Excel

Priru nik u

Ovaj priruna orginalnprilago avaKorišten je

Sadržaj:PokretanExcel – Radna svUnos po

AutomSelektov

SelektoKopiraBrisanj

FormatirFormatDodavFormat

FunkcijeFunkciFunkciInženjeFinansInformLogi kFunkciMatemTekstuStatisti

KreiranjSintaksUnos f

Greške .Organiz

Kako dFiltriraSortira

Grafikon

l – po

uredio i prip

nik je nastani tekst ura eanja novoj vei Exel help i

nje programosnovni eleveska i radn

odataka .......matska popuna vanje, kopirovanje ...........anje ................je ..................ranje ..........tiranje radnoganje i brisanjetiranje elija .e i formule .ije baze podatije za datum i erske funkcijeijske funkcije

macione funkcike funkije ......ije za traženje

mati ke i trigonualne funkcije i ke funkcije .je formule ..sa funkcija ....funkcija ...........................acija podatada organizujetanje podataka anje podataka ni - izrada C

etni

premio: Mir

ao na osnovuene su interverziji, štampahttp://office

ma ...............ementi ........ni list ............................podataka ......

ranje i brisan....................................................................................

g lista = kolone redova i kolo........................................

taka ................vrijeme .........

e .....................e .....................ije ........................................ i reference ....nometrijske fu............................................................................................................................aka .............te podatke u fo............................................

Chart diagra

korac

roslav Miha

u tekstova Savencije u smanoj formi i .microsoft.co

..................

..................

..................

........................................nje unutar E....................................................................................

na i redova .....ona ..................................................................................................................................................................................................................unkcije ........................................................................................................................................................ormi tabele ................................................ama ............

1

ci rad

aljišin

andre Jakovljislu pojašnjeijekavici. om/sr-latn-cs

...................

...................

...................

...................

......................Excel dokum................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

da

ljevi (http://enja, kao i d

s/excel-help/

...................

...................

...................

.........................................menta .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

//sandrajakovdodavanja ilu

/

...................

...................

...................

...................

......................

...................

......................

......................

......................

...................

......................

......................

......................

...................

......................

......................

......................

......................

......................

......................

......................

......................

......................

......................

...................

......................

......................

...................

...................

......................

......................

......................

...................

vljevic.com/ ustracija i ko

..................

..................

..................

..................

......................

..................

......................

......................

......................

..................

......................

......................

......................

..................

......................

......................

......................

......................

......................

......................

......................

......................

......................

......................

..................

......................

......................

..................

..................

......................

......................

......................

..................

). U odnosuomentara, te

................2

................ 3

................4

................4................... 4................ 5................... 5................... 6................... 6................6................... 6................... 7................... 7................9................. 10................. 10................. 10................. 11................. 11................. 11................. 12................. 12................. 12................. 13.............. 13................. 14................. 14.............. 15.............. 16................. 16................. 16................. 17.............. 17

ue

2

444

6666779000

222

44

66677

Microsoft Etabelama. Eda ih uporeda izvršavatExcel je prounakrsnih taExcel posebza vršenje podataka u mSve ono što

Pokretan

Excel može

Excel je još jExcel vam omdite kao i date razli ite, mogram za unabela) da bisbno možete kra unskih omnoštvu gra

o je rezultat v

nje progra

ete pokrenut

jedan programogu uje da a ih grafi kimatemati keakrsne tabele

ste analiziralikoristiti za properacija nadafikona profevašeg rada, m

ama

ti na razli it

am u nizu Miorganizujeteprikažete. Ooperacije, fie i možete gi podatke i dra enje podad tim podacesionalnog izmožete prikaz

te na ine. D

2

icrosoft Office svoje poda

On sadrži itainansijske opga koristiti zada biste posloataka, pravljecima, izvo ezgleda. zati, tabelarn

Dva naj eš a n

1.

2.

ce paketa i ptke u liste (sav set razli iperacije, statia kreiranje i ovne odluke enje modela enje podatak

no ili grafi ki

na ina su:

ukoliko naExcel ondistu, otvorit

možete ga pprograms, otvore vamodakle izab

redstavlja osheets), potomitih komandiisti ke operaoblikovanjedonosili na oza analizu po

ka na razne

i.

a svom desa možete dti Excel.

pokrenuti iz Microsoft Om se svi prberete Excel.

snovni progrm da ih prikai koje vam o

acije itd. radnih svesk

osnovu više odataka, pisana ine i pr

sktopu imatdvostrukim k

start menija,Office kliknet

rogrami off.

ram za rad saažete zbirno,

omogu avaju

ki (kolekcijainformacija.anje formularedstavljanje

te ikonicu klikom na

, potom all te jednom i fice paketa

a,

u

a.ae

3

Excel – osnovni elementi

Kada pokrenete Excel, otvori e se prazan dokument, koji naravno možete prilago avati svojim potrebama, raditi u njemu i izvoditi zaklju ke koje želite i koji su vam potrebni. Izgled tog inicijalno praznog dokumenta je prikazan na slici

1. Naslovna linija prozora - sadrži ime dokumenta i ime programa;

2. Komandna traka – novost uvedena u Excelu 2007.- Sadrži traku -liniju jezi aka: Home, Insert,Page Layout, Formulas, Data, Rewiew i View. Osim toga,sadrži i pre ice komandi u vidu dugmadi na koje možete kliknuti za izdavanje komandi. Izborom jezi ka mijenja se i set dostupnih komandi predstaljenih ikonama. Home jezi ak je otvoren prema podrazumjevanom (default) podešavanju kada pokrenete Excel. U okviru njega se nalaze komande za rad sa Clipboardom, Fontom, poravnanjem, brojevima, stilovima elija i tabela,dodavanje i brisanje elija, redova i kolona i komande za izmenu, sortiranje i pretragu podataka.

Insert jezi ak sadrži komande potrebne za dodavanje objekata kao što su: tabele, slike, clipartovi, grafikoni, linkovi, tekstualni okviri, zaglavlja i podnožja i simboli. Page Layout jezi ak sadrži komande potrebne za izbor tema, podešavanje stranice radnog lista i aranžiranjeobjekata na radnom listu. Formulas jezi ak sadrži komande potrebne za rad sa formulama i prora unima. Data jezi ak sadrži komande potrebne za rad sa podacima, njihovo sortiranje, filtriranje i uklanjanje duplih unosa. Review jezi ak sadrži komande potrebne za rad u grupi, zaštitu tabelarnih prora una i njihovo dijeljenje sa saradnicima. View jezi ak sadrži komande potrebne za podešavanje pregleda tabelarnog prora una, uklju ivanje i isklju ivanje linijara, zumiranja, snimanje radnog okruženja, itd. 3. Set komandi aktivne naredbe iz komandne trake (mijanja se sa promjenom naredbe u komnadnoj traci) Naredbe su predstavljene ikonama i ovakav na in rada -rad sa trakom- omogu ava brz i jednostavan pristup bilo kojoj komandi u samo dva koraka (rijetko i maksimalno etri). 4. Lista imenovanih blokova (Name Box) – prikazuje adresu aktivne elije ili neki drugi sadržaj; 5. Linija za unos sadržaja – (Formula Bar, tu unosimo formulu koja je bitna za aktvinu eliju u kojoj radimo); 6. Oznake - brojevi kolona i redova;7. Jezi ci radnih listova - omogu avaju kretanje izme u radnih listova; kao i imenovanje radnih listova;

5

12

7

6

43

4

Radna sveska i radni list

Svaki Excel dokument se sastoji od radne sveske (worbook) koja je podeljena na radne listove(worksheets – sheet1, sheet2, sheet3 itd.). Radni list je površina izdjeljena na 256 kolona ozna enih zaglavljem sa slovima i 65536 redova (zaglavlje sa brojevima). Svaki novootvoreni Excel dokument ima svoja tri radna lista koji su imenovani sheet 1, sheet 2, sheet 3, što se naravno može izmeniti. Maksimalni broj radnih listova ograni en je samo memorijom ra unara.

Radni list + radni list = radna sveskaBroj radnih listova mi sami odre ujemo, kao i to kako e se ti radni listovi zvati, kakav e njihov raspored biti. Na koji na in to radimo. Kliknemo na jezi ak radnih listova, desnim klikom miša otvara se prozor u kome postoji itav set opcija: 1. insert – dodavanje novog radnog lista 2. delete – brisanje radnog lista 3. rename - promjena imena radnog lista 4. move or copy – promjena redosleda radnog lista kao i kopiranje itavog radnog lista na drugo mesto.

Kretanje kroz radni list je jednostavno. Kursorske strelice pomjeraju dokument u bilo kom smeru, (lijevo,desno ,gore ,dole ). Enter posle unosa (kretanje kroz radni list je nadole), ili Tab kre emo se na desno uvijek, Shift+Enterkre emo se nagore. Kursorski tasteri u kombinaciji sa tasterom Ctrl pomjeraju aktivnu eliju prvo na po etak oblasti popunjene nekim sadržajem u pravcu strelice, zatim na suprotni kraj te oblasti i tako redom. Pritiskom na taster Home odlazite na po etak reda, u sasvim lijevu eliju.Ctrl+Home idete direktno u gornji lijevi ugao aktivnog dijela radnog lista. Ctrl+End aktivira se donji desni ugao upotrebljenog dijela radnog lista. Tasteri PageUp i PageDown pomjeraju sadržaj radnog lista ekran nagore i ekran nadole, respektivno. Tasteri Alt+PageUp i Alt+PageDown pomjeraju sadržaj radnog lista ekran udesno i ekran ulijevo, respektivno.

Unos podataka

Da biste radili sa podacima na radnom listu, prvo morate da unesete podatke u elije na radnom listu. Kliknite na eliju i otkucajte podatke u njoj. Pritisnite taster ENTER ili TAB da biste se premjestili u sljede u eliju.

Savjet: Da biste podatke unijeli u novi red u eliji, unesite prelom reda tako što ete pritisnuti kombinaciju tastera ALT+ENTER.

Automatska popuna podataka

Koristite li ru icu za popunu (fill handle) u Excelu? Ako ste po etnik: rije je o malom crnom kvadrati u u donjem desnom uglu okvira elije ili opsega.

Na osnovu uspostavljenog obrasca Excel može automatski da nastavi nizove brojeva, kombinacije brojeva i teksta, datuma ili vremenskih perioda. Ako povu ete ru icu iz elije sa nekim tekstom, iskopira ete sadržaj u željenom smjeru. Ako negdje u sadržaju elije postoji broj, kao cio sadržaj ili karakteristi ni dio teksta, Excel e to iskoristiti da uve a broj za jedan u svakoj slede oj eliji.Recimo, ako u eliju A1 uneste tekst uzorak 1, pa povu ete ru icu nekoliko elija nadole ili udesno, dobi ete tekstove uzorak 2, uzorak 3, ...

5

Tako kad unesete samo jednu vrijednost, pa dvaput kliknete na ru icu za popunu, automatski e se popuniti sve vrijednosti ta no do dna liste. Pametna oznaka (smart tag) e se pobrinuti da izmjenite opciju popune ako je ona bila neodgovaraju a, pa za tili as možete dobiti željeni rezultat pomo u ove opcije: Fill Series (Popuni seriju) i dobi ete uredan rastu i niz brojeva.

Evo i najjednostavnijeg primjera Popunjavanje kolone nizom brojeva Izaberite prvu eliju u opsegu koji želite da popunite. Otkucajte po etnu vrijednost niza. Otkucajte vrijednost u slede oj eliji da biste uspostavili obrazac.Ako želite niz 1, 2, 3, 4, 5..., unesite 1 i 2 u prve dve elije. Ukoliko želite niz 2, 4, 6, 8..., otkucajte 2 i 4. Izaberite elije koje sadrže po etne vrijednosti. Prevucite pokaziva za popunjavanje preko opsega koji želite da popunite.

Dok prevla ite pokaziva za popunjavanje preko svake elije, Excel prikazuje pregled vrijednosti kojom eelija biti popunjena. Za utvr ivanje tih vrijednosti Excel podrazumevano koristi obrazac linearnog rasta.

Ako želite da primenite drugi obrazac rasta, prevucite pokaziva za popunjavanje drže i desni taster miša, a zatim u priru nom meniju odaberite obrazac. Da bi popunjavanje bilo izvršeno uz pove avanje vrijednosti, prevucite nadole ili nadesno. Da bi popunjavanje bilo izvršeno uz smanjenje vrijednosti, prevucite nagore ili nalijevo.

Selektovanje, kopiranje i brisanje unutar Excel dokumenta

Selektovanje

Ukoliko želimo da selektujemo više elija, to radimo tako što pozicioniramo kursor na po etno polje od koga želimo selektovati elije, pritisnemo lijevi taster miša i prevu emo do elije do koje želimo selektovati .Ukoliko želimo da selektujemo celu kolonu ili red to radimo tako što kliknemo na broj reda ili slovo reda koji želimo selektovati, pojavi e se strelica koja e ozna iti dio koji mi želimo da selektujemo. Ako želimo seletovati pojedine elije koje su razbacane po radnom listu to radimo tako što držimo taster Alt +pritiskamo na eliju koju želimo da selektujemo. Cio dokument selektujemo tako što pritisnemo poziciju iznad broja redova ili lijevo od prvog slova to jest slova A. Ukoliko imamo više radnih listova, možemo ih selektovati pritiskom na Sheet i držanjem taster Shift iklikom na Sheet. Sljede e tri slike vizuelno opisuju napred napisano.

6

Kopiranje

Kopiranje se radi tako što selektujemo elije ili radni list i kliknemo desnim tasterom miša i onda copy. Ili pak selektovanjem polja koja želimo prekopirati, i potom pritiskom na taster ctrl+c (pre ica za kopiranje u ma kom dokumentu i programu). Kada izvršimo upotrebu copy komande, pritisnemo na polje na koje želimo “zaljepiti” kopirani dio, desnim pritiskom na taster iz palete koja nam se pojavi odaberemo paste, ili pak ako koristimo pre icu na tastaturi, kliknemo na ctrl+v.

Brisanje

Svakom prethodnom brisanju sadržaja iz elija prethodi prethodno selektovanje o emu je ve bilo rije i.Kada selektujemo dio koji želimo obrisati kliknemo na taster delete.Onda kada radimo sa ve im Excel dokumentom, složenijim, možemo imati razli ite “složenije” potrebe. Na primjer, da obrišemo jedan dio, da obrišemo itav red ili kolonu. U tim slu ajevima selektujemo dio koji želimo obrisati a potom desnim tasterom miša iz padaju eg menija izaberemo delete, pojavi e se prozor u kome biramo šta brišemo npr: entire row – briše kompletan red, entire column – briše sve kolone.

Formatiranje

Rad sa radnim listovima i njihovo formatiranjeOsnovni element svakog radnog lista je elija (cell).Šta je elija?Svaka elija ima adresu definisanu presjekom reda i kolone, na Primjer: A1, B4, I10 itd. Prilikom upisa adrese elije u formulu, svejedno je da li kucate velika ili mala slova – Excel e ih uvijek prevesti u velika. Svaki radni list, sheet ima istu šemu adresa elija. Ali važno je re i da u ukoliko radite sa više radnih listova sheet-ova, da svaka elija ima jednozna nu adresu. To zna i sljede e da ukoliko želite pozvati odre enueliju da bi ste se pozicionirali na ta no odre enu eliju, ta no odre enog radnog lista neophodno je da kao

prefiks se napiše ime radnog lista, pra eno znakom uzvika, na Primjer: Sheet2B10 itd. elija može imati razli it tip podataka, to može biti tekst, brojevi/formule, datum itd.

Formatiranje radnog lista = kolona i redova

Širinu kolona i redova možete mijenjati radi lepšeg izgleda formirane tabele, ali isto tako i iz isto funkcionalnih razloga, ako se neki sadržaji preklapaju ili se ne vide. To možete da uradite na nekoliko na ina. Izmene možete vršiti ru no, tako što ete svaku kolonu ili red posebno ozna iti i mijenjati njenu veli inu to jest polje column/row width – veli inu kolone ili reda. Složi ete se da je to previše vremena, za sre ivanje.

Uštedu vremena možete imati ako postavite kursor na kolonu ili red koji želite da promjenite pritisnete desnim tasterom i otvori e vam se ovakav prozor kao na slici.

Dakle vi ete odabrati column width, ako je re o koloni i tu ete upisati vrijednost koju želite. Isti postupak jeste i za red.

Napomena:više redova

Drugi na inizaberete ho

Dodavanj

Ukoliko namred ili kolonUkoliko želklikom na r

Formatira

Formatiranjveli ine i bomijenjati ugformat, ili d

: na slici je pi na taj na in

n kompletnoome/format,

je i brisanj

m je potrebanu ispred kojlimo da nek

red/kolonu ot

anje elija

je elije podoju fonta, bogao unešenogdrugi na in j

prikazana prn automacki

og formatira, u tom slu a

je redova i

an novi red ije želimo um

ki red/kolonutvori se padaj

a

drazumevaoju i teksturug teksta itd. je tako što kl

romjena jednpromjeniti v

nja radnog aju otvori e v

row height-

autofit row

column wid

autofit colu

default widtozna enog

hide & unh

organize shlistovima

protection-sdokumenta

i kolona

ili kolona, dometnuti red/kou izbrišemo aju i meni iz

itav set prompodloge, po

Sve napred nliknemo na

7

ne kolone, nviše kolona/r

lista vašeg vam se sljede

-veli ina reda

height-vra a

dth-odre iva

umn width-vr

dth-poševanje

hide-skrivanj

heets-jeste ni

se odnosi na od ma kakvi

odavanje se olonu, klikneto radimo takoga izaabe

mjena. Te postavljati raznnavedene opeliju desnim

aravno vi mredova, time

Excel dokume i niz opcija

a

a na standard

nje veli inu

ra a na stand

e veli ine ko

e kolona red

z komandi k

segment defih promjena

vrši na sljedemo na homeako što selekremo delete.

promjene se ne linije, por

pcije možemom klikom i o

ožete više kubrzati svoj

menta jeste a:

dno podešava

kolone

dardno podeš

mpletnih kol

dova itd

koji omogu a

finisanja lozi

de i na in. Pre-insert-insektujemo red/

mogu odnosravnjavanje so pozvati iz odaberemo F

kolona selektrad.

da iz osnov

anje

šavanje

lona svih po

avaju rad sa r

inke za zaštit

rvo, kliknemert cell.d/kolonu a po

siti na promsadržaja na rosnovnog mFormat cell

tovati ili pak

vnog menija

lja ne samo

radnim

tu

mo mišem na

otok desnim

mjenu oblika,razne na ine,

menija home/s.

k

a

a

m

,,/

8

Napomena: Posebnu pažnju obratite decimale. Naime, kada radimo formatiranje u opciji number, category, kliknemo number, potom na decimal places,odre ujemo broj decimala, ako od ekiramo, use 1000 separator, koristi e se odvajanje 1000 zarezom, ispod u polju biramo izgled negativnog broja. Broj decimala možemo birati i iz osnovnog menija Increase decimal,i Decrease decimal, koji služi za pove anje i smanjivanje broja decimala.

Text control se odnosi na podešavanje unutar elije, i to podešavanje prije svega teksta. Ono ima sljede eopcije: wrap text, ukoliko je tekst koji pišemo unutar elije dug, onda e se dogoditi da on bude “podvu en” pod sljede u eliju. Da bi se ovo izbjeglo, uklju ite opciju Wrap Text, nakon koje e tekst “poštovati” desnu ivicu elije i pružati se u više redova.

Shrink to Fit: da tekst ne bi prelazio desnu ivicu, font e biti umanjen tako da može da stane u jedan red. Orientation definiše položaj i ugao sadržaja u eliji.

Spajanje elija/merge Ukoliko želimo da spojimo odre ene elije, to radito tako što ozna imo elije koje želimo spojiti i kliknemo na merge cells.

9

Funkcije i formule

Suština Excela jeste u koriš enju formula i funkcija. Excel poznaje dve vrste sadržaja i to su: Konstanta i Formula.

Konstanta je bilo kakav slobodno unijeti podatak. Formula je izraz ili funkcija, koja podleže strogim sintaksnim i semanti kim pravilima. Formula se prepoznaje tako što uvijek po inje znakom jednakosti (“=”).

Funkcije prestavljaju ura ene formule koje obavljaju matemati ke operacije umjesto vas. Excel na formule gleda kao na funkciju sa svojim argumentima. Funkcije možemo shvatiti i kao predefinsane posebne formule, koje koristimo kao dijelove formula koje sami kreiramo - konstruišemo. Excel ima preko 300 funkcija. To je golem broj i ve inu tih funkcija prosje an korisnik ne e nikada zatrebati. Ipak, poznavanje ve eg broja funkcija daje korisniku i ve u sposobnost u baratanju podacima, iako se ve i sa poznavanjem dvadesetak osnovnih i naj eš e korištenih funkcija može puno posti i.

A argument jeste referenca iza funkcije. Kao referenca se može koristiti broj, tekst, logi ka vrijednost. Brojevi ———————- 1,2,3,4, Tekst ———————- Oktobar Logi ka vrijednost————– Ta no/Neta no: True/False Adresa elije ——————–A1 ili A1:B10

Svaka funkcija pored argumenta sadrži i operator. Operatori su matemati ki simboli koji su podeljeni u tri kategorije i to: aritmeti ki, tekstuali i logi ki izraz.

Aritmeti ki operatori su:+ sabiranje - oduzimanje / djeljenje * množenje % procenat ^ stepenovanje

Tekstualni izraz – operatator spajanja teksta& spajanje teksta Logi ki operatori= jednako > ve e je od < manje je od > = ve e ili jednako < = manje ili jednako <> razli ito

Excel ima itavu paletu ura enih funkcija (više od 300) koje vam omogu avaju lakši rad. Funkcije u Excelu su sortirane na nekoliko segmenta i to:

Funkcije baze podataka Funkcije za datum i vrijeme Inženjerske funkcije Finansijske funkcije Informati ke funkcije Logi ke funkcije Funkcije za traženje i reference Matemati ke i trigonometrijske funkcije Tekstualne funkcije Statisti ke funkcije

10

Funkcije baze podataka

Ove funkcije se izvršavaju nad opsezima koji mogu obuhvatati više od jednog reda ili kolone. Naj eš e se koriste u velikim organizacijama koje imaju ogromne baze podataka i tada služe recimo za traženje maksimalne zarade u nekom dužem vrijemenskom periodu. Microsoft Excel uklju uje funkcije radnog lista koje analiziraju podatke smještene (zapam ene/spremljene) u popise ili baze podataka. Svaka od ovih funkcija, zajedni ki nazvanih Dfunctions (Dfunkcije), koristi tri argumenta: bazu podataka, polje i kriterije. Ovi argumenti upu uju na raspone u radnom listu koje funkcija upotrebljava. Neke od funkcija iz ove palete su: DAVERAGE – Ova funkcija vra a prosjek vrijednosti koje zadovoljavaju zadati kriterijumi , DCOUNT – Ova funkcija izra unava broj elija koje sadrže brojeve koji zadovoljavaju zadati kriterijum.

Funkcije za datum i vrijeme

Ovu su veoma mo ne funcije koje vam daju mogu nost da upravljate informacijama o elementima vremena i da ih automatizujete. Recimo, ukoliko u firmi u kojoj radite, dajete dnevne izveštaje, onda ukoliko želite možete u svoj izveštaj uklju iti datum, to jest dan kada je izveštaj odštampan. To možete naravno ru no da uradite ili pak da to Excel uradi za vas. Funkcije za datum i vrijeme su mnogobrojne, naj eš e koriš ene su: DATE – Vra a cjelobrojnu vrijednost datuma kao redni broj DATEVALUE – Pretvara datum iz tekstualne forme i vrijednost kao redni brojNOW() Funkcija ispisuje teku i datum i vrijeme. TODAY() Funkcija ispisuje teku i datum. HOUR (vrijeme u broj anom obliku prikaza) Funkcija iz broj anog prikaza vremena izdvaja sate.

Inženjerske funkcije

Inženjerske funkcije su za razli ite tipove analiza, statistike itd. Pretežno koriste Basselovu funkciju, kojima se u ovom Brzom vodi u ne emo baviti ali smatram ih interesantnim u smislu pominjanja za neko detaljnije istraživanje. Evo spiska ovih funkcija sa osnovnim opisom šta rade: Funkcija Opis Funkcija Opis BESSELI Daje izmenjenu Beselovu funkciju

In(x)BESSELJ Daje Beselovu funkciju Jn(x)

BESSELK Daje izmenjenu Beselovu funkciju Kn(x)

BESSELY Daje Beselovu funkciju Yn(x)

BIN2DEC Pretvara binarni broj u decimalni BIN2HEX Pretvara binarni broj u heksadecimalni

BIN2OCT Pretvara binarni broj u oktalni COMPLEX Pretvara realne i imaginarne koeficijente u kompleksni broj

CONVERT Pretvara broj iz jednog mjernog sistema u drugi

DEC2BIN Pretvara decimalni broj u binarni

DEC2HEX Pretvara decimalni broj u heksadecimalni

DEC2OCT Pretvara decimalni broj u oktalni

DELTA Provjerava da li su dvije vrijednosti jednake

ERF Daje funkciju greške

ERFC Daje komplementarnu funkciju greške GESTEP Provjerava da li je neki broj ve i od grani ne vrijednosti

HEX2BIN Pretvara heksadecimalni broj u binarni HEX2DEC Pretvara heksadecimalni broj u decimalni

HEX2OCT Pretvara heksadecimalni broj u oktalni IMABS Daje apsolutnu vrijednost (modul) kompleksnog broja

IMAGINARY Daje imaginarni koeficijent kompleksnog broja

IMARGUMENT Daje argument teta, tj. ugao izražen u radijanima

IMCONJUGATE Daje kompleksnu konjugaciju kompleksnog broja

IMCOS Daje kosinus kompleksnog broja

IMDIV Daje koli nik dva kompleksna broja IMEXP Daje eksponent kompleksnog broja

11

IMLN Daje prirodni logaritam kompleksnog broja

IMLOG10 Daje logaritam sa osnovom 10 kompleksnog broja

IMLOG2 Daje logaritam sa osnovom 2 kompleksnog broja

IMPOWER Daje kompleksni broj podignut na cjelobrojni stepen

IMPRODUCT Daje proizvod 2 do 29 kompleksnih brojeva

IMREAL Daje realni koeficijent kompleksnog broja

IMSIN Daje sinus kompleksnog broja IMSQRT Daje kvadratni korijen kompleksnog broja

IMSUB Daje razliku dva kompleksna broja IMSUM Daje zbir kompleksnih brojeva

OCT2BIN Pretvara oktalni broj u binarni OCT2DEC Pretvara oktalni broj u decimalni OCT2HEX Pretvara oktalni broj u heksadecimalni

Finansijske funkcije

U zavisnosti od toga ime se bavite, sasvim je sigurno da ete koristiti razne funkcije koje Excel ima u svojoj širokoj paleti mogu nosti. Svako od nas vodi svoje finansije, ako ste preduzetnik vodite finansije. Ma šta da radite finansije su osnov svega. Excel ima itav niz funkcija koje se mogu koristiti za ra unanje kamata, rata otplata kredita, hipoteke, obra unavanja budu ih vrijednosti novca itd. Neke od tih esto koriš enih funcija su: FV – Vra a budu u vrijednost periodi nih uplata i konstantu kamatnu stopu NPV – Ova funkcija izra unava sadašnju neto vrijednost ulaganja na osnovu eskontne stope i nekoliko budu ih isplata. PV – Vra a sadašnju vrijednost investicije.

Informacione funkcije

Informacione funkcije generalno vra aju logi ke rezultate i mogu se koristiti u mnogim situacijama. Ono što je karakteristi no za njih jeste da se veoma esto koriste u kombinaciji sa drugim funkcijama. Evo nekih:

CELL Daje informacije o formatiranju, položaju ili sadržaju elijeERROR.TYPE Daje broj koji odgovara tipu greške INFO Daje informacije o teku em operativnom okruženju ISBLANK Daje TRUE ako je vrijednost prazna ISERROR Daje TRUE ako je vrijednost bilo koja vrijednost greške ISNUMBER Daje TRUE ako je vrijednost broj TYPE Daje broj koji pokazuje tip neke vrijednosti

Logi ke funkije

Logi ke funkcije testiraju elije i opsege i vra aju logi ki rezultat u obliku teksta. Neke od logi kih funkcija:

AND (uslov1; uslov2;…) Funkcija kao rezultat ispisuje TRUE ako su zadovoljeni svi zadani uslovi. Ako nije zadovoljen jedan ili više uslova funkcija kao rezultat ispisuje FALSE.OR (uslov1; uslov2;…) Funkcija kao rezultat ispisuje TRUE ako je zadovoljen bar jedan zadani uslov. Ako nije zadovoljen niti jedan uslov funkcija kao rezultat ispisuje FALSE. IF (uslov; vrijednost za ispunjen uslov; vrijednost za neispunjen uslov) Funkcija ispituje uslov. Ako je uslov ispunjen ispisat e se jedna vrijednost, a ako nije druga.

12

Funkcije za traženje i reference

Ukoliko Excel koristite za upravljanje podacima onda ete esto koristiti opcije za traženje i reference. Evo nekoliko naj eš ih funkcija

LOOKUP Traži vrijednosti u vektoru ili polju VLOOKUP Traži u prvoj koloni polja i prelazi preko redova kako bi vratio vrijednost elijeHLOOKUP Traži u gornjem redu polja i vra a vrijednost nazna ene elijeCOLUMNS Vra a broj kolona u referenci ROWS Vra a broj redova u referenci

Matemati ke i trigonometrijske funkcije

Ove funkcije su najzastupljenije u Excelu, koriste se samostalno a i u kombinaciji sa drugim funkcijama Excel-a. Excel sadrži sve matemati ke operacije sa brojevima koje se nalaze i na kvalitetnim kalkulatorima: po ev od funkcije SUM, koja je prva koju svako savlada, preko trigonometrijskih, eksponencijalnih i logaritamskih funkcija, do funkcija zaokrugljivanja broja.

U tabeli desno imate pregled ovih funkcija:Neke od matemati kih funkcija: ABS (broj) Funkcija ispisuje apsolutnu vrijednost broja (vrijednost bez obzira na predznak). INT(broj) Funkcija zaokružuje broj na najbliži manji cijeli broj. ROUND (broj;zadani broj znamenaka) Funkcija zaokružuje broj na zadani broj znamenaka. SQRT(broj) Funkcija ra una kvadratni korijen broja. POWER (broj;eksponent) Funkcija ra una n-tu potenciju broja (n-ti eksponent) i n-ti korijen (za vrijednost eksponenta valja odabrati 1/n).. MOD (djeljenik;djelitelj) Funkcija ra una ostatak dijeljenja dva broja. SUM (1.skupina elija;2.skupina elija;...) Funkcija zbraja podatke iz odabranih skupina elija (mogu je odabir do 30 razli itih skupina elija). PI()Funkcija ispisuje vijednost konstante PI. RAND() Funkcija ispisuje slu ajni broj ve i ili jednak 0 a manji od 1.

Tekstualne funkcije

Tekstualne funkcije mogu se koristiti na više na ina. Mogu se koristiti u funkciji vra anja broja znakova u tekstualni string, da uklone iz elija znakovei razmake koji su suvišni prilikom štampanja dokumenta, promjene velika slova u mala i obrnuto itd. Neke od funkcija za rad sa tekstom:

LEN(tekst) Funkcija prebrojava znakove tekstualnog niza. (Broje se i praznine izme u rije i.)UPPER(tekst) Funkcija pretvara sva slova tekstualnog niza u velika štampana. PROPER(tekst) Funkcija pretvara prvo slovo svake od rije i tekstualnog niza u veliko štampano. LEFT (tekst;zadani broj znakova) Funkcija iz odabranog teksta ispisuje zadani broj znakova po evši s lijeve strane.MID (tekst;redni broj po etnog znaka;zadani broj znakova) Funkcija iz odabranog teksta ispisuje zadani broj znakova po evši od željenog po etnog znaka. CHAR (broj) Funkcija ispisuje znak koji u kodnoj tabeli (ASCII) odgovara zadanom broju. Vrijednost broja može biti iz raspona od 1 do 255.

13

Statisti ke funkcije

Ove funkcije se najviše koriste, zahvaljuju i njima možete izra unati prosjek, interval, prebrojati vrijednosti, utvrditi trend itd. U tabeli imate pregled statisti kih funkcija:

Evo i zna enja nekih od njih: AVERAGE (1.skupina elija;2.skupina elija;...)Funkcija ra una srednju vrijednost podataka iz odabranih skupina elija (mogu je izbor do 30 razli itih skupina elija).

MIN (1.skupina elija;2.skupina elija;...) Funkcija traži najmanju vrijednost iz odabranih skupina elija MAX (1.skupina elija;2.skupina elija;...) Funkcija traži najve u vrijednost iz odabranih skupina elija COUNT (1.skupina elija;2.skupina elija;...) Funkcija prebrojava u odabranim skupinama elija, elije u kojima se nalaze broj ani podaci. COUNTA (1.skupina elija;2.skupina elija;...) Funkcija prebrojava u odabranim skupinama elija, sve elije bez obzira na sadržaj . COUNTIF (skupina elija;uslov) Funkcija prebrojava u odabranoj skupini elija, sve elije koje zadovoljavaju postavljeni uslov. Uslov može biti broj, skup znakova, izraz. (npr. 32, <32, jabuka). COUNTBLANK (skupina elija) Funkcija prebrojava koliko je praznih elija u odabranoj skupini elija. MODE (1.skupina elija;2.skupina elija;...) Funkcija u odabranim skupinama elija traži broj anu vrijednost koja se naj eš e pojavljuje.

Kreiranje formule

Formule su jedna ine koje izra unavaju vrijednosti na radnom listu. Formula uvijek zapo inju znakom jednakosti (=). Jednostavnu formulu možete kreirati pomo u konstanti i ra unskih operatora.

Evo jednostavnog primjera: 1. U eliji otkucajte znak jednakosti (=) da biste zapo eli formulu. 2. Otkucajte kombinaciju brojeva i operatora; na primjer, 3+7. 3. Pomo u miša izaberite druge elije (ume u i operator izme u njih). Na primjer, izaberite eliju B1 i otkucajte znak plus (+), izaberite eliju C1 i otkucajte +, a zatim izaberite eliju D1. 4. Kada završite sa kucanjem, pritisnite taster ENTER da biste dovršili formulu.

Sljede a tabela prikazuje neke primjere formula i njihove opise.

FORM

=5+2*3=SQRT

=TODA=IF(A

Sintaksa f

Svaka funkizraza; te ar

Pogledajmo

U gornjem p 1.logical_te 2.value_if_ 3.value_if_

Argumentianglosaksonse zarez.

Neki argumopcionalniprovo enje

Za svaki odrasponi (np(TRUE, FA

Neke od ExTODAY(),

Unos funk

Funkcije se Prvi na in jnaziv funkcExcel ima jednakosti ipop-up prozTAB, upisatOvo pomažpa je autoco

MULA

T(A1)

AY()1>0,"Plus",

funkcija

kcija ima svorgumenti koji

o primjer fun

primjeru videst_true _false

se u sintanskim region

menti su obai ne morajukalkulacije.

d argumenatapr. A1:A5),

ALSE) ili dru

xcelovih funNOW(), RA

kcija

u Excel unoje da se jedn

cije, te argumFormula A

i po nete unzor u kome t e je u elij

že da se izbjeomplete dobr

O

DKAD

"Minus") Prod"P

oju sintaksu, i se smještaju

nkcije IF:

dljivo je da fu

aksi funkcijenalnim posta

avezni i ukou biti uneseHo e li ih ko

a definsan je konstante (

uge funkcije u

nkcija nemajAND(), ROW

ose na više nanostavno u

menti prema rAutoCompletnositi neki str

možete selekju zajedno s egnu greške ro imati uklju

OPIS

odaje 5 proizvoristi funkciju1.aje teku i daturovjerava ed 0. Ako je Plus"; ako je

a sastoji seu u zagradu i

unkcija IF im

e u našim avkama decim

oliko ih se neni da bi kaorisnik upotr

tip podatakanpr. 1000), u slu aju ugn

ju argumentW()…

a ina.eliju upiše z

redoslijedu ste feature, ring npr. ranktirati željenprvom zagrapri kucanju u en.

14

vodu brojeva 2u SQRT za vr

um. eliju A1 da rezultat teste rezultat ne

e od dva dijeiza imena fu

ma tri argume

regionalnimmalni separa

ne unese funalkulacija brijebiti ovisi

a koje može tekstualni s

nijež enih fu

te i unose se

znak jednakosintakse.

te kada u n, autocomplnu funkciju, adom. (tipfeleri), a

2 i 3. ra anje kvadra

bi utvrdila ta ta an, u eta an, prik

ela. To su: imunkcije.

enta:

m postavkamator je ta ka

nkcija e vrila izvršenao tome što i

sadržavati. Tstringovi (np

unkcija.

e s praznom

osti (=), isto

eliju uneslete e odmaa ako zatim

ujedno ubrz

atnog korijena

da li sadrži eliji se prik

kazuje se tek

me funkcije,

ma odvajaju a, a za odvaj

atiti poruku , ali daju dkako ra una

To mogu bitpr. “prolazn

m zagradom.

o kao kod kr

sete znak ah otvoriti

pritisnete

zava unos,

a vrijednosti u

vrijednostkazuje tekstkst "Minus"

, koje dolazi

u ta ka-zarejanje argume

u o grešci, ddodatne speca.

ti adrese elijno”), logi ke

Takve su n

reiranja form

u eliji

ve ut".

i na po etku

ezom (;). Uenata koristi

dok su drugicifikacije za

ja (npr. A5),e vrijednosti

npr. funkcije

mule, a zatim

u

Ui

ia

,i

e

m

15

Drugi na in za unos funkcija je preko Insert Function dijaloga kojeg emo otvoriti tako što emo kliknuti na dugme Insert Function traci za unos formula ili na Formulas vrpci.

U ovom dijalogu mogu e je pretraživati funkcije. Nakon odabira funkcije, klikom na OK Excel u aktivnu eliju upisuje naziv odabrane funkcije i zagrade, te otvara

dijalog za unos argumenata – Function Arguments.

Ovakav na in unosa funkcija odgovara po etnicima, jer mogu odmah vidjeti i rezultat koji nastaje unosom argumenata, te na taj na in kontrolirati eventualne greške. Ovo je sporije nego ukucavanje funkcija preko tastature, pa e vjerojatno svaki korisnik sa stjecanjem iskustva pre ispontano na prvi na in rada, a dijalog e koristiti samo kada koristi još nedovoljno poznate funkcije.

Greške

Formule jesu osnova rada u Excelu, prilikom rada veoma esto se može dogoditi da u polju u kome radimo neko izra unavanje, umjesto rezultata vidimo grešku. Postoji itav niz grešaka na koje možete nai i.Evo pregleda naj eš ih, gdje imate šifru greške, njeno zna enje i mogu i na in na koji se greška otklanja.

Organiza

Da biste olaTabele obezpojednostav

Kako da o

Na radnomsadrže poda

Na kartici željeni stil

Ako izabrantabele potvNAPOMENMoja tabelzaglavlje ko

Filtriranj

Šta raditi katabele? Pa, po nekom funkcije za formatting).

IzaberitNa kU n

acija poda

akšali rad sa zbje uju jednvljuje prora u

organizuje

m listu izaberiatke.

Home, u grtabele (3).

ni opseg sadvrdite izbor uNA: Zaglavljla ima zaglaoje želite da

e podatak

ada imate douz pomo fikriterijumufiltriranje (A.

te podatke kokartici Data-Paslovu kolone

1

ataka

podacima, pnostavno filtune.

ete podatk

ite opseg eli

rupi Stil iza

drži podatke ku polju za potja tabele prik

avlja. Podrazzamjenite i o

ka

obro ure enufiltriranja podu. Za ovu poAutoFilter), a

oje želite da Podaci, u grupe kliknite na st

odatke možetriranje, pore

ke u formi t

ija koje želite

aberite stavku

koje želite datvrdu Moja tkazuju podrazumjevana imotkucati želje

u i formatiradataka, odnootrebu imama druga uz p

filtrirate.pi Sort- Sortirtrelicu da

16

ete organizoved izra unati

tabele

e da uklju it

ku Format as

a prikažete ktabela ima z

azumjevana imena možeteeni tekst.

anu tabelu, aosno izdvaja

mo dvije mogpomo ugra

ranje i filtrirabiste prikazal

vati u obliku h kolona i re

te u tabelu.

s Table- Ob

kao zaglavlja zaglavlja.imena ako nee promeniti ta

a trebalo bi danja nekolicgu nosti, prvene funkcije

anje kliknite nli listu sa koje

tabele na radedova sa uku

elije mogu d

likuj kao ta

tabele, u dij

e potvrdite izako što ete i

da odštampatine podatak

va mogu nose uslovnog fo

na dugme Filtmožete izvrši

3

2

dnom listu. upnim vrijed

da budu praz

abelu, a zat

alogu Oblik

zbor u polju zizabrati podr

te samo nekka u odnosust je uz pomformatiranja (

triraj.iti izbor opcij

dnostima, što

zne ili da

tim izaberite

kovanje kao

za potvrdu razumevano

e podatke izu na cjelinu,

mo ugra ene(Conditional

a filtriranja.

o

e

z,el

Da bete

vidi

Sortiranje

Da biste brz

Grafikon

Ako ste nafunkcije moKada uradimželimo grafgrafi ki pretipa, koji mi1. napravim2. selektujem3. iz trake a4. odaberem5. kliknemo

biste izvršili ie ukloniti oznite, a zatim kli

e podataka

zo sortirali po

ni - izrada

au ili osnoveožete krenuti mo tabelu, ifi ki da prededstaviti svoji želimo oda

mo tabelu, mo je (ili sel

alata odaberemo na in grafo na ok

izbor po vrijenake potvrde iiknite na dugm

a

odatke, urad

a Chart d

e Exela u mu izradu gra

i želimo prikdstavimo, pote rešenje. Kl

abrati. Naravn

lektujemo odmo Insert fi kog tipa

dnostima, na iz svih polja me U redu da

ite sljede e:

diagrama

mogu nosti stafikona. kazati grafitom iz paletlikom na nekno, mogu no

dre ene dijelo

17

listi opozovitza potvrdu. Nbiste pregled

Izbor vrijna ine filje omoguse na listi

U polje PrpretraživaPotvrditeprikazali v

Koristitekoje ispun

te da formir

ki svoj rad te osnovnog ki od tipova osti su brojne

ove tbele)

e izbor u poljNakon toga izali rezultate.ednosti sa litriranja. Kadeno filtriran

.

retraga unesianje

ili opozovitvrijednosti k

napredne krnjavaju odre

rate tabelu n

trebamo uramenija odabgrafi kog pre, ali postupa

u za potvrdu zaberite samo

ste i pretražida kliknete nnje, sve vrijed

ite tekst ili b

te izbor u pokoje se nalaze

riterijume daene uslove.

1. Izna primjerkolona) ilkolona). Onaslove kidentifiko2. Izkoloni koj3. Kbiste izvršredosledonajmanjih4. Kbiste izvršopadaju iA ili od nnajmanjim

na kojoj radi

aditi sljede eberemo inserrikaza otvaraak je uvijek i

(Izaberi sve)o vrijednosti k

ivanje predstna strelicu u dnosti iz te k

brojeve po ko

oljima za poe u koloni sa

a biste pron

zaberite opseer A1:L5 (višli C1:C80 (jeOpseg može

koje ste kreiraovali kolone zaberite jedn

oju želite da sKliknite na dušili sortiranje

om (od A do h brojeva ka Kliknite na dušili sortiranjeim redosljedo

najve ih brojem).

ite i definiše

e. Ozna imort i na in naa nam se paleisti. Dakle,

. Na taj na inkoje želite da

tavljaju najbkoloni u ko

kolone pojav

ojima ete vr

otvrdu da bia podacima.

našli vrijedno

eg podataka, še redova i ednada obuhvati

ali da biste ili redove.

nu eliju u sortirate. ugme dae rastu im Z ili od najve im). ugme daeom (od Z doeva ka

ete potrebne

tabelu kojua koji želimoeta razli itog

na

ržeojoj vi e

ršiti

iste

osti

a

a

e

uog

6. potom eMožete prim7. kada kligrafikona. Usliku ispod.

Ako kliknetformat ploaformat charformat datavrijednosti,format datada dodamo

Obrati

Napomena:tools: DesigTu se nalazeChart title –Axis title – Legent - opData labes –Data table –Axes - prikaPlot area –

Napravite n

e se pojaviti gmjetiti da posiknete desniU zavisnosti

te na grafikoa area – podert area – mija labels – mprocenti itd.

a series – omserije koje

i pažnju da s

: Excel namgn, Layout i e kompletno– promjena nnaziv osa ho

pis polja koja– prikaz vrij– prikaz tabeaz osnovne ografi ko ure

nekoliko tabe

grafikon kojistoji itav seim tasterom i na koji seg

n (desni klikešavanje komjenja izgled s

mijenja opis .

mogu ava proe se prikaziv

se dugme Ch

m omogu ujeFormat. sva podešav

naziva grafikorizontalne i a prikazujemoednosti polja

ele koju grafiose po kojoj se ivanje graf

ela i provježb

i možemo dot opcija. Onona grafikon

gment klikne

k) ponu ene smpletnog grasamog grafikgrafikona št

omjenu izglevati i koje ose

art Tools ko

da komplet

vanja grafikokikona sa kojvertikalne koo na grafikona koja se grafi ki prikazujse vrši prikazfikona.

bajte izradu g

18

odatno uredito što je najvan pojavi eete pojavljiv

su opcije afikona kona ta e uklju iv

eda grafikonae/axis e se p

oje se pojavi

tnu promjen

ona i obratiteim radimo oja prikazujenufi ki prikazuemo unutar szivanje grafi

grafikona.

ti.ažnije jeste sse padaju ia e vam se

vati, da li je

a, po kojoj vprikazivati it

kad god sele

u grafi kog

e pažnju na o

e šta se na gr

ujusamog grafikikona

ljede e: meni gde mrazli iti pad

e to recimo:

vrijednosti ed.

ektujete – kli

prikaza radi

pcije:

afiku nalazi

ka

možete uredaju i meniji

naziv serije

emo prikaziv

iknete na- gra

imo putem o

ivati izgledi. Pogledajte

e, kategorije,

vati grafikon,

afikon.

opcija Chart

de

,

,

t