EXPO ANKARA KALKINMA AJANSI · EXPO düzenleyen belli başlı şehirler: Viyana 1873, Barselona 1888, Brüksel 1897 ve Saint-Louis 1904 olmuştur. Bununla beraber, bu tarz olayların

EXPO ANKARA KALKINMA AJANSI

1 www.ankaraka.org.tr

DÜNYAYA AÇILAN KAPI“EXPO”

VE ANKARA

ARAŞTIRMALAR SERİSİ - 2

www.ankaraka.org.tr

EXPOANKARA KALKINMA AJANSI




İÇİNDEKİLER

I. EXPO NEDİR? ........................................................................................................................ 5

II. EXPO’LARIN KISA TARİHÇESİ VE ULUSLARARASI SERGİLER BÜROSU (BIE) ......................... 8

III. ULUSLARARASI SERGİLER BÜROSU (BIE)’NİN HİMAYESİNDE EXPO’LAR ............................ 9

IV.EXPO DÜZENLEMEK İÇİN GEREKLİ PROSEDÜR .................................................................... 11

1) Adaylık Başvurusunun Yapılması ................................................................................. 11

2) Yarışma ......................................................................................................................... 12

3) Oylama ......................................................................................................................... 13

4) EXPO Projesinin Tescili veya Onaylanması .................................................................. 14

5) EXPO Projesinin Hazırlanması ve Uygulanması .......................................................... 14

6) EXPO ............................................................................................................................. 15

7) EXPO Sonrası ................................................................................................................ 15

V. SON 50 YILDA DÜZENLENEN EXPO’LAR VE TEMALARI ........................................................ 16

VI. YAKIN GELECEKTEKİ EXPOLAR ........................................................................................... 19

VII. EXPO’NUN EV SAHİBİ ÜLKEYE KATKILARI ......................................................................... 20

VIII. TÜRKİYE VE EXPO ............................................................................................................. 21

EXPO 2015 (EVRENSEL EXPO), İZMİR ADAYLIĞI ............................................................... 21

EXPO 2016 (BOTANİK EXPO), ANTALYA ........................................................................... 22

EXPO 2020 (EVRENSEL EXPO) ........................................................................................... 23

İzmir; ....................................................................................................................... 23

Ankara; ................................................................................................................... 24

IX. SONUÇ ................................................................................................................................ 27

KAYNAKÇA ............................................................................................................................... 29





I. EXPO NEDİR?

EXPO, Türkçe karşılığı “Sergi” olan İngilizce “Exposition” kelimesinin kısaltması olarakkullanılmaktadır.Bunedenlegünümüzdeyaygınolarak“EXPOfuarları”ifadesininkullanımınınyanlış olduğu değerlendirilmektedir. Bunun yerine sadece “EXPO” kelimesinin kullanılması,anlamı tam olarak yansıtacaktır. EXPO’lar, “Dünya Sergisi” ya da “Dünya Fuarı” olarak daadlandırılmaktadır.Dünyanınkültür, tarihveeğitimolimpiyatlarıolaraknitelendirebileceğimizEXPO’lar,ülkeleriuzmanlaşmışolduklarıkonulardakibilgibirikimlerinidahayaşanırbirdünyaiçinpaylaşmaküzerebirarayatoplamaktadır.Busergilerde,farklıülkelerinçokçeşitliürünleribirarayagetirilir.Ancak,buradaamaç,buürünlerinpazarlanmasındançoktemsilettikleriülkelerinkültür,tarihvesahipolduklarıvarlıklarınortayakonmasıdır.

EXPO’larda fikirler, kültürler ve dünyanın geleceği için projeler sergilenmektedir. BuanlamdaEXPO’ları,dünyanınkültür,tarihveeğitimbuluşmanoktalarıolarakadlandırabiliriz.EXPO’lar Uluslararası Sergi Bürosu (BIE- Bureau International des Expositions) tarafındandüzenlenmektedir.

EXPO’larbirerticarifuarolmaktanöte,eğitselamaçlıbirertemavekültüretkinliğiolarakanılmaktadır.Butemavekültüretkinlikleri;teknoloji,yenilikvedoğayauyumgibievrenselkonularıhedefalaraktümdünyaülkelerininkültürelmiraslarıilegelecekbeklentileriniharmanlamayayöneliktir. Devletler bir araya getirilerek, yeni fikirlerin doğması sağlanmaktadır. DüzenlenenEXPO’larınhiçbirindeticariamaçyoktur.BütünEXPO’ların(worldfair)birtemasıbulunmaktadır.Sergiyapılarınıntamamıkalıcıdeğildir.Fuaryapılarımimariaçıdannitelikliyapılardır.EXPO’larkentselyenilemesağlayanorganizasyonlardırvedönemselözellikleriolduğugibiyansıtmaktadır.EXPO’lariletişimsağlayanforumlardır,toplumubilgilendirmeyivedoğalçevreninkorunmasınıhedeflemektedirler. Üç haftadan az süren sergiler, güzel sanatlar sergileri ve sadece ticari amaçlı sergilerevrenselsergiolarakkabuledilmemektedir. Sosyal, kültürel ve eğitsel yüzüyle insanlığın gelişimine ve hoşgörüyle bütünleşmesineöncülükedenEXPO’lar,5yıldabirkezdüzenlenerekenaz3,ençok6aysürerler.Kapladıklarıortalama1milyon500binmetrekarelik (150hektar)alandadünyanındörtbir yanındanonmilyonlarcaziyaretçiyikucaklayan EXPO’lar,dünyakupasıveolimpiyatlardansonradünyadakienbüyüküçüncüorganizasyonniteliğitaşırlar.

EXPO’lar, gerçekleştirildikleri kentlere, dünya halklarını bir araya getirerek, yeniliklerinvesürdürülebilirgelişmeninkapısınıuyumiçindearalamadaroloynamafırsatıverirken,kent

kimliğinehafızalardansilinmeyecekbiritibarkazandırmaktadırlar.



EXPOtarihinegözattığımızda,birkentekalanEXPOmirasınınnitelikveniceliğininnekadar

zenginolduğunugörmekmümkündür. İlkdünya fuarı,1851yılındaLondra’dadüzenlenirken

kenteünlüKristalPalas’ıkazandırmıştır.(Şekil1)

- Şekil 1 -

MeşhurEyfelKulesiise,1889ParisEXPO’suiçininşaedilen,100yılıaşkınsüredirParis’e

hemmaddi getiri sağlayan hem de şehrin hafızalardaki yerini sağlamlaştıran eşsiz bir yapı

olmuştur.(Şekil2)

- Şekil 2 -



- Şekil 3 -

Ayrıca, 1992 yılında EXPO düzenlenen Sevilla’da, EXPO kapandıktan sonra

EXPO alanı Teknoparka dönüştürülmüştür. Bu alanda yıllık olarak 1.7 milyar dolarlık

artı değer elde edilmekte; söz konusu alanda 20.000 kişi istihdam edilmektedir.

EXPO’larbelirlibiranakonu iledüzenlenir.Katılımlarfirmadüzeyindedeğilülkebazındadır.

“GeleceğinŞekillendirilmesi”adınabuluşlardünyadailkkezEXPO’lardatanıtılmıştır.EXPO’lar

dailkdefagörücüyeçıkanbuürünlereörnekolarak;dikiş makinesi, hesap makinesi, hidrolik

asansör, telgraf, telefon, daktilo, hareketli film, kablosuz telgraf, telsiz, planör, radyo

dalgaları, elektrikli fırın, televizyon, renkli ve üç boyutlu filmler, floresanlar, neon tüpleri,

fiberglas, bakalik naylon, atomik enerji, ay taşları, uzay kapsülleri, robot teknolojileri,

lazer ve x ışınları, hareketli yaya kaldırımları ve telsiz telefonu gösterebiliriz.



EXPO,evrenselbir fuarolupbunedenle ziyaretçi sayısıdüzenlendiğiülkenüfuslarınınbileüzerineçıkabilmektedir.Yıllaragöreülkebazındakatılımoranları;1851İngiltere-Londra6 milyon 39 bin 195,1889Fransa-Paris32 milyon 250 bin 297,1939ABD-NewYork45 milyon,1970Japonya-Osaka64 milyon 218 bin 770olarakgerçekleşmiştir.EnsonŞangay’dadüzenlenenEXPO2010DünyaFuarı,73 milyonziyaretçiylerekorkırmıştır. Bubirkaçörnektegörüldüğügibikatılımyıldanyılaartmıştır.

EXPO’lar en az 1500 dönüm (150 hektar) arazi üzerine kurulmakta, 180 gün açıkkalmaktadır.EXPOyatırımları10-15milyardolarcivarındaolurken;bazıkentlerde,burakam,25milyardolarıbulmaktadır.

II. EXPO’LARIN KISA TARİHÇESİ VE ULUSLARARASI SERGİLER BÜROSU (BIE)

EXPO,BIE’ninkurulmasındanöncedeuzunbirgeçmişesahiptir.Temelrotakesişmelerindeyeralantarihibüyükölçeklipazarlar,stratejikşehirlerinvebölgelerinzenginliğiniartırmıştır.Bupazarlar,değişikmilletlerdengelenvegenellikleçatışankültürleresahipinsanlariçinbirkarşılıklıanlayışvearkadaşlıkatmosferiyaratmıştır.TümortaçağAvrupası’ndanalıcılarvesatıcılarözellikleLyon,FrankfurtveLeipzigşehirlerineakınetmişlerdir.

İlk EXPO,BIE kurulmadan77 yıl önce1851 yılında Londra’dagerçekleşmiştir. Paris’de1855,1867,1878,1889,1900 ve1937 yıllarındaaltı tane çokönemli EXPOdüzenlemiştir.Diğer önemli şehirler takipçi olarak tüm dünyadan esnafları, yenilikçileri ve üreticileri çekensergilerdüzenlemişlerdir.EXPOdüzenleyenbellibaşlışehirler:Viyana1873,Barselona1888,Brüksel1897veSaint-Louis1904olmuştur.

Bununlaberaber,butarzolaylarınbaşarısıarttıkçabelirsizliklerveanlaşmazlıkpotansiyeligibiproblemlerdeartmıştır.Uzunbirsüreboyuncauluslararasısergiler,düzenlendiğiülkekurallarıdışındaherhangi bir kurala tabi olmamışlardır. Sergiler, birçok ülke katıldığı için uluslararasıolmuşturfakatkurallarortaklaşabelirlenmemiştir.

1907yılındaFransa,EXPO’lariçinuluslararasıbirçerçeveoluşturmanıngerekliolduğunuhissetmiş ve girişimlerde bulunmuştur. 1912 yılında, Alman hükümeti Berlin’de uluslararasısergileridüzenleyenuluslararasıbiranlaşmaiçinbirkonferansdüzenlemiştir.Neyazıkki,1914diplomatikanlaşması,I.DünyaSavaşınedeniyleonaylanamamıştır.1920yılındaikincibirgirişimbaşlatılmıştır ve nihayet 1928 yılında Paris’de yeni bir konferans düzenlenmiştir. 31 ülkeninimzasıylauluslararasısergilerinorganizasyonunudüzenleyenilkuluslararasıanlaşmaolanParisAnlaşması,DünyaveUluslararasıEXPO’larıdüzenleyenyasalçerçeveyioluşturmuştur.



Fransızcaismiile“BureauInternationaldesExpositions(BIE-UluslararasıSergilerBürosu)buanlaşmanındoğru şekildeuygulanmasını sağlamak için kurulmuştur. Söz konusukuruluş,uluslararası sergilerin çeşitli kategorilerde kuruluşu, sergiler arasındabırakılması hükmedilenzamandilimlerinesadıkkalınıpkalınmadığınındenetimi,sergilerinsüreleriveorganizasyonelyapılarının denetimi fonksiyonlarını yerine getirir. Dolaylı olarak da, uluslararası sergininkurulacağımevkiyibelirler.

1928 Konferansı, 17 Ocak 1931’de uluslararası alanda tanınmış, böylece, EXPO’larailişkinyasalçerçeveoturmuştur.Sözkonusuyasalçerçevenin içeriği,1948ve1966yıllarındadeğiştirilmiş,sonhalini30Kasım1972’deyineParisTutanağıile almıştır.

EXPO’larınuluslararasıyönetimorganıolarakBIE,uluslararasıkuruluşların,siviltoplumgruplarının,şirketlerinvevatandaşlarınkatılımsağladığıbuprestijliolaylariçindüzenleyicibirçerçeve sağlamaktadır.BIE’ningörevi, insangelişiminehizmetedecek şekildehalkı eğitmeyeve yaratıcılığı teşvik etmeye devam edebilmeleri için EXPO’ların bütünlüğünü ve kalitesinisürdürmektir.

BIE’ninbugünitibariyleParisAnlaşmasınaimzaatmış157üyeülkesibulunmaktadır.Türkiye,05.10.2004 tarihinde üye olarak katılım sağlamıştır. BIE’nin merkezi, Anlaşmada belirtildiğiüzere Fransa’nın Paris şehrindedir. BIE’nin organları, Genel Kurul, Başkan, Yürütme Kurulu,İşletmeveBütçeKomitesi,DüzenlemeKomitesiveBilgiveİletişimKomitesindenoluşmaktadır.GenelSekreterinyönetimindekiSekreterlik,Büro’nunGenelKurulveKomitelerintalimatlarınauygunolarakyönetilmesinisağlamaktadır.Sekreterlik,EXPO’larileBIEüyeleriarasındakiresmibağlantıyıtemsiletmektedir.

BIE’ninGörevleri:Zamanı,adaylıkları,seçimiveEXPO’yuorganizeveidareetmek;aynızamandaulusalpavyonlardaevsahibiülkeilekatılımcıülkelerarasındaişbirliğisağlamaktır.

III. ULUSLARARASI SERGİLER BÜROSU (BIE)’NİN HİMAYESİNDE EXPO’LAR

BIE’yikuranvebirEXPO’nundüzenleyicisivekatılımcılarınınhaklarınıvesorumluluklarınıortayakoyan1928ParisAnlaşması,hükümetlertarafındangerçekleştirilenveaşağıdakilerhariçtümuluslararasısergileriçingeçerlidir:

•3haftadankısasürensergiler

•Güzelsanatlarsergileri

•Esasenticaridoğayasahipsergiler



BIE,bugünbuuluslararasısergileri2kategoriyeayırmaktadır:

•Dünya(Evrensel)EXPO’suve

•Uluslararası/İhtisasEXPO’su.

BIE’nin bu sergilerle ilgili rolü, Anlaşmanın ve diğer BIE düzenlemelerinin doğruuygulanmasınısağlamakvebirsergiyeevsahipliğiyapmakiçinyarışanrakipülkelerarasındaveyakatılımcılar ilesergidüzenleyicisiarasındaortayaçıkabilecekanlaşmazlıklardahakemlikyapmakvekararvermektir.

EXPO temel olarak; EXPO alanının büyüklüğü, serginin süresi ve temanın kapsamıaçısındanikitürfarklılıkgöstermektedir.

Yasal terimlerle, Dünya EXPO’su veUluslararası/İhtisas EXPO’su sırasıyla “UluslararasıTescilli Sergiler” ve “UluslararasıOnaylanmış Sergiler” olarak tarif edilmektedir. Aralarındakifarklaraşağıdakitablodayeralmaktadır:

DÜNYA (EVRENSEL ) EXPO’SU

ULUSLARARASI (İHTİSAS) EXPO

KATEGORİ Tescilli Onaylanmış

SIKLIK 5yıldabir 2DünyaEXPO’suarasında

MAKSİMUM SÜRE

6ay 3ay

KATILIMDevletler,uluslararasıkuruluşlar,siviltoplum,şirketler

Devletler,uluslararasıkuruluşlar,siviltoplum,şirketler

TEMA Temaevrenselolmalıdır Temaözelolmalıdır

YAPILARKatılımcılar,kendipavyonlarınıkendileritasarlarveinşaederler

Organizatör,kiraveücretalmadankatılımcılarapavyonmodülleritahsiseder

ALAN SınırsızAlan Maksimum25hektar

EV SAHİBİ ŞEHİR

Kentselveekonomikyenilenmeyihızlandıracakprojelerarayanşehirler

Uluslararasıarenadakonumlanmakvebüyümeyiteşviketmekisteyenşehirler



1960’danbuyanaBIE,ayrıcaAIPH(UluslararasıBahçecilikÜreticileriBirliği)tarafındanonaylananUluslararası Bahçecilik Sergilerini (“A1 Uluslararası Sergileri”)onaylamaktadır.ProjeninAIPHtarafındandeğerlendirilmesi,onaylanmasıvesergiyeevsahipliğiyapmakisteyenhükümettarafındanbironaylanmaisteğiyapıldıktansonra,BIEGenelKuruluBIEAnlaşmasıylaçelişmemek kaydıyla Uluslararası Bahçecilik Sergisinin Genel Kurallarını onaylamaktadır. BIEtarafındanonaylananbirBIEUluslararasıBahçecilikSergisienaz3enfazla6aysüreyesahipolmalıdır.FarklıülkelerdedüzenlenenUluslararasıBahçecilikSergileriarasındaenaz2yıllık,aynıülkedegerçekleşenler içinenaz10yıllıkbirsürebulunmasıgerekmektedir.UluslararasıBahçecilikSergileri,ikiDünyaEXPO’suarasındadüzenlenmelidir.BIEayrıca,tarihselönceliğinedayanarakveorijinalözelliklerinimuhafazaetmesinedeniyle,MilanTrienalDekoratifSanatlarveModernMimariSergisinideonaylamaktadır.

IV.EXPO DÜZENLEMEK İÇİN GEREKLİ PROSEDÜR:

BirEXPOProjesidüzenlenmesiiçingerekliadımlarşunlardır:

1)Adaylıkbaşvurusununyapılması

2)Yarışma

3)Oylama

4)EXPOProjesinintesciliveyaonayı

5)EXPOprojesininhazırlanmasıveuygulanması

6)EXPO

7)EXPOsonrası

1) Adaylık Başvurusunun Yapılması EXPO düzenlemek isteyen ülkelerin hükümetleri, BIE’ye direkt olarak başvuru yapmakzorundadırlar.Hükümetharicindeherhangibirkurum,kuruluşveya fuarorganizasyonşirketidahisergiyidüzenleyecekolsa,başvuruyuhükümetyapmakzorundadır.Sergininorganizasyonukonusunda çalışacak hükümet dışında bir organizatörün olması durumunda hükümet, tümşartlarınyerinegetirileceğinedairgarantivermekzorundadır.

Başvuruda,önerilenEXPO’nunteması,tarihi,süresiveorganizasyonuyapacaklarınkanunidurumubelirtilmelidir.BIE,tümüyeülkelerinhükümetlerinihaberdarederekbutarihtenitibarenengeç6ayakadarbaşvuruyuyapanhükümetleyarışmalarıiçinsüreverir.



DünyaEXPO’larıiçinadaylıkbaşvurususergininteklifedilenaçılıştarihindenenaz6enfazla9yılöncesindenyapılmalıdır.UluslararasıEXPO’lariçinadaylıkbaşvurususergininteklif

edilenaçılıştarihindenenaz5enfazla6yılöncesindenyapılmalıdır.

2) Yarışma A)ProjeDeğerlendirilmesi

Başvuruyapıldıktansonraki6aylıkperiyodunbitiminde,GenelSekreterindanışmanlığında

Yürütme Kurulu Başkanı bir veya birden fazla inceleme hazırlayarak tekliflerin uygulanabilir

olduğunudenetler.Özeldurumlardışında,her incelemebiryadabirkaçdelegeveyauzman

ve Genel Sekreter yardımıyla BIE Başkanvekillerinden biri tarafından yönetilir. Söz konusu

incelemelerintümmaliyetisergininorganizatörütarafındankarşılanır.

İncelemeaşağıdakikonularaodaklanır:

•Sergininteması

•Serginintanımı/içeriği

•Tarih/süre

•Yer

•Alan(toplamalanveherkatılımcıyadağıtılacakmaksimumveminimumalan)

•Beklenenziyaretçisayısı

•Finansaluygunlukvefinansalgarantininsağlanmasınıönerenölçütler

•Katılımmaliyetininminimaledilmesiamacıyla,organizatörtarafındankatılımmaliyetinin

hesaplanmasıvefinansalvemaddisatışgöstergeleri

•Sorumluotoritelerinveilgilitaraflarıngörüşleri.

Nihai rapor, gözden geçirilmesi için BIE’nin Yürütme Kuruluna sunulur, daha sonra

YürütmeKurulu, tavsiyesiyle beraber raporuGenel Kurula sunar.Genel Kurul, BIE’nin hangi

teklifleridahadetaylıinceleyeceğinekararverir.Onaylandıktansonrarapor,oylamasırasında

BIEüyedevletlerinindeğerlendirmetemellerinioluşturur.



B)UluslararasıKampanya-ProjeGeliştirme

Yarışmaesnasında,adayülkelerprojeleriiçindestektoplamakveteklifedilenEXPO’lar

çevresindeuluslararasıilgiyiartırmakiçinteklifettikleritemalarıgeliştirmekadınauluslararası

kampanyalaryürütmekzorundadır.Adayülkelertarafındanbuamaçlauluslararasısempozyumlar,

forumlarvediğerfaaliyetlerorganizeedilir.

3) Oylama Yarışmasonunda,seçilenşehirvetarihile ilgilibirhükümeteEXPOdüzenlemehakkını

vermekiçin,BIEGenelKurulundagizlioylamayapılır.Herüyeülkenin1oyhakkıvardır.Öncelik

üyeülkelereverilmektedir.

OylamaProsedürüadaysayısınabağlıolarakşuşekildedir:

i.Sadeceikiaday:EğeraynıyılbirEXPOiçin2adayülkevarsa,basitçoğunluğualanülke

EXPOdüzenlemehakkınıeldeetmişolur.

ii.İkidenFazlaAday:İkiadaydanfazlaolmasıhalinde;

•İlkturukazanmakiçinbirteklifin2/3çoğunlukeldeetmesigerekmektedir.

•Eğerilkturdahiçbirteklif2/3çoğunlukeldeedemezse,ilkoylamasırasındaenazoy

alanteklifelenirveeğerkalantekliflerden2/3çoğunluksağlayanolursaokazanır.

Yukarıdakiprosedüryarışmada2teklifkalanakadaryürütülürvesözkonusuprosedüraday

ülkelerinBIEüyesiolmasıdurumundauygulanır.Üyeolmayanbiradayülkeiçinherhalükarda

2/3çoğunlukaranmaktadır.

ÜyeÜlkelerinOylamasıiçinTemelKriterler:

• İnceleme raporunda değerlendirilen EXPO projesinin uygulanabilirliği ve finansal

kapasitesi,

•Temanınçekiciliği:BIEüyedevletlerininteklifedilentemanınsadeceevrenselolduğuna

değilaynı zamandaEXPOkatılımcılarıolarakkendilerininde temayapozitifkatkıda

bulunabileceklerineinanmasıgerekmektedir.

•Uluslararasıilişkiler:AdayülkeveoyverenBIEüyedevletarasındakiilişkilerbirüye

ülkeninkararınıetkileyebilmektedir.



BirülkeEXPOdüzenlemehakkınıkazandıktansonra,buhakkıkaybetmemekiçinBIEile

yakınçalışmakveBIEkuralvedüzenlemeleritarafındanortayakonulanbelirliadımlarıatmak

zorundadır.

4) EXPO Projesinin Tescili veya Onaylanması Tescil veya onaylanma, ev sahibi ülkenin BIE’ye EXPO’yla ilgili tam ve tanımlayıcı bir

yürütmeplanısunarakEXPOprojesininresmileşmesianlamınagelmektedir.

DünyaEXPO’larıiçin,tescilengeçaçılıştarihinden5yılöncegerçekleşmelidir.Uluslararası

EXPO’lariçin,onaylanmaengeçaçılıştarihinden4yılöncegerçekleşmelidir.

Tescilyadaonaylanmadosyasındaaşağıdakikonularyeralmalıdır:

•Yasalvefinansalölçütler

•EXPOorganizatörlerininyasalstatüsü

•İçerikplanı(temaseçimi,tanım,gelişimi,uygulamalar)

•EXPOsüresi

•Alanınbölgeplanı/masterplanı

•Finansalplan

•Promosyon/iletişimplanı(ulusalveuluslararası)

•EXPOsonrası,alandanyenidenyararlanmaplanı

•Ticarileşmeprogramı

Başvuruylaberaber,serginingeneldüzenlemelerivekatılımcısözleşmeleridesunulmalıdır.

5) EXPO Projesinin Hazırlanması ve Uygulanması BirEXPOprojesi tesciledildiktenveyaonaylandıktansonraevsahibiülkeresmiolarak

aşağıdabelirtilenEXPOprojesihazırlıklarınaveuygulamalarınabaşlayabilir:

•DiplomatikkanallararacılığıylahükümetlereveuluslararasıkuruluşlaraEXPO’yakatılım

içinresmidavetlergöndermek,

•Katılımcılar,şehirkalkınması,kültürveaktivitelere ilişkinprogramlarınplanlamasıve

hazırlanması,



•Özeldüzenlemeleresonşeklinivermekveuygulamak,

•EXPO’yakatılımkoşullarıiçinrehberlerhazırlamak,

•İletişimvepromosyonplanınasonşeklinivermekveuygulamak,

•Temayıgeliştirmekveilgilifaaliyetlerigerçekleştirmek,

•Alanplanını,yapılaşmayıveoperasyonlarıyürütmek.

Bu evre esnasında, EXPO organizatörleri düzenli olarak (yılda 2 defa) aşağıdaki BIEorganlarınaraporlamayapmakzorundadır:

•YürütmeKuruluna;EXPOhazırlıklarınınilerlemedurumuylailgiliolarakraporlar,

• Kurallar Komitesine; BIE Genel Kuruluna sunulmak üzere özel düzenlemelerle ilgilitavsiyehazırlıklarıiçinraporlar,

•GenelKurula;genelilerlemeraporusunulmalıdır.

EXPO organizatörleri tarafından ilerleme raporlarının sunulması sırasında, BIE üyedevletleri tavsiyelerde bulunabilir ve EXPO’nun sorunsuz yürümesi adına belirli tedbirlerinalınmasınıisteyebilirler.

6) EXPO BIE, EXPOsırasında çeşitli şekillerde yeralmaktadır. EXPO’yakatılanBIEüyedevletleriarasındanbiryönetimkuruluoluşturulur.YönetimKurulu,EXPOöncesiveEXPOsırasındadüzenliolarak toplanır (EXPOsırasındadahasık toplanır).Amaçları, sergikurallarınınuygulanmasınısağlamak ve katılımcı ülkelerin ortak yararıyla ilgili konularla ilgilenmektir. Yönetim Kurulu,ayrıcatümkatılımcıülkelerinyeterlişekildetemsiledilmesiniveBIEiledoğrudanbağlantısağlar.

AyrıcaBIE, EXPO sırasında forumlar, sempozyumlar ve çeşitli faaliyetler organizeeder.Gözeçarpanpavyonlaravediğerönemliişvekişilereverilenödüller,öncekisergilerdenkalanbir BIE geleneğidir. Türkiye en son, 2005Aichi EXPO’sundaki pavyonuyla kategorisinde altınmadalyaileödüllendirilmiştir. 7) EXPO Sonrası EXPO’nunkapanışındansonraBIE,EXPOalanınıziyaretederve tescilveyaonaylanmasürecindesunulmuşolansergialandanyenidenyararlanmaplanınındoğruveeksiksizşekilde

uygulanmasınısağlar.



Ayrıca,EXPOkapandıktansonra,evsahibişehirfikirvetecrübealışverişiyapmakamacıyla

dahaöncedenEXPOdüzenlemişdünyaşehirleriağına(AVE-UluslararasıSergiyeEvSahipliği

YapanŞehirlerveBölgelerBirliği)katılır.BIE,tümgeçmişvegelecekEXPO’lariçinbağlantıve

DünyaEXPO’larıgeleneğininmuhafızlığıgöreviniüstlenmektedir.

Uluslararası Bahçecilik Sergileri (“A1 Uluslararası Sergileri”)

Uluslararası Bahçecilik Sergilerinin onaylanması farklı bir süreçten geçmektedir. Proje,

öncelikle AIPH (Uluslararası Bahçecilik Üreticileri Birliği) tarafından finansal kapasitesi ve

uygulanabilirliğiaçısındanincelemeaşamasındangeçmelidir.Ayrıcaserginindüzenleneceğiev

sahibihükümetsergininonaylanmasıiçinBIE’yebaşvurudabulunmalıdır.

Proje, AIPH tarafından onaylandıktan ve hükümet tarafından desteklendikten sonra,

projeningeneldüzenlemelerinihaionay içinBIEGenelKuruluna sunulmaktadır.BIE, sergiye

ilişkin genel düzenlemeleri BIE Anlaşmasıyla çelişmemek koşuluyla uluslararası bahçecilik

sergisineonayverir.

V. SON 50 YILDA DÜZENLENEN EXPO’LAR VE TEMALARI

1931tarihindensonrayapılanEXPO’largelenekselolaraktemalandırılmayabaşlanmıştır.

Aşağıdason50yıldadüzenlenenEXPO’lar,temalarıvehaklarındakısabilgileryeralmaktadır:

• 1958Brüksel, Belçika,“Barış İçin Demokratik Talep”, 6 ay açık olan EXPO, 50dönümaraziüzerinekurulmuş,51milyonziyaretçigelmiştir.Dünyanınenözgün

mimariyapılarındanbiriolan“Atomium”açılmıştır.

• 1962

Seattle,Washington,ABD,“Bilim”,6ayaçıkolanEXPO,24ülkeninkatılımıile9.5milyon ziyaretçiyi çekmiştir. SeattleUzay İğnesi,ALWEGTreni, unutulmaz

özellikleri olmuştur. O gün yapılan binaların büyük kısmı bugün halen

kullanılmaktadır.ÖrneğinWashingtonPavyonu,PasifikBilimMerkeziolmuştur.

• 1964NewYork,ABD,“Karşılıklı Anlayışla Gelen Barış”,1964yılında6ay,1965yılında6ayaçıktutulmuştur.24ülkeninkatılımıile51.5milyonziyaretçigelmiştir.



• 1967Montreal, Quebec, Kanada, “Kanada’nın Konfederasyon Oluşunun 100. Yılı”,50milyonziyaretçigelenfuarda,EXPOpasaportlarıilkkezkullanılmayabaşlanmıştır.

• 1968SanAntonio,Texas,ABD,“Amerika Uygarlıklarının Buluşması”,Halenyayınvericisiolarakkullanılan622 foot (yaklaşık190m)yüksekliğindebirkule,bu

EXPO’nunsembolüolmuştur.

• 1970Osaka,Japonya,“İnsanlığın Uyum ve Gelişmesi”,Japonya’dayapılanbuilkEXPO6ayaçıktutulmuştur.

• 1974Spokene, Washington, ABD, “Yeni, Temiz Bir Çevre” Çevre temalı olarakyapılançeşitliEXPO’larınilkiolup,1000Dönümbiraraziüzerinekurulmuş,6ay

açıkkalmıştır.

• 1975Okinawa,Japonya,“Özlenen Deniz”,EXPO’nunbüyükbirbölümü,Okyanustayüzenbirplatformdakurulmuştur.

• 1982Knoxville,ABD,“Dünyayı Değiştiren Enerji”,21ülkeninkatılımıyla,6ayaçıkkalmıştır.

• 1984

NewOrleans,ABD,“Nehirler Dünyası ve Yaşam Kaynağı Olarak Su”,22ülkenin katılımıyla 6 ay açık kalmıştır. EXPO açıkken iflasını istemiş olan tek

EXPO’dur.Belkibirazdabunedenle1984yılındanberiAmerika’dahiçbirEXPO

yapılmamıştır.

• 1985Tsukuba,Japonya,“Konut ve Çevresi, Evdeki İnsan İçin Bilim ve Teknoloji”, 1000dönümüzerinekurulanfuar,46ülkeninkatılımıyla6ayaçıkkalmıştır.

• 1986Vancouver,Kanada,“Devinen Dünya”,VancouverKentininkuruluşunun100.yılıkutlamalarınındayapıldığıEXPO,54ülkeninkatılımınısağlamıştır.

• 1988Brisbane,Avustralya,“Teknoloji Çağında Mola ve Eğlence”,Avustralya’nınkuruluşunun200.yılınındakutlandığıEXPO6ayaçıkkalmış,37ülkekatılmıştır.

• 1992Sevilla,İspanya,“Keşif Çağı“veCenova,İtalya,“Gemiler ve Deniz”EşzamanlıdüzenlenenbuuluslararasıEXPO’ya108ülkekatılmış,6ayaçıkkalmıştır.Kristof

Kolomb’unAmerikaYolculuğu’nun500.yılıkutlanmıştır.



• 1993Taejon,Güney Kore,“Kalkınma İçin Yeni Bir Yol Fırsatı”, 3 ay açık kalanEXPO,250dönümüzerinekurulmuştur.

• 1998Lizbon, Portekiz; “Geleceğe Miras Okyanuslar”, Vasco de Gama’nınHindistan’adenizyolunubuluşunun500.yılıkutlamalarınınyapıldığıEXPO600

dönümüzerinekurulmuş,4.5ayaçıkkalmış,115ülkekatılmıştır.

• 2000Hannover,Almanya,“İnsan, Doğa, Teknoloji”,1600dönümüzerinekurulanEXPO5ayaçıkkalmış,187ülkekatılmıştır.

• 2005Aichi,Japonya,“Doğanın Bilgeliği”temalıEXPO178hektarüzerinekurulmuşve185günaçıkkalmıştır.

• 2006

ChiangMai,Tayland,“UluslararasıBahçecilikveSergiFuarı”32ülkekatılımıyla

3ayaçıkkalmıştır.“İnsanlık İçin Sevgi”temasınınişlendiğiEXPO,80hektarlıkgenişvegüzelbiralanüzerinekurulmuştur.2.200tropikbitkitürüve2.500.000

çiçekziyaretçilerinseyrinesunulmuştur.

• 2008Zaragoza,İspanya,“Su ve Sürdürülebilir Kalkınma”,105ülkeninkatılımıyla,15Haziran-15Eylül2008tarihleriarasındagerçekleşmiştir.6milyonkişiziyaret

etmiştir.

• 2010

Şanghay,Çin,“Daha iyi şehir, daha iyi yaşam”,190ülkeninve56uluslararasıorganizasyonunkatılımıylailkkezgelişmekteolanbirülkededüzenlenendünya

fuarının159yıllıktarihindeerişemediğibirziyaretçirakamınaulaşarak73 milyon

ziyaretçiylerekorkırmıştır.Bunun2.8milyonuturisttir.Şangaycivarındakiturizm

hareketi 12 milyar dolar, ziyaretçilerin toplam harcamaları 6.3 milyar dolar

olarakgerçekleşmiştir. EXPO’nunbütçesi4.5milyardolardırve560hektarlık

devbiralanakurulmuştur.1Mayıs’tabaşlayanve6aysürensergininŞanghay

şehrinevebölgesinealtyapıveyapılandiğertesisleraçısındanÇinHükümeti’ne

maliyetinin45 milyar dolarakadarçıktığıtahminedilmektedir.Şanghay’dakiÇatalhöyük’tenesinlenilerekinşaedilenTürkiyepavyonunu7 milyondanfazlakişiziyaretetmiştir.



VI. YAKIN GELECEKTEKİ EXPOLAR

i. EXPO 2012, Güney Kore’nin Yeosu şehrinde düzenlenecek olan Uluslararası EXPO’nun teması;“Yaşayan Okyanus ve Sahil: Kaynakların Çeşitliliği ve Sürdürülebilir Faaliyetler”dir.7milyon950binziyaretçibeklenmektedir.

ii. EXPO 2012 FLORIADE,1960yılındanbuyanaortalama10yılda bir düzenlenen Floriade adlı Dünya Bahçecilik EXPO’sununaltıncısıolarakHollanda’nınVenloşehrindedüzenlenecekEXPO’nun

teması“Doğadaki tiyatronun bir parçası ol, yaşamın kalitesine yaklaş” olarak belirlenmiştir. 2012 Nisan-Ekim arasında

düzenlenecek olan fuar 40 hektarı sergi alanı olmak üzere 66

hektarlık bir alanda gerçekleşecek olup en az 2 milyon ziyaretçi

beklenmektedir.

iii. EXPO 2015, İtalya’nınMilanokentindedüzenlenecekolanDünya (Evrensel) EXPO’sununteması“Gezegeni Beslemek, Yaşam İçin Enerji”dir.Türkiye’den“Daha Sağlıklı Bir Dünya İçin Yeni Yollar Ve Herkes İçin Sağlık”temasıylayolaçıkanİzmir’leyarışanMilano, BIE bünyesinde yapılan oylama sonucu İzmir’in aldığı 65

oya karşı 86 oyla seçimi kazanmıştır. 21 milyon ziyaretçi

beklenmektedir.



VII. EXPO’NUN EV SAHİBİ ÜLKEYE KATKILARI

• EXPO’nundüzenlendiğişehir,turizmmerkezihalinegelmektedir.

• EXPO’nun düzenlendiği ülkenin uluslararası arenada çok ciddi boyutta tanıtımı

gerçekleştirilmiş olur. Hem potansiyel yatırımcılar hem de potansiyel turistlerin

ülkeyi ziyareti ve tanıması ilerleyen dönemde ülke ekonomisine büyük katkılarda

bulunabilmektedir.

• Uzun vadeli kredilerle inşaedilen fuar alanları EXPO sonrasındadadeğerlendirilir.

Fuar pavyonları hastaneye, fuar alanları ise teknoparka dönüştürülerek onlarca yıl

kullanılabilmektedir. Ayrıca fuar için inşa edilebilecek görkemli yapılar hem şehre

kazandırılmışolmaktahemdeuzunyıllarboyuncaoşehredüzenlituristçekilmesini

sağlamaktadır.

• EXPO için yollar,parklar, yeşilalanlar yenidenmodernve zevklibiranlayış ile inşa

edilir. Kente has güzellikler, faytonlar, tramvaylar yeniden hayata geçirilerek; eski

yapılarrestoreedildiğindenyenieğlencevedinlenmealanlarıyaratılabilmektedir.

• EXPOhazırlıklarıdolayısıylayapılanyatırımlarşehrigüzelleştirmekte,ekonomikaçıdan

canlılıkgetirmekte,işsizliğindüşmesinevehuzurunartmasınayardımcıolmaktadır.

• Şehreenbüyükkatkıturizmaçısındanolmaktadır.Büyükbirturizmgelirinekavuşurken

dünyaçapındatanıtımınıdayapmafırsatıbulmuşolur.

• Ekonomikaçıdanenönemlikatkı;şehrin,bölgeninveülkeninkaynaklarınınseçilen

tema etrafında seferber edilmesidir. Bu da o şehrin ve bölgenin o temayla öne

çıkmasına, gerek sanayi gerekse kültürel açıdan bir merkez olarak tanınmasına

yardımcıolmaktadır.

• EXPOileortayaçıkandinamikonyıllarboyuncaetkilikalabilmektedir.

• EXPO sayesinde ev sahibi ülke, diğer ülkelerdenmilyonlarca ziyaretçi çekmekte ve

doğal,kültürelvesosyalgüzelliklerininuluslararasıalandaçokönemlibirtanıtımını

gerçekleştirmişolmaktadır.

• EXPOileevsahibiülkeninvatandaşlarıziyaretçidiğerülkekültürleriyletanışarakyeni

şeyleröğrenebilmektevevizyonsahibiolabilmektedirler.



VIII. TÜRKİYE VE EXPO

TürkiyeEXPO‘laradüzenliolarakkatılmaktadır.Buçerçevede,1992Sevilla,1998Lizbon,

2000Hannover,2005Aichi,2006ChiangMai,2008Zaragozavesonolarak2010Şangay

sergilerinekatılımsağlanmıştır.

EXPO 2015 (EVRENSEL EXPO), İZMİR ADAYLIĞI:

TürkHükümeti,2015DünyaFuarıiçinİzmir’inadaylığını“Daha İyi Bir Dünya İçin Yeni

Yollar/ Herkes İçin Sağlık” teması altında açıklamıştır. Adaylık başvurumuz 3Mayıs 2006

tarihindeUluslararasıSergilerBürosu’na(BIE)iletilmiştir.

EXPOadaylıktemasının“Sağlık”olarakseçilmişolması,bilimveteknolojidekiilerlemelerin

yararlarınındünyakamuoyutarafındandahaiyikavranmasınısağlamakamacınıdataşımıştır.

Böylece,bualandakiBirleşmişMilletler(BM)BinyılHedeflerineulaşılmasınakatkıdabulunulması

da hedeflenmiştir. Rakibimiz Milano ise “Gezegenimizin Beslenmesi, Yaşam İçin Enerji”

temasıylaadaylığınıaçıklamıştır.

Adaylığımızlailgilitemeltezlerimizarasında,EXPO’larınartıkbelirlicoğrafyalaradoymuş

bulunduğu,yenialanlaraaçılmasıgerektiği;EXPO2015’inİzmir’dedüzenlenmesihalinde,150

yıllıkEXPOtarihinde,nüfusununçoğunluğuMüslümanolanbirülkedevekezaDoğuAkdeniz’de,

Karadeniz Havzasında, Balkanlarda,Ortadoğu’da yapılan ilk EXPO olacağı;medeniyetler ve

dinlerarasındagiderektırmanançatışmalarınyarattığıendişeortamında,üçdininyüzyıllardır

birlikteyaşadığıİzmir’inadaylığınınbütündünyayabirbarışvehoşgörümesajıolacağıhususları

dayeralmıştır.

Bubağlamda,İtalyaveGüneyKıbrısRumYönetimidışındakalanBIEüyesiülkelernezdinde

Şubat2007’denitibarendestekkampanyasıbaşlatılmışvebuçerçevede,111BIEüyesiülkeyeözel

temsilciziyaretigerçekleştirilmiştir.İşveekonomidünyasınıntemsilcileriilesiviltoplumörgütleri

nezdindegirişimdebulunularak,EXPO2015adaylığımızıntanıtımıkonusundadestekleritalep

edilmişveadaylıkfaaliyetlerimizedesteksağlamakamacıylasiyaset,tıp,işvesanatdünyasından

pekçokönemliismindahilolduğubirUlusalDanışmaKuruluoluşturulmuştur.

Adaylık sürecimizdeki en önemli aşamalardan olan I. Uluslararası Sempozyumumuz

15-20 Ekim 2007 tarihlerinde İzmir ve İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Adaylık çalışmalarımız

kapsamında, II. Uluslararası Sempozyumumuz ise 13-16 Şubat 2008 tarihlerinde İzmir ve

Denizli (Pamukkale)’de yapılmıştır. BIE Sekretaryasına 24 Eylül 2007 tarihinde sunulan teklif

dosyamızla ilgili olarak görüşlerimizi almak ve incelemelerde bulunmak üzere Uluslararası



Sergiler Bürosu’ndan (BIE) altı kişilik bir inceleme heyeti 4-9 Kasım 2007 tarihleri arasında

ülkemiziziyaretetmiştir.AnılanziyaretsonrasındayayınlananBIEİncelemeHeyetiRaporu’nda

ülkemizinEXPO2015hazırlıklarıkonusundaolumluifadeleryeralmıştır.

Adaylığımızailişkinilksunumumuz,2006yılınınAralıkayında,ikincisiise2007Haziran

ayında BIE Genel Kurulunda Paris’te yapılmış olup, üçüncü sunumumuz 26-29 Kasım 2007

tarihlerinde tekrar Paris’te gerçekleştirilmiştir. Dördüncü ve son Sunumumuz ise Uluslararası

SergilerBürosunun(BIE)143.GenelKurulToplantısısırasındayapılmıştır.

EXPO2015seçimleri,31Mart2008tarihindeParis’teT.C.SayınCumhurbaşkanıvebelirli

BakanlarınhazırbulunduğuUluslararasıSergilerBürosunun(BIE)143.GenelKurulToplantısı

sırasındagerçekleştirilmiştir.151üyeülkedelegesininoykullandığıseçimleri,86oyalanMilano

kazanmıştır.İzmirise65oyalmıştır.

EXPO 2016 (BOTANİK EXPO), ANTALYA:

2016yılındadüzenlenecekolan“Çiçek ve Çocuk”temalıBotanikEXPOorganizasyonuna

evsahipliğiyapmakiçinkısaadıAIPHolanUluslararasıBahçecilikÜreticilerBirliği’nebaşvuruda

bulunulmuştur.Bubaşvurudanönce,AntalyaİhracatçılarBirliğitarafındanAralık2008’deAIPH’e

üyelikbaşvurusuyapılmışveMart2009Tayvan’dakiAIPHGenelKurulu’ndaüyeliğimizkabul

edilmiştir.ÜyeliğininkabulgörmesiileAntalya,dünyanınenönemlifuarorganizasyonlarından

olanEXPO2016’yaevsahipliğiyolundabüyükbiradımatmıştır.

Yine AIPH’nin Eylül 2009 İspanya’daki genel kurulunda EXPO 2016’nın Antalya’da

düzenlenmesikararıverilmiştir.Sergialanıenaz50hektar,sergisüresiminimum3aymaksimum

6ay sürecekolanbuorganizasyonunenönemliözelliği, EXPOalanının sergi sonrasındada

sürekliziyareteaçıkkalacakolmasıdır.Dolayısıyla,bualansergisonrasındaözellikleturizmve

diğertanıtımfaaliyetleriiçinkullanılacakveAntalyaileTürkiye’yebüyükbirkatkısağlayacaktır.

Antalya’nın tümdinamiklerininbirarayagetirilerekoluşturulduğuvedöneminAntalya

ValisiSayınAlaaddinYüksel’inbaşkanlığınıyaptığıEXPO2016Meclisi,sözkonusuorganizasyona

yönelik tüm çalışmaları yürütmeye başlamıştır. Bu çerçevede, 10-13 Aralık 2009 tarihleri

arasında,buorganizasyonaonayverenAIPHBaşkanıSayınDoekeFaberveGenelSekreteri

Sayın Sjaak Langeslag Antalya’ya davet edilerek, konuk heyete Antalya tanıtılmış ve bir dizi

toplantıveetkinlikdüzenlenmiştir.Ayrıca,UluslararasıBahçeÜreticileriBirliği’nin2012yılındaki

kongresinindeAntalya’dayapılmasınakararverilmiş,sözkonusukongreye60ülketemsilcisi

katılacaktır.



EXPO 2016 kapsamında 6 ay içerisinde Antalya’ya 8

milyon ziyaretçi gelmesi hedeflenmektedir. Bunun 5

milyonununEXPO’yuziyaretetmesibeklenmektedir.Buna

ekolarak,500biniEXPO’yagelecekolan3milyonyerli

ziyaretçibeklenmektedir.640kmuzunluğundakıyıboyu,

ziyaretedilebilecek300’eyakıntarihialanı,500binyatak

kapasitesive240tanebeşyıldızlıoteliyle,2milyarinsana

4saatlikuçuşmesafesindebulunanAntalya,EXPOiçinen

idealcoğrafikonumlardanbirisinesahiptir.

EXPO 2020 (EVRENSEL EXPO):

EXPO2020 içinbir şehirBIE’ye teklif sunduğunda,diğer şehirlerinkarşılıkvermek için6 ayı olacaktır. Teklif sunmak için en erken zaman 2011, en geç zaman ise 2014’tür. 2020EXPO’suTescilliveDünya(Evrensel)EXPO’sudur.SözkonusuEXPOiçinİzmirveAnkara’nınadlarıgeçmekte olup, henüz hükümet nezdinde alınan resmi bir kararla ilgili kamuoyuna bir bilgisunulmamıştır.İkişehiriçinsüreçleilgilibilgileraşağıdayeralmaktadır.

İzmir;

ÇinHalkCumhuriyeti’ninŞanghayşehrindedüzenlenenEXPO2010ŞhangayFuarınınaçılışınakatılmakveilgilimakamlarlaikiligörüşmeleryapmaküzere,BaşkanlığınıİzmirKalkınmaAjansıYönetimKuruluBaşkanıveİzmirValisiSayınMustafaCahitKIRAÇ’ınyaptığıbirheyet,29Nisan–2Mayıs2010tarihleriarasındaÇinHalkCumhuriyeti’ninŞanghayşehrinegitmiştir.

İzmirKalkınmaAjansıtarafındanyapılanorganizasyonileŞanghay’agelenİzmirheyetiüyeleri,İzmir’ingelecektegündemegelebilecekEXPOOrganizasyonuadaylıklarıiçinŞanghayEXPOalanındaincelemelerdebulunmuşlardır.

İzmir heyeti önemli bir diğer görüşmesini ise Uluslararası Sergiler Bürosu (BIE) GenelSekreteriSayınVicenteGonzalezLoscertalesileyapmıştır.İzmir’in2020EXPOadaylığıkonusundafikiralışverişindebulunulduğugörüşmeyeDışişleriBakanlığıYurtdışıTanıtımDairesiBaşkanıSayınNecilNEDİMOĞLUdakatılmıştır.GörüşmedeLoscertales,İzmirHeyetiilebirarayagelmektençok mutlu olduğunu ve İzmir’in 2020 adaylıkla ilgili durumunu merakla beklediğini ifadeetmiştir.İzmirValisiSayınCahitKıraçiseLoscartales’inİzmir’inbiröncekiadaylığıdönemdekidesteğiiçinkendisineteşekküredereksözlerinebaşlamışveİzmir’in2008yılındaEXPO2015adaylığıdönemindeçokbüyükbirbirikimkazandığını,İzmir’dekiilgilikurumvekuruluşunfarklıtecrübelereldeettiğinive ilerikidönemdebunlarıkullanmak isteyebileceklerini ifadeetmiştir.BIE’nin2020EXPOadaylıkbaşvurusüreciniaçıklamasınınarkasından,İzmir’deilgilikurumve

kuruluşlarınbirarayagelerekİzmir’inadaylığınıdeğerlendireceklerinibelirtmiştir.



İzmir’ingeçmişdönemdeUluslararasıSergilerBürosu(BIE)delegelerindeçokolumluimaj

bıraktığınıbelirtenLoscartales,İzmir’in2020EXPO’sunukazanmakonusundaavantajlıdurumda

olduğunubelirtmiştir.

Daha sonra, İzmir Valiliği, 2010 yılı Eylül ayındaCumhurbaşkanı SayınAbdullahGÜL

ve Başbakan Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN başta olmak üzere hükümetin tüm bakanlarına

birmektupgöndererek, EXPO2020adaylığına talipolduğunu iletmiştir.Aynı zamanda İzmir

KalkınmaAjansı (İZKA)YönetimKuruluBaşkanıolan İzmirValisiSayınM.CahitKIRAÇ’ınsöz

konusumektubununtammetniaşağıdayeralmaktadır:

“İzmirveülkemiziçinbüyükbirfırsatolanEXPO2015sürecindetümTürkiyetekyürek

olarak örnek bir işbirliği sergilemiştir. EXPO 2015 sürecinde inanç ve kararlılıkla sürdürülen

çalışmalar boyunca ve sürecin nihayetinde sağladığınız katkılar ve gösterdiğiniz destek için

şükranlarımızısunmaktayız.

Kentimizedindiğitecrübeleri,gerçekleştirdiğiözenliçalışmalarıvekurduğuolumluilişkileri

ileEXPO2015’teyaklaştığıhedefeEXPO2020ileulaşmaarzusundadır.EXPO2015’teyaratılan

sinerjiilehareketedildiğindeİzmir’inEXPO2020’dehakettiğibaşarıyıkazanacağıveülkemizin

geleceğiiçinçokönemlibiradımatılacağıinancındayız.

İzmir’in ortak kanaati, EXPO 2020’de Türkiye adayı olarak gösterilmektir. Bu kanaati

İzmir’deki tüm diğer kurumlar gibi İzmir Kalkınma Ajansı da desteklediğinden ajansımızın

yönetimkurulutarafındanadaylıklailgiliektearzedilentemennikararıalınmıştır.EXPO2015

sürecindeyaratılanbirikiminyenibirdeğeredönüştürülerekEXPO2020’demillibirbaşarıya

imzaatılması vebu sayede İzmir veülkemizinuluslararasıalandaki yeriningüçlendirilmesini

zatıalinizindesteğiilegerçekleştirmekarzusundayız.”

M.CahitKIRAÇ

Vali(İZKAYönetimKuruluBaşkanı)

KurbanBayramısonrasındakisüreçteİzmirValisiSayınM.CahitKıraç’ınAnkara’yıziyaret

ederekdoğrudanSayınBaşbakan’labukonudagörüşmeyapmasıplanlanmaktadır.

Ankara;

25 Ağustos 2010 tarihinde gerçekleştirilen Ankara Sanayi Odası (ASO) Ağustos ayı

MeclistoplantısındaASOBaşkanıSayınNurettinÖzdebir,EXPO2020’yiAnkara’dadüzenleme

konusundaki iddialarını da sürdürdüklerini belirtmiştir. Ankara Valisi Sayın Alaaddin Yüksel

deAnkara’nınEXPO’yukazanması içinçalışacaklarını,bunun içinkentinher türlüolanağının



bulunduğunusöylemiştir.Ankara’yıtümdünyadadahaiyitanıtmakiçinturizmeözellikleönem

verilmesi gerektiğini ifadeedenYüksel, ‘’Ankara, EXPO’yu kazanmalıdır. Bir şehir kazanmayı

arzuediyorsa,neuçannekaçankurtulur’’demiştir.

2Ekim2010tarihindeASOveForumFuarcılıktarafındandüzenlenenAnkara’nınilksanayi

fuarıANSAF’10açılışındaAnkaraValisiSayınAlaaddinYüksel“Ankara’daEXPOuygulamalarını

konuşacağızvedünyayadamgasınıvuranolimpiyatlaraAnkara’daevsahipliğiyapacağız.Bu

çadırlarıtarihinderinliklerinebırakarak,modernfuaralanlarıkuracağız”demiştir.

30 Kasım 2010 tarihinde “Başkentin Potansiyeli Harekete Geçiyor” sloganıyla Ankara

KalkınmaAjansı’nın tanıtımı amacıyla düzenlenenbasın toplantısında;AjansYönetimKurulu

ÜyesiAnkaraBüyükşehirBelediyeBaşkanıSayınMelihGökçek,2020yılındaEXPO’yualmak

istediklerinedikkatiçekerek,şunlarısöylemiştir:“Bukonudaözellikleyerelyöneticilerolarakçok

ciddikararlıyız.Aramızdatambirfikirbirliğivar”.

ASOBaşkanıSayınNurettinÖzdebir’inBaşkanlığı’nıyaptığıveTürkSanayiciveİşAdamları

Vakfı (TÜSİAV) Başkanı Sayın Veli Sarıtoprak’ın Başkan Vekilliği’ni yaptığı Ankara İş Dünyası

PlatformuaracılığıylaEXPOiçinkamuoyuoluşturmaçabalarısürmektedir.

Ankara’nınEXPO2020 içinçeşitliavantajlarıbulunmaktadır.Ankara’dabulunangerek

devlet gerekse vakıf üniversiteleri Türkiye’nin en önde gelen bilim kurumları arasında yer

almaktadır vebu sayedeüstünnitelikli beşeri sermayebirikimine sahiptir.Ankara; savunma,

medikal, otomotiv ve kadın giyim-konfeksiyon sanayilerinde ülkemizin en güçlü firmalarını

barındırmaktadır.Bununyanısıra,gelişmişteknoparklarıylayazılımveüretimalanındaönemlibir

konumdadır.Ankara,buözellikleriileTürkiye’deileriteknolojimerkeziolmayaenyakınşehirdir.

TarihtebirçokönemlimedeniyeteevsahipliğiyapanAnkara,çokdikkatçekicivezengintarihi

dokusu,zengintermalvedoğalkaynaklarıylaönemlibirturizmmerkezipotansiyelitaşımaktadır.

Ankara’nın EXPO 2020 yol haritası ASO öncülüğünde oluşturulan Ankara İş Dünyası

Platformu tarafından çizilmiştir. 2012Aralık ayında Paris’te yapılacak toplantıda 2020World

EXPOyeribelirlenecektir.Bubağlamda;

-2010yılındaResmikurumlar,Meslekodaları,STK’larile30kişilikANKARAEXPOÇALIŞMA

KURULUoluşturularakHükümetdesteğininalınmasıçalışmalarınabaşlanması,

-AnaulaşımakslarınayakınveEXPOsonrasında“İleriteknolojiMerkezi”veyabaşkabir

amaçlakullanılabilecek150-300hektaralanbelirlenmesi,

- 2010 yılında Ankara heyetiyle 2000-Hannover, 2005-Nagoya, 2010-Shangai EXPO

alanlarınınincelenmesi,



-Ankara2020EXPOtemasınınbelirlenmesi,

-2011yılındavaziyetplanıhazırlanmasıveEXPOhedeflerininbelirlenmesi,BIEveülkeler

nezdindetanıtımçalışmalarınınbaşlatılması,hedeflenmektedir.

Ankara SanayiOdası’nın liderliğini yaptığı Ankara İş Dünyası Platformu başta olmak

üzere,tümsiviltoplumörgütleribugirişimidesteklemektedir.

Bu girişim, işadamlarının öncülüğünde üniversite, kamu kuruluşları ve sivil toplum

kuruluşlarınınortakprojesihalinegetirildiğitakdirdeAnkara’ya,civarındakiillereveTürkiye’ye

teknolojik seferberlik ve bilinç konusunda katkı sağlayacaktır. 2009 yılında Türkiye’ye gelen

toplamturistmiktarı27milyoncivarındadır.GünümüzdeAnkara’yagelenyıllıkturistsayısı360bin

civarındadır.EXPO2020ANKARAiçinbeklenenziyaretçisayısı50milyonolarakdüşünülmektedir.

Bununkısa,ortaveuzunvadedeAnkara’yaveTürkiye’yekatkılarıolağanüstüolacaktır.Böylebir

atağınAnkara’da,Ankara’nınkalkınmasında,gelişmesinde,Ankara’nıngelirlerininartmasına

büyükkatkısağlayacağıdüşünülmektedir.

Ankara için EXPO 2020 adaylığı için henüz resmi düzeyde bir girişim yapılmamıştır.

http://expo2020ankara.com/adlıbirsitekurulmuşolup,sitehenüztamanlamıylafaaldeğildir.

EXPO2020’yidüzenlemekadınailgigösterenşehirleraşağıdayeralmaktadır:

• Brisbane,Queensland,Avustralya

• SãoPaulo,SãoPaulo,Brazilya

• Guangzhou,Guangdong,Çin

• Kopenhag,Danimarka

• Ayutthaya,Tayland

• ChiangMai,Tayland

• Pattaya,ChonBuri,Tayland

• Ankara,Türkiye

• İzmir,Türkiye



• Dubai,BirleşikArapEmirlikleri

• HoustoniTexas, ABD

• Minneapolis, Minnesota, ABD

• NewYorkCity,NewYork, ABD

• SanFranciscoBayArea (SilikonVadisi),California,ABD

• LosAngeles,California,ABD.

ÖzellikleBrisbaneiçin2020EXPO’su,Avustralya’nınkeşfinin250’nciyılına(1770-2020)

veolasıbirOlimpiyatOyunlarınadenkgelmektedir.2020yılı, SanFrancisco ve LosAngeles

içindeKaliforniyaEyaletinin170’inciyıldönümüne(1850-2020)denkgelmektedir.2020yılının,

TBMM’nin Ankara’da açılışının 100. yılına denk geliyor olması da EXPO’ya ayrı bir anlam

katacaktır.

IX. SONUÇ

DünyaSergisiyadaDünyaFuarıanlamınagelenEXPO,159yıllıkgeçmişiyledünyanın

kültür,tarihveeğitimolimpiyatlarıolaraknitelendirilmektedir.Dünyakupasıveolimpiyatlardan

sonradünyadakienbüyüküçüncüorganizasyonolarakanılanvebunedenle,dünyayaaçılanbir

kapıolaraknitelendirilebilecekEXPO’laraevsahipliğiyapabilmekiçinülkelerveşehirlerkıyasıya

rekabetetmektedirler.

Ticari amaç gütmeyen ve birçok ülkenin katılımıyla fikirlerin, kültürlerin ve dünyanın

geleceği için projelerin sergilendiği EXPO’larda; Devletler bir araya getirilerek yeni fikirlerin

doğması sağlanmaktadır. EXPOdüzenlenecek ev sahibi şehre ve çevresine yapılan yatırımlar

nedeniylekentselyenilemesağlayanEXPO’laraynızamanda;sosyal,kültürelveeğitselyüzüyle

insanlığıngelişiminevehoşgörüylebütünleşmesineöncülüketmektedirler.

EXPO’nunartanönemiveetkisinedeniyleÜlkemiz,EXPO’laradüzenlikatılımsağlamakta

vesondönemdeEXPOdüzenlemekiçinadayolmaktadır.Bubağlamda,EXPO2015’idüzenlemek

için aday olan İzmir, EXPO’yu az bir oy farkıyla kaybetmiş fakatAntalya ilimiz 2016Botanik

EXPO’sunaevsahipliğiyapmayahakkazanmıştır.



EXPO’nundüzenlendiğişehrinturizmmerkezihalinegelmesi,yapılanyatırımlarlaoluşan

ekonomikcanlılığınişsizliğindüşmesinevehuzurunartmasınayardımcıolması,EXPOdüzenleyen

ülkeninuluslararasıarenadaçokciddiboyuttatanıtımınıngerçekleştirilerekülkeyeyeniyatırımlar

veturistçekilmesi,inşaedilenfuaralanlarınınEXPOsonrasındadadeğerlendirilerekistihdam

vegeliryaratabilmesigibinedenlerleEXPO2020,sondönemdeülkemizveözellikleadayolma

konusundaöneçıkanAnkaraiçinbüyükönemarzetmektedir.

EXPO 2020’nin Ankara’da düzenlenebilmesi için çok ciddi çalışmaların bir an önce

başlatılmasıgerekmektedir.Bukapsamda,şehrinüstdüzeyyöneticilerininvekanaatönderlerinin

konuyasahipçıkmasıbüyükönemarzetmektedir.Buçerçevede,AnkaraValisiSayınAlaaddin

Yüksel her platformda Ankara’nın EXPO 2020’yi düzenleyecek kapasiteye sahip olduğunu

vurgulayarak bu konuda her türlü çabanın gösterilmesi gerektiğini ve kararlı olduklarını

belirtmektedir.DöneminAntalyaValisiolarakAntalya’nınEXPO2016’yıkazanmasındabüyük

emeğibulunanAnkaraValisiSayınAlaaddinYüksel,EXPOkonusundasahipolduğutecrübeve

bilgibirikimiileAnkara’nınEXPO2020adaylığıiçinbüyükbirşansolaraknitelendirilmektedir.

AnkaraBüyükşehirBelediyeBaşkanıSayınMelihGökçek,herfırsattayerelyöneticilerolaraktam

birfikirbirliğiiçerisindeEXPO2020’yialmakistediklerinivurgulamaktadır.AnkaraTicaretOdası

Başkanı Sayın Sinan Aygün, Ankara’nın EXPO 2020 adaylığını desteklediğini ve Hükümetin

Ankara’nınEXPO2020’yeadaygösterilmesinikararlaştırmasıdurumundaATOolarakAnkara’nın

EXPO2020adaylığınıtümgüçleriyledesteklemekararlılığındaolduklarınıaçıklamıştır.Bunlara

ekolarak,AnkaraSanayiOdasıBaşkanıSayınNurettinÖzdebir’inBaşkanlığı’nıyaptığıveTürk

SanayiciveİşAdamlarıVakfı(TÜSİAV)BaşkanıSayınVeliSarıtoprak’ınBaşkanVekilliği’niyaptığı

AnkaraİşDünyasıPlatformu,Ankara’nınEXPO2020adaylığıiçinkamuoyuoluşturmaçabalarını

yoğunşekildesürdürmektedir.

Tarihtebirçokönemlimedeniyeteevsahipliğiyapmışveeşsiztarihigüzellikleresahipolan

başkentimizAnkara,Türkiye’ninenöndegelenbilimkurumlarıarasındayeralanüniversitelere

ev sahipliği yapması; savunma,medikal, otomotiv ve kadın giyim-konfeksiyon sanayilerinde

ülkemizinengüçlüfirmalarınıbarındırması,bununyanısıragelişmişteknoparklarıylayazılımve

donanımalanındaTürkiye’deileriteknolojimerkeziolmayaenyakınşehirolması,üstünnitelikli

beşerisermayebirikimivesahipolduğudoğalgüzelliklerivezengintermalkaynaklarıylaEXPO

2020’yeevsahipliğiyapacakdüzeyvekapasiteyesahipbirşehirdir.

Ayrıca,EXPO’nunartanetkisi veöneminedeniyle EXPO2020 içinadayolacakdiğerdünya

şehirlerininçokciddi rakiplerolduğugözdenkaçırılmamalıveuluslararasıarenadayapılacak

kamuoyuoluşturmavedestekaramaçalışmalarıiçindeşimdidenhazırlıkyapılmalıdır.



KAYNAKÇA

1. http://www.bie-paris.org/site/2

2. http://www.turkishpavilion2010.com/tr/index.php?id=25

3. http://www.floriade.com/?sc_lang=en-GB

4. http://tr.wikipedia.org/wiki/Expo_2015

5. http://www.mfa.gov.tr/izmir_in-expo-2015-adayligi-.tr.mfa

6. http://www.expo2016antalya.com/eng.htm

7. http://www.expo2012.or.kr/eng/expo2012/overview.asp

8. www.expo2015.org/

9. http://en.wikipedia.org/wiki/Expo_2020

10. http://www.izka.org.tr

11. http://2010shanghaidünyafuarı.com/?page_id=100

12. http://www.izto.org.tr/NR/rdonlyres/0C3A55C0-E8F7-4B08-9B47-A4AA33A3F9DB/2630/EXPO.pdf

13. http://expo.clubme.net/expo-nedyr-f1/expo-nedir-t2.htm

14. http://www.dw-world.de/dw/article/0,,6179362,00.html

15. http://www.atso.org.tr/icerik/3/213/expo-2016.html

16. http://www.aso.org.tr/b2b/asobilgi/sayilar/6bilgilendirmetemmuzagustos2010.pdf

17. http://expo2020ankara.com/

18. http://www.fokaifm.com/index.php?option=com_content&task=view&id=47&Itemid=32







www. .org.trankaraka

BAŞKENTİN POTANSİYELİHAREKETE GEÇİYOR

Documents

EXPO ANKARA KALKINMA AJANSI · EXPO düzenleyen belli başlı şehirler: Viyana 1873, Barselona 1888, Brüksel 1897 ve Saint-Louis 1904 olmuştur. Bununla beraber, bu tarz olayların