Elaborat procjene uticaja Studija

7/25/2019 Elaborat procjene uticaja Studija

1/65

ELABORAT PROCJENE UTICAJANA IVOTNU SREDINU

ZAPOSLOVNI OBJEKAT SAMOUSLUNA AUTOPRAONICA

/predlog/

Radni tim:

Mr Olivera Doklesti diplomirani graevinski inenjerArh Dragana Aimovi, diplomirani planer

Duica Gruba, inenjer hemijeDraan eprni, diplomirani biolog

Aleksandra Rajevi, diplomirani mikrobiolog

Herceg Novinovembar 2013.


2/65

SADRAJ

I OPTA DOKUMENTA ZA IZRADU ELABORATA1. Izvod iz rjeenja o upisu u sudski registar za Ekoboka projekt d.o.o........... i

2. Polisa osiguranja firme..................................................................................... ii

3.Licenca Ekoboka projekt d.o.o. ......................................................................... iii

4.Licenca voditelja radnog tima ............................................................................ iv

5.Licence saradnika ................................................................................................ v

II PREDMET ELABORATA, PRETHODNA DOKUMENTACIJA,ZAKONSKI OKVIRI.............................................................................5

1 OPTI DIO 5

1.1 Uvod 5

1.2 Opte informacije o Obraivau elaborate ............................................6

1.3 Predmet procjene uticaja na ivotnu sredinu ..7

1.4 Cilj i zadatak izrade elaborata .7

1.5. Pravni okvir .. .8

III TEHNIKO-TEHNOLOKI I EKOLOKI ELEMENTI PROCJENEUTICAJA PREDMETNOG ZAHVATA ........................................................... 9

2. OPIS LOKACIJE NA KOJOJ E BITI IZGRAEN PREDMETNIOBJEKAT DEPONIJE ....................................................................... 9

3. OPIS PROJEKTA ..153.1. Tehniki dio projekta.15

3.2. Tehnoloki process u objektu .. 18

3.3. Dispozicija otpadnih supstanci autoperionice 22

4. OPIS RAZMATRANIH ALTERNATIVA . ..23

5. OPIS SEGMENATA IVOTNE SREDINE 23


3/65

5.1. Lokacijsko odreenje 23

5.2. Klima..24

5.3. Zemljite ..26

5.4. Biodiverzitet 26

5.5. Vazduha 28

5.6. Ienjersko geoloke i hidrogeoloke osobine tla ..............................33

5.6.1. Hidrogeoloke karakteristike ..33

5.6.2. Inenjersko-geoloke karakteristike34

5.7. Vode.35

5.8. Seizminost 38

5.9.Stanovnitvo40

5.10. Buka i vibracije...42

5.11. Vizuelna ocjena stanja ivotne sredine predmetne lokacije435.12. Graditeljsko nasljee, kulturno-istorijski spomenici ...44

6. OPIS MOGUIH ZNAAJNIH UTICAJA PROJEKTA NA IVOTNUSREDINU.45

6.1. Opte o otpadnim materijama autopraone..45

6.2. Opis moguih uticaja na kvalitet voda466.3. Uticaji na kvalitet vazduha ..49

6.4. Uticaj na kvalitet zemljita51

6.4. Uticaji na biodiverzitet51

6.5. Pojava pojaane buke..51

6.6. Kontrola mirisa i njihov uticaj na okolinu ..................................................52


4/65

6.7. Rezime negativnih i pozitivnih uticaja autopraonice na ivotno/prirodno okruenje/ .............................................................................................53

7. OPIS MJERA PREDVIENIH U CILJU SPRIJEAVANJA,SMANJENJA ILI OTKLANJANJA ZNAAJNOG TETNOG UTICAJANA IVOTNU SREDINU ..57

7.1.jere u toku izgradnje.. 57

7.2. Mjere u toku funkcionisanja autopraone ....................................................57

8. PROGRAM PRAENJA STANJA NA LOKACIJI .60

9. REZIME INFORMACIJA OD 2 DO 9 OVOG ELABORORATA ..62

10. PODACI O MOGUIM TEKOAMA NA KOJE JE NAIAONOSILAC PROJEKTA U PRIKUPLJANJU PODATAKA IDOKUMENTACIJE ...64

11. PRILOZI 65


5/65

II PREDMET ELABORATA, PRETHODNA DOKUMENTACIJA,

ZAKONSKI OKVIRI

1. OPTI DIO

1.1. UVOD

Osnova svih razumijevanja brige o zatiti ivotne sredine u Crnoj Gori je lan 1. Ustava CrneGore kojim je drava definisana kao ekoloka. Na osnovu ove injenice, principima ivotne

sredine poklanja se vea panja, u posljednjih dvadesetak godina. Ustanovljen je sistemproglaenja zatienih podruja, od kojih su najznaajnija etiri nacionalna parka i 20kategorisanih plaa. Takoe, vremenom je izgraena stretegija upravljanja prostorom u duhuzatite ivotne sredine i principa tzv. odrivog razvoja iju osnovu ini Zakon o procjeniuticaja projekata na ivotnu sredinu.

Iako postoji dovoljan broj formalno-pravnih akata za razvijanje strategije odrivog razvoja, ustvarnosti, priobalni pojas, naroito u urbanim sredinama je veoma izmijenjen u odnosu nanjegovo prirodno stanje, kako sa stanovita prirodnih faktora: zemljite, kvalitet i kvantitet voda,kvalitet vazduha, biodiverzitet, flora i fauna, pojaana buka, vibracije i emisija gasova, ine da jeto veoma devastirano podruje. Najznaajniji faktori ugroavanja ivotne sredine su:

Neplanirana izgradnja objekata svake vrste, a najee stambenih i turistikih

kompleksa. Deponovanje krutog i zelenog otpada na nain i na lokacije koje nisu sanitarno

adekvatne Neadekvatno i nepotpuno kanalisanje otpadnih voda u dijelu zalea optine Odlaganje u more nepreienih gradskih otpadnih voda Zagaenje povrinskih tokova fekalnim vodama i raznim vrstama otpada.

Procjena uticaja projekata na ivotnu sredinu je jedan od alata koji se koriste da bi se osigurao,koliko je mogu, stepen odrivog razvoja. To je postupak u kojem se razmatraju stanja prijepoetka radova, tokom izvoenja radova i po zavretku, kako bi se dobili odgovori da li eprimjena projekta uticati na ivotnu sredinu, kao i da bi se setom mjera predupredile negativnepojave u ivotnoj sredini i eliminisali ili, pak, maksimalno umanjili negativni uticaji. Postupakprocjene uticaja zapoinje u tzv. predfazi, prije poetka radova, kada je potrebno izvritiidentifiikovanje zateenog ili poetnog stanja.

Postupak podrazumjeva analizu moguih uticaja na okolinu, njihovo dokumentiranje u izvjetajukao i provoenje postupka konsultovanja javnosti o nainjenom izvjetaju. Nadalje, pridonoenju konane odluke o prihvatanju projekta, odnosno izvjetaja o procjeni uticaja naivotnu sredinu, osigurava se da se uzmu u obzir dobijena miljenja o izvjetaju i da seobavijesti javnost o konanoj odluci.

Procjene, u svojoj sutini, treba da su proaktivne, kao sastavni dio procesa donoenja odluke oprojektu, tj. projektnim rjeenjima. Projektna rjeenja ine skup tehniko tehnolokih rjeenja,tj. za traeni tehnoloki postupak. Projekat se sastoji od projekta objekta sa arhitektonsko-


6/65

graevinskim dijelom, mainskom opremom, projekat hidrotehnike i elektrotehnikeinfrastrukture. Dakle, ova tehnoloko-tehnika rjeenja e svakako izmijeniti stanje na lokaciji.Zadatak elaborata procjene uticaja na ivotnu sredinu jeste da saglada sve injenice od tzv.

nultog stanja ivotne sredine do procjene uticaja objekta u funkciji, od njegovog vizuelnog dotehniko-tehnolokog uklapanja u sredini tj. potrebno je sagledavanje svih parametara iprognoziranje koliko e uticati na ivotnu sredinu. Da bi pojekat bio validan sa stanovita ivotnesredine potrebno je da zbirna ocjena procjene bude pozitivna, tj. da se pokae da projekat, sasvim svojim fazama, nee bitno promijeniti stanje ivotne sredine, na mikrolokaciji, ali i da neeuticati na okruenje.Predmet ovog elaborata procjene uticaja je autopraona, samousluna praona, sa vie boksova.Pred Obraivaem Elaborata postavlja se nekoliko kljunih zadataka, na koje Glavni projekat,odnosno Elaborat treba da daju odgovore:

Da li e objekat i tehnoloki postupak imati uticaj na iri ambijent? Kakve otpadne materije e se produkovati na zahvatu? Kakva je dalja dispozicija i tehnoloka obrada tih otpadnih materija? Da li e biti pojaane emisije buke, vibracija, praine, od znaaja za okolno

stanovnitvo? Da li e lokacija autopraone prouzrokovati saobraajne probleme?

Ukoliko se pokae da su odgovori na ova kljuna pitanja negativni, to e znaiti da su nevelikiuticaji na ivotnu sredinu i relativno male oekivane promjene po razliitim parametrima te dalokacija moe da prihvati objekat, kako u graevinskom tako i tehnolokom smislu.

1.2. OPTE INFORMACIJE O OBRAIVAU ELABORATA

Izrada Elaborata procjene uticaja na ivotnu srediu za Glavni projekat poslovnog objekta (I faza) samopraona automobila, koji se nalazi na katastarskoj parceli br. 782/1 k.o. Topla, u mjesnojzajednici Igalo, povjerena je preduzeu za izradu projektne i planske dokumentacije i elaborate iprocjena uticaja na ivotnu sredinu, kao i izvoenje graevinskih radova, konsalting i usluge:Ekoboka projekt d.o.o. iz Herceg Novog, iji je izvrni direktor Mr Olivera Doklesti, diplomiranigraevinski inenjer.

Preduzee ima sjedite u Herceg Novom, u ulici: Stepenite Kralja Tvrtka br. 3. Mejlpreduzea je: [email protected], fax 031 324 351

Podaci o registraciji firme, registracioni dokumenti, podobnost i kompetentnost za izraduelaborata procjene uticaja na ivotnu sredinu, licenca Inenjerske komore, nalaze se u prvimstranama ovog elaborata, koji se u sadrini void kao Opta dokumenta.

Matini broj ili PIB Ekoboka projekt d.o.o.je 02883228, registracioni broj: 50632545.Preduzee Ekoboka projekt d.o.o. odnosno, Olivera Doklesti kao voditelj u svojoj referenc listiimaju uraene i odbranjene elaborate i strateke procjene uticaja za vie objekata razliitenamjene i tehnologije, kao to su: reciklani centar, sanitarna deponija, fabrika sladoleda,privatni objekti, hoteli, autopraone, ureenja plaa, stambena naselja i td.


7/65

Olivera Doklesti je voditelj multidisciplinarnog tima koji jo ine i: Draan eprni, dipl. biolog Duica Gruba, inenjer hemije Aleksandra Rajevi, diplomirani mikrobiolog Arh Dragana Aimovi, dipl. inenjer, planer

lanovi multidsiciplinarnog tima su obradii svoje faze, po sadraju. Uvodno poglavlje i saetakzahvata po Glavnom projektu obradila je O. Doklesti, s akcentom na graevinskim elementimaiz projekta. D. eprni, D. Gruba, A. Rajevi i O. Doklesti dali su analizu parametara ivotnesredine i uticaje zahvata na pojedine medije ivotne sredine (vode, tlo, vazduh, more, floru ifaunu, stanovnitvo, buka i vibracije). Sve iz domena vizuelnih efekata zahvata kao iarhitektonsko, graditeljske kriterijume obradila je D. Aimovi i dala vrijednovanje parametara uskladu sa projektnim elementima, iz Glavnog projekta. Opis moguih uticaja zahvata, njegovogbudueg tehnolokg postupka, na medije ivotne sredine obraen je, takoe, multidiscilinarno.

lanovi multidsciplinarnog tima su svi sa univerzitetskim diplomama, s tim da D. Aimovi i O.Doklesti posjeduju licence Inenjerske komore Crne Gore, koje su verifikovane godinjimpotvrdama o lanstvu. epni, Gruba i Rajevi su specijalisti koji ne posjeduju licence Komore.Iz tog razloga stavljaju se na uvid u optoj dokumentaciji njihove univerzitetske diplome. Svilanovi multidisciplinarnog tima su ve do sada saraivali sa firmom Ekoboka projekt d.o.o.kao spoljnji saradnici i svojim radom potvrdili i opravdali svoje profesionalno znanje i ulogu uradnom timu.

U optem dijelu su, takoe, navedena rjeenja o imenovanju multidisciplinarnog tima.

1.3. PREDMET PROCJENE UTICAJA NA IVOTNU SREDINU

Sekretarijat za komunalno-stambene poslove i zatitu ivotne sredine u optini Herceg Novi na

osnovu lana 13. Zakona o procjeni uticaja na ivotnu sredinu (Sl. list RCG 80/05 i sl. list CG br.40/11 i 27/13) donio je odluku u postupku po zahtjevu Nikevi Ljubice o potrebi izradeElaborata procjene uticaja na ivotnu sredinu za objekat samouslune autopraone nakatastarskoj parceli 782/1 k.o. Topla, sa etiri boksa. Objekat je slobodnostojei. Dimenzije su,po projektnom zadatku, 23,30 x 6,66 m.

1.4. CILJ I ZADATAK IZRADE ELABORATA

Cilj i zadatak izrade Elaborata procjene uticaja nalaze se u Rjeenju Sekretarijata zakomunalno-stambene poslove i zatitu ivotne sredine, broj. 02-4-353-59/2013, od 21.10.2013.Lokacija na kojoj se predvia izgradnja samouslune autopraonice ne pripada zatienompodruju, ali se nalazi u neposrednoj blizini zatienog prostora Staniia Dubrave, a, takoe,nalazi se na prostoru koji je okruen stambenim objektima. Uz predmetnu lokaciju 782/1 k.o.Topla, sa sjeverozapadne strane protie prirodni bujini potok, Babin potok, ili Tatarbata, kojiima regulisano korito tek u zoni ispod magistrale, dok u gornjim tokovima je djeliminoregulisan: Takoe, ispod parcele u pravcu istok zapad postoji kanalisan potok, koji se slijeva


8/65

sa sjeveroistone strane i ulijeva u Babin potok, na toj istoj lokaciji sa sjeverozapadne strane.Ispod restorana Izvor izvire potok, a ispod mosta je vei izvor slatke vode neregulisan.

U neposrednoj blizin lokacije nalazi se vie nadzemnih, podzemnih tokova i izvora, naslagepromjenljive vodopropusnosti i relativno male debljine, kako se zakljuuje po kartamahidrogeologije, pogodnosti terena za urbanizaciju i prirodnih uslova iz DUP-a Topla.

Zbog prirodne sloenosti terena u morfolokom, tektonskom, geolokom smislu, a prisustvapovrinskih i podzemnih tokova i izvora vode, potrebno je dati analizu stanja i promjena uivotnoj sredini, koje e budui obekat izazvati.

Mogui znaajni uticaji predmetnog projekta u toku izvoenja radova odnose se na zemljite, jerodlaganje graevinskog otpada moe dovesti do privremene devastacije tla. Oekuje se daznaajnog uticaja nema na vazduh i klimu, obzirom na u objektima nee biti sagorjevanja bilo

koje materije.

Izradom elaborate procjene uticaja obezbijedie se dodatni neophodni podaci vezani zamikrolokaciju i to sa stanovita nadzemnih, podzemnih tokova i izvora, koji se nalaze u blizini,predvidjeti negativni uticaji projekta na ivotnu sredinu, utvrditi odgovarajue mjere zatite idefinisati program praenja uticaja na ivotnu sredinu u toku izvoenja i funkcionisanja projekta.

1.5. PRAVNI OKVIR

Glavni projekat samouslune autopraone nadovezuje se na DUP Topla, u ijem zahvatu se

lokacija nalazi. Izrada Elaborata procjene uticaja na ivotnu sredinu je pravno utemeljena uzakonskoj regulativi, Zakonu o procjeni uticaja objekata na ivotnu sredinu (Sl. list 80/05), i popredvienoj proceduri. Nakon izrade idejnog i glavnog projekta, Investitor je podnio zahtjevnadlenom sekretarijatu za stambeno komunalne poslove i zatitu ivotne sredine, o potrebiizrade elaborate procjene uticaja na ivotnu sredinu. Nakon rekognosciranja terena nadlenisekretarijat je donio odluku o potrebi izrade Elaborata. Za prihvatanje projekta, dobijanjegraevinske i upotrebne dozvole, potrebno je da Elaborat potvrdi da je Glavni projekat uraen uskladu sa pricnipima zatite ivotne sredine, kao i da propie monitoring i mjere zatite. Elaborat

je, takoe, usvojen tek nakon javne rasprave i pozitivnog miljenja komisije o vrijednovanjuelaborata.

Slika 1.1. Samousluna autoperionica


9/65

III TEHNIKO-TEHNOLOKI I EKOLOKI ELEMENTI

PROCJENE UTICAJAPREDMETNOG ZAHVATA

2. OPIS LOKACIJE NA KOJOJ E BITI IZGRAENPREDMETNI OBJEKAT DEPONIJE

Glavni projekat autopraone definisan je za lokaciju 782/1 k.o. Topla, koja u smislu ureenjaprostora pripada GUP- u Topla, odnosno, urbanizovanoj zoni, uz Jadransku magistralu, kaonastavak niza stambenih objekata, s desne i lijeve strane ove brze kolske saobraajnice.

Sl. 2.1. Lokacija 782/1 sa irim zahvatom


10/65

Slika 2.2. Mikrolokacija autopraone, predio popularno nazvan Tatarbata,sa irim okruenjem Igala i Tople

Slika 2.3. Geodetski snimak lokacije k.p. 782/1 sa ucrtanom Jadranskom magistralom iBabinim potokom , kao i kanalom za vode iz bonog potoka


11/65

Lokacija se, dakle, nalazi u neposrednoj blzini Jadranske magistrale, sa njene desne strane, upravcu Herceg Novi Igalo. Lokacija je bez vegetacije i nastala je nasipanjem terena izmeupotpornog zida, koji ini ogradu Babinog potoka ili Tatarbate i Jadranske magistrale. Kotaterena je na 30,30 31,00 mnm. Povrina katastarske parcele je P = 766 m 2, raspoloivapovrina placa, zajedno sa ogradnim zidovima je P = 658,33 m 2, povrina pod objektom je Po=155,18 m2, povrina za ozelenjavanje Pz=57,22 m2, zatravljena povrina (poploana) je Pzt=412,14 m2.

Shodno lanu 4. Pravilnika o sadraju tehnike dokumentacije za Elaborat procjene uticaja naivotnu sredinu za opis lokacije na kojoj se planira realizacija projekta, sadri podatke koji seodnose na mikro-lokaciju i to:

1) kopija plana katastarskih parcela, k.o. Topla na kojima se planira izvodjenje projekta,sa ucrtanim objektom, po UT uslovima, za koje se sprovodi postupak procjene

uticaja, ovi dokumenti su dati u Prilozima, na kraju elaborata;2) podatke o potrebnoj povrini zemljita u m2, za vrijeme izgradnje, sa opisom fizikih

karakteristika i kartografskim prikazom odgovarajue razmjere, kao i o povrini kojae biti obuhvaena kada Projekat bude stavljen u funkciju;

3) prikaz pedolokih, geomorfolokih, geolokih i hidrogeolokih i seizmolokihkarakteristika terena;

4) podatke o izvoritu vodosnabdijevanja (udaljenost, kapacitet, ugroenost, zonesanitarne zatite) i osnovnih hidrolokih karakteristika;

5) prikaz klimatskih karakteristika, sa odgovarajuim meteorolokim pokazateljima;6) kopija plana katastarskih parcela, k.o. Topla na kojima se planira izvodjenje projekta,

sa ucrtanim objektom, po UT uslovima, za koje se sprovodi postupak procjeneuticaja, ovi dokumenti su dati u Prilozima, na kraju elaborata;

7) kopija plana katastarskih parcela, k.o. Topla na kojima se planira izvodjenje projekta,sa ucrtanim objektom, po UT uslovima, za koje se sprovodi postupak procjeneuticaja, ovi dokumenti su dati u Prilozima, na kraju elaborata;

8) podatke o potrebnoj povrini zemljita u m2, za vrijeme izgradnje, sa opisom fizikihkarakteristika i kartografskim prikazom odgovarajue razmjere, kao i o povrini kojae biti obuhvaena kada Projekat bude stavljen u funkciju;

9) prikaz pedolokih, geomorfolokih, geolokih i hidrogeolokih i seizmolokihkarakteristika terena;

10) podatke o izvoritu vodosnabdijevanja (udaljenost, kapacitet, ugroenost, zonesanitarne zatite) i osnovnih hidrolokih karakteristika;

11) prikaz klimatskih karakteristika, sa odgovarajuim meteorolokim pokazateljima;12) opis flore i faune, zatienih prirodnih dobara, rijetkih i ugroenih divljih biljnih i

ivotinjskih vrsta i njihovih stanita;13) pregled osnovnih karakteristika pejzaa;14) pregled zatienih objekata i dobara kulturno-istorijske batine;15) podatke o naseljenosti, koncentraciji stanovnitva i demografskim karakteristikama u

odnosu na planirani projekat;16) podatke o postojeim privrednim i stambenim objektima, kao i o objektima

infrastrukture.Zahvat je potpuno definisan u imovinsko-pravnom, katastarskom i urbanistikom smislu,.i iniga katastarska parcela 39. Katastarsku parcelu 39 ine: parcele: 782/1, 840, 2579 i dio parcele2576 sve k.o. Topla, ukupne povrine P =1427 m2 ali se autopraonica odnosi samo na parcelu782/1.Vlasniki list je dat u Prilogu elaborata.


12/65

Povrina dijela urbanistike parcele 39, po ovom projektu, pripada samo parceli 782/1 i iznosiP= 766 m2.

Ureenjem terena e, praktino, itava povrina biti u funkciji autoperionice.

U infrastrukturnom smislu prostor oko lokacije je potpuno definisan elektromreom jake i slabestruje, kao i hidrotehnikom infrastrukturom snabdijevanja vodom i kanalisanjem otpadnih voda.Elektroprivreda Crne Gore i JP Vodovod i kanalizacija Herceg Novi dali su svoje uslove zaprikljuenje objekta na javnu mreu njihove infrastrukture.

U litolokom smislu lokaciju ini: siltiti glinoviti u izmjeni s pjearima, krenjaki lapor i lapor;nagib terena je minimalan, i gotovo zanemarljivog pada. Po kartama hidrogeologije dato je da jedubina do vode vea od 4,0 m, U smislu stabilnosti teren je uslovno stabilan i mogue sudenudacije i razvoj erozionih procesa. Radi se o zahvatu na kome se oekuje parcijalna pojava

dinamike nestabilnosti lokalne geotehnike sredine u uslovima zemljotresa.

Nosivost terena je 200 kN/m2.

Seizmika aktivnost je definisana zonom IX MCS.

Klimatske prilike odgovaraju mediteranskoj klimi sa srednjom godinjom temeperaturom od 18,10C, najvia srednja mjesena 25 0C, najnia srednja mjesena 80C.

Na slikama 2.1. i 2.2. data je fotografija ireg zahvata da bi se vizuelno stekao utisak oprostornim elementima: saobraajnicama, stambenim i poslovnim prostorima i areali podzelenilom. ira zona zahvata je definisana samostalnim, individualnim objektima, praktino sve

do mora. Na slikama 2.4.-2.15. predstavljena je fotodokumentacija ambijentalnih karakteristika.Posebno je vano istai mreu saobraajnica, koje sijeku prostor i prave, ne samo putnekoridore, ve i koridore pale i otekle kine vode koje se slijevaju ka magistrali, ve i presjecajustanita ivog svijeta, flore i faune.

Slika 2.4. i 2.5. Mikrolokacija autopraone, definisana je zidom od blokova i kamena ibetonskom ploom


13/65

Slike 2.6.- 2.13. Saobraajne karakteristike lokacije


14/65

Flora na mikrolokaciji je potpuno iznitena, tako da se o nultom stanju, prije sadanjegpostojeeg ne moe nita rei. Takoe, i fauna je devastirana, i od moguih vrsta egzistirajusamo neke vrste insekata i gmizavaca. Visoka ograda od betona i cigle sprijeava prolazakivotinjskog svijeta na lokaciju.

Lokacija ima specifine prirodne, ambijentalne odlike, zahvaljujui neposrednoj blizinikaptiranog izvora sa est toeih mjesta, nejednake izdanosti, takoe, u neposrednoj blizinipredmetne lokacije prolazi uz sami obodni zid zahvata Babin ili Tatarbata potok, koji imakanalisano dno u kamenu, pored zida i do ispod mosta Jadranske magistrale

Slika 2.14. Izvor Slika 2.15. Korito Babinog potoka pored zida

Osnovni elementi pejzaa su:

okrenutost lokacije ka zapadu i osunanost, zahvaljujui kaskadnom terenu veliki broj saobraajnica vieg i nieg reda, u neposrednoj blizini stambeni objekti, su, takoe, u neposrednoj blizini, i uglavnom imaju vrtove sa

vegetacijom: naranaa, limuna, lovorom, palmama. u neposrednoj blizini je Stanitia dubrava, sastojina hrasta, posebnu autentinost mikrolokaciji daju potoci i izvori, u neposrednoj blizini, uz magistralu su nizovi stambenih objekata, kojima su u dosta primjera, prizemlja

pretvorena u poslovne prostore, razliitih namjena: pekara, prodavnica autodjelova,medicinska ordinacija, medicinska laboratorija i td.

Takoe, u neposrednoj blizini se nalazi restoran Izvor i s pravom nosi takvo ime zbog obilja

vode iz izvora koji imaju izdanost tokom itave godine, a takoe u vrijeme kia, slapovibujiave vode, koji otiu ka Babinom potoku obruavaju se niz strme strane, iz Staniiadubrave. Moe se rei da je u vrijeme kia ovdje izuzetno buno zbog prisustva vode aambijentalnu sliku upotpunjava obilje vode, koja se sliva iz nekoliko tokova.

Zakljuak iz opisa po osnovnim parametrima prirodnih i steenih karakteristika predmetnelokacije jeste da je ona posebna po vie elemenata, sa ivim vodotokovima, odnosno vodnimreursima tekuih voda, koje predstavljaju svojevrsno vorite. Zapravo je udno da ova lokacijado sada nije dobila kvalitetnu valorizaciju i iru namjenu u slubi turizma ili ugostiteljstva, sa


15/65

cjelokupnim ureenjem podruja u zahvatu od Stanitia dubrave do nizvodno ispod Jadranskemagistrale stotinak metara, kako se namee razmatranje ambijentalnih karakteristika podruja.

3. OPIS PROJEKTA

3.1. TEHNIKI DIO PROJEKTA

Na slici 3.1. dat je izvod iz projektne dokumentacije, crte koji se odnosi na ureenje terena k.p.782/1 za buduu samouslunu autopraonu sa etiri boksa. Projektom je odreena pozicijaeline konstrukcije, lokacija kuice za mainsku opremu, parkiralite za vozila, infrastrukturni

elementi bez kojih je nezamisliva realizacija ovakvog projekta, gdje su najbitniji za ivotnusredinu: cjevovod za snabdijevanje vodom i evakuaciju otpadne vode, kao i sistem zaprihvatanje pale i otekle vode sa svih radnih, saobraajnih i drugih povrina, sa reetkama iseparatorom. U prilozima su dati djelovi Glavog projekta od znaaja za ovaj elaborat.

Kota prizemlja objekta (arhitektonska nula) je na AK + 30,95 m

Slika 3.1. Situacioni plan sa rasporedom planiranih objekatasamouslune autoperionice

Glavni projekat samouslune autoperionice uradio je Biro za projektovanje i urbanizam HercegNovi, uz poslovno-tehniku saradnju sa firmom Role inenjering d.o.o, koja je uradila projekat


16/65

konstrukcije..Glavni projekat se odnosi na prvu fazu realizacije stambeno-poslovnog objekta.Urbanistiko-tehnike uslove pod brojem: 02-3-350-58/2012. od 27.07.2012. izdao je optinskiSekretarijat za prostorno planiranje i izgradnju. Uslovi se odnose na izradu tehnikedokumentacije za izgradnju stambeno-poslovnog objekta na dijelu urbanistike parcele UP 39,koju ini katastarska parcela 782/1 k.o. Topla. U urbanistikom smislu objekat se nalazi u zoniindividualnog stanovanja S3, za koji su uslovi gradnje definisani planskim dokumentom, DUP-om Topla.

Osnovne postavke Glavnog projekta

Objekat tertian u ovom Elaboratu, na koji se odnosi Glavni projekat, po Projektnom zadatku jesamousluna autoperionica sa etiri (4) radna punkta za pranje automobila i sa mjestom zaprizemni kontejnerski objekat dimenzije 6,66 x 3,00 m. Dimenzijesamouslune autoperionice uosnosi su: 23,30 x 6,66 m.

Sadraj po etaama je:

Prizemlje poslovni prostor, objekat je slobodnostojei, krov jednovodan i pokriventrapezastim limom, konstrukcija od elinih profila, temeljna stopa od armiranog betona.

Samousluna autoperionica ima brutto povrinu od 155,18 m2 to je ujedno i korisna povrina.Za kotu poda prizemlja usvojena je kota u ravni kote terena. ista visina prizemlja autoperionice

je H = 3,93 m.

Za parterno ureenje je potrebno nivelisanje terena, polaganje sloja pijeska debljine 15 cmpreko kojeg ide sloj drobljenog kamena granulacije 0-63 mm, debljine d= 0,15 mm i slojdrobljenog kamena =/31 mm, debljine sloja d=5 cm. Nakon toga ide frakcija 0-4 mm, d = 1 cmna koju se polau behaton ploe debljine d=8 m. Parternim rjeenjem je predvienopostavljanje betonskog rigola i betonskih slivnika, koji se zatvaraju metalnom reetkom.

Temelji nosee konstrukcije su trakasti, irine stope od 0,45 m, sa horizontalnim gredama iserklaima, za ukruenje, rade se od armiranog betona MB 30, a radna povrina je, takoe, odarmiranog betona marke MB 30.

Konstruktivni sistem objekta perionice ine elini stubovi od pocinanih, kutijastih profila, koji

su nosai krovne konstrukcije. Izmeu stubova, tj. Boksova planira se postavljanje pregradnihpanela h= 2,20 m od trapezastog lima u aluminijumskom ramu, na visini 0,30 m od kote 0,00mm (relativna kota).

Krovna konstrukcija nalee na eline stibove, jednovodna je,u nagibu od 5 %. Krovni pokrivaje nainjen od trapeznih limova, a na njemu je instalirana tzv. okretna ruka u svakom boksu,ukupno 4. Takoe, krovna konstrukcija nosi kanal za instalacije.

Autoperionica ima svoje instalacije slabe i jake struke, prikljuene na postojeu elektro mreu,kao i sopstvenu vodovodnu i kanalizacionu infrastrukturu, koji se po upustsvima iz JP Vodovodi kanalizacija prikljuuju na sistems javnog snabdijevanja vodom i sistem javne kanalizacijej za


17/65

otpadne vode. Takoe, objekat ima svoju mainsku instalaciju, kao i inastalaciju grijanja,kotlarnicu, koja obezbijeuje toplu vodu za radni proces.

Projekat vodovoda i kanalizacijeslijedi uslove propisane u JP ViK, o mjestima prikljuenja zavanjski vodovod i kanalizaciju. Vodovodne cijevi su gvozdene sa avom. Nakon polaganja cijeviu rov u zemlji, kao i kroz sam zahvat, potrebno ih je premazati minijumom pa bitumenom i,obavezno polagati na sloju pijeska debljine 10 cm. Prije putanja vodovodne instalacije u fukcijuradi se ispitivanje na vodopropusnost i pritisak,u cilju ispravnog funkcionisanja isnatalacije uobjektu kada bude operativan za eksploataciju.

Instalacija kanalizacije poinje prikupljanjem otpadnih voda, spranih sa asije automobile uboksovima. Iz sabirnih ahtova otpadne vode odlaze do separatora ulja, masti i detedenata,gdje se vri primarni tretman otpadne vode. Nakon separatora gravitacino preiena vodaodlazi do spoja na javnu kanalizaaciju cjevovodom DN 200 od PVC-a, do ahta, koji je udaljem

cc-a 80 metara od predmetne parcele, uz Jadransku magistralu, u pravcu Tople. Kanalizacionainstalacija se ispituje na vodopropusnost, i to pod pritiskom u trajanju od 15 min.

Obzirom da u uslovima JP Vodovod i kanalizacija nije data dubina dna u ulivnom (prikljunom)ahtu, obavezno je potrebno izvriti geometarsko mjerenje i taj podatak unijeti u Glavni projekatda bi se uradio profil spoljnjeg vodovoda u ciju pravilnog prikljuenja autopraone na javnukanalizaciju, sa gravitacionim teenjem. Ova sumnja dolazi od injenice da je lokacija na k.p.782/1 u blagoj depresiji u odnosu na Jadransku magistralu i taku spoja u pravcu Tople.

Separator za otpadne vode, po Glavnom projektu, predvien je polietilenski separator po Euronormi EN 858, za podzemnu ugradnju, sa integrisanim separatorom mulja i sigurnosnim

plovkom protiv prelivanja mineralnih uja. Kalibrisan je za tenosti gustine 0,85 do 0,95 g/cm, sakoalescentnim filterom koji omoguava da sadraj zaostalog ulja bude nii od 5 mg/l, to jegornji limit prema DIN EN 858. Po karakteristikama iz prospekta separator treba da ima potpunuzatitu od izlivanja ulja na izlazu (ima ugraen sigurnosni plovak).

U poglavlju 14. Prilozi dati su izvodi iz Glavnog projekta za fazu vodovoda I kanalizacije sadetaljima separatora za ulja, masnoe i hemijske produkte koji ne smiju da dospiju u javnukanalizaciju.

Elektroinstalacijejake struje predviaju elekronapajanje objekata, kako za vanjsko osvjetljenjetako i za elektroopskrbu mainskih ureaja u boksovima za pranje vozila. Bez elektronapajanja

nema ni pogona u perionici. Instalaciju jake struje ine:

Podzemni kablovi, prikljuenje na sistem javnog snabdijevanja Instalacije 4 boksa perionice sa razvodnim ormarima Vanjska rasvjeta Protivpoarna zatita Instalacija izjednaenja potencijala Gromobranska instalacija Instalacija uzemljenja


18/65

Svjetiljke su fluo, 2x36 W i Acron 70 W, IP66, S1. Instalacija se izvodi kablovima PPOO Y3x2,5 koje se postavljaju u POK kanalici, po zidu posrtirnice. Instalacije automata su kabloviPPOO Y 3y1,5 koji se postavljaju u pvc cijev DN 50 mm, u zemlji na dubini od 80 90 cm.

Vanjska instalacija radi se u rovu dubine 90 cm u koji se polae cijev 110 mm, i kanal dubine80 cm za cijev 50mm, za polaganje napojnog kabla RO-P iz OMM, koji je PPOO 4x25 mm.

Mainska instalacija

Mainsku instalaciju u objektu, po Glavnom projektu, ini oprema firme Ehrle, koja jespecijalizovana za samouslune autoperionice, gdje se opsluuje pranje i odravanje putnikihvozila, karavana, kampera, amaca, motocikla i kamiona nosivosti do 7,5 t. Dio projekta koji imazadatak dinamikih radnji pranja vozila u samouslunoj autopraoni sastoji se od:

- betonske podloge sa kanalizacijom, sistema za odvajanje ulja i podno grijanje (u opciji)- kontrolnog ormara- boksova za pranje, koji se sastoje od eline konstrukcije sa krovom i atikom.

Ureaj za pranje se upravlja i nadzire centralno preko upravljakog ormara. Za optimalno iefikasno pranje i odravanje vozila ureaj raspolae upravljakim programima za pranje iodravanje. Procesna tehnika se sastoji od sljedeih podfunkcija:

- omekivaa vode- ureaja za reversnu osmozu- sistema pod visokim pritiskom za pranje i odravanje- elektro-razvodne kutija sa SPS-programiranim upravljanjem i- ureaja za zatitu od smrzavanja.

Hortikulturno ureenje terena

Projektom je predvieno hortikulkulturno ureenje terena, pod predpostavkom da se radi o tlu III IV kategorije. Teren e prvo biti prekopan, potom isplaniran po predvienim visinskim kotama Inagibima. Potom e biti naneen i razastrt humus preko isplaniranih povrina u sloju debljine od10 do 15 cm, uz nasipanje rupa. Potom e biti zasijana sjemenska trava, a to za daljeodravanje podrazumijeva nanoenje i stajskog ubriva, uz redovno zalivanje vodom. Na rasterploama e, takoe, biti zasijana trava.

3.2. TEHNOLOKI PROCES U OBJEKTUU objektu autopraonice obavljae se:

- pranje vozila vodom, toplom i hladnom vodom, i uz primjenu specijalnih, hemijskihsupstanci (deterdenata),

- usisavanje unutranjih povrina vozila usisivaem.

Tehnoloki proces pranja vozila u predmetnom objektu je sljedei:- parkiranje vozila u boks za pranje;- koritenje vode iz sistema javnog snabdijevanja preko vodenog pitolja i prskanje vozila


19/65

- spiranje fizikih neistoa s mlazevima vode i slivanje na pod boksa, potom oticanjetakve vode sa neistoama ka slivnoj reetki i odlazak u kanalizacionu cijev kaseparatoru;

- sapunjanje deterdentom vozila i dubinsko pranje neistoa, sa istim odvoenjem kaseparatoru,

- zavrno ispiranje vozila, slivanje vode ka kanalizaciji.

Usisavanje neistoa i praine iz kola:- parkiranje vozila na posebnom prostoru za usisavanje,- pokretanje statinog usisivaa etonom,- process usisavanja usisivakom surlom.

Tehnoloki postupak za pranje vozila provodi se po postupku firme EHRLE, koja jespecijalizovana za samouslune auto-praonice, sa namjerom da oprema bude prilagoenapotrebama klijenata u pogledu zatite ivotne sredine. Potpuno automatizovana samousluna

auto-perionica je osmiljena za dugotrajan neprekidan rad. Proizvoa opreme je razvio takvutehnologiju da ona ne zahtijeva odravanje a jednostavna je za rukovanje.

Namjena

EHRLE-ova samousluna auto-perionica za pranje i odravanje namjenjena je ta putnikaautomobile, karavane, kampere, amce, motocikla i kamione nosivosti do 7,5 t.

Mehanika konstrukcija postrojenja

Tehnika, koja se primjenjuje po ovoj metodi EHRLE je sljedea:- betonska podloga sa kanalizacijom, system odvajanja ulja i podno grijanje (u opsciji),

- kontrolni ormari,- boksovi za pranje, koji se sastoje od eline konstrukcije sa krovom i atikom.

Konstrukciona grupa komandnih ormara tehnike

Razvodni ormani glavne konstrukcione grupe:1. elektrini razvodni orman2. ubacivanje novca sa pokazom ostatka3. tehnologija reverzne osmoze4. panelno grijanje5. rezervoar za so6. ureaj za omekavanje vode

7. rezervoar za osmozu8. pumpa za napajanje9. pumpni agregat10. dodatni grija (podno grijanje)11. posuda s plovkom12. dodatni rezervoar za pranje i njegu13. uljni, tj. gasni gorionik14. cirkulaciona pumpa za podno grijanje15. bojler od plemenitog elika


20/65

Tehniki podaci opreme autoperionice

Tehniki podaci razvodnog ormara su takvi da obezbjeuju po boksu :protok vode od 660 l/h,

radni pritisak 30-130 bara, maksimalni radni pritisak do 150 bara, temperature 20-60 0C, zaubacivanje novca u vrijednosti od 1- 2 /eton, dimenzije ormara su: 213 x 80 x 208 cm.

Ureaj kao i proces upravljanja i nadziranja vri se centralno, preko upravljakog ormana. Zaoptimalno i efikasno pranje i odravanje vozila, ureaj raspolae programski upravljanimprogramima za pranje i odravanje.Postrojenje po tehnologiji primjene pranja, podijeljena je na pod funkcije:

I. omekiva vodeII. ureaj za reverznu osmozuIII. sistem pod visokim pritiskom za pranje i odravanjeIV. elektrina razvodna kutija sa SPS programiranim upravljanjem (SPS memorisano

programirano upravljanje)

V. ureaj za zatitu od smrzavanja

Tehniki podaci ureaja za omekivanje vode

Omekiva vode (priprema meke vode) sprijeava neeljeno taloenje (npr. taloenje kamenca)u sistemu postrojenja, u sistemu grijnih tijela i na povrini vozila, koje se pere i odrava. Kodpripreme meke vode, omekiva vode radi na bazi razmjene jona.

Tehniki podaci ureaja za omekavanje vode su:- maksimalni protok/kapacitet 35 l/min,- radni pritisak 3 6 bara- potronja soli (po regeneraciji) 4,0 kg

- zapremina rezervoara za so 80 kg- vrijeme regeneracije 60 min- temperatura do max. 40 0C- elektrini prkljuak 0,5 kW- dimenzije DxxV 213 x 80 x 208 cm

Tehniki podaci za reverzibilnu osmozu

Osmoza je process izjednaavanja koncentracije izmeu iste vode i rastvora soli, koja jeodvojena semipermeabilnom membranom. Taj process se deava bez spoljnjih uticaja. Uureaju reverszne osmoze process je obrnut. Pod uticajem pritiska na rastvor soli, posredstvomsemipermeabilne membrane, oslobaa se ista voda, pri emu se poveava koncentracija

rastvora soli. Koncentrovani rastvor je koncentrat, a ista voda je permeat.U ureaju reverzne osmoze, voda prolazi kroz fini filter i preko ulaznog magnetnog ventila dolazido pumpe. Pumpa ima ulogu poveanja pritiska vode do vrijednosti koja je neophodna zaodvijanje postupka. Na kraju se u modulima odstranjuje so iz vode. Permeat (ista voda) prolazikroz module, dok se zadrane soli odvode s koncentratom.Pomou ventila za zaustavljanje koncentrata i ventila za recirkulaciju koncentrata podeava se:radni pritisak i eljena koliina permeate. Koliina permeate i koncentrata mogu da se oitaju naobja mjeraa protoka.Voda, koja se priprema u ureaju reverzne osmoze, odstranjuje sve naslage minerala (npr. soli)hemijskim putem. U program odravanja (njege) poliranjem koristi se demineralizovanaosmozna voda.


21/65

Proces obrnure osmoze obezbjeuje ureaj sa sljedeim karakteristikama:- protok/kapacitet 150 l/h- zapremina protoka 370 l/min

- osatatak soli 97-98 %- pritisak 10 bara- temperature max 40 0C- elektrini prikljuak 1,0 Kw- dimenzije D x x V 213 x 80 x 208 kg

U sistemu za pranje pod visokim pritiskom, pumpa obezbjeuje odgovarajui radni pritisak.Svako mjesto za pranje opremljeno je runim pitoljem za prskanje i etkom za pjenu. Vrelavoda, koja je neophodna za odreene programe pranja i odravanja, priprema se u bojleru, kojise grije na naftu ili na gas.Sistem za zatitu od smrzavanja sastoji se od serijski ugraenog panelnog grijanja, ureaja zazatitu od smrzavanja u cirkulacionom sistemu ureaja i u opciji ponuenog podnog grijanja,

koje se omoguuje prikljuenjem izmjenjivaa toplote.

Program pranja, odnosno, odravanja i njege

EHRLE-ova samousluna auto-praona ima sljedee programe:

1. Pranje: sredstvo za pranje u vidu praha (PowerPearl Micro-prah) koji se uvijek svje dodajemlazu pod visokim pritiskom. Abrazivno dejstvo mikro-praha garantuje dubinsko pranje povrinevozila.

2. Ispiranje: Uprocesu ispiranja hladnom vodom ispiraju se ostaci sredstva za pranje i to jeosnova za dalje faze njege i odravanja.

3. Zatita farbe: Vreli vosak proizveden na sintetikoj bazi se nanosi vrelom, mekom vodom(tvrdoa do 2 0dH) bez prisustva kamenca u mlazu pod visokim pritiskom na vozilo; taj procesnjege sprijeava i razmazivanje, kada pada kia i kada rade brisai.

4. Visoki sjaj: Ovaj program njege i odravanja jeste poliranje koritenjem meke,demineralizovane osmozne vode, pri emu se odstranjuju sve naslage minerala na hemijskojosnovi.

Stavljanje van pogona

Postrojenje za pranje je osmiljeno za dugotrajan potpuno automatizovan rad. Nije predvienoda se postrojenje due vrijeme dri van funkcije. Stavljanje van pogona za kratko vrijeme jepredvieno u sljedeim sluajevima:

1. Iskljuivanje u sluaju opasnosti pomou NOT-AUS tastera, u upravljakom ormanu;2. U svrhu odravanja i remonta postrojenja moe da se iskljui na glavnom predkidau u

elektrinoj razvodnoj kutiji.3. Ukoliko iskljuenje traje due od 48 sati mora da bude propisno konzervirano.


22/65

3.3. DISPOZICIJA OTPADNIH SUPSTANCI AUTOPERIONICE

Sve otpadne materije, nastale u procesima pranja vozila, nalaze se u: tenom, vrstom iligasovitom stanju. Tehnoloki proces se ne zavrava pranjem vozila i njegovim naputanjemboksa autoperionice i ukljuivanjem u saobraaj. Za autopraonu se tehnoloki postupakzavrava kompletnim dispozicioniranjem svih otpadnih materija na zakonom propisan nain, ito:

- vrsti otpad (koji e se obino izbacivati iz vozila tokom pranja unutanjih djelova)privremeno e se skladititi u katama za smee, a po dogovoru sa JP istoa bieodneen u reciklani centar, prebran radi recikliranja moguih materija, i potom odvedenna deponiju (sanitarnu , kada ona bude u funkciju);

- teni otpad, za vjetakim voskom, detedentima i drugim supstancama pranja,masnoama, uljima i prainom, odlazi sa vodom sistemom kanalizacionih cijevi doseparatora (oznaka EN 858) kapaciteta proticaja Q = 3-6 l/s, koalescentni separatormineralnih ulja, koji je zapravo ukopani rezervoar za privremeno skladitenje otpadnihmaterija, koje ne smiju da idu u javnu kanalizaciju, dimenzija: aktivne visine 1,25 m,duine 2,50 m, i koji se prazni u dogovoru sa JP Vodovod i kanalizacija ili nekomdrugom, ovlatenom firmom, preduzee Hemosan iz Bara prikuplja upotrebljenemasnoe, upotrebljena mainska ulja i vri recikliranje;

- pale i otekle kine vode, izvan zahvata perionice. i van kontakta sa supstancama pranja,odlaze u kanal koji, prolazi ispod zahvata, kao rjeenje iz postojeeg stanja;

- gasoviti otpad nastaje rasprivanjem tokom procesa usisavanja i nema naina ta upogledu dispozicioniranja, osim tehnikih preporuka Investitoru posredstvom ovogElaborata.

Procjena Obraivaa Elaborata o zapreminskim djelovima otpadnih supstanci na zahvatusamouslune autoperionice


23/65

Slika 3.2. Shema za

4. OPIS RAZMAT

Shodno UT uslovima za izrplanskog dokumenta, DUP-aposlovnog objekta, koji bi mo

Obzirom da je nagib teren

spratnosti, sa suterenom. Mespratnost P+1, sa mogunoostavljena mogunost izgradto je, praktino, nemogueplato za parkiranje, okretanjesmatrati varijantnim rjeenjem

U smislu namjene, autoperion

5. OPIS SEGMENA5.1. LOKACIJSKO OD

Lokacija budue samopraonkatastarskoj parceli 782/1 k.puteva prvog ranga (Jadranskoji vode ka stambenim zonana magistralu, zavojite uliceTatarbata koji izvire pod brduvea stotinka puta u vrijem

%

preminskih odnosa tri medija otpada

ANIH ALTERNATIVA

adu tehnike dokumentacije, br. 02-3-350 Topla, na predvienoj lokaciji planirana jeao da bude spratnosti 4 etae: P+2+Pk ili S

0% to se mora sasvim odbaciti drugi

utim, UT uslovi se precizno odreuju u nau izgradnje jedne ili vie podrumskihje jedne ili vie podrumskih prostorija svije

funkcionalnom smislu izgradnjom autoperii usluivanje automobila, to iskljuuje funkstambeno-poslovnog objekta.

ici nije razmatrana alternativa.

TA IVOTNE SREDINEREENJE

e automobile nalazi se u zahvatu mjesne. Topla, u neposrdnoj blizini Jadranske me magistrale i lokalnih puteva : mojdekog i

ma individualnih objekata u tzv. Staniia du29 decembra. Lokacija je, takoe, odreom Suepana i koji je tipian bujini tok,

kia u poreenju sa sunim periodom. Ka

%

%

-58/2012, na osnovuizgradnja stambeno-

P+1+Pk.

krtiterijum eventualne

tavku dokumenta i to:taa. Obzirom da jetle visine od 2,4 m, aionice, jer je potrebaniju podruma, to e se

zajednice Topla, naagistrale i na voritustrmog puta, ili putevabravi, i gdje je izlazakena i koritom potrokaome se koliina vodeko se vidi na slikama


24/65

2.1.2.2. 2.12. Lokacija je u svemu potpuno odreena kao dio urbanog dijela optine HercegNovi, sa nizom kaskadno lociranih objekata s gornje strane magistrale, i prilino neurednim,mjestimino kaskadnim, koherentnim grupacijama, uglavnom, novogradnje nastale posljednjih30-ak godina, ispod magistrale.

Slika 5.1. Zahvat iz Glavnog projekta autoperionice, sa zapoetimpripremnim radovima na ureenju parcele

5.2. KLIMA

Klima u Herceg Novom je blaga mediteranska, karakteristina po kiovitim, umjereno hladnimzimama i toplim ljetima. Visoka barijera planinskog masiva Orjena u velikoj mjeri doprinosisniavanju temperatura u ljetnjem periodu i porastu u zimsko doba godine. Na sl. 5.2 dat jezbirni dijagram za prosjene maksimalne i minimalne dnevne temperature, srednju koliinupadavima, po mjesecima, i srednji broj dana sa padavinama, koje su vee od 0.1 mm.Ovi podaci su od znaaja prilikom projektovanja objekata kanalisanja atmosferskih voda, a

takoe, i zbog prilagoavanja svih radnih procesa na otvorenom, u skladu sa vremenskimprilikama.Ono to je za ovaj zahvat najvanije su: periodi visokih temperatura (ljeti, zbog razvijanjaneprijatnih mirisa i ubrzavanja procesa truljenja), kinih perioda, koji mogu znaajno da usporeili eliminiu rad na otvorenom i kada se zahtjeva prekrivanje svih uskladitenih materijala jer uraskvaenom stanju je drugaija ili tea njihova obrada.


25/65

Sl. 5.2. Dijagram najznaajnijih prosjenih klimatskih parametara za optinu Herceg Novi

Opte klimatske karakteristike hercegnovskog podruja su:

) Temperatura vazduha: srednja mjesena, minimalna, u januaru, 8 9 0 Csrednja mjesena maksimalna, u avgustu, 24 26 0 C

prosjeno godinje, 33 34 dana sa temperaturom preko 300

C) Oblanost: najvie oblanih dana ima u novembru, najmanje u avgustu, prosjeno je godinje103 vedra dana.

c) Insolacija, prosjena osunanost godinje traje 2.430 sati, odnosno dnevno 6,6 h, u junuprosjeno 11,5 h, a u januaru 3,1 h.

d) Visina padavina: godinja visina, kao prosjek pedesetogodinjeg mjerenja, iznosi 1900 l/m2,od ega u periodu oktobar januar pada 49%. Maksimalna mjesena koliina padavina nosi234 l/m2, u periodu najveih padavina, a oko 60 l/m2u sunom periodu. Godinja koliina pa-davina se realizuje sa prosjenim dnevnim intenzitetom od 15 l/dan.

e) Djelovanje vjetra: dominantni pravac : sjever-sjeveroistok, uestalost 5,2%,istok sjeveroistok, uestalost 4,8%jug-jugozapad, uestalost 4,5%jug, uestalost 4,2%sjeverozapad, uestalost 0,5%sjever-sjeverozapad, uestalos 0,6%tiine, uestalost 54,8%

Godinja srednja brzina vjetra kree se od 2,2 (N) do 3,3 m/s (E NE).Najvea brzina vjetra zabiljeena je iz pravca N NE od 30,5 m/s.


26/65

5.3. ZEMLJITE

Zemljite na lokaciji je tokom vremena podvrgnuto brojnim uticajima. Po pedolokimkarakteristikama na osnovu geolokog sastava i pozicije lokaliteta zemljite pripada smeem-primorskom, zastupljenom na fliu i genetski nerazvijenom sa puno skeletnih estica i krupnijih,izdrobljenih dijelova geoloke podloge raznog sastava i osobina.Kako se nalazi uz vodotok iispod lokalnog izvora tlo je podlono povrinskom spiranju i jaruanju. Upravo zbog erodivnihsklonosti ovakvog zemljita, naroito nakon jakih padavina padavina ovjek je izraivaokamene mee i tako stvarao terasaste oblike tzv. doce. Prisustvo vode je omoguavalointenzivnije povrtlarske djelatnosti.

ivotinjski svijet na terenu je svakako limitiran prisustvom saobraajnice sa intenzivnimprometom sa june strane, zidinama prema potoku, sa sjevero-zapadne strane, iurbanizovanom zonom sa sjevero-istone strane. Potok i izvorite naroito utiu na znatnijeprisustvo insekata, pogotovo komaraca, kao i, vodozemaca. Od ptica su oekivani vrapci, crnikos, golubovi, sjenice i grmue. Gmizavci su zastupljeni sa nekoliko vrsta zmija i gutera.

Pregledom na terenu nije utvreno prisustvo zatienih biljnih i ivotinjskih vrsta (Rjeenje ostavljanju pod zatitu pojedinih biljnih i ivotinjskih vrsta (Sl.list RCG, br. 76/06).

5.4. BIODIVERIZITET

Flora i fauna

Biljni pokriva na lokaciji pripada eumediteranskoj zoni mediteranske regije istono-jadranskogkra. Ova zona se prostire priobalnim pojasom optine na najtoplijim povrinama, i obuhvatapreko 300 razliitih biljnih vrsta.

Karakteristinu floru na lokaciji ini zimzelena uma sa klimatogenom umskom asocijacijomOrno-Quercetum ilicisuz antropogenim uticajem stvorene degradirane oblike zimzelene ikare

makije. Karakteristine vrste za podruje su: lovorika (Laurus nobilis), zelenika (Phillyreamedia), primorska smreka (Juniperus oxycedrus), paroina (Asparagus acutifolius), merslin(Myrtus communis), ukva (Spartium junceum), primorska kupina (Rubus ulmifolius), kostrika

(Ruscus aculeatus), veliki vrijes (Erica arborea ) i draa (Paliurus aculeatus). Sa sjeverne strane- kotlinom, prostor je podloan planinskim uticajima, to je uslovilo prisustvo submediteranskelistopadne vegetacije crnog jasena (Fraxinus ornus), brijesta (Ulmus campestris) i, naroito,hrasta medunca (Quercus pubescens).


27/65

Slika 5.3. i 5.4. Vegetacija u neposrednoj blizini lokacije, ispod i iznad magistrale

Slika 5.5. Staniia dubrava, zatieni predio sa dominacijom ume hrasta medunca,koja je sasvim zaokruena stambenim, urbanim zonama, lokacija autopraone je

predstavljena crvenom takom

Sredinom ezdesetih godina prolog stoljea na ovom potezu je prosjeena Jadranskamagistrala i to neposredno uz junu stranu terena. Potok je premoten a njegovo koritopoploano uz visoke podzide sa istone strane. Izgradnja ove saobraajnice je potpunoizmjenila biljni pokriva i reljef terena. Na samoj parceli, namjenjenoj za auto-praonu, starivegetacijski pokriva je uglavnom uniten. Preostalih par stabala hrasta medunca sa razvijenim


28/65

habitusom na obodu terena svakako imaju i znaaj u stabilizaciji terena koji je evidentno skloneroziji. Prisutna su i stabla lovora i koele. Travnate povrine su reducirane nasipanjem uta ibetoniranjem na male ugaene povri sa korovskom vegetacijom. U pojasu potoka prisutne suvrste karakteristine za vlana stanita: trstika i rastavii.

Poseban osvrt zasluuje prostor Staniia dubrave (slika 5.5. avionski snimak umskog areala,gdje se lijepo vidi umska sastojina opasana kuama), koji se nalazi sa istone, ili lijeve stranepotoka, u regionu Tople, predjela koji je urbanistikom smislu definisan kao Topla III. Sauvanisu ostaci prirodne ume hrasta medunca uz obilje drugih vrsta drvea, bunja i prizemne flore.Ovakva prirodna uma i danas je daleko korisnija od vjetaki poumljenih terena. Kao rezultatprirodnog razvoja prisutne vrste su maksimalno prilagoene za date mikroklimatske pedolokekarakteristike i pruaju najbolju zatitu terenu na kojem rastu. U periodu velikih padavina ovakvazajednica je u stanju da primi velike koliine vode i predupredi velike tete koje bujine vode

redovno izazivaju u optini Herceg Novi.Treba imati u vidu da je hrastova uma predstavljalaznaajan resurs u domainstvu (ir-prehrana domaih ivotinja i drvo za ogrijev i stolariju) pa sukao takve ouvane. Osim negativnog uticaja sjee na kompleks dubrave, potrebno je propratiti izdravstveno stanje drvea uslijed tendencije suenja hrastovih uma u svim evropskimzemljama.

Neposredno od izvora vodi stara pjeaka staza koja zapoinje metalnim stepenicama, na kojese nastavlja betonsko, pa kamenito stepenite, kroz umu lovora i hrasta do kamenog mostaTatarbata i puta za selo Suepan

5.5. VAZDUH

Pod aerozagaenjem podrazumijeva se prisustvo primjesa (toksinih i netoksinih) koje sunastale u ljudskom proizvodnom procesu, a dospjele u atmosferu u vidu gasova, pare, praine,dima, magle ili, pak, dolaze iz nekog od prirodnih emitera. Atmosfera konsantno prima odreenukoliinu vrstih estica, tenosti i gasova prirodnog i antropogenog porijekla. Ove materijedospjele u atmosferu kreu se, raspravaju i reaguju, bilo meu sobom ili sa drugimsupstancama.Kapacitet atmosfere je takav da je u mogunosti da primi odreenu koliinu zagaujuihmaterija bez naruavanja njene dinamike ravnotee. Meutim, ukoliko se na pojedinimprostorima emituju zagaujue materije (polutanti), tada dolazi do poremeaja, tj. do njihovogtetnog djelovanja na ekosistem i ovjeka. ist vazduh je osnov za zdravlje i ivot ljudi i itavogekosistema. Ranije je program monitoringa kvaliteta vazduha u Crnoj Gori podrazumjevaopraenje stanja u 17 gradova na 27 mjernih stanica; mjerenja su bila na 24-asovnim uzorcima:SO2, NO2, O3, NH3, fenoli, formaldehid, dim i a, H2S, fluoridi (Podgorica, Niki i Pljevlja),lebdee estice (jedan put nedjeljno) i sadraj tekih metala, POP-s i PAH-s u lebdeimesticama, talone materije i padavine i procjenjuje se uticaj motornih vozila na kvalitet vazduhau naseljima.Na podruju Herceg Novog nema znaajnijih zagaivaa vazduha. Ovdje se moe govoriti olokalnom zagaenju koje potie, u najveoj mjeri, od grijanja u zimskom periodu, privrednih,zdravstvenih i kolskih ustanova i domainstava. U tabeli 5.1. predstavljena je koncentracija


29/65

najznaajnijih zagaujuih materija u vremenskoj raspodjeli, poposljednjim mjere njimaprovedenim na stari nain.

Tabela 5.1. Pokazatelji kvaliteta vazduha u Herceg Novom, za 2010. godinu

Mjesec

SO2 NO2 O3 Dim I a NH3

g/m3

Januar Csr 3,00 7,14 28,36 11,64 2,17

Cmax 5,21 18,41 35,68 16,15 2,70

Februar Csr 2,43 2,43 59,47 11,10 0,79

Cmax 5,21 3,59 81,55 16,51 1,55

Mart Csr 3,17 3,84 48,41 13,91 0,75

Cmax 8,41 8,74 81,42 32,41 1,51

April Csr 1,63 3,19 42,40 17,75 1,13

Cmax 3,00 8,21 71,58 44,31 1,37

Maj Csr 1,87 3,59 49,39 11,63 1,62

Cmax 3,19 4,78 61,28 16,66 2,22

Jun Csr 2,85 11,36 48,33 13,64 0,97

Cmax 5,80 42,44 61,39 52,41 1,58

Jul Csr 2,48 7,94 60,68 10,65 2,07

Cmax 9,72 11,41 78,38 22,29 2,39

Avgust Csr 2,53 5,88 61,95 15,71 0,43

Cmax 4,16 9,45 68,21 41,11 0,80

Septembar Csr 1,12 3,69 61,90 9,06 0,13

Cmax 2,80 7,30 73,33 24,38 0,23

Oktobar Csr 2,60 3,18 49,27 9,23 1,56

Cmax 4,10 4,50 69,22 28,00 2,66

Novembar Csr 0,80 3,40 56,51 10,65 0,41


30/65

Cmax 1,90 4,33 65,22 30,33 0,70

Decembar Csr 1,14 3,33 42,96 20,17 0,46

Cmax 1,60 4,30 75,22 48,00 0,70

Dnevna srednjavrijednost 110

4060 200

Godinja srednjavrijednost

Ciljna vrijednost 120

Praenje stanja kvaliteta vazduha vri JU Centar za ekotoksikoloka ispitivanja Crne Gore uokviru godinjih programa kontrole kvaliteta vazduha u Crnoj Gori. Na osnovu izvrenihmjerenja tokom 2010. godine kvalitet vazduha u Herceg Novom ocjenjen je kao veoma dobar.

- Srednje i maksimalne mjesene vrijednosti osnovnih zagaujuih supstanci, odnosnoCsr i Cmax godinje vrijednosti sadraja sumpor diokisida, azot dioksida, prizemnogozona, dima i ai, ukupnih lebdeih estica i taloljivih materija u Herceg Novom nalokaciji Optine Herceg Novi, u Njegoevoj ulici tokom 2010. godine bile su nie odpropisanih normi, GVZ.

- U svim mjerenjima sadraj amonijaka u vazduhu na lokaciji Skuptina optine u HercegNovom bio je znatno ispod GVZd.

- Zakljuak je: da je vazduh dobar u centru grada, gdje je najvea frekvencija saobraaja i

najvea gustina stanovanja sa loenjem u objektima, preko zime, pa iz toga slijedi da ei na periferiji, gdje nema naselja ni privrednih objekata, a i zbog udaljenosti odsaobraajnica, vazduh takoe biti kvalitetan, a zasigurno i bolji nego u gradu.

Generalno uzevi, po prethodno prikazanim rezultatima u tabeli, obzirom da se u Herceg-Novomemituju male koliine polutanata u vazduhu ne dolazi do naruavanja dinamine ravnotee,odnosno, to je zanemarljivo djelovanje zagaujuih materija na ekosistem i ovjeka, i moemo sekoristiti terminom nezagaenog vazduha.Na lokaciji Topla Tatabata, gdje je lociran predmetni objekat autopraone, nema znaajnijihindikatora zagaenja vazduha, osim poznavanja injenice da je frekvencija automobila zbogneposredne blizine Jadranske magistrale, znatno vea, nego u gradu.Napomenimo i to da Pravilnikom o nainu i uslovima praenja kvaliteta vazduha ("Slubeni listCG" broj 21/11) utvruju se uslovi i nain praenja kvaliteta vazduha, standardizacija mjerenja,uslovi, koje mora da ispunjava oprema za ocjenjivanje kvaliteta vazduha, referentne metode uprimjeni, kriterijumi za postizanje kvaliteta podataka, obezbijeivanje kvaliteta podataka ivalidacija podataka kao i sadraj rezultata ocjenjivanja kvaliteta vazduha.

U februaru 2013. godine Vlada Crne Gore donijela je Nacionalnu strategiju upravljanja kvalitetomvazduha sa Akcionim planom za period 2013-2016. godine, iji je cilj ouvanje i poboljanjekvaliteta vazduha i izbjegavanje, sprijeavanje ili smanjenje tetnih posljedica po zdravlje ljudi i/iliivotnu sredinu, to se oekuje realizacijom definisanih mjera iz Akcionog plana.

Vlada Crne Gore je krajem marta 2012. godine donijela Uredbu o utvrivanju vrsta zagaujuihmaterija, graninih vrijednosti i drugih standarda kvaliteta vazduha ("Slubeni list CG", br.


31/65

25/2012). Ovom uredbom utvruju se vrste zagaujuih materija, granine vrijednosti i drugistandardi kvaliteta vazduha, granice ocjenjivanja, ciljne vrijednosti, kritini nivoi i potrebne mjerezatite zdravlja ljudi, koje se pri pojavi takvih vrijednosti moraju preduzeti. Takoe, dati su i

rokovi za postepeno smanjenje koncentracije zagaujuih materija do dostizanja graninih iciljnih vrijednosti kvaliteta vazduha kao i dugoroni ciljevi za ozon.

Ministarstvo odrivog razvoja i turizma je na osnovu lana 46, stav 4 Zakona o zatiti vazduha("Slubeni list CG" broj 25/10) donijelo Pravilnik o sadraju i nainu izrade godinje informacijeo kvalitetu vazduha. Pravilnik je objavljen u "Slubenom listu CG", br. 27/2012 od 31.5.2012.godine. U ovaj Pravilnik prenesena je Odluka Evropske komisije 2004/224/EC od februara2004. godine, kojom se ureuje nain izrade i dostavljanje informacija o planovima iliprogramima propisanim Direktivom Savjeta 96/62/EC u vezi sa graninim vrijednostimaodreenih zagaujuih materija u ambijentalnom vazduhu. Ovim pravilnikom propisuje se bliisadraj i nain izrade godinje informacije o kvalitetu vazduha.Na osnovu Uredbe o povjeravanju dijela poslova iz nadlenosti Agencije za zatitu ivotne

sredine ("Slubeni list CG", br. 62/2011), Program monitoringa kvaliteta vazduha je realizovaoD.O.O Centar za ekotoksikoloka ispitivanja Crne Gore.

U skladu sa Uredbom o uspostavljanju mree mjernih mjesta za praenje kvaliteta vazduha("Slubeni list CG", br. 44/2010 i 13/2011), uspostavljena je Dravna mrea za praenjekvaliteta vazduha. Teritorija Crne Gore podijeljena je u tri zone, koje su odreene preliminarnomprocjenom kvaliteta vazduha u odnosu na granice ocjenjivanja zagaujuih materija na osnovudostupnih podataka o koncentracijama zagaujuih materija i modeliranjem postojeihpodataka. Granice zona kvaliteta vazduha podudaraju se sa spoljnim administrativnimgranicama optina, koje se nalaze u sastavu tih zona.

Tabela 5.2. Zone za mjerenje kvaliteta vazduha po dravnom programu praenja

Zona kvaliteta vazduha Optine u sastavu zone

Zona odravanja kvalitetavazduha

Andrijevica, Budva, Danilovgrad, Herceg Novi,Kolain, Kotor, Mojkovac, Plav, Pluine, Roaje,avnik, Tivat, Ulcinj i abljak

Sjeverna zona u kojoj jeneophodno unaprjeenje

kvaliteta vazduhaBerane, Bijelo Polje i Pljevlja

Juna zona u kojoj jeneophodno unaprjeenje

kvaliteta vazduhaBar, Cetinje, Niksi i Podgorica

Na osnovu lana 11 stav 3 Zakona o zatiti vazduha ("Slubeni list CG", broj 25/10), Vlada CrneGore na sjednici od 27. januara 2011. godine, donijela je Uredbu o izmjenama i dopunamaUredbe o uspostavljanju mree mjernih mjesta za praenje kvaliteta vazduha. Uredba jeobjavljena u "Slubenom listu CG", br. 13/2011 od 4.3.2011. godine.


32/65

Tabela 5.3. Struktura mjernih mjesta

Mjernomjesto Zona

Vrstamjernogmjesta

Zagaujue materijemjerene zbog zatite zdravlja ljudi

Zagaujue

materijemjerene

zbog zatitevegetacije

1Zona

odravanja UB1 NO2, PM10, PM2,5

2Zona

odravanja RB2 O3, EMEP

3Sjeverna

Zona UB SO2, NO2, PM10, PM2,5

4Sjeverna

Zona SB3 O3NOx, SO2,

Isparljiva

5 Juna zona SB O3organska

jedinjenja

6 Juna zona UBNO2, SO2, PM10, PM2,5, Kadmium,Arsen, Nikal, benzo(a)piren, O3 CO,

benzene

7 Juna zona UBNO2, SO2, PM10, PM2,5, Kadmium,Arsen, Nikal, benzo(a)piren, O3 CO,

benzene

8 Juna zona UT4NO2, PM10, CO, benzen,

benzo(a)piren, olovo

1UB (urban background) Mjerno mjesto za mjerenje pozadinskog zagaenja u gradskompodruju

2RB (rural background) Mjerno mjesto za mjerenje pozadinskog zagaenja u ruralnom podruju 3SB (sub-urban background) Mjerno mjesto za mjerenje pozadinskog zagaenja u prigradskom

podruju. 4UT (urban traffic) Mjerno mjesto za mjerenje zagaenja koje potie od saobraaja u gradskom

podruju.

Tabela 5.4. Tana lokacija mjernog mjesta za stanicu Tivat

ZonaVrsta

mjernogmjesta

Mjernomjesto

KoordinateNadmorskavisina (m)Geografskaduina (m) Geografskairina (m)

ZonaOdravanja

UB Tivat 6557838.85 4698672.95 3.5

D.O.O Centar za ekotoksikoloka ispitivanja Crne Gore (CETI), zaduen je za Programkontrole kvaliteta vazduha u Crnoj Gori za 2012. godinu. Programom je obuhvaenosistematsko mjerenje imisije zagaujuih materija u vazduhu na automatskim mjernimstanicama.


33/65

U Tivtu je vreno automatsko mjerenje: azot(II)oksida (NO), azot(IV)oksida (NO2), ukupnihazotnih oksida (NOx), PM2,5 estica i PM10 estica. Mjerna oprema je instalirana marta 2012.godine.

Jednoasovne srednje koncentracije azot(IV)oksida (NO2) bile su ispod propisanih graninihvrijednosti (200g/m3). Srednja godinja koncentracija azot dioksida je, takoe, bila ispodpropisane granine vrijednosti od 40g/m3, i iznosila je 19,28g/m3.

Srednje dnevne koncentracije PM10 estica (od 250 validnih mjerenja) 13 dana su prelazilepropisanu graninu srednju dnevnu vrijednost od 50g/m3, dok su sve izmjerene vrijednosti bileispod granice tolerancije. Dozvoljeni broj prekoraenja tokom godine je 35, to znai da jevazduh po osnovu ovog parametra bio zadovoljavajueg kvaliteta, imajui u vidu da je i srednjagodinja koncentracija, koja je iznosila 27,78 g/m3, bila ispod propisane granine vrijednosti(40g/m3).

Validnih mjerenja PM2.5 estica bilo je 181 dan (oprema za mjerenje je instalirana poetkomjuna 2012. godine). Srednja godinja koncentracija iznosila je 17,56g/m3, to je ispod graninegodinje vrijednosti od 25g/m3 i granice tolerancije za 2012. godinu.

5.6. INENJERSKO-GEOLOKE I HIDROGEOLOKE OSOBINE TLA

Inenjersko-geoloke odlike terena definisane su na osnovu inenjersko-geolokog kartiranja

terena, inenjersko-geolokog kartiranja izvedenih istranih buotina i rezultata geofizikihispitivanja. Za analiziranje stanja terena koriste se inenjersko-geoloke karte optine HercegNovi, uraene 1988. Godine, zatim karte morfometrije i morfologije i hidrogeologije.Preklapanjem svih tih karata dobija se slika inenjersko geolokog stanja terena, odnosno,predmetne lokacije.

ire podruje zahvata, pojas junih Dinarida, kome pripada Bokokotorski zaliv, u tektonskomsklopu, razvrstava se u tri geotektonske jedinice: Parahton, Budvansko-barska zona (Budva-Cukali zona) i Visoki kr.

5.6.1. Hidrogeoloke karakteristike

Hidrogeoloke osobine i funkcije stijena

Za podruje optine Herceg Novi, prema litolokom sastavu, stepenu deformacija stijena napovrini, kao i po poloaju izvora i ponora, izdvojene su etiri osnovne grupe stijena razliitihhidrogeolokih osobina:

(a) dobro vodopropusne naslage pukotinske poroznosti,(b) slabo vodopropusne naslage pukotinske poroznosti,(c) u cjelini vodonepropusne naslage,(d) naslage promjenljive vodopropusnosti, relativno male debljine.


34/65

Hidrogeoloka funkcija stijena je u direktnoj zavisnosti od grae terena i poloaja stijena u

formiranim strukturnim formama. Mogu se razlikovati dva osnovna medija za formiranje ikretanje podzemne vode i to:

(a) podzemne vode vezane za okrunjene karbonatne stijene(b) podzemne vode vezane za naslage intergranularne poroznosti

Sa hidrogeolokog aspekta od posebnog znaaja za geotehnike uslove fundiranja susedimenti flia, predstavljeni glicima, laporima, laporcima i pjearima, kao i prelaznimvarijetetima ovih litolokih lanova. Vodonepropusnost, kao odlika takvog terena, jeste podinskabarijera za podzemne vode. Na kontaktu ovih sedimenata i karbonatnih stijenskih masa, uhipsometrijski viim, dijelovima terena, pojavljuju se izvori relativno male izdane (0,1 1,0 l/s).Takoe, este su zaglinjene drobine, koje esto pokrivaju primarni kontakt flia i krenjakih

naslaga. Na kontaktu karbonatnih stijenskih masa i sedimenta flia, urezano je korito Babinogpotoka.

5.6.2.Inenjersko-geoloke osobine tla

Od savremenih geolokih procesa i pojava na lokaciji istraivanja prisutna je planarna i linijskaerozija i denudacija kompletne povrine terena. Klizanje je oekivano u sadanjem prirodnomstanju. Teren je uslovno stabilan i podloan klizanju pri zasijecanju padine.

Planarnom erozijom je zahvaen kompletan teren u veoj ili manjoj mjeri. Ovoj eroziji suposebno podloni deluvijalni sedimenti. Proces odnoenja materijala niz padinu je donekleusporen zbog prisustva vegetacija kao i zbog terasa. Linijska erozija je izraena u vidu jaruga.

Izdvojene su dvije jedinice i to nasip u donjem dijelu lokacije i deluvijalni nanos (dl). Dublje upodlozi je flini kompleks odnosno njegov povrinski raspadnuti i degradirani dio.

Nasip (n) predstavljen je blokovima krenjaka i drobinom, prainastom i mjestiminozaglinjenom. Ova sredina zauzima itavu lokaciju. Materijal je samo nasut i poravnjen, bezsortiranja materijala, valjanja i nabijanja te je sredina slabo zbijena i srednje do slabonekonsolidovana. Za ovu sredinu je teko dati preciznije fiziko-mehanike parametre potonije homogena ni vezana. Materijal je nesortiran i slabo sloen.

- Deluvijum (dl) padinski nanos heterogenog sastava i relativno velike. Sastavljen je odzaglinjene krenjake drobine razliite krupnoe kao i komada i blokova krenjaka, praine imjestimino pijeska, braon i crvenkaste boje. Povrinska zona do 0.5 m je jae prainasta,humificirana i rastresita, tamno-braon boje. Na veoj dubini preovlauju drobina, komadi iblokovi krenjakog i ronakog sastava, prainasti i zaglinjena crvenicom a mjestimino ilaporovitom flinom glinom. Sredina je vrlo heterogena po sastavu, dobro zbijena i dobrokonsolidovana, mjestimino malo vlana. Debljine je prema fondovskim podacimaminimalno 4.0 m. Po kategorizaciji GN-200 materijal pripada III kategoriji iskopa (moe sekopati rovokopaem). Fiziko-mehaniki parametri ove sredine, na osnovu fondovskihpodataka i neposrednog uvida u stanje sredine dati su u tabeli:


35/65

Tabela 5.5. Fiziko-mehaniki parametri za deluvium (Vukainovi 2013)

Parametri Raspon vrijednosti

(kN/m3) 19.0 - 20.5

(0) 26.0 - 30.0

c (kN/m2) 5.0 - 12.0

Ms (kN/m2) 8 000 - 10 000

- Fli flini kompleks, koji gradi iri zahvat terena, sastavljen je od razliitih litolokihlanova: laporaca, glinaca i pjeara, a mjestimino laporovitih krenjaka, ronaca i brea.Javljaju se kao ploasti, tankoslojeviti i listasti. Slojevi flinog kompleksa su u gornjem dijeluraspadnuti i degradirani a na veoj dubini zdraviji i kompaktniji, popuno suvi. Debljinaraspadnute i degradirane zone se procjenjuje da je do 3.0 m. Sredina je stabilna u prirodnimuslovima. Prema kategorizaciji GN-200 degradirani dio kompleksa pripada III i IV kategorijiiskopa dok zdravi dio na veoj dubini pripada V kategoriji. Poto je ova sredina na veojdubini i nema neposrednog uticaja na izgradnju objekata njene karakteristike nisu detaljnijerazmatrane.

Geotehniki uslovi izgradnje objekta na lokaciji su ujednaeni, generalno povoljni, uz potrebne

mjere pri projektovanju i izgradnji objekata. Kako je ve reeno teren je kompletan u nagibu.Nagib padine je od 15 do 350. Podloga terena je od padinskog, deluvijalnog materijala. Ovajmaterijal je generalno dobar kao podloga za fundiranje objekata. Dobre je nosivosti i stabilan usadanjim prirodnim uslovima.

Ukoliko se planira izgradnja objekata na nasutom dijelu terena potrebno je prethodno materijaldobro uvaljati i zbiti. Nasip je u sadanjem stanju slabo zbijen i nekonsolidovan pa se na njemune preporuuje fundiranje objekata bez prethodne pripreme.

Kao poseban segment treba obratiti panju na stabilnost temeljnih iskopa, posebno ako seplaniraju vee dubine. Iskope, ukoliko su veih dimenzija, izvoditi kontrolisano i bezbjedno.

Kako je ve reeno, materijal je promjenljivo vezan. Ukoliko bi se odkopavao irokim i dubokimiskopom postoji opasnost od obruavanja i osipanja.

5.7. VODE

Atmosferske vode

Hemizam atmosferskih voda, koje se sakupljaju na mjernoj stanici Herceg Novi je premapodacima Hidrometeorolokog zavoda u posljednjih desetak godina bio sledei:


36/65

pH vrijednost padavina je varirala od 3.11 do 7.46 sa srednjom vrijednou od 6.68. elektroprovodljivost padavina na ovom podruju varirala je od 7.4 s/cm do 300.0 s/cm

sa srednjom vrijednou od 58.36 s/cm; Srednja koncentracija sulfatnih jona u mjerenom periodu iznosila je 7.46 mg/dm3, dok je

maksimalna bila 100 mg/dm3 (2/3.05.1998. god.); srednja koncentraciona vrijednost nitrata iznosila je 1.39 mg/dm3, a s maksimalnom

vrijednou od 4 mg/dm3 ; to se tie hloridnih jona u posmatranom periodu srednja koncentracija im je iznosila

7.38 mg/dm 3, a maksimalna 87.3 mg/dm3; srednja koncentracija bikarbonatnog jona je bila 9.20 mg/dm3 sa maksimalnom

vrijednou od 35.38 mg/dm3. amonijum jon je imao srednju vrijednost od 1.77 mg/dm3, a maksimalnu 4.5 mg/dm3. koncentracija natrijumovog jona (srednja) iznosila je 2.78 mg/dm3, sa maksimalnom

vrijednou od 6,37 mg/dm3.

maksimalna koncentracija jona kalijuma iznosila je 0.47 mg/dm

3

, dok je srednja bila 0.26mg/dm3. srednja koncentracija kalcijuma u padavinama bila je 2.64 mg/dm3 sa maksimalnom

vrijednou od 8.96 mg/dm3; koncentracija magnezijumovog jona (srednja) iznosila je 1.69 mg/dm3, sa maksimalnom

vrijednou od 3.69 mg/dm3.Iz datih podataka moe se videti da na kvalitet padavina na podruju Herceg Novog znaajanuticaj imaju joni i jedinjenja koja se nalaze u morskoj vodi, ali poto nema parametra zasuspendovane estice, moe se slobodno rei da postoje padavine u toku godine sa izraenimkoncentracijama ovih materija porijeklom sa sjevera afrikog kontinenta.Atmosfereske vode mogu imati znaajan uticaj na vodno telo koje se nalazi pored samepredmetne lokacije prilikom spiranja sa povrina praone po kojima se kreu vozila.

Babin potok i prikljuni potoci

To je potok koji se formira u naselju Trebesin, prolazi ispod hotela Igalo i uliva se u more. Ugornjem dijelu sliva tlo je izgraeno od laporovitih krenjaka i glinovitih laporaca sa ulocimapjeara i brea.Gledano u cjelini ove naslage su vodonepropusne. U srednjem dijelu sliva tlo jeizgraeno od krenjake drobine i ronaca vezanih glinom. Ovi materijali nijesu konsolidovani,pa su vodopropusni i predstavljaju prave kolektore za procjedne i podzemne vode. Dio potokaod Jadranske magistrale do mora-donji dio sliva izgraen je od proluvijalnog nanosa maledebljine i promjenljive vodopropusnosti.Du zapadne i sjeverne strane lokacije praone protee se Babin potok koji gravitira prema moruTopljanskog zaliva, sa fiziko hemijskim parametrima karakteristinim za ovo podruje , ali i sa

prisutnim nitritnim i amonijanim jonima koji ukazuju na fekalno zagaenje.

U neposrednoj blizini Babinog potoka nalaze se i drugi prikljuni kanali i potoci. Jedan dolaziskoro vertikalnim slapitem direktno na babin potok kod mosta kod restorana Izvor, a drugi jeprikazan na slici 5.8. kanalisan betonskim profilom pored stambeno-poslovnog objekta, gdje jesmjetena ljekarska ambulanta i mikrobioloka laboratorija. Ovaj drugi prikljuni potok otie ispodlokacije budue autopraone, a kontakt sa podzemnim tokom ostvaruje se preko grube reetkekoja se ne odrava na najbolji nain. Svi ovi tokovi su periodinog karaktera i njihov proticaj jevezan za slivno podruje u vrijeme kia.


37/65

Sl.5.6. Izvor Sl. 5.7. Slapite Babinog potoka Sl. 5.8. Prikljuni potok

Izvor Tatarbata

Pored same lokacije nalazi se izvor Tatarbata. Izvor je kaptiran, kako se vidi na slici 2.14. saoformljenim toeim mjestima iz betonskog zida, odakle izlazi est (6) toeih mjestaneujednaene izdanosti. Do izvora Tatarbata, vodi kameno i betonsko stepenite za prilazvodozahvatu. Izvor ima manji sadraj soli nego potok u koji se uliva i koji nema indikacija

zagadjenja.

Recipijent Babinog potoka i izvorista- morske vode topljansakog zaliva

Vode Crnogorskog kontinentalnog elfa pripadaju zoni intezivne izmjene vodenih masa izmeuJadranskog i Jonskog mora. Tako ulaz slane i tople Jonske povrinske vode prevladava upovrinskom i srednjem sloju, dok izlaz hladnije i manje slane Jadranska vode preovladava uprizemnom sloju. Stoga je dominantno strujanje u povrinskom sloju u smjeru NW, posebnotokom toplijeg dijela godine. Brzina povrinskog strujanja kree se izmeu 0,2 i 0,5 m/s.Temperatura u povrinskom sloju se kree izmeu 13C i 27C, dok u prizemnim slojevimanikada ne pada ispod 12-13C.Zasienje kiseonikom kree se izmeu 80 i 112%. U Optini Herceg Novi, kvalitet morske vode

(izvor informacija: JP Morsko Dobro) mjeri se na 17 lokacija, od ega su 4 na otvorenom moru.Opti kvalitet morske vode I klase bio je na 5 lokacija (Dobre, Mirite, Njivice, kupalite hotelaTopla i orovia plaa). Kvalitet morske vode II klase, prema mjerodavnoj vrijednosti, bio je nalokacijama: Kamenari, Bijela, Baoii, Kumbor, Zelenika, Meljine, plaa hotela Plaa, Jahtingklub, plaa RVI, plaa kod Vile Galeb i anjice. Obje klase su pogodne za kupanje i rekreacijuna moru.


38/65

Voda iz distribucionog vodovodnog sistema i sanitarne vode.

Voda koja se koristi za pranje vozila u autopraoni potie iz vodovodnog sistema koja je tretirana

do nivoa vode za pie. Predmetna lokacija nalazi se na lokaciji koja se snabdeva preraenompovrinskom vodom rijeke Trebinjice sa sledeim parametrima:

pH oko 7,00, elektroprovodljivost od 280 do 360 S/cm, mutnoa ispod 1,00 NTU, tvrdoavode koja se nalazi na granici meke i tvrde merene u nemakim stepenima tvrdoe, zasienostrastvorenim kiseonikom od 100-150 %, hloridi od 6,00-9,00 mg/l, temperatura od 12-15 C,nizak sadraj nitrita, amonijanog azota, gvoa i mangana, organske materije od 0,9-2,0mgKMnO4/l i rezidualom hlora od 0,2-0,4 mg/l. /Ova hemijska analiza je dobijena provedenimuzorkovanjem i analiziranjem u laboratoriji JP Vodovod i kanalizacija Filter stanica Mojde/.

U periodima izostanka pijae vode iz sistema rijeke Trebinjice, sistem se dopunjuje sa

podzemnim izvoritem Opaica, (koji se nalazi na teritoriji Herceg Novog, u Kuanskom polju,koje je udaljen od predmetne lokacije Tatarbata oko 6,0 km) sa poveanim sadrajemelektrolita u odnosu vode sa Trebinjskog jezera, pa otuda i poveanje elektroprovodljivosti,tvrdoe i koncentracije organskih materija.

Naznaeni parametri , narocito tvrdoa vode ukazuju na poveanu potronju deterdenata zapranje vozila usled smanjene efektivnosti pranja, a parametar reziduala hlora iji je kontinuitet izakonski obavezan, ukazuje na stvaranje nusproizvoda dezinfekcije- trihalometana.

Sanitarne vode, koje se direktno mogu isputati u kanalizaciju, moraju da budu u propisanimzakonskim okvirima, a na osnovu Pravilnika o uputanju otpadnih voda.

5.8. SEIZMINOST TERENA

Prema Karti seizmike rejonizacije Crne Gore (slika 5.9. i 5.10.) istraivano podruje pripadazoni sa osnovnim stepenom seizmikog intenziteta od IX0MCS skale. Podruje Tople, odnosno,pojas tzv. Gornje Tople sa Mojdekim putem, spada u seizmiku zonu C2

n(Vukainovi 2013).Seizmiki parametri dati su u tabeli 5.5.

U ovoj zoni oekuje se mjestimino i pojava dinamike nestabilnosti lokalne geotehnike

sredine u uslovima zemljotresa.


39/65

Tabela 5.5. Seizmiki parametri za zonu C2n(Vukainovi 2013)

Zona

Karakteristine osobine

zona i podzona amax (g) Ks Intenzit. Vp m/s Vs m/s

C2n

kredno-eocenski kompleksflinih sedimenata

0.20 0.10 IX

2600-3500 650-1400

degradirana, povrinskazona flia i deluvijum

1500-2600 400-650


40/65

Slika 5.9. Karta registrovan

5.9. STANOVNITVO

Predmetni zahvat budue sanaseljenosti, gdje je osnovna

na privatnim parcelama, sa oLokacija pripada mjesnoj zgeografskih i geolokih paizuzetnog znaaja na ovaj zanepoeljne pojave po ivotnu

Na osnovu popisa iz 2011.gustina velika u dijelu podrutrni centar i drugi poslovnizbirnu brojku grada Herceg

Slika 5.10. SeizmiGore (Radulo

og maksimallnog ubrzanja

ouslune autopraonice nalazi se u zoni modlika individualno, porodino stanovanje, u

unicama sa razliitim stepenom hortikulturajednici Igalo, katastarski Toploj. Moerametara, naroito slivnog podruja, da svat, a tehnoloki proces i, eventualne, otpa

sredinu, mogu imati negativan uticaj na kont

odine mjesna zajednica Igalo ima 3355 sja ispod Jadranske magistrale, gdje su i stobjekti. Mjesna zajednica Topla je po istoNovog koji po popisu 2011. ima 11.05

ka rejonizacija Crnei V. i dr. 1982)

le do srednje gustinestambenim objektima

e urednosti.se rei, na osnovu

kontaktne zone oddne materije i prateeaktne zone.

anovnika. Naroito jembeni blokovi, hoteli,

popisu ukljuena ustanovnika. Mjesna


41/65

zajednica Suepan, Ratievin Trebesin je kontaktna sa MZ Igalo. Suepan ima 544stanovnika, a Trebesin 194. Naselje Topla, sa svojim dijelovima Topla, I, Topla II I Topla IIIpredstavlja podruje koje se prostire od obale i etalita Pet Danica do viih kota terena sela:donji Suepan i Trebesin, u pravcu jug sjever, a u pravcu zapad istok u direktnom jekontaktu sa naseljem Igalo, na zapadu, odnosno, Meljinama, na istonoj strani. Za predmetnulokaciju je od znaaja uticaj naselja Topla III, podruje Tatarbate, gdje su u toku znaajnigraevinski radovi stvaranja nove urbanistiko-stambene zone. Ova zona Tople je povezana sapredmetnom lokacijom budue autopraone preko tekuih i podzemnih voda, kao i uslovimagraenja objekata u nestabilnoj zoni terena iznad 100 mnm do 200 mnm. U koritu potokaTatarbata, kod restorana izvor nalaze se komadi kamena, nekoliko stijena mase od nekolikostotina kg do tone, koji su doletjeli usljed miniranja ili nekog drugog naina razbijanjaautohtonog tla, u podruju neposredno iznad.

Korito potoka Tatarbata (Babin potok) je recipijent neistoa, raznog komunalnog otpada, kojise pronosi i istaloava du korita, kad se povue velika voda. Takoe, je i recipijet zaupotrebljene i fekalne vode iz septika, upojnih bunara, iz podruja uzvodno od rijeke. Toobjanjava injenicu razliitog hemijskog i mikrobiolokog sastava vode u potoku i izvorituIzvor Tatarbata kod restorana Izvor.

U neposrednom okruenju lokacije nalaze se nizovi stambenih objekata, sa poslovnimprostorima u prizemljima, to je ovom potezu uz magistralu dalo i drugaiju namjenu, osim istostambene ili turistiko-apartmanske. Veliki broj saobraajnica, od Jadranske magistrale,Mojdekog puta, ulice 29 decembra i puteva, staza i ulica ini veoma frekventan kolski ipjeaki saobraaj.

U pogledu emisije buke, moe biti od znaaja blizina stambenih objekata. injenica da sepredmetna lokacija nalazi uz najfrekventniju gradsku saobraajnicu, gdje je buka ve dovoljnopojaana za stanovnike u direktnom kontaktu, moe se konstatovati da e buka na predmetnojlokaciji imati neznatan uticaj na stanovnike u neposrednom okruenju, kao neznatno pojaanje Ionako ve intenzivne saobraajne buke.

U vizuelnom i estetskom smislu bie od znaaja sagledavanje zahvata lokacije Izvor gdje je irestoran, pa bi bilo dobro da betonski zid ka Babinom potoku dobije ljepi izgled, ambijentalnomprilagodljiv, a, takoe, i itava lokacija, koja je sada vizuelno runa, moda da bude estetskiprilagoena, sa zelenim povrinama tako da ne teti izgledu ni ambijenta ni okolnim objektima.

Autopraonica e imati svoje klijente, kako iz neposredne blizine stanovanja, tako i iz drugih zonastanovanja, kao i turiste i druge uesnike u saobraaju. Oekujemo veliku frekvenciju ulaska iizlaska vozila na lokaciju, ime e biti znaajnih saobraajnih uticaja na funkcionisanjesaobraaja du Jadranske magistrale. Saobraajna guva moe da utie na raspoloenjestanovnika i turista i da proizvede negativne efekte na njihovo psihiko (zdravstveno) stanje.Takoe, estetika neke lokacije, ureenost, kakva je sada, takoe moe da bude iritantna kod

jednog broja stanovnika. Ovo nije istraivano i moe samo da se o tome proizvodljnokomentarie.


42/65

5.10. BUKA I VIBRACIJE

Buka, od znaaja za ovu analizu postojeeg stanja, je onaj fon koji naruava prirodnu ravnoteui ambijentalne vrijednosti sredine, a, takoe, i buka onog nivoa i vrste emisije koja je tetna pozdravlje ljudi. Obzirom da se radi o zoni uz Jadransku magistralu, gdje je ve definisan urbaniniz stambeno-poslovnih objekata, moe se govoriti i o nivou buke koja utie na zdrvstvenostanje stanovnika, odnosno, o njihovoj prilagodljivosti konstantnom fonu saobraajne buke.

U Zakonu o zatiti od buke tertian je svaki oblik zvuka, koji je iznad granine vrijednosti, koja seutvruje posebnim propisom, s obzirom na vrijeme i mjesto nastanka u sredini u kojoj ljudiborave. Obzirom da se radi ve o dobrano izmijenjenim uslovima prirodne ivotne sredine, jersu antropogeni inioci ve sasvim izmijenili stanje i status prirodnih parametara, odzanemarljivog znaaja je Zakon o zatiti prirode i analiza prirodne buke, odnosno, posljedicebuke po ivotinjski svijet. S druge strane, iako se Jadranska magistrala moe smatrati brzom,gradskom saobraajnicom, koju stambeni i poslovni objekti gotovo sasvim ograniavaju, sa tekneto putnog pojasa, za trotoare i mjestimine kine kanalete i rigole, iza tih objekata se nalazebate, vrtovi, sa autohtonom i saenom vegetacijom, to omoguava donekle opstanak flore ifaune, iako u vrlo skraenoj formi.

Predmetna lokacija ima dva izrazita izvora buke: saobraaj du Jadranske magistrale buku od nabujalog potoka Tatarbata, u vrijeme kia (koja je u ovom dijelu ipak manjeg

intenziteta od slapita kod restorana Izvor, pedesetak metara dalje).

Ne postoje mjerenja nivoa buke na predmetnoj lokaciji, ali se na osnovu subjektivnih informacija

moe zakljuiti da najvei nivo buke dolazi sa magistralne saobraajnice, koja se prua dujugo-zapadne granice lokacije budue autopraone, sa naroitim poveanjem intenziteta uperiodu obdanice, tj. u picevima radnog dana, a u godinjoj frekvenciji intenzivniji saobraaj jetokom ljetnje sezone, od sredine juna do sredine septembra.U tabeli 5.6. dati su tipini nivoi buke, u urbanoj sredini, koji slue kao reperi u sagledavanjustanja na mikrolokaciji. Na osnovu ovih parametara zakljuujemo da se radi o buci intenziteta70-80 dB.

Tabela.5.6. Neki limiti nivoa buke

130

120110

Prag bola

Koncert tekog rokaBruenje elika

Nepodnoljiva

Prejaka buka

10090

Glasna sirena auta na 3 mGradilite sa pneumatskim

ekiem

Veoma buno

8070

Ivinjak pored prometneulice

Glasni radio ili televizija

Glasno

6050

ProdavnicaVea kancelarija

Umjereno do tiho

40 Unutar privatne kancelarije Tiho do veoma tiho


43/65

30 Unutar spavae sobe20 Ne zauzet studio za

snimanjeSkoro tiina

5.11. VIZUELNA OCJENA STANJA IVOTNE SREDINE PREDMETNELOKACIJE

Lokacija planirane autoperionice predviena je u izgraenom (urbanizovanom) podruju naseljaTopla u Herceg Novom i nalazi se sjeverno od magistralnog puta M-2 (E-65, E-80)

(magistrala). Na lokaciji je trenutno prostor na kome se parkiraju razliite vrste vozila (odputnikih do teretnih). Parking je ograen zidom, a prema magistrali je na junoj strani parceleulaz za vozila.

Sa june i jugozapadne strane lokacije, a ispod magistrale je izgraeno podruje sa objektimaindividualnog stanovanja, mjestimino i sa komercijalnom djelatnostima. Jugoistono i istono jetakoe izgraeno podruje slinih karakteristika kao i ono ispod magistrale. Sjeverno odpredmetne lokacije, a sa druge strane povremenog vodotoka Babinog potoka je parcela saobjektom individualnog stanovanja.

Izmeu ovog objekta i lokacije planirane autoperionice je neureeno zelenilo sa biljnim vrstama

koje su tipini predstavnici makije.

Uz junu granicu parcele koja je planirana za autoperionicu je lokalni nekategorisani put saasfaltnim kolovozom irine oko 3,5 m.

Opti vizuelni utisak okruenja je da vizuelno predstavlja suburbano podruje, bez urbanogkontinuuma izgraenih ulinih frontova.

Sama lokacija planirane autoperionice je neureeni parking.

U koritu povremenog vodotoka Babin potok se, kao i u veini slinih vodotokova, nalazi otpadrazliitog porijekla i sastava: ut, plastika i druga ambalaa, biljni otpad (granje, lie i trava) koji

potie sa okolnih parcela ili je transportovan vodotokom sa uzvodnog podruja.

Generalno posmatrano vizuelno stanje ivotne sredine nije nita bolje ni gore od stanja uostalom suburbanom podruju Herceg Novog.


44/65

5.12. GRADITELJSKO NASLJEE, KULTURNO-ISTORIJSKISPOMENICI

Na predmetnom zahvatu budue autoperionice nema podataka o graditeljskom nasljeu ikulturno istorijskim spomenicima. Lokacija, ovakva kakva je danas, kao ravna, iznivelisanapovrina, nastala je nasipanjem terena izmeu Jadranske magistrale i visokog potpornog zidauz potok Tatarbatu. Takva, vjetaki nastala tek prije dvadeseta godina, ona ne moe da imanikakve istorijske vrijednosti.

Meutim, postoje tragovi graditeljskog nasljea u posrednoj sredini, u glavnom, kao stara,ambijentalna gradnja u kamenu, potpornih zidova i stambenih objekata, kako se vidi na slikama5.11-5.14. Objekti, koji su vrijedni pomena su:

- stara kamena kua sa krovom na dvije vode, porodice Nikevi,- kamena ozidina, zaputeni objekat bez krova, na imanju Nikevia,- nekoliko starih, kamenih kua, sa donje strane puta, starih igaljskih porodica,- kameno korito Babinog potoka, dno, uraeno najvjerovatnije u vrijeme izgradnje

Jadranske magistrale, poetkom 60 tih godina prolog vijeka.

Ovi objekti nisu popisani kao graditeljsko nasljee da bi bili zatieni i da bi sve buduegraevinske intervencije, u njihovoj blizini, bile strogo kontrolisane i provedene u duhuambijentalnih vrijednosti prostora, odnosno, da niim ne bi bili povrijeeni, tj. da svaka daljagradnja favorizuje ove objekte i ouva ih na najbolji mogui nain. Treba rei da su stari kameniobjekti, naroito stare zgrade, staze i potporni zidovi, u velikoj mjeri nestali, gledajui i irepodruje hercegnovske optine, naroito u zoni magistrale i ispod nje.

Vrijednost ovih objekata je u njihovim konstrukcijama, odnosno, koritenju kamena, kaoosnovnog i jedinog graditeljskog materijala. Danas je, gotovo, rijetkost u graevinarstvu potpunirad u kamenu, obzirom na ekspanziju graenja u betonu. Kamen se u dananje vrijeme koristisamo za oblaganje, radi popravljanja vizuelnog utiska.

Treba rei od kolikog je znaaja potovanje objekata izgraenih u tradicionalnom maniru,zidanjem u kamenu. Obzirom na ekspanziju modernih materijala, betona, betonskih elemenata,blokova, koji potiskuju kamen i daju mu tek dekorativnu ulogu, najvie zbog visoke cijene

graenja direktno u kamenu, ali naroito zbog potovanja seizmikih uslova u staticikonstrukcija, zatita svih starih, u kamenu graenih objekata mora da ima poseban tretman.


45/65

Slika 5.11.- 5.14. Graditeljsko nasljee : Stari stambeni objekti uz magistralu: stara kua

u funkciji, ozidina, u neposrednoj blizini, ozidina nekadanje kamene kue, i kamenokorito Babinog potoka, koje se nalazi uz samu predmetnu lokaciju

6. OPIS MOGUIH ZNAAJNIH UTICAJA PROJEKTA NAIVOTNU SREDINU

6.1. Opte o otpadnim materijama autopraone

U toku izgradnje samouslune praone

Documents

Elaborat procjene uticaja Studija