FTR 206 Elektroterapi II

Ultrason

yrd. doç. dr. emin ulaş erdem

ULTRASON

• Ultrason veya yansılanım, insan kulağının işitemeyeceği kadar yüksek frekanslı ses dalgalarına verilen addır.

• İngilizceUltrasound sözcüğünden oluşturulmuş bir kelimedir,bu kelimde Yüksek ses anlamına gelir.

• Ses bir enerji türüdür ve cisimlerin titreşimi sonucunda meydana gelir.

• X ışınlarnın tersine ses elektromanyetik değildir.

• Ultrases, katı, sıvı veya gaz ortamda akustik bir dalgadır.

• Sesin iletilebilmesi için bir ortam (madde) gereklidir ve yayılımı, bir yerden başka bir yere enerji taşınımı şeklindedir.

• Ses dalgalarının yayılma hızı, ortamın yoğunluğuna bağlıdır.

• Ses dalgaları üçe ayrılır.

• Infrasound (sesötesi): Frekansı 20 hertz veya altındaki

sestir.

• İşitilebilir ses: Frekansı 20-20.000 Hertz arasında olan ve insanların işitilebileceği sestir.

• Ultrason: 20.000 Hertz üzerinde 2 ilâ 15 MHz frekansa sahip işitilemeyen sestir.

• Ultrasonik frekanslarda belli bir ortamdaki ses hızı sabit olduğu için Hız = Frekans× Dalgaboyu denklemine göre frekans artınca sesin dalga boyu kısalmaktadır.

• Aradaki ilişki ters orantılı olduğu için sert dokuda ses frekansı 888 MHz'den 3 MHz'ye çıkınca dalga boyu da 0,5 mm'den 1 mm'ye çıkar.

• Ses şiddeti Watt/cm² birimi ile ölçülür.

• Pratikte ses şiddeti Bel ile ölçülür (1 B = 10 dB).

Madde Yoğunluk Ses hızı (m/s)

Hava 0,001 330

Kan 1,0 1560

Kas 1,06 1570

Kemik 1,85 3360

Yağ 0,93 1480

• Ultrason, farklı akustik yoğunluklu yumuşak doku yapıları arasındaki ara yüzeyleri ayırdedebilir.

• Yansıyan ekoların yoğunluğu akustik ara yüzeye ve ses demetinin çarptığı açıya bağlıdır.

• Ses demetinin geliş açısı dik açıya ne kadar yakın ise o kadar az ses yansıması olur.

• Dik açıdan üç dereceden fazla sapma olması durumunda algılayıcı sensör, yansıyan sesi yakalayamamaktadır.

• Ultrason, organlardan ve yumuşak dokulardan iyi bir şekilde geçerken dalaktan ve gastrointestinal sistem gibi hava içeren organlarda da nakledilemez.

• Kemikler de ultrasonu geçirmediklerinden kemiklerin etrafında çevrelenen organlar ultrason ile incelenir.

• Ultrason dalgasının yoğunluğu absorbsiyon, refleksiyon ve dağılmayla azalır.

• Doku absorbsiyonu ultrason dalgasının frekansının artmasıyla artar.

• Ultrason demeti, belli akustik özellikli bir dokudan farklı akustik özellikli bir dokuya geçtiği zaman ses demetinin bir bölümü yansır.

• Refleksiyon açısı, genellikle gelme açısına eşittir.

• Yansıma, ses demetinin dalga boyundan daha büyük ve düz bir düzey gerektirmemelidir.

• Örneğin diyaframadamar duvarları ve birçok eşyaların sınırları bu özellikteki yüzeylerdir.

• 1-Elektromanyetik etki:manyetik alan içerisine bir demir çubuk yerleştirildiği zaman çubukta manyetik alan ile aynı frekansta daralma ve genişlemeler görülür.Bu durum magnetostriksiyon olarak bilinir.Ultrason dalgaları çubuğun uç kısmında ortaya çıkar ve frekansı 240.000dev/sn’dir.

• 2-Piezo-elektrik(Curie) etkisi:Kuartz kristali veya diski elektriki alan içerisine yerleştirildiği zaman elektriki alan ile aynı frekansta kristalde daralma ve genişlemeler görülür.Piezo-elektrik etkisi Pierre ve Paul-Jackques Curie tarafından bulunmuştur.

• Pierre ve Jackques Curie Seignette tuz kristaline basınç uyguladıklarında elektrik potansiyelin kristalin iki karşı yüzünde gözlendiğini ve basınç ortadan kalktığında potansiyelin kaybolduğunu göstermişlerdir.

• Bu durum direkt olarak mekanik basıncın elektriğe dönüşmesidir ve piezo-elektrik yada Curie etkisi şeklinde ifade edilir.

• En çok kullanılan kristaller baryum tıtamat(BaTiO3), kuartz(SiO2) ve lityum sülfat(LiSO4) tır.

• Kuartz çok stabil bir materyaldir,yüksek empedansı yüzünden yüksek voltaj içerir.

• 3 watt/cm² verimde (output) kuartz yaklaşık 2000 volt,baryum 100 volt,lityum 500 volt içerir.

• Şekilde görüldüğü gibi kuartz kristaline akım uygulandığı zaman ortası kalınlaşır, boyu kısalır.

• Akım kesilirse ortası incelir,çapı artar.

• Ultrason başında metal parçanın arkasında kristal vardır.

• Kristalin arkasındaki hava ise ultrason dalgalarının iyi bir şekilde yansımasını sağlar.

• Alet açıldığı zaman yüksek frekanslı akım kristalin osilasyonuna yol açar.

• Birçok alette akımın frekansı ile kristalin frekansı aynıdır,fakat bazı aletlerde ise kısa dalga diatermi aletlerinde olduğu gibi tuning durumu vardır.

• Ultrason enerjisi(output-verim) watt/cm² cinsinden ifade edilir.

• Toplam güç 10 watt,kristalin alanı da 5cm² olursa,ultrason başından 2watt/cm² lik ortalama güç(tedavi dozajı) elde edilir.

• Fizik tedavide kullanılan ultrason aletlerinde,maksimum güç 15watt ile limitlenmiştir.

• Kristalin alanı ise 5cm² dir.Bu durumda tedavi dozajı 3watt/cm² olur.

• Ultrason aletleri 0,8-1 megasaykıl/sn frekansında alternatif akım oluştururlar.

• Sesin havada 344m/sn, deniz suyunda 1540m/sn, insan vücudunda ise 1500m/sn yayılma hızı vardır.

• Dalga Boyu(λ)=hız/frekans=1500m/sn/1.000.000 dev/sn=0.0015m=15mm =0.15 cm dir.

Ultrason Dalgalarının Özellikleri

• 1-Yansıma • Yansıyan dalgaların amplitüdü 2 tabakanın karakteristik empedansı ile belirlenir.

• Kemik dokusu iyi bir reflektördür.İki tabaka aynı karakteristik empedansa sahip ise yani Z1=Z2 olduğu durumlarda yansıma meydana gelmez.

• Düşük empedanslı ortamdan yüksek empedanslı ortama geçerken yansıma meydana gelir.

• Havanın karakteristik empedansı çok büyüktür.

• Bu nedenle hava çok iyi bir reflektördür.

• Yansımanın olduğu noktada çok az miktarda dalga absorbe edilir,bu ise sıcaklık ve ağrıya yol açar.

• Tedavi sırasında tam temas 2 noktadan sağlandığı için ultrason dalgaları sadece bu noktalardan vücuda iletilir,ancak hava boşluğu araya madde sürülerek elimine edilir.

• Eğer ultrason başı ile şekildeki açılardan herhangi bir pozisyonda uygulama yapılırsa hastaya ultrason gücü iletilemez.

2-Kırılma

• Kırılma deviasyondur,ultrason dalgaları deriye geliş açısı ile çarpar,kırılma açısı ile de devam ederler.

• Geliş açısı 15 derece olduğu zaman kırılan dalgalar geliş açısından büyük bir açıyla ara yüzeye paralel olarak ilerlerler.

• Böylece penetrasyon olmaz,derinde bir etki oluşturmaz ve tedavi de etkisiz sonuçlanır.

• Dalgaların ultrason başından vücuda tam transmisyonu için kuartz kristalinin ekseninin deriye dik olması gerekir.(geliş açısı =0 derece)

• 3-Absorbsiyon • Grotthus –Draper kanununa göre ışınlar absorbe edilmedikçe

etkisini göstermezler.

• Ultrasonun havadaki absorbsiyonu suya göre 500-1000 kere daha fazladır.

• Kas dokusunda(0.25) yağ dokusuna(0.13) göre 2 kere daha fazla absorbe edilir.

• Sudaki absorbsiyon çok az olduğu için(0.0003) iyi bir ara maddedir.

• Dokulardaki absorbsiyon ısı yükselmesi ve mikromasaja yol açar.

• Kas ile kemik arasında longitudinal dalgalar transvers dalgalara dönüştüğünden absorbsiyon bu bölgede daha fazladır.

• Kas ve yağ dokusunda absorbsiyon düz bir şekilde artarken,kemikteki absorbsiyon frekansın karesi kadardır ve bu nedenle kemikteki absorbsiyon çok ağırdır.

• Etkinliği açısından en çok kullanılan frekans 1 megasaykıl/sn dir.

• Ultrasonun frekansa bağımlı özel bir etkisi yoktur.Doku 1Ms/sn veya 3Ms/sn deki ultrason gücü arasında bir ayırım yapamaz.

• 4-Yarı değer kalınlık • Ultrason dalgaları sonlanmaz,fakat azalan güç ile yollarına devam ederler.

• Işık kanununda da bu durum geçerlidir.

• Işık uzaklık arttıkça daha zayıf hale gelse bile kaynaktan belli bir uzaklıktan sonra sonlanmaz.

• Pratikte ışık dalgalarının gücün 1/10’a düştüğü yerde söndüğü düşünülür.

• Dokunun kalınlığı ultrason dalgalarını yarımlayarak ultrason başından çıkan gücü 1/2 değerinde azaltacaktır.

• Eğer yüzey şiddeti 1 ünite olarak kabul edilirse yarı değer kalınlıkta bu değer 1/2 ünite olacaktır.(5 cm 1Ms/sn için)

• Bu durum özellikle obes hastaların yada normal kişilerin tedavi edilmek istenen vücut derinliğinde önem kazanır.

• Eğer penetrasyon derinliği 10cm ve yüzey şiddeti 2w/cm² isteniyorsa hedef alınan şiddet bu değerin 1/4 ‘i yani 0.5w/cm² olacaktır.

• Bu şiddetin yetersiz olduğu düşünülürse yüzey şiddeti 3w/cm²’ye yükseltilir ve hedef alınan şiddet 0,75w/cm² olur.

Ultrason ile tedavide derinin kapasitesi önemlidir.1 Ms/sn de yrı-değer kalınlığı 5

cm,3Ms/sn de ise 1,5 cm olduğu düşünülürse kalça eklemi gibi derin dokuların

tedavisinde ısı oluşturmak için tedavi edilen sahadaki şiddetin çok arttırılması,ağrı

ve rahatsızlığa yol açar.Frekans arttıkça ultrasonun penetrasyon derinliği de azalır.

Derin dokuların tedavisinde 1Ms/sn frekansındaki ultrason daha faydalı olur,çünkü

daha yüksek frekansta iletilen ultrason dalgaları lezyon yerine ulaşmadan önce

dokular tarafından absorbe edilir.

• 5-Kavitasyon •

Yüksek şiddetli ultrason uygulamasında kavitasyon oluşumu önemli bir durumdur.

• Ancak terapatik şiddetlerde meydana gelmez.

• Yüksek şiddetli ultrason uygulaması boyunca kanda vaya dokuda kabarcıklar oluşur ve hacimleri artar.

• Kollabe olan bu kabarcıklara kavitasyon denir.

• Bu durumda ultrasonun yıkıcı etkisi ortaya çıkmıştır.Kabarcıkların genişleyerek kollabe olması hemen gerçekleşmez.

• 6-İletme • İletme en iyi şekilde absorbsiyon terimi ile ifade edilir,çünkü ultrason

yada başka bir gücün geçtiği her madde bu enerjinin bir kısmını absorbe eder.

• Bu durum ise terapatik etkinlikte kayıp olarak nitelendirilir.

ULTRASONUN FİZYOLOJİK VE TERAPATİK ETKİLERİ • 1-Isı Etkisi(Termal Etki) • Derin dokulardaki ısı dağılımı ve termal etkiler canlı dokuda ultrason

uygulamasından 20sn sonra gözlenmiştir.

• Dalgalar absorbe edildikleri zaman ısı etkisi oluştururlar ve bu etki yağ ve kas dokusu gibi dokulardaki ara yüzeylerde ve periostta daha belirginleşir.

• Ortam yoğunluğunun değiştiği yerlerde kısmi yansıma meydana gelip bu noktalarda ısı yayılımı olur.

• Ultrason uygulanan dokulardaki ısı yükselmesi;

• 1-Direkt lokal ısıtma ve 2-Refleks ısıtma sonucu ortaya çıkar.

• Dokulardaki ısı etkisi hücre aktivitesini arttırır ve vazodilatasyon oluşarak kan miktarındaki artma ile sonuçlanır.

• Bu durumda ise vücutta daha çok oksijen vardır.

• Bu enerji artıklarının atılımını hızlandırır ve enflamasyonun çözülmesine yardımcı olur.

• Dokulardaki ısı artışı ise ısıyı azaltma mekanizmasının vazodilatasyon oluşturmasındandır.

• Kas dokusundaki ısınma yağ dokusuna göre 2 kere daha fazladır

•2-Mekanik(mikromasaj) Etkisi • Ultrason dalgaları dokularda basınç değişiklikleri

oluştururlar.

• Dalgaların basıncı bunun sonucunda ise dokunun mekanik reaksiyonları kompresyon ve dilatasyonda olduğu gibi mikromasaja yol açarlar.

• Membran permeabilitesi hücreler arası sıvının değişiminin ve absorbsiyonun hızlanması nedeniyle artar.

• Kollajen liflerin birbirlerinden ayrılması ve bağ dokusunun yumuşaması sonucunda birbirine yapışmış dokuların serbestleşmesi sağlanır.

• Böylece adezyonlar çözülmüş olur.

• A1A2=1 Ms/sn frekansındaki ultrasonun dalga boyu(1,5 mm) ortalama 1 doku hücresinin 10mikron büyüklüğünde olduğu düşünülürse maksimum ve minimum noktaları arasında 75 hücrenin bulunduğu ortaya çıkar.

• Ultrasonun frekansı 1 milyon dev/sn olduğu zaman vertikal doğrultudaki basınç amplitüd değişmeleri pozitif maksimum(basınç) 0(hiçbir etki bu noktada görülmez) ve negatif minimum(suction) şeklinde sıralanır.

• Bunu izleyen bir milyonuncu saniyede ise amplitüd değişmeleri tersine döner.

• Yani maksimum 0 noktasının sağında,minimum ise solunda yer alır.

• Bu durumda ise bir önceki durumda pozitif basınçla etkilenen hücreler negatif basıncın(suction) etkisinde,negatif basınçla etkilenen hücreler ise pozitif basınç etkisinde kalırlar.

• Bu olaylar her saniyede milyon kere tekrarlanarak mikromasaj etkisi oluşturulur.

• 3-Biyolojik Etkisi • Ultrason akımının önemli biyolojik etkilerini;

• Mikroskobik hücre yapısının serbestleşmesi(vazodilatasyon ve hiperemi yapar),

• Kan yapısının stimülasyonu(mekanik vibrasyon kan kimyasını ve yapısını stimüle eder),

• Analjezik veya antaljik etkisi(lenf akışını hızlandırır,intrasellüler masaj yapar),

• Hücre membran permeabilitesinin değişmesi(inflamatuar olayları inhibe eder),

• Otonom sinir sistemi üzerine etkisi(sempatik sinirleri inhibe edici etkisi vardır,ancak diğer sinir dokusu tiplerine etkisi belirgin değildir.Uygun sinir köküne veya sempatik gangliona uygulandığı zaman kas spazmını ve vasküler spazmı azaltabilir)

• Yaralarda doku rejenerasyonunu stimüle etmesi ve

• Isı etkisi şeklinde özetleyebiliriz.

• Ultrason tedavisinden hemen sonra veya 72 saat sonra görülebilecek yan etkiler; yorgunluk,başdönmesi,uyku hali,irritabilite,iştahın değişmesi,kan şekeri seviyesinin ve kan basıncının düşmesi şeklinde sıralanır.

• Tedavi Dozajı

• Hastanın fiziksel ve mental yapısı,patolojik durumunun tipi ve derecesi doğru dozajın seçilmesinde yardımcıdır.

• Akut durumlarda yeni yaralanmalarda düşük şiddette kısa süre uygulama yapılır,örneğin: 0,25w/cm² ve 5 dk süre ile başlanabilir.

• Dozaj genelde 1-1,5 w/cm² olabilir,fakat derin dokuların tedavisinde kalın kas kitlesinin üzerine 2-2,5w/cm² uygulanabilir.

• 1-Arndt-Schulz kanunu:Arndt-Schulz kanunu tedavi dozajının ayarlanmasında yardımcıdır.Çok kuvvetli şiddet patolojik durumları arttırır,az arttırılmış dozaj ağrının artmasına sebep olur.Bu nedenle tedaviye düşük dozaj ile başlanmalı,2 yada 3 seans içerisinde dozaj yavaş yavaş arttırılmalıdır.

•

• Terapatik dozajlar 3 gruba ayrılır:

• Kuvvetli2-4w/cm²

• Orta1-2w/cm²

• Düşük0.1-1w/cm²

• Aktif hiperemi1w/cm²

• Anemi2w/cm²

• Stasis4w/cm²’de meydana gelir.

• Bu etkiler 2-5dk’lık sabit ultrason uygulaması sonucu görülür.Eğer 4w/cm² ultrason uygulaması sabit uygulama şeklinde değil de ultrason başını hareket ettirerek uygulanırsa stasis oluşmaz,sadece hiperemi gözlenir.

• 2-Grotthus-Drapor Kanunu:Gelen enerjiye bağlı olarak ortamdaki reaksiyon ortam tarafından absorbe edilen enerji miktarına bağlıdır.Eğer gelen enerji ortamda %100 yansıtılır veya %100 iletilirse reaksiyon meydana gelmez.Bu durum ilk defa 1818 de Grotthus daha sonra ise Draper tarafından ifade edilmiştir.Absorbsiyon derecesi absorbsiyon katsayısı ile ifade edilerek çeşitli doku ve radyasyon tiplerine göre değişmektedir.

• 3-Düşük-Şiddet Dozajı:Ultrason uygulamasında lokal ve genel reaksiyonlar nöral yol boyunca izlenir.Bu durum ultrason ile otonom sinir sisteminin stimülasyonu sonucu ortaya çıkar.Ortaya çıkan reaksiyonlar otonomik tonusun değişme miktarına bağlıdır.Düşük şiddette ultrason bazı durumlarda terapatik etkinliği açısından kullanılmaz,fakat otonom sinir sisteminin uygun reaksiyonlarını başlatır.0.1w/cm² - 0.25w/cm² dozajı paravertebral olarak sinirler,ganglion ve sinir pleksusları üzerinde direkt olarak uygulanabilir.

• 4-Diğer Parametreler:Ultrason tedavisinde ultrason başının büyüklüğüne bağlı olan etkin saha,bir de tedavi gören vücut yüzeyi ile ilgili hedef saha vardır.Ultrason başının hareket ettirilerek uygulandığı durumlarda hedef saha etkin sahaların genişliği kadar etkilenir.Etkin saha/hedef saha oranı 1 den küçük olduğu zaman hedef alınan süre etkin süreden daha az olur.

• Örn:ultrason başının büyüklüğü(etkin saha) 5cm², hedef saha 200cm² uygulama süresi ise 10 dk(600sn) olduğu zaman etkin sahanın genişliğine uygun gelen hedef sahanın(etkin saha/hedef saha=5/200=1/40) her bölümü tedavi süresi boyunca 600x1/40=15sn’lik ultrason uygulaması almış olur.

• Ultrason başının hareket ettirilerek uygulanması aşırı yüklenmeden(örn:aşırı ısınma ve sonuç olarak ağrı ortaya çıkması) oluşan ara yüzeyi önler.

• Sabit uygulamada 5-6 derece arasında ısı yükselmesi olurken,ultrason başının hareket ettirildiği durumlarda artış 0,2-0,3 °C ‘dir.

• Hedef saha etkin sahadan çok geniş olursa ultrason başının hareket ettirilerek uygulanması tercih edilir.

• Tedavi Süresi

• Subakut durumlarda düşük şiddette örn:0.25w/cm² de 2-3 dk uygulama yapılır.Maksimum uygulama süresi 10dk dır.Geniş bir saha tedavi edilecek ise ultrason başı hareket ettirilerek tedavi süresi 15-20 dk’ya kadar arttırılabilir.

Uygulama Teknikleri • 1-Su içi uygulama tekniği:

• hipersensitif ve ultrason başının temasını tolere edemeyen,çok küçük ve düzgün olmayan vücut sahalarının tedavisinde tercih edilen bir tekniktir.

• Tedavi edilecek kısım su dolu bir kabın içine yerleştirilir.Ultrason başı ile tedavi yüzeyi arasında 1-2 cm’lik mesafe bulunmalı,tam temastan kaçınmalıdır.

• Ilık çeşme suyu kullanıldığı zaman tedavinin başlamasından kısa bir süre sonra hava kabarcıkları ultrason başı ve deri üzerinde birikerek tedavinin etkinliğini azaltır.

• Bu durumda ultrason başında ve deri yüzeyinde oluşan kabarcıkların elimine edilmesi gerekir.Eğer kaynamış su kullanılırsa kabarcıklar oluşmaz.

• Ultrason başının hareketi longitodinal olmalı ve tedavi sahasına dik açı ile uygulanmalıdır.

• Su içi uygulama tekniğinin çeşitleri

• a)Reflektör tekniği:US dalgaları su dolu kabın içine yerleştirilen metal reflektör veya ayna ile yansıtılır.Suyun yüzeyinde dalgalanmalar oluşur,tedavi edilecek kısım türbülansın içine yerleştirilir.

• b)Kullanılan kabın dış yüzeyi yolu ile uygulama tekniği:Plastik kabın dış yüzeyi yolu ile US dalgaları tedavi sahasına ulaşırlar.Kullanılan kap tedavi sahasını içine alacak şekilde çok küçük olmalıdır.Kabın dış yüzeyi ile ultrason başı arasında ince bir tabaka yumuşak parafin kullanılmalıdır.

• 2-Huni uygulama tekniği:Metal veya plastikten yapılan huni içerisinde su koyularak US başı da huninin üst kısmındaki yere tespit edilir.Huninin alt kısmı açık olduğu için tedavi edilecek sahaya yerleştirildikten sonra içine su doldurulur.

• 3-Tam temas tekniği:Çok kullanılan bir tekniktir.US dalgalarının hastaya geçmesini sağlayacak düşük empedanslı ara madde (sıvı parafin,gliserol,vazelin) seçilmelidir.Uygulama sırasında yetersiz temas tedavinin etkinliğini azaltır,ultrason başının aşırı ısınmasına yol açar.Uygulama sahasında ultrason başının doğru hareket ettirilmesi de tam temas etmesi kadar önemlidir.Tedavi boyunca US başının hareketleri longitudinal,sirküler veya transvers hareketler şeklinde yapılarak tek bir noktada oluşabilecek enerji konsantrasyonu azaltılmaya çalışılır.Üst üste binen dairesel hareketlerin hızı saniyede yaklaşık 2,5cm(1 inç) olmalıdır.

• 4-Su yastıkları tekniği:Kemik çıkıntıları,vücut eğrilikleri gibi bazı durumlarda tam teması sağlamak zordur.Bu durumlarda su yastıkları kullanılabilir.Vücut yüzeyine uyabilecek şekilde elastikiyeti vardır.Uygulama sırasında deri yüzeyine ve yastığın üst kısmına ara madde sürülerek hava ile temas önlenmelidir.

ENDİKASYONLARI • 1-Geniş Yaralanmalar: (yumuşak doku

yaralanmaları,ezilmeler,burkulmalar,ligament yırtılmaları, hematomlar; kırık ve çıkıklar;disk lezyonları),

• 2-Osteoartritler,

• 3-Deri greft ve skarları,

• 4-Dolaşım bozuklukları(Raynoud hastalığı,Sudeck atrofisi,Dekübitis ülserleri,Variköz ülserler),

• 5-Skleroderma,

• 6-Trigeminal nevralji(postherpetik nevralji,servikal kök irritasyonları),

• 7-Solunum sistemi hastalıkları(astım,bronşiektazi,anfizem,sinüzit),

• 8-Amputasyonlar.

KONTRAENDİKASYONLARI 1. 3-Beyin,gözler,kalp,stellar ganglion,yeniden oluşan organlar ve

karın bölgesi üzerine,

2. 4-Tümörler; sepsis , osteomyelitis,yumuşak doku veya kemiğin tüberkülozu,

3. 5-X-ray,radyum veya radyoizotop ile radyasyon verilen bölgeler,

4. 6-Hemofili,

5. 7-Önemli dolaşım bozuklukları(trombozis,arteriosklerozis)

6. 8-Kalp hastalıkları(anjina pektoris,koroner sklerozis,pacemaker)

7. 9-Mental instabilite,

8. 10-Hamilelik,

9. 11-Vücutta metal olduğu durumlar.

KESİKLİ ULTRASON • Bir çivi sert bir tahtaya aniden çakıldığı zaman çivi

ısınır.Çivinin devamlı çakılma durumu mekanik hareketin yanısıra ısınma hareketini de oluşturur.Eğer çivi aniden değil de ara ara vurularak çakılırsa ısınma meydana gelmez.Bu durum kesikli ultrasonun etkisini açıkça göstermektedir.Ultrason dalgaları kesikli olarak uygulandığı zaman uyarı verildiği anda dokularda oluşan ısı 2. uyarı gelene kadar kaybolmaktadır.

• Böylece ultrasonun mekanik etkisinden dokularda derine penetrasyonun sonucu oluşan mikromasaj etkisi ortaya çıkar,dokulardaki ısı ise değişmez.

• Kesikli ultrason tedavisinde kullanılan uyarı oranları;1/5,1/10 ve 1/20 ‘dir.

• TedaviDozajı

• Düz ultrason uygulaması 10 dakika süre ile 3watt/cm² şiddetinden yapıldığı zaman tedavi sahası 3 watt/cm² x 10 dk = 30watt/cm² lik ultrason dozu alır.1/5 uyarı oranında kesikli ultrason uygulaması 10 dakika süre ile 3 watt/cm² şiddetinden yapıldığı zaman ise tedavi sahası bu durumda 3 watt/cm² x 10dk x 1/5 = 6 watt/cm² lik ultrason dozu alır.

FONOFOREZİS • Ultrasonik fonoforezis tıbbi maddelerin deriye sürülerek

ultrason yoluyla vücuda verilmesidir.

• Burada fonoforezis iyontoforezisin yerine geçmiştir.

• Fonoforezisteki friksiyonel masaj ile iyontoforezisteki derine penetrasyon etkisini elde etmek mümkün değildir.

• İlacın verilebilmesi için ara maddenin yapısına bağlı olarak yağ,krem veya su kullanılabilir.

• Fonoforezis ve iyontoforesizte hazırlanış şekilleri farklı olmak koşuluyla aynı ilaçlar kullanılabilir.

• En çok kullanılan maddeler ise histamin ve mekolildir.