09/04/2008 ESİNKAP 1

ESİNKAPEskişehir İli İnovasyon Stratejileri için

Kapasite Oluşturma Projesi

Fikirden Pazara: İnovasyonda Yeni Yaklaşımlar

Açık İnovasyon ve Bölgesel İnovasyon Stratejileri

Mahmut KİPER

TTGV

09/04/2008 ESİNKAP 2

Başarı Öyküleri : Ortak Gözlemler

• Güçlü bir liderlik vizyonu, • Ar-Ge ve İnovasyona süreçlerine ve faaliyetlerine öncelik ve önem (proje

yönetim ilke ve esaslarına uyumlu çalışma)• Kaliteli insan kaynağı• Uzun vadeli ve kararlı uygulama• Müşteri, pazar ve rekabete odaklı ve bilinçli çalışma (ürün zamanlamasını

doğru yapma)• Bilgi ve tecrübeyi kurumsallaştırmak• İşbirliğine açık ve istekli olmak• Destek mekanizmalarını organik büyüme için bir araç olarak görme• Müşterilere öngörülen değeri açık olarak sunma

09/04/2008 ESİNKAP 3

KOBİ Basamakları

üretim maliyeti

operasyonel marj

t

16

4

2

1

8

fiyat

niş/korumalı pazar/ürün/hizmet

öncel pazar/erken giriş

raki

p yo

k ve

yası

nırlı

(yen

i ürü

n/pa

zar)

+st

anda

rdla

rye

ni v

eya

geliş

mek

te

dinamik pazar/açık rekabet

durağan pazar/korumacı rekabet

Firma sayısıKOBİ’ler

Teknoloji LideriFirmalar

Hızlı TakipçiFirmalar

Yavaş TakipçiFirmalar

ürün

öze

llikl

erin

deçe

şitle

nme

ve z

engi

nleş

me

+st

anda

rdla

rın k

abul

ü

pazar segmentlerindeçeşitlenme, ürünün metalaşması

+jenerik ürünler

rekabete açık pazar/ürün/hizmet

09/04/2008 ESİNKAP 4

İnovasyonu İfade Edebilmek

09/04/2008 ESİNKAP 5

İnovasyon Nedir?

• “İnovasyon değer yaratan taze düşüncedir” Richard Lyons, “Chief Learning Officer” Goldman Sachs.

• “Google ve Internet’i büyük firmalar keşfetmedi, keza telekom sektöründeki pekçok büyük değişiklik de dışarıdan geldi.” Vinod Khosla

• Küreselleşme ve Internet’in yayılımı ile yeniliğin hızla demokratikeleşmesi süreci : Açık inovasyon modelleri. OECD

• İnovasyonun kaynakları : çalışanlar, iş ortakları, müşteriler – IBM, “The Global CEO Study 2007”

09/04/2008 ESİNKAP 6

Açık ve Kapalı İnovasyon Farkları

Kapalı İnovasyon Prensipleri Açık İnovasyon Prensipleri

Sektörümüzdeki akıllı insanlar bizim için çalışır. Tüm akıllı insanlar bizim için çalışmaz. Biz şirket içinden veya dışından akıllı insanlarla çalışırız.

AR-GE’den kazanç sağlamak için kendi kendimize keşfetmeli, geliştirmeli ve sunmalıyız.

Harici AR-GE önemli değer yaratabilir, ortaya çıkan bu değerin bir kısmında hak iddia etmek için dahili AR-GE de gereklidir.

İlk olarak biz icat ettiysek, pazara da ilk olarak biz çıkmalıyız. Kar etmek için araştırmaya ilk olarak bizim başlamamız şart değil.

Bir inovasyonu pazara en önce sunan firma kazanır. Daha iyi bir iş modeli kurmak pazara en önce çıkmaktan daha iyidir.

Sektördeki en çok ve en iyi fikirler bizden çıkarsa kazanan biz oluruz.

Eğer iç ve dış kaynaklı fikirleri en iyi kullanan biz olursak, kazanan da biz oluruz.

İnovasyon işlemlerimizi kontrol altında tutmalıyız ki başka firmalar bundan kazanç sağlamasın.

Başkalarının bizim inovasyonlarımızı kullanmalarından fayda sağlamalıyız ve biz de başkalarının fikri haklarını, -iş modelimizi ilerletmesi koşuluyla-, satın almalıyız.

09/04/2008 ESİNKAP 7

Açık ve Kapalı İnovasyon Farkları

• Kapalı İnovasyon– Laboratuvarımız bizim dünyamızdır !

• Açık İnovasyon– Dünya bizim laboratuvarımızdır !

09/04/2008 ESİNKAP 8

Açık İnovasyon

• Ne Değildir ?– Sadece outsource etmek– Ar-Ge’den vazgeçmek için bir bahane– Her durum için geçerli bir işlem veya yöntem– Tesadüfen buluş yapmak

• Nedir ?– Kültür değişimi– İç ve dış kaynaklardan en iyi şekilde yararlanma fırsatı– Riskleri dağıtma ve azaltma fırsatı

09/04/2008 ESİNKAP 9

Nasıl Açık İnovasyon ? – İşbirlikleri

• Sektörel cemiyet, kuruluş ve derneklere üyelik (özellikle yurtdışı)• Bunların toplantılarına katılım ve fuar alanlarında yer alma• Konferanslar• Teknoloji kampusleri• Teknoloji marketlerinde boy gösterme• Sanal ağlarda yer alma• Görünürlük sağlama• Web sitesi – İnternet• Üniversite ve Araştırma Kurumları

– AR-GE yaptırma, satınalma, ortak geliştirme– Hocalarla işbirliği, danışmanlık– Yüksek lisans ve doktora tezleri– Misafir öğretmenlik, seminerler, sunumlar– Vizibilite önemli

09/04/2008 ESİNKAP 10

Desteklerde İnovasyon

• “... Modern inovasyon firmalar, tedarikçileri ve müşterileri arasındaki sürekli etkileşimden kaynaklanmaktadır... Firmalar inovasyon faaliyetlerini ağlar içerisinde yerine getirmekte ve bu faaliyetler sektörel, bölgesel ve ulusal seviyedeki ortama bağlı gelişmektedir...

• ... Modern inovasyon süreçlerinin etkileşimli doğası sistemik araçların kullanılmasını gerekli kılmaktadır... Öğrenme ve deneme platformlarının oluşturulması, stratejik istihbaratın sağlanması, talep gelişiminin sağlanması, strateji ve vizyon geliştirilmesi... Kamunun müdahalesini gerekli kılmaktadır...

• İlk nesil inovasyon politikaları Ar-Ge ye odaklı yenilik arzını geliştirmek üzerine oluşturulmuştu... Mevcut ikinci nesil politikalar ise sistem ve kümelerin geliştirilmesine odaklanmaktadır. Yeni nesil inovasyon politikaları ise farklı sektörlerin ve disiplinlerin arasındaki koordinasyon ve etkileşimi sağlamaya odaklanmaktadır.”

“Yenilikçi Gelişme ve Bilgiye Dayalı Rekabeti Destekleyen bir Ortamın Oluşturulması” BM Avrupa için Ekonomik Komisyon UNECE, 2007

09/04/2008 ESİNKAP 11

Son 50 Yılda Ekonomi Politikaları...

• İnovasyon artan bir şekilde açık bir proses olma özelliği ve karakteristiği göstermektedir. Bu proseste şirketler, müşteriler, yatırımcılar, üniversiteler vb. pek çok kuruluş yer almakta ve bu kuruluşlar arasında kompleks yapılarda işbirlikleri görülmektedir. Bu işbirlikleri, bir proje özelinde Ar-Ge veya benzer özel bir işbirliği (co-operation) olabileceği gibi daha büyük ölçeklerde farklı amaçlar için oluşturulmuş ağyapı (network) ya da küme (cluster)lerde yer alma şeklinde de olabilmektedir. Bu tür işbirliği sistemlerinin önem kazanmaya başlamasının önemli bir sonucu olarak;

• Bu sistemleri doğal olarak içeren ya da kurulmasını kolaylaştıran bölgesel gelişme politikaları ağırlık kazanmaya başlamıştır.

09/04/2008 ESİNKAP 12

Son 50 Yılda Ekonomi Politikaları...

1990’lardan sonra şu değişiklikler görülmektedir;• Bölge: 1950-80 arası ağırlıkla endüstri siteleri ve büyük üretim

ölçekleri görülürken, 1990 sonrası bölgesel inovasyon sistemi yaklaşımı ile politika ve stratejilerin belirlenmesi ve uygulanması yaklaşımı ağırlık kazanmıştır

• KOBİ’ler: Önceleri tedarik zincirleri içinde üretim faaliyetlerini sürdürmeye çalışan KOBİ’lerin artık inovasyon lideri olmak gibi vizyonları olduğu gözlenmektedir.

• Politikalar: Üstten alta doğru merkezi yönlendirmeler ile sanayi politikaları şeklindeki yaklaşım yerini, bölgesel liderlik hedefli inovasyon politikalarına bırakmıştır.

09/04/2008 ESİNKAP 13

Son 50 Yılda Ekonomi Politikaları...

1990’lardan sonra şu değişiklikler görülmektedir;• Teknoloji: Kalite, hassas üretim, teknik eğitim ağırlıklı ve proses

inovasyonunun öne çıktığı teknolojik eğilimler yerini Ar-Ge odaklı, bilim-teknoloji eğitimine önem veren ürün geliştirme ağırlıklı teknoloji öncüleri ve teknolojilerin farklı alanlarda kullanımını da dikkate alan inovasyon ağırlıklı bir yapıya bırakmıştır.

• İş Destekleri: Önceleri iş sigortası, fon destekleri, dikey tedarik ilişkilerini özendiren destekler artık, risk sermayesi, ağyapı ve kümeler ile uluslararasılaşma çabalarını destekler hale gelmiştir.

• Kamunun Rolü: Standartları sağlama ve uyum, bilginin yayınımı ve iyi örnekleri tanıtma şeklinde özetlenebilecek kamu, giderek artan şekilde bilginin geliştirilmesi, farklılaşma, bölgesel inovasyon sistemlerinin oluşumunda katalizör rolü oynamaya başlamıştır.

09/04/2008 ESİNKAP 14

Son 50 Yılda Ekonomi Politikaları...

• Özellikle son dönemlerde, sürdürülebilir kalkınma politikalarıyla birlikte eko-inovasyon kavramı da çok öne çıkmış ve ulusal, bölgesel ve firma ölçeğindeki inovasyon stratejilerinde kapsamlı bir yer almaya başlamıştır.

• Bugünkü nesillerin ihtiyaçlarını, gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmelerini tehlikeye sokmaksızın karşılayabilen kalkınma” olarak tanımlanan Sürdürülebilir Kalkınma, hızla gelişen bilim, teknoloji ve sanayi ile ekonomik açıdan yaşam kalitesini yükseltirken, çevrenin kirletilmemesini ve doğal kaynakların sürdürülebilir şekilde tüketilmesini öngörmektedir.

09/04/2008 ESİNKAP 15

Bölgesel İnovasyon Sistemi (BİS) İçin Kavramsal Çerçeve

• Küresel ekonomi ile paradoksal bir şekilde inovasyon çalışmaları bölgesel hale gelmektedir. Benzer şekilde geliştirme çalışmalarının da bölgesel kümelerde yoğunlaştığı gözlenmektedir.

• Özellikle ATGİ faaliyetlerinin bölgesel sistemlerde yoğunlaşmasının başlıca nesnel gerekçeleri olarak şunlar öne çıkarılmaktadır; – Gömülü bilgiye ulaşılma ve paylaşılmasında bölgesel işbirlikleri ve faaliyetler

önem taşımaktadır,– Endüstri-üniversite ve kamu kurumları arasında bilgi temelli ağyapılar bölgesel

ölçekte daha kolay sağlanabilmektedir,– Teknoloji üretici ve kullanıcıları arasındaki etkileşim bölgesel düzeyde daha

etkin olmaktadır,– Bilgi çeşitliliği ve kritik büyüklüğe ulaşma konusunda bölgesel düzey daha

ölçülebilir ve verimli bir ölçek olmaktadır.

09/04/2008 ESİNKAP 16

Bölgesel İnovasyon Sistemi (BİS) Tanımlar

• BİS; yeni bilgilerin ticarileşmesi için, ulusal, küresel ve diğer bölgesel sistemlerle bir alt sistem olarak ilişkili olan ve bilgi üretimi ve yayınımı amaçlı etkileşimi sağlayan bir sistem olarak tanımlanmaktadır (Cooke ve arkadaşları 2000).

• Daha da geniş bir tanımda BİS; sosyal ve sınırsal özellikleri nedeniyle ortaya çıkan firmalararası iletişim, sosyo-kültürel yapı ve kurumsal çevrenin, gömülü ortak öğrenme ve sürekli inovasyon faaliyetlerinin gelişimini biçimlendirdiği bölgeler olarak tanımlanmaktadır. Böylece, bölgesel düzlemin sosyal ve kültürel önem ve etkisi de vurgulanmaktadır.

09/04/2008 ESİNKAP 17

Bölgesel İnovasyon Sistemi (BİS) Modelleri

• BİS ile ilgili pek çok sınıflandırma mevcuttur. AB ve ABD tercihlerine bakıldığında, BİS’i kurumsal güdülü (Institutional) ve girişimci güdülü (enterpreneurial) olarak sınıflandırmak mümkündür (Cooke,2004).

• AB tarafından tercih edilen modelde BİS, ağırlıkla kamu kurumları ya da bölge kurumları tarafından yönlendirilmektedir. ABD’de ise genellikle girişimcilerin kendileri ya da risk sermaye kuruluşları gibi aktörler, BİS şekillenmesinde etkili olmaktadır.

• AB sisteminin uzun dönemli ve kararlı bir özellik gösterdiği belirtilmektedir. Dış destekler olmadan BİS tasarımı ve uygulanmasının güç olduğu, uygulamalarda gözlenen bazı başarısızlıklarda da desteklerin daha onarıcı etkileri bulunduğu söylenmektedir.

09/04/2008 ESİNKAP 18

Bölgesel İnovasyon Sistemi (BİS) Önemli Noktalar

• BİS kavramsal olarak hala tam anlamıyla anlaşılamamıştır,• Başarılı ve verimli politika ve uygulama pratikleri ile ilgili

arayışlar hala sürmektedir,• Farklılık ve bölgeye ve bölge paydaşlarına odaklılık BİS için de

çok önemlidir,• Katılımcılık, niyet ve öğrenme isteği başarı için anahtar

konumdadır,• Merkez ve bölgesel dengesini anlamak kolay olmamaktadır,• BİS performansını artırmak için sorun ve problemlerin tanımı

iyi yapılmalı, politika ve strateji seviyeleri yeterli düzlemde (sayıda) oluşturulmalıdır.

09/04/2008 ESİNKAP 19

Bölgesel İnovasyon Sistemi (BİS) Temel Bileşenler

• AB kapsamında yapılan bir atölye çalışmasında bir BİS uygulamasında önem sırasına göre belirlenen temel unsurlar;

– BİS organizasyonu ve yönetimi – İyi iletişim,– Projelerin planlanması ve yararlı proje sonuçları,– Güçlü yönler ve önceliklerin belirlenmesi,– Diğer programlarla bağlar,– Değerlendirme ve geri besleme sistemleri,– Ortak görüşlerde buluşma,– En iyi örnekler yaratma ve kullanma,– Hedef grupların belirlenmesi,– Projelerin KOBİ’lerle ilgisi,– Değişik seviyelerde ağyapıların oluşumu,– Sürdürülebilirliğin sağlanması,– Pilot projeler için fon kaynağı,– Üçlü sarmal için kafa yapısı değişimi.

09/04/2008 ESİNKAP 20

BİS Basamakları

• Seviye A: Bölgenin önceden gelen bir inovasyon stratejisi yoktur. Politik olarak bu amaçlı bir girişimi bulunmamaktadır ve inovasyona yönelik faaliyetler için ayrılan kaynaklara erişilememektedir.

• Seviye B: Bölgenin inovasyon faaliyetleri için bir altyapısı bulunmaktadır. Politik seviyede inovasyon yetkinliği için istek vardır ve bu kapsamda bölgenin güçlü ve zayıf yönleri belirlenmiştir.

• Seviye C: Bölge İnovasyon Sistemi için önceliklerini ya da yoğunlaşacağı faaliyetleri ve bunlar için kaynaklarını tanımlamıştır. Önemli bölge aktörleri belirlenmiş ve harekete geçirilmiştir.

09/04/2008 ESİNKAP 21

BİS Basamakları

• Seviye D: Bölge İnovasyon Sistemi için faaliyet planları doğrultusunda, tariflenmiş sonuçları sağlamak için kaynakları seferber etmiştir. İşbirliği yapan bölge aktörleri şeffaf ve katılımcı şekilde yapılan faaliyetleri izlemekte ve iyileştirmektedir. Tüm aktörler rol ve sorumluluklarının farkındadırlar.

• Seviye E: İnovasyon kültürü bölgede nüfuz etmiştir ve faaliyetlerin önemli bir parçası olarak ele alınmaktadır. Bazı gerekli inovasyon birimleri oluşturulmuş ve bunların da katılımı ve katkısı ile ‘lider’lik anlayışından ‘koordinasyon’ anlayışına, ‘proje’ yaklaşımından ‘sistem’ yaklaşımına evrilme tamamlanmıştır.

09/04/2008 ESİNKAP 22

Verimli, işbirlikli ve başarılı bir çalışma diliyoruz.