OPISIVANJE KRETANJA

1. Materijalna tačka je

a) telo zanemarljive mase i dimenzija; b) telo zanemarljive mase, a konačnih dimenzija;

c) telo određene mase, ali zanemarljivo malih dimenzija; d) telo nepromenljivog oblika i zanemarljive mase

2. Definisati vektor položaja r i napisati osnovnu kinematsku jednačinu kretanja.

3. Ako su koordinate položaja materijalne tačke u Dekartovom pravouglom koordinatnom sistemu x, y i z,

intenzitet njenog vektora položaja je ______________________________. Nacrtati sliku i označiti

pomenute veličine.

BRZINA

1. Matematički izraz definicije srednje brzine je a) t∆

∆υr

b) tr∆∆r

c) dtrdr d)

dtadr

2. Vektor trenutna brzina je .............................................. (matematička formulacija)

3. Definisati vektor trenutne brzine (pravac i smer).

4. Vektor (trenutne) brzine ima

a) pravac normale na putanju i smer ka centru krivine;

b) pravac pod oštrim uglom u odnosu na putanju i smer u smeru kretanja;

c) pravac tangente na putanju i smer suprotan smeru kretanja;

d) pravac tangente na putanju i smer u smeru kretanja;

5. Trenutna brzina je u matematičkom smislu:

a) prvi izvod brzine po vremenu b) prvi izvod vektora položaja po vremenu

c) količnik brzine i vremena d) količnik impulsa i vremena (Odgovor: b)

6. Šta predstavlja izraz ds/dt? a) brzinu b) intenzitet brzine

c) intenzitet tangencijalnog ubrzanja d) intenzitet ubrzanja

7. τr i su jedinični vektori tangente i glavne normale na putanju. Tačna jednakost je: nr

a) ( )τυ rr ta = b) ( )nt rrυυ = c) ( )τυυ rr t= d) ( )τυ rr ts=

8. Ako je ir

jedinični vektor x ose, onda je idtdx r ________________________________________ .

9. Dati matematičku formulaciju i prikazati vektore trenutne brzine u tačkama A i B kao

1

BA B10. Skicirati vektor srednje brzine na putu od A do B.

A

UBRZANJE

1. Matematički izraz definicije vektora srednjeg ubrzanja:

a) t∆

∆υr

b) tr∆∆r

c) dtrdr d)

ta∆∆r

2. Napisati matematički izraz definicije vektora (trenutnog) ubrzanja: _____________________________ .

3. Ako je kretanje pravolinijsko sa konstantnom brzinom (v = const.), onda su ispunjeni uslovi:

a) an > 0, aτ = 0 b) an = 0, aτ = 0 c) an = 0, aτ ≠ 0 d) an > 0, aτ ≠ 0

(an – normalno ubrzanje, aτ - tangencijalno ubrzanje)

4. Uslov za krivolinijsko kretanje sa konstantnom brzinom (v = const.) je:

a) an = 0, aτ ≠ 0 b) an > 0, aτ ≠ 0 c) an = 0, aτ = 0 d) an > 0, aτ = 0

(an – normalno ubrzanje, aτ - tangencijalno ubrzanje)

5. Pravolinijsko kretanje sa promenljivom brzinom (v ≠ const.) definisano je sa:

a) an = 0, aτ = 0 b) an > 0, aτ = 0 c) an > 0, aτ ≠ 0 d) an = 0, aτ ≠ 0

(an – normalno ubrzanje, aτ - tangencijalno ubrzanje)

6. Krivolinijsko kretanje sa promenljivom brzinom (v ≠ const.) definisano je sa:

a) an > 0, aτ = 0 b) an = 0, aτ = 0 c) an = 0, aτ ≠ 0 d) an > 0, aτ ≠ 0

(an – normalno ubrzanje, aτ - tangencijalno ubrzanje)

7. Tangencijalno ubrzanje je u matematičkom smislu:

a) prvi izvod intenziteta brzine po vremenu b) prvi izvod ugaone brzine po vremenu

c) prvi izvod položaja po vremenu d) srednje ubrzanje

8. Koji vektori fizičkih veličina su uvek paralelni:

a) brzina i ubrzanje b) normalno i tangencijalno ubrzanje

c) ubrzanje i sila d) brzina i tangencijalno ubrzanje

9. Zaokružiti izraz za komponentu ubrzanja koja izaziva promenu intenziteta brzine

a) r

2υ b) dtdυ c) d) r2ω tα

10. Zaokružiti izraz za komponentu ubrzanja koja izaziva promenu pravca brzine

a) r

2υ b) dtdυ c) rα d) tα

11. Prikazati na slici vektore tangencijalnog τar , normalnog nar i ukupnog ubrzanja a ,

materijalne tačke u položaju A.

r

A12. Dati izraze za vektore tangencijalnog, normalnog i ukupnog ubrzanja.

UGAONA BRZINA I UBRZANJE

1. Intenzitet ugaone brzine je ............... Napisati i matematičku formulaciju i jedinicu.

2. Definisati intenzitet, pravac i smer vektora ugaone brzine (i nactrati sliku).

3. Srednja ugaona brzina se definiše kao: 2

a) proizvod opisanog ugla i vremena b) količnik vremena i pređenog puta

c) količnik opisanog ugla i vremena d) količnik periferne brzine i vremena (Odgovor: c)

4. Vektor ugaonog ubrzanja: a) θω

dd v b)

θυ

dd r c)

dtdωv d) 2

2

dtd ωv

5. Ugaono ubrzanje u matematičkom smislu je:

a) prvi izvod vektora ugaone brzine po uglu, b) prvi izvod vektora brzine po uglu,

c) prvi izvod vektora ugaone brzine po vremenu, d) drugi izvod ugaone brzine po vremenu (Odgovor: c)

6. Vektor ugaonog ubrzanja pri rotacionom kretanju materijalne tačke oko fiksne ose ima: a) pravac tangente na kružnu putanju u položaju u kojem se materijalna tačka nalazi u datom trenutku b) pravac ose rotacije c) pravac radijus vektora položaja, smer ka osi rotacije

d) pravac radijus vektora položaja, smer od ose rotacije

7. Materijalna tačka se kreće po kružnici brzinom konstantnog intenziteta. Šta važi za ovo kretanje?

a) an=0, ω=const b) aτ=an, ω≠0 c) aτ=0, ω=const d) aτ=0, ω≠const

8. Materijalna tačka se kreće po kružnici brzinom konstantnog intenziteta. υr

- Nacrtati vektor ugaone brzine napisati njenu jedinicu _________

9. Materijalna tačka se kreće po kružnici jednako usporeno. Nacrtati prebrisani

ugao, vektor ugaone brzine i ugaonog ubrzanja.

DINAMIKA

1. Definisati vektor količine kretanja (impuls) i napisati matematičku formulaciju.

2. Napisati definiciju I Njutnovog zakona i navesti u kojim slučajevima on važi.

3. Definisati II Njutnov zakon i dati njegovu matematičku formulaciju.

4. Opšti oblik II Njutnovog zakona za kretanje tela pod dejstvom rezultantne sile F , glasi (m – masa tela, υr

- brzina, a - ubrzanje, ω - ugaona brzina):

a) ( )dt

amdF = b) ( )dtmdF υ

= c) ( )dtmdF ω

= d) υmF =

5. Rezultantna sila F koja deluje na telo mase m, čije je ubrzanje a , prema II Njutnovom zakonu je F =m a

(matematička formulacija), pod uslovom da je:

a) ubrzanje konstantno, b) impuls konstantan, c) rad sile ne zavisi od puta, d)masa konstantna

6. Napisati definiciju III Njutnovog zakona i navesti u kojim slučajevima on važi.

GRAVITACIONA SILA

1. Napisati u vektorskom obliku Njutnov zakon opšte gravitacije i navesti u kojim slučajevima je on

primenljiv.

2. Telo ima; a) veću težinu u podnožju planine nego na vrhu b) veću težinu na vrhu planine nego u podnožju c) istu vrednost težine na vrhu planine i u njenom podnožju

3

SILE TRENJA

1. Napisati izraz za silu trenja i definisati veličine koje se pojavljuju u njemu.

2. Sila trenja klizanja (suvo trenje) koja deluje na neko telo prilikom njegovog kretanja po hrapavoj površini, uvek ima: a) pravac i smer ubrzanja b) pravac i smer koji su određeni izrazom NFtr

rrµ=

c) pravac kretanja i smer suprotan u odnosu na vektor relativne brzine klizanja tog tela prema podlozi d) pravac i smer brzine u odnosu na podlogu. 3. Ucrtati na slici sile trenja koje deluju na prvo i na drugo telo, ako je ⎢υ1⎢<⎢υ2 ⎢.

1υr

2υr2

υr

14. Ucrtati na slici sile trenja koje deluju na prvo i na drugo telo, ako je ⎢υ1 ⎢>⎢υ2 ⎢. 5. Ucrtati na slici sile trenja koje deluju na telo i na podlogu. Čemu je jednaka sila

trenja? Definisati veličine koje se pojavljuju i dati njihove jedinice

Oscilacije

1. Faza oscilovanja linearnog harmonijskog oscilatora data je izrazom_______________________.

Definisati navedene oznake

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________.

2. Osnovna jednačina kretanja linearnog harmonijskog oscilovanja je_______________________________.

Definisati navedene veličine

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

__________________________________________________________.

3. Sistem teg –opruga vrši linearno harmonijsko oscilovanje u horizontalnoj ravni pod dejstvom sile (dati

izraz)____________________. Definisati navedene veličine i dati jedinice _______________

________________________________________________________________________________

4. Sistem teg –opruga vrši linearno harmonijsko oscilovanje u horizontalnoj ravni. Period oscilovanja

sistema dat je izrazom _______________________, a energija oscilovanja je________________________.

5. Jednačina x= A sin (ωt+ϕ0) je jednačina_____________________________________________, gde je

x_________________________________________________________________________,

A______________________________________________________________________________,

ω__________________________________________, ϕ0_________________________________,

ωt+ϕ0___________________________________________________________________________.

6. Brzina prostog linearnog harmonijskog oscilatora je data izrazom__________________________,

Definisati navedene oznake ____________________________________________________________

4

____________________________________________________________________________________

7. Ubrzanje prostog linearnog harmonijskog oscilatora je data izrazom ______________________________.

Definisati navedene oznake ________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

Rad, snaga, energija

1. Opštevažeći izraz za elementarni rad u fizici je:

a) pddA rr⋅= υ ; b) pddA rr

⋅= υ ; c) )( pddA rr⋅= υ ; d) pddA rr

⋅= )( 2υ

2. Izraz za snagu može se napisati u obliku:

a) )),((cos υυ rrp

rrFFP ⋅⋅= ; b) )),((sin υυ rr

prr

FFP ⋅⋅= ; c) υrr⋅= FP ; d) υr

r⋅= FP

3. Elementarni mehanički rad sile pri pomeranju tela za Fr

sdr iznosi:

a) )),(( rdFrdFdA rrp

rrsin⋅⋅= ; b) rdFdA rr

⋅= ; c) rdFdA rr×= ; d) )),(( rdFrdFdA rr

prr

cos⋅⋅=

3. Definisati konzervativne sile. Navesti neke primere.

4. Izraz za potencijalnu energiju zavisi od_____________________________________________.

5. Zaokružiti tačan iskaz, u svim uslovima:

a) elementarni rad rezultantne eksterne sile jednak je elementarnoj promeni kinetičke energije;

b) elementarni rad rezultantne eksterne sile jednak je elementarnoj promeni mehaničke energije;

c) potencijalna energija tela je uvek veća od nule.

6. Ako na sistem deluju samo konzervativne sile vazi zakon o odrzanju:

_______________________________________________________________.

Dati matematicku formulaciju.

Sudari:

1. Koji zakoni važe kod elestičnog sudara?_____________________________________________________.

2. Koji zakoni važe kod neelestičnog sudara?__________________________________________________.

3. Koji zakon ne važi kod neelestičnog sudara?_______________________________________________.

5