Filipino 6 DLP 52 - Mga Pang-uri at Ang Kanilang Kayarian

7/24/2019 Filipino 6 DLP 52 - Mga Pang-uri at Ang Kanilang Kayarian

1/11

Module 52

6666

FilipinoMga Pang-uri at ang kanilang Kayarian

A DepEd-BEAM Distance Learning Program supported by the Australian Agency for International Development


2/11

Binabati kita ng magandang araw. Maragdagan na naman angiyong kaalaman ngayon. Ipagpatuloy mo ang kasipagan sa

pagsagot ng lahat ng mga aralin.

Ang tao, bagay , lugar o pangyayari ay kailangang ilarawan.

Sa araling ito malalaman mo kung anu-ano ang mga salitang

naglalarawan sa tao,bagay, hayop, lugar at pangyayari.

Dito rin nasusuri ang kayarian ng pang-uri; payak, maylapi,

inuulit at tambalan.

Piliin ang tamang sagot. Titik lamang ang isulat sa sagutang

papel.

1.Tahimik ang buhay sa bukid. Anong kayarian ng pang-uri

ang ginamit?

a. inuulit b. maylapi c. payak

2.Malawak at luntian ang bakuran sa aming paaralan. Ang may

salungguhit ay nasa kayariang_____________.

a. inuulit b. maylapi c. tambalan

Subukin Natin

Sa Mag-aaral

Mga Dapat Matutuhan


3/11

3.Masayang-masaya ang mga panauhin sa kanilang pook na

pinapasyalan. Ang may salungguhit ay nasa

kayariang__________.

a. inuulit b. tambalan c. payak

4.Binigyan siya kahapon ng hugis-pusong laruan. Anong

kayarian ang ginamit sa may salungguhit na pang-uri?

a.payak b. tambalan c. maylapi

5.Sagana sa sariwang gulay ang kapaligiran nila. Ang

kayariang ginamit ay______________.

a.payak b. tambalan c. Inuulit

Anong iskor mo?

Nakakita ka na ba ng isang balon? Ano ba ang hugis ng

nakita mong balon? Basahin ang usapan ng mga bata.

Pag-aralan Natin


4/11

Isinama ni Eddie ang mga kaibigan sa bukid ng kanyang lolo

at lola. Nakita nila ang isang hugis-pusong balon na may malinis at

malamig na tubig.

Mahiwaga ang balong iyan, wika ni Eddie. Iyan daw ang

nagbibigay ng magagandang kapalaran sa mga humihiling.Siyanga? Paano ang paghiling? Maaari rin ba kaming

humiling? usisa ni Charito.

Aba, siyempre naman, sagot ni Eddie. Kumuha kayo ng

tigtatlong maliit na bato. Pumikit kayo, ihulog ang maliit na bato

kasabay ng inyong paghiling.

Nagsikuha sila ng maliliit na bato.

Ako ang unang hihiling, sabi ni Annie.

Balong mahiwaga! Balong malalim!

Pakinggan mo ang aking hiling;Sana sa paglaki ko, maging doktorang ubod-galing

Upang lahat ng maysakit ay gumaling.

Palakpakan ang magkakaibigan.

Ako naman ang hihiling, sabi ni Edward.

Balong mahiwaga! Balong malalim!

Pakinggan din sana ang aking hiling;

Sana magkaroon din ako ng ganitong looban

Malawak, luntian, at sagana sa halaman.

Natanaw ni Eddie ang lola niya. Dala na ang kanilang tanghalian.

Matagal pang mangyari ang mga hiling ninyo. Ako naman

ang inyong pakinggan, sabi ni Eddie.

Balong malalim, tubig na malinaw!

Ang aking hiling iyong pakinggan;

Sana kami ay pagkalooban ng mainit-init at masarap-sarap na

pananghalian.

At narinig nila si Lola.

O, mga bata, halina kayo, ang anyaya ni Lola sa mga bata.Nakita na ninyo. Ibinigay agad ang hiling ko, ang

natatawang sabi ni Eddie. Masayang nagsalu-salo ang lahat sa payak

ngunit masarap na pagkain.


5/11

Nagustuhan nyo ba ang kwento? Masasagot mo kaya ang

mga tanong?

1.Anong hugis ng balong nakita ng mga bata?

2.Anong uring looban ang hinihiling ni Edward?

Tingnan mo kung ganito ba ang sagot mo;

1.Ang nakitang balon ng mga bata ay hugis-puso.

2.Hinihiling ni Edward ang loobang malawak, luntian at

sagana.

Tama ba ang sagot mo? Kung mali itama mo ang iyong sagot

at pag-aralan mo ito :Ang mga salitang may salungguhit ay naglalarawan o mga

pang-uri. Sa paglalarawan ay may apat na kayarian o pagbubuo. Ang

mga ito ay :

1.Payak - pang-uring binubuo ng salitang-ugat o likas na salita

lamang.

Halimbawa: Ang gusto ni Edward na looban ay sagana sahalaman.Ang palda ng bata ay dilaw.

2.Maylapi - Binubuo ng salitang-ugat na may panlapi ang

salitang naglalarawan o pang-uri.

Malawak at luntian ang isa sa mga hinihiling ng mga bata.

Ang may salungguhit ay mga panlapi at ang may bilog ay

mga salitang-ugat.

3.Inuulit - Pang-uring may pag-uulit ng salitang-ugat. Maaaring

ganap o di-ganap ang pag-uulit.


6/11

Pag-uulit na ganap

Sa dinaanan naming bahay ay nakatambak ang putul-

putol na kahoy.

Kaawa-awa ang matandang nakatulog sa bangketa.

Pag-uulit na di ganap

Ang bagong pitas na rambutan ay matatamis.

Ang itinanim noong nakaraang taon ay malalaki na.

4. Tambalan - pang-uring binubuo ng dalawang salitang

magkaiba ang kahulugan na pinag-iisa.

Biglang-yaman ang magkakapatid dahil sa ipinamanang

kayamanan ng magulang.

Nadatnan nila sa ospital na agaw-buhay ang nasagasaang bata.

Suriin sa ibaba ang mga salitang naglalarawan at isulat sa

patlang ayon sa kayarian nito :

lakad-pagong hinog tuwang-tuwa lantamakatao sariwa patay-gutom palatawa

dilang-anghel puting-puti payat maliit-liit

Gawin Natin


7/11

PAYAK MAYLAPI INUULIT TAMBALAN

_________ __________ ________ ____________

_________ __________ ________ ____________

_________ __________ ________ ____________

Isulat ang iskor sa patlang _______.

Isulat sa sagutang papel ang angkop na pang-uri ayon sa

kayarian. Isulat ang titik ng tamang sagot.

1.Ang hanging __________ ay pamawi sa init.

a.malamig b. malakas c. mabaho

2.Magandang pagmasdan ang________ buhok ni Gillie

a.along b. alun-along c. Maalong

3. _________ ang dala niyang cakesa kaarawan ng Lola niya.

a. Hugis-kandila b. Hugis-puso c. Hugis-paikot

4. Palabati at palangiti si Myllen. ________ siyang bata.

a. Mataray b. Malambing c. Mabagsik5. Nakakainis ang batang_______.

a. mabait b. masipag c. tamad

Mga Dagdag na Gawain


8/11

Ang pang-uri o salitang naglalarawan ay may apat na

kayarian :

1.Payak Ito ay pang-uring binubuo ng likas na salita

lamang o salitang walang lapi.

Halimbawa :

pula busog dilat likas putla

payat sariwa hinog sagana lamig

2. Maylapi Ito ay pang-uring binubuo ng salitang-ugat

na may panlapi.

Halimbawa :

makatulad makatao

palaiyak luntian

masarap maagapa

palangiti mahalimuyak

3. Inuulit Ito ay pang-uring may pag-uulit ng salitang-

ugat o salitang maylapi. Maaaring ganap o di-

ganap ang pag-uulit.

Tandaan Natin


9/11

Ganap na pag-uulit Di-ganap na pag-uulit

hilung-hilo malalagim

mapulang-mapula matataas

gulung-gulo magagalinglitung-lito maliliit

4.Tambalan- pang-uring binubuo ng dalawang salitang

pinag-iisa.

Halimbawa:

hubog-kandila boses-ipis

lakad-pagong batang-lansangan

ngiting-aso halik-Hudas

dilang-anghel patay-gutom

buong-puso agaw-buhay

biglang-yaman takaw-tulog

Isulat sa sagutang papel ang pang-uri at isulat ang kayarian

nito.

_____________1. Mababait ang mga manlalarong kasama nila.

_____________2. Tuwang-tuwa ang mga magulang sa pagtatapos ng

kanilang anak.

_____________3. Minamahal ni Clark nang buong-puso ang kanyang

mga patay-gutom na mga kapitbahay._____________4. Masaya silang nagsibalik sa kanilang maliit na

bahay.

_____________5. Ang kanilang mga ugali ay parang laking-lansangan.

Anong iskor mo?

Sariling Pagsusulit


10/11

Isulat sa sagutang papel ang titik ng tamang sagot.

1.Bago ang kurtina sa kabilang silid. Aling salita ang nasa

payak na kayarian?

a.Bago b. kurtina c. silid

2.Malinaw ang kanyang mga mata. Ang may salungguhit ay

nasa kayariang ________________.

a.payak b. maylapi c. tambalan

3.Kahit agaw-buhay na ay nakausap pa rin niya ang

1 2

kanyang ama.

3

Alin ang pang-uring tambalan sa pangungusap?

a.1 b. 2 c. 3

4.Magandang-maganda ang suot niyang damit. Ang may

salungguhit ay nasa kayariang__________.

a. tambalan b. inuulit c. payak

5.Dala-dalawa ang mga basket na nilagyan ng mga prutas.

Alin sa pangungusap ang nasa kayariang inuulit?

a.basket b. Dala-dalawa c. prutas

Pagyamanin Natin


11/11

Subukin natin

1.c

2.b

3.a

4.b

5.a

Gawin natin

PAYAK MAYLAPI INUULIT TAMBALAN

hinog makatao puting-puti dilang-anghel

sariwa lanta tuwang-tuwa patay-gutom

payat palatawa maliit-liit lakad-pagong

lanta

Mga Dagdag na Gawain

1.a

2.b

3.b

4.b

5.c

Sariling Pagsusulit Pagyamanin Natin

1.

mababait-------inuulit (di-ganap) 1. a2. tuwang-tuwa------inuulit 2. a

3.patay-gutom--------tambalan 3. a

4.maliit------maylapi 4. b

5. laking-lansangan-------tambalan 5. b

Gabay sa Pagwawasto

Documents

Filipino 6 DLP 52 - Mga Pang-uri at Ang Kanilang Kayarian