Mine Cöbek

İsg Uzmanı

El aletleri ile yapılan

çalışmalarda ortaya çıkan

riskleri ve alınması gereken

önlemleri öğrenmek.

Eğitimin Amacı

Öğrenim Hedefleri

•El aletleri kullanılarak yapılan her türlü

çalışmalarda dikkat edilmesi gereken

hususlar,

•İlgili mevzuat hakkında bilgi sahibi

olmak.

1. El aletleri • Elektrikli • Pnömatik • Hidrolik • Mekanik 2. El aletlerinin kullanımında dikkat edilecek

hususlar 3. İlgili mevzuat

El Aletlerini kullananlar aşağıdaki tehlikelere maruz kalırlar: Düşen fırlayan uçan aşındırıcı ve sıçrayan cisimler Tehlikeli tozlar, sisler, dumanlar, buhar ve gazlar Yırtılmış veya zarar görmüş kablolar, tehlikeli bağlantılar ve uygun olmayan topraklama

Tehlikeler

Tehlikelere genelde yanlış kullanım ve bakımsızlık neden olur Ağzı bozuk anahtarlar Uçları mantarlaşmış keski ve murçlar Tutma yerleri çatlak, gevşek ve parçalanmış aletler Tutma yerleri bantlanmış aletler -bant çatlakları gizliyor olabilir- Yanlış kullanım

El Aletlerinde Tehlikeler

Yanlış Kullanım Aletin Adı Görevi Yanlış Kullanım

Tornavida Vida Sıkmak / Gevşetmek

Yarma, Kama Veya Keski Olarak Kullanma

Kerpeten Çivi Sökme/Çıkarma Somun Sıkma/Gevşetme Çekiç Olarak Kullanma

Pense Küçük Parçaları Tutma/ Çıkarma

Somun Sıkma/Gevşetme Çekiç Olarak Kullanma

Anahtarlar Somun Sıkma/ Gevşetme

Çekiç Olarak Kullanma Yanlış No Ve Tür

Bıçaklar Kesme Tornavida Gibi Veya Kutu Kapağı Açmada Kullanma

Eğeler Törpüleme Sapsız Kullanma, Eskiyenlerini Keski Tornavida Olarak Kullan.

Keskiler Kesme, Yontma Tornavida Veya Manivela Olarak Kullanma

Düzenli bakım yapılmalı Yapılacak iş için doğru alet kullanılmalı Üretici talimatlarına uyulmalı Doğru kişisel koruyucu malzeme kullanılmalı Muhafazaları mutlaka takılmalı, alet muhafazasız çalıştırılmamalı

Önlemler

El Aletleri - Korunma Emniyet gözlüğü ve eldiven gibi KKD ler kullanılmalı Çalışılan zemin yüzeyi çöp ve takılma kaymaya yol açacak malzemeden temizlenmeli Kesici aletleri sürekli keskin tutulmalı Aletler atılmamalı, elden ele verilmeli, Keskin aletler kılıf içinde taşınmalı Taşıma çantaları kulplu tip olmalı ve

aletleri yükseğe çıkarmak veya aşağı indirmek için kullanılmalı

Muhafazaları ve emniyet anahtarları bulunmalı. Yanlış kullanıldıklarında çok tehlikelidirler Güç kaynaklarına göre değişik tipleri mevcuttur: Elektrikli Havalı Sıvı yakıtlı Hidrolik Barutla çalışan(beton çivisi çakan aparat)

Enerjili Aletler

Elektrikli el aletleri aşağıdaki tip anahtarlardan birine sahip olmalıdır: Sabit basınç anahtarı Bırakıldığında enerjiyi keser Örnek: daire testere, zincirli testere, taş motoru, elektrikli el matkabı Açma kapama anahtarı Örnekler: planyalar, zımpara tezgahları, torna, frezeler, şerit testereler

Anahtarlar

Elektrikli Aletler - Önlemler

Aletler kullanılmadığı zaman, temizlik ve bakım yapılırken, parça değiştirirken fişi çekilmeli İşle ilgisi olmayan kişiler iş sahasından uzak tutulmalı İki elin kullanması gereken aletlerle çalışırken parça mengene veya işkence ile sabitlenmeli Fişi takılı alet taşınırken anahtarından tutulmamalı Aletin ayar ve bakımı enerjisiz durumda iken yapılmalı

Elektrikli Aletler - Önlemler

Elektrikli Aletler - Önlemler

Aletleri keskin ve temiz tutulmalı Kıyafete dikkat edilmeli – sarkan bol paçalı giyecekler,kravat ve takılar tehlike kaynağıdır

Elektrikli Aletler - Önlemler

Hasar görmüş aletler kullandırılmamalı, kullanılmasını önleyecek işaretleme yapılmalı. Hareketli ekipmanların yanında bol elbise, takı ve uzun saçla çalışılması önlenmeli. Çalışılan aparatın iş bitiminde fişten çekilmesi ve anahtar butonundan durdurulması

Elektrikli Aletler - Önlemler Portatif aletler kablosundan tutarak taşınmamalı, Elk. kabloları, aletleri yukarı çekmek/ indirmek için kullanılmamalı, Prizden çıkarmak için kablodan asılmamalı, Kablo ve hortumlar, yağ, sıcak ve keskin kenarlardan korunmalı Aletin motoru çabuk ısınıyorsa, kıvılcım çıkarıyorsa, aşırı gürültülü çalışıyorsa arızalı demektir, tamir edilmeli

Elektrikli Aletler Elektrikle çalışanları, elektrik şokundan korumak için bu aletler: Topraklı prize bağlı toprak hatlı kabloya sahip olmalı Çift izoleli olmalı

Topraklı fiş

Tasarım limitlerinde kullanılmalı Kuru yerde saklanmalı, Onaylı değilse ıslak yerlerde kullanılmamalı, Islak yerlerde (24-42 V.) küçük gerilime bağlanmalı, yağmurlu açık havada çalışılmaması Çalışma yerleri iyi aydınlatılmalı,

Elektrikli Aletler

Kablolar takılmaya neden olmamalı Temiz ve bakımlı bulundurulmalı, gerektiğinde yağlanmalı. Kullanmadan önce ve sonra sağlamlığı kontrol edilmeli. Arızalı aletler kullandırılmamalı

Elektrikli Aletler

İş sehpası-mesnet- ile taş arasındaki açıklık maksimum 3 mm olarak ayarlanmalı. Çalışırken taş ayarı yapılmamalı

Taşlama Tezgahları

Bu fotoğraftaki daire testerenin işlem noktası uygun şekilde muhafazalanmış

Muhafazalar – İşlem Noktası

Dekopaj kesimlerinde muhafaza hiç bir zaman çıkarılmamalıdır.

Makine Muhafazaları

Kapma Noktası

Tank zımpara: kullandılar zımparanın sökülüp takılması eğitimi verilmeli öğrenciye Makine muhafazaları aşağıda yazılı yerleri korumalıdır: Operasyon (işlem) noktası Çalışma durumundaki kapma noktaları Dönen Kısımlar Fırlayan çapak ve kıvılcımlar

Bıçak taban plakasının altında ve üstünde muhafazalı olmalıdır. Alt muhafaza yaylı ve bıçak kesme yapmadığı zaman kapanacak şekilde olmalıdır.

Portatif Daire Testere Koruması

Enerjinin çekilmesi , emniyetli bir şekilde testerenin çıkartılması, yerine yeni testerenin üzerine bağlantısının yapılması.

Bıçağın muhafazası için kaput kullanılmalı.

Masa Tipi Daire Testere Koruması

Kompresör

Fotoğraf gerekli

← Kabul edilemez ← Kabul edilebilir

Havalı Aletler - Bağlantılar

• Matkap uçları uygun seçilmeli • Matkap ile delme işleminde

malzemeyi elle değil, bir pense aracılığı ile tutmalı

MATKAP (Akülü)

• Elektriğe takmadan önce materyalin açık ya da kapalı olduğuna bakınız

• Malzemeye uygun uçlar kullanınız

DEKOPAJ

• Ahşap kesimde çalışan kulaklık takmalı DAİRE TESTERE

• Malzemeye uygun taşlar kullanınız • Çalışmanızın bitiminde kapatma düğmesinden

kapattıktan sonra fişten çekiniz. • Kordondan tutarak fişten çekmeyiniz. • Aleti kullanmadan ve fişe takmadan önce

materryalin açık ya da kapalı olduğuna bakınız.

SPİRAL

• Zımba ile çalışırken mandalı açınız, güvenliği sağlayarak materyalin üzerine zımbalayınız.

ZIMBA

• Ucu çok açık çalışmayınız. Aksi halde sağa sola esner ve kırılır. • Körelen ucu kopartırken pense ile tutarak belirli

olan çizgiden kesiniz.

FALÇATA

ATÖLYE ÇALIŞMALARINDA İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TALİMATI 1-Hat, motor, sigorta ve diğer elektrik tesis ve tesisatlarında tehlike mevcuttur. Bu gibi yerlerde sigorta buşonu değişmesi, arıza vs. işler sorumlu ve salahiyetli elektrikçiler tarafında ve gerilim olmadığı zaman yapılacaktır. 2-Elektrik tesisatını, aydınlatma ve kuvvet tesislerini, bakım, onarım, lamba takma, şalter vb elemanların değiştirilmesi işleri sorumlu ve yetkili elektrikçiler tarafından yapılacaktır. 3-Sorumlu ve yetkili olmayan elektrikçiler tarafından kontrol edilmeyen topraklama kullanılmayacaktır.

ATÖLYE ÇALIŞMALARINDA İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TALİMATI 4-Şalteri devreden çıkarmadan fişi çekmeyin, fiş takmayın. 5-Elektrikle çalışan aletleri kullanmadan önce kontrol edilecektir. 6-Güvenli topraklaması arızalı olan aleti kullanılmayacaktır. 7-Dar ve rutubetli yerlerde düşük gerilimle çalışılacaktır. 8-Hareketli ve döner kısımları korunmamış aletler kullanılmayacaktır. 9-Arızalı alet, cihaz, makine ve teçhizatı kullanılmayacaktır. 10-Çalışan makineye el ile veya başka bir malzeme ile müdahale etmeyin. Makine çalışırken yağlama ve bakım yapılmayacaktır.

ATÖLYE ÇALIŞMALARINDA İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TALİMATI 11-Ehliyetli olmadığınız makine ve teçhizatı kullanmayın. 12-Kriko ile kaldırma yaptığınız aracın hareketini önlemek için mutlaka takoz koyulacaktır. 13-Kriko ile kaldırma yaptığınız aracı, krikonun kaçırma ihtimaline karşı emniyete alınacaktır. 14-Taşlama tezgahı, spiral taşlama makinesi, torna tezgahı, kaynak makinesi vb. makine ve tezgahları çalıştırırken gözlüksüz çalışılmaması, mutlak koruyucu gözlük takılacaktır.

ATÖLYE ÇALIŞMALARINDA İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TALİMATI 15-Atölye ve makinelerin yangına karşı korunması için atölyede, yağ döküntüsü, yağlı üstübü ve parlayıcı yanıcı şeylerin bulundurulmayacaktır. 16-Yanıcı işlerde çalışırken sigara içilmeyecektir. 17-Mesai bitiminde, tüm makinelerin ve ana panodaki şalterlerin kapatılması (yani elektriğin kesilmesi). Tüp başlıklarının kontrol edilerek kapatılacaktır.

ÖZET Tehlikeler genelde uygun olmayan alet kullanımı veya aşağıdaki koruma tekniklerinin kullanılmamasından ortaya çıkar: Kullanmadan önce aletin kontrol edilmemesi KKD (Kişisel Koruyucu Donanım) kullanılmaması Muhafazaların takılmaması Aletin uygun şartlarda saklanmaması Üretici limitlerinin aşılması

TEŞEKKÜRLER Mine Cöbek İSG UZMANI

Kaynaklar: CASGEM Eğitim notları ve sunumları