32
Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İstanbul Tıp Fakültesi Kadın hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Kadın hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Üreme Endokrinolojisi ve İnfertilite Bilim Dalı Üreme Endokrinolojisi ve İnfertilite Bilim Dalı

Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

  • Upload
    others

  • View
    15

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

Endometriozis Yönetimi

Erkut Attar, MD., PhD.Erkut Attar, MD., PhD.

Istanbul ÜniversitesiIstanbul Üniversitesi

İstanbul Tıp Fakültesiİstanbul Tıp Fakültesi

Kadın hastalıkları ve Doğum Anabilim DalıKadın hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı

Üreme Endokrinolojisi ve İnfertilite Bilim DalıÜreme Endokrinolojisi ve İnfertilite Bilim Dalı

Page 2: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

2

Page 3: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

Endometriozis (sık) görülen semptomlar

■ Kronik pelvik ağrı

■ Dismenore

■ Disparoni

■ İnfertilite

Page 4: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

4

Page 5: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

Endometriozis Yönetimi

Ağrı İnfertilite

Page 6: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

6

When Medical Treatment Required?

* Practice Committee of the American Society for Reproductive Medicine. Fertil Steril. 2008.

First-line treatment

After surgery to

reduce recurrence

When surgery is not possible

or refused

“Endometriosis should be viewed as a chronic disease that requires

a life-long management plan with the goal of maximizing the use of

medical treatment and avoiding repeated surgical procedures”*

Page 7: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

Klasik Tıbbi Tedaviler

■ NSAIDs

■ Oral Contraceptives

■ Progestins

– MPA

– Dianogest

– LNG-IUD

■ Danazol

■ GnRH analogues

7

Page 8: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

Guidelines for the medical treatment endometriosis

2010 2013 2014

Progestins are

recommended

as a first line

treatment (A)

Progestins are

recommended as a

first line treatment.

(A)

There is a strong evidence

that progestins can be

recommended as a first

line treatment

Progestin use are

generally

recommended

1. Clinical Practice Gynecology Committee. Journal of Endometriosis 2010;2 (3):107-134. 2. World Endometriosis Society. Hum Reprod. 2013;28(6):1552-68. 3. ESHRE guideline. Hum Reprod.

2014;29(3):400-12. 4. Oral E, et al. Turkish Endometriosis & Adenomyosis Society. Diagnosis and Management of Endometriosis. 2014. 5. ASRM. Fertil Steril 2014;101:927–35.

8

Page 9: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

9

Author

Year

Dysmenorrhea CCP

Dyspareunia

Seracchioli 2010 ++ NS NS

Viahos 2013 ++ + NS

Effıcacy of Postoperative Use of COC for

more than 6 months on Pain Recurrence

Koga 2015

Page 10: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

10

Study and

Source

Design

Therapy # Women

Follow

Up

Months

Rate of

recurrence%

P

Vercellini

2003

RCT LNG-IUD/EM 5/7 12 Median VAS

Score

reduction 17/20

NS

Seracchioli

2010

RCT Cyclic/Continou

s OC/EM

92/95/87 24 29/27/40 NS

Tammahasamu

t

2012

RCT LNG-IUD/EM 17/19 12 Median VAS

Score

reduction 48/42

.04

Studies of Long-term Hormonal Therapy after Surgery to

treat Endometriosis-Recurrence of PP

Somigliana 2014

Page 11: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

11

Rationale for the use of Progestins in the treatment

of endometriosis

Lazzeri L, et al. J Endometriosis 2010;2:169–181;

Kappou D, et al. Minerva Ginecol 2010;62:415–432;

CrosignanI P, et al. Hum Reprod Update 2006;12:179–189

Reduction of serum

estrogen levels

Immunomodulatory

effect

Anti-inflammatory

effect

Decidualisation + atrophy

of endometrial tissue

Inhibition of matrix

metalloproteinases

Anti-angiogenic effect

Progestins

Page 12: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

12

Page 13: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

13

Page 14: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp
Page 15: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

Dienogest 2mg significantly reduces endometriotic

lesions

Dienogest 2mg n=29

Figure adapted from Köhler G et al. Int J Gynaecol Obstet 2010;108: 21–25.

At 24 Weeks:

No / Minimal

endometriosis

detectable in

>80% of

patients

None

Stage I (minimal)

Stage II (mild)

Stage III (moderate)

Page 16: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

16

Page 17: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

17 SOGC Clinical Practice Guideline. J Obstet Gynecol Can 2010; 244: S1–S32.

Dienogest postoperative recurrence

0

18

35

53

70

88

No Treatment Dienogest

1. Koga K, et al. Fertil Steril 2015:1-9.2. Ota Y, et al. Journal of Endometriosis and Pelvic Pain Disorders 2015; 7(2): 63-67

568 patients retrospective cohort

Cumulative Recurrence Postoperative 5. yrs

p<0.0001

%69

%4

Page 18: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

18

Dienogest long therm experience during 5 year for

endometrioma prevention after surgery

✓ 568 women (32,8 ±5,7 лет):

✓ 151 Visanne

✓ 417 Placebo

✓ Duration of observation- 5 year

✓ Visanne usage - 60 monthes

Endometrioma frequency recurrence: Placebo-69%, Visanne 4%

Long-term administration of dienogest reduces recurrence after excision

of endometrioma. Yoshiaki Ota. Journal of Endometriosis and Pelvic Pain

Disorders 2015; 7(2): 63-67

Dienogest

Placebo

Page 19: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

19

Page 20: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

20

Page 21: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

Advantages and disadvantages of

hormonal treatment of endometriosis

Medication

characteristic Dienogest GnRH-analogs Combined oral

contraceptives

Efficacy demonstrated

in clinical trials

Very good Very good Limited data

Change in bleeding

patterns

Higher rate of irregular

bleeding initially

Higher rate of

amenorrhoe

Good cycle control

Long-term use Yes Limited (6 months) Yes

Costs Moderate High Low

Hypoestrogenic side

effects

No High No

Application Oral Injection Oral

Approved for

endometriosis

Yes Yes No

Page 22: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

22

ESHRE: Guideline Development Group

Page 23: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

23

Page 24: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

24

Page 25: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

25

Page 26: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

26

ESHRE: Guideline Development Group

Page 27: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

27

ESHRE: Guideline Development Group

Page 28: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

28

■ IVF öncesinde cerrahi tedavi başarıyı

etkilemez

■ 4cm altındaki endometriomaları IVF

öncesi çıkartmayın

■ IVF sonrasında primer cerrahi tedavi?

IVF öncesi veya sonrası

Cerrahi?

Page 29: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

■ Ağrı

■ Yaşam kalitesi üzerine negatif etki

■ Histolojik tanı (Kanser?)

■ Kist komplikasyyonlarını azaltmak

■ IVFsonrası abse riskini azaltmak

■ OPU kolaylaştırmak (Garcia-

Velasco 2009)

IVF öncesi veya sonrası

Cerrahi?

29

Page 30: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

İpuçları (Cerrahi Tedavi)

■ Titiz cerrahi yapın

■ Eksizyon yapın (Drenaj yapmayın ve koter

kullanmayın)

■ Hemostaz yaparken dikiş tercih edin (AFC/Coric 2011)

■ Ek lezyonların varlığını aklınızdan çıkarmayın (DIE)

■ Öncesinde görüntüleme tekniklerini kullanın

■ Ameliyat öncesi ve 3 ay sonrası over rezervini

değerlendirin (AMH)

■ Rezervi düşük olan hastalarda kriyoprezervasyon yapın

30

Page 31: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

Step up management of patient with endometriosis

SOGC Clinical Practice Guideline. J Obstet Gynecol Can 2010; 244: S1–S32.

31

Page 32: Endometriozis Yönetimi - Tjod İzmirtjodizmir.org.tr/gorseller/files/aylik-toplanti-sunumlari...Endometriozis Yönetimi Erkut Attar, MD., PhD. Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp

32