Esma’Ül Hüsna Okumaları Dersinden Notlar

8/17/2019 Esma’Ül Hüsna Okumaları Dersinden Notlar

1/10

Esma’ül Hüsna Okumaları DersindenNotlar 1Esma bir sıfat olduğu için bir mevsufa ihtiyacı vardır !e sadece mevsufun "illeri ile

#$rünür olur %unu bilmeyende o "ili mevsufa ait bir "ilmi& #ibi konu&ur Halbuki mevsufubil#ilendirende konu&turanda marife E'()’dır

Fiil : Ne yaptı?

Fiili Yapan : Kim Yaptı ?

Fiile Maruz Kalan : Kime Yaptı?

Fail ile Beraberlik : Kiminle Yaptı?

Fiilin İşlendiği Zaman : Ne Zaman Yaptı?

Fiilin İşlendiği Mekan : Nerede Yaptı?

Fiilin İşleniş Gerekçei : Niçin Yaptı?Fiilin İşleniş !raçları : Naıl Yaptı?

%u seki* elemanı da takdir eden ve yaratanın tek bir +), olduğu idrak edilirse o "il +at’ın

*uhur yeri olur +at beden #$*ü ile #$rülmese de varlığı kayıtsı* &artsı* kabul edilir O "ile

de +),’ın -.iilin 'ıfatı/ denir

%ir "ilin yedi elemanından her birini ayrı ayrı 0üce Hakk’a bağlayabilecek *ahiri ve %atıni

bil#iye sahi olan ki&i H)2 ,eala’yı "ilinde mü&ahade etmi& demektir %una -.iillerin

,ecellisi/ de denir

)yet ve hadislerin dı&ında hiçbir kelime irab edileme* )raça #ramer kaidelerinin irabını

#ünlük ya&antını*da kullanama*sını*

Nerede NE23E bir esma #$rürsek anlayacağı* ki burada )llah ,eala -'4.),4(4/ bul diyor

)llah )lim ise sana dü&en cahilliğini kabul etmektir )llah’ı ne kadar ten*ih edersen o

kadar aci*liğini anlarsın

Hiçbir sıfatın mevsufu olama*sını*5

)ncak mevsuf’un "illeri ile #$rünür olursunu*5

"!ramızda k#nuşan K$%&an' uy(ulanan )*NN+, -e ana d.şen Bİ/MİY0%$M

demektir12

Biz, bize ait isimleri anne ve babamızın isimlendirmesiyle değil de sonradan elde

edeceğimiz mahâretlere göre almış olsaydık, kimimiz ekmek pişiren ma'nâsına"Habbaz", kimimiz, marangozlk işlerini iyi becermesiyle "!eccâr" vs gibi isimler


2/10

alırdık #ani kimin mahareti hangi yönde ise, alacağı isim o ma'nâyı i$âde eden bir

isim olrd Bazen b isimler, m%bâlâğa kalıbıyla da i$âde edilir &eselâ normal

setredene "âtir", $akat, tastamam ve ksrsz setredene ise "ettâr"normal

hamdedene "Hâmid'( hamd vazi$esini tam yerine getirene de "hammâd"denirHalbki, bizim isimlerimiz, sonradan kazanacağımız mahârete göre değil de anne

ve babalarımızın arzsna göre verilir Hatta bazen, hi) de bize ygn d%şmeyen

veya bizimle alâkası olmayan bir isimle isimlendirilebiliriz

Böyle bir benzetme ilk bakışda kaba ve sevimsiz gör%lebilir !e var ki, m%cerret

hakikatların anlatılmasında öteden beri hep aynı yolda hareket edilmiş ve i$âde

tenezz%lâtına gidilmiştir

*enab+ı Hakk'a ait isimler, kâinatta icraatı m%şahede edilip ve yine g%zel isimler

sahibi tara$ından, 'nn has klları vasıtasıyla bize tâlim edilmiş isimlerdir

&eselâ, kâinatta apa)ık görd%ğ%m%z bir g%zellik vardır -ökkşağı gibi b

g%zellikler birbiri i)inde b%t%n varlığı sarmış drmdadır vada, obada, )i)ekte

baharda, gözde ve kaşta bir g%zellikler c%mb%ş% hâkimdir B g%zelliklerin

sadece dış y%z%ne bakıp hayranlığını i$ade i)in, binlerce senedir, binlerce edip ve

şâir hep b g%zellikleri destanlaştırmaya )alışmış, yine de söylenmesi m%mk%ne

kıyasla, )ok az şey söyleyebilmişlerdir .nlatmakla bitiremeyeceğimiz b%t%n b

g%zellikler elbette *enâbı Hakk'ın b ma'nâyı i$âde eden bir ismine

dayanmaktadır ki o da "*emil" ismidir

#ine, kâinatta ince bir nizâm ve intizam dâhilinde, rızık tevziatı yapılmaktadır

H%creden gergedana kadar her canlı kendine m%nâsip bir rızıkla beslenmektedir

/bâdet ve tesbihler meleğe rızık olrken, et insana, kemik de cinlere rızık

olmaktadır /şte gözle görd%ğ%m%z rızka ait b $aaliyet, hi) ş%phesiz, *enab+ı

Hakk'ın bir "0ezzâk" ismi oldğn isbat etmektedir

1ğer biz *enabı Hakk'ın "*emil" ve "0ezzâk" isimlerini bilmemiş olsaydık icraatını

görd%kten sonra, na hitaben "en *emilsin" , "en 0ezzâksın" diyecektik

Bnn gibi, diğer isimlerini de icraatından anlayıp yine, 'na o isimlerle

seslenecektik /şte *enabı Hakk, icraatını gösterdikten sonra, bizi yanıltmamak

i)in kendisini b isimlerle tesmiye etmiştir .ncak 1smâ+i /lâhi istikrâidir

2tevk3$3dir4 Biz, 5ât+ı 6l7hiyet hakkında kendi ka$amızdan isim ydramayız


3/10

B isimler, 5ât+ı 6l7hiyette, bnlara medâr olabilecek bir kısım sı$atlara

dayanmaktadır #ine ykarıdaki misâlden hareketle söyleyecek olrsak, kendisi

ne "Habbâz"ismi verilen bir insanda eğer ekmek yapma sı$atı yoksa veya

"!eccâr"bir marangozlk sı$atına sâhip değilse b isimlerin ona verilmesim%mk%n değildir /şte, *enabı Hakk'ın, her şeyin y%z%ne per)inlediği g%zelliklerle

kendisinde varlığını kabl ettiğimiz ve belli bir seviyedeki insanların da m%şâhede

ettiği "*emil"ismi, b%t%n g%zelliklerin kaynağı olan "*emâl"sı$atına

dayanmaktadır Bnn gibi b%t%n isimler kendilerine kaynak olacak bir sı$ata,

b%t%n sı$atlar da "8e'n"e ki+bn beşer i)in kllanacak olrsak, kâbiliyet ve istidât

diyebiliriz( ancak *enabı Hakk i)in böyle bir tabir kllanmamız doğr değildir+

dayanmaktadır 9emek olyor ki :iller isimlere, isimler sı$atlara, sı$atlar 87nât+ı

ilâhiyeye ve 87nat+ı ilâhiye ise *enabı Hakk'ın 5âtına dayanmaktadır /şin

brasında dryor ve .llah 0esl% gibi( "eni hakkıyla bilemedik 1y

&a'r$;"diyorz( yine Hz 1b Bekir gibi "eni anlamaktan âciz olmak eni

anlamak demektir"diyor ve edeble iki b%kl%m olyorz

1hl+i s%nnet, kâinattaki b%t%n varlıkları iktiran ile doğrdan .llah'a bağlamasını

bilmiştir .slında mahiyet+i eşyanın 0ab'le olan m%nasebeti, bnların mahiyeti,

hangi isim ve sı$atların tecellileri oldğn bizlere peygamberler bildirmiştir 1hl+i

s%nnetin yaptığı, b hakikatleri $orm%le ederek bizim idrak $kmz seviyesinde

i$ade etmekten ibarettir

.llah'ın isimlerini biz ancak


4/10

Allah: *enab+ı Hakk'ın b%t%n isim ve sı$atlarını kendinde toplayan 5atına delalet

eden özel ismi

Rahmân: B%t%n mahlkatına, inanana, inanmayana merhamet edip

nimetlendiren

Rahîm: .llah'ın 0ahman sı$atıyla lt$ettiklerini imanla g%zelce değerlendirenlere

hss3 rahmetini i$ade eden ve "Iok merhametli"manasına gelen ismi

Melik: Jarlığın ger)ek h%k%mdarı

Kuddûs: Her t%rl% ksr ve noksanlıktan zak, tahdid ve tasvire sığmayan, her

özelliğinde m%kemmel olan, tertemiz

Selâm: Her t%rl% selametin kaynağı, ayıptan, ksrdan, eksiklikten salim, kllarını

selâmete )ıkaran

Mü'min: iman, emniyet veren, ş%phe ve teredd%tleri kaldıran, kendisine

sığınanlara iman, korkanlara eman verip onları koryan

Müheymin: -ör%p gözeten, her şeye şahid olan ve koryp, sıyanet eden

Azîz: Kst%n kdret sahibi, mtlak galip

Cebbar: #aratıklarının hallerini ve işlerini d%zelten, iradesi ile onları istediği

şekilde yöneten ve h%km%n%n yerine gelmesine karşı konlamayan

Mütekebbir: Her şeyde ve her hâdisede b%y%kl%ğ%n% gösteren, b%y%kl%k,

llk, azamet kendisine mahss, kendisinin hakkı olan

Hâlik: Her şeyi yoktan yaratan

Bâri: #aratıklarını d%zg%n ve âhenkli kılan

Musair: B%t%n mahl7klarına özel s7retlerini veren

!a"âr:


5/10

$ettâh: Her bir m%şkil ve hayır kapısını a)an

Alîm: Her şeyi bilen

Kâb%z: Hikmeti ve l%t$ gereği sıkan, daraltan, rhları alan

Bâs%t: .)an, genişleten, öm%rleri zatan

Hâ&%d: 9ilediğini al+aşağı eden, :ravnları, cebbarları, kâ:rleri hor ve hakir eyleyen

Râ': 9ilediğini, y%celten, y%kselten

Mu'iz: 9ilediğini aziz kılan

Müzill: 9ilediğini zelil eden

Semi': Her şeyi işiten

Basîr: Her şeyi gören

Hakem: H%kmeden, iyiyi köt%den ayırt eden

Adl: .dalet sahibi

(atî&: Mt$eden ve her şeyi incelikleriyle bilen

Habîr: Her şeyden haberdar olan

Halîm: /syankarları cezalandırmakta aceleci olmayan

Azîm: 6llk ve azamet sahibi

!a&ûr: -%nahları, hataları, )ok aLedip örten

)ekûr:


6/10

Kerîm:


7/10

#â*id: 5engin ve hi)bir şeye ihtiyacı olmayan, dilediğini istediği anda meydana

getiren

Mâ*id: 8anı y%ce olan

#âhid: ?ek ve eşsiz

Samed: ?am, eksiği olmayan, her şey kendisine mhta) oldğ halde,


8/10

Mâlikü'l/mülk: &%lk%n ger)ek sahibi, varlıklar %zerinde istediği gibi tasarr$

eden

-ü'l/*elâli e'l/ikram: 6llk ve ikram sahibi

Muks%t: .dil, b%t%n işlerini yerli yerinde, dengeli kılan

Câmi': 9ilediğini istediği anda ve istediği yerde toplayan

!aniyy:


9/10

kllarından bir erkekle bir kadının oğlym =er)emim enin 2kdret4 elindedir

Hakkımdaki kararın y%r%rl%kte ve takdirin âdilânedir enden, kendini

isimlendirdiğin,


10/10

ve $arkına varmasanız da size /smi .'zam'ı söyletir Sakat diliniz gönl%n%ze

terc%man değilse, /smi .'zam'ı da söyleseniz, o işin bir yanını eksik bırakmış

olrsnz

/şte bndan dolayı, hak dostları, yalvarış ve yakarışların ancak sıdkla edâ edildiğiöl)%de "/smi .'zam"a iktiran etmiş gibi, rahmet arşına laşacağını ve h%sn% kab7l

göreceğini söylemişlerdir evet samimiyet, sıdk ve sadâkat, âdetâ /smi .'zam

iksiri gibi tesir eder Bayezidi Bistâm3, kendisinden /smi .'zam'ı soranlara> "iz,

.llah'ın isimleri i)inde /sm+i .sğarı 2en k%)%k isim4 gösterin, ben de size /sm+i

.'zam'ı göstereyim"der ve ilâve eder> "Bence /smi .'zam tesiri yapacak bir şey

varsa, ş%phesiz o da sıdktır( sadakatle hangi isim oknsa, o /smi .'zam olr"

1vet, insan *enâbı Hakk'a samimi tevecc%h etmeli ve 1smâ+i /lâhiye'yi, ı$at+ı%bhâniye'ye yanaşma hssnda )ok önemli bir merdiven olarak

değerlendirmeli 5âtı 6l7hiyeti tanımanın, ancak 1smâ+i /lâhiye'yi bilmekle

m%mk%n olacağını kabl etmeli B%t%n kalbiyle onların arkasına d%şmeli Bir

gön%l insanı olarak b isimleri bilmeli ve zikretmeli"

Ce3en/+sma/i 4lâhî münasebeti

Bedi%zzaman Hazretleri "el+*evşen'%l+

Documents

Esma’Ül Hüsna Okumaları Dersinden Notlar