F‹YATI : 1 YTL (KDV DAH‹L) • MART-N‹SAN 2009

FGIHRUEATKLYQJVCZSBfgkyl

ORMAN ÇOCUK DERG‹S‹ORMAN ÇOCUK DERG‹S‹

‹LKBAHAR

YAZ

SONBAHAR

KIfi

Editör’den..

Sevgili Çocuklar,Bahar aylar›n›n beden ve ruh sa¤l›¤›m›z› do¤rudan etkileyen bu ›l›k günleri, ormanlar›,

su kaynaklar›n›, topra¤› k›saca tüm do¤ay› da yak›ndan etkilemektedir. Bu günlerde bitki-ler yeniden canlanarak uyan›yor ve bahar›n geliflini müjdeliyorlar. Yeflillenerek, çiçek açarakyeni sürgün, filiz ve meyveler vererek bahar› kutluyorlar. Kufllar, ar›lar ve çeflitli böcekler birçiçekten di¤er çiçe¤e uçuflarak adeta dans ediyorlar.

‹nsano¤lu var oldu¤undan bu yana ormanlardan faydalanm›flt›r. Önceleri sadece yaka-cak ve bar›nma ihtiyac› olarak ormanlardan faydalan›rken günümüzde genifl orman alanla-r›n› ticari amaçlarla yok etmeye bafllam›flt›r. Bunu gören uluslar aras› kurulufllar bu gidifledur demek ve ormanlar›n önemini anlatmak için kuzey yar›m kürede ilkbahar›n, güney ya-r›m kürede de son bahar›n bafllang›ç günü olan 21 Mart tarihini ‘Dünya Ormanc›l›k Günü’ ve21 Mart›n içinde oldu¤u haftay› da ‘Orman Haftas›’ olarak belirlemifl ve bütün ülkelere bugünü ve haftay› kutlama tavsiyesini yapm›flt›r.

21 Mart Dünya Ormanc›l›k Günü ve Orman Haftas› ülkemizde de çeflitli etkinliklerle kut-lanmakta, topra¤›m›z›n, havam›z›n ve suyumuzun koruyucusu ve düzenleyicisi olan or-manlar›m›z› koruman›n insan hayat› için ne kadar önemli oldu¤u anlat›lmaktad›r.

Sevgili çocuklar, bizler bu konunun bilincinde olarak atalar›m›zdan emanet ald›¤›m›z or-manlar› en iyi flekilde koruyup bak›m›n› yaparak hatta geniflleterek sizlere teslim etme gay-reti içerisindeyiz. ‹nan›yorum ki sizlerde bu kutsal emaneti daha da gelifltirip geniflletereksizden sonraki kuflaklara teslim edeceksiniz. Böylece ormanlar›m›z, adeta bir bayrak yar›fl›gibi kuflaktan kufla¤a daha da gelifltirilip teslim edilerek ebediyete kadar var olacak ve biz-lerde insanl›k görevimizi en iyi flekilde yerine getirmifl olaca¤›z.

Bu duygularla hepinizi sevgiyle kucakl›yor ve derslerinizde baflar›lar diliyorum

B‹LGE S‹NCAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .GEY‹K SAYFASIB‹LGE S‹NCAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .PAPATYA SAYFASIB‹LGE S‹NCAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .PALAMUT SAYFASIB‹LGE S‹NCAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .N‹LÜFER SAYFASIB‹LGE S‹NCAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .KARDELEN SAYFASIM‹N‹ ANS‹KLOPED‹ (BUKALEMUN) . . . . . . . . . . . . .AYI SAYFASIM‹N‹ ANS‹KLOPED‹ (PAPATYA) . . . . . . . . . . . . . .Ç‹LEK SAYFASIDÜZCE KENT ORMANI . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TAVfiAN SAYFASIDÜZCE KENT ORMANI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LEYLEK SAYFASIBUNLARI B‹L‹YOR MUSUNUZ? . . . . . . . . . . . . . . . .DAL SAYFASIBUNLARI B‹L‹YOR MUSUNUZ? . . . . . . . . . . . . . . . . .F‹L SAYFASIMEVS‹MLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .GÜNEfi SAYFASIMEVS‹MLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .KARTAL SAYFASIB‹LEL‹M VE Ö⁄RENEL‹M (PARA) . . . . . . . . .KESTANE SAYFASIB‹LEL‹M VE Ö⁄RENEL‹M (PARA) . . . . . . . . . . . .ASLAN SAYFASIYÖRELER‹M‹Z (YED‹GÖLLER) . . . . . . . . . . . . .T‹MSAH SAYFASIYÖRELER‹M‹Z (YED‹GÖLLER) . . . . . . . . . .GERGEDAN SAYFASIMASAL (KÜÇÜK ÇAMIN HAYATI) . . . . . . .A⁄AÇKAKAN SAYFASIMASAL (KÜÇÜK ÇAMIN HAYATI) . . . . . . . . . .PEL‹KAN SAYFASIGÖNDERD‹KLER‹N‹Z . . . . . . . . . . . . . . . . .DA⁄ KEÇ‹S‹ SAYFASIGÖNDERD‹KLER‹N‹Z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .KAYIN SAYFASIGÖNDERD‹KLER‹N‹Z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .MANTAR SAYFASIGÖNDERD‹KLER‹N‹Z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ÇAM SAYFASIGÖNDERD‹KLER‹N‹Z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .MAYMUN SAYFASIBULMACA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .KANGURU SAYFASI

Osman KahveciOrman Genel Müdürü

Yazan ve Çizen:Sait K›ran

MEVS‹MLER VE KUTUPLAR

GEY‹K SAYFASI

Ormanda günefl ›fl›l ›fl›l, tabiat c›v›l c›v›ld›.. ‹nce ince ya¤an bahar ya¤muru yeni dinmiflti..K›r çiçekleri topra¤› ipeksi bir hal› gibi kaplam›flt›.. Bilge Sincap, B›d›k ile B›zd›k derelerin

oluflturdu¤u bir göl kenar›ndayd›lar... B›zd›k hoplay›p z›plarken, B›d›k oturuyordu..

HAYROLA YAVRUCU⁄UM,YORGUN GÖRÜNÜYORSUN !?

ÜZER‹MDE B‹R KIRGINLIK VARB‹LGE S‹NCAP.

PAPATYA SAYFASI

BU MEVS‹MDE BÖYLE OLAB‹L‹R YAVRUM.GECE ‹LE GÜNDÜZ ARASINDAK‹ SICAKLIKFARKI CANLILARDA BU TÜR BEL‹RT‹LER

GÖSTEREB‹L‹R.

B›zd›k oynamay› b›rak›p Bilge Sincapile B›d›k’›n yan›na gelir.

BÜTÜN DÜNYADA ‹LKBAHAR AYNIANDA MI BAfiLAR B‹LGE S‹NCAP ?

B‹ZDE YAZ BAfiLAYINCA DA, ORADA KIfi BAfiLIYOR DEMEKK‹..

AYNEN ÖYLEYAVRUCU⁄UM.

PEK‹, KUTUPLAR NASILB‹LGE S‹NCAP ?

HAYIR YAVRUCU⁄UM... B‹Z KUZEY YARIMKÜREDEY‹Z... B‹ZDE ‹LKBAHAR BAfiLAYINCA,GÜNEY YARIMKÜREDE SONBAHAR BAfiLAR.

NE B‹LEY‹M, EL‹M KOLUMKALKMIYOR B‹LGE S‹NCAP.

MERAK ETME, HAVALARB‹RAZ ISININCA GEÇER.

PALAMUT SAYFASI

21 MART, KUZEYKUTUPTA 6 AY

SÜREL‹ GÜNDÜZÜN, GÜNEY KUTUPTA

6 AY SÜREL‹GECEN‹N

BAfiLANGICIDIR. 23 EYLÜL’DE ‹SE

BU DURUM TERS‹NE DÖNER.

PEK‹ KUTUPLARDA DÖRTMEVS‹M OLUfiUR MU

B‹LGE S‹NCAP ?

HAYIR ÇOCUKLAR.. KUTUPLARIN KEND‹NE ÖZGÜ“KUTUP ‹KL‹M‹” ADI VER‹LEN ‹KL‹M T‹P‹ VARDIR.

ORALAR SÜREKL‹KARLAR VEBUZLARLA KAPLIDIR. SICAKLIK

HER ZAMAN EKS‹ 4 °C’N‹NALTINDADIR.

ÇO⁄U ZAMAN EKS‹ 40 °C’YE,HATTA DAHA

ALTINA DÜfiER..B‹TK‹ ÖRTÜSÜ

YOKTUR.

N‹LÜFER SAYFASI

KUTUP AYILARI, FOKLAR,PENGUENLER VE D‹⁄ER

ARKADAfiLARIMIZ BURADANASIL YAfiARLAR ?

ORADAK‹ AKRABALARIMIZ, BU ‹KL‹M T‹P‹NE UYUM SA⁄LAYACAK fiEK‹LDE GEL‹fi‹MGÖSTERM‹fiLERD‹R. BESLENME VE ‹HT‹YAÇLARINI BUNA GÖRE SA⁄LAMAKTADIRLAR.

S‹ZE B‹R SORU SORAYIM MI ? MEVS‹MLER‹ VE AYLARISAYAB‹L‹R M‹S‹N‹Z ?

HAYD‹ SOR B‹LGE S‹NCAP !..

KARDELEN SAYFASI

Bitti

SEN SAYACA⁄IM !! BEN SAYACA⁄IM !! BEN !!

‹LKBAHAR : MART, N‹SAN, MAYIS...YAZ : HAZ‹RAN, TEMMUZ, A⁄USTOS..

AFER‹N ÇOCUKLAR... B‹LG‹LER‹N‹Z YARAMAZLIKLARINIZI HOfi GÖSTER‹YOR..fi‹MD‹ S‹Z ETRAFI DOLAfiIRKEN BEN B‹RAZ D‹NLENEY‹M. DAHA SONRA EVE G‹DER‹Z.

SONBAHAR : EYLÜL, EK‹M, KASIM...KIfi : ARALIK, OCAK, fiUBAT..

TAMAM HEYECANLANMAYIN...YARISINI BIZDIK, D‹⁄ER YARISINI DA

BIDIK SAYSIN O ZAMAN..

M ‹ N ‹ A N S ‹ K L O P E D ‹

Sauria (kelerler) alttak›m›n›n Chamaele-ontidae familyas›n› oluflturan 89 sürüngen tü-rünün ortak ad›. Daha çok a¤açlar üzerindeyaflayan bu Eskidünya kelerlerinin ay›rt ediciözellikleri renk de¤ifltirebilmeleri, ikisi ya daüçü kaynaflm›fl olan ön ve arka ayak parmak-lar›n›n karfl›l›kl› gelebilmesi, difllerinin çenekenarlar›na ba¤l› olmas› ve ileri f›rlat›labilenince, uzun dilleridir.

Bukalemunlar›n 19 türü içeren Brookesiaile 70 türü içeren Chamaeleo olmak üzere ikicinsi vard›r. Türlerin hemen hemen yar›s› yal-n›zca Madagaskar'da, geri kalanlar ise dahaçok Afrika'n›n Sahra'n›n güneyindeki kesim-lerinde yaflar. Asya'n›n bat›s›nda yay›lm›flolan iki türden biri Hindistan'›n güneyi ile SriLanka'da Akdeniz bukalemunu (Chamaeleochamaeleon) denen öbür tür ise Yak›ndo-¤u'dan bat›ya do¤ru, Afrika'n›n kuzeyi ile ‹s-panya'n›n güneyine kadar olan yerlerde bulu-nur. Akdeniz bukalemunu Türkiye'nin Ege veAkdeniz bölgelerinde de görülür.

Genellikle 15-25 cm uzunlu¤unda olan bu-kalemunlar›n 60 cm uzunlu¤undaki örnekleri-ne de rastlan›r. Gövdeleri yanlardan bas›k,baz›lar›n›n kuyru¤u k›vr›kt›r. Patlak gözleribirbirinden ba¤›ms›z hareket edebilir. Baz›türlerin bafl› mi¤fer gibi kaba-r›kt›r. Ayr›ca baz› türlerinbafl›nda, ileriye do¤ru

uzanan iki-üç kadar boynuzumsu ç›k›nt› bulunur.Yaln›zca erkekte bulunan ya da diflide belli belirsizgeliflmifl olan bu uzant›lar, hayvan›n bölgesini sa-vunma davran›fl›yla da bir ölçüde ilintilidir: Bask›nbir erkek, bölgesine sald›ran baflka bir erke¤e,gövdesini kabart›p boynunu fliflirerek ve bafl›nda-ki uzant›lar› dalgaland›rarak tepki verir. E¤er bugösteri davetsiz misafirin gözünü korkutmaya yet-mezse, savunmadaki erkek bukalemun sald›rga-n›n üstüne at›larak ›s›r›r.

Bütün bukalemun türleri rengini az ya da çokde¤ifltirebilir. Bu de¤iflim, melanofor hücrelerinde-ki pigment taneciklerinin, otonom sinir sisteminindenetimini alt›nda da¤›t›l›p yo¤unlaflt›r›lmas›naba¤l›d›r. Bukalemunlar›n ço¤u, üstünde genelliklekoyu ve aç›k renk benekler olan yeflil, sar›, kremrengi ya da koyu kahverengi tonlar›na bürünebilir.Renk de¤iflimi, ›fl›k ve s›cakl›k gibi çevre koflulla-r›yla oldu¤u kadar, korku ve dövüfl heyecan› gibiduygusal etkenlerle de belirlenir. Bukalemunun,bulundu¤u çevreye uymak amac›yla renk de¤ifltir-di¤i yolundaki yayg›n inan›fl, bu renk de¤iflikli¤ininyanl›fl yorumlamas›ndan kaynaklanan yanl›fl bir

bilgidir.Bukalemunlar›n temel be-

sini böceklerdir, ama iri tür-ler kufllar› da avlayabilir.Türlerin ço¤u yumurtaylaço¤al›r ve yaflad›klar›çal› ya da a¤açtan yere

inerek topra¤›n ya daçürümekte olan kü-tüklerin içine 2-40kadar yumurta b›ra-k›r. Yumurtalar›n

kuluçka dönemi yak-lafl›k üç ay sürer.Güney Afrika'da ya-flayan birkaç tür,canl› yavru do¤urur.

Haz›rlayan:fiener FAKIO⁄LU

AYI SAYFASI Kaynak: AnaBritannica

Ç‹LEK SAYFASI

M ‹ N ‹ A N S ‹ K L O P E D ‹

Ortadaki sar› bölümü ince beyaz yapraklarlaçevrelenmifl zarif çiçekleriyle papatyalar k›rlar›n ensevilen bitkileridir. Ayn› cinsten olmasalar da, çi-çeklerinin benzerli¤inden ötürü "papatya" olarakadland›r›lan pek çok bitki türü vard›r. Hepsi de bi-leflikgiller (Compositae) familyas›nda yer alan butürlerin baz›lar› süs bitkisi olarak yetifltirilir, baz›s›n-dan da ilaç olarak yararlan›l›r.

Yer ald›¤› familyan›n öbür üyeleri gibi papatya-lar›n da çiçeklerinin her biri tek bir çiçek de¤il, çoksay›da minik çiçe¤i kapsayan bir çiçek bafl›d›r (kö-meç). Bu çiçek bafllan, tam ortada kümelenmifl

sar›, minik tüpsü çiçekler ile bu göbe¤in çevresinedizilmifl beyaz dilsi çiçeklerden oluflur. Sar› dilsi çi-çekler tafl›yan türleri de vard›r.

Papatya dendi¤inde hemen herkesin akl›na ilkgelen çay›rpapatyas›d›r (Bellis perennis). Bahargeldi¤inde k›rlan bembeyaz bir çiçek tarlas›na dön-düren bu papatya türünün topra¤›n üzerinde yat›köbekler oluflturan yapraklar› vard›r. Bu yaprak kü-melerinin aras›ndan uzanan yapraks›z, düz çiçeksaplar›n›n ucunda sar› ortal› beyaz çiçekler açar.Melezleme çal›flmalar› sonucunda, bahçelerde süs

amac›yla yayg›n olarak yetifltirilen çay›rpapatyas›-n›n k›rm›z› ve pembe çiçekli çeflitleri de gelifltiril-mifltir.

Ayn› bu tür gibi çok genifl bir da¤›l›m gösterenbir grup papatya da Matricaria cinsinde yer al›r.Bunlar›n içinde en önemlisi, Avrasya'n›n hemenher yerinde oldu¤u gibi ülkemizde de bolca yetiflenadipapatyad›r (Matricaria chamomilla). Çiçekleri-nin aç›ld›¤› dönem nedeniyle "may›spapatyas›", te-davi amac›yla kullan›ld›¤› için de "t›bbipapatya" gi-bi adlarla da an›lan bu papatya türü 50 santimetre-ye kadar boylanabilen bir y›ll›k bitkidir. Dallanm›fl

gövdesi parçal› yapraklarla donanm›flt›r. Dal uçla-r›nda açan, sar› göbe¤i kubbe gibi ç›k›nt›l› beyazçiçekleri vard›r. Çiçeklerinden haz›rlanan çay ifltahaç›c›, yat›flt›r›c›, idrar, gaz ve safra söktürücü ola-rak içilir. D›flar›dan yara iyi edici olarak etki eder,ayr›ca saç rengini açmak için kullan›l›r. Bu yüzdende Avrupa'da baz› ülkelerde özel olarak tar›m› ya-p›l›r. Park ve bahçelerde çok yetifltirilen bir kas›m-pat› türüne de, ayn› iri bir papatyay› and›ran çiçek-lerinden ötürü halk aras›nda yanl›fll›kla papatyadenir.

Kaynak: Temel Britannica

Haz›rlayan:fiener FAKIO⁄LU

v Mevki

Düzce Kent Orman› sahas›n›n etraf›yerleflim yerleri ile çevrilidir. Güney-bat›s›nda Düzce konutlar›, do¤usundaGürcüasar, Akb›y›klar köyü, kuzeyindeÇak›rlar ve Tokufllar köyleri bulunmaktad›r.Düzce il merkezine 7 km mesafededir. 158 ha. büyüklü¤ündeki kent orman›,De¤irmentepe ve Karatepe mevkiindedir.

G E Z E L ‹ M - T A N I Y A L I M

TAVfiAN SAYFASI

DüzceKent Orman›

Düzce

‹stanbulYolu Kayafll› Ankara

Yolu

Kal›c›Konutlar

Ankara-‹stanbul Otoyolu

3 km10 km

Y›¤›lcaYolu

AkçakocaYolu

i Flora

Göknar, sar›çam kar›fl›k orman›, kar›fl›mamefle, gürgen ve kay›n da yer yerkat›lmakta. Sahan›n aç›k olan k›s›mlar›ndaBu¤daygiller ve çay›rotlar› kat›lmaktad›r.

o Fauna

Yabani hayvanlardan domuz, tilki, tavflanve sincap bulunmaktad›r.

� Do¤al ve Yapay Kaynaklar

Kent orman›nda gözlem kulesi, kemelya,çocuk oyun alanlar›, yürüyüfl yollar›, oturmabanklar›, sportif amaçl› ahflap ekipmanlarmevcuttur.

� Çevreye Katk›s›

Bu Kent Orman› ile yaklafl›k olarak 237 ton karbon depolanmaktabu da atmosferdeki 869 tonkarbondioksite karfl›l›k gelmektedir.

G E Z E L ‹ M - T A N I Y A L I M

LEYLEK SAYFASI

BUNLARIB‹L‹YOR MUSUNUZ ?

BUNLARIB‹L‹YOR MUSUNUZ ?

Haz›rlayan:Levent KIRAN

DAL SAYFASI

Do¤ada at›klar ne kadar durur?

Bu at›klar nelerdir?

Her maddenin bir çözünme ve parçalanma süre-si vard›r. Bunlardan organik kökenli maddeler çokdaha k›sa sürede çözünürken, yapay olan maddele-rin (plastik gibi) parçalanmas› çok uzun zamanlardagerçekleflir. Petrol at›klar› ve endüstriyel kaynakl›at›klar›n (tekstil, ya¤, pamuk, deri, ka¤›t, petrol türev-leri) bozunmas› ve zarars›z hale gelmesi için yüzler-ce y›l gerekebilir. Radyoaktif ve t›bbi at›klarda özeldepolarda bertaraf edilir.

Çile¤in üzerindeki sar› çiller nedir?

Meyveler, çekirde¤in yani tohumun konumuna,sertli¤ine, meyvenin etli bölümünün varl›¤›na ya datürüne göre de¤iflik adlar al›yor. Çilek de, tohum-lar›n› sulu ve etli meyvesinin d›fl›nda tafl›yan bir bit-ki. K›sacas›, çile¤in üzerinde gördü¤ünüz o sar› ta-necikler, asl›nda çile¤in çekirdekleri yani tohumlar›.

Yapraklar› k›rm›z›renkte olan a¤açlar

nas›l fotosentez yaparlar?

Fotosentez, yaln›zca klorofil içeren kloroplastlar›nvarl›¤›nda gerçeklefliyor. Yapraklarda mevsimsel ola-rak görülen renk de¤iflimleri, klorofillerin fleker biriki-miyle di¤er pigment maddelerine dönüflmesi nedeniyleolufluyor. Bu süreç boyunca da klorofilin di¤er pigment-lere dönüflüm h›z›na paralel olarak fotosentez h›z› ya-vafll›yor ve en sonunda duruyor, bir süre sonra da yap-raklar dökülüyor. Yapraklar› her daim k›rm›z› olan bitki-lerdeyse, k›rm›z› rengi veren yo¤un miktardaki karote-noid pigmentlerin (özellikle likopinin) yan›nda, bir mik-tar da klorofil bulunuyor. Fotosentez de bu klorofilleryard›m›yla yürütülüyor.

Karotenoid pigmentler, aktif olarak fotosentezde roloynam›yorlar, ancak biyosentez sürecinin belirli basa-maklar›na kat›l›yorlar. Fotosentetik sistem içinde, ›fl›-¤›n belli dalga boylar›ndaki enerjisini so¤urup, bu ener-jiyi klorofillere aktar›yorlar. Ancak, yap›lan çal›flmalar›ngösterdi¤i üzere, hiç klorofil tafl›mayan yapraklarda ka-rotenoidler bulunsa bile fotosentez görülmüyor.

F‹L SAYFASI‰

Beyin ile herhangi birelektronik ayg›t iletiflim

kurabilir mi?

Beynin yayd›¤› elektrokimyasal dalgalar baz› ayg›tlartaraf›ndan alg›lanabiliyor. Elektroensefalograf (EEG) de-nilen bir cihaz beyinin yayd›¤› çeflitli frekanstaki dalgala-r› alg›lay›p bunu yaz›l› flekle dönüfltürebiliyor. Beyningönderdi¤i bu sinyalleri bilgisayar yard›m›yla cihazlar›nalg›layabilece¤i flekle dönüfltürmek mümkün. Bu sayedebeyin dalgalar›n› kullanarak herhangi bir uzvu kullanma-dan cihazlara komut vermek mümkün olabiliyor. Beyninyayd›¤› dalgalar çok de¤iflik frekanslarda ve karmafl›k ol-du¤u için henüz beynin verdi¤i tüm komutlar› alg›layancihaz gelifltirilemedi. Yak›n bir gelecekte beyin dalgalar›-n› alg›layarak hiçbir yaz›l› veya sözlü komut olmaks›z›nçal›flabilecek cihazlar üretilecek.

Miyop kifliler gözlerinik›sarak net görüyorlar.

Gözlerin k›s›lmas› hangi mekanizmayla

görmeyi netlefltiriyor?

Göz içindeki merce¤in k›r›c›l›¤›n› azaltarak gelen›fl›nlar›n görme noktas›na düflmesi sa¤lanm›fl olur.

Kaynak:http://www.biltek.tubitak.gov.tr/merak_ettikleriniz/

Açelya bitkisininLatincesi nedir?

Açelya, (Rhododendron)Fundagiller (Ericaceae) ailesinden, çok y›ll›k, ça-

l› fleklinde, beyaz, pembe, krem rengi çiçekli bitkile-rin dahil oldu¤u bir cins. Baz›lar› saks›larda süs bit-kisi olarak da yetifltirilmekte. Ço¤unlukla Kuzey Ya-r›küre’de yay›l›fl gösteriyorlar. Yaklafl›k 1200 türüvar. Ülkemizde 5 türü bulunuyor.

Süper yap›flt›r›c› neden kendi kutusuna

yap›flmaz?

Süper yap›flt›r›c›lar (genel ad›yla cyanoakrilat) suile (ya da hidroksit iyonu ile) polimerleflen akrilik re-sinlerdir. Süper yap›flt›r›c›n›n yap› tafllar› olan cyano-akrilat molkülleri suyun varl›¤›nda uzun, güçlü zincir-ler olufltururlar ki bu polimerleflme ifllemidir ve bu zin-cirlerle yüzeyleri birlefltirirler. Süper yap›flt›r›c›lar›nkutular› hava almayacak flekilde üretilir. Yap›flt›r›c›y›kutusundan d›flar› ç›kard›¤›m›zda havadaki nem ya-p›flt›r›cn›n polimerleflmesine sebep olur. E¤er kutuiçine hava kaçacak olursa kutu içerisine polimerleflirve kutuya yap›fl›rlar.

GÜNEfi SAYFASI❂

Mevsimler Dünyan›n günefl etraf›nda dönmesisonucunda, gün ve gecelerin uzunlu¤una ba¤l› ola-rak belirlenen, senenin dört bölümünden her biri.Dönme sonucu ortaya ç›kan de¤ifliklik, güneflten al›-nan ›s› miktar›n›n da farkl› olmas›n› do¤urur. Mev-simler aras› s›cakl›k de¤iflmesi, özellikle ›l›ml› bölge-lerde kendisini en fazla gösterirken, ekvatorda bu ol-dukça azd›r. Kutuplar ise daima so¤uktur. Ancak s›-cakl›kta, mevsimlere ba¤l› olarak bir de¤ifliklik farkedilir.

Mevsimler, ekliptik denilen dünyan›n günefl etra-f›ndaki yörüngesinin düzlemiyle dünyan›n dönme ek-seninin yapt›¤› aç› sonucu ortaya ç›kar. Bu sebepledünyan›n günefl etraf›ndaki hareketi s›ras›nda kuzeyve güney yar›m kürelerin yönelmesi de¤iflir. 21 Mart-tan 23 Eylüle kadar kuzey yar›m küre, güneye göregünefle daha dönüktür ve daha çok günefl taraf›ndan›s›t›l›r. Bu durum 23 Eylül- 21 Mart aras›nda tersinedöner. Böylece kuzey yar›m küresindeki mevsimlere21 Marttan bafllayarak afla¤›daki gibi isim verilmifltir:‹lkbahar; 21 Mart-22 Haziran; Yaz; 22 Haziran-23Eylül; Sonbahar; 23 Eylül-22 Aral›k; K›fl; 22 Ara-l›k-21 Mart. Güney yar›m küresinde ise mevsimlerins›ras› tersine olup, ilkbahar 23 Eylül’de bafllar.

MEVS‹MLERMEVS‹MLER21 MART

23 EYLÜL

21HAZ‹RAN

21ARALIK

KARTAL SAYFASIf

21 Mart Kuzey Kutup Noktas›’nda 6 ay süreligündüzün, Güney Kutup Noktas›’nda ise 6 ay sü-reli gecenin bafllang›c›d›r. Bu tarihte tüm Dün-ya’da gece ve gündüz süreleri eflittir. Gece ilegündüz süresinin eflitli¤ine Ekinoks denir.

‹lkbaharda a¤açlar çiçek açar, hava s›cakl›¤›artmaya bafllar. Bu mevsimde karlar›n erimesi vebol miktarda ya¤›fllar›n ya¤mas› ile su yataklar›,

dereler, göller, göletler ve barajlar su ile dolar.Bilhassa bu mevsimde yerel hava depresyonuolarak meydana gelen hava de¤iflikliklerindehalk aras›nda K›rk ‹kindi ad› verilen sa¤anak ya-¤›fllar bafllar. Bu ya¤›fllarla fliddetli gök gürültü-sü, y›ld›r›m düflmesi, dolu tehlikesi ve sel fela-ketleri de görülür. Bazen bu ya¤›fllar çiftçilereçok zarar verir.

Cemre nedir ? Cemre düflmesi nas›l olur ?

Cemrenin kelime anlam› halk aras›nda “kor halindeki atefl” anlam›na da gelen bahar›n müjdecisi ola-rak bilinir. ‹lkbahar bafllamadan önce birer hafta aral›klarla havaya, suya ve topra¤a düfltü¤üne ve onlar› ›s›tt›-¤›na inan›l›r. Eskiler 365 günlük y›l› ‘Kas›m’ ve ‘H›z›r’ günleri olarak ikiye ay›rm›fllard›. Kas›m 179, H›z›r ise186 gündü. Y›l›n Kas›m k›sm› yani k›fl devresi 8 Kas›m’da bafllar, 6 May›s’a kadar sürerdi. 6 May›s’ta da H›d›-rellez ile birlikte yaz devresi, H›z›r günleri bafllard›.

Kas›m ay›na Kas›m dememiz oldukça yenidir. 1945 y›l›nda ilgili kanun yürürlü¤e girene kadar, Kas›m ay›na‘Teflrinisani’ denilirdi. Kas›m ad› Arapça ‘bölen’ anlam›ndad›r. Y›l› böldü¤ü için bu ad verilmifl olabilir. Kas›m’›nk›rk alt›s›nda, k›rk gün anlam›na gelen ‘erbain’, seksen alt›s›nda da elli gün anlam›na gelen ‘hamsin’ bafllar, böy-lece k›fl›n en so¤uk zamanlar› olan doksan günlük süre geçmifl olurdu. Kas›m’›n 105’inde (19-20 fiubat) birincicemrenin havaya, 112’sinde (26-27 fiubat) ikincisinin suya, 119’unda (5-6 Mart) üçüncüsünün topra¤a düfltü-¤üne ve 7 günlük aral›klarla buralar› ›s›tt›¤›na inan›l›r. Cemrelerin düflüfl s›ralamas›nda önce hava ›s›n›yormuflgibi görünse de hava do¤rudan günefl ›fl›nlar› ile ›s›nmaz.

Günefl'ten gelen ›fl›nlar önce yeri ›s›t›rlar, yerden yans›yan ›fl›nlar havay› ›s›t›rlar. Aksi olsayd›, yükseldikçe,da¤lar›n tepesine ç›kt›kça, Günefl'e yaklafl›ld›¤› için hava gittikçe ›s›n›rd›.

Meteorolojik olarak ›s›nma s›ralamas› (1) Toprak (2) Hava (3) Su fleklindedir. Cemre her ne kadar folklorikbir inan›fl olsa da, cemreler aras›ndaki günlerde hava s›cakl›¤›nda az da olsa düflüfller yaflansa da, özellikleMarmara bölgesine ait istatistiklere göre, cemre tarihlerinde % 80'e varan oranda ›s›nma meydana gelmektedir.Cemreler Türk dünyas›n›n kültür ve edebiyat›na da konu olmufllard›r. Örne¤in, divan flairlerinin cemre zaman-lar›, bahar›n yaklaflmas› dolay›s›yla önemli kifliler için yazd›klar› övgü fliirlerine 'Cemreviye' denilirdi.

Tarihte Para

Tarihteki ilk madeni para bas›m›n›n M.Ö VII. Yüz-y›lda Anadolu’da Lidyal›’lar taraf›ndan yap›ld›¤› bilin-mektedir. Tarihteki ilk madeni para olma özelli¤i tafl›-yan Lidya paras›, darp suretiyle bas›lm›flt›r. Sabit biralt kal›p üzerine konan madeni pula hareketli bir üstkal›p yerlefltirerek, bir çekiçle vurmak suretiyle darpgerçeklefltirilmifltir.

Tarihteki ilk madeni para bas›m yerinin Anadoluolmas› özellikle uygarl›k gelifliminin göstergesi olarakoldukça önemlidir. Dünyan›n ilk büyük darphanesiFatih Sultan Mehmet taraf›ndan ‹stanbul Simkeflha-ne’de kurulmufltur.

Kurtulufl Savafl›’n›n kazan›lmas›ndan sonra kuru-lan Türkiye Cumhuriyeti, madeni ilk paralar›n› 1924y›l›nda basm›flt›r.

Hat›ra Parac›l›¤›n Tarihsel Geliflimi

Hat›ra para bas›m›, tarihsel geliflim itibariyle ma-deni para bas›m›ndan sonra bafllam›fl, onun bir de-vam› olarak geliflimini sürdürmüfl ve 18'inci yüzy›l›nsonunda nümismatik (para) bilim dal›n›n kurulmas›y-la da ba¤›ms›z bir para alan› haline gelmifltir.

Tarihte bilinen ilk hat›ra paralardan biri, eski Yu-nan’da Perslere karfl› kazan›lan zaferin an›s›na M.Ö.479 y›l›nda tedavül paras› olan gümüfl Atina Tetrad-

rahmisi’nin arka yüzündeki desenin de¤ifltirilmesi vesöz konusu paran›n çap›n›n büyütülmesi ile bas›lanAtina Dekadrahmisi’dir. Roma döneminde M.Ö. 61y›l›nda I. Triumvira zaman›nda Pompei’nin zaferlerinikutlama an›s›na Aureus diye bilinen bir hat›ra para-ya rastlanm›flt›r. Daha sonra ‹mprator Augustus’unölümü an›s›na çeflitli hat›ra paralar ç›kar›lm›flt›r. Ro-ma ‹mparatorlu¤u döneminde önemli olaylar, çeflitliaskeri zaferler, de¤iflik antlaflmalar için hat›ra paralarç›kar›lm›flt›r. Bizans döneminde de, yine çeflitliönemli olaylar› anmak, kazan›lm›fl zaferleri kutlamakan›s›na hat›ra paralar ç›kar›lm›flt›rBu hat›ra paralarConstantinople Darphanesi’nde bas›lm›flt›r.

Osmanl› ‹mparatorlu¤u’nda özel bir hat›ra parauygulamas›ndan söz etmek oldukça zordur. Ancak,Osmanl› ‹mparatorlu¤u’nun son y›llar›nda görülmeyebafllanan “seyahat paralar›”n› bu kapsamda de¤er-lendirmek olanakl›d›r. Örne¤in; Sultan II. Mahmut’unEdirne ziyareti nedeniyle 24. Culus y›l›nda Memduhi-ye Alt›n› tarz›nda bas›lm›fl olan Edirne Seyahat Alt›-n›; Sultan Abdulmecid’in Edirne Seyahati nedeniylebast›r›lan seyahat alt›n›; Sultan Abdulaziz’in Bursaseyahati için bast›r›lan alt›n ve gümüfl seyahat para-lar›; Sultan V. Mehmed Reflad’›n Bursa, Edirne, Ko-sova, Manast›r ve Selanik seyahatleri için alt›n ve gü-müfl olarak bast›r›lan seyahat paralar› bunlara örnekolarak verilebilir.

B‹LEL‹M VE Ö⁄RENEL‹MB‹LEL‹M VE Ö⁄RENEL‹M

KESTANE SAYFASI

PARA ve HATIRA PARA

Nümismatik (para) biliminin ana konusu olan sikkeler bizlere afla¤›daki yararlar› sa¤lar:

1. Kaybolmufl uygarl›klar›n, kentlerin ve yerleflimyerlerinin kesin olarak belirlenmesine katk› sa¤lar.

2. Özellikle tarihsel süreç içinde egemenli¤i elindetutmufl kiflilerin ve ailelerin soylar›n› bildirir.

3. Çeflitli nedenlerle tarihsel süreç içinde yok ol-mufl an›t ve yap›lara iliflkin kan›tlar sunar.

4. Yerleflim yerlerine, yönetenlere verilmifl ad veunvanlar› gösterir.

5. Hükümdarlar›n saltanatlar›n›n bafllang›ç tarih-lerinin, alm›fl olduklar› unvanlar›n ve sanlar›n, dö-nemleri boyunca yapt›klar› ifllerin, kazand›klar› zafer-lerin ya da yenilgilerin kesin biçimde belirlenmesineyard›m eder.

6. Soyu tükenmifl bitki ve hayvanlar›n varl›klar›n›bildirir ve kan›tlar.

7. Sikkenin bas›m›nda kullan›lan madenin türünegöre o toplumun, o dönemdeki ekonomik durumu ko-nusunda ciddi ipuçlar› sa¤lar.

8. Yaz›l› tarihlerde anlat›lan olaylar›n kan›tlanma-s›na yard›m eder.

9. Sikkenin bas›ld›¤› dönemin dinsel inançlar› ko-nusunda bilgi verir.

10. Sikkeyi basan devletin egemenlik alanlar›n›ntespitinde ciddi delil niteli¤i tafl›r.

Türkiye’de nümismatik biliminin geliflimine bak›l-d›¤›nda; Abdüllatif Suphi Pafla (1818-1886), ilk Türknümismat› olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r.

Para koleksiyonculu¤u, dünyan›n özellikle çokgeliflmifl ülkelerinde (ABD, Kanada, ‹ngiltere gibi) ol-dukça yayg›nd›r. An›lan ülkelerdeki nümismatik der-neklerine veya örgütlerine çok say›da insan üyedir.Türkiye’de ise para koleksiyonculu¤u geliflmekteolan bir u¤raflt›r. Henüz yeteri düzeyde yayg›nl›k ka-zanmam›flt›r.

Kurtulufl Savafl›’n›n kazan›lmas›ndan sonra kuru-lan Türkiye Cumhuriyeti, madeni ilk paralar›n› 1924y›l›nda basm›flt›r.

Cumhuriyetin kuruluflundan 1970 y›l›na kadar ha-t›ra para olarak herhangi bir para ç›kar›lmas› söz ko-nusu olmam›flt›r.

Baflbakanl›k Hazine Müsteflarl›¤› ülke ekonomisi-nin geliflimine paralel olarak tedavüle gere¤i kadarmadeni para ç›kartmaya yetkilidir. Milli ve milletlera-ras› önemli tarihi, bilimsel, kültürel ve sanat olaylar›ile anmaya de¤er di¤er olay ve günleri belirtmek vemuhtelif alanlarda ün yapm›fl Türk büyüklerini anmakamac›yla ve Hükümetçe lüzum ve faydas› takdir edi-lecek di¤er sebep ve vesileler dolay›s›yla madeni ha-t›ra para da ç›kart›labilir.

Kaynak: www.darphane.gov.tr

ASLAN SAYFASIt

Bat› Karadeniz Bölgesinde Bolu ilinin ku-zeyinde Zonguldak ilinin güneyinde yeral›r.Yedigöller'e ad›n› veren yedi göl, vadi bo-yunca yer kaymalar› ve vadi önlerinin t›kan-mas›yla ortaya ç›kan çukurlardan meydanagelmifltir. Karadeniz suyunun yard›m›ylaoluflan heyelan gölleri, Sazl›göl, ‹ncegöl,Nazl›göl, Küçükgöl, Deringöl, Büyükgöl veSeringöl isimleri ile an›l›rlar.

Yedigöllerin hakim bitki örtüsü kay›na¤açlar›d›r. Ayr›ca mefle, gürgen, k›z›la-¤aç, karaçam, sar›çam, göknar, karaa¤aç,›hlamur ve porsuk gibi de¤iflik tür a¤açlarda görülmektedir.

Etkili koruma ile Park›n içerisinde ve ya-k›n çevresindeki sahalarda say›lar› artangeyik, karaca, ay›, yabani domuz, kurt, tilkive sincap türleri bulunmaktad›r.

Milli Parka ismini veren yedi göl flunlard›r:

■ Sazl›göl: Derelerden gelen malze-melerle büyük bir k›sm› dolan göldür. Gölünüst k›s›mlar›nda sazlar bulundu¤undan buismi alm›flt›r. ‹çerisinde gümüfl bal›¤› ve di-¤er alabal›k türleri bulunmaktad›r.

■ ‹ncegöl: ‹nce ve uzun olmas› ne-deni ile ‹ncegöl ismini alm›flt›r. 2 m. derin-lipe sahiptir. 1.036 m2 alana sahip olduk-ça küçük bir göldür. Milli parktaki bunga-lolar›n kenar›nda yer al›r. ‹çerisinde gü-müfl bal›k bulunmaktad›r.

Haz›rlayan:Levent KIRAN

YÖRELER‹M‹ZYÖRELER‹M‹Z

T‹MSAH SAYFASIA

■ Nazl›göl: Nazl›göl dip kaçaklar›nedeniyle su tutma gücünden yoksundur.Derinli¤i mevsimden mevsime 5 ile 10metre aras›nda de¤iflmektedir. Sular›n›nfazla oldu¤u ilkbahar aylar›nda büyüklü¤ü20.000 m2'yi geçmektedir. Gölde gökku-fla¤› alabal›¤› ve gümüfl bal›¤› bulun-maktad›r.

■ Kurugöl: Nazl›göl'ün hemenyan›nda bulunan Kurugöl, Nazl›göl'ünsular›n›n fazla oldu¤u Nisan-May›saylar›nda su ile dolan yaklafl›k 150 m2

alana sahip oldukça küçük bir göldür.Y›l›n büyük bir bölümünde su bulun-mad›¤›ndan Kurugöl olarak adland›-r›lmaktad›r.

■ Deringöl: Sportif avlanma-n›n yap›lmas› ve çevresinde gezipatikalar›n›n olmas› nedeniyle ziya-retçilerin dikkatini çeken bir göldür.Yer yer 10 metre derinli¤e sahipolan göl, bu nedenle Deringöl ismi-ni alm›flt›r. Gölde gökkufla¤› alaba-l›¤›, dere alas›, Abant Alas› gibi ba-l›klar bulunmaktad›r.

■ Büyükgöl: En büyük gölolup en derin yeri 16 metreyi bulur.Takvimlere konu olan ahflap köprü-sü, iki adet seyir iskelesi etraf›ndagezilmesini sa¤layan patikalar› vealabal›k av›na aç›lmas› ziyaretçilerinbüyük ilgisini çekmektedir. Her y›lsportif avlanmaya aç›lan bu göldeDere Alas›, Gökkufla¤› Alabal›¤›,Abant Alas›, Kadife Sazan› gibi bal›k-lar bulunmaktad›r.

■ Seringöl: Geçmiflte Gökkufla-¤› Alabal›¤›’n›n üretiminin devaml›l›¤›n›sa¤lamak amac› ile bu göl anaç bal›klar›nyetifltirilmesinde kullan›lm›flt›r. Ayr›ca ç›k›-fl›na yap›lan beton regületörlerle tahliyeolan su hidroelektrik santralinin çal›flmas›sa¤lanmaktad›r. Buradan ç›kan su, ayn›zamanda alabal›k üretme ve yetifltirme is-tasyonunun su ihtiyac›n› karfl›lamaktad›r.En derin yeri 2 metredir.

GERGEDAN SAYFASIU KAYNAK: http://e-gezi.net/wiki/index.php/Yedig%C3%B6ller

A⁄AÇKAKAN SAYFASI

Bu sözlere daha çok k›zarm›fl bizim çam a¤a-c›, “Ben de di¤er a¤açlar kadar uzun boylu ol-sayd›m bütün dünya ayaklar›m›n alt›na serilmiflolurdu, rüzgar esti¤inde di¤erleri gibi bafl›m› a¤›ra¤›r sallard›m. Dallar›m› dört bir yana serper, hertaraf› kaplard›m !” diye yak›n›r, ne güneflin kendi-sine verdi¤i ›fl›klardan, ne dallar›na konup tatl›na¤melerle orman› flenlendiren kufllardan zevkal›rm›fl.

Derken aradan bir kaç k›fl geçmifl, çam büyü-meye bafllam›fl, o hep “Ah biraz daha büyüsem,biraz daha büyüsem” der dururmufl...

Sonbaharda oduncular gelip kocamana¤açlar›n ço¤unu kesmifller. Küçük çam a¤ac›epey boy atm›fl bu arada. Sa¤›ndan, solundan iriiri a¤açlar›n büyük 盤l›klar kopararak devrildi¤inigörünce pek flafl›rm›fl, içi burkulmufl. Devrilena¤açlar›n dallar› kopar›l›yor, kabuklar› soyuluyor,parçalara ayr›l›yor, hiç tan›nmayacak hale geti-riliyorlarm›fl. Sonra oduncular bunlar› arabalaray›¤›p, çok uzaklara götürülüyorlarm›fl. Küçük çama¤ac› onlar›n nereye götürüldüklerini hep merakedermifl.

‹lkbaharda k›rlang›çlarla leylekler geldi¤indeonlara bu a¤açlar›n nereye götürüldüklerini sor-mufl. Leylek, “Ben onlara ne oldu¤unu biliyorum”demifl. “M›s›r’dan gelirken bir çok yeni gemi gör-düm. Direklerine yaklaflt›¤›mda çam kokusu gel-di burnuma. Senin söz etti¤in büyük çamlardanyap›lm›fl olacaklar.” demifl.

Bunun üzerine küçük çam “Ah keflke ben degemilere uzun direk olacak kadar boylansam dadenizlerde dolaflsam!” demifl.

Günefl ›fl›klar›yla küçük çam› okflam›fl, “Genç-li¤inin de¤erini bil! Canl›, hayat dolu gençli¤ininde¤erini bil !” demifl. Rüzgar küçük çam› öpüpokflam›fl, o da birfleyler anlatmaya çal›flm›fl amao anlamam›fl.

Y›lbafl›na do¤ru bir sürü oduncu gelmifl. Bu se-fer daha genç a¤açlar› kesmeye bafllam›fllar.

KÜÇÜK ÇAMIN HAYATI

AANNDDEERRSSEENN’’ddeenn

MasalMasal

Genifl, uzak bir orman›n ortas›nda birçok iria¤ac›n aras›nda küçük bir çam a¤ac› var-m›fl. Bu a¤aç boyunun küçüklü¤ünden hepyak›n›r, “Keflke ben de di¤erleri gibi uzun boy-lu olsayd›m” dermifl.

Bu a¤ac›n etraf›nda her gün kufllar ötüflür,rüzgarlar dolafl›r, günefl alt›n ›fl›klar›n› serper,çocuklar ormana bö¤ürtlen toplamaya gel-diklerinde yorulup çam›n alt›na otururlar, “Negüzel, ne küçük çam” derlermifl.

Yaln›z yapraklar›n› dallar›n› budam›yorlar-m›fl bunlar›n, oldu¤u gibi kamyonlara yükle-yip götürüyorlarm›fl. Bizim çam a¤ac› bunlarahasretle bakm›fl, bir yandan da merak edi-yormufl, niye genç a¤açlar› kesiyorlar diye.Sonunda serçelere sormufl.

“Biz biliyoruz” demifl serçeler. “Uçarken ev-lerin pencerelerinden gördük. Çok sayg› gös-teriyorlar bu a¤açlara. Evin en büyük odas›-n›n ortas›na yerlefltiriyorlar, üstlerine pamuklaryerlefltiriyorlar her yerini süslüyorlar..” demifl.

Küçük çam a¤ac› “Acaba bana da k›s-met olur mu böylesi bir fleref, keflke beni dekesip götürseler hemen“ diye iç geçirmifl.

Sonra bir gün dile¤i yerine gelmifl küçükçam›n. Odunculartekrar geldiklerin-de öyle insafs›zcaindirmifller ki balta-lar›n›, neye u¤rad›-¤›n› anlayamadan,ac› içinde yere y›-k›lm›fl küçük çama¤ac›.

Kendine geldi¤izaman genifl birevin avlusunday-m›fl. çevresinde bir-kaç adam dolafl›-yormufl. Bir tanesionu göstererek,“Bu tam istedi¤imizgibi bir a¤aç!” de-mifl. Sonra iyi giyim-li bir uflak gelip bü-yük ve iyi döflenmiflbir salona götür-müfl onu. Muhte-flem bir k›rm›z› hal›-n›n üzerine koy-mufllar. Bizimki neolacak acaba di-ye, korkudan titre-meye bafllam›fl. Derken bafllam›fllar bizima¤ac› süslemeye.

Dallar›n› renkli ka¤›tlar, yald›zl› armutlar, el-malar, küçük bebekler ve oyuncaklarla do-natm›fllar. En sonunda da tepesine kocamanalt›ndan bir y›ld›z ba¤lay›p, tavandaki halka-ya tutturmufllar. Böylesini ne görmüfl ne deduymufl çam a¤ac›. Sonra biri, ”Bu akflamayd›nlataca¤›z onu” demifl sevinçle.

A¤aç kendi kendine sormufl, “Ayd›nlatt›larvarsayal›m, sonra ne olacak. Ormandaki a¤açdostlar›m beni görmeye mi gelecek? Bütün k›flve yaz burada süslenmifl olarak m› duraca-¤›m?” diye bir çok fley düflünmüfl. Orman›n has-retiyle kabuklar› a¤r›maya bafllam›fl. Derken ka-p› aç›lm›fl, içeriye bir sürü çocuk doluflmufl. Hep-sinin gözleri a¤ac›n dallar›na dikilmifl, sanki s›ç-ray›p tepesine t›rmanmak ister gibi ifltahla onabak›yorlarm›fl. Derken büyükler girmifl salona.çocuklar nefleyle etraf›nda dans etmeye baflla-m›fllar. Herkes a¤ac›n üzerinden be¤endi¤i he-diyeyi çekip koparm›fl, hoyratça h›rpalamayabafllam›fllar dallar›. A¤aç dayanamam›fl, “Neyap›yor bunlar” demeye kalmam›fl, çocuklara

a¤ac›n dallar›n› kopar-ma izni verilmifl. çocuk-lar dallara sald›rmayabafllam›fllar. Üstündekimumlar düflmüfl dalla-r›n› yakm›fl, di¤erlerinide çocuklar çat›r çat›rkoparm›fllar... Sonun-da çocuklar yafll› biradam› çekip, “Masalisteriz, masal isteriz“ di-ye a¤ac›n alt›na oturt-mufllar...

Ertesi gün hizmetçi-ler gelip onu sürükleyesürükleye merdivenler-den ç›kar›p bir tavanaras›na götürmüfller.Ifl›k girecek bir tek pen-ceresi olmayan karan-l›k bir köfleye atm›fllaronu. A¤aç “Ne olacakflimdi ?” diye kara karadüflüne dursun, ara-dan günler, aylar geç-mifl ne arayan ne so-ran olmufl.

Sonra bir gün onuçat› aral›¤›ndan al›p bahçeye ç›karm›fllar.A¤aç, “Yaflas›n yaflayaca¤›m, yaflayaca¤›m”diye hayk›rm›fl. ‹çine bir umut dolmufl. çevresinebak›nm›fl, her yer yemyeflil ve çok güzelmifl. Oy-sa kendisi bak›lmayacak kadar çirkin bir hal-deymifl. Ormandaki güzel günlerini düflünmüfl,ac› ac› iç geçirmifl. Sonra bir uflak gelip onu par-çalam›fl ve tutuflturmufl. A¤aç derin derin inle-mifl. Sonunda da yan›p kül olmufl.

PEL‹KAN SAYFASI

DA⁄ KEÇ‹S‹ SAYFASI

G Ö N D E R D ‹ K L E R ‹ N ‹ Z

Orman ve do¤a ile ilgili fliirlerini ve resimlerini bizimle paylaflan arkadafllar›m›z›n eserlerini yay›nl›yoruz. Haydi sizin de resimlerinizi bekliyoruz...

GöksuÇITLAK

Etimesgut ‹stiklal‹lkö¤retim Okulu

1. S›n›f›ANKARA

ZeynepTUNCER

Gülen MüharremPako¤lu

‹lkö¤retim Okulu3-B S›n›f›ANKARA

KAYIN SAYFASI

Nazl› S›laKOfiUMCUYörük Ali Efe

‹lkö¤retim Okulu1-A S›n›f›

AYDIN

Eylül D‹NÇGülen Müharrem

Pako¤lu‹lkö¤retim Okulu

3-B S›n›f›ANKARA

G Ö N D E R D ‹ K L E R ‹ N ‹ Z

MANTAR SAYFASI

G Ö N D E R D ‹ K L E R ‹ N ‹ Z

Bir zamanlar burada,Güzel a¤açlar yaflard›,Kufllar nefleyle uçar,Mis gibi çiçekler açard›.

Neredeler flimdi Güzel Sincap?Hepsini insanlar m› yapt›?

Bir zamanlar burada,Sular tertemiz akard›,Çocuklar top oynar,Tavflanyar koflup z›plerd›.

Neredeler flimdi Güzel Sincap?Hepsini insanlar m› yapt›?

Enes DURMUfiP›narbafl› ‹.Ö.O. 3-A Kastamonu

GÜZEL S‹NCAP

Ayfle Nurbanu KOÇ

Cumhuriyet‹lkö¤retim Okulu

4-A S›n›f›Mengen/BOLU

ÇAM SAYFASIi

G Ö N D E R D ‹ K L E R ‹ N ‹ Z

Bir varm›fl bir yokmufl, evvel zaman içinde kalbur sa-man içinde büyük bir flehirde Hazal ad›nda bir k›z yaflar-m›fl. Hazal çok iyi kalpli ve sevimli bir k›zm›fl. En çok da or-man›, a¤açlar›, hayvanlar› ve kufllar› severmifl. Okullar tatiloldu¤unda babas› Hazal'› köylerine götürmüfl. Hazal, köyüilk kez görüyormufl, önce çok flafl›rm›fl. Köy çok sessiz vegüzelmifl. Tertemiz sular, yemyeflil çay›rlar varm›fl köylerin-de. ‹nsanlar, flehirde yaflayanlardan daha sa¤l›kl› ve mutlugörünüyormufl. Babas› Hazal'›, kendi küçük bir çocukkengitti¤i köyün küçük orman›na götürmüfl. Ulu a¤açlar gök-yüzüne do¤ru uzan›yor, kufllar c›v›l c›v›l ötüflüyormufl. Ha-zal flehirde pek orman görmedi¤i için önce çok flafl›rm›fl.Asl›nda orman çok büyük de¤ilmifl, hatta küçükmüfl bile.Zaten ad› da köylüler aras›nda "Küçük Orman"m›fl. Kim bi-lir belki de bir zamanlar büyük bir ormanm›fl da sonradanböyle küçülmüfl. Ama köylüler, ormanc›lar›n izin verdi¤i öl-çüde ormandan yararlan›yor ve ormanlar›na hiç zarar ver-miyorlarm›fl. Hazal küçük ormandan ve yemyeflil a¤açlar-dan çok etkilenmifl. Babasma orman›n ad›n› “Yeflil Or-man" diye de¤ifltirdi¤ini söylemifl.

Baba k›z köyde çok mutlu olmufllar ama geriye dönüfl vakti çabuk gelmifl. Arkadafllar›na köylerini veoradaki küçük, yeflil orman› anlatmak için içinde dayan›lmaz bir sevinç ve sab›rs›zl›k duyuyormufl. Ha-zal, babas›na art›k her yaz tatilinde köye gitmek istedi¤ini söylemifl. Çünkü o küçük yeflil orman›n, art›konun arkadafl› oldu¤unu, onunla birlikte büyüyen a¤açlar›n›n, yolunu gözledi¤ini biliyormufl.

YEfi‹L ORMAN

NeslihanfiAH‹N

Pazarköy fi.H.K.‹lkö¤retim Okulu

2-A S›n›f›Yenice

ÇANAKKALE

HazalKAZANCI

Gülen MüharremPako¤lu

‹lkö¤retim Okulu3-B S›n›f›ANKARA

G Ö N D E R D ‹ K L E R ‹ N ‹ Z

Nevruz demek bahar demek,Bahar demek çiçek demek,Çiçek demek mutluluk demek,Nevruz bayram›nda hepsi.

Kufllar›n uçmas›,Çiçeklerin açmas›,Çocuklar›n koflmas›,Nevruz bayram›nda hepsi.

Ayça GURBETO⁄LUNihat Sami Banarl› ‹lkö¤retim Okulu

NEVRUZ BAYRAMI

Ayfle GURBETO⁄LU

Nihat Sami Banarl›

‹lkö¤retim Okulu

Dün diktim seni topra¤aBereket ver diyeSulad›m seni, büyü kocaman ol diye.

Her gün bir çiçek açard›n,Sonra meyve.Çocuklar ve kufllar yerdi meyvelerini.

Art›k yaflland›n, her yan›n beton evle kapl›,S›k›ld›n buradan biliyorum,Yar›n bir gün kesileceksin.

Art›k yapraklar›n rüzgarla birlikte de¤meyecek yüzüme.Gelmeyecek çocuklar, kufllar meyve yemeye,Bilmiyorum, k›zacaks›n bana ama baflkaçarem yok.

Özge ÖZDENGördes Befleylül ‹lkö¤retim Okulu4-A S›n›f› MAN‹SA

A⁄ACIM

MAYMUN SAYFASIm

KANGURU SAYFASIK

B‹LMECE - BULMACA

Afla¤›daki Türkiye’nin Ova ve Platolar›n› bulmacam›zda yukardan afla¤›ya,afla¤›dan yukar›ya, soldan sa¤a, sa¤dan sola ve her iki yönde çapraz olarakbulal›m. Do¤ru çözen ilk befl kifliye sürpriz bir arma¤an›m›z var. Haydi kolaygelsin.

Bat› Anadolu Bölgesi ve K›y›lardaki Ovalar: 1- Büyük Menderes 2-Küçük Menderes 3-Çukurova4- Gediz 5- Tire 6- Eflen 7- Bafra 8- Çarflamba 9- Meriç 10- Sakarya 11- Zile 12- Ula 13- ‹negöl 14- Bursa

15- Simav 16- fiuhut 17- Tavas 18- Gönen. ‹ç Anadolu ve Karadeniz Bölgesi'ndeki Ovalar:19- Kulu 20- Haymana 21- Sapanca 22- Cihanbeyli 23- Yaz›l›kaya 24- Akflehir 25- Eber 26- Konya

27- Erbaa 28- Çubuk 29- Obruk 30- Çerkefl 31- Bolu 32-Bozok 33- Akova Do¤u Anadolu ve GüneyDo¤u Anadolu Bölgesi'ndeki Ovalar: 34 -Ardahan 35-Amik 36-Kars 37-Uluova 38-I¤d›r 39-Horasan

40- Mufl 41- Erzurum 42- Göle 43- Ceylanp›nar

Kitap Ödüllü Bulmaca Haz›rlayan: Hülya fi‹MfiEK

TÜRK‹YE’N‹N OVA VE PLATOLARI

S‹NCAP ORMAN ÇOCUK DERG‹S‹’nin OGM ad›na Sahibi: Abdullah BÜBER

Sorumlu Yay›n Yönetmeni: Hüseyin Sop ● Yazar-Çizer Ekibi: Sait K›ran, fiener Fak›o¤lu,

Hülya fiimflek, Levent K›ran, Mertcan Aytemiz, Hasan U. Ünverdi ● Bu dergi iki ayda bir Orman GenelMüdürlü¤ü'nce Bas›n ve Ahlak Yasas›na uygun olarak yay›nlanmaktad›r.

● Grafik Organizasyon: Esta Tan›t›m Ltd. (0312) 212 06 96● Bask›: Orman Genel Müdürlü¤ü Matbaas›

● Haberleflme Adresi: Orman Genel Müdürlü¤ü, E¤itim Dairesi Baflkanl›¤› 1 No’lu Bina 06560 Gazi / ANKARA Tel: (0312) 296 41 33 - 296 41 34 Faks: (0312) 296 41 36

● E-Posta Adresimiz: sincap@ogm.gov.tr (fiiirler, öykü ve an›lar bu adrese gönderilsin)

‹nternet adresimiz:www.ogm.gov.tr

S‹NCAP DERG‹S‹N‹ OKUYUN.. OKUTUN.. ABONE OLUN.. SAH‹P ÇIKIN...NASIL ABONE OLUNACAK ?Orman Genel Müdürlü¤ü’nün T.C. Ziraat Bankas› Atatürk Orman Çiftli¤i fiubesindeki 6288169-5001No’lu hesab›nay›ll›k abonelik bedeli olan 5 YTL. yat›r›lacak, banka dekontu ile birlikte abonenin aç›k adresi afla¤›daki adrese gönderilecektir.

ADRES:Orman Genel Müdürlü¤ü, E¤itim Dairesi Baflkanl›¤›, 1 no’lu Bina 06560 Gazi/Ankara

Dikkat !Arkadafllar›m›z›n ço¤u Sincap Dergisi'nde sorulan

bilmece ve bulmacalar› cevaplamak için derginin

o sayfas›n› keserek bize gönderiyorlar.

Sak›n ha !Daha önceki say›lar›m›zda belirtmifltik. Derginizi

y›rtmay›n, parçalamay›n. Bize gönderece¤iniz

sayfan›n›n fotokopisini çekin ve cevaplar›n›z› onun

üzerinde belirtin. Dergi sayfas›n› keserek bize

gönderen arkadafllar›m›z, cevab› do¤ru bilseler

dahi hediyelerini alamazlar...

Kas›

m-A

ral›k

200

8 Sa

y›s›

ndak

iBu

lmac

an›n

Cev

ab›