Embed Size (px)
Citation preview
1
Ekonomska statistika (Makroekonomski računi i modeli)
-uvodno predavanje
Prof.dr Maja Baćović 29.09.2020.
2
Ekonomska statistika – cilj predmeta
n Kvantifikacija makroekonomskih transakcija i analiza međuzavisnosti na makro nivou
Tržište faktora p r o i z v o d n j e
Finansijska tržišta
Tržište finalnih p r o i z v o d a
Država
Kompanije Domaćinstva
Kupovine faktora proizvodnje
Investicije
Kupovine države
Porezi
Dohodak
Privatna štednja
Potrošnja Prihod
kompanija
Javna štednja
Kružni tok dohotka u ekonomiji
3
Pitanja?
n Da li je proizvodnja ove godine veća od prethodne? Jesmo li u fazi rasta, stagnacije ili recesije?
n Kakva su očekivanja u narednih nekoliko godina? Kolike su investicije danas? n Da li su plate smanjene ili se očekuje njihov rast? Da li životni standard raste? n Da li ću lakše/teže naći posao? Kolika je nezaposlenost? n Koliko poreza ću morati da platim? U kom pravcu se kreće fiskalna politika? n Ukoliko se poveća porez na dohodak, kako će to uticati na potrošnju i
investicije? n Na kom su nivou kamatne stope? Kolike kamatne stope očekujemo sledeće
godine? U kom se pravcu kreće monetarna politika? n Cijene? Kolika će biti inflacija? n Što se dešava sa deviznim kursom? Da li će moj odmor u SAD-u biti jeftiniji ili
skuplji sledeće godine? Ili je moža bolje putovati u Rusiju jer vrijednost rublje pada?
n Bilježe li strane investicije rast ili kapital odlazi iz zemlje? n Ako dođe do rasta cijene nafte, kako će to uticati na cijenu hleba? n Poskupila je električna energija. Kako se to odražava na cijene ostalih
proizvoda?
4
Sadržaj I. Statistika
1. Makroekonomski indikatori i analiza 2. Sistem nacionalnih računa
III. Makroekonomska analiza Ekonomija u kratkom roku
n Agregatni makroekonomski modeli n Funkcija potrošnje n Funkcija investicija n Modeli fiskalne politike n Modeli otvorene privrede n IS-LM Model zatvorene ekonomije n IS-LM Model male otvorene ekonomije (Mundell-Flemingov model) n Modeli monetarne politike n Modeli agregatne ponude
Ekonomija u dugom roku 1. Modeli rasta
V. Strukturna analiza 1. Input-output tabele 2. Međusektorski modeli i analiza
5
Literatura
Osnovna literatura:
n Veselin Vukotić: Makroekonomski računi i modeli, CID, Podgorica, 2007.
Alternativna literatura:
n Olivier Blanchard: Makroekonomija, Mate, Zagreb, 2005. (prevod)
n Mate Babić: Makroekonomija, Mate, Zagreb, 2006.
6
Način polaganja
n Konačna ocjena na ispitu se formira sumiranjem ostvarenih bodova na kolokvijumu, eseju i finalnom ispitu.
Max broj bodova
Kolokvijum 45
Esej 5
Završni ispit-test 50
Ukupno 100
7
Kriterijum ocjenjivanja
Ostvareni broj bodova Ocjena 90-100 A 80-89 B 70-79 C 60-69 D 50-59 E 0-49 F
8
Način organizovanja kolokvijuma i završnog ispita
n Kolokvijum se polaže pismeno
n Završni ispit se polaže pismeno
9
Detaljnije informacije
Kolokvijum n 45 pitanja (jedno pitanje – 1 bod) n Trajanje 60 minuta n Materija: poglavlja 1-5.4, 6-9 poglavlje
Završni ispit – pismeni dio
n 50 pitanja (jedno pitanje – 1 bod) n Trajanje 60 minuta n Materija: kompletno gradivo
10
Detaljnije informacije
ESEJ q Esej na zadatu temu (do 2000 riječi) q Rok za predaju: 30. decembar 2020. godine q Esej je potrebno pisati „svojeručno“
Okvirne teme:
n Makroekonomski indikatori u Crnoj Gori n Makroekonomski indikatori u EU n Fiskalna politika u Crnoj Gori
q Budžetski rashodi q Budžetski prihodi q Poreski sistem
n Monetarna politika u Crnoj Gori n Bilans plaćanja Crne Gore
q Međunarodno kretanje roba q Međunarodno kretanje kapitala
11
Informacije o predmetu i materijali sa predavanja
www.ucg.ac.me
13
Ekonomska statistika i metodološke osnove makroekonomskih agregata i
računa
14
Zašto mjerimo ekonomske aktivnosti?
n Podaci su osnov ekonomske analize n Ekonomija je jedinstvo teorije i opservacija n Teorija objašnjava kako ekonomija funkcioniše, opservacije (podaci)
obezbjeđuju bazu za naše teorije
15
Ekonomske transakcije
Statistika Dohodak
16
Metodologija
n Osnov statistike: q Podaci q Metodologija
17
Ekonomska analiza
n Zadatak ekonomske teorije je da utvrdi zakonitosti u kretanju ekonomskih pojava
n M. Babić: “Ekonomska analiza je primjena ekonomske teorije u rešavanju određenih ekonomskih problema u određenoj ekonomskoj situaciji”
n J. Shumpeter: ”Ekonomska analiza je skup ekonomske teorije, ekonomske statistike i ekonomske istorije” q E. Statistika daje podatke o određenoj ekonomskoj pojavi i izvlači njene bitne
karakteristike q E. Teorija daje opšte zakonitosti i kretanja q E. Istorija daje opšte karakteristike institucionalnog ambijenta u kojem se
određene pojave događaju
18
Ekonomska analiza (2)
n Osnovni pristupi analizi: q Institucionalni (naglasak je na opisu strukture i funkcionisanja
privrednog sistema) q Analitički (istraživanje uzroka ekonomskih pojava i procesa i
utvrđivanje njihove međuzavisnosti)
n Vrste ekonomske analize: q Kvalitativna q Kvantitativna
n Nivo posmatranja: q Mikroekonomska analiza q Makroekonomska analiza
19
Ekonomski modeli
n Model sadrži bitna svojstva ekonomske pojave
20
Makro i mikro - veza
21
Kako se obezbjeđuju podaci?
n Istraživanja n Administrativni izvori
22
Ključni makroekonomski indikatori u CG
23
24
25
