G. Realizacja strategii

Strategia Rozwoju Aglomeracji Poznańskiej130

G. REALIZACJA STRATEGI I


miasta Poznania do 2030”. Ponadto konieczne jest uzgodnienie zapisów strategii z realizowanymi i pro-jektowanymi programami samorządu województwa wielkopolskiego oraz jednostek sąsiadujących z aglo-meracją poznańską (powiaty ościenne w stosunku do powiatu poznańskiego).

Przy opracowywaniu projektu strategii uwzględ-niono przesłanki wynikające z aktualnego stanu prawnego, istniejącego poziomu zaawansowania organizacyjnego, możliwości zastosowania różnych form kooperacji oraz identyfi kacji oczekiwań miesz-kańców w zakresie poprawy warunków życia.

W aspekcie organizacyjnym ze względu na ist-nienie wielu autonomicznych podmiotów tworzą-cych aglomerację, konieczne jest powołanie pod-miotu koordynującego działania strategiczne oraz organizującego konsultacje społeczne i eksperckie w zakresie wdrażania strategii. Sprawne zarządza-nie programami strategicznymi wymagać będzie powołania nowych instytucji o charakterze metro-politalnym. Wiele działań będzie realizowanych lub koordynowanych przez już istniejące podmioty, działające w strukturach samorządów i instytucji publicznych na terenie aglomeracji. Niezależnie od przyszłych warunków prawnych i politycznych przez cały czas konieczne będzie budowanie koalicji i poro-zumień wokół podejmowanych programów i działań strategicznych.

Poziom społeczny wdrażania strategii obejmu-je działania mające na celu stałe upowszechnianie zapisów strategii wśród mieszkańców aglomeracji, w tym:

zamieszczanie informacji o strategii, jej celach • i programach w lokalnych i regionalnych me-diach,przekazanie pełnego dokumentu strategii do • gmin, jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, or-ganizacji gospodarczych,zaangażowanie do realizacji zadań zawartych • w strategii ludzi posiadających duży autorytet wśród mieszkańców aglomeracji,organizacja spotkań informujących o strategii • i jej poszczególnych programach strategicznych (debaty, fora, akademie),

Poziomy wdrażania

Proces realizacji Strategii Rozwoju Aglomeracji Poznańskiej „Metropolia Poznań 2020” to sekwen-cja działań obejmujących wybór priorytetowych programów strategicznych, uzyskanie dla nich sze-rokiej akceptacji społecznej, wreszcie ich wdrożenie poprzez działania instytucjonalne wsparte środkami fi nansowymi. W trakcie realizacji ważny jest moni-toring strategii oraz jej ewaluacja, zmierzająca do aktualizacji dokumentu. W procesie strategicznym należy podkreślać wzajemne korzyści i równoupraw-nienie wszystkich partnerów. Władze samorządów aglomeracji poznańskiej powinny z pełną determi-nacją i odpowiedzialnością tworzyć rozmaite płasz-czyzny współpracy, motywując i wyzwalając energię zarówno mieszkańców, jak i różnych podmiotów ży-cia społecznego i gospodarczego. Ich zaangażowanie i działania wypełnią treścią programy strategiczne.

Wdrożenie strategii nastąpi na trzech poziomach:

merytorycznym,• organizacyjnym,• społecznym.•

W aspekcie merytorycznym przyjęcie strategii aglomeracyjnej będzie wymagało aktualizacji ist-niejących strategii gminnych i programów rozwoju lokalnego. Przykładem może być tworzona równole-gle z dokumentem metropolitalnym Strategia Miasta Poznania do 2030 r., w której w wyniku uzgodnień zespołów strategicznych rozwinięto i zapisano pro-gramy o charakterze metropolitalnym. W polskiej rze-czywistości samorządowej bardzo często zdarza się, że funkcjonują obok siebie dokumenty o znaczeniu strategicznym niespójne, a często wręcz sprzeczne w swoich zapisach. Aby uchronić się od tego stanu rzeczy, należy nieustannie podejmować działania w celu uzgadniania zapisów strategii aglomeracji po-znańskiej do 2020 r. z ważnymi dokumentami o cha-rakterze perspektywicznym na poziomie programów i strategii gminnych, regionalnych oraz branżowych.

Zapisy strategii dla aglomeracji zostały skorelowa-ne z zapisami „Strategii Unii Europejskiej 2020”, „Ra-portu Polska 2030”, „Krajowej Strategii Rozwoju Re-gionalnego 2020” i „Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 r.” oraz „Strategii rozwoju

METROPOLIA POZNAŃ 2020 131METROPOLIA POZNAŃ 2020 131

podmiotami w aglomeracji, ścisła współpraca z partnerami w realizacji strategii.

4. Informowanie opinii publicznej o postępach w zakresie wdrażania strategii, którego celem jest z jednej strony promowanie dokumentu strategicznego, jego programów i działań stra-tegicznych, a z drugiej budowanie świadomości aglomeracyjnej wśród mieszkańców i podstaw do konsensusu aglomeracyjnego.

5. Zdobywanie doświadczeń i promowanie projektu na zewnątrz, w postaci udziału w konferencjach i debatach aglomeracyjnych i metropolitalnych, konsultacji eksperckich, monitorowania doświadczeń zagranicznych.

6. Elastyczność i reagowanie Rady Aglomeracji na bieżące wydarzenia społeczno-gospodarcze i polityczne w aglomeracji oraz zmieniającą się sytuację (np. prawną) w kraju.

7. Stałe wsparcie organizacyjne i fi nansowe pro-jektu wdrażania strategii, które zapewni cią-głość działania i realizację całościowego pro-cesu strategicznego.

8. Wola polityczna członków Rady Aglomeracji i ich determinacja we wdrażaniu programów strategicznych, stopień zaufania do zespołu przygotowującego strategię i poziom świa-domości metropolitalnej liderów politycz-nych. Szczególnie istotne jest zaangażowanie liderów integracji aglomeracyjnej o cechach koncyliacyjnych i zdolnościach przekony-wania do trafnych pomysłów i ich realizacji.

Monitoring strategii powinien odbywać się w cy-klu rocznym, podobnie jak sprawozdania z jej reali-zacji. Będą one opierać się na danych i statystykach z urzędów miast i gmin aglomeracji, wydziałów Urzędu Miasta Poznania i Starostwa Powiatowego w Poznaniu, jak też informacji pozyskiwanych od re-alizatorów i partnerów programów strategicznych. Raz na dwa lata dokonana będzie ocena realizacji strategii oraz, w razie konieczności, jej aktualizacja, szczególnie w przypadku zaistnienia zmian prawnych, organizacyjnych, fi nansowych, istotnych dla funkcjo-nowania i rozwoju aglomeracji poznańskiej.

wizualizacja strategii, zaprojektowanie i promocja • loga strategii oraz wykorzystanie go do oznacze-nia realizowanych programów,organizowanie konferencji na temat strategii, • wykorzystywanie istniejących wydarzeń do pro-• mocji działań strategicznych: Forum Gospodar-cze Aglomeracji Poznańskiej, Zjazd Samorządów Aglomeracji Poznańskiej, prowadzenie zajęć w szkole na temat aglomeracji • poznańskiej (np. w ramach ścieżki edukacyjnej „Edukacja Regionalna”),utworzenie dyskusyjnego i informacyjnego porta-• lu internetowego poświęconego strategii i jej re-alizacji (na wzór www.zielonaksiega.poznan.pl),wydawanie broszury dla wszystkich mieszkańców • aglomeracji, informującej o działaniach strate-gicznych, ich celach, osiąganych korzyściach, ale też kosztach i problemach związanych z realizacją strategii.Realizowany projekt strategiczny ma w wie-

lu aspektach charakter pionierski w skali kraju, co ogranicza korzystanie z wcześniejszych doświadczeń. Skuteczna realizacja strategii zależy od wielu czynni-ków merytorycznych, organizacyjnych i politycznych. Do najważniejszych należą:

1. Współpraca zespołu przygotowującego stra-tegię z Radą Aglomeracji Poznańskiej i Sto-warzyszeniem Metropolia Poznań w zakresie monitorowania procesu strategicznego, jego stymulowania, a także promowania. Istotne są częste kontakty z Radą lub jej reprezentantami na każdym z etapów procesu strategicznego.

2. Pozyskiwanie partnerów programów i dzia-łań strategicznych wśród różnych instytucji i organizacji na terenie aglomeracji poznań-skiej: administracji samorządowej różnych szczebli, administracji rządowej i specjalnej, organizacji społecznych, izb gospodarczych, przedsiębiorców itd.

3. Sprawne działanie podmiotu koordynującego wdrażanie strategii, jego inicjatywa, kreatyw-ność i determinacja w pozyskiwaniu środków fi nansowych, zdolność do kooperacji z różnymi




Stowarzyszenie działa poprzez swoje biuro, którym kieruje dyrektor. Struktura organizacyjna, zadania i kadry biura powinny być dostosowane do potrzeb wdrażania strategii rozwoju aglomeracji poznańskiej.

Stowarzyszenie Metropolia Poznań realizuje swoje cele poprzez:

1. prowadzenie działań wspierających wdrażanie wspólnie wypracowanej strategii rozwoju aglo-meracji poznańskiej,

2. inspirowanie działań umożliwiających efektywne i skuteczne zarządzanie aglomeracją,

3. reprezentowanie interesów członków Stowarzy-szenia we wszystkich wspólnych sprawach,

4. inicjowanie i opiniowanie projektów aktów praw-nych, dotyczących samorządów terytorialnych, a przede wszystkim aglomeracji,

5. propagowanie wymiany doświadczeń w zakresie wykonywanych zadań własnych gmin i powiatów oraz zadań im zleconych przez administrację rzą-dową,

6. inspirowanie i podejmowanie wspólnych inicja-tyw gospodarczych, mających wpływ na rozwój gmin i powiatów wchodzących w skład Stowa-rzyszenia,

7. inspirowanie i podejmowanie wspólnych inicjatyw służących kulturalnemu i społecznemu rozwojowi gmin i powiatów, nawiązywaniu przez nie kontaktów zagranicznych oraz wymiany na-ukowej i kulturalnej,

8. prowadzenie działalności informacyjnej, konsul-tacyjnej i programowej, mającej na celu wspólne rozwiązywanie problemów w zakresie poszcze-gólnych dziedzin działalności samorządu gmin-nego i powiatowego,

9. inicjowanie i wspieranie prac naukowo-badaw-czych dotyczących funkcjonowania aglomeracji i jej rozwoju,

10. prowadzenie monitoringu procesów społeczno-gospodarczych i środowiskowych w aglomera-cji,

11. prowadzenie działalności wydawniczej, szkole-niowej i promocyjnej, związanej z realizacją ce-lów Stowarzyszenia (§ 11 statutu Stowarzysze-nia).

Podmioty wdrażające strategię

Podstawowym warunkiem sprawnego przebiegu procesu strategicznego i wdrożenia go w życie jest utworzenie silnego podmiotu instytucjonalnego, zdolnego realizować cele strategiczne. Powołanie bardziej sformalizowanej jednostki zarządzającej aglomeracją poznańską staje się podstawowym wa-runkiem pogłębiania dalszej integracji metropolital-nej, już z użyciem opracowanego dużym nakładem sił i środków dokumentu strategicznego. Pierwszym efektem projektu stało się pogłębienie współpracy samorządowej poprzez przekształcenie nieformal-nego forum w postaci Rady Aglomeracji Poznańskiej w zinstytucjonalizowaną jednostkę: Stowarzyszenie Metropolia Poznań. Jest ono instytucją wykonaw-czą nowej strategii, koordynującą działania wdraża-jące programy strategiczne, przy dalszej współpracy i wsparciu merytoryczno-organizacyjnym ze strony Konsorcjum Badań nad Aglomeracją Poznańską i Cen-trum Badań Metropolitalnych.

Stowarzyszenie Metropolia Poznań jest stowa-rzyszeniem gmin i powiatów aglomeracji poznańskiej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 mar-ca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powia-towym. Stowarzyszenie zarejestrowane dnia 29 kwietnia 2011 r. zawiązano na czas nieograniczony. Posiada osobowość prawną. Działa na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach oraz swojego statutu.

W myśl zapisów statutowych (§ 10 Statutu Sto-warzyszenia Metropolia Poznań) celem stowarzysze-nia jest wspieranie idei samorządu terytorialnego oraz obrona wspólnych interesów członków sto-warzyszenia, a w szczególności wspieranie rozwoju społeczno-gospodarczego aglomeracji poznańskiej oraz współpracy gmin i powiatów w tym zakresie. Stowarzyszenie prowadzi także działania na rzecz po-wołania związku zrzeszającego jednostki samorządu terytorialnego tworzące aglomerację.

Władzami Stowarzyszenia są:1. Walne Zebranie Członków - Rada Metropolii,2. Zarząd (z Prezesem na czele),3. Komisja Rewizyjna.

Kadencja wyzej wymienionych władz trwa 4 lata.



Wdrażanie szeregu programów strategicznych wymaga tworzenia nowych instytucji, jednostek, od-powiadających wymogom nowoczesnego zarządzania publicznego, polegającego na współpracy różnych podmiotów działających w aglomeracji poznańskiej. Za celowe uznaje się powstanie następujących jed-nostek:

• Biuro Obsługi Inwestora Metropolii Poznań• Biuro Marki/Marke ngu Metropolii Poznań• Metropolitalne Forum Planowania Przestrzen-

nego• Metropolitalny Zespół ds. Gospodarki Wodno-

Ściekowej• Metropolitalny Zespół Konsultacyjny ds. Kra-

jobrazu Kulturowego• Metropolitalne Forum Transportowe• Metropolitalne Forum Rowerowe• Metropolitalne Centrum Wspierania Organi-

zacji Pozarządowych• Metropolitalne Biuro Doradztwa w zakresie

Partnerstwa Publiczno-Prywatnego• Metropolitalne grupy wymiany doświadczeń

samorządowych

Nowe podmioty powinny przejąć realizację części programów strategicznych. Będą one funkcjonować w postaci silniej lub słabiej sformalizowanych insty-tucji, w sposób samodzielny lub jako afi liowane przy jednostkach samorządowych i różnego rodzaju insty-tucjach. Wszystkie powinny być silnymi partnerami Stowarzyszenia Metropolia Poznań.

Najważniejszymi partnerami Stowarzyszenia Metropolia Poznań w realizacji zapisów strategii są instytucje, które już działają w aglomeracji, realizując swoje cele statutowe lub programy o zasięgu ponad-gminnym. Są to przede wszystkim jednostki samo-rządowe, związki międzygminne, stowarzyszenia, przedsiębiorstwa komunalne i instytucje badawczo-rozwojowe, takie jak:

• Samorząd Województwa Wielkopolskiego• Związek Międzygminny „Transport Aglomeracji

Poznańskiej”• Związek Międzygminny „Gospodarka Odpadami

Aglomeracji Poznańskiej”• Związek Międzygminny „Puszcza Zielonka”• Stowarzyszenie Gmin Wielkopolskiego Parku

Narodowego• Obserwatorium Gospodarki i Rynku Pracy• Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna • AQUANET S.A.• Centrum Badań Metropolitalnych UAM• Forum Gospodarcze Aglomeracji Poznańskiej

• inne jednostki administracji publicznej

Realizacja przez te podmioty konkretnych dzia-łań strategicznych oznacza często kontynuację już prowadzonych projektów poprzez ich rozwinięcie, względnie dostosowanie do zamierzeń programo-wych strategii.




programów, który powinien być wskazówką do wyznaczania priorytetów działań strategicznych. Wszystkie programy powinny doczekać się przy-najmniej rozpoczęcia realizacji w ciągu najbliższych lat, niezależnie od daty ich ukończenia, czy będzie to horyzont 2020 roku, czy też lata późniejsze (w odnie-sieniu do długofalowych inwestycji infrastruktural-nych). Podstawą realizacji strategii metropolitalnej jest konsensus społeczny i polityczny. Wdrożenie programów następować będzie w drodze akcepta-cji ze strony mieszkańców, władz samorządowych i innych zaangażowanych podmiotów, stosownie do możliwości organizacyjnych i fi nansowych podmio-tów wdrażających strategię.

Priorytety strategiczne

Strategia Rozwoju „Metropolia Poznań 2020” to projekt à la carte, 28 programów i ponad 150 działań, które zespół strategiczny w wyniku konsultacji uznał za ważne i potrzebne do realizacji. Zgodnie z defi nicją à la carte (dosł. wg karty) to propozycja programów do wyboru, w przeciwieństwie do zestawu ustalonych z góry zadań. Debata nad nimi określiła, które z nich są szczególnie ważne, możliwe do realizacji dziś lub w najbliższym czasie.

W wyniku konsultacji samorządowych i społecz-nych (ankieta wśród władz i administracji lokalnych, wyniki debaty internetowej), utworzono ranking


Ranking programów strategicznych, wynik konsultacji Zielonej Księgi Aglomeracji Poznańskiej


programów, w przypadku których limity środków zostały już wyczerpane lub okres ich obwiązywania dobiegnie końca w początkowym etapie realiza-cji strategii. W takim przypadku należy konkretny program traktować jako punkt wyjścia w poszuki-waniu odpowiednich instrumentów finansowych, będących kontynuacją określonych priorytetów i działań.

Wykazane źródła finansowania w zdecydowa-nej większości skierowane są bezpośrednio do jed-nostek samorządu terytorialnego i podmiotów re-alizujących ich ustawowe zadania. Wiele ze źródeł może być wykorzystanych także pośrednio przez samorządy, m.in. w partnerstwie z sektorem pry-watnym oraz naukowo-badawczym. Obok przed-stawionych źródeł finansowania ze środków pu-blicznych w realizację strategii zaangażowane będą również fundusze podmiotów prywatnych, które mogą być włączone m.in. w przypadku tworzenia elementów infrastruktury służącej świadczeniu usług o charakterze publicznym, w tym w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.

Powodzenie realizacji programów strategicz-nych wymaga ścisłej koordynacji działań pomiędzy samorządami lokalnymi aglomeracji poznańskiej. Dotyczy to przede wszystkim współdziałania w za-kresie pozyskiwania środków zewnętrznych oraz finansowej i rzeczowej realizacji konkretnych pro-jektów. Chęć uzyskania maksymalnej skuteczności i efektywności tych działań będzie pociągać za so-bą konieczność zawiązywania związków celowych, czyli formalno-prawnych podmiotów powoływanych w celu wspólnego wykonywania określonych zadań publicznych. Tylko taka forma współdziałania o cha-rakterze celowym poprzez wspólne podejmowanie działań o zasięgu metropolitalnym daje rzeczywistą szansę rozwoju dla całej metropolii. Stanowi także doskonałe narzędzie promocyjne w skali krajowej i międzynarodowej. Kompleksowe podejście do re-alizacji strategii skłania ku stwierdzeniu, iż w pełni zasadne jest powołanie przy Biurze Stowarzyszenia Metropolia Poznań jednostki odpowiedzialnej nie tylko za koordynację i wdrażanie strategii, ale także za pozyskiwanie zewnętrznych źródeł finansowania programów strategicznych.

Źródła fi nansowania

W realizację Strategii Rozwoju Aglomeracji Poznańsk ie j „Metropol ia Poznań 2020” zaangażowane będą bezpośrednio samorządy lokalne tworzące aglomerację poznańską, które dokonają adaptacji zapisów swoich lokalnych strategii rozwoju do programów metropolitalnych. Na jednostkach samorządu terytorialnego spoczywać będzie odpowiedzialność za realizację działań określonych w strategii. Samorządy są ustawowo zobowiązane do gromadzenia dochodów i pozyskiwania przychodów służących finansowaniu strategicznych kierunków rozwoju, w tym przypadku także programów metro-politalnych. Ograniczoność środków własnych samorządów jest zawsze barierą, która minimalizuje szansę powodzenia realizacji zamierzonych działań.

Strategia Rozwoju Aglomeracji Poznańskiej „Metropolia Poznań 2020” zawiera zestawienie różnych źródeł finansowania, które mogą być wykorzystane jako uzupełnienie środków własnych samorządów, ale również jako instrument kompleksowego finansowania konkretnych zadań. Dla realizacji wielu działań niezbędny jest montaż finansowy, na który składają się różne źródła finansowania.

Wykaz źródeł finansowania ma charakter reko-mendacji. Przedstawia on zbiór różnych instrumen-tów przypisanych do poszczególnych programów metropolitalnych, których wykorzystanie stwarza realną szansę w osiągnięciu celów strategii. Za-sadniczą część stanowią środki Unii Europejskiej dostępne w ramach polityki spójności i wspólnej polityki rolnej a także środki oferowane przez sze-reg programów i inicjatyw europejskich oraz insty-tucji zagranicznych. Strategia zawiera także liczne źródła finansowania krajowego obejmujące różne programy sektorowe przygotowane przez poszcze-gólne ministerstwa.

Zestawienie źródeł finansowania stanowi wykaz dostępnych programów, z których bezpośrednio można finansować lub współfinansować realizację większości działań przewidzianych w strategii. Pełni ono również funkcję informacyjną w zakresie tych


Naz

wa

prog

ram

uŚr

odki

UE

w ra

mac

h po

lityk

i spó

jnoś

ci i

wsp

ólne

j pol

ityki

roln

ejIn

ne ś

rodk

i zag

rani

czne

Środ

ki k

rajo

we

Pozi

om k

rajo

wy

Pozi

om re

gion

alny

1.1.

Ko

ncep

cja

zago

spod

a-ro

wan

ia p

rzes

trze

nne-

go m

etro

polii

poz

nań-

skie

j

1.2.

Po

praw

a st

anda

rdów

pl

anis

tycz

nych

, urb

a-ni

styc

znyc

h i a

rchi

tek-

toni

czny

ch

1.3.

O

chro

na i

kszt

ałto

wa-

nie

kraj

obra

zu k

ultu

ro-

weg

o

1.4.

W

ielo

funk

cyjn

a go

spo-

dark

a ro

lna

1.5.

Ks

ztał

tow

anie

i oc

hro-

na te

renó

w o

wys

okic

h w

alor

ach

przy

rodn

i-cz

ych

1.6.

Ja

kość

i dys

pozy

cyjn

ość

zaso

bów

wod

nych

1.7.

Zi

nteg

row

any

syst

em

gosp

odar

ki o

dpad

ami

1.8.

Ek

olog

iczn

e śr

odow

i-sk

o za

mie

szka

nia

Prog

ram

Ope

racy

jny

Infr

astr

uktu

ra i Śr

odow

isko

Pr

iory

tet I

. Gos

poda

rka

wod

no-ś

ciek

owa

Dzi

ałan

ie 1

.1. G

ospo

dark

a w

odno

-ści

ekow

a w

agl

omer

acja

ch p

owyż

ej 1

5 ty

s. R

LM;

Prio

ryte

t II.

Gos

poda

rka

odpa

dam

i i o

chro

na

pow

ierz

chni

zie

mi

Dzi

ałan

ie 2

.1. K

ompl

ekso

we

prze

dsię

wzięc

ia z

zak

resu

go

spod

arki

odp

adam

i kom

unal

nym

i, ze

szc

zegó

lnym

uw

zglę

dnie

niem

odp

adów

nie

bezp

iecz

nych

; D

ział

anie

2.2

. Prz

ywra

cani

e te

reno

m zd

egra

dow

anym

w

artośc

i prz

yrod

nicz

ych

i och

rona

brz

egów

mor

skic

h;

Prio

ryte

t III.

Zar

ządz

anie

zas

obam

i i p

rzec

iwdz

iała

nie

zagr

ożen

iom

śro

dow

iska

Dzi

ałan

ie 3

.1. R

eten

cjon

owan

ie w

ody

i zap

ewni

enie

be

zpie

czeń

stw

a pr

zeci

wpo

wod

ziow

ego;

Prio

ryte

t V. O

chro

na p

rzyr

ody

i ksz

tałto

wan

ie p

osta

w

ekol

ogic

znyc

hD

ział

anie

5.1

. Wsp

iera

nie

kom

plek

sow

ych

proj

ektó

w

z za

kres

u oc

hron

y si

edlis

k pr

zyro

dnic

zych

(eko

sys-

tem

ów) n

a ob

szar

ach

chro

nion

ych

oraz

zac

how

anie

różn

orod

nośc

i gat

unko

wej

; D

ział

anie

5.2

. Zw

ięks

zeni

e dr

ożno

ści k

oryt

arzy

eko

lo-

gicz

nych

; D

ział

anie

5.3

. Opr

acow

anie

pla

nów

och

rony

; D

ział

anie

5.4

. Ksz

tałto

wan

ie p

osta

w s

połe

czny

ch

sprz

yjając

ych

ochr

onie

śro

dow

iska

, w ty

m ró

żnor

odno

-śc

i bio

logi

czne

j; Pr

iory

tet I

X. In

fras

truk

tura

ene

rget

yczn

a pr

zyja

zna

środ

owis

ku i

efek

tyw

ność

ene

rget

yczn

aD

ział

anie

9.1

. Wys

okos

praw

ne w

ytw

arza

nie

ener

gii;

Dzi

ałan

ie 9

.2. E

fekt

ywna

dys

tryb

ucja

ene

rgii;

D

ział

anie

9.4

. Wyt

war

zani

e en

ergi

i ze źr

ódeł

od

naw

ialn

ych;

D

ział

anie

9.6

. Sie

ci uła

twia

jące

odb

iór e

nerg

ii ze

źró

deł o

dnaw

ialn

ych.

Prog

ram

Roz

woj

u O

bsza

rów

Wie

jskich

na

lata

200

7 –

2013

Oś

1. P

opra

wa

konk

uren

cyjn

ości

sek

tora

roln

ego

i leś

nego

D

ział

anie

: Pop

raw

iani

e i r

ozw

ijani

e in

fras

truk

tury

zwią

za-

nej z

rozw

ojem

i do

stos

owan

iem

roln

ictw

a i l

eśni

ctw

a;

Oś

3. Ja

kość

życ

ia n

a ob

szar

ach

wie

jski

ch i

różn

icow

anie

go

spod

arki

wie

jski

ejD

ział

anie

: Pod

staw

owe

usłu

gi d

la g

ospo

dark

i i lu

dnoś

ci

wie

jski

ej;

Dzi

ałan

ie: O

dnow

a i r

ozw

ój w

si.

Wie

lkop

olsk

i Reg

iona

lny

Prog

ram

O

pera

cyjn

y na

lata

200

7 –

2013

Prio

ryte

t 3. Ś

rodo

wis

ko

przy

rodn

icze

D

ział

anie

3.1

. Rac

jona

lizac

ja

gosp

odar

ki o

dpad

ami i

och

rona

pow

ierz

chni

zie

mi;

Dzi

ałan

ie 3

.2. I

nfra

stru

ktur

a en

er-

gety

czna

prz

yjaz

na ś

rodo

wis

ku;

Dzi

ałan

ie 3

.3. W

spar

cie

ochr

ony

przy

rody

; D

ział

anie

3.4

. Gos

poda

rka

wod

no-ś

ciek

owa;

D

ział

anie

3.5

. Wzm

ocni

enie

oc

hron

y pr

zeci

wpo

wod

ziow

ej

zagr

ożon

ych

obsz

arów

ora

z zw

ięks

zeni

e re

tenc

ji na

tere

nie

woj

ewód

ztw

a;

Dzi

ałan

ie 3

.6. P

opra

wa

bezp

ie-

czeń

stw

a śr

odow

isko

weg

o i e

kolo

gicz

nego

; D

ział

anie

3.7

. Zw

ięks

zeni

e w

yko-

rzys

tani

a od

naw

ialn

ych

zaso

bów

en

ergi

i.

Nor

wes

ki M

echa

nizm

Fin

anso

wy

oraz

M

echa

nizm

Fin

anso

wy

Euro

pejs

kieg

o O

bsza

ru G

ospo

darc

zego

Prio

ryte

t 1. O

chro

na śr

odow

iska,

w ty

m śr

odow

i-sk

a lu

dzki

ego,

pop

rzez

m.in

. red

ukcję

zani

eczy

sz-

czeń

i pr

omow

anie

odn

awia

lnyc

h źr

ódeł

ene

rgii;

Pr

iory

tet 2

. Pro

mow

anie

zró

wno

waż

oneg

o ro

z-w

oju

popr

zez

leps

ze w

ykor

zyst

anie

i za

rząd

zani

e za

soba

mi;

Prio

ryte

t 8. O

chro

na śr

odow

iska

ze sz

czeg

ólny

m

uwzg

lędn

ieni

em w

zmoc

nien

ia zd

olno

ści a

dmin

i-st

racy

jnyc

h do

wpr

owad

zani

a w

życi

e od

pow

ied-

nich

prz

episó

w is

totn

ych

dla

real

izacj

i pro

jekt

ów

adm

inist

racy

jnyc

h;Pr

iory

tet 9

. Pol

ityka

regi

onal

na i

działa

nia

tran

s-gr

anic

zne.

Szw

ajca

rsko

-Pol

ski P

rogr

am W

spół

prac

y Pr

iory

tet 2

. Śro

dow

isko

i inf

rast

rukt

ura,

Obs

zar t

emat

yczn

y: O

dbud

owa,

rem

ont,

prze

bu-

dow

a i r

ozbu

dow

a po

dsta

wow

ej in

fras

truk

tury

or

az p

opra

wa

stan

u śr

odow

iska;

Cel 1

. Pop

raw

a usłu

g z

zakr

esu

infr

astr

uktu

ry

mie

jski

ej w

cel

u po

dnie

sieni

a st

anda

rdu ży

cia

i pro

mow

ania

rozw

oju

gosp

odar

czeg

o;Ce

l 2. Z

wię

ksze

nie

efek

tyw

nośc

i ene

rget

yczn

ej

i red

ukcj

a em

isji,

w sz

czeg

ólno

ści g

azów

cie

plar

-ni

anyc

h i n

iebe

zpie

czny

ch su

bsta

ncji.

Kred

yty

i gw

aran

cje

Euro

pejs

kieg

o Ba

nku

Inw

esty

cyjn

ego

w za

kres

ie re

aliza

cji i

nwes

tycj

i zw

iąza

nych

z o

chro

ną śr

odow

iska.

ELEN

A (E

urop

ean

Loca

l Ene

rgy

Assis

tanc

e)In

stru

men

t fi n

anso

wy

prow

adzo

ny p

rzez

Eur

o-pe

jski

Ban

k In

wes

tycy

jny,

ofe

rują

cy b

ezzw

rotn

edo

fi nan

sow

anie

pro

cesu

prz

ygot

owan

ia p

roje

k-tó

w z

zakr

esu

efek

tyw

nośc

i ene

rget

yczn

ej

i odn

awia

lnyc

h źr

ódeł

ene

rgii.

Inic

jaty

wa

JASP

ERS

(Joi

nt A

ssist

ance

to S

uppo

rt P

roje

cts i

n Eu

rope

an

Regi

ons)

– W

spól

ne w

spar

cie

dla

proj

ektó

w

w e

urop

ejsk

ich

regi

onac

h.

Prog

ram

Ram

owy

na rz

ecz

Konk

uren

cyjn

ości

i In

now

acji

Prog

ram

szcz

egół

owy:

In

telig

entn

a En

ergi

a - P

rogr

am d

la E

urop

y.

Nar

odow

y Fu

ndus

z O

chro

ny Ś

rodo

wis

ka

i Gos

poda

rki W

odne

jPr

ogra

m P

riory

teto

wy:

Gos

poda

rka śc

ieko

wa

w ra

mac

h Kr

ajow

ego

Prog

ram

u O

czys

zcza

nia

Ście

ków

Kom

unal

nych

; Pr

ogra

m P

riory

teto

wy:

Pro

gram

dla

prz

edsię

wzię

ć w

zakr

esie

odn

awia

lnyc

h źr

ódeł

ene

rgii

i obi

ektó

w w

ysok

ospr

awne

j kog

ener

acji (

cz. 1

i 3);

Prog

ram

y pr

iory

teto

we

w ra

mac

h Kr

ajow

ego

Syst

emu

Ziel

onyc

h In

wes

tycj

i (G

IS):

1. Z

arzą

dzan

ie e

nerg

ią w

bud

ynka

ch

użyt

eczn

ości

pub

liczn

ej;

2. B

ioga

zow

nie

roln

icze

;3.

Ele

ktro

rcie

płow

nie

i cie

płow

nie

na b

iom

asę;

4.

Bud

owa

i prz

ebud

owa

sieci

ele

ktro

ener

-ge

tycz

nych

w c

elu

podłąc

zeni

a od

naw

ial-

nych

źró

deł e

nerg

ii w

iatr

owej

.Pr

ogra

m P

riory

teto

wy:

Edu

kacj

a ek

olog

iczn

a,Pr

ogra

m P

riory

teto

wy:

Och

rona

prz

yrod

y i k

rajo

braz

u,Pr

ogra

m P

riory

teto

wy:

Pro

gram

wsp

ółfi n

anso

-w

ania

prz

edsięw

zięć

, uzy

skując

ych

wsp

arci

e w

ram

ach

Inst

rum

entu

Fin

anso

weg

o LI

FE+,

Prog

ram

Prio

ryte

tow

y: W

spie

rani

e dz

iała

lnoś

ci

mon

itorin

gu śr

odow

iska,

Prog

ram

Prio

ryte

tow

y: G

ospo

daro

wan

ie

odpa

dam

i kom

unal

nym

i.In

ne p

rogr

amy

ofer

owan

e pr

zez

NFO

ŚiG

W.

Woj

ewód

zki F

undu

sz O

chro

ny Ś

rodo

wis

ka

i Gos

poda

rki W

odne

j w P

ozna

niu

Prog

ram

Prio

ryte

tow

y: P

rogr

am d

la p

rzed

się-

wzięć

w za

kres

ie o

dnaw

ialn

ych źr

ódeł

ene

rgii

i obi

ektó

w w

ysok

ospr

awne

j kog

ener

acji

(cz.

2).

Inne

pro

gram

y of

erow

ane

prze

z W

FOŚi

GW

.

Bank

Och

rony

Śro

dow

iska

Prod

ukty

fi na

nsow

ane,

wsp

omag

ając

e re

aliza

-cję

inw

esty

cji z

wią

zany

ch z

och

roną

środ

owi-

ska,

skie

row

ane

dla

sam

orzą

dów

.

Bank

Gos

poda

rstw

a Kr

ajow

ego

Mec

hani

zmy fi n

anso

we,

wsp

iera

jące

real

izację

inw

esty

cji t

erm

omod

erni

zacy

jnyc

h or

az zw

ięk-

szając

ych

efek

tyw

ność

ene

rget

yczną.

Źród

ła fi

nans

owan

ia d

ział

ań w

ram

ach

osi 1

. Gos

poda

rka

prze

strz

enna

i śr

odow

isko

METROPOLIA POZNAŃ 2020 137

Naz

wa

prog

ram

uŚr

odki

UE

w ra

mac

h po

lityk

i spó

jnoś

ci i

wsp

ólne

j pol

ityki

roln

ejIn

ne ś

rodk

i zag

rani

czne

Środ

ki k

rajo

we

Pozi

om k

rajo

wy

Pozi

om re

gion

alny

2.1.

Met

ropo

lital

ny w

ielo

funk

-cy

jny

węz

eł tr

ansp

orto

wy

2.2.

Kol

ej m

etro

polit

alna

2.3.

Zin

tegr

owan

y tr

ansp

ort

publ

iczn

y

2.4.

Infr

astr

uktu

ra i

ruch

ro

wer

owy

Prog

ram

Ope

racy

jny

Infr

astr

uktu

ra i Śr

odow

isko

Pr

iory

tet V

I. D

rogo

wa

i lot

nicz

a si

eć T

EN-T

Dzi

ałan

ie 6

.1. R

ozw

ój s

ieci

dro

gow

ej T

EN-T

, D

ział

anie

6.3

. Roz

wój

sie

ci lo

tnic

zej T

EN-T

;

Prio

ryte

t VII.

Tra

nspo

rt p

rzyj

azny

śro

dow

isku

D

ział

anie

7.1

. Roz

wój

tran

spor

tu k

olej

oweg

o,

Dzi

ałan

ie 7

.3.T

rans

port

mie

jski

w o

bsza

rach

met

ropo

-lit

alny

ch;

Dzi

ałan

ie 7

.4. R

ozw

ój tr

ansp

ortu

inte

rmod

alne

go,

Prio

ryte

t VIII

. Bez

piec

zeńs

two

tran

spor

tu

i kra

jow

e si

eci t

rans

port

owe,

D

ział

anie

8.1

. Bez

piec

zeńs

two

ruch

u dr

ogow

ego,

D

ział

anie

8.2

. Dro

gi k

rajo

we

poza

sie

cią

TEN

-T,

Dzi

ałan

ie 8

.3. R

ozw

ój in

telig

entn

ych

syst

emów

tr

ansp

orto

wyc

h,

Dzi

ałan

ie 8

.4. B

ezpi

eczeńs

two

i och

rona

tran

spor

tu

lotn

icze

go.

Prog

ram

Roz

woj

u O

bsza

rów

Wie

jskic

h na

lata

200

7 –

2013

Oś

3. Ja

kość

życ

ia n

a ob

szar

ach

wie

jski

ch i

różn

icow

anie

go

spod

arki

wie

jski

ej

Dzi

ałan

ie: O

dnow

a i r

ozw

ój w

si.

Wie

lkop

olsk

i Reg

iona

lny

Prog

ram

O

pera

cyjn

y na

lata

200

7–20

13Pr

iory

tet I

I. In

fras

truk

tura

ko

mun

ikac

yjna

Dzi

ałan

ie 2

.1. W

zmoc

nien

ie

regi

onal

nego

ukł

adu

pow

iązań

drog

owyc

h (d

rogi

woj

ewód

zkie

, z

wyłąc

zeni

em d

róg

woj

ewód

zkic

h w

mia

stac

h na

pra

wac

h po

wia

tu),

Dzi

ałan

ie 2

.2. P

opra

wa

dostęp

no-

ści d

o re

gion

alne

go i

pona

dreg

io-

naln

ego

ukła

du d

rogo

weg

o (d

rogi

w

ojew

ódzk

ie w

mia

stac

h na

pra

wac

h po

wia

tu, p

owia

tow

e i g

min

ne),

Dzi

ałan

ie 2

.3. M

oder

niza

cja

regi

o-na

lneg

o uk

ładu

kol

ejow

ego,

D

ział

anie

2.4

. Mod

erni

zacj

a re

gion

alne

go u

kład

u ko

lejo

weg

o,

Dzi

ałan

ie 2

.5. R

ozw

ój m

iejs

kieg

o tr

ansp

ortu

zbi

orow

ego,

D

ział

anie

2.6

. Roz

wój

regi

onal

nej

infr

astr

uktu

ry lo

tnic

zej;

Prio

ryte

t VI.

Tury

styk

a i ś

rodo

wi-

sko

kultu

row

e D

ział

anie

6.1

. Tur

ysty

ka.

Szw

ajca

rsko

-Pol

ski P

rogr

am W

spół

prac

y Pr

iory

tet 2

. Śro

dow

isko

i inf

rast

rukt

ura

Cel 3

. Pop

raw

a za

rząd

zani

a, b

ezpi

eczeńs

twa,

w

ydaj

nośc

i i n

ieza

wod

nośc

i lok

alny

ch/r

egio

nal-

nych

pub

liczn

ych

syst

emów

tran

spor

tow

ych.

Inic

jaty

wa

JASP

ERS

(Joi

nt A

ssist

ance

to S

uppo

rt P

roje

cts i

n Eu

rope

an

Regi

ons)

– W

spól

ne w

spar

cie

dla

proj

ektó

w

w e

urop

ejsk

ich

regi

onac

h.

Kred

yty

i gw

aran

cje

Euro

pejs

kieg

o Ba

nku

Inw

e-st

ycyj

nego

w za

kres

ie re

mon

tu i

rozb

udow

y sie

ci

tran

spor

tow

ych.

Prog

ram

Mar

co P

olo

Dofi

nan

sow

anie

real

izacj

i pro

jekt

ów p

rzy-

czyn

iają

cych

się

do z

mni

ejsz

enia

zatło

czen

ia

euro

pejs

kich

dró

g i w

pływ

ając

ych

korz

ystn

ie

na śr

odow

isko

natu

raln

e to

war

oweg

o sy

stem

u tr

ansp

orto

weg

o.

Nar

odow

y Pr

ogra

m P

rzeb

udow

y D

róg

Loka

lnyc

h 20

08–2

011,

edy

cja

2010

/201

1.

Kraj

owy

Prog

ram

Bez

piec

zeńs

twa

Ruch

u D

rogo

weg

o 20

05–2

007–

2013

, Gm

bit 2

005

Źród

ła fi

nans

owan

ia d

ział

ań w

ram

ach

osi 2

. Inf

rast

rukt

ura

i org

aniz

acja

tran

spor

tu


Naz

wa

prog

ram

uŚr

odki

UE

w ra

mac

h po

lityk

i spó

jnoś

ci i

wsp

ólne

j pol

ityki

roln

ejIn

ne ś

rodk

i zag

rani

czne

Środ

ki k

rajo

we

Pozi

om k

rajo

wy

Pozi

om re

gion

alny

3.1.

Har

mon

izac

ja w

spie

rani

a go

spod

arki

3.2.

Pow

iąza

nia

i tra

nsfe

r te

chno

logi

i

3.3.

Mon

itorin

g po

daży

i p

opyt

u na

pra

cę

3.4.

Wsp

ółpr

aca

syst

emu

eduk

acji

z go

spod

arką

Prog

ram

Ope

racy

jny

Inno

wac

yjna

Gos

poda

rka

Prio

ryte

t I. B

adan

ia i

rozw

ój n

owoc

zesn

ych

tech

nolo

gii

Dzi

ałan

ie 1

.1. W

spar

cie

bada

ń na

ukow

ych

dla

budo

wy

gosp

odar

ki o

part

ej n

a w

iedz

y;

Podd

ział

anie

1.1

.1. P

roje

kty

bada

wcz

e z

wyk

orzy

sta-

niem

met

ody

fore

sigh

t;Pr

iory

tet V

I. Po

lska

gos

poda

rka

na ry

nku

mię

dzyn

arod

owym

D

ział

anie

6.2

. Roz

wój

sie

ci c

entr

ów o

bsłu

gi in

wes

toró

wi e

kspo

rter

ów o

raz

pow

staw

anie

now

ych

tere

nów

in

wes

tycy

jnyc

h,

Podd

ział

anie

6.2

.2. W

spar

cie

działań

stud

yjno

-kon

cep-

cyjn

ych

w ra

mac

h pr

zygo

tow

ania

tere

nów

inw

esty

cyj-

nych

dla

pro

jekt

ów in

wes

tycy

jnyc

h;

Prog

ram

Ope

racy

jny

Kapi

tał L

udzk

iPr

iory

tet I

II. W

ysok

a ja

kość

syst

emu

ośw

iaty

D

ział

anie

3.3

. Pop

raw

a ja

kośc

i ksz

tałc

enia

, Po

ddzi

ałan

ie 3

.3.4

. Mod

erni

zacj

a tr

eści

i m

etod

ks

ztał

ceni

a;Pr

iory

tet V

I. Ry

nek

prac

y ot

war

ty d

la w

szys

tkic

h D

ział

anie

6.2

. Wsp

arci

e or

az p

rom

ocja

prz

edsięb

iorc

zośc

i i s

amoz

atru

dnie

nia,

Dzi

ałan

ie 6

.3. I

nicj

atyw

y lo

kaln

e na

rzec

z po

dnos

zeni

a po

ziom

u ak

tyw

nośc

i zaw

odow

ej n

a ob

szar

ach

wie

jski

ch,

Prio

ryte

t VII.

Pro

moc

ja in

tegr

acji

społ

eczn

ej

Dzi

ałan

ie 7

.2. P

rzec

iwdz

iała

nie

wyk

lucz

eniu

i w

zmoc

nie-

nie

sekt

ora

ekon

omii

społ

eczn

ej;

Prio

ryte

t VIII

. Reg

iona

lne

kadr

y go

spod

arki

, D

ział

anie

8.1

. Roz

wój

pra

cow

nikó

w i

prze

dsię

bior

stw

w

regi

onie

, D

ział

anie

8.2

. Tra

nsfe

r wie

dzy;

Prio

ryte

t IX.

Roz

wój

wyk

ształc

enia

i ko

mpe

tenc

ji w

regi

onac

h D

ział

anie

9.2

. Pod

nies

ieni

e at

rakc

yjno

ści i

jakośc

i sz

koln

ictw

a za

wod

oweg

o,D

ział

anie

9.3

. Upo

wsz

echn

ieni

e fo

rmal

nego

ksz

tałc

enia

us

taw

iczn

ego

w fo

rmac

h sz

koln

ych.

Wie

lkop

olsk

i Reg

iona

lny

Prog

ram

O

pera

cyjn

y na

lata

200

7–20

13Pr

iory

tet I

. Kon

kure

ncyj

ność

pr

zeds

iębi

orst

w,

Dzi

ałan

ie 1

.5. P

rom

ocja

regi

onal

-ne

j gos

poda

rki;

Dzi

ałan

ie 1

.6. R

ozw

ój s

ieci

i k

oope

racj

i; D

ział

anie

1.7

. Prz

ygot

owan

ie

tere

nów

inw

esty

cyjn

ych;

Prio

ryte

t V. I

nfra

stru

ktur

a dl

a ka

pitału

ludz

kieg

o D

ział

anie

5.1

. Inf

rast

rukt

ura

szko

lnic

twa

wyż

szeg

o;

Dzi

ałan

ie 5

.2. R

ozw

ój in

fras

truk

tu-

ry e

duka

cyjn

ej, w

tym

ksz

tałc

enia

us

taw

iczn

ego.

Nor

wes

ki M

echa

nizm

Fin

anso

wy

oraz

Me-

chan

izm

Fin

anso

wy

Euro

pejs

kieg

o O

bsza

ru

Gos

poda

rcze

goPr

iory

tet 4

. Roz

wój

zaso

bów

ludz

kich

pop

rzez

m

.in. p

rom

owan

ie w

yksz

tałc

enia

i sz

koleń,

w

zmac

nian

ie w

sam

orzą

dzie

i je

go in

styt

ucja

ch

pote

ncjału

z za

kres

u ad

min

istra

cji l

ub służb

y pu

blic

znej

, a ta

kże

wzm

acni

anie

wsp

iera

jący

ch

go p

roce

sów

dem

okra

tycz

nych

;Pr

iory

tet 6

. Bad

ania

nau

kow

e;

Szw

ajca

rsko

-Pol

ski P

rogr

am W

spół

prac

y,

Prio

ryte

t 3. S

ekto

r pry

wat

nyO

bsza

r tem

atyc

zny

2: R

ozw

ój se

ktor

a pr

ywat

nego

i p

rom

ocja

eks

port

u MŚP

;

Prio

ryte

t 4. R

ozw

ój sp

ołec

zny

i zas

obów

ludz

kich

Obs

zar t

emat

yczn

y 2:

Bad

ania

i ro

zwój

; Pol

sko-

Szw

ajca

rski

Pro

gram

Bad

awcz

y;

Siód

my

Prog

ram

Ram

owy

Prog

ram

„M

ożliw

ości

” D

ział

anie

: Reg

iony

wie

dzy,

D

ział

anie

: Pot

encj

ał b

adaw

czy.

Prog

ram

Ram

owy

na rz

ecz

Konk

uren

cyjn

ości

i I

nnow

acji

Prog

ram

„U

czen

ie s

ię p

rzez

cał

e ży

cie”

Prog

ram

na

rzec

z Za

trud

nien

ia i

Solid

arno

ści

Społ

eczn

ej –

Pro

gres

ofe

rują

cy fi

nans

owe

wsp

arci

e dz

iałań

służąc

ych

real

izacj

i cel

ów U

E w

dzi

edzi

nie

zatr

udni

enia

, spr

aw sp

ołec

znyc

h i r

ówno

ści s

zans

;

Euro

pejs

ki in

stru

men

t mik

rofi n

anso

wy

Prog

ress

da

jący

moż

liwość

udzi

elan

ia m

ikro

kred

ytów

m

ałym

fi rm

om i

osob

om, k

tóre

stra

ciły

pra

cę

i zam

ierz

ają

podjąć

dzi

ałal

ność

gos

poda

rczą

.

Bank

Gos

poda

rstw

a Kr

ajow

ego

Porę

czen

ia i

gwar

ancj

e or

az o

bejm

owan

ie lu

b na

byw

anie

akc

ji (u

działó

w) w

istn

ieją

cych

i/lu

bno

wo

twor

zony

ch lo

kaln

ych

i reg

iona

lnyc

h fu

ndus

zach

poręc

zeni

owyc

h. In

stru

men

ty fi

nans

owe

będą

ce w

dys

pozy

cji

Publ

iczn

ych

Służ

b Za

trud

nien

ia.

Źród

ła fi

nans

owan

ia d

ział

ań w

ram

ach

osi 3

. Gos

poda

rka

i ryn

ek p

racy

METROPOLIA POZNAŃ 2020 139

Naz

wa

prog

ram

uŚr

odki

UE

w ra

mac

h po

lityk

i spó

jnoś

ci i

wsp

ólne

j pol

ityki

roln

ejIn

ne ś

rodk

i zag

rani

czne

Środ

ki k

rajo

we

Pozi

om k

rajo

wy

Pozi

om re

gion

alny

4.1.

Jakość

i or

gani

zacj

a ed

ukac

ji

4.2.

Wsp

ółpr

aca

i ucz

estn

ic-

two

w k

ultu

rze

4.3.

Met

ropo

lital

na o

fert

a tu

ryst

yczn

a

4.4.

Met

ropo

lia s

port

u

4.5.

Bez

piec

zeńs

two

publ

iczn

e w

met

ropo

lii

4.6.

Met

ropo

lia ró

wny

ch

moż

liwoś

ci s

połe

czny

ch

Prog

ram

Ope

racy

jny

Kapi

tał L

udzk

i Pr

iory

tet I

II. W

ysok

a ja

kość

syst

emu

ośw

iaty

Działa

nie

3.3.

Pop

raw

a ja

kośc

i ksz

tałc

enia

, Po

ddzi

ałan

ie 3

.3.4

. Mod

erni

zacj

a tr

eści

i m

etod

ksz

tałc

enia

;Pr

iory

tet V

I. Ry

nek

prac

y ot

war

ty

dla

wsz

ystk

ich

Dzi

ałan

ie 6

.1. P

opra

wa

dostęp

u do

zat

rudn

ie-

nia

oraz

wsp

iera

nie

akty

wno

ści z

awod

owej

w

regi

onie

;Pr

iory

tet V

II. P

rom

ocja

inte

grac

ji sp

ołec

znej

D

ział

anie

7.2

. Prz

eciw

działa

nie

wyk

lucz

eniu

i w

zmoc

nien

ie s

ekto

ra e

kono

mii

społ

eczn

ej;

Prio

ryte

t IX.

Roz

wój

wyk

ształc

enia

i k

ompe

tenc

ji w

regi

onac

h D

ział

anie

9.1

. Wyr

ówny

wan

ie s

zans

edu

kacy

j-ny

ch i

zape

wni

enie

wys

okie

j jak

ości

usł

ug e

du-

kacy

jnyc

h św

iadc

zony

ch w

syst

emie

ośw

iaty

; D

ział

anie

9.4

. Wys

oko

wyk

wal

ifi ko

wan

e ka

dry

syst

emu

ośw

iaty

; D

ział

anie

9.5

. Odd

olne

inic

jaty

wy

eduk

acyj

ne n

a ob

szar

ach

wie

jski

ch.

Prog

ram

Ope

racy

jny

Inno

wac

yjna

Gos

po-

dark

aPr

iory

tet V

I. Po

lska

gos

poda

rka

na ry

nku

mię

dzyn

arod

owym

D

ział

anie

6.4

. Inw

esty

cje

w p

rodu

kty

tury

-st

yczn

e o

znac

zeni

u po

nadr

egio

naln

ym;

Prio

ryte

t VIII

. Spo

łecz

eńst

wo

info

rmac

yjne

–

zwię

ksza

nie

inno

wac

yjno

ści g

ospo

dark

i D

ział

anie

8.3

. Prz

eciw

działa

nie

wyk

lucz

eniu

cy

frow

emu

– eI

nclu

sion

;

Prog

ram

Roz

woj

u O

bsza

rów

Wie

jski

ch

na la

ta 2

007–

2013

Oś

3. Ja

kość

życ

ia n

a ob

szar

ach

wie

jski

ch

i róż

nico

wan

ie g

ospo

dark

i wie

jski

ej

Dzi

ałan

ie: P

odst

awow

e usłu

gi d

la g

ospo

dark

i i l

udno

ści w

iejs

kiej

; D

ział

anie

: Odn

owa

i roz

wój

wsi

.

Wie

lkop

olsk

i Reg

iona

lny

Prog

ram

O

pera

cyjn

y na

lata

200

7–20

13Pr

iory

tet I

. Kon

kure

ncyj

ność

pr

zeds

iębi

orst

w

Dzi

ałan

ie 1

.5. P

rom

ocja

re

gion

alne

j gos

poda

rki;

Dzi

ałan

ie 1

.6. R

ozw

ój

siec

i i k

oope

racj

i; D

ział

anie

1.7

. Prz

ygot

owan

ie

tere

nów

inw

esty

cyjn

ych;

Prio

ryte

t V. I

nfra

stru

ktur

a dl

a ka

pitału

ludz

kieg

o D

ział

anie

5.1

. Inf

rast

rukt

ura

szko

lnic

twa

wyż

szeg

o;

Dzi

ałan

ie 5

.2. R

ozw

ój in

fras

truk

tury

ed

ukac

yjne

j, w

tym

ksz

tałc

enia

ust

a-w

iczn

ego.

Nor

wes

ki M

echa

nizm

Fin

anso

wy

oraz

Mec

hani

zm

Fina

nsow

y Eu

rope

jski

ego

Obs

zaru

Gos

poda

rcze

goPr

iory

tet I

II. O

chro

na k

ultu

row

ego

dzie

dzic

twa

euro

-pe

jski

ego,

w ty

m tr

ansp

ort p

ublic

zny

i odn

owa

mia

st;

Prio

ryte

t V. O

piek

a zd

row

otna

i op

ieka

nad

dzie

ckie

m.

Szw

ajca

rsko

-Pol

ski P

rogr

am W

spół

prac

yPr

iory

tet I

V. R

ozw

ój sp

ołec

zny

i zas

obów

ludz

kich

Obs

zar t

emat

yczn

y 1:

och

rona

zdro

wia

(m.in

. profi -

lakt

yka

i kam

pani

e pr

omoc

ji zd

row

ia o

raz

popr

awa

opie

ki sp

ołec

znej

, Ce

l 1. p

rom

ocja

zdro

weg

o tr

ybu ży

cia

oraz

zapo

bie-

gani

e ch

orob

om za

kaźn

ym n

a po

ziom

ie k

rajo

wym

i n

a ob

szar

ach

konc

entr

acji

geog

rafi c

znej

, Ce

l 2. P

opra

wa

usłu

g po

dsta

wow

ej o

piek

i zdr

owot

nej

i usł

ug o

piek

i spo

łecz

nej n

a pe

ryfe

ryjn

ych

i zm

argi

na-

lizow

anyc

h te

rena

ch o

bsza

rów

objęt

ych

konc

entr

acją

ge

ografi c

zną,

z p

refe

renc

ją d

la w

ielo

sekt

orow

ego

pode

jści

a pr

ogra

mow

ego.

Prog

ram

dzi

ałań

Wsp

ólno

ty w

dzi

edzi

nie

zdro

wia

pu

blic

zneg

o na

lata

200

8–20

13

Prog

ram

„U

czen

ie s

ię p

rzez

cał

e ży

cie”

Prog

ram

„Eu

ropa

Dla

Oby

wat

eli”

Dzi

ałan

ie 1

. Akt

ywni

oby

wat

ele

dla

Euro

py,

Podd

ział

anie

1.1

. Spo

tkan

ia m

iesz

kańc

ów m

iast

pa

rtne

rski

ch;

Podd

ział

anie

1.2

. Sie

ci m

iast

par

tner

skic

h;

Podd

ział

anie

2.1

. Pro

jekt

y ob

ywat

elsk

ie;

Podd

ział

anie

2.2

. Śro

dki w

spar

cia.

Prog

ram

Kul

tura

Obs

zar 1

.1. i

1.2

.1 –

Kró

tko-

i dłu

gote

rmin

owe

proj

ekty

wsp

ółpr

acy;

O

bsza

r 2 –

Wsp

iera

nie

orga

niza

cji k

ultu

raln

ych

działa

jący

ch n

a po

ziom

ie e

urop

ejsk

im.

Fund

usz

Wys

zehr

adzk

i G

rant

y M

ałe,

Sta

ndar

dow

e, S

trat

egic

zne

Fund

usz

„Tru

st”

na rz

ecz

rozw

oju

społ

eczeńs

twa

obyw

atel

skie

go w

Eur

opie

Śro

dkow

o-W

scho

dnie

j

Gra

nty

Bank

u Św

iato

weg

o pr

zezn

aczo

ne n

a bu

do-

wan

ie sp

ołec

zeńs

twa

obyw

atel

skie

go

Fund

usz

Rozw

oju

Kultu

ry F

izyc

znej

Dofi

nan

sow

anie

inw

esty

cji s

port

owyc

h

Fund

usz

Prom

ocji

Kultu

ryD

ofi n

anso

wan

ie re

aliza

cji z

adań

z za

kres

u pr

omoc

ji ku

ltury

i oc

hron

y dz

iedz

ictw

a na

ro-

dow

ego

Min

iste

rstw

o Sp

ortu

i Tu

ryst

yki

Dofi

nan

sow

anie

real

izacj

i zad

ań p

ublic

znyc

h z

zakr

esu

tury

styk

i

Prog

ram

„M

oje

Bois

ko –

ORL

IK 2

012”

Prog

ram

y po

moc

y sp

ołec

znej

pro

wad

zone

pr

zez

Min

iste

rstw

o Pr

acy

i Pol

ityki

Spo

łecz

nej

Prog

ram

y M

inis

tra

Kultu

ry i

Dzi

edzi

ctw

a N

arod

oweg

o ur

ucha

mia

ne c

oroc

znie

Prog

ram

y pr

owad

zone

prz

ez N

arod

owe

Cent

rum

Kul

tury

Prog

ram

y M

arsz

ałka

Woj

ewód

ztw

a W

ielk

opol

skie

go

Pańs

twow

y Fu

ndus

z Re

habi

litac

ji O

sób

Nie

pełn

ospr

awny

chFu

ndus

z ce

low

y, k

tóre

go śr

odki

prz

ezna

czan

e są

na

reha

bilit

ację

zaw

odow

ą i s

połe

czną

osó

b ni

epeł

nosp

raw

nych

ora

z za

trud

nian

ie o

sób

niep

ełno

spra

wny

ch. Ś

rodk

i PFR

ON

prz

ezna

cza-

ne są

m.in

. na:

wsp

arci

e im

prez

spor

tow

ych,

ku

ltura

lnyc

h i r

ekre

acyj

nych

osó

b ni

epeł

no-

spra

wny

ch.

Prog

ram

Ope

racy

jny

Fund

usz

Inic

jaty

w

Oby

wat

elsk

ich

na la

ta 2

009–

2013

Prio

ryte

t I. A

ktyw

ni, ś

wia

dom

i ob

ywat

ele,

akt

ywne

wsp

ólno

ty lo

kaln

e;

Prio

ryte

t II.

Spra

wne

org

aniza

cje

poza

rząd

owe

w d

obry

m p

ańst

wie

; Pr

iory

tet I

II. In

tegr

acja

i ak

tyw

izacj

a sp

ołec

zna.

Zab

ezpi

ecze

nie

społ

eczn

e

Prog

ram

y Fu

ndac

ji Ba

tore

go w

spie

rają

ce

rozw

ój sp

ołec

zeńs

twa

obyw

atel

skie

go o

raz

wyr

ówny

wan

ie sz

ans e

duka

cyjn

ych

Źród

ła fi

nans

owan

ia d

ział

ań w

ram

ach

osi 4

. Usł

ugi s

połe

czne


Naz

wa

prog

ram

uŚr

odki

UE

w ra

mac

h po

lityk

i spó

jnoś

ci i

wsp

ólne

j pol

ityki

roln

ejIn

ne ś

rodk

i zag

rani

czne

Środ

ki k

rajo

we

Pozi

om k

rajo

wy

Pozi

om re

gion

alny

Prog

ram

na

rzec

z Za

trud

nien

ia i

Solid

arno

ści

Społ

eczn

ej –

Pro

gres

ofe

rują

cy fi

nans

owe

wsp

arci

e dz

iałań

służąc

ych

real

izacj

i cel

ów U

E w

dzi

edzi

nie

zatr

udni

enia

, spr

aw sp

ołec

znyc

h i r

ówno

ści s

zans

.

Euro

pejs

ki in

stru

men

t mik

rofi n

anso

wy

Prog

ress

da

jący

moż

liwość

udzi

elen

ia m

ikro

kred

ytów

mał

ym

fi rm

om i

osob

om, k

tóre

stra

ciły

pra

cę i

zam

ierz

ają

podjąć

dzi

ałal

ność

gos

poda

rczą

.

Wsp

arci

e fi n

anso

we

real

izac

ji dz

iałań

pros

połe

czny

ch o

fero

wan

e pr

zez

Pols

ko-

Am

eryk

ańską

Fund

ację

Wol

nośc

i.

Źród

ła fi

nans

owan

ia d

ział

ań w

ram

ach

osi 4

. Usł

ugi s

połe

czne

c.d

.

Źród

ła fi

nans

owan

ia d

ział

ań w

ram

ach

osi 5

. Zin

tegr

owan

e za

rząd

zani

e i m

arke

ng

tery

tori

alny

Naz

wa

prog

ram

uŚr

odki

UE

w ra

mac

h po

lityk

i spó

jnoś

ci i

wsp

ólne

j pol

ityki

roln

ejIn

ne ś

rodk

i zag

rani

czne

Środ

ki k

rajo

we

Pozi

om k

rajo

wy

Pozi

om re

gion

alny

5.1.

Inst

ytuc

je w

spół

prac

y m

etro

polit

alne

j

5.2.

Sta

ndar

dy u

sług

pu

blic

znyc

h

5.3.

Met

ropo

lital

ny sy

stem

in

form

acyj

ny

5.4.

Str

ateg

ia m

arki

i pr

oduk

ty

met

ropo

lital

ne

5.5.

Met

ropo

lia w

sie

ci

mię

dzyn

arod

owej

5.6.

Toż

sam

ość

met

ropo

lital

na

Prog

ram

Ope

racy

jny

Kapi

tał L

udzk

iPr

iory

tet V

. Dob

re rząd

zeni

e D

ział

anie

5.2

. Wzm

ocni

enie

pot

encj

ału

adm

inis

trac

ji sa

mor

ządo

wej

;

Prog

ram

Ope

racy

jny

Inno

wac

yjna

G

ospo

dark

aPr

iory

tet V

I. Po

lska

gos

poda

rka

na ry

nku

mię

dzyn

arod

owym

D

ział

anie

6.4

. Inw

esty

cje

w p

rodu

kty

tury

styc

zne

o zn

acze

niu

pona

dreg

iona

lnym

; Pr

iory

tet V

II. S

połe

czeń

stw

o in

form

acyj

ne

– bu

dow

a el

ektr

onic

znej

adm

inis

trac

ji,Pr

iory

tet V

III. S

połe

czeń

stw

o in

form

acyj

ne

– zw

ięks

zani

e in

now

acyj

nośc

i gos

poda

rki,

Dzi

ałan

ie 8

.3. P

rzec

iwdz

iała

nie

wyk

lucz

eniu

cy

frow

emu

– eI

nclu

sion

;

Wie

lkop

olsk

i Reg

iona

lny

Prog

ram

O

pera

cyjn

y na

lata

200

7–20

13Pr

iory

tet I

. Kon

kure

ncyj

ność

pr

zeds

iębi

orst

w,

Dzi

ałan

ie 1

.5. P

rom

ocja

regi

onal

nej

gosp

odar

ki;

Dzi

ałan

ie 1

.6 R

ozw

ój s

ieci

i ko

oper

acji;

Prio

ryte

t II.

Infr

astr

uktu

ra

kom

unik

acyj

na,

Dzi

ałan

ie 2

.7. I

nfra

stru

ktur

a sp

ołec

zeńs

twa

info

rmac

yjne

go;

Nor

wes

ki M

echa

nizm

Fin

anso

wy

oraz

Mec

hani

zm

Fina

nsow

y Eu

rope

jski

ego

Obs

zaru

Gos

poda

rcze

go

Prio

ryte

t IV.

Roz

wój

zaso

bów

ludz

kich

pop

rzez

m.in

. pr

omow

anie

wyk

ształc

enia

i sz

koleń,

wzm

acni

anie

w sa

mor

ządz

ie i

jego

inst

ytuc

jach

pot

encj

ału

z za

kres

u ad

min

istra

cji l

ub sł

użby

pub

liczn

ej, a

takż

ew

zmac

nian

ie w

spie

rają

cych

go

proc

esów

dem

okra

ty-

czny

ch;

Prio

ryte

t IX.

Pol

ityka

regi

onal

na i

działa

nia

tran

sgra

nicz

ne.

Siód

my

Prog

ram

Ram

owy

Prog

ram

„M

ożliw

ości

”, D

ział

anie

: Reg

iony

wie

dzy

Prog

ram

Ram

owy

na rz

ecz

Konk

uren

cyjn

ości

i In

now

acji

Prog

ram

szc

zegó

łow

y: P

rogr

am n

a rz

ecz

wsp

iera

nia

polit

yki d

otyc

zące

j tec

hnol

ogii

info

rmac

yjny

ch i

kom

unik

acyj

nych

.

Min

iste

rstw

o Sp

raw

W

ewnę

trzn

ych

i Adm

inis

trac

jiD

ofi n

anso

wan

ie p

rzed

sięw

zięć

info

rmat

yza-

cyjn

ych

real

izow

anyc

h m

.in. p

rzez

sam

orzą

dy.

Documents

G. Realizacja strategii