Endüstriyel Atıkların Yönetimi

Endüstriyel Atıkların Yönetimi

Sabriye AYHANKimya Mühendisi

Tehlikeli Atık Nedir

• Genel tanımı: İnsan sağlığına ve çevreye zarar verebilecek, tutuşabilen ve enfeksiyon yapıcı gibi özelliklerle, tahriş edici, zararlı, toksik, kanserojen, korozif gibi tehlikeli kabul edilen özelliklerden birini veya birden fazlasını gösteren atıklara denir.

• Yönetimleri özel yöntemler gerektiren atık yağ, tıbbi atıklar, PCB/PCT içeren atıklar, atık akü-pil ve elektronik atıklar gibi tehlikeli atıklar Özel Atık olarak tanımlanmakta olup, ayrıca yönetmelikleri bulunmaktadır.

Endüstriyel Atık Yönetimine İlişkin Yürürlükteki Mevzuat

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği

KapsamTehlikeli atıkların toplanması, tesis içinde geçici depolanması, ara depolanması, taşınması, geri kazanılması, nihai bertarafı ile ithalat ve ihracatına ilişkin yasak sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki teknik sorumluluklar

Görev ve Sorumluluklar• Bakanlılığın Görev ve Yetkileri

(Ulusal ve Bölgesel Yönetim Planları Hazırlamak)• Mülkü Amirlerce Alınacak Tedbirler• Mahalli İdarelerce Alınacak Tedbirler (Evlerden kaynaklanan tehlikeli atıklara ilişkin Yönetim Planı, inşaat ve işletme

ruhsatı, tesislerin imar planlarına işlenmesi) • Atık Üreticisinin Yükümlülükleri

(Atık Beyan Formu, Tesis İçi Atık Yönetim Planı, Taşıma Formu)• Bertaraf Edenin Yükümlülükleri

(Atık Beyan Formu, Kütle-balans, Atık Yönetim Planı, Taşıma Formu)

Görev, Yetki ve Sorumluluklar

Üreticinin Sorumlulukları (1):

Atık üretimini en az düzeye indirecek tedbirleri almak,

Üretilen atık tür ve miktarına ilişkin atık beyan formunu her yıl doldurarak

Bakanlığa göndermek,

Atıkların insan sağlığı ve çevreye yönelik zararlı etkisini, bu Yönetmelik

hükümlerine uygun olarak en aza düşürecek şekilde atık yönetimini

sağlamakla, üç yıllık atık yönetim planını bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş

tarihinden itibaren altı ay içinde hazırlayarak valilikten onay almakla, Atıklarını bu yönetmelikteki esaslara uygun olarak kendi imkanları ile veya

kurulmuş lisanslı atık bertaraf tesislerinde gerekli harcamaları karşılayarak

bertaraf etmek, ve bertaraf işleminin tamamlandığını yetkililere bildirmekle,

sorumludur.

Görev, Yetki ve Sorumluluklar

Üreticinin Sorumlulukları (2): Atıkların fabrika sınırları içinde tesis ve binalardan uzakta beton saha

üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza etmekle, konteynırların üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer vermekle, depolanan maddenin miktarını ve depolama tarihini konteynırlar üzerinde belirtmekle, konteynırların hasar görmesi durumunda atıkları, aynı özellikleri taşıyan başka bir konteynıra aktarmakla, konteynırların devamlı kapalı kalmasını sağlamakla, atıklarını kimyasal reaksiyona girmeyecek şekilde geçici depolamakla sorumludur.

Ayda bin kilograma kadar atık üreten üretici biriktirilen atık miktarını altı bin kilogramı geçmemek kaydı ile valilikten izin almaksızın atıklarını en az fazla 180 gün geçici depolayabilir

Geçici Depolama

Geçici Depolama Nedir?Atıkların - Ara depolama, - Geri kazanım,- Bertaraf,- Tesis içinde tekrar kullanımı öncesinde geçici depolanması.

Nerede Yapılır?- Tesis içinde,- Üreticiye ait uygun bir alanda.

İzin/Lisans Prosedürü?- Atık üretimi ≥1000 kg/ay Geçici Depolama İzni

İÇŞM (en fazla 6 ay süreyle)

Geçici Depolama Alanı Özellikleri

Kurulacak geçici depolama alanının• Üstü kapalı ve her türlü dış etkenden atıkları koruyacak nitelikte olması,• Atıkların hepsinin etiketli olması,• Her bir atığın depoya giriş tarihinin, miktarının ve atık kodunun belirtilmiş

olması,• Geçici depolama alanından sorumlu personelin belirlenmiş olması,• Zeminin geçirimsiz olması,• Sızma veya dökülmelere karşın absorban maddelerin bulundurulması,• Sızma ve dökülme durumunda atıkları toplayacak bir drenaj kanalının

bulunması,• Yangın gibi her türlü acil duruma karşı güvenlik tedbirlerinin alınmış

olması,• Dışarıdan içeri izinsiz olarak girişe izin vermeyecek yapıda olmasıgerekmektedir.

Geçici Depolama

Kötü Örnekler

Geçici Depolama

Kötü Örnekler

Geçici Depolama

İyi Örnek

Cezalar

• 2872 Sayılı Çevre Kanunu Uyarınca

Çevre kirliliğine neden olduğu tespit edilen kurum kuruluş ve işletmeler

için ön görülen idari yaptırımlar, faaliyetten men ve idari nitelikte para

cezalarıdır.

Bilgi ve Belge Vermeme : 9.420 TL ( AYP , Atık beyanları …)

Tehlikeli Atıklar : 471.228 TL – 4.712.280 TL ( Kanun da ve ilgili

yönetmeliklerde öngörülen yasaklara veya sınırlara aykırı olarak

davranmak.)

Atık Veri Döngüsü

İl Çevre ve Şehircilik

Müdürlüğü

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Tehlikeli Atık Beyan Sistemi - TABS

1- Genel Bilgiler

2- Sektör Bilgisi (NACE kodu)

3-Atık Bilgisi •Atık kodu (6 haneli)• Atık yağ ise kategorisi• Atık miktarı• Ölçü birimi• İşlemin nerede yapıldığı (Tesis içi- Tesis Dışı- Stok –İhracat)• Geri kazanım /bertaraf yöntemi (R ve D kodları)• Geri kazanım /bertaraf tesisi bilgisi

4-Tesiste Kullanılan yağlar

5- Onay

TABS Kullanıcı sayısı

2006 2007 2008 2009 2010

TABS Kullanan Firma Sayısı 600 6.500 11.450 15.664 18.685

Ek YakıtEk Yakıt

İhracatİhracat

Düzenli Depolama

Düzenli Depolama

Ara Depolama

Ara Depolama

Geri Kazanım

Geri Kazanım

YakmaYakma

Endüstriyel Atıkların Bertarafı

Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik(RG:26.03.2010 – 27533)

AB Mevzuatıa) 99/31/EC Düzenli Depolama Direktifib) 2003/33 Atıkların Düzenli Depolama Sahalarına Kabul

Kriterlerine İlişkin Konsey Kararı

• Geri kazanımı mümkün olmayan atıklar• Geri kazanım işlemi sonrasında bakiye olarak kalan atıklar

• Atıkların çevre üzerindeki olası olumsuz etkileri önleyecek teknik altyapı

• Zemin geçirimsizliği

• Kademeli işletme

Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik

Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik(RG:06.10.2010 – 27721)

• Geri dönüşümü olabilecek atıkların yakılmaması,

• Teknik ve İşletme açısından gereklilikler,

• Ölçümler, kontrol ve kayıt tutuma zorunluluğu,

• Hava ve su emisyonlarına ilişkin sınırlamalar,

zorundadır.

Tehlikeli atık üretiminin yoğun olduğu, entegre bertaraf tesislerinin bölgesel planlamaya göre kurulması öngörülen bölgeler

Planlar Çerçevesinde Yürütülen Çalışmalar

35.000 ton/yıl35.000 ton/yıl






D. Depolama



Yakma

2003 2012 2013

Yakma Tesis 1 3 5

D. Depolama 1 6 6

200320122013


200.000 ton/yıl200.000 ton/yıl20.000 ton/yıl20.000 ton/yıl

Nihai Bertaraf - Mevcut ve Planlanan Tesisler

23

2003 2012 Enerji Geri Kazanımı

Tesis Sayısı 18 201 37

2003200320122012 Enerji Geri KazanımıEnerji Geri Kazanımı

Tehlikeli Atık Lisanslı Tesislerin Dağılımı

LIFE06 - Türkiye’de Sanayiden Kaynaklanan Tehlikeli Atıkların Yönetiminin İyileştirilmesi Projesi

• Sektörler:– Döküm – Deri Sektörü– Galvanizasyon– Metal işleme– Boya/Vernik– Otomotiv– Boya Üretim

Yeni Eklenecek Sektörel Kılavuzlar

• Çalışmaları devam etmekte olan sektörel kılavuzlar:– Demir - Çelik Sektörü– Metal Kaplama Sektörü– Organik Bitki Koruma Ürünleri ve Biyositler

Üretimi Sektörü– Beyaz Eşya Sektörü– İlaç Sektörü– vb.

Yeni Dönem Nedir?

19911991

19931993

19951995

20042004

20052005

20062006

20072007

20082008

20092009

20102010

20112011

20122012

20132013

Katı Atıkların Kontrolü YönetmeliğiTıbbi Atıkların Kontrolü YönetmeliğiTehlikeli Atıkların Kontrolü YönetmeliğiAmbalaj Atıklarının Kontrolü YönetmeliğiAtık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü YönetmeliğiHafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü YönetmeliğiAtık Yağların Kontrolü YönetmeliğiBitkisel Atık Yağların Kontrolü YönetmeliğiÖmrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü YönetmeliğiPCB ve PCT’lerin Kontrolü Hakkındaki YönetmelikAtık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin YönetmelikÖmrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında YönetmelikAtıkların Yakılmasına İlişkin YönetmelikAtıkların Düzenli Depolanmasına Dair YönetmelikAtık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü YönetmeliğiTanker Temizleme Tesisleri TebliğiAtık Ara Depolama Tesisleri TebliğiBazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı TebliğiÖTA Depolaması, Arındırılması, Sökümü ve İşlenmesine İlişkin TebliğAtıkların Karayolunda Taşınmasına İlişkin Tebliğ

Katı Atıkların Kontrolü YönetmeliğiTıbbi Atıkların Kontrolü YönetmeliğiTehlikeli Atıkların Kontrolü YönetmeliğiAmbalaj Atıklarının Kontrolü YönetmeliğiAtık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü YönetmeliğiHafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü YönetmeliğiAtık Yağların Kontrolü YönetmeliğiBitkisel Atık Yağların Kontrolü YönetmeliğiÖmrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü YönetmeliğiPCB ve PCT’lerin Kontrolü Hakkındaki YönetmelikAtık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin YönetmelikÖmrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında YönetmelikAtıkların Yakılmasına İlişkin YönetmelikAtıkların Düzenli Depolanmasına Dair YönetmelikAtık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü YönetmeliğiTanker Temizleme Tesisleri TebliğiAtık Ara Depolama Tesisleri TebliğiBazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı TebliğiÖTA Depolaması, Arındırılması, Sökümü ve İşlenmesine İlişkin TebliğAtıkların Karayolunda Taşınmasına İlişkin Tebliğ

15 Yönetmelik5 Tebliğ

24 Genelge

15 Yönetmelik5 Tebliğ

24 Genelge

Atık Yönetimi Yönetmeliği

Atıkların Yakılmasına İlişkin YönetmelikAtıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik

Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair YönetmelikAtıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik

Maden Atıkları YönetmeliğiMaden Atıkları Yönetmeliği

Hafriyat, İnşaat ve Yıkım Atıkları YönetmeliğiHafriyat, İnşaat ve Yıkım Atıkları Yönetmeliği


• Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği• Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği• Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği• Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği• Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği• Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği• Poliklorlu Bifenil ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkında Yönetmelik• Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik• Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği• Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik• Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği• Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği• Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği


• http://www.cygm.gov.tr


• [email protected]

• [email protected]• Resmi Yazı ile;

Çevre ve Şehircilik BakanlığıÇevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

Son Görüş Tarihi:

29 Nisan 2013Son Görüş Tarihi:

29 Nisan 2013

Yeni ve Güncellenen Kavramlar

AYYAYY

Birleştirme



Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği

Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği

Endüstriyel Atıkların Yönetimi Tebliği

Endüstriyel Atıkların Yönetimi Tebliği

PCB ve PCT’li Atıkların Kontrolü Yönetmeliği

PCB ve PCT’li Atıkların Kontrolü Yönetmeliği

Sadeleşirken Ufak Bir Ekleme

Sabriye AYHANTel : (312) 586 30 83E-mail : [email protected] : www.cygm.gov.tr

TEŞEKKÜRLER

Documents

Endüstriyel Atıkların Yönetimi