109

gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis
Page 2: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

gamocdebis erovnuli centri

vswavlobT teqstis gaazrebas

testuri masalebi kiTxvis unaris gansaviTareblad

Page 3: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

2

krebulis Semdgenlebi: nino gordelaZe

Tamar oTxmezuri

redaqtori: Tamaz vasaZe

Page 4: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

3

nawili I

(krebuli I 2005 wlis gamocema)

Page 5: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

4

Sesavali

ganaTlebis reformis erT-erTi mizani moazrovne, aqtiuri mkiTxvelis

Camoyalibebaa. amaze zrunva swavlebis adreul safexurzeve unda daiwyos.

rogorc cnobilia, pirovnebis ganviTarebis adreul etapze, bavSvobis

asakSi gaRvivebuli wignis, kiTxvis siyvaruli mTeli cxovrebis manZilze

mihyveba adamians. kiTxva exmareba mozards Seicnos samyaro, sakuTari Tavi.

saintereso, mravalferovani, asakis Sesabamisi sirTulisa da moculobis

teqstebi, wignieri garemo, biblioTekebi, saubrebi wignebis Sesaxeb klasSi,

TanatolebTan _ is aucilebeli pirobebia, romlebic xels uwyobs

mozards, SeiZinos literaturuli gamocdileba, Camouyalibdes mxatvruli

gemovneba, ikiTxos siamovnebiT da ara ZaldatanebiT.

mkiTxvelis Camoyalibebis procesSi cxra-aTi weli mniSvnelovani

asakia. am dros kiTxvis unari, romelic erT-erTi mTavaria sabazo unarebs

Soris, ukve Camoyalibebulia, mozardi dauflebulia kiTxvis teqnikas da

igi iwyebs kiTxvas imisaTvis, rom iswavlos. am asakSi bavSvis kiTxvis

unaris Semowmeba gulisxmobs imis garkvevas, ramdenad warmatebuli iqneba

igi momavalSi, SeZlebs Tu ara maRali klasebis saswavlo programis

daZlevas.

Eam krebulSi gaerTianebulia gamocdebis erovnuli centris 2005

wlisa da 2006 wlis gamocemebi `vswavlobT teqstis gaazrebas~, krebuli I

(2005 weli), krebuli II (2006 weli).

I nawili

2003 wlis seqtembris bolos saqarTveloSi Catarda saxelmwifo

Sefaseba mSobliur enaSi.Mmisi mizani iyo dawyebiT klasebSi mimdinare

saswavlo procesis Semowmeba, misi dadebiTi mxareebisa da xarvezebis

gamokveTaAda kvleva, Cveneba imisa, Tu ra aris daZleuli da ra _ ara 9-10

wlis moswavleTa mier im masalidan, romelsac isini swavloben dawyebiT

klasebSi.

mSobliur enaSi I-IV klasebis saswavlo procesis Sefasebisas oTxi

komunikaciuri unaridan (kiTxva, wera, saubari, mosmena) Semowmda ori _

kiTxva da wera. Semowmda, agreTve, enobrivi kompetencia _ leqsika da

gramatikis codna.

Page 6: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

5

I nawilSi (krebuli 2005) warmovadgenT kiTxvis tests, romelic

gamoyenebuli iyo kiTxvis unaris Sesamowmeblad 2003 wlis erovnul

SefasebaSi.

kiTxvis testisaTvis SevarCieT oTxwledis saxelmZRvaneloebSi

warmodgenili ramdenime teqsti, agreTve sirTuliT da Tematuri

TvalsazrisiT am masalis analogiuri teqstebi. esenia: xalxuri zRapari,

literaturuli zRapari, Tanamedrove sabavSvo moTxroba, istoriuli

moTxroba da leqsebi. kiTxvis testSi CavrTeT, agreTve, sainformacio

xasiaTis teqstebi, romlebic saswavlo saganTa (maTematikis, bunebis)

saxelmZRvaneloebSi warmodgenili masalis analogiuria da romelTa

msgavs teqstebs moswavleebi sabavSvo enciklopediebidan, Jurnalebidan da

gazeTebidan icnoben. teqstebs erTvis sxvadasxva sirTulis testuri

kiTxvebi da davalebebi. specialurad aris SerCeuli rogorc advili, ise

rTuli kiTxvebi, rac saSualebas gvaZlevs, gamovkveToT da ganvsazRvroT

moswavleTa miRwevis doneebi.

krebulSi warmodgenili testebi imiT gamoirCeva, rom maTi Seqmnis

procesi, agreTve testirebis Sedegad miRebuli monacemebis analizi

mTlianad empiriul kvlevas efuZneba. kvlevis Sedegad dadginda testuri

davalebebis sirTulis indeqsi, anu gairkva, saxelmwifo SefasebisTvis

Catarebuli testirebisas moswavleTa ramdenma procentma upasuxa sworad

TiToeul testur kiTxvas. dadginda isic, Tu ramdenad aqvs mocemul tests

codnisa da SesaZleblobebis mixedviT moswavleTa diferencirebis unari.

empiriuli kvlevis Sedegad miRebuli monacemebidan krebulis bolos,

testebis Sefasebis sqemebSi miTiTebulia testuri SekiTxvebis sirTulis

indeqsebi _ TiToeuli SekiTxvis nomris gverdiT mocemulia ricxvi,

romelic aRniSnavs, procentulad moswavleTa ra raodenobam daZlia

mocemuli kiTxva Tu davaleba. Sesabamisad, rac ufro didia es ricxvi

(70%-ze meti), miT ufro advilia SekiTxva, e. i. testirebisas moswavleTa

umravlesobam daZlia igi. da piriqiT, Tu es ricxvi mcirea (30%-ze naklebi),

SekiTxva rTulia, moswavleTa umetesobam ver gasca sworad kiTxvas pasuxi.

es monacemebi daxmarebas gauwevs maswavleblebs, ufro nayofierad imuSaon

moswavleebTan kiTxvis unaris gansaviTareblad.

Page 7: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

6

II nawili

II nawili (2006 wlis gamocema) gankuTvnilia cxra-aTi, nawilobriv

TerTmeti wlis bavSvebisaTvis. igi sirTulis TvalsazrisiT I nawilis

(krebuli I) Semdgom safexurs.

krebulis 2006 wlis gamocema mivuZRveniT daviT javaxiSvilis naTel

xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~

mweralma Cveni krebulisaTvis dawera.

es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis unars _ ramdenad igebs,

iazrebs am asakis bavSvi sxvadasxva tipis teqstebidan miRebul

informacias, SeuZlia Tu ara teqstis sxvadasxva nawilSi mocemuli

faqtebisa da mosazrebebis erTmaneTTan dakavSireba da amaze dayrdnobiT

daskvnis gamotana, mizezSedegobrivi kavSirebis danaxva, personaJis

xasiaTis Tvisebis da qcevis motivis amocnoba misi moqmedebis mixedviT,

teqstis ZiriTadi azris wvdoma ukve SeZenili codnisa da gamocdilebis

safuZvelze; axerexebs Tu ara warmosaxulisa da realuris erTmaneTisagan

garCevas, sakuTari azris naTlad gamoxatvas, garkveuli enobrivi da

mxatvruli gamosaxvis saSualebebis garCevas da Sefasebas. II nawili

Seicavs agreTve testur davalebebs, romlebic amowmebs moswavlis enobriv

alRos da leqsikur marags.

krebulSi warmodgenili masala im teqstebis da testuri kiTxvebis

analogiuria, romelTa saSualebiTac mowmdeba 9-10 wlis mozardTa

wignierebis ganviTarebis done msoflios mraval qveyanaSi (wignierebis

saerTaSoriso kvleva _ PIRLS). Ees kvleva oTx weliwadSi erTxel

mozardTa kiTxvis unaris Sesamowmeblad tardeba (SevniSnavT, rom

krebulSi mocemuli ori teqsti Tavisi testuri kiTxvebiT gamoyenebuli

iyo PIRLS-is erT-erT saerTaSoriso kvlevaSi).

krebulSi Setanilia rogorc qarTvel, ise ucxoel avtorTa

mxatvruli da sainformacio xasiaTis teqstebi. SevecadeT, masala

mravalferovani yofiliyo. vfiqrobT, 21-e saukunis qarTveli bavSvebis

Tvalsawieris gafarToebisaTvis mniSvnelovania, maT icodnen, Tu ras

kiTxuloben da rogor azrovneben maTi Tanatolebi msoflios sxvadasxva

qveyanaSi. xolo maswavleblebisTvis saintereso iqneba teqstis ganxilvisa

da gaazrebis im saSualebebis da meTodebis gacnoba, romlebsac

Tanamedrove saswavlo praqtikaSi iyeneben.

Page 8: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

7

ganaTlebis reformis erT-erTi mizani moazrovne, aqtiuri mkiTxvelis

Camoyalibebaa, rac swavlebis adreul safexurzeve unda daiwyos. es

krebuli swored am mizans emsaxureba.

Page 9: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

8

bavSvebo,

am krebulSi Tqven waikiTxavT sxvadasxva saxis teqsts da upasuxebT

SekiTxvebs imis Sesaxeb, rac waikiTxe.

kiTxvebis nawils mosdevs sami savaraudo pasuxi (a., b. da g.),

romelTagan erTaderTi swori pasuxi unda SearCioT da, Sesabamisad,

SemoxazoT an a., an b., an g. pirveli nimuSi aris swored am tipis kiTxva.

nimuSi 1

1. ramdeni Tvea weliwadSi?

a. 9 Tve

b. 12 Tve

g. 13 Tve

zogierT kiTxvas pasuxi werilobiT unda gasceT, risTvisac

SekiTxvis Semdeg specialuri adgilia gamoyofili. meore nimuSi am

tipis kiTxvaa.

nimuSi 2

2. ratom erqva zRapris gmirs, cerodenas, es saxeli?

imitom, rom is tanad Zalian patara iyo.

krebulSi SegxvdebaT ramdenime sxva saxis davalebac, romlebsac

miTiTebebi Tan axlavs.

SeecadeT, upasuxoT yvela SekiTxvas, magram Tuki romelime kiTxvas

pasuxs ver gascemT, gadadiT Semdegze. kiTxvebze pasuxis gacemis dros

miubrundiT da daakvirdiT xolme teqsts.

krebuli rva nawilisagan Sedgeba. sasurvelia, TiToeul nawilze

muSaoba 30 wuTSi daasruloT.

gisurvebT warmatebas!

Page 10: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

9

I

mzis pirisnabani

(xalxuri zRapari)

iyo da ara iyo ra, İiyo erTi mzeTunaxavi qali.

oboli darCeniliyo da ZiZa zrdida. sTxova qalma ZiZas:

gamiSvi Sinidan, beds minda vewioo. ZiZamac ar dauSala,

piriT aRmosavleTis mxares daayena da daariga, am gzas

gahyevio.

saRamo rom dadga, qali ukve trial mindorze idga. gaixed-gamoixeda

da patara koSki dainaxa. Uuceb gaiRo kari da iqidan mSvenieri vaJi

gamovida. qali amasobaSi Cumad Sevida koSkSi da daimala. gaTenebam

moawia Tu ara, dabrunda vaJi Dda umalve sarecelze dawva. gamovida qali

samalavidan, miirbina sarecelTan da ras xedavs, vaJi mkvdaria!

Turme es vaJi ufliswuli yofila. Nnadirobisas mzes mSvild-isriT

bolo, mecxre Tvali dauSava da mzem ase dasaja: dRisiT mkvdaria, RamiT –

cocxali. cxra weliwadia, rac am satanjvelSia da adamiani TvaliT ar

unaxavs.

Seityo Tu ara qalma ufliswulisagan es ambavi, aevso guli trfobiT

da sibraluliT. Sehfica siyvaruli vaJs daG gadawyvita, uTuod unda

SevZlo misi Svelao.

midis qali, TveobiT midis, wlobiT midis, Mmzis qveyanas unda

miaRwios, mzes unda gamosTxovos vaJis mosarCeni wamali!

rogorc iqna, mivida mzis sasaxleSi. mze Sin ar iyo. iq mzis deda

dauxvda. isic dedamiwis Svili iyo. Mmzis dedas gaukvirda, aq Cemi Svilis

SiSiT adamiani ar mosula, Sen rogor gabede mosvlao? Seecoda qali.

Sehpirda, me dagexmarebio da damala.

saRamo Jams movida mzec. DdaRlil-daqanculs lamis exuWeboda

Tvalebi. Ddedam vaxSami gamoutana da Tanac sityva Seapara: Svilo,

metismetad xom ar dagisjia is vaJi, dRisiT rom mkvdaria da RamiT –

cocxali; nuTu imisi mosarCeni wamali ar arsebobso?

_ ki, wamali rogor ar aris, magram vin miutanso!

Page 11: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

10

_ ra aris mainco? – ikiTxa dedam.

_ erTi wveTi Cemi pirisnabani wylis wasma da misi morCena erTi

iqnebao.

meore dilas dedam wyali miutana mzes, piri daabanina.Mpirisnabani im

suraSic CaiRvara, mzis dedas rom iqve daudgams!

roca mze adga da qveynierebaze gaemgzavra, gamoiyvana qali mzis dedam,

misca sura da gamoistumra. wavida qali, CitiviT

gafrinda. wlis Tavze, gamTeniisas, koSks miaRwia,

wausva vaJs mzis pirisnabani da gaacocxla. MmaT

sixaruls sazRvari aRar hqonda. waiyvana vaJma qali

Tavis samefoSi,İiqorwines da didxans cxovrobdnen

bednierad.

1. qveynis romel mxares aris zRaparSi triali mindori?

----------------------------------------------------------------------------------------------

2. zRapris gmirebidan romelia aq gamorCenili?

mzeTunaxavi qali, vaJi, mze, mzis deda, -------------------.

3. qvemoT CamoTvlili sityvebidan romeli gamoxatavs am zRapris mzis

Taviseburebas?

a. kaSkaSa;

b. mcxunvare;

g. cxraTvala.

4. ramdeni wlis Semdeg ixila mzis mier dasjilma vaJma adamiani?

------------------------------------------------------------------------

Page 12: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

11

5. am zRapris mixedviT, sad cxovrobs mze?

a. koSkSi;

b. sasaxleSi;

g. cixesimagreSi.

6. ram gaakvirva mzis deda?

a. qalis silamazem;

b. qalis gambedaobam;

g. qalis siswrafem.

7. ratom SeeZlo mzis dedas adamianisTvis gaego, adamiani

Sescodeboda?

---------------------------------------------------------------------------------------------------

8. rogor fiqrob, ratom iyo saRamo Jams mze daRlil-daqanculi?

--------------------------------------------------------------------------------------------------

9. ipove da amowere zRapris bolo nawilidan is gamoTqma, romelic

gamoxatavs, rom qalma sixarulisagan Zalian swrafad iara:

------------------------------------------------------------------------------------------

10. ra aris am zRaparSi yvelaze mniSvnelovani?

a. mzis ganrisxeba;

b. mzis dedis lmobiereba;

g. siyvarulis yovlisSemZleoba.

11. amowere pirveli abzacidan is sityvebi, saidanac Cans, rom Cven

zRapars vkiTxulobT:

---------------------------------------------------------------------------------------------

Page 13: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

12

12. mzeTunaxavma qalma grZeli gza gaiara. zRapris mixedviT gahyevi mis

gzas da sworad danomre qvemoT CamoTvlili adgilebi!

daakvirdi, pirveli nomeri ukve moZebnilia; nomrebi: 2, 3, 4, 5 Sen

gaanawile da dawere mocemul xazebze:

triali mindori da patara koSki -----------

mzis sabrZanebeli -----------

mzeTunaxavi qalis saxli ----1-----

ufliswulis samefo ----------

isev koSki trial mindorze -----------

krwanisis yayaCoebi

hei, Tqven, aragvelebo, gaumaZRarno omiTa,

Tqvens saflavebTan mosvla da muxlis modreka mominda.

SavCoxiano vaJkaco, Wriloba xom ar Segxsnia!

es sisxli aris, Tu marTla yayaCoebis cecxlia?

lado asaTiani

ra aqvs saerTo ayvavebul yayaCos sisxlis wveTTan da cecxlis alTan?

----------------------------------------------------------------------------------------------

Page 14: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

13

Zvel samefos

samefoo ZvelTaZvelo,

dRes sneulo, gulis mwvelo,

daWkna Seni Zveli qeba,

viT zafxulSi mzisgan mdelo . . .

akaki wereTeli

ra aris am leqsSi mTavari, ZiriTadi?

a. samSoblos warsulis Seqeba;

b. samSoblos dasneulebis gamo gulistkivilis gamoxatva;

g. samSoblos Sedareba gadamWknar mdelosTan.

Page 15: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

14

II

caswavala

metnaklebad yvelas aqvs caSi wasvlis survili. poetebi

varskvlavebs umRerian, xeebic zecas SehRaRadeben. yvelas,

yvelas aqvs zecaSi amaRlebis survili, maT Soris patara

cisferTvala Citsac, romelsac caswavalas eZaxian.

caswavala erTi ayvavebuli mTis ferdobze cxovrobda da caSi maRla

afrenis survili ar asvenebda. amitomac erqva es saxeli. ase sCveoda

xolme: balaxidan amofrindeboda, caSi aiWreboda da Tan wkriala xmiT

iZaxda: `cas waval! cas waval!~ am dros yvela mas Sescqeroda: guTnis

Citebi, Cxikvebi, orbebi. yvavilebic ki iSmuSnebodnen. ase ifrenda erTxans,

raRac zRvars miaRwevda, Rone gamoecleboda, isev dabla daeSveboda da

balaxebSi gauCinardeboda.

balaxebSi Cavardnili axla amas iZaxda: `vtyui, vtyui!~ amiT Tavis

uRonobas malavda, raTa sxvebs ar gaegoT, rom caSi wasvla ar SeeZlo.

frTosnebma iTmines, iTmines da bolos sawyenad miiRes es ambavi.

gadawyvites, sasamarTlo moewyoT am Tavxedi CitisTvis.

miminoebma caswavala gakoWes da goraze Sekrebil frTosnebs

mihgvares. mosamarTle yvavma kiTxvebi miayara: `vin gyavs caSi? iq vin

gepatiJeboda? urcxvad ratom gvatyueb mTeli dRe?~ caswavala morCilad

ismenda braldebas da uaryofis niSnad mxolod Tavs aqnevda.

bolos frTosnebma caswavalas erTi dRiT Tavisuflebis

aRkveTa miusajes, babuawveraze TokiT miabes da daiSalnen.

mxolod molaRuri SemorCa im adgils, karga xans idga

dafiqrebuli, mere caswavalas foTlebi daafara, RamiT rom

ar gayinuliyo da melas ar SeeWama. Semdeg TviTonac

gafrinda.

meore dRes isev Seikribnen frTosnebi da caswavala

gaaTavisufles. igi jer ugonod daeca, etyoboda, frTebi etkina.

molaRurma niskartiT wyaros wyali miutana. caswavalas piroba CamoarTves,

rom aRarasodes afrindeboda maRla caSi da ar moityuebda. magram wavid-

wamovidnen Tu ara frTosnebi, caswavalam cota daisvena, Semdeg frTebi

gaSala da caSi aiWra: `cas waval! cas waval!~ _ iZaxda da maRla da maRla

Page 16: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

15

miiwevda. gascda im zRvars, sadamdisac adre midioda xolme. am ambis

Semdeg tyeSi caswavala aRaravis unaxavs.

goderZi Coxeli, `caswavala~

(adaptirebuli varianti)

1. ratom erqva cisferTvala patara Cits caswavala?

----------------------------------------------------------------------------------------

2. me-2 abzacidan amowere is sityvebi, saidanac Cans, rom caswavala

maRla caSi freniT iRleboda:

--------------------------------------------------------------------------

3. me-2 abzacSi vkiTxulobT: `gadawyvites, sasamarTlo moewyoT am

Tavxedi CitisTvis.~ visi damokidebulebaa aq gamoxatuli Citisadmi, anu

vin fiqrobs, rom caswavala Tavxedia?

a. moTxrobis avtori;

b. molaRuri;

g. is frTosnebi, romlebmac ganizraxes caswavalas gasamarTleba.

4. ratom iZaxda caswavala Zirs daSvebisas: `vtyui, vtyui!~?

a. am SeZaxiliT malavda Tavis uRonobas;

b. marTla tyuoda da am SeZaxiliT Tavis tyuils aRiarebda;

g. am SeZaxiliT sxva frinvelebs aqezebda.

5. romelma frinvelma dausva kiTxvebi da daadanaSaula caswavala?

-------------------------------------------------------------

Page 17: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

16

6. ra braldeba wauyenes caswavalas frinvelebma sasamarTloze?

a. balaxebSi damalva;

b. caSi dawesebul zRvarze maRla afrena;

g. frinvelebis motyueba.

7. ratom undoda caswavalas maRla caSi afrena?

a. frTosnebs Tavs awonebda;

b. ubralod caSi wasvlis survili hqonda;

g. caSi sxva Citi epatiJeboda.

8. frinvelebidan mxolod molaRurs Seecoda caswavala. daasabuTe

es azri (saidan Cans es?):

-----------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------

9. rodis iCens Tavs caswavalas daumorCilebeli xasiaTi, medgari

buneba?

a. roca caswavala caSi aiWreba, gascdeba zRvars da im tyeSi aRar

brundeba, sadac is gaasamarTles;

b. roca caswavala Zirs daeSveba ZaxiliT: vtyui, vtyui!

g. roca sasamrTloze caswavala Cumad ismenda frTosnebis

braldebebs.

10. ra damokidebulebas avlens mwerali am patara Citis mimarT?

a. mwerali kicxavs caswavalas, ar iwonebs mis saqciels;

b. mwerali TanaugrZnobs am patara Cits;

g. mwerali ar avlens Tavis damokidebulebas caswavalas mimarT.

11. ra migvaniSnebs, rom caswavalas Tavgadasavali gamogonili

ambavia?

a. Cits caswavala hqvia;

b. Citi mTis ferdobze cxovrobs;

g. frinvelebi sasamarTlos marTaven.

Page 18: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

17

12. am moTxrobis mixedviT, ra aris mTavari imisTvis, rom dasaxul

mizans miaRwio?

a. gqondes Zalian didi survili;

b. iyo fizikurad Zalian Zlieri;

g. mopovebuli gqondes Sens garSemo myofTa mxardaWera.

13. Sen rogor fiqrob, saerTod ra aris mTavari dasaxuli miznis

misaRwevad?

------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------

------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 19: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

18

III

Zmani xerxeuliZeni

Tbilisis samxreTiT mdebareobs mozrdili

sofeli marabda. samasi wlis winaT am sofelSi

cxovrobda moxuci aznauri xerxeuliZe,

romelsac cxra vaJi hyavda. mama am cxra vaJisa

iyo erTguli moyvare Tavisi qveynisa da

mxurvale mamuliSvili; colad hyavda yovlad

Rirseuli qarTveli mandilosani. amis gamo Zmebi erTmaneTze ukeTesi

vaJkacebi da mamuliSvilebi dadgnen.

imJamad sparseTSi mefobda Sah-abazi, metad daundobeli meomari. mas

hyavda mravalricxovani jari, gawvrTnili da gamocdili laSqrobaSi. Sah-

abazma daipyro bevri qveyana da bolos saqarTveloSic SemoiWra.

qarTvelTa jari mas gadaeRoba gzaze Tbiliss qveviT, marabdis samxreTiT.

gaimarTa saSineli brZola. sami dRis ganmavlobaSi sisxli ganuwyvetel

nakadulebad midioda. Tumca sparselebi erTiaTad metni iyvnen, magram

maT sami dRis ganmavlobaSi qarTvelTa jars fexi ver moacvlevines,

radganac qarTveli meomrebi Tavganwirulad ibrZodnen samSoblos

dasacavad. metadre saocar uSiSrobas, samagaliTo vaJkacobas da saarako

Tavdadebulobas iCendnen Zmani xerxeuliZeni, romelnic erTad, mxardamxar

ebrZodnen mters. maT araerTi ieriSi sparselebisa ukuaqcies, araerTxel

aqcevines zurgi mters.

meoTxe dRes sparselebs axali jari moeSvela da daRalul-

daqanculma qarTvelTa laSqarma veRar Seakava mteri. am saSineli wamis

dros Zmani xerxeuliZeni aramcTu ar Sedrknen, aramed lomebad gadaiqcnen

da ufro mometebuli TavganwirviT ibrZodnen. maT gadawyvetili hqondaT an

gaemarjvaT, an brZolis velze daxociliyvnen yvelani. radganac qarTvelTa

jarma ver gaimarjva, Tavdadebulni Zmani zed Seakvdnen mters da TavianTi

gmiruli suli dalies brZolis velze.

xalxis TqmulebiT, maTi dedac brZolis velze iyo, amxnevebda maT da

roca erT mis vaJs, sasikvdilod daWrils, qarTuli droSa xelidan

gauvarda, igi dedam aiRo da meore Svils misca xelSi.

Page 20: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

19

madlierma qarTvelebma cxra Zma brZolis velze ipovnes, didi

mowiwebiT damarxes mwkrivad da daades cxra didi saflavis qva, romlebic

dRemde aris daculi.

iakob gogebaSvili

1. sad mdebareobs sofeli marabda?

--------------------------------------------------------------------------------------------

2. mwerlis azriT, ratom dadgnen Zmebi erTmaneTze ukeTesi vaJkacebi

da mamuliSvilebi?

----------------------------------------------------------------------------------------------------

3. amowere moTxrobidan is sityvebi, saidanac Cans mwerlis uaryofiTi

damokidebuleba Sah-abazis mimarT:

----------------------------------------------------------------------------------------

4. sad Seeba erTmaneTs qarTvelTa da sparselTa laSqari?

------------------------------------------------------------------------------------------

Page 21: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

20

5. sami dRis ganmavlobaSi qarTvelebsa da sparselebs Soris saSineli

brZola mimdinareobda. ipove da amowere is winadadeba, saidanac Cans, rom

brZolaSi bevri meomari daiWra da daiRupa:

-----------------------------------------------------------------------------------------

6. ra moxda brZolis dawyebidan meoTxe dRes iseTi, rom qarTvelTa

laSqarma veRar Seakava mteri?

----------------------------------------------------------------------------------------

7. ras Seadara mweralma TavganwirviT mebrZoli Zmebi?

-----------------------------------------------------------------------------

8. ra gadawyetilebiT, rogori suliskveTebiT Caebnen Zmebi meoTxe dRes

gamarTul brZolaSi?

--------------------------------------------------------------------------------------------

9. moTxrobidan vigebT, rom qarTvelebma cxra Zma brZolis velze

ipoves, damarxes da saflavis qvebi daades. ra grZnoba gamoxates amiT

qarTvelebma Zmebis mimarT?

--------------------------------------------------------------------------------------------

10. ra aris am moTxrobaSi mTavari, ZiriTadi?

a. Sah-abazis daundoblobis Cveneba;

b. cxra Zma xerxeuliZis gmirobis gadmocema;

g. xerxeuliZeTa ojaxis aRwera.

Page 22: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

21

11. ratom ibrZodnen Zmebi xerxeuliZeebi mtris winaaRmdeg

TavganwirviT?

a. imitom, rom isini mxurvale mamuliSvilebi iyvnen da ar undodaT,

samSoblo mtrisTvis daeTmoT;

b. imitom, rom saxelovani vaJkacis saxeli ar daeTmoT;

g. imitom, rom xerxeuliZeebi mefisgan jildosa da dawinaurebas

elodnen.

12. mweralma es moTxroba dawera me-20 saukunis dasawyisSi. romel

saukuneSi moxda am moTxrobaSi aRwerili ambavi?

----------------------------------------------------------------------------------------------

Page 23: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

22

IV

SemTxveviT mosmenili saubari

papa da SviliSvili skolidan Sin brundebodnen. gza mec

iqiT mqonda da uneburad mesmoda maTi saubari.

gogona Svidi-rva wlisa iqneboda, papa ki, vin icis, ramdenis.

- miambe, ra moxda dRes saintereso skolaSi? – sTxova papam.

- araferi, – upasuxa gogom.

- sul araferi?

gogo dafiqrda.

- orma gogom iCxuba. erTma uTxra meores, Seni ar mjera, cnobili

matyuara xaro. sul Tmebi daawiwknes erTmaneTs!

- ooo! es ukve xumroba ar aris! saxelis gatexas Tavis gatexa sjobso,

amazea naTqvami.

gogos gaecina.

- rogor SeiZleba saxelis gatexa, finjani xom ar aris?!

- SeiZleba da mere rogor! gatexili Tavi isev gamTeldeba, finjanic

dawebdeba, ai, saxeli ki...

- ras niSnavs gatexili saxeli? – Caacivda gogo.

- Sercxvenil saxels niSnavs, Selaxulsac eZaxis zogi. – auxsna papam,

_ ai, magaliTad, erTi kaci dahpirda meores, midi da movdivaro.

- sad midio?

- sulerTia, rame Znel saqmeze, vTqvaT, xanZris Casaqrobad. hoda, ar

gahyva, sityva gatexa da miatova gzaSi.

- sityvac SeiZleba gatydes? – gaukvirda gogos.

- maaS! sityvis gatexas mosdevs xolme saxelis gatexa, _ ganagrZo papam

QWkuis darigeba, _ amitom TvalisCiniviT unda gaufrTxilde orives!

gogo dafiqrda da ucnauri ram Tqva:

- Sexede, ra eSmakebi yofilan frangebi!

- vin frangebi? – ver miuxvda papa.

- erTi biWi swavlobs CvenTan mesame klasSi, frangia,

gvarad muJe. deda qarTveli hyavs. da ici, ra hqvia? alen

levan gigi.

Page 24: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

23

- hoo, magaT egre ician, ramdenime saxels atareben. didi mecnieri

hyavdaT erTi, gvarad lamarki, saxelad ki Jan batist pier antuan de mone.

- auuu! – Seicxada gogom da eSmakuri RimiliT daayola, _ mivxvdi

ratomac! erTi gautydebaT _ meore darCebaT, meore gautydebaT – mesame.

- ara, ara! _ gaecina papas, es eSmakoba ver uSveliT! erTi Tu gatyda,

TavisTavad daimsxvreva danarCenic!

- gavige, mesmis, _ didi qaliviT daeTanxma gogo, _ es ise vTqvi,

xumrobiT. vecdebi arasdros gamitydes Cemi erTaderTi saxeli. – da isev

eSmakurad gaiRima.

`netav ra hqvia?~ _ gavifiqre me.

papam Tavze xeli gadausva da erTad Sevidnen patara lamaz ezoSi.

ratomRac misamarTi davimaxsovre da vinatre: `netav bevri iyos Cvens

qalaqSi aseTi ezoebi~.

daviT javaxiSvili

1. sad moismina mweralma papisa da SviliSvilis saubari?

a. skolaSi;

b. quCaSi;

g. ezoSi.

2. vin ambobs moTxrobaSi am sityvebs: `ooo! es ukve xumroba ar aris!~

a. gogona;

b. moTxrobis avtori, romelic saubars ismens;

g. papa.

3. vin ambobs am sityvebs: `sad midio?~

a. gogona;

b. moTxrobis avtori, romelic saubars ismens;

g. papa.

Page 25: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

24

4. papis ganmartebiT, ras niSnavs gatexili saxeli?

----------------------------------------------------------------------------------------------

5. am moTxrobaSi gamoyenebulia andaza. ipove da amowere:

---------------------------------------------------------------------------------------------

6. papa ambobs: `TvalisCiniviT unda gaufrTxilde

oriveso~. ra da ra igulisxma man?

a) ---------------------------------------

b) ---------------------------------------

7. dafiqrdi, ratom ambobs gogo: `ra eSmakebi yofilan frangebi!~

--------------------------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------

8. ratom aris moTxrobaSi moxseniebuli lamarki?

a. imitom, rom lamarki mecnieri iyo;

b. imitom, rom is saxelganTqmuli pirovneba iyo;

g. imitom, rom mas ramdenime saxeli hqonda.

9. ratom iRimeba gogo eSmakurad papasTan saubris dros?

a. papis naTqvams sasacilod igdebs;

b. papasTan saxaliso da saintereso saubris gabma SeZlo;

g. moCxubari gogonebi axsendeba.

10. ipove da amowere moTxrobidan is winadadeba, romelic migvaniSnebs,

rom mwerals moswons papa da SviliSvili:

----------------------------------------------------------------------------------------------------

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Page 26: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

25

11. moTxrobis mixedviT, papa da SviliSvili wesieri, keTilSobili

adamianebi arian. saidan vigebT amas?

a. mwerali ambobs, rom papa da SviliSvili wesieri, keTilSobili

adamianebi arian;

b. papisa da SviliSvilis saubridan Cans, rom isini wesieri,

keTilSobili adamianebi arian;

g. papisa da SviliSvilis saqcielidan Cans, rom isini wesieri,

keTilSobili adamianebi arian.

12. rogoria es moTxroba?

a. xalisiani da gasarTobi;

b. xalisiani da damafiqrebeli;

g. Zalian sevdiani da damafiqrebeli.

Page 27: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

26

V

zogjer cis TaRze Cndeba ucnauri kudiani varskvlavebi, romlebsac

astronomebi kometebs uwodeben. Zvelad kudiani varskvlavebis gamoCena

Tavzars scemda adamianebs. miiCnevdnen, rom Tu caze kudiani varskvlavi

gamoCndeboda, ubedureba iyo mosalodneli.

axla kudiani varskvlavebis aRaravis eSinia. piriqiT, astronomebi

mouTmenlad elian maT gamoCenas, raTa moaswron da teleskopiT

daakvirdnen am sakvirvel movlenas. kometebi xom mzis sistemis

xanmokle stumrebi arian. qarTveli mecnierebi kometebsa da

sxva ciur sxeulebs abasTumnis observatoriaSi akvirdebian da

Seiswavlian.

kometebis Seswavlis Sedegad mecnierebma maTi

Sedgenilobac gaarkvies: kometis birTvi yinulis, kosmosuri

mtvrisa da kldis namtvrevebis uzarmazar burTs warmoadgens,

xolo misi kudi airebisa da mtvrisagan Sedgeba.

mecnierTa nawili miiCnevs, rom 65 milioni wlis win dinozavrebis

gadaSenebis mizezi dedamiwaze kometis Camovardna iyo.

1. ras uwodeben astronomebi kudian varskvlavebs?

-------------------------------------------------------------------------------------

2. ras ukavSirebdnen Zvelad adamianebi caze kudiani varskvlavebis gamoCenas?

--------------------------------------------------------------------------------------

Page 28: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

27

3. ratom unda iCqaron da moaswron astronomebma kometis caze

gamoCenisTanave masze dakvirveba?

------------------------------------------------------------------------------------------

4. risi saSualebiT akvirdebian qarTveli mecnierebi abasTumnis

observatoriaSi kometebs?

------------------------------------------------------------

5. vin fiqrobs, rom dinozavrebis gadaSenebis mizezi dedamiwaze

kometis Camovardna unda yofiliyo?

a. zogi mecnieri;

b. mecnierTa umetesoba;

g. yvela mecnieri.

6. dinozavrebis gadaSenebis mizezi namdvilad dedamiwaze kometis

Camovardna iyo?

a. ara;

b. diax;

g. SesaZloa.

7. rogoria kometis birTvis Sedgeniloba?

kometis birTvi Sedgeba:

a. airebis, kosmosuri mtvrisa da yinulisagan;

b. kldis namtvrevebis, kosmosuri mtvrisa da yinulisagan;

g. kldis namtvrevebis, kosmosuri mtvrisa da airebisagan.

Page 29: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

28

8. ra aris am teqstis ZiriTadi Sinaarsi?

a. astronomebis saqmianobis aRwera;

b. dinozavrebis gadaSenebis ambavi;

g. cnobebi kometebis Sesaxeb.

9. ra aris aRwerili am teqstSi?

a. bunebis movlena;

b. istoriuli ambavi;

g. zRapruli ambavi.

Page 30: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

29

indielebi – saerTo saxelwodeba tomebisa, romlebic Seadgenen

amerikis mkvidr mosaxleobas. amJamad SemorCenilni arian amerikis

kontinentis zogierT nawilSi. saxelwodeba gaCnda kolumbis Secdomis

Sedegad, romelic fiqrobda, rom mis mier aRmoCenili qveyana iyo indoeTi.

1. vis uwodeben indielebs?

-----------------------------------------------------------------------------------------------

2. ratom uwoda kolumbma mis mier aRmoCenil kontinentze mcxovreb

xalxs indielebi?

a. imitom, rom kolumbis mier aRmoCenili qveyana iyo amerika.

b. imitom, rom kolumbis mier aRmoCenili qveyana iyo indoeTi.

g. imitom, rom kolumbs mis mier aRmoCenili qveyana egona indoeTi.

3. sad cxovroben amJamad indielebi?

-----------------------------------------------------------------

4. icoda Tu ara kolumbma, rom man aRmoaCina manamde ucnobi

kontinenti amerika?

----------------------------------------------------------------

Page 31: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

30

yuradRebiT waikiTxe qvemoT mocemuli winadadebebi.

1. erTxel is aleqsandre makedonelma dainaxa, masTan mivida da uTxra:

2. RamiT ki Sig SeZvreboda da iq iZinebda.

3. mzes mificxebulma diogenem upasuxa: `mzes nu miCrdilav,

sami nabijiT ukan daixie!~

4. dRisiT igi kasridan amodioda xolme da mzeze Tbeboda.

5. Zveli berZeni filosofosi diogene kasrSi cxovrobda.

6. `miTxari, diogene, ra ginda da yvela survils agisruleb.~

Camowere winadadebaTa nomrebi iseTi TanmimdevrobiT, rom gamogivides

moTxroba berZeni filosofosis diogenes Sesaxeb.

---------------------------------------------------------------

* * *

es vaJa-fSavelas moTxrobebis krebulis sarCevia:

sarCevi

Svlis nukris naambobi..................................................................... 5

STabeWdilebani ...................................................................................... 14

patara mwyemsis fiqrebi ................................................................ 23

ia ........................................................................................................................... 28

darejani ........................................................................................................ 31

kurdReli ..................................................................................................... 46

mTis wyaro ................................................................................................... 50

ras niSnavs:

ia ........................................................................................................................... 28

a. moTxroba `ia~ 28 gverds moicavs;

b. moTxroba `ia~ iwyeba 28-e gverdze;

g. moTxroba `ia~ mTavrdeba 28-e gverdze.

Page 32: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

31

VI

1492 wlis 3 agvistos qristefore kolumbma sami xomaldiT datova

espaneTi da atlantis okeaneSi dasavleTis mimarTulebiT gacura. misi

eqspediciis mizani indoeTisaken mimavali sazRvao gzis aRmoCena iyo.

gadioda dro, magram indoeTis sanapiro ar Canda. kolumbis

mezRvaurebi SiSma Seipyro, bevri maTgani avad gaxda. isini ukan, evropis

kontinentze dabrunebas iTxovdnen, magram kolumbi ar Sedrka. bolos, 1492

wlis 12 oqtombers, erT-erTi xomaldis gembanze gaisma SeZaxili: `miwa!~.

or Tveze meti xnis mogzaurobis Semdeg kolumbi miadga axal kontinents,

amerikas.

kolumbsa da mis mezRvaurebs axal miwaze mkvidri mosaxleoba

daxvdaT. radgan kolumbi fiqrobda, rom igi indoeTSi Cavida, man

adgilobriv mosaxleobas indielebi uwoda.

axali miwis aRmomCenebma amerikidan evropaSi

Semoitanes evropelTaTvis manamde ucnobi mcenareebi:

kartofili, pamidori, simindi, ananasi da kakao.

1. ra iyo kolumbis mogzaurobis mizani?

a. amerikis aRmoCena;

b. indoeTisaken mimavali gzis aRmoCena;

g. ucxo qveynis monaxuleba.

2. ramden xans grZeldeboda kolumbis mogzauroba?

a. oTxi kvira;

b. ori kvira;

g. samocdaTerTmeti dRe.

3. romeli qveynidan gacura kolumbma?

------------------------------------------------------

Page 33: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

32

4. romeli okeane gadacura kolumbma?

---------------------------------------------------

5. romeli kontinentidan gacura kolumbma?

---------------------------------------------------------------------

6. icoda Tu ara kolumbma, rom man amerika aRmoaCina?

------------------------------------

7. ratom uwoda kolumbma axladaRmoCenili miwis adgilobriv

mosaxleobas indielebi?

------------------------------------------------------------------------------------

8. romeli mcenareebi Semovida amerikidan evropaSi?

a. ananasi, kakao, kartofili, kombosto, pamidori;

b. kartofili, kakao, ananasi, pamidori, banani;

g. pamidori, ananasi, kakao, simindi, kartofili.

9. ra aris am teqstis mTavari Tema?

a. amerikidan evropaSi mcenareebis Semotanis ambavi;

b. amerikis aRmoCenis ambavi;

g. kolumbis xomaldebze mezRvaurTa amboxis ambavi.

10. ra aris aRwerili am teqstSi?

a. bunebis movlena;

b. istoriuli ambavi;

g. zRapruli ambavi.

Page 34: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

33

liliputi _ uCveulod patara tanis adamiani. misi qarTuli

Sesatyvisia: qondriskaci, juja. patara tanis adamians liliputi ewoda

fantastikuri qveynis, liliputiis erTi cicqna mcxovreblebis

saxelwodebis mixedviT, romelTa Sesaxeb moTxrobilia j. sviftis romanSi

`guliveris mogzauroba~.

ucxo sityvaTa sabavSvo leqsikoni, Semdg. m. WabaSvili, Tbilisi, 1999.

1. amowere teqstidan liliputis erT-erTi qarTuli Sesatyvisi?

--------------------------------------------------------------

2. ratom ewoda liliputi patara tanis adamians `guliveris

mogzaurobis~ mixedviT?

a. mitom, rom am romanSi aRweril qveyanaSi mcxovreb cicqna adamianebs

liliputebi erqvaT;

b. imitom, rom liliputia fantastikuri qveyanaa;

g. imitom, rom sviftma Tavis romanSi aRwera liliputia.

3. ra erqva svifts?

a. stiveni;

b. tomasi;

g. jonaTani.

4. rogori qveyanaa liliputia?

a. amJamad arsebuli;

b. gamogonili;

g. Zvelad arsebuli da axla gamqrali.

5. ra aris am teqstis daniSnuleba?

a. sviftis romanis Sinaarsis gadmocema;

b. ucxo sityvis `liliputis~ ganmarteba;

g. qondriskacis garegnobis aRwera.

Page 35: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

34

yuradRebiT waikiTxe mocemuli teqsti:

sami wlisa igi klavisinze ukravda, xolo oTxi wlis asakSi ukve

musikas Txzavda. eqvsi wlis mocarti koncertebs marTavda venasa da

miunxenSi, xolo ocdaerTi wlisa ukve sonatebs da operebs qmnida.

qvemoT mocemuli winadadebebidan romeli Seefereba am teqsts

dasawyisad?

a. avstria mravali gamoCenili kompozitoris samSobloa.

b. XVIII saukunis araerT cnobil kompozitors, rogorebic iyvnen

mocarti, haidni, beThoveni, musikaluri niWi bavSvobaSi aRmoaCnda.

g. cnobil avstriel kompozitors, volfgang amadeus mocarts

musikaluri niWi bavSvobaSi aRmoaCnda.

Page 36: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

35

VII

mravali milioni wlis winaT dedamiwaze cxovrobdnen

uzarmazari cxovelebi, romlebsac mecnierebi

dinozavrebs uwodeben. `dinozavri~ Zveli berZnuli enis

sityvebisgan Sedgenili saxelia da `saSinel xvliks~

niSnavs. arsebobdnen mravali saxeobis dinozavrebi,

romlebsac mecnierebma sxvadasxva saxeli Searqves. magaliTad, stegozavri

`javSniani xvlikia~, barozavri _ `mZime xvliki~. uzarmazar dinozavrs,

romlis sigrZe cxra metri, xolo wona aTasi kilogrami iyo, mecnierebma

megalozavri - `uzarmazari xvliki~ uwodes.

dinozavrebis erTi nawili mcenareebiT ikvebeboda, magaliTad,

barozavri da stegozavri. maT grZeli tani da maRali yeli hqondaT, raTa

xis foTlebs advilad miswvdomodnen. dinozavrebis nawili ki nadirobda

da sxva cxovelis xorcs Wamda. maT basri kbilebi da brWyalebi hqondaT.

aseTi iyo, magaliTad, megalozavri.

droTa viTarebaSi dinozavrebi gadaSendnen da mxolod SemTxveviT

aRmoCenili Zvlebisa da maTi gaqvavebuli nafexurebis mixedviT uxdebaT

mecnierebs am cxovelis Seswavla. dinozavrebis nafexurebi dedamiwis

sxvadasxva kuTxeSia aRmoCenili, maT Soris saqarTveloSi, quTaisis

maxloblad, saTafliaSi.

1. rodis cxovrobdnen dedamiwaze dinozavrebi?

---------------------------------------------------------------------

2. ras niSnavs sityva `dinozavri~ Zvel berZnul enaze?

a. did xvliks;

b. saSinel xvliks;

g. javSnian xvliks.

Page 37: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

36

3. romeli dinozavris sigrZe iyo cxra metri da wona _ aTasi

kilogrami?

------------------------------------------------------------

4. garda stegozavrisa, kidev romeli dinozavri ikvebeboda

mcenareebiT?

-------------------------------------------------------------

5. ratom hqonda zogierT dinozavrs grZeli tani da

maRali yeli?

-------------------------------------------------------------------------------------

6. ratom ganuviTarda zogierT dinozavrs basri brWyalebi da kbilebi?

---------------------------------------------------------------------------------------------

7. ris mixedviT Seiswavlian mecnierebi dinozavrebs?

---------------------------------------------------------------------------------------------

8. saqarTveloSi sad aris aRmoCenili dinozavris nakvalevi?

----------------------------------------------------------------------

9. ra aris am teqstis mTavari Sinaarsi?

a. dinozavris nafexurebis aRmoCena;

b. cnobebi dinozavrebis Sesaxeb;

g. sityva `dinozavris~ ganmarteba.

Page 38: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

37

giganti _ Zalian didi tanis, uzarmazari adamiani an cxoveli [Zveli

berZnuli miTologiis personaJebis, gigantebis saxelis mixedviT, romlebic

gansakuTrebuli sididiT gamoirCeodnen].

1. ras uwodeben Zalian didi tanis adamians an cxovels?

---------------------------------------------------------------------------------------

2. ris mixedviT ewoda giganti uzarmazar adamians?

a. qarTuli miTologiis personaJebis saxelis mixedviT;

b. berZnuli miTologiis personaJebis saxelis mixedviT;

g. bibliuri personaJebis saxelis mixedviT.

3. ratom ewoda giganti didi tanis adamians Tu cxovels?

a. imitom, rom berZnuli miTologiis personaJebi,

romlebsac gigantebi erqvaT, gansakuTrebuli sididiT

gamoirCeodnen;

b. imitom, rom berZnuli miTologiis personaJebi,

romlebsac gigantebi erqvaT, gansakuTrebuli ZaliT

gamoirCeodnen;

g. imitom, rom uzarmazari gigantebi berZuli miTologiis

personaJebi arian.

4. ra aris am teqstis daniSnuleba?

a. ucxo sityvis, `gigantis~ ganmarteba;

b. Zveli berZnuli miTologiis personaJebis, gigantebis aRwera;

g. Zveli berZnuli miTologiis personaJebis, gigantebis ambis gadmocema.

Page 39: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

38

es wignis ydaa:

14. vin aris am wignis avtori?

---------------------------------------------------------------------------------

15. ramdeni nawarmoebia am wignSi?

a. erTi;

b. ori;

g. bevri.

16. ras niSnavs ydis qveda nawilSi dawerili:

Tbilisi

1 9 9 3

a. 1993 wels TbilisSi gamoica es wigni;

b. 1993 wels TbilisSi iTargmna es wigni;

g. 1993 wels TbilisSi daiwera es wigni.

Page 40: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

39

gamoicani, sad ras naxav?

mocemuli nimuSis mixedviT isrebiT gamosaxe Seni pasuxebi.

sad?

1. 5.

2. 6.

3.

7.

4.

Cogani, CanTa,

maisuri

Zveli sabrZolo

iaraRis gamofena

mxatvruli filmi

`konkia~

rveulebi, wignebi,

saswavlo nivTebi

speqtakli

`nacarqeqia~

1995-1998 wlebSi

gamocemuli sabavSvo

Jurnalebi

gamoCenili adamianebis

piradi nivTebi

muzeumSi

TeatrSi

biblioTekaSi

maRaziaSi

kinoTeatrSi

Page 41: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

40

VIII

olimpiuri TamaSebi saerTaSoriso sportuli

Sejibrebebia, romelic oTx weliwadSi erTxel imarTeba

msoflios sxvadasxva qveyanaSi. TamaSebze Tavs iyrian

msoflios saukeTeso sportsmenebi. isini erTmaneTs

ejibrebian sportis ocze met saxeobaSi. gamarjvebuli

sportsmeni oqros medals iRebs, meore adgilze gasuli vercxlis medliT

jildovdeba, xolo mesame adgilis mflobeli – brinjaos medliT.

olimpiur TamaSebs uZvelesi istoria aqvs. pirveli olimpiuri TamaSebi

Zv. w. 776 wels Catarda saberZneTSi. TamaSebi ukavSirdeboda berZenTa

uzenaesi RvTaebis, zevsis dResaswauls, romelic olimpiaSi imarTeboda

xolme. am dros saberZneTis sxvadasxva kuTxidan Sekrebili axalgazrdebi

erTmaneTs ejibrebodnen sirbilSi, badros tyorcnaSi, xtomaSi da a. S.

gamarjvebuls Zveli berZnebi zeTisxilis Stoebisgan damzadebuli

gvirgviniT ajildoebdnen. TamaSebi yovel oTx weliwadSi erTxel

imarTeboda 1170 wlis ganmavlobaSi. Semdeg es sportuli Sejibreba

miiviwyes da mxolod me-19 saukunis bolos, 1894 wels gaCnda olimpiuri

TamaSebis aRdgenis idea. 1896 wels ki aTenSi Catarda pirveli

saerTaSoriso sportuli Sejibreba.

2004 wels saberZneTSi, qalaq aTenSi Catarebul olimpiur TamaSebze

qarTvelma sportsmenebma, Zalosanma giorgi asaniZem da Ziudoistma zurab

zviadaurma oqros medlebi moipoves.1

1 teqstis es monakveTi Secvlilia. 2003 wlis Sefasebis testSi ewera: `bolo

olimpiuri TamaSebi Catarda 2000 wels avstraliaSi, qalaq sidneiSi. qarTvelma Zalosanma

giorgi asaniZem am TamaSebze brinjaos medali moipova.~

Page 42: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

41

1.

2. oqrosa da vercxlis medlebTan erTad kidev ra

medalia dawesebuli jildod olimpiur TamaSebze?

---------------------------------------------------

2. vin monawileobda Zvel saberZneTSi gamarTul olimpiur TamaSebSi?

a. berZeni da mezobeli qveynidan Camosuli axalgazrdebi;

b. saberZneTis sxvadasxva kuTxidan Sekrebili axalgazrdebi;

g. msoflios sxvadasxva qveynidan Camosuli axalgazrdebi.

3. Zvel saberZneTSi riTi ajildoebdnen olimpiur TamaSebSi gamarjvebuls?

---------------------------------------------------

4. romel wels Caatares pirveli saerTaSoriso olimpiuri TamaSebi?

a. 1894 wels;

b. 1896 wels;

g. 2004 wels.

5. sad mdebareobs qalaqi aTeni?

--------------------------------------------------------------

6. romeli adgili daikava qarTvelma sportsmenma giorgi asaniZem

ZalosanTa SejibrSi?

--------------------------------------------------

7. ra aris mTavari, ZiriTadi am teqstSi?

a. berZenTa uzenaesi RvTaebis, zevsisadmi miZRvnili

dResaswaulis aRwera;

b. olimpiuri TamaSebis istoriis gadmocema;

g. cnobebi qalaq sidneiSi gamarTuli olimpiuri TamaSebis

Sesaxeb.

Page 43: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

42

goliaTi – veeberTela, bumberazi, uzarmazari kaci

[bibliuri gmiris, goliaTis saxelis mixedviT, romelic

gansakuTrebuli sididiT da ZaliT gamoirCeoda].

1. ras uwodeben bumberaz, uzarmazar adamians?

--------------------------------------------------------------------------------

2. ris mixedviT ewoda goliaTi uzarmazar adamians?

a. berZnuli miTologiis gmiris saxelis mixedviT;

b. bibliuri gmiris saxelis mixedviT;

g. qarTuli miTologiis gmiris saxelis mixedviT.

3. ratom ewoda goliaTi uzarmazar, bumberaz adamians?

a. imitom, rom goliaTi moxerxebuli kaci iyo;

b. imitom, rom bumberazi goliaTi bibliuri gmiri iyo;

g. imitom, rom bibliuri gmiri, romelsac goliaTi erqva, uzarmazari,

Zlieri kaci iyo.

4. ra aris am teqstis ZiriTadi daniSnuleba?

a. ucxo sityvis, `goliaTis~ ganmarteba;

b. bibliuri gmiris, goliaTis garegnobis aRwera;

g. bibliuri goliaTis ambis gadmocema.

Page 44: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

43

amocana

1937 wels italielma meTevzeebma daiWires TiTqmis 100 kg wonis

uzarmazari wylis ku. mas bakanze amotvifruli hqonda warwera: `Cemi ku,

toto, zRvaSi 1922 wels CavuSvi. axla is 52 kg-s iwonis, misi sigrZe 90 sm-

ia, uyvars Tevzeuli.~ ramdeni weli dahyo kum zRvaSi? ramdeni kilogrami

moimata zRvaSi yofnisas?

z. vaxania, maTematika, IV klasis saxelmZRvanelo, Tbilisi, 2002.

1. ramden kilograms iwonida ku toto zRvaSi dabinavebamde?

a. 52 kilograms;

b. 90 kilograms;

g. 100 kilograms.

2. rodis CauSva patronma ku toto zRvaSi?

-----------------------------------------------------------------------------------

3. ramdeni SekiTxvaa dasmuli am amocanaSi?

a. erTi;

b. ori;

g. sami.

4. Seni azriT, ratom CauSva patronma ku toto zRvaSi?

----------------------------------------------------------------------------------------------

Page 45: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

44

qarTuli

poezia

qarTuli zRaprebi da

moTxrobebi

qarTul enaze

naTargmni zRaprebi

da moTxrobebi

saskolo

saxelmZRvaneloebi

albomebi

warmoidgine, rom mogces wignebi da dagavales, ujrebSi

sworad gaanawilo. jer yuradRebiT waikiTxe, ra aweria ujrebs! Semdeg

kargad daakvirdi wignebs da mocemul erT nimuSs! isrebiT mianiSne,

romeli wigni romel ujraSi unda Caidos!

1. 4.

fotoxelovneba

astrid

lindgreni

svaneTis

mTebi da

biWuna da

mwvervalebi

2. binadari

5. karlsoni

qarTuli

ena

3. AAAAA

6.

lado qa

r C e u l i

Page 46: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

45

Sefasebis sqemebi

I. mzis pirisnabani

1. (79) aRmosavleTis mxares -------------------------------------------------1 qula.

2. (37) ZiZa ------------------------------------------------------------------------------1.

3. (57) g. ----------------------------------------------------------------------------------1.

4. (60) cxra wlis Semdeg ------------------------------------------------------1.

5. (74) b. ----------------------------------------------------------------------------------1.

6. (84) b. ----------------------------------------------------------------------------------1.

7. (30) imitom, rom TviTonac dedamiwis Svili iyo (sworad CaiTvleba

sxva sityvebiT gamoTqmuli igive azri) ------------1.

8. (51) mzem mTeli dRe caze imogzaura/ mzem qveyniereba moiara/ mze

mTeli dRe caze anaTebda (sworad CaiTvleba sxva sityvebiT

gamoTqmuli igive azri)--------------------------------------- 1.

9. (56) CitiviT gafrinda --------------------------------------------------------1.

10. (65) g. ----------------------------------------------------------------------------------1.

11. (75) iyo da ara iyo ra / iyo erTi mzeTunaxavi qali / mzeTunaxavi ------

--------------------------------------------------1.

12. (15) 2, 3, 1, 5, 4 ---------------------------------------------------------------------1.

krwanisis yayaCoebi

1. (40) wiTeli feri / feri -----------------------------------------------------1.

Zvel samefos

1. (45) b. ------------------------------------------------------------------------------------1.

II. caswavala

1. (70) imitom, rom caSi maRla afrenis survili ar asvenebda (sworad

CaiTvleba sxva sityvebiT gamoTqmuli igive azri) ----------1.

2. (52) Rone gamoecleboda/ Zirs eSveboda ---------------------------1.

3. (68) g. ------------------------------------------------------------------------------------ 1.

4. (66) a. ---------------------------------------------------------------------------------- 1.

5. (72) yvavma ---------------------------------------------------------------------------- 1.

Page 47: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

46

6. (47) g. ----------------------------------------------------------------------------------- 1.

7. (69) b. ----------------------------------------------------------------------------------- 1.

8. (59) foTlebi daafara / wyali miutana (am ori argumentidan

sakmarisia erT-erTi) -------------------------------------------1.

9. (57) a. ------------------------------------------------------------------------------------ 1.

10. (38) b. ---------------------------------------------------------------------------------- 1.

11. (46) g. ---------------------------------------------------------------------------------- 1.

12. (35) a. ----------------------------------------------------------------------------------- 1.

13. (42)swor pasuxad CaiTvleba logikurad Camoyalibebuli azri

(moswavlis azri SesaZloa daemTxves me-12 kiTxvis pasuxebSi mocemul

erT-erT mosazrebasac) --------------------------------1.

III. Zmani xerxeuliZeni

1. (87) Tbilisis samxreTiT ----------------------------------------------------------- 1.

2. (65) xerxeuliZeebs hyavdaT Rirseuli mSoblebi/ deda / mama--1.

3. (63) metad daundobeli meomari/ daundobeli --------------------------1.

4. (54) Tbilisis qveviT / marabdis samxreTiT / marabdasTan ----1.

5. (53) sami dRis ganmavlobaSi sisxli ganuwyvetel nakadulebad

midioda ----------------------------------------------------------------1.

6. (73) sparselebs axali jari mieSvela ----------------------------------- 1.

7. (56) lomebs -------------------------------------------------------------------------------- 1.

8. (44) maT gadawyvites, an gaemarjvaT, an brZolis velze

daxociliyvnen ------------------------------------------------------------------------------ 1.

9. (42) pativiscema/ mowiweba/madliereba/aRfrTovaneba / siyvaruli/

TanagrZnoba --------------------------------------------------------------- 1.

10. (75) b. ---------------------------------------------------------------------------------------- 1.

11. (83) a. ----------------------------------------------------------------------------------------- 1.

12. (21) me-17 saukuneSi ----------------------------------------------------------------- 1.

IV. SemTxveviT mosmenili saubari

1. (71) b. ---------------------------------------------------------------------------------------- 1.

2. (71) g. ---------------------------------------------------------------------------------------- 1.

3. (39) a. ---------------------------------------------------------------------------------------- 1.

Page 48: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

47

4. (53) Sercxvenil / Selaxul saxels ---------------------------------------1.

5. (68) saxelis gatexas Tavis gatexa sjobso ------------------------- 1.

6. sityva / piroba da saxeli ---------------------------------------------------- 2.

a) (47) sityva/ piroba ------------------------------------------------------------ 1.

b) (43) saxeli ------------------------------------------------------------------------- 1.

7. (44) mas gaaxsenda, rom frangebi ramdenime saxels atareben (swor

pasuxad CaiTvleba sxva sityvebiT gamoTqmuli igive azri)------------------

--------------------------------------------------------------------------- 1.

8. (40) g. --------------------------------------------------------------------------------------- 1.

9. (43) b. --------------------------------------------------------------------------------------- 1.

10. (32) `netav ra hqvia?~ - gavifiqre me / ratomRac misamarTi

davimaxsovre / vinatre: `netav bevri iyos Cvens qalaqSi aseTi

ezoebi~ -----------------------------------------------------------------------------------------1.

11. (50) b. ----------------------------------------------------------------------------------------1.

12. (65) b. ---------------------------------------------------------------------------------------- 1.

V. kometebi

1. (82) kometebs ----------------------------------------------------------------------------1.

2. (70) ubedurebas -----------------------------------------------------------------------1.

3. (34) kometebi mzis sistemis xanmokle stumrebi arian (aseve swor

pasuxad CaiTvleba sakuTari sityvebiT gadmocemuli igive azri) ------------

-----------------------------------------------------------------------------1.

4. (63) teleskopis saSualebiT ------------------------------------------1.

5. (50) a. --------------------------------------------------------------------------------1.

6. (45) g. --------------------------------------------------------------------------------1.

7. (50) b. ------------------------------------------------------------------------------- 1.

8. (55) g. ---------------------------------------------------------------------------------1.

9. (59) a. ---------------------------------------------------------------------------------1.

indielebi

1. (45) amerikis mkvidr mosaxleobas ---------------------------------------1.

2. (37) g. ------------------------------------------------------------------------------------ 1.

3. (63) amerikis kontinentis zogierT nawilSi /amerikaSi ---1.

Page 49: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

48

4. (56) ar icoda ------------------------------------------------------------------------1.

diogene

1. (24) 5, 4, 2, 1, 6, 3 ----------------------------------------------------------------- 1.

sarCevi

1. (49) b. ----------------------------------------------------------------------------------- 1.

VI. amerikis aRmoCena

1. (72) b. ------------------------------------------------------------------------------ 1.

2. (67) g. ------------------------------------------------------------------------------ 1.

3. (61) espaneTidan -------------------------------------------------------------- 1.

4. (74) atlantis okeane ----------------------------------------------------- 1.

5. (42) evropis kontinentidan ------------------------------------------- 1.

6. (65) ara ---------------------------------------------------------------------------- 1.

7. (52) mas egona, rom indoeTi aRmoaCina (aseve swor pasuxad CaiTvleba

sxva sityvebiT gadmocemuli igive azri) -------1.

8. (71) g. ------------------------------------------------------------------------------- 1.

9. (62) b. --------------------------------------------------------------------------------1.

10. (69) b. --------------------------------------------------------------------------------- 1.

liliputi

1. (57) qondriskaci / juja (dasaSvebia _ cicqna) ------ 1.

2. (39) a. ------------------------------------------------------------------------------- 1.

3. (63) g. --------------------------------------------------------------------------------1.

4. (44) b. --------------------------------------------------------------------------------1.

5. (34) b. ------------------------------------------------------------------------------- 1.

mocarti

1. (49) g. ----------------------------------------------------------------------------------1.

VII. dinozavrebi

1. (72) mravali milioni wlis winaT ----------------------------------- 1.

Page 50: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

49

2. (71) b. ---------------------------------------------------------------------------------- 1.

3. (54) megalozavris/`uzarmazari xvlikis~ ------------------------ 1.

4. (78) barozavri/ `mZime xvliki~ ------------------------------------------1.

5. (83) xis foTlebs advilad rom miswvdomodnen (aseve swor pasuxad

CaiTvleba sxva sityvebiT gamoTqmuli igive azri)---1.

6. (74) imitom, rom isini nadirobdnen da xorcs Wamdnen (aseve swor

pasuxad CaiTvleba sxva sityvebiT gamoTqmuli igive azri) -----------------

-------------------------------------------------------------------------------------1.

7. (44) SemTxveviT aRmoCenili Zvlebisa da maTi gaqvavebuli nafexurebis

mixedviT ---------------------------------------------------------------- 2.

a) Zvlebis mixedviT ---------------------------------------------------------------- 1.

b) nafexurebis mixedviT ------------------------------------------------------------ 1.

8. (80) quTaisis maxloblad, saTafliaSi/ saTafliaSi/imereTSi-1.

9. (51) b. ---------------------------------------------------------------------------------------------1.

giganti

1. (69) gigants --------------------------------------------------------------------------------- 1.

2. (74) b. ------------------------------------------------------------------------------------------- 1.

3. (59) a. ------------------------------------------------------------------------------------------- 1.

4. (34) a. ------------------------------------------------------------------------------------------- 1.

wigni

1. (88) daTo zurabiSvili -------------------------------------------------------------- 1.

2. (45) a. --------------------------------------------------------------------------------------------1.

3. (61) a. ------------------------------------------------------------------------------------------- 1.

sad ras naxav

2. (75) muzeumSi ------------------------------------------------------------------------------ 1.

3. (68) kinoTeatrSi ------------------------------------------------------------------------ 1.

4. (70)TeatrSi --------------------------------------------------------------------------------- 1.

5. (53) savaWro centrSi, maRaziaSi ----------------------------------------------- 1.

6. (53) biblioTekaSi ---------------------------------------------------------------------- 1.

7. (57) muzeumSi ------------------------------------------------------------------------------ 1.

Page 51: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

50

VIII. olimpiuri TamaSebi

1. (83) brinjaos medali -------------------------------------------------------------- 1.

2. (49) b. ---------------------------------------------------------------------------------------- 1.

3. (47) zeTisxilis Stoebisgan damzadebuli gvirgviniT/ gvirgviniT-----1.

4. (49) b. ---------------------------------------------------------------------------------------- 1.

5. (66) sabeZneTSi ------------------------------------------------------------------------- 1.

6. (62) pirveli ----------------------------------------------------------------------------- 1.

7. (45) b. ---------------------------------------------------------------------------------------- 1.

goliaTi

1. (66) goliaTs -------------------------------------------------------------------------- 1.

2. (65) b. --------------------------------------------------------------------------------------- 1.

3. (65) g. --------------------------------------------------------------------------------------- 1.

4. (26) a. --------------------------------------------------------------------------------------- 1.

amocana

1. (50) a. ----------------------------------------------------------------------------------------- 1.

2. (80) 1922 wels --------------------------------------------------------------------------- 1.

3. (50) b. ----------------------------------------------------------------------------------------- 1.

4. (49) patroni veRar uvlida / ku swrafad izrdeboda / patroni veRar

kvebavda kus / patrons ecodeboda tyveobaSi myofi ku / toto wylis ku

iyo / totos uyvarda Tevzeuli / patronma ku mSobliur garemoSi

daabruna (sworad CaiTvleba sxva logikuri azric).

wignebi

2. (62) saskolo saxelmZRvaneloebi --------------------------------------------- 1.

3. (50) qarTuli poezia ------------------------------------------------------------------ 1.

4. (46) qarTul enaze naTargmni zRaprebi da moTxrobebi --------- 1.

5. (53) qarTuli zRaprebi da moTxrobebi ----------------------------------- 1.

6. (33) albomebi ----------------------------------------------------------------------------- 1.

Page 52: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

51

nawili II

(krebuli II 2006 wlis gamocema)

Page 53: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

52

bavSvebo,

am krebulSi Tqven waikiTxavT sxvadasxva saxis teqstebs da upasuxebT

SekiTxvebs imis Sesaxeb, rac waikiTxeT.

kiTxvebis nawils mosdevs sami an oTxi savaraudo pasuxi, romelTagan

erTaderTi swori pasuxi unda SearCioT da SemoxazoT. zogierT kiTxvas

pasuxi werilobiT unda gasceT, risTvisac SekiTxvis Semdeg specialuri

adgilia gamoyofili. krebulSi SegxvdebaT ramdenime sxva saxis davalebac,

romlebsac miTiTebebi Tan axlavs.

krebuli rva nawilisagan Sedgeba. sasurvelia, TiToeul nawilze

muSaoba 45 wuTSi daasruloT.

gisurvebT warmatebas!

Page 54: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

53

I. T a g v e b i s f e x b u r T i

daviT javaxiSvili

erT zafxuls dedaCemi ori dRiT stumrad ewvia megobris ojaxs

sofelSi. mec Tan vaxldi. maSin rva an cxra wlisa viqnebodi.

pirvelive dRes, vaxSmis Semdeg, ufrosebma, rogorc ician, bavSvebi

dasaZineblad adre gagvistumres, TviTon ki aivanze ganagrZes Cais sma da

saubari.

me calke, did darbazSi damawvines, Suqi Camiqres da

Zili-nebisa misurves. saxli TandaTan Ramis idumali xmebiT

ivseboda. ar meZineboda, TvalebdaWyetili avcqerodi

sibneleSi Wers da smenad viyavi qceuli. jer iyo da, sadRac

xis Wia gulisgamawvrileblad afxakunda, mere ki WriWinebis mTeli kapela*

aWriWinda gamayrueblad. erTs mainc iseTi boxi xma hqonda,µ`Saliapini~

davarqvi (iyo erTi rusi momRerali, msoflioSi saxelganTqmuli bani).

bolos es xmebi saxlis sxvenze atexilma rakarukma gadafara. mivxvdi:

Tagvebis mTeli jogi erT kerket kakals win da ukan daagorebda, dasdevda,

ebrZoda da veras aklebda. unda gesminaT, ra ambavSi iyvnen is marTla

Tagvebi! sxvenis erTi bolodan meoremde sul rikinrikiniT miagorebdnen

kakals, iq erTxans yovndebodnen, etyoba, magari zedaxora imarTeboda. mere

isev ukan morbodnen da axla iq imarTeboda brZola... mTeli Rame Tvali ar

momixuWavs. Tumca, vtyui, ar damiZinia, Torem Tvali sworedac rom davxuWe

da ai, maSinRa `davinaxe~, rac xdeboda sxvenze.

es iyo namdvili fexburTis matCi, daZabuli da daundobeli. erTi

meorisagan gasarCevad gundebi `wiTlebad~ da `TeTrebad~ movnaTle, Torem

ise yvela nacrisfrad gamoiyureboda, rogorc Sav-TeTri televizoris

ekranze. TamaSi gardamavali upiratesobiT warimarTa. dasawyisSi `TeTrebi~

utevdnen. gansakuTrebiT `TeTrebis~ marcxena garemarbi gamoirCeoda,

yvelaze patara da yvelaze marjve or-sam mcvels Soris TagviviT gadioda

(aba, rogor gamovidoda?!). pirveli goli swored man gaitana...

komentatorad ar vvargivar da unda Sevwyvito reportaJi.

imasRa vityvi, rom dilisken angariSi ukve 5 : 5 iyo da mTeli

matCic aseve dasrulda. kakali mTeli darCa da aravis ergo,

matCis msajs gadaeca Sesanaxad. msaji tanad yvelaze didi iyo

Page 55: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

54

da eWvi gamiCnda, rom is sulac axalgazrda virTagva unda yofiliyo. mas

Semdeg didi dro gavida, uamravi TamaSi minaxavs cocxladac,

televizorSic, magram iseTi sanaxaobrivi, Sinaarsiani da daZabuli

Sexvedra, rogoric dedaCemis megobris ojaxSi, saxlis sxvenze `vnaxe~,

erTic ar yofila. anki ra unda uofiliyo imaze ukeTesi, rasac rva-cxra

wlis bavSvi Zilis win, sibneleSi, sakuTari yuriT moismens da sakuTari

TvaliT naxavs?!

* kapela _ momReralTa gundi.

1. ratom gaistumres ufrosebma bavSvebi dasaZineblad adre, vaxSmis Semdeg?

1

2. ratom ar daeZina didxans moTxrobis gmirs?

a mas fanjridan Semosuli Suqi saxeSi scemda.

b is did darbazSi iwva da sicive awuxebda.

g aivnidan ufrodebis saubari mis oTaxamdec aRwevda.

d garemo TandaTan idumali xmebiT ivseboda.

3. ratom uwoda moTxrobis gmirma erT-erT WriWinas `Saliapini~?

1

Page 56: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

55

4. moTxrobaSi weria: ai, maSinRa `davinaxe~, rac xdeboda sxvenze. ratom

aris brWyalebSi Casmuli sityva `davinaxe~?

a raTa mkiTxveli daarwmunos, rom is sinamdvileSi momxdar ambavs

gaigebs.

b raTa mkiTxvels agrZnobinos, rom sxvenze marTlac

gansakuTrebuli ram moxda.

g raTa migvaniSnos, rom mwerals TviTon gadaxda Tavs es ambavi.

d raTa migvaniSnos, rom mTxrobels sinamdvileSi ki ar daunaxavs,

aramed warmoidgina, sxvenze rac xdeboda.

5. amoiwere moTxrobidan ori sityva, romelebiTac mwerali Tagvebis

fexburTis matCs axasiaTebs:

1

2 1

6. qvemoT CamoTvlilTagan romeli gamoTqma Seqmna TviTon mweralma?

a xis Wia

b marcxena garemarbi

g WriWinebis kapela

d kerketi kakali

7. daaxasiaTe `TeTrebis~ marcxena garemarbi Tagvi, romelic gansakuTrebiT

gamoirCeva matCis msvlelobisas. miuTiTe, ras akeTebs igi iseTs, raSic

misi gamorCeuloba Cans.

2

Page 57: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

56

8. ras niSnavs gamoTqma: `TamaSi gardamavali upiratesobiT warimarTa~?

a TamaSSi Tavidanve dawinaaurda Zlieri gundi.

b TamaSis manZilze xan erTi gundi dawinaurdeboda

xolme, xan _ meore.

g Tavidan TamaSSi erTi gundi dawinaurda, magram

Semdeg mas meorem aSkarad ajoba.

d Tavidan TamaSSi verc erTi gundi ver dawinaurda,

magram Semdeg erT-erTma upiratesoba moipova.

9. ratom ifiqra moTxrobis gmirma, rom matCis msaji virTagva iyo?

a `wiTlebisa~ da `TeTrebisagan~ gansxvavebiT, is nacrisferi iyo.

b matCis bolos kakali mas gadaeca Sesanaxad.

g is tanad yvelaze didi iyo.

d is yvelaze marjve iyo.

10. daasaxele erTi iseTi ram, rac sinamdvileSi marTlac SeiZleboda

momxdariyo sxvenze, da erTi iseTi ram, rac sinamdvileSi ver moxdeboda,

magram moTxrobis gmirma warmoidgina:

1

2 1

11. teqstis romeli winadadebidan Cans, rom es ambavi mwerlis bavSvobis

mogonebaa?

1

Page 58: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

57

12. ra aris mwerlis mTavari saTqmeli?

a zafxulobiT sofelSi gamgzavreba Zalian sasiamovnoa

b soflebSi saxlebis sxvenze Tagvebi binadroben.

g bavSvobisas gancdili da nanaxi dauviwyaria.

d fexburTis (Tanac Tagvebis fexburTis!) matCis komentatoroba

sakmaod Znelia.

Page 59: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

58

II. k a d e S i s o m i

egviptis faraons, ramzess, cnoba mouvida _ saomrad

giwvevs xeTebis xelmwife, dakarguli miwebis kvlav xelSi

Cagdeba moindomao. Caecina uSiSar ramzess, gaifiqra, netav,

rogor ganuzraxavs im xnier mefes CamTan Serkineba? uTuod

unda SevebrZolo da iseTi simarjve vaCveno, xeTebma xmlis amoRebac ver

moaswrono.

gadmodga sasaxlidan faraoni da egviptelebs mimarTa:

`egviptelno, Tqvens xelTaa axla samSoblos bedi. dae, naxos mterma,

risi Sno gvaqvs! saomrad gavemarToT da samSoblosTvis sisxli

davRvaroT!~

brZolis JiniT anTebulma egviptelebma aRar daayovnes: mdinare

nilosis napirs miadgnen, wminda wyalSi ganibannen da saomrad gaemzadnen.

vrcel kadeSis vels samxreTidan kldeebi ertya. aq, am velze unda

Serkinebodnen erTmaneTs ramzesi da xeTTa xelmwife. iriJraJa. egviptelebi

kldovani mxridan elodnen mtris gamoCenas, magram mowinaaRmdege arsaidan

Canda. iaraRis Cqamic ki ar ismoda.

`raRac cuds grZnobs guli. mama-papaTagan msmenia xeTis xelmwifeebis

veragobis ambavi,~ _ gaifiqra ramzesma. faraonis avi winaTgrZnoba

gamarTlda. xeTebma jer cru macneebi Seagzavnes ramzesis banakSi,

lodiniT daqances laSqari, Semdeg ki Semouares mTebs, zurgidan daesxnen

Tavs razms da ramzesis datyveveba moaxerxes.

winamZRolis gareSe darCenili egviptelebi didi TavganwirviT

ibrZodnen. aseTive TavdadebiT ibrZodnen xeTebic... kadeSis veli wiTlad

SeiReba.

gamarjveba xeTebma moipoves.

Page 60: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

59

1. romeli winadadeba gadmoscems sworad egviptelTa ganwyobas?

a faraonis brZanebas damorCilebuli egviptelebi xeTebTan

saomrad gaemZadnen

b faraonis muqariT SeSfoTebuli egviptelebi xeTebTan saomrad

gaemzadnen.

g faraonis mowodebiT anTebuli egviptelebi xeTebTan saomrad

gaemzadnen

2. ris gamo ebrZodnen xeTebi egviptelebs?

1

3. ratom ewoda egviptelebsa da xeTebs Soris gamarTul brZolas

kadeSis omi?

1

4. dakvirvebiT waikiTxe teqstis pirveli abzaci.

romeli azri gamomdinareobs am abzacidan?

a kadeSis omis dros faraoni ramzesi ukve xnieri iyo.

b kadeSis omis dros faraoni ramzesi ar yofila xnieri.

g aq ar Cans, iyo Tu ara ramzesi kadeSis omis dros xnieri.

5. ra surda faraon ramzess?

a xeTebis laSqrobaze zurgidan Tavdasxma da gamarjvebis mopoveba.

b xeTebis laSqarTan pirispir SebrZoleba da saxelovani gamarjveba.

g xeTebis xelmwifesTan droebiT morigeba da brZolisTvis ukeT

momzadeba.

Page 61: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

60

6. saidan moelodnen mtris gamoCenas ramzesi da misi meomrebi?

1

7. ratom ugrZno cudi gulma ramzess brZolis win?

imitom, rom:

a misi meomrebi mdinare nilosSi ganibannen.

b eWvi Seepara sakuTar ZalaSi.

g moagonda winaparTa naambobi xeTebis xelmwifeTa veragobis Sesaxeb.

8. romeli gamoTqma migvaniSnebs, rom am omSi mravali meomari daiRupa?

1

9. romeli daxasiaTeba Seefereba faraon ramzess?

a veragi da Tavdajerebuli

b veragi da frTxili.

g mamaci da Tavdajerebuli

Page 62: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

61

III. p l a n e t a d e d a m i w a

antuan de sent-ekziuperi `patara ufliswuli~

am ambis avtori mfrinavi iyo. is katastrofis Sedegad udabnoSi

aRmoCnda. iq igi patara ufliswuls Sexvda, romelic ucxo planetidan

estumra dedamiwas. manamde man sxva planetebic

moinaxula.

meSvide planeta, romelsac patara ufliswuli

ewvia, dedamiwa iyo. dedamiwa ubralo planeta ar

gegonoT! am planetaze as TerTmeti mefea (maT Soris

arian, ra Tqma unda, zangi mefeebic), Svidi aTasi

geografi, cxra aTasi saqmosani, Svidi milion xuTasi

loTi da samas TerTmeti milioni pativmoyvare _ ese igi, sul daaxloebiT

or miliardamde adamiani.

dedamiwis sidide rom ufro kargad warmoidginoT, unda icodeT, rom

sanam eleqtrons aRmoaCendnen, eqvsive kontinentze mefarneTa mTeli armia

arsebobda, romelic oTxas samocdaori aTas xuTas TerTmeti kacisagan

Sedgeboda.

Soridan is didebul sanaxaobas warmoadgenda: armiis moZraoba

sabaleto dasis moZraobasaviT mwyobri iyo. pirvelad scenaze axali

zelandiisa da avstraliis mefarneebi gamodiodnen, aanTebdnan TaviaanT

farnebs da dasaZineblad midiodnen. Semdeg gamodiodnen CineTisa da

cimbiris mefarneebi, Camouvlidnen wres da kulisebSi gaikrifebodnen. maT

Semdeg dgeboda ruseTis da indoeTis mefarneTa rigi. amaT mohyvebodnen

afrikisa da evropis, Semdeg samxreT amerikis, mere ki CrdiloeT amerikis

mefarneebi. da arc erTs ar eSleboda, rodis unda gamosuliyo scenaze.

marTlac STambeWdavi sanaxaoba iyo!

mxolod ori maTgani iyo arxeinad _ is, romelsac CrdiloeT polusis

erTaderTi farani unda aenTo da misi samxreTpoluseli kolega. maT

weliwadSi mxolod orjer unda SeesrulebinaT TavianTi movaleoba.

Page 63: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

62

1. romelia is ori qveyana, sadac pirvelad inTeba farnebi?

1

2. ramdeni kontinentia dedamiwaze?

1

3. romel qveyanaSi inTeba farnebi imave dros, roca cimbirs anaTeben?

1

4. risi nawyveti unda iyos es ambavi?

a bunebis da geografiis saxelmZRvanelosi.

b mxatvruli nawarmoebis _ moTxrobis, zRapris.

g samecniero naSromis an enciklopediis.

5. ra aris aRwerili am teqstSi?

a eleqtronuli ganaTebis gamogoneba.

b planetis mefeTa cxovreba.

g Ramis sanaxaoba _ dedamiwis ganaTeba.

6. me-3 abzacSi ipove da amowere ori winadadeba, saidanac Cans, rom avtori moxiblulia Ramis mSvenieri sanaxaobiT:

1

2 1 7. rogor fiqrob, riT anaTeben mefarneebi farnebs?

1

Page 64: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

63

IV. s a T a f l i a

moTxrobaSi papa sazafxulo ardadegebze masTan Casul SviliSvils saTaflias axladaRmoCenil gamoqvabuls aTvalierebinebs.

_ ai, esec saTaflias mTa, ager mis ZirSi saTaflias gamoqvabuli! _

wamoiZaxa papa petrem, roca tafobis bolos aRmarTuli maRali kldovani

goraki gamoCnda.

jerjerobiT niko gamoqvabulis Sesasvlels ver xedavda, mas buCqnari

faravda da ucxo TvalisaTvis Zneli iyo misi SemCneva. tafobSi atexil

SambSi da anwlis buCqnarSi gveliviT miiklakneboda patara nakaduli.

_ es mdinare oRasyuras saTavea. xedav, ai aq, am Zabrisebr adgilas

Cadis da ikargeba, _ uTxra papa petrem SviliSvils.

_ rogor Tu ikargeba? _ SeekiTxa niko.

_ ho, erTxans miwisqveS miedineba, mere ki banojis maxloblad isev

amohyofs Tavs.

_ sakvirvelia.

_ hoda, pirvelad swores aman miiqcia Cemi yuradReba. maSasadame, aq

miwisqveSa xeoba an gamoqvabuli unda iyos-meTqi,

gavifiqre, roca midamoebi pirvelad davaTvaliere. kargad

davzvere es midamo da ai, am kldis ZirSi SevamCnie. Tumca,

mivideT da Seni TvaliT naxe.

papa da SviliSvili kldis Zirs midgnen, sadac manamde

maTTvis SeumCneveli gamoqvabulis Sesasvleli gamoCnda.

gamoqvabuli maT CaRamebuli TvaliviT umzerda. saocari sigrile da nesti

idga am idumalebiT savse miwisqveSa mRvimis SesasvlelTan.

_ ase ki ar iyo maSin, _ gaagrZela petrem, _ es adgili mTlad qviT,

RorRiTa da gvimriT iyo dafaruli.

saTaflia _ mRvime quTaisis maxloblad, samguralis serze, saTaflias

saxelmwifo nakrZalis teritoriaze. mRvime derefnis tipisaa, aqvs ganStoebebi

da darbazebi. misi sigrZe 900 m-s aRwevs, maqsimaluri simaRle 10 m-ia, sigane _

12 m. saTaflia mdidaria stalaqtitebiT da stalagmitebiT. mRvimeSi haeris da

wylis temperatura TiTqmis Tanabaria _ 12-13 ℃. aRmoaCina pedagogma da

mxareTmcodnem p. Wabukianma. saTaflias nakrZalis teritoriaze aRmoCenili da

Seswavlilia kidev sami SedarebiT mcire zomis mRvime.

Page 65: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

64

papam da biWma frTxilad Seabijes gamoqvabulSi. nikom uneblieT

Tvalebi moifSvnita da jer papa petres saxe, xolo Semdeg misi maRla

awvdili xeli dainaxa, romelic sanTlis mkrTal Suqs gaenaTebina.

sibneles Tvali rom SeaCvia, gamoqvabulis TaRis bundovani moxazulobac

gaarCia. gamoqvabulis samarisebur siCumeSi wylis susti Cxriali gaisma.

_ es oRasyuras saTave Cxrialebs. ai, zeviT rom gaCvene patara

nakaduli, romelic tafobSi ikargeba... namdvilad ki ar ikargeba. ai, aq

Camodis Turme da gamoqvabulSi miedineba. ase rom, es gamoqvabuli

miwisqveSa xeobaa, romelic kirqvis kldeSi am patara mdinaris mudmivi

`muSaobis~ Sedegad unda iyos warmoqmnili. marTla warmtaci da mSvenieria

bunebis jadosnuri xeliT Seqmnili Zegli. ai, xedav amas!

patrem gamoqvabulis TaRs sanTeli mianaTa. TvalismomWrelad

acimcindnen gamoqvabulis WerSi Camokiduli saocari silamazis yinulis

loluebisa da TaflSi amovlebuli CurCxelebis msgavsi sxeulebi,

romelTa brolisfrad wawvetebul boloebze dilis namiviT brwyinavdnen

wylis wveTebi.

_ amas stalaqtiti hqvia, _ ambobda petre da erT uzarmazar loluas

sxvadasxva mxridan anaTebda, _ stalaqtiti warmoiqmneba wylis

wveTebisagan, romlebic saukuneebis ganmavlobaSi gamoqvabulis Weridan

moedinebian. wylis wveTs kldiadn kiri moaqvs, romelic haerze gamosvlis

Semdeg isev myar nivTierebad iqceva da gamoqvabulis Wers ekideba. zogjer

kiriani wylis wveTebi sanTeliviT Zirs iRvenTebian da stalagmitebs

warmoqmnian. aba, qvemoT daixede!

papam axla gamoqvabulis iataki gaanaTa. gaocebuli niko daixara da

uzarmazari sokos msgavsi, TiTqos miwidan amozrdili sxeuli dainaxa.

xeli daado am ucnaur sokos, romelic sveli da yinuliviT civi iyo.

_ ai, eg aris stalagmiti! stalagmitebi da stalaqtitebi droTa

ganmavlobaSi izrdebian, grZeldebian da erTmaneTs uaxlovdebian. magram

rom icode, rogor nela, rogor dinjad... rogor ggonia, ramden weliwadSi

SeerTdebian es stalagmiti da stalaqtiti? aTaseuli wlebi unda! _

RimiliT Tqva papa petrem da sanTeli axla gamoqvabulis siRrmisaken

mimarTa.

_ ager, is uzarmazari sveti, romelsac ori kacic ver Semoawvdens

xels, stalaqtitisa da stalagmitis SeerTebis Sedegadaa Seqmnili. aba,

Page 66: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

65

romeli adamianis xels SeuZlia aseTi iSviaTi silamazis svetebis,

darbazebisa da ucnauri gamosaxulebebis Seqmna. buneba ucnauri, didi

xelovnebaa!

niko moxibluli aTvalierebda gamoqvabuls. sibneleSi alalbedze

miabijebda da STabeWdilebebiT damZimebul TavSi aTasgvari fiqri

utrialebda. es ucnauri, bundovani figurebi xan gaqvavebul adamianad,

xanac cxovelad Tu frinvelad eCveneboda.

papam da nikom gamoqvabulSi TiTqmis mTeli saaTi dahyves. rodesac

niko gamoqvablidan mzis sinaTleze gamovida, igi ukve imaze fiqrobda, Tu

rogor amovidoda momaval zafxuls amxanagebTan erTad saTafliaze da am

mSvenier, idumalebiT aRsavse midamoebsa da ulamezes gamoqvabuls kvlavac

moinaxulebda.

giorgi SatberaSvilis `saTaflias~ mixedviT

1. rogor ipova papam mRvime?

a igi mdinare oRasyuras saTaves eZebda.

b igi seirnobisas SemTxveviT waawyda gamoqvabuls.

g papam ivarauda mRvimis arseboba da specialurad dazvera midamo.

d man mRvimis aRmoCenis ambavi mxareTmcodnisagan Seityo.

2. ratom ifiqra papam, rom saTaflaiSi SeiZleboda miwisqveSa xeoba

yofiliyo?

a imitom, rom iq nakaduli kldis qveS ikargeboda da Semdeg isev

Cndeboda.

b imitom, rom saTaflias Ziras, tafobSi nakaduli gveliviT

miiklakneboda.

g imitom, rom tafobis bolos maRali kldovani goraki iyo

aRmarTuli.

d imitom, rom iq mdinare oRasyura iRebda saTaves.

Page 67: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

66

3. ras gulisxmobs avtori, rodesac ambobs, rom gamoqvabuli papas da

SviliSvils `CaRamebuli TvaliviT umzerda~?

1

4. riT gansxvavdeba erTmaneTisagan stalaqtiti da stalagmiti?

2

5. ra warmoiqmneba stalaqtitisa da stalagmitis SeerTebis Sedegad?

a CurCxelis formis figura

b sokos msgavsi figura

g uzarmazari yinulis lolua

d uzarmazari sveti

6. rogor warmoiqmna saTaflias mRvime?

1

7. rasTan aris Sedarebuli moTxrobaSi stalaqtiti?

a sokosTan

b svetTan

g yinulis loluasTan

d kldis TaRTan

Page 68: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

67

8. saidan Cans, rom saTaflias gamoqvabulis naxvam didi STabeWdileba

moaxdina nikoze?

1

9. amoiwere moTxrobidan ori fraza, saidanac Cans, rom papa petre

moxiblulia saTaflias gamoqvabuliT.

1

2

1

10. daasaxele is sami ram, rasac niko gamoqvabulis daTvalierebisas

sibneleSi stalaqtitebsa da stalagmitebs amsgavsebda.

1

11. ra aris CarCoSi moTavsebuli teqstis ZiriTadi daniSnuleba?

a imis gadmocema, Tu rogor aRmoaCines saTaflias mRvime.

b saTaflias mRvimis Sesaxeb mokle informaciis mowodeba.

g imis Cveneba, Tu rogor Seiswavlian mRvimeebs.

d papisa da SviliSvilis ambis gadmocema.

Page 69: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

68

12. ram Segiqmna ufro naTeli warmodgena imaze, Tu rogoria saTaflias

mRvime?

airCie da moniSne erT-erTi pasuxi:

___ papisa da SviliSvilis mier gamoqvabulis daTvalierebis ambavi ___ CarCoSi Casmuli informacia saTaflias Sesaxeb

daasabuTe Seni pasuxi teqstis im nawilis meSveobiT, romelic amoirCie.

1

13. cxrilSi warmoadgine teqstSi mocemuli imformacia saTaflias

gamoqvabulis Sesaxeb _ Seavse cxrilis carieli grafebi.

saTaflias gamoqvabuli

sigrZe

12m

simaRle

temperatura 12-13℃

Page 70: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

69

14. warmoidgine, rom SemogTavazes saTaflias gamoqvabulis

dasaTvaliereblad wasvla. gamoiyene teqstidan miRebuli informacia da

daasaxele imis erTi mizezi, ratom SeiZleba mogindes iq wasvla da imis

erTi mizezi, ratom SeiZleba ar mogindes damoqvabulis sanaxavad wasvla.

ganmarte Seni pasuxi.

ratom SeiZleba mogindes saTaflias gamoqvabulSi wasvla?

1

2 ratom SeiZleba ar mogindes saTaflias gamoqvabulSi wasvla?

1

Page 71: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

70

V. k u r d R l e b i s m i w i s Z v r a

induri zRapari

iyo erTi kurdReli, romelic sul raRacis gamo wuxda. `vai,~ _

oxravda mTeli dRe, _ `vaime, vaime, vaime!~ yvelaze metad kurdRels

miwisZvris eSinoda. `marTla rom moxdes miwisZvra, ra meSveleba?~ _

butbutebda xolme TavisTvis.

da ai, ra moxda erT dRes. xes uzarmazari nayofi moswyda da

kurdRlis maxloblad daeca. gaisma gamayruebeli xma da miwa

Sezanzarda. kurdReli Sexta. `miwisZvra!~ _ Sehyvira man da

Tavisianebis gasafrTxileblad mindvrebisken gaqanda.

_ miwisZvra! Tavs uSvelT!

SeSinebuli kurdRlebi kisris texiT aedevnen TavianT

megobars. gadairbines velebi, tyeebi, gorakebi, gzadagza sxva kurdRlebsac

afrTxilebdnen:

_ miwisZvra! Tavs uSveleT!

aTasobiT kurdRlebma gadairbina velebi. tyeebi, gorakebi _ TiTqos

setyvam gadauara aremares. bolos mTebamde miaRwies da male mwvervalsac

miadgnen. Cvenma kurdRelma ukan miixeda, rom gaego, xom ar uaxlovdebodaT

miwisZvra. erTaderTi, rac man dainaxa, kisristexiT morbenali kurdRlebis

acqvetili yurebi iyo. xolo rodesac win gaixeda, erTaderTi, rac man

dainaxa, lurji zRva iyo, Sors Zalian Sors TvalismomWrelad

laplapebda.

uecrad mTis mwvervalze lomi gamoCnda.

_ ra xdeba? _ ikiTxa man.

_ miwisZvraa, miwisZvra! _ erTxmad SesZaxes kurdRlebma.

_ miwisZvra? _ gaikvirva lomma, _ ki magram, vinmem naxa an gaigona

raime?

_ ai, amas hkiTxe, amas! _ yvirodnen kurdRlebi da Cvens

kurdRelze uTiTebdnen.

_ Cemo batono, _ CailuRluRa darcxvenilma

kurdRelma, _ CemTvis wynarad vijeqi saxlSi da uceb

saSineli xma Semomesma, miwa zanzarebda da mivxvdi, rom es

Page 72: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

71

miwisZvra iyo. hoda, Cemianebisken gavqandi gasafrTxileblad. xom unda

eSvelaT TavisTvis?

lomma Sexeda kurdRels Tavisi Rrma, Wkviani TvalebiT.

_ Zmobilo, iqneb is adgili maCveno sadac es ambavi moxda.

kurdReli mTlad yoCaRad ver grZnobda Tavs, magram gadawyvita, loms

mindoboda. maT gadaiares gorakebi, tyeebi, velebi da bolos kurdRlis

saxls miadgnen.

_ ai, aq gavigone, batono!

lomma iqauroba daaTvaliera da male SeniSna is uzarmazari nayofi,

romelic, rogorc Cven ukve viciT, xidan Camovarda da aremare gaayrua.

lomma Tavisi uzarmazari kbili mosdo nayofs, iqve kldeze aitana da

iqidan gadmoagdo. miwa Sezanzarda. kurdReli Sexta. `miwisZvra!~ _ Sehyvira

man, _ `Tavs uSveleT, miwisZvra ganmeorda!~ magram uceb dainaxa nayofi,

romelic misken mogoravda, lomi gulianad icinoda.

_ maS, es miwisZvra ar iyo, ara? _ Caiburtyuna kurdRelma.

_ ra Tqma unda, ara, _ Tqva lomma, _ es ar iyo miwisZvra da saSiSic

araferia.

_ ra suleli var, _ aRiara kurdRelma.

lomma keTilad gaiRima.

_ ara uSavs, Cemo patara Zmobilo, zogjer mec meSinia xolme iseTi

ramis, rac ar vici, _ Tqva da gabrunda, wavida, rom is kurdRlebi

daemSvidebina, romlebic mTis wverze icdidinen, eTqva maTTvis, rom

araviTari saSiSroeba ar eliT da SeuZliaT saxlebSi dabrundnen.

1. yvelaze metad ra aSinebda kurdRels?

a lomi

b miwisZvra g nayofis xidan Camovardna d gamayruebeli xmauri

Page 73: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

72

2. ram Searyia miwa?

a miwisZvram b uzarmazarma nayofma g kisristexiT morbenelma kurdRlebma

d Zlierma setyvam

3. movlenebi Zalin swrafad ganviTarda mas Semdeg, rac kurdRelma

Sehyvira: `miwisZvra!~ amoiwere teqstidan ori iseTi sityva an fraza,

romlebic am siswrafes gamoxatavs.

1

2 1

4. sad sTxova lomma kurdRels wayvana?

1

5. ratom Camoagdo lomma nayofi miwaze?

a kurdRels rom SeSineboda da gaqceuliyo.

b kirdRels rom daxmareboda nayofis mopovebaSi.

g kurdRlisTvis rom eCvenebina, Tu ra moxda sinamdvileSi.

d kurdReli rom gaemxiarulebina.

6. ra gancda daeufla kurdRels mas Semdeg, rac lomma nayofi Camoagdo?

a gabrazda

b imedi gaucruvda

g Tavisi sisulelis Sercxva

d Zalian dadardianda

Page 74: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

73

7. zRapris bolos ras ambobs an akeTebs lomi imisaTvis, rom kurdRelma

Tavi ukeT igrZnos? moiyvane ori magaliTi.

1

2 1

8. rogor icvleba zRaparSi kurdRlis grZnobebi da ratom?

zRapris dasawyisSi

imitom, rom

2 zRapris dasawyisSi

imitom, rom

9. aRniSne, riT gansxvavdebian erTmaneTisgan lomi da kurdReli da

miuTiTe, ras ambobs an akeTebs TiToeuli maTgani iseTs, raSic es

gansxvaveba Cans.

3

Page 75: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

74

10. ra aris am zRapris mTavari azri?

a safrTxe yovelTvis Tavidan unda aicilo.

b Senze susts da umweos unda daexmaro.

g mtacebel cxovels ar unda endo.

d miwisZvris dros gadarCenis imedi ar unda dakargo.

teqsti Tavisi testuri kiTxvebiT gamoyenebuli iyo PIRLS_is 2001 wlis saerTaSoriso

kvlevaSi.

Page 76: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

75

VI. gagrileba WriWinebTan erTad

_ konniCiva, gamarjoba, daviT! _ karidan SemomZaxa Cemma iaponelma

mzobelma, _ saCuqari mogitane, keTili iyos Seni Camosvla iaponiaSi!

es iyo bafTiT saTuTad Sekruli patara kolofi. `ra SeiZleba idos

aseT patara kolofSi?~ Txel, Sriala qaRaldSi lurjad da TeTrad

Seferili WurWeli iyo SefuTuli. formiT is patara boTlis Tavssaxurs

waagavda. odnav gabzaruli, moWiquli zedapiri WurWels Zvelebur iers

aniWebda.

_ es wylis WurWelia WriWinebisTvis, _ Cems axlad SeZenil megobars

xma siamovnebisagan TiTqos uTrToda.

_ ki magram, ra unda vuyoT WriWinebis wylis WurWels? _ vkiTxe me.

_ ra da, WriWinebis saxlSi unda Cadga.

_ WriWinebis saxlSi?!

_ Tuki zafxulis cxeli dReebis gatarebas tokioSi apireb, unda

icode, rogor SeuZliaT WriWinebs gagrilebaSi dagexmaron.

gavocdi. magram male Sevityve, rom Soreul aRmosavleTSi adamianebi

uZvelesi droidan iSinaureben WriWinebs. Zvelad WriWinebs bambukisagan

damzadebul, an nefritis qvisagan natifad gamoTlil galiebSi

aTavsebdnen, romlebsac TavianTi sazafxulo saxlebis saxuravebidan, an

kidev aivnebidan gadmokidebdnen xolme. bambukis galiebs dResac iyeneben,

Tumca bavSvebis umetesoba Tavis WriWinas kirisfer an Jolosfer

plastmasis galiaSi abinavebs.

cxeli, daxuTuli zafxulis TveebSi iaponelTa parkebi

mxiaruli bavSvebiTa da maTi mSoblebiT ivseba, romlebic

SeiaraRebulni arian peplis saWerebiT da WriWinebs

dasdeven. WriWinebis daWera Zalian Znelia, radgan isini

kargad ganviTarebuli ukana fexebiT swrafad daxtian.

rodesac WriWinas peplis saWerSi moixelTeben, mas galiaSi an mcire zomis

WurWelSi svamen, romelsac naxvretebiani saxuravi aqvs.

visac ar SeuZlia TviTon daiWiros WriWina, misi yidva SeuZlia

bazrobaze. mec bazrobaze SevarCie erTi moSavo-moyavisfro WriWina, msuqani

da TvalebdaWyetili. maRaziis mflobelma WriWina muyaos yuTSi Casva. yuTi

iryeoda da zanzarebda. mivxvdi, Cems WriWinas iq yofna ar moswonda. mas

Page 77: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

76

saxli sWirdeboda. bazrobaze WriWinasTvis saxlis Zieba erT xmaurian

fardulTan davasrule. iq, kuTxeSi, mimaluliyo bambukis wvrili

lerwmisagan mownuli patara iapinuri saxli. is namdvilad mouxdeboda

Zvelebur wylis WurWels da Cems WriWinasac moewoneboda. kimonoSi

gamowyobilma maRaziis patronma xelebis moSveliebiT amixsna, rom wyliT

savse WurWlis Casadgmelad saxlSi miwa unda Cameyara. `WriWinebi

siamovnebiT miirTmeven um kartofils, kitrs, wyalSi Cambal purs da

mwvanils,~ _ miTxra man, _ `ra Tqma unda, maTTvis Sesaferisi ulufebiT.~

Carlim da me xalisT daviwyeT dabinaveba. darwmunebuli

viyavi, es saxeli mas Seefereboda _ vicodo, rom mxolod

mamri WriWinebi WriWineben. WriWinebis TiToeul simReras

Tavisi gansakuTrebuli daniSnuleba aqvs. arsebobs,

magaliTad, winasaqorwino simRerebi, romlebic wyvilebs SeuRlebisaken

mouwodebs, sabrZolo simRerebi, romlebic sxva mamrebs afrTxobs.

iaponiaSi amboben, rom WriWinebi ase mRerian: `kata sase suso sase samusa ga

kuruco,~ anu `moiqsove xelTaTmenebi, Seikere Tbili tansacmeli, civi

amindebi dgeba.~

WriWina Carli mSvidad iyo, vidre mis saxlSi cotaodeni miwa Cavyare,

samzareuloSi mwvanili da kartofili movumarage da Zveleburi wylis

WurWeli Cavudgi. axla rogor momexerxebina am daucxromeli arsebis

muyaos yuTidan saxlSi gadayvana? muyaos mozanzare yuTi avwie. WriWinam

ise Semomxeda, etyoboda, mzad iyo brZolisaTvis. mxneoba movikribe da

Carli alersiTa da moferebiT uvneblad gadaviyvane Tavis saxlSi.

zafxulis sicxisagan gaTangulma Carlis saxli saxuravidan aivanze

gadmovkide. niavis yovel msubuq dabervaze baRSi zanzalakebi melodiurad

wkarunobdnen.

_ iWriWine, Carli, iWriWine da gamagrile, _ vTxovdi Carlis. irgvliv

sicxe Camowoliliyo da uecrad Carli aWriWinda. Carlis WriWins mxari

aubes baRis zanzalakebma. am saocarma xmebma da WriWinas frTebis gabmulma

zuzunma TiTqos gaacocxla da sasiamovnod daatriala haeri Cems garSemo.

`imRere, Carli!~ _ rogorc yinulis wkriali brolis WiqaSi, ise

gaismoda Carlis simRera. sicxe TiTqos gaqra. ase daveufle gagrilebis

iaponur xelovnebas WriWinebis daxmarebiT.

l. iakobsonis `iaponuri ambebis~ mixedviT

Page 78: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

77

WriWinebs aqvT oTxi frTa _ erTmanaTze dadebuli frTebis ori

wyvili, romelic sxeulis zemoTa nawils ekvris. rodesac mamri

WriWina zada wyvil frTas aswevs da erT frTas meores gauxaxunebs,

gaismis misi simRera, anu WriWini.

1. ra aCuqa iaponelma mezobelma mTxrobels?

a patara boTlis moWiquli Tavsaxuri

b nafritisagan gamoTlili WriWinebis saxli

g WriWinebis wylis WurWeli

d bambukisagan damzadebuli WriWinebis saxli

2. ra unda gaakeTo imisaTvis, rom Seni sakuTri WriWina gyavdes?

daasaxele ori saSualeba:

1

2 1

3. ratom aris Zneli WriWinas daWera?

1

4. ratom ifiqra mTxrobelma, rom WriWinas ar moswonda yuTSi yofna?

a yuTidan Carlis WriWini ismoda.

b maRaziis mflobelma Tqva, rom WriWinas yuTSi yofna ar moswonda.

g yuTSi gamomwyvdeul WriWinas sicxisgan Tvalebi hqonda daWyetili.

d yuTi, romelSic WriWina ijda, iryeoda da zanzarebda.

Page 79: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

78

5. CamoTvale is oTxi ram, rasac WriWinebi Cveulebriv Wamen.

1

6. ra ewodeba WriWinebis simReras, romlis daniSnuleba sxva mamri

WriWinebis dafrTxobaa?

1

7. ratom aris saWiro WriWinas saxlSi miwis Cayra?

a imitom, rom WriWinam myudrod igrZnos Tavi.

b imitom, rom WriWinas wylis WurWeli iq advilad Caidgas.

g imitom, rom miwaze WriWinebis saWmeli daiyaros.

d imitom, rom WriWinebis saxlSi sigrile iyos.

8. amoiwere moTxrobidan winadadeba, saidanac Cans rom mTxrobels

siamovnebas gvris da agrilebs Carlis WriWini?

1

9. rogor WriWinebs WriWina?

1

Page 80: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

79

10. daalage qvemoT mocemuli winadadebebi im TanmimdevrobiT, ra

TanmimdevrobiTac moqmedebs mTxrobeli. nomeri 1 ukve miTiTebulia.

_ _ saxlSi wylis Zveleburi WurWeli Cadga.

_ _ WriWina muyaos yuTidan saxlSi gadaiyvana.

_1_ WriWinas saxlSi miwa Cayara.

_ _ WriWinas saxli saxuravidan aivanze gadmokida.

11. ra aris is mTavari grZnoba, romelic mTxrobels gauCnda Tavisi

WriWinas mimarT?

a gaocebis

b gaRizianebis

g mzrunvelobis

d sifrTxilis

12. iaponeli mezoblis saCuqris miRebis Semdeg biWma WriWina SeiZina.

daasaxele ori mizezi, Tu ratom daasaCuqra iaponelma biWi swored amgvari

saCuqriT?

1

2 1

13. Sen ras aCuqebdi saqarTveloSi Camosul ucxoel stumars?

axseni, ratom.

2

Page 81: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

80

VII. p a f u n e b i s R a m e e b i

brus makmilani

yovel weliwads arqtikis kunZul haimes stumroben

narinjisferniskartiani Sav-TeTri frinvelebi. eseni

pafunebi arian. niskartis ferisa da mouqneli

moZraobebis gamo maT `zRvis jambazebsac~ uwodeben.

pafunebi mouxeSavi frinvelebi arian, tlanqi tani da

mokle frTebi aqvT.

hala kunZul haimeze cxovrobs. is yoveldRe zveravs cas im maRali

kldidan, romelic zRvas gadahyurebs. da ai, bolos da bolos gogona

xedavs pafunas, romelic im welawads pirvelad gamoCndeba kunZulis

napirebTan. male ca mTlianad ifareba pafunebiT, yvelgan pafunebi arian.

isini zRvidan brundebian, sadac gamoizamTres, brundebian halas kunZulze

da axlomaxlo mdebare ukacriel kunZulebzec, raTa kvercxebi dadon da

patara pafunebi gamoCekon. zRvis jambazebi yovel wels mxolod am dros

amodian xmeleTze da yovelTvis erTsa daimave adgilas deben kvercxebs.

hala da misi megobrebi kldeebze miZvrebian, frinveleni axlodan rom

dainaxon. isini akvirdebian pafunebis wyvilebs, romlebic erTmaneTs

niskartebs ukakuneben _ tkap-tkap-tkap. cota xnis Semdeg pafunebi TavianT

kvercxebs kldeSi Rrmad damalaven. rodesac jvercxebidan bartyebi

gamoiCekebian, mSoblebi maT gamokvebaze daiwyeben zrunvas _ maTTvis

zRvidan Tevzi amoaqvT. bartyebi male axalgazrda pafunebad gadaiqcevian.

da ai, gdeba pafunebis Rame. es is Ramea, rodesac axalgazrda pafunebi

pirvelad unda afrindnen. miuxedavad imisa, rom pafunebis Rameebamde jer

kidev ramdenime kviraa darCenili, hala ukve muyaos yuTebis momaragebaze

fiqrobs. es yuTebi mas pafunebis RameebSi gamoadgeba.

agvistosaTvis pafunebis budeebs nel-nela yvavilebi faravs. halam

icis, rom rodesac garSemo yvelaferi ayvavildeba, pafunebis Rameebis

molodinic dasruldeba. budeebSi Camalulu bartyebi ukve axalgazrda

pafunebad iqcnen, ase rom, droa halam da misma megobrebma pafunebis

RameebisaTvis gamzadebuli yuTebi da CiraRdnebi gareT gamoitanon.

pirveli Ramidan moyolebuli mTeli ori kviris manZilze pafunebi kunZuls

toveben da gamosazamTreblad zRvas miaSureben.

Page 82: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

81

Ramis sibneleSi pafunebi TavianT budeebs toveben, raTa pirvelad

afrindnen. es aris xanmokle mogzauroba kldidan zRvisaken. frinvelebis

umetesoba qvemoT, zRvaSi uvneblad eSveba frTxialiT, magram zogs soflis

sinaTleebi atyuebs _ rogorc Cans, isini fiqroben, rom es mTvaris Suqis

anareklia wyalze da amitomac zRvis nacvlad gezs soflisken iReben. ase

rom, yovel Rame asobiT axalgazrda pafuna sofelSi eSveba. isini miwis

swori zedapiridan afrenas veRar axerxeben, SeSinebulebi aqeT-iqiT

awydebian da damalvas cdiloben.

hala da misi megobrebi Rameebs am pafunebis ZebnaSi atareben. sxvaTa

Soris, maT soflis ZaRlebi da katebic eZeben. pafunebs sxva safrTxec

emuqrebaT _ SeiZleba avtomanqanam gadauaros. amitom bavSvebma rac

SeiZleba swrafad unda ipovon isini. amis gamoa, rom sofeli Ramis aTi

saaTidan bavSvebiT ivseba.

hala da misi megobrebi erTmeneTs ejibrebian pafunebis gadarCenaSi.

isini CiraRdnebiT SeiaraRebulebi daZvrebian bnel adgilebSi da

yvelafers zveraven. ori kviris ganmavlobaSi haimes bavSvebs dilaobiT

gvianobamde sZinavT, raTa RamiT fxizlad iyon. isini aTasobiT pafunas

Svelian.

ai, halam SeniSna pafuna, daedevna, daiWira da yuTSi Casva. gadarCenili

pafunebi bavSvebs saxlSi mihyavT. meore dRes ki pafunebiT savse yuTebi

halas da mis megobrebs zRvis sanapiroze CaaqvT. aq maT pafunebi unda

gauSvan. halas yuTidan pafuna amohyavs da ise uWiravs, rom frinvelma

frTebis amoZraveba SeZlos. gogona jer frTxilad arwevs pafunas da

Semdeg zRvaSi gadaisvris. frinveli erTs SeifrTxialebs da uvneblad

eSveba wyalze.

dRe dRes misdevs da halas pafunebi toveben kunZuls, micuraven. ase

mTavrdeba pafunebis Rameebi. hala uyurebs, Tu rogor Sordebian pafunebi

kunZuls da rogor mieSurebian gamosazamTreblad. gogona maT xels uqnevs

da momaval gazafxulamde emSvidobeba: `naxvamdis, naxvamdis!~

Page 83: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

82

1. ratom dafrinaven pafunebi mouqnelad?

a imitom, rom isini yinulze cxovroben.

b imitom, isini napirze iSviaTad amodian.

g imitom, rom isini maRal kldeebze budoben.

d imitom, rom maT tlanqi rani da mokle frTebi aqvT.

2. sad izamTreben pafunebi?

a kldeebSi

b xmeleTze

g zRvaSi

d yinulze

3. ratom estumrebian xolme pafunebi kunZuls?

a Tavis gadasarCenad

b sakvebis mosapoveblad

g kvercxebis dasadebad

d frenis saswavlad

4. saidan xvdeba hala, rom pafunebi male frenas daiwyeben?

a mSoblebs patara pafunebisaTvis Tevzi miaqvT.

b garSemo yvelaferi yvavilebiT ifareba.

g bartyebi kldeSi arian Camaluli.

d zafxuli axlaxan daiwyo.

5. ra xdeba pafunebis Rameebis dadgomisas?

a pafunebis wyvilebi erTmaneTs niskartebs ukakuneben.

b patara pafunebma frena unda daiwyon.

g pafunebis kvercxebidan bartyebi iCekebian.

d pafunebi zRvidan xmeleTze amodian.

Page 84: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

83

6. rogor unda moiqcnen soflis mcxovreblebi, pafunebma SecdomiT

gezi soflisaken rom ar aiRon?

a sinaTleebi unda gamorTon.

b yuTebi unda gaamzadon.

g ZaRlebi da katebi unda daamwyvdion.

d ca CiraRdnebiT unda gaanaTon.

7. axseni, rogor iyenebs hala Tavis CiraRdans pafunebis gadasarCenad.

1

8. ratom svamen hala da misi megobrebi pafunebs muyaos yuTebSi?

1

9. moTxrobis mixedviT, ra safrTxe emuqrebaT pafunebs?

a isini SeiZleba zRvaSi daixrCon.

b isini SeiZleba kldeSi daikargon.

g maT SeiZleba sakvebi SemoakldneT.

d maT SeiZleba avtomanqanam gadauaros.

10. ratom uSveben bavSvebi zRvaSi pafunebs dRisiT? amis asaxsnelad

gamoiyene teqstidan miRebuli informacia.

1

Page 85: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

84

11. ras akeTebaen pafunebi mas Semdeg, rac hala da misi megobrebi maT

gauSveben?

a isini zRvis napirze daseirnoben. b isini kldidan gadafrindebian.

g isini sofels afareben Tavs.

d isini zRvaSi micuraven.

12. aRwere is ori sxvadasxvanairi grZnoba, romlebic halas uCndeba mas

Semdeg, rac pafunebs zRvaSi uSvebs. axseni, ratom uCndeba mas es grZnobebi.

3

13. Tu miiRebdi monawileobas pafunebis gadarCenaSi halasTan da mis

megobrebTan erTad? daasabuTe Seni pasuxi teqstidan miRebuli

informaciis gamoyenebiT.

1

teqsti Tavisi testuri kiTxvebiT gamoyenebuli iyo PIRLS_is 2001 wlis saerTaSoriso

kvlevaSi.

Page 86: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

85

VIII. s i t y v i s m a r a g i

dafiqrdi da amoicani!

1. daakvirdi sityvis marags

am maragidan amoirCie da miuwere qvemoT CamoTvlil sityvebs mniSvnelobiT

m s g a v s i sityvebi:

a. gacxarda _

b. gamoikvlia _

g. ikamaTa _

d. Seamokla _

2. sityvis maragi

amoarCie da miuwere qvemoT CamoTvlil sityvebs mniSvnelobiT

s a p i r i s p i r o sityvebi:

a. mkvircxli _

b. guluxvi _

g. urCi _

d. mkvrivi _

gaficxda

idava

gamoiZia

Sekveca

damyolo

Zunwi

dondlo

zanti

Page 87: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

86

3. sityvis maragi

amoarCie da miuwere qvemoT CamoTvlil sityvebs mniSvnelobiT

s a p i r i s p i r o sityvebi:

a. Tavmdabali _

b. gulmodgine _

g. mtkice _

4. sworad gaunawile CamoTvlili sityvebi qvemoT Camoweril sityvebs:

qula, belti, gorgali

a. Zafis

b. miwis

g. Rrublis

lebani, marcvali, guli

d. broweulis

e. mzesumziras

v. nigvzis

5. sworad gaunawile CamoTvlili sityvebi qvemoT Camoweril sityvebs:

yua, kalTa, Zgide, wveri

a. Zafis

b. kabis

g. magidis

d. puris

daudevari

meryevi

Zunwi

ampartavani

Page 88: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

87

6. winadadebebSi sworad gaanawile mocemuli sityvebi:

a. xasxasa, norCi

__________ balaxs __________ feri aqvs.

b. Wreli, ferad-feradi

_____________ ZafebiT ___________ Toki davgrixe.

g. nela, mdored

wyali ___________ miedineboda, navi ____________micuravda.

d. kriala, ankara

_______________ wyalSi ____________kenWebi moCans.

e. cota, meCxeri

vaSlis xes ______________ totebi aqvs da __________nayofi asxia.

7. sityvis maragi

am maragidan ise gaanawile sityvebi, rom swori, bunebrivi gamoTqmebi

Seiqmnas:

a. WokiviT

b. mTasaviT

g. CxiriviT

d. kaJiviT

grZeli

wvrili

maRali

magari

Page 89: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

88

8. sityvis maragi

am maragidan amoarCie da miuwere gamoTqmebs mniSvnelobiT Sesabamisi

sityvebi:

a. `ca qudad ar miaCnia da dedamiwa qalamnad~

___________________

b. `dRe da Rames asworebs~

___________________

g. `miwas ar aCnia~

___________________

9. sityvis maragi

am maragidan amoarCie da miuwere gamoTqmebs mniSvnelobiT Sesabamisi

sityvebi:

a. ukan ar ixevs, ar nebdeba -

b. moxerxebulia, yvelaferi gamosdis -

g. advilad xvdeba, ra aris swori -

10. sityvis maragi

am maragidan ise gaanawile sityvebi, rom swori, bunebrivi

g a m o T q m e b i Seiqmnas.

a. ZafiviT

b. danasaviT

g. kldesaviT

d. burTiviT

mSromeli

mediduri

patara

gonieri

marjve

Seupovari

mrgvali

basri

wvrili

mtkice

Page 90: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

89

11. sityvis maragi

am maragidan amoarCie da qveS miuwere gamoTqmebs mniSvnelobiT

Sesabamisi sityvebi:

a. `bednier varskvlavzea dabadebuli~

b. `Tavze buzsac ar isvams~

g. `Cxiris gadambrunebelic ar aris~

12. gadaxaze is erTi zedmeti sityva, romelic mniSvnelobiT

m i w a s ar ukavSirdeba:

mdelo, vake, grigali, Wala, bari, Txrili

13. gadaxaze is erTi zedmeti sityva, romelic mniSvnelobiT

m c e n a r e s ar ukavSirdeba:

buCqi, fiWvnari, riye, jejili, nargi, rto

uqnara

iRbliani

yoyoCi

Page 91: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

90

T a v s a t e x e b i

yuradRebiT waikiTxe qvemoT mocemuli winadadebebi:

1. maTi simdidre ki _ nayofieri miwebi da oqro _ xelSi Caigdes.

2. maT konkistadorebs uwodeben, rac espanurad `dampyrobels~ niSnavs.

3. 1492 wels kolumbis mier amerikis aRmoCenis Semdeg es kontinenti

evropelebs gansakuTrebiT izidavda.

4. konkistadorebma iq mcxovrebi acketebisa da inkebis tomebi

daamarcxes.

5. me-16 saukunis dasawyisSi mis centralur da samxreT nawilSi espaneli

dampryoblebi Cavidnen.

Camowere winadadebaTa nomrebi iseT TanmimdevrobiT, rom gamovides ambavi

espanelebis mier amerikis dapyrobis Sesaxeb.

1. magelani mogzaurobisas daiRupa.

2. am mogzaurobam daamtkica, rom dadamiwa mrgvalia.

3. portugalielma mogzaurma fernando magelanma samxreT amerikis

SemovliT wynar okeaneSi gasasvlels miagno.

4. me-16 saukune axal-axali miwebisa da sanaosno gzebis aRmoCeniTa da

SeswavliTaa cnobili.

5. misma TanaSemwem ki, sebastian de kanom, magelanis daRupvis Semdeg

mogzauroba ganagrZo da evropas miaRwia.

Camowere winadadebaTa nomrebi iseTi TanmimdevrobiT, rom gamogivides

ambavi portugalieli mogzauris, magelanis eqspediciis dedamiwis garSemo

mogzaurobis Sesaxeb.

1. bolos, 1492 wlis 12 oqtombers, erT-erTi karavelas gembanze gaisma

SeZaxili: `miwa!~

2. misi eqspediciis mizani indoeTisaken momavali sazRvao gzis aRmoCena

iyo.

3. es axladaRmoCenili miwa amerikis kontinenti iyo.

4. 1492 wlis 3 agvistos qristefore kolumbma sami karavelaTi

espaneTidan dasavleTis mimrTulebiT atlantis okeaneSi gacura.

5. gadioda dReebi, Tveebi, magram indoeTis sanapiro ar Canda.

Camowere winadadebaTa nomrebi iseTi TanmimdevrobiT, rom miviRoT ambavi

kolumbis mier amerikis aRmoCenis Sesaxeb.

Page 92: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

91

S e f a s e b i s s q e m e b i

I. T a g v e b i s f e x b u r T i

Ria kiTxvebi

1. erTi qula:

_ imitom, rom esaubraT / wynarad esaubraT. _ esaubraT bavSvebis gareSe.

_ bavSvebma saerTod adre unda daiZinon. 0 qula:

_ imitom, rom Cai daeliaT.

3. erTi qula:

_ imitom, rom WriWinas boxi xma hqonda. _ WriWinas xma Saliapinis / rusi momRerlis xmas miamsgavsa.

_ imitom, rom Saliapins msoflioSi ganTqmuli bani hqonda.

5. ori qula – CamoTvlilTagan pasuxSi mocemuli unda uyos ori:

_ daZabuli

_ daundobeli _ namdvili

_ Sinaarsiani _ sanaxaobrivi

erTi qula – CamoTvlilTagan pasuxebSi mocemuli unda iyos erTi.

7. ori qula

pasuxebSi miTiTebuli unda iyos marcxena garemarbi Tagvis Tviseba

(patara, marjve) da amasTanave moqmedeba, romelic am Tvisebas avlens.

magaliTad,

_ is iyo yvelaze patara, is sam mcvels Soris Zvreboda xolme.

_ is iyo marjve, is sam mcvels Soris Zvreboda xolme, / pirveli goli man gaitana.

erTi qula:

pasuxebSi miTiTebuli unda iyos marcxena garemarbi Tagvis Tviseba an

moqmedeba, romelSic misi esa Tu is Tviseba Cans.

_ is iyo marjve/ patara.

arCeviTpasuxiani kiTxvebi

TiTo qula: 2. d. 4. d. 6. g. 8. b. 9. g. 12. g.

Page 93: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

92

_is sam mcvels Soris Zvreboda xolme, / pirveli goli man gaitana.

0 qula

_ marcxena garemarbi `TeTrebis~ gundSi iyo

10. ori qula:

(1)

_ sxvenze marTlac iyvnen Tagvebi. _ yvela Tagvi nacrisferi iyo.

_ Tagvebi kakals marTlac daagorebdnen. _ sxvenze Tagvebis zedaxora gaimarTa.

(1)

_ Tagvebi fexburTs TamaSobdnen.

_ es iyo namdvili fexburTis matCi. _ matCi 5 : 5 damTavrda.

11. erTi qula:

_ `maSin rva an cxra wlis viqnebodi.~

_ `mas Semdeg didi dro gavida.~

II. k a d e S i s o m i

Ria kiTxvebi

2. erTi qula:

_ dakarguli miwebis gamo / miwebis gamo.

3. erTi qula:

_ imitom, rom es brZola kadeSis velze gaimarTa.

6. erTi qula:

_samxreTis mxridan _ kldovani mxridan

8. erTi qula:

_kadeSis veli wiTlad SeiReba.

arCeviTpasuxiani kiTxvebi

TiTo qula: 1. g. 4. b. 5. b. 7. g. 9. g

Page 94: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

93

III. p l a n e t a d a d a m i w a

Ria kiTxvebi

1. erTi qula:

_ axali zelandia da avstralia.

2. erTi qula:

_eqvsi

3. erTi qula:

_CineTSi

6. ori qula (qvemoT warmodgenili winadadebebidan pasuxSi mocemuli

unda iyos ori):

_ `Soridan es didebul samaxaobas warmoadgenda.~

_`armiis moZraoba sabaleto dasis moZraobasaviT mwyobri iyo.~ _`marTlac rom STambeWdavi sanaxaoba iyo!~

_`arc erTs ar eSleboda scenaze gamosvlis rigi.~ erTi qula (warmodgenili winadadebebidan pasuxSi mocemuli unda

iyos mxolod erTi)

7. erTi qula (misaRebia yvela is saSualeba, rac eleqtronis

gamogonebamde arsebobda):

_ cecxliT _ asanTiT

_ kvasiT _ gaziT

IV. s a T a f l i a

Ria kiTxvebi

3. erTi qula:

_ gamoqvabulis Sesasvleli Cabnelebuli iyo.

_ gamoqvabulSi bneloda.

arCeviTpasuxiani kiTxvebi

TiTo qula: 4. b. 5. g.

arCeviTpasuxiani kiTxvebi

TiTo qula: 1. g. 2. a. 5. d. 7. g. 11. b.

Page 95: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

94

4. ori qula:

pasuxebSi mocemuli unda iyos stalaqtitis da stalagmitis is

Tavisebureba, romelic maT erTmaneTisgan ganasxvavebs (stalaqtiti mRvimis

Werze kidia, xolo stalagmiti mRvimis Zirzea). magaliTad,

_ stalaqtiti warmoiqmneba mRvimis Weridan momdinare wveTebisgan, romlebic myar nivTierebad iqceva da gamoqvabulis Wers ekideba, xolo

stalagmiti warmoiqmneba Zirs daRvenTili wveTebisgan. _ stalaqtiti mRvimis Werzea dakidebuli, stalagmiti mRvimis Zirzea.

_ stalaqtiti yinulis loluas hgavs, stalagmiti _ sokos. erTi qula:

pasuxebSi miTiTebuli unda iyos erT-erTis, stalaqtitisa da

stalagmitis is Tavisebureba, romliTac isini erTmaneTisagan gansvavdebian.

magaliTad,

_ stalaqtiti warmoiqmneba mRvimis Weridan momdinare wveTebisagan.

romelic gamoqvabulis Wers ekideba. _ stalagmiti warmoiqmneba Zirs daRvenTili wveTebisagan. _ stalaqtiti mRvimis Werzea dakidebuli.

_ stalagmiti mRvimis Zirzea. _ stalaqtiti yinulis loluas hgavs.

_ stalagmiti hgavs sokos. 0 qula:

_ stalaqtiti SeiZleba mRvimeSi naxo. _ stalaqtiti watmoiqmneba mRvimis Weridan momdinare wylis

wveTebisagan. _ stalaqtiti cxovels SeiZleba miamsgavso.

6. erTi qula:

_ mRvime patara mdinaris mudmivi muSaobis Sedegad unda iyos

warmoqmnili.

8. erTi qula:

_ niko moxibluli aTvalierebda gamoqvabuls. _ mas Tavi STabeWdilebebiT daumZimda.

_ TavSi aTasgvari fiqri utrialebda. _ rodesac niko gamoqvabulidan gamovida, imaze fiqrobda, Tu rogor

amovidoda momaval zafxuls amxanagebTan erTad saTafliaze. _igi fiqrobda, rom am gamoqvabuls kvlavac moinaxulebda.

0 qula:

_ niko gamoqvabuliT dainteresda (zogadia).

Page 96: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

95

9. ori qula (qvemoT warmodgenili winadadebebidan pasuxSi mocemuli

unda iyos ori):

_ marTlac, warmtaci da mSvenieria bunebis jadosnuri xeliT Seqmnili Zegli.

_ aba, romeli adamianis xels SeuZlia aseTi iSviaTi silamazis svetebis, darbazebisa da ucnauri gamosaxulebebis Seqmna.

_ buneba ucnauri, didi xelovania! erTi qula (warmodgenili winadadebebidan pasuxSi mocemuli unda

iyos mxolod erTi).

10. erTi qula:

_ gaqvavebuli adamiani, cxoveli, frinveli

12. erTi qula:

pasuxSi unda Candes mkiTxvelis damokidebuleba teqstis formis

(mxatvruli da sainformacio) mimarT. mkiTxvelis arCevani dasabuTebuli

unda iyos Sesabamisi teqstis specifikaze miTiTebiT, am teqstidan

motanili specifikuri infirmaciiT.

papisa da SviliSvilis mier gamoqvabulis daTvalierebis ambavi

_ aq dawvrilebiT aris aRwerili gamoqvabuli, stalaqtitebi da

stalagmitebi. _ aq ufro lamazad, mxatvrulad aris aRwerili gamoqvabuli, /

stalaqtiti Sedarebulia yinulis loluasTan, stalagmiti _ sokosTan. _ aq gadmocemulia papisa da SviliSvilis gancdebi,

STabeWdilebebi, maTi aRtaceba, / grZnob mRvimis idumalebas.

CarCoSi Casmuli informcia saTaflias Sesaxeb

_ aq mokled da zustad aris mowodebuli informacia saTaflias

gamoqvabulis Sesaxeb. _ am teqstidan vigebT, Tu sad mdebareobs saTaflia, / rogori

temperaturaa gamoqvabulSi, / vigebT damoqvabulis zomebs, / vigebT, vin

aRmoaCina gamoqvabuli. 0 qula:

miuRebelia pasuxi iseTi dasabuTebiT, romelic ar Seesabameba arCeul

teqsts, an pasuxi, romelSic mxolod teqstia arCeuli dasabuTebis gareSe.

miuRebelia mxolod teqstebidan amowerili frazebis Semcveli pasuxi.

13. erTi qula:

saTaflias gamoqvabuli

sigrZe 900 m

sigane 12m

simaRle 10 m

temperatura 12-13℃

Page 97: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

96

14. ori qula:

pasuxebSi unda Candes mkiTxvelis damokidebuleba teqstidan miRebuli

informaciis mimarT, rac dasabuTebuli unda iyos teqstidan motanili

masaliT, / an sakuTar gamocdilebaze da codnaze dayrdnobiT

ganzogadebuli unda iyos teqstis ZiriTadi azri.

(1) ratom SeiZleba mogindes saTaflias gamoqvabulSi wasvla?

_ Zalin minda stalaqtitebis da stalagmitebis naxva. _ mainteresebs, rogor miedineba gamoqvabulSi mdinare.

_ minda vnaxo is saocreba, romelic papam da SviliSvilma naxes. _ minda im silamazis naxva, romelic iq aris.

_ minda idumalebiT moculi gamoqvebulis naxva. _ miyvars ucxo adgilebis naxva. / miyvars Tavgadasavlebi.

(1) ratom SeiZleba ar mogindes saTaflias gamoqvabulSi wasvla?

_ iq Zalin civa, / iq nestia.

_ iq sibnelea, / SeiZleba sanTeli Camiqres. _ iq bevri gvirabia da SeiZleba davikargo. _ SeiZleba gamoqvabulis mdinareSi Cavvarde da davsvelde.

_ amis mizezi ar arsebobs, wasvlas SemomTavazeben Tu ara, maSinve davTanxmdebi, ise damaiteresa saTaflias mRvimem.

0 qula:

_ mainteresebs gamoqvabulis naxva, / iq bevri saintereso ramea sanaxavi.

_ iq SemeSindeba, / me iqauroba ar mainteresebs (zogadia).

V. k u r d R l e b i s m i w i s Z v r a

Ria kiTxvebi

3. ori qula (qvemoT warmodgenili sityvebidan da frazebidan pasuxebSi

mocemuli unda iyos ori):

_ gaqanda. _ kisristexiT aedevnen.

_ gadairbines. _ aTasobiT kurdRelma gadairbina velebi.

_ kisristexiT morbenali kurdRlebi. erTi qula (pasuxSi mocemuli unda iyos mxolod erTi sityva an

fraza).

arCeviTpasuxiani kiTxvebi

TiTo qula: 1. b .2. b. 5. g. 6. g. 10. b.

Page 98: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

97

4. erTi qula:

_ iq, sadac es ambavi moxda. _ iq, sadac kurdRels saSineli xma Semoesma.

_ iq, sadac miwa Sezanzarda. _ kurdRlis saxlSi.

_ iq, sadac kurdRlis azriT, miwisZvra moxda. 0 qula: sadac miwisZvra moxda (arasworia).

7. ori qula:

qvemoT warmodgenili frazebidan pasuxSi mocemuli unda iyos ori.

_ lomma kurdRels mimarTa _ `Zmobilo~.

_ lomma keTilad gaiRima. _ ara uSavs, Cemo patara Zmobilo, zogjer mec meSinia xolme iseTi

ramis, rac ar vici. _ lomma kurdReli daamSvida.

_ uTxra, ara uSavso. _ lomi mSvidad iyo. _ auxsna, Tu ra moxda sinamdvileSi.

_ uTxra, rom TviTonac yofila SeSinebuli. erTi qula: pasuxSi mocemuli unda iyos warmodgenilTagan mxolod

erTi sityva an fraza.

8. ori qula:

pasuxSi naCvenebi unda iyos, Tu rogoria personaJis ganwyoba zRapris

dasawyisSi da bolos, amasTanave moyvanili unda iyos misi sxvadasvagvari

ganwyobis ganmapirobebeli mizezebi. magaliTad:

_ zRapris dasawyisSi kurdReli SeSinebulia, radgan fiqrobs, rom miwisZvra moxda; zRapris bolos kurdReli damSvidebulia, radgan mixvda,

rom Secda, / lomis mxardaWera igrZno. _ zRapris dasawyisSi kurdReli aRelvebulia, fiqrobs rom is da misi

megobari kurdRlebi daiRupebian. zRapris bolos mas Tavisi sisulelis rcxvenia, radgan xvdeba, rom gangaSi tyuilad atexa.

_ zRapris dasawyisSi kurdReli Sewuxebulia, is sxva kurdRlebze zrunavs; zRapris bolos kurdReli darcxvenilia, radgan mixvda, rom

tyuilad aaforiaqa yvela. erTi qula:

pasuxSi naCvenebi unda iyos personaJis ganwyoba zRapris dasawyisSi

da bolos misi ganmapirobebeli bizezis dasaxelebis gareSe, / an

personaJis ganwyoba mxolod moTxrobis dasawyisSi an bolos mizezis

dasaxelebiT. magaliTad,

_ moTxrobis dasawyisSi kurdReli SeSinebulia, bolos damSvidebulia.

_ moTxrobis dasawyisSi kurdReli SeSinebulia, radgan fiqrobs, rom

miwisZvra moxda.

Page 99: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

98

9. sami qula:

pasuxSi miTiTebuli unda iyos kurdRlisa da lomis xasiaTis is

Tvisebebi, romlebiTac isini erTmaneTisgan gansxvavdebian; amasTanave

miTiTebuli unda iyos kurdRlis, aseve lomis moqmedebebi, romlebSic maTi

xasiaTis Tvisebebi vlindeba. magaliTad:

_ kurdReli mSiSaraa, radgan xmauris gagonebisTanave gaiqca. lomi ki

mamacia, mas ar SeeSinda gaerkvia, ra xdeboda sinamdvileSi. _ kurdReli sulelia / daufiqrebelia, man ar gaarkvia, namdvilad

moxda Tu ara miwisZvra. lomi Wkviania, man gaarkvia, Tu ra moxda sinamdvileSi.

ori qula:

pasuxSi warmodgenili unda iyos kurdRlisa da lomis ganmasxvavebeli

Tvisebebi da erT-erTi personaJis (kurdRlis an lomis) moqmedeba, romelic

misi xasiaTis Tvisebas avlens. magaliTad:

_ kurdReli sulelia, man ar gaarkvia, namdvilad moxda Tu ara miwisZvra. lomi Wkviania.

erTi qula:

pasuxSi mocemuli unda iyos kurdRlisa da lomis Sepirispireba

moqmedebebis gareSe, an mxolod erT-erTis kurdRlis an lomis daxasiaTeba

Sesabamisi moqmedebis miTiTebiT.

_ kurdReli mSiSaraa, lomi ki mamacia.

_ kurdReli mSiSaraa, radgan xmauris gagonebisTanave gaiqca.

VI. g a g r i l e b a W r i W i n e b T a n e r T a d

Ria kiTxvebi

2. ori qula:

(1)

_ WriWina Sen TviTon unda daiWiro.

(1)

_ WriWina bazrobaze unda SeiZino.

3. erTi qula:

_ imitom, rom mas xtunvisTvis kargad aqvs ganviTarebuli ukana fexebi.

_ imitom, rom WriWina daxtis.

5. erTi qula:

_ umi kartifili, kitri, wyalSi Cambali puri, mwvanili / kartofili,

kitri, puri, mwvanili

arCeviTpasuxiani kiTxvebi

TiTo qula: 1. g. 5. d. 7. b. 11. g.

Page 100: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

99

6. erTi qula:

_ sabrZolo simRera.

8. erTi qula:

qvemoT warmodgenili frazebidan pasuxSi mocemuli unda iyos erTi.

_ iWriWine, Carli, iWriWine da gamagrile, _ vTxovdi Carlis. _ am saocarma xmebma da WriWinas frTebis gabmulma zuzunma TiTqos

gaacocxla da sasiamovnod daatriala haeri Cems garSemo. _ `imRere, Carli!~ _ rogorc yinulis wkriali brolis WiqaSi, ise

gaismoda Carlis simRera. _ sicxe TiTqos gaqra.

9. erTi qula:

_ rodesac WriWina zeda wyvil frTas aswevs da erT frTas meores gauxaxunebs, gaismis WriWini.

_ WriWinas zeda wyvili frTis xaxunisas gaismis WriWini. pasuxi miuRebelia im SemTxvevaSi, Tu CarCoSi Casmuli teqsti

sityvasityviT aris gadmotanili.

10. erTi qula:

3, 4, 1, 2, 5.

12. ori qula:

pasuxSi unda Candes, rom iaponelis survilia, misi saCuqris wyalobiT

stumarma kargad igrZnos Tavi (gagrildes) zafxulis sicxeSi; misi

survilia agreTve isic, rom saCuqris meSveobiT stumari Zvel iaponur

tradicias aziaros, iaponuri samyaro ufro axlos gaacnos.

_ imitom aCuqa amgvari saCuqari, rom stumari zafxulis cxel dReebSi

gagrilebuliyo; kidev imitom, rom WriWinebiT gagrileba iaponuri tradiciaa.

_ iaponel mezobels undoda rom mTxrobeli Zvel iaponur tradicias zaireboda, agreTve mas undoda, rom zafxulis cxel dReebSi biWs Tavi

kargad egrZno. _ Soreul aRmosavleTSi adamianebi uZvelesi droidan iSinaureban

WriWinebs. WriWina biWs gagrilebaSi daexmara. _ iaponel mezobels undoda, rom mTxrobels ufro kargad da axlos

gaecno iaponia, iqauri wesebi da Cevulebebi, agreTve undoda, rom is sicxeSi gagrilebuliyo. _ gagrileba WriWinebis daxmarebiT Zveli

iaponuri tradiciaa. erTi qula:

pasuxSi unda Candes, rom iaponelis survilia, misi saCuqris wyalobiT

stumarma kargad igrZnos Tavi zafxulis sicxeSi, / an misi saCuqris

meSveobiT stumari Zvel iaponur tadicias eziaros.

qvemoT CamoTvlilTagan pasuxSi mocemuli unda iyos mxolod erTi.

Page 101: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

100

_ iaponelma imitom aCuqa amgvari saCuqari, rom zafxulis cxel

dReebSi stumari gagrilebuliyo WriWinas daxmarebiT. _ zafxulis cxel dReebSi biWma rom kargad igrZno Tavi.

_ am saCuqriT iaponelma biWi Zvel iaponur tradicias aziara. _ WriWinebis moSinaureba iaponuri tradiciaa.

0 qula:L

_ imitom aCuqa amgvari saCuqari, rom stumars WriWina SeeZina

(gameorebulia SekiTxvaSi mocemuli informacia).

_ iaponelma biWs saCuqari yuradRebis niSnad aCuqa (zogadia).

13. ori qula:

pasuxSi dasaxelebuli unda iyos iseTi saCuqari, romelic qarTul

yofas da tradiciebs aziarebs ucxoels; amasTanave miTiTebuli unda iyos

amgvari saCuqris Cuqebis mizezi _ kavSiri qarTul yofasTan da

tradiciebTan. magaliTad:

_ vaCuqebdi xevsurul windebs. minda gaigos, ra lamaz windebs qsoven saqarTvelos mTebSi, / rom saqarTveloSi aris aseTi lamazi nivTebis Seqmnis tradicia, / ufro axlos rom gaicnos saqarTvelo.

erTi qula – dasaxelebulia iseTi ram, rac qarTul yofas da

tradiciebs aziarebs ucxoels, magram miTiTebuli ar aris amgvari saCuqris

Cuqebis mizezi, an mizezi miTiTebulia, magram is ar ukavSirdeba qarTul

yofas da tradiciebs. misaRebia iseTi pasuxic, romelic ar ukavSirdeba

qarTul samyaros magram motivirebulia.

_ vaCuqebdi xevsurul windebs, / saqarTvelos rukas, / wigns

saqrTvelos Sesaxeb. _ vaCuqebdi xevsurul windebs, imitom, rom isini lamazia, / gaaTboben

zamTarSi. _ vaCuqebdi ZaRls, marto rom ar igrZnos Tavi ucxo qveyanaSi.

0 qula:

vaCuqebdi ZaRls / Cits/ velosipeds.

VII. p a f u n e b i s R a m e e b i

Ria kiTxvebi

7. erTi qula:

pasuxSi naCvenebi unda iyos, rom CiraRdani exmareba halas sibneleSi,

RameSi dainaxos pafunebi, / ipovos damaluli pafunebi.

0 qula:

_ CiraRdniT hala sofelSi RamiT / sibneleSi dadis (zogadia).

arCeviTpasuxiani kiTxvebi

TiTo qula: 1. d. 2. g. 3. g. 4. b. 5. b. 6. a. 9. d. 11. d.

Page 102: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

101

8. erTi qula:

pasuxSi naCvenebi unda iyos, rom muyaos yuTebs hala iyenebs imisaTvis,

rom pafunebma usafrTxod igrZnin Tavi, / yuTebi soflidan zRvis napirze

pafunebis gadayvanis saSualebaa.

10. erT qula:

pasuxSi naCevnebi unda iyos, rom RamiT pafunebs isev SeiZleba gza

aebneT da soflis sinaTleebma isev SeiZleba miizidos isini, / bavSvebs

RamiT, sibneleSi gauWirdebaT pafunebis zRvaSi gaSveba.

12. sami qula:

pasuxSi miTiTebuli unda iyos ori sxvadasxvanairi grZnoba, romelic

halas uCndeba pafunebis zRvaSi gaSvebisas; amasTaneve dasaxelebuli unda

iyos am grZnobaTa gamomwvevi mizezebi. magaliTad:

_ hala mowyenili iyo, radgan pafunebTan ganSoreba uwevda. hala amave dros kmayofilic iyo, radgan pafunebs daexmara.

ori qula:

pasuxSi miTiTebuli unda iyos ori sxvadasxvanairi grZnoba da erT-

erTis gaCenis mizezi, an erTi grZnoba da misi gaCenis mizezi.

_ is sevdiania da amasTanave bednieri, radgan pafunebs daexmara. _ is bednieria, pasunebs rom daexmara.

erTi qula:

pasuxSi miTiTebuli unda iyos sxvadasxvanairi grZnoba mizezebis

dasaxelebis gareSe.

_ hala bednieria da Tanac sevdiani.

0 qula

_ hala gaxarebulia.

_ hala dasevdianebulia da mowyenilia. _ hala dasevdianebulia.

13. erTi qula:

pasuxSi warmodgenili unda iyos mkiTxvelis damokidebuleba teqstSi

gadmocemuli ambis mimarT. amasTanve mkiTxveliseuli Sefaseba

dasabuTebuli unda iyos teqstidan motanili specifikuri informaciiT, an

sakuTar gamocdilebaze dayrdnobiT ganzogadebuli unda iyos teqstis

ZiriTadi azri. magaliTad:

_ pafunebis gadarCenaSi monawileobas miviRebdi, radgan saxaliso

unda iyos bnel RameSi CiraRdnebiT pafunebis Zebna, / pafunebis zRvaSi gaSveba.

_ pafunebis gadarCenaSi monawileobas ar miviRebdi, radgan ar miyvars Ramis gaTeneba.

_ pafunebis gadarCenaSi monawileobas miviRebdi, radgan bartyebis

gadarCena, / Tanatolebis daxmareba kargi saqmea.

Page 103: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

102

0 qula:

_ minda davexmaro halas, / minda am saqmeSi miviRo monawileoba (imeorebs SekiTxvas).

VIII. s i t y v i s m a r a g i 1. a. gacxarda _ gaficxda b. gamoikvlia _ gamoiZia g. ikamaTa _ idava d. Seamokla _Sekveca 2. a. mkvircxli _ zanti b. guluxvi _ Zunwi g. urCi _ damyoli d. mkvrivi _ dondlo 3. a. Tavmdabali _ ampartavani b. gulmodgine _ daudevari g. mtkice _ meryevi 4. a. Zafis gorgali b. miwis belti g. Rrublis qula d. broweulis marcvali e. mzesumziras guli v. nigvzis lebani 5. a. zafis wveri b. kabis kalTa g. madigis Zgide d. puris yua 6. a. norC balaxs sasxasa feri aqvs. b. ferad-feradi ZafebiT Wreli Tiki davgrixe. g. wyali mdored miedineboda, navi nela micuravda. d. ankara wyalSi kriala kenWebi moCans. e. vaSlis xes meCxeri totebi aqvs da cota nayofi asxia. 7. a. WokiviT grZeli b. mTasaviT maRali g. CxiriviT wvrili d. kaJiviT magari 8. a. mediduri b. mSromeli g. patara 9. a. Seupovari b. marjve g. gonieri 10.a. ZafiviT wvrili b. danasaviT basri g. kldesaviT mtkice. d. burTiviT mrgvali 11.a. iRbliani b. yoyoCi g. uqnara 12. grigali 13. riye

Page 104: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

103

T a v s a t e x e b i

a. 3, 5, 2, 4, 1.

b. 4, 3, 1, 5, 2.

g. 4, 2, 5, 1, 3.

Page 105: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

sarCevi

nawili I

Sesavali ------------------------------------------------------------------------------------------

instruqcia moswavleebisaTvis ------------------------------------------------------

I. mzis pirisnabani (xalxuri zRapari) -----------------------------------------

lado asaTiani, krwanisis yayaCoebi (nawyveti) -------------------------

akaki wereTeli, Zvel samefos (nawyveti) ----------------------------------

II. caswavala (goderZi Coxelis moTxrobis mixedviT) ----------------

III. iakob gogebaSvili, Zmani xerxeuliZeni ----------------------------------

IV. daviT javaxiSvili, SemTxveviT mosmenili saubari --------------

V. kometebi --------------------------------------------------------------------------------------

indielebi -----------------------------------------------------------------------------------

diogene ---------------------------------------------------------------------------------------

wignis sarCevi ----------------------------------------------------------------------------

VI. amerikis aRmoCena ----------------------------------------------------------------------

liliputi ---------------------------------------------------------------------------------

mocarti -------------------------------------------------------------------------------------

VII. dinozavrebi ------------------------------------------------------------------------------

giganti --------------------------------------------------------------------------------------

wigni -----------------------------------------------------------------------------------------

sad ras naxav ---------------------------------------------------------------------------

VIII. olimpiuri TamaSebi ---------------------------------------------------------------

goliaTi ----------------------------------------------------------------------------------

amocana ------------------------------------------------------------------------------------

wignebi ------------------------------------------------------------------------------------

Sefasebis sqemebi ---------------------------------------------------------------------------

4

8

9

12

13

14

18

22

26

29

30

30

31

33

34

35

37

38

39

40

42

43

44

45

Page 106: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

nawili II

instruqcia moswavleebisaTvis ------------------------------------------------------

I. Tagvebis fexburTi ---------------------------------------------------------------------

II. kadeSis omi --------------------------------------------------------------------------------

III. planeta dedamiwa (patara ufliswuli) ----------------------------------

IV. saTaflia -----------------------------------------------------------------------------------

V. kurdRlebis miwisZvra --------------------------------------------------------------

VI. gagrileba WriWinebTan erTad -------------------------------------------------

VII. pafunebis Rameebi ---------------------------------------------------------------------

VIII. sityvis maragi ------------------------------------------------------------------------

Tavsatexebi -----------------------------------------------------------------------------

Sefasebis sqemebi ---------------------------------------------------------------------------

52

53

58

61

63

70

75

80

85

90

91

Page 107: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis

romeli teqsti mogewona teqstSi gansakuTrebiT? dawere ra mogewona da

ratom:

Page 108: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis
Page 109: gamocdebis erovnuli centri - aris.ge · xsovnas. moTxrobebi `quCaSi mosmenili saubari~ da `Tagvebis fexburTi~ mweralma Cveni krebulisaTvis dawera. es nawilic amowmebs wakiTxulis gaazrebis