Ekonomiaren kz

44. alea • 2012ko Iraila • Doako Alea • Bostgarren Urtea • Harpidetzak: 944213031 • Lege Gordailua: BI - 0371 - 08

Orain ere Interneten: www.ekonomiarenkz.eu www.ekonomiarenkz.eu // ekonomiarenkz.wordpress.comekonomiarenkz.wordpress.com

Duela bi urte Zapatero pre si -dente ohiak igoera entzu te -tsua gauzatu zuen bere le -geal dian, eta oraingoan po -pu larrek jarri dute indarrean

gehikuntza berria. Hain zu -zen, BEZ zerga orokorrak hirupuntuko (%18tik %21era)igoe ra jasan du. EKA/OCUkon tsumitzaileen eta erabi l -

tzai leen elkartearen hitze -tan, igoerak “eragin handiaizango du kontsumoan, batezere familia askok jasaten du -ten egoera zaila kontuan izan -

da, hilabetea igarotzeko ara -zoekin, soldata jaitsie re kin,lanpostuen galerarekin etalangabeziaren igoera re kin”.

ELK

AR

RIZ

KE

TA

I+G

+b

€konomiarenKZEuskal Ekonomiaren Kazeta

Lanbidek ikastaro-deialdibe rria ireki du; langabeziaegoeran dauden 7.141 la gu -nentzat izango da, eta, deial -di honekin, Eusko Jaur la ri -tzak 25 milioi eu ro rekin in -dar tu nahi du pres ta kun tza -ren aldeko apus tua. 2012an,Lanbidek 110 milioi euro bi -de ratuko ditu bere progra -me tarako; ho rrek esan nahidu %14ko ge hikuntza egon de -la aurreko urtearen aldean.

Jaurlaritzak 110 milioieuro bideratzen dizkioLanbideri prestakuntza

gaietarako

Montxu MartínezBizkaiko Ezkerraldendako

presidentea

“Gure zonaldeko herrienartean ez lehiatzeko

formulak bilatu behar ditugu”

Hiperion: makina handietanespezializatutako

bost euskalenpresen lanaren

emaitza

5. orrialdea10-11. orrialdeak

Azken urteanEnplegurako ErregulazioEspedienteak bikoiztu

egin dira Euskadin

8. orrialdea

Azken hilabeteetan erre gu -lazio espedienteak ugarituegin dira. Aldeak daude ur -teko lehen bost hilabe tee -takoen eta iazkoen ar tean.Aurten, Bizkaia izan daerregulazio dosier gehienizan dituena, atzetik Gipuz -koa eta Araba daude. Sek -to reka, urteko lehen hiru hi -lekoan industriak biltzenzuen espedienteen %44,3Euskadin.

12.orrialdea 7.orrialdea

Kontsumitzaileen joera aldatuko daBEZaren igoera berriaren ondorioz

2 2012ko Iraila€konomiarenKZ

ADITUAREN

IRITZIA

Anne GloverEuropar Batzordekoaholkulari zientifikonagusia

HARREMANETARAKO TELEFONOA: 94 421 30 31WEBGUNEA: www.ekonomiarenkz.eu BLOGA: ekonomiarenkz.wordpress.comPOSTA ELEKTRONIKOA: [email protected] HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila, 48080 BilboEUSKARAREN ARDURADUNA: Labayru IkastegiaEGILEA: Leizaola Fundazioa - MediaguneHARPIDETZAK: 94 421 30 31 telefonoan.Aldizkari hau USOA LANTEGIA eta EGUNON POSTING ZERBITZU PROFESIONALA banatu dute

Ekintza honek Bizkaiko Foru

Aldundaiaren Kultura Sailaren

laguntza jaso du.

KULTURA SAILAK (KULTURA SAILA HIZKUNTZA

POLITIKARAKO SAILBURUORDETZA)

DIRUZ LAGUNDUTAKOA

Zientzia eta teknologiaarloetan inbertitzea

Ekonomiaren KZ etxean hilero doan jaso nahi baduzu, bidal ezazuondorengo kupoia honako helbidera:.. 612 Posta Kutxatila. 48080 Bilbo,612 Posta Kutxatila. 48080 Bilbo,.. edo idatz ezazu [email protected]@ekonomiarenkz.eu posta helbidera, zure

izen-deiturak, helbidea, telefonoa eta posta elektronikoa adieraziz.ABIZENAK:__________________________ IZENA: __________________HELBIDEA: _________________________________________________TELEFONOA:________________ E-MAIL: _________________________HERRIA: _________________________________ P.K.: ______________

Egin zaitez harpide!Egin zaitez harpide!

KOMIKI

ELKARLANEAN:

STAFF:

LAGUNTZAILEAK:

Banaketa:

GGOORRAAGamesak Txinako parkeeoliko bat hornituko du

48 MWrekinHaize-merkatuan Gamesa da lider teknologiko globala,eta enpresaren azken kontratuak bere posizioabaieztatzen du. Euskal enpresak 48 MWko eskaerasinatu berri du Longyuanekin, Txinan.

Txinako talde elektrikoak 2,0 MWko hornikuntzaeskatu dio Gamesari, hainbat aerosorgailurentzat. Horidela eta, Gamesak urrian ekingo dio lanari, eta 24unitate eraikiko ditu. Dena dela, aipatutako lan hori ezda konpainia bien artean egindako hitzarmen bakarra;izan ere, azken urteetan, Gamesak eta enpresatxinatarrak 1.728 MWko hornikuntza hitzartu dute.

Txinako azpiegitura eolikoa

2000ko hamarkadan, Gamesak haize-lanak hasi zituenTxinako hainbat herri edo hiritan (zehazki, 60udalerritan); hain zuzen ere, 3.000 turbina eraiki dituazken 12 urteetan asiar herrialdean. Oro har, euskalenpresak 3.000 MW inguruko presentzia dauka Txinan;gainera, Gamesaren tituluak 1,485 euroren trukealdatzen dira akzio bakoitzeko.

Bestalde, Txinan eraikiko diren azken 24 turbinak G87-2.0 MW S eta G90-2.0 MW eredukoak izango dira.

BBEEHHEERRAABEZaren igoeraren eraginez,

erregaiak inoiz baino gehiago garestitu dira

Estatu mailan igotako BEZak eragin zuzena izan duerregaietan; hori dela eta, erregaien prezioek goia jodute Euskadin. Hain zuzen ere, berunik gabeko 95oktanoko gasolinaren batez besteko prezioa 1,478eurokoa da, iaz garai berean baino %11,90 garestiagoa.Gauza bera gertatu da A gasolinarekin, litroarenprezioa 1,306 eurotik 1,392ra igo baita; hots,urtebetean %11,41eko gorakada izan du.

Joan den hilabeteari dagokionez, erregaien ohikoprezioak igoera puntuala izan zuen, baina, iraileanaplikatutako BEZaren igoeraren ondorioz, erregaiengaineko zerga %18tik %21era igo dute Estatu osoan.

Hortaz, Espainiako Petrolio Produktuen OperadoreenElkartearen arabera, gasolinaren prezioa 3,6 zentimogarestituko da litroko, eta gasolioarena, berriz, 3,5zentimo.

Frantziako egoera

Auzokide dugun Fran -tziari begira, azken hi -la beteetako igoeragel diarazteko asmoz,hango Gobernuakerre gaiak merkatu di -tu. Jaitsiera hori zer -bitzuguneen arabera -koa da; hori dela eta,gutxienez hiru zenti -mo aurrez tuko dituztelitroko (Estatuari da -go kiona), baina, zerbi -tzuguneei dagokienagehituta, gehienez seizentimo merkatuko daerregaia.

2000. urtetik hona, Gamesak 3.000 turbina inguru eraiki2000. urtetik hona, Gamesak 3.000 turbina inguru eraikiditu Txinanditu Txinan

Anne Glover adituak Euro -paren etorkizuna ikertu duSabino Arana Fundazioakantolatutako “Rethnik Eus - kadi9” jardunaldietan.Glo verrek, zehazki, zien -tzia, ingeniaritza eta tek -nologia adarretan inberti -tzea ren aldeko apustu ar -gia egin du; “oso akats la -rria da zientzian eta iker -kuntzan murrizketak egi -tea”, azaldu du EBko ahol -kulari zientifiko nagusiak.

Era berean, neurri haue -kin “ez da aurreztea lortu -ko”, esan du Gloverrek,etorkizunean arrakastaklortzea eragoztea baino.

Eskozia, eredu

Adituak Eskoziako zientziaeta teknologiaren siste -ma ren ontasunak nabar -men du ditu; “ekoizpen-bo lumen txikia, baina era -gin handia” duen ereduadela azpimarratu du. Gai -ne ra, “Eskoziak, egun, ka -li tate handiko ikerkuntzadu, azpiegitura onak, goitek nologiako enpresak,pres tigio handiko hogeitabat unibertsitate, eta I+Gkoinbertsio maila handia”,adierazi du Gloverrek.

EAEko egoerari begira,nahiz eta I+G+b arloraBPGren %2 bideratzen den,“laguntza publikoen men pe”gero eta maizago da goe laazaldu du aholkulariak.

Erregaien prezioak %12 ingurukoErregaien prezioak %12 ingurukoigoera izan du urtebeteanigoera izan du urtebetean

32012ko Iraila €konomiarenKZ

ALBISTEAK

Nafarroako Gobernuak2013rako beste 327 milioimurriztu nahi ditu. Fo ruGobernuak aurreikusi duNafarroako ekonomiak %1,5atzera egitea, hau da, 229mi lioi euro gu txiago bil -tzea espero du. Hortaz,Es tatuarekin doi kuntza

eko nomiko batzuk zehaztuostean, esan na hi du aur -tengo aurrekon tuarekin al -deratuta 327 milioi eurogutxiago izan go dituela.

Lourdes Goicoecheapresidenteordeak adie ra zidu 2013rako gastu ez-finantzarioen muga ge hie nez

3.316 milioi euro koa izan -go dela. Hau da, 2012koabaino %7,31 ba xua goa; be -hin AHTari da gokion gastuakontuan hartuta.

“Aurrekontuakarrazionalizatu”

“Gehienezko gastua txikia -goa izango da eta horrekNafarroko Gobernua ku -dea keta arduratsua etaera ginkorra egitera behar -tzen du”, esan du JuanLuis Sanchez de Muniainbozeraileak, akordio hauLourdes Goicoechearekinbatera aurkeztean.

Ildo berean, Goicoe -chea ren esanetan, gober -nuak 2013rako onartutakogehienezko gastua “errea -lista” da eta egungo garaiekonomikoarekin bat da -

tor. “Gure helburuak betebehar ditugu; neurritasunirizpideak ezarri beharditugu, eta aurrekontuakarrazionalizatu, gizarteerrentagarritasun handia -goko sailei emanez lehen -tasuna”, gaineratu du pre -sidenteordeak.

Oposizioaren erantzuna

Nafarroako Gobernuko goikargudunen diru sari osa -garriak kentzeko foru legeproposamena aurkeztu duparlamentuan Bilduk. Koa -lizioaren arabera, beha rrez -koa da “lehenbailehen pri -bilegioak aldatzea”. Al der diabertzalearen ara bera, go -ber nuak ez die austeritateaezartzen goi kargudunei.Era berean, beste propo sa -men bat aurkeztu du fun -

tzionarioei behin-behinekoosagarri bat ezartzeko.

Bestalde, Nafarroa Baialderdi politikoak osagarribat ezartzea proposatu duEguberriko saria kentzeaordaintzeko, eta modu ho -rretan 2012ko soldata oso rikjaso dezaten Nafa rroakofuntzionario guztiek.

“2013rakoonartutakogehienezko

gastuaerrealista da”, dio

Goicoecheak

Nafarroak aurreikusi du bere ekonomiak%1,5 atzera egingo duela 2013an

Lourdes Goicoechea, Nafarroako Gobernuko lehendakariordea

2012ko bigarren hiruhile -koan, Euskal AutonomiaErkidegoko (EAE) txikizka -ko merkataritzaren sek to -rean salmenta nominalak%6,1 murriztu ziren, au rre -ko urteko hiruhileko bera -ren aldean, Eustatek eman -dako datuen arabera. Ga so - lindegiak sartu gabe, sek to -reko salmentak %7,3 jaitsiziren urte batetik bestera.

Aurreko hiruhilekoarenaldean salmenta-indizea%3,7 nominala murriztu da,urtaro- eraginak kenduta.

Elikagaien salmenta no -minalak %3,9 murriztu dira2012ko bigarren hiruhi le -koan. Gainerako produk -tue tan %9,9 jaitsi zen etaa u t o m o b i l g i n t z a r a k oerregaian %3,9 igo, betiere2011ko aldi beraren al dean.

Bestalde, elikagaientxi kiz kako merkataritzanespezializatua %5,4 jaitsizen, eta elikagaiak nagusidiren ez-espezializatuan%3. Gainerako produktuen

txikizkakoan intentsitateezberdineko jaitsierakerre gistratu dituzte Eus -tatekoek.

Prezio finkoetanmurrizketa

Hala ere, txikizkako sal -men tek %8,1eko jaitsieraerreala izan zuten aurrekourtearen aldean. 2012kobigarren hiruhilekoan EAEko

txikizkako merkata ri tzarensalmenta erreale tan %3,7kojaitsiera dago lehen hiru -hi lekoaren al dean eta ur -taro-eraginak kenduta.

Elikagaien txikizkakoanurte artekoak negatiboakizan dira bai espezia liza tuan%7,7, bai elikagaiak nagusidiren ez-espezia li za tuan,%5,2. Gainerako produktuenmerkata ri tzan, jaitsieraksektore guztietan. Etxearen

ekipamenduan %12,2ko jai -tsie ra; Pertsonaren ekipa men -duan %9,4koa; Kontsu mo kobeste ondasunetan %7,2koa,eta beste pro duktuak nagusidiren ez-espezializatuen sal -men te tan %9,3koa, beti ter -mi no errealetan.

Lurraldeka

Hiru lurraldeetan izan zi -ren jaitsierak salmentetan

termino errealetan, Biz -kaian %8,6, Gipuzkoan%6,5, Araban %6,3. EAEosoan, 2012ko lehen hiru -hilekoaren aldean, mer ka -taritzako sektorean lan du -nen kopurua %0,8 murriztu da2012ko bigarren hiruhilekoan.

Bestalde, aurtengo bi ga -rren hiruhilekoan txikiz kakosektoreko salmenta no mi -na lak %7,4 murriztu dira Biz -kaian urte artean; Gi puz -koan %5 eta Araban %3,8.


ALBISTEAK

Elikagaien salmenta nominalak %3,9 murriztu dira bigarren hiruhilekoan

Euskadiko txikizkako sektorearen salmentak%6,1 jaitsi dira bigarren hiruhilekoan

Estatuko Estatistika Ins ti -tu tuak (INE) luzatutakoda tuen arabera, Espai nia -ko ekonomia lau hamarrenjaitsi da urteko bigarrenhiruhilekoan, aurreko hiru -

hilekoko emaitzekin alde -ra tuta. Iazko epe berean,aldiz, puntu bat baino ge -hiago jaitsi da, %1,3 hainzu zen ere. INEren txos te -nak dio arrazoi nagusia

etxee tako kontsumoarenbeherakada esanguratsuaizan dela.

Bestalde, BPGaren ur -te beteko datua ez da uz -tailean aurreikusi zuena;bigarren hiruhilekoan Es -pai niako ekonomia %1 jai -tsiko zela esan zuen, eta%1,3 jaitsi da. Aurreko hi -ru hilekoarekin alderatu ta,%0,4 jaitsi da ekonomia.

Hazkunde txikia

Joan den urtean espainiarekonomia %0,4 hazi zen,INEk hasieran aurreikusi -takoa baino hiru hamarrengutxiago, erakunde horrekaurkeztutako gaurko tzea -ren arabera. Gauzak ho -rrela, estatuko ekonomiaez zen 2012ko lehenengohiruhilekoan atzeraldiansar tu, 2011ko laugarren hi -

ru hilekoan baizik. Iaz eko -no miak bi hiruhileko tanjarraian egin zuen behera.

Hots, Espainiako ekono -miak lau hiruhileko ja rraiandaramatza behera egi ten.Iazko datuekin al de ratuta,berriz, BPGk bi hiruhilekoegin ditu ja rraian behera.

Horretaz gainera, Insti -tu tuak espainiar ekono -

miak 2010. urtean izan da -ko BPGren jaitsierari bestebi hamarren gehitu dizkio.

Eskaeraren bilakaera

INEren datuek azaldu du -tenez, 2011ko emaitzetanger tatu den hiru hamarre -neko jaitsiera kanpo-eskae raren ekarpenarenemaitzagatatik eta eskae -ra nazionalaren kontribu -zio negatiboagatik izan da,azken horren emaitzak eregehiago okertu baitira,%1,7tik %1,9ra pasa baita,balio negatiboak direlakontuan izanik.

K a n p o - e s k a e r a r e nemaitza 2010eko kanpo-merkataritzaren behin be ti -ko datuen egunera tzea gatiketa 2010eko eta 2011koordainketa-balantzaren kal -ku lu be rrien gatik aldatu da.

Estatuko BPGak jaisten jarraitu du aurtengo bigarren hiruhilekoan

INEk dioarrazoinagusia

etxeetakokontsumoarenbeherakada

dela

Sektorekosalmentek%8,1ekojaitsiera

erreala izandute aurreko

urtearenaldean

Espainiako ekonomia lau hamarren jaitsi da urteko bigarren hiruhilekoan


ALBISTEAK

Espainiako Lan Ministe -rioak emandako datuenarabera, 2012ko urtarrile -tik maiatzera bitartean26.776 euskal langileriera gin die EnplegurakoErre gulazio Espedienterenbatek. Iazko epe berarekinalderatuta, kopurua de -zen te igo da: 2011ko epeberean, 12.114 beharginieragin zien.

Oro har, txosten hauenkopurua ere bikoiztu eginda denbora tarte horretan:892 dosierretik 1.659ra,alegia. Horrek erakustendu azken hilabeteetanerre gulazio espedienteakugaritu egin direla. Gai -nera, horietako askok ezin

izan diote krisiari aurreegin, eta erabaki batzukhartu behar izan dituzte:enpresak ixtea edo lanal -dia murriztea.

Herrialdeko datuak ain -tzat hartuta, aldeak daudeurteko lehen bost hilabe -

tee takoen eta iazkoen ar -tean. Aurten, Bizkaia izanda erregulazio dosier ge -hien izan dituena, 9.733,hain zuzen ere. Atzetik Gi -puzkoa (5.501) eta Araba(4.904) daude.

Sektoreka, urteko le henhiruhilekoan industriakbiltzen zuen espedienteen%44,3 Euskadin.

Kaleratzeko erraztasuna

Espainiako Gobernuak otsai -lean onartu zuen lan erre -formak erraztu egin dieenpresei dosierrak aurkez -tea, izan ere, ez dute Ad -mi nistrazioaren baime nikbehar aldez aurretik. Ho -

rre kin batera, langileakka le ratu ditzakete, hiruhiru hilekotan jarraian diru-sarrerak edo salmen takjaisten badira.

Ildo horretan, urtarri -lean eta otsailean, Jaur la -ri tzak iaz baino %57,3erre gulazio espediente ge -hia go baimendu ditu.

Industriasektoreak

biltzen dituespedientegehienakEuskadin

Enplegurako Erregulazio Espedienteakbikoiztu egin dira Euskadin urtebetean

Jaurlaritzak iaz baino %57,3 erregulazio espediente gehiagobaimendu ditu

Langabezia tasak gora egi -ten jarraitu du abuztuanEuskadin; udan aldi bate -ra ko enplegu berriak sortuohi diren arren, aurten lan -ga beziak igoera garran tzi -tsua izan du. Guztira 208.477langabe daude, hau da, uz -tailean baino 1.879 pertso -na gehiago dau de lanik ga -be Euska din. Iazko datue -kin aldera tuta, berriz, aur -ten 26.341 langabe gehia -go daude.

Lurraldeei begira, igoe rahandiena Araban izan da,%2,63 igo baita langa bezia;ondoren, Gipuzkoa (%1,44)eta Bizkaia (%1,15) daude.

Oro har, joan den urteko da -tuekin alderatuz, hiru lu -rral de historikoe ta ko etaNa farroako emai tzak nega -ti boak izan dira hil honetan.

Estatu mailan

Lan Ministerioak emanda -ko datuen arabera, azkenlau hilabeteetan beheraegin ostean, 38.179 per -tso na gehiago izan zirenlangabezian, uztaileko da -tuekin alderatuta. Beraz,abuztuan 4.625.634 langa -be izan dira Estatuan.

Iazko abuztuko datue -kin alderatuta, aldiz, lan -

ga bezia %11,98 (494.707pertsona) hazi da.

Sektoreka, langabeziazerbitzuen, industriareneta eraikuntzaren alorre -tan igo da gehien. Aldiz,langabeen kopurua jaitsiden sektoreen artean, ne -ka zaritza da lehenengoa.

Bestalde, adina kontuahartuta, 25 urtez azpikoenartean %0,92 jaitsi da, bai -na %1,02 igo da 25 urtezgo ra koen artean.

Datu hauen guztien ara -bera, Euskadi izan daabuz tuan langabeziarenbiga rren hazkunde han -diena izan duen erkidegoa,Murtziaren atzetik.

Langabezia tasak gora egin duudako hilabeteetan Euskadin

Etxeko langileak kontrata -tze ko diru-laguntzak eska -tze ko epea zabaldu du Lan -bidek, Euskal Enplegu Zer bi -tzuak. Eusko Jaurlari tzak esanduenez laguntza hau Gi zar -te Segurantzak da goe nekoema ten duen %20ari ge hitu -ko zaio, eta ur te bete ko irau -pena izan go du, eska tzenden egu ne tik aurrera. Bi mi -lioi euro ko partida jarri duLanbidek asmo horretarako.

“Laguntza-multzo ho nenbidez, betidanik ezku tu koekonomiari lotuta egon densektorea norma li zatu nahidugu”, azaldu du Javier RuizPlanifikazio eta Enplegukosailburuor deak. “Gainera,etxeko lan gileen eskubi deakuga ri tu eta sendotu nahi di tu -

gu, betidanik langile ho riek,gehienak emaku meak, inon -go babesik ga be egon dire -lako”, gaine ratu du Ruizek.

Lan-baldintzak hobetu

Eusko Jaurlaritzak hartu ta koneurri honek etxeko edo zeinlanetarako lagun tza emate -ko asmoa du, etxe ko langi -leen lan-baldintzak ho be tze -ko abia razi den erregulazio-aldaketaren barruan. Denaden, abuz tua ren 20a baino le - hena go ko alten kasuan, or -dain du ta ko kuotak ere aur -kez tu be harko dituzte. Lan bi -dek sei hilabeteko epea dau kaaur kez tutako eskaera ba koi - tza ri buruz erabakia har tzeko.

Diru-laguntzen eska tzai - leek, diru-laguntzarako es -ka bidea aurkezteaz gain,Euskadin erroldatuta dau -de la egiaztatzeko agiriaaur keztu beharko dute,lan-kontratuaren kopia bateta etxeko langilearen Gi -zarte Segurantzaren alta.

Etxeko langileakkontratatzeko

laguntzak abian jarriditu Jaurlaritzak udan

Euskadi dalangabeziaren

bigarrenhazkundehandiena izan duenerkidegoa

Bi milioi eurokopartida jarri duLanbidek asmo

horretarako

Aurreko hilean baino 1.879 langabe gehiago daude EAEn


HILEKO GRAFIKOAK

Euskal Autonomi Erkidegoko herri administrazioen defizita 2.752milioikoa izan zen 2010ean nazio-kontabilitatearen terminoetan,BPGren %4,2, Eustaten datuen arabera.

Negatiboa izanik ere, saldoak hobera egin zuen aurreko urtearenaldean, 1,3 puntuz. Inguruko herrialdeetako joera berbera da.Estatuaren osotasunean defizita 2009ko %11,2tik 2010eko %9,3rajaitsi zen, eta 27-EBn %6,9tik %6,5era.

EAEko herri administrazioen finantza-beharren murrizketa ez-finantzetako baliabideak gehiago hazi zirelako ez-finantzetakoenpleguak baino izan zen.

Aitzitik, erakundeak aztertuz gero, estatuaren erregionalizatutako ad -mi nis trazioak bakarrik izan zuen saldo positiboa 2010ean, 255 milioi.

Iturria: Eustat

Euskadiko esportazioak 5.134 milioi eurokoak izan dira 2012kobigarren hiruhilekoan. Hau da, 2011ko aldi berean izan diraesportazioen aldean, %2,2 hazi dira. Inportazioek, berriz, %17,4komurrizketa izan dute, 2011ko aldi beraren aldean, eta 3.753 miloieuroko balioa lortu dute aldi horretan. Ekoizkin ez-energetikoeninportazioen jaitsiera 10,2koa izan da.

Bestalde, EAEko kanpo-merkataritzak hiruhileko batetik besteraizan duen bilakaera desberdina izan da lurralde bateko eta bestekoesportazioei dagokienez. Bigarren hiruhilekoko esportazioek %9egin dute behera Bizkaian; Araban eta Gipuzkoan, ordea, tasapositiboak izan dira: %15,1 eta %6koak, hurrenez hurren.

Iturria: Eustat

EAEko herri administrazioek 2.752 milioi euroko defizita izan dute

2012ko ekainean %3,9 murriztu zen EAEko industria produkzioa

lan-egutegiko baldintza homogeneoetan, 2011ko hil beraren

aldean. Urtaroen eragina zuzenduta, %1,1 igo zen Euskadiko

industri produkzioa, 2012ko maiatzarekin alderatuta.

Sektoreen arabera, eta industri sektore nagusiak sailkatu ostean,

2012ko ekaineko indizearen bilakaerak Ekipo-ondasunen igoera

(%0,9) dakar, 2011koaren aldean; gainerakoetan, jaitsiera Energian

eman da batez ere, %9,5 jaitsi baita.

2012ko ekaineko hil arteko aldakuntza, 2011ko maiatzaren aldean,

bestelakoa izan da industri talde handien artean. Energia %1,2 igo

da eta bitarteko ondasunak %3,1.

Iturria: Eustat

EAEko esportazioak %2,2 hazi dira 2012ko bigarren hiruhilekoan

EAEko 44 ospitaleetan sorturiko egonaldi kopurua %3,3 jaitsi zen

2010ean. Egonaldien %72 sare publikoko ospitaleetan izan ziren eta,

ospitale horien kasuan, jaitsiera %2,6koa izan zen.

2010. urtean EAEn 44 ospitale zeuden eta horietan guztira 7.921 ohe

(2009an 7.916 ziren); hau da, 1.000 biztanle bakoitzeko batez beste

3,6 ohe zeuden. %69,3 sektore publikoari dagozkio eta gainerako

%30,7a sektore pribatuari. Asistentzia-helburua kontuan hartuta,

oheen %70,4 gaixo akutuen ospitaleetan zegoen, %21,7 psikiatrikoetan

eta %7,9 egonaldi ertain-luzeko ospitaleetan.

Asistentzia-esparruak aztertuz gero, kirurgian eta amaetxean handitu da

jarduera-bolumena. Jarduera kirurgikoa %1,9 igo zen 2010ean, hain zuzen ere.

Iturria: Eustat

Euskadiko industri jarduera %3,9 murriztu da 2012ko ekainean

Ospitaleko egonaldien kopurua gutxitu egin da 2010ean


I+G+b ALBISTEAK

Guifi.net sare ireki, libre etaneutrala da, nodoz osatuadagoena eta aukera ematenduena Internetera konek ta -tzeko auto-kudea keta eredubaten bidez. Ortue llan (Biz -kaia) bi nodo sor tze ko lehenfasea munta tzen ari dira,tokiko elkar teen laguntzaz.

Ortuellan hiru elkarteados jarri dira nodo berribat sortu eta Interne te ra -ko sarbide bat instala tze -ko. Horrez gain, informa -zioa partekatzeko barnesare bat sortuko dute.Gaue ko koo pe ratibak emandie proiek tua aurrera era -

ma teko la guntza tekno -logi koa.

“Guifi.net intranet han -di bat bezalakoa da etabaita ere balio du Internetintegratzeko iristen ez dentokietan”, azaldu du Mar -supi antolakundeko LauraMorak. Finantzaketa bideasko daude; “aukerarik es -kuzabalena litzateke era -bi ltzaileak antena eta ko -nexioagatik ordaintzea etasoberakina eskaintzea”,adierazi du Morak.

Dena dela, “badaude ko - nexioa eta gastuak par te -katzen dituzten bizila gun

edo herritarren elkar teakere”, gaineratu du Morak.

Lehenengo hastapenak

Guifi.net proiektua Kata lu -nian sortu zen 2004an, bainaazken urteotan pe nin tsulakobeste hainbat eskualdetarahedatu da eta 26.600 nodobaino gehiago barne hartzenditu une honetan. Konexioanodoz eginiko azpiegiturahorizontal baten bidez lor -tzen da; barneko sare batsor tzen dute, baina aldi be -rean Interneteko konexioaematen dute.

Euskal enpresa batzuek 11,5 milioko Hiperion

makina merkaturatuko dute

Hainbat hiritako auzu nee -tan, auzokideak hiri-baratzekomunitarioak sus tatzen aridira. Horre la, erabili da goenbaliabi de bat berreskuratueta be rrerabili egiten dute,edo kontsumo-talde auke -rakoak sortzen dituzte, lan -tzen duten horrekin be renburua kudeatzen dute nak.

Horretaz gainera, bara -tze horiek belaunaldienarteko bizikidetza-uneakbultzatzen ari dira etahezi keta eta ingurumen-balioak sustatzen dira.

Enpresen sustapena

Norbanakoarengan eta ko -munitatean sortzen dituenonurak ikusita, enprese ta -tik ere baratze horiek lan -tzea sustatzen ari dira. Ge - hie netan, enpresetako en -ple gatuek abiarazita koakdira eta bulegoetan beraie -tan instalatuak. Baratze“korporatiboak” Sillicon

Valley-n sortu zi ren, bainamundu guztian agertu di ra.Ia gehienetan, enplega -tuak berak ardura tzen dirahaiek manten tzeaz kafeahartu edo zi garreta erre -tze ko garaian.

Baratzeak baditu besteonura eratorri batzuk, pro - duktu osasungarrien kon -tsumoa indartzen du, landa-munduarekiko kontaktuabe rreskuratzen du eta ingu -rune naturala gehiago ba -lioes ten ikasten da.

Era berean, hiri-bara tzeakenplegua sortzeko beste erabat gehiago da. Bioes kolaBBK berriki argia ikusi duenproiektu bat da, 24 pertso -nari emango die en plegua.Baratze ekologiko bat daZamudioko parke zien tifikoeta teknolo gi koan, non lanegingo bai tute bazterkeriasozialeko arriskuan, enplegu-merkaturako irispide zai leandauden eta buruko gai xo ta -sunak dituzten pertsonak.

Patxi Lopez Eusko Jaurlari -tza ko lehendakariak Etor -gai Hiperion proiektuarenemaitza aurkeztu du. Guz -tira 11,5 milioi euro ingurumobilizatu dituen proiektuhonen bidez, Euskal Auto -nomia Erkidegoko makina-

erremintaren garapena etaegokitzapena bultzatu di ra,mundu mailako posizio le -hia korretara iristeraino.

Ekitaldian, Martin Gari -tano Gipuzkoako ahaldunnagusia eta Bernabe UndaEusko Jaurlaritzaren In -dus tria, Berrikuntza, Mer -ka ta ritza eta Turismo sail -bu rua ere egon dira, bes -teak beste.

Etorgai Hiperion

Etorgai Hiperion proiek -tua ren helburua makina-erremintaren euskal par -tzuer goa pieza handien -tza ko doitasunezko maki -nen munduko lehen eros -keta aukera izatea eta EAE

hazkunde iraunkorreko lu -rral de bezala bultzatzeada.

Proiektua makina han -die tan espezializatutakobost euskal enpresek osa -tu tako lan-talde batenemaitza da. Enpresa ho -riek talde-lana sustatzekoerabaki estrategikoa hartudute eta horretarako bikor porazio teknologikohan diren (Tecnalia eta IK4)laguntza izan dute; bienhelburua 'manufacturig'delako arloan euskal en -pre sen lehiakortasunamun du mailan handitzeabaita, ikerketaren, gara -pe naren eta teknologialehiakorraren transfe ren -tziaren bidez.

Makinahandietan

espezializatutakobost euskalenpresenlanaren

emaitza da

Guifi.nettelekomunikazioensare irekia iritsi

da Euskadira

Prioektuaren aurkezpenean, López lehendakaria erdian

Hiri-baratzeakenplegua etaingurugiroa

suspertzen du

Lanbide-Euskal Enplegu Zerbi -tzua ren funtzionamenduak kri -ti ka ugari jaso ditu azken urtee -tan, antolakuntzan egindakoaldaketek kaosa sortu baitute.Hori dela eta, Lanbiden lan egi -ten duten beharginak eta zer -bitzuko erabiltzaileak ez daudebatere pozik emaitzekin. Trami -ta zioetan jasandako atzera pe -nak edo sistemaren zentraliza -zioa dira alderdirik ahulenak,eta hainbat arazo sortu dituzte.

Egunero, milaka euskal he -rri tar hurbiltzen dira Lanbideralaguntza bila, baina erantzunaez da beti positiboa izaten; izanere, itxaron zerrenda, gune de -se rosoa edo sistemaren motel -ta suna izan dira kritika gehienizan dituzten gaiak.

Zerbitzuaren ahuleziak

Eusko Jaurlaritzak ez du fitxarikmugitu Lanbiden dagoen anto -la kuntza arazoari amaiera ema -teko; hori dela eta, presta kun -tzaren aldeko kanpaina egitensaiatuko da orain, 110 milioieuro bideratuz. “Gizarte mailanondorio larriak izango dituJaurlaritzaren jarrerak; Lanbi -deren funtzionamendua hankazgora dago, zerbitzuaren eskain -

tza penagarria da eta enpleguabilatzen duen jendeari ematenzaion arreta ez da nahikoa”,azaldu du LAB sindiktuak.

Ildo berari jarraituz, langileeta erabiltzaileak ados daudeakats bat aipatzean; “bulegoe -tan pribatutasun falta dago,bata bestearen ondoan daude,eta edozein bezeroren arazoaedo eskakizuna ondokoak en -tzun dezake”, salatu dute zen -bait sindikatuk.

Prestakuntza aukerak igo

Bestalde, Lanbidek ikastaro-deialdi berria ireki du; langa be -zia egoeran dauden 7.141 la gu -nen tzat izango da, eta, deialdihonekin, Eusko Jaurlaritzak 25milioi eurorekin indartu nahi duprestakuntzaren aldeko apus -tua. Hain zuzen ere, 2012an,Lan bidek 110 milioi euro bide -ra tuko ditu bere programe ta -rako; horrek esan nahi du %14kogehikuntza egon dela aurrekourtearen aldean. Hau da, 2011nbaino 13,4 milioi euro gehiagoizango dira.

Eusko Jaurlaritzako Enplegueta Gizarte Gaietako sailburuGemma Zabaletak ‘Euskadi Ere -dua’ aipatu du deialdia aurkez -

tu zuen mintzaldian. Zabale ta -ren aburuz, Estatuko gainerakotokietan dagoenaren kontrakoaegiten ari gara Euskadin; “gai -ne rako erkidegoetan aurrekour tean prestakuntzarako bide -ra tu ziren 100 eurotik 47 eurorapasatu direla oraingoan. Euska -din, ordea, 100 eurotik 114 eu -ro ra pasatu gara”, azaldu dusail buruak.

“Estatuko gainerako tokie ta -ko %53ko mozketaren aurrean,hemen %14 handitu dugu Euska -di ko enplegu-eskatzaileak etalan gileak prestatzeko inber tsioa”,gaineratu du Zabaletak. Ildo be -rean, sailburuak dio “orien tazioaeta prestakuntza di rela Lanbi -deren zutabeak, eta are gehiagojasaten ari garen krisi ekonomikolarriko egoera honetan”.


ERREPORTAJEA

Lanbidek 2011nbaino 13,4 milioi

euro gehiagoinbertituko dituprestakuntzan

Lanbide zerbitzuaren kaosakarazoak sortu ditu erabiltzaile

eta langileen artean

Enplegurakoeskualdeko

planen bigarren fasea

Lanbidek eskualdeko enplegu-planenlaguntza jasotzeko eskabideak aurkez -teko epea ireki du. Bigarren faseraaurkeztuko diren proiektuetarako 14milioi euro jarri ditu Euskal EnpleguZer bitzuak, eta, ildo horretan, proiek -tuak edo egitasmoak martxan jartzekoazken eguna azaroaren 23a da.

Ekonomia eta lana “dinamizatuko”dira, eta proiektuek bi urteko iraupenaizan dezakete gehienez.

Herriko lana sustatu

Lehenengo faseari dagokionez, joanden uztailaren 23an bukatu zen, eta,bertan, 251 udalerrik, mankomunitateketa taldek parte hartu zuten. Eraberean, denek izango dute aukeraLanbiderekin batera beren herriko lanaeta ekonomia bultzatzeko programa etaproiektuak lantzeko.

“Programa honen funtsezko xedeada herri bakoitzak sor ditzala lan pos -tuak, bertan dauden gorabeheren ara -bera, bertan baitakite beste inon bainohobeto zer egin behar den bertako en -presak eta ekoizpen-sarea dinamiza tze -ko", adierazi du Gemma Zabaleta sail -buruak.

Lurraldearen arabera

Lurraldez lurralde, ekimen honek 7,89milioi emango dizkio Bizkaiari, 3,75milioi Gipuzkoari eta 2,37 milioi Arabari.Horretaz gainera, enplegua bultzatzekoeskualdez eskualdeko planen programak,finean, Euskadiko eskualde guzti-guztietako enplegua bizkortu nahi du.

Lehenengo fasean 251 udalerrik edo erakundekparte hartu zuten

Lanbideren itxaron zerrenda edo sistemaren moteltasuna izan dira kritika gehien izan dituzten gaiak

Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuak langabezia tasa murriztearen aldeko apustuaegingo duela ziurtatu du, izan ere, 2012an hainbat prestakuntza-deialdi eta proiektu

aurkeztu ditu langabeei bideratuta. Eusko Jaurlaritzak 25 milioiko deialdia antolatu duLanbideren eskutik, langabezian dauden euskaldunak prestatzeko. Oro har, Euskal

Enplegu Zerbitzuak 110 milioi euro bideratuko ditu aurten egitasmo mota hauetarako

Programarenfuntsezko xedea da

herri bakoitzaklanpostuak sortzea



ERREPORTAJEA

Hilabete honetan sartu daindarrean Gobernuak onar -tutako BEZaren igoera;goiz izan daiteke ondorioeiburuz hitz egiteko, bainaekonomialari eta adituuga rik diote igoera berrihonek eztanda handia eka -rriko duela familientzat.Egoera ekonomiko kaska -rrari (langabezia tasa, sol -da ten murrizketak edo la -naldien etenaldia) produk -tu gehienen prezio igoerahau gehitu behar diogu.

Hain zuzen ere, BEZa renigoerak batez beste urtean600 euroko kostua ekarrio

dio familia bakoitzari, Era -bil tzaileen ErakundeenKon federazioaren arabera.

Kontsumitzaileen joeraeta jarrera

EKA/OCU kontsumitzai leeneta erabiltzaileen elkar tea -ren hitzetan, igoerak “era -gin handia izango du kontsu -moan, batez ere fa miliaaskok jasaten duten egoerazaila kontuan izan da, hila -betea igarotzeko ara zoekin,soldata jaitsie re kin, lanpos -tuen galera re kin eta langa -beziaren igoerarekin”.

Kontsumitzaileen elkar -teak azpimarratu du irai leankontsumoak “atzera egingo”duela, prezioak igo tzen di -ren bakoitzean jen deak gu -txiago kontsu mi tzen duela -ko, beraien esanetan. Horide la eta, OCUk dio “ardu -raz” kon tsumitzea garran -tzi tsua dela, soilik beharrez -koa dena erosiz eta aurre kon -tu bat eginez, “bat-batekoerosketak saihesteko”.

Denden ekimenak

Hori dela eta, enpresahandi batzuek igoeraren

zati bat (edo osoa) berengain hartuko dutela ziur -tatu dute; horien arteanMercadona supermerkatuadago. Konpainia hori ga rai -le ateratzen ari da krisiapresente egon arren. BEZez duela igoko aitortu du,orain arte lortu dituenetekinak direla eta.

Era berean, Inditex tal -deak (Zara edo MassimoDutti dendak barruan dau -de, besteak beste) azaldudu bere produktuen pre -zioek ez dutela jasangoBEZaren gehikuntza. Gai -nera, Mango eta Cortefieletxeek lehiakidearen urra -tsak jarraituko dituztelajakinarazi dute, merka tua -ren zati bat bereganatuahal izateko.

Gauza bera gertatzenda Eroski, El Corte Inglés,Carrefour edo Ikearekinere; horiek ez dute argitu

BEZaren zenbatekoa beregain hartuko duten, baina,kopuru osoa kargatu beha -rrean, zati bat soilik lepo -ratuko die kontsumi tzai leei.

Oro har, adituen abu ruz,hasiera batean enpre sa edodenda guztiak zuhu rrakizan go dira igoera re kin, bai -na, denborarekin, “luze ga -be hobe esanda”, BEZarengehikuntza ospe tsuak eragi -na izango du kontsumi tzai -leen poltsi koe tan.

17 puntuko igoera

Produktu gehienen BEZa igoegingo da, baina gehikun -tza handiena eskola-materialak jasango du,%4tik %21era bitartekoa,hau da, boligrafoek, kar -petek, eskola-liburuek etaabarrek 17 puntuko igoerajasango dute. Horren on do -rioz, ikasturte hasiera inoizbaino lehenago hasi da aur -ten, BEZaren igoe ra re kinalarmak piztu baiti ra.

Dena dela, zerbitzu ba -tzuen prezioak abuztuanhasi dira igotzen, gasaren,argindarraren, telefonoa -ren edo uraren fakturak,esaterako.

Sektoreko iturriek adie -razi dutenez, BEZ zergarenigoera hori are gehiago an -tzemango dute ikaste txe ek.Horiek erosi behar izatenduten materiala %60 ga -

Igoerak batezbeste urtean600 euroko

kostuaekarriko dio

familiabakoitzari

BEZaren igoeraberriak eraginnegatiboa izango dukontsumoarengan

Rajoyren gobernuak, diru-bilketa handitzearen helburuarekin, BEZaren igoera orokorra

ezarri du irailetik aurrera. Duela bi urte Zapatero presidente ohiak igoera entzutetsua

gauzatu zuen bere legealdian, eta oraingoan popularrek jarri dute indarrean gehikuntza

berria. Zehazki, BEZ zerga orokorrak hiru puntuko igoera jasan du (%18tik %21era),

eta, ondorioz, zerga gehienak nabarmen handitu dira

OCUk dio igoerak eragin handia izango duela kontsumoan

- Supermurriztua (%4an geratzen da)

Talde honetan dauden produk tuek ez dute igoerarikjasango, bere horretan geratuko baitira momentuz,oinarrizko produk tutzat hartzen direlako: ogia, es nea,gazta, arrautzak, baraz kiak, fruta, botikak, liburuak…

- Murriztutik orokorrera (%8tik %21era)

Hilabete honetatik aurrera zerga orokorra hiru puntuigoko da, baina badaude produktu batzuk lehen BEZmurriztua zeukatenak eta gaur egun orokorreragehitu direnak, hots, 13 puntu igo dira bat-batean.Multzo honetan sartzen dira, besteak beste: ilea -pain degiak, gimnasioak, lore-dendak edo kultura -rekin lotura duten ikuskizunak.

- Zerga murriztua (%8tik %10era)

BEZ murriztua bi puntu igoko da. Talde honetanelikagai gehienak sartzen dira; gainera, ostalaritza

sektorean ere gehi kuntza hau ezarriko da. Horre -taz gainera, produktu eta zer bitzu hauek pairatudute bi puntuko igoera bera: haragia, arraina,garraioa, freskagarriak, olioa, kafea, pasta…

- Zerga orokorra (%18tik %21era)

Duela bi urte bi puntu igo ziren produktu eta zer -bi tzuek beste hiru puntu egin dute gora. Talde ho -ne tan daude, besteak beste, argindarra, gasa, te -le fonoa, jan tziak, oinetakoak edo etxe bizi tzarakoekipamenduak.


ERREPORTAJEA

BEZaren igoeraren taulaBEZaren igoeraren taula

Terrasauro - El Valle de los Dinosaurios:

res tiago ordaindu beharkodute. Gainera, Rajoyrenmu rrizketen ondorioz, ikas - tetxeen aurrekontua nabar -men txikituta dago jada.

%21eko zerga ordain du -ko duten bestelako pro duk - tuak ere badaude, bai na,kasu honetan, hiru pun tuigo dira; hori da ta bakoa -ren, alkoholaren edo kos -me tikoen kasua, bes teakbeste. Zinemara joa teaedo hileta-zerbitzuak eregarestiagoa izango dira,%8tik %21era. Ilea pain de -giak ere azken multzo ho -rretan sartzen dira.

BEZ supermurriztua zuten produktuak izan dira igo ez diren bakarrak

Enpresabatzuek

igoeraren zati bat edo osoa bere gain

hartuko dute

Irailean hasi gara produktuen BEZa garestiago ordaintzen, izan ere, Gobernu zentralak ezarritako gehi kuntzaorokorraren ondorioz, kontsumitzaileek pixkanaka prezio igoeraren pisua nabarituko dute. BEZaren igoeraberria (bigarrena bi urtetan) gertutik ezagutzeko eta produktu desberdinetan izango duen eragina ezagutzeko,hurrengo eskema osatu dugu:


ELKARRIZKETA

Zein da Ezkerraldeko egun -go merkataritzaren egoera?

Azalera handiko merkataritza-guneen gehiegizko erai -kun tzak eragin zuzena izandu saltoki txikiengan; ho -rren ondorioz, beste arra -zoi batzuen artean, sal -men tak jaitsi egin dira etadenden itxierak igo.

Oro har, Ezkerraldekoegoera ekonomikoa ez daoparoa; krisialdiak gogorjo du Sestaon, adibidez,non langabezia-tasa %30erairisten den. Hori dela eta,uste dugu zerbait egin be -har dugula, eta, ildo ho -rre tan, Eusko Jaurlaritzariikerketa bat egitea propo -sa tu genion, Ezkerraldekodatuak eskuratzeko:langabezia-tasa zehatza,denda edo saltokien ko pu -rua, industriaren eragina…Udalerri bakoitzak bereestatistika eskuen arteanizatea da helburua, egoeraaldatzeko eta irtenbideakaurkitu ahal izateko.

Horren harira, zein izandaiteke irtenbidea?

Kontsumitzaileen eskaeraere aztertu beharko dugu.Azkenean, ikerketaren emai - tzekin irtenbideak bilatuahal izango ditugu gureegoera hobetzeko. Horre -ta rako, bilera bat egin du -gu herri guztietako ordez -ka riekin, merkatari elkar -te guztiekin, Eusko Jaurla -ri tzako ordezka rie kin, etaTxema Vázquez eta Pedro

Camporekin (CEBEK etaCECOBIren or dez kariak, hu -rrenez hu rren). Bilera horiabia puntua izan behar da,eta, hortik aurrera, denonkonpromisoa ezinbestekoada egoera aurrera ateratzeko.Beste eskualdeetako herri ta -rrak erakarri behar ditu gu,eta, hori lortzeko, tu ris moabultzatu behar du gu eta es -kain tzeko ditugun gauza onguztietatik onura lortu.

Zein izan daiteke bideazo naldeko turismoa bul -tza tzeko?

Elementu erakargarri ugaridauzkagu gure inguruan,adibidez, Bizkaia Zubia,Santurtziko arrantza-portua,Abellanedako Batzar Nagu -siak Sopuertan, LoizagaDorrea Rolls Royce autoenerakusketarekin, eta abar.Gainera, tamalgarria daBilboko eta Bizkaiko jendeaskok gure eskualdea ezezagutzea. Erakarpen uga -

ri dauzkagu eskaintzeko,eta, agian, ez gara saltzai -le onak izan, beharrizanikizan ez dugulako edo arre -ta beste arazo batzuetanjarri genuelako.

Beste alde batetik, Biz -kai osoan etekin handiakema ten dituzten erakar penugari dauzkagu gure es -kualdean: Bilboko Por tua,Petronor enpresa, lan tegisiderome talurgia koak, BECedo Bizkaia Zu bia, esate ra -ko, eta uste du gu erakun -

deek ez gai tuz tela beharbeste kon tuan hartzen, na -hiz eta guk eman diogun ja -ten herri honi.

Gainera, Ezkerraldekosal menta kopurua %25jaitsi da 2008an krisialdiaage rian azaldu zenetik;nola egin aurre emaitzaezkor honi?

Herri bakoitzak bere beze -roak izan ditzan saiatubehar gara. Zertarako ba -lio du Santurtzik Portuga -leteri bezeroak kentzea?Kanpoko bezeroak erakarribehar ditugu, eta horretanegin behar dugu lan. Guz -tien probetxuagatik lanegin behar dugu, eta gureartean ez lehiatzeko for -mu lak bilatu behar ditugu.Adibidez, Ezkerraldean etaMeatzaldean erosketa bategiten den bakoitzean,mu seoak bisitatzeko sarre -rak, Bizkaia Zubiaren goikopasabidea bisitatzeko sa -

rre rak edo edaria eta pin -txoa hartzeko gonbida pe -nak ematea pentsatzen arigara. Etorkizunean pentsa -tu behar dugu, eta ez geu -rean, baizik eta geureseme-alaba eta ilobenean,hemen bizi eta lan egitekoaukera izan dezaten. Argidaukagu ezin garela geldi -rik geratu. Behintzat, saia -tu egin behar gara.

Zure aburuz, zein izanbe har da erakunde publi -koen zeregina edo bete -beharra Ezkerraldeaneko nomia sustatzeko?

Publiko-pribatuak direnen presak sortzea aukerabat izan daiteke; kasu ho -netan, Cebek taldearen la -guntza beharrezkoa izan golitzateke, baina enpresa -bu ru hauek ez dute inber -tsiorik egingo bermeakage rian ez badaude.

Horrez gain, guztiokdakigunez, une honetanadministrazio publikoak ezdu dirurik edo kapitalik,baina ez da hori guk eska -tzen duguna, lan tek ni koaerrazteko tresnak baizik,baimenen malgutasuna,esa terako. Enpresak edoka pital pribatua bilatu be -har ditugu, eta, horreta ra -ko, ezinbestekoa da lagun -tza publikoa edo erakundehauen interesa. Gaur egun,laguntza ekonomikoa eska -tzea ia pentsaezina da,baina, behintzat, lan edobai men batzuen errazta su -na eman dezakete.

“Gurezonaldeko

herrien arteanez lehiatzeko

formulakbilatu behar

ditugu”

MONTxU MARTíNEZBizkaiko Ezkerraldendako presidentea

Ezkerraldea eta Meatzaldea Bizkaiko eta Euskadiko ekonomiaren eragile izan dira. Denbora pasa ahala, egoera ekonomikoak okerrera egin du, eta, epe laburrean edo ertainean, ez dago hobetzeko itxaropenik.

Langabezia-tasa %25ekoa da, eta etorkizuna oso beltza da. Gauzak horrela, Ezkerraldendako (Ezkerraldeko eta Meatzaldeko herri guztietako merkatari elkarteak biltzen dituen federazioa) presidentearekin, Montxu Martínezekin, bildu gara egoera aztertzeko eta etorkizuneko ideiak edo planak ezagutzeko.

“Jaurlaritzarekin bilera historikoa egindugu, izan ere, herri guztien ordezkariaketa merkatari elkarteak izan dira bertan”

Jaurlaritzarekin egindako bileran, Montxu Martínez lehenengo ilaran dago (bigarrena eskuinetik)


“Berehalako erreforma” egin nahi du Valdis Zagorskis EBkoEnplegu ataleko ordezkariak; beraren ustez, egungo pentsio-sistema “luxua” da, eta horrela jarraitzea ez dela iraunkorraadierazi du.

Gauzak horrela, Zagorskisek dio europarrek lan gehiagoegin beharko dutela, gehiago aurreztu eta erronkademografikoei gogor eutsi, pentsio orekatua lortu nahiizatekotan.

Prestazio baxuagoa

EBko ordezkariak bi aukera adierazi ditu: alde batetik, “langehiago egin, orduak batu eta erretiroan diru-laguntza de -zen te eduki”; bestetik, “orain arte bezala lan egin, bainaprestazio baxuagoa izan erretiro adinean”. Horiek izan diraZagorskisek proposatutako aukera biak; “oreka aldarrikatubizitza aktiboaren eta erretiroaren artean, betiere, asegurupribatuak kontuan hartuz”, ohartarazi du politikariak.

Oro har, adituak apustu argia egin du erretirorako adin“malguagoaren” alde. Beraz, EBko ordezkariak dio erre -tiratuek pentsio altuak jaso behar dituztela, “adin sektorehorren pobrezia ekiditeko”; baina, era berean, “egokiak etairaunkorrak” izatearen alde agertu da, “sistema bideragarriaizan dadin”.

Valdis ZagorskisEuropar Batzordeko

Enplegu eta Gizarte

Gaietako Zuzendaritzako

ordezkaria

MMuurrrr iizzkkeettaa ggeehhiiaaggoo eerrrreettii rrooaann Turista asko Livermore udalerrira (Kalifornia) abiatzen dirahango suhiltzaile etxeko bonbilla ikusteko; izan ere, 1901.urtetik dago piztuta, eta iraupen luzeena duen argiartifiziala da. Azkenaldi honetan, hainbat eztabaida sortudira zaharkitzapen programatuaren inguruan. Orain, gai -nera, Benito Murosek, betiereko bonbillaren asma tzaileak,gehiago irauten duten produktuak aldarrikatzen ditu, etahoriek merkaturatzeko prest agertu da; “betiereko bon -billak, adibidez, mende bat baino gehiago iraun dezake”,azaldu du Murosek.

Horren harira, bere asmakuntzaren bermea 25 urtekoadela azpimarratu du, “kontuan izanik 24 ordu piztutadagoela, eta, ziurrenik, denbora luzeagoa iraun dezakeelaoraindik”.

Iraungitze-data

“Duela urte batzuk, etxetresna elektrikoek hamarkada osoakirauten zituzten; baina, orain, lau urtetik zortzi urterabitartean irauten dute soilik”. Dena dela, adituaren aburuz,egungo teknologiari esker, eta “behar bezala erabiliz,zaharkitzapen programaturik gabe, hozkailu batek 70 edo 80urteko iraupena izan beharko luke”.

Honen guztiaren atzean, Murosen iritziz, erakundeakdaude; “Europaren kasuan, produktu elektrikoen bermea biurtekoa da, gehienez jota; hortaz, Legeak zaharkitzapenprogramatua babesten duela esan dezakegu”.

Benito MurosBetiereko

bonbillaren

asmatzailea

ZZaahhaarrkkiittzzaappeenn pprrooggrraammaattuuaa

ADITUAREN IRITZIA

Iñaki Moya sukaldaria dajate txe berezi honen burua.30 urte igaro ondoren, IkeaGasteizko jatetxe esangura -tsue netakoa da oraindik ere.Bezero guztien nahiakasetze ko, mota askotakojan tokiak daude: taldehandiak, bikoteak, lan-batzarrak edo bestelakoospakizunak har ditzake Ikea jatetxeak. Gune priba -tuak ere baditu, eraiki na rengoialdean; zortzi per tso -narentzako toki ezin ho bea,hain zuzen ere.

Upeltegiari dagokionez,Ikean ardoak garrantzihandia du; edari hau begi -runez zaintzen dute, etasotoan gus tu guztietarakoardo-sorta dute.


TEKNOLOGIA

ARDOAK

JATETXEA

Marko digitalakIrudi edo argazki batzuk gurekineramatea gustuko izaten dugu:

diru-zorroan edo etxeko sarre ran,familiaren, lagunen edo geureirudiak izan ohi ditugu. Dena

dela, argazkiak inprima tzea geroeta gares tiagoa iza teaz gain,modaz pasatu dela ere esan

dezakegu. Etxe mo der noaskotan, marko berritzaileak

jartzen dituzte orain, non modudigitalean hainbat argazki tar te -katzen diren; horrela, ez da ba -ka rra aukeratu behar, eta, gai ne -

ra, hainbat koadro izan be ha -rrean, bakar batean argaz ki ugari

sar ditzakegu. Giltza rian era -mateko aukera ere badago.

Bere irudia ez da oso ona edo kalitatezkoa, baina udan hobeto sartzen da edari hau. Ardoa gaseosaapur batekin nahastu, eta edari freskagarria izango dugu. Errezetak ez dauka sekretu handirik, bainaegun eguzkitsuetan oso ondo sartzen da, eta janariarekin batera hartzeko aproposa izan daiteke.

Hala ere, udako ardo beltza egiteko, ardoaren ezaugarri batzuk kontuan izan behar ditugu: frutazaporea besteen gainetik gailendu behar da, tenperatura baxuetan gorde daitekeen ardoa izan beharda eta ehundura gozo eta leuna izan behar du. Adibide batzuk:

8877,,1155 €€€

SSoonnyy DDPPFF--CC7700AA

Udako ardobeltza

http://www.pixmania.com

www.todovino.com

7 hazbete (LCD)16:10 formatua

4444,,9900 €€

EEnneerrggyy FF77002200

EEEllleeeccctttrrr iiiccc BBBllluuueee

7 hazbete16:9 formatu panoramikoa

2200,,2255 €€

GGii ll ttzzaarr ii mmoottaa

1,5 hazbete8 MB-ko barne-memoria

Ikea jatetxea

12 VoLts12 VoLts

EkoiZLEa: EkoiZLEa: CabernetSauvignon, Callet,Merlot eta Syrah

JatoRRi iZEna:JatoRRi iZEna:Mallorca

PREZioa: PREZioa:

1133,,9955 €€

sEMBRosEMBRo

Mahatsa:Mahatsa:Tempranillo

JatoRRi iZEna:JatoRRi iZEna:Ribera del Duero

PREZioa: PREZioa:

88,,4455 €€

Casa CastiLLoCasa CastiLLoMonastRELLMonastRELL

Mahatsa:Mahatsa:Monastrell

JatoRRi iZEna:JatoRRi iZEna:Jumilla

PREZioa: PREZioa:

66,,7700 €€

- Hegaluzea gereziekin, antxoak eta bioletazko mostazadun pizza- Izkiratzarren ‘socarrata’- Legatz solomoa saltsa berde eta txirlekin- Azpizuna Modenako zukuarekin, patata

purearekin eta fruitu lehorren krokantiarekin KKAARRTTAA

Harremanetarako datuak:Gaztela kalea 27

01027 Gasteiz

Tel.: 945 144 747

www.restauranteikea.com


AISIALDIA

SUDOKUEKONOMIA HIZTEGIA

Estresari aurre egiteko hileko proposamena

Buruari gogor eutsi eta ebatzi sudoku hau

LANESKAINTZAK

ERANTZUNAK

UMEAK ZAINTZEKO ETAETxEKO LANAK EGITEKOPERTSONA BATPertsona euskaldun batbehar da, umeak eskola -ra eramateko eta zain -tzeko eta etxeko lanakegiteko, aste bi goizezeta bestea arratsaldez.Astean hamar ordu. Has -teko: irailaren 10ean.230 euro hileko soldataizango da. Txorierrin bi -zi tzea baloratuko da etabeharrezkoa da espe -rien tzia izatea.

ETxEKO ENPLEGATUAUmeak zaindu eta etxekolanak egin. Ezinbestekobaldintzak: eskualdekoaizatea, euskera jakitea,esperientzia edukitzeaantzeko lanetan. Lanaldi-mota eta ordutegia: goi -sez eta arratsaldez etalarunbatetan goisez.

EUSKAL DANTZAIRAKASLEAEuskal dantza taldea era -mateko irakaslea. 18 ur -te beteta izatea, eus karamenderatzea ezinbeste -koak izango da. Balora -tuko da: esperientziaiza tea, ega edo balio ki -dea, herritarra izatea.Urrian hasteko, astelehe -netik ostiralera 17-19 eraeta larunbatetan 15-17etara. Denbora mugatua,lanaldi erdian kontratua.

INKESTATZAILEAZarauzko zonaldean in -kes tatzaile lana buru tze -ko persona bilatzen duempresa batek. EuskoJaur laritzako Osasun sai -le ko inguruko inkestakizango dira. 8 orduko la -nal dia, 850 euro hilerosol data gordina izanik.Kon tratuaren iraupenaurritik 2013ko otsailaraar te izango liteke. En -pre sak eskatzen du langi -leak bigarren mailakoikas keten titulazioa iza -tea, eta gutxienez 6 hila -beteko esperientzia mo -ta honetako kargu ba -tean. Zonaldean egoitzaizatea baloratuko da.

SUKALDARIAAlgortako (Getxo) jatetxebatek esperientzia duensukaldari berri baten be -harra dauka. Egunekome nue tan edota kartanesperientzia izatea balo -ratuko da, ostalaritzakoikas ketak ezinbestekoakdira. Kontratua urtebe te -koa izango da, lanaldioso rako. Soldata 1.800eu ro ingurukoa izanik.

EEUUSS KKAARR AA // GGAA ZZ TT EELLAA NNIIAA // IINNGG EELLEESSAA

UGARITU = AUmENTAR = To INcREASE

oSoTASUN = INTEGRIdAd = INTEGRITy

HERSTURA = AUSTERIdAd = AUSTERITy

GAURKoTU = AcTUALIZAR = To bRING Up

bAImENdU = pERmITIR = To ALLow

ERREGAI = combUSTIbLE = FUEL

oRdAINKETA = pAGo = pAId

bERUN = pLomo = LEAd

TURTUKI = TURbINA = TURbINE

ERRoLdATU = cENSAR = To REGISTER

HoRNITU = SUmINISTRAR = To SUppLy

URGAZpEN = ASISTENcIA = ASSISTANcE

GoIA jo = TocAR TEcHo = cEILING

ZERbITZUGUNE = ÁREA dE SERvIcIo = SERvIcE AREA

SoRGAILU = GENERAdoR = GENERAToR

Lan eskaintza gehiago Lanbide.netEuskal enplegu zerbitzuko webgunean.

Zenbat denbora emanduzu sudokua ebazteko? Hona hemen erantzunak.

Etxeko txikiekin asteburu zoragarriapasa dezakezu Madrilgo WarnerParkean, baina aukera hau ez dabakarrik umeek gozatzeko, nagusiekere ondo pasatuko baitute parkehonetan. Adina ez da kontuanhartzen; ekintza, atrakzio etaikuskizun ugari daude, pertsonaororentzat.

Familia osoarentzat

Zirrara handia sortzen dutenatrakzioak daude; horiek,batez ere, helduen tzat dira.Adibidez, sortu berri denikuskizunak ikara du ardatz.‘Beldurrezko Tunela’ duizena, eta, tunel berezi

horretan, pertso -naia ikaragarriak aurkitukodituzu. Ez galdu aukera!

Sarreraren prezioa

Prezioari dagokionez, sarre -ra erosteko orduan hainbatdeskontu edo beherapenaurki ditzakegu:

+ Erosketa online egi tea ga -tik %10eko deskontua.

+Lau izarretako hotelarekin batera biegunetarako sarrera prezio baxuan.

+ Bi egun jarraian sartzeagatik,biga rren egunean deskontuaipaga rria.

+ Eskola edo taldeentzat preziobaxuagoa.

Dena dela, kontuan izan behar du -zu helduen sarrera 40 euro ingurukoadela, baina eskaintzetakoren bat apro -betxatuta, erdia ordain dezake zula.

Enpresa albisteak eta ekonomiaren bilakaera interesatzen al zaizkizu? Har ezazu parteEnpresa albisteak eta ekonomiaren bilakaera interesatzen al zaizkizu? Har ezazu parteekonomiaren eremuko euskarazko lehen elkargo digitalean. Bultza dezagun euskara!ekonomiaren eremuko euskarazko lehen elkargo digitalean. Bultza dezagun euskara!

Ikea jatetxea

Madrilgo Warner Parkea

HARREMANETARAKO TELEFONOA: 94 421 30 31WEBGUNEA: www.ekonomiarenkz.euE-MAILA: [email protected] HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila, 48080 BilboEUSKARAREN ARDURADUNA: Labayru IkastegiaEGILEA: Leizaola Elkartea - MediaguneHARPIDETZAK: 94 421 30 31 telefonoan.

Ekintza honek Bizkaiko Foru

Aldundaiaren Kultura Sailaren

laguntza jaso du.

€konomiarenKZEuskal Ekonomiaren Kazeta

2012ko Iraila

Documents

Ekonomiaren kz