Erciyes Üniversitesi Turizm Fakültesi Gastronomi Turizmi: … · 2015-03-01 · Üretim ve Tüketim Boyutu ile Gastronomi Ancak bir restorana yapılacak sıradan bir ziyaret gastronomi

Erciyes Üniversitesi

Turizm Fakültesi

Gastronomi Turizmi: Türkiye’deki Güncel Destinasyonlar

Arş. Gör. Reha KILIÇHAN

Gastronomi Turizmi

Gastronomi turizmi, temel motivasyon faktörü, özel bir yemek

türünü tatmak veya bir yemeğin üretilmesini görmek amacıyla,

yiyecek üreticilerini, yemek festivallerini, restoranları ve özel

alanları ziyaret etmektir. Bununla birlikte özel bir yemeği

tatmak, yemeklerin farklı üretim süreçlerini görmek veya ünlü

bir şefin elinden yemek yemek yine bu kapsamda ele

alınmaktadır.

Gastronomi turizmi “yiyecek ve içecekleri tatmak amacıyla

seyahate çıkma en azından seyahatin bir kısmını bu amacı

gütme” olarak tanımlamaktadır.

2

Gastronomi Turizmi

Başka bir tanımda gastronomi turizmi, unutulmaz ve

eşsiz bir gastronomi deneyimi yakalamak amacıyla yeni

yiyecek ve içecekleri keşfetme olarak tanımlanmaktadır.

“Yiyecek turizmi” ve “gurme turizmi” kavramları

spesifik bir restoranı ziyaret etmek, spesifik bir yemeği

yemek marketine veya şarap mahzenine gitmek olarak

tanımlanmaktadır.

3

Üretim ve Tüketim Boyutu ile Gastronomi

Yiyecek-içecek hizmetlerinin önemi konuk açısından ve işletme açısından olmak üzere iki farklı şekilde değerlendirilebilir.

Yiyecek-içecek hizmetlerinin her şeyden önce konuk açısından önemlidir.

Konuklar ne olursa olsun yiyecek-içecek hizmetlerinin kaliteli olmasını arzu ederler.

Ayrıca bazı araştırmalarda “Seyahat ederken dışarıda yemek yemenin insanlara birtakım sosyo-kültürel yararlar sağladığı” sonucuna ulaşılmıştır.

Bu yararlar yenilik, sosyalleşme, prestij, rahatlama, entellektüellik, zenginleşme ve iyi ilişkilerin kurulması olarak sıralanmıştır.

4


Ancak bir restorana yapılacak sıradan bir ziyaret

gastronomi turizmi sayılmazken; özel nitelikli

bir yiyeceği tüketme arzusu, belli bir yöreye ait

bir ürünü tüketme arzusu, belirli bir aşçının

hazırladığı bir tabağı tatma arzusu gastronomi

turizmini güdüleyen nedenler arasında olabilir.

Böylece özel ilgi turizmi yapısında gerçekleşen

gastronomi turizmi yiyeceğe özel ilgi gösteren

tüketicilere hitap etmektedir.

5


Örneğin şarap veya yerel ürünlerin üretilmekte olduğu yörelerde oluşturulabilecek merkezler ziyaretçilere üretim süreci, ürünün doğası ve yerel tarım hakkında da fikir sağlayabilmektedir. Amerika’nın Kaliforniya eyaletinde bulunan Napa Vadisi’nde, bu konudaki en önemli örneği oluşturan bir merkez bulunmaktadır.

İtalya ve Fransa’da da gastronomi turları, Toskana ve çevresinde pişirme dersleri ile tatil imkanları bölgedeki mevcut acenteler tarafından sunulmaktadır.

Avustralya’da Melbourne ve Sydney’de sık sık yiyecek ve şarap olarak pazarlanan restoran destinasyonlarına da talep yüksekken,

Kostarika, Nikaragua, Peru, Panama, Brezilya ve Etiyopya’ya yapılan kahve turları;

Sri Lanka, Japonya’ya yapılan çay turları; Belçika ve İsviçre’ye yapılan çikolata turları da yerel ürünlerin üretilmekte olduğu yerler açısından tüketicilere hitap etmektedir.

6

Yerel Ürünlerin Gastronomide Rolü

Dünyada hızla artan bir kitlenin gurme odaklı

seyahatleri tercih etmesi sonucunda yiyecek

turizmi ile turistik destinasyonlar etki alanlarını

genişletmeye çalışmakta ve destinasyon

pazarlamasında çekicilik faktörlerini

artırmaktadırlar. Turistik destinasyonların

tanıtımının yapılmasında ve benzerlerinden

farklı kılınmasında o yöreye ait yiyecek-

içecekleri son derece önemli bir rol

oynamaktadır.

7


İtalya'da Toscana bölgesi, Amerika’nın

Kalifoniya eyaletinde Napa Vadisi, Güney

Afrika, Avustralya ve Şili, Fransa'nın

Champagne ve Burgundy bölgelerinin uzun

yıllardır zevk için iyi yemeklere ve içeceklere

düşkün ziyaretçilerin destinasyonları olduğu

bilinmektedir.

8


Bu yüzden turizm davranışı ile yiyecek-içecek

ayrılmaz bir bütünün parçalarıdır denilebilir.

Yeni lezzetler tatmak ve farklı kültürlere ait

yiyecekleri denemek bazı turistlerin bir bölgeyi

tercih nedenleri arasında ilk sırada yer

almaktadır.

Örneğin Kuzey Avrupalı turistler, Chianti

şarabını, Truf mantarını, Floransa usulü et

yemeklerini ve Lucca'nın zeytinyağını tatmak

için İtalya'nın Toscana bölgesine akın

etmektedirler.

9

Yerel Ürünlerin Ekonomik

(Ticari) Boyutu Türk mutfağının zenginliği ve yöresel

yiyecekler, yiyecek-içecek işletmelerinin

pazarlama faaliyetlerinde işletmecilere

önemli avantajlar sağlamaktadır.

Dolayısıyla, yiyecek-içecek işletmeleri

hangi yöre içerisinde faaliyet gösteriyorsa,

menülerinde, bulundukları yöreye ait

yemeklere yer vermektedirler.

Çünkü, yöre kültürü turistlerin

seyahatlerinde çok önemli bir çekicilik

unsurudur ve yöresel mutfak da bu

unsurlar içerisinde en önemli unsurlardan

10


(Ticari) Boyutu Bir destinasyonun sahip olduğu yöresel

yiyecekler o bölgenin destinasyon olarak

seçilmesi açısından önemlidir. Yapılan

araştırmalar yiyeceğin, turistlerin o ülkeyi

ziyaret etme sebepleri arasında dördüncü en

önemli faktör olduğu sonucunu ortaya

koyarken o ülkeye ilk kez gelen turistlerin

tekrar gelme nedenlerinin daha çok o ülkenin

kaliteli yiyeceklerini tatmak istedikleri

sonucunu ortaya çıkarmıştır.

Hu ve Ritchie (1993) çalışmalarında ise bir

destinasyonun sahip olduğu yemeklerin, o 11


(Ticari) Boyutu Enright ve Newton (2005) ise turistler

açısından yiyecek faktörü Hong-Kong için

ikinci, Bang Kogk için dördüncü,

Singapur için ise beşinci çekicilik

unsuruna sahip olduğu sonucunu ortaya

koymuşlardır.

Yurt dışındaki potansiyel hedef kitlelerin

İstanbul’u bir destinasyon olarak

değerlendirmelerine ilişkin yapılmış bir

çalışmada ise yiyeceğin turistler açısından

yine beşinci en önemli unsur olduğu tespit

edilmiştir.

12


(Ticari) Boyutu Öte yandan Okumuş, Okumuş ve

McKecher (2007: 253)’e göre yiyecekler,

bir kişinin seyahati esnasında en eğlenceli

aktivitelerden birisini oluşturur ve

yiyecekler turistler açısından harcama

oranlarını en az düzeyde kısabileceği

hizmettir.

Telfer ve Wall (2000)’a göre seyahate

çıkmış olan bir kişi toplam tatil

harcamasının yaklaşık üçte birini

konakladığı yerin dışında yemek yiyerek

harcamaktadır.

13

Güncel Haberler

Ankara Ticaret Odası ve Ankara Patent Bürosu tarafından yapılan bir araştırmada “Türkiye”nin Lezzet Haritası” ortaya konmuştur.

Türkiye’nin 81 ilini kapsayan bu haritaya göre, 2205 çeşit yöresel yiyecek ve içecek çeşidiyle Türkiye gastronomi turizmine geniş yer ayırabilecek lezzetli tatlara sahip bir ülkedir.

Türkiye’nin en zengin mutfağına sahip ili, 291 çeşit yiyecek, içecek ve tatlı çeşidiyle Gaziantep olarak belirlenirken, 154 çeşit yiyecek, içecek ve tatlı çeşidiyle Elazığ ikinci en zengin mutfağa sahip olan il olarak belirlenmiştir.

Bölgeler arasında ise, 455 yiyecek-içecek çeşidiyle İç Anadolu ilk sırada; 398 yiyecek-içecek çeşidiyle Güneydoğu Anadolu Bölgesi ikinci sırada; 397 çeşit yiyecek-içecek Karadeniz Bölgesi üçüncü sırada yer

14

Güncel Haberler

T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından,

Gaziantep’in Türk ve Dünya mutfakları arasında

ayrıcalıklı bir yere sahip olduğu vurgulanarak,

gastronomi turizmi başlığı altında dünya gastronomi

pazarına alternatif bir destinasyon olarak sunulmaktadır.

Yine Bakanlık tarafından 2012 yılında yurt içinde ve

yurt dışında Türkiye’nin gastronomi unsurlarının

tanıtılması amacıyla çeşitli tanıtım broşürleri

hazırlanmıştır. Bu broşürde “Türk Çayı”, “Türk

Kahvesi” ve “İlk Görüşte Aşk Sloganıyla” “Türk

Lokumu” gibi Türk kültürlerine özgü gastronomik

unsurlar vurgulanmıştır.

15

Güncel Haberler

Antakya Belediyesi Antakya’nın, UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı kapsamında oluşturulan “Dünya Gastronomi Şehirleri’ne Çin’in Chengdu, İsviçre’nin Östersund ve Kolombiya’nın Popoyan şehirlerinden sonra 4. Olarak girmek için başvuru yapmıştır. Adaylık başvurusu kabul edilen Antakya Belediyesi, Antakya’yı “Dünya Gastronomi Şehirleri’nden biri yaparak, bir dünya mirası olmayı hedeflemektedir.

Adana, Mersin ve Hatay’ı gastronomi turizmi için bir destinasyon olarak sunmayı planlayan Çukurova Turistik Otelciler Birliği (ÇUKTOB), bu kapsamda pek çok gurme

16

Güncel Haberler

2000 TL’ye Türkiye'ye Yemek Turizmi

Türk mutfağının ünü turizme de yansıdı. Avustralya'nın en büyük turizm şirketi WEG, kişi başı 12.000 liraya 13 günlük Türk mutfağı turuna başlıyor.

Küba'dan Peru'ya, Hong Kong'dan Tayland'a dünya genelinde sayıları 8.000’e ulaşan Türk restoranlarının menüsü Anadolu'yu yeni bir turizm alanıyla tanıştırdı. Avustralya'nın en büyük turizm şirketlerinden World Expeditions Group (WEG), yabancıları Türk mutfağına sokuyor. 1 Eylül'de İstanbul'dan başlayacak tur, 13 Eylül’de Bodrum'da sona erecek. Uçak bileti dışında toplam 4000 sterline (yaklaşık 12 bin lira) mal olacak turistik gezide rehberliği ise Avustralya'nın en ünlü şeflerinden Somer Sivrioğlu yapacak.

Rehber’ i Ödüllü Şef Turizmde yedi şirketle hizmet veren WEG'in organizasyonunda rehberlik yapacak olan ödüllü aşçı Sivrioğlu, Avustralya televizyonlarında Somer'in Mutfağı (Somer's Kitchen) ve SBS Radio'da da Lezzete Yolculuk (Journey to Taste) adlı programlarıyla tanınıyor.

(Sabah Gazetesi, 23 Mart 2013)

17

Güncel Haberler

Türk Yemekleri Kaliforniya'da Tanıtılıyor Gaziantep yemeklerinin gastronomi turizmine kazandırılması projesi kapsamında ABD, Meksika, Malezya, İtalya, Fransa, Azerbaycan, Arnavutluk, Şili, İngiltere ve Yunanistan'dan gelen şef aşçılar geçtiğimiz kasım (2012) ayında Gaziantep'te 90 çeşit yemeği uygulamalı olarak öğrendi. Bir hafta eğitim alan şeflerden biri Kaliforniya'daki restoranında 4 Türk yemeğini orijinal ismiyle servis ediyor (turizmdebusabah, 15.03.013).

http://www.turizmdebusabah.com/haberler/basaran-turkiyenin-gastronomi-turizminde-5-milyar-dolarlik-potansiyel-var-63828.html

18
























Güncel Haberler

Ayvalık'taki sabun fabrikası Türkiye'nin ilk gastronomi merkezi oluyor Yemek Sanatları Merkezi'nin (YESAM) Başkanı Vedat Başaran, vakıf olarak, Ayvalık'ın girişinde, deniz kenarında yer alan tarihi sabun fabrikasını satın alarak restorasyona başladıklarını, 20 odalı fabrikada bir eğitim merkezinin kurulacağını söyledi. Başaran, merkezde konaklayacak turistlerin, bölgenin mutfağını tanırken, yerel rehberler eşliğinde mevsimine göre mandırada peynir üretimine tanıklık edebileceğini, çam fıstığı toplama, zeytin sıkımı ve taze baharat toplama gibi çeşitli turlara katılabileceğini, balığa çıkabileceğini ya da çevredeki pazarları dolaşabileceğini anlattı (turizmdebusabah, 15.03.013). .


19























Gurme Turları

Antep Urfa Gurme Turu (399 TL)

Tarih: 29-30 Mart 2014 / 5-6 Nisan 2014

(Bu tur ayrıca bayram tatil dönemleri hariç

en az 12 kişilik

kapalı gruplara özel olarak istenilen tarihte

de organize

edilebilmektedir)

Süre: 1 gece 2 gün

http://www.deepnature.com/gurme-

turlari/Antep-Urfa-Gurme-Turu/416 20

http://www.deepnature.com/gurme-turlari/Antep-Urfa-Gurme-Turu/416









Antep Urfa Gurme Turu

Program:

1. Gün: Şanlıurfa- Göbeklitepe

Halil-ür Rahman, Balıklı Göl, Ayn Zeliha Gölü, İbrahim

Peygamber Makamı, Rızvaniye Cami, Şanlıurfa Kalesi,

Bedesten, Sipahi Pazarı, Gümrük Hanı gezisi..

Öğle Yemeği: Patlıcan Kebabı, Bostana ve Ayran

Gümrük Han’da “Mırra” veya “Melengiç” kahvesi

21


22


23

Antep Gurme Turu

24

Antep Gurme Turu

25

UNESCO Gastronomi Şehir

Adayı: HATAY

26

UNESCO Gastronomi Şehir

Adayı: HATAY

27

Teşekkür Ederim

28

Documents

Erciyes Üniversitesi Turizm Fakültesi Gastronomi Turizmi: … · 2015-03-01 · Üretim ve Tüketim Boyutu ile Gastronomi Ancak bir restorana yapılacak sıradan bir ziyaret gastronomi