Enerji Gündemi

Fatih Dönmez

2 Ekim 2016

Genel Görünüm

• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

• 22 birim + İştirakler

• 19 Genel Müdürlük ve eşdeğeri

• Türkiye ekonomisinin en büyük KİTleri

• Her birimin bir Kanun değişikliği ihtiyacı olsa = 22 madde

Daha 1 seneyi doldurmadanKasım 2015

2 Ekim 2016

300+ gün

6719 sayılı Kanun27 madde

6745 sayılı Torba KanunM 37, M 38, M75

Stratejik Plan Revizyonu

Doğal gaz piyasası gelişmeleri-Epiaş’ta doğal gaz piyasası-FSRU-Kapasite gelişimi

Arz Güvenliği RaporuEnerji Yatırımları Takip Komisyonu

Yerli Kömür YEKA*

YEKA: Yenilenebilir Kaynak Alanları

15 Temmuz 2016

Genel Strateji

• Stratejik Yönetim – Hedefler ve Sonuç

• Bürokrasiyi azaltma

• Özel sektöre dayalı bir büyüme

• Kurumsal yapıların hantallığının azaltılması

• Koordinasyonun iyileştirilmesi

Teknik Strateji

• Yerli (Kaynak + Teknolojiyi) arttırmak

• Doğal gaz arz güvenliğini arttırmak

• Yapısal dönüşümler

• Özel sektör yatırımlarına kolaylıklar/destekler

Sunum

• Yasal Değişiklikler

• Elektrik

• Doğal gaz

• Yerli Kömür

• YEKA

• Maden

YASAL DÜZENLEMELER

Kanunlar -Süreç24 Aralık 2015

2 Ekim 20164 Haziran 2016 20 Ağustos 2016

6719 sayılı Kanun27 Madde

6745 Kanun3 Madde

6719 sayılı Kanun :- Bekleyen Maddeler- İdari Faaliyetlerin İyileştirilmesi- Yeni Düzenlemeler- Yerli Kömür- YEKA- Nükleer

6745 sayılı Kanun (Torba):- Türkiye Yerbilimleri Veri ve Karot Bilgi Bank.- UMREK (Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Komisyonu)- Elektrik Arz Güvenliği kapasite maddesi

Yasal Düzenlemler

• Kurumsal iyileştirmeler

• Piyasa düzenlemeleri

• Yenilenebilir

• Yerli Kömür

• Nükleer

Kurumsal İyileştirmeler

• EPDK Kurul üyesi sayısının 9’dan 7ye düşürülmesi

• MTA’nın yurtdışı faaliyetleri

• TAEK’in santral ile ilgili görevleri

• UMREK (Maden Rezervleri)

• Türkiye Yer Bilimleri Veri ve Karot Bankası

Piyasa Düzenlemeleri

• Teknik ve teknik olmayan kayıplar

• Elektrik tarife tanımları

• Kamulaştırma ödemeleri

• Arz Güvenliği kapasitesi

• Doğalgaz depolama

• LPG lisans iptalleri

• Lisans düzenlemeleri

• Doğalgaz dağıtım şirketleri bölgebirleştirme/bölme

Yenilenebilir

• YEKA’ların kurulması

• Rüzgar ve güneş geçici kabüle kadar pay devriengeli

• YEKDEM’e tabi tesislerin yükümlülükleri

• Yenilenebilirde ölçüm verisi istenmesi

Yerli Kömür

• Kömür yatağından metan üretimi ve doğal gazpiyasasında satılabilmesi

• Kömür sahalarında ruhsat işlemleri

• TETAŞ’ın mevcut kömür santrallerinden alımı

• Çevresel yükümlülüklerde ek süre

• Açık eksiltme ile ihale

• Atık lastiklerin biyokütle kapsamına alınması

Nükleer

• Nükleer santral inşaatı için zeytincilik ve askeri yasak bölgelerden muafiyet

• TAEK’in santral ile ilgili görevleri

ELEKTRİK

Genel BüyüklüklerElektrik 2014 2015

Üretim 251,96 TWh 259,6 TWh

Tüketim 257,2 TWh 264,1 TWh (%2,6)

Kurulu Güç 69.520 MW 73.146 MW

Kış Puantı37.756 MW(22.12.2014)

40.562 MW(17.12.2015)

Yaz Puantı41.003 MW(14.8.2014)

43.289 MW(30.7.2015)

Doğal Gaz 2014 2015

Tüketim 48,7 bcm 48,47 bcm*

GünlükPuant

200,06 mcm(06.02.2014)

246 mcm(08.01.2015)

Maksimum Arz

187,26 mcm(30.12.2014)

196,25 mcm(21.12.2015)

Doğal Gaz İthalatı

2014 2015

Rusya %54,7 %56,3

İran %18,1 %16,9

Azerbaycan %12,3 %12,6

LNG %14,9 %14,1

Elektrik Üretimi 2014 2015

Doğal Gaz120,5 TWh

%47,998,1 TWh

%37,8

Hidrolik40,6 TWh

%16,166,9 TWh

%25,8

İthal Kömür35,1 TWh

%13,939,6 TWh

%15,2

Yerli Kömür40,22 TWh

%1634,2 TWh

%13,2

Yenilenebilir12,3 TWh

%4,916,3 TWh

%6,3

Diğer3,24 TWh

%1,24,6 TWh

%1,8

16

1 Eylül 2016 itibari ile2016 Yaz Puantı: 44,341, 2016 kurulu güç: 77849 MW

Toplam İthalat ve Net Enerji İthalatı

• 2015 yılında ülkemizin ihracatı 143 milyar $, ithalatı 207 milyar $’dır. • Net enerji ithalatı 37 milyar $ seviyesindedir. • Toplam ithalatın %17.8’i net enerji ithalatı kaynaklıdır.

17

0

50

100

150

200

250

3001

99

6

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

20

15

20

16

20

17

20

18

mily

ar $

Toplam İthalat Dış Ticaret Açığı Net Enerji İthalatı (Ulaşım Dahil)

Kaynak: Orta Vadeli Program, TÜİK

Kömür21%

Petrol32%

Doğal Gaz43%

Kok+Petrokok3%

Elektrik İthalatı

1%

2014 Enerji İthalat Gideri: 55 milyar dolar

Son 12 Yıldaki Talep Artışı: %58 Son 12 Yıldaki Yerli Üretim Artışı: %27 2014 Birincil Enerji Arzı: 123,9 MTep Yerli Üretim: 31 MTep

Son 12 Yıldaki Bağımlılık Artışı: %5,9 2007 - 2010 Arası Bağımlılık Azalışı: %4,5 2010 - 2014 Arası Bağımlılık Artışı: %4,6

69

.0%

71

.6%

72

.3%

73

.1%

73

.1%

74

.5%

72

.5%

71

.4%

70

.3%

71

.8%

73

.4%

73

.4%

74

.9%

60%

62%

64%

66%

68%

70%

72%

74%

76%

78%

80%

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

İthalat Yerli Üretim

Enerjide Dışa Bağımlılık

Rusya55%

İran18%

Azerbaycan12%

Cezayir8%

Nijerya3%

Katar2%

Norveç1%

İspanya1%

Trinidad ve Tobago

0%

2014 Rusya ve İran’a Olan Doğal Gaz Bağımlılığı: %73

78 8

4 88 91 1

00 10

8

10

6

10

6

10

9

11

4

12

0

12

0

12

4

0

20

40

60

80

100

120

140

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Mte

p

Birincil Enerji Arzı

18

2015 Resmi rakamları 1 Kasım’da yayınlanacak

Elektrik Kurulu Güç Gelişimi

2016 Yılı (İlk 8 ay)

KaynakKurulu Güç

(MW)Payı(%)

Üretim* (TWh)

Üretim* Payı (%)

Doğal Gaz 26.336 33 58,5 32.1

Hidrolik 26.274 34 49.2 27

Yerli Kömür 10.509 13 28 15

İthal Kömür 7.480 9 29.6 16

Yenilenebilir 5.870 8 13,5 7.1

Diğer 1.576 1 4,6 2

TOPLAM 77.849 100 182 100

2002 Yılı

KaynakKurulu Güç

(MW)Payı(%)

Üretim (TWh)

Üretim Payı (%)

Doğal Gaz 9.702 31 52,5 41

Hidrolik 12.241 38 33,7 26

Yerli Kömür 6.959 22 28,0 22

İthal Kömür 480 1 4,1 3

Yenilenebilir 33.9 0 0,2 0

Diğer 2.761 8 10,9 8

TOPLAM 31.846 100 129,4 10019

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

80,0001

99

0

19

91

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

20

15

MW

Doğal Gaz Hidrolik Kömür Yenilenebilir Diğer

Türkiye Elektrik İletim Sistemi ve Üretim ve Tüketim Yoğunlukları

İzole Şebeke Bağlantısı

Senkron Şebeke Bağlantısı

400 kV Elektrik İletim Hatları

20

80

29

51

18 16

31

7

85

35 35 32 29

1810

Marmara Akdeniz Ege İç Anadolu G. Anadolu Karadeniz D. Anadolu

Bölgesel Elektrik Üretim/Tüketim (Miktar – milyar kWh)

Üretim Tüketim

Kömür Üretim Yoğun Bölgeler

Doğal Gaz Üretim Yoğun BölgelerHidrolik Üretim Yoğun Bölgeler

Rüzgar Üretim Yoğun Bölgeler

33%

12%

21%

7% 7%

13%

3%

35%

14% 14% 13% 12%

8%4%

Marmara Akdeniz Ege İç Anadolu G. Anadolu Karadeniz D. Anadolu

Bölgesel Elektrik/Üretim Tüketim (Oran - %)

Üretim Tüketim

Elektrik Kurulu Güç ve Talep Projeksiyonu

21

0

100

200

300

400

500

600

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025

Tale

p (

TWh

)

Arz

(M

W)

Doğal Gaz (MW) Yerli Kömür (MW) İthal Kömür (MW)

Hidrolik (MW) Rüzgar (MW) Güneş (MW)

Nükleer (MW) Diğer (MW) Güvenilir Üretim-Normal (TWh)

Güvenilir Üretim-Kurak (TWh) Referans Talep (TWh)

Kaynak: EİGM

Kömür Sektöründe Genel Durum

TRAKYA

Rezerv: 0,5

milyar ton

K.MARAŞELBİSTAN

KONYA KARAPINAR

Rezerv: 1,7

milyar ton

Rezerv: 0,5

milyar ton

AFYON DİNAR

Rezerv: 0,9 milyar ton

ESKİŞEHİR ALPU

Rezerv: 1,5

milyar ton

Alan Rezerve (milyon ton) Santral Kapasitesi (MW)

Bolu-Göynük 39 270

Eskişehir-Mihal ıççık 40 294

Adana-Tufanbeyl i 323 600

Manisa-Soma-Daniş 153 450

Bursa-Davutlar 61 270

Kütahya-Tunçbi lek-Domaniç 117 300

Bingöl-Karl ıova 80 150

Muğla-Mi las-Karacahisar 85 300

RÖDOVANSLA VERİLEN KÖMÜR SAHALARI

Toplam Kömür Rezervimiz: 15,4 Milyar Ton

22

0.181.23 1.31

2.38 2.55

7.80

KİAŞ Özel Sektör TTK MTA TKİ EÜAŞ

milyar ton

Yerli Kömürde Mevcut Kurulu Güç: ~9.000 MW

Kömür Stratejisi

23

Mevcut Yerli Kömür Kurulu Güç: ~9.000 MW

Toplam Potansiyel Yerli Kömür Kurulu Güç: ~25.000 MW

Ilgın

Karapınar

Tufanbeyli

Saray

Göynük

Afşin-Elbistan

Kangal

Silopi

Çan

Soma

Çayırhan

Mihalıççık

TunçbilekSeyitömer

Orhangazi

Amasra

Zonguldak

YatağanMilas

Temel Strateji: Mevcut sahalardaki tüm

potansiyeli değerlendirmek ve yeni sahaları üretime açmak

Karlıova

Temel Sorunlar: Hem madencilik hem santral

işletmeciliği yapılması Madenciliği zor Kömür kalitesi düşük Özel tasarım gerekliliği Finansman giderleri

Dünyada ve Türkiye’de Nükleer Enerji

Ülkeler 2011

Nüfusları

(*1000)

İstanbul

Nüfusuna

Oranları

Nükleer

Reaktör

Sayısı

İnşaat

Halindeki

Reaktör

Elektrik

Üretiminde

Nükleerin payı

Net Enerji

İthalatı

Yüzdesi

İsveç 9.088 2/3'ü 10 0 39,62 33

İsviçre 7.639 2/3'ü 5 0 40,85 53

Bulgaristan 7.093 1/2 si 2 0 32,58 44

Çek Cumhuriyeti 10.190 2/3'ü 6 0 32,96 26

Ermenistan 2.967 1/5'i 1 0 33,17 68

Finlandiya 5.259 1/3'ü 4 1 31,58 50

Belçika 10.431 2/3'ü 7 0 53,96 73

Slovakya 5.477 1/3'ü 4 2 54,02 65

Slovenya 2.000 1/7'si 1 0 41,73 49

Macaristan 9.976 2/3'ü 4 0 43,25 56

Hollanda 16.847 Eşit 1 0 3,6 19

• Elektrik üretim portföyüne eklenecek Akkuyu ve Sinop NGS ile yıllık 7,2 milyar $’a karşılık gelen 16 milyar m³ daha az doğal gaza ihtiyaç duyulacaktır.

• Akkuyu ve Sinop NGS için tasarruf edilecek 3 yıllık doğal gaz ithalatı bedeliyle Akkuyu NGS santrali kurulacaktır.

• Nüfusu İstanbul’dan küçük olan 11 ülkede nükleer enerji, elektrik üretimi için kullanılmaktadır.

24

0

10

20

30

40

50

Doğal Gaz Kömür Hidrolik Nükleer Jeotermal-Rüzgar

Fuel Oil-Diğer

Yüzd

e (%

)

Dünya Türkiye

Kaynak: NEPUD

DOĞALGAZ

Doğal Gaz Genel Bilgiler

26

Doğal gazın %98’i ithal edilmektedir. Yerli üretimimiz yıllık 632 milyon m³ civarındadır. Kalan doğal gaz rezervimiz yaklaşık 5,3 milyar m³’tür. Yıllık 750 milyon m³ civarında doğal gaz Yunanistan’a ihraç edilmektedir. Doğal gaz elektrik santralleri, konutlarda ve sanayi tesislerinde enerji kaynağı olarak

kullanılmaktadır.

731639

312378

561

707

896 907 893

1015

729 726793

664562

502

0

200

400

600

800

1000

1200

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

mily

on

m³

Yıllara Göre Doğal Gaz Üretimi

Kaynak: PİGM

Kontrat: 51,9 bcm/yıl

Giriş Kapasitesi:191,4 mcm/gün

Gerçek Talep:246 mcm/gün

Şebeke Uzunluğu:116.000 km 27

Boru Hattı Giriş Noktası

LNG Giriş Noktası

Depo Tesisi Giriş Noktası

Kompresör İstasyonu

Üretim Tesisi

Doğal Gaz İletim Şebekesi

Mevcut Kontratlar

Kapasite bcm/yıl

Rusya (Batı) 14

Rusya (Mavi Akım)

16

Azerbaycan 6,6

İran 9,6

Cezayir 4,4

Nijerya 1,3

Giriş Noktası Kapasite mcm/gün

Batı Hattı 41,3

Mavi Akım 47,3

Azerbaycan 18,6

İran 28,5

M. LNG 18

A. LNG 16

Depo 20

Yerli Üretim 1.8

0

50

100

150

200

250

mily

on

m³

Elektrik Sanayi Şehir Reel Doğal Gaz Talebi

Doğal Gaz Tüketiminin Elektrik Arz Güvenliğine Etkisi

Şehir

Sanayi

Şehirlerin ve sanayinin talebi arttıkça, santrallere kalan doğal gaz miktarı

azalıyor.

Yazın şehir tüketimleri azalmakta ve şehir boru hattı kapasiteleri neredeyse boş kalmaktadır.

Elektrik

28

Yüzer LNG Terminallerinin (2-3 yıl) yapım süresi kara tesisine (5-6 yıl)göre daha kısadır.

Yatırım maliyeti kara tesisi yatırım maliyetlerine göre daha düşüktür.

Kaynak çeşitliliği sağlanmasında, ülkeye yeni bir giriş noktasıoluşturulmasında, fiziki kapasitenin artırılmasında hızlı bir adım olarakönem arz etmektedir.

29

Yüzer LNG Terminalleri (FSRU)

YEKA

Yenilenebilir Kaynak Alanları

Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA)

• “Kuracağın tesisin panelini de üret, alım garantisi al”

• Büyük ölçekli yenilenebilir enerji kaynak alanları (YEKA) oluşturularak kaynakların etkin ve verimli kullanılması,

• İleri teknoloji içeren aksamların yurt içinde üretilmesi ya da yurt içinden temin edilmesinin sağlanması,

• Teknoloji transferi için yarışma

YEKA Yönetmelik taslağı hazırlanmış olup; alınan görüşler çerçevesinde yeni taslak hazırlanmış ve Başbakanlığa 29.09 itibariyle gönderilmiştir.

Aşamalar:

Kanun Değişikliği

Yönetmelik Taslağı ve Görüşe açılması

Yönetmeliğin nihayetlendirilmesi ve yayımlanması

Şartnamenin ilanı

Yarışma ve Sözleşmeye davet

İş Programı

32

Yarışma

• 5346 sayılı Kanun ek(I) ve (II) listedeki fiyatlar toplamı tavanından açık eksiltme

• Yönetmeliği Ekim ayı

• Yarışma ve şartname ilanı

• GES ve RES uygulamaları

• Öncelikle Karapınar GES yarışmaları

• Konya Karapınar'da 1000 MW kurulum içinAralık ayında ilk yarışma

Şartnamede;

• Fabrikaya ve Elektrik enerjisi üretim santraline dair teknik ve idarikoşulları,

• Teknik değerler,• Asgari Yerlilik Oranı,• Yarışmaya katılım şartlarında Mali ve Teknik Yeterlilik,• Teminat,• YEKDEM fiyat alım garanti yılı ve tavan fiyat belirtilecektir.

Lisans süresi 30 yıl olarak belirlenmiştir.

Karapınar YEKA Çalışması

Modül Yerlilik Oranı ≥ %75 (Silisyum Saflaştırma hariç % 85’i) Diğer sistem bileşenlerinin inverter dahil tamamı yerli

istenmektedir.

Karapınar YEKA Çalışması

International Technology Roadmap for Photovoltaic, Mart 2016

YERLİ KÖMÜR

BÜYÜK KÖMÜR HAVZALARININ BİRDEN FAZLA RUHSATA BÖLÜNEBİLMESİ

TERMİK SANTRAL

YERALTI KÖMÜR İŞLETMESİ

TERMİK SANTRAL

YERALTI KÖMÜR İŞLETMESİ

1. Mevcut Kömür Rezervlerinin Hızlı Ve Etkin Bir Şekilde Enerji Alanında Ekonomiye Kazandırılması,

2. Aynı Havzanın Farklı Yatırım Modelleriyle Ekonomiye Kazandırılması,

3. Birden Fazla Kısımda Çalışmaya Olanak Sağlayarak İşletme Kolaylığı Sağlaması,

4. Rödövans Sorununun Ortadan Kalkacak Olması,

5. Ruhsat Hukukunun Sağlıklı Yürümesi,

6. Yaşanacak Olumsuz Durumlarda Üretim Durmasının Önüne Geçilmesi.

MADEN RUHSAT DÜZENLEMESİ

DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ

• ÖRNEK OLARAK

• ESKİŞEHİR ALPU KÖMÜR SAHASI

1.5 milyar ton rezerv

2050 kcal/kg Klorifik değer

Yeraltı işletmesi

6.150 MW lık Santral Kapasitesi

• VARSAYIM

6 Adet 1.000 MW lık santral

• YATIRIM TAHMİNİ

6*1 milyar $ santral yatırımı

6*300 milyon $ işletme yatırımı

7.8 milyar dolar toplam yatırım tutarı

• İŞLETME ÖMRÜ

30 yıl

• YILLIK KÖMÜR ÜRETİMİ

6*7.5 milyon ton olmak üzere toplam 45 milyon

ton.

• İSTİHDAM İŞLETME

6*2.500 kişi=15.000 kişi işletme

6*500 kişi=3.000 kişi santral

18.000 kişi toplam istihdam

• ENERJİ ÜRETİMİ

6.000 MW kurulu güç ile 42 milyar kwh yıllık elektriküretimi

• HEDEF

Ülkemizin mevcut 7 milyar ton yerli linyit rezervinideğerlendirerek yerli ve güvenilir enerji ihtiyacımızıkarşılamak.

• NEDEN YERLİ ÜRETİM

Cari açığı azaltmak,

İşsizliği önlemek,

Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak,

Yerli sanayinin gelişimini sağlamak,

Ülkemizde Metan İçerikli Kömür Sahalarında Metan Drenajı Ve Üretimi

KÖMÜR SAHASINDA METAN DRENAJI

DÜZENLEYİCİ ETKİ ANALİZİ

ÖRNEK OLARAK

• ZONGULDAK TTK

TAŞKÖMÜRÜ SAHASI

1.3 milyar ton taşkömürü rezervi

8-30 m3/ton metan içeriği

20 m3/ton ortalama metan içeriği

26 milyar m3 metan miktarı

%50 metan drenaj verimi

13 milyar m3 metan üretimi

• VARSAYIM

500 Adet 700 metrelik drenaj kuyuları

• YATIRIM TAHMİNİ

50 milyon $ drenaj kuyu açımı

25 milyon $ tesis yatırımı

5 milyon $ yıllık işletme maliyeti

75 milyon $ dolar toplam yatırım tutarı

• İŞLETME ÖMRÜ

26 yıl

• YILLIK METAN ÜRETİMİ

500 Milyon m3/yıl

• YILLIK HASILAT TAHMİNİ

170 Milyon $/yıl

500 Milyon TL/yıl

İSTİHDAM İŞLETME

200 kişi toplam istihdam

• HEDEF

13 Milyar m3 metan drenajı gerçekleştirerek; grizu patlama

riskini önleyerek, daha emniyetli bir yeraltı maden

işletmeciliğini sağlarken; metan üretimi ile milli

ekonomiye 26 yılda net 4 milyar $ katkı sağlamak.

MADEN

DOĞALTAŞLAR 1.92 MİLYAR $ (%51,2)

METALİK MADENLER 1.0 MİLYAR $ (%26,7)

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 811 MİLYON $ (%21,6) Enerji Hammadde 3,086 Milyar $

Taş Kömürü (2,96 Milyar $)

Metalik Madenler 882 Milyon $Demir Cevheri (800 Milyon $)

MADEN HAMMADDE İTHALATI (2015)

~ 4,6 MİLYAR $

MADEN HAMMADDE İHRACATI

(2015)

3.75 MİLYAR $ **

TÜRKİYE’DE MADENCİLİK

Ülkemiz maden ihracatı ve ithalatı arasında 2005-2015 yılları arasında toplam 16,79 milyar dolaraçık oluşmuştur. İthalat ihracattan daha hızlı bir artış göstermektedir. İthalattaki en önemlikalemler demir ve taşkömürüdür.

Maden ithalatı toplam ithalat değerleri içinde maalesef oransal olarak artmaktadır.

0

2000

4000

6000

8000

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

20

14

20

15

İHRACAT (MİLYON $) İTHALAT (MİLYON $)

Mily

on

$

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

İHRACAT (MİLYON $)

Ulusal Madenlerde Kaynak ve Rezerv Raporlama Komisyonu

(UMREK)

Arama Sonuçları

(Exploration Results)

Mümkün

Kaynaklar(Inferred Resources)

Belirlenen

Kaynaklar(Indicated Resources)

Ölçülen

Kaynaklar(Measured

Resources)

Muhtemel

Rezervler(Probable Reserves)

Görünür

Rezervler(Proven Reserves)

Jeolojik potansiyelinin tanımı içeren ancak tonaj ve tenörhakkında bilgi içermeyen bilgi

Tonaj ve tenörhakkında yeterli veri içermedi-ğindengüvenilir rezerv bilgisi içermez

Kabul edilebilir güvenilirlikteki tonaj ve tenörverilerine göre muhtemel rezervi içeren bilgi

Yeterince güvenilir tonaj ve tenörverilerine göre görünür rezervi içeren bilgi

Görünür rezervden daha az güvenilirlik ile madencilik değerlerini belirten bilgi

Herhangi bir madencilik değerlen-dirilmesinden daha güvenilirlik ile madencilik değerini belirten bilgi

TİCARİ DEĞER

Kaynak ve Rezerv Raporlama ve Sınıflama Kavramları

45

Uluslararası Maden Kaynak ve Rezerv Raporlaması ve Sınıflaması

Kapsam: Bütün Katı Mineralleri, (Metal, Değerli Taş, Agrega, Endüstriyel Mineral, Enerji Hammaddesi, Kömür, Uranyum )

Amaç: Maden Arama Sonuçları, Maden Kaynak Ve Rezervleri, Uluslararası Standartlara Uygun Raporlamasını Yapmak ve Geliştirmek.

• Nitelikli Personel Standartları ile Kalitesi Yüksek Raporların Gelişimini Teşvik Etmek• Bu raporları kullananlar

Madenciler, Finans kuruluşları, Borsa, Devlet, Hissedarlar

• Her Ülke kendi ulusal raporlama kod ve yönetmeliğini hazırlayabilir.

• Ancak diğer ülkelerin raporlama sistemleri ile karşılaştırılabilir olmalıdır.

• AUSTRALASIA (JORC)• CANADA (CIM)• CHILE (Comision Minera)

• EUROPE (PERC)• RUSSIA (NAEN)• SOUTH AFRICA (SAMREC)• USA (SME)

Dünyada halen farklı isim ve tanımlamalarla çok sayıda rezerv ve kaynak sınıflandırılmaları kullanılmaktadır.

MTA’nın Yurtdışında Maden Araması

Maden Hammadde İthalatı (2015)~4,6 Milyar $

Enerji Hammadde 3,086 Milyar $

Taş Kömürü (2,96 Milyar $)

Metalik Madenler 882 Milyon $

Demir Cevheri (800 Milyon $)

Maden Hammadde İhracatı (2015)3.75 Milyar Dolar $

Doğaltaşlar1,92 Milyar $ (%51,2)

Metalik Madenler1 Milyar $ (%26,7)

Endüstriyel Hammaddeler811 Milyon $ (%21,6)

İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI İMZALANAN ÜLKELER

• Cibuti, • Moritanya• Sudan, • Tanzanya• Nijer• Burindi• Güney Afrika • Bosna-Hersek• KKTC• Rusya • Çin• Azerbaycan• Kazakistan• Türkmenistan• Gürcistan• Moğolistan

Yer bilimleri ile ilgili İkili işbirliklerisonucunda bulunan doğal kaynaklarınortak değerlendirilmesine imkansağlanacaktır.

Bu tür çalışmalar, Fransa, Almanya,Japonya gibi ülkeler yapmaktadır.

Bu işbirlikleri kapsamında işbirliğiiçinde olduğumuz ülkelerde doğalkaynakların değerlendirilmesinde çoksayıda imkan çıkmaktadır.

Ya da MTA bilgi birikiminde özelsektörle ortak maden arama faaliyetleritalepleri gelmektedir.

MTA ülkemizde yürüttüğü madenarama faaliyetlerini diğer ülkelerde deyürüterek hammadde tedarikstratejisine katkı verecektir.

Uluslar arası sularda petrol doğal gaz ve maden araması

MTA’nın Yurtdışında Maden Araması

Hammadde aranacak ülke oluşturulurken ikili ülke ilişkileri çok önemli olmaktadır.

Yardımlar destekler yapılırkenyerbilimlerine yönelik yardımlarla dailişkilendirilip o ülke ile doğalkaynaklar değerlendirilmesindekarılıklı stratejiler oluşturulabilir.

Sömürerek değil Kazan kazan taktiğiile ülkemizin hammadde kaynağıkarşılanacak hem de diğer ülkekaynaklarını değerlendirmiş olacak

Uluslar arası bir eyleme yönelik

politika oluşturulmalı

Hammadde kaynakları olarak

Hedefler belirlenmeli

Başta TİKA olmak üzere kurumlar ile

işbirliği

Hedef ülkeler veya bölgeler belirlenmeli

Finansman kaynakları

oluşturulmalı

İş ve işlemler nasıl yürütülecek net

tanımlanmalı

Kamu ve özel sektörü yan yana getiren bir

mekanizma kurulmalı

Hammadde Tedarik Stratejisi

SON SÖZ

Önümüzdeki dönem

• Temel İlkeler – Kamunun yeri

–Kamu düzenleyici-denetleyici,

–Teknoloji gelişimini hızlandırıcı

–Stratejik yatırım ve altyapı

–Büyük oyuncu olmayacak

Piyasa 4 yönde gelişecek

• Yerli kaynaklar

• Ticaret

• Teknoloji

• Altyapı

Tüm enerjimizle Türkiye için çalışıyoruz.

TEŞEKKÜRLER