62
ГАДААД ВАЛЮТЫН ХАНШИЙН БҮРТГЭЛ түүний татварын нөлөөлөл ТЕГ-ын сургалтын төвийн багш С.Оюунчимэг 2012 он

Gadaad valutiin burtgel

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Gadaad valutiin burtgel

ГАДААД ВАЛЮТЫН ХАНШИЙН БҮРТГЭЛ

түүний татварын нөлөөлөл

ТЕГ-ын сургалтын төвийн багш С.Оюунчимэг2012 он

Page 2: Gadaad valutiin burtgel

ГАДААД ВАЛЮТЫН БҮРТГЭЛ

ÍÁÁÎÓÑ 21 ÃÀÄÀÀÄ ÂÀËÞÒÛÍ ÕÀÍØÈÉÍ ªªÐЧ˪ËÒÈÉÍ ÍªËªª-èéí ÒÎÉÌ

НББОУС 21 Гадаад Валютын Ханшийн Өөрчлөлтийн Үр Нөлөө хэмээх стандартыг НББОУС-ын зөвлөл 1993 онд хэвлэн нийтэлж 1998,  1999, 2003 онуудад хэд хэдэн удаа нэмж өөрчилсөн. Энэ тайлбарт 2008 оны 12 дугаар сарын 31 хүртэлх СТОУС-ын нэмэлт өөрчлөлтийг багтаасан.

ÍÁÁÎÓÑ 21-èéí çîðèëãî

ÍÁÁÎÓÑ 21-èéí çîðèëãî íü ãàäààä âàëþòààðõ àæèë ã¿éëãýý, ãàäààä ¿éë àæèëëàãààíû ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãèéí õºðâ¿¿ëýëò çýðýãò çîðèóëñàí íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéí õàíäëàãûí òàëààð çààâàð ºãºõºä îðøèíî.

Page 3: Gadaad valutiin burtgel

ГАДААД ВАЛЮТЫН БҮРТГЭЛ

1. Тодорхойлолт 2. Гадаад валютын ажил гүйлгээний анхдагч хүлээн зөвшөөрөлт 3. Гадаад валютын ажил гүйлгээний дараагийн хүлээн зөвшөөрөлт 4. Бүртгэлийн валютыг толилуулгын валют руу хөрвүүлэх нь

5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар

Page 4: Gadaad valutiin burtgel

Нэг. Тодорхойлолт• - Аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагаагаа

явуулдаг эдийн засгийн анхдагч орчны валютыг бүртгэлийн валют гэнэ.

• - Бүртгэлийн валютаас бусад төрлийн валютыг гадаад валют гэнэ.

• - Толилуулгын валют гэж санхүүгийн тайланг толилуулахад ашиглаж буй валют юм.

Page 5: Gadaad valutiin burtgel

Нэг. Тодорхойлолт• - Ханшийн зөрүү гэдэг нь  нэг валютын

нэгжийг өөр валютанд ялгаатай ханшаар хөрвүүлснээс үүссэн зөрүү.

• - Хаалтын ханш гэдэг нь балансын өдрийн спот ханш юм.

• - Спот ханш гэдэг нь валютыг шууд солилцох ханш юм.

Page 6: Gadaad valutiin burtgel

Нэг. Тодорхойлолт• Ãàäààä âàëþòààðõ àæèë ã¿éëãýý:

òîäîðõîé íýã ãàäààä âàëþòààð õèéãäñýí, òºëáºð õèéãäýõ àæèë ã¿éëãýý

• Ãàäààä ¿éë àæèëëàãàà: òàéëàãíàãч àæ àõóéí íýãæèéí óëñ îðíîîñ ººð óëñ îðîíä ¿éë àæèëëàãààãàà ýðõýëäýã îõèí êîìïàíè, õîëáîî, õàìòàðñàí ¿éëäâýð, ñàëáàð

• Ãàäààäûí àæ àõóéí íýãæ: òàéëàãíàãч àæ àõóéí íýãæèéí ¿éë àæèëëàãààíààñ ñàëàíãèä ãàäààä ¿éë àæèëëàãàà

Page 7: Gadaad valutiin burtgel

Хүлээн зөвшөөрөлт ба хэмжилтБүртгэлийн валют

НББОУС 21 д заасны дагуу бүх ажил гүйлгээтэй холбогдон гарсан ханшны зөрүүг бүртгэхдээ тайлант үеийн орлого зардлаар хүлээн зөвшөөрөх нь зүйтэй гэж заасан байдаг.

Санхүүгийн тайланг ерөнхийдөө тухайн байгууллага нь оршин суугч болох улсын валютаар хийгддэг.

Page 8: Gadaad valutiin burtgel

• Гадаад валютаарх ажил гүйлгээг ажил гүйлгээ гарсан өдрийн спот ханшийг ашиглан анх хүлээн зөвшөөрнө.

Хоёр.    Гадаад валютаарх ажил гүйлгээний анхдагч хүлээн зөвшөөрөлт

Page 9: Gadaad valutiin burtgel

Хүлээн зөвшөөрөлт ба хэмжилтБүртгэлийн валют

Санхүүгийн ажил гүйлгээ бусад валютаар хийгдэх тохиолдол байдаг. Үүнд:•Гадаад валютаар бараа ажил үйлчилгээг худалдах, худалдан авах•Төлөх эсвэл авах дүн гадаад валютаар тогтоогдсон зээл•Гадаад валютаар эсвэл гадаадад хийгдэх хөрөнгө оруулалт•Гадаад валютаар хөрөнгө худалдан авах худалдах, өр төлбөр үүсгэх эсвэл барагдуулах зэрэг ажил гүйлгээнүүд хамаарагдана.

Page 10: Gadaad valutiin burtgel

Валюттай холбоотой 2 төрлийн бүртгэл байна.

I. Гадаад валютаар гарсан ажил гүйлгээг бүртгэх үед

II. Гадаад валютаар санхүүгийн тайланг хөрвүүлэх

Хоёр.    Гадаад валютаарх ажил гүйлгээний анхдагч хүлээн зөвшөөрөлт

Page 11: Gadaad valutiin burtgel

• Гадаад валютын ажил гүйлгээг уг ажил гүйлгээ гарсан өдрийн ханш буюу спот ханшийг ашиглан анх хүлээн зөвшөөрнө.

• Ажил гүйлгээ гарсан өдрийн гадаад валют болон тайлангийн валютын хоорондох ханшийг ашиглан гадаад валютаар гарсан ажил гүйлгээг бүртгэлийн валютаар бүртгэдэг.

Хоёр.    Гадаад валютаарх ажил гүйлгээний анхдагч хүлээн зөвшөөрөлт

Page 12: Gadaad valutiin burtgel

• Жишээ нь : 2009 оны 12-р сарын 3-нд 800 ам. доллараар бараа материал зээлээр худалдан авсан.

Энэ өдрийн спот ханш 1ам.доллар = 1450 төгрөг байсан гэвэл :

• Дт Бараа материал      1 160 000  / 800 $ x 1450 ₮ /                 Кт Дансны өглөг           1 160 000   

  / 800 $ x 1450 ₮ /

Хоёр.    Гадаад валютаарх ажил гүйлгээний анхдагч хүлээн зөвшөөрөлт

Page 13: Gadaad valutiin burtgel

Гурав.   Гадаад валютаарх ажил гүйлгээний дараагийн хүлээн зөвшөөрөлт

• Гадаад валютаарх ажил гүйлгээ нь тайлант хугацааны эцэст Санхүүгийн байдлын тайланд тайлагнагдах ёстой хөрөнгө өр төлбөрийг бий болгодог тохиолдолд: :

Page 14: Gadaad valutiin burtgel

Гурав.   Гадаад валютаарх ажил гүйлгээний дараагийн хүлээн зөвшөөрөлт

• Мөнгөн зүйлсээрх хөрөнгө өр төлбөрийг хаалтын ханшаар

• Мөнгөн бус зүйлсээрх хөрөнгө өр төлбөрийг ажил гүйлгээ гарсан өдрийн спот ханшаар

• Бодит үнэ цэнээр үнэлсэн мөнгөн бус зүйлсийг үнэлгээ хийсэн өдрийн спот ханшаар илэрхийлнэ.

Page 15: Gadaad valutiin burtgel

Гурав.   Гадаад валютаарх ажил гүйлгээний дараагийн хүлээн зөвшөөрөлт

• Жишээ нь : 2009 оны 12-р сарын 3-нд үүссэн 800 $-ын (Тухайн өдрийн албан ханш 1$ = 1450₮ байсан)дансны өглөгийн

• 2009 оны 12-р сарын 31-ний өдрийн хаалтын ханшаар хөрвүүлэн балансад тусгана. Хаалтын ханш 1$ = 1420 ₮ байсан гэвэл:

• Дт Дансны өглөг  / 30₮ х 800 $ / 24 000 

Кт Гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн бодит бус олз    24 000

Page 16: Gadaad valutiin burtgel

Дөрөв. Бүртгэлийн валютыг толилуулгын валют руу хөрвүүлэх нь

• Аж ахуйн нэгж өөрийн санхүүгийн тайлангаа ямар ч валютаар толилуулж болно.

• Хэрэв аж ахуйн нэгжийн толилуулгын валют бүртгэлийн валютаас нь өөр байвал, тухайн аж ахуйн нэгж өөрийн үйл ажиллагааны үр дүн, санхүүгийн байдлаа толилуулгын валют руу хөрвүүлнэ.

Page 17: Gadaad valutiin burtgel

Санхүүгийн тайланг хөрвүүлэх дараахь тохиолдлууд байдаг.

1.Татан буугдах2.Хуучин системээс шинэ системд шилжих3.Валют хоорондын хөрвүүлэлт хийх

Дөрөв. Бүртгэлийн валютыг толилуулгын валют руу хөрвүүлэх нь

Page 18: Gadaad valutiin burtgel

• Жишээ нь бүлэг (бүлэг гэдэг нь толгой компани болон түүний бүх охин компани юм) өөр өөр бүртгэлийн валюттай бие даасан аж ахуйн нэгжүүдээс бүрдэж байвал, аж ахуйн  нэгж бүрийн үр дүн, санхүүгийн байдлыг нэг ижил валютаар илэрхийлэх хэрэгтэй бөгөөд ингэснээр нэгтгэсэн санхүүгийн  тайлан толилуулагдах болно.

Дөрөв. Бүртгэлийн валютыг толилуулгын валют руу хөрвүүлэх нь

Page 19: Gadaad valutiin burtgel

• Аж ахуйн нэгжийн бүртгэлийн валютыг доорх горимыг ашиглан толилуулгын валют руу хөрвүүлнэ:

а) Балансад тусгасан хөрөнгө өр төлбөрийг тухайн балансын өдрийн хаалтын ханшаарб) Орлогын тайлан бүрийн орлого,зардлыг ажил гүйлгээ гарсан өдрийн ханшаар в) Ханшийн зөрүүгийн бүх дүнг өмчийн бие даасан бүрэлдэхүүн хэсгээр хүлээн зөвшөөрнө.

/ Гадаад валютын хөрвүүлэлтийн нөөц /

Дөрөв. Бүртгэлийн валютыг толилуулгын валют руу хөрвүүлэх нь

Page 20: Gadaad valutiin burtgel

Санхүүгийн тайлангийн тодруулга

Санхүүгийн тайлангийн тодруулга хэсэгт ханшны зөрүүг дараах байдлаар тодруулах ёстой.

• Тайлант хугацааны цэвэр ашиг эсвэл алдагдалд багтсан ханшны зөрүү

• Тайлант хугацааны эхэн ба эцэс дэх ханшийн зөрүү

• Дансдын дүн тайлант хугацааны туршид үүссэн ханшны зөрүү

• Тайлант хугацааны дараа үүссэн валютын ханшны зөрүү нь сан.тайлан хэрэглэгчдэд шийдвэр гаргахад нөлөөлж байвал нэмэлт тодруулга хийж өгөх

• Өөр тайлагнах валют ашигласан шалтгаан гэх мэт

Page 21: Gadaad valutiin burtgel

Хүлээн зөвшөөрөлт ба хэмжилтБүртгэлийн валют

Гадаад валютаарх ажил гүйлгээ ба

байгууллагын үр дүн, санхүүгийн байдлыг өөр

валют руу хөрвүүлсэнээс үүссэн ханшны

зөрүүний олз, гарз нь татварт нөлөөлж болно.

Татварын нөлөөллийг НББОУС-12 дагуу

бүртгэнэ.

Page 22: Gadaad valutiin burtgel

• САНГИЙН САЙДЫН ТУШААЛ

2000 оны 12 дугаар сарын 22- ны өдөр Улаанбаатар хот

Дугаар 116• Аж ахуйн нэгж, байгууллагын үйл ажиллагаанд мөрдөх нягтлан

бодох бүртгэлийн дансны жагсаалт, äàíñíû ¿ëãýðчèëñýí çààâàð

15.1 Ханшийн зөрүүг хүлээн зөвшөөрөхМөнгө болон мөнгөн зүйлсийн тооцоог тайлагнах үед тэдгээрийг анх удаа бүртгэсэн үеийн эсвэл өмнөх үеийн санхүүгийн тайланд тайлагнасан ханшаас ялгаатайгаар үүссэн ханшийн зөрүүг тайлант жилийн орлого, зардлаар хүлээн зөвшөөрнө.

5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар

Page 23: Gadaad valutiin burtgel

15.2 Ханшийн зөрүүгийн ангилал

Валютын ханшийн зөрүүгийн ашиг, алдагдлыг бодит ба бодит бус гэж ангилна.

15.3 Валютын ханшийн зөрүүг бүртгэх

Валютын харилцах данс болон кассын үлдэгдэлд ногдох ханшийн зөрүүг бодит бус ашиг, алдагдлаар тооцож бүртгэнэ.

5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар

Page 24: Gadaad valutiin burtgel

Гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн Дансны авлага, өглөгийн үлдэгдэлд ногдох валютын ханшийн зөрүүг бодит бус гэж ангилан бүртгэнэ.

Жишээ нь: Гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн авлага, өр төлбөрийн үлдэгдлийг санхүүгийн тайлан гаргаж байгаа өдрийн Монгол банкнаас зарласан албан ханшаар төгрөгт шилжүүлэн валютын ханшийн бодит бус зөрүүг тооцоолно.

5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар

Page 25: Gadaad valutiin burtgel

Ашгийн дүнгээр:

Дт Мөнгө (Өглөг эсвэл Авлага )

Кт ВХЗБодит бус ашиг

Алдагдлын дүнгээр:

Дт ВХЗБодит бус алдагдал

Кт Мөнгө (Өглөг эсвэл Авлага)

5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар

Page 26: Gadaad valutiin burtgel

Харин гадаад валютыг зах зээлийн ханшаар худалдан борлуулах болон гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн авлага, өглөгийн тооцоог барагдуулах зэрэг ажил гүйлгээнээс үүссэн ханшийн зөрүүг бодит ашиг, алдагдлаар тооцож бүртгэнэ.

5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар

Page 27: Gadaad valutiin burtgel

Жишээ нь: Гадаад валютаар үүссэн өр төлбөрийн төлбөр хийх өдрийн гадаад валютын албан ханш, гүйлгээ гарсан өдрийн ханшнаас хэлбэлзсэн хэмжээгээр ханшийн бодит зөрүү үүснэ.

5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар

Page 28: Gadaad valutiin burtgel

Ханшийн зөрүүг бүртгэхдээ:

Ашиг олбол:

Дт Өглөг

Кт ГВХЗБодит ашиг

Алдагдал хүлээвэл:

Дт ГВХЗБодит алдагдал

Кт Өглөг

5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар

Page 29: Gadaad valutiin burtgel

Сангийн сайдын 2012 оны 77 дугаар тушаалаар батлагдсан санхүүгийн тайлангийн маягт, зааврыг аж ахуйн нэгжийн санхүүгийн үйл ажиллагаанд мөрдөх хугацааг Сангийн сайдын 2012 оны 9 дүгээр сарын 14-ний 185 дугаар тушаалаар 2013 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдөр болгон өөрчилсөн болно.

5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар

Page 30: Gadaad valutiin burtgel

5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар2004 оны Монгол Улсын Сангийн Сайдын тушаал Дугаар 248

2012.03.28 Монгол Улсын СангийнСайдын тушаал Дугаар 77

17.3 Гадаад валютын хөрвүүлэлтийн нөөцГадаад валютын хөрвүүлэлтийн нөөц дансны эхний болон эцсийн үлдэгдэл, тайлант хугацаанд гадаад үйл ажиллагааны хөрвүүлэлтээс, бүртгэлийн валютыг толилуулгын валют руу хөрвүүлснээс үүссэн валютын хөрвүүлэлтийн зөрүүг тодруулна.

28.2 Үндсэн бус үйл ажиллагааны орлогод, дараах орлогууд хамаарагдана.

• Валютын ханшийн өөрчлөлтийн хэрэгжсэн ашиг (алдагдал) • Валютын ханшийн өөрчлөлтийн хэрэгжээгүй ашиг (алдагдал)

19.2 Гадаад валютын ханшийн зөрүүний олз (гарз)Ашиг алдагдлаар хүлээн зөвшөөрсөн гадаад валютын зөрүүний олз гарзыг гадаад валютаарх мөнгөн хөрөнгийн үлдэгдэлд хийсэн ханшйн тэгшитгэл, эргэлтийн авлага, өр төлбөр, эргэлтийн бус авлага, өр төлбөртэй холбоотой үүссэн, валютын арилжаанаас үүссэн ханшийн зөрүүний олз гарз гэж тодруулна.

23. Гадаад валютын хөрвүүлэлтийн зөрүүААН-ийн гадаад үйл ажиллагааг болон ААН-ийн санхүүгийн тайланг толилгуулгын валют руу хөрвүүлснээс үүссэн ханшийн зөрүү/Орлогын дэлгэрэнгүй тайлангийн ТТДА-ийн доор Бусад дэлгэрэнгүй орлогын хэсэгт харуулна./

13. Гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн өр, авлага, төлөгдөөгүй зээл, мөнгөн хөрөнгийн үлдэгдэлд хийгдсэн ханшийн тэгшитгэлийн олз гарз, зарим мөнгөн бус зүйлсийн валютын ханшийн зөрүүний ашиг алдагдлаар хүлээн зөвшөөрсөн олз гарзыг хамруулна.

Page 31: Gadaad valutiin burtgel

  АЖ АХУЙН НЭГЖИЙН   ОРЛОГЫНАЛБАН ТАТВАРЫН ТУХАЙ

       4.1.7.”гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн орлого/алдагдал/” гэж гадаад валют худалдах  болон гадаад валютаар илэрхийлэгдсэн авлага, өглөгийн тооцоог барагдуулах зэрэг ажил, гүйлгээнээс үүссэн ханшийн зөрүүний ашиг/алдагдал/-ийг. 

  7.6.Гадаад валютаар олсон орлого, гарсан зардлыг төгрөгт шилжүүлэхдээ Монголбанкнаас тогтоосон тухайн өдрийн ханшийг үндэслэнэ.

8 дугаар зүйл. Үйл ажиллагааны орлого

          8.1.10. гадаад валютын ханшны зөрүүгийн бодит орлого;

12 дугаар зүйл. Албан татвар ногдох орлогоос хасагдах зардал

              12.1.8.гадаад валютын ханшийн зөрүүгийн бодит алдагдал;

Page 32: Gadaad valutiin burtgel

САНГИЙН САЙДЫН ТУШААЛ

  Санхүүгийн болон орлогын албан татварын тайлангийн үзүүлэлт хоорондын зөрүүг зохицуулах журам

2010 оны 05 дугаар сарын 25 -ны өдөр

Улаанбаатар хот Дугаар 121

САНХҮҮГИЙН БОЛОН ОРЛОГЫН АЛБАН ТАТВАРЫН ТАЙЛАНГИЙН

ҮЗҮҮЛЭЛТ ХООРОНДЫН ЗӨРҮҮГ ЗОХИЦУУЛАХ ТАЙЛАН

5. Гадаад валюттай холбоотой журам аргачлал, заавар

Page 33: Gadaad valutiin burtgel

Санхүүгийн тайлангийн татварын өмнөх ашгийн дүнА БАЙНГЫН ЗӨРҮҮ

1 Нэмэгдүүлэх утга Дүн 2 Бууруулах утга Дүн

1.1 Хасагдахгүй зардал:- албан татвар төлөгчийн буруутай үйл ажиллагааны улмаас төлсөн хүү, торгууль, нөхөн төлбөр

2.1 Чөлөөлөгдөх орлого

Б Байнгын зөрүүгээр зохицуулагдсан дүн (санхүүгийн тайлангийн татварын өмнөх ашиг +А1-А2)

Б1 Татварын зардал (0-3000000,0 бол 10%, 3000000,0-аас дээш дүнгийн 25% + 300000,0 хувиар тооцно)

Б2 Нэмэх нь: Суутган тооцоололтоор төлөгдсөн татварын зардалБ3 Тайлант үеийн татварын зардал В ТҮР ЗӨРҮҮ3 Нэмэгдүүлэх утга Дүн 4 Бууруулах утга Дүн

3.1 Элэгдлийн зардал –Санхүүгийн тайлангийн

4.1 Элэгдлийн зардал –Татварын тайлангийн

3.2 Валютын ханшийн зөрүүгийн бодит бус алдагдал

4.2 Валютын ханшийн зөрүүгийн бодит бус ашиг

Page 34: Gadaad valutiin burtgel

3. “Санхүүгийн болон татварын тайлангийн үзүүлэлт хоорондын зөрүүг зохицуулах журам”-д заасны дагуу үүсч буй түр зөрүүг ангилан “Хойшлогдсон татварын өглөг, Хойшлогдсон татварын хөрөнгө” дансдаар бүртгэнэ.

 Валютын ханшийн зөрүүгийн бодит бус алдагдал

Хасагдах түр зөрүү үүссэн үед:

Дт Орлогын албан татварын зардал ххх

Дт Хойшлогдсон татварын хөрөнгө ххх

Кт Орлогын албан татварын өглөг ххх

 

Хойшлогдсон татварын хөрөнгийг буцаах үед:

Дт Орлогын албан татварын зардал ххх

Кт Хойшлогдсон татварын хөрөнгө ххх

 

 

Page 35: Gadaad valutiin burtgel

3. “Санхүүгийн болон татварын тайлангийн үзүүлэлт хоорондын зөрүүг зохицуулах журам”-д заасны дагуу үүсч буй түр зөрүүг ангилан “Хойшлогдсон татварын өглөг, Хойшлогдсон татварын хөрөнгө” дансдаар бүртгэнэ.

 Валютын ханшийн зөрүүгийн бодит бус ашиг

Татвар ногдох түр зөрүү үүссэн үед:

Дт Татварын зардал ххх

Кт Хойшлогдсон татварын өглөг ххх

Кт Орлогын албан татварын өглөг ххх

 

Хойшлогдсон татварын өглөгийг буцаах үед:

Дт Хойшлогдсон татварын өглөг ххх

Кт Орлогын албан татварын зардал ххх

 

Page 36: Gadaad valutiin burtgel

БОДЛОГО

2011.10.20-нд 5000.0 төгрөгийн Бараа материал худалдаж авсан.

2011.11.11-нд 4000.0 төгрөгийн өртөгтэй барааг 4000 доллараар зээлээр борлуулсан. 1 Доллар=1200₮

2011.11.20-нд Хэрэглээний зардалд 200.0 төгрөг төлсөн.

2011.12.01-нд 1000 долларын авлагаа цуглуулсан. Валютын ханш 1 доллар=1180₮

2011.12.31-нд хаалтын ханш 1210₮ байсан.

2012.04.10 нд 2000 долларын авлагаа цуглуулсан. Валютын ханш 1 доллар=1240₮

2012.12.31 нд хаалтын ханш 1190 төгрөг

2013.07.20 нд үлдсэн авлагаа цуглуулсан. Валютын ханш 1 доллар=1220₮

Дөрөв. Бүртгэлийн валютыг толилуулгын валют руу хөрвүүлэх нь

Page 37: Gadaad valutiin burtgel

2011.10.20-нд 5000.0 төгрөгийн Бараа материал худалдаж авсан.

Бараа материал 5000.0

Мөнгөн хөрөнгө 5000.0

2011.11.11-нд 4000.0 төгрөгийн өртөгтэй барааг 4000 доллараар зээлээр борлуулсан. 1 Доллар=1200₮

ББӨ 4000.0

Бараа материал 4000.0

Авлага /4000$*1200₮/ 4800.0

Борлуулалтын орлого 4800.0

Page 38: Gadaad valutiin burtgel

2011.11.20-нд Хэрэглээний зардалд 200.0 төгрөг төлсөн.

Бусад зардал 200.0

Мөнгөн хөрөнгө 200.0

2011.12.01-нд 1000 долларын авлагаа цуглуулсан. Валютын ханш 1 доллар=1180₮

Мөнгөн хөрөнгө (1000*1180₮) 1180.0

ВХЗБодит гарз (1000*20₮) 20.0

Авлага (1000*1200₮) 1200.0

Page 39: Gadaad valutiin burtgel

2011.12.31-нд хаалтын ханш 1210₮ байсан.

Авлага (3000*10) 30.0

ВХЗБодит бус олз 30.0

Page 40: Gadaad valutiin burtgel

 2011.12.31Санхүүгийн тайлан Татварын тайлан

Борлуулалтын орлого 4800.0 Борлуулалтын орлого 4800.0ББӨ (4000.0) ББӨ(4000.0)Бусад зардал (200.0) Бусад зардал (200.0)ВХЗБодит гарз (20.0)ВХЗБодит гарз (20.0)ВХБодит бус олз 30.0 - -ТТӨАшиг 610.0 ТНоОрлого 580.0

ТТӨА*10%=Татварын зардал ТНоО*10%=Татварын өглөгЖурналын бичилт:

ОАТ зардал 61.0ОАТ өглөг 58.0ХТӨглөг 3.0Баланс

УХ Өр төлбөр: ХТӨглөг 3.0

Page 41: Gadaad valutiin burtgel

Санхүүгийн тайлангийн татварын өмнөх ашгийн дүн

610.000А БАЙНГЫН ЗӨРҮҮ

1 Нэмэгдүүлэх утга Дүн 2 Бууруулах утга Дүн

1.1 Хасагдахгүй зардал:- албан татвар төлөгчийн буруутай үйл ажиллагааны улмаас төлсөн хүү, торгууль, нөхөн төлбөр

2.1 Чөлөөлөгдөх орлого

Б Байнгын зөрүүгээр зохицуулагдсан дүн (санхүүгийн тайлангийн татварын өмнөх ашиг +А1-А2)

610.000Б1 Татварын зардал (0-3000000,0 бол 10%, 3000000,0-аас дээш дүнгийн 25% +

300000,0 хувиар тооцно)61.000

Б2 Нэмэх нь: Суутган тооцоололтоор төлөгдсөн татварын зардалБ3 Тайлант үеийн татварын зардал В ТҮР ЗӨРҮҮ3 Нэмэгдүүлэх утга Дүн 4 Бууруулах утга Дүн

3.1 Элэгдлийн зардал –Санхүүгийн тайлангийн

4.1 Элэгдлийн зардал –Татварын тайлангийн

3.2 Валютын ханшийн зөрүүгийн бодит бус алдагдал

4.2 Валютын ханшийн зөрүүгийн бодит бус

ашиг

30.0

Page 42: Gadaad valutiin burtgel

В3 Нийт дүн (3.1+3.2+3.3)0

В4 Нийт дүн (3.1+3.2+3.3) 30.000

Татвар ногдуулах

орлогын дүн

ОАТатварын өглөг/Кт

5. Нийтлэг хувь хэмжээгээр татвар ногдуулах орлого (Б + В3– В4)

580.000

5.1 Нэмэх нь: Сайн дурын даатгалын хэтрэлт

2. Хасах нь: Шилжүүлэх алдагдлын дүн

6. Татвар ногдуулах орлогын дүн (5+5.1-5.2) 580.0007. Ногдуулсан татвар (0-3000000,0 бол 10%, 3000000,0-аас дээш дүнгийн 25% + 300000,0)

58.000

Page 43: Gadaad valutiin burtgel

8.Хөнгөлөгдөх татварын дүн

ААНОАТ-ын хуулийн .... заалтын дагуу

ААНОАТ-ын хуулийн .... заалтын дагуу

9. Тусгайлсан хувь хэмжээгээр татвар ногдуулах орлого, ногдох татвар

9.1 татварын хувь ......

9.2 татварын хувь ......

10. Нийт дүн (Татвар ногдуулах орлого 6+9), (Төлбөл зохих татвар 7-8+9)

Дт Кт

11. Хойшлогдсон татварын хөрөнгө

12. Хойшлогдсон татварын өглөг 3.000

Page 44: Gadaad valutiin burtgel

2012.04.10 нд 2000 долларын авлагаа цуглуулсан. Валютын ханш 1 доллар=1240₮

Мөнгөн хөрөнгө (2000*1240₮) 2480.0

ВХЗБодит олз (2000*30₮) 60.0

Авлага (2000*1210₮) 2420.0

Буцаагдах бичилт:

ХТӨглөг 2.0

Татварын өглөг 2.0

Баланс

Хөрөнгө Өр төлбөр

ХТӨглөг 1.0

Page 45: Gadaad valutiin burtgel

2012.12.31 нд хаалтын ханш 1190 төгрөг

ВХЗБодит бус гарз 20.0

Авлага (1000*10) 20.0

Page 46: Gadaad valutiin burtgel

 2012.12.31Санхүүгийн тайлан Татварын тайлан

Борлуулалтын орлого 4800.0 Борлуулалтын орлого 4800.0ББӨ (4000.0) ББӨ(4000.0)

Бусад зардал (200.0) Бусад зардал(200.0)

ВХБодит олз 60.0 ВХБодит олз 60.0

ВХБодит бус гарз (20.0) - -

ТТӨАшиг 640.0 ТНоОрлого 660.0

ТТӨА*10%=Татварын зардал ТНоО*10%=Татварын өглөг

Журналын бичилт: ОАТ зардал 64.0

ХТХөрөнгө 2.0

ОАТ өглөг 66.0

Page 47: Gadaad valutiin burtgel

Дт ХТӨглөг 1.0

Кт ХТХөрөнгө 1.0

Баланс

ББХөрөнгө

ХТХөрөнгө 1.0

Page 48: Gadaad valutiin burtgel

2013.07.20- нд үлдсэн авлагаа цуглуулсан. Валютын ханш 1 доллар=1220₮

Мөнгөн хөрөнгө (1000*1220₮) 1220.0

ВХЗБодит олз (1000*30₮) 30.0

Авлага (1000*1190₮)1190.0

Page 49: Gadaad valutiin burtgel

 2013.12.31Санхүүгийн тайлан Татварын тайлан

Борлуулалтын орлого 4800.0 Борлуулалтын орлого 4800.0ББӨ (4000.0) ББӨ(4000.0)

Бусад зардал (200.0) Бусад зардал(200.0)

ВХБодит олз 30.0 ВХБодит олз 30.0

ТТӨАшиг 630.0 ТНоОрлого 630.0

ТТӨА*10%=Татварын зардал ТНоО*10%=Татварын өглөг

Журналын бичилт: ОАТ зардал 63.0

ОАТ өглөг 63.0

Page 50: Gadaad valutiin burtgel

Хэрэгжээгүй дүнгээр:

Орлогын татварын зардал 1.0

Хойшлогдсон татварын хөрөнгийн хасагдуулга 1.0

Буцаалт бичилт

Хойшлогдсон татварын хөрөнгийн хасагдуулга 1.0

Хойшлогдсон татварын хөрөнгө 1.0

Баланс

Өр төлбөр:

ХТХөрөнгө 0 ХТӨглөг 0

Page 51: Gadaad valutiin burtgel

• Хойшлогдсон татварын хөрөнгөнд хасагдах түр зөрүү болон ашиглагдаагүй татварын алдагдлыг дараагийн үе рүү шилжүүлэхтэй холбоотойгоор ирээдүйн тайлант үед нөхөгдөх орлогын албан татварын дүн хамаарна.

• ХТХ-ийг НББОУС-12 Орлогын албан татвар-ын дагуу тооцож бүртгэнэ.

Хойшлогдсон татварын хөрөнгө

Page 52: Gadaad valutiin burtgel

• Аж ахуйн нэгж нь хасагдах түр зөрүүг ашиглаж болохуйц хэмжээний татвар ногдох ашиг олох магадлалтай байгаа үед л ХТХ-ийг хүлээн зөвшөөрнө.

• Аж ахуйн нэгж нь тайлангийн өдөр бүрээр хүлээн зөвшөөрөөгүй ХТХ-ийг дахин авч үзнэ.

Хойшлогдсон татварын хөрөнгө

Page 53: Gadaad valutiin burtgel

• Аж ахуйн нэгж нь хүлээн зөвшөөрөөгүй хойшлогдсон татварын хөрөнгийг нөхөх боломж олгохуйц татвар ногдох ашиг ирээдүйн тайлант үед олох нь тодорхой байгаа үед өмнөх хүлээн зөвшөөрөөгүй ХТХ-ийг хүлээн зөвшөөрнө.

Хойшлогдсон татварын хөрөнгө

Page 54: Gadaad valutiin burtgel

• Хэрэв ХТХ-ийн бүх эсвэл зарим өгөөжийг ашиглах хангалттай хэмжээний татвар ногдуулах орлого олох магадлалгүй бол тэр хэмжээгээр ХТХ-ийн дансны үнийг бууруулна.

• Энэхүү бууралтыг хангалттай хэмжээний татвар ногдуулах орлого олох магадлалтай болсон үед буцаана.

Хойшлогдсон татварын хөрөнгө

Page 55: Gadaad valutiin burtgel

Анхаарал хандуулсанд

баярлалаа

Page 56: Gadaad valutiin burtgel
Page 57: Gadaad valutiin burtgel

2012.12.31 нд хаалтын ханш 1190 төгрөг

ВХЗБодит бус гарз 20.0

Авлага (1000*20) 20.0

(1210-1190=20)

Page 58: Gadaad valutiin burtgel

 2012.12.31Санхүүгийн тайлан Татварын тайлан

Борлуулалтын орлого 4800.0 Борлуулалтын орлого 4800.0ББӨ (4000.0) ББӨ(4000.0)

Бусад зардал (200.0) Бусад зардал(200.0)

ВХБодит олз 60.0 ВХБодит олз 60.0

ВХБодит бус гарз (20.0) - -

ТТӨАшиг 640.0 ТНоОрлого 660.0

ТТӨА*10%=Татварын зардал ТНоО*10%=Татварын өглөг

Журналын бичилт: ОАТ зардал 64.0

ХТХөрөнгө 2.0

ОАТ өглөг 66.0

Баланс

Өр төлбөр:

ХТХөрөнгө 2.0 ХТӨглөг 1.0

Page 59: Gadaad valutiin burtgel

2012.12.31 нд хаалтын ханш 1190 төгрөг

ХТӨглөг 20.0

ХТХөрөнгө

Page 60: Gadaad valutiin burtgel

2013.07.20 нд үлдсэн авлагаа цуглуулсан. Валютын ханш 1 доллар=1220₮

Мөнгөн хөрөнгө (1000*1220₮) 1220.0

ВХЗБодит олз (1000*20₮) 20.0

Авлага (1000*1200₮) 1200.0

Page 61: Gadaad valutiin burtgel

 2012.12.31Санхүүгийн тайлан Татварын тайлан

Борлуулалтын орлого 4800.0 Борлуулалтын орлого 4800.0ББӨ (4000.0) ББӨ(4000.0)

Бусад зардал (200.0) Бусад зардал(200.0)

ВХБодит олз 20.0 ВХБодит олз 20.0

ТТӨАшиг 620.0 ТНоОрлого 620.0

ТТӨА*10%=Татварын зардал ТНоО*10%=Татварын өглөг

Журналын бичилт: ОАТ зардал 62.0

ОАТ өглөг 62.0

ОАТ зардал 1.0

ХТ Хөрөнгө 1.0

Баланс

Өр төлбөр:

ХТХөрөнгө 0 ХТӨглөг 0

Page 62: Gadaad valutiin burtgel

Анхаарал хандуулсанд

баярлалаа