Finansiski izve[tai i Izve[taj na nezavisnite revizori Po ... 2008 M.pdf · Banka A.D., Skopje ("Bankata") sostaveni od Bilans na sostojba na den 31 dekemvri 2008, i Bilans na uspeh,

Finansiski izve[tai i

Izve[taj na nezavisnite revizori

Po[tenska Banka A.D., Skopje

31 dekemvri 2008 godina


Sodrìna

strana

Izve[taj na nezavisnite revizori 1

Bilans na uspeh 3

Bilans na sostojba 4

Izve[taj za promenite vo kapitalot 5

Izve[taj za pari~nite tekovi 6

Bele[ki kon finansiskite izve[tai 7

Grant Thornton DOO M.H.Jasmin 52 v-1/7 1000 Skopje Macedonia

T +389 (2) 3214 700 F +389 (2) 3214 710 www.grant-thornton.com.mk

Chartered Accountants Macedonian member firm of Grant Thornton International Ltd

Izve[taj na nezavisnite revizori

Do Rakovodstvoto i akcionerite na


Nie izvr[ivme revizija na pridru`nite finansiski izve[tai na Po[tenska Banka A.D., Skopje ("Bankata") sostaveni od Bilans na sostojba na den 31 dekemvri 2008, i Bilans na uspeh, Izve[taj za promenite vo kapitalot i Izve[taj za pari~nite tekovi za godinata [to toga[ zavr[i, kako i pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki i drugi objasnuva~ki bele[ki, vklu~eni na stranite 3 do 37.

Finansiskite izve[tai na Bankata so sostojba na i za godinata [to zavr[i na 31 dekemvri 2007 bea revidirani od drug revizor vo ~ij izve[taj od 29 fevruari 2008 godina e izrazeno mislewe bez rezerva za finansiskite izve[tai.

Odgovornost na Rakovodstvoto za finansiskite izve[tai

Rakovodstvoto e odgovorno za izgotvuvawe i objektivno prezentirawe na ovie finansiski izve[tai soglasno so Smetkovodstvenite Standardi prifateni vo Republika Makedonija.Ovaa odgovornost vklu~uva: kreirawe, implementirawe i odrùvawe na vnatre[na kontrola relevantna za izgotvuvawe i objektivno prezentirawe na takvi finansiski izve[tai koi ne sodràt materijalno zna~ajni gre[ki kako rezultat na izmama ili gre[ka; izbor i primena na soodvetni smetkovodstveni politiki i donesuvawe na razumni smetkovodstveni procenki soodvetni na okolnostite.

Odgovornost na revizorot

Na[a odgovornost e da dademe mislewe za ovie finansiski izve[tai vrz osnova na izvr[enata revizija. Nie ja izvr[ivme revizijata vo soglasnost so Me\unarodnite standardi za revizija. Tie standardi baraat na[a usoglasenost so eti~kite barawa, kako i toa revizijata da ja planirame i izvr[uvame na na~in koj ]e ni ovozmoì da stekneme razumno uveruvawe deka finansiskite izve[tai ne sodràt materijalno zna~ajni gre[ki. Revizijata vklu~uva sproveduvawe na proceduri so cel steknuvawe revizorski dokazi za iznosite i objavuvawata vo finansiskite izve[tai. Izbranite proceduri zavisat od procenkata na revizorot, i istite vklu~uvaat procenka na rizicite od postoewe na materijalno zna~ajni gre[ki vo finansiskite izve[tai, bilo poradi izmama ili gre[ka.

Po[tenska Banka A.D., Skopje 3

Finansiski izve[tai 31 dekemvri 2008

Pridru`nite bele[ki se sostaven del od ovie finansiski izve[tai

Bilans na uspeh

Vo MKD iljadi Za godinata [to zavr[uva na

31 dekemvri Bele[ki 2008 2007 Prihodi od kamata 64,051 53,467 Rashodi za kamata (23,218) (23,699) Neto prihodi od kamata 5 40,833 29,768 Prihodi od provizii i nadomesti 134,210 239,651 Rashodi za provizii i nadomesti (46,928) (39,972) Neto prihodiod provizii i nadomesti 6 87,282 199,679 Pozitivni kursni razliki, neto 7 379 125 Ostanati prihodi od dejnosta 8 20,618 22,196 Rashodi od o[tetuvawe, neto 9 (41,349) (148,412) Tro[oci za vrabotenite 10 (40,803) (41,311) Amortizacija 17, 18 (14,163) (14,165) Ostanati rashodi od dejnosta 11 (54,522) (70,745) (Zaguba) pred odano~uvawe (1,725) (22,865) Dano~en tro[ok 12 (2,466) (1,492) (Zaguba) za finansiskata godina (4,191) (24,357)

Po[tenska Banka A.D., Skopje 5



Izve[taj za promenite vo kapitalot

Vo MKD iljadi

Akcionerski kapital

Zakon. rezerv

Ostanati rezervi

Zadràna dobivka/Akum

ulirani (zagubi)

Vkupno kapital i

rezervi Na 01 januari 2007 439,959 51,888 169 8,384 500,400 (Zaguba) za godinata - - - (24,357) (24,357)

Na 31 dekemevri 2007 439,959 51,888 169 (15,973) 476,043 Na 01 januari 2008 439,959 51,888 169 (15,973) 476,043(Zaguba) za godinata - - - (4,191) (4,191) Raspored na rezervi - 169 (169) - - Pokrivawe na zaguba - (15,973) - 15,973 -

Na 31 dekemvri 2008 439,959 36,084 - (4,191) 471,852




6

Izve[taj za pari~nite tekovi

Vo MKD iljadi Bele[ki Za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2008 2007Delovni aktivnosti Dobivka pred odano~uvawe (1,725) (22,865)Usoglasuvawe za: Amortizacija 14,163 14,165Rashodi od o[tetuvawe, neto 41,350 148,412Prihodi od dividendi (7,266) (2,013)Prihodi od kapitalizacija na dividendi (7) (549)Prihodi od kamati, nadomesti i provizii (198,262) (293,118)Rashodi od kamati, nadomesti i provizii 70,146 63,671(Zaguba) pred promenite vo obrt.kapital (81,601) (92,297) Promeni vo obrtniot kapital Krediti i pobaruvawa od komitenti (35,825) (125,807)Ostanati sredstva 21,144 (24,337)Depoziti na banki (382) (42,809)Depoziti na komitenti 48,768 (305,000)Ostanati obvrski (4,567) (2,284)(Zaguba) po promenite vo obrtniot kapital (52,463) (592,534) Prilivi po kamati , nadomesti i provizii 146,259 124,150Plateni kamati, nadomesti i provizii (63,137) (62,165)Platen danok na dobivka (955) (1,633) 29,704 (532,182)Investicioni aktivnosti (Nabavka) na nedvi`nosti i oprema i nematerijalni sredstva

(3,430) (17,076)

Prilivi od hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba

- 71

Prilivi od hartii od vrednost [to se ~uvaat do dostasuvawe

99,484 303,808

Prilivi od dividendi 7,266 2,013 103,320 288,816 Finansiski aktivnosti - - Neto promeni na par.sredstva i ekvivalenti 133,024 (243,366)Pari~ni sredstva i ekvivalenti na po~etok 13 385,732 629,098Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti na kraj 13 518,756 385,732


7

Bele[ki kon finansiskite izve[tai

1 Op[ti informacii Po[tenska Banka A.D., Skopje (vo ponatamo[niot tekst “Bankata”) e Akcionersko Dru[tvo so sedi[te vo Republika Makedonija. Adresata na nejzinoto registrirano sedi[te e: ul. 27 mart bb, Skopje, Republika Makedonija. Bankata e ovlastena od Narodna Banka na Republika Makedonija za vr[ewe na platen promet, kreditni i depozitni aktivnosti vo zemjata i stranstvo. Vkupniot broj na vraboteni na Bankata na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina iznesuva 76 odnosno 76 vraboteni, soodvetno. 2 Smetkovodstveni politiki Vo prodolènie se prikaàni osnovnite smetkovodstveni politiki upotrebeni pri podgotovkata na ovie finansiski izve[tai. Ovie politiki se konzistentno primeneti na site prikaàni godini, osven dokolku ne e poinaku navedeno.

2.1 Osnova za podgotovka Bankata ja vodi svojata smetkovodstvena evidencija i gi sostavuva svoite finansiski izve[tai vo soglasnost so Zakonot za banki i podzakonskata regulativa propi[ana od strana na Narodnata Banka na Republika Makedonija (“NBRM”), Zakonot za trgovski dru[tva i Pravilnikot za vodewe na smetkovodstvo. Spored ovoj pravilnik, smetkovodstvenite standardi koi se primenuvaat vo Republika Makedonija se Me\unarodnite smetkovodstveni standardi (IAS) od 2003 godina utvrdeni od Odborot za Me\unarodni smetkovodstveni standardi (IASB). Dopolnuvaweto na ovoj pravilnik od 10 fevruari 2005 godina se odnesuva na primenata na Me\unarodniot standard za finansiski izvestuvawe (MSFI) 1, kako i dopolnuvaweto od 28 dekemvri 2005 godina za primenata na MSFI 2, 3, 4, 5, 6 i 7.

Finansiskite izve[tai se podgotveni so sostojba na i za godinite [to zavr[uvaat na 31 dekemvri 2008 i 2007. Tekovnite i sporedbenite podatoci prikaàni vo ovie finansiski izve[tai se izrazeni vo iljadi Denari. Onamu kade [to e neophodno, prezentacijata na sporedbenite podatoci e prilagodena soglasno promenite vo prezentacijata vo tekovnata godina.


Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva) Smetkovodstveni politiki (prodolùva)

8

2.2 Transakcii vo stranska valuta Transakciite denominirani vo stranski valuti se iskaàni vo Denari so primena na oficijalnite kursevi na Narodna Banka na Republika Makedonija koi vaàt na denot na nivnoto nastanuvawe. Sredstvata i obvrskite koi glasat vo stranski valuti se iskaàni vo denari so primena na oficijalnite kursevi koi vaàt na denot na sostavuvaweto na Bilansot na sostojba, dodeka pak site pozitivni i negativni kursni razliki koi proizleguvaat od pretvaraweto na iznosite vo stranska valuta, se vklu~eni vo Bilansot na uspeh vo periodot koga tie nastanuvaat. Srednite devizni kursevi koi bea primeneti za prikaùvawe na poziciite na Bilansot na Sostojba denominirani vo stranska valuta, se slednite:

31 dekemvri 2008 31 dekemvri 2007 1 EUR 61.4123 Denari 61.2016 Denari 1 USD 43.5610 Denari 41.6564 Denari 1 CHF 41.0427 Denari 36.8596 Denari

2.3 Netirawe Finansiskite sredstva i obvrski se netirani i prezentirani vo bilansot na sostojba na neto osnova vo slu~ai koga netiraweto na priznaenite iznosi e zakonski dozvoleno, ponatamu, koga postoi namera za ispolnuvawe na neto osnova, kako i vo slu~aj na istovremena realizacija na sredstvoto i ispolnuvawe na obvrskata.

2.4 Prihodi i rashodi po kamati Prihodite i rashodite po kamati se priznaeni vo Bilansot na uspeh za site kamatonosni finansiski sredstva i obvrski so primena na metodata na efektivna kamatna stapka. 2.5 Prihodi od nadomesti i provizii Prihodite od nadomesti i provizii se evidentiraat vrz osnova na principot na fakti~nost na nastanite, koga uslugata e obezbedena. 2.6 Prihodi od dividendi Dividendite se priznavaat vo bilansot na uspeh koga ]e se obezbedi pravoto za primawe na isplata. 2.7 Finansiski sredstva Bankata gi klasificira svoite finansiski sredstva vo slednite kategorii: krediti i pobaruvawa, finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba i finansiski sredstva koi se ~uvaat do dostasuvawe. Rakovodstvoto gi klasificira svoite vloùvawa vo momentot na inicijalnoto priznavawe. Krediti i pobaruvawa Kreditite i pobaruvawata se ne-derivativni finansiski sredstva so fiksni ili odredeni pla]awa koi ne kotiraat na aktiven Pazar. Tie se javuvaat koga Bankata odobruva pari ili uslugi direktno na komintenti bez namera za razmena na pobaruvaweto. Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba se onie nameneti za ~uvawe na neodreden vremenski period, koi moè da se prodadat dokolku se pojavi potreba za likvidnost ili promeni vo kamatnite stapki, deviznite kursevi ili cenite na akciite.



9

Finansiski sredstva (prodolùva) Nabavkite i proda`bite na finansiskite sredstva se evidentiraat na datumot na transakcijata - datumot na koj [to Bankata ima obvrska da go kupi ili prodade sredstvoto. Kreditite inicijalno se priznavaat koga gotovinata se avansira na pozajmuva~ite. Site finansiski sredstva koi ne se priznavaat spored nivnata objektivna vrednost preku dobivki /zagubi, inicijalno se priznavaat spored nivnata objektivna vrednost zgolemena za tro[ocite na transakcijata. Finansiskite sredstva prestanuvaat da se priznavaat po istekot na pravata za primawe na pari~nite tekovi ili koga Bankata gi prenela site zna~ajni rizici i koristi od sopstvenosta vrz niv. Posledovatelno, po inicijalnoto priznavawe, finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba se evidentiraat spored nivnata objektivna vrednost. Kreditite i pobaruvawata se evidentiraat po nivnata amortizirana nabavna vrednost so primena na metodata na efektivna kamatna stapka. Dobivkite i zagubite koi se javuvaat od promeni vo objektivnata vrednost na finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba se priznavaat direktno vo kapitalot, se do momentot na prestanok na priznavaweto ili vo slu~aj na nivno o[tetuvawe, pri [to akumuliranite dobivki ili zagubi, prethodno priznaeni vo kapitalot, se priznavaat vo tekovnite dobivki ili zagubi. Sepak, kamatata presmetana koristej]i ja metodata na efektivna kamatna stapka, kako i pozitivnite i negativnite kursni razliki na monetarnite sredstva klasificirani kako raspolo`livi za proda`ba se priznavaat vo Bilansot na uspeh. Dividendite na hartiite od vrednost raspolo`livi za proda`ba se priznavaat vo Bilansot na uspeh vo periodot koga ]e se obezbedi pravoto za primawe na isplatata. Finansiski sredstva koi se ~uvaat do dostasuvawe Finansiskite sredstva koi se ~uvaat do dostasuvawe se ne - derivativni finansiski sredstva so fiksni ili utvrdlivi pla]awa, fiksni datumi na dostasuvawe za naplata i za koi, Rakovodstvoto na Bankata ima pozitivna namera i sposobnost da gi ~uva do nivnoto dostasuvawe. Dokolku Bankata prodade zna~aen iznos na finansiskite sredstva koi se ~uvaat do dostasuvawe pred nivnoto dostasuvawe, celata kategorija na ovie sredstva se reklasificira vo finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba. Nabavkite i proda`bite na finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba i onie koi se ~uvaat do dostasuvawe se evidentiraat na datumot na transakcijata - datumot na koj [to Bankata ima obvrska da go kupi ili prodade sredstvoto. Kreditite se priznavaat koga gotovinata se avansira na pozajmuva~ite. Finansiskite sredstva inicijalno se priznavaat po objektivna vrednost zgolemena za tro[ocite na transakcijata. Finansiskite sredstva prestanuvaat da se priznavaat po istekot na pravata za primawe na pari~nite tekovi od finansiskite sredstva ili po nivnoto prenesuvawe, a Bankata gi prenela zna~itelno site rizici i koristi od sopstvenost. Objektivnite vrednosti na kotiranite vloùvawa na aktivni berzi se baziraat na tekovnite ceni na kotacija. Dokolku pazarot za nekoe finansisko sredstvo ne e aktiven (i za nekotirani hartii od vrednost), Bankata utvrduva objektivna vrednost po pat na upotreba na tehniki na procenka.



10

2.8 O[tetuvawe na finansiskite sredstva Sredstva evidentirani po amortizirana nabavna vrednost Na sekoj datum na bilansirawe, Bankata procenuva dali postoi objektiven dokaz za o[tetuvawe na finansiskoto sredstvo. Finansiskoto sredstvo ili grupa na finansiski sredstva se o[teteni samo dokolku postoi objektiven dokaz za o[tetuvawe kako rezultat na eden ili pove]e nastani [to se pojavile po prvi~noto priznavawe na sredstvata (“slu~aj na zaguba”) i deka toj slu~aj na zaguba (ili slu~ai) vlijae na predvideniot iden gotovinski tek na finansiskoto sredstvo ili grupa finansiski sredstva koi moàt verodostojno da se procenat. Kriteriumite [to Bankata gi koristi pri utvrduvawe na postoeweto objektiven dokaz za zaguba od o[tetuvawe, vklu~uvaat: Nepo~ituvawe na dogovornite obvrski za pla]awe na glavninata ili

kamatata, Pote[kotii so pari~nite tekovi kaj pozajmuva~ot, Neispolnuvawe na dogovorite ili uslovite za kreditirawe, Otpo~nuvawe na ste~ajni postapki, Vlo[uvawe na konkurentnata pozicija na pozajmuva~ot, i Namaluvawe na vrednosta na dadenite garancii - kolateral.

Bankata vr[i procenka na postoeweto na objektiven dokaz za o[tetuvawe na poedine~na osnova za poedine~no zna~ajni finansiski sredstva, kako i poedine~no ili zbirno za finansiski sredstva [to ne se poedine~no zna~ajni. Dokolku Bankata utvrdi deka ne postoi objektiven dokaz za o[tetuvawe za poedine~no proceneto finansisko sredstvo, bilo zna~ajno ili ne, taa go vklu~uva sredstvoto vo grupa na finansiski sredstva so sli~ni karakteristiki na krediten rizik i vr[i zbirna procenka na o[tetuvaweto. Iznosot na zagubata pretstavuva razlika pome\u evidentiraniot iznos na sredstvoto i sega[nata vrednost na procenetite idni pari~ni tekovi (isklu~uvaj]i gi idnite zagubi po osnov na kreditot) diskontirani so primena na izvornata efektivna kamatna stapka na finansiskto sredstvo. Evidentiraniot iznos na sredstvoto se namaluva preku upotrebata na smetka za rezervirawe poradi o[tetuvawe, so istovremeno priznavawe na soodvetniot rashod poradi o[tetuvawe vo tekovniot Bilans na uspeh. Za celite na zbirnata procenka na o[tetuvaweto, finansiskite sredstva se grupirani vrz osnova na sli~ni karakteristiki na kreditniot rizik (odnosno vrz osnova na proces na rangirawe pri [to Bankata gi zema predvid vidot na sredstvo, industriskiot sektor, geografskata lokacija, vidot na kreditnoto obezbeduvawe, kreditnata istorija i ostanati faktori). Ovie karakteristiki se relevantni za procenka na idnite pari~ni tekovi za grupi na takvi sredstva, [to pretstavuva indikator za sposobnosta na dol`nicite da gi platat site dostasani iznosi vo soglasnost so dogovorenite uslovi na sredstvata [to se procenuvaat. Vo slu~aj na nenaplatlivost na kreditot, istiot se otpi[uva nasproti soodvetnoto rezervirawe poradi o[tetuvawe. Takvite krediti se otpi[uvaat otkako ]e se zavr[at site neophodni proceduri i ]e se utvrdi iznosot na zagubata. Posledovatelnite nadomestuvawa na prethodno otpi[anite iznosi go namaluvaat iznosot na rezerviraweto poradi o[tetuvawe na kreditite, vo korist na tekovnite dobivki.



11

O[tetuvawe na finansiskite sredstva (prodolùva)

Dokolku, posledovatelno, iznosot na zagubata od o[tetuvawe se namali i namaluvaweto moè objektivno da se povrze so nastan koj se slu~uva po priznavaweto na o[tetuvaweto (kako [to e podobruvawe na kreditniot rejting na dol`nikot), prethodno priznatata zaguba od o[tetuvawe se namaluva preku korekcija na smetkata na rezerviraweto. Iznosot na namaluvaweto se priznava vo korist na tekovnite dobivki. Sredstva evidentirani po objektivna vrednost Na sekoj datum na bilansirawe, Bankata procenuva dali postoi objektiven dokaz za o[tetuvawe na finansiskoto sredstvo. Zna~itelnoto ili prolongirano opa\awe na objektivnata vrednost na finansiskoto sredstvo pod negovata nabavna vrednost pretstavuva objektiven dokaz pri utvrduvaweto na mo`nosta od o[tetuvawe. Dokolku postoi takov dokaz za finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba, kumulativnata zaguba izmerena kako razlika me\u nabavnata vrednost i tekovnata objektivna vrednost se priznava vo bilansot na uspeh. Dokolku, vo posledovatelen period, objektivnata vrednost na dol`ni~ki instrument klasificiran kako raspolo`liv za proda`ba se zgolemi, a zgolemuvaweto moè objektivno da se povrze so nastan koj se javuva po priznavaweto na zagubata poradi o[tetuvawe vo tekovnite dobivki ili zagubi, zagubata poradi o[tetuvawe se namaluva preku bilansot na uspeh. 2.9 Nematerijalni sredstva Kompjuterski softver Tro[ocite povrzani so razvojot ili odrùvaweto na kompjuterski softverski programi se priznavaat kako tro[oci vo momentot na nivnoto nastanuvawe. Tro[ocite direktno povrzani so prepoznatlivi i unikatni softverski proizvodi kontrolirani od strana na Bankata koi najverojatno ]e sozdadat ekonomski koristi koi ]e gi nadminat tro[ocite posle edna godina, se priznavaat kako nematerijalni sredstva. Tro[ocite za razvoj na kompjuterski softver koi se priznavaat kako sredstva se amortizirani koriste]i pravoliniska metoda vo tekot na period od ~etiri godini. Ostanati nematerijalni sredstva Tro[ocite za steknuvawe prava i licenci se kapitalizirani i amortizirani koristej]i pravoliniska metoda vo tekot na period od ~etiri godini. 2.10 Nedvi`nosti, postrojki i oprema Nedvi`nostite, postrojkite i opremata se evidentirani po nabavna vrednost namalena za akumulirana amortizacija. Nabavnata vrednost vklu~uva tro[oci koi direktno se odnesuvaat na nabavkata na sredstvata. Amortizacijata se presmetuva pravoproporcionalno, so primena na zakonski propi[ani stapki so cel alokacija na nabavnata vrednost na imotot, zgradite i opremata vo tekot na nivniot procenet vek na upotreba. Vo prodolènie se dadeni godi[nite stapki za amortizacija, primeneti na nekoi pozna~ajni stavki od materijalnite sredstva.

Zgradi 2.5% Mebel i oprema 10-25%

Posledovatelnite nabavki se vklu~eni vo evidentiranata vrednost na sredstvoto ili se priznavaat kako posebno sredstvo, soodvetno, samo koga postoi verojatnost od priliv na idni ekonomski koristi za Bankata povrzani so stavkata i koga nabavnata vrednost na stavkata moè razumno da se izmeri.



12

Nedvi`nosti, postrojki i oprema (prodolùva)

Site drugi redovni odrùvawa i popravki se evidentiraat kako rashodi vo bilansot na uspeh vo tekot na finansiskiot period vo koj se javuvaat. Dobivkite i zagubite povrzani so otu\uvawata se utvrduvaat po pat na sporedba na prilivite so evidentiraniot iznos. Istite se vklu~uvaat vo bilansot na uspeh. 2.11 O[tetuvawe na nefinansiski sredstva Sredstvata podlo`ni na amortizacija se proveruvaat od mo`ni o[tetuvawa sekoga[ koga odredeni nastani ili promeni ukaùvaat deka evidentiraniot iznos na sredstvata ne moè da se nadomesti. Koga evidentiraniot iznos na sredstvoto e povisok od negoviot procenet nadomestliv iznos, toj vedna[ se otpi[uva do negoviot nadomestliv iznos. Nadomestliviot iznos pretstavuva povisokiot iznos pome\u neto proda`nata cena i upotrebnata vrednost na sredstvata.

2.12 Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti Za potrebite na Izve[tajot za pari~nite tekovi, pari~nite sredstva i ekvivalenti vklu~uvaat smetki so dostasanost pomala od 3 meseca od datumot na nabavka, vklu~uvaj]i gotovina i salda kaj centralnata banka. 2.13 Rezervirawe Rezervirawe se priznava koga Bankata ima tekovna obvrska kako rezultat na nastan od minatoto i postoi verojatnost deka ]e bide potreben odliv na sredstva koi vklu~uvaat ekonomski koristi za podmiruvawe na obvrskata, a voedno ]e bide napravena verodostojna procenka na iznosot na obvrskata. Rezervirawata se proveruvaat na sekoj datum na bilansirawe i se koregiraat so cel da se reflektira najdobrata tekovna procenka. Koga efektot na vremenata vrednost na parite e materijalen, iznosot na rezerviraweto pretstavuva sega[na vrednost na tro[ocite koi se o~ekuva da se pojavat za podmiruvawe na obvrskata. 2.14 Nadomesti za vrabotenite Bankata pla]a pridonesi za penzisko osiguruvawe na svoite vraboteni, soglasno doma[nata regulativa za socijalno osiguruvawe. Pridonesite, vrz osnova na platite, se pla]aat vo dràvniot Penziski Fond i zadolìtelnite privatni penziski fondovi. Ne postoi dopolnitelna obvrska vo vrska so ovie penziski planovi. Osven toa, site rabotodavci vo Republika Makedonija imaat obvrska da ispla]aat na vrabotenite posebna minimalna suma pri penzioniraweto vo iznos utvrdeni so zakon. Bankata nema izvr[eno rezervirawe za presmetan poseben minimalen iznos za penzionirawe na vrabotenite, bidej]i ovoj iznos ne e od materijalno zna~ewe za finansiskite izve[tai. 2.15 Danok na dobivka Tro[okot za danok od dobivka pretstavuva zbir na tekovniot i odloèniot danok od dobivka. Tekovniot danok od dobivka se presmetuva i pla]a vo soglasnost so Makedonskiot Zakon za danok od dobivka. Krajniot danok od dobivka od 10% (2007: 12%) se pla]a vrz osnova na godi[nata dobivka prikaàna vo zakonskiot Bilans na uspeh, koregirana za odredeni neodbitni ili neodano~ivi stavki. Soglasno vaè~kata dano~na regulativa, pravnite subjekti moàt da gi upotrebat dano~nite zagubi od tekovniot period bilo za nadomest na plateniot danok vo ramki na odreden period za nadomest ili pak za namaluvawe ili eliminirawe na dano~nata obvrska za narednite periodi.



13

Danok na dobivka (prodolùva)

Odloèniot danok od dobivka se evidentira vo celost, koristej]i ja metodata na obvrska, za vremenite razliki koi se javuvaat pome\u dano~nata osnova na sredstvata i obvrskite i iznosite po koi istite se evidentirani za celite na finansiskoto izvestuvawe. Pri utvrduvawe na odloèniot danok od dobivka se koristat tekovnite vaè~ki dano~ni stapki. Odloèniot danok od dobivka se tereti ili odobruva vo Bilansot na uspeh, osven dokolku se odnesuva na stavki koi direktno go teretat ili odobruvaat kapitalot, vo koj slu~aj odloèniot danok se evidentira isto taka vo kapitalot. Odloènite dano~ni sredstva se priznavaat vo obem vo koj postoi verojatnost za iskoristuvawe na vremenite razliki nasproti idnata raspolo`liva odano~iva dobivka. Bankata nema evidentirano odloèni dano~ni sredstva ili obvrski so sostojba na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina, bidej]i ne postojat vremenski razliki na ovoj datum. 2.16 Pozajmici Pozajmicite inicijalno se priznavaat po objektivna vrednost, [to pretstavuva primeni prilivi (objektivna vrednost na primenite nadomesti) namaleni za napravenite tro[oci na transakcijata. Pozajmicite se evidentirani posledovatelno spored nivnata amortizirana nabavna vrednost. 2.17 Kapital, rezervi i pla]awa za dividendi (a) Akcionerski kapital Akcionerskiot kapital ja pretstavuva nominalnata vrednost na emitiranite akcii. (b) Tro[oci povrzani so emisija na akcii Tro[ocite povrzani so emisija na novi akcii, opcii ili steknuvaweto na delovna aktivnost se prezentirani vo kapitalot kako namaluvawe, neto od danokot, na prilivite. (v) Sopstveni akcii Koga Bankata otkupuva svoj akcionerski kapital, platenite nadomesti se odzemaat od vkupniot akcionerski kapital kako sopstveni akcii se dodeka istite ne se otu\at. Koga takvite akcii posledovatelno se prodavaat, primenite nadomesti se vklu~uvaat vo akcionerskiot kapital. (g) Rezervi Rezervite, koi se sostojat od zakonski i ostanati rezervi, se sozdadeni vo tekot na periodite po pat na raspredelba na akumulirani dobivki vrz osnova na zakonskata regulativa i odlukite na Rakovodstvoto na Bankata i akcionerite. (d) Neraspredeleni dobivki Neraspredelnite dobivki/Akumulirani (zagubi) gi vklu~uvaat zadrànite dobivki/(evidentiranite zagubi) od tekovniot i prethodnite periodi. (\) Dividendi na obi~ni akcii Dividendite na obi~nite akcii se priznavaat kako obvrski vo periodot vo koj [to se odobreni od strana na akcionerite na Dru[tvoto. Dividendite za godinata [to se objaveni po datumot na bilansirawe se objaveni vo Bele[kata za posledovatelni nastani.



14

2.18 Doveritelski aktivnosti Bankata voobi~aeno deluva kako doveritel i ima ostanati doveritelski svojstva [to rezultira vo ~uvawe ili plasirawe na sredstva vo ime na fizi~ki lica ili ostanati institucii. Ovie sredstva i prihodot koj rezultira od niv ne se vklu~eni vo ovie finansiski izve[tai, poradi toa [to tie ne se sredstva na Bankata. 2.19 Vonbilansni potencijalni i prevzemeni obvrski Bankata prezema obvrski vo tekot na svoite delovni aktivnosti po osnov na kreditni plasmani evidentirani na smetkite od vonbilansnata evidencija, [to prvenstveno vklu~uvaat garancii i akreditivi. Ovie finansiski obvrski se evidentiraat vo Bilansot na sostojba koga ]e moàt da se povratat. Rezervirawe poradi o[tetuvawe povrzano so vonbilansnite potencijalni i prevzemeni obvrski e objaveno vo ramkite na “o[tetuvawe na finansiski sredstva“ vo ovaa Bele[ka, i e vklu~eno vo bilansot na sostojba kako obvrska. 2.20 Posledovatelni nastani Onie posledovatelni nastani koi davaat dopolnitelni informacii za finansiskata sostojba na Bankata na datumot na bilansiraweto (korektivni nastani) se reflektirani vo finansiskite izve[tai. Onie posledovatelni nastani koi nemaat karakter na korektivni nastani se objavuvaat vo soodvetna bele[ka dokolku istite se materijalno zna~ajni.


Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva)

15

3 Upravuvawe so rizici od finansirawe Delovnite aktivnosti na Bankata se izloèni na razli~ni rizici od finansiski karakter. Aktivnostite za upravuvawe so rizici od finansiski karakter vklu~uvaat analiza, procenka, prifa]awe i upravuvawe so istite. Bankata se stremi kon postignuvawe na soodvetna ramnoteà me\u rizikot i nadomestot i minimizacija na potencijalnite negativni efekti vrz finansiskata uspe[nost na Bankata. Politikite na Bankata za upravuvawe so rizici imaat za cel da gi identifikuvaat i analiziraat ovie rizici, da vospostavat soodvetni limiti i kontrola na rizicite, kako i da gi sledat rizicite i pridrùvaweto kon limitite preku verodostojni i sovremeni informati~ki sistemi. Bankata redovno vr[i ispituvawe na politikite i vospostavenite sistemi za upravuvawe so rizikot soglasno so pazarnite promeni, promenite vo produktite i najdobrata praksa. Upravuvaweto so rizici go vr[i Odborot za rakovodewe so rizik vo soglasnost so politikite odobreni od strana na Upravniot Odbor. Ovoj odbor gi identifikuva i procenuva rizicite od finansirawe vo tesna sorabotka so drugite sektori na Bankata. Nadzorniot Odbor donesuva pismeni politiki za celokupnoto upravuvawe so rizici, kako i proceduri za specifi~nite podra~ja, kako [to se rizikot od kursni razliki, rizikot od kamatni stapki i rizikot od kreditirawe. 3.1. Krediten rizik Bankata e izloèna na krediten rizik, [to pretstavuva rizik dogovornata strana da ne bide vo mo`nost da gi plati iznosite vo celost vo momentot na nivnoto dostasuvawe. Kreditniot rizik e najzna~ajniot rizik za delovnite aktivnosti na Bankata. Za taa cel, Rakovodstvoto na Bankata vnimatelno upravuva so nejzinata izloènost na kreditniot rizik. Kreditnata izloènost voglavno se javuva kaj aktivnostite na pozajmuvawe koi vodat kon krediti i avansi. Upravuvaweto i kontrolata so kreditniot rizik se centralizirani vo Direkcijata za upravuvawe so rizici, koj [to pak redovno go izvestuva Odborot za upravuvawe so rizici i Upravniot Odbor. Merewe na kreditniot rizik Finansiski sredstva. Mereweto na kreditniot rizik na Bankata se zasnova na vospostaveni nivoa na rangirawe na krediti od A do D, kade sekoe nivo nosi odreden stepen na rezervirawe od mo`na zaguba od o[tetuvawe, odnosno 0-2%, 10%, 25%, 50% i 100%, soodvetno. Ovoj sistem ja zema vo predvid, sposobnosta na pozajmuva~ot da gi ispolni obvrskite za isplata na kamatata i glavninata, soodvetniot rizik vo dejnosta kako i soodvetnite garantni pokritija. Bankata ja sledi svojata izloènost na krediten rizik vrz revolving osnova i podleì na kvartalni razgleduvawa. Politiki za kontrola na ograni~uvawata i ublaùvawe na rizikot Bankata gi upravuva, ograni~uva i kontrolira koncentraciite na kreditniot rizik vo momentot na nivno identifikuvawe - osobeno vo odnos na poedine~ni dogovorni strani ili grupi, kako i vo odnos na industriski sektori i zemji. Bankata gi struktuira nivoata na prevzemeniot krediten rizik po pat na odreduvawe limiti na prifaten rizik vo vrska so eden pozajmuva~, ili grupa pozajmuva~i, i na geografski i industriski segmenti. Takvite rizici se sledat na obnovliva osnova i podleàt na godi[en ili po~est pregled, koga e potrebno. Limitot na nivo na krediten rizik po produkt, industriski sektor i po zemja se odobruva na sekoi tri meseci od strana na Odborot za upravuvawe so rizici i Upravniot Odbor.


Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva) Upravuvawe so rizici od finansirawe (prodolùva)

16

Krediten rizik (prodolùva)

Izloènosta na krediten rizik isto taka se upravuva preku redovna analiza na sposobnosta na pozajmuva~ite da gi ispolnat svoite obvrski po osnov na kamatata i glavninata, kako i preku izmena na ovie kreditni limiti dokolku e toa vozmo`no. Obezbeduvaweto pretstavuva eden od najtradicionalnite i naj~esti na~ini za namaluvawe na kreditniot rizik. Bankata primenuva upatstva vo vrska so prifatlivosta na odredeni klasi na obezbeduvawe. Osnovnite vidovi obezbeduvawe za kreditite i avansite se slednite: Hipoteki nad stanben imot i deloven prostor, Zalog vrz delovni sredstva kako [to se oprema, zalihi i pobaruvawa, i Zalog vrz finansiski instrumenti kako [to se akcii.

Dolgoro~noto finansirawe, korporativnoto kreditirawe i revolving kreditite za naselenieto se generalno obezbedeni. Osven toa, so cel da se minimizira kreditnata zaguba, Bankata ]e bara dopolnitelno obezbeduvawe od dogovornata strana vedna[ [tom se zabeleàt indikatori za o[tetuvawe na odredeni relevantni poedine~ni kreditni plasmani i avansi. Politiki vo vrska so o[tetuvawe i rezervirawe Rezerviraweto poradi o[tetuvawe na krajot na godinata poteknuva od sekoe poedine~no nivo na interno rangirawe kako [to e toa prethodno objasneto vo delot za Merewe na kreditniot rizik. Vo tabelata podolu se prikaàni primenetite procenti na rezervirawe od o[tetuvawe kaj stavkite na kreditite i avansite rangirani soglasno internot sistem na rangirawe koj go primenuva Bankata: 2008 2007 Finansiski

sredstva (%)Rezerv. Poradi

o[tetuv (%)

Finansiski sredstva (%)

Rezerv.Poradi

o[tetuv (%) A 73.51 0.89 75.84 0.28B 1.21 0.12 0.89 0.09V 1.66 0.41 0.29 0.07G 1.06 0.53 1.45 0.72D 22.56 22.56 21.53 21.53 100.00 24.51 100.00 22.69

Internoto rangirawe mu pomaga na Rakovodstvoto pri utvrduvaweto na postoewe na objektiven dokaz za o[tetuvawe, spored MSS 39, vrz osnova na slednite kriteriumi utvrdeni od strana na Bankata:

Nepo~ituvawe na dogovornite obvrski za pla]awe na glavninata ili kamatata,

Pote[kotii so pari~nite tekovi kaj pozajmuva~ot, Neispolnuvawe na dogovorite ili uslovite za kreditirawe, Otpo~nuvawe na ste~ajni postapki, Vlo[uvawe na konkurentnata pozicija na pozajmuva~ot, i Namaluvawe na vrednosta na dadenite garancii - kolateral.



17

Krediten rizik (prodolùva) Maksimalna izloènost na krediten rizik

Maksimalnata izloènost na krediten rizik e prikaàna preku evidentiranite iznosi na finansiskite sredstva vo Bilansot na sostojba, prikaàni vo tabelata podolu (vo iljadi Denari):

Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti

Krediti i pobaruvawa od komitenti

Hartii od vrednost raspolo`livi za

proda`ba

Hartii od vrednost koi se ~uvaat do

dostasuvawe Ostanati pobaruvawa Vkupno 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007

kategorija na rizik A - - 276,252 255,504 14,016 14,009 - - 39,922 39,042 330,190 308,555

kategorija na rizik B - - 14,383 6,110 - - - - - 3,610 14,383 9,720 kategorija na rizik V - - 12,169 3,164 - - - - 7,466 - 19,635 3,164 kategorija na rizik G - - 12,627 15,763 - - - - - - 12,627 15,763 kategorija na rizik D - - 65,514 64,020 - - - - 201,988 170,081 267,502 234,101

Smetkovodstvena vrednost pred rezervacijata poradi o[tetuvawe - - 380,945 344,561 14,016 14,009 - - 249,376 212,733 644,337 571,303 Namaleno za: rezervacija poradi o[tetuvawe - - (85,927) (75,854) (140) (140) - - (204,608) (170,839) (290,675) (246,833) Neto evidentirana vrednost na 31 dekemvri - - 295,018 268,707 13,876 13,869 - - 44,768 41,894 353,662 324,470 Nedostasani i neo[teteni Kategorija na rizik A 518,756 385,732 1,270 1,951 - - - 99,484 21,589 28,765 541,615 515,932 Smetkovodstvena vrednost 518,756 385,732 1,270 1,951 - - - 99,484 21,589 28,765 541,615 515,932 Neto smetkovodstvena vrednost 518,756 385,732 296,288 270,658 13,876 13,869 - 99,484 66,357 70,659 895,277 840,402



18

Krediten rizik (prodolùva) Vrednost na obezbeduvaweto (objektivna vrednost) zemena za za[tita na kreditniot rizik

Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti

Krediti na i pobaruvawa od

komitenti


proda`ba


dostasuvawe Ostanati

pobaruvawa Vkupno

2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 2008 2007 Prvoklasni instrumenti za obezebeduvawe dràvni hartii od vrednost - - 1,405 - - - - - - - 1,405 - bankarski garancii - - 1,716 1,850 - - - - - - 1,716 1,850 Zalog na nedvièn imot

imot za sopstvena upotreba (stanovi, ku]i) - - 11,574 11,534 - - - - - - 11,574 11,534

imot za vr[ewe dejnost - - 53,005 59,101 - - - - - - 53,005 59,101 Zalog na podvièn imot - - 46,577 57,450 - - - - - - 46,577 57,450 Neobezbedeni - - 313,704 273,914 - - - - - - 313,704 273,914 Vkupna kreditna izloènost - - 427,981 403,849 - - - - - - 427,981 403,849

Geografski sektori

Slednata tabela dava pregled na izloènosta na Bankata na krediten rizik spored evidentiranite iznosi, kategorizirani po geografski regioni so sostojba na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina (vo iljadi Denari).

Pari~ni sredstva i

pari~ni ekvivalentiKrediti i pobaruvawa

od komitenti


proda`ba



Republika Makedonija 518,756 385,732 296,288 270,658 13,876 13,869 - 99,484 66,357 70,659 895,277 840,402

Vkupno na 31 dekemvri 518,756 385,732 296,288 270,658 13,876 13,869 - 99,484 66,357 70,659 895,277 840,402



19

Krediten rizik (prodolùva)

Industriski sektori

Slednata tabela dava pregled na izloènosta na Bankata na krediten rizik spored evidentiranite iznosi, kategorizirani po industriski sektori so sostojba na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina (vo iljadi Denari):

Pari~ni sredstva i

pari~ni ekvivalentiKrediti i pobaruvawa

od komitenti


proda`ba



Zemjodelstvo, lov i [umarstvo - - 976 872 - - - - - - 976 872 Vadewe na ruda i kamen - - - - - - - - - 3,249 - 3,249 Prerabotuva~ka industrija - - 4,016 6,025 - - - - 18 2,532 4,034 8,557 Elektri~na energija, gas i voda - - - - - - - - 200 - 200 - Grade`ni[tvo - - - 2,514 - - - - 9 23 9 2,537 Trgovija - - 8,209 9,375 - - - - 462 3,453 8,671 12,828 Hoteli i restorani - - 520 556 - - - - 9 - 529 556 Soobra]aj, skladirawe i vrski - - 14,420 13,144 - - - - 39,686 34,618 54,106 47,762 Finansisko posreduvawe 518,756 385,732 150 153 11,662 11,655 - - 1,788 4,087 532,356 401,627 Aktivnosti vo vrska so nedvièn imot - - 6,545 6,059 2,214 2,214 - - 86 2,148 8,845 10,421 Dràva i dràvni institucii - - - - - - - 99,484 24,089 20,549 24,089 120,033 Drugi aktivnosti - - 1,905 - - - - - 10 - 1,915 - Fizi~ki lica - - 257,614 230,240 - - - - - - 257,614 230,240 Trgovci poedinci i fizi~ki lica koi ne se smetaat za trgovci - - 1,933 1,720 - - - - - - 1,933 1,720 Vkupno na 31 dekemvri 518,756 385,732 296,288 270,658 13,876 13,869 - 99,484 66,357 70,659 895,277 840,402

Po[tenska Banka A.D., Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva) Upravuvawe so rizici od finansirawe (prodolùva)

20

3.2. Rizik od likvidnost Bankata e izloèna na dnevni povlekuvawa na sredstva od svoite raspolo`livi gotovinski resursi na tekovnite smetki, dostasanite depoziti, po osnov na odobreni krediti, kako i ostanati povlekuvawa. Slednite tabeli gi analiziraat sredstvata i obvrskite na Bankata, grupirani spored nivnata dostasanost vrz osnova na preostanatiot period od datumot na balansirawe do dogovorniot datum na dostasuvawe (vo iljadi Denari).

2008 do 1

meseci od 1 -3 mesec

od 3 -12 mesec

od 1- 5 godini

nad 5 godini

Vkupno

Sredstva Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 501,374 17,382 - - - 518,756 Krediti i pobaruvawa od komitenti 13,148 9,324 43,365 115,502 114,949 296,288 Hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba - - - - 13,876 13,876 Ostanati pobaruvawa 44,954 195 18,472 - 2,736 66,357 Vkupno sredstva 559,476 26,901 61,837 115,502 131,561 895,277 Obvrski Depoziti na banki 48 - 146 907 - 1,101 Depoziti na komitenti 178,764 113,174 154,119 286,638 - 732,695 Ostanati obvrski 7,622 1,989 1,683 - - 11,294 Vkupno obvrski 186,434 115,163 155,948 287,545 - 745,090 Neto likvidna razlika 373,042 (88,262) (94,111) (172,043) 131,561 150,187 2007 Vkupno sredstva 538,195 6,778 134,130 117,809 43,490 840,402Vkupno obvrski 512,201 26,457 57,092 101,007 - 696,757Neto likvidna razlika 25,994 (19,679) 77,038 16,802 43,490 143,645

3.3. Pazarni rizici Bankata e izloèna na pazarni rizici. Pazarnite rizici proizleguvaat od otvorenata pozicija na Bankata na efektot od fluktuacijata na pazarnite kamatni stapki, kako i od efektot od fluktuacijata na kursevite na stranskite valuti. Rakovodstvoto na Bankata utvrduva prifatlivi limiti na rizik, koi se baziraat na nivno sekojdnevno sledewe.

Kamaten rizik Bankata e izloèna na efektite od fluktuacijata na nivoata na pazarnite kamatni stapki vrz nejzinata finansiska sostojba i pari~ni tekovi. Tabelata podolu gi analizira sredstvata i obvrskite na Bankata, grupirani spored nivnata dostasanost vrz osnova na preostanatiot period od datumot na balansirawe do dogovorniot datum na dostasuvawe na den 31 dekemvri 2008 i 31 dekemvri 2007 (vo iljadi Denari).


21

Pazaren rizik (prodolùva) Kamaten rizik (prodolùva) 2008 Efektivna. Kamatna

stapkaInstrumenti so fiksna kamatna stapka, vklu~uvaj] i instrumentite so promenliva

kamatna stapka, predmet na odluka na organite na bankata Nekamat. Vkupno

do 1 mesec

od 1 do 3 meseci

od 3 do 12 meseci

od 1 do 5 godini Nad 5 godini

Sredstva

Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 6.36% 251,689 - - - - 267,067 518,756 Krediti i pobaruvawa od komitenti 12.39% 19,859 9,324 43,365 115,502 102,543 5,695 296,288 Hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba - - - - - - 13,876 13,876 Ostanati pobaruvawa 19.50% 33,892 - - - - 32,465 66,537 305,440 9,324 43,365 115,502 102,543 319,103 895,277 Obvrski Depoziti na banki 0.80% - - 146 907 - 48 1,101 Depoziti na komitenti 5.22% 178,415 113,174 139,616 6,008 - 295,482 732,695 Ostanati obvrski - - - - - - 11,294 11,294 178,415 113,174 139,762 6,915 - 306,824 745,090 Neusoglasenost na kamatnite stapki na sredstvata i obvrskite 127,025 (103,850) (96,397) 108,587 102,543 12,279 150,187 2007 Vkupno sredstva 3.56%-12.13% 329,252 6,778 114,439 117,809 - 272,124 840,402 Vkupno obvrski 4.82%-8.43% 421,351 21,447 53,140 98,121 - 102,698 696,757 Neusoglasenost na kamatnite stapki na sredstvata i obvrskite (92,099) (14,669) 61,299 19,688 - 169,426 143,645


22

Pazaren rizik (prodolùva)

Valuten rizik Bankata e izloèna na rizik vo odnos na efektite od dvièwata na nivoto na devizni kursevi koi se odrazuva vrz finansiskata pozicija i gotovinskiot tek. Slednite tabeli ja sumiraat neto deviznata pozicija na monetarnite sredstva i obvrski na Bankata na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina (vo iljadi Denari).

MKD EUR USD Drugi valuti Vkupno 2008 Sredstva Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 518,747 9 - - 518,756 Krediti i pobaruvawa od komitenti 215,998 80,290 - - 296,288 Hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba 13,876 - - - 13,876 Ostanati pobaruvawa 66,357 - - - 66,357 Vkupno sredstva 814,978 80,299 - - 895,277 Obvrski Depoziti na banki 1,101 - - - 1,101 Depoziti na komitenti 732,695 - - - 732,695 Ostanati obvrski 11,294 - - - 11,294 Vkupno obvrski 745,090 - - - 745,090Neto devizna pozicija 69,888 80,299 - - 150,187 2007 Vkupno sredstva 726,515 113,887 - - 840,402 Vkupno obvrski 696,757 - - - 696,757 Neto devizna pozicija 29,758 113,887 - - 143,645

3.4. Procenka na objektivnata vrednost Objektivnata vrednost pretstavuva iznos za koj nekoe sredstvo moè da se zameni ili obvrska da se podmiri po pazarni uslovi. Objektivnata vrednost se bazira na procenkata od strana na rakovodstvoto zavisno od vidot na sredstvata i obvrskite. Slednata tabela gi sumira smetkovodstvenite vrednosti i objektivnite vrednosti na tie finansiski sredstva i obvrski koi [to ne se prezentirani vo bilansot na sostojba po nivnata objektivna vrednost.

31 dekemvri 2008 31 dekemvri 2007

Smetkovodstv

ena vrednost Objektivna

vrednost Smetkovodstv

ena vrednost Objektivna

vrednost Sredstva Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 518,756 518,756 385,732 385,732 Krediti i pobaruvawa od komitenti 296,288 296,288 270,658 270,658 Hartii od vrednost koi se ~uvaat do dostasuvawe - - 99,484 99,484 Ostanati pobaruvawa 66,357 66,357 70,659 70,659

Obvrski Depoziti na banki 1,101 1,101 1,484 1,484 Depoziti na komitenti 732,695 732,695 676,918 676,918 Ostanati obvrski 11,294 11,294 18,355 18,355


23

Procenka na objektivna vrednost (prodolùva)

Krediti i pobaruvawa na komitenti Kreditite se prikaàni po amortizirana vrednost netirani so nivnoto rezervirawe poradi o[tetuvawe. Kreditite odobreni na komintenti imaat prete`no fluktuira~ka kamatna stapka. Nivnata objektivna vrednost soodvetstvuva na evidentiranata vrednost. Finansiski sredstva koi se ~uvaat do dostasuvawe Hartiite od vrednost koi se ~uvaat do dostasuvawe se merat spored nivnata objektivna vrednost. Objektivnata vrednost se zasnova na pazarnite ceni ili brokerskite/dilerskite ceni za kotirawe. Vo otsustvo na takvi informacii, objektivnata vrednost se procenuva koristej]i gi pazarnite ceni za kotirawe na hartii od vrednost so sli~ni karakteristiki vo odnos na kredit, dostasuvawe i dobivka. Ostanati finansiski sredstva Objektivnata vrednost na monetarnite sredstva koi gi vklu~uvaat pari~nite sredstva i pari~nite ekvivalenti, poradi nivniot kratkoro~en karakter, se smeta deka e aproksimativna na nivnata evidentirana vrednost. Depoziti na komitenti Procenetata objektivna vrednost na depozitite po viduvawe, vklu~uvaj]i gi i nekamatonosnite depoziti pretstavuva iznosot koj ]e se isplati po viduvawe. Objektivnata vrednost na oro~enite depoziti po varijabilni kamatni stapki e nivnata evdentirana vrednost na denot na izgotvuvawe na bilansot na sostojba.


24

3.5. Upravuvawe so kapitalot Celi na Bankata vo pogled na upravuvaweto so kapitalot se: Da soodvetstvuva so barawata za kapital soglasno regulativata na Narodna

Banka na Republika Makedonija, Da se za[titi sposobnosta na Bankata da obezbedi dividenda za

akcionerite, Da odrì stabilna i kvalitetna kapitalna baza koja ]e go poddrì razvojot

na Bankata. Adekvatnosta na kapitalot i koristeweto na sopstvenite sredstva redovno se sledat od Rakovodstvoto na Bankata, pri [to se koristat tehniki koi se propi[ani od strana na nacionalnoto regulatorno telo (Narodna Banka na Republika Makedonija) i istata se izvestuva na trimese~na osnova. Narodna Banka na Republika Makedonija propi[uva stapka na adekvatnost na kapitalot od minimum 8%. Sopstvenite sredstva na Bankata se podeleni vo 2 grupi: Osnoven kapital koj vklu~uva: obi~ni i nekumulativni prioritetni akcii

i premija po ovie akcii, rezervi i zadràna dobivka ili zaguba, pozicii kako rezultat na konsolidacija, namaleni za nematerijalnite sredstva,

Dopolnitelen kapital koj vklu~uva: kumulativni prioritetni akcii i premija po ovie akcii, hibridni kapitalni instrumenti i subordinirani instrumenti.

Vloùvawata vo kapitalot na drugi banki ili finansiski institucii koi pretstavuvaat nad 10% od kapitalot na tie institucii i direktnite vloùvawa na Bankata vo kapitalot na dru[tva za osiguruvawe i reosiguruvawe i na dru[tva za upravuvawe so penziski fondovi pretstavuvaat odbitni stavki pri presmetka na sopstveni sredstva. Spored nacionalnata regulativa, aktivata ponderirana spored kreditniot rizik (bilansna i vonbilansna) se meri spored ~etiri razli~ni ponderi vo zavisnost od prirodata na sredstvata, zemaj]i go vo predvid i obezbeduvaweto. Koeficientot za adekvatnost na kapital se dobiva kako odnos pome\u sopstvenite sredstva na Bankata i zbirot od aktivata ponderirana spored kreditniot rizik i aktivata ponderirana spored valutniot rizik. Tabelata podolu pretstavuva sumaren pregled na sopstvenite sredstva i koeficientot na adekvatnost na kapitalot na Bankata za godinite [to zavr[uvaat na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina, a koj se odnesuva na barawata soglasno regulativata na Narodna Banka na Republika Makedonija. Vo izminatite dve godini Bankata e vo soglasnost so site propi[ani barawa vo vrska so kapitalot.


25

Upravuvawe so kapitalot (prodolùva)

Osnoven kapital 2008 2007 Obi~ni i nekumulativni prioritetni akcii i premija po ovie akcii 439,959 439,959 Rezervi i zadràna dobivka ili zaguba 36,084 60,441 Pozicii kako rezultat na konsolidacija - - Minus odbitni stavki 4,192 24,434 Vkupno osnoven kapital 471,851 475,966 Dopolnitelen kapital Kumulativni prioritetni akcii i premija po ovie akcii - - Hibridni kapitalni instrumenti - - Subordinirani instrumenti - - Vkupno dopolnitelen kapital - - Odbitni stavki 11,663 11,656 Vkupno sopstveni sredstva 460,188 464,310 Aktiva ponderirana spored krediten rizik Bilansna 708,470 676,228 Vonbilansna 124,161 125,346 Vkupno aktiva ponderirana spored kretiten rizik 832,631 801,574Aktiva ponderirana spored valuten rizik 83,999 113,954Stapka na adekvatnost na kapitalot 50.20% 50.72%

3.6. Usoglasenost so zakonskata regulativa Soglasno so odredbite utvrdeni so Zakonot za Banki (~len 78, to~ka 2), imotot na Bankata vo zemji[te, zgradi, oprema i kapitalni delovi vo nefinansiski institucii ne smee da nadmine 60% od sopstvenite sredstva na Bankata.

So sostojba na 31 dekemvri 2008 godina, imotot na Bankata vo zemji[te, zgradi, oprema i kapitalni delovi vo nefinansiski institucii iznesuva 70% (2007: 72%) od sopstvenite sredstva na Bankata.

Po[tenska Banka A.D., Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva)

26

4 Zna~ajni smetkovodstveni procenki Bankata vr[i procenki i pretpostavki koi vlijaat vrz objavenite iznosi na sredstva i obvrski vo ramkite na slednata finansiska godina. Procenkite postojano se predmet na proverka i se baziraat na minati iskustva i drugi faktori, vklu~uvaj]i o~ekuvawa od idni nastani za koi se veruva deka se razumni vo odnos na okolnostite vo koi se javuvaat. 4.1. O[tetuvawe na krediti odobreni na komitenti Bankata kvartalno go proveruva svoeto kreditno portfolio so cel procenka na negovata o[tetenost. Pri odreduvaweto na potrebata za priznavawe na zaguba od o[tetuvawe vo Bilansot na uspeh, Bankata procenuva dali postojat evidentni dokazi koi ukaùvaat na merlivo namaluvawe vo procenetite pari~ni tekovi od kreditnoto portfolio pred identifikuvawe na namaluvaweto na nivo na poedine~en kredit vo ramkite na portfolioto na krediti i avansi. Dokazite vklu~uvaat evidentni podatoci koi ukaùvaat na postoewe nepovolna promena vo pla]awata od strana na pozajmuva~ite vo grupata, ili pak podatoci na nivo na zemja ili lokalni ekonomski uslovi koi se vo korelacija so namaluvaweto na sredstvata vo grupata. Rakovodstvoto upotrebuva procenki bazirana na minati iskustva povrzani so o[tetuvaweto na sredstvata so karekteristiki na krediten rizik kako i objektivni dokazi na o[tetuvawe sli~ni na onie vo portfolioto pri rasporeduvaweto na idnite pari~ni tekovi. Metodologijata i pretpostavkite koi se koristat za procenka na iznosot i periodot na idnite pari~ni tekovi se proveruvaat redovno, so cel namaluvawe na kakvi bilo razliki pome\u procenetite i fakti~kite zagubi. 4.2. O[tetuvawe na hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba Bankata utvrduva deka postoi o[tetuvawe kaj hartiite od vrednost raspolo`livi za proda`ba toga[ koga postoi zna~itelen pad na objektivnata vrednost pod nivoto na nivnata nabavnata vrednost. Odreduvaweto na toa [to e zna~ajno ili prolongirano bara soodvetna procenka. Vo formiraweta na ovaa procenka, pome\u ostanatite faktori, Bankata ja ocenuva normalnata nepostojanost kaj cenite na akciite. Ponatamu, o[tetuvaweto moè da bide soodvetno koga postoi dokaz za vlo[uvawe na finansiskata kondicija na investitorot, uspe[nosta na industriskiot sektor, promeni vo tehnologijata, kako i operativnite i finansiski pari~ni tekovi.

Po[tenska Banka A.D., Skopje Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodolùva) So sostojba na i za godinite [to zavr[uvaat na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina (Site iznosi se izrazeni vo iljadi Denari osven dokolku ne e poinaku navedeno)

27

5 Prihodi i rashodi od kamata Struktura na prihodite i rashodite od kamata spored vidot na finansiskite instrumenti

2008 2007

Prihodi od kamata Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 17,510 8,382 Krediti i pobaruvawa od komitenti 38,130 29,771 Hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba i hartii od vrednost koi se ~uvaat do dostasuvawe 7,555 15,139 Naplateni prethodno otpi[ani kamati 1,549 596 (Ispravka na vrednosta na prihod od kamata na neto osnova) (693) (421)

64,051 53,467Rashodi za kamata Depoziti na banki 1,756 1,652 Depoziti na komitenti 21,462 22,047

23,218 23,699Neto prihodi od kamata 40,833 29,768

Sektorska analiza na prihodite i rashodite od kamata

2008 2007

Prihodi od kamata Naselenie 30,388 23,511 Banki i ostanati finansiski dru[tva 18,976 10,530 Dràva 7,555 15,139 Nefinansiski dru[tva 6,276 4,112 Naplateni prethodno otpi[ani kamati 1,549 596 (Ispravka na vrednosta na prihod od kamata na neto osnova) (693) (421)

64,051 53,467Rashodi za kamata Naselenie 20,425 21,320 Dràva 1,037 727 Banki i ostanati finansiski dru[tva 493 629 Ostanati dru[tva 1,263 1,023

23,218 23,699Neto prihodi od kamata 40,833 29,768

6 Prihodi i rashodi od provizii i nadomesti Struktura na prihodite i rashodite od provizii i nadomesti spored vidot na finansiskite aktivnosti

2008 2007

Prihodi od provizii i nadomesti Platen promet - Vo zemjata 133,613 239,295 Ostanati prihodi po provizija 597 356

134,210 239,651Rashodi za provizii i nadomesti Platen promet - Vo zemjata 46,928 39,972

46,928 39,972Neto prihodi od provizii i nadomesti 87,282 199,679

Del od prihodite od provizii i nadomesti od platen promet vo zemjata vo iznos od 49,866 iljadi Denari (2007: 51 iljadi Denari) se odnesuvaat na prihodi od provizii soglasno dogovorot so AD Makedonska Po[ta.


28

Prihodi i rashodi od provizii i nadomesti (prodolùva)

Ostatokot od prihodite od provizii i nadomesti od platen promet vo zemjata vo iznos od 31,326 iljadi Denari (2007: 137,374 iljadi Denari) pretstavuvaat prihodi po osnov na provizii od izvr[eni uslugi vo doma[niot platen promet vo korist na Ministerstvoto za trud i socijalna politika, Ministerstvoto za zemjodelie, [umarstvo i vodostopanstvo i Ministerstvoto za hidrometerolo[ki raboti. Ministerstvata imaat sklu~eno Dogovor za isplata i distribucija na parite so AD Makedonska Po[ta koja soglasno so zakonot za platen promet nema pravo za vr[ewe na platen promet, tuku istiot go izvr[uva preku Po[tenska Banka AD Skopje kako nositel na platniot promet. Vo tekot na 2007 godina Bankata priznava prihodi od provizii i nadomesti za uslugi izvr[eni za Ministerstvata koi [to se odnesuvaat za godinite 2004, 2005, 2006 i 2007. Vo navedenite godini, Bankata izvr[uvala uslugi za koi ne dobivala nikakov nadomest, poradi faktot [to nemala sklu~eno dogovor so Ministerstvata kako i poradi toa [to fakturite izdadeni od Bankata za vr[ewe platen promet ne bile prifateni od strana na Ministerstvata, prihodite od izvr[enite uslugi ne bile priznaeni vo bilansite na Bankata. Poradi nepla]awe na nadomest za izvr[enite uslugi Bankata vo 2004 godina podnela tu`ba protiv Ministerstvata. Vo tekot na 2007 godina, Upravata za javni prihodi izvr[ila kontrola na danokot na dobivka na Bankata za 2006 godina i konstatirala deka nepriznavaweto na ovie prihodi e neosnovano i donela re[enie za koregirawe na dano~nata osnovica za istite. Bankata vo 2007 godina gi evidentirala ovie prihodi kako prihodi od provizii, no poradi toa [to Bankata vodi sudski spor so Ministerstvata i ishodot e neizvesen, izdvoena e posebna rezerva vo iznos od 137,374 iljadi Denari. Vo tekot na 2008 godina, Bankata prodolùva da priznava prihodi od provizii i nadomesti od ministerstvata i za istite vo celost ima izdvoeno posebna rezerva vo visina od 31,326 iljadi Denari. Tro[okot za izdvoenata rezerva e nepriznat tro[ok za dano~ni celi. Sektorska analiza na prihodite i rashodite od provizii i nadomesti

2008 2007

Prihodi od provizii i nadomesti Nefinansiski dru[tva 49,866 49,885 Dràva 45,135 6,399 Naselenie 2,232 1,226 Banki i ostanati finansiski dru[tva 141 92 Ostanati finansiski dru[tva 36,836 182,049

134,210 239,651 Rashodi za provizii i nadomesti Banki 28,310 23,363 Nefinansiski dru[tva 16,166 15,263 Ostanati finansiski dru[tva 2,452 1,346

46,928 39,972Neto prihodi od provizii i nadomesti 87,282 199,679

7 Pozitivni kursni razliki, neto

2008 2007 Prihodi od kursnite razliki 1,148 454 (Rashodi) od kursnite razliki (769) (329)

379 125


29

8 Ostanati prihodi od dejnosta 2008 2007 Prihodi od zakupnini 12,534 11,580 Prilivi od dividendi 7,266 2,013 Prihodi od naplata na prethodno otpi[ani pobaruvawa 706 2,663 Kapitalizirani dividendi (Bel. 16) 7 549 Ostanati prihodi 105 5,391

20,618 22,196

9 Rashodi od o[tetuvawe, neto 2008 2007

Rashod/(prihod) za godinata

Krediti i pobaruvawa od komitenti (Bel. 14) 10,073 7,222 Hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba (Bel. 15) - 69 Ostanati pobaruvawa (Bel. 19) 33,769 138,639 Potencijalni i prezemeni obvrski (Bel. 22) (2,493) 2,482

41,349 148,412

10 Tro[oci za vrabotenite 2008 2007 Neto plati i nadomesti na plati 25,612 26,289 Zadolìtelni pridonesi za socijalno i zdravstveno osiguruvawe 11,541 11,618 Ostanati nadomesti utvrdeni so kolektiven dogovor 3,650 3,404

40,803 41,311 11 Ostanati rashodi od dejnosta

2008 2007 Materijali i uslugi 19,426 24,206 Tro[oci za telefonski uslugi 15,010 19,909 Tro[oci za AD Makedonska Po[ta 4,434 9,142 Administrativni i tro[oci za marketing 3,977 6,578 Premii za osiguruvawe na depozitite 3,235 3,281 Tro[oci za nadomesti na Nadzoren odbor 2,224 4,485 Tro[oci za sudski sporovi 1,742 491 Ostanati danoci i pridonesi 383 383 Tro[oci za kirii 235 303 Ostanati tro[oci 3,856 1,967

54,522 70,745 12 Danok na dobivka Usoglasuvaweto na zakonskiot danok na dobivka so danokot na dobivka na Bankata primenliv na efektivnata dobivka, kako [to e evidentirano vo pridru`niot Bilans na uspeh, e kako [to sledi:

2008 2007

Dobivka pred odano~uvaweto (1,725) (22,865) Danok od dobivka soglasno so primenlivata dano~na stapka 10% (2007: 12%) (173) (2,743) Usoglasuvawe za: Rashodi nepriznaeni za dano~ni celi 3,366 4,543 Dano~no oslobodeni prihodi (727) (308)

Tekoven dano~en tro[ok 2,466 1,492


30

13 Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 2008 2007

Pari~ni sredstva vo blagajna 266,918 157,423 Smetka i depoziti vo NBRM 32,392 108,434 Blagajni~ki zapisi so koi moè da se trguva na sekundarniot pazar 219,446 119,875

518,756 385,732

So sostojba na 31 dekemvri 2008 godina, pari~nite sredstva i pari~nite ekvivalenti go vklu~uvaat iznosot od 17,381 iljadi Denari (2007: 37,228 iljadi Denari) koj pretstavuva 20% od zadolìtelna rezerva vo Denari. Bankata e dol`na da odrùva zadolìtelna rezerva vo Denari na svojata smetka kaj Narodnata Banka na Republika Makedonija, presmetana po stapka od 10% (2007: 10%) na iznosot na denarskite obvrski na Bankata kon rezidenti i nerezidenti, pravni i fizi~ki lica od prosekot na dnevnite sostojbi na ovie smetki za sekoj kalendarski den vo tekot na prethodniot mesec. Kamatnata stapka na zadolìtelnata rezerva vo Denari vo tekot na 2008 i 2007 godina iznesuva[e 2% godi[no. Blagajni~kite zapisi izdadeni od NBRM se so rok na dostasuvawe od 28 dena (2007: 28 dena) i kamatni stapki vo visina od 7.00% godi[no (2007: od 4.72% godi[no). 14 Krediti i pobaruvawa od komitenti Struktura na kreditite i pobaruvawata od komitenti spored vidot na dol`nikot

2008 2007 kratkoro~ni dolgoro~ni kratkoro~ni dolgoro~ni

Nefinansiski dru[tva Pobaruvawa po glavnica 27,176 72,139 75,912 22,141 Pobaruvawa vrz osnova na kamati 287 - 555 -

27,463 72,139 76,467 22,141Naselenie Pobaruvawa po glavnica - Potro[uva~ki krediti 38,588 135,779 5,347 139,148 - Kreditni karti~ki - 89,656 84,064 - - Drugi krediti - 17,214 18,114 - Pobaruvawa vrz osnova na kamati 1,376 - 1,231 -

39,964 242,649 108,756 139,148 Tekovna dostasanost 48,886 (48,886) 41,688 (41,688)

116,313 265,902 226,911 119,601 Namaleno za: rezervacija poradi o[tetuvawe (50,476) (35,451) (73,625) (2,229) 65,837 230,451 153,286 117,372

So sostojba na 31 dekemvri 2008 godina, nefunkcionalnite krediti vklu~eni vo krediti i pobaruvawa od komitenti, iznesuvaat 292,318 iljadi Denari (2007: 251,192 iljadi Denari). Nepriznaenata kamata po ovie krediti iznesuva 8,367 iljadi Denari (2007: 8,999 iljadi Denari).

2008 2007 Dvièwe na rezervacijata poradi o[tetuvawe

Sostojba na 01 januari 75,854 68,632 Dopolnitelna rezervacija, neto (Bel . 9) 10,073 7,222

Na 31 dekemvri 85,927 75,854


31

Krediti i pobaruvawa od komitenti (prodolùva)

Struktura na kreditite i pobaruvawata od komitenti spored vidot na obezbeduvaweto

2008 2007 Prvoklasni instrumenti za obezbeduvawe pari~ni depoziti (vo depo i/ili ograni~eni na smetki vo bankata) - Dràvni hartii od vrednost 1,272 - - Bankarski garancii 1,698 1,830 Zalog na nedvièn imot - Imot za sopstvena upotreba 2,525 3,840 - Imot za vr[ewe dejnost 6,542 6,102 Zalog na podvièn imot 12,759 17,035 Ostanati vidovi obezbeduvawe - 1,523 Neobezbedeni 271,492 240,328

296,288 270,658 15 Hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba

2008 2007

Nekotirani hartii od vrednost na nefinansiski subjekti 14,016 14,009

Namaleno za: rezervacija poradi o[tetuvawe (140) (140) 13,876 13,869

Dvièweto na rezervacijata poradi o[tetuvawe kaj hartiite od vrednost e kako [to sledi:

2008 2007 Dvièwe na rezervacijata poradi o[tetuvawe Sostojba na 01 januari 140 351 Dopolnitelna rezervacija, neto (Bel . 9) - 69 (Otpis) na rezervacija - (280)

Sostojba na 31 dekemvri 140 140

Vo tekot na 2008 godina, Bankata se stekna so dopolnitelni hartii od vrednost vo visina od 7 iljadi Denari (2007: 549 iljadi Denari) po pat na kapitalizacija na pobaruvawata po dividendi vo edna lokalna osiguritelna institucija (Bel. 8). 16 Hartii od vrednost koi se ~uvaat do dostasuvawe

2008 2007 Kratkoro~ni dol`ni~ki hartii od vrednost - Dràvni zapisi - 99,484 - 99,484

Na 31 dekemvri 2007 godina, kratkoro~nite dràvni zapisi se izdadeni od Ministerstvoto za finansii na RM, so rok na dostasuvawe od 12 meseci i godi[na kamatna stapka od 8.79%.


32

17 Nematerijalni sredstva Nematerijalnite sredstva so sostojba na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina se sostojat od softver i licenci. Promenite kaj nematerijalnite sredstva vo tekot na razgleduvanite periodi se kako [to sledi:

Nabavna vrednost 01 januari 2007 2,305 Nabavki vo tekot na godinata 2,618

31 dekemvri 2007 / 01 januari 2008 4,923Nabavki vo tekot na godinata 79

31 dekemvri 2008 5,002 Akumulirana amortizacija Na 01 januari 2007 2,127 Amortizacija za godinata 272

Na 31 dekemvri 2007 2,399Amortizacija za godinata 726

Na 31 dekemvri 2008 3,125 Neto evidentirana vrednost Na 01 januari 2008 2,524

Na 31 dekemvri 2008 1,877

18 Nedvi`nosti i oprema

Grade`ni

objektiTransport-

ni sredstva

Mebel i kancelari

ska oprema Ostanata

oprema

Nedvi`nosti i

oprema vo podgot. Vkupno

Nabavna vrednost

Na 01 januari 2007 321,596 2,878 9,270 81,848 1,268 416,860Nabavki vo tekot na godinata 642 - - 12,537 1,279 14,458(Out\uvawe i rashoduvawe) - - (22) (1,439) - (1,461)

Na 31 dekemvri 2007/01 januari 2008 322,238 2,878 9,248 92,946 2,547 429,857Nabavki vo tekot na godinata 707 - 67 2,176 401 3,351(Out\uvawe i rashoduvawe) - - (19) (1,202) - (1,221)Prenos od nedvi`nosti i oprema vo podgotovka - - 258 (258) -

Na 31 dekemvri 2008 322,945 2,878 9,296 94,178 2,690 431,987Akumulirana amortizacija i o[tetuvawe Sostojba na 01 januari 2007 4,335 2,878 5,685 74,653 - 87,551Amortizacija za godinata 8,055 - 1,066 4,772 - 13,893(Otu\uvawe i rashoduvawe) - - (22) (1,439) - (1,461)

Na 31 dekemvri 2007 /01 januari 2008 12,390 2,878 6,729 77,986 - 99,983Amortizacija za godinata 8,060 - 734 4,643 - 13,437(Otu\uvawe i rashoduvawe) - - (19) (1,202) - (1,221)

Sostojba na 31 dekemvri 2008 20,450 2,878 7,444 81,427 - 112,199Neto evidentirana vrednost Na 01 januari 2008 309,848 - 2,519 14,960 2,547 329,874

Na 31 dekemvri 2008 302,495 - 1,852 12,751 2,690 319,788

Bankata izdava pod operativen naem deloven prostor lociran vo upravnata zgrada na Eurostandard Banka AD Skopje, akcioner na Bankata so mnozinsko u~estvo, i na Po[tel Broker AD Skopje. Smetkovodstveniot tretman na ovie nedvi`nosti e ednakov na onie koi Bankata gi koristi za sopstveni delovni aktivnosti. So sostojba na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina, site nedvi`nosti, posrtojki i oprema se vo sopstvenost na Bankata. Bankata nema optovaruvawa vrz nedvi`nostite i opremata.


33

19 Ostanati pobaruvawa 2008 2007

Pobaruvawa od Ministerstva i Fond za zdravstvo 200,867 169,541 Pobaruvawa od AD Makedonska Po[ta 36,719 34,956

Pobaruvawa za pove]e platen danok 18,082 19,593

Pobaruvawe po kusoci od AD Makedonska Po[ta 6,650 -

Pobaruvawa za provizii i nadomesti 3,204 3,818 Prezemeni sredstva vrz osnova na nenaplateni pobaruvawa 2,736 2,736

Pobaruvawa od Eurostandard Banka AD Skopje 1,507 1,265 Pobaruvawa po materijali 652 -

Avansi za nedvi`nosti i oprema - 516 Pobaruvawa od kupuva~i - 6,135 Pobaruvawa od rabotewe so plate`ni karti~ki - 2,360 Ostanati pobaruvawa 548 578 270,965 241,498 (Ispravka na vrednosta) (204,608) (170,839) 66,357 70,659

Prezemenite sredstva vrz osnova na nenaplateni pobaruvawa se sostojat od stanovi. So sostojba na 31 dekemvri 2008 godina, pobaruvawa od AD Makedonska Po[ta AD vklu~uvaat iznos od 28,560 iljadi Denari (2007: 33,836 iljadi Denari) koe [to pretstavuva pobaruvawe od izvr[eni uslugi za platen promet vo zemjata, vrz osnova na me\usebniot dogovor za sorabotka.

2008 2007

Dvièwe na rezervacija poradi o[tetuvawe Sostojba na 1 januari 170,839 32,200 Dopolnitelna rezervacija za godinata, neto (Bel . 9) 33,769 138,639

Sostojba na 31 dekemvri 204,608 170,839

20 Depoziti na banki

2008 2007 kratkoro~ni dolgoro~ni kratkoro~ni dolgoro~ni

Tekovni smetki 146 907 1,435 - Obvrski vrz osnova na kamati za dep. 48 - 49 -

194 907 1,484 -


34

21 Depoziti na komitenti 2008 2007

kratkoro~ni dolgoro~ni kratkoro~ni dolgoro~ni Nefinansiski dru[tva Tekovni smetki 74,018 - 60,935 - Depoziti po viduvawe 328 - 27 - Oro~eni depoziti 23,884 - 15,000 - Ograni~eni depoziti 137 - 137 - Obvrski vrz osnova na kamati - - 62 -

98,367 - 76,161 - Dràva Tekovni smetki - 136,823 68,905 - Obvrski vrz osnova na kamati 6,116 - - -

6,116 136,823 68,905 - Neprof. inst. koi im sluàt mu sluàt na naselenieto Tekovni smetki 193 - 2,830 -

193 - 2,830 - Finansiski dru[tva, osven banki Tekovni smetki 7,534 - 7,217 - Oro~eni depoziti 4,000 - 36,283 - Obvrski vrz osnova na kamati za dep. 22 - 67 -

11,556 - 43,567 - Naselenie Tekovni smetki 12,800 - 663 - Depoziti po viduvawe - 169,033 169,143 - Oro~eni depoziti 235,759 48,978 258,874 50,824 Obvrski vrz osnova na kamati za depoziti 13,070 - 5,951 -

261,629 218,011 Tekovna dostasanost 68,196 (68,196) 24,654 (24,654)

446,057 286,638 650,748 26,170

22 Posebna rezerva i rezervirawa

2007 2008 Na 1 januari 2008 4,482 2,000 (Osloboduvawe) na rezervacijata za godinata /Dopolnitelna rezervacija, neto (Bel . 9, 29) (2,493) 2,482

Na 31 dekemvri 1,989 4,482

23 Ostanati obvrski

2008 2007 Obvrski kon dobavuva~ite 6,880 11,112 Obvrski za danok, pridonesi i drugi dava~ki 638 535 Pretplata po krediti 276 390 Obvrski po plate`ni karti~ki 366 236 Ostanati obvrski 1,145 1,600

9,305 13,873

24 Akcionerski kapital So sostojba na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina, vkupniot akcionerski kapital na Bankata iznesuva 439,959 iljadi Denari i istiot se sostoi od 38,490 odobreni i vo celost plateni obi~ni akcii. Nominalnata vrednost po akcija iznesuva Eur 188.


35

Akcionerski kapital (prodolùva)

So sostojba na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina, slednite akcioneri imaat sopstvenost koja nadminuva 5% od vkupnite izdadeni akcii so pravo na glas:

Akcionerski kapital Pravo na glas 2008 2007 2008 2007

AD Makedonska Po[ta Skopje 146,638 146,638 33.33% 33.33% Eurostandard Banka AD Skopje 293,321 293,321 66.67% 66.67% Vkupno 439,959 439,959 100.00% 100.00%

Republika Makedonija ima zlatna akcija vo Po[tenska Banka. Vo slu~aj na privatizacija na najmalku 51% od kapitalot na AD Makedonska Po[ta, Republika Makedonija go zadrùva pravoto od zlatnata akcija za period od 12 meseci po privatizacijata. Zlatnata akcija na Vladata na Republika Makedonija i dava odlu~uva~ko pravo na glas po slednive pra[awa:

1) Promena na sopstvenosta vo Po[tenska Banka. 2) Spojuvawe, podelba i prestanuvawe so rabotewe na Po[tenska Banka. 3) Kotirawe na akciite na Po[tenska Banka na berzata na dolgoro~ni

hartii od vrednost. 4) Prezemawe na obvrski za smetka na Po[tenska Banka [to nadminuvaat

10% od sopstvenite sredstva na Po[tenska Banka. 5) Osnovawe na delovi na Po[tenska Banka vo stranstvo. 6) Vloùvawa vo stranstvo, i 7) Investiciona politika na Po[tenska Banka.

25 Potencijalni i prezemeni obvrski

2008 2007

Plate`ni garancii

- Vo denari 3,000 7,000 Neiskoristeni pre~ekoruvawa po tekovni smetki 195,864 243,223

198,864 250,223 Namaleno za: rezervacija poradi o[tetuvawe (Bel. 22) (1,989) (4,482) 196,875 245,741

Sudski sporovi

So sostojba na 31 dekemvri 2008, pravnite postapki pokrenati protiv Bankata iznesuvaat vkupno 16,040 iljadi Denari. Ne e evidentirano rezervirawe na denot na bilansirawe, bidej]i profesionalnite pravni soveti pokaùvaat deka nema verojatnost za pojava na zna~itelni zagubi. Osven toa, razni pravni dejstvija i pobaruvawa moè da se pojavat vo idnina protiv Dru[tvoto od pravnite sporovi i pobaruvawa koi moè da se javat vo tekot na redovnoto delovno rabotewe. Povrzanite rizici se analizirani od verojatnosta za nivna pojava. Iako rezultatot od ovaa problematika ne moè sekoga[ so sigurnost da se utvrdi, rakovodstvoto na Bankata veruva deka nema da rezultiraat vo materijalno zna~ajni obvrski.


36

Potencijalni i prezemeni obvrski (prodolùva) Dano~en rizik

Finansiskite izve[tai i smetkovodstvenata evidencija na Bankata podleàt na dano~na kontrola od strana na dano~nite vlasti vo periodot od 5 godini po podnesuvaweto na dano~niot izve[taj za finansiskata godina i moàt da predizvikaat dopolnitelni dano~ni obvrski. Spored procenkite na rakovodstvoto na Bankata i na datumot na ovie izve[tai ne postojat bilo kakvi dopolnitelni uslovi od koi moàt da proizlezat potencijalno materijalno zna~ajni obvrski po ovoj osnov.

Kapitalni obvrski

Ne se evidentirani kapitalni obvrski na denot na bilansirawe koi ne se ve]e priznati vo finansiskite izve[tai.

26 Penziski planovi Bankata nema definirano planovi za nadomesti pri penzionirawe ili opcii za nadomestuvawe bazirani na akcii so sostojba na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina. Rakovodstvoto smeta deka sega[nata vrednost na idnite obvrski kon vrabotenite vo vrska so nadomestite pri penzionirawe i jubilejni nagradi ne e od materijalno zna~ewe za finansiskite izve[tai so sostojba na 31 dekemvri 2008 i 2007 godina.

27 Transakcii so povrzani strani Vo soglasnost so Zakonot za Banki kako povrzani strani so Bankata se: lica so posebni prava i odgovornosti vo Bankata i so niv povrzanite lica, akcioneri so kvalifikuvano u~estvo vo Bankata (direktno ili indirektno poseduvawe na najmalku 5% od vkupniot broj na akcii ili od izdadenite akcii so pravo na glas vo Bankata ili ovozmoùvaat zna~itelno vlijanie vrz upravuvaweto na Bankata) i so niv povrzanite lica, kako i odgovornite lica na tie akcioneri - pravni lica, podru`nici na Bankata i drugi lica so koi Bankata ima bliski vrski.

Bankata kreditira, vr[i raboti na platen promet i deponira sredstva na pretprijatija i finansiski institucii so koi e povrzana. Rakovodstvoto na Bankata smeta deka ovie transakcii se vr[at vrz normalni pazarni uslovi i vo normalniot tek na delovnite aktivnosti.


37

Transakcii so povrzani strani (prodolùva) Saldata i obemot na transakciite so povrzanite subjekti i so klu~niot menaxerski personal na Bankata so sostojba na i za godinite [to zavr[ija na 31 dekemvri 2008 i 2007, se kako [to sledi:

Mati~no dru[tvo Ostanati povrzani pravni lica

Klu~en menaxerski personal na Bankata

2008 2007 2008 2007 2008 2007 Sredstva Krediti i pobaruvawa od komitenti - - - - 1,620 614 Hartii od vrednost raspolo`livi za proda`ba - - 4,296 4,296 - - Ostanati sredstva 41,180 44,222 110 84 - - 41,180 44,222 4,406 4,380 1,620 614Obvrski Depoziti 69,659 35,831 7,534 7,217 1,191 - Ostanati obvrski 130 - - - - - 69,789 35,831 7,534 7,217 1,191 -Prihodi Prihodi od kamata 7,040 - - - 79 44 Prihodi od provizii i nadomesti 50,804 51,280 - - 8 9 Ostanati prihodi 12,693 12,436 5,185 1,634 - - 70,537 63,716 5,185 1,634 87 53 Rashodi Rashodi za kamata 1,567 1,141 176 - 13,721 17,026 Rashodi za provizii i nadomesti 4,505 9,285 - - - - 6,072 10,426 176 - 13,721 17,026

www.grant-thornton.com.mk

http://www.grant-thornton.com.mk/

Documents

Finansiski izve[tai i Izve[taj na nezavisnite revizori Po ... 2008 M.pdf · Banka A.D., Skopje ("Bankata") sostaveni od Bilans na sostojba na den 31 dekemvri 2008, i Bilans na uspeh,