Endüstriyel Simbiyoz uygulamları ve fizibilite çalışmaları · Örnek Projeler/Fizibilite Çalışmaları 7. Çeşitli atıkların atıkyağ, ağaç kabuğu, zeytin çekirdeği,

Endüstriyel Simbiyoz Örnek Projeler

14 Ocak 2014

İbis Otel, Adana

Ferda Ulutaş

Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı

ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ KAPSAMINDA ÇEVRE MEVZUATI TOPLANTISI

http://www.btc.com.tr/

http://www.ttgv.org.tr/tr

Yöntem

Her örnek ES projesi İçin: (Toplam 10 proje, her biri için en fazla 8-10 dakika)

1. Örnek ES projesi hakkında kısa bilgi 2. ES uygulamasının hayata geçmesine yönelik

Çevre Mevzuatı kapsamındaki yükümlülükler/ kolaylıklar

3. Soru-cevap, görüşler 4. Mümkün olduğunca farklı boyutların ele alınması

Diğer ES uygulamalarına yönelik soru-cevap ve kısa değerlendirme

Örnek Projeler/Fizibilite Çalışmaları

1. Elektrik ark fırını çelik izabe cürufunun karayolu inşaatında kullanılması

EKİNCİLER (Demir çelik

üreticisi)

Diğer Demir Çelik

Fabrikaları

KARAYOLLARI

İSTANBUL TEKNİK

ÜNİVERSİTESİ

• Ulusal Durum : 12.500.000 t/y endüstriyel atık 7.000.000 t/y ana metal sanayi atığı 3.000.000 t/y kullanılmayan ark fırını çelik izabe cürufu • Bölgesel Durum: 1.000.000 t/y kullanılmayan ark fırını çelik izabe cürufu

Konu: Ekinciler firmasına ait elektrik ark fırını çelik izabe cürufunun doğal agrega yerine kullanılması

Laboratuvar Analizleri ve Deneyler

Cüruf 250.000 t/y


1. Elektrik ark fırını çelik izabe cürufunun karayolu inşaatında kullanılması

- Yapılan analiz sonuçlarına göre, belirtilen cürufun aşağıdaki kullanım alanları için uygun olduğu görülmüştür; alt-temel malzemesi granül temel malzemesi plent-miks temel malzemesi dolgu malzemesi dona hassas olmayan taban malzemesi koruyucu tabaka

- Çevresel analiz kapsamında atığın inert atık olduğu tespit edilmiştir. - Deneme yolu yapılaması planlanmaktadır.


2. Demir çelik üretiminden kaynaklanan cüruf ve tufalin gübre üretiminde kullanılması

TOSÇELİK (Demir çelik üreticisi)

KARE (Mühendislik Firması)

Mersin Üniversitesi

•Konu: Demir ve çelik endüstrisinden kaynaklanan ve tehlikesiz atık olarak nitelendirilen çelikhane cürufundan ve tufalından bitki besin elementlerinin geri kazanımı ve bu elementlerin bitki büyümesine etkisinin araştırılması. Atık Karakterizasyon Analizleri Toprak Karakterizasyon Analizleri Gübre Üretimi Gübre Performansına yönelik Pilot Denemeler (ALATA)

Cüruf

Gübre


3. Soda proses atığının çimentoda minör bileşen olarak kullanılması

SODA A.Ş (Soda Kimyasalı Üreticisi)

Adana Çimento (Çimento Üreticisi)

• Konu: Soda Sanayii’nin üretim prosesinden kaynaklanan soda proses atığının (tehlikesiz atık) çimento üretim prosesinde kalker yerine minör katkı maddesi olarak kullanılmasını konu almaktadır Analizler Pilot Üretim Laboratuvar Analizleri Kurutma hizmeti sağlayan firmalar ile

görüşmeler

Soda Proses Atığı

500.000 t/y

Atık Kurutma


3. Soda proses atığının çimentoda minör bileşen olarak kullanılması

Aşaması : Fizibilite

• Analiz sonuçları baz alındığında soda atığının %5i oranında minör bileşen olarak kullanımının, ürün kalitesi ve işletme koşulları açısından herhangi bir olumsuzluğa neden olmadığını ve kalker yerine kullanılabileceği sonucu çıkarılmaktadır. •Soda Sanayii kurutma konularıyla ilgili teknoloji ve firma araştırmalarına devam etmektedir.


4. Ömrünü tamamlamış lastiklerden granül üretimi

LASDER

ADATEL

ADATEL Geri Dönüşüm Tesisi

Yol yapımı

• Konu: Adatel tarafından toplanan ve LASDER’den alınan atık lastiklerden, uygun proses sonrasında granül elde edilecektir. Bu granül ise daha sonra öncelikle yol yapımında kullanılmak üzere farklı amaçlarla dolgu malzemesi olarak kullanılabilecektir. •Tesisin inşaatı Hacı Sabancı OSB’de başlamıştır.

Atık Lastik 8.000 t/y

Granül


5. Atık akülerden kurşun ve plastik geri kazanımı

Bölgedeki çeşitli firmalar

AKÜ üreticisi firma


Yol yapımı

• Konu: Adatel tarafından toplanan atık aküler, uygun işlemlerden geçirildikten sonra, kurşun ve granül için plastik hammaddesi elde edilecektir. •Tesisin inşaatı Hacı Sabancı OSB’de başlamıştır.

Atık AKÜ 10.000 t/y

Kurşun Plastik


6. Atık yağdan elektrik üretimi

PETDER

Hacı Sabancı Organize

Sanayi Bölgesi


• Konu: Toplanan atık yağlardan, uygun proses sonrasında elektrik üretimi elde edilecektir. Bu elektrik daha sonra öncelikle OSB içindeki firmalar tarafından kullanılabilecektir. •Tesisin inşaatı Hacı Sabancı OSB’de başlamıştır.

Atık yağ 3.000 t/y

Elektrik 10.000.000

kWh/y


7. Çeşitli atıkların (atıkyağ, ağaç kabuğu, zeytin çekirdeği, tekstil atıkları, vb.) kireç fırınlarında yakıt olarak değerlendirilmesi

Bölgedeki Çeşitli

Firmalar

Bölgedeki Çeşitli Firmalar

Nur Kireç (Kireç üreticisi)

Bölgedeki Çeşitli Firmalar

• Konu: Toplanan atıkların kireç fırınlarında petrokok yerine yakıt olarak kullanılması •Fırın inşaatı devam etmektedir.

Atık yağ Ağaç Kabuğu

Zeytin Atıkları Tekstil Atıkları

2.250 t/y


8. Meyve suyu üretiminden kaynaklanan meyva posası atığından hayvan yemi üretimi

LİMKON (Meyve suyu konsantresi

üreticisi)

Hayvan Çiftlikleri

AKAY KİREÇ (Kireç Üreticisi)

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ

Konu: Limkon’un üretim porsesi sonucu ortaya çıkan meyve posasının Akay Kireç’in üretim tesisindeki atık ısının kullanılarak hayvan yemine dönüştürülmesidir.

Ön analizler Laboratuvar Analizleri Pilot tesis

Portakal posası 12.000 t/y

Hayvan yemi 1.440 t/y Atık ısı


8. Meyve suyu üretiminden kaynaklanan meyva posası atığından hayvan yemi üretimi

Yapılan analizlerin sonuçlarına göre, üretilen ürünün kimyasal ve fiziksel özellikleri itibariyle uygun olduğu görülmüştür. Ayrıca ürünün ticarileşmesi için kritik olan besin madde bileşimi ve enerji değeri kriterleri bakımından iyi kaliteli yem kaynağı özelliğine sahip olduğu görülmüştür. Pilot tesisin geliştirilmesi ve ürünün ticarileştirilmesine yönelik çalışmalar planlanmaktadır.


9. Bitki dokusu atıklarından üretilen biyo-bazlı ürünün biyoremediasyon ajanı ve adsorban olarak kullanılması

Bitki Dokusu Atıkları

ÇEVSU

BIL

ORTA DOĞU TEKNİK

ÜNİVERSİTESİ

Biyorem Ürünü

• Konu: Atıktan elde edilen biyo-bazlı ürünün petrolle kirlenmiş toprakların biyoremediasyonunda ve ayrıca döküntülerin yayılmasını önlemek amacıyla kullanılması • Ürününün biyoremediasyon ve adsorpsiyon potansiyelinin belirlenmesi

Saha denemeleri Laboratuvar Analizleri


9. Bitki dokusu atıklarından üretilen biyo-bazlı ürünün biyoremediasyon ajanı ve adsorban olarak kullanılması

• BİYOREM ürününün kirlenmiş toprakların biyoremediasyonunda ve özellikle kuru ortamlarda sorbent olarak kullanılabileceği gösterilmiştir. • Ürüne yönelik ticarileşme faaliyetleri planlanmaktadır.

MALZEME

Biyorem

Ticari ürün

HAM PETROL

Kerkük

Azeri

TPH DERİŞİMİ

Yüksek

(50000 ppm)

Düşük

(10000 ppm)


10. Tarımsal ve hayvansal atıklardan biyogaz ve elektrik üretimi

Bölgedeki farklı

firmalar

Olası Yatırımcılar

ERKA (Mühendislik

Firması)

Akdeniz Üniversitesi

• Konu: Bölgedeki farklı firmalardan kaynaklı mısır, tavuk ve büyükbaş hayvan atıklarının biyogaz ve gübre üretiminde kullanılması araştırılmıştır.

Atık Karakterizasyon Analizleri Biyokimyasal Metan Potansiyeli

(BMP) Testleri Tesis için teknoloji

alternatiflerinin araştırılması Olası yatırımcılar ile görüşmeler

• Analizler sonucunda belirtilen atıkların biyogaz üretimine uygun oldukları görülmüştür.

•mısır atıkları •büyükbaş hayvan ve tavuk atıkları

(41.000 t/y)

Biyogaz Tesisi

Documents

Endüstriyel Simbiyoz uygulamları ve fizibilite çalışmaları · Örnek Projeler/Fizibilite Çalışmaları 7. Çeşitli atıkların atıkyağ, ağaç kabuğu, zeytin çekirdeği,