23
EKLESIASDES 1:1 1 EKLESIASDES 1:3 EKLESIASDES Oaralap en Pwuhk wet Pwuhken Eklesiades audaudkihda lamalam en “Ohl Loalokongo,” mweinele ohl mah men me madamadauloalkiher duwen mwotomwot oh sawehwehn mouren aramas, iangahki sapwung rir kan oh kahpwal akan. Ohl menet ahpw kaimwisengkihla eh madamadau ketihtihki me “mouren aramas me sohte katepe.” E sohte kak wehwehki koasoandien Koht, me kin ketin kakaun oh kawekaweid mouren aramas akan. Ahpw e pil panawiheki aramas akan re en pwerisekiong doadoahk oh pereperenki kisakis kan me kin kohsang rehn Koht ni uwen arail kak erein arail momour. Me tohto sang ni en Ohl Loalokongo eh lamalam akan, likamwete me mwomwen kapahtou. Ahpw pwehki pwuhk wet eh iang mi nan Pwuhk Sarawi kasalehda duwen pwoson me pwarada nan Pwuhk Sarawi eh laud mehlel, me kahrehda eh kak oarepene soangen irair en kapahtou oh peikasal pwukat. Aramas tohto alehdier kansenamwahu sang ni ar kilikilang pein irail nan Ekle- siades duwehte irongen nan kilahs ehu, ni ar kin wadek pwuhk wet; oh re pil diarada me Pwuhk Sarawiohte me kin kasalehda lamalam pwukat pil kin kihong kitail koapworopwor oh wehwehn mouren aramas nin sampah. Mour en Sampah me Mwahl oh Sohte Katepe 1 Mahsen kan en Ohl loalokongo, me iei sapwellimen Depit pwutak, me wia nanmwarkien Serusalem. 2 Ohl Loalokongo mahsanih me mehkot mwahl, mehkot mwahl. Mour iei mehkot mwahl, mehkoaros sohte katepe. 3 Erein omw mour komw kin doadoahk laud,

EKLESIASDES - ebible.org fileEKLESIASDES2:9 4 EKLESIASDES2:18 9 Ei, I me lapalap, lapalapasang aramas koaros me kousoanehrnanSerusalem, oheiloalokongkinieiang-iehte. 10 Mehkot me I

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

EKLESIASDES 1:1 1 EKLESIASDES 1:3

EKLESIASDESOaralap en Pwuhk wet

Pwuhken Eklesiades audaudkihda lamalam en“Ohl Loalokongo,” mweinele ohl mah men memadamadauloalkiher duwenmwotomwot oh sawehwehnmouren aramas, iangahki sapwung rir kan oh kahpwalakan. Ohl menet ahpw kaimwisengkihla eh madamadauketihtihki me “mouren aramas me sohte katepe.” Esohte kak wehwehki koasoandien Koht, me kin ketinkakaun oh kawekaweid mouren aramas akan. Ahpw e pilpanawiheki aramas akan re en pwerisekiong doadoahkoh pereperenki kisakis kan me kin kohsang rehn Koht niuwen arail kak erein arail momour.

Me tohto sang ni en Ohl Loalokongo eh lamalamakan, likamwete me mwomwen kapahtou. Ahpw pwehkipwuhk wet eh iang mi nan Pwuhk Sarawi kasalehdaduwen pwoson me pwarada nan Pwuhk Sarawi eh laudmehlel, me kahrehda eh kak oarepene soangen irair enkapahtou oh peikasal pwukat. Aramas tohto alehdierkansenamwahu sang ni ar kilikilang pein irail nan Ekle-siades duwehte irongen nan kilahs ehu, ni ar kin wadekpwuhk wet; oh re pil diarada me Pwuhk Sarawiohteme kin kasalehda lamalam pwukat pil kin kihong kitailkoapworopwor ohwehwehnmouren aramas nin sampah.

Mour en Sampah me Mwahl oh Sohte Katepe1 Mahsen kan en Ohl loalokongo, me iei sapwellimen

Depit pwutak, me wia nanmwarkien Serusalem.2Ohl Loalokongomahsanihmemehkotmwahl, mehkot

mwahl. Mour iei mehkot mwahl, mehkoaros sohtekatepe. 3 Erein omw mour komw kin doadoahk laud,

EKLESIASDES 1:4 2 EKLESIASDES 1:15ahpw dahme ke pahn diarasang nan omw doadoahk?4 Ehu dih kin kohdo oh kohkohla, oh mwuri pil ehu dihkin kohdo oh pil kohkohla, ahpw sampah duweduwehte.5 Ketipin kin dakada oh pil kihrla, oh eh kin pwangadani eh kin pwuralahng wasa me e kin pwurehng dakadasang ie. 6 Kisinieng kin ipido sang palieir, oh pil ipidosang paliepeng—pidipidek, oh kin pil pwurehngpwurodo.7 Pillap koaros kin pwilipwillahng nan madau, ahpw sehdsaikinte dirala. Pihl kan kin pwurodohng wasa me pillapkin tepisang ie oh pwurehng pwilipwiliwei. 8 Imwilahnmehkoaros pwang—pwang ehu me siksang me aramaskak kawehwehda. Masatail kan sohte itarki kilikilang, ohsalengatail kan sohte itarki rongorong. 9Dahmepweidahrmahs pahn pil pwurehng pweida. Dahme wiawiher mahspahn pil pwurehng wiawi. Sohte mehkot kapw nansampah pwon. 10 Aramas kin patohwan, “Iet mehkotkapw!” Ahpw soh, pwe e pil wiawiher mahs, mwohnatail saikinte ipwidi. 11 Sohte me kin tamataman dahmewiawiher mahsie, oh mehn mwuhr kan sohte pahn piltamataman dahme wiawi nan rahn pwukat.

En Ohl Loalokong Keseu ong Mour12Ngehi, Ohl Loalokong, I wiahier nanmwarkien Israel

nan Serusalem. 13 I koasoanehdi nan kapehdi me Ipahn kasawih oh sukuhlki mehkoaros me kin wiawi ninsampah.

Koht ketikihong kitail doadoahk toutou ehu. 14 I ki-langehr mehkoaros me wiawiher nin sampah, eri, I pahnndaiong uhk, me mehkoaros sohte katepe. Met rasehngpwakipwakih kisinieng. 15 Ke sohte kak kainenehladahme pireklahr; ke sohte kak wadek mehkot me sohtemie.1:4: Sir. 14.18.

EKLESIASDES 1:16 3 EKLESIASDES 2:816 Ngehi eri mengimengloalki, “I wialahr ohl lapalap

emen, loalokong sang koaros me kakaunehr Serusalemmwohi. I dehdehki dahkot kupwurokong oh erpit.” 17 Ikoasoanehdi nan kapehdi me I pahn sukuhlki wekpesengen erpit oh pweipwei, kupwurokong oh iahk. Ahpw Idiaradame likamwete I pwakipwakih kisinieng. 18Ni omwpahn loalokongla, omw pwunod pahn laudla; ni omwpahn dehdehkihla, omw medek pil pahn laudla.

21 I koasoanehdi nan kapehdi I en pereperenki peren

en sampah kan oh rapahki dahkot nsenamwahu. AhpwI diarada me met pil wia mehkot mwahl. 2 I diarada mekokouruhr iei tiahk en pweipwei, oh peren en sampahsohte kin wiahda kamwahu ehu. 3 I koasoanehdi I enkapereniheki paliwereiet wain oh pereperenki ei ahnsoumwahu, pwehki ei ineng en kalaudehla ei loalokong. Ilemehda me iei ih ahl me keieu mwahu ong aramas enwiewia nan ar mour mwotomwot en sampah wet.

4 I wiadahr doadoahk kesempwal ekei. I kauwadahrimwei ihmw kei oh wiadahr ei mwetin wain kei. 5 Iwiadahr mwetin rohs kei, oh padokedier soangen tuhkekoaros me mie wah; 6 I weiradahr lehn pihl kei pwe I enkakusehng pihl nan mwetuwel ko. 7 I pwaindahr kidenlidu, oh pil mie lidu kei me ipwidier nan imwei. Saikintearamas emen me kousoan nan Serusalem me nainekipelinmen tohto duwehte ngehi. 8 I pil koasoakedahr silperoh kohl me kohsang wasahn nekinek en wehi kan me Ikaunda. Ohl oh lih akan kin kamwakamwaitkin ie ar koulkan, oh ei lih akan tohtohsang uwen me ohl emen kinanahne.1:16: 1 Nan. 4.29-31; Sir. 47.14-18. 2:4: 1 Nan. 10.23-27; 2 Kron. 9.22-27.2:7: 1 Nan. 4.23. 2:8: 1 Nan. 10.10, 14-22.

EKLESIASDES 2:9 4 EKLESIASDES 2:189 Ei, I me lapalap, lapalapasang aramas koaros me

kousoanehr nan Serusalem, oh ei loalokong kin ieiang-iehte. 10 Mehkot me I kin anahne, I kin ale. I sohtesoikala peren ehu en paliwereiet. I pohnmwahsohkisoahng koaros me I koadoahkihadahr, oh mepwukatkoaros iei keting ehu ong ie. 11 Ngehi eri medemedeweduwen mehkoaros me I wiadahr oh uwen apwal enei koadoahkihada, I ahpw wehwehkihda me met sohtekatepe. Met rasehng pwakipwakih kisinieng—me sohtekatepe douluhl. 12 Pwe ni mehlel, nanmwarki men sohtekakwiahdamehkot siksang dahme nanmwarkienmwowekan wiadahr.

Ngehi eri tapihada medemedewe wehwehnkupwurokong de seukautih de pweipwei. 13 Eri, metI eseier me, “Kupwurokong mwahusang pweipwei,duwehte marain eh mwahusang rotorot. 14 Aramasloalokong kak kilang wasa me re kohkohla ie, ahpw mepweipwei sohte kak.” Ahpw I pil ese me ni imwilahsoangen mourteieu me awiawih kitail koaros. 15 Iahpw mengimengloalki, “Dahme pahn wiawihong mepweipwei kan pahn pil wiawihong ie. Eri, dahme I pahnalehsang ni ei loalokong?” Ngehi eri nda, “Sohte, sohtemwahn mehkot.” 16 Sohte me kin tamataman aramaskupwurokong kan, oh pil sohte me kin tamataman mepweipwei kan. Kitail pahn manoknokla ni rahn akan mepahn kohdo. Kitail koaros pahn mehla—me pweipweioh me kupwurokong duwepenehte. 17 Eri, ong ie, Iwehwehkihla me mour sohte katepe, pwehki audepekoaros sohte kahredohng ie mehkot, ahpw ihte kahpwal.Sohte katepe, ihte I pwakipwakih kisinieng.

18Mehkoarosme I koadoahkihadawiamehkotme sohtekatepe ong ie, pwehki I ese me I pahn uhd kihong irail2:9: 1 Kron. 29.25.

EKLESIASDES 2:19 5 EKLESIASDES 3:1kan me pahn uhd wilianiehdi; 19 eri, mweinele e pahnkupwurokong, de e pahn pweipwei—ihs me ese? Ahpwe pahn sapwellimanikihla mehkoaros me I koadoahki-hadahr, mehkoaros me ei loalokong wiadahr nin sampahwet. Sohte katepen mehkoaros. 20 Eri, I koluhkihla einohn doadoahk laud. 21Omw loalokong, erpit, oh koahiekpahn koadoahkihada mehkot, oh mwuhr ke pahn uhdkihong emen torohr me sohte iang koadoahkih. Metsohte katepe, oh e sohte pwung! 22 Ke doadoahk ohpwunopwunod nan omw mour, eri, dahme ke alehsangloale? 23 Erein omw mour, mehkoaros me ke pahnwiahda sohte pahn katepe, ahpw ihte e pahn kahrehionguhk pwunod oh pahtou loalomw. Pil nipwong omwmadamadau sohte kin kommoal. Met sohte katepe.

24 Me keieu mwahu ong aramas emen en wia iei enmwenge oh nim oh pereperenki wahn eh doadoahk.Ahpw met I pil pehmehr me e kohsang nin limen Koht.25 Pwe ma soh, eri ia duwen omw pahn kak mwengede pereperenki mehkot? 26 Koht me kin ketikihdo kup-wurokong, erpit, oh nsenamwahu ong irail kan me kinkaparanda kupwure, ahpw e kin ketin kupwurehda pwemedipan akan endoadoahk, dolungwahn ar doadoahk ohnekidala, pwe dahme re koadoahkihada en uhd kohiengirail kan me kin kaparanda kupwure. Sohte katepenmehkoaros. Met rasehng pwakipwakih kisinieng.

3Mehkoaros Mie Ahnsawi

1 Soahng koaros me kin wiawi nin sampah wet kinwiawi ni ahnsou kan me Koht ketin koasoanehdi.2:23: Sohp 5.7; 14.1. 2:24: Ekl. 3.13;5.18; 9.7; Ais. 56.12; Luk 12.19; 1 Kor.

15.32. 2:26: Sohp 32.8; Lep. Pad. 2.6.

EKLESIASDES 3:2 6 EKLESIASDES 3:152 E kin ketin koasoanehdi ahnsoun ipwidi oh ahnsoun

mehla;ahnsoun padokedi oh ahnsoun wosada;3 ahnsoun kemehla oh ahnsoun kakehlahda;ahnsoun karengkehdi oh ahnsoun kauwada.4 E kin ketin koasoanehdi ahnsoun pahtou oh ahnsoun

peren;ahnsoun mwahiei oh ahnsoun kahlek;5 ahnsoun ohl oh lih en tuhkipene paliwarara oh ahnsou

me ira sohte pahn tuhkipene paliwarara;ahnsoun mpoake oh ahnsoun sohte mpoake.6 E kin ketin koasoanehdi ahnsoun diarada oh ahnsoun

salongala;ahnsoun nahkpene oh ahnsoun kesepeseng;7 ahnsoun tehrpeseng oh ahnsoun deipina;ahnsoun nennenla oh ahnsoun mwoarongada.8 E kin ketin koasoanehdi ahnsoun limpoak oh ahnsoun

kailok;ahnsoun mahwen oh ahnsoun mwehi mwahu.

9 Eri, dahme aramas emen pahn wihnki sang ni ehdoadoahk koaros? 10 I ese dahme Koht kin ketikihongkitail. 11 E ketin koasoanehdi ahnsou kan me konehngsoahng koaros. E ketikihong kitail atail ineng en esedahme pahn pweida ni ahnsou kohkohdo, ahpw e sohtemweidohng kitail en wehwehki mehlel wiepen nin limekan. 12 Eri, I eseier me ihte me aramas emen kakwia: en peren oh wia uwen eh kak ni ahnsou me emomour. 13 Kitail koaros eri en kin mwenge oh nim, ohnsenamwahuki wahn atail doadoahk, pwe met sang nikalahngan en Koht.

14 I ese me wiepen nin limen Koht pahn kin duweduwe-hte kohkohlahte. Kitail sohte kak kapatahiong mehkotde kihsang mehkot. Ihte me Koht kin ketikihong kitail,kitail en lemmwiki ih. 15Mehkoaros me pweida met, de

EKLESIASDES 3:16 7 EKLESIASDES 4:3me pahn pweida, e pweidahr mahso; pwe Koht kin ketinonohne sapahl soahng koaros.

Sapwung kan nin Sampah wet16 Ahpw kaidehn ihte met, pwe I pil lemeleme me nin

sampah wet emen pahn kin diar tiahk suwed wasa meinen oh pwung uhdahn pahn kin mi ie. 17 I ahpw meng-imengloalki, “Koht pahn ketin kadeingkihda me pwungkan oh me suwed kan soangen kadeikteieu; pwehkiwiewia koaros oh mehkoaruhsie pahn kin pweida niahnsoume koasoandier.” 18 I lemelememe Koht kin ketinsongosong aramas akan, pwe en kasalehong irail me resohtemwahusangmahn akan. 19Pwenimehlel, imwilahnaramas oh mahn akan duwepenehte, pwe irail koarospahn mehla. Pwe irail koaros soahngteieu. Eri, aramasakan sohtemwahusangmahn akan, pwe irail koaros sohtekak wehwehki duwen kesempwal en ar mour. 20 Aramasoh mahn kin kolahng wasatehkis; ira koaros wiawihdasang pwehl, oh ira koaros pahn pwurheng wiepwella.21 Ihs me kak ese ma ngenen aramas kin kohdahla poweoh ngenen mahn kin kohdihla pah? 22 Eri, I ahpwdehdehkihla me sohte mehkot mwahuwong aramas, pwepereperenki wahn eh doadoahkte; sohte pil ehu soahngme e kak wia. Pwe ihs me kak kasalehda dahme pahnwiawi mwurin eh mehla?

41 I ahpw pil pwurehng medemedewe duwen sapwung

koaros me kin wiewiawi nin sampah. Me milahr nan ap-wal akan kin wie sengiseng, oh sohte me kin sewese irail.Sohteme kin sewese irail pwehkime kahpwalihirailla kanme ahneki manaman pohrail. 2 I ahpw peirinkihda irailkanmemelahr oh sohralahr; re nsenamwahu sangmehlelirail kan me momourte. 3 Ahpw irail kan me saikinte

EKLESIASDES 4:4 8 EKLESIASDES 4:13-14ipwidi, me saikinte kilang sapwung kan me kin wiewiawinin sampah, iei irail me keieu nsenamwahusang koaros.

4 I pil dehdehkier kahrepen aramas ar kin nohndoadoahk laud pwe re en paiamwahula: pwehki ar kinpeirinki dipwisou kan me mehn mparail kan kin ahneki.Ahpw met iei mehkot me sohte katepe. Met rasehngpwakipwakih kisinieng. 5Re kin ndame aramas pweipweimenmekin kihpenepehohmweidala pein ih enduhpeklaoh mehla. 6 Mweinele met me mehlel, ahpw ahnekimehkotme tikitik ni kapehdmeleilei mwahusang pehmwkan koaros wie kedikedirepwki rahn koaros songosong enkoledi kisinieng.

7 I pil tehkadahr mehkot tohrohr ehu nan mour wetme sohte katepe. 8 Iet aramas emen me kin kelekelehpw.Sohte nah pwutak, oh sohte rie, ahpw e kin wie doadoahklaud rahn koaros, e sohte kin itarki pai me e ahneki. Ihsme ewie doadoahkohngme e irekihdihsang pein ih perenen sampah? Met pil sohte katepe—oh ehu ahl kahpwal enmour.

9 Aramas riemen mwahusang emente, pwehki ma irapahn patpene doadoahk, e pahn mie katepe. 10 Maemen ira pahn pwupwudi, meteio kak sewesehda. Ahpwma aramas emen pahn kelekelehpw oh pwupwudi, meidsuwed, pwehki sohte me pahn kak sewese. 11 Ma ara-mas riemen pahn wendipene ni ahsoun kopou, ira pahnkarakarada, ia duwen omw pahn karakarada ma ke wendikelehpw? 12 Aramas riemen pahn kak doareirahla nanpei ehu me aramaste emen sohte pahn kakohng. Sahlsilipwoat me patpene pahn apwal en mweipeseng.

13-14 Aramas semwehmwe men kak paiamwahula ohwiahla nanmwarkien eh wehi, de sang nan imwetengkolahng nan mwoalen nanmwarki, ahpw e nohn pweip-wei ni eh likeilapalahr oh sohte kak ale kaweid, e sohte

EKLESIASDES 4:15 9 EKLESIASDES 5:6mwahusang mwahnakapw emen me semwehmwe ahpwloalokong. 15 I medemedewe duwen aramas koaros memomour nin sampah wet, I ahpw dehdehkihda me miemwahnakapw emen nanpwungarail me pahn wiliandinanmwarki nan mwoale. 16 Ele uwen tohtohn aramasakan me nanmwarki men kakaun sohte kak wadawad;ni nanmwarkio eh pahn pwoula, sohte me pahn kap-ingkalahnganki sapwellimewiewia kan. Eri, met pil sohtekatepe. Met rasehng pwakipwakih kisinieng.

5Dehr Karuaru en Wiahda Inou kan

1 Kanahieng ni omw pahn patolahng nan TehnpasSarawio. Ni omw pahn patohla pwe ke en padahngkimehkot mwahusang omw pahn patohwanla meirongduwehte me pweipwei kan, me sohte ese wekpesengen dahme pwung oh dahme sapwung. 2 Medemedewemwohn omw pahn kapakap, oh dehr wiahda inou ongKoht ni karuaru. E ketiket nanleng oh ke patopato ninsampah, eri, ke dehr koasoia mehkot me tohtohsangdahme ke anahne koasoia. 3 Ni omw pahn kalaudehlaomw pwunod, e pahn pil laudla omw ouraman suwed, ohni omw pahn katohtowehla omw koasoi, e pahn pil kaklaudla omw koasoi en pweipwei. 4 Eri, ni omw pahn wiainou ong Koht, kapwaiada mwadang uwen omw kak. Esohte kin ketin kupwure me pweipwei kan. Kapwaiadadahme ke inoukihda me ke pahn wia. 5Ni omw sohte in-oukihdamehkot mwahusang omw pahn inoukihda, ahpwsohte kapwaiada. 6Dehr mweidohng pein omw lokaia enkahrehionguhknandihp, ke ahpwpahnndahng sapwelli-men Koht samworo kan me ke sapwungala. Dahme kepahn kahrekidohng engieng en Koht pohmw? Dahme ke5:4: Mel. 66.13-14.

EKLESIASDES 5:7 10 EKLESIASDES 5:16pahnmweidkihong en ketin kamwomwalamehkoarosmeke koadoahkihadahr. 7 Mehnda ma omw ouraman pahntohto, omw doadoahk sohte katepe, de omw koasoi pahntohto, ke uhdahn pahn lemwikihte Koht.

Sohte Katepen Mour wet8 Ke dehr pwuriamweiki omw pahn kilang duwen kop-

erment eh kahpwalihala me semwehmwe kan oh sohtemweidohng irail arail pwung. Pwe lapalap koaros mie memi pohnangi me kin doare, oh pil me mi pohnangio pilmie emen pohnangi me kin doare.

9 Pil nanmwarki men kin anahne reken wahnsahpw.10 Ma ke pahn poakohng mwohni, ke sohte mwahn

pahn itarki; ma ke inengieng kepwehpwehla, ke sohtekak alehdi mehkoaros me ke anahne. Met sohte katepe.11 Ma ke kepwehpwehla, aramas me ke pahn kamwengepahn pil tohtohla. Ihte me ke pahn paieki, omw pahnese me ke kepwehpwe. 12 Mweinele aramas emen mekin doadoahk sohte pahn itar kene mwenge, ahpw epahn meirla nsenamwahu. Ahpw me kepwehpwe ahnekisoahng tohto me kahrehda eh pahn kin pepehd oh wiepwunopwunod.

13 Iet soahng suwed ehume I kilangehr nin sampahwet:aramas akan kin nekidala nair mwohni ong ehu ahnsoume re anahne, 14 oh mwuri re ahpw kin luhssang pwehkipesines pweipwei me re iang wia, oh imwilah sohte menair seri kan pahn sohsohki. 15 Kitail pahn mweselsangnin sampah duwehte atail pwarodohng nin sampah—mesohte atail mehkot. Mehnda atail doadoahk laud, sohtemehkot kitail kakwa kohkohla. 16Met sohte pwung! Kitailpahn mwesella duwehte atail pwarodo. Kitail doadoahk,songosong en koledi kisinieng, eri, dahme kitail paieki?5:15: Sohp 1.21; Mel. 49.17; 1 Tim. 6.7.

EKLESIASDES 5:17 11 EKLESIASDES 6:817 Kitail kin momour nan rotorot oh pahtou, pwunod,lingeringer, oh soumwahu.

18 Eri, iet dahme I diaradahr: me keieu mwahu ara-mas en kin mwengemwenge oh niminim oh pereperenkidahme e koadoahkihadahr nan mour mwotomwot wetme Koht ketikihong; iei met imwilahn mour en ara-mas. 19 Ma Koht pahn ketikihong aramas emen rekenkepwe oh sahpw oh ketin mweidohng en pereperenki, euhdahn pahn kapingkalahnganki oh pereperenki dahmee koadoahkihadahr. Met iei kisakis ehu sang rehnKoht. 20 Pwehki Koht eh ketin mweidohng en nse-namwahu, e sohte pahn pwunodki kowahlap duwenmoureh mwotomwot.

61 I pil tehkadahr duwen sapwung laud ehume kinwiawi

nin sampah. 2 Koht pahn ketikihong emen reken kepwe,wahupe, oh sapwe, ei, mehkoaros me eh anahne, ahpwmwuhr e sohte pahnketinmweidohng ennsenamwahuki.Mehn liki men me pahn uhd nsenamwahuki. Met sohtekatepe, oh e sohte pwung. 3 Mweinele aramas emenpahn naineki seri epwiki, oh momour ni ahnsou reirei,ahpw sohte katepen eh mour werei, ma e sohte iang nse-namwahu oh sohte seridi ni me konehng, eri, I pahn nda,me seri men eh ipwidihtemehlamwahusang. 4E pil sohtemwahu ong seri meno eh ipwidi; e sohrala nan rotorot,oh manoknokla. 5 E sohte mwahn kilang marain en rahnde ese ia mwomwen mour, ahpw e diar eh kommoal—6 mwahusang aramas meno me sohte nsenamwahu naneh mour, mehnda ma e momourki sounpar riekid. Pweira koaros kohkolahng wasatehkis.

7 Aramas emen kin doadoahk laud pwehn diar kenekisin mwenge, ahpw e sohte kin itarki. 8 Ia mwomwenaramas loalokongmen eh pahnmwahusangme pweipwei

EKLESIASDES 6:9 12 EKLESIASDES 7:6men? Dah katepen aramas semwehmwe eh pahn eseduwen eh pahn momour? 9 Met sohte katepe; metrasehng pwakipwakih kisinieng. Itarki dahme ahmwmwahusang noanoahroke ehu soahng tohrohr.

10 Mehkoaros me wiewiawi koasoandihte mahsie, ohkitail koaros ese me aramas emen sohte kak akamaiongemen tohrohr me kehlailasang. 11Ma ke kalaudehla omwakamaiong aramas kehlail meno, sohte pahn katepe, erike sohte pweida. 12 Ia duwen aramas emen eh kak esedahmemwahuong en aramas emenehmourmwotomwotoh soh katepe—mour mwotomwot me kin daulih aramasrasehng mwete ehu? Ia duwen aramas emen eh kak esedahme pahn pweida nan sampahmwurin eh pahnmehla?

7Madamadau kan duwen Mour

1 Adamwahu mwahusang lehn wai pweilaud kan; ohrahn me ke mehla mwahusang rahn me ke ipwidi.

2 Kohla ni ihmw ehu me nsensuwed en mehla mi iemwahusang kohla ni kamadipwehu, pwememomour kanpahn kin pein katamankin irail me mehla awiawih kitailkoaros.

3 Pahtou mwahusang kouruhr; mesomw pahn serenpahtou, ahpw e pahn kalaudehla omw dehdehki.

4 Aramas me kin medemedewe duwen nsenamwahuahnsou koaros me pweipwei. Aramas kupwurokong kinmedemedewe duwen mehla.

5 Lipwoar en aramas kupwurokong mwahusang rongkaping en aramas pweipwei.

6 Ni aramas pweipwei men eh kin kouruhr, e rasehngposopos en rahntuhke tekatek nan kisiniei. Sohte pilkatepe.7:1: Lep. Pad. 22.1.

EKLESIASDES 7:7 13 EKLESIASDES 7:19

7 Ni aramas loalokong men eh pahn ketewehdi emen,e wiewia mwekid en aramas pweipwei. Ma aramaspwainohng uhk ke en wia mehkot sapwung, ke pahn peinkauwehla edomw.

8 Imwilahn mehkot kin mwahusang nin tapi.Kanengamah kin mwahusang aklapalap.9 Kanengamahiong omw lingeringer; pwe aramas

pweipwei me kin mwakar.10 Ke dehr idek, “Dahme ahnsou samwalahr ako

mwahukihsang rahn pwukat?” Met kaidehk peidek enaramas loalokong.

11Aramas koarosmemomour konehng re en loalokong;pwe met mwahu rasehng alehdi sohso ehu 12 oh pahndoareiuk duwehte omw naineki mwohni. Kupwurokongkin doandoareiuk—met iei kamwahupen erpit.

13Medemedewe dahme Koht ketin wiadahr. Ihs me kakkainenehla dahme Koht ketin kapirekelahr? 14 Ni omwmomour nsenamwahu, eri, pereperen, oh ni apwal ehpahn lelohng uhk, tamanda me Koht me kin ketikihdoperen oh apwal; ke sohte mwahn ese dahme pahn wiawimwuhr.

15 Sohte katepen ei mour, ahpw I kilangehr mehkoarosnan ei momour. Aramasmwahumen kinmehla nindokonemen kin momour, mehnda ma aramas suwed men ih.16 Eri, ke dehr nohn kin men wiahla aramas pwung dekupwurokong—dah, ke men pein kemeiukala? 17 Ahpwke dehr nohn suwed de nohn pweipwei—ia duwe, ke menmehla mwohn omw ahnsou? 18 Irehdihsang uhk soahngriau apwal pwukat. Ma ke pahn lemmwiki Koht, ke pahnpweida mwahu.

19 Kupwurokong kin kakehlahda aramas emen siksangme kaun ehk kak wiahiong kahnimw ehu.7:9: Seims 1.19.

EKLESIASDES 7:20 14 EKLESIASDES 8:120 Sohte aramas emen nin sampah me kin wia me

pwung ahnsou koaros oh sohte sapwungala pak ehu.21Dehr tehk mehkoaros me aramas kin nda—ke pil kak

rong omw ladu eh kaukauweiuk, 22 oh pein kowe pil eseme pak tohto ke kin kauwe aramas teikan.

23 I doadoahngki ei loalokong pwe I en song soahngpwukat koaros. I koasoanedier nan kapehdi me I enloalokong, ahpw loalokong dohsang ie. 24 Ia duwenaramas emen eh kak diarada wehwehn mour? E menohn loal oh apwal ong kitail en dehdehki. 25 Ahpw Ipoadidiong ale padahk oh erpit; I koasoanehdi me I pahnrapahki loalokong, oh pasapeng kan en ei peidek kan, ohwehwehkihla soaloalokong eh suwed oh pweipwei.

26 I diaradahr mehkot me katik kowahlap sang mehlaiei —lih. Limpoak me e pahn kihong uhk pahnkaloweiukedi duwehte lidip de uhk pwoat; oh peh kanpahn pwoaleiukedi duwehte sel mete pwoat. Ohl emenme kin kaparanda kupwur en Koht, pahn kak pitsang,ahpw lih pahn uhd kalowehdi me dipan akan. 27 Ei,Ohl Loalokongo mahsanih, ekis ekis I diarada ire pwukatnindokon ei raparapahki pasapeng kan en ei peidek kan.28 I pil rapahki pasapeng teikan, ahpw sohte me I diar.I diarada ohl emen sang nanpwungen ohl kid me I kakwauneki, ahpw sohte lih tehmen. 29 Iet mehkoaros meI diaradahr: Koht ketin wiaikitailda en nsenamwahu ohsaledek, kitail ahpw pein kapingkitailda.

81 Aramas kupwurokong kelehpw me kak dehdehki

soahng kan. Kupwurokong pahn kahrehiong eh pahnkouruhr oh kasohrehsang eh mesen kounsop.

Peikiong Nanmwarki

EKLESIASDES 8:2 15 EKLESIASDES 8:142 Peikiong mahsen en nanmwarki, oh dehr karuaru en

wiahda inou ong Koht. 3Nanmwarki kak wia mehkoarosme e kupwurki; eri, keilahsang pahn kupwure, ke dehrmi wasa keper. 4 Nanmwarki kin ketin manaman nisapwellimemwekid kan, oh sohteme kak uhwong. 5Ereinomw pahn peikiong sapwellime mahsen kan, ke pahnsaledek sang apwal, oh aramas loalokong ese ia duwenoh ahnsou me re pahn kapwaiada sapwellime mahsen.6Mie ahnsoumwahu oh ahlmwahu enwia soahng koaros,ahpw soahng kanmekitail esememalaulau! 7Sohte emenrehtail me kin ese dahme pahn pweida oh sohte me kinpadahkihong kitail. 8 Sohte me kak nekidasang pein ihmehla de kasaula rahnen eh mehla. Met iei mahwen ehume kitail sohte kak pitsang; kitail sohte kak wiahda ehusoangen widing pwe kitail en pitsang.

Me Suwed kan oh me Pwung kan9 I kilangehr mepwukat koaros ni ei medemedewe

duwenmehkanme kinwiewiawi nin sampahwet, sampahehu me ekei aramas ahneki manaman, a ekei kin wielokolok pahn armanaman. 10Ei, I kilangehr aramas suwedkan ar seridi nan sousou, oh aramas akan kin kohkohdosang ni sousowo oh kapikapinga irail nan kahnimwohteme re wiadahr suwed ie. Met sohte katepe.

11 Dahme aramas kan kin mengeiki wiahda sapwunglaud? Pwehki ar sohte kin mwadangete ale kalokepe.12 Aramas dipan emen kakete wiahda dihp laud epwiki,ahpw wie momourte. Eri, I ese dahme re kin nda: “Make pahn peikiong Koht, mehkoaros pahn mwahu, 13 ahpwaramas suwed kan sohte pahn paiamwahula. Arail mourrasehng mwete ehu oh re pahn mehla ni ar pwulopwul,pwehki ar sohte peikiong Koht.” 14 Eri, met lokaia mwahlehu. Kilang dahme wiewiawi nin sampah: ekei pak mepwung kan lokolongki dipen me suwed kan, oh me suwed

EKLESIASDES 8:15 16 EKLESIASDES 9:5kan ale ketingpen wiewia mwahu en me pwung kan. Eri,I pahn nda me met sohte katepe.

15 Eri, I dehdehkier me aramas emen uhdahn pahnkapakaparan pein ih, pwehki ihte kansenamwahu en ehmour iei enmwengemwenge oh niminim oh kapakaparanpein ih. E pahn kak en wiewia met nindokon eh pahn wiedoadoahk nan eh mour me Koht ketikihong nan sampahwet.

16 Ni ahnsou me I kin song I en loalokongla oh esehladahme wiewiawi nin sampah, I diarada me ke kak pepehdnipwong oh nin rahn, 17 ahpw sohte kak wehwehkihladahme Koht ketin wiewia. Ni uwen me ke nannantihong,ke sohte kak diarada. Aramas kupwurokong kan kin koseme re ese, ahpw re sehse.

91 I medemedewe ahnsou reirei duwen ire pwukat

koaros oh kilangehr me Koht kin ketin kakaun mwekiden me loalokong oh pwung kan, pil nan ar limpoak dear kailok. Sohte emen ese dahme mihmi mwowe. 2 Eri,mehnda pwe imwilahn aramas koaros duwepenehte, ongme pwung kan, oh me suwed akan, ong me mwahu kanoh me dipan akan, ong me poadidi kan oh me sohtepoadidi kan, ong me kin wia ar meirong oh me sohtekin wia ar meirong. Aramas mwahu men sohte siksangaramas suwedmen; aramas emenme kin wiahda eh inou,sohte siksang me sohte kin wiahda eh inou. 3 Imwilahnaramas koaros duwepenehte, oh met wia sapwung ehume kin wiawi nin sampah wet. Erein aramas ar kin wiemomour, ar lamalam akan kin diren suwed oh iahk, ohre kin mwadangete mehla. 4Ahpw mehmen me momournan sapwen me momour kan mie ekis ar koapworopwor;kidi menmemomourmwahusang laion emenmemelahr.5 Ei, me momour kan ese me re pahn mehla, ahpw me

EKLESIASDES 9:6 17 EKLESIASDES 9:14melahr akan sohte ese mehkot. Solahr keting ehu pahnkohieng irail; re manoknoklahr douluhl. 6 Arail limpoak,kailok, oh ineng en nan kapehdirail, iang irail mehla. Resolahr pahn iang wia mehkot nin sampah.

7 Eri, woneweite—tungoatungoale omw tungoal kisinmwenge kan oh pereperen; niminim wain oh nsense-namwahu. Pwe Koht kin ketin pwungmepwukat. 8Mesenperen oh nsenamwahu ahnsou koaros. 9 Dadaurete omwperen ong lih emen me ke poakohng, erein omw moursoh katepe wet me Koht ketikihong uhk nin sampah;pwe ihte pwaisomwen met me kohienguhkehr ni omwdoadoahk nin sampah. 10 Nantihong doadoahk laud nisoahng koarosme ke pahnwiamet, pwe e sohte pahnmiewiewia, de lamalam, de loalokong, de erpit, nan wasahnme melahr akan—oh iei wasa me ke pahn kohla ie.

11 I pil wehwehkidahr ehu soahng tohrohr: me ninsampah wet, me kaidehkin me marahrahn tang kan mekin kalap kana ni weirin tang; kaidehkin me kommwadakan me kin kalap powehdi nan mahwen; kaidehkin meloalokong kan me kin kalap diarada ar mehn komour;kaidehkin me neksang sukuhl kan me kin kalap kepweh-pwehla; kaidehkin me koahiek kan me kin kalap lapala-pala mwohn aramas; pwe paisuwed kin lelohng aramaskoaruhsie. 12Ke sohte mwahn kin ese iahd me omw ahn-sou pahn leledo. Pwe kitail kin lohdi ni ahnsoun paisuwedeh lelohng kitail ni atail sasairki, rasehngmenpihr kanmekin lohdiong nan nsar, demwahmw akanme kin lohdiongnan uhk.

Madamadau kan ong Kupwurokong oh Pweipwei13 Pil mie ehu soahng tohrohr me I kilangehr, karasepe

mwahu ehu en duwen kupwurokong eh kin ale ketingpenin sampah wet. 14 Mie kisin kahnimw tikitik kis mesohte aramas tohto loale. Nanmwarki kehlail men ahpw

EKLESIASDES 9:15 18 EKLESIASDES 10:8mahweniongada. E kapilpene oh kaunopada en kauwehlakelepe kan. 15 Aramas semwehmwe men kin koukousoanwasao, me loalokong oh kak en doarehla kisin kahnimwo.Ahpw sohte emen me medemedewe duwen ih. 16 Ikin koasoia ahnsou koaros me kupwurokong mwahu-sang kehlail, ahpw sohte emen me medemedewe en ohlsemwehmweo eh loalokong de rong dahme e kin nda.17 Rong ngihl tikitik en aramas loalokong men mwahu-sang rong ngihl kehlail en kaun emen nan mwomwohd-penehn pwihn en aramas pweipwei ehu. 18Kupwurokongkinmwahusang tehtehnmahwen, ahpwmedipan ementekak kauwehla soahng mwahu tohto.

101 Loahng mehla kan kak kapwosuwedihala pwoatol en

lehn wai ehu, oh kisin mwahi en pweipwei tehkis kaketekauwehla lingan en kupwurokong.

2 Uhdahn ahnepen mour iei aramas kupwurokong enkin wiahda me pwung oh me pweipwei en kin wiahdame sapwung. 3 Mwomwen eh pweipwei pahn pil kinsansal ong mehn liki kan me e pahn kin tuhwong; e kinkasalehiong aramas koaros me ih pweipwei men.

4 Ma omw kaun pahn engiengda pahmw, ke dehrpweiekla sang nan deumw; pwe sapwung laud kan kak alemahk, ma ke mpahi oh meleilei.

5 Iet sapwung ehu me I kilangehr nin sampah —sapwung me kaun akan wiadahr. 6 Aramas pweipwei kankin kesepwilda pwe re en kaunda wasa, a sohte me tehkme kepwehpwe kan. 7 I kilangehr lidu kan ar dak oahs, asoupeidi kan alialu duwehte lidu kei.

8Ma ke pahn weirada pwoahr ehu, ke pahn pwupwudiloale; ma ke pahn wahdpeseng kehl ehu oh pedolong

EKLESIASDES 10:9 19 EKLESIASDES 10:20

loale, sineik pahn ngalisuhkpene. 9 Ma ke doadoahkwasahn wiahda takai, takai pahn kauweiukala, ma kepahn pweik tuwi, ke pahn ohkihla. 10Ma noumw sile mekohns oh ke sohte edehda, ke pahn doadoahk laudki. Emwahu ke en kin koasoanehdi mahs mwohn omw pahnwia omw doadoahk. 11 Sohte katepen omw ese kamandesineik, ma sineiko ngalisuhkpenehr. 12 Dahme aramaskupwurokongmen kin koasoia kin kahrehiong ehwaunla,ahpw pweipwei men kin pein ohkihla eh koasoi. 13 Ekin tepikihda koasoi en pweipwei oh imwikihla iahk.14 Pweipwei men kin koasoakoasoi sohte tokedi.

Sohte me ese dahme pahn wiawi mwuhr, oh sohte mepil ese dahme pahn wiawi mwurin atail pahn mehla.

15 Ihte aramasmenohn pweipweime kin pwangadawiedoadoahk oh kin sehsehla ahl en kolahng ni imwe.

16 Wehi ehu pahn diar apwal, ma eh nanmwarki mepwulopwul oh kaun akan kin kamakamadipw pwohngkoaros. 17 Ahpw wehi ehu kin paiamwahu, ma eh nan-mwarki kin pein wiewia kupwure, kaun akan kin tungoalni ahnsoun tungoal, oh kin ese apwalih irail pwe re endehr kin sakaula.

18 Ma aramas emen me nohn pohnkahke pil sohtekak en pein onehda sapahl pwelengen imwe, e pahnimwpwihdi, oh ihmwo pahn ohla.

19 Kamadipw kin kaperenihiuk, oh wain kin kanse-namwahwihiuk, ahpw ke sohte kak paieki mepwukatkoaros ma sohte noumwmwohni.

20 Ke dehr lipahnedih nanmwarki, mehnda ma pil nankapehdomwte, oh ke dehr lipahnedih me kepwehpwekan, mehnda ma wasa rir en nan imwomw. Menpihr menkak wahla rohng wet oh ndahng irail dahme ke nda.10:8: Mel. 7.15; Lep. Pad. 26.27; Sir. 27.26-27.

EKLESIASDES 11:1 20 EKLESIASDES 11:1011

Dahme me Loalokong men kin Wia1 Kihla noumw mwohni nan pesines en mehn liki kan;

eri, ehu rahn e pahn neitik oh kekeirda. 2 Ke en kihlanoumwmwohni wasa tohto, pwehki kitail sehse soangenpaisuwed da me kitail pahn diar nan sampah wet.

3 Sohte lipilipil wasa me tuhke pwoat pahn raukidiongie, ahpw e pahn wonohnte wasao. Ni ahnsou me depwekkan kin dirala, e kin kamwerehdi keteu. 4 Ma ke pahnmwasamwasahnte kisinieng oh tetehk depwek kan, kesoh mwahn pahn padokedi mehkot, oh soh mwahn pahndolungmehkot. 5Duwen omw sohte kak dehdehki duwenseri men eh kin tepida mour nan kapehd en lih liseianmen, ih pil duwen omw sohte kak wehwehki wiepennin limen Koht, sounwiepen mehkoaros. 6 Padokedinimenseng oh pil nin soutik; pwe ke sehse ma koarospahn pweida mwahu de soh; oh ke pil sehse ma ehu pahnpweida mwahusang ehu.

7Meidmwahu ei kak nsenamwahuki oh perenkimarainen rahn. 8 Kapingkalahnganki sounpar koaros me kemomourki. Sohte katepen ia uwen reirei en omw mour,tamataman me ke pahn mehla wereisang omw momour.Sohte mehkot me kitail pahn kasikasik.

Peneu ong me Pwulopwul9Mahnakapw akan, kumwail pereperenki amwail pwu-

lopwul. Kumwail pereperen nindokon amwail pwulop-wul. Kumwail wia dahme kumwail inengieng, oh idawehnineng en nan kapehdamwail kan. Ahpw kumwail tamata-man me Koht pahn ketin kadeikada amwail wiewia kan.

10 Dehr mweidohng mehkot en kapwunodeiuk dekamedekeiukala. Ke sohte pahn wie pwulopwulte ahnsoureirei.

EKLESIASDES 12:1 21 EKLESIASDES 12:912

1 Eri, tamanda Sounwiepomw nindokon omwwie pwu-lopwulte, mwohn rahn akan oh sounpar kansensuwedkan ar pahn leledo ni omw pahn nda, “I solahr nse-namwahuki ei mour.” 2 Pwe ni ahnsowo, marain enketipin oh lingan en maram oh usu kan pahn tikitiklarehmw, oh rotorot, rasehng rotorot en mesen keteu,pahn ieiang uhk. 3 Ih ahnsowo me pehmw kan, mekin seweseiuk mahso, pahn rerrer, oh nehmw kan mekehlail ahnsou wet, pahn luwetala. Ngihmw kan pahnmalaulaula oh ke sohla pahn kak rukoa kisin mwenge,oh mesomwen pahn ediedla sohla nohn kak kilang wasa.4 Ke sohla pahn kin rong ngilen mwoarong nanial akan.Ke pil pahn apwal en rong ngilen mehn ngidar pilawakan, de keseng kan; ahpw ngilen menpihr me pahn kinkapiruhkada. 5 Ke pahn kin lengkiki wasa ile kan ohperki aluseli. Ke pahnmoangepwetla; oh pahn sohla omwkehlail en wiahda seri, oh sohte mehkot kak kapwure-lahng uhk nan soangen mour kehlail wet.

Kitail kohkolahng ni wasahn kommoal poatopoat, oh niimwilah iei mwahiei pahn kadirehla nanial akan. 6 Sahlsilper pahn mwei, oh lamp kohlo pahn pwupwudi ohla;Selin idipil pahn ohla, oh sah en pihl pahn pwalpeseng.7 Paliwaratail kan pahn pwurehng wiepwella, oh enginatail esingek pahn pwuralahng rehn Koht me ketikihongkitail.

8 Meid mwahl oh soh katepe dipwisoun sampah! IeiduwenmeOhl Loalokongomahsanih. Meidmwahl oh sohkatepen mehkoaros nin sampah.

Kapatpenehn Madamadau en Kupwurokong9Pwehki Ohl Loalokongo eh kupwurokong, e usehlahte

padahkihong aramas akan dahme e mwahngih. E sukuh-lki lepin mahsen audapan akan oh song rapahki uwen ar

EKLESIASDES 12:10 22 EKLESIASDES 12:14mehlel. 10 Ohl Loalokongo song en rapahki koasoi kanse-namwahu kan, ahpw mahsen kan me e ntingihadahr memehlel. 11Koasoi en aramas loalokong kan rasehng tuhkekeng me silepen sihpw kan kin doadoahngki pwe re enkaweidki sihpw kan, oh mahsen audapan kan pahn kinmomour poatopoat rasehng nihl kan me poasdi teng.Koht me ketikihong kitail, eri, Koht kelehpw me SilepenSihpw ong kitail koaros.

12 Samwa, mie ehu soahng tohrohr me ke pahnmwasamwasahn. Ntingdien pwuhk kan pahn wiewiawikohkohlahte, oh ke pahn pwangada ma ke pahn songsukuhlki koaros.

13 Mwurin mepwukat koaros, mehteieu me I pahnnda: lemmwiki Koht, oh kapwaiada sapwellime mahsen,pwehki ih kahrepe wet me aramas kepikipikihda. 14 Kohtpahn ketin kadeikada atail wiewia koaros, mehnda masuwed demwahu, mehndama pil mehkot me wiawi ni rir.

23Pohnpeian Bible with Apocrypha

The Holy Bible in the Pohnpeian language of the Federated States ofMicronesia

copyright © 2006 Bible Society of the South PacificLanguage: PohnpeianThis translation is made available to you under the terms of the Creative CommonsAttribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.Youmay share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format,provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures includedwith Scriptures and other documents on this site are licensed just forusewith those Scriptures and documents. For other uses, please contact the respectivecopyright owners.2017-09-08PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 13 Dec 2019 from source files dated 22Nov 20197ff9a0a6-6024-5540-a190-762a68918ebc