Embed Size (px)
Citation preview
} }1 5 T E M M U Z 2 0 1 1
SAYFA 11
eko-magazİn
BULMACAHaz›rlayan
Nalan M. ALAKENTile ti sim@so rus hop.com
SOLDAN SAĞA: 1- 2002-2007 yılları arasında Adalet Bakanıolarak görev yapan, 61. Hükümet döneminde TBMM Başkanıolarak görev üstlenen siyasetçi… 2- Çarşılarda veya alışverişbölgelerinde aynı işi yapan esnafın bir arada bulunduğu bölüm…Zehirsiz, çok iri bir yılan türü… 3- Satranç oyununda şah vekalelerle gerçekleştirilen özel bir hamle… İki ayak üzerinetutturulmuş çubuklu jimnastik aracı… 4- Bir ticarethanenin veyamalın adını kullanma karşılığında talep edilen hak… Bir haberajansımızı simgeleyen harfler… 5- Sodyum elementininsimgesi… Bir mal veya paranın, belirli bir süre içinde emekverilmeksizin sağladığı gelir… 6- Tarım makineleri alanında,kurucusunun soyadını taşıyan yerli bir marka… Karakter… 7-Romanya’nın internet kodu… Alışverişte çok kâr amacı güdenkimse… 8- Gerçek… Binicisine göre kişneyen hayvan… 9- Birşey sayılırken birim olarak alınan sayıya gelindiğinde söylenenuyarma sözü… Marsa’nın rafine soya yağı markası… 10- Ogösterme sıfatının eski hali… Somali’nin plaka işareti… Kredikartı ile satın alınan mal veya hizmet karşılığında bankanın yetkiverdiği iş yeri tarafından düzenlenen, satın alanca imzalanan,ödeme taahhüdünü gösteren belge… 11- Kaba şeyler dikmeye,bağlamaya yarayan ince sicim veya kalın iplik… Başka, diğer…12- Pamuğu, narenciyesi ve kebabıyla ünlü güney ilimiz.YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1- Bir kambiyo işleminin yapıldığı andasöz konusu olan kur… Ticaret mallarını saklamak için rıhtımdayapılan büyük depo… 2- Adını, Yunan mitolojisindeki aşktanrısından alan iç çamaşırı markası… İşlenen bir suç karşılığıolarak suçlunun malının bütünü veya bir bölümü üstündekimülkiyetine son verilmesi ve bu mülkiyetin bir başka kuruluşadevredilmesi, müsadere… 3- Bir alet veya taşıtın hareketetmesini sağlayan mekanizması… Yakınların dışında kalankimse, yabancı… 4- İzlanda’nın internet harfleri… Mülkiyetialtında bulunan taşınır ve taşınmaz malların listelenerek istenenmakama sunulması… 5- Litvanya’nın internet harfleri… Bir gözrengi… 6- Çaba göstermeden, çabalamadan… “Şifalı sular ileyapılan bakım” anlamında kullanılan yabancı kökenli kısaltma…7- Avrupa Konseyi anlamındaki kısaltma… Unilever’in deterjanmarkalarından biri… 8- Bir eksenin döndürdüğü tekerlekbiçimindeki makine parçası… 100 m2 değerinde yüzey ölçübirimi… Galyum elementinin simgesi… 9- Fırıl fırıl… 1986 yılındakurulan, simgesi fil olan, hareketli ve çok fonksiyonlu mobilyaüretimiyle tanınan bir firma… 10- Karadeniz Bakır İşletmeleri içinkullanılan kısaltma… Çelik Grup tarafından Bolu Yeniçağ’dakitesislerde üretilen meyve aromalı maden suyu markası… 11-İstanbul’un Tuzla ilçesinde faaliyet gösteren özel bir üniversite…Kaynağı mitolojik çağlara dayanan kirişli bir çalgı… 12- Türk-İtalyan ortak yatırımı olarak üretilen boya markası… Rubleninyüzde biri değerindeki para.
BULMACANIN ÇÖZÜMÜ 9. SAYFADA
HAFTALIK İsmailŞen
Henry Ford, 1863’te Detroit’teki bir çiftliktedoğduğunda Detroit henüz Detroit değildi. YaniAmerikan otomobil sanayinin kalbi… İrlandagöçmeni bir çiftçi olan babasının mesleğindennefret eden Henry, 1879’da Detroit’te birmakinistin yanına çırak verilir. Birkaç işdeğiştirdikten sonra Westinghouse’dateknisyenlik yapar. 1888’de evlenir ve bir kerestefabrikası işletmeye başlar. 1891’den 1896’ya kadardaha sonra dost olacakları Thomas Edison’unyanında çalışır ve Edison için çeşitli motorlargeliştirir. 1899’da birkaç yatırımcıyla başlayanDetroit Automobile Company macerası iki yılınsonunda başarısız olur. Henry Ford, 1903’te 11yatırımcının desteği ve 28 bin dolar sermaye ileFord Motor Company’yi kurar.
Asıl başarısı, Ransom Eli Olds tarafından basitbir şekli uygulanmaya başlayan “bant üretim”igeliştirmesidir. Böylece daha sonra Fordizmolarak ifade edilecek önemli bir sistemintemellerini atar. Parçaları standardize edip,üretim süreçlerini hızlandırıp, kaliteyiyükseltirken, maliyetleri düşüren sistemisayesinde dünyayı değiştirir. Bu sistemle 1908yılında ilk üretimi gerçekleşen Ford T Modelibüyük bir başarı elde eder. Bu öyle bir başarıdırki, 10 yıl sonra ABD’deki tüm arabaların yarısıFord Model T idi…
Sendikaya karşı olan Henry Ford’un tümfabrikalarına, ancak 1945’te şirketten ayrılmasıylasendika girebilir. İki yıl sonra da Ford ölür…
Çiftçi çocuğu, makinist çırağı, keresteci,mühendis ve dahi işadamı... Henry Ford, sadece“bant üretimi”ni geliştirseydi bile ekonomitarihinde önemli bir yere sahip olurdu. Ancak bizonu daha çok Ford firmasının kurucusu birişadamı olarak biliyoruz. Aslında tüm servetinigeliştirdiği bir fikre borçlu… Sadece o mu? Bantüretiminin yayılması sayesinde tüm dünyadakifabrikalarda verimliliğin artışıyla, binlercefabrikatör servetini o fikre borçlu.
Kereste TüccarıHenry Ford
TİCARET TARİHİNDEN22 Teşrin-i Sani 1339 / 22 Kasım 1923 Akbaba Dergisi
17 Temmuz1790’da bugün ekonomist Adam Smith öldü.
Üstte şaheseri “Ulusların Zenginliği”nin1776’daki ilk baskısı ve bir başka kitabındakiportre çizimi görülüyor.
1879’da bugün İstanbul’da tersane işçilerigreve gitti.
18 Temmuz1941’de bugün Milli Savunma giderlerini
karşılamak üzere tasarruf bonoları çıkarıldı. 1969’da bugün Başbakan Süleyman
Demirel, siyasi çatışmalar üzerine “Birbirimiziyemeyelim. Birbirimizi yiyerek karnımızıdoyuramayız” dedi.
19 Temmuz1943’te bugün
yapılan açıklamadaVarlık Vergisitahsilatının 19milyon lirayı geçtiğibelirtildi.
1957’de bugünTürkiye ile Mısırarasında ticaret anlaşması imzalandı.
20 Temmuz1972’de
bugünAlmanya’yagiden 500 bininciişçi törenle yolaçıktı.
1978’de bugün Türk-İş ile Bülent Ecevit
hükümeti arasında, Jean JacquesRousseau’nun “Du Contrat Social”indenmülhem, “toplumsal anlaşma” imzalandı.DİSK, böylesi biçimsel anlaşmaların kağıtüzerinde kalmaya mahkumolduğunu belirterek imzaatmadı.
21 Temmuz1946’da bugün açık oy,
gizli sayımla son genelseçim yapıldı. 465
milletvekilinin395’ini CHP,66’sını DPkazandı.
1969’dabugün ABD’ye ait Apollo 11 Ay’aindi. Neil Armstrong, Ay’a ilk ayakbasan ve tarihi repliği zikreden
insan olma onuruna erişti: “Bu benim içinküçük, ama insanlık için büyük bir adım.”
22 Temmuz1948’de bugün 16 yaşından
küçük çocukların ağır ve tehlikeliişlerde çalıştırılması yasaklandı.
1949’da bugün, İstanbul’da ilkampul fabrikasının temeli atıldı.
23 Temmuz1953’te bugün Vicdan ve
Toplanma HürriyetininKorunması Hakkında Kanunçıktı. Böylece dinin siyasiamaçlara alet edilmesiengellenmeye çalışılıyordu.
1981’de bugün DevletBaşkanı Kenan Evren, ilk ve ortadereceli okullara zorunlu dindersi konulacağını açıkladı.
TARİHTE BU HAFTA
O BİR İŞADAMI
Üstte: Ekmek
piyasasıAltta:
- Açıldı on altıon para,
kapandı onaltı otuz para!...
- Demir yolutahvilatı mı?...- Yok, ekmek
fiyatı!...
FAHRİ SARRAFOĞLU
TÜRK ihracatçısının ülke seçme lüksüolmadığını belirten İstanbul TicaretOdası Meclis Üyesi Mehmet Zengin,“20 milyon kilometrekarelik bir alanda
yaşayan 550 milyonu aşkın nüfusu barındıranLatin Amerika ülkeleri ihracat için iyi bir kapı”dedi.
Zengin, 2 trilyon doları aşkın GSYİH üreten, 700 milyardoların üzerinde dış ticaret hacmi olan ve 33 ülkeyikapsayan bu kıtada Panama’nın da değerlendirilmesinitavsiye etti. Ülkelerin kapılarının özellikle fuarlar yoluylaaçıldığına dikkat çeken Zengin, bu fuarların iyi takipedilmesi gerektiğini vurguladı. “Çin mal satıyorsa biz desatabiliriz” diyen Mehmet Zengin, Kanada, Japonya,Singapur, ABD, Çin ve Güney Kore gibi ülkelerinPanama’ya mal sattıklarını hatırlattı.
Zengin, “Türkiye, bir zamanlar Panama’ya sadecefındık satarken bugün makine ve ekipmanları da ihraçediyor” diye konuştu. Zengin, Panama’nın ihraç ürünleriarasında muz, kahve, mineraller, şeker ve alüminyumunyer aldığını da sözlerine ekledi.
PANAMA’YA SİGORTADA SORUN YOKLATİN Amerika ülkelerine yapılacak
ihracatta sigorta konusuna değinen İTO MeclisÜyesi Hasan Usta da, öncelikle bu bölgedegüvenlik zafiyetinin bulunduğu ülkelerolduğunu hatırlattı. Usta, ancak Türk sigortasektörünün Panama’ya yapılan ihracatta birsorun yaşamadığını, bu ülkeye sigortaların yapıldığınıbelirtti.
TÜM RİSKLERİ İÇERMELİİTO Meclis Üyesi Akif
Metin Bengi de, sigortapoliçeleri konusundabilgi aktardı. İhracatçıfirmaların ihraçürünlerini sigorta
ettirmek istediğinde iki türlü poliçeyapıldığını belirten Bengi, bunlarınteminatlar açısından farklılıklartaşıdığını söyledi.
Bengi, şunları dile getirdi:
“İhracatçılarınen doğruolarak yapmasıgereken, tümriskleri içerennakliyat emtiapoliçesi, buna gidiş ve güzergâh ülkeleri uygunsaverilebilecek sigorta diliyle harp, grev teminatının daeklenmesi. Bu şekilde muafiyet de söz konusu değilse tambir nakliyat riskleri poliçesi alınmış olur. Grev harp teminatı
ek olarak verildiği için özel olarakistenmesi gerekir. Bu teminatın neşartlarda verileceği poliçe teklifisırasında belli olmaktadır. Bazıbölgelerde bu teminat kısıtlı olarakverilmekte veya hiç verilememektedir.Örneğin, şu anda Latin Amerika ülkeleriarasında Bolivya-Kolombiya riskliolarak görülmektedir. Bu durumdasadece grev harp teminatı hariç poliçedüzenlenebilir. Bu, sigorta yapılmasıaçısından riskli addedilen bölgedir.”
Panama’ya Çin mal sat›yorsa biz niye satmayal›m?
550 milyondan fazla nüfusu, 2 trilyon doları aşkın GSYİH’si ve 700 milyar dolarınüzerinde dış ticaret hacmi olan Latin Amerika ülkeleri ihracat için iyi bir kapı. Çin’in
dahi ihracat yaptığı Panama pazarında Türk ihracatçısı da yerini almalı.
‘VEL‹N‹MET KRAL’ ÇA⁄INA HOfi GELD‹N‹ZHenüz manifatura
dükkanlarında kumaş toplarınınaçıldığı tezgahlara boyumerişmezken, bazı tezgahtarlarıntutumlarına da aklım ermezdi.
Evin erkeğini temsilenannemle alışverişe çıktığımızda,manifatura ve tuhafiyemağazalarına da uğrardık. Oefsunlu kokulu dükkanların herrafında, her çekmecesinde farklıbir sürpriz gizliydi. Ancak benien çok etkileyen, tezgahtarlarıngüler yüzle, saygıda kusuretmeden ve sıkılmadan onlarcaçeşit ürünü tezgaha yığmalarıolurdu. Ben sıkılır, alışveriş bitsede oyuna dönsem düşüncesiyleacele ederdim, ancak annem birkaç top kumaşdaha indirmelerini söylerdi raflardan ve uzunuzun özellikleri, fiyatlarıyla ilgili sorular sorardı.Bazen hiçbir şey almadığımız halde, güleryüzleuğurlanır, “tekrar beklenirdik.”
Bir mağaza müstesna… O mağazadaki tezgahtarlar hiç tezgahtara
benzemezdi. Bir kere kravatlıydılar, sonra hiçgülmezlerdi. Çeneleri hafif kalkıktı. Sanki süreklitavandaki titreşen floresana doğru bakarlardı.Bizi dinlerken gözlerini indirmek zorundakalırlardı, tabii başları konumunu korurdu.Mağazaya girdiğimizde “buyurun”, çıkarken“tekrar bekleriz” demezlerdi. Beni en çok şaşırtan
ve ne yalan söyleyeyim tek olumlu bulduğumyönleri, raflardaki her kumaşı indirmezlerdi. Üç,bilemediniz beş top indirdikten sonra “bugün bukadar” gibi kabaca bir şeyler mırıldanırlar ve bizo gün başka kumaşa bakamayacağımızı anlardık.
Bu mağazanın adı da bir garipti: Sümerbank… Manifaturacı bankacı gibi…Çalışanları memur, ürünleri ucuz, bu nedenle
sürekli zarar eden bir garip “şey”…★★★
Müşterinin satıcıya mahkum olduğu döneminen uç örneği Sümerbank ve benzeri kurumlardı.Rekabetin pek yaşanmadığı dönemlerdensıradan manzaralar…
Müşteri, “olmayan” dolayısıyla “yoksatan” ürüne ve tabii satıcıya“mahkûm”du…
★★★
Satıcı fiyatı belirlerdi; müşteri öderdi. Ürün kalitesi hak getireydi, kaliteli
ürünler sadece Almancılara mahsustu. Garanti “bizzat” verilirdi, yani hiçbir
ürünün hiçbir garantisi yoktu.Müşteri utana sıkıla şikayetini dile
getirirse, “işine gelirse” denirdi.Her dükkanda “müşteri
velinimetimizdir” levhası asılıydı, ancakbu genellikle göstermelikti.
★★★
Sonra yavaş yavaş herşey değişmeyebaşladı. Dünya için üretmeye ve dünyaya
satmaya başlayan Türkiye’de kaçınılmaz olarakdünya kuralları işlemeye başladı.
O eski seçeneksiz müşteriler, tercihlercangılında ürün sağanağına tutuldular.
★★★
Rekabet, herkese müşterinin gerçektenvelinimet olduğunu hatırlatmakla kalmadı,üstüne bir de “kral” veya “kraliçe” ünvanınıverdi.
Müşterinin sadece ağzından çıkanları değil,gözünün içine bakarak ima ettiklerini, hattazihnini okumaya çalışarak düşündüklerini emirtelakki etme zamanıdır…
“Velinimet Kral” çağına hoş geldiniz.
BitmeyenKavga;Ekmek
Fiyatları
Bazıları özelgirişimi vurulmasıgereken bir yırtıcıolarak görür, diğerleriise sağılması gerekenbir inek olarak… Amaarabayı çeken güçlübir at olduğunugörenler çok azdır.
O eski seçeneksiz müşteriler, tercihlercangılında ürün sağanağına tutuldular.
Sir WinstonChurchill
1874-1965 yıllarıarasında yaşamış, Birinci ve
İkinci Dünya Savaşı’ndaİngiltere’yi yönetenlerden,
inanılmaz hitabetiyle vegüçlü kalemiyle 1953 Nobel
Edebiyat Ödülü’ne lâyıkgörülmüş, yazar, siyasetçi,
asker… Zafer işaretininhakkını en çok vermiş lider.
‘‘
”
Sayfa11_Sayfa 10.qxd 15.07.2011 00:13 Page 1
