dokümanın bu şekilde indirilmesi, indirene istekli olabilecek sıfatını kazandırmayacaktır. (Tebliğ md. 3.2.2)

• İhalelere katılmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, ilgilendikleri ihalelere ilişkin kriterleri EKAP’a girerek belirledikleri kriterlere uygun ihale ilanlarından e-posta aracılığı ile haberdar olabileceklerdir. (Tebliğ md. 3.2.2)

Page 62: EKAP NEDİR?

62/90

İhale ilanlarına erişim• İhalelere katılmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler,

EKAP’ta yayımlanan Ön İlan, İhale İlanı, Düzeltme İlanı, İptal İlanı, Sonuç İlanı ile İstisna ve Kapsam Dışı İhale İlanlarına ilişkin belirlenen kriterlere göre arama yapabilecek ve ilana ulaşabileceklerdir. (Tebliğ md. 3.2.3)

• Ayrıca, açılan ilan sayfasından ihale dokümanlarına erişebilecek ve ilana daha sonra hızlı erişebilmek için EKAP’ta oluşturulmuş İhale Ajandalarına ilgili ilanın linkini ekleyebileceklerdir. (Tebliğ md. 3.2.3)

Page 63: EKAP NEDİR?

63/90

Duyuru ve mesaj işlemleri• İhalelere katılmak isteyen gerçek veya tüzel

kişiler, EKAP’tan yayımlanan duyurulara EKAP’a giriş yaptıklarında ulaşabileceklerdir. (Tebliğ md. 3.2.4)

• EKAP tarafından ihalelere katılmak isteyen gerçek veya tüzel kişilere özel mesaj ve bildirimler gönderilebilmekte olup bu mesaj ve duyuruların takibi EKAP’a kayıt olan gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılacaktır. (Tebliğ md. 3.2.4)

Page 64: EKAP NEDİR?

64/90

İhale ajandası ve ihale izleme işlemleri

• İhalelere katılmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, ihale ilanlarını incelerken ihale ajandalarına eklemiş oldukları ihalelere İhale Ajandası üzerinden aylık, haftalık veya günlük bazda erişebilecektir. (Tebliğ md. 3.2.5)

• EKAP’ta kaydı yapılan ihalelere ve EKAP’a sonucu bildirilen ihalelere İhale İzleme İşlemleri altından anlık olarak erişilebilecek ve ihalelere ilişkin detaylı bilgilere ulaşılabilecektir. (Tebliğ md. 3.2.5)

Page 65: EKAP NEDİR?

65/90

Kullanıcı işlemleri• EKAP’a yeni eklenecek kullanıcıların tanımlanmaları,

gerekli yetki ve rollerinin atanması işlemleri platform sorumluları tarafından yapılacaktır. (Tebliğ md. 3.2.6)

• Dolayısıyla platform sorumlularının bu sıfatlarıyla başka kişileri kullanıcı olarak atayabilmeleri mümkündür.

• Ancak bu husus yanlış anlaşılmamalıdır. Zira, özel sektörde faaliyet gösteren bir isteklinin platform sorumlusunun atadığı ve imza yetkisine sahip olmayan kişi sistemde basit işlemleri yapabilecek, e-imza ile doküman indirme gibi hukuki sonuç yaratacak işlemleri yürütemeyecektir.

Page 66: EKAP NEDİR?

66/90

Kullanıcı işlemleri• Kullanıcıların EKAP’ta belirlemiş oldukları şifreler kimse

tarafından görülemez olup sadece kullanıcının kendisi tarafından değiştirilebilecektir. Kullanıcı, belirlemiş olduğu şifre ile yapmış olduğu iş ve işlemlerden sorumlu olduğu gibi, şifresinin gizliliğinden ve güvenliğinden de sorumlu olacaktır. (Tebliğ md. 3.2.6)

• Tanımlanmış olan şifrelere hiçbir şekilde erişim olmadığından, kullanıcıların şifrelerini unutması durumunda çağrı merkezi aracılığı ile şifreler sadece sıfırlanabilecektir. Şifre sıfırlama işleminden sonra kullanıcılar şifre belirleme işlemlerini yeniden gerçekleştireceklerdir. (Tebliğ md. 3.2.6)

Page 67: EKAP NEDİR?

67/90

Güvenli elektronik imza• İhalelere katılmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, EKAP’a

kayıt olarak ihale dokümanı indirilebilecektir.

• Ancak istekli olabilecek sıfatının kazanılması ihale dokümanının mevcut uygulamada olduğu gibi ihaleyi yapan idareden satın alınması ile mümkün olacaktır.

• Yasal düzenlemenin yapıldıktan sonra, ihale dokümanının Güvenli Elektronik İmza kullanılarak indirilmesi halinde de istekli olabilecek sıfatı kazanılacaktır. Ancak, sistem şu anda teknik şartnamelerde 40 MB’a kadar yükleme izni verdiğinden, ihale dokümanının Güvenli Elektronik İmza kullanılarak indirilmesi ile istekli olabilecek sıfatının kazanılması için ayrıca teknik şartnamenin tamamının sisteme yüklenmiş olması şartı aranacaktır.

Page 68: EKAP NEDİR?

68/90

Güvenli elektronik imza• Güvenli Elektronik İmzanın gerçek veya tüzel kişi adına teklif

vermeye yetkili olan ve Kurumla yapılacak olan protokolde belirtilen ortak ve/veya yönetici ve/veya çalışan adına alınması gerekmektedir.

• Diğer bir ifadeyle, güvenli elektronik imzayı, şu anda Kamu İhale Kanunu kapsamında düzenlenen ihalelere teklif verirken ıslak imza atan şirket (genel müdürler veya vekâlet verilen satış müdürleri gibi) yetkilileri almalıdır.

• Ancak; İhale işlemlerinde ve doküman indirmede şirket yetkisinin birlikte kullanılacağına dair belgelerle başvuru yapılmaması gerekmektedir. Bu yetkinin ayrı ayrı kişilere verilmesi ve her birinin sistem üzerinden ayrı ayrı doküman indirmesine olanak sağlanması gerekmektedir.

Page 69: EKAP NEDİR?

69/90

Güvenli elektronik imza• Mevcut EKAP sürümünde tekliflerin elektronik ortamda verilmesi

mümkün olmamakla birlikte, 2011 yılının 3. ayından sonra tekliflerin elektronik ortamda verilmesi öngörülmektedir.

• Bu nedenle isteklilerin e-imza teminine yönelik hazırlıklarını ve işlemlerini tamamlamaları gerekmektedir.

• Diğer taraftan, 10 adet bankayla protokol yapılmış olup, kısa bir süre sonra banka referans mektubu ile geçici teminat mektuplarının sisteme elektronik ortamda iletilmesi uygulamasına geçilmesi öngörülmektedir.

• Güvenli Elektronik İmza, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamında yetkilendirilmiş Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılarından (ESHS) veya mobil iletişim (GSM) operatörlerinden temin edilebilir.

Page 70: EKAP NEDİR?

70/90

EKAP Vatandaşlar tarafından

(EKAP’a kayıt yaptırmadan) gerçekleştirilebilecek iş ve

işlemler

Page 71: EKAP NEDİR?

71/90

İhale takip işlemleri• Vatandaşlar, EKAP üzerinden, ihalelere ilişkin

belirledikleri kriterlere göre arama yapabilecekler ve arama sonucunda istedikleri ihaleye ilişkin detaylı bilgilere erişebileceklerdir. (Tebliğ md. 3.3.1)

• İhaleye ait ilan yayımlanmış ise ilgili ihalenin ilanlarına, ihalelere ilişkin şikâyet bedellerine ve ihale dokümanlarına seçilen ihaleye ait detay sayfasından ulaşılabilecektir. (Tebliğ md. 3.3.1)

• EKAP’ta yayımlanan Elektronik Kamu İhale Bültenine, ihale türü bazında veya tarih sorgulaması yapılarak erişilebilecektir. (Tebliğ md. 3.3.2)

Page 72: EKAP NEDİR?

72/90

Sorgulama işlemleri (Tebliğ md. 3.3.3)

Vatandaşlar, EKAP üzerinden;

Yasaklılar listesine ulaşabilecek, belirlenen kriterlere göre sorgulamalarını buradan yapabileceklerdir.

İtirazen şikâyet başvuruları üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından alınan kararlara ulaşabilecek, belirlenen kriterlere göre sorgulamalarını buradan yapabileceklerdir.

İtirazen şikâyet başvurularının durumlarına ilişkin bilgilere ulaşabilecek, belirlenen kriterlere göre sorgulamalarını buradan yapabileceklerdir.

Page 73: EKAP NEDİR?

73/90

Sorgulama işlemleri (Tebliğ md. 3.3.3)

Vatandaşlar, EKAP üzerinden;

İtirazen şikâyet başvuruları üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından alınan kararların tutanaklarına Kurul toplantı tarihinin ertesi gününden itibaren ulaşabilecek, tarih bazında sorgulama yaparak tutanakları görebileceklerdir.

Sözleşme devri sorgulama işlemlerine ulaşabileceklerdir. Sözleşme devri yapmak isteyen veya sözleşme devir alacak gerçek veya tüzel kişilere ilişkin sorgulama işlemlerini bu sayfalar aracılığı ile gerçekleştirilebileceklerdir.

Page 74: EKAP NEDİR?

74/90

TEŞEKKÜR EDERİZ!