final report-ASSIST ปก - Prince of Songkla University...1 ท มาของโครงการ ASSIST เป นค าย อของ Alcohol, Smoking, and Substance Involvement

2014

หนวยระบาดวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

สาวตร อษณางคกรชย

นพพร ตนตรงส

[แบบคดกรอง ASSIST ฉบบภาษาไทย] เอกสารรวบรวมแบบคดกรอง ASSIST ทกฉบบทมการแปล/พฒนาเปนภาษาไทยจากตนฉบบภาษาองกฤษขององคการอนามยโลก

รวมทงผลการดาเนนงานทเกยวของกบการพฒนาเครองมอ ASSIST ฉบบภาษาไทย วธการบาบดอยางยอทใชตอเนองกบการคดกรอง

ดวย ASSIST รวมทงคมอการใช สออปกรณ หรอเอกสารอนๆ ทเกยวของ

ชอโครงการ แบบคดกรอง ASSIST ฉบบภาษาไทย และการบาบดแบบยอ

คณะทางาน รองศาสตราจารย แพทยหญง ดร.สาวตร อษณางคกรชย

หนวยระบาดวทยา คณะแพทยศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร

อาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา 90110

นายแพทย นพพร ตนตรงส

โรงพยาบาลจตเวชสงขลาราชนครนทร

อาเภอเมอง จงหวดสงขลา 90110

สนบสนนโดย แผนงานวชาการสารเสพตดชมชน (ผรส.) สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

สญญา/ขอตกลงฯ เลขท 56-0 8 -01 1 รหสโครงการ 56-01 7

พมพเมอ พฤศจกายน 2557

1

ทมาของโครงการ

ASSIST เปนคายอของ Alcohol, Smoking, and Substance Involvement Screening Test หรอแบบคดกรองประสบการณในการ

ใชยาสบ สรา และสารเสพตดตวอนๆ เชน กญชา โคเคน ยาบา ยากลอมประสาท ยาหลอนประสาท สารระเหย ฝนและยาอนๆ ASSIST

เปนเครองมอคดกรองแบบสนทไดรบการพฒนาขนมาโดยองคการอนามยโลก และทมงานนกวจยจากนานาประเทศ (World Health

Organization, 2009) เพอใชเปนวธการอยางงายในการตรวจคดกรองการดมสรา สบบหร และใชสารเสพตดอนๆ ทออกฤทธตอจต

ประสาท (psychoactive substances) ไดแก ผลตภณฑยาสบ เครองดมแอลกอฮอล กญชา โคเคน ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตา

มน ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ สารระเหย ยาหลอนประสาท สารกลมฝน และสารเสพตดอนๆ สาหรบในประเทศไทย เนองจาก

กระทอมและสารผสมจากนาตมใบกระทอม (เชน สคณรอย) เปนสารเสพตดทมผใชมากทสด ในแบบคดกรอง ASSIST ฉบบภาษาไทย

จงไดบรรจคาถามเกยวกบการใชพชกระทอมและสารผสมนาตมใบกระทอมลงไปดวย (สาวตร อษณางคกรชย และคณะ., 2554a;

สาวตร อษณางคกรชย และคณะ., 2554b)

ในประเทศไทย แผนงานวชาการสารเสพตดชมชน สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพไดสนบสนนใหมการดาเนนงาน

โครงการพฒนาเครองมอและระบบคดกรองและบาบดอยางยอโดยใช ASSIST ในป 2554 ถง 2556 งานดงกลาวประกอบดวย การวจย

และพฒนาแบบ action research เพอพฒนางานบรการคดกรองและบาบดอยางยอฯในโรงพยาบาลชมชนและโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตาบล ในจงหวดสงขลาและขอนแกน (Assanangkornchai et al., 2013; Assanangkornchai et al., 2014; สาวตร อษณางค

กรชย, 2556) การวจยแบบทดลองทางคลนกเพอทดสอบประสทธผล และอรรถประโยชนของการบาบดอยางยอองตามผล ASSIST ใน

สถานบรการระดบปฐมภม ในจงหวดสงขลา และปตตาน (Nima and Assanangkornchai, 2013a; Nima and Assanangkornchai,

2013b) และการวจยแบบทดลองทางคลนกเพอทดสอบประสทธผลของการบาบดอยางยอรวมกบการสนบสนนครอบครวองตามผลของ

Brief-ASSIST ในผปวยโรคจตเภทระยะแรกในโรงพยาบาลจตเวชและโรงพยาบาลทวไป ในจงหวดสงขลา และสตล (Tantirungsi and

Assanangkornchai, 2014) นอกจากนยงมการนาเครองมอ ASSIST และวธบาบดอยางยอองตามผล ASSIST มาใชในการพฒนา

บคลากรในหนวยงานคมประพฤตและระบบยตธรรมทตองทางานเกยวของกบผตองคดหรอผถกคมขงทใชสารเสพตดอกดวย และมการ

พฒนาเกมสและสอใหความรโดยองตามขอมลในแบบคดกรอง ASSIST ซงงานสวนตางๆ ทกลาวมาทงหมดไดดาเนนการตอเนองมาจน

ปจจบน

ในขณะททางประเทศไทยไดมการพฒนางานทเกยวกบ ASSIST มาตลอดนน นกวจยนานาชาตขององคการอนามยโลกกไมไดหยดยงการ

พฒนาเกยวกบ ASSIST เชนกน โดยไดพฒนาเครองมอและสอความรเกยวกบ ASSIST ออกมาอกหลายรายการ เชน ASSIST ฉบบยอ

มาก (ASSIST-Lite, ultra-rapid ASSIST) (Ali et al. 2013), ASSIST-Y หรอฉบบเดกและเยาวชน และ e-ASSIST หรอฉบบอเลคโทร

นก (Drug and Alcohol Services South Australia (DASSA), 2012) เปนตน

ดงนนเพอใหเกดความตอเนองในการพฒนางานทเกยวกบ ASSIST เพอใหเกดประโยชนในการพฒนางานดแลรกษาผใชสารเสพตดทงใน

และนอกระบบสาธารณสขในประเทศไทย คณะทางานจงไดดาเนนงานเพอพฒนาและตดตามความกาวหนาทางวชาการเกยวกบ

เครองมอคดกรอง วธการบาบดอยางยอ และสอความรทเกยวของกบ ASSIST ตอมา

2

วตถประสงคของรายงาน

รายงานฉบบนมวตถประสงคใหเปนเอกสารทรวบรวมแบบคดกรอง ASSIST ทกฉบบทมการแปล/พฒนาเปนภาษาไทยจากตนฉบบ

ภาษาองกฤษขององคการอนามยโลกรวมทงผลการดาเนนงานทเกยวของกบการพฒนาเครองมอ ASSIST ฉบบภาษาไทย วธการบาบด

อยางยอทใชตอเนองกบการคดกรองดวย ASSIST รวมทงคมอการใช สออปกรณ หรอเอกสารอนๆ ทเกยวของ

เครองมอฉบบภาษาไทยเหลานไดเผยแพรสสาธารณะแลว ผสนใจตองการนาเครองมอฉบบใดไปใชประโยชน สามารถคดลอกไปจาก

รายงานน หรอดาวนโหลดไฟลจากเวบไซดของแผนงานวชาการสารเสพตดชมชนได แตโปรดกรณาอางองแหลงทมาอยางเหมาะสมดวย

เนอหาของรายงาน

รายงานนประกอบดวย เครองมอคดกรอง ASSIST ทกฉบบทไดรบการแปล/พฒนาเปนภาษาไทย

1. แบบคดกรอง ASSIST v3.1 (ฉบบเตม) พรอมบตรรายงานขอมลสะทอนกลบ

2. ASSIST-Y มสองฉบบสาหรบใชกบเดกอาย 10-14 ป และเยาวชนอาย 15-17 ป มขอคาถามทดดแปลงมาจาก ASSIST ฉบบ

เตม โดยตดคาถามบางขอทไมเกยวกบเดกหรอเยาวชนออกไป เชน คาถามเรองการใชสารเสพตดแบบฉด และเปลยนขอความ

บางขอ เพอใหเหมาะสมสาหรบเดกและเยาวชน (Drug and Alcohol Services South Australia (DASSA), 2012)

3. Brief-ASSIST หรอ ASSIST ฉบบยอ ซงมสองฉบบใหเลอกใช ไดแก Brief-ASSISTTAM สาหรบใชในประชากรทมความชกของ

การใชยาบาสง และ ASSISTTAC สาหรบใชในประชากรทมความชกของการใชกญชาสง (Drug and Alcohol Services South

Australia (DASSA), 2012)

4. ASSIST-Lite (Ultra-rapid ASSIST) ซงเปน ASSIST ฉบบยอมาก เหลอเพยง 2-4 คาถามสาหรบสารเสพตดแตละชนด ทาให

สามารถใชคดกรองปญหาการดมสราและใชสารเสพตดทกชนดไดอยางรวดเรว โดยทยงคงความไวและความแมนยาใกลเคยงกบ

ASSIST ฉบบเตม (Ali et al., 2013)

5. EASSIST หรอ ASSIST ฉบบอเลกทรอนกส เปนแบบสอบถาม ASSIST ฉบบเตมทพฒนาลงในโปรแกรมคอมพวเตอร เพอใหผใช

สามารถอานคาถาม เลอกคาตอบและคดคะแนนไดสะดวก และมบตรคาตอบพรอมแบบใหขอมลสะทอนกลบปรากฎขนมา

หนาจอ (Drug and Alcohol Services South Australia (DASSA), 2012)

6. ตวอยางการบาบดแบบยอตามแนวทางของ ASSIST

7. แผนวดทศนแสดงตวอยางการสมภาษณตามแบบคดกรอง ASSIST v3.1 (ฉบบเตม)

8. แผนวดทศนบรรจ แบบคดกรอง e-ASSIST

9. แผนวดทศนบรรจ CAI สาหรบประกอบการบาบดแบบยอตามแนวทาง ASSIST รวมกบการแนะนาครอบครว สาหรบผปวยโรค

จตเภททมปญหาการใชสารเสพตด

3

ASSIST ฉบบเตม

(ASSIST V 3.1)

4

แบบคดกรอง WHO ASSIST V3.1 ฉบบภาษาไทย ชอผรกษา คลนก/โรงพยาบาล

เลขประจาตวผปวยหรอชอ วนท

บทนา (โปรดอานใหผปวยฟง) คาถามตอไปนเกยวกบประสบการณของคณในการใชแอลกอฮอล ผลตภณฑยาสบและสารเสพตดชนดอนๆ ตลอดชวตของคณและภายในสาม

เดอนทผานมา สารเหลานอาจจะใชโดยการสบ กลน นด สดดม ฉดหรอกนเปนยาเมดกได (แสดงบตรยา)

คณอาจไดรบสารเหลานบางตวโดยแพทยสงให (เชน แอมเฟตามน ยากลอมประสาท ยาแกปวด) ในการสมภาษณครงน เราจะไมบนทกยาตางๆทคณไดรบจากแพทย อยางไรกตาม ถาคณใชยาเหลานดวยเหตผลอนๆ ทนอกเหนอจากทแพทยสง หรอใชบอยกวาหรอขนาดมากกวาทแพทยสง กรณาบอกใหผม/ดฉนทราบดวย

เนองจากเราสนใจเกยวกบการใชสารผดกฎหมายของคณ โปรดมนใจวา เราจะเกบขอมลทเกยวกบการใชสารเหลานของคณเปนความลบทสด

หมายเหต: กอนถามคาถาม ใหสง ASSIST Response Card แกผปวย

คาถามท 1 (โปรดกาคาตอบในชองของสารแตละตว)

ในชวตของคณ คณเคยใชสารตอไปนหรอไม (นอกเหนอจากการใชทางการแพทยเทานน)

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) ไมเคย เคย

b. เครองดมแอลกอฮอล (เบยร ไวน เหลา) ไมเคย เคย

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นากญชา ฯลฯ) ไมเคย เคย

d. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ สปด ยาลดความอวน ฯลฯ) ไมเคย เคย

e. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) ไมเคย เคย

f. ใบกระทอม ไมเคย เคย

g. สารผสมนาตมใบกระทอม (สคณรอย แปดคณรอย วนทคอล ฯลฯ) ไมเคย เคย

h. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอน ฯลฯ) ไมเคย เคย

i. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ (วาเลยม โรฮปนอล ดอมกม มาโน โซแลม ฯลฯ) ไมเคย เคย

j. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ) ไมเคย เคย

k. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) ไมเคย เคย

l. สารอน ๆ ระบ............................................................... ไมเคย เคย

ถามเจาะลงไปถาคาตอบทกขอเปนลบ: “ไมเคยเลยแมกระทงตอนทคณยงเรยนหนงสออยหรอ”

ถาตอบ “ไมเคย” ทกขอ จบการสมภาษณ ถาตอบ “เคย” ขอใดขอหนง ถามคาถามท 2 ตอ สาหรบสารแตละตวทเคยใช

5

คาถามท 2

ในสามเดอนทผานมา คณใชสารทคณกลาวถงบอยเพยงไร (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ)

ไมเคย 1-2 ครง

ทกเดอน

ทก สปดาห

เกอบทกวน

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) 0 2 3 4 6

b. เครองดมแอลกอฮอล (เบยร ไวน เหลา) 0 2 3 4 6

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นากญชา ฯลฯ) 0 2 3 4 6

d. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ สปด ฯลฯ) 0 2 3 4 6

e. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) 0 2 3 4 6

f. ใบกระทอม 0 2 3 4 6

g. สารผสมนาตมใบกระทอม (สคณรอย แปดคณรอย วนทคอล ฯลฯ) 0 2 3 4 6

h. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอน ฯลฯ) 0 2 3 4 6

i. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ (วาเลยม ดอมกม มาโน โซแลม ฯลฯ) 0 2 3 4 6

j. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ) 0 2 3 4 6

k. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) 0 2 3 4 6

l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 2 3 4 6

ถาตอบ “ไมเคย” ใชสารทกตวในคาถามท 2 ใหขามไปคาถามท 6

ถาเคยใชสารตวใดตวหนงในสามเดอนทผานมา ใหถามคาถามท 3, 4 & 5 สาหรบสารแตละตวทเคยใชตอไป คาถามท 3

ในสามเดอนทผานมา คณเคยรสกอยากอยางรนแรง ทจะใชสาร... บอยเพยงไร (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ)


ทกเดอน














l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 3 4 5 6

6


ในสามเดอนทผานมา การใชสาร... (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ) ทาใหเกดปญหาทางสขภาพ ครอบครว สงคม กฎหมาย หรอการเงนกบคณบอยเพยงไร


ทกเดอน














l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 4 5 6 7


ในสามเดอนทผานมา คณไมสามารถทากจกรรมทคณควรจะทาไดตามปกตเนองจากคณใชสาร... (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ) บอยเพยงไร


ทกเดอน



a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ)











l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 5 6 7 8

7

ถามคาถามท 6 & 7 สาหรบสารทกตวทเคยใช (สารทตอบวาเคยใชในคาถามท 1) คาถามท 6

เพอนฝง ญาต หรอคนอนเคยแสดงความหวงใยหรอตกเตอนคณเกยวกบการใชสาร (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ) ของคณหรอไม

ไมเคย เคย, ภายใน 3เดอนน

เคย, กอน 3 เดอนน

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) 0 6 3

b. เครองดมแอลกอฮอล (เบยร ไวน เหลา) 0 6 3

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นากญชา ฯลฯ) 0 6 3

d. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ สปด ยาลดความอวน ฯลฯ) 0 6 3

e. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) 0 6 3

f. ใบกระทอม 0 6 3

g. สารผสมนาตมใบกระทอม (สคณรอย แปดคณรอย วนทคอล ฯลฯ) 0 6 3

h. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอน ฯลฯ) 0 6 3

i. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ (วาเลยม โรฮปนอล ดอมกม มาโน โซแลม ฯลฯ) 0 6 3

j. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ) 0 6 3

k. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) 0 6 3

l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 6 3


คณเคยพยายามหยดหรอใชสาร (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ) ใหนอยลง แตไมประสบความสาเรจ หรอไม

ไมเค เคย, ภายใน 3เดอนน













l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 6 3

8

คาถามท 8 (โปรดกาทคาตอบ)

ไมเคย

เคย, ภายใน 3เดอนน


คณเคยใชสารใดๆ โดยการฉดหรอไม (นอกเหนอจากการใชทางการแพทยเทานน)

ขอความสาคญ

ควรถามผปวยทเคยฉดสารในชวงสามเดอนทผานมาเกยวกบรปแบบของการฉดในชวงเวลาน เพอประเมนระดบความเสยงและระยะเวลาทดทสดสาหรบการบาบดรกษา รปแบบของการฉดยา แนวทางการบาบด

วธการคานวณคะแนนความเกยวของกบสารเฉพาะชนด

สาหรบสารแตละชนด (ระบเปน a. ถง l.) รวมคะแนนทไดจากคาถามท 2 ถง 7 เขาดวยกน ไมตองรวมคะแนนทไดจากคาถามท 1 หรอคาถามท 8 ในคะแนนสวนน ตวอยาง เชน คะแนนของกญชาตองคานวณจาก Q2c + Q3c + Q4c + Q5c + Q6c +Q7c หมายเหต Q5 สาหรบยาสบไมมคะแนน ดงนนจงคานวณโดย Q2a + Q3a + Q4a + Q6a + Q7a

ประเภทของการบาบดจะถกกาหนดโดยคะแนนความเกยวของกบสารเฉพาะชนด

คะแนน

ของสารรายตว

ไมตองให

การบาบด

ใหการบาบด

อยางยอ

ใหการ

รกษาแบบเขมขน*

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) 0-3 4-26 27+

b. เครองดมแอลกอฮอล (เบยร ไวน เหลา) 0-10 11-26 27+

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นากญชา ฯลฯ) 0-3 4-26 27+

d. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ ฯลฯ) 0-3 4-26 27+

e. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) 0-3 4-26 27+

f. ใบกระทอม 0-3 4-26 27+

g. สารผสมนาตมใบกระทอม (สคณรอย แปดคณรอย วนทคอล ฯลฯ) 0-3 4-26 27+

h. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอน ฯลฯ) 0-3 4-26 27+

i. ยากลอมประสาท/ยานอนหลบ (วาเลยม ดอมกม มาโน โซแลม ฯลฯ) 0-3 4-26 27+

j. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ) 0-3 4-26 27+

k. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) 0-3 4-26 27+

l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0-3 4-26 27+

ตอนนใช บตรรายงานคะแนน ASSIST เพอใหการบาบดอยางยอแกผปวย

โดยเฉลย 4 วนหรอนอยกวานนตอเดอน ภายใน 3

เดอนทผานมา

การบาบดแบบยอ รวมกบบตร “ความเสยงท

เกยวของกบการฉดยา”

โดยเฉลย มากกวา 4 วนตอเดอน ภายใน 3 เดอน

ทผานมา

ประเมนตอไปและใหการบาบดรกษาแบบเขมขน

มากขน

9

บตรคาตอบ WHO ASSIST Response Card

รายชอสารเสพตด


b. เครองดมแอลกอฮอล (เบยร ไวน เหลา)

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นากญชา ฯลฯ)

d. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ สปด ยาลดความอวน ฯลฯ)

e. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซล ไนตรส ฯลฯ)

f. ใบกระทอม

g. สารผสมนาตมใบกระทอม (สคณรอย แปดคณรอย วนทคอล ฯลฯ)

h. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอน ฯลฯ)

i. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ (วาเลยม โรฮปนอล ดอมกม มาโน โซแลม ฯลฯ)

j. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด อะซตค เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ)

k. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ)

l. สารอน ๆ ระบ...............................................................

คาตอบสาหรบคาถามท 2-5

ไมเคยเลย –ไมเคยใชเลยใน 3 เดอนทผานมา

1-2 ครง –เคยใชเพยงหนงถงสองครงใน 3 เดอนทผานมา

ทกเดอน –ใชเฉลย 1-3 ครงตอเดอน ภายในชวง 3 เดอนทผานมา

ทกสปดาห –ใช 1-4 ครงตอสปดาห

ทกวนหรอเกอบทกวน –ใชเปนประจา 5-7 วนตอสปดาห

คาตอบสาหรบคาถามท 6-8

ไมเคยเลย –ไมเคยใชเลยใน 3 เดอนทผานมา

เคย และเกดขนใน 3 เดอนทผานมา

เคย แตเกดขนกอน 3 เดอนน

10

บตรรายงานขอมลสะทอนกลบ

Alcohol, Smoking and Substance Involvement Screening Test (WHO ASSIST V3.1) ชอ______________________________________วนททดสอบ ______________________________

คะแนนความเกยวของกบสารเสพตดรายชนด สารเสพตด คะแนน ระดบความเสยง


0-34-26 27+

ตาปานกลาง

สง

b. เครองดมแอลกอฮอล (เบยร ไวน เหลา) 0-1011-26 27+


สง

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นากญชา ฯลฯ) 0-34-26 27+


สง

d. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ ฯลฯ)

0-34-26 27+


สง

e. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) 0-34-26 27+


สง

f. ใบกระทอม 0-34-26 27+


สง


0-34-26 27+


สง


0-34-26 27+


สง

i. ยากลอมประสาท/ยานอนหลบ (วาเลยม ดอมกม

มาโน โซแลม ฯลฯ)

0-34-26 27+


สง

j. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ)

0-34-26 27+


สง

k. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) 0-34-26 27+


สง

l. สารอน ๆ ระบ...............................................................

0-34-26 27+


สง

11

คะแนนของคณหมายความวาอยางไร

ตา หมายถง คณมความเสยงตอปญหาสขภาพ และปญหาอนๆทเกดจากการใชสารเสพตดในลกษณะปจจบนในระดบตา ปานกลาง หมายถง คณมความเสยงตอปญหาสขภาพ และปญหาอนๆทเกดจากการใชสารเสพตดในลกษณะปจจบนในระดบปานกลาง

สง หมายถง คณมความเสยงสงตอปญหารนแรงดานสขภาพ และปญหาอนๆ (สขภาพ สงคม การเงน กฎหมาย สมพนธภาพ) เนองจากการใช

สารเสพตดในลกษณะปจจบนของคณและมความเปนไปไดทจะตดสารเสพตด

คณรสกเปนหวงการใชสารเสพตดของคณหรอไม

12

a.

ยาสบ ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ตา ปานกลาง สง

การสบบหรเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

แกกอนวยอนควร ผวหนงเหยวยน สขภาพไมแขงแรงและหายชาเวลาเปนหวด

การตดเชอของทางเดนหายใจ และโรคหอบหด ความดนโลหตสง เบาหวาน

การตดเชอของทางเดนหายใจ โรคภมแพและโรคหอบหดในลกของผสบบหร การแทงบตร การคลอดกอนกาหนด และทารกมนาหนกตวแรกคลอดตาในหญงมครรภทสบบหร โรคไต

โรคทางเดนหายใจอดตนเรอรง และถงลมโปงพอง โรคหวใจและหลอดเลอด เสนเลอดสมองแตก

มะเรงปอด กระเพาะปสสาวะ เตานม ปาก ลาคอ และหลอดอาหาร

b.

แอลกอฮอล ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ตา ปานกลาง สง

การดมสราเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

เมาคาง พฤตกรรมกาวราวรนแรง อบตเหตและการบาดเจบ คลนไสอาเจยน

สมรรถภาพทางเพศลดลง แกกอนวยอนควร

ปญหาการยอยอาหาร แผลในกระเพาะอาหาร ตบออนอกเสบ ความดนโลหตสง

วตกกงวลและซมเศรา ปญหาดานสมพนธภาพ ปญหาการเงนและการงาน

ปญหาในการจาสงตางๆ และการแกไขปญหา

ความพการแตกาเนดและสมองถกทาลายในทารกทมารดาดมสราระหวางตงครรภ

สมองเสอมถาวร ทาใหความจาเสอม สตปญญาเสอมลง และการรบรเวลา สถานท บคคลผดปกต

เสนเลอดสมองแตก กลามเนอและเซลลประสาทถกทาลาย

โรคตบ และโรคของตบออน

มะเรงของปาก ลาคอและเตานม

ฆาตวตาย

c.

กญชา ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ตา ปานกลาง สง

การใชกญชาเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

ปญหาดานสมาธความตงใจ และแรงจงใจในการทาสงตางๆ

วตกกงวล หวาดระแวง หวนวตก ซมเศรา

ความจาและความสามารถในการแกไขปญหาลดลง

ความดนโลหตสง

โรคหอบหด หลอดลมในปอดอกเสบ

อาการวกลจรต และเปนโรคจต ในผทมประวตเคยเปนโรคจตเภทมากอน หรอมบคคลในครอบครวเปนโรคจตเภท

โรคหวใจ และโรคทางเดนหายใจอดตนเรอรง

มะเรงของทางเดนหายใจสวนบนและคอ

13

d.

สารกลมแอมเฟตามน

ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ตา ปานกลาง สง

การใชแอมเฟตามนเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

นอนหลบยาก เบออาหาร และนาหนกตวลดลง รางกายแหงขาดนา

กรามขบแนน ปวดศรษะ ปวดกลามเนอ

อารมณแกวงไปมา วตกกงวล ซมเศรา กระวนกระวาย ครนเครงมาก หวนวตก ขสงสยอยางรนแรง (หวาดระแวง)

สน หวใจเตนไมสมาเสมอ หายใจตดขด

พฤตกรรมกาวราวรนแรง

วกลจรต หลงจากใชปรมาณมากนานๆ

เซลลสมองถกทาลายอยางถาวร

ตบถกทาลาย เลอดออกในสมอง ตายฉบพลนจากความผดปกตของหวใจและหลอดเลอด

e.

สารระเหย ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ตา ปานกลาง สง

การใชสารระเหยเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

อาการคลายเปนหวด ไซนสอกเสบ เลอดกาเดาไหล

คลนไสอาเจยน อาหารไมยอย แผลในกระเพาะอาหาร ทองเสย

วงเวยนและประสาทหลอน คลนไส งวงซม การรบรเวลา สถานท บคคลเสยไป ตาพรามว

ปวดศรษะ อบตเหตและการบาดเจบ มพฤตกรรมอนตรายและคาดเดาไมได

การประสานเคลอนไหวลาบาก การตอบสนองชา ออกซเจนไปเลยงสวนตางๆ ของรางกายนอย

ความจาเสอม งงสบสน ซมเศรา กาวราว เหนอยเพลยอยางรนแรง

ภาวะเพออยางรนแรง ชก หมดสต อวยวะถกทาลาย (หวใจ ปอด ตบ ไต)

ตายจากหวใจวาย

f.

กระทอม ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ตา ปานกลาง สง

การใชกระทอมเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

เหนอยลา ออนเพลยไมมเรยวแรงทางาน

หงดหงด กระวนกระวายใจ อารมณเสยบอย

กระสบกระสาย นอนไมหลบ

ปากแหง คอแหง ชองปากอกเสบตดเชอ

ผวหนงดาเกรยม โดยเฉพาะใบหนา โหนกแกมทงสองขาง

ปวดตามขอ แขนขา มอาการกระตกและชกเกรง ในเวลากลางคน

เบออาหาร นาหนกลดลง รางกายซบผอม

ปวดทอง ทองผกเรอรง อจจาระแขงและดาเปนกอนคลายมลแพะ ลาไสอดตน

ใจสน หวใจเตนเรว เหนอยงาย และอาจมหวใจวายได

14

g. สารผสมนา

ตมใบกระทอม ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ตา ปานกลาง สง


เหนอยลา ออนเพลยไมมเรยวแรงทางาน

หงดหงด เซองซม และมกมอารมณกาวราว

ปากแหง คอแหง ชองปากอกเสบตดเชอ

เบออาหาร รางกายซบผอม

ผวหนงดาเกรยม โดยเฉพาะใบหนา โหนกแกมทงสองขาง

ปวดตามขอ แขนขา มอาการกระตกและชกเกรงในเวลากลางคน

ปวดทอง ทองผกเรอรง อจจาระแขงและดาเปนกอนคลายมลแพะ

ประสาทหลอน สญเสยความทรงจาชวขณะ

ปวดศรษะ คลนไส อาเจยน

ตายฉบพลนจากกระเพาะอาหารและลาไสอดตน แตกทะล และหวใจหยดเตนได

h.

สารกลมฝน ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ตา ปานกลาง สง

การใชสารกลมฝนเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

คน คลนไส อาเจยน

งวงซม ทองผก ฟนผ ประจาเดอนไมสมาเสมอ

มความยากลาบากในการใชสมาธและจาสงตางๆ

ซมเศรา ความตองการทางเพศและสมรรถภาพทางเพศลดลง

ปญหาการเงนและการละเมดกฎหมาย

สมพนธภาพตงเครยด

ปญหาในการทางานตอไปและรกษาชวตครอบครวไว

ดอยาและตดยา มอาการขาดยารนแรง

มอาการของการใชยาเกนขนาดและตายจากการหายใจลมเหลว

i.

ยากลอมประสาท


การใชยากลอมประสาทเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

งวงซม มนงง สบสน

มความยากลาบากในการใชสมาธและจดจาสงตางๆ

คลนไส ปวดศรษะ เดนเซ

ปญหาการนอนหลบ

วตกกงวล ซมเศรา

ดอยาและตดยาหลงจากใชเพยงชวงสนๆ

อาการขาดยาอยางรนแรง

มอาการของการใชยาเกนขนาดและตายไดถาใชรวมกบแอลกอฮอล สารกลมฝนและยากดประสาทอนๆ

15

j.

ยาหลอนประสาท


การใชยาหลอนประสาทเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

ประสาทหลอนทางตา ห สมผส และกลน และมพฤตกรรมทคาดเดาไมได

นอนหลบยาก

คลนไส อาเจยน

อตราการเตนของหวใจและความดนโลหตสงขน

อารมณแกวงไปมา

วตกกงวล หวนวตก หวาดระแวง

ความรสกนกคดเกาๆ ยอนคนกลบมา (flashbacks)

อาการของโรคทางจต เชน โรคจตเภทรนแรงมากขน

k. โคเคน


การใชโคเคนเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

นอนหลบยาก หวใจเตนเรว ปวดศรษะ นาหนกตวลดลง

เหนบชา เจบยบยบตามตว ผวหนงเหนอะหนะ มรอยแผลเกาหรอจกตามผวหนง

อบตเหตและการบาดเจบ ปญหาการเงน

ความคดแบบไมมเหตผล

อารมณแกวงไปมา วตกกงวล ซมเศรา หรอครนเครงมากเกนไป

หวาดระแวง คดแบบไรเหตผล และมปญหาในการจาสงตางๆ

พฤตกรรมกาวราว รนแรง

อาการวกลจรต หลงจากใชปรมาณมากนานๆ

การตายอยางฉบพลนจากโรคหวใจและหลอดเลอด

แบบคดก

กรอง ASSISTT V3.1

16

17

แบบคดกรอง ASSIST V3.1

บตรรายงานขอมลสะะทอนกลบ

18

19


20

ASSIST ฉบบเดกและเยาวชน

(ASSIST – Y)

21

แบบคดกรอง WHO ASSIST-Y (สาหรบเดกอาย 10-14 ป) ฉบบภาษาไทย

ชอผรกษา คลนก/โรงพยาบาล


บทนา (โปรดอานใหผปวยฟง) คาถามตอไปนเกยวกบประสบการณของคณในการใชแอลกอฮอล ผลตภณฑยาสบและสารเสพตดชนดอนๆ ตลอดชวตของคณและภายในสามเดอนทผานมา สารเหลานอาจจะใชโดยการสบ กลน นด สดดม ฉดหรอกนเปนยาเมดกได

ขอใหคณพยายามตอบคาถามแตละขออยางซอตรงและถกตองทสดเทาทจะเปนไปไดเพราะเปนสงสาคญมาก

เราจะเกบขอมลทเกยวกบการใชสารเหลานของคณเปนความลบทสด แตผม/ดฉนจาเปนจะตองบอกใหผปกครองของคณทราบ ถาการใชสารเสพตดของคณทาใหคณตกอยใน ‘ความเสยง’ ในทางใดกตาม หรอถาการใชสารนนทาใหคณตกอยในอนตราย ถาคณรสกวามนจะเปน

ประโยชนสาหรบผปกครองของคณในการรบรขอมลเหลาน ผม/ดฉนจะปรกษากบคณกอน ในขณะทถามคาถาม กรณาบอกใหผม/ดฉนทราบหากคณตองการใหฉนทวนคาถามซา หรอมคาถามไหนทคณไมเขาใจ

หมายเหต: อาจมบางสถานการณทผรบบรการอาจไดรบสารเหลานบางตวดวยเหตผลทางการแพทย (เชน ยาแกปวดหรอยารกษาโรคสมาธสน) ไมตองบนทกยาทผรบบรการใช หากใชตามแพทยสง (เชน ถกตองตามขนาด วธ และความถทใช)

โปรดเลยงทจะใหขอมลเกยวกบชอหรอชนดของสารเสพตดมากเกนจาเปน โดยใหอางองเฉพาะชอกลมสารเสพตด เวนแตผรบบรการจะระบชอสารเสพตดทใชออกมาเอง

คาถามท 1 (โปรดกาคาตอบในชองของสาร แตละตว)

ในชวตของคณ คณเคย ลองใช สารตอไปนหรอไม (นอกเหนอจากการใชทางการแพทยเทานน)













ถามเจาะลงไปถาคาตอบทกขอเปนลบ: “ผม/ดฉน เขาใจวาคาถามบางขอทาใหคณไมสบายใจ

หรออดอดทจะตองตอบ แตมนสาคญมากทคณจะตองมความซอตรง ซงเราสามารถชวยได ไมวาคณอาจจะมปญหาใดๆ อยกตาม”

ถาตอบ “ไมเคย” ทกขอ จบการสมภาษณ แจงใหผรบบรการทราบวา พวกเขาสามารถกลบมาปรกษาปญหาเกยวกบการใชสารเสพตดหรอปญหาใดๆ กตามได

ตลอดเวลา ถาตอบ “เคย” ขอใดขอหนง ถามคาถามท 2 ตอ สาหรบสารแตละตวทเคยใช

หมายเหต: สาหรบคาถามขอ 2 ถงขอ 6 อาจจาเปนตองระบความถทเหมาะสมตามคาตอบของผรบบรการ

22




ทกเดอน






d. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ สปด ยาลดความอวน ฯ) 0 2 3 4 6





i. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ(วาเลยม โรฮปนอล ดอมกม มาโน โซแลมฯ) 0 2 3 4 6



l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 2 3 4 6

ถาตอบ “ไมเคย” ใชสารทกตวในคาถามท 2 ใหขามไปคาถามท 6

ถาเคยใชสารตวใดตวหนงในสามเดอนทผานมา ใหถามคาถามท 3, 4 & 5 สาหรบสารแตละตว ทเคยใชตอไป


คณเคยพบวาคณใช (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ) เมอคณไมไดอยในสถานการณ

สงคมปกตหรออยกบเพอนของคณหรอไม (เชน บางท เวลาคณอยคนเดยว) ถาเคย ในชวงสามเดอนทผานมา มนเกดขนบอยเพยงใด สาหรบ (สารตวทหนง สารตว

ทสอง ฯลฯ)


ทกเดอน














l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 3 4 5 6

อางถง ‘สถาณการณสงคม’ (เชน เมออยในงานเลยงหรอกจกรรมทมคนอนกาลงใชสารเสพตดอย) ถาตอบ “ไม” ใหขามไปคาถามท 4

23


คณเคยใช (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ) จนทาใหเกดปญหาทางสขภาพ ความสมพนธ การเงน โรงเรยน หรอกบตารวจ หรอไม ถาเคย ในชวงสามเดอนทผานมา มนเกดขนบอยเพยงใด สาหรบ (สารตวทหนง สารตว

ทสอง ฯลฯ)


ทกเดอน






d. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ สปด ยาลดความอวนฯ) 0 4 5 6 7








l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 4 5 6 7


คณเคยใช (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ) จนไมสามารถทากจกรรมทคณควรจะทา

ไดตามปกตหรอไม (เชน การเขาเรยน การมสวนรวมในกจกรรมนนทนาการหรอกฬา การทางานใหเสรจ สงทครอบครวคาดหวง กจกรรมของครอบครว การบาน ฯลฯ)

ถาเคย ในชวงสามเดอนทผานมา มนเกดขนบอยเพยงใด สาหรบ (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ)


ทกเดอน











i. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ (วาเลยม โรฮปนอล ดอมกม มาโน โซแลม ฯ) 0 5 6 7 8



l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 5 6 7 8

24

ถามคาถามท 6 สาหรบสารทกตวทเคยใช (สารทตอบวาเคยใชในคาถามท 1) คาถามท 6 (โปรดกาคาตอบในชองของสาร แตละตว)


ถาเคย มนเกดขนในชวงสามเดอนทผานมา หรอกอนหนานน สาหรบ (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ)

ไมเคย เคย, ภายใน 3

เดอนน













l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 6 3

วธการคานวณคะแนนความเกยวของกบสารเฉพาะชนด สาหรบสารแตละชนด (ระบเปน a. ถง l.) รวมคะแนนทไดจากคาถามท 2 ถง 6 เขาดวยกน ไมตองรวมคะแนนทไดจากคาถามท 1 ในคะแนนสวนน ตวอยาง เชน คะแนนของกญชาตองคานวณจาก Q2c + Q3c + Q4c + Q5c + Q6c

หมายเหต Q5 สาหรบยาสบไมมคะแนน ดงนนจงคานวณโดย Q2a + Q3a + Q4a + Q6a


บนทกคะแนน


เสยงปานกลาง เสยงสง

ใหการบาบดอยางยอ

ใหการบาบดอยางยอและสงตอใหผเชยวชาญ

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) 2-5 6+

b. เครองดมแอลกอฮอล (เบยร ไวน เหลา) 2-5 6+

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นากญชา ฯลฯ) - 2+

d. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ ฯลฯ) - 2+

e. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) 2-5 6+

f. ใบกระทอม - 2+

g. สารผสมนาตมใบกระทอม (สคณรอย แปดคณรอย วนทคอล ฯลฯ) - 2+

h. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอนฯ) - 2+

i. ยากลอมประสาท/ยานอนหลบ (วาเลยม ดอมกม มาโน โซแลม ฯ) - 2+

j. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ) - 2+

k. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) - 2+

l. สารอน ๆ ระบ............................................................... - 2+


25


WHO ASSIST-Y (สาหรบเดกอาย 10-14 ป) ชอ_____________________________วนททดสอบ____________________ อาย ________________

คะแนนความเกยวของกบสารเสพตดรายชนด

สารเสพตด คะแนน ระดบความเสยง ระดบความเสยง (โปรดกากบาท)

ปานกลาง สง ไมไดใชa. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ

ฯลฯ) 2-5 ปานกลาง 6+ สง

b. เครองดมแอลกอฮอล (เบยร ไวน เหลา) 2-5 ปานกลาง6+ สง

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นากญชา ฯลฯ) 2+ สง


2+ สง

e. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) 2-5 ปานกลาง6+ สง


2+ สง


2+ สง


2+ สง

i. ยากลอมประสาท/ยานอนหลบ (วาเลยม ดอมกม มาโน โซแลม ฯลฯ)

2+ สง

j. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซ

พ ยาเค ฯลฯ) 2+ สง


2+ สง

l. สารอน ๆ ระบ

............................................................... 2+ สง

คะแนนของคณหมายความวาอยางไร ปานกลาง หมายถง การใชสารเสพตดของคณ ทาใหคณมความเสยงตอปญหาสขภาพ และปญหาอนๆ ทงในปจจบนและในอนาคต ถาคณยงใชสารเสพตดในลกษณะเดมตอไป




26

a.

ยาสบ ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง


ความเสยงระยะสน (สงทสามารถเกดขนกบคณไดในขณะน)

-ผวพรรณไมสวย มกลนปาก

-รางกายไมแขงแรง (หอบ เหนอยงายเวลาออกกาลงกาย)

-มโอกาสเปนหวด ไขหวดใหญ หรอหลอดลมอกเสบงาย (เจบคอ เจบหนาอก หายใจหอบเหนอย)

-มโอกาสไดรบบาดเจบงาย รวมไปถงการฟนตวทชากวาปกต (แผลหายชาลง)


- มโอกาสทจะเกดอาการไมสบายอนเปนผลจากปอดของคณไดรบความเสยหาย เชน หายใจหอบเหนอย เสมหะเยอะ ปอด

อกเสบและโรคหอบหด ความเสยงระยะยาว (สงทสามารถเกดขนกบคณไดหากคณยงคงใชสารชนดนตอไป)

- แกกอนวยอนควร (ผวหนงเหยวยน)

- โรคไต โรคทางเดนหายใจอดตนเรอรง โรคหวใจและหลอดเลอดสมอง เบาหวาน และมะเรง (เชน มะเรงปอด มะเรงลาคอฯ)

สญเสยนวมอ นวเทา และฟน - เกดภาวะพงพง/ ตดบหร (ยากทจะควบคมการใช, มอาการอยากและอาการถอนยา)

b.

แอลกอฮอล ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง


ความเสยงระยะสน (สงทสามารถเกดขนกบคณไดในขณะน) -ทากจกรรมตางๆ ไดยากทงๆ ทโดยปกตแลวคณสามารถทาได เชน เขาเรยน ทาการบาน กจกรรมยามวาง กจกรรมทางสงคม

และการเลนกฬา ฯลฯ -รสกไมสบายตว (เชน เมาคาง คลนไส ปวดศรษะ มนศรษะ)

-รสกวตกกงวลหรอไมมความสข (ซมเศรา) มากกวาปกต

-มโอกาสทจะทาในสงทไมไดคาดคดมากอน เชน ชกตอย ขโมยของ วาดภาพบนทสาธารณะ หรอมเพศสมพนธโดยไมตงใจ

-มโอกาสทจะไดรบบาดเจบ หรอไดรบอบตเหต (เชน รถชน แมวาคณจะไมไดเปนคนขบกตาม)

-มความเสยงสงทจะถกทารายหรอไดรบบาดเจบขณะเมาสรา

ความเสยงระยะยาว (สงทสามารถเกดขนกบคณไดหากคณยงคงใชสารชนดนตอไป) -ประสบความสาเรจในเปาหมายระยะยาวยากขน เชน เปาหมายในดานอาชพ กฬา ความสมพนธ ฯลฯ

-มโอกาสเกดปญหาดานจตใจหรออารมณ (วตกกงวลหรอซมเศราเปนเวลานาน) รวมถงรสกวตกกงวลตอสถานการณสงคม

(โรคกลวสงคม) หากคณดมสราเพอใหตวเองกลาเขาสงคม -โรคตบ ตบออน และมะเรง รวมถงปญหาตอระบบหวใจและระบบยอยอาหาร

-พฒนาการของสมองชาลง ทามปญหาในการจดจาสงตางๆ และการแกปญหา รวมถงการมสมาธจดจอกบเรองตางๆ

-สมองระบบกลามเนอและเสนประสาทถกทาลายถาวร

27

c.

กญชา ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง


ความเสยงระยะสน (สงทสามารถเกดขนกบคณไดในขณะน) -ลมงาย ไมสามารถจดจาสงตางๆ ได รวมถงการแกปญหา รวมถงปญหาการมสมาธจดจอกบเรองตางๆ

-รสกไมมแรงจงใจทจะทาอะไร

-ทากจกรรมตางๆ ไดยาก ทงๆ ทโดยปกตแลวคณสามารถทาได เชน เขาเรยน ทาการบาน มสวนรวมในกจกรรมยามวาง

กจกรรมทางสงคม และการเลนกฬา ฯลฯ -มโอกาสเปนหวด ไขหวดใหญ หรอหลอดลมอกเสบงาย (เจบคอ เจบหนาอก หายใจหอบเหนอย)


-มปญหาเรองการตดสนใจทด




-มโอกาสทจะเกดอาการไมสบายอนเปนผลจากปอดของคณไดรบความเสยหาย เชน หายใจหอบเหนอย เสมหะมาก ปอดอกเสบและโรคหอบหด

-มโอกาสเกดปญหาดานจตใจหรออารมณ (วตกกงวลหรอซมเศราเปนเวลานาน) เพมโอกาสเปนโรคจต (ไมอยกบความเปนจรง ประสาทหลอน ฯลฯ) ถาคณหรอคนในครอบครวมประวตเปนโรคจตเภทมากอน

-โรคหวใจ มะเรง และโรคทางเดนหายใจอดตนเรอรง

d.

สารกลมแอมเฟตามน

ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง

การใชแอมเฟตามนเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน


-ทากจกรรมตางๆ ไดยากทงๆ ทโดยปกตแลวคณสามารถทาได เชน เขาเรยน ทาการบาน กจกรรมยามวาง กจกรรมทางสงคม และการเลนกฬา ฯลฯ

-มปญหาเรองการนอน หวใจเตนไมเปนจงหวะ และหายใจลาบาก ปวดศรษะ เบออาหาร นาหนกลด และรางกายเกดภาวะขาดนา

-กรามขบแนน ปวดฟนและกราม

-ความคดไมสมเหตสมผล หวาดระแวง อารมณแกวงไปมา




-มโอกาสเกดปญหาดานจตใจหรออารมณ (วตกกงวลหรอซมเศราเปนเวลานาน)

-ขาดสารอาหาร (ไดรบสารอาหารไมเพยงพอตอความตองการ)

-เซลลสมองถกทาลายอยางถาวร

-เกดภาวะพงพง/ ตดยา (ยากทจะควบคมการใช, มอาการอยากและอาการถอนยา)

28

e.

สารระเหย ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง


ความเสยงระยะสนถงระยะยาว (สงทสามารถเกดขนกบคณไดทงในขณะนและตอไปภายหลง) -ลมงาย ไมสามารถจดจาสงตางๆ ได และการประสานการเคลอนไหวลาบาก (รสกรางกายไมสมดลและมการตอบสนองชาลง)

-รสกมนงง งวงซม สบสน ตาพรามว ปญหาการยอยและแผลในกระเพาะอาหาร

-เปนหวดหรอไขหวดใหญงาย มปญหาไซนสอกเสบและเลอดกาเดาไหล


-มโอกาสไดรบบาดเจบหรอเกดอบตเหตไดงาย

-เพมความเสยงตอการถกทาลายของเซลลสมอง

-เพมความเสยงตอการถกทาลายถาวรของหวใจ ปอด ตบและไต

f.

กระทอม ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง


-เหนอยลา ออนเพลยไมมเรยวแรงทางาน

-หงดหงด กระวนกระวายใจ อารมณเสยบอย

-กระสบกระสาย นอนไมหลบ

-ปากแหง คอแหง ชองปากอกเสบตดเชอ -ผวหนงดาเกรยม โดยเฉพาะใบหนา โหนกแกมทงสองขาง

-ปวดตามขอ แขนขา มอาการกระตกและชกเกรง ในเวลากลางคน

-เบออาหาร นาหนกลดลง รางกายซบผอม

-ปวดทอง ทองผกเรอรง อจจาระแขงและดาเปนกอนคลายมลแพะ ลาไสอดตน

-ใจสน หวใจเตนเรว เหนอยงาย และอาจมหวใจวายได

g. สารผสมนาตมใบกระทอม

ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง การใชกระทอมเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

-เหนอยลา ออนเพลยไมมเรยวแรงทางาน

-หงดหงด เซองซม และมกมอารมณกาวราว

-ปากแหง คอแหง ชองปากอกเสบตดเชอ

-เบออาหาร รางกายซบผอม

-ผวหนงดาเกรยม โดยเฉพาะใบหนา โหนกแกมทงสองขาง

-ปวดตามขอ แขนขา มอาการกระตกและชกเกรงในเวลากลางคน

-ปวดทอง ทองผกเรอรง อจจาระแขงและดาเปนกอนคลายมลแพะ

-ประสาทหลอน สญเสยความทรงจาชวขณะ

-ปวดศรษะ คลนไส อาเจยน

-ตายฉบพลนจากกระเพาะอาหารและลาไสอดตน แตกทะล และหวใจหยดเตนได

29

h.

สารกลมฝน ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง



และการเลนกฬา ฯลฯ -ปญหาการประสานการเคลอนไหว (รสกรางกายไมสมดลและมการตอบสนองชาลง)

-ลมงาย ไมสามารถจดจาสงตางๆ ได รวมถงการแกปญหา การมสมาธจดจอกบเรองตางๆ


-มนงง งวงซม เหงอแตก (รอนวบวาบ) อาเจยน ปวดเกรงหนาทอง เบออาหาร และ ฟนผ


-ไมรสกตวและหยดหายใจ ตาย

ความเสยงระยะยาว (สงทสามารถเกดขนกบคณไดหากคณยงคงใชสารชนดนตอไป)

-ประสบความสาเรจในเปาหมายระยะยาวยากขน เชน เปาหมายในดานอาชพ กฬา ความสมพนธ ฯลฯ -มอาการดอยา (จาเปนตองใชสารเสพตดในปรมาณมากขนเพอใหไดฤทธเทาเดม) และ/ หรอ เกดภาวะพงพง/ ตดยา (ยากทจะ

ควบคมการใช, มอาการอยากและอาการถอนยา)

i. ยากลอม

ประสาท





-ปญหาการนอนหลบ (ไมสามารถหลบไดเมอตองการจะหลบ แตอาจจะหลบเมอไมตองการจะหลบ) ปวดศรษะ งวงซม มนงง

และปญหาการประสานการเคลอนไหว -ลมงาย ไมสามารถจดจาสงตางๆ ได รวมถงการแกปญหา การมสมาธจดจอกบเรองตางๆ การตอบสนองชาลง



-มอาการดอยา (จาเปนตองใชสารเสพตดในปรมาณมากขนเพอใหไดฤทธเทาเดม) และ/ หรอ เกดภาวะพงพง/ ตดยา หลงใช

เพยงเวลาไมนาน ความเสยงระยะยาว (สงทสามารถเกดขนกบคณไดหากคณยงคงใชสารชนดนตอไป)

-ประสบความสาเรจในเปาหมายระยะยาวยากขน เชน เปาหมายในดานอาชพ กฬา ความสมพนธ ฯลฯ



-มความเสยงตอการหมดสตและเสยชวตเพมขน หากใชรวมกบเครองดมแอลกอฮอล สารกลมฝน หรอยาแกซมเศราตวอน

30

j.





และการเลนกฬา ฯลฯ -มปญหาการนอน มนงงและอาเจยน หวใจเตนเรวและปญหาเรองความดนโลหต




-มโอกาสเกดปญหาดานจตใจหรออารมณ (วตกกงวลหรอซมเศราเปนเวลานาน) และทาใหปญหาทางจตเดมแยลง

k. โคเคน


การใชโคเคนเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน

ความเสยงระยะสน (สงทสามารถเกดขนกบคณไดในขณะน) -ทากจกรรมตางๆ ไดยากทงๆ ทโดยปกตแลวคณสามารถทาได เชน เขาเรยน ทาการบาน กจกรรมยามวาง กจกรรมทางสงคม และการเลนกฬา ฯลฯ

-นอนหลบยาก หวใจเตนเรว ปวดศรษะ นาหนกตวลดลง

-เหนบชา เจบยบยบตามตว ผวหนงเหนอะหนะ มรอยแผลเกาหรอจกตามผวหนง

-จมกและโพรงจมกเปนแผล เปอย บาดเจบ

-ความคดไมสมเหตสมผล อารมณแกวงไปมา หงดหงดงาย





-ความสาเรจในเปาหมายระยะยาวยากขน เชน เปาหมายในดานอาชพ กฬา ความสมพนธ -มโอกาสเกดปญหาดานจตใจหรออารมณ (วตกกงวลหรอซมเศราเปนเวลานาน) เพมโอกาสเปนโรคจต (ไมอยกบความเปนจรง

ประสาทหลอน ฯลฯ) หลงจากใชโคเคนตดตอกนในขนาดสง -โรคหวใจและหลอดเลอดสมอง ปอดและระบบหายใจไดรบความเสยหาย ไตวาย


31

แบบคดกรอง WHO ASSIST-Y (สาหรบเดกอาย 15-17 ป) ฉบบภาษาไทย ชอผรกษา คลนก/โรงพยาบาล


บทนา (โปรดอานใหผปวยฟง) คาถามตอไปนเกยวกบประสบการณของคณในการใชแอลกอฮอล ผลตภณฑยาสบและสารเสพตดชนดอนๆ ตลอดชวตของคณและภายในสามเดอนทผานมา สารเหลานอาจจะใชโดยการสบ กลน นด สดดม ฉดหรอกนเปนยาเมดกได

ขอใหคณพยายามตอบคาถามแตละขออยางซอตรงและถกตองทสดเทาทจะเปนไปไดเพราะเปนสงสาคญมาก

เราจะเกบขอมลทเกยวกบการใชสารเหลานของคณเปนความลบทสด แตผม/ดฉนจาเปนจะตองบอกใหผปกครองของคณทราบ ถาการใชสาร

เสพตดของคณทาใหคณตกอยใน ‘ความเสยง’ ในทางใดกตาม หรอถาการใชสารนนทาใหคณตกอยในอนตราย ถาคณรสกวามนจะเปนประโยชนสาหรบผปกครองของคณในการรบรขอมลเหลาน ผม/ดฉนจะปรกษากบคณกอน ในขณะทถามคาถาม กรณาบอกใหผม/ดฉนทราบหากคณตองการใหฉนทวนคาถามซา หรอมคาถามไหนทคณไมเขาใจ

หมายเหต: อาจมบางสถานการณทผรบบรการอาจไดรบสารเหลานบางตวดวยเหตผลทางการแพทย (เชน ยาแกปวดหรอยารกษาโรคสมาธสน) ไมตองบนทกยาทผรบบรการใช หากใชตามแพทยสง (เชน ถกตองตามขนาด วธ และความถทใช)

โปรดเลยงทจะใหขอมลเกยวกบชอหรอชนดของสารเสพตดมากเกนจาเปน โดยใหอางองเฉพาะชอกลมสารเสพตด เวนแตผรบบรการจะระบชอสารเสพตดทใชออกมาเอง


ในชวตของคณ คณเคย ลองใช สารตอไปนหรอไม (นอกเหนอจากการใชทางการแพทยเทานน)













ถามเจาะลงไปถาคาตอบทกขอเปนลบ: “ผม/ดฉน เขาใจวาคาถามบางขอทาใหคณไมสบายใจหรออดอดทจะตองตอบ แตมนสาคญมากทคณจะตองมความ

ซอตรง ซงเราสามารถชวยได ไมวาคณอาจจะมปญหาใดๆ อยกตาม”

ถาตอบ “ไมเคย” ทกขอ จบการสมภาษณ แจงใหผรบบรการทราบวา พวกเขาสามารถกลบมาปรกษาปญหาเกยวกบการใชสารเสพตดหรอปญหาใดๆ กตามไดตลอดเวลา

ถาตอบ“เคย”ขอใดขอหนง ถามคาถามท 2 ตอสาหรบสารแตละตวทเคยใช

หมายเหต: สาหรบคาถามขอ 2 ถงขอ 6 อาจจาเปนตองระบความถทเหมาะสมตามคาตอบของผรบบรการ

32




ทกเดอน











i. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ (วาเลยม โรฮปนอล ดอมกม มาโน โซแลมฯ) 0 2 3 4 6



l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 2 3 4 6

ถาตอบ “ไมเคย” ใชสารทกตวในคาถามท 2 ใหขามไปคาถามท 6 ถาเคยใชสารตวใดตวหนงในสามเดอนทผานมา ใหถามคาถามท 3, 4 & 5 สาหรบสารแตละตว ทเคยใชตอไป


คณเคยพบวาคณใช (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ) เมอคณไมไดอยในสถานการณสงคมปกตหรออยกบเพอนของคณหรอไม (เชน บางท เวลาคณอยคนเดยว)

ถาเคย ในชวงสามเดอนทผานมา มนเกดขนบอยเพยงใด สาหรบ (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ)

ไมเคย 1-2

ครง

ทก

เดอน

ทก

สปดาห

เกอบทก

วน









i. ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ(วาเลยม โรฮปนอล ดอมกม มาโน โซแลม ฯ) 0 3 4 5 6



l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 3 4 5 6

อางถง ‘สถาณการณสงคม’ (เชน เมออยในงานเลยงหรอกจกรรมทมคนอนกาลงใชสารเสพตดอย) ถาตอบ “ไม” ใหขามไปคาถามท 4

33


คณเคยใช (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ) จนทาใหเกดปญหาทางสขภาพ ความสมพนธ การเงน โรงเรยน หรอกบตารวจ หรอไม ถาเคย ในชวงสามเดอนทผานมา มนเกดขนบอยเพยงใด สาหรบ (สารตวทหนง สาร

ตวทสอง ฯลฯ)

ไมเคย 1-2 ครง ทก

เดอน ทก

สปดาหเกอบทก

วน












l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 4 5 6 7


คณเคยใช (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ) จนไมสามารถทากจกรรมทคณควรจะทา

ไดตามปกตหรอไม (เชน การเขาเรยน การมสวนรวมในกจกรรมนนทนาการหรอกฬา การทางานใหเสรจ สงทครอบครวคาดหวง กจกรรมของครอบครว การบาน ฯลฯ) ถาเคย ในชวงสามเดอนทผานมา มนเกดขนบอยเพยงใด สาหรบ (สารตวทหนง สาร

ตวทสอง ฯลฯ)

ไมเคย 1-2

ครง

ทก

เดอน

ทก

สปดาห

เกอบทก

วน












l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 5 6 7 8

34

ถามคาถามท 6 สาหรบสารทกตวทเคยใช (สารทตอบวาเคยใชในคาถามท 1) คาถามท 6 (โปรดกาคาตอบในชองของสาร แตละตว)


ถาเคย มนเกดขนในชวงสามเดอนทผานมา หรอกอนหนานน สาหรบ (สารตวทหนง สารตวทสอง ฯลฯ)

ไมเคย เคย, ภายใน 3 เดอนน













l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 0 6 3

คาถามท 7 (โปรดกาทคาตอบ)

ไมเคย

เคย, ภายใน 3 เดอนน


คณเคยใชสารใดๆ โดยการฉดหรอไม (นอกเหนอจากการใชทางการแพทยเทานน)

ผรบบรการทเคยใชสารใดๆ โดยการฉดจะถกจดเขากลม ‘เสยงสง’ โดยอตโนมต และจาเปนตองใหทงการบาบดอยางยอและสงตอให

ผเชยวชาญประเมนและรกษาตอไป

35

วธการคานวณคะแนนความเกยวของกบสารเฉพาะชนด สาหรบสารแตละชนด (ระบเปน a. ถง l.) รวมคะแนนทไดจากคาถามท 2 ถง 6 เขาดวยกน ไมตองรวมคะแนนทไดจากคาถามท 1 และ 7 ใน

คะแนนสวนน ตวอยาง เชน คะแนนของกญชาตองคานวณจาก Q2c + Q3c + Q4c + Q5c + Q6c หมายเหต Q5 สาหรบยาสบไมมคะแนน ดงนนจงคานวณโดย Q2a + Q3a + Q4a + Q6a


บนทกคะแนน


เสยงปานกลาง เสยงสง

ใหการบาบดอยางยอ ใหการบาบดอยางยอ

และสงตอใหผเชยวชาญ

a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ ฯลฯ) 2-11 12+

b. เครองดมแอลกอฮอล (เบยร ไวน เหลา) 5-17 18+

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นากญชา ฯลฯ) 2-11 12+

d. ยากระตนประสาทกลมแอมเฟตามน (ยาบา ยาอ ไอซ ฯลฯ) 2-8 9+

e. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) 2-8 9+

f. ใบกระทอม 2-6 7+

g. สารผสมนาตมใบกระทอม (สคณรอย แปดคณรอย วนทคอล ฯลฯ) 2-6 7+

h. สารกลมฝน (ฝน เฮโรอน มอรฟน เมทาโดน บพรนอฟน โคเดอน) 2-6 7+

i. ยากลอมประสาท/ยานอนหลบ (วาเลยม ดอมกม มาโน โซแลมฯ) 2-6 7+

j. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซพ ยาเค ฯลฯ) 2-8 9+

k. โคเคน (โคก แครก ฯลฯ) 2-6 7+

l. สารอน ๆ ระบ............................................................... 2-6 7+

หมายเหต: สาหรบเครองดมแอลกอฮอล หากไดคะแนนนอยกวา 5 ไมจาเปนตองไดรบการบาบดอยางยอ แตยงคงแนะนาใหผใหบรการพดคยถงความเสยงทสมพนธกบการใชสารเสพตดเหลาน รวมถงการตดตามการใชอยางตอเนองดวย


36


WHO ASSIST-Y (สาหรบเดกอาย 15-17 ป) ชอ_______________________________________วนททดสอบ ___________________ อาย ________________

คะแนนความเกยวของกบสารเสพตดรายชนด

สารเสพตด คะแนน ระดบความเสยง ระดบความเสยง (โปรดกากบาท)

ปานกลาง สง ไมไดใช (ตา)a. ผลตภณฑยาสบ (บหร ยาเสนแบบเคยว ซการ

ฯลฯ) 2-11 ปานกลาง 12+ สง

b. เครองดมแอลกอฮอล (เบยร ไวน เหลา) 5-17 ปานกลาง18+ สง

c. กญชา (กญชาแหง ยางกญชา นากญชา ฯลฯ) 2-11 ปานกลาง12+ สง


2-8 ปานกลาง 9+ สง

e. สารระเหย (กาว ทนเนอร เบนซน ไนตรส ฯลฯ) 2-8 ปานกลาง9+ สง







i. ยากลอมประสาท/ยานอนหลบ (วาเลยม ดอมกม

มาโน โซแลม ฯลฯ) 2-6 ปานกลาง 7+ สง

j. ยาหลอนประสาท (แอลเอสด แอซด เหดเมา พซ

พ ยาเค ฯลฯ) 2-8 ปานกลาง 9+ สง



l. สารอน ๆ ระบ

............................................................... 2-6 ปานกลาง 7+ สง

คะแนนของคณหมายความวาอยางไร ปานกลาง หมายถง การใชสารเสพตดของคณ ทาใหคณมความเสยงตอปญหาสขภาพ และปญหาอนๆ ทงในปจจบนและในอนาคต ถาคณยงใชสารเสพตดในลกษณะเดมตอไป




37

a.

ยาสบ ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง


ความเสยงระยะสน (สงทสามารถเกดขนกบคณไดในขณะน) -ผวพรรณไมสวย มกลนปาก

-รางกายไมแขงแรง (หอบ เหนอยงายเวลาออกกาลงกาย)

-มโอกาสเปนหวด ไขหวดใหญ หรอหลอดลมอกเสบงาย (เจบคอ เจบหนาอก หายใจหอบเหนอย)


-มโอกาสทจะเกดอาการไมสบายอนเปนผลจากปอดของคณไดรบความเสยหาย เชน หายใจหอบเหนอย เสมหะเยอะ ปอด

อกเสบและโรคหอบหด ความเสยงระยะยาว (สงทสามารถเกดขนกบคณไดหากคณยงคงใชสารชนดนตอไป)

-แกกอนวยอนควร (ผวหนงเหยวยน)

-โรคไต โรคทางเดนหายใจอดตนเรอรง โรคหวใจและหลอดเลอดสมอง เบาหวาน และมะเรง (เชน มะเรงปอด มะเรงลาคอฯ) สญเสยนวมอ นวเทา และฟน

-เกดภาวะพงพง/ ตดบหร (ยากทจะควบคมการใช, มอาการอยากและอาการถอนยา)

b.

แอลกอฮอล ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง



และการเลนกฬา ฯลฯ -รสกไมสบายตว (เชน เมาคาง คลนไส ปวดศรษะ มนศรษะ)




-มความเสยงสงทจะถกทารายหรอไดรบบาดเจบขณะเมาสรา


-มโอกาสเกดปญหาดานจตใจหรออารมณ (วตกกงวลหรอซมเศราเปนเวลานาน) รวมถงรสกวตกกงวลตอสถานการณสงคม

(โรคกลวสงคม) หากคณดมสราเพอใหตวเองกลาเขาสงคม -โรคตบ ตบออน และมะเรง รวมถงปญหาตอระบบหวใจและระบบยอยอาหาร

-พฒนาการของสมองชาลง ทามปญหาในการจดจาสงตางๆ และการแกปญหา รวมถงการมสมาธจดจอกบเรองตางๆ

-สมองระบบกลามเนอและเสนประสาทถกทาลายถาวร

38

c.

กญชา ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง


ความเสยงระยะสน (สงทสามารถเกดขนกบคณไดในขณะน) -ลมงาย ไมสามารถจดจาสงตางๆ ได รวมถงการแกปญหา รวมถงปญหาการมสมาธจดจอกบเรองตางๆ

-รสกไมมแรงจงใจทจะทาอะไร

-ทากจกรรมตางๆ ไดยาก ทงๆ ทโดยปกตแลวคณสามารถทาได เชน เขาเรยน ทาการบาน มสวนรวมในกจกรรมยามวาง

กจกรรมทางสงคม และการเลนกฬา ฯลฯ -มโอกาสเปนหวด ไขหวดใหญ หรอหลอดลมอกเสบงาย (เจบคอ เจบหนาอก หายใจหอบเหนอย)


-มปญหาเรองการตดสนใจทด




-ประสบความสาเรจในเปาหมายระยะยาวยากขน เชน เปาหมายในดานอาชพ กฬา ความสมพนธ ฯลฯ -มโอกาสทจะเกดอาการไมสบายอนเปนผลจากปอดของคณไดรบความเสยหาย เชน หายใจหอบเหนอย เสมหะมาก ปอด

อกเสบและโรคหอบหด -มโอกาสเกดปญหาดานจตใจหรออารมณ (วตกกงวลหรอซมเศราเปนเวลานาน) เพมโอกาสเปนโรคจต (ไมอยกบความเปนจรง

ประสาทหลอน ฯลฯ) ถาคณหรอคนในครอบครวมประวตเปนโรคจตเภทมากอน

-โรคหวใจ มะเรง และโรคทางเดนหายใจอดตนเรอรง

d. สารกลมแอม

เฟตามน

ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง การใชแอมเฟตามนเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน


และการเลนกฬา ฯลฯ -มปญหาเรองการนอน หวใจเตนไมเปนจงหวะ หายใจลาบาก ปวดศรษะ เบออาหาร นาหนกลด และรางกายเกดภาวะขาดนา

-กรามขบแนน ปวดฟนและกราม





-ประสบความสาเรจในเปาหมายระยะยาวยากขน เชน เปาหมายในดานอาชพ กฬา ความสมพนธ ฯลฯ -มโอกาสเกดปญหาดานจตใจหรออารมณ (วตกกงวลหรอซมเศราเปนเวลานาน)

-ขาดสารอาหาร (ไดรบสารอาหารไมเพยงพอตอความตองการ)

-เซลลสมองถกทาลายอยางถาวร


39

e.

สารระเหย ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง


ความเสยงระยะสนถงระยะยาว (สงทสามารถเกดขนกบคณไดทงในขณะนและตอไปภายหลง) -ลมงาย ไมสามารถจดจาสงตางๆ ไดและการประสานการเคลอนไหวลาบาก (รสกรางกายไมสมดลและมการตอบสนองชาลง)

-รสกมนงง งวงซม สบสน ตาพรามว ปญหาการยอยและแผลในกระเพาะอาหาร -เปนหวดหรอไขหวดใหญงาย มปญหาไซนสอกเสบและเลอดกาเดาไหล -รสกวตกกงวลหรอไมมความสข (ซมเศรา) มากกวาปกต

-มโอกาสไดรบบาดเจบหรอเกดอบตเหตไดงาย -เพมความเสยงตอการถกทาลายของเซลลสมอง

-เพมความเสยงตอการถกทาลายถาวรของหวใจ ปอด ตบและไต

f. กระทอม



-เหนอยลา ออนเพลยไมมเรยวแรงทางาน -หงดหงด กระวนกระวายใจ อารมณเสยบอย -กระสบกระสาย นอนไมหลบ

-ปากแหง คอแหง ชองปากอกเสบตดเชอ -ผวหนงดาเกรยม โดยเฉพาะใบหนา โหนกแกมทงสองขาง -ปวดตามขอ แขนขา มอาการกระตกและชกเกรง ในเวลากลางคน

-เบออาหาร นาหนกลดลง รางกายซบผอม -ปวดทอง ทองผกเรอรง อจจาระแขงและดาเปนกอนคลายมลแพะ ลาไสอดตน

-ใจสน หวใจเตนเรว เหนอยงาย และอาจมหวใจวายได

g. สารผสม

นาตมใบกระทอม



-เหนอยลา ออนเพลยไมมเรยวแรงทางาน -หงดหงด เซองซม และมกมอารมณกาวราว -ปากแหง คอแหง ชองปากอกเสบตดเชอ

-เบออาหาร รางกายซบผอม -ผวหนงดาเกรยม โดยเฉพาะใบหนา โหนกแกมทงสองขาง

-ปวดตามขอ แขนขา มอาการกระตกและชกเกรงในเวลากลางคน -ปวดทอง ทองผกเรอรง อจจาระแขงและดาเปนกอนคลายมลแพะ -ประสาทหลอน สญเสยความทรงจาชวขณะ

-ปวดศรษะ คลนไส อาเจยน -ตายฉบพลนจากกระเพาะอาหารและลาไสอดตน แตกทะล และหวใจหยดเตนได

40

h.

สารกลมฝน ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง



และการเลนกฬา ฯลฯ -ปญหาการประสานการเคลอนไหว (รสกรางกายไมสมดลและมการตอบสนองชาลง)

-ลมงาย ไมสามารถจดจาสงตางๆ ได รวมถงการแกปญหา การมสมาธจดจอกบเรองตางๆ


-มนงง งวงซม เหงอแตก (รอนวบวาบ) อาเจยน ปวดเกรงหนาทอง เบออาหาร และ ฟนผ


-ไมรสกตวและหยดหายใจ ตาย


-มอาการดอยา (จาเปนตองใชสารเสพตดในปรมาณมากขนเพอใหไดฤทธเทาเดม) และ/ หรอ เกดภาวะพงพง/ ตดยา (ยากทจะควบคมการใช, มอาการอยากและอาการถอนยา)

i.

ยากลอม

ประสาท





-ปญหาการนอนหลบ (ไมสามารถหลบไดเมอตองการจะหลบ แตอาจจะหลบเมอไมตองการจะหลบ) ปวดศรษะ งวงซม มนงง

และปญหาการประสานการเคลอนไหว -ลมงาย ไมสามารถจดจาสงตางๆ ได รวมถงการแกปญหา การมสมาธจดจอกบเรองตางๆ การตอบสนองชาลง



-มอาการดอยา (จาเปนตองใชสารเสพตดในปรมาณมากขนเพอใหไดฤทธเทาเดม) และ/ หรอ เกดภาวะพงพง/ ตดยา หลงใช

เพยงเวลาไมนาน ความเสยงระยะยาว (สงทสามารถเกดขนกบคณไดหากคณยงคงใชสารชนดนตอไป)

-ประสบความสาเรจในเปาหมายระยะยาวยากขน เชน เปาหมายในดานอาชพ กฬา ความสมพนธ ฯลฯ



-มความเสยงตอการหมดสตและเสยชวตเพมขน หากใชรวมกบเครองดมแอลกอฮอล สารกลมฝน หรอยาแกซมเศราตวอน

41

j.





และการเลนกฬา ฯลฯ -มปญหาการนอน มนงงและอาเจยน หวใจเตนเรวและปญหาเรองความดนโลหต




-มโอกาสเกดปญหาดานจตใจหรออารมณ (วตกกงวลหรอซมเศราเปนเวลานาน) และทาใหปญหาทางจตเดมแยลง

k.

โคเคน ความเสยงของคณทจะไดรบอนตรายเหลานอยในระดบ... ไมไดใช ปานกลาง สง การใชโคเคนเปนประจาจะสมพนธกบการเกดภาวะตอไปน



-นอนหลบยาก หวใจเตนเรว ปวดศรษะ นาหนกตวลดลง

-เหนบชา เจบยบยบตามตว ผวหนงเหนอะหนะ มรอยแผลเกาหรอจกตามผวหนง

-จมกและโพรงจมกเปนแผล เปอย บาดเจบ

-ความคดไมสมเหตสมผล อารมณแกวงไปมา หงดหงดงาย




ความเสยงระยะยาว (สงทสามารถเกดขนกบคณไดหากคณยงคงใชสารชนดนตอไป) -ความสาเรจในเปาหมายระยะยาวยากขน เชน เปาหมายในดานอาชพ กฬา ความสมพนธ

-มโอกาสเกดปญหาดานจตใจหรออารมณ (วตกกงวลหรอซมเศราเปนเวลานาน) เพมโอกาสเปนโรคจต (ไมอยกบความเปนจรง ประสาทหลอน ฯลฯ) หลงจากใชโคเคนตดตอกนในขนาดสง

-โรคหวใจและหลอดเลอดสมอง ปอดและระบบหายใจไดรบความเสยหาย ไตวาย


42

ASSIST ฉบบยอ

Brief – ASSIST TAC สาหรบใชในพนท ทมความชกของการใชกญชาสง

Brief – ASSIST TAM สาหรบใชในพนท ทมความชกของการใชยาบาสง

43

WHO – BRIEF-ASSISTTAC v1.0 BASELINE

(ใชในพนททมความชกของกญชาสง) 1. CLINICIAN ID: ___/___/___ 2. PATIENT ID: ___ /___/ ___/ ___/___ 3. DATE: ___/ ___/ ___/ ___/ ___ /___

BRIEF-ASSISTTAC INTRODUCTION คาแนะนา )กรณาอานใหผปวยฟง( คาถามตอไปนจะถามเกยวกบประสบการณของคณในการใชบหร ยาสบ แอลกอฮอล และยาบา ในสามเดอนทผานมา ถงแมวาเราจะถามเกยวกบ

การใชยาเสพตดของคณ แตกโปรดมนใจไดวา เราจะเกบขอมลเหลานไวเปนความลบทงหมด ขอควรจา กอนจะถามคาถามใหยน ASSIST RESPONSE CARD ใหกบผปวย

ในสามเดอนทผานมา...

Q1. คณเคยใชสาร ตอไปนตวใดบาง เคย ไมเคย

a. ยาสบ

b. แอลกอฮอล

c. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ)

ถาตอบ “ไม” ทกขอ จบการสมภาษณ ถาตอบ “เคย” ขอใดขอหนง ถามคาถามท 2 ตอสาหรบสารแตละตว

Q2. คณใชสารดงกลาวบอยเพยงไร

ครงส

อง

ครง

ทกเด

อน

ทกสป

ดาห

เกอบ

ทก

วน/ท

กวน

a. ยาสบ 0 1 2 4

b. แอลกอฮอล 0 1 2 4

c. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ) 0 1 2 4

Q3. คณเคยมความอยากหรอความตองการอยางแรงกลาทจะใชสารนบอยเพยงไร ไม

เคย

ครงส

อง

ครง

ทกเด

อน

ทก

สปดา

ห

เกอบ

ทก

วน/ท

กวน

a. ยาสบ 0 1 2 3 6

b. แอลกอฮอล 0 1 2 3 6

c. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ) 0 1 2 3 6

Q3a. คณเคยมความอยากใชสารอยางรนแรงจนคณไมสามารถหกหามใจไดหรอไม

ไมเคย เคย

a. ยาสบ


c. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ)

44

Q4. เคยมเพอน/ญาตหรอคนอนแสดงความหวงใยตอการใชสาร ...ของคณหรอไม ไมเคย เคย

a. ยาสบ 0 4

b. แอลกอฮอล 0 4

c. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ) 0 4

Q5. คณเคยพยายามลด หรอหยดใชสาร ...แตไมประสบความสาเรจ หรอไม ไมเคย เคย

a. ยาสบ 0 4


c. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ) 0 4

ขามคาถามท 6 ไป ถาตอบ “ไม” กบ ยาสบ ในขอ Q1a.

Q6. คณสบยาสบ/เคยวบหร มวนแรกภายในเวลาเทาไรหลงตนนอน >60 นาท 31-60 นาท 6-30 นาท <5นาท

a. ยาสบ 0 1 2 4

ขามคาถามท 7 ไป ถาตอบ “ไม” กบแอลกอฮอลในขอ Q1b.

Q7. คณเคยดมสรามากกวา 4 หนวย (ผหญง) หรอ 6 หนวย (ผชาย) ตอครงหรอไม



SUBSTANCE SPECIFIC INVOLVEMENT SCORE

a. ยาสบ รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5+Q6)

b. แอลกอฮอล รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5+Q7)

c. กญชา รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5)

เลอกประเภทของการบาบด โดยองตามคะแนน SUBSTANCE SPECIFIC

INVOLVEMENT SCORE ของผปวย

SUBSTANCE SPECIFIC

INVOLVEMENT SCORE

ไมตองบาบด เสยงปานกลาง ทา

(BRIEFINTERVENTION)

เสยงสง

)สงตอไปรกษา(

a. ยาสบ 0 - 3 4 - 14 15+

b. แอลกอฮอล 0 - 3 4 - 14 15+

c. กญชา 0 - 3 4 - 12 13+

ถาคะแนน SUBSTANCE SPECIFIC INVOLVEMENT SCORE

ของสารตวใดอยในชวง ”เสยงปานกลาง “หรอ ”เสยงสง “ให สมภาษณตอ โดยใช BRIEF-ASSISTO

จบการสมภาษณ ถา คะแนน SUBSTANCE SPECIFIC INVOLVEMENT

SCORE ของสารทกตวนอยกวาหรอเทากบ 3 แจงขอมลผปวยโดยใช ASSIST FEEDBACK REPORT CARD

45

BRIEF-ASSISTO คาแนะนา )กรณาอานใหผปวยฟง(

คาถามตอไปนจะถามเกยวกบประสบการณของคณในการใชสารเสพตดชนดอนๆ ในสามเดอนทผานมา สารเหลานอาจจะใชโดยการสบ กลน นด สดดม ฉดหรอกนเปนยาเมดกได เชน แอมเฟตามน ยากลอมประสาท ยาแกปวด คณอาจไดรบสารเหลานบางตวโดยแพทยสงให (แสดงบตรยา)

เราจะไมบนทกยาตางๆ ทคณไดรบจากแพทย อยางไรกตามถาคณใชยาเหลานดวยเหตผลทนอกเหนอจากทแพทยสง หรอใชบอยกวาหรอขนาดมากกวาทแพทยสง กรณาบอกใหผม / ดฉนทราบดวย เราจะเกบขอมลเหลานไวเปนความลบทงหมด

ในสามเดอนทผานมา....


d. ยารกษาโรค (ทไมไดใชตามแพทยสง)

i) ยาแกปวดทเขาสารฝน (มอรฟน โคเดอน ฯลฯ)

ii) ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ

iii) ยากระตนประสาท

ถาใชยามากกวาหนงตว ตวไหนทคณใชบอยทสด (เลอกตวเดยว) (i)ยาแกปวดทเขาสารฝน (ii)ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ (iii)ยากระตนประสาท

ถามขอ Q2d ถงขอ Q7d เกยวกบยาตวนน

e. ยาบา และยาอนในกลมยาบา )ยาอ ไอซ(

f. โคเคน (coke, crack, rock, etc.)

g. ยาอน......ระบ:

ถาตอบ “ไม” ทกขอ จบการสมภาษณ ใหขอมลสะทอนกลบตามระดบคะแนนของ Brief ASSISTTAC ถาตอบ “เคย” สาหรบสารตวใดตวหนง ถามคาถามขอ 2 ตอไปสาหรบสารแตละตว


ครงสองครง

ทกเดอน ทกสปดาห เกอบทกวน/

ทกวน

d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง )ยาแกปวด ยากลอมประสาท ยากระตน( 2 3 4 6

e. ยาบา และยาอนในกลมยาบา )ยาอ ไอซ( 2 3 4 6

f. โคเคน 2 3 4 6

g. ยาอน...... 2 3 4 6

Q3. คณเคยมความอยากหรอความตองการอยางแรงกลาทจะใชสารนบอยเพยงไร ไมเคย ครงสอง

ครง ทกเดอน

ทก

สปดาห

เกอบทกวน/ทก

วน

d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง )ยาแกปวด ยากลอมประสาท ยากระตน( 0 3 4 5 6

e. ยาบา และยาอนในกลมยาบา )ยาอ ไอซ( 0 3 4 5 6

f. โคเคน 0 3 4 5 6

g. ยาอน ...... 0 3 4 5 6

46

Q3a. คณเคยมความอยากใชสารอยางรนแรงจนคณไมสามารถหกหามใจได

หรอไม ไมเคย เคย

d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง )ยาแกปวด ยากลอมประสาท ยากระตน(

e. ยาบา และยาอนในกลมยาบา )ยาอ ไอซ(

f. โคเคน

g. ยาอน......

Q4. การใชสารนทาใหเกดปญหาทางสขภาพ ครอบครว สงคม กฎหมาย หรอการเงนกบคณบอยเพยงไร

ไมเคย ครงสองครง

ทกเดอน

ทกสปดาห

เกอบทกวน/ทกวน



f. โคเคน 0 4 5 6 7

g. ยาอน...... 0 4 5 6 7

Q5. คณเคยไมสามารถทากจกรรมทคณควรจะทาไดตามปกตเนองจากคณใชสารนบอยเพยงไร


ทกเดอน

ทกสปดาห

เกอบทกวน/ทกวน

d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง (ยาแกปวด ยากลอมประสาท ยากระตน) 0 5 6 7 8


f. โคเคน 0 5 6 7 8

g. ยาอน...... 0 5 6 7 8

Q6. เคยมเพอน/ญาตหรอคนอนแสดงความหวงใยตอการใชสาร ...ของคณหรอไม ไม เคย

d.ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง (ยาแกปวด ยากลอมประสาท ยากระตน) 0 6

e.ยาบา และยาอนในกลมยาบา )ยาอ ไอซ( 0 6

f.โคเคน 0 6

g.ยาอน...... 0 6

Q7. คณเคยพยายามลด หรอหยดใชสาร ...แตไมประสบความสาเรจ หรอไม ไม เคย

d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง (ยาแกปวด ยากลอมประสาท ยากระตน) 0 6

e. ยาบา และยาอนในกลมยาบา )ยาอ ไอซ( 0 6

f. โคเคน 0 6

g. ยาอน...... 0 6

47

SUBSTANCE SPECIFIC INVOLVEMENT SCORE (รวมคะแนน Q2+Q3+Q4+Q5+Q6+Q7)

d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง (ยาแกปวด ยากลอมประสาท ยากระตน)

รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5+Q6+Q7)

e. ยาบา และยาอนในกลมยาบา )ยาอ ไอซ( รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5+Q6+Q7)

f. โคเคน รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5+Q6+Q7)

g. ยาอน...... รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5+Q6+Q7)

ไม เคย

Q8. คณเคยใชสารตวใดโดยการฉดหรอไม

เลอกประเภทของการบาบด โดยองตามคะแนน SUBSTANCE SPECIFIC INVOLVEMENT SCORE ของผปวย

SUBSTANCE SPECIFIC INVOLVEMENT SCORE ไมตองบาบด เสยงปานกลางทา

(BRIEF INTERVENTION) เสยงสง


d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง 0 - 3 4 - 26 27+

e. ยาบา และยาอนในกลมยาบา (ยาอ ไอซ) 0 - 3 4 - 26 27+

f. โคเคน 0 - 3 4 - 26 27+

g. ยาอน...... 0 - 3 4 - 26 27+

ตอนน ใช BRIEF-ASSIST FEEDBACK REPORT CARD เพอใหการบาบดแบบยอแกผปวย

โดยเฉลย 4 วนหรอนอยกวานนตอเดอน ภายใน 3 เดอนทผานมา ใหการบาบดแบบยอ รวมกบแนะนา“ความเสยงทเกยวของกบการ

ฉดยา”

•โดยเฉลย มากกวา 4 วนตอเดอน ภายใน 3 เดอนทผานมา

ประเมนตอและใหการบาบดรกษาแบบเขมขนมากขน

48

WHO – BRIEF-ASSISTTAM v1.0 BASELINE

(ใชในพนททมความชกของการใชยาบาสง) 1. CLINICIAN ID: ___/___/___ 2. PATIENT ID: ___ /___/ ___/ ___/___ 3. DATE: ___/ ___/ ___/ ___/ ___ /___

BRIEF-ASSISTTAM INTRODUCTION คาแนะนา )กรณาอานใหผปวยฟง( คาถามตอไปนจะถามเกยวกบประสบการณของคณในการใชบหร ยาสบ แอลกอฮอล และยาบา ในสามเดอนทผานมา ถงแมวาเราจะถามเกยวกบ

การใชยาเสพตดของคณ แตกโปรดมนใจไดวา เราจะเกบขอมลเหลานไวเปนความลบทงหมด ขอควรจา กอนจะถามคาถาม ใหยน –ASSIST RESPONSE CARD ใหกบผปวย

ในสามเดอนทผานมา...


a. ยาสบ


c. ยาบา ยาอ ไอซ

ถาตอบ “ไม” ทกขอ จบการสมภาษณ ถาตอบ “เคย” ขอใดขอหนง ถามคาถามท 2 ตอสาหรบสารแตละตว


ครงส

อง

ครง

ทกเด

อน

ทก

สปดา

ห

เกอบ

ทก

วน/ท

ก

วน

a. ยาสบ 0 1 2 4

b. แอลกอฮอล 0 1 2 4

c. ยาบา ยาอ ไอซ 0 1 2 4

Q3. คณเคยมความอยากหรอความตองการอยางแรงกลาทจะใชสารนบอยเพยงไร

ไมเค

ย

ครงส

อง

ครง

ทกเด

อน

ทก

สปดา

ห

เกอบ

ทก

วน/ท

กวน

a. ยาสบ 0 1 2 3 6

b. แอลกอฮอล 0 1 2 3 6

c. ยาบา ยาอ ไอซ 0 1 2 3 6

Q3a. คณเคยมความอยากใชสารอยางรนแรงจนคณไมสามารถหกหามใจไดหรอไม ไมเคย เคย

a. ยาสบ


c. ยาบา ยาอ ไอซ

49

Q4. เคยมเพอน/ญาตหรอคนอนแสดงความหวงใยตอการใชสาร ...ของคณหรอไม ไมเคย เคย

a. ยาสบ 0 4


c. ยาบา ยาอ ไอซ 0 4

Q5. คณเคยพยายามลด หรอหยดใชสาร ...แตไมประสบความสาเรจ หรอไม ไมเคย เคย

a. ยาสบ 0 4


c. ยาบา ยาอ ไอซ 0 4

ขามคาถามท 6 ไป ถาตอบ “ไม” กบ ยาสบ ในขอ Q1a.

Q6. คณสบยาสบ/เคยวบหรมวนแรก ภายในเวลาเทาไหรหลงตนนอน >60 นาท 31-60 นาท 6-30 นาท <5นาท

a. ยาสบ 0 1 2 4

ขามคาถามท 7 ไป ถาตอบ “ไม” กบแอลกอฮอลในขอ Q1b.

Q7. คณเคยดมสรามากกวา 4 หนวย (ผหญง) หรอ 60 หนวย (ผชาย) ตอครงหรอไม




a. ยาสบ รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5+Q6)

b. แอลกอฮอล รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5+Q7)

c. ยาบา ยาอ ไอซ รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5)

เลอกประเภทของการบาบด โดยอง

ตามคะแนน SUBSTANCE SPECIFIC INVOLVEMENT SCORE ของผปวย


ไมตองบาบด เสยงปานกลางทา

(BRIEFINTERVENTION) เสยงสง


a. ยาสบ 0 - 3 4 - 14 15+

b. แอลกอฮอล 0 - 3 4 - 14 15+

c. ยาบา ยาอ ไอซ 0 - 3 4 - 12 13+

ถาคะแนน SUBSTANCE SPECIFIC INVOLVEMENT SCORE ของสารตวใดอยในชวง ”เสยงปานกลาง “หรอ ”เสยงสง “ใหสมภาษณตอ โดยใช

BRIEF-ASSISTO

จบการสมภาษณ ถา คะแนน SUBSTANCE SPECIFIC INVOLVEMENT SCORE ของสารทกตวนอยกวาหรอเทากบ

3 แจงขอมลใหกบผปวยโดยใช ASSIST FEEDBACK REPORT CARD

50

BRIEF-ASSISTO คาแนะนา (กรณาอานใหผปวยฟง)

คาถามตอไปนจะถามเกยวกบประสบการณของคณในการใชสารเสพตดชนดอนๆ ในสามเดอนทผานมา สารเหลานอาจจะใชโดยการสบ กลน นด สดดม ฉดหรอกนเปนยาเมดกได ในการสมภาษณครงน เราจะไมบนทกยาตางๆ ทคณไดรบจากแพทย เชน แอมเฟตามน ยากลอมประสาท ยาแก

ปวด คณอาจไดรบสารเหลานบางตวโดยแพทยสงให (แสดงบตรยา) อยางไรกตาม ถาคณใชยาเหลานดวยเหตผลทนอกเหนอจากทแพทยสง หรอใชบอยกวาหรอขนาดมากกวาทแพทยสง กรณาบอกใหผมดฉนทราบดวย ถงแมวาเราจะถามเกยวกบการใชยาเสพตดของคณ แตโปรดมนใจไดวา เราจะเกบขอมลเหลานไวเปนความลบทงหมด

ในสามเดอนทผานมา....


d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง ()

i) ยาแกปวดทเขาสารฝน (มอรฟน โคเดอน ฯลฯ)

ii) ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ

iii) ยากระตนประสาท

ถาใชยามากกวาหนงตว ตวไหนทคณใชบอยทสด (เลอกตวเดยว)

(i)ยาแกปวดทเขาสารฝน (ii)ยากลอมประสาทหรอยานอนหลบ (iii)ยากระตนประสาท ถามขอ Q2d ถงขอ Q7d เกยวกบยาตวนน

e. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ)

f. โคเคน (coke, crack, rock, etc.)

g. ยาอน ระบ...........................

ถาตอบ “ไม” ทกขอ จบการสมภาษณ ใหขอมลสะทอนกลบตามระดบคะแนนของ Brief ASSISTTAC ถาตอบ “เคย” สาหรบสารตวใดตว

หนง ถามคาถามขอ 2 ตอไปสาหรบสารแตละตว


ครงสอง

ครง ทกเดอน ทกสปดาห

เกอบทกวน/

ทกวน

d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง )ยาแกปวด ยากลอมประสาท ยากระตน( 2 3 4 6

e. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ) 2 3 4 6

f. โคเคน 2 3 4 6

g. ยาอน...... 2 3 4 6

Q3. คณเคยมความอยากหรอความตองการอยางแรงกลาทจะใชสารนบอย

เพยงไร ไมเคย

ครงสอง

ครง ทกเดอน

ทก

สปดาห

เกอบทกวน/

ทกวน


e. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ) 0 3 4 5 6

f. โคเคน 0 3 4 5 6

g. ยาอน...... 0 3 4 5 6

51

Q3a. คณเคยมความอยากใชสารอยางรนแรงจนคณไมสามารถหกหามใจได

หรอไม ไมเคย เคย

d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง (ยากลอมประสาท ยากระตน ยาแกปวด)

e. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ)

f. โคเคน

g. ยาอน......

Q4. การใชสารนทาใหเกดปญหาทางสขภาพ ครอบครว สงคม กฎหมาย หรอการเงนกบคณบอยเพยงไร


ทกเดอน ทก

สปดาห เกอบทกวน/ทกวน



f. โคเคน 0 4 5 6 7

g. ยาอน...... 0 4 5 6 7

Q5. คณเคยไมสามารถทากจกรรมทคณควรจะทาไดตามปกตเนองจากคณใชสารนบอยเพยงไร


ทกเดอน ทก

สปดาห เกอบทกวน/ทกวน



f. โคเคน 0 5 6 7 8

g. ยาอน...... 0 5 6 7 8

Q6. เคยมเพอน/ญาตหรอคนอนแสดงความหวงใยตอการใชสาร ...ของคณ

หรอไม ไม เคย

d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง )ยาแกปวด ยากลอมประสาท ยากระตน( 0 6

e. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ) 0 6


g. ยาอน...... 0 6

Q7. คณเคยพยายามลด หรอหยดใชสาร ...แตไมประสบความสาเรจ หรอไม ไม เคย

d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง )ยาแกปวด ยากลอมประสาท ยากระตน( 0 6

e. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ) 0 6


g. ยาอน...... 0 6

52

SUBSTANCE SPECIFIC INVOLVEMENT SCORE (รวมคะแนน Q2+Q3+Q4+Q5+Q6+Q7)

d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง )ยาแกปวด ยากลอมประสาท ยากระตน( รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5+Q6+Q7)

e. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ) รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5+Q6+Q7)

f. โคเคน รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5+Q6+Q7)

g. ยาอน...... รวมคะแนน (Q2+Q3+Q4+Q5+Q6+Q7)

ไม เคย

Q8. คณเคยใชสารตวใดโดยการฉดหรอไม

เลอกประเภทของการบาบด โดยองตามคะแนน SUBSTANCE SPECIFIC INVOLVEMENT SCORE ของผปวย

SUBSTANCE SPECIFIC INVOLVEMENT SCORE ไมตองบาบด เสยงปานกลาง ทา

(BRIEF INTERVENTION) เสยงสง


d. ยารกษาโรคทไมไดใชตามแพทยสง 0 - 3 4 - 26 27+

e. กญชา (ยางกญชา กญชานา ฯลฯ) 0 - 3 4 - 26 27+

f. โคเคน 0 - 3 4 - 26 27+

g. ยาอน...... 0 - 3 4 - 26 27+

ตอนน ใช BRIEF-ASSIST FEEDBACK REPORT CARD เพอใหการบาบดแบบยอแกผปวย

โดยเฉลย 4 วนหรอนอยกวานนตอเดอน ภายใน 3 เดอนทผานมา

ใหการบาบดแบบยอ รวมกบแนะนา“ความเสยงทเกยวของกบ

การฉดยา”

•โดยเฉลย มากกวา 4 วนตอเดอน ภายใน 3 เดอนทผานมา

ประเมนตอและใหการบาบดรกษาแบบเขมขนมากขน

53

ASSIST ฉบบยอมาก

(ASSIST- LITE)

54

แบบคดกรองการใชสารเสพตด ASSIST-LITE

คาถามตอไปนเกยวกบการใชสารเสพตดใน 3 เดอนทผานมาเทานน

1 คณสบบหร/ผลตภณฑจากยาสบหรอไม ใช [1] ไม [0] >ไม: ขามไป Q2

1a คณมกจะสบมากกวา 10 มวนตอวนหรอไม ใช [1] ไม [0] Tobacco score: _ [0-3]

1b คณมกจะสบภายใน 30 นาทหลงตนนอนหรอไม ใช [1] ไม [0] Cut-off = 2

2 คณดมเครองดมแอลกอออลหรอไม ใช [1] ไม [0] >ไม: ขามไป Q3

2a ในแตละครงทคณดม คณดมมากกวา 4 หนวยมาตรฐานหรอไม * ใช [1] ไม [0] 2b คณเคยพยายามทจะควบคม ลด หรอหยดดม แตทาไมสาเรจหรอไม ใช [1] ไม [0]

2c เคยมใครแสดงความเปนหวงเกยวกบการดมแอลกอฮอลของคณหรอไม ใช [1] ไม [0] Alcohol score: _ [0-4]

* 1 หนวยมาตรฐาน ประมาณเทากบ ไวนหนงแกว (100cc.) เบยรหนงกระปอง

หรอเหลาขาว/แดง (เชน แมโขง หงสทอง) หนงถวยยา (30cc.)

Cut-off = 3

3 คณใชกญชาหรอไม ใช [1] ไม [0] >ไม: ขามไป Q4

3a คณเคยมความอยากหรอความตองการอยางแรงกลาทจะใชกญชาอยางนอย

สปดาหละครงหรอไม

ใช [1] ไม [0] Cannabis score:_ [0-3]

3b เคยมใครแสดงความเปนหวงเกยวกบการใชกญชาของคณหรอไม ใช [1] ไม [0] Cut-off = 2

4 คณใชยากระตนประสาท เชน ยาบา/ยาอ/ไอซ/หรอโคเคน หรอยากระตน ประสาทอนๆทแพทยไมไดสงให หรอไม

ใช [1] ไม [0] >ไม: ขามไป Q5

4a คณใชยานอยางนอยสปดาหละครงหรอบอยกวานน หรอไม ใช [1] ไม [0] Stimulant score: _ [0-3]

4b เคยมใครแสดงความเปนหวงเกยวกบการใชยาบา/ยาอ/ไอซของคณหรอไม ใช [1] ไม [0] Cut-off = 2

5 คณใชยากลอมประสาท/นอนหลบโดยทแพทยไมไดสงใหหรอไม ใช [1] ไม [0] >ไม: ขามไป Q6

5a คณเคยมความอยากหรอความตองการอยางแรงกลาทจะใชยากลอมประสาท/ยา

นอนหลบอยางนอยสปดาหละครงหรอไม

ใช [1] ไม [0] Sedative score: _ [0-3]

5b เคยมใครแสดงความเปนหวงเกยวกบการใชยากลอมประสาท/นอนหลบของคณ

หรอไม

ใช [1] ไม [0] Cut-off = 2

6 คณใชสารกลมฝน เชน ฝน/เฮโรอน/ผงขาวโดยทแพทยไมไดสงใหหรอไม ใช [1] ไม [0] >ไม: ขามไป Q7

6a คณเคยพยายามทจะควบคม ลด หรอหยดใช แตทาไมสาเรจหรอไม ใช [1] ไม [0] Opioid score: _ [0-3]

6b เคยมใครแสดงความเปนหวงเกยวกบการใชฝน/เฮโรอน/ผงขาวของคณหรอไม ใช [1] ไม [0] Cut-off = 2

7. คณใชสารเสพตดชนดอนๆ หรอไม คณใชสารอะไร ___________________________________________

ไมตองใหคะแนน แตใหประเมนตอ

Ali R, Meena S, Eastwood B, Richards I, Marsden J. Ultra-rapid screening for substance-use disorders: The Alcohol, Smoking

and Substance Involvement Screening Test (ASSIST-Lite). Drug Alcohol Depend. 2013; 132:352-61.

สาวตรอษณางคกรชย. การคดกรอง. ใน: สาวตรอษณางคกรชย, บรรณาธการ. ปญหาและความผดปกตจากการดมสรา -ความสาคญและการ

ดแลรกษาในประเทศไทย. สงขลา: คณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร; 2557. น. 77-117.

55

ASSIST ฉบบอเลทโทรนกส

(E-ASSIST)

56

โปรแกรม E-ASSIST

1. เรมตนหนาแรกของโปรแกรม E-ASSIST - กรอกขอมลในชองตาง ๆ เชน ชอผรกษา เลขประจาตว คลนกทรกษา และวนทสมภาษณ จากนนคลกปมถดไป

2. ศกษาคมอการใชแบบคดกรอง ASSIST จากนนคลกปมถดไป

57

3. โปรดอานขอตกลงในการทาแบบคดกรอง ASSIST ใหผปวยฟง หากผปวยตกลงใหคลกปมยอมรบขอตกลง

4. เรมตนถามคาถามขอท 1 ประสบการณใชสารเสพตด (กรณากาทกขอ) จากนนกดปม >

58

5. คาถามตงแตขอ 2- 8 ถามเกยวกบประสบการณการใชสารเสพตดทผปวยเคยใชมาในชวง 3 เดอนทผานมา (สารตวท ตอบ “ไมเคยใช” ในขอ

1 จะมสจางลง) จากนนคลก >

59

6. คาถามขอ 5 ไมตองถามสาหรบประสบการณใชยาสบ ขอ a จงไมปรากฏในหนาน

60

61

7. ใหขอมลสาหรบผปวย เกยวกบความเสยงจากการใชสารเสพตดแบบฉด จากนนกดปม ถดไป

62

8. กดปม บตรรายงานผล เพอดผลคะแนนและวธการดแลและชวยเหลอ

63

9. กดปม ตารางคะแนนในแตละขอ เพอดคะแนนในแตละขอของสารเสพตดแตละชนด

10. กดปม ความหมายของคาคะแนน เพอดรายละเอยดความหมายของคาคะแนนแตละชนด

64

11. กดปมขนตอน 10 ขน เพอด 10 ขนตอนสาหรบการบาบดแบบยอตามแนวทางของ ASSIST

12. กดปมตวอยางการแนะนา เพอแสดงตวอยางการแนะนาในระดบคะแนนตางๆ

65

13. กดปม สาหรบคะแนนระดบ “เสยงตา” เพอดตวอยางการบาบดอยางยอ แบบเสยงตา

14. กดปม สาหรบคะแนนระดบ “เสยงปานกลาง” เพอดตวอยางการบาบดอยางยอ แบบเสยงปานกลาง

66

15. กดปม สาหรบคะแนนระดบ “เสยงสง” เพอดตวอยางการบาบดอยางยอ แบบเสยงสง

แผนวดทศนแสดงการสมภาษณเพอคดกรองตาม AASSIST v 3.1 และตวอยาางการบาบดแแบบยอ

67

68

69

โปรแกรม E-ASSIST และ แผนวดทศนแสดงการสมภาษณเพอคดกรองตาม ASSIST V3.1 และตวอยางการ

บาบดแบบยอ

70

วธการบาบดแบบยอตามแนวทาง ASSIST

71

การบาบดแบบยอตามแนวทางของ ASSIST

หลงจากการคดกรองดวย ASSIST แลว บคลากรสขภาพควรจะพจารณาคะแนนของ ASSIST แลวเชอมโยงไปสการใหความชวยเหลอทเหมาะสมกบผปวยแตละคน ตามระดบคะแนนความเกยวของกบสารเสพตดเฉพาะชนด (Specific Substance Involvement Scores) (World Health Organization, 2009; Humeniuk et al., 2010; Humeniuk et al., 2012) ดงน

ระดบความเสยงตามผลคะแนนความเกยวของกบสารเสพตดเฉพาะชนด (Specific Substance Involvement Scores) ของ ASSIST

(Humeniuk et al., 2010)

ระดบความเสยง บหร สรา สารฯชนดอน

เสยงตา 0-3 0-10 0-3

เสยงปานกลาง 4-26 11-26 4-26

เสยงสง >27 >27 >27

จากคะแนนความเกยวของกบสารเสพตดเฉพาะชนด บคลากรสขภาพสามารถใหคาแนะนาหรอการดแลรกษาเบองตนใหกบผปวยไดทนท ดงน

• ผปวยทมคะแนนอยในชวง “เสยงตา“ สาหรบสารเสพตดทกประเภท ควรไดรบคาแนะนาดานสขภาพ ความรเกยวกบผลกระทบของการใช

สารเสพตด และถามถงความตองการความรเพมเตมเกยวกบการใชสารเสพตด

• ผปวยทมคะแนนอยในชวง ”เสยงปานกลาง “ สาหรบสารเสพตดบางประเภท ควรไดรบความรเกยวกบผลกระทบของการใชสารเสพตด

และไดรบการบาบดแบบยอซงอยางนอยทสดผคดกรองควรใหขอมลสะทอนกลบแกผใชสารเสพตด (feedback) กระตนความรบผดชอบตอพฤตกรรมของตนเอง (responsibility) ใหคาแนะนาเกยวกบการเลกใชสารเสพตด (advice) และใหเอกสารความรเกยวกบการดแลตนเอง

เพอลดละเลกใชสารเสพตดกลบบาน

• ผปวยทมคะแนนอยในชวง ”เสยงสง“ ควรไดรบความรเกยวกบผลกระทบจากการใชสารเสพตด ไดรบการบาบดแบบยอ ใหเอกสารความร

เกยวกบการดแลตนเองเพอลดละเลกใชสารเสพตดกลบบาน และสงตอเพอไปรบการประเมนและบาบดรกษากบผเชยวชาญตอไป

• ผปวยทเคยฉดสารเสพตดในสามเดอนทผานมา (จดเปนผทม “ความเสยงสง”) ควรไดรบความรเกยวกบความเสยงของการฉดสารเสพตดไดรบการบาบดแบบยอ ใหเอกสารความรเกยวกบการดแลตนเองเพอลดละเลกใชสารเสพตดกลบบาน และสงตอเพอไปรบการตรวจหาเชอ

ไวรสทตดตอทางเลอด เชน เอชไอว ไวรสตบอกเสบบ และซ ตามแนวเวชปฎบตของการดแลรกษาผปวยกลมนของสถานบรการทางสขภาพนนๆ ไปและสงตอเพอไปรบการประเมนและบาบดรกษากบผเชยวชาญตอ (Humeniuk et al., 2010; สาวตร อษณางคกรชย และคณะ.,

2554C)

สวนวธการบาบดแบบยอองตามผลคะแนน ASSIST นนเปนวธการทองตามเทคนก FRAMES และการสมภาษณเพอเสรมสรางแรงจงใจ ประกอบดวยขนตอนหลก 10 ขน ดงตอไปน (Humeniuk et al., 2010; สาวตร อษณางคกรชย และคณะ., 2554C)

1. Asking ถามผรบบรการวาสนใจทราบคะแนนของแบบคดกรอง ASSIST หรอไม

2. Feedback แจงคะแนนความเกยวของกบสารเสพตดเฉพาะชนดแกผรบบรการ และระดบความเสยงโดยใชบตรรายงานผล ASSIST

3. Advice ใหคาแนะนาวธการลดความเสยงจากการใชสารเสพตด ดวยการลดละเลกใชสารเสพตด

4. Responsibility กระตนใหผรบบรการรบผดชอบตดสนใจทางเลอกในการลดละเลกใชสารเสพตดดวยตวเองอยางเตมท

5. Concerned ถามผรบบรการวารสกกงวลกบคะแนนหรอระดบความเสยงของตนมากนอยเพยงไร

6. Good things ใหผรบบรการพดถงขอดของการใชสารเสพตด

72

7. Less good things ใหผรบบรการพดถงขอไมคอยดของการใชสารเสพตด

8. Summarise and reflect สรปและสะทอนความคดของผรบบรการโดยเชอมโยงใหผรบบรการมองเหน“ขอไมคอยด” ของการใชสารเสพตด

9. Concerned ถามผรบบรการวากงวลกบ“ขอไมคอยด” มากนอยเพยงไร

10. Take-home materials ใหคมอการดแลตนเองเพอลดละเลกสารเสพตดหรอเอกสารความรอนแกผรบบรการ เพอใหเอากลบไปศกษาเพมเตม

อนง ในการบาบดแบบยอองตามผลคะแนน ASSIST หากผรบบรการมคะแนนการใชสารเสพตดในระดบเสยงปานกลางหลายชนด ใหเลอกสารทไดคะแนนสงสดหรอสารชนดทมผลกระทบตอผรบบรการมากทสด เปนสารหลกในการใหการบาบดแบบยอ ผบาบดไมจาเปนตองใหการบาบดแบบยอสาหรบสารทกชนดทไดคะแนนระดบเสยงปานกลาง เพราะตามหลกการของ ASSIST เชอวา การใหการบาบดแบบยอสาหรบสารหลก

เพยงชนดเดยว สามารถทาใหผรบบรการเกดการเรยนร และไปปรบใชสาหรบการลดละเลกใชสารชนดอนไดดวยตนเอง (Humeniuk et al., 2010)

ตวอยางการบาบดแบบยอองตามผลคะแนนของ ASSISTสาหรบผดมสราทมคะแนนในระดบ “เสยงปานกลาง”

ผบาบด: อยากทราบคะแนนของแบบสอบถามทเพงถามคณไปเมอสกครนหรอไม

ผรบการบาบด: .............................................................

ผบาบด:(ชทคะแนนในหนาแรกของบตรรายงานขอมลสะทอนกลบ ASSIST) นเปนคะแนนของ ... (สารทมคะแนนสงสด และเรยงลงมา) ... ทคณใช ซงเทากบ ... (4-26 / 11-26) ... แสดงวาคณอยในระดบความเสยงปาน

กลาง หมายความวา (สารตวหลกทมคะแนนสงสดหรอเปนปญหาตอผรบบรการมากทสด) ทคณใชอยจะมผลตอสขภาพรางกายและจตใจของคณ รวมทงเสยงตอปญหาอนๆ เชน ปญหาการเงน กฏหมาย หรอสมพนธภาพกบบคคลอน ถงแมวาตอนนปญหาเหลานนอาจจะยงไมไดเกดขนกบคณ แตคะแนนระดบนกชใหเหนวา หากคณยงคงใช(สาร) แบบนตอไป จะมความเสยงทจะมปญหาเหลานนเกดขนไดในอนาคต และ

มนจะเชอมโยงกบอาการ เชน (ชทความเสยงทสมพนธกบสารตวนนในบตรรายงานผล ASSIST)

วธทดทสดทจะลดความเสยงตอปญหาเหลานกคอ การลดหรอเลกใช (สาร) นนเสย แตตามหลกการแลว คณจะทาหรอไมทาขนอยกบตวคณเอง ไมมใครสามารถบงคบคณได ผม/ดฉนเพยงอธบายใหคณทราบและเขาใจถง

ความเชอมโยงระหวางลกษณะการใช (สาร) ของคณกบอนตรายตางๆ ทคณอาจจะประสบไดเทานน คณมความกงวลเกยวกบคะแนนความเสยงของการใช (สาร) ของคณเอง อยางไรบาง ผรบการบาบด : .............................................................

ผบาบด: สาหรบคณแลว การใช (สาร) ของคณมขอดอะไรบาง

ผรบการบาบด : ............................................................. ผบาบด: แลวมสงทไมคอยดจากการใช (สาร) ของคณ บางหรอไม

ผรบการบาบด: .............................................................

ผบาบด: จากทคณไดวเคราะหตนเองแลวนน สรปวา การใช (สาร) ของคณมขอดกคอ ............แตในขณะเดยวกน มนกมขอทไมคอยดททาใหคณ .... (ยกตวอยางขอไมคอยดจากคาพดของผรบบรการเอง) .... คณมความกงวลเกยวกบขอไมคอยดเหลานจากการใช (สาร) ของคณหรอไม (พยายามเนนขอไมคอยด เพอใหเขาไดเกดความตระหนกมากขน )

73

ผรบการบาบด: .............................................................

ผบาบด: ขอมอบแผนพบนใหคณเอากลบไปอานดทบานนะ เพอดคะแนนและคดถงการใช (สาร) ของคณเอง ลองอานความรเกยวกบการใชสารแตละตว และผม/ดฉนจะใหคมอดแลตนเองในการลดละเลกสารเสพตด ซงหลายๆ คนบอกวามนมประโยชนมากสาหรบผทยงลงเล

ใจ และยงจะชวยใหคณไดลองคดและตดสนใจวาอยากจะหยดหรอลดใช (สาร) หรอไม ในเลมน ยงมขอแนะนาในการลด ละ เลกสารเสพตด ใหคณเลอกปฏบตไดอยางเหมาะสมกบตวคณเอง หากตองการคาแนะนาหรอความชวยเหลอเพมเตม กสามารถเขามาพดคยปรกษา

กบเจาหนาทของโรงพยาบาลได (สถานท... เวลา...)

ตวอยางการใหคาแนะนาสาหรบผดมสราทมคะแนนในระดบ “เสยงตา”

ผบาบด: อยากทราบคะแนนของแบบสอบถามทเพงถามคณไปเมอสกครนหรอไม

ผรบการบาบด: .............................................................

ผบาบด: (ชทคะแนนในหนาแรกของบตรรายงานขอมลสะทอนกลบ ASSIST)

นเปนคะแนนของ ... (สารทเขาใช) ... ทคณใช ซงเทากบ ...(0-3 / 0-10)... แสดงวาคณอยในระดบความเสยงตา ซงหมายความวา (สาร) ท

คณใชอาจจะมผลตอสขภาพรางกายและจตใจของคณไมมากนก ซงเปนสงทดแลว และควรควบคมตนเองไมใหใชมากไปกวาน ทางทดทสดกคอ ควรลดและเลกมนเสย หากตองการคาแนะนาหรอความชวยเหลอเพมเตม กสามารถเขามาพดคยปรกษากบเจาหนาทของโรงพยาบาลได (สถานท... เวลา...)

ตวอยางการใหคาแนะนาสาหรบผดมสราทมคะแนนในระดบ “เสยงสง”

ผบาบด: อยากทราบคะแนนของแบบสอบถามทเพงถามคณไปเมอสกครนหรอไม ผรบการบาบด: .............................................................

ผบาบด: (ชทคะแนนในหนาแรกของบตรรายงานขอมลสะทอนกลบ ASSIST)

นเปนคะแนนของ ... (สารทเขาใช) ... ทคณใช ซงเทากบ ... (>27) ... แสดงวาคณอยในระดบความเสยงสง ซงหมายความวา (สาร) ทคณ

ใชอยมผลตอสขภาพรางกายและจตใจของคณอยางรนแรง รวมทงเสยงตอปญหาอนๆ เชน ปญหาการเงน กฏหมาย หรอสมพนธภาพกบบคคลอน และหากคณยงคงใช (สาร) แบบนตอไป จะทาใหคณยงลาบากในการจะเลกใชมน จนอาจจะไมสามารถหยดใชได ดงนนทางทด

ทสด คณควรจะตองลดหรอเลกใชมนเสยตงแตบดน ผม/ดฉนขอแนะนาใหคณเขารบการบาบดรกษาท ... โดยจะมแพทยและทมสขภาพคอยดแลรกษาและใหคาปรกษา เพอชวยเหลอใหคณลดหรอเลกใช (สาร) ไดอยางปลอดภย

74

การบาบดแบบยอตามแนวทาง ASSIST

รวมกบการสนบสนนจากครอบครว

75

การบาบดแบบยอตามแนวทาง ASSIST รวมกบการสนบสนนจากครอบครว สาหรบผปวยโรคจตทใชสารเสพตด

คมอการใชโปรแกรมสอการบาบดอยางยอเพอลดปรมาณการใชสารเสพตด

การบาบดอยางยอ

เครองมอการบาบดอยางยอนพฒนาโดยอาศยพนฐานของ

• WHO’s ASSIST linked Brief Intervention (BI) ซงพฒนาจาก FRAMES techniques และ Motivational interviewing

ประกอบดวย 9 ขนตอน ดงน

1) การแจงผลคะแนนการประเมน (FEED BACK) รวมถงการใหขอมลของปญหาทผปวยอาจพบ หากยงใชสารเสพตดนนๆ ตอไป 2) การใหคาแนะนา (ADVICE) ถงการตดสนใจทจะเลกใชสารเสพตด เพอหลกเลยงปญหาทอาจจะเกดขน 3) การใหผปวยรบผดชอบตอการตดสนใจ (RESPONSIBILITY) ทกการตดสนใจขนอยกบตวผปวยเอง ผบาบดทาหนาทเพยงใหขอมลของ

สารเสพตดทผปวยใช 4) การใหผปวยตระหนกถงผลการประเมน (CONCERN) โดยการถามความเหนถงคะแนนทไดรบ

5) การใหผปวยกลาวถงขอดของการใชสารเสพตด (GOOD THINGS ABOUT USING) 6) การใหผปวยกลาวถงขอไมคอยดของการใชสารเสพตด (LESS GOOD THINGS ABOUT USING) 7) การสรปขอดขอเสยทผปวยกลาวถง (SUMMARISE)

8) การใหผปวยตระหนกถงขอเสยของการใชสารเสพตด (CONCERN ABOUT LESS GOOD THINGS) โดยเนนถงขอเสยตามทผปวยกลาวอาง

9) การใหคาแนะนาและคมอการปฏบตตวเพอเลกยาเสพตด )TAKE-HOME INFORMATION AND BOOKLET) เพอเปนขอมลเพอทจะ

ชวยใหผปวยเลกยาเสพตดได

• WHO’s Self-Help Strategy เปนคมอในการปฏบตตวเพอใหผปวยสามารถเลอกใชสารเสพตดไดดวยตนเอง เนอหาทผพฒนาเลอกใช

ไดแก Goal setting และ Relapse prevention

76

• ขอมลทไดจากการศกษาเชงคณภาพ (การสมภาษณเชงลก) ในผปวยและญาตเพอเปนการปรบใหเครองมอชนน เขากบบรบทของคนไทย

ใหมากทสด

• The SOS (Start Over and Survive) Family Session (David Cavanagh) ประกอบดวยหลกการการใหความรแกครอบครว

เกยวกบโรคจตเภทและการใชยาเสพตด ทกษะการสอสารและวธการดแลผปวย รปแบบการบาบดดงกลาวน ไดผานขนตอนการตรวจสอบและแกไขเนอหาจากผเชยวชาญสองทาน ไดแก พ.อ.นพ.พชย แสงชาญชย จตแพทย

ประจากองจตเวชกรรมประสาทวทยา โรงพยาบาลพระมงกฎ และ ดร.ดารณ ภขาว อาจารยประจาภาควชาสงคมและสขภาพ คณะสงคมศาสตรและมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหดลรวมถงผานกระบวนการวจยแลววาสามารถชวยลดความเสยงของการใชสารเสพตดได

สญลกษณปมคาสงทใชในโปรแกรม

ณ มมลางขวาของโปรแกรมทกหนา จะมสญลกษณปมคาสงตาง ๆ 4 รปแบบ ดงน

หมายถง ยอนกลบไปกอนหนา

หมายถง ไปหนาถดไป

หมายถง กลบสเมนหลก

หมายถง ออกจากโปรแกรม

การเขาใชโปรแกรม

หลงจากใสแผน CD โปรแกรมเขาเครองคอมพวเตอร โปรแกรมจะถกเปดใชงานอตโนมต หากโปรแกรมไมเปดอตโนมต ทานสามารถเปดโปรแกรมไดเองโดยเขาไปท Folder CD ใน My Computer แลว Double Click ทไฟล .exe หนาแรก ดงรป

77

หลงจากเขาโปรแกรมไดแลวใหกด Ctrl + F เพอขยายหนาจอโปรแกรมใหเตมจอ

ขนตอนตอไป :กดปมลกศรเพอไปหนาถดไป

การแจงผลคะแนน ASSIST แกผปวย

78

เลอนเมาสไปยงผลคะแนนทผปวยไดเพอแจงผล โดย ไฟแดง หมายถง มความเสยงในระดบสง

ไฟเหลอง หมายถง มความเสยงในระดบปานกลาง ไฟเขยว หมายถง มความเสยงในระดบตา

แจงขอมลแกผรบบรการ ดงน คะแนนความเสยงตอการใชสารเสพตดของคณอยในระดบปานกลาง หมายถงคณมความเสยงตอปญหาสขภาพ และปญหาอนๆ ทเกดจากการใชสารเสพตดในลกษณะปจจบนในระดบปานกลาง

ขนตอนตอไป: กดสญญาณไฟทผรบบรการไดเพอไปหนาถดไป การใหขอมลของปญหาทผปวยอาจพบ หากยงใชสารเสพตดนนๆ ตอไป

เลอกสารเสพตดทตองการจะใหความรจากคอลมนทางดานซาย จากนนเลอนเมาสไปยงมอทชอวยวะตางๆ โทษของสารเสพตดทเลอกตออวยวะนนๆ จะปรากฏขนมา ขนตอนตอไป: กดปมลกศรเพอไปหนาถดไป

79

การใหคาแนะนาถงการตดสนใจทจะเลกใชสารเสพตด

ถงแมตอนนคณอาจจะยงไมพบปญหาตางๆ ดงทกลาวมา แตหากคณยงคงใชสารเสพตดอยางตอเนอง กมความเสยงทจะเกดปญหาเหลานน

ตามมา ทางทดทสดคอการหยดใชมน เพอเลยงปญหาทอาจจะเกดขน ขนตอนตอไป: กดปมลกศรเพอไปหนาถดไป

การพดคยถงขอดและขอไมคอยดของการใชสารเสพตด

เรมจากคลกทขอดของการใชและไมใชสารเสพตด เมอพดถงขอดดานใด ใหคลกทตาชงดานนน จะมตวอยางปรากฏขนมา

80

ขอดของการใชและไมใชสารเสพตด

การกระทาทกอยางลวนมทงขอดและขอเสย การใชสารเสพตดของคณกเชนกน ผม/ดฉนอยากใหคณลองนกถง

• ขอดของการใชสารเสพตด )ถาผปวยนกไมออกอาจแนะวา การไดสงสรรคกบเพอน การไดลมความเครยด(

• ขอดของการไมใชสารเสพตด (ถาผปวยนกไมออกอาจแนะวา การมสขภาพทแขงแรง การมอนาคตทมนคง)

• ทนคณลองชงนาหนกเปรยบเทยบดซวาการกระทาไหนทมขอดมากกวากน

ขนตอนตอไป: กดปมลกศรเพอไปหนาขอไมคอยด

ตวอยางจะปรากฏขนเฉพาะฝงขอไมคอยดของการใชเทานน

81

ขอไมคอยดของการใชและไมใชสารเสพตด

ทนลองมาดขอไมคอยดกนบาง ผม/ดฉนอยากใหคณลองนกถง

• ขอไมคอยดของการใชสารเสพตด (ถาผปวยนกไมออกอาจแนะวา สนเปลองเงน เสยสขภาพ มปญหากบครอบครว)

• ขอไมคอยดของการไมใชสารเสพตด (ถาผปวยนกไมออกอาจแนะวา เทยวไมสนก เขากลมเพอนทใชยาไมได)

• ทนคณลองชงนาหนกเปรยบเทยบดซวาการกระทาไหนทมขอไมคอยดมากกวากน

ขนตอนตอไป : ผบาบดพดสรปขอดขอไมคอยดทผปวยกลาวมา โดยเนนถงขอไมคอยดของการใชสารเสพตด หลงจากสรปเสรจใหกดปมลกศรเพอไปหนาถดไป

ผลกระทบของการใชสารเสพตด ใหเลอนเมาสไปคอลมนดานขวา ใหความรทละประเดนจากบนลงลาง

ผลกระทบจากการใชสารเสพตด

สารเสพตดสงผลกระทบตอผใชในทกดาน ไดแก • ผลกระทบตอสขภาพ – สขภาพจะทรดโทรมลงเรอยๆ ตามลาดบ ตงแตเรมใช เรมเสพตด จนกระทงเสพตดเรอรง • ผลกระทบตอครอบครว – มปญหาสมพนธภาพกบครอบครว ทะเลาะเบาะแวง ครอบครวขาดความอบอน ไมมความสข • ผลกระทบตอหนาทการงาน การเงน –มปญหากบททางาน เจานาย เพอนรวมงาน รวมถงการเสยเงนจานวนมากไปกบการหาสารเสพ

ตดมาใช • ผลกระทบทางกฎหมาย )กรณผปวยใชสารเสพตดชนดผดกฎหมาย (– เสยงตอการถกผรกษากฎหมายเขาจบกม ทาใหสญเสยทง

เวลา ชอเสยง และเงนทอง

ขนตอนตอไป: กดปมลกศรเพอไปหนาถดไป

82

ภาวะสมองตดยา เลอนลกศรไปยงจดสเหลองทละจด จะมขอมลของอาการตางๆ ปรากฏขน

ภาวะสมองตดยา (The Addicted Brain)

สารเสพตดทกชนดออกฤทธทสมองสวนกลาง สงกระแสประสาทไปทสมองสวนหนา ทาใหเกดความสข พงพอใจจากการเสพยา สมองจะจดจาความรสกเหลานนไว เมอใชสารเสพตดอยางตอเนอง กจะเกดภาวะสมองตดยาในทสด โดยจะมอาการตางๆ ดงน

• เกดอาการ “อยากยา”- เมอเหนสารเสพตด อปกรณทใชเสพ หรอกลมเพอนทเสพดวยกน เนองจากเปนการกระตนสมองทตดยาให

หวนระลกถงความสขอนเกดจากการใชสารเสพตดนนเอง

• เกดอาการ “ลงแดง” – เมอหยดใชสารเสพตด เนองจากสมองของเรานนได “ตดสข” ไปเสยแลว หากหยดใชเมอได สมองกจะแสดง

อาการ “ลงแดง” เพอกระตนใหเรากลบไปใชสารเสพตดเหมอนเดม

• เกดอาการ ”ดอยา “ – เมอใชสารเสพตดไประยะหนง สมองจะเกดความรสกชนชากบระดบยาขนาดเดมๆ เรยกวาภาวะ “ดอยา” ทา

ใหตองเพมขนาดยาขนเรอย ๆ เพอใหไดความสขจากการเสพเทาเดม


83

การใหผปวยรบผดชอบตอการตดสนใจ

ทกอยางขนอยกบการตดสนใจของคณ

การเลอกทจะใชตอหรอเลกใช ลวนขนอยกบการตดสนใจของคณ (RESPONSIBILITY) ผม/ดฉน ทาหนาทเพยงใหขอมลของสารเสพตดทคณใช ขนตอนตอไป: ถามความเหนถงคะแนนทไดรบเพอใหผปวยตระหนกถงผลการประเมน (CONCERN) จากนนใหคลกเลอกการตดสนใจของผปวย เลกใชทนท หรอ ลดปรมาณการใช

จากหนาทแลว ไมวาผรบบรการจะเลอกเลกหรอไมเลก โปรแกรมกจะนามาสหนาน

84

เลกใชทนท หรอ ลดปรมาณการใช

การเปลยนพฤตกรรมการใชยาเสพตด คณสามารถเลอกไดทง

• เลกใชมนทนทหรอ

• คอยๆ ลดการใชลง

ทงน ขนกบการตดสนใจของคณวาวธไหน เปนวธทเหมาะสมกบคณทสด กรณผปวยตดสนใจไมเลก ใหเกรนนากอนวาเราเคารพการตดสนใจของคณ แตสมมตวาหากคณตองการจะเลก คดวาวธการไหนทเหมาะสมกบ

คณทสด ขนตอนตอไป: ใหคลกวธทผรบบรการเลอก

กรณทผปวยเลอกวธเลกใชทนท

85

ยนดดวยทคณเลอกทจะหยดใชสารเสพตดทนท

คณมจตใจทเขมแขงมากทเลอกทจะหยดใชสารเสพตดทนท คาแนะนาสาหรบวธนคอ

• กาหนดวนทตงใจจะหยด และหยดทนทเมอถงวนนน อยาเลอนหรอผดผอน

• บอกเปาหมายใหคนรอบขางร เพอเปนแรงสนบสนนใหคณเลกใชไดอยางตอเนอง รวมไปถงเพอนๆ ทเคยใชยากบเรา เมอทราบ

วาคณเลกแลว โอกาสทเขาเหลานนจะมาชวนคณไปใชยาอกกนอยลง

• หากมอาการถอนยารนแรงจนทนไมไหว สามารถรบคาปรกษาจากแพทยเพอลดอาการดงกลาวได


86

กรณทผรบบรการเลอกลดการใช

87

88

หากคณตดสนใจวาจะคอยๆ ลดการใชลง

ผม/ดฉนชนชมคณมากทคณมความคดทจะเปลยนแปลงพฤตกรรมการใชยาเสพตดของคณ ผม/ดฉน ขอถามคาถามคณ 2 ขอ

คณใช..................บอยแคไหน คณใช...................มากแคไหน ในแตละครง คาแนะนาของผม/ดฉนคอ คณอาจเรมจากการ

• ลดความถในการใชลง

• ลดปรมาณในการใชแตละครงลง หรอ

• ลดทงความถและปรมาณในการใชแตละครงไปพรอมๆ กน หลงจากนน คณสามารถวางแผนในการลดการใชของคณลงเรอยๆ จนสามารถเลกใชสารเสพตดไดในทสด


89

อะไรคอสถานการณเสยงทจะทาใหคณกลบไปใชสารเสพตดอก เลอนลกศรไปยงสถานการณเสยงตางๆ จะมรายละเอยดปรากฏขน

อะไรคอสถานการณเสยงทคณจะกลบไปใชสารเสพตดอก

สถานการณเสยงคอสถานการณทเมอคณตองเผชญกบมนแลว คณมความเสยงทจะกลบไปใชสารเสพตดอก เราไดรวบรวมสถานการณตางๆ

เหลานเอาไว เพอทจะใหคณหาทางเลยงมนไป

• กลมเพอนทเคยใชสารเสพตดรวมกบคณ – แนนอน มโอกาสทเขาเหลานนจะชกชวนคณใหกลบไปใชสารเสพตดอก ทางทดทสดคอ

การเลยงเพอนกลมน หรอชกชวนใหเขารบการบาบดดวยกน ถาสามารถทาได

• สารเสพตดหรออปกรณทใชเสพ – การพบเหนสงเหลาน อาจทาใหคณหวนระลกถงความรสกชวงทคณใชมนอก และอาจเปนการ

กระตนใหคณกลบไปใชได ทางทด คณควรทงของเหลานไปใหพนจากชวตคณซะ

• สถานทขายสารเสพตด – ดวยเหตผลเดยวกบหวขอขางตน ทางทดควรหลกเลยงเสนทางทตองผานสถานทเหลาน

• ภาวะเครยด – ภาวะเครยดถอเปนสถานการณเสยงแบบหนง เนองจากผตดสารเสพตดสวนมากมกใหเหตผลทใชยาเพอคลายเครยด ชวงทใชมนชวยใหลมปญหาตางๆ ไดจรงๆ แตในความเปนจรงแลว ปญหาตางๆ ไมสามารถแกไขไดดวยสารเสพตด เมอยาหมดฤทธ

ปญหาตางๆ กยงคงอย และอาจทวความรนแรงมากขนจากผลของการใชยาอกดวย ทางทดทสดคอการตงสตใหได หาสาเหตของปญหาแลวแกมนซะ รวมไปถงการคลายเครยดดวยวธอน เชนการออกกาลงกาย ดหนงฟงเพลง หรอการหาคนทสามารถรบฟงและให

คาปรกษาปญหาของคณได

• ชวงเวลาทใชสารเสพตดเปนประจา – ถอเปนอกหนงสถานการณเสยง มนเหมอนกบเปนความเคยชนเมอถงเวลาทคณเคยใชสารเสพ

ตดเปนประจา ทางทดทสดคอทาตวใหยงเขาไว ทางาน ออกกาลงกาย เลยงสตว อะไรกไดใหคณลมชวงเวลานน


90

การปรบความคดสการปฏบต เลอนเมาสไปยงปายคาแนะนา จะมเนอหาปรากฏขนมา

91

92

การปรบความคดสการปฏบต

การปรบความคดและทศนคตของตนเองตอสารเสพตดสการปฏบตจรง (practical cognitive strategies) ถอเปนสงทเปนประโยชนตอการเลกใชสารเสพตด ผม/ดฉน มคาแนะนาสาหรบคณดงน

• รเทาทนอาการอยากยา - เมอเกดอาการ “อยากยา” สมองทตดยาจะหวนระลกถงความสขทไดจากการใชมน ยงคด ยงอยาก ดงนน

การรเทาทนอาการอยากยา ไมคดปรงแตงตอเตม กจะสามารถชวยลดความเสยงตอการใชสารเสพตดได

• การอยกบเปาหมายปจจบน– ไมกงวลถงอนาคตวาจะเผลอไปใชไหม หรอยดตดกบความสขจากการเสพในอดต ขอเพยงอยกบ

เปาหมาย วาเราจะไมใชมน ณ ขณะน

• นกถงขอดขอเสยของการใชสารเสพตด– หากอาการอยากยาทาใหคณมความสองจตสองใจวาจะใชหรอไมใชด ขอใหคณลองนกยอน

ถงการชงนาหนกขอดและขอเสยของการใชสารเสพตด จะชวยใหคณสามารถตดใจไดงายขน

• การเลกนสยเดม– บอกกบตวเองทกครงทมอาการอยากยาวา เราพรอมทจะเลกนสยเดมๆ ”เพอจะเปนเราคนใหม “ทไมใชสารเสพตด

ทไมใชสารเสพตด

• การบาเพญประโยชน – การกระทาเพอผอนโดยไมหวงผลตอบแทน ชวยใหเราสามารถเหนคณคาของตนเอง เกดความสขสงบ โดยไมจาเปนตองพงสารเสพตดเลย


93

วธลดอาการอยากยา คลกเลอกคอลมนทางซายมอ จะมเนอหาปรากฏขน

หลากหลายวธลดอาการอยากยา จากคาบอกเลาของคนทเลกได

ผปวยทสามารถเลกสารเสพตดได เขาเหลานนไดบอกเลาประสบการณในชวงเวลาอนยากลาบาก วาสามารถผานมนมาไดอยางไร

• การอาบนาทกครงทมอาการกระวนกระวาย – ผปวยหลายรายเลาใหฟงวาหลงหยดใชสารเสพตดใหม ๆ จะมอาการรอนรมในตว ทา

ใหเกดอาการกระวนกระวาย อยไมสขวธแกกคอการอาบนาทกครงทมอาการเหลาน บางรายเลาใหเราฟงวาไปแชนาคลองทงวนเลยกม

• การทางานหรอออกกาลงกายใหเหงอออกมากๆ – อกหนงวธทใชไดผลในผปวยหลายราย พวกเขาเลาใหฟงถงความรสกเบาตว โลง

ตวทกครงททางานหรอออกกาลงกายออกเหงอ ทาใหลมอาการอยากยาไปได เรองนมเหตผลอธบายไดวาขณะออกกาลงกาย รางกาย

จะมการหลงสารแหงความสขออกมาในสมอง ทาใหมความสขคลายกบการเสพยานนเอง

• การลดอาการอยากบหร – ผปวยหลายรายเลอกใชวธการอบลกอมรสเปรยว การกนผลไมรสเปรยว ลดกาแฟ (เพราะหลงมอกาแฟมก

ตามดวยการสบบหร) การดมนาเยอะ ๆ รวมไปถงการแปรงฟนทกครงหลงมออาหารเพอชวยใหลมปากสดชนอยตลอดเวลา

• การลดอาการอยากเหลา - ผปวยหลายรายเลาใหฟงถงการกนนาหวาน ๆ สามารถชวยเขาเหลานนไดเมอมอาการเปรยวปาก

• การหากจกรรมทา – ผปวยบางคนเลอกทจะใชวธหากจกรรมตาง ๆ ทาเพลน ๆ เชน การดหนง ฟงเพลง หรอเลนดนตร เพอทจะได

ลมความรสกอยากยา

• มองไปทเปาหมายของตวเอง – ทกครงทมอาการอยากยา ขอใหมองไปทเปาหมายการเลกยาของตวเอง พรอมกบบอกกบตวเองวา เราทา

ได เราสามารถอดทนในวนน เพอความภาคภมใจในวนขางหนา

• ขนตอนตอไป: กดปมลกศรเพอไปหนาถดไป

94

ความเชอในตนเอง

95

สงสาคญทสดคอเราตองเชอกอนวา ”เราทาได“

ผปวยทสามารถเลกใชสารเสพตดไดทกรายไดเลาถงสงสาคญทสดททาใหพวกเขาเลกยาไดคอการมจตใจทเขมแขง หนกแนนในเปาหมาย และ เชอ.......วาเราทาได

• เชอ...วาเราสามารถฝาฟนอปสรรคทจะมาขดขวางไมใหเราถงเปาหมายได

• เชอ...วาเราสามารถลบคาสบประมาทของทกคนได เราสามารถพสจนใหทกคนเหนวาเราเลกได

• ความอดทนของเราในวนน คอความภาคภมใจเมอเราทาไดตามเปาหมายทวางไวในวนขางหนานนเอง


96

ทกษะการปฏเสธ เลอนเมาสไปทคาแนะนา จะมเนอหาปรากฏขน

ปฏเสธอยางไรใหไดผล

การกลาวคาปฏเสธไมใชเรองงายเทาใดนกในสงคมไทย เนองจากคนไทยมกมนสยเกรงใจ กลววาปฏเสธไปแลวจะถกโกรธ เพอนจะเลกคบ อยา

รสกผดกบการปฏเสธ เพราะการปฏเสธไมไดทารายใคร แตการไมปฏเสธนส จะทารายคณ สทธในการตดสนใจอยทตวคณ คณมสทธปฏเสธหากคณไมตองการใชสารเสพตด ขอเพยงคณ ”หนกแนนเขาไว“ แลว

• กลาวปฏเสธอยางสภาพดวยนาเสยงทมนคง

• คาแรกทควรใชคอ ”ไม “

• เลยงคาตอบทจะเปดโอกาสใหเขาชวนในอนาคต เชน ”วนนไมละ ไววนหลงแลวกน“

97

• หากคณถกรบเรามากจนคณรสกทนไมไหว สงทดทสดคอการเดนเลยงออกมา

**หลงจากผานการปฎเสธครงแรกมาได คณจะรวาการปฎเสธจะไมใชเรองยากสาหรบคณอกตอไป** ขนตอนตอไป: กดปมลกศรเพอไปหนาถดไป

การจดระเบยบชวต คลกเลอกคอลมนทางขวามอ จะมเนอหาปรากฏขน

การจดระเบยบชวตตวเองกเปนสงสาคญ

การจดระเบยบชวตตวเองเสยใหม เพอทจะเปนตวชวยใหคณสามารถเลกใชสารเสพตดได กเปนสงสาคญ

• การจดสรรเวลาวางใหเปนประโยชน – การจดสรรเวลาวางเดม ซงเปนการเวลาทคณเคยใชสารเสพตดไปทาอยางอน ไมวาจะเปน

การเลนกฬา เลนดนตร เลยงสตว หรอกจกรรมอน ๆ ทคณถนด ลวนแลวแตเปนประโยชนตอตวคณเองทงสน

• การจดระเบยบการใชเงน –การใชเงนในทางทเกดประโยชน ไมวาจะเปนการซออาหารดๆ หรอสงของจาเปนอนๆ ในบาน ลวนคมคา

กวาการเสยเงนเพอซอสารเสพตดเปนแน หรอหากคณยงไมมนใจวาจะสามารถบงคบตวเองไมใหไปซอสารเสพตดใชไดหรอไม การฝากเงนไวกบคนทไวใจได กเปนอกวธทเปนประโยชน


98

การใชศาสนาเปนสงยดเหนยวจตใจ เลอนเมาสไปยงปายศาสนา จะมเนอหาปรากฏขน

สงยดเหนยวจตใจ ชวยใหจตใจมนคงขน

ภาวะเสพตดทาใหจตใจไมด กเลสตณหาครอบงาจต ทาอะไรไปตามอารมณ การกลบไปใกลชดศาสนา ทาใหจตใจดขน ชวยใหฟนคนและปองกน

การเสพตด เกดศรทธาในสงดงาม เปนพลงใจในการทาสงด ลดความเหนแกตวลง ทาใหจตมสต สมาธ ปญญา และทสดทาใหมศล คอ จตทม

ความปกต ไมถกกเลสตณหาครอบงา รวมไปถงการใชศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจ เสมอนดงหลกยดเกาะเวลาจตใจเรมลงเล


99

อาการของผปวยจตเภท คลกเลอกคอลมนทางซายมอ จะมเนอหาปรากฏขน

ธรรมชาตของผปวยจตเภททมการใชสารเสพตดรวมดวย (Family psychoeducation)

โรคจตเภทเปนโรคทเกดจากสารเคมในสมองเสยสมดล ทาใหผปวยมอาการ หแวว เหนภาพหลอน หวาดระแวง และมพฤตกรรมกาวราวอนเปนผลจากพฤตกรรมทกลาวมา สารเสพตดทกชนดออกฤทธโดยตรงทสมอง การทผปวยจตเภทใชสารเสพตดรวมดวยจะทาให

• อาการตางๆ ของผปวยรนแรงขน

• การใสใจในการรกษานอยลง

• อาการกาเรบบอยขน

• ตองเขารบการรกษาตวในโรงพยาบาลบอยขน

ดงนน การลดปรมาณการใชสารเสพตดของผปวยจตเภทลง จะทาใหผปวยมอาการดขน และสามารถชวยลดภาระของผดแลไดเปนอยางมาก

ขนตอนตอไป :

• ซกถามญาตถงการสงเกตความผดปกตของผปวยชวงทมการใชสารเสพตด

• เปดโอกาสใหญาตไดแสดงความรสกในการดและผปวย

• กดปมลกศรเพอไปหนาครอบครวควรร

100

การใหความรแกครอบครว

คลกคอลมนซายมอเพอเลอกใหความรแกครอบครวโดยเรมจากการสรางสขในบาน

สรางสขในบาน

101

สรางสขในบาน พดจาใหเกดสข

วธงายๆ วธหนงของการสอสารกนในบานอยางมความสข นนคอ

• เวลาพด ตองคดถงใจคนฟง – วาคาพดของเราไปทารายจตใจของผฟงหรอไม หรอชวงเวลานน ผฟงพรอมทจะรบฟงผพดหรอไม

• เวลาฟง ตองหยงถงใจคนพด – รบฟงอยางตงใจ เขาใจความรสกของผพด สามารถแสดงออกใหผฟงรไดวาเราเขาใจเขา

ทมา: โครงการสงเสรมสขภาพใจภาคประชาชน กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข

ขนตอนตอไป: กดปมลกศรเพอไปหนาถดไป รไดอยางไรวาครอบครวมความสข

เลอนเมาสไปทรปภาพ จะมเนอหาปรากฏขน

รไดอยางไรวาครอบครวมความสข

วธสงเกตงายๆ วาครอบครวไหนมความสขนน สามารถดไดจาก

• เมออยบานแลวมความสข

• เมอจากบานไกลแลวคดถงบาน

• ไมวาสขหรอทกข กจะคดถงคนทบานเปนอนดบแรก

• ทบานไมมคนตดเหลา ตดยา เลนการพนน มเมยนอย

หากตอบ “ใช” ทง 4 ขอ แสดงวาเปนครอบครวทมความสข

ทมา: โครงการสงเสรมสขภาพใจภาคประชาชน กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข ขนตอนตอไป: กดปมลกศรเพอไปหนาถดไป

102

วธการสอสารเมอมปญหาการทะเลาะเบาะแวง

กฎเหลกเมอมปญหาทะเลาะกน

เมอมปญหาความขดแยงภายในครอบครว ขอควรปฏบตเพอขจดความขดแยงไดแก

• ถายงมอารมณโกรธเคองกนอย ควรปลอยใหอกฝายเยนลงกอน คอยพดจากน

• เวลาพดตองผลดกนพด ผลดกนฟง เพราะถาตางคนตางพดจะไมมใครฟงใคร

• เมอฝายหนงพด อกฝายตองฟง

• พดเฉพาะเรองทเปนปญหา เพราะถาพดเรองอนดวย ปญหาอาจจะลกลามมากขน

• ไมลงไมลงมอกน พดจากนดวยเหตและผล

ทมา: โครงการสงเสรมสขภาพใจภาคประชาชน กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข


103

การดแลผปวยอยางเขาใจ เลอนเมาสไปทหมอ จะมคาอธบายปรากฏขน

104

การดแลผปวยทใชสารเสพตดอยางเขาใจ

สงสาคญทสดสงหนงของการดแลผปวยทมการใชสารเสพตดรวมดวยนนคอตองเขาใจอาการเวลาทผปวยใชยา

• ญาตสามารถสงเกตไดวาชวงไหนผปวยมพฤตกรรมเปลยนแปลงไปจากการใชสารเสพตด เชน มอารมณหงดหงดกาวราวมากขนอยาง

ไมมสาเหต หรอสบสน พดจาไมรเรอง

• การเขาไปพดคยกบผปวยในชวงทสมองของเขากาลงสบสนจากฤทธสารเสพตดไมกอใหเกดประโยชน ในบางครง อาจนามาซงการ

ทะเลาะเบาะแวง

• การปลอยใหผปวยไดพกจนมอาการสงบลงแลว ควรพดคยแสดงความรสกเปนหวง มประโยชนมากกวาการตอวาหรอคาดคนเรองสาร

เสพตดกบผปวย

105

• ญาตสามารถเปนทระบายความรสกใหแกผปวยไดดวยการพรอมทรบฟงทกปญหาของผปวย ใหคาแนะนา รวมไปถงการรวมกน

แกปญหาไปกบผปวย


สงทครอบครวสามารถชวยเหลอผปวยได

106

สงทครอบครวสามารถชวยเหลอผปวยได

ครอบครวสามารถมสวนในการชวยเหลอคนไขใหสามารถเลกใชสารเสพตดไดดงน

• ความเชอใจและการใหโอกาส – นคอสงสาคญทสดทญาตสามารถใหผปวยได การทญาตแสดงใหเหนถงความเชอมนในตวผปวย จะ

ทาใหผปวยมกาลงใจและเพมความเชอมนในตวเองมากขนผปวยอาจพยายามมากขน เพอทจะไมใหผทเชอใจและใหโอกาสตนเองผดหวงนนเอง

• ชวยผปวยใหพนจากสถานการณเสยง – ไมวาจะเปนการใหคาแนะนาในการคบเพอน การรบฟงปญหาและใหคาปรกษาแกผปวย หรอการจดสภาพแวดลอมในบานใหเออตอการเลกในสารเสพตด (เกบสงของทกระตนใหผปวยอยากใชยาใหพนสายตา) ลวนสามารถ

ชวยเหลอผปวยไดทงสน

• ชวยผปวยจดสรรเวลาวางใหเปนประโยชน – ผปวยหลายรายมกใหเหตผลในการใชยาวามเวลาวางเยอะ เบอ ไมรจะเอาเวลาไปทา

อะไร การทญาตจดสรรหนาทรบผดชอบใหผปวย หรอการชกชวนใหผปวยทากจกรรมตางๆ เชนการออกกาลงกาย ดหนง ฟงเพลง เพอใหผปวยสามารถใชเวลาวางใหหมดไปอยางมประสทธภาพโดยไมเหลอเวลาใหสารเสพตดนนเอง

จบการบาบด กดปมบานเพอกลบสเมนหลกหรอปมกากบาทเพอออกจากโปรแกรม

107

โปรแกรมสอการบาบดอยางยอเพอลดปรมาณการใชสารเสพตด

108

เอกสารอางอง

Ali, R., Meena, S., Eastwood, B., Richards, I., Marsden, J., 2013. Ultra-rapid screening for substance-use disorders: The Alcohol, Smoking and Substance Involvement Screening Test (ASSIST-Lite). Drug Alcohol Depend 132: 352-361.

Assanangkornchai, S., Balthip, Q., Edwards, J. G., 2013. Screening and brief intervention for substance misuse in Thailand. Public Health 127: 1140-1142.

Assanangkornchai, S., Balthip, Q., Guy Edwards, J., Thailand ASSIST SBI Development Co-investigators, 2014. Implementing

the Alcohol, Smoking, Substance Involvement Screening Test and linked brief intervention service in primary care in Thailand J Public Health doi: 10.1093/pubmed/fdu011.

Drug and Alcohol Services South Australia (DASSA), 2012. Alcohol, Smoking and Substance Involvement Screening Test

(ASSIST). accessed October 30, 2012, from http://www.dassa.sa.gov.au/site/page.cfm?u=477. Humeniuk, R., Ali, R., Babor, T., Souza-Formigoni, M. L., de Lacerda, R. B., Ling, W., McRee, B., Newcombe, D., Pal, H.,

Poznyak, V., Simon, S., Vendetti, J., 2012. A randomized controlled trial of a brief intervention for illicit drugs linked to the Alcohol, Smoking and Substance Involvement Screening Test (ASSIST) in clients recruited from primary health-care settings in four countries. Addiction 107: 957-966.

Humeniuk, R., Henry-Edwards, S., Ali, R., Poznyak, V., Monteiro, M., 2010. The ASSIST-linked brief intervention for hazardous and harmful substance use: manual for use in primary care. World Health Organization, Geneva.

Nima, P., Assanangkornchai, S., 2013a. The cost-effectiveness evaluation of ASSIST-linked brief intervention for substance abuse in primary health care settings in Sounthern Thailand (PhD thesis). PhD, Prince of Songkla University.

Nima, P., Assanangkornchai, S., 2013b. Substance use pattern among primary health care attendees in Southern Thailand.

ASEAN J Psychiatry 14: 117-125. Tantirungsi, N., Assanangkornchai, S., 2014. Prevalence, patterns, severity and associated factors of substance use among

schizophrenic patients in southern Thailand (PhD thesis). PhD, Prince of Songkla University.

World Health Organization, 2009. The ASSIST project - Alcohol, Smoking and Substance Involvement Screening Test. accessed Jan 8, 2010, from http://www.who.int/substance_abuse/activities/assist/en/index.html.

สาวตร อษณางคกรชย, บรรณาธการ. 2556. การพฒนางานบรการคดกรองและบาบดอยางยอสาหรบผใชสารเสพตด ในระบบสาธารณสขปฐมภม. กรงเทพฯ, แผนงานวชาการสารเสพตดชมชน สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ.

สาวตร อษณางคกรชย, พนธนภา กตตรตนไพบลย, วมาลา สธอดศย, 2554a. แบบคดกรอง ASSIST V3.1. กรงเทพฯ, แผนงานวชาการสารเสพ

ตดชมชน สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. สาวตร อษณางคกรชย, พนธนภา กตตรตนไพบลย, สวรรณา อรณพงคไพศาล, 2554b. แบบคดกรองประสบการณการดมสรา สบบหร และใช

สารเสพตด–คมอเพอใชในสถานพยาบาลปฐมภม แผนงานวชาการสารเสพตดชมชน สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ, กรงเทพฯ.

สาวตร อษณางคกรชย, พนธนภา กตตรตนไพบลย, สวรรณา อรณพงคไพศาล, 2554c. การบาบดแบบสนตามผลคดกรอง ASSIST สาหรบการใช

สารเสพตดแบบเสยงและแบบอนตราย–คมอเพอใชในสถานพยาบาลปฐมภม. แผนงานวชาการสารเสพตดชมชน สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ, กรงเทพฯ.

Documents

final report-ASSIST ปก - Prince of Songkla University...1 ท มาของโครงการ ASSIST เป นค าย อของ Alcohol, Smoking, and Substance Involvement