Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
‹#›/49
Frezeleme takım kompansasyonu
‹#›/49
Dikkate alınması gereken:
Aşağı frezeleme - Yukarı frezeleme.
Aynı anda temas eden diş sayısı
Giriş sorunları – Çıkış sorunları
Kesici pozisyonlandırma
‹#›/49
Yukarı frezeleme. • Eski tezgahlarda / dengesiz durumlarda kullanılır.
• İstenmeyen frezeleme çalışması.
Aşağı frezeleme (Eş yönlü frezeleme) • Arzu edilen frezeleme çalışması.
• Eski tezgahlarda / dengesiz durumlarda kullanılması tavsiye edilmez.
Kesici pozisyonlandırma
‹#›/49
Yukarı frezelemedeki temel sorun uç girişidir
• Kesme kenarı radyüsü.
• Kendi kendine sertleşen malzemeler
Kesici pozisyonlandırma
‹#›/49
• Aşağı frezeleme bir çok işlem için kullanılabilir. Tezgah, dengeli
tabla ve boşluksuz fener miline sahip olmaldır.
• Yukarı frezeleme döküm iş parçalarının veya çok kaba üst tabakalı
iş parçalarının frezelenmesi için tavsiye edilir. Dengesiz
koşullarda daha iyi sonuçlar verebilir.
• Aşağı frezelemenin avantajları – Daha uzun takım ömrü. Talaş frezelenmiş yüzeyde kesme ucunun
arkasında birikir, ve bu yüzden tekrar kesilmez.
– Daha ucuz ve kolay bağlama. Aşağı frezeleme aşağı doğru basınca sebep
olur ve böylelikle iş parçasını kaldırmaz.
– Daha iyi yüzey finiş.
– Daha kolay talaş kaldırma.
– Daha az güç gerektirir.
Kesici pozisyonlandırma
‹#›/49
Kesici pozisyonlandırma
Aşağı frezeleme
Yukarı frezeleme.
Merkezi frezeleme
• Aşağı ve yukarı frezelemenin kombinasyonudur.
• Değişken kesme kuvvetleri sebebiyle istenmez.
‹#›/49
Kesici pozisyonlandırma
Merkezi pozisyonlandırma Yan konumlandırma
F
F
Yukarı frezeleme.
Aşağı frezeleme
Kesme kuvvetleri
• Merkezi pozisyonlandırma – istenmez.
• Yan pozisyonlandırma – dengeli durum.
‹#›/49
Kesici pozisyonlandırma
• Uç aralığı (değişken hatve).
• Takım temas yayı.
Ta
kım
tem
as
ya
yı.
hatve
‹#›/49
Kesici pozisyonlandırma
ae/Dc = %100 5 ağız temasta
ae/Dc = %50 3 ağız temasta
ae/Dc = %25 2 ağız temasta
‹#›/49
Kesici pozisyonlandırma
İş parçasının takıma göre pozisyonu takımın işparçasına
temas yayını etkiler.
‹#›/49
Kesici pozisyonlandırma Giriş şoku
(basınç gerilimi)
Çıkış şoku
(çekme gerilimi)
‹#›/49
Kesici pozisyonlandırma
Negatif giriş
Pozitif giriş
Giriş şoku
‹#›/49
Eksenel açı
Radyal açı
00 + _
+
+ 00 _ _
S-T-U-V-temas S-temas U-temas V-temas
Girişteki temas noktaları U
S V T
Kesici pozisyonlandırma
‹#›/49
Kesici pozisyonlandırma
Çıkış açısı
• Çıkış açısı
– Merkez çizgi altında pozitif çıkış açısı.
– Merkez çizgi üstünde negatif çıkış açısı.
Çıkış şoku
‹#›/49
Kesici pozisyonlandırma
Çıkış açısı - 30° + 30°
Takım ömrü (kırılma)
1
10
Çıkış açısı (iş parçasının çıkış yüzeyi) tehlikeli alanın dışında olmalıdır.
Çıkış şoku
‹#›/49
Kesici pozisyonlandırma
İş parçasının çıkış yüzeyi tehlikeli alanın dışında olmalıdır.
Zor alaşımlarda aşınma ömrü faydaları açısından tehlikeli alana
mümkün olduğunda yaklaşmak faydalı olabilir.
Çap
/2
‹#›/49
Dikkate alınması gerekenler:
Aşağı frezeleme - Yukarı frezeleme.
Aynı anda temas eden diş sayısı
Giriş sorunları – Çıkış sorunları
İdeal kesici pozisyonlandırma daha önceki
tavsiyelerden taviz vermektir.
Kesici pozisyonlandırma
‹#›/49
İyi pozisyonlandırma
• Giriş ve çıkış şoku en aza indirilir.
• Talaş kalınlığı.
125%
100%
20%
5%
Kesici pozisyonlandırma
‹#›/49
Kesici pozisyonlandırma
Darbeli frezeleme • Kısa takım ömrü (kesme kenarı kırılması).
• Vibrasyon sorunları.
• Daha küçük takım ile profili dolaşmayı deneyin.
‹#›/49 Ortalama talaş kalınlığı
‹#›/49
• Talaş kalınlığı, deforme olmamış talaşın efektif kesme kenarına dik açı ile ölçülen kalınlığıdır.
• Talaş kalınlığı kesme kuvvetlerini, takım ömrünü, talaş oluşumunu ve talaş kaldırmayı belirleyen kesme koşullarıdır.
• Frezelemedeki önemli bir konu talaş kalınlığının her zaman sabit olmamasıdır. Frezeleme kesintili bir işleme prosesidir bu yüzden işleme yasalarının tamamı uygulanamaz.
Ortalama talaş kalınlığı
‹#›/49
Ortalama talaş kalınlığı
Talaş kalınlığı
= Deforme olmamış talaşın kesme kenarına dik açıdaki kalınlığı
.. ve … sürekli değişen.
fz
‹#›/49
Ortalama talaş kalınlığı
hm
Talaş kalınlığı
= Deforme olmamış talaşın kesme kenarına dik açıdaki kalınlığı
.. ve … sürekli değişen
BU YÜZDEN ortalama talaş kalınlığı.
fz
‹#›/49
İlerleme ile ortalama talaş kalınlığı
arasındaki ilişki.
Radyal kesme derinliği – Kesicinin çapı.
Kesici pozisyonlandırma.
Giriş açısı.
Ortalama talaş kalınlığı
‹#›/49
Ortalama talaş kalınlığı
hm
fz fz
ae
ae hm
Radyal kesme derinliği – Frezenin çapı.
(ae/Dc oranı)
‹#›/49
Ortalama talaş kalınlığı
Kesici pozisyonlandırma
fz
‹#›/49
fz : 100%
h : 100%
h : 70%
fz : 100%
Ortalama talaş kalınlığı
Giriş açısı
‹#›/49
İlerleme ile ortalama talaş kalınlığı
arasındaki ilişki.
Radyal kesme derinliği – Frezenin çapı.
Küçük ae/Dc daha büyük ilerleme verir.
Kesici pozisyonlandırma.
Tek kenar kesme daha büyük ilerleme sağlar.
Giriş açısı.
Daha küçük temas açısı daha büyük ilerleme verir.
Ortalama talaş kalınlığı
‹#›/49
İlerleme ve ortalama talaş kalınlığı
Ortalama talaş kalınlığı.
Eğer çok büyükse kırık uçlar.
Eğer çok küçükse ekstra aşınma.
Ortalama talaş kalınlığı
‹#›/49
Bu formül ortalama talaş kalınlığı ile ilerleme arasındaki ilişkiyi verir. Formül karmaşıktır ve ara hesaplamalar gerektirir.
Zmma
Dhf e
e
mz /sin
1
360
c
Bu formül kenar kesme için basitleştirilmiş formüldür
Küçük ae/Dc (%30’dan küçük) oranı ile.
Ortalama talaş kalınlığı
f = h . . 1 z m
Dc
ae sin
‹#›/49
Ortalama talaş kalınlığı
(Tipik örnek)
MN 2004 Frezeleme sayfa
546
‹#›/49
Ortalama talaş kalınlığı
(Tipik örnek)
‹#›/49
Kesme kenarı geometrisi ortalama talaş
kalınlığını önceden belirler.
Örn. Kesme kenarını 0.10 mm
güçlendirmek, talaş kalınlığının
en az 0.10 mm olması
anlamına gelir (temas açısı da
talaş kalınlığını etkiler).
Talaş kalınlığı – kesme kenarı geometrisi
Ortalama talaş kalınlığı
Yumuşak malzemeler Normal uygulamalar Zor uygulamalar
‹#›/49
SEAN1203AFTN-M14 T25M
D16
MD15
M15 M16 M14
ME15 ME13 ME10
E07 E12
D
MD
M
ME
E
10 15
Ortalama talaş kalınlığı
(Tipik örnek)
Talaş kalınlığı – kesme kenarı geometrisi
‹#›/49
Ortalama talaş kalınlığı
Grup: 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11
130%
120%
110%
100%
90%
80%
70%
60%
hm :
hm için düzletme
Malzemeye de bağlıdır
(Tipik örnek)
‹#›/49
Kompansasyon faktörü (yüksek hız, yüksek ilerleme)
‹#›/49
Vc Kesme hızı m/dk.
Ta
kım
öm
rü (
dk
.)
Çelikte yüzey frezeleme
(ae/Dc = %75)
Frezelemede kompansasyon
Örnek
‹#›/49
Örnek
Çelikte yüzey frezeleme
(Vc)
5% 100% 30% 10% 20% 50% 70%
Radyal kesme genişliği ae
Frezelemede kompansasyon Ta
kım
öm
rü (
dk
.)
‹#›/49
• Kompansasyon faktörü frezenin hızını artırmak için bir olasılıktır.
Bu işleme süresini azaltırken üretkenliği artırır.
• Bu nasıl çalışır?
– Kesme hızı faktörü sürtünme süresini azaltır böylelikle ısı kesici uç veya iş
parçası üzerinde kalmak yerine talaşla birlikte uzaklaştırılır. Takım temas yayı
küçüldükçe, hız daha yüksek olabilir.
– Daha düşük kesme kenarı sıcaklığı takım ömrünü uzatır. Bu, büyük takım
temas yayı durumunda uygulanamaz. Çok büyük takım temas yayı ile birlikte
çok büyük kesme hızı çok fazla ısı verir.
Frezelemede kompansasyon
Kesme hızı faktörü
Radyal kesme genişliği azaltıldığında, işleme sürecinde istenmeyen etkiler olmaksızın,
kesicinin kesme hızı artırılabilir. Aslında, bunun tersiyle sıklıkla karşılaşılır, bu yüzden
kesme hızı faktörü hem üretkenliği hem de takım ömrünü artırabilir.
‹#›/49
Frezelemede kompansasyon
(Tipik örnek) MN 2004 Frezeleme sayfa
549
‹#›/49
Kesme hızı faktörü – Radyal kesme genişliği ae (mm)
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
PVD kaplamalı
karbür
CVD kaplamalı karbür
CBN
VC x 5
PVD kaplamalı
solid karbür
Frezelemede kompansasyon
ae
(Tipik örnek)
ap
‹#›/49
0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0 4.5 5.0 5.5 6.0 6.5 7.0 7.5 8.0
PVD kaplamalı
solid karbür
CVD kaplamalı karbür
PVD kaplamalı karbür
CBN
VC x 5
Frezelemede kompansasyon
ae
ap
Kesme hızı faktörü – Eksenel kesme derinliği ap (mm)
‹#›/49
0.000 0.010 0.020 0.030 0.040 0.050 0.060 0.070 0.080 0.090 0.100
PVD kaplamalı
karbür
CVD kaplı
karbür
PVD kaplamalı
solid karbür
CBN
VC x 5
hm
Frezelemede kompansasyon
Kesme hızı faktörü – ortalama talaş kalınlığı hm (mm)
‹#›/49
Karbür ile yüksek hızlı frezeleme nasıl yapılır:
• Hızı artırmak için kesme hızı faktörlerini kullanın (küçük radyal
kesme genişlikleri kullanın ae).
• Küçük hm kullanın (daha az ısı).
• Küçük ap (daha az ısı) kullanın.
• Daha sert karbürler kullanın (daha büyük ısı ve sıcaklık direnci).
• Keskin kesme kenarları kullanın. Sert karbürler ısıtıldığında daha
toklaşırlar.
• Isıyı yoketmek için soğutma sıvısı kullanın. (takım ömrü daha
kısalır ancak toplam ekonomiklik bakış açısından ilginç olabilir).
Yüksek kesme hızlı frezeleme
‹#›/49
• soğutma sıvısı kullanıldığında 3000 m/dak da karbür kullanmak
mümkündür.
• Faydalı takım ömrü için takım temas yayı küçük tutulmalıdır.
• PCD kullanımı ile çok uzun takım ömrü sağlanabilir.
• PCD çapaklanmayı önlemek için kullanılabilir.
• Pozitif kesme geometrileri kullanın.
• Yüksek kesme hızları için takma uçlu takımlar kullanmayın (> 3000
m/dak) (Minimaster istisnası dışında). Kesicinin maksimum hızına
dikkat edin. Alüminyum için Minimaster’ın maksimum hızı 4000
m/dak’dır.
Yüksek kesme hızlı frezeleme
Alüminyumda yüksek kesme hızlı frezeleme
‹#›/49
Alüminyumda yüksek kesme hızlı frezeleme
R220.13-0040-09
SEEX09T3AFN-E04 F15M
n = 24000 dev/dak
vc = 3000 m/dak
vf = 20000 mm/dak
ap = 1 - 2 mm
ae = 10 - 40 mm
Soğutma sıvısı olmadan
Yüksek kesme hızlı frezeleme
‹#›/49
Sert çeliklerde yüksek hızlarda frezeleme (karbürle)
1. Küçük takım temas yayı ve ve kesme derinliği kullanın.
2. Soğutma sıvısı kullanmayın.
3. Talaşların ince olduğundan emin olun ve aşağı frezeleme kullanın.
Sert çeliklerde yüksek hızlarda frezeleme (CBN ile)
1. İyi sonuçlar için minimum sertlik HRC 55-68.
2. Yukarı frezeleme kullanın, soğutma sıvısı kullanmayın.
3. Kesme hızı 300 - 500 m/dak (büyük kesme açısı) ve 500-800 m/dak
(küçük takım temas yayı).
4. Küçük kesme derinlikleri kullanın.
Yüksek kesme hızlı frezeleme
‹#›/49
MM16-16019R30A30-E03,F30M
• ap = 18 mm
• ae = 0.2 mm
• n = 6 000 dev
• Vc= 300 m/dak
• hm= 0.010
• vf = 1800 mm/dak
• Aşağı frezeleme
• Sert çelik HRC 55-58
• Soğutma sıvısı olmadan
ae = 0.2 mm
Yüksek kesme hızlı frezeleme
Sert çelikte yüksek kesme hızlı frezeleme
‹#›/49 Sorular?