33
Enerji Yönetim Sistemleri Murat Silsüpür Elektrik Mühendisi

Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

Enerji Yönetim Sistemleri

Murat Silsüpür

Elektrik Mühendisi

Page 2: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 2 Enerji Yönetim Sistemleri

1. Enerji Yönetimi

2. ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardı

3. Enerji İzleme Sistemi

4. Uygulama Örneği

Kapsam

Page 3: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 3 Enerji Yönetim Sistemleri

Tanım: “Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar yaratmak için, enerjinin etkin ve akıllıca kullanımı” Enerji yönetimi sistemleri ile enerji verimliliğinin sağlanması ve enerji maliyetlerinin düşürülmesi işletmeler için temel bir hedef haline gelmektedir. Enerji verimliliği: Binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan enerji tüketiminin azaltılmasıdır.

Enerji Yönetimi

Page 4: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 4 Enerji Yönetim Sistemleri

Enerji Yönetimi Programının Amaçları

• Enerjiyi etkin kullanarak enerji tüketimini azaltmak, dolayısıyla maliyetleri düşürmek

• Enerji konuları arasında iyi bir iletişim sağlamak

• Enerji kullanım yöntemleri için etkin izleme, raporlama ve yönetim stratejileri geliştirmek

ve uygulamak

• AR-GE çalışmaları ile enerji yatırımlarından geri dönüşümleri arttırmak için yeni ve daha iyi

yollar aramak

• Tüm kullanıcıların enerji yönetim programı ile ilgilenmelerini ve onun bir parçası olmalarını

sağlamak

• Enerji teminindeki kısıtlayıcı etkileri veya kesintileri azaltmak

Enerji Yönetimi

Page 5: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 5 Enerji Yönetim Sistemleri

Kapsam

Bu standart bir enerji yönetim sistemini oluşturma, uygulama, bakımını yapma ve iyileştirme

İçin gereksinimleri tanımlar.

ISO 50001 standardı Plan-Do-Check-Act (PDCA) olarak bilinen yönteme dayanmaktadır.

- Plan: Kuruluşun enerji politikası ile uyumlu sonuçları elde etmek için amaç ve süreçleri

oluşturmak

- Do: Süreci uygulamak

- Check: Süreci, enerji politikası, amaçlar, yasal zorunluluklar ve diğer gereksinimler

yönünden ölçme ve izleme, son olarak sonuçları raporlama

- Act: Enerji yönetim sisteminin performansını sürekli iyileştirmek için gerekli eylemleri

gerçekleştirmek

ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardı

Page 6: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 6 Enerji Yönetim Sistemleri

Plan-Do-Check-Act (PDCA) Çevrimi

Enerji

Politikası

Planlama

Yönetim

Denetimi

Uygulama

İç Denetim Kontrol Ölçme ve

izleme

Düzeltici

Eylem

Page 7: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 7 Enerji Yönetim Sistemleri

ISO 50001 Sisteminin Kurulumu İçin Gereklilikler

• Organizasyonun ihtiyaçlarının saptanması

• Enerji politikasının kurulması ve enerji hedeflerinin belirlenmesi

• Başlangıç için enerji ile ilgili konuların gözden geçirilmesi

• Gerekli süreçlerin ve sorumlulukların belirlenmesi

• Enerji hedeflerini doğrudan ilgilendiren kaynakların belirtilmesi

• Enerjiyi gözlemleyebilecek ve analiz edebilecek metodların kurulması

• Verimli enerji ve enerji performansı göstergelerinin tanımlanması

• Operasyonel kontrol için etkili araçların kurulması

• Verimli enerji kullanımı gelişiminin sürekli incelenmesi ve gözden geçirilmesi

ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Standardı

Page 8: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 8 Enerji Yönetim Sistemleri

Enerji Yönetim Sistemi

Enerji yönetim sistemlerinin diğer yönetim sistemlerine entegrasyonu

Page 9: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 9 Enerji Yönetim Sistemleri

Enerji Yönetim Sistemi

Bir EYS için temel veri toplama yapısı.

Page 10: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 10 Enerji Yönetim Sistemleri

Enerji Yönetim Sistemi

Page 11: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 11 Enerji Yönetim Sistemleri

Enerji Yönetim Sistemi

Enerji yönetimi sürekli iyileştirme amacına sahip kapalı bir kontrol döngüsüdür.

Page 12: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 12 Enerji Yönetim Sistemleri

Enerji Yönetim Sistemi

Page 13: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 13 Enerji Yönetim Sistemleri

İşletme Maliyetlerini Azaltma

Yük eğrilerini izleme

Yük atma projelerini

uygulama

Tüketimi talebin az

olduğu zamanlara

yönlendirme

Limit aşımlarını

önleme

Güç faktörünü izleme

Kompanzasyon

projelerini uygulama

Yük karakteristiklerini izleme!

Page 14: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 14 Enerji Yönetim Sistemleri

İşletme Maliyetlerini Azaltma

Alt faturalama /

maliyet analizi

Dahili maliyetleri

belirleme

Tüketim profillerini çıkarma!

Page 15: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 15 Enerji Yönetim Sistemleri

Analiz ve optimize etme! Yatırım optimizasyonu

Kullanılmayan kapasiteyi

belirleme

Analiz ile

Gereksiz yatırımlardan

kaçınma

değişiklik gerekli olduğu

zaman

Ekipman ömrünü artırma &

enerji kalitesinde iyileştirme

sayesinde kayıpları azaltma

(kablolar, trafolar...)

İşletme Maliyetlerini Azaltma

Page 16: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 16 Enerji Yönetim Sistemleri

İşletme Maliyetlerini Azaltma

Sistem performansını izleme! Güç faktörü /

Reaktif Enerji

Harmonikler

Nötr akımı

Harmonik durumu

Gerilim ve akım

dengesizliği

Frekans

Gerilim düşümleri &

yükselmeleri

Transientler…

Page 17: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 17 Enerji Yönetim Sistemleri

Çok açık belli olmayan bir nedenle üretim durması

Yüksek harmonik bozulum Milisaniye aralığında kısa süreli gerilim kesintileri

Enerji kalitesi problemlerini tanımlama

Page 18: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 18 Enerji Yönetim Sistemleri

İşletme Maliyetlerini Azaltma

Standartlara göre ölçüm ve raporlama!

Page 19: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 19 Enerji Yönetim Sistemleri

Otomatik alarm!

- Problemin erken tespiti ve

müdahale

- Devre dışı kalmayı önleme

- Üretim kayıplarını minimize etme

- Devre dışı kalmaları öngörme

Önemli parametrelerde alarm

Kesici açma kapama sayısı

Yüksek harmonikli yükleri

belirleme

İşletme Maliyetlerini Azaltma

Page 20: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 20 Enerji Yönetim Sistemleri

Elektrik maliyetlerinde azalma!

Page 21: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 21 Enerji Yönetim Sistemleri

Optimum enerji sözleşmesi

Page 22: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 22 Enerji Yönetim Sistemleri

Motor = 93.8 %

Pnom = 23.45 kW

Pkayıp = 1.45 kW

Motor = 89.7 %

Pnom = 24.55 kW

Pkayıp = 2.5 kW

Fark 4.1 %

Fark 42 %

Tasarruf

(0.11 € / kWh)

1000h 115 €

3000h 346 €

6000h 693 €

8760h 1 011€

motor maliyeti < 1000 € ROI < 1 yıl

Ortalama ömür = 10 yıl Kazanç > 9000 €

Enerji Verimsizliklerini belirleme: ör. Motorlar

Page 23: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 23 Enerji Yönetim Sistemleri

Güç aşım yönetim sistemleri

G ü ç a ş ı m ı n ı ö n l e m e !

Page 24: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 24 Enerji Yönetim Sistemleri

Endüstriyel motorlar

Aydınlatma

Basınçlı hava

Soğutma/ısıtma

Önemli tasarruf potansiyelleri

Page 25: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 25 Enerji Yönetim Sistemleri

Önemli tasarruf potansiyelleri

Page 26: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 26 Enerji Yönetim Sistemleri

Uygulama örneği

Alman Otomotiv Endüstrisinde Enerji Yönetimi

• Yıllık 250.00 otomobil üretim kapasiteli

• Frekans sürücü arızaları

• 3. indirici merkez, 86 dağıtım trafosu Yıllık kayıp 300.000 EURO

• 1 hafta süreyle ölçüm, daha sonra sürekli ölçüm

Page 27: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 27 Enerji Yönetim Sistemleri

Uygulama örneği

Çözüm:

Page 28: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 28 Enerji Yönetim Sistemleri

Uygulama örneği

Çözüm:

Page 29: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 29 Enerji Yönetim Sistemleri

Uygulama örneği

Bulgular

Çelik kasa üretim hattında yüksek fliker seviyesi

Çeşitli üretim hatlarında ve idari binada yüksek harmonik bozulum

Page 30: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 30 Enerji Yönetim Sistemleri

Uygulama örneği

Çelik levha presinde güç aşım bedeli

Yüksek dV/dt değerleri

Page 31: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 31 Enerji Yönetim Sistemleri

Uygulama örneği

Sonuçlar

• Dinamik Reaktif Güç Kompanzasyonu

• Pasif ve aktif harmonik filtreler

• dV/dt filtreleri

• Emax sistemleri

• Enerji tasarruf potansiyelleri

Page 32: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 32 Enerji Yönetim Sistemleri

Enerji Yönetim Sistemlerinin Avantajları

• Enerji verimliliğini artırma

• Güç aşım yönetim sistemleri

• Enerji tüketimi ve arızaların kolay raporlaması

• Elektrik faturalarının takibi ve karşılaştırma

• Alt faturalama

• Hat bazlı trend analizli tüketim değerlerini elde etme

• Enerji tasarrufuna yönelik çalışanlar arasında farkındalığı artırma

• Enerji dağıtım sistemlerinin yüksek verimliliği

• Aktif yük kontrolü

• Enerji kalitesi izleme ve enerji kalitesi iyileştirme

• Uzaktan izleme ve kontrol

• …

Page 33: Enerji Yönetim Sistemleri · 2015-08-06 · Enerji Yönetim Sistemleri 8 Haziran 2015 Sunu: 3 Tanım: ^Minimum maliyet ile maksimum kar elde etmek ve rekabet edebilir pozisyonlar

8 Haziran 2015 Sunu: 33 Enerji Yönetim Sistemleri

Sorular ve Cevaplar