1

1

RAMAMBASON ANDRILAZA

FILOHA ANDRY

Mpikambana Ekipa Nasionaly T.O.M

Milasy tsaraMilasy tsaraMilasy tsaraMilasy tsara FIZARANA TOROLALANA HOAN’NY MPITARIKA LASY SKOTO

Febroary 2009

Torolalana sy torohevitra hoan’ny Zoky

Mpanolotra : Filoha Andry

Tel: 033 14 764 43

Messagerie : razokilaz@yahoo.fr

http://tanora.tsenagasy.net

http://tomima.unblog.fr

Hets i ka sko to

F ICHE TECHNIQUE N°05

2

2

42 Ao amin'ny trano rantsan-kazo no hi-toeranareo hafitoana; ny tompon-tany re-hetra amin'ny Zanak'Isiraely dia samy hi-toetra ao amin'ny trano rantsan-kazo avo-koa, 43 mba ho fantatry ny taranakareo fa nampilasy ny Zanak'Isiraely tao amin'ny trano rantsan-kazo Aho, raha nitondra azy nivoaka avy tany amin'ny tany Egypta: Izaho no Jehovah Andriamanitrareo. Levitikosy 23: 42-43

23 Ary raha manenjika anareo amin'ny tanàna anan-kiray ny olona, dia mandosira ho any amin'ny hafa; fa lazaiko aminareo marina tokoa: Tsy hahatapitra ny tanànan'ny Isiraely hianareo tsy akory mandra-pahatongan'ny Zanak'olona. MATIO 10 23 - 23

30 Ary ataovy eo amin'ny saron-tratra fitsarana ny Orima sy Tomi-ma; ary hanolotra ny fon'i Arona iza-ny, raha miditra eo anatrean'i Jeho-vah izy; ka dia ho entin'i Arona ma-nolotra ny fony mandrakariva eo ana-trehan'i Jehovah ny fitsarana ny Za-nak'Isiraely. EKSODOSY 28 30 - 30

6 Fa izao no nolazain'i Jehovah tami-ko: Mandehana, manendre tily; Ka izay hitany no aoka holazainy. ISAIA 21 6 - 6

TENIN’ANDRIAMANITRA VITSIVITSY MAHAKASI-KA NY SKOTISMA SY NY LASY EO ANATREHAN’NY

FIVAVAHANA KRISTIANA

raha misy reraka, ny fahai-

zana mizara na tsy misy aza

ny hohanina, ny fiarahana

miatrika ny fananganana

trano-bongo, ny fampaherez-

ana ireo namana izay kivy na

malaina, ny firaisan-kina

mia tr i ka fahavalo na

mpietraketraka, ny herim-po

ao anat in ’ny ha iz ina

mikitroka, ny fahaizana sy

traik’efa azo tao anatin’ny

voina na ratra mety nitranga,

, ny fanomezana omen’ireo

tantsaha sy ny fahat-

soran’izireo, ny tsikitsikin’ireo

tanora namana , faly mahita

skoto milasy , ny tsiky ke-

lin’ny tovolahy na tovovavy

tsy mety voafafa, ny vazivazy

sy korana eny andalana, ny

fifalin’ireo mpanabe mahita

ny tinaiza tonga lehibe…

Raha tsorina dia ny filasiana no tena fampitàna ny toe-tsaina skoto marina.

NY ANJARATOERAN ’NY LASY EO AMIN ’NY SKOTISMA

MILASY TSARA

Ny anjaratoeran’ny lasy

Mitana anjaratoerana

lehibe tokoa ny filasiana eo

anivon’ny fanabeazana

skoto, fomba iray mam-

piavaka sy nahafantaran’ny

olona ny skotisma hatrizay

izany. Ny filasiana dia fomba

anak i ray i zay en t ina

manatanteraka ireto singa

fiton’ny fanabeazana skoto

(na fepetra fito) ., ireto avy

ireo singa fito ireo: Fia-

inana ankalaman-jana (vie

en plein aire) , Fanabeazana

arak’asa (Pratique et décou-

verte); Fiainam-bondrona

(Vie en petit groupe); Tarazo

(tradition et symbolisme);

lalàna sy fanekena (lois et

promesse); Fifandraisan’ny

tanora sy ny olon-dehibe

(Relations entre jeunes et

moins jeune) ; Fivoaran’ny

tsirairay (Progression indi-

viduelle).

Fotoana hanefena-

toetra ny filasiana, tsy

maintsy hisy akony eo

amin’ny toetran’ny skoto

anakiray ny fiatrehany lasy,

ary ny fomba fankafizan’ny

tsirairay sy ny fijeriny ny lasy

dia tsy mitovy mihintsy,

Manova ny fomba fijerin’ny

tanora ny fiainana ankapo-

beany ny fiatrehany lasy

skoto anakiray. Ary dia tsa-

pan’ny raiamandreny sy ny

ankohonana ho miova tokoa

ilay skoto isaky ny miverina

avy nilasy.

Izay rehetra nandalo

skoto dia samy mahatsiaro

ny dian-tongotra lavi-trezaka

nataony, ny danik’andro

niaretany, ny orana mijojo, ny

hatsiaka mamirifiry amin’ny

alina, ny orana mijojo man-

dramaraina, ny sakafo zara

raha masaka satria mando ny

kitay, ny laoka zara raha misy

satria tsy ampy ny vola, ny

ranomaso indraindray, ny

hakiviana, ny hatezerana

mandalo; ny ditra sy ha-

dalana kely madinidinika, ny

f o t o a n a n i v a v a h a n a

anak’ampo raha sendra ny

sarotra..

Nefa koa samy mahat-

siaro ny hatsaran’I Madagasi-

kara, ny ala maitso mavana,

ny tendrombohitra, ny

renirano sy ny rivotra madio

nilalaovana, ny firaisan-kina

Het s i ka sko to

F ICHE TECHN IQUE N°05

Ny anjaratoeran’ny lasy

Ny fanomanana ny lasy

Ny fanomanana ny fiaingàna

Ny andro fiaingàna hilasy

Eny andalana

Ny endriky ny lasy

Ny toerana hilasiana

Ny fizarana andraikitra

Ny fandrindrana ny hetsika

Ny hiaka sy hira ary lalao

Ny securité any an-dasy

Ny fandaharan-tsakafo

Ny C.D.C

Ny hetsika amin’ny alina

Ireo olana any an-dasy

Ny orana , ny afo, ny rano

Ny adiady,ny coup de foudre

Ny mpitsidika ny lasy

Ny sabata any an-dasy

Ny programa sabata

Ny sedra, ny afon-dasy

Ny fandaminana ny fodiana

Ny ceremonie famaranana

HO HITAN’ISE ATO

4

4

NY FANOMANANA NY FIAINGANA :

Noho izany dia tsy maintsy milasy ny skoto. Ny fahitàna skoto andeha hilasy dia tena mampietanen-tana ireo tsy manao skoto mihintsy, mitsiriritra izireo, mitsiriritra ireto tanora kely mahery fo, hiala ny raiamandreny ka hizaka tena any an-tany lavitra…, Mila fanomana anefa ny milasy ary anjaran’ise zoky no manomana izany.

Ny fanomanana (Taratasy, fitaovana, vatsy)

Ny lasy tselatra na fisindana dia atao isaky ny telovolana (2 ka hatramin’ny 3 andro izy), ny

lasy lehibe kosa (5 ka hatramin’ny 15 andro) dia fanao isan-taona ,noho izany dia tsy misy ny pro-

grama peta-toko, fa alamina sy omanina mialoha ny lasy rehetra mandritra ny taona , toa izao ny

fanomana azy

Ny fanomanana ny fiaingana: Ny tolakandro mialohan’ny andro

fiaingàna dia omaniko ny kitapo sy ny entana fitondra milasy rehetra; ireto avy ireo fitaovana ireo raha ho an’ise Zoky Ny fitaovana fitondra milasy:

Ny kitapo lehibe anakiray (azo babena, mafy tsara)

Lamba firakotra Akanjo mafana

Akanjo fisolo (fandrao masiso any andasy any)

Vary manta (raha mitondra) Fitaovam-pihinanana (lovia sy sotro) Fitaovana fidiovana (atao anaty

sachet plastika mitokana): savony, brosy nify, fihogo sns (aza hadino ny serviette hygiènique , tsy ho anao ihany fa hoan’izay tsy niomana hany koa)

Ny lay fatoriana , na ireo fitaovana

NY FANOMANANA (TARATASY , FITAOVANA , VATSY)

3 volana mialoha

1 volana mialoha

Tapa-bolana sy Herinandro mi-aloha

Fisindana Raketina mazava tsara ao

anaty fandaharam-panabeazana ny datin’ny lasy

Angatahana fankatoavana any amin’ny Filoha izany programa izany

Omena ny komity ny dika

mitovy rehefa nankatoavin’ny Filoha

Atao ny fitadiavam-bola

azo atao rehetra, aza miandry ny rafitra hanampy antsika, samia miezaka amin’ny fomba rehetra.

Herin-taona mialoha dia

tokony ho fantatra anaty pro-graman’ny fivondronana na sampana ny datin’ny “lasy lehibe”; telovolana mialoha kosa raha “fisindana”

Atao ny fitsidihana mialoha ny toerana hilasiana; alaina ny fanomezan-dalana avy any amin’ny commune na fokotany, jerena ny toerana hitobiana. Atao ny “topo”

Omanina ny cahier n’ny lasy ahitana ny :

Programan’ny lasy Ny fiche techniquen’ ny fanda-

harana tsirairay . Atambatra amin’ny dika mi-

tovin’ ny « fanomezan-dalana avy amin’ny manam-pahefana » sy “Topo” ireo ka alefa hotsarain’ny Filoha

Alefa ny filazana amin’ny raia-mandreny sy ny fiangonana .

Andraikitry ny Zoky avokoa ireo rehetra ireo, raha sampana no mi-lasy, ary an’ny Tonia kosa ny re-saka filazàna raha fivondronana no hilasy

Mandritra ny fivoriana fa-rany mialohan’ny lasy dia entan-ina tsara ny tinaiza;

Hamarino tsara ny fitaovana fitondra milasy, aiza? ampy ve?

Hamarinina tsara ihany koa ny isan’ireo mety hilasy.

Hamafisina ny toromarika madinika rehetra: Ny ora sy toer-ana fiaingàna, ny saran-dasy, ny vatsy, ny fitaovana fitondran’ny tsirairay,

Apetraka ny fizarana ny fitaovana eo anivon’ny sokajy sy tarika ary ny mpiara-miasa (iza no mitondra inona) sns

Hamafisina sy hamarinina tsara ny mikasika ny fitaterana.(Iza no miandraikitra izany?) Ataovy antsoratra ny contrat raha handeha lavitra ny lasy.

5

5

ALAMINO TSARA NY FIAINGÀNA ...

NY ANDRON’NY FIAINGANA HILASY

(Fonosina anaty sachet plastika anakiray ireto sao lenan’ny orana)

Ny karatra maha skoto na karatra maha mpiangona (raha misy)

Ny kopian’ny fahazahoan-dalana hilasy (avy tamin’ny manam-pahefana); Ny cahier-n’ny lasy , stylo maromaro (very matetika ny stylo raha tsy mitan-drina) ;Ny Baiboly ; Ny fiche teknika isan-karazany ; Ny boky skoto sy boky hafa izay mety ilaina Ny fanamiana maha skoto dia efa oman-ina sy avoaka mialoha ihany koa; rehefa izany dia mahazo mandeha matory ise, ary afaka manonofy lasy sahady…

handrafetana ny lay (Aza manantena ny fitaovan’ny hafa fandrao samy tsy misy mitondra , ary dia hatory tsy misy tafo sy anaty orana ise, sady ny zoky tsy tokony matory any anatin’ny lain’ny sokajy ).

Sachet plastika lehibe (2mX2m) hiarovana amin’ny orana.

Mba manangona vola dia man-jaira lay e! na mividiana amin’izay fa efa Zoky !

Atao anaty paosin-kitapo

Afokasoka sy briquet ary ny char-geur finday(atao anaty sachet plastika, sy ao ampaosin-kitapo, ny lisitry ny nomerao telephone tokony hantsoina

raha sendra olana toy ny radio fanam-barana: pdt komity mpiahy, ny mpiara-miasa; ny ekipa nasionaly tandrifin’ny sampana)

• Lampe de poche, afokasoka, labozia (atao anaty sachet plastika, sy ao ampaosin-kitapo)

• Tady kely madinika maromaro sy tady lehibe anakiray

• Antsy lehibe na famaky; antsy kely • Vilany kely , toko vy raha misy...

Ataovy am-paosy: Ny finday ; Ny kara-panondro

taratasy kely sy stylo hanoratana Ny taratasin’ny lasy:

Ny andron’ny fiaingana hilasy

Mifohaza mialoha ; Tongava ise ora iray mialoha eo amin’ny toerana sy fotoana nifanomezana, Ho hitan’ise avokoa ny fahatongavan’ireo tinaiza mpilasy, arabao tsikelikely izay tonga;

Manokàna toerana manokana handraisana ny anaran’ireo mpilasy sy ny saran-dasiny

Angony ihany koa ny vola gouté , fa tsy miantoka izay gouté very any amin’ny tinaiza isika.

Adikao ao anaty cahier n’ny lasy ireo lisitry ny mpilasy sy saran-dasy ireo.

Tandremo ny vola sao very , fa

Alamino ny sac à dos (entana):

Kitapo babena no asiana ny en-tana, ny vary sy ireo entana mavesatra no ampidiro mialoha, manaraka azy ny akanjo fitafy, ny antontantaratasy , ny fitaovam-pihinanana, ary ny farany dia ny lamba firakotra be velarana. Kajio tsara mba ho fisaka sy malemilemy ny tandrify ny lamosina , fa raha misy mi-bontsika na manindrona izany dia hankarary lamosina , ary hijaly ise rehefa milanja “sac à dos” sy mandeha an-tongotra (satria tsy maintsy misy ny dia an-tongotra)

volabe io rehefa mitambatambatra !, aza afangaro ny volan’se manokana sy ny saran-dasy ary ny saran-dalana, fa tsy ho zakan’ise ny fanakianan’ny raiaman-drenin’ny tinaiza raha misy vola tsy ampy eo...

Ampidiro tsikelikely anaty na am-bony fiara ny entana mavesatra (Vary , sakafo , lay, vilany be, kitay sns,)

Asio fifamoriana tsotra aloha hanomezana ny toromarika mialoha ny hiaingàna, Aoka ho hentitra tsara man-

dritra io fifamoriana io (ho marika fa ho voafehin’ise tsara ity lasy ity); isaory ireo raiamandreny manatitra ny zanany hilasy.; Asaivo manaova vavaka sy tso-drano izay raiamandreny tokony hanao izany ary ravao ny famoriana.

Manendre tompon’andrai-kitra mikasika ny fitaterana handamina ny fitoerana, ampitao izay fandaminana manokana tian’ise hatao raha misy.

Vakio ny lisitry ny mpilasy , ary izay voatonona no miditra, na am-

ATAO ANATY PLASTIKA , ANATY PAOSIN-KITAPO , PAOSY...

Mifohaza mialoha ; Tongava Mifohaza mialoha ; Tongava Mifohaza mialoha ; Tongava Mifohaza mialoha ; Tongava

ise ora iray mialohaise ora iray mialohaise ora iray mialohaise ora iray mialoha

6

6

NY TOERANA HAMETRAHANA NY LAY

NY ENDRIKY NY LASY SKOTO, NY FANDAMINANA NY TOERANA FILASIANA :

tory no tratry ny loza) , Ise koa mila mihira sy mikorana ary mivazivazy miaraka amin’ireo tinaiza.

Ny fahatongavana:

Tsy maintsy misy dian-tongotra kely ny lasy , satria tsy eo amoron’arabe tsinona no milasy. Asaivo mifanampy ny tinaiza hibata ireo entana mavesatra.

Raha vao tonga ise, Jereo ny toer-ana ilasiana, jereo ny toerana fatsa-kana rano, ento ambavaka io toer-ana io, jereo sao misy renirano manodidina ny lasy , ento amba-vaka sy “delivréo” io toerana io, torak’izany avokoa ny toerana re-hetra manodidina ny lasy.

pidiro aloha ny vehivavy vao miditra ny lehilahy. Na koa atokany ny faritra misy ny lehilahy ary atokany ny seza misy ny vehivavy (raha manao dia alina no ilaina io), na koa zarao ny fiara araka ny sam-pana tsirairay.

Ny toeran’ny devant (akaikin’ny mpamily) na manakaiky ny varavarana no tokony ho toerana misy an’ise ry Zoky lahy, raha zokivavy kosa dia manakaiky ny varavarana na any amin’ny farany aloha na farany aori-an’ny fiara fa aza midongy ho akaikin’ Ingahy saofera eo…. Eny andalana anaty fiara:

Atomboy amin’ny hira fiderana ny hirahira, hivadika hira skoto izany avy

eo , ary eny antsefatsefany eny dia mety hisy hira “tsotra”* hataon’ireo tinaiza rehefa lany ny hira skoto sy fiderana (*Ny antsoiko hoe hira tsotra dia ireo hira izay tsy noforonin’ny skoto, no tsy fider-ana, kanefa tsy miteny ratsy na manirat-sira an’Andriamanitra); ny tanjona dia tokony ho velon-kira sy falifaly daholo ny rehetra satria izay tsy mihira na tsy fali-faly dia mety handoa !

Fanafody fisorohana ny fan-doavana izany ny hirahira sy lalao eny ambony fiara. Entina mitandrina amin’ny loza mety hitranga ihany koa izany ( Raha sanatria misy lozam-pifamoivoizana mitranga mantsy dia vitsy kokoa ny fa-havoazana raha tsy mpandeha ma-

Ny fandaminana ny toerana filasiana :

Ataovy mirindra sy lojika ny fi-zaràna ny toerana filasiana, raha fivon-dronana no milasy dia ataovy tahaka ny sainam-pirenena ny sokajin-dasy misy ny sampana mavo maitso mena.

Tsy maintsy mazava tsara ny fari-

tra misy ny sokajin-dasy , asio elanelana mazava (lalana 10 minitra ) ny sokajin-dasy anakiroa , ary mifaritra mazava kosa ny valan-tsokajy isan-karazany

Aza hadino fa skoto no milasy, hetsika miendrika raharaha-miaramila no atao, fadio noho izany ny manome endrika “vacance” na “colonie de va-cance” ny lasy, Ataovy toy ny miaramila

andeha hanafika toerana lavitra ianareo ka milasy an-tany fiadiana.

Tanteraho avokoa noho izany ny “tarazo” sy ny “fifehezana” skoto rehetra. Toy ny fampiasàna ny “kiririoka” ny fifo-hazana maraina, ny alavokona, ny fa-naovana “inspection” na fisafoana, ny fametrahana ny lalàna miaramila (fanajàna ny lehibe, fankatoavana ny baiko, fampiharana ny sazy sy ny figad-rana raha ilaina sns); ny fanaovana “rassemblement” na famoriana, ny fa-naovana fanamiana ara-dalàna isaky ny maraina , ny fananganan-tsaina, ny fa-naovana hiaka sns sns

Raha vao atao atsirambina ireo en-drika ireo dia hivadika “ôrera” ny lasy, manjary ho fitsangatsanganan’ny mpiana-

Ny toerana fanaovana maloto

dia tondroina mialoha, ary tsy azo atao any ambava rivotra izany na koa eny akaikin’ny lalana fidirana (sao sepotry ny fofona eo ny mpilasy e!) , amin’ny andro faharoa kosa dia tsy maintsy manana toerana fivoahana avokoa ny sokajy sy ny tarika tsirairay. (Hamarino io toerana io raha vitany na tsia)

kavy io , ary dia ho zava-doza no ho vokany raha tsy mitandrina ilay mpi-tarika ny lasy Farito ny toerana anakiray ha-

naovana “fifamoriana fahobe” sy von-drom-bavaka , ary ataovy manakaiky ny toerana misy ny Foiben-tserasera izany; eo afovoan’ny lasy no tena tsara indrin-dra.

Ny toeraa misy ny rano fisotro

dia atoro ao anatin’ny fotoana fano-kafana; ny rano fidiovana kosa (raha rano mandeha) dia avy any ambony ( aval ) ny lehilahy, ary aty ambany (amont) kosa ny vehivavy. Raha azo atao dia tokony ho samy manana ny toerana fatsakana rano sy fidiovana ny sokajin-dasy tsirairay avy.

ENY ANDALANA SY NY FAHATONGAVANA

“Tsy maintsy mazava tsara ny

faritra misy ny sokajin-dasy , asio

elanelana mazava (lalana 10

minitra )”

7

7

NY FIRAKETANA AN-TSORATRA (JOURNAL DE BORD)

solotenan’ireo mpilasy tsy akory. Sao lazainy fa “azy” indray ny

fahefana na hoe “izy” indray no mitan-tana ny lasin’ny sampana tandrifiny.

Raha lasin-tsapana (antoko, andiany, firenena) kosa dia ny Loha-tarika na loha-tsokajy sns dia efa mety.

Aza hadino ny mametraka ny

fepetra mikasika ny fivezivezena eo amin’ny faritry ny lasy , ny fivoahana sy ny fidirana ; asio toerana hanoratana ny anarana sy ora hoan’izay nivoaka sy niditra , sy ireo izay mila mifamangy sy mifanerasera, io ilay foiben-tserasera nolazaiko etsy ambony.

Ny toerana hametrahana ny lay: Mahaiza mifidy ny toerana hamet-

rahana ny lay , fa sao dia hanenina ise satria miankina amin’io koa ny ambi-ance mandritra ny lasy :

Aza atao manakaiky ny toerana akaiky rano na tanimbary fa ho lanin’ny moka ise

Aza atao amin’ny toerana mikisi-lasila fa mankarary lamosina

Aza atao amin’ny toerana talaky maso loatra fa manintona ny mpandalo

Aza atao antapo-tendrombohitra fa halan’ny rivotra sady mandreraka ny mivezivezy

Aza atao anaty lavaka nanaovana

“saribao” ihany koa, fa ho dibo-drano io rehefa avy ny orana amin’ny alina. Efa maro no voan’io!

Hafana kokoa ise raha ny lafika no matevina toa izay ny lamba firakotra

Ny fametrahana ny fandaminana

Raha fivondronana na rezionaly no entin’ise:

Asio na tendreo hisy mpiandrai-kitra (responsable) misolo tena an’ise avokoa ny sehatra rehetra ; toy ny mpi-andraikitra ny sokajin-dasy, ny mpi-andraikitra ny serasera, ny famatsiana sns

Lazao aminy anefa fa so-lotenan’ise eny antoerana izy ireo fa tsy

aoriana. Azo asiana haingo toy ny sary ho-

sodoko sy sonian’ireo mpiara-miasa sns io cahier io

Mitondrà fakan-tsary ihany koa , ary alaivo sary ireo mpilasy hatao sou-venirs

Ny hiaka ary hira sy lalao:

Ny fiainana an-dasy dia tokony ho feno hiaka ary hira sy lalao, efa tarazo hatrizay izany. Misy ny hira skoto, izay milaza herim-po, firaisan-kina, fifaliana, alahelo, fitiavana, fihavanana, hatsikana isan-karazany, misy koa ny hiram-pivavahana efa fanao hatrizay saingy…

NY FANDRAISANA ANTSORATRA Anisan’ny tena zava-dahibe sy ma-

nampy an’ise izay mitondra lasy ny fan-draisana antsoratra ny tranga rehetra.

Tokony hanana cahier anakiray ise, asian’ise io tantara io sy ny fihetseham-pon’ise, satria tantara kely izy io rehefa vakiana, toy izao ny endrika ha-naovan’ise azy.

Ohatra : 8h:00 tsy salama ny zoky anakiray “ZK

…” miandraikitra ny sampana mena

10h:00 tsy ampy ny sakafo ao amin’ny sampana maitso

4h:15mn Tonga mitsidika ny lasy ny komity mpiahy

6h:00mn nandao ny lasy ny komity mpiahy sns

7h:00 avy ny orana , reraka aho… 8h:25 misy olona tsy atokisako ... 9h:00 Mangina ny lasy, mitsahatra ny

orana... Io firaketana antsoratra io dia

hanampy an’ise amin’ny fifehezana ny lasy , ary ahafinaritra an’ise ihany koa ny manao ny tatitra rehefa avy eo,

Azon’ise atao tantara kely ihany koa ny lasy rehefa any aoriana any, ary ho rakitra sarobidy sy ho souvenir le-hibe izany afaka taona maromaro aty

M IZARA ANDRAIKITRA SY MANENDRY MANAMPAHEFANA

NY FANDRINDRANA SY FITANANA ANTSORATRA

Ny fandrindrana ny “programa” : Aza hadino fa ny Filohan’ny lasy no

tompon’ny programan’ny lasy. Izy no tompon’ny teny farany raha sanatria misy programa hitany fa tsy maintsy hovainy (na programa iraisana io na tsia)

Ny programa iraisana rehetra dia ilaina faritana mialoha, fandrao mifampi-andry sy mifanjevo , na koa mifampioko ny tomponandraikitra isan’ambaratonga.

Farito mazava mialoha ny fotoana raikitra sy programa raikitra rehetra, tahaka ny fifohazana, ny fitsirihana (inspection) ny maty afo sns.

Ny fifandraisana amin’ny manam-pahefana

Rehefa hitanareo fa milaminda-mina ny zavatra rehetra, amin’io andro voalohany io ihany dia ilaina ny fandehanana mankany amin’ny “manampahefana eo antoerana” (sefo fokotany ohatra) milaza fa tonga ireo mpilasy eo amin’ny faritra izay hiadidian-izireo (karazana fahalalam-pomba ihany koa io)

Farito mazava mialoha ny

fotoana raikitra sy programa

raikitra rehetra

8

8

NY FANDRAHOANA NY SAKAFO

faritra na sokajin-dasy.

Samy manana ny faritra ho azy ny tarika na ny sokajy na tarika tsirairay , faritra mano-kana tsy azon’ny tarika hafa

Afaka mihira “hira tsotra” ireo mpi-lasy (raha manaraka ilay fepetra voalaza ery ambony); ny anton’izany dia tsy ao anaty fotoam-pivavahana na sekoly akory izy ireo fa anaty “fiainana an-davan’andro”, tahaka ny any antrano ihany. Noho izany ny zavatra rehetra fampiseho masoandro sy tsy maniratsira dia azo atao hira avokoa.

Isaky ny avy misakafo atoan-

dro , mialoha ny programa tolakandro no fotoana fianarana hira vaovao, asio hira vaovao isan’andro na koa ataovy izay hisian’ny hira malaza anakiray hatsiaro-vana ny lasy !

Ny fiantohana ny securité (olona sy fa-nanana)

Ireto misy torohevitra hoan’ny mpilasy mba ho fitandrovana ny mpilasy sy ny fananany:

Tsy maintsy mahafantatra tsara ny faritra ilasiana ny filohan’ny lasy, aiza ny torana misy ny rano, aiza avy no misy lalana ahafahana mid-itra sy mivoaka ny faritry ny lasy , aiza no misy ny ala, aiza no saropady, fasana, hady, lavaka mety handratra sns. Mandehàna mijery toerana avoavo ahatazanana ny faritry ny lasy iray manotolo ise, ary tazano avy eny ny toerna misy ny lasy fa sady mahafinaritra izay fomba izay no ahazahoana antsaina ny toerana ilasiana.

Tsy maintsy mahazo alalana avy any amin’ny foiben-tserasera izay vahiny miditra ny

ho ambony loatra (biriky mifanindry ) fa dia ho tsofin’ny rivotra fotsiny ny hafa-nana tokony ahamasaka ny nahandro. Ny halavan’ny toko tsara indrindra raha mampiasa vilany “normale” dia 15 cm; raha vilany lehibe kosa dia 20 cm.

Tapaho araka izay ilaina azy ary

ny biriky raha izany no ampiasain’ise; na koa fidio tsara izay vato ampiasaina, sa-tria mahakamo ny manova toko isaky ny ahandro.

Ny manao toko misy sisiny hazo dia mahavonjy amboalohany saingy tsy maharitra 2 na telo andro dia ho may …

HIAKA SY HIRA ARY LALAO ARY NY SECURITÉ

« HEVITRA TSOTRA » NEFA MAHASOA

mandrakariva (anaty sac banane oha-tra), toraka izany koa ny bokim-bola.

Isaky ny avy miantsena (mividiy zavatra) , dia manokàna 10 minitra handraisana sy hanamarinana ny kaonty…(Tsy maintsy atao io, fa hane-nenan’ise raha tsy vita, sady mety hisava an’io ny Filoha nasionaly na rezi-onaly , na tonia...)

Ny sakafo sy ny rano fisotro:

Ny sakafo no hany fanafody mano-hana aina mandritra ny lasy, ezaho mba ho tsara voatra ny sakafo sy miovaova,

Anisan’ny miantoka izany ny hat-saran’ny fatana;

Mahazatra ny manao fatana misy toko, koa kendreo mba tsy ho iva loatra ny toko (briky mandry anakiray ohatra) fa dia ho ny vava fatana ihany no ahazo afo,na voatery mangady lavaka indray ise. ary dia ho masaka ila ny sakafo; na

tsabahana ireny , ary matetika dia mano-didina ny lainy izany.

Tsy maintsy manao “haody !” izay miditra ny faritry ny hafa

Apetraho amin’ny toerana azo an-toka (anaty lay) ny vatsy sy vary manta (tandremo sao lena)

Ampidiro anaty lay ny ambin-tsakafo amin’ny alina sao lanin’ny alika na lasan’ny mpandroba na mpamosavy ; Na koa afatory ambony hazo avo, tan-dremo anefa ny vitsika sy ny biby hafa

Ataovy ambany lay na ambany mololo ny kitay raha tsy tiana ho lena.

Ataovy eo ambany varavaran’ny lay ny kiraro sy kapa mba tsy ho lena.

Raha milasy ririnina ise ka mangat-siaka dia fatory na takony amin’ny ala-lan’ny foulard ny tandrifin’ny “foitra” mba tsy hidiran’ny hatsiaka ka hiteraka aretin-kibo, toa izany koa Raha miara-matory ny skoto anakiroa ka mangatsiaka, dia

fomba mahomby hitazomana ny hafa-nana ny fifampitodihana lamosina , ka mifampiankina TSARA sy ampifandrifi-ana TSARA ny faladia ….

Asio siflet na kiririoka mihantona eo ambaravaran’ny lay , mba ho mora rais-ina raha raikitra ny alerte !

Tsy azo andrehetana labozia na afokasoka ao an-day fa mety mitarika fahamaizan’ny lay, aleo mampiasa lampe de poche

Sorohy ny bozaka 1 metatra manodidina ny fatana fandrahoana sa-kafo , fandrao mirehitra ka miteraka dorotanety! (haingana be mantsy ny hafangainam-pandehan’ny rivotra rehefa eny antapo-tendrobohitra na akalaman-jana) Asio toerany (koja) avokoa ny zavatra rehetra sy ny fitaovana rehetra

Ny toerana asiana ny vola dia atokano tsara na ataovy ambalahana

9

9

Ny hetsika na activité amin’ny alina dia tsy maintsy fantatry ny filohan’ny lasy mialoha (lalao alina, sedra, tarazo hafa), na izany aza dia anjaran’ny filo-han’ny lasy ny mamaritra ny ora farany tsy maintsy atoriana eo amin’ny faritry ny lasy (matetika dia amin’ny 12 ora alina) , mba hiantohana ny filaminana sy hiso-rohana izay mety hadalàna ataon’ny mpilasy,

Ny tsara indrindra dia

mifanelanelana 1 andro ny ac-tivité alina mba hitsinjovana ny mpilasy tsy ho vizana . Ary fotoana miaraka ny fanaovana sedra sy tarazo (raha mety , mba hanaraha-maso ny mpilasy man-dritra ny alina)

Ampahatsiahivo ny zoky ihany koa ny fepetra mikasika ny sedra; fandrao manaonao foana ny zoky (lesona any @ fiofanan’ny zoky io)

Amin’ny alina ihany koa dia ilaina ny fanaovan’ise “fisafoana” manodidina ny faritry ny lasy (la ronde) , mandany atsa-kadiny na ora iray eo ho eo io “la ronde” io, Azon’ise atao ihany koa anefa ny mametraka “mpiambina” na garde amin’ny alina, ary ampifandimbiasana isaky ny ora 2 na 3. Izany rehetra izany anefa dia arakaraky ny zava-misy Tsaroako ihany koa fa amin’ny alina matetika dia toa misy feon-tongotra mandehandeha manodidina ny lasy ka mety hampitahotra ireo olona tsy zatra milasy, rehefa jerena anefa dia tsy inona akory fa “alika mirenireny” ihany , ka aza

dia sarotahotra e!

Skoto manao sarin’ady…@ alina

NY HETSIKA ATAO AMIN ’NY ALINA

mihinam-be amin’ny farany. Ary iny sa-kafo farany iny no souvenir entina mody rehefa mahatsiaro sakafo any andasy ny skoto.

Izany akory tsy manakana ny fihinanana ny tsaramaso, ny vilikely sy trondromaina , ny kitoza, ary ny anana sy ovy ary karaoty sns sns. Matetika dia izay vokatra eo an-tanana no zary foto-tsakafon’ny lasy. Hatreto koa dia tsa-pako hoe ny tovolahy no mihafy kokoa , fa tsara laoka kokoa ny tovovavy (sady manan-karena amin’ny resaka gouté hatrany ny tovovavy)

*Mety be tokoa raha mitondra toko vy avy aty antrano ise. Fa sady azo andro-soana kitay ny lafiny telo , no mahazo rivotra avokoa araka izay ilaina.

Aorian’ny fahamasahan’ny vary sy laoka dia tsara raha asiana rano mafana mitaingina hatrany eo amin’ny fatana, mila misotro rano matetika rehefa milasy, ary mitondrà tavoahangy plastika hasiana azy mandehandeha, tokony ahalany 1.5 litratra isan’andro ise.

Amin’ny akampobeany, ny fanda-haran-tsakafo any andasy dia toa izao: Miafy tanteraka eo amboalohany, ary

NY FANDAHARAN -TSAKAFO

NY TAKARIVA SY NY CONSEIL DES CHEFS NA C.D.C

amin’ny ankapobeany ny tontolo andro ampitso.

Raha misy olana mila vahàna dia azon’ise atao ny mangataka vahaolana avy amin’ireo “Chefs” ireo, raha misy fepetra tokony ho raisina dia tsy maintsy ankatoavin’ny filohan’ny lasy izany (tsy misy demokrasia eo fa rafitra miaramila; raha tsy hoe ilay filohan’ny lasy angaha no mampihatra ny demokrasia mandritra ny fivoriana)

Ny takariva sy alina any an-dasy:

Farano amin’ny 4ora sy sasany na amin’ny 5 ora ny activité rehefa tolakan-dro, Fandrahoana sakafo sy fanatsarana ny fiainan’ny tarika (esprit d’equipe) ny fotoana aorian’io. Avelao samy hanao izay tokony hataony any avy ireo sokajy sy tarika. Fotoana mampanako ny hira-hira isan-karazany io fotoana io.

Rehefa migadona ny amin’ny 7 ora na ny toa izany dia afaka miantso ny “tompon’andraikitra” re-hetra ny mpitarika ny lasy (io ilay antsiona hoe Conseil des Chefs na C.D.C Mety ho ny filoha mpiara-miasa ireo, na mety ho LT sy LS na LH ihany koa)

Fotoana tarihin’ny filohan’ny

lasy io , hanaovana tatitry ny tontolo andro sy hanaovana fandaminana

10

10

NY ORANA ...

Ny alavokona maraina Fomba fanao ny ala vokona

maraina hoan’ny skoto, fotoana fitsan-gatsanganana sy fanatanjahan-tena izy, ny sampana maitso sy mena no tena mpanao azy, ary arahina hira maredona sy mavitrika izany. Mahajejojejo sy mahafinaritra ny tovolahy io, indrindra raha manakaiky ny faritra misy ny to-vovavy ny lalana anaovana ala vokona. Mifanelanelana 1 andro na isaky 48 ora ny ala vokona ; tsy atao mihoatra ny 40 minitra ny ala vokona satria tsy mam-patanjaka indray izany fa mandreraka ny mpilasy raha mafy loatra na atao

isan’andro. (Tsy miaramila commando ireo fa tanora mpilasy, manjary matory ampitoerana avy eo ny mpilasy raha vao miakatra ny hafanàna, sady handany andro ihany koa e! )

Ny sampana mavo dia tsy voatery manao alavokona, saingy ataony “fitsangatsanganana maraina” io fotoana io , sady mahazo rivotra madio izy no hatanjaka.

Rehefa miverina avy manao ala

vokona dia araraoty ny mitsipona kitay , fa tena fomba mahomby fanangonana kitay izany.

Ny orana any an-dasy:

Matetika dia amin’ny andro diavo-lana no milasy satria tsy misy orana firy ny vaninandro toa izany, kanefa mety hirotsaka ny orana rehefa amin’ny 1 na 2 maraina.

Asio aroriaka noho izany ny manodidina ny lay, indrindra fa ireo lay vazaha, mila atao dieny mbola tsy avy ny orana io “aroriaka” io , (mitondrà angady ha-

naovana azy)

Rehefa avy ny orana dia ahena ny activité, indrindra raha mitondra lasin’ny sampana mavo, sao marary eo ny mpilasy, (tadidio fa ny fahasalamana no “securité” voalohany hoan’ny mpilasy. Ary ny tan-jon’ny mpitarika lasy dia ny hiverenan’ny mpilasy salama tsara any an-tranony).

Soloy hira sy lalao anaty fialofana ny

programa raha avy ny orana.

NY OLANA ANY AN-DASY:

Mitarika tazo anefa io tsy “famoahana” io rehefa dify ny 72 ora na 3 andro. Ary dia hitaraina aminao izy hoe “marary an-doha aho zoky”

Noho izany : isa-maraina rehefa manao “fitsirihana” na “inspection” ny filohan’ny lasy dia anotanio hatrany izay mbola tsy nanary maloto, ary raha misy izany dia amporisiho izy, raha misy kosa no efa tratry ny fahalotoana ka mitaraina marary andoha dia “tereo” hamonjy to-eram-pivoahana sy hisotro rano izy avy eo.

NY OLANA ANY AN-DASY

Ny tsy fahampiana any an-dasy:

Hatreto aloha dia mbola tsy nahita lasy aho ka hoe ampy ny vatsy nentina, tsy maintsy misy hatrany ny tsy fahampiana ka dia miteraka “fitsitsiana mihoapapana” izany.

Kanefa rehefa mahay mitsitsy ny saran-dasy ny zoky dia afaka manao “fety kely” rehefa hifarana ny lasy. (Tandremo ary sao very ny vola fa rano-maso no tohiny)

Mahazo tombony kokoa ny von-dron’olona maromaro mitambatra sakafo satria betsaka ny vola rehefa mitambatra

ary azo tsitsiana, fa mijaly foana kosa ny olona vitsy (toy ny sampana mena oha-tra, satria somary vitsy hatrany izireo raha oharina amin’ny hafa.

Ny komity mpiahy ihany koa no mamaha ny tsifahampiana raha ny tena marina, izireo no solon-draiamandreny mamaha ny olana toa izany rehefa any an-dasy! (ento ambavaka mba hamonjy lasy hatrany ny komity mpiahy) Ny constipation:

Eny amboalohanny lasy matetika dia kamo “mivoaka” na mamonjy “toilette” ny mpilasy; tsy mahazatra azy ilay “gaboné tarzan”! ka dia tehiriziny ny azy e!

tsy maintsy misy hatrany ny tsy

fahampiana ka dia miteraka

“fitsitsiana mihoapapana” izany

NY ALINA MIROTSAKA SY NY MARAINA VAO MIFOHA

11

11

NY FITRANDRAHANA NY TOERANA ILASIANA

-Ny afo sy ny loza aterany Ö ry skoto ! Tandremo sao man-

doro tanety, hainga-pandeha tokoa ny rivotra rehefa eny antapo-tanety eny, ao anatin’ny 05 segondra dia mety hoe efa lasa folo metatra ny afo. Koa mila soro-hana tsara ireo mano-didina ny lay rehefa milasy , fandrao mire-hitra ny bozaka ka may ny lainareo, toa izany koa ny bozaka manodidina ny fatana, fandrao miteraka dorotanety.

Tsy maintsy vonoina sy rakofana

ny ambin’afo rehefa avy mahandro sa-kafo (fa tsy ohatry ny any antrano) mba hapandry ny eritreritra rehefa misinda ny

toerana filasiana isika Ny rano sy ny loza aterany

Efa imbetsaka no nahenoantsika skoto maty na lasan’ny rano, ary enga anie tsy hisy ato amintsika ny tranga tahaka izany,

Tsy manana alalana “hilomano” isika skoto TOM hatreto, izany anefa dia fanka-panahy sy fahotana mahafaty rehefa any

an-dasy. Matetika dia ny mahay milomano ihany no maty an-drano (tratran’ny crampe ohatra, na mangatsiaka tampoka) .

Rarana sy rarao ny milomano re-hefa any andasy, azonaro atao anefa ny milalao eny amorondrano saingy anga-

Dahalo sy ny fokonolona , ny fiarovana ny tanindrazana, ny Firaisankina sy fihavanana Mala-gasy ; ny marika 666 sns sns

•Asio fiovan’endrika na déguisement mifanaraka amin’ilay lohahevitra na lohateny

•Aoka mba ho déguisement mety amin’ny fampiasana ny

Ny lalao lehibe…na ny Grand Jeux

Fandaharam-panabeazana mi-

tana ny anjaratoerany tokoa ny “lalao lehibe” na ny grand jeux, Bet-saka ny fomba azo anaovana azy io …. Fa ny tsara indrindra dia ny en-drika “Aventure”; koa ampiasao

amin’izany ny farafahaizanareo mampilalao ny tinaiza. Ireto misy torohevitra vitsy raha te ahavita lalao ngeza tsara sy ma-homby ise…

•Asio lohahevitra na koa asio anarany mihintsy aza

• (ohatra: Ny dian’ny zanak’is-raely, Ny tolon’ny menalamba ; ny

NY AFO SY RANO ARY NY LOZA ATERANY

NY “ GRAND JEUX” NA LALAO LEHIBE

aty amin’ny skoto no fianarana azy , fa fampiharana azy no atao aty (rehefa mamonjy voina ohatra).

Raha ny trai-kefa hatramin’izay dia

vokatry ny “tsy fankatoavana” no mahafaty an-drano ireo skoto, noho izany “aza entina eny amoron-drano mihintsy ny skoto be famaliana”

MIZAHA TANY SADY MILASY

Ny fitrandrahana ny toerana hilasiana

Ny fomba hitrandrahana ny toer-ana hilasiana dia fomba iray mahatsara na maharatsy ny lasy.

Isaky ny hanomboka ny “activité du jours” na ny hetsika ise, dia ento mi-voaka ny faritra misy ny sokajindasiny ny mpilasy, anio ento mankany atsimo eny amorondrano , rahapitso indray ento mianavaratra miakatra tendrombohitra, rahafakampitso kosa miantsinanana mamonjy kirihitrala , dia toy izany ha-trany….

Araraoty tsikelikely sy isan’andro ny miova “tontolo” na “cadre” isaky ny manao programa iray. “Ianjadio avokoa ny toerana rehetra manodidina ny fari-try ny lasy, mba hazoto ny mpilasy satria fantany fa hijery toerana hafa sy faritra vaovao indray izy anio…

“ Ao anatin’ny 05 segondra

dia mety hoe efa lasa folo

metatra ny afo. “

taho mazava ny alàlana avy amin’ny komity mpiahy alohan’ny hanapa-hanareo hevitra hanao izany. Araho maso tsara ireo mpilasy eny amoron-drano (ise izany dia tsy tokony ho variana mihintsy na iray minitra aza). Ary hamarino tsara rehefa mody fa sao dia misy manao tampody -, saingy tsy

12

12

NY DISADISA ANY AN-DASY

fitaovana eo ampelatanana no atao , tahaka ny foulard, ny lamba firakotra, ny ravin-kazo, ny tanimena na tani-manga, sns

•Ataovy miendrika fifaninanana •Zarao misy ekipa na andiany

maromaro, asio chef na mpitarika , asio hiaka na hira hamantarana azireo , raha sady mety hajao ny sokajy sy ny andiany sns

Ny lalao fitsapana dia ataovy karazany maro ka asio

•lalaon-tsaina •lalao teknika skoto (vonjy voina,

transmission, sns) •lalao mitaky hakingàna

• lalao mila fahaizana soratra masina • lalao mila fahaizana ny zava-misy

Ary mila mifampikasoka mivantana sy bebe kokoa amin’ireo tinaiza mpilasy ianao filohan’ny lasy.

Ny disadisa amin’ny komity

mpiahy: Mety hisy ny disadisa eo amin’ny

mpitarika ny lasy sy ny komity mpiahy , Ny fototry ny disadisa matetika dia ny fanangaroan’ny komity mpiahy ny andraikiny, ka na izireo tsy mandray andraikitra mihintsy (mijery fotsiny ny tsy fahampiana sns); na izireo mitsa-baka amin’ny asan’ny zoky ( mana-sazy mpilasy, mampilalao, maniraka tinaiza ; manakiana zoky sns…)

NY DISADISA ANY AN-DASY Ny fiaraha-monina tsy maintsy

misy disadisa raha mbola eto an-tany: Tsy maintsy misy ny pitik’afo re-

hefa mifampikasokasoka elaela ao ny mpilasy, mety hisy ny fifampialonana eo amin’ny sokajy na tarika samihafa;

torak’izany koa na ny samy zoky aza. Mety hisy ny endrika “fikomiana”

rehefa madiva hifarana ny lasy, samy te ho lohany sy tsy te ho fehezina ny rehetra, (leo kosa izy kou! Firy andro any anaty ala kosa ve?, sady efa vi-zaka !)

Rehefa manomboka ny lasy dia tsy maintsy hentitra sy maneho fiihen-janana ny mpiandraikitara ny lasy , fa rehefa madiva hifarana kosa ny lasy dia ilaina ny “mamaha kely” ny fifehez-ana, ny fomba famahana azy dia tsy hoe atao baranahiny akory, fa ahena fotsiny ihany, ary ampitomboina ny “fialam-boly” sy “programa iraisana”.

NY MAMPAHOMBY NY LALAO LEHIBE SKOTO

samy olona. •Asio fotoana fialàna sasatra aori-

an’ny sakafo na sy mialoha ny filazana ny valin’ny lalao •Ambarao ao anat-in’ny lanonana fama-ranana ny lalao lehibe ny valin’ny lalao.

•Tsy tokony hisy programa int-sony mandrapaharivan’ny andro….fa quartier libre .

(culture générale) • lalao mila hatanjahana • lalao mila ny firaisankina sy fiara-

hamientan’ny ekipa manotolo • lalao mila firaisan-tsaina mamoaka

izay hisolo tena azysns • Ataovy mitety toerana samihafa sy

mahafinaritra mandritra ny lalao • Asao handray anjara ny komity

raha mazoto (ekipa anakiray mahaleo tena)

• Mitondra sakafo masaka, ary man-dritra ny lalao no misakafo atoandro

•Aza atao mifanalavitra loatra ny “poste” (aretin’ny mpampilalao io, matetika isika tsy mahatsapa ny havi-zanan’ireo “zaza mpilalao”)

•Aoka tsy ho latsaka ny 05 isa ny

poste , ary tsy ihoatra ny 10 isa kosa • Fadio ny mifanditra amin’ny

mpilalao na mi-ady na manasazy azireo mandritra ny lalao , fa tokony ho ao anaty “fifaliana be ” hatrany ny lalao

• Avelao halalaka tsara ny serasera na ny fifandraisan’ny olona

•“ Asio fiovan’endrika na déguisement mifanaraka amin’ilay lohahevitra na lohateny“

13

13

NY VAHINY MIDITRA NY LASY

Ny vaha olana dia tsotra ihany: entano mba ho ireo komity mpiahy efa za-draharaha no miaraka milasy ami-nareo; azavao amin’izireo ny ny fit-sipiky ny lasy; (ny komity mpiahy dia fehezin’ny lalanan’ny lasy ihany koa, na miditra na mivoaka, tsy maintsy mifidy olona anaikray ho toy ny “loha-tsokajiny”na “zokiny” ny komity mpiahy, ary manana ny valany mano-kana, mahandro ny sakafony mano-kana, manao ny raharahany mano-kana (matsaka rano, mitady kitay, miantsena sns); afaka manana ny pro-

gramany manokana ihany koa (mitsangatsangana, mitsidika toerana izay tiany sns)

Ambarao amin’izireo mialoha ihany koa ny zavatra mety ho hitany any an-dasy sao mora tohina izy; am-barao aminy fa toy ny fanao ada-van’andro ihany no ataon’ireo tinaiza milasy; (na firesaka io na hira sns sns. Fa tsy toy ny any anaty fiangonana tsy akory) ary ataovy tsapany mialoha fa fanabeazana no atao , fa tsy fikamba-nan’ny efa masina akory ny fikamba-nana skoto

ny raiamandreny fa mampalahelo ny zaza hafa izany.

Tsy afaka matory any anat-

in’ny lain’ny tinaiza ny raiaman-dreny na komity aza, na dia any amin’ny lasin’ny sampana mavo aza, na inona antony na inona. (Ho fitsinjovana ny “esprit d’equi-pen’ireo tinaiza izany no ho fisoro-hana zavatra hafa ihany koa)

Ny olona mitovy taona amin’ny

Ny vahiny miditra ny lasy Ireo vahiny miditra ny lasy dia

tsy maintsy misoratra anarana eo amin’ny foiben-tserasera, ary mi-toby ao amin’ny valan’ny “komity mpiahy” na iza izy na iza.

Afaka mitsidika ny mpilasy

izireo, saingy tsy mahazo mandeha irery. Tsy tokony hanome zavatra ny zanany manokana any an-dasy

NY DISADISA ANY AN-DASY

VAHA OLANA SY FISOROHANA

miady sy mifankahala madritra ny lasy, misy koa ny mpiara-miasa no lasa “mikomy” tampoka; Ampihavano sy ampiandreketo mifameno ireo izay manana disadisa.

Aza kivy fa tezao sy tiavo ny tinaiza e!

Ny alahelo sy fitiavana any

an-dasy Ny lasy rehetra dia mampisy

“souvenir” hoan’ny fahatanorana avokoa, Mampiova ny fomba fijery olona mantsy ny fiovan’ny tontolo misy azy; Olona tsy tokony hifankahazo akory no mety ho latsa-pitia tampoka,

Aza mijoro manakatsakana ireny

fahatairana ireny ise fandrao lazainy fa fahavalon’ny fitiavany, araho mora fotsiny izireo sy ataovy vazivazy rehefa mananatra aziroa ise, fitiavana taitaitra ihany io, fa mety hifarana rehefa tapitra ny lasy, na koa mety hiafara amin’ny fanambadiana ka anjaran’ise no mitaiza sy manaramaso azy ireo ka mirotsaka ho namany mandritra ny lasy .

Araho maso ihany koa anefa ireo izay tsapa fa “sahisahy loatra na adal-adala” (môlamôla hoy ny fiteny) fan-drao dia hidiran-doza any an-dasy any izy. Ary tsy ny skoto ihany , fa na ireo vahiny na raiamandreny koa aza. (tsy hay , tsy hay…)

Izany rehetra izany dia tsy zava-baovao akory fa vokatrin’ny fifampi-kasoan’ny olona fotsiny ihany,

tsy eo amin’ny sehatra skoto ihany anefa no mety hitranga ireo za-vatra notanisaiko ireo, fa na dia amin’ny sehatra kristiana hafa aza, eny na tsy amin’ny sehatra kristiana akory aza.

Ny sasany dia olona avy any amin’ny faritra lavitra avy any no maha taitra ny fony.

Misy koa ny mifamadika amin’i-zany: mpinamana hatrizay no lasa

ampitomboina ny “fialam-boly”

sy “programa iraisana”.

14

14

NY LALAO ALINA

Ny asa soa: Ny asa soa dia programa iraisana,

fotoana fakàna rivotra ihany koa, fotoana hanabeazana ny skoto ho tia manampy ny hafa sy ny firenena, ho tia mandray andraikitra.

Ny asa soa dia tsy tokony ihoatra

ny tapa-kandro, anotanio ny mpi-andraikitra ny faritra ilasiana mandritra ny fitsidihana voalazako ery ambony sao misy asa soa ilainy na tokony ha-nampiana azy ireo : zavatra maro no mety hatao asa soa ; toy ny fanadio-vana, fanarenana zavatra simba, fam-bolena sns…

mpilasy kanefa tsy mpilasy (zanaky ny komity, na sakaizan’ny tinaiza) dia tsy tokony hanaraka ny mpilasy, (fa tsy fanaovana vacance any; no tsy fa-naovana rendez-vous ihany koa). Any amin’ny tobin’ny komity mpiahy avokoa ny “vahiny rehetra” no mitoby.

Ny fifandraisana eo amin’ny

sampana samihafa Tokony hazava tsara ny faritry ny

lasy hoan’ny isan-tsapana, tsy maintsy misy ny fepetra arahina vao afaka mi-fanerasera ny mpilasy isan-tapana, hajao tsara izany, Ny Programa iraisana no natokana hifaneraseran’ny

mpilasy rehetra, fa ny ankoatr’izay dia tsy maintsy hajaina ny “fitokanana”;

ireo tompon’andraikitra kosa dia afaka mivezivezy araka izay ilainy saingy manaraka ny fepetra, sy araka ny toromarika apetraky ny filohan’ny lasy.

izany” . Ny tsaratsara kokoa dia ny mifa-

naraka dieny mialoha ny mpitarika ny lasy, ary mba tsy ho afangaro ny kely sy ny lehibe , indrindra indrindra fa ny lahy sy ny vavy, na koa sao tsy mankasitra ny mpitarika ny lasy (filohan’ny lasy)

Ny LALAO ALINA: Fomba fanabeazana mahomby

ihany koa ny fanaovana lalao alina, kanefa manana fanamarihana kely ihany aho ..

Anisan’ny tarazo tsy dia mahafi-

naritra ahy loatra ny fisian’ny sangy ratsy (ataon’ny mpanabe sasany any amin’ny vondrona skoto hafa) mba hampientana ny lalao alina anakiray,

toy ny famoronana lainga hoe “misy manafika sns..” ,Torak’izany ihany koa ny fifanafihan’ny sokajin-dasy anakiroa amin’ny alina…

Mety hiteraka tranga tsy voafehy

ny fomba toa izany, kanefa dia tom-pon’andraikitra feno amin’ny loza na fahasimban’ny fitaovana , na koa fa-havoazan’ny mpilasy ny filohan’ny lasy , na tsy izy mivantana aza no nitarika izany lalao alina “tsy voafehy

NY FIFANDRAISAN ’NY SOKAJIN -DASY SAMIHAFA - NY ASA SOA

NY SEDRA Ny SEDRA Iverenako kely ny resaka sedra sy

lalao alina; anisan’ny zavatra atao any andasy mantsy izany:

Tsy misy sedra atao tampo-tampoka izany, tokony ho efa pro-grama voahomana mialoha ny sedra sy ireo olona sedraina , ary ny antony hanaovana izany,

Azo atao anefa ny manao sedra “fankatoavana” hoan’ireo izay maditra na tsy mankatoa mandritra ny lasy

Mialoha ny hanaovana ny sedra toa izany dia tsy maintsy lany tsianjery ny toerana hilasiana, tokony ho fanta-

try ny zoky avokoa ny toerana sarop-ady sy mety hitera-doza rehetra..

Ny fampiakarana sampana dia tsy maintsy ifanarahan’ny Zoky isan-tsampana mialoha ny fotoana ha-naovana azy, ny toerana hifamo-toana, ny amin’ireo sedra ho lalovana, ny fiarovana ny “securité”n’ireo tinaiza hampiakarina. (tokony ho taza-maso hatrany ireo tinaiza ireo mandritra ny fisedrana azy)

Ary farany: aoka ise hanotany sy hanadina ireo zoky raha mahay ny fitsipika mifehy ny sedra izireo na tsia (fa sao manaonao foana eo )

Manamboatra tetezana

15

15

NY FANDAMINANA SABATA ENY AN-DASY

NY SABATA ANY AN-DASY Ny ankamaroan’ny lasy

matetika dia mandalo ny andro Sabata , Amin’ny maha kristiana manaja ny didin’Andriamanitra antsika dia tsara raha asiana resaka ny mikasika ny fanajana ny sabata any an-dasy.

Ny fiomanana amin’ny

andro sabata: Tapero amin’ny 4 ora

farafahatarany ny hetsika re-hetra izay atao ny zoma, mba hanomanana ny Sabata (hiantsenana, hanomanana ny sakafo , hidiovana, sns)

Atsahatra avokoa ny hira tsy fiderana rehetra, toy ny hira lalao, ny hira vazivazy, ny hiram-pitiavana. Ventesina kosa ny hira fiderana sy fanoloran-tena.

Tsara tokoa raha asiana “vondrom-bavaka” amin’io zoma amin’ny 4 ora hariva io,

isan-tsapana no atao programa, soso-kevitra ihany moa izany , fa anjaran’ise filohan’ny lasy no mikaroka sy mandamina azy….

Aza atao mavesatra loatra ny programa:

Raha vao ataon’ise mave-

satra ny programa dia ho monamonaina ireo mpilasy, na koa tsy hifantoka.

dasy misy ny komity mpiahy. Indrindray dia tsy vita

maraina ny fanomanana ny sa-kafo, ka tsara ihany koa raha ireo mpiandry tanàna ireo no mahandro sakafo.

Raha eo an-dasy ny

fotoam-bavaka sabata. Farito mihintsy (asio faritra)

ny toerana hivavahana, ary om-

any dieny omaly ny fandaharam-potoana sabata. Litorjia feno no ataovy , miaraha miasa amin’ny komity mpiahy amin’ny fitondrana ny tenin’andriamani-tra (Toriteny).

Ny tolakandro kosa dia

tokony ho zavatra manintona ny tinaiza no atao (tahaka ny se-koly sabata ankizy sy tanora) , mety koa raha “Soratra Masina”

NY SABATA ANY AN-DASY

NY SABATA ANY AN-DASY ary dia ho tsapan’ny tsirairay fa miditra sabata ny andro. Mari-hiko fa ny tempoly fahizay , ka niangonana isan-tsabata dia tena teo an-dasy mihintsy.

Miato avokoa ny hetsika

skoto rehetra ( toy ny sedra, fanekena, sns)

NY SABATA MARAINA

Tsy misy alavokona ny an-dro sabata

Mifoha maraina ny rehetra, mahandro sakafo, ary midio sy miomana hiatrika ny fotoam-pivavahana.

AIZA NO MANDEHA MIVAVAKA ?

Raha akaiky ny toerana

misy ny fiangonana apokalypsy ( lalana 30 minitra raha be in-drindra) dia any no entina ma-monjy fotoam-bavaka ny mpi-lasy.

Raha lavitra kosa ny toer-ana misy ny fiangonana apoka-lypsy ; dia eo an-dasy ihany no atao ny fotoam-bavaka, sao dia tsy sabata fitsaharana indray ny sabata fa sabata mahavizana (indrindra fa hoan’ny sampana mavo).

ASIO MPIANDRY TANÀNA :

Tsy maintsy asiana mpian-dry tanàna mijanona eo an-dasy, ary isaky ny sokajin-dasy no tendrena hanao izany, tsara ihany koa raha misy komity mpiahy miandry ny sokajin-

Ny Tapero amin’ny 4 ora farafahatarany ny hetsika rehetra izay atao ny zoma,

16

16

FOTOANA NATOKANA HIALANA VOLY NY AFON-DASY SKOTO

Asio fotoana malalaka:

Rehefa tapitra ny fotoam-bavaka sabata (@ 4 ora na 4 ora sy sasany) dia omeo fotoana malalaka ny mpilasy, hanomanan’ny tinaiza ny afon-dasy; sy hanomanan’ny zoky ireo tarazo mbola tsy vita (fampiakarana, sedra sns).

Raha tsy eo an-dasy ny fotoam-bavaka sabata no atao , dia ataovy izay higadonan’nireo mpilasy any an-dasy farafa-hatarany ,@ 5 ora hariva. Ho sahirana mantsy ise raha tratra maizina eny an-dalana izireo…,

sady ny zoky mbola hiantsena sakafo faradoboka hohanina ny alahady fiverenana..

Aza bahanana ny sehatra ry zoky; avelao ny tinaiza hifaly eo, ary aza sakatsakanana.

Raha ny marina dia tokony tsy hisy sivily hijery ny afon-dasy, (satria mitovy amin’ny fiomanana hiady na fankalazana fandresena tany amin’ny foko apache na zoulou fahiny ny afon-dasy skoto) saingy matetika dia misy olona hafa eo tonga mijery izany.

Tsara marihina anefa fa tsy “Asa fitoriana” akory ny afon-dasy, fa

izany hoe hamoahany izay ao ampony rehetra.

Tsy misy “dicipline” azo apetraka eo hafa tsy ny “tsy fitenenan-dratsy sy fanaovana fihetsika mamoafady.

Tokony ho tsapantsika zoky fa

tanora niafy andro maromaro , voafehy andro maromaro, reraka ara-batana ireo tonga hifalifaly ireo, koa “ampifalio” izy (amprevéo hoy ny fiten-iny).

NY AFON-DASY SKOTO

NY AFON-DASY SKOTO

Atomboka amin’ny vavaka ny firosoana amin’ny afon-dasy, ary samy manao izany vavaka izany aloha ny isanantokony; rehefa vita kosa ny fi-antsoana afon-dasy sy ny hira afon-dasy dia atao indray ny hira fiderana sy vavaka fametrahana ny fotoana.

Aza hadino fa fotoana fialàna voly

ny afon-dasy, fotoana natokana ho-an’ireo mpilasy hifaliany, hanaovany ny fihetsika tiany hatao, ny hira tiany hatao, hanaovany hatsikana, ha-naovany fitarainana, na fanakianana ,

Ny afon-dasy Fotoana nandrasana hatry ny ela

ny afon-dasy, efa reraka ny mpilasy , efa somary leon’ny fifehezana izy, efa vita avokoa ny akamaroan’ny progra-man-dasy rehetra. Raha ny tarazo dia ny sabata hariva no atao ny afon-dasy.

Ny afon-dasy dia misy tarazo

manokana mahakasika azy, toy ny hira fanombohana, ny fehiloha (miaro ny tarehy tsy taratry ny afo) sns

Milalao ,Manal’azy mba ho fo falifaly no entina mody

Hisy olona sy fihetsika tsy ampoizi-nao mihitsy aminio

17

17

manao rassemblement ny entana Amin’ny akapobeany dia aorian’ny

sakafo atoandro no mitodi-doha miv-erina ny mpilasy, ka tsara raha atao tarazo ny hoe:

1.Tsy maintsy rava alohan’ny

amin’ny 8 ora maraina ny toer-ana filasiana

2.Tsy maintsy masaka amin’ny 10 ora ny sakafo atoan-dro

3.Tsy maintsy atomboka amin’ny 11 ora ny ceremonie famaranana

4.Tsy maintsy ilaozana amin’ny 12:30 atoandro ny toer-ana filasiana.

fotoam-pifalian’ny mpilasy (moment de detente), raha misy fotoana ilàna ha-naovana asa fitoriana dia tokony ho programa mitokana mihintsy izany.

Arovy amin’ny “jiolamhim-boto” mety tonga “hikôty sipa” ihany koa ny zazavavy, satria tsy ilaozan’izay adal-adala …, toa izany koa ny mpilasy sasany sao dia misy azon’ny faka-panahy hanao fihetsika tsy maotina.

Ny skoto rehetra dia afaka man-

dray anjara amin’ny afon-dasy Raha ny tsara indrindra dia mana-

raina andro ny afon-dasy, saingy ho fitsinjovana ny tinaiza dia alefa mody ny sampana mavo rehefa misasaka ny alina (na mialoha izany aza).

NY FANOMANANA NY FAMARANANA NY LASY

NY FANDRAVANA SY NY FAMARANANA Ny fandravana sy fandami-

nana mody Ny fandravana ny lasy dia tahaka

ny fananganana ihany, arahi-maso sy atao tahaka ny fifaninana kely izany. Amin’ny fotoana fandravana no mipoi-tra avokoa ireo entana “tsy hita” re-hetra, angony ireny ary aseho eo amin’ny fifamoriana famaranana (atao la vente).

Tsy maintsy fehezin’ny filohan’ny

lasy ny fotoana . Ny sac à dos na ny entana

isan’olona, isantsokajy, isan-tarika isan-tsapana dia tokony ho alahatra amin’ny toerana malalaka mba ho mora raisina. (alaharo tahaka ny

Ny fanomanana ny fama-

ranana ny lasy: Ny Sabata hariva mialoha ny afon

-dasy dia manomboka miomana amin’ny fifaranan’ny lasy ny rehetra. Hamarinina tsara sao misy tarazo mbola tokony hatao, (mandany andro ny tarazo fa aza atao ambanin-javatra,)

Tokony tsy hisy tarazo isan-

tsapana intsony ny marainan’ny fodi-ana , fa mahandro sakafo sy miomana amin’ny ceremonie famaranana sisa.

Omanina avokoa ny tatitra

momba ny lasy, toy ny isan’ny mpilasy,

ny isan’ireo nahazo ambaratonga na talenta , ny isan’ireo niakatra sam-pana, ny lisitr’ireo niakatra ho zoky. Samy manomana ireo tatitra ireo araka izay tandrify azy ny zoky tsirairay. Efa manomboka miomankomana ihany koa izay olon tompon’andraikitra amin’ny fitaterana miverina.

Ny famaranana ny lasy Ny ceremonie famaranana dia tsy maintsy hatao, na inona famaizana (fahataràna) na inona olana

(avy orana sns). Eo no mifankahita indray ny

mpilasy rehetra, eo no misaotra ny mpiara-miasa ise, ary misaotra ireo mpilasy rehetra , mbamin’ny komity mpiahy. Omeo fitenenenana ny komity mpiahy raha misy tonga eo,

Eo no aseho vahoaka ireo nahazo ambaratonga sy dingana

Aza miandry mihintsy raha misy

olona (zoky, tinaiza, komity) an-drasana (tara rassemblement) fa faràno ny lasy.

Omeo toromarika ny mpiara-miasa rehetra mba tsy hanao teny mamelively na manakiana fa tsy fotoanan’izany intsony io fa fotoana fankasitrahana.

NY CEREMONIE FAMARANANA

18

18

HAFATRA HO AN’ ISE

Hafatra: Izay ry zoky no toromarika vitsivitsy

azo homena an’ise, koa mahaiza mi-tondra lasy raha mpitarika ise, mahaiza kosa mankatoa raha olona eo ambany fifehezana ise.

Aza hadino fa ny fandraisana

andraikitra ato amin’ny skotisma dia: Mitaky Fitiavana : Fitiavana ny

hafa; fitiavana ny tanora, fandeferana sy fahazakàna ireo kilemany, fitadiavana izay sady mahasoa no mahafinaritra azy (fa tsy ny iray amin’ireo ihany) ; fiaro-vana azy eo anatrehan’izay tsy tia, na ireo faly manakiana

Mitaky herim-po: Tsy fihemorana

amin’ny olana mitranga, tsy fahata-

nareo any an-tanàna. (ahafahan’ny raiamandreny mitsena ny zanany sy hanomanany sakafo ho azireo.)

Ny fahatongavana Rehefa akaiky kosa ny toerana

iverenana dia kotabaiso sy entano indray ireo mpilasy, mba ho taitra izay matory, ary tsy ho hadinony ny en-tany… mahafinaritra ny raiamandreny sady mahajejojejo ny mpilasy ny mid-itra ny tanàna miaraka amin’ny hira manakoako sy maredona.

Rehefa mijanona tsara ny fiara dia manaova vavaka fisaorana, ary asaivo midina tsimoramora ireo mpilasy. Raha sanatria tonga andro maizina ny mpilasy dia tsy maintsy mandray andraikitra tandrify azy avy ireo zoky; Raha tonga ara-potoana kosa (tonga mazava) dia afaka ny adidin’ise,

Aza hadino ny mandefa filazana fisaorana (na any ampiangonana na any amin’ny haino aman-jery)

Na izany aza dia aza be kabary fa efa te hatory sy reraka ireo tinaiza ireo (indindra fa ny sampana mavo) fintino araka izay azo atao ny teny rehetra.

Aza ela vavaka ihany koa fa sao dia mianjera ny tsy ampy torimaso rehetra….

Eny an-dalana mody Eny andalana mody dia avelao

halalaka ny fifehezana (hafatsy ny toeran’ny lahy sy ny vavy ary ny fana-vahana ny sampana), hanomboka amin’ny hirahira isan-karazany ny korana, ary hiverimberina izay hira malaza tao an-dasy, hisy ny vazivazy mahery vaika isan-karazany (aza gaga ny amin’izany) … avelao ny tinaiza hiala voly; Na izany aza dia avaho tsara ny fitondran-tena mendrika ny lahy sy ny vavy … ary rehefa reraka izy hatory ho azy…

Aza hadino ny mandefa hafatra amin’ny raiamandreny na amin’ny ra-dio ny ora marina izay ahatongava-

horana na henatra ny hafa, fita-diavana vahaolana hatrany, fino-ana an’Andriamanitra.

Mitaky fankatoavana: Tsy fanaovana adihevitra, tsy fimono-mononana, tsy fitsaràna ny lehibe, tsy mirehareha amin’ny fahaizana sy fahalalàna

Mitaky fahavononana: Fanekena ho tompon’andraikitra amin’izay rehetra mitranga, tsy fanilihana ny fahadisoana amin’ny hafa

Mitaky fiaraha-miasa: Tsy

mila fiavonavonana, tsy azo amo-ronana fitsitokotokoana na fihev-eran-tena ho zavatra, fanampiana ny lehibe sy ireo mpiandraikitra namana.

NY LALANA MODY SY NY FAHATONGAVANA

Lovitao Frantsay

19

19

JEUX DE FOULARD

FANAMPINY

Kojan-dakozia tsotsotra azo alaina tahaka

Ny jeux de foulard « ankisiton-drambo » dia lalao mahafinari-tra ny skoto tokoa, lalao ara-batana izy sady mitaky firaisan-kina sy hakingana:

Ekipa anakiroa no mifanandrina Asisika eo amin’ny valahana ao aoriana ny « fehitenda » Atao izay azahona ny rambo maro indrindra mandrapa-halany ny rambon’ny mpifanandrina.

Fanamarihana: Tsy fatorana ny rambo fa asisika (mila olona mahato-ky izany) Matetika ; izay mpilalao afa-drambo dia asaina mivoa-ka ny kianja saingy sarotra ny mitsara ny lalao amin’i-zany Ny tsotra sy matsiro dia avelao izay bory rambo ho afa-ka hilalao hatrany. Nefa andramo ihany aloha