Mine Cöbek
İsg Uzmanı
El aletleri ile yapılan
çalışmalarda ortaya çıkan
riskleri ve alınması gereken
önlemleri öğrenmek.
Eğitimin Amacı
Öğrenim Hedefleri
•El aletleri kullanılarak yapılan her türlü
çalışmalarda dikkat edilmesi gereken
hususlar,
•İlgili mevzuat hakkında bilgi sahibi
olmak.
1. El aletleri • Elektrikli • Pnömatik • Hidrolik • Mekanik 2. El aletlerinin kullanımında dikkat edilecek
hususlar 3. İlgili mevzuat
El Aletlerini kullananlar aşağıdaki tehlikelere maruz kalırlar: Düşen fırlayan uçan aşındırıcı ve sıçrayan cisimler Tehlikeli tozlar, sisler, dumanlar, buhar ve gazlar Yırtılmış veya zarar görmüş kablolar, tehlikeli bağlantılar ve uygun olmayan topraklama
Tehlikeler
Tehlikelere genelde yanlış kullanım ve bakımsızlık neden olur Ağzı bozuk anahtarlar Uçları mantarlaşmış keski ve murçlar Tutma yerleri çatlak, gevşek ve parçalanmış aletler Tutma yerleri bantlanmış aletler -bant çatlakları gizliyor olabilir- Yanlış kullanım
El Aletlerinde Tehlikeler
Yanlış Kullanım Aletin Adı Görevi Yanlış Kullanım
Tornavida Vida Sıkmak / Gevşetmek
Yarma, Kama Veya Keski Olarak Kullanma
Kerpeten Çivi Sökme/Çıkarma Somun Sıkma/Gevşetme Çekiç Olarak Kullanma
Pense Küçük Parçaları Tutma/ Çıkarma
Somun Sıkma/Gevşetme Çekiç Olarak Kullanma
Anahtarlar Somun Sıkma/ Gevşetme
Çekiç Olarak Kullanma Yanlış No Ve Tür
Bıçaklar Kesme Tornavida Gibi Veya Kutu Kapağı Açmada Kullanma
Eğeler Törpüleme Sapsız Kullanma, Eskiyenlerini Keski Tornavida Olarak Kullan.
Keskiler Kesme, Yontma Tornavida Veya Manivela Olarak Kullanma
Düzenli bakım yapılmalı Yapılacak iş için doğru alet kullanılmalı Üretici talimatlarına uyulmalı Doğru kişisel koruyucu malzeme kullanılmalı Muhafazaları mutlaka takılmalı, alet muhafazasız çalıştırılmamalı
Önlemler
El Aletleri - Korunma Emniyet gözlüğü ve eldiven gibi KKD ler kullanılmalı Çalışılan zemin yüzeyi çöp ve takılma kaymaya yol açacak malzemeden temizlenmeli Kesici aletleri sürekli keskin tutulmalı Aletler atılmamalı, elden ele verilmeli, Keskin aletler kılıf içinde taşınmalı Taşıma çantaları kulplu tip olmalı ve
aletleri yükseğe çıkarmak veya aşağı indirmek için kullanılmalı
Muhafazaları ve emniyet anahtarları bulunmalı. Yanlış kullanıldıklarında çok tehlikelidirler Güç kaynaklarına göre değişik tipleri mevcuttur: Elektrikli Havalı Sıvı yakıtlı Hidrolik Barutla çalışan(beton çivisi çakan aparat)
Enerjili Aletler
Elektrikli el aletleri aşağıdaki tip anahtarlardan birine sahip olmalıdır: Sabit basınç anahtarı Bırakıldığında enerjiyi keser Örnek: daire testere, zincirli testere, taş motoru, elektrikli el matkabı Açma kapama anahtarı Örnekler: planyalar, zımpara tezgahları, torna, frezeler, şerit testereler
Anahtarlar
Elektrikli Aletler - Önlemler
Aletler kullanılmadığı zaman, temizlik ve bakım yapılırken, parça değiştirirken fişi çekilmeli İşle ilgisi olmayan kişiler iş sahasından uzak tutulmalı İki elin kullanması gereken aletlerle çalışırken parça mengene veya işkence ile sabitlenmeli Fişi takılı alet taşınırken anahtarından tutulmamalı Aletin ayar ve bakımı enerjisiz durumda iken yapılmalı
Elektrikli Aletler - Önlemler
Elektrikli Aletler - Önlemler
Aletleri keskin ve temiz tutulmalı Kıyafete dikkat edilmeli – sarkan bol paçalı giyecekler,kravat ve takılar tehlike kaynağıdır
Elektrikli Aletler - Önlemler
Hasar görmüş aletler kullandırılmamalı, kullanılmasını önleyecek işaretleme yapılmalı. Hareketli ekipmanların yanında bol elbise, takı ve uzun saçla çalışılması önlenmeli. Çalışılan aparatın iş bitiminde fişten çekilmesi ve anahtar butonundan durdurulması
Elektrikli Aletler - Önlemler Portatif aletler kablosundan tutarak taşınmamalı, Elk. kabloları, aletleri yukarı çekmek/ indirmek için kullanılmamalı, Prizden çıkarmak için kablodan asılmamalı, Kablo ve hortumlar, yağ, sıcak ve keskin kenarlardan korunmalı Aletin motoru çabuk ısınıyorsa, kıvılcım çıkarıyorsa, aşırı gürültülü çalışıyorsa arızalı demektir, tamir edilmeli
Elektrikli Aletler Elektrikle çalışanları, elektrik şokundan korumak için bu aletler: Topraklı prize bağlı toprak hatlı kabloya sahip olmalı Çift izoleli olmalı
Topraklı fiş
Tasarım limitlerinde kullanılmalı Kuru yerde saklanmalı, Onaylı değilse ıslak yerlerde kullanılmamalı, Islak yerlerde (24-42 V.) küçük gerilime bağlanmalı, yağmurlu açık havada çalışılmaması Çalışma yerleri iyi aydınlatılmalı,
Elektrikli Aletler
Kablolar takılmaya neden olmamalı Temiz ve bakımlı bulundurulmalı, gerektiğinde yağlanmalı. Kullanmadan önce ve sonra sağlamlığı kontrol edilmeli. Arızalı aletler kullandırılmamalı
Elektrikli Aletler
İş sehpası-mesnet- ile taş arasındaki açıklık maksimum 3 mm olarak ayarlanmalı. Çalışırken taş ayarı yapılmamalı
Taşlama Tezgahları
Bu fotoğraftaki daire testerenin işlem noktası uygun şekilde muhafazalanmış
Muhafazalar – İşlem Noktası
Dekopaj kesimlerinde muhafaza hiç bir zaman çıkarılmamalıdır.
Makine Muhafazaları
Kapma Noktası
Tank zımpara: kullandılar zımparanın sökülüp takılması eğitimi verilmeli öğrenciye Makine muhafazaları aşağıda yazılı yerleri korumalıdır: Operasyon (işlem) noktası Çalışma durumundaki kapma noktaları Dönen Kısımlar Fırlayan çapak ve kıvılcımlar
Bıçak taban plakasının altında ve üstünde muhafazalı olmalıdır. Alt muhafaza yaylı ve bıçak kesme yapmadığı zaman kapanacak şekilde olmalıdır.
Portatif Daire Testere Koruması
Enerjinin çekilmesi , emniyetli bir şekilde testerenin çıkartılması, yerine yeni testerenin üzerine bağlantısının yapılması.
Bıçağın muhafazası için kaput kullanılmalı.
Masa Tipi Daire Testere Koruması
Kompresör
Fotoğraf gerekli
← Kabul edilemez ← Kabul edilebilir
Havalı Aletler - Bağlantılar
• Matkap uçları uygun seçilmeli • Matkap ile delme işleminde
malzemeyi elle değil, bir pense aracılığı ile tutmalı
MATKAP (Akülü)
• Elektriğe takmadan önce materyalin açık ya da kapalı olduğuna bakınız
• Malzemeye uygun uçlar kullanınız
DEKOPAJ
• Ahşap kesimde çalışan kulaklık takmalı DAİRE TESTERE
• Malzemeye uygun taşlar kullanınız • Çalışmanızın bitiminde kapatma düğmesinden
kapattıktan sonra fişten çekiniz. • Kordondan tutarak fişten çekmeyiniz. • Aleti kullanmadan ve fişe takmadan önce
materryalin açık ya da kapalı olduğuna bakınız.
SPİRAL
• Zımba ile çalışırken mandalı açınız, güvenliği sağlayarak materyalin üzerine zımbalayınız.
ZIMBA
• Ucu çok açık çalışmayınız. Aksi halde sağa sola esner ve kırılır. • Körelen ucu kopartırken pense ile tutarak belirli
olan çizgiden kesiniz.
FALÇATA
ATÖLYE ÇALIŞMALARINDA İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TALİMATI 1-Hat, motor, sigorta ve diğer elektrik tesis ve tesisatlarında tehlike mevcuttur. Bu gibi yerlerde sigorta buşonu değişmesi, arıza vs. işler sorumlu ve salahiyetli elektrikçiler tarafında ve gerilim olmadığı zaman yapılacaktır. 2-Elektrik tesisatını, aydınlatma ve kuvvet tesislerini, bakım, onarım, lamba takma, şalter vb elemanların değiştirilmesi işleri sorumlu ve yetkili elektrikçiler tarafından yapılacaktır. 3-Sorumlu ve yetkili olmayan elektrikçiler tarafından kontrol edilmeyen topraklama kullanılmayacaktır.
ATÖLYE ÇALIŞMALARINDA İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TALİMATI 4-Şalteri devreden çıkarmadan fişi çekmeyin, fiş takmayın. 5-Elektrikle çalışan aletleri kullanmadan önce kontrol edilecektir. 6-Güvenli topraklaması arızalı olan aleti kullanılmayacaktır. 7-Dar ve rutubetli yerlerde düşük gerilimle çalışılacaktır. 8-Hareketli ve döner kısımları korunmamış aletler kullanılmayacaktır. 9-Arızalı alet, cihaz, makine ve teçhizatı kullanılmayacaktır. 10-Çalışan makineye el ile veya başka bir malzeme ile müdahale etmeyin. Makine çalışırken yağlama ve bakım yapılmayacaktır.
ATÖLYE ÇALIŞMALARINDA İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TALİMATI 11-Ehliyetli olmadığınız makine ve teçhizatı kullanmayın. 12-Kriko ile kaldırma yaptığınız aracın hareketini önlemek için mutlaka takoz koyulacaktır. 13-Kriko ile kaldırma yaptığınız aracı, krikonun kaçırma ihtimaline karşı emniyete alınacaktır. 14-Taşlama tezgahı, spiral taşlama makinesi, torna tezgahı, kaynak makinesi vb. makine ve tezgahları çalıştırırken gözlüksüz çalışılmaması, mutlak koruyucu gözlük takılacaktır.
ATÖLYE ÇALIŞMALARINDA İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TALİMATI 15-Atölye ve makinelerin yangına karşı korunması için atölyede, yağ döküntüsü, yağlı üstübü ve parlayıcı yanıcı şeylerin bulundurulmayacaktır. 16-Yanıcı işlerde çalışırken sigara içilmeyecektir. 17-Mesai bitiminde, tüm makinelerin ve ana panodaki şalterlerin kapatılması (yani elektriğin kesilmesi). Tüp başlıklarının kontrol edilerek kapatılacaktır.
ÖZET Tehlikeler genelde uygun olmayan alet kullanımı veya aşağıdaki koruma tekniklerinin kullanılmamasından ortaya çıkar: Kullanmadan önce aletin kontrol edilmemesi KKD (Kişisel Koruyucu Donanım) kullanılmaması Muhafazaların takılmaması Aletin uygun şartlarda saklanmaması Üretici limitlerinin aşılması
TEŞEKKÜRLER Mine Cöbek İSG UZMANI
Kaynaklar: CASGEM Eğitim notları ve sunumları