68
1 E60 Tbilis-senaki-leseliZis saavtomobilo gzis aRaiani-igoeTis monakveTis rekonstruqcia garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006 saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministro saqarTvelos saavtomobilo gzebis departamenti

garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

1

E60 Tbilis-senaki-leseliZis saavtomobilo gzis aRaiani-igoeTis

monakveTis rekonstruqcia

garemos dacvis menejmentis gegma

Tbilisi, dekemberi, 2006

saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministro saqarTvelos saavtomobilo gzebis departamenti

Page 2: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

2

Sinaarsi

a. informacia proeqtze ...................................................................................................................... 4 a.1. zogadi informacia proeqtze..................................................................................................... 4 a.2. proeqtis teqnikuri detalebi................................................................................................. 4 b. samarTlebrivi da adminstraciuli struqtura ................................................ 7 g. potenciuri zemoqmedeba garemoze ................................................................................... 11 g1. garemos arsebuli mdgomareoba .............................................................................................11 g.2. proeqtTan dakavSirebul saqmianobaTa da mosalodnel zemoqmedeebaTa mokle reziume ........................................................................................... 13 d. garemosdacviTi menejmentis gegma....................................................................... 23 d.1. Semarbilebeli RonisZiebebi................................................................................. 23 d.1.1 mSeneblobasTan dakavSirebuli zemoqmedebebis Serbileba ................. 23 d.1.2. xangrZlivi zemoqmedebis da avtomagistralis eqsploataciis fazis zemoqmedebaTa Serbileba........................................................ ..... .................................. 31 d.2. monitoringi ........................................................................................................ 32 e. gegmis ganxorcielebis uzrunvelyofa ....................................................................... 32 v. gegmis ganxorcielebis xarjebi ......................................................................................... 33 danarTi 1. garemosdacviTi menejmentis sqema ............................................................ 34 danarTi 2. garemosdacviTi monitoringis gegma ........................................................ 61

Page 3: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

3

akronimebi

akc arqeologiuri kvlevis centri

gdbrs garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministro

gzS garemoze zemoqmedebis Sefaseba

gis geografiuli sainformacio sistema

gmg garemosdacviTi menejmentis gegma

gqg gadasaxlebis qmedebaTa gegma

ksg kontraqtoris sakontrolo gegma

kmg kontraqtoris menejmentis gegma

kn kilometr-niSnuli (piketi)

sga saerTaSoriso ganviTarebis asociacia

sms soflis meurneobis saministro

trek transportis regulirebis erovnuli komisia

trrc transportis reformis da reabilitaciis centri

Sss Sinagan saqmeTa saministro

Sjsds Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro

AASHTO amerikis avtomagistralebisa da gadazidvebis saxelmwifo samsaxurebis

asociacia

BP Bank Procedures (msoflio bankis saxelmZRvanelo procedurebi)

GP Good Practices (sanimuSo praqtikebi)

GPS Global Positioning System (globaluri pozicionirebis sitema)

OP Operational Policy (msoflio bankis saoperacio politika)

TEM Trans European Motorway (trans evropuli avtomagistralebi)

WB World Bank (msoflio banki)

Page 4: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

4

a. informacia proeqtze

a.1. zogadi informacia proeqtze

mTavroba gegmavs aRaiani-sveneTis monakveTze aRmosavleT-dasavleTis gzatkecilis rekonstruqcias. proeqti dafinansdeba sga-s mier gamoyofili kreditiT. E-60 avtomagistralis rekonstruqcia gulisxmobs aRaiansa da sveneTs Soris monakveTis 2-dan 4 zolamde gafarToebas. gzis es gafarToeba daiyo sam monakveTad: (I) aRaiani-igoeTi; (II) igoeTis SemovliTi gza; (III) igoeTi-sveneTi. monakveTi I SemoTavazebulia msoflio bankis dasafinanseblad, mis mier dafinansebuli aRmosavleT-dasavleTis gzatkecilis gaumjobesebis pirveli proeqtis farglebSi. I monakveTisaTvis Seqmnili adgil-specifiuri gzS saSualebas iZleva Sefasdes garemos yvelaze sensitiuri ubnebi da proeqtis potenciuri zemoqmedeba am ubnebze, iseve rogorc is Semarbilebeli zomebi, romlebic erovnuli kanonmdeblobisa da msoflio bankis usafrTxoebis politikis moTxovnebs akmayofilebs. winamdebare garemos dacvis samenejmento gegma (gdsg) moicavs proeqtis potenciuri zemoqmedebebis da maTi Semarbilebeli zomebis mokle reziumes da axdens Semarbilebeli RonisZiebebis struqturirebas qmedebaTa gegmis saxiT. samenejmento gegma Sevsebulia monitoringis gegmiTa da gegmis ganxorcielebisaTvis aucilebeli instituciuri ganviTarebis programiT. qvemoT CamoTvlilia gzebis reabilitaciis proeqtebTan dakavSirebuli msoflio bankis procedurebi, garemosdacviTi saxelmZRvanelo dokumentebi da arsebuli sanimuSo praqtika: :

• BP/OP/GP 4.01 garmosdacviTi Sefaseba • WB BP/OP/GP 4.04 bunebrivi habitatebi • WB OP 4.09 mavneblebis (parazitebis) kontroli • WB OP 4.11 kulturuli memkvidreoba • WB BP/OP 4.12 iZulebiTi gadasaxleba • WB BP 17.50 proeqtTan dakavSirebuli informaciis sajaro ganxilva

a.2. proeqtis teqnikuri detalebi

E-60 avtomagistralis aRaianai-igoeTis monakveTi standartuli maxasiaTeblebis mqone 2-zolian gzatkecils warmoadgens. am gzis 4-zolianamde rekonstruireba mocemuli proeqtis mizans Seadgens. saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministros saavtomobilo gzebis departamentma (sgd) mier sabolood miRebulia gadawyvetileba aaSenos calmxrivi mimarTulebis axali savali nawili da arsebuli gza gamoiyenebul iqnas meore mimarTulebis saval nawilad.

sarekonstruqcio gzis SemoTavazebuli maxasiaTeblebi Semdegia:

ganivi kveTi: standartuli ganivi frofili Semdegnairad iqneba daproeqtebuli: (i) savali nawilis sigane 7.5 m, ori zoliT, TiToeuli 3.75 m, (ii) gverdi 3.75 m maT Soris (a) gverduli 3 m, romlis 0.75m marjvena zolze arsebuli safaris msgavsi konstruqciis feniliT daifareba (masze SeiZleba ganTavsdes damcveli zoli, savali nawilis gzis gverdiTi nawilisgan gansacalkeveblad. am damcav zolSi moiazreba e.w. sanjRrevi zoli), xolo 2.25m msubuqi konstruqciis iqneba, (b) 0.75 m berma; (iii) marcxena gverdulis xisti zoli: 1m siganiT; (iv) gamyofi zoli: aranakleb 3m-is siganiT da zRudarebiT satransporto nakadis fizikurad gansacalkeveblad.

Page 5: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

5

Sua zolze SeiZleba ganTavsdes sagzao niSnebis sayrdenebi, drenaJi, xidis burjebi da landSafturi elementebi.

gzis RerZi da profili minimaluri radiusi swori zedapiris mqone adgilmdebareobisTvis iqneba 600 metri. viraJisTvis maqsimaluri qanobia 6%, xolo minimaluri - 2%. rac Seexeba grZiv profils, maqsimaluri qanobi iqneba 5%, minimaluri radiusi Cazneqili mrudis yvelaze dabali niSnulisTvis iqneba 5,000 m xolo minimaluri radiusi amozneqili mrudis yvelaze maRali niSnulisTvis - 15,000 m. geometriuli elementebi mrudebis da sworebis saxiT dakavSirebuli iqneba klotoiduri elementebiT optikuri parametrebis Sesabamisad. SemoTavazebuli saproeqto siCqare iqneba 120km/sT. samuSao ubnebi

avtomagistralis aRaiani – igoeTis monakveTi, mTeli Tavis sigrZeze, dawyebuli kn43-dan -kn55-mde, miuyveba mcire gorak-borcvian reliefs. . sagzao samuSao ubani ZiriTdad sworxazovania. ZiriTadi da damxmare samSeneblo ubnebi Seiqmneba trasis mTeli sigrZis mosamsaxureblad. ZiriTadi samSeneblo ubani iqneba didi farTis, da ganlagdeba arsebuli gzis axlos, raTa advilad misadgomi iyos; damxmare samSeneblo ubnebi ganTavsdeba gzis trasis gaswvriv, mas eqneba centraluri mdebareoba, raTa uzrunvelyofili iyos miwis samuSaoebis warmoeba da ZiriTadi xelovnuri nagebobebis mSenebloba da masTan misasvleli ubnis mdebareoba, ZiriTadad, unda gaTvaliswinebul iqnas yrilis mSeneblobis procesSi.

samSeneblo banaki mowyobil iqneba kn 53+300 – 53-+800 Soris. inertuli samSeneblo masalebis mosawodeblad, geoteqnikuri konsultantebis mier SemoTavazebul iqna ori karieri md.qsnis WalaSi sof.aRaianTan da muxranTan.

miwis samuSaoebi

yvelaze mniSvnelovanad me-2 da me-3 monakveTebis samuSaoebisTvis miCneuli unda iyos miwis da gzis safaris mowyobis samuSaoebi, mniSvnelovani xelovnuri nagebobis aSeneba ar aris gaTvaliswinebuli. moiazreba ZiriTadi nawilis gamoyeneba yrilis mosawyobad, radgan gamokvleuli nimuSebis mixedviT, niadagis zedapiris udidesi nawili (88%) AASHTO klasifikaciis sistemis mixedviT (aaStos formulireba: M 145 ,,avtomagistralebis mSeneblobisaTvis niadagis da niadagis-Semavsebeli narevebis klasifikacia”) miekuTvneba A-2-6 da A-2-7. jgufebs. Warbi da gamouyenebeli miwis ganTavsebis sakiTxebi ganxilulia paragraf d.1.1-Si.

Page 6: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

6

miwis samuSaoebis Sefaseba monakveTisTvis I, kn45–dan kn54-mde

proeqti E60 gzatkecili: aRaiani-igoeTis monakveTi km42+3650 – km54+200

miwis samuSaoebis balansi

kodi ganmarteba erTeuli monakveTi 1 1 – moWra 1.1 moWrili masala ZiriTadi RerZi kub.m. 90,812.89 gzebis gadakveTebi 80,380.40 nagebobebi 3,948.95 Jra arsebul yrilze 16,000.00 sul moculoba kub.m. 191,142.24 1.2 CaWra kub.m. 19,043.86

sruli moculoba (1.1 + 1.2) kub.m. 210,186.10 2 - dayra

2.1 karieris masala yrilisaTvis ZiriTadi RerZi kub.m. 70,175.00

gzebis gadakveTebi 6,028.00

nagebobebi 9,825.95

kariere-bidan

yrilisTvis gamoyenebuli karieris masalis sruli moculoba

kub.m. 86,028.95

moWrili masala yrilisaTvis da moWra-Sevseba nagebobebisaTvis

kub.m. 16,000.00

yrili da Sevseba mTavari RerZisa da nagebobebisaTvis

yrilis masala mTavari RerZis gaswvriv Wrebidan

9,647.49

nagebobebisTvis moWrili Sesmavsebeli masala 923.00

masala moWrili dayalibebisas kub.m. 62,865.80

Wridan

yrilisTvis gamoyenebuli moWrili masalis sruli moculoba

100,006.78

sruli moculoba (2) kub.m. 186.035,93

3 – narCenebis gatana Wrilis – yrilis balansi kub.m 110.179,32

gzis safari gzis arsebuli safaris reabilitacia moxdeba specialuri programis Sesabamisad, romelic warmodgenilia teqnikuri saproeqto dokumentaciis geoteqnikur nawilSi. arsebuli gzis safari reabilitaciis procesSi moxsnil iqneba da gadamuSavebis Semdgom gamoyenebul iqneba mSeneblobisas, rogorc Semavsebeli masala. satransporto moZraoba da mSenebloba

Page 7: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

7

mSenebloba navaraudevia mimdinareobdes satransporto moZraobis Sewyvetis gareSe (paralelurad). trasis ZiriTadi nawilisTvis, axali magistralis mSenebloba gulisxmobs arsebuli gzis reabilitacias da mis gamoyenebas am axali infrastruqturis erT-erT saval nawilad. am SemTxvevaSi mSenebloba unda daiyos or fazad:

1. 1 faza: axali savali nawilis mowyoba; 2. 2 faza: satransporto nakadis gadatana ukve mowyobil saval nawilze da

arsebuli gzis reabilitacia. mSeneblobis saproeqto cikli dagegmilia imgvarad, rom ar aris mosalodneli saavtomobilo moZraobis Seferxeba. proeqtis pirvel etapze, axali savali nawilis mSeneblobis procesSi arsebuli gza imoqmedebs Cveulebriv reJimSi. gzis axali savali nawilis mSeneblobis dasrulebis Semdeg, transportis moZraoba gadainacvlebs am axal saval nawilze, xolo Zvel gzaze daiwyeba sareabilitacio samuSaoebi. mSeneblobis amgvari orfaziani dagegmva dakavSirebulia mSeneblobis vadebis garkveul gaxangrZlivebasa da Rirebulebis Sesabamis zrdasTan, magram saavtomobilo moZraobis uwyvetobasTan dakavSirebuli socialuri da jamuri ekonomikuri sargebeli aSkarad ufro mniSvnelovania.

grafiki programiT avtomagistralis xsenebuli monakveTis mSeneblobis dasrulebisaTvis gaTvaliswinebulia 18 Tviani periodi. mSenebloba daiwyeba 2007 wlis gazafxulze.

b. samarTlebrivi da adminstraciuli struqtura

garemosdacviTi skriningi

proeqti “avtomagistralis aRaiani-sveneTis monakveTis reabilitacia” SesaZloa daxasiaTebul iqnas, rogorc “erovnuli da saerTaSoriso mniSvnelobis avtomagistralis mniSvnelovani rekonstruqcia” da, saqmianobis tipis mixedviT Tu vimsjelebT, proeqti saWiroebs garemoze zemoqmedebis Sefasebas da garemosdacviT nebarTvas, rogorc saqarTvelos kanonmdeblobis, aseve msoflio bankis wesebis Tanaxmad. amave dros, Tu gaviTvaliswinebT imas, rom proeqts anxorcielebs saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministros saavtomobilo gzebis departamenti, saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli garemosdacviTi nebarTvis aucileblobis piroba ar aris gansazRvruli licenziebsa da nebarTvebze saqarTvelos kanonis Sesabamisad (kari 1, Tavi 1, muxli 1, nawili 2). avtomagistralis aRaiani-igoeTis seqcia ar aris sensitiuri da msoflio bankis kriteriumebiT SeiZleba misi B kategoriisaTvis mikuTvneba. Sesabamisad, B msoflio bankis moTxovnebis dasakmayofileblad aucilebelia momzaddes adgil-specifiuri gzS masSi CarTuli garemosdacviTi menejmentis gegmasTan erTad. garemosdacviTi menejmentis da monitoringis gegmebi

saqarTvelos kanonmdebloba ar gansazRvravs garemosdacviTi marTvis gegmebis formats da proeqtis ganxorcielebis im etaps, romelzec saWiro iqneba am gegmebis warmodgena. kanonmdebloba ar moiTxovs garemosdacviTi marTvis gegmebis ganxorcielebas im proeqtebisaTvis, romlebsac ar esaWiroeba garemoze zemoqmedebis Sefaseba. msoflio bankis direqtivebi moiTxovs garemos dacvis

Page 8: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

8

samenejmento gegmebis ganxorcielebas A da B kategoriis proeqtebisaTvis da moicavs detalur instruqciebs maTi Sinaarsis Taobaze ((BP/OP/GP 4.01 Environmental Assessment; Environmental Assessment Sourcebook and Updates). saqarTvelos kanonmdeblobis Tanaxmad, garemos dacvis saministro pasuxs agebs proeqtis ganxorcielebis monitoringze, garemoze zemoqmedebis SefasebaSi miTiTebul standartebsa da valdebulebebze dayrdnobiT, xolo garemosdacviTi marTvis gegmebis roli ar aris naTlad Camoyalibebuli. proeqtis ganmaxorcielebeli pasuxs agebs “TviT-monitoringis” programebis ganxorcielebaze im preoqtebisaTvis, romlebic moiTxoven gzS-s. msoflio bankis direqtivebi yuradRebas amaxvileben garemosdacviTi marTvis rolze, romelic mniSvnelovania yvela kategoriis proeqtisaTvis da proeqtis ganmaxorcielebs moeTxovbea monitoringis sqemisa da gegmebis Cadeba garemosdacviTi menejmentis gegmaSi. monitoringis Catareba garemosdacviTi menejmentis gegmebis Sesabamisad, warmoadgens msoflio bankis moTxovnebis mniSvnelovan elements. garemosdacviTi menejmentis gegmis is moTxovnebi, romlebis mSeneblobis etaps exeba, gaTvaliswinebuli unda iyos mSeneblobasTan dakavSirebul satendero dokumentaciaSi da mSenebel organizaciasTan gaformebul kontraqtSi.

pasuxismgebeli dawesebulebebi

garemos dacvis sferoSi konstituciuri moTxovnebis Sesruleba xorcieldeba “garemos dacvis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis farglebSi (1997). damoukideblobis gamocxadebis Semdeg saqarTvelos mTavrobam miiRo mravali kanoni da normatiuli dokumenti, romelic exeba saqarTveloSi garemosdacviTi problemebis mogvarebas. qvemoT aRwerilia garemosdacviTi debulebebi, romlebic exeba proeqts – kerZod nebarTvebis gacemis procedurebs.

saqarTvelos garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministro warmoadgens ZiriTad organos, romelsac evaleba garemos dacvis sferoSi saxelmwifo politikis gatareba. saministro Aaxorcielebs ekonomikuri saqmianobis regulirebas garemosdacviT sakiTxebTan mimarTebaSi:

• garemoze zemoqmedebis nebarTvebis gacema proeqtis ganxorcielebisTvis.

• zedapiruli wylis obieqtidan wyalaRebis nebarTvisaa da zedapirul wylis obieqtebSi wyalCaSvebis nebarTvis gacema

• emisiis limitebis dadgena da garemoSi CaSvebis pirobebis SeTanxmeba

• moqmedi sawarmoebis inspeqcia/auditi

• reagireba incidentebsa da saCivrebze

• saministro pasuxismgebelia garemos fonuri mdgomareobis - kerZod emisiebis da xmauris donis (gansakuTrebiT dasaxlebul obieqtebTan) monitoringze

• garemos dacvis da bunebrivi resursebis saministros regionaluri samsaxurebi SeiTanxmeben gamomuSavebuli gruntis da samSeneblo narCenebis ganTavsebis adgilebs da ganTavsebis gegmas

sxvadasxva tipis saqmianobebis warmoebisas saministro gansazRvravs da afasebs garemoze zemoqmedebis realur da SesaZlo risks. Sesabamisad, saministro pasuxs agebs nebarTvebis gacemis Sesaxeb gadawyvetilebebis miRebaze, rodesac proeqtebis gansaxorcieleblad saWiroa garemoze zemoqmedebis Sefaseba.

gzS-s damtkicebis Semdeg garemos dacvis da bunebrivi resursebis saministro informirebul unda iqnas garemoze zemoqmedebis nebarTvis pirobebis Sesrulebis Sesaxeb. faqtobrivad es niSnavs informirebas garemosdacviTi menejmentis da monitoringis gegmebis ganxorcielebis Sesaxeb.

Page 9: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

9

saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministros saavtomobilo gzebis departamenis valdebulebebis da SesaZleblobebis analizi

ekonomikuri ganviTarebis saministros saavtomobilo gzebis departamenti pasuxs agebs saerTaSoriso da erovnuli mniSvnelobis saavtomobilo gzebis infrastruqturis ganviTarebis dargSi politikisa da strategiuli gegmis SeimuSavebaze, romelic unda emsaxurebodes avtomagistralebis ganviTarebas, gzebis marTvas da transportis moZroabasTan dakavSirebul sakiTxebs. saxelmwifo biujetidan gamoyofili Tanxebis, sesxis, grantebis Tu sxva finansuri wyaroebis gamoyenebiT, saavtomobilo gzebis departamenti aseve uzrunvelhyofs sazogadoebis sargeblobaSi arsebuli saerTaSoriso da erovnuli mniSvnelobis saavtomobilo gzebis mSeneblobas, reabilitacias, rekonstruqcias da Senaxvas. amavdroulad, im programebisa da proeqtebis farglebSi, romelTa ganxorcielebac saavtomobilo gzebis departaments daevaleba, departamenti asrulebs saxelmwifo Sesyidvebis ganmxorcielebeli organizaciis funqcias zemoxsenebul momsaxurebaTa da saqmianobebTan mimarTebiT (saxelmwifo Sesyidvebis Sesaxeb saqarTvelos kanonis Sesabamisad) da pasuxs agebs rogorc satendero dokumentaciis momzadebaze, agseve tenderebis Catarebaze.

amgvarad, saavtomobilo gzebis departamenti, mis mier ganxorcielebuli programebis farglebSi, pasuxismgebelia Seisyidos proeqtebi/gegmebi da garemoze zemoqmedebis Sefasebis kvlevebi, aseve saerTaSoriso da erovnuli mniSvnelobis saavtomobilo gzebis mSeneblobis da reabilitaciis samuSaoebi. aRniSnuli departamenti Sesyidvebis warmoebisas valdebulia ixelmZRvanelos saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili wesebiT da Sesabamisi donori organizaciebis garemosdacviTi da socialuri moTxovnebiT. saavtomobilo gzebis departamenti pasuxs agebs departamentis mier ganxorcielebul proeqtebSi garemosdacviTi sakiTxebis saTanadod gaTvaliswinebaze. kerZod, departaments evaleba mis mier ganxorcielebuli proeqtebis garemoze zemoqmedebis Sefasebis da garmosdacviTi marTvis gegmebis ganxilva. garda amisa, departamenti afasebs Tu ramdenad eqvemdebareba kontraqtoris mier Sesrulebuli samuSao dadgenili garemosdacviTi marTvis gegmebs, garemoze zemoqmedebis Sefasebas, garemos dacvis standartebs da garemos dacvasTan dakavSirebul kontraqtoris sxva valdebulebebs. departamentis Sida resursebi sakmarisia mis mier ganxorcielebadi proeqtebis administrirebisa da zogadi garemosdacviTi kontrolis ganxorcielebisaTvis. konkretuli proeqtebis garemosdacviTi monitoringis gansaxorcieleblad departamenti Seisyidis saTanado momsaxurebas mSeneblobaze erTiani teqnikur-ekologiuri zedamxedvelobis proeqtis farglebSi.

sxva pasuxismgebeli uwyebebi

kulturisa da sportis saministros arqeologiuri kvlevebis centri pasuxismgebelia samSeneblo saqmianobaze zedamxedvelobis nawilSi, raTa uzrunvelyofil iyos mSeneblobisas arqeologiuri Zeglebis dacva.

soflis meurneobis saministros “kvebis produqtebis usafrTxoebis, veterinariis da mcenareTa dacvis erovnuli samsaxuris” veterinariis departamenti pasuxismgebelia kompleqsuri sanitaruli RonisZiebebis gatarebaze miwis samuSaoebis ganxorcielebis procesSi araregistrirebuli samarxebis aRmoCenisas. informacia saeWvo samarxebis aRmoCenis Sesaxeb dauyovnebliv unda miewodos veterinariis departaments mSenebeli kontraqtoris (savele garemosdacviTi specialisti) da saavtomobilo gzebis departamentis monitoringis ganmaxorcielebeli piris (savele oficeri) mier.

Page 10: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

10

Sinagan saqmeTa saministros sagangebo situaciebze reagirebis departamenti da, garkveulwilad, garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministro pasuxismgeeli arian avariul situaciebisaTvis mzadyofnis strategiis da saTanado gegmebis SemuSavebasa da reagirebisaTvis mzadyofnaze.

mgzavrebis da tvirTebis transportirebasTan dakavSirebiT adamianis, cxovelTa da mcenareTa daavadebebis SesaZlo gavrcelebis kontrolze pasuxismgebeli organizaciebi aris: sabaJo samsaxuri, Sjsd-s daqvemdebarebuli sajaro samarTlis iuridiuli piri “ sanitaruli zedamxedvelobis inspeqcia” da soflis meurneobis saministros the “kvebis produqtebis usafrTxoebis, veterinariis da mcenareTa dacvis erovnuli samsaxuri”

[SeniSvna: teqnikur zedamxedvelobasa da samSeneblo standartebsa da saproeqto dokumentaciasTan mSeneblobis Sesabamisobaze pasuxismgebeli organizaciebi ar warmoadgens gzS-s sagans da warmodgenilia teqnikur dokumentaciaSi.

mSenebeli kontraqtori

mSeneblobis ganmxorcielebelma kontraqtorma unda warmoadginos winamdebare garemosdacviTi menejmentis gegmis ganxorcielebis sakuTari programa, SemuSavebuli, romlis ganxorcielebis aucilebloba unda asaxuli iqnas mSeneblobis kontraqtSi da romelic, kerZod, unda moicavdes Semdeg valdebulebebs:

• mSenebelma kontraqtorma unda daiqiraos garemosdacviTi konsultanti (eqspertebi an kompania), romlebic pasuxismgebelni iqnebian mSeneblobis etapis Sesabamisi garemosdacviTi menejmentis sistemis awyobaze, “mSenebeli kontraqtoris garemosdacviTi menejmentis gegmis” ganxorcielebaze da sgd-s informirebaze.

• warmodgenil iqneba garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros regionalur samsaxurebTan SeTanxmebuli “gamomuSavebuli (narCeni) gruntis, qvebisa da kldovani namsxvrevebis ganTavsebis gegma” da “samSeneblo narCenebis ganTavsebis gegma” ganTavsebisaTvis gamoyofili adgilebis miTiTebiT

• warmodgenil iqneba sgd-sTan da garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros regionalur samsaxurebTan SeTanxmebuli gamwvanebis gegma

• samenejmento gegmis ganxorcielebis grafiki

• garemosdacviT RonisZiebebTan dakavSirebuli xarjebi gaTvaliswinebuli iqneba proeqtis saerTo biujetSi.

Page 11: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

11

g. potenciuri zemoqmedeba garemoze

sazogadod proeqts eqneba mniSvnelovani dadebiTi zemoqmedeba saqarTvelos socialur da ekonomikur ganviTarebaze da adgilobrivi Temebis keTildReobaze (ix. gzS, Tavi III). mosalodneli mavne zemoqmedebani garemoze umniSvnelo da advilad marTvadia. g 1. garemos arsebuli mdgomareoba

E-60 avtomagistralis aRaiani-igoeTis monakveTi ganlagebulia mniSvnelovnad transformirebuli landSaftis farglebSi da ra aris garemosdacviTi TvalsazrisiT sensitiuri. fardobiTad mgrZnobiare ubnebi aRwerilia qvemoT:

aRaiani – igoeTis monakveTi ganTvisebis zolis mimdebare teritoria (kn42+375 – 54+600) da samSeneblo banaki kn53 + 300 – kn53 + 750) receptoris tipi adgilmdebareoba – sensitiur ruqaze

datana garemosdacv. Rirebuleba

sensitiur. proeqtis konteqstSi

ladnSafti (ekosistemebi; habitatebi); flora

ladnSafti 51 – mdinare qsnis Walebi sofeli aRaianis siaxloves ( Walis tyeebi). aq ZiriTadad gvxvdeba:

verxvnarebi (Populus hybrida); tirifnarebi(Salix australior); muxnarebi (Quercus longipes); Telnari

(Ulmus suberosa) da a.S. aq balaxeuloba Cveulebriv tenis amtania aRiniSneba: lerwami; laqaSi; yvavila Cala; wylis mravalZarRva da sxva Walis tyeebSi gvxvdeba mcire ZuZumwovarTa saxeobebi, maT Soris kavkasiis endemuri saxeobebi da 4 gadaSenebis piras mdgari saxeoba, agreTve Ramurebi.

Walis tyeebi daculia saqarTvelos tyis kodeqsis Tanaxmad ix. landSafti 51-s floristuli da faunisturi aRwera gzS-Si.

gzispira xelovnuri gamwvaneba gansakuTrebiT mniSvnelovania kn 53+300 – 54+300 maxloblobaSi

saSualo fardobiT. maRali sof. aRaianTan da sof. muxranTan dagegmili karierebis gamo

zedapiruli wylebi md. qsani, sofel aRaianTan yvelaze mniSvnelovani adgilebi ZiriTadi adgilsamyofeloebis konservaciis TvalsazrisiT aris reofiluri da ara-reofiluri Tevzebis

satofe adgilebi (ix. gzS)

maRali saSualo

gruntis wyali lanSafti 51 - mdinare qsnis Walebisofeli aRaianis siaxloves ( siRrme 0-3)

saSualo Ddabali

arqeologiuri farTobebi

No 1 - 12 (ix. gzS) igoeTis, aRaianis da okamis siaxloves

maRali saSualo

geosaSiSroebis ubnebi

ar gamovlenila ara ara

Page 12: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

12

haeri. industriuli obieqtebis ararsebobis da transportis moZraobis zomieri intensiobis (did qalaqebTan SedarebiT) gamo haeris xarisxis maCveneblebi damakmayofilebelia da dasaSvebi moZraobis Semdgomi intensifikaciisaTvis. mxolod N NOx -is koncentraciebi aris normaze maRali uSualod avtomagistralis siaxloveSi, maSin rodesac dasaxlebuli punqtebis siaxloveSi am mavne nivTierebaTa koncentraciebic normis farglebSia lanSafti. mniSvnelovnad transformirebuli agraruli landSafti. nawilobriv (avtomagistralis am monakveTze – SezRuduli raodenobiT) baRebiT da bostnebiT. erTaderTi fardobiTad sensitiuri landSafti, romelic SesaZlebelia proeqtis gavlenis areSi moeqces, aris md. qsnis Walis tyeebi landSafti sof. aRaianis maxloblobaSi (ix. qvemoT – “karierebi”). wyali da niadagi. ar arsebobs registrirebuli Setyobineba raime incidentTan dakavSirebiT, romelsac mohyva mniSvnelovani dabinZureba. aseve ar arsebobs saavtomobilo moZraobasTan dakavSirebuli sawvaviT garemos dabinZurebis an industrialuri dabinZurebis raime vizualuri niSnebi. avtomagistralis siaxloveSi ar aris ganlagebuli industrialuri obieqtebi (potenciuri damabinZureblebi). gruntis wylebi SedarebiT mgrZnobiarea zemoqmedebis mimarT md. qsnis WalaSi. es ubani ar imyofeba mSeneblobis pirdapiri gavlenis areSi, magram gaTvaliswinebul unda iqnas iribi zemoqmedebis SesaZlebloba md.qsnis WalaSi sof. aRaianTan da igoeTTan arsebuli karierebis gamoyenebis Sedegad. ekologia: proeqtis pirdapiri zemoqmedebis areSi (ganTvisebis zoli da mimdebare teritoria) ar aris ganlagebuli ekologiurad sensitiuri ubnebi. erTaderTi fardobiTad sensitiuri receftori - landSafti 51 (md. qsanis Wala) mdebareobs sakmaod moSorebiT avtomagistralis aRaiani-igoeTis ubnidan da ar xvdeba proeqtis pirdapiri zemoqmedebis areSi. miuxedavad amisa, gaTvaliswinebuli unda iqnas am ubanze inertuli masalebis mopovebis SemTxvevaSi arapirdapiri zemoqmedeba da SedarebiT Soreuli adgilebidan eroziis Sedegad gazrdili nataniT dabinZurebis SesaZlebloba (es ukanaskvneli naklebad savaraudoa). Sesabamisad md. qsnis Walais landSafti ganxilul unda iqnas, rogorc saSualo sensitiurobis. xolo wylis ekosistema (ZiriTadad iqtiofaunis TvalsazrisiT) ganxilul unda iqnas rogorc saSualo sensitiurobis – sensitiurobis donis sezonuri zrdiT gazafxulisaTvis (tofobis periodi Tevzebis adgilobrivi jiSebis umetesi nawilisaTvis). Tevzebis gamozamTrebis adgili mdebareobs 4-5km-iT ufro qvemoT. md.mtkvris SesarTavTan da SeiZleba proeqtis zemoqmedebis qveS aRmoCndes mxolod karieris muSebis mier samSeneblo wesebis ukiduresi darRvevis SemTxvevaSi. xmauri. samSeneblo samuSaoebi ZiriTadad ganxorcieldeba Ria teritoriebze, romlebic (oriode gamonaklisis gaTvaliswinebiT) mniSvnelovnad dacilebulia dasaxlebuli punqtebisagan. soflebis – aRaianis, igoeTis da rgvaliWalis maxloblobaSi xmauris faqtori gaTvaliswinebuli unda iqnas. xmauris fonuri done soflebis maxloblad normebis farglebSia.

Page 13: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

13

g.2. proeqtTan dakavSirebul saqmianobaTa da mosalodnel zemoqmedeebaTa mokle reziume

I. proeqtirebis faza

# proeqtTan dakavSirebuli

zemoqmedeba diax/ara komentarebi

1 marSrutis alternativebi da zemoqmedeba:

• geosaSiSroebis adgilebi

• sensitiuri ekosistemebi

• miwaTsargebloba

ara

I seqciisaTvis (aRaiani-igoeTi) alternatiuli marSrutebi detalurad ar ganxilula. imdenad, ramdenadac arsebuli gzis gafarToeba ar aris dakavSirebuli raime mniSvnelovan zianTan an socialur da bunebriv garemoze zemoqmedebasTan, yovlad gaumarTlebeli iqneboda, rogorc garemosdacviTi, iseve ekonomikuri TvalsazrisiT, gzis raime axali, alternatili marSrutis ganxilva. aq ar gvxvdeba geosaSiSi ubnebi da sensitiuri ekosistemebi. proeqtis “anabeWdi” landSaftze minimaluria, vinaidan xdeba ukve arsebuli gzis gafarToeba.

2 alternatiuli adgilebi inertuli masalebis karierebisaTvis, narCenebis ganTavsebis adgilebisaTvis, asfaltis Serevis, mSenebelTa banakebis, sawvaviT teqnikis gamarTvis da masalebis SenaxvisaTvis gamoyofili adgilebi.

diax mtveri/emisiebiT haeris dabinZureba da damokidebuli iqneba samuSao adgilebis swor SerCevaze (moSorebiT dasaxlebuli punqtebidan). landSaftze zemoqmedebis minimizaciisavis SesarCevia naklebad sensitiuri landSaftebi

3 niadagis erozia – droebiTi da permanentuli sadrenaJo sistemebis proeqti, Semakavebeli struqturebi, bermebi da miwayrilebi, antieroziuli sainJinro nagebobebis proeqti da aRdgenis gegma.

diax srulyofili proeqti mniSvnelovania RonisZiebebis efeqturobis da zemoqmedebis Semcirebis TvalsazrisiT:

4 gadakveTis adgilebis dagegmva, SerCeva da proeqtireba.

diax usafrTxoebis da adgilobrivi gadadgilebis gaadvileba mosaxleobisaTvis

5 saerTaSoriso teqnikur standartebTan Sesabamisoba

diax usafrTxoeba da eqsploataciisa da movla/SekeTebis efeqturoba

6 saavtomobilo moZraobasTan dakavSirebuli xmauri da emisiebi

diax ar aris mosalodneli emisiebis da xmauris mniSvnelovani zemoqmedeba dasaxlebul punqtebze (sof aRaiani, igoeTi, ferma, okami, rgvaliWala), romlebic metnaklebad daSorebulni arian avtomagistralis aRaiani-igoeTis monakveTisagan. NOx-is koncentracia, romelic normaze maRalia trasaze, gradualurad klebulobs buferul zonaSi soflebsa da gzas Soris da soflebis siaxloves ar aWarbebs normebiT gaTvaliswinebul mniSvnelobas.

Page 14: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

14

7 xidebi, viadulebi, napirdamcavi nagebobebi, gzebis gadamkveTi kvanzebi, drenaJis sitemebi da gzis sxva infrastruqtura.

diax swori daproeqteba gansazRvravs infrastruqturuli elementebis mdgradobas da usafrTxoebas. avtomagistralis xsenebul monakveTze ar aris mosalodneli bunebrivi katastrofebi, magram gzis saeqsploatacio mdgomareobis SenarCunebis da usafrTxoebis TvalsazrisiT miSvnelovani rCeba drenaJis sistemebis da gzebis gadamkveTi kvanZebis optimaluri daproeqteba,

8 sxva infrastruqturuli elemntebis dazianeba.

diax Tezi-okamis sairigacio sistemis maxloblobaSi kn 53 – 53+350 da avtomagistralis mkveTi sairigaci qselis elementebi. SesaZlo zemoqmedeba:

• dazianeba mSeneblobisas

• dabinZureba sagzao moZraobasTan dakavSirebuli mtveriTa da emisiebiT

Page 15: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

15

II. mSeneblobis faza

# potenciuri zemoqmedeba dakavSirebuli

mSeneblobis fazasTan

diax/ara simwvave

ubnebi

1 bunebrivi landSaftis (reliefi, niadagis safaris, mcenareebis, habitatebis da cocxali bunebis) ganadgureba an grZlevadiani degradacia magistralis gasxvisebis zolSi

diax umniSvnelo

mTel sigrZeze

2 bunebrivi landSaftis (reliefi, niadagis safaris, mcenareebis, habitatebis da cocxali bunebis) grZlevadiani degradacia misasvleli gzebze, karierebze, myari narCenis ganTavsebis adgilebSi, samSeneblo moednebze da aRWurvilobis dasawyobebis ezoebSi.

diax saSualo

samSeneblo banaki kn 53 + 300 –53 + 750 karierebi – sof. aRaianis da sof. muxranis maxloblobaSi.

3 mewyrebi, gruntis Camowola da saxifaTo gravitaciuli procesebi miwis samuSaoebis da mis mimdebare adgilebSi, aqtivirebuli samSeneblo samuSaoebis Sedegad

ara ara

4 erozias provocireba gzis mSeneblobasTan dakavSirebuli miwis samuSaoebiT da bunebrivi drenaJis arxebis rRvevis an dagolvis gamo (nataniT droebiT amovsebis Sedegad) erozia gzis vakisis qveS, gamowveuli zedapiruli an miwisqveSa sadrenaJo arxebidan mimarTuli wylis koncentrirebuli nakadiT

diax saSualo mTel sigrZeze

5 Sewonili natanis moculobis zrda zedapiruli wylis obieqtebSi (mdinareebi, Releebi, tbebi) – samSeneblo samuSaoebTan dakavSirebiT gaZlierebuli eroziis da miwayrilebis garecxvis Sedegad. wylis xarisxis gauareseba da natanis moculobis zrda

diax umniSvnelo

derefani da md.qsanis maxloblobaSi ganTvisebis zoli kn 42+375 – 43 + 375

6 samSeneblo samuSaoebis zegavlena mdinareebis da Releebisda tbebis wylis ekosistemaze romlebic ikveTebian magistraliT.

ara ara avtomagistralis monakveTi kn 42+375 dan kn 54+600 is CaTvliT ar hkveTs mdinareebs da Releebs

7 niadagisa da wylis dabinZureba zeTiT, sapoxi masalebiT, sawvaviTa da saRebavebiT (samSeneblo derefani; aRWurvilobis sawyobebi da asfaltis qarxnebi)

diax mcire/saSualo

banaki – kn 53+300 –53+750

8 myari narCenebis ganTavsebis aradamakmayofilebeli pirobebi da sazogadod cudi sanitaruli mdgomareoba samSeneblo banakebSi da samSeneblo ubnebze (kanalizacia, sanitaruli pirobebi, narCenebis menejmenti)

diax saSualo banaki – kn 53+300 –53+750

9 samSeneblo narCenebi derefnSi da gzaze arsebuli nagavi

diax saSualo mTel sigrZeze

10 samSeneblo teqnikiT da manqanebiT gamowveuli haeris dabinZureba im dasaxlebul adgilebSi, romelsac kveTs magistrali, gansakuTrebiT aRsaniSnavia raionuli centrebi da mWidrod

diax saSualo s-ebi aRaiani, igoeTi,

Page 16: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

16

dasaxlebuli soflebi. mtveri samSeneblo adgilebze da misasvlel gzebze

11 haeris dabinZureba asfaltis danadgarebis mier mimdinare saremonto samuSaoebis dros

diax saSualo momwodeblis samuSao ubani

12 manqanebis xmauriT gamowveuli mavne zemoqmedeba im dasaxlebul adgilebSi, romelsac kveTs magistrali, gansakuTrebiT aRsaniSnavia raionuli centrebi da mWidrod dasaxlebuli soflebi

diax saSualo s-ebi aRaiani, igoeTi,

13 mSeneblobaze dakavebuli muSebis brakonieroba metad mcire albaTobis

aRainTan md.qsnis Wala

14 gamravlebisaTvis xelsayreli droebiTi bunebrivi habitatebis Seqmna infeqciis gadamtani mwerebisaTvis (xelovnuri guburebi da a.S.) dagubebuli wyalsatevebis warmoqmna karierebSi da a.S. xels uwyobs koRoebis gamravlebas da infeqciebis gadatanas. xelmeore dabinZureba biologiuri masalebiT miwis samuSaoebis Sesrulebisas samarxebis (maT Soris araregistrirebulis) maxloblobaSi (mag. jilexis samarxebi);

diax umniSvnelo

mTel sigrZeze

15 satransporto saSualebebis mier janmrTelobisTvis mavne xmauris, haeriSi gamonabolqvis gamoyofa da mtvris dayeneba samSeneblo samuSaoebisas.

diax saSualo mcire

trasaze s-ebi aRaiani, igoeTi,

16 zemoqmedeba arqeologiur Zeglebze diax mTel sigrZeze; albaToba maRalia s. aRaianis da okamis maxloblobaSi

17 samSeneblo transportis moZraobis saxifaTo pirobebis Seqmna iq, sadac mSenebloba Seexeba moqmed gzebs.

diax umniSvnelo

mTel sigrZeze

18 zemoqmedeba arsebul infrastruqturul elementebze

saSualo an maRali

Tezi-okami sairigacio arxi kn 53 – 53+350

19 manqanebTan da sxva saxis transportTan dakavSirebuli ubeduri SemTxvevebis riski, romlebmac SeiZleba gamoiwvios toqsikuri nivTierebebis daRvra, feTqebadi tvirTis afeTqeba, adamianebis daRupva an dasaxiCreba

diax umniSvnelo

mTel sigrZeze; sensitiuri ubnebi: s-ebi aRaiani, igoeTi,

Page 17: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

17

III. eqsploataciis faza (eqspluataciasa da sagangebo situaciebTan dakavSirebuli SesaZlo zemoqmedebani):

# (avtomagistralis fizikur arsebobasa da mis

funqcionirebasTan dakavSirebuli zemoqmedeba) diax/ara simwvave

ubnebi

20 bunebrivi landSaftis (reliefi, niadagis safaris, mcenareebis, saarsebo garemosa da cocxali bunebis) grZlevadiani degradacia, landSaftis damaxinjeba magistralis gasxvisebis zolSi

diax umniSvnelo

mTel sigrZeze

21 bunebrivi landSaftis (reliefi, niadagis safaris, mcenareebis, saarsebo garemosa da cocxali bunebis) grZlevadiani degradacia, landSaftis damaxinjeba an ganadgureba misasvleli gzebze, karierebze, qanebis nayarze, smSeneblo moednebze da aRWurvilobis ezoebSi.

diax umniSvnelo

banaki – kn 53+300 –53+750

22 mewyrebi, gruntis Camowola da saxifaTo gravitaciuli procesebis ganviTareba mSeneblobis dasrulebis Semdeg: procesebi stimulirebuli gzis mSeneblobis Sedegad reliefis cvlilebiT an mewyris gamomwvevi sxva faqtorebiT, romlebic dakavSirebulia proeqtTan (xeebis moWra, ferdobebis wmenda mcenareulobisagan, hidrografiuli qselis konfiguraciis Secvla, cvlilebebi reliefsa da niadagis simkvriveSi da sxva).

ara ara

23 eroziuli procesebis gaZliereba avtomagistralis derefanSi da mimdebare teritoriaze: eroziuli procesebi stimulirebuli gzis mSeneblobis Sedegad reliefis cvlilebiT an eroziis gamomwvevi sxva faqtorebiT, romlebic dakavSirebulia proeqtTan (xeebis moWra, ferdobebis wmenda mcenareulobisagan, hidrografiuli qselis konfiguraciis Secvla, cvlilebebi reliefsa da niadagis simkvriveSi da sxva). erozia gzis vakisis qveS Ria an daxuruli sadrenaJo arxebidan wylis koncentrirebuli nakadebis mimarTvis gamo bunebrivi sadrenaJo gzebis droebiTi amovseba nataniT.

diax saSualo

mTel sigrZeze

24 landSaftis damaxinjeba jebirebiT, araesTetikuri sainJinro nagebobebiT, gruntis gaTxriT da mcenareuli safaris degradaciis Sedegad. darCenili miwayrilebi da mouvleli karierebi. dazianebuli landSafti (ar aRdgenili mSeneblobis adgilebi, samuSaoebiT gamowveuli mewyerebis da eroziis Sedegad degradirebuli landSafti)

diax saSualo

derefani mTel sigrZeze; karierebi sof aRaiani-s da sof. muxranis maxloblobaSi;:

25 im mdinareebisa da wyaroebis hidrologiuri reJimis Secvla, romlebsac magistrali gadakveTs - xidebis, gabionebis, mdinareebis napirdacvis da sxva hidroteqnikuri nagebobebis mowyobis gamo. am cvlilebis zegavlena mimdebare teritoriebsa da infrastruqturaze, saxnav miwebsa ad ekositemebze.

ara ara

26 zedapiruli da miwisqveSa drenaJis reJimis cvlileba (miwis samuSaoebis, Rrma Txrilebis gaTxris da reliefis cvlil;ebis gamo)

ara ara

27 Sewonili natanis moculobis zrda wyaroebSi, ReleebSi da mdinareebSi gzis mSeneblobiT stimulirebuli eroziis zemoqmedebis gamo. wylis xarisxis gauareseba da natanis moculobis zrda.

diax umniSvnelo

derefani, md. qsanis maxloblad kn 42+375 – 43 + 375

Page 18: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

18

28 niadagisa da wylis dabinZureba zeTiT, sapoxi

masalebiT, sawvaviTa da saRebavebiT magistralis gaswvriv (avtotransportis moZraobis intensifikaciis Sedegad)

diax umniSvnelo

mTel sigrZeze

29 gruntis da zedapiruli wylebis dabinZureba mcenareuli safaris sawinaaRmdego herbicidebiT an mtvris sawinaaRmdego qimikatebiT (magaliTad, kalcium qloridi)

ara ara

30 haeris dabinZureba asfaltis qarxnebis mier mimdinare remontis samuSaoebis dros

diax umniSvnelo

mTel sigrZeze

31 transportis moZraobis intensifikacis Sedegad haeris dabinZurebis zrda (mtveri, mavne nivTierebaTa emisiebi)

diax saSualo

s-ebi aRaiani, igoeTi,

32 transportis moZraobis intensifikaciasTan dakavSirebuli manqanebis xmauris zrda (gansakuTrebiT, dasaxlebul adgilebSi, romelsac kveTs magistrali, raionuli centrebis da mWidrod dasaxlebuli soflebis zonaSi).

diax saSualo

s-ebi aRaiani, igoeTi,

33 avtomagistralis gaswvriv gazrdili gzispira nagvis raodenoba

diax saSualo

mTel sigrZeze

34 adamianebis da cxovelTa daavadebebis gadatanis axali gzebis (infeqciuri veqtorebis) Seqmna

diax saSualo

mTel sigrZeze

35 daavadebebis, parazitebis, sarevelebis da sxva mavne organizmebis gadatanis axali gzebis Seqmna

diax saSualo

mTel sigrZeze

36 saSiSroeba mosaxleobis janmrTelobisaTvis dakavSirebuli transportis moZraobis intensifikaciis Sedegad haeris dabinZurebasa (emisiebi, mtveri) da xmaurTan.

diax saSualo

s-ebi aRaiani, igoeTi,

37 gasxvisebis zolSi mcxovrebi adamianebis gadaadgileba an iZulebiT gadasaxleba. (qalaqebsa da mdidar fermerul regionebSi es SeiZleba mraval adamiabs Seexos)

ix. gqg ix. gqg

38 marSrutebis gadatana saxlebidan fermebisaken da sxva, rac iwvevs mgzavrobis drois zrdas

ix. gqg ix. gqg

39 aramotorizirebuli transportis gadaadgilebis Seferxeba magistralze gasxvisebis zolis Semcirebis an dabrkolebis gamo

ara ara

40 inducirebuli ganviTareba. gzis piras komerciuli, industriuli, sacxovrebeli infrastruqtura da mimdibare teritoriebis arakontrolirebadi mSenebloba

ix. gqg ix. gqg

41 dagegmili ganviTareba da adgilobrivi mosaxleobis miwebze sxvebis ukanono SemoWra, rac seriozul socialur da ekonomikur afeTqebas gamoiwvevs

ara ara

#

eqspluataciis fazis sagangebo situaciaTa zemoqmedeba

diax/ara simwvave

ubnebi

42 manqanebTan da sxva saxis transportTan dakavSirebuli ubeduri SemTxvevebis riski, romlemac SeiZleba gamoiwvios toqsikuri nivTierebebis daRvra ( ix. `saSiSi masalebi~), adamianebis daRupva an dasaxiCreba (ix. `jandacva da usafrTxoeba~).

diax saSualo

s-ebi aRaiani, igoeTi,

Page 19: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

19

zogadi SeniSvnebi mosalodnel zemoqmedebebTan dakavSirebiT dabinZurebasTan dakavSirebuli faqtorebi samSeneblo masalebsa da narCenebis arasworma gankargvam (Senaxvis, ganTavsebis da sxv. wesebi) SeiZleba Seqmnas samSeneblo ubanze da sasawyobe teritoriaze wylis/niadagis dabinZurebis saSiSroeba. aRWurvilobis araswori eqspluatacia, teqnikuri momsaxureoba (saremonto samuSaoebma) da sawvaviT Sevseba aseve, qmnis niadagis/wylis dabinZurebis potenciur safrTxes. niadagis dabinZureba avtomagistralis reabilitaciis proeqtis farglebSi potenciuri damabinZurebeli agentebi (masalebi da nivTierebebi) SeiZleba warmodgenili iyos Semdeg ZiriTadi CamonaTvaliT (CamonaTvali ar aris sruli):

• dizelis sawvavi, sazeT-sapoxi masalebi, antifrizi da sxv., rac SeiZleba daiRvaros samSeneblo manqana- meqanizmebidan;

• sxvadasxva damabinZurebeli agentebi (mag., asfalti, cementi da betoni);

• samSeneblo narCenebi (SesafuTi masala, qva da RorRi, cementisa da betonis narCenebi, xis nafotebi da sxv.);

• saSiSi narCenebis Zalzed mcire raodenoba (mag., namuSevari zeTi, zeTiani naWrebi (ZonZebi), naxmari filtrebi, dabinZurebuli miwa da sxv.), rac narCenebis saerTo raodenobis daaxloebiT 0.1%-s Seadgens.

wylis dabinZureba wylis dabinZurebis mizezi sxvadasxvaa, rac moicavs:

• sawvavis, zeTis an sxva saSiSi nivTierebis daRvra/gaJonva gansakuTrebiT avtomobilis an manqana-danadgaris sawvaviT Sevsebis dros;

• Camonaden wylebSi Setivtivebuli naleqi;

• satransporto saSualebebisa da aRWurvilobis recxva an mdinaris/arxis napirsa da fskerze zemoqmedeba maTze mZime aRWurvilobisa da manqana-danadgarebis gadasvlisas;

• meoradi dabinZureba adre dabinZurebuli gruntis gaSiSvlebis Sedegad gaJonili/daRvrili damabinZurebeli nivTierebebi sakmaod swrafad gadaadgildeba daxril zedapirze wyalsatevisa Tu mdinaris/arxis mimarTulebiT. wyalSi moxvedris Semdeg misi Sekaveba rTuldeba da SeiZleba mdinaris dinebiT gadatanil iqnas qveda welSi (anu gahyves dinebas da daabinZuros wylis didi farTobi). aqedan gamomdinare, wylis dabinZurebis SemTxvevaSi saswrafo zomebis miRebas sasicocxlo mniSvneloba aqvs. samSeneblo ubanze (zolze) niadagis zeda fenis moWris Semdeg niadagis qveda fena SiSvldeba, ramac wvimebis dros SeiZleba gamoiwvios samuSao ubnidan myari Camonadenis mniSvnelovani zrda haeris dabinZureba da xmauri haeris dabinZurebiT gamowveuli potenciuri safrTxe minimaluria da gamowveulia samSeneblo ubanze masalebis gadazidvisas satransporto saSualebebisa da mZime manqana-danadgarebis muSaobiT.

• mZime meqanizmebisa satransporto saSualebebiT gamowveuli xmauri da vibracia;

• gamonabolqvi atmosferul haerSi (satransporto saSualebebidan, buldozerebidan, eqskavatorebidan da sxv.);

• mtveri (satransporto saSualebebidan);

• kvamli masalebis mowodebisa da transportirebis operaciebis dros.

Page 20: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

20

samSeneblo saqmianobasTan dakavSirebuli narCenebi (samSeneblo narCenebi) inertuli samSeneblo narCenebi inertuli narCenebis SesaZlo wyaroebi:

• bunebrivi masala (grunti da qva-RorRi, kldovani namsxvrevi masala);

• dabinZurebuli niadagi. (mcire albaToba da mcire raodenobebi) sxva arasaxifaTo samSeneblo narCenebi sazogadod, arasaxifaTo samSeneblo narCenebs ganekuTvneba Semdegi:

• xe-tye (moWrili xeebi da moCexili buCqebi mcire raodenobiT);

• liTonis sagnebi (jarTisa da mavTulebis CaTvliT) - SesaZlebelia samSeneblo adgilze metad mcire raodenobiT liTonis narCenebis dagroveba.

saxifaTo samSeneblo narCenebi saxifaTo narCenebis mcire raodenoba ZiriTadad satransporto saSualebebis teqnikuri momsaxureobis Sedegad grovdeba. saxifaTo samSeneblo narCenebs ganekuTvneba Semdegi:

• Txevadi sawvavis narCeni;

• sazeT-sapoxi masalebi, hidravlikuri sistemebisTvis gankuTvnili sapoxi zeTebi;

• qimiuri nivTierebebi, rogoricaa antifrizi;

• dabinZurebuli niadagi;

• gaJonvaze reagirebis operaciebSi gamoyenebuli daRvrili navTobisa da qimiuri nivTierebebis Semwovi masalebi (absorbentebi ;

• manqanebis/Zravebis mfiltravi elementi (vazna);

• zeTiani ZonZebi, naxmari filtrebi, dabinZurebuli niadagi da sxv. saxifaTo narCenebi yvela saxis narCenis saerTo raodenobis daaxloebiT 0.1%-s Seadgens da qveynis kanonmdeblobis Tanaxmad (Sromis, jandacvisa da socialuri dacvis ministris 24.02.2003 wlis brZaneba #36/n), maTi ganTavseba nebadarTulia municipalur nagavsayrelebze. satransporto saSualebebis zegavlena:

• xmauriTa da vibraciiT gamowveuli safrTxe;

• satransporto gadatvirTva (sacobebi);

• haeris dabinZureba;

• talaxi gzebze;

• satransporto saSualebis sawvaviT Sevseba, remonti da recxva/wmenda da mocemul operaciebTan dakavSirebuli niadagisa da wylis dabinZurebis safrTxe.

niadagis fenis danakargebi niadagis fenis moWris Sedegad

• niadagis fenis gadarecxva araswori Senaxvisa da aRdgenis operaciebis Sedegad;

• naleqis Cadineba wyalsatevebSi/mdinareebSi/arxebSi;

• dabinZurebuli niadagis zemoqmedeba. flora. potenciuri safrTxe minimaluria, miuxedavad imisa rom proeqti iTvaliswinebs miwis wmendis (ZiriTadad balaxovani safari da alag-alag buCqebi) samuSaoebs. landSafti Zlier saxecvlilia da ekologiuri Rirebuleba ar gaaCnia. garkveuli raodenobis buCqebi da xeebi gaiCexeba mSeneblobis procesSi. 200-300 xe moiWreba ganTvisebis zolSi kn 42+375 -dan kn 52+446 -mde. xolo ubanze kn 52+446 –dan kn 54+550-mde (samSeneblo banakis CaTvliT) daaxloebiT 30 -70 xe iqneba moWrili

Page 21: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

21

(banakis saboloo konfiguraciis Sesabamisad). zemoqmedebis areSi ar gvxdeba wiTel wignSi Setanili xeebis da buCqebis saxeobebi da mosaWrelad gankuvnili xeebi ar aris saxelmwifo tyis fondis sakuTreba. fauna. iqtiofaunaze potenciuri zegavlena SeiZleba gamoiwvios miwis samuSaoebis procesSi mdinaris didi raodenobiT naleqiT dabinZurebam da sawvavisa da narCenebis araswori marTviT (ganTavsebiT) gamowveulma dabinZurebam. samSeneblo samuSaoebiT gamowveuli xmaurisa da atmosferuli gamonabolqvis zemoqmedeba wyalsatevebze mniSvnelovani ar aris. zemoTxsenebul zegavlenaTa albaToba mcirea, isini droebiTia, umniSvnelo da mogvarebad problemas warmoadgens. muSebis mxridan brakonierobam SeiZleba potenciurad uaryofiTi zegavlena moaxdinos iqtiofaunaze da wyalsatevebis midamoebSi mobinadre an gadamfren frinvelebze, aseTi zegavlena naklebad savaraudoa, magram gaTvaliswinebul unda iqnas proeqtis meTvalyureobisas. landSafti. proeqtiT ekologiurad Rirebuli landSaftebis mniSvnelovani cvlileba gaTvaliswinebuli ar aris. erTaderTi Seuqcevadi zemoqmedeba landSaftTan dakavSirebiT aris samSeneblo zolis wmenda, rac aucilebelia magistralis damatebiTi samoZrao rigis mSeneblobisaTvis. axali savali nawilis gaWra xorcieldeba transformirebul landSaftebSi da adgili ar eqneba Rirebuli landSaftebis Seuqcevad dazianebas. proeqtis zemoqmedebis vizualur aspeqtebi gasaTvaliswinebelia aRdgeniTi samuSaoebis etapze. satransporto moZraobis Seferxeba. proeqtiT gaTvaliswinebulma satransporto operaciebma SesaZloa zegavlena iqonios adgilobriv satransporto moZraobaze, Tumca aRniSnuli zemoqmedeba droebiTia, umniSvnelo da marTvadi. proeqtis xangrZlivi zemoqmedeba adgilobriv moZraobaze iqneba dadebiTi, radgan gaTvaliswinebulia magistralis gaswvriv adgilobrivi mniSvnelobis gzis mSeneblobac. infrastruqtura. ZiriTadi infrastruqturuli elementi, romelzec SeiZleba zemoqmedeba iqonios proeqtma, aris maxloblad ganlagebuli sairigacio arxebis qseli. Tezi-okamis sairigacio arxis monakveTi gadis avtomagistralis uSualo siaxloveSi. miuxedavad imisa, rom arxi betonisaa da adgili ar eqneba arxis wylis dabinZurebas avtomagistralis mimdebare ubnidan Camonarecxi wyliT, garkveuli SesaZlebloba imisa, rom moxdes arxis wylis dabinZureba saavtomobilo moZraobasTan dakavSirebuli mtveriTa da emisiebiT, mainc arsebobs. es ar warmoadgens kritikul sakiTxs, magram gaTvaliswinebul unda iqnas Semarbilebeli zomebis dagegmvisas. mSeneblobis ubnebi garkveul safrTxes qmnian mosaxleobisaTvis. Sesabamisad aucilebelia usafrTxoebis wesebis dacva. mosaxleobis moZraobis usafrTxoeba da mosaxerxebloba. samSeneblo ubnis mimdebare teritoriaze SeRweva SezRuduli iqneba gareSe transportisa da fexiT mosiaruleTaTvis, rogorc mSeneblobisas, ise misi droebiTi Sewyvetis momentebSic. inertuli samSeneblo masalebis karierebi samSeneblo masalebis mosapoveblad SemoTavazebuli karierebi ganlagebulia md. qsnis WalaSi (fardobiTad sensitiuri landSafti) sof. aRaianis da sof. muxranis maxloblad ganlagebuli moqmedi karierebi. xsenebuli ubnebi ganxilul unda iqnas, rogorc fardobiTad sensitiuri, radgan aq ukve ramdenime welia xdeba inertuli samSeneblo masalebis mopoveba (Sps. “nezloba” licenzia # 00184 da Sps. “gmk jgufi”, licenzia # 00131) karieris damuSavebas da masalebis mopovebas awarmoebs ara mSenebeli kontraqtori, aramed saTanadod licenzirebuli

Page 22: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

22

kompaniebi. miuxedavad amisa, mainc unda iqnas gaTvaliswinebuli proeqtis SesaZlo iribi zemoqmedeba (samSeneblo masalis intensiuri mopoveba da transportireba) iqtiofaunaze, zedapiruli da gruntis wylebis xarisxze da landSaftze. 140000 m3 inertuli samSeneblo masala aris saWiro avtomagistralis sareabilitacio samuSaoebisaTvis. mZime teqnikis daaxloebiT 7000 reisi iqneba saWiro am raodenobis masalis samSeneblo ubnebze transportirebisaTvis. Sesabamisad, mtveri da emisiebi gaTvaliswinebul unda iqnas Semarbilebeli RonisZiebebis dagegmvisas, iseve rogorc mdinaris SesaZlo dabinZureba (sawvaviT, zeTebiT, mdinaris mniSvnelovani amRvreva) mZime teqnikis gaumarTaobis an eqsploataciis wesebis darRvevis SemTxvevaSi. amgvari zemoqmedebis Semarbilebeli zomebi CarTul unda iqnas garemosdacviTi menejmentis gegmaSi. samSeneblo banaki samSeneblo banaki moewyoba kn 53+300 – 53+800 Soris. garemoze Semdegi zemoqmedeba SeiZleba vivaraudoT banakis funqcionirebasTan dakavSirebiT:

• gzispira xelovnuri mwvane nargavebis moWra banakis ubanze

• niadagis humusovani fenis dazianeba

• garemos dabinZureba sawvav/sapoxi masalebis Senaxvis da teqnikis gamarTvis procesSi

• sakanalizacio sistemidan gamomdinare dabinZureba

• narCenebis araswor marTvasTan dakavSirebuli dabinZureba

Page 23: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

23

d. garemosdacviTi menejmentis gegma winamdebare “garemosdacviTi qmedebebis marTvis gegmis” (gmg) mizania minimumamde Seamciros mocemuli proeqtis ganxorcielebis Sedegad garemoze mosalodneli uaryofiTi zegavlena. Semarbilebeli zomebis CamonaTvali ix. danarTSi 1. samSeneblo operaciebTan dakavSirebuli Semarbilebeli zomebi dawvrilebiT qvemoT aris aRwerili: d.1. Semarbilebeli RonisZiebebi d.1.1 mSeneblobasTan dakavSirebuli zemoqmedebebis Serbileba

dabinZurebis aRkveTis zomebi:

wylis/niadagis dabinZureba. samSeneblo ubanze wylisa da niadagis dabinZurebis Tavidan acilebis mizniT aucilebelia gansakuTrebuli Semarbilebeli zomebis gatareba: satransporto saSualebebis moZraobis aRkveTa mdinareSi, xolo Tu aRniSnulis srulad ganxorcieleba SeuZlebelia, saWiroa satransporto saSualebebis regularuli Semowmeba sawvavisa da sazeT-sapoxi masalebis gaJonvaze. kontraqtorebi valdebulni arian, uzrunvelyon sazeT-sapoxi masalebis, sawvavisa da gamxsnelebis swori gamoyeneba. dauSvebelia sawvavisa da sapoxi masalebis cisternebis wyalsatevebidan, Widan da mdinaris xevebidan 50 metr manZilze axlos ganTavseba. yvela cisterna unda moTavsdes betonis saZirkvelze (betoniT naSen an SemozRudul rezervuarSi) romlis moculoba (tevadoba) cisternis maqsimaluri tevadobis minimum 110%-ia. Tu damcav rezervuarSi moTavsebulia erT cisternaze meti, sistemis tevadoba unda iyos yvelaze didi cisternis tevadobis 110% an maTi sruli tevadobis 25% imis mixedviT, romelic meti iqneba. damcavi rezervuari unda iyos wyalgaumtari ar unda hqondes sadrenaJo wertilebi an wertilebi, romlebic mis hermetulobas arRvevs. aseT SemozRudul areSi (rezervuarSi) dagrovili wvimis wyali amoitumbeba da Caedineba an sadrenaJo sistemaSi an miwaze, Tu es ukanaskneli dabinZurebuli ar aris. navTobis daRvris SemTxvevaSi daRvrili sawvavi unda Segrovdes, xolo dabinZurebuli are unda damuSavdes sorbentebiT: naxerxiT, siliT an CaliT. sawvavis dozirebis (Camosasxmeli) mowyobilobis yvela sacmi unda mowmdebodes gaJonvaze da mudmivad kontrolqveS unda iyos; maTi dizaini unda iTvaliswinebdes Caketvis SesaZlebloba, rodesac maT ar viyenebT. dauSvebelia wyalsatevidan, mdinaridan, arxidan, Widan, xeobidan 50 metrze nakleb radiusSi da daWaobebuli an wyalSemcveli fenis teritoriaze sawvavis Senaxva an satransporto saSualebisa Tu aRWurvilobis sawvaviT Sevseba. sawvaviT Sevsebisas dauSvebelia satransporto saSualebis uyuradRebod datoveba. samSeneblo ubanze satransporto saSualebisa Tu aRWurvilobis sawvaviT Sevsebisas aucilebelia absorbciuli (Semwovi) sadebebis da/an Calis gamoyeneba, raTa minimumamde Semcirdes miwaze navTobis daRvra. aseTi sadebebi da/an Cala daefineba miwaze satransporto saSualebisa Tu aRWurvilobis sawvaviT Sevsebamde. dabinZurebuli miwis fenis dauyovnebliv mocileba Seamcirebs an Tavidan agvacilebs gruntis wylebisa da zedapiruli wylebis dabinZurebis risks. saWiroa dabinZurebuli miwis fenisa da sorbentebis, rogorc saSiSi narCenebis gatana, Senaxva da damuSaveba. mniSvnelovani masStabis daRvris (gaJonvis) SemTxvevaSi aucilebeli xdeba uflebamosili da pasuxismgebeli piris informirebuloba momxdaris Sesaxeb da samuSaoebis Sewyveta dabinZurebis riskis aRmofxvramde. satransporto saSualebebisa da aRWurvilobis sawvaviT Sevsebisas savaldebuloa saTanado da amisTvis gaTvaliswinebuli mowyobilobis gamoyeneba (mag., Sesaferisi zomis sacmebi) da aRniSnuli samuSao mxolod gamocdili da Sesabamisad gawvrTnili personalis (operatorebis) mier sruldeba. aucilebelia sawvavis miwodebis aRWurvilobis sistematuri Semowmeba, raTa Tavidan iqnas acilebuli sawvavis Sevsebis aRWurvilobis gaumarTaobiT gamowveuli gaJonva. aRWurviloba da

Page 24: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

24

saTavsoebi unda iyos gamoyofil adgilze da daculi, raTa Tavidan iqnas acilebuli qurdobis da vandaluri aqtebi. yvela moZravi aRWurviloba, raSic Sedis, Tumca ara mxolod: amweebi, kompresorebi, generatorebi, buldozerebi, eqskavatorebi da sxv. da Sesanaxi cisternebi, unda eqspluatirdebodes da remontdebodes imgvarad, rom masalebis daRvra-gaJonvis albaToba minimumamde iqnas dayvanili. aRWurvilobis yoveldRiuri Semowmeba (satransporto saSualebebis teqnikuri momsxaxureobis procedura) aucilebelia, raTa Tavidan iqnas acilebuli daRvra-gaJonvis safrTxe. satransporto saSualebebis remonti, wmenda, sazeT-sapoxi masalis mocileba da teqnikuri momsaxureobis sxva samuSaoebi unda tardebodes myar (mdgrad) gruntze da ara miwayrilze. dauSvebelia satransporto saSualebebisa Tu aRWurvilobis saremonto punqtis mowyoba wyalsatevidan, Widan an xevidan 50 metris radiusSi. dauSvebelia wyalsatevidan, mdinaridan, arxidan, Widan, xeobidan, mdinaris amomSrali kalapotidan 50 metrze nakleb radiusSi da daWaobebuli an wyalSemcveli fenis teritoriaze potenciurad saSiSi masalebis Senaxva an moZravi aRWurvilobis sawvaviT Sevseba an saremonto samuSaoebis Catareba. samSeneblo samuSaoebis msvlelobisas aucilebelia eroziis kontrolis zomebis miReba, raTa Tavidan iqnas acilebuli myari natanis gazrdili raodenobiT wyalsatevebSi moxvedra. kontraqtori valdebulia gaiTvaliswinos amoTxrili miwis, niadagis fenisa da niadagis qveda fenis Senaxva imgvarad, rac minimumamde Semcirdes zedapiruli wylebSi myari natanis Cadinebis moculoba; kontraqtorebs moeTxovebaT miiRon saTanado zomebi da gadaxuron niadagis dasawyobebis teritoria saTanado safari masalebiT da ecadon gamoiyenon niadagis dasawyobebisaTvis is teritoriebi, saidanac wyali Tavisufali dinebiT ar Caedineba wyalsatevebSi. im SemTxvevaSi, Tu romelime ubans emuqreba naleqiT dabinZurebis safrTxe (naleqis wyalsatevSi an mdinareSi moxvedris gamo), mosalodneli dabinZurebis Tavidan asacileblad aucilebeli xdeba efeqturi zomebis miReba, raSic Sedis:

• naleqebis gadamRobebis gamoyeneba;

• Calis bardanebis gamoyeneba wylis gadasagdebad (mimarTulebis Sesacvlelad) da gasafiltrad;

• zvinulebisa (miwayrilebisa) da arxebis sistemis gamoyeneba, raTa dabinZurebuli wyali ar Caedinos mdinareSi/wyalsatevSi;

• Semakavebeli/saleqari lagunebis gamoyeneba. rekomendebulia bunebrivi daleqvis procesiT sargebloba da ara flokuliantis gamoyeneba daleqvis dasaCqareblad, ris Semdegac SesaZlebelia sufTa wylis gaSveba.

dauSvebelia asfaltis an sveli cementis da/an betonis wyalsatevSi, gubeSi da TxrilSi moxvedra. samuSao ubnebze ZiriTadad ar aris mosalodneli uaryofiTi zemoqmedeba gruntis wylebze (siRrme miwis zedapiridan 5 m-ze metia). miuxedavad amisa, rodesac arsebobs imis safrTxe, rom samuSaoebma SeiZleba uSualod uaryofiTi gavlena iqonios wyalSemcvel fenaze (mag., rodesac miwis samuSaoebi warmoebs gamtar/wyalSemcvel SreSi), SemuSavebuli unda iyos zomebi, romlebic Tavidan agvacilebs wyalSemcveli fenis dabinZurebas. aseTi RonisZieba SeiZleba iyos gaumtari fenebis moTavseba TxrilSi da/an Tixis fenis gamoyeneba Txrilis gaswvriv. narCeni gruntisa da qvebis gatana

• daaxloebiT 140 000 m3 gamomuSavebuli grunti (ZiriTadad niadagi da aseve qva-RorRis da namsxvrevi kldovani masalis garkveuli raodenoba) iqneba gansaTavsebeli

Page 25: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

25

• SesaZlebelia adgilobriv mosaxleobas mieces samSeneblo samuSaoebis Sedegad darCenili qvebis/lodebis gamoyenebis nebarTva. aseT narCenebTan misasvleli gzebis Sesaxeb SeiZleba SeTanxmeba adgilobriv saxelmwifo organoebTan adgilobriv mosaxleobasTan molaparakebis Semdeg;

• darCenili masala gaditanil unda iqnas uaxloes gansaTavsebel adgilas, romelic winaswar SeTanxmebuli iqneba garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros regionalur samsaxurebTan. ZiriTadi amocana am etapze iqneba Rirebuli landSaftebis da niadagis nayofieri fenis dacva da ekosistemebis dazianebis prevencia. kldovani namsxvrevebis da msxvili qvebis gansaTavseblad (saWiroebis SemTxvevaSi) SesaZlebelia gamomuSavebuli (licenzirebuli) karierebis gamoyeneba. am SemTxvevaSi gansaTavseblad SerCeuli karierebi unda akmayofilebdnen garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros moTxovnebs “inertuli masalebis sayrelebisaTvis” an kldovani masalebis teqnogenuri depozitebisaTvis da winaswar SeTanxmebuli unda iyos masalebis aq ganTavsebis pirobebi. gamomuSavebuli gruntisa da niadagis qveda fenis gansaTvaseblad mizanSewonilia garemos dacvis da bunebrivi resursebis saministrosTan SeTanxmebiT erozirebuli da daxramuli adgilebis gamoyeneba reliefis gaumjobesebis da eroziis SeCerebis mizniT. msxvili qvebisa da kldovani lodebis ganTavseba gamomuSavebuli karierebis teritoriaze xdeba karieris mepatronesTan SeTanxmebiT. rac Seexeba daxramul adgilebSi narCeni gruntis ganTavsebas, aq xarjebi ZiriTadad dakavSirebulia masalis transportirebasTan da mxolod mcire nawili – teritoriis minimalur keTilmowyobasTan (mosworeba, reliefisaTvis formis micema, SesaZloa nawilobriv – humusovani feniT gadafarva, landSaftTan harmonizacia).

mSenebeli kontraqtori valdebulia:

• garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros regionalur samsaxurebTan. SeaTanxmos gamomuSavebuli gruntis gansaTavsebeli adgilebi - daaxloebiT 140 000 m3 gamomuSavebuli gruntis (ZiriTadad niadagi da aseve qva-RorRis da namsxvrevi kldovani masalis garkveuli raodenoba) gansaTavseblad.

• gamomuSavebuli gruntis ganTavsebis gegmis SemuSaveba garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros regionaluri samsaxurebis mier warmodgenili pirobebis Sesabamisad ( ganTavsebis gegma; adgilis aRdgenis gegma da a.S.)

• gamomuSavebuli gruntis da lodebis ganTavsebasTan dakavSirebuli xarjTaRricxva gaTvaliswinebuli unda iyos saerTo xarjTaRricxvaSi, romelsac mSenebeli kontraqtori warmoadgens satendero winadadebis farglebSi da Semdgom unda dafiqsirdes kontraqtSi.

narCenebis marTva samuSao ubnidan narCenebis gatana unda moxdes erovnuli garemosdacviTi kanonmdeblobis Sesabamisad, am mizniT garemos dacvisa da bunebrivi resursebis regionaluri samsaxuris mier gamoyofil adgilebze. personali, romelic dakavdeba saxifaTo da arasaxifaTo narCenebze operaciebiT (maTi ganTavsebis CaTvliT), valdebulia gaiaros treningi Semdeg sakiTxebTan dakavSirebiT:

• narCenebis marTva (narCenebze Casatarebeli samuSaoebi);

• narCenebis (ga)damuSaveba; da

• narCenebis droebiTi ganTavseba. samSeneblo ubanze narCenebis dawva dauSvebelia jirkebisa da moWrili xeebis/buCqebis patara totebis garda, romelTa dawvac rekomendebulia, raTa Tavidan iqnas acilebuli mavneblebis gamravleba.

Page 26: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

26

xmauri, mtveri da gamonabolqvi satransporto saSualebebi unda iyos gamarTul mdgomareobaSi (am mizniT saWiroa maTi regularuli daTvaliereba remontis mizniT), raTa xmauri da gamonabolqvi ar awuxebdes muSebsa da adgilobriv macxovreblebs. samuSaoebis warmoeba unda mimdinareobdes dRisiT. saWiroa yvela satransporto saSualebis Semowmeba da saWiroebis SemTxvevaSi - SekeTeba, raTa Tavidan iqnas acilebuli transportis nawilebis gaumarTaobiT gamowveuli momatebuli xmauri. dizelis Zravebis SekeTeba aucilebelia regularulad, raTa minimumamde iqnas dayvanili gamonabolqvi. aRniSnuli miiRweva magaliTad, sawvavis inJeqtorebis gawmendiT. mimdinare teqnikuri momsaxureoba unda iyos maRali standartisa, raTa satransporto saSualebebis eqspluatacia iyos usafrTxo da maTgan gamowveuli xmauri minimumamde iqnas dayvanili. saWiroa samuSao ubanze eqspluatirebuli yvela mowyobilobis regularulad Seremonteba, raTa isini mudmivad gamarTul mdgomareobaSi iyos da amiT minimumamde iqnas dayvanili atmosferuli gamonabolqvi. satransporto saSualebebis sawvaviT Sevseba unda xdebodes iseTi wesiT, rom atmosferul haerSi aqroladi organuli naerTebis moxvedra samSeneblo moednebidan minimumamde iqnas dayvanili, rac miiRweva sawvavis sacmebisa da tumboebis da daxuruli cisternebis gamoyenebiT (sawvavis Sesanaxad Ria cisternebis gamoyeneba dauSvebelia). mSral pirobebSi an haerSi didi raodenobiT mtvris arsebobis an misi warmoSobis maRali albaTobis SemTxvevaSi aucilebeli xdeba Semarbilebeli zomebis miReba, rac unda moxdes samSeneblo samuSaoebis xelmZRvanelTan (menejerTan) SeTanxmebiT. Semarbilebel zomebSi Sedis:

• danamva wyalmzidiT sasxureblebisa da sxva teqnikuri saSualebebis gamoyenebiT;

• samSeneblo masalebisa da Senaxuli masalebis gadaxurva damcavi safariT; da

• tvirTis gatana mxolod winaswar dadgenili gzebiTa da satransporto saSualebis dabali siCqariT gadaadgileba - saWiroebis SemTxvevaSi. masalebis gadazidva samSeneblo ubanze pikis saaTebamde an mis Semdeg unda xdebodes;

• aucilebelia samSeneblo ubanze gadaziduli masalebis gadaxurva an dasveleba/danamva, raTa SevamciroT mtvris warmoSoba. saWiroebis SemTxvevaSi samSeneblo ubanic inameba (irwyveba). saWiroebis SemTxvevaSi muSebs daurigdebaT individualuri dacvis saSualebebi da moxdeba yvela satransporto saSualebis Semowmeba da Seremonteba, raTa Tavidan iqnas acilebuli zedmeti gamonabolqvi satransporto saSualebis gaumarTavi nawilebis gamo.

mocemuli zomebis gamoyeneba xdeba, rodesac adamianebi da cxovelebi gzis mSeneblobis zolidan 300 metriTa arian daSorebulni. inertuli samSeneblo masalebis karierebi karieris damuSavebas da masalebis mopovebas awarmoebs ara mSenebeli kontraqtori, aramed saTanadod licenzirebuli kompaniebi (Sps. “nezloba” licenzia # 00184 da Sps. “gmk jgufi”, licenzia # 00131). miuxedavad amisa, mainc unda iqnas gaTvaliswinebuli proeqtis SesaZlo iribi zemoqmedeba (samSeneblo masalis intensiuri mopoveba da transportireba) iqtiofaunaze, zedapiruli da gruntis wylebis xarisxze da landSaftze. gacemuli licenziebis validuroba aris sawindari imisa, rom samSeneblo masalebis mopovebasTan dakavSirebul zemoqmedebaTa umetesi nawili damakmayofileblad iqneba Serbilebuli (rogorc

Page 27: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

27

wesi licenziebi gaicema garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros mier winaswari kvlevis da dagegmvis safuZvelze, limitebis da aRdgenis gegmis CaTvliT). garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros regionaluri samsaxurebi valdebulni arian gaakontrolon maT teritoriaze ganlagebuli karierebis saqmianoba. sagzao departamentis roli winamdebare gegmis Tanaxmad aris garemos dacvis saministros regionaluri samsaxurebis monitoringSi drouli da permanentuli CarTvis uzrunvelyofa. mtverisa da emisiebis Semcireba, iseve rogorc mdinaris dacva SesaZlo dabinZurebisagan (sawvaviT, zeTebiT, mdinaris mniSvnelovani amRvreva) mZime teqnikis gaumarTaobis an eqsploataciis wesebis darRvevis mizeziT, unda ganxorcieldes dabinZurebis prevenciis igive universaluri midgomebis gamoyenebiT, rac zemoT iqna aRwerili, magram kontroli Semarbilebel RonisZiebaTa ganxorcielebaze am sensitiur ubanze unda iyos ufro mkacri. sagzao departamentisa da mSenebeli kontraqtoris personalma monitoringis procesSi meti yuradReba unda dauTmon am adgils. Tezi-okamis sairigacio arxis dacva dabinZurebisagan proeqti: Ria arxis daaxloebiT 200m – 100m gzis gadakveTidan orive mxares (kn 53 – 53+350) unda gadaxurul iqnas nebismieri tipis safariT, raTa arxi daculi iyos tyviiTa da mtveris da gamonabolqvebis Semadgeneli sxva toqsikuri naerTebiT dabinZurebisagan. mwvane nargavebis swori dagegmviT SesaZlebelia damatebiT “damcavi ekranis” Seqmna (gamwvanebis sakiTxi ixile qvemoT). mSenebloba: mudmivi monitoringi mSeneblobis procesSi (rom ar moxdes arxis dazianeba). sruli da drouli aRdgena dazianebis SemTxvevaSi. mtveriTa da sawvavi SesaZlo dabinZurebis prevencia mSeneblobis procesSi arxis uSualo maxloblobaSi transportis moZraobis SezRudviT. samSeneblo banaki axlos iqneba ganlagebuli arxis da gzis gadakveTis aresTan da, Sesabamisad, aucilebelia damatebiTi zomebis miReba sawvaviT dabinZurebisagan Tavis asarideblad. sawvaviT gamarTvis operaciebi unda ganxorcieldes arxisagan moSorebiT (30-50m). niadagis humusovani fenis dacva kontraqtori niadagis fenaze ar Caatarebs aranair samuSaos, Tu adgili aqvs Semdeg garemoebebs:

• niadagis fena gayinulia;

• wvimis an Tovis dros

• niadagis fena gaJRenTilia wyliT; an

• samuSaoebis Catarebis SemTxvevaSi daziandeba niadagis fenis struqtura. niadagis humusovani fenis dasawyobeba (Senaxva) niadagis fenis Senaxva xdeba ara umetes 2 m simaRlis grovebad, romelTa ferdebis daxrilobis kuTxe ar aRemateba 45°-s. amasTan, mxedvelobaSi miiReba Semdegi:

• niadagis dasawyobebis adgilebi imgvarad unda iqnas SerCeuli, rom ar xdebodes maTi datkepna satransporto saSualebebis moZraobisas da maTi dabinZureba sxva masalebiT;

• niadagis fenis grovebi gamoyofili unda iyos niadagis qveda fenebis grovebisagan;

• dauSvebelia niadagis fenis grovebad dasawyobeba, Tu arsebobs mocemuli teritoriis datborvis da niadagis garecxvis safrTxe;

• niadagis humusovani fenis garecxvisagan dacvis mizniT, dauSvebelia niadagis grovebad dawyoba mdinaridan/wylis nakadebidan 25 metrze nakleb manZilze (adgilmdebareobis topografiis Taviseburebis gaTvaliswinebiT).

Page 28: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

28

im SemTxvevaSi, Tu niadagis grovebi ganicdis mniSvnelovan erozias, kontraqtori valdebulia mimarTos gamasworebel qmedebebs (mag., safaris gamoyeneba grovebze). kontraqtori valdebulia, miiRos saTanado zomebi, raTa niadagis grovebi daculi iyos datborvisagan da wyliT gadarecxvisagan bermebis (zvinulebis) an analogiuri saSualebis dadgmiT garSemo, im adgilebze, sadac saWiroa. niadagis grovebze zedamxedveloba aucilebelia da raime arasasurveli garemoebis arsebobisas saWiroa gamasworebeli zomebis miReba, raSic Sedis:

• anaerobuli pirobebis SemTxvevaSi - gadmoatrialeT grova an SeqmeniT saventilacio xvrelebi grovebSi;

• eroziis dros - aRmarTeT droebiTi damcavi naleqis SemoRobva. niadagis qveda fenis dasawyobeba (Senaxva) qve-niadagis fenis Senaxva xdeba ara umetes 3 m simaRlis grovebad, romelTa gverdebis daxrilobis kuTxe ar aRemateba 60°-s. amasTan, mxedvelobaSi unda iqnas miRebuli Semdegi:

• qve-niadagis dasawyobebis adgilebi imgvarad unda iqnas SerCeuli, rom ar xdebodes maTi datkepna satransporto saSualebebis moZraobisas da maTi dabinZureba sxva masalebiT;

• qve-niadagis fenis grovebi gamoyofili unda iyos niadagis fenis grovebisagan;

im SemTxvevaSi, Tu qve-niadagis grovebi ganicdis mniSvnelovani zomiT erozias, kontraqtori valdebulia mimarTos gamasworebel qmedebebs (mag., safaris gamoyeneba grovebze). niadagis fenis aRdgena gzatkecilze moWrili niadagis fena gamoyenebul iqneba samSeneblo derefnis mimdebare teritoriis niadagis fenis aRsadgenad, romelic proeqtiT gaTvaliswinebuli samuSaoebis Sesrulebisas ziandeba. niadagis fena im adgilebidan, romelTa aRdgena ar moxdeba sawyis mdgomareobamde, Tanabrad gadanawildeba mimdebare teritoriaze. niadagis humusovani fenis aRdgena mimdinareobs qve-niadagis fenis aRdgenisgan izolirebulad da saWiroa yuradReba, rom masalebi erTmaneTs ar Seerios. niadagis humusovani fenis aRdgena sakmarisia, raTa aRdges miwis nayofieri fena Tavisi sawyisi maxasiaTeblebiT, risi daskvnis gakeTebis safuZvelsac iZleva niadagis fenis vizualuri daTvaliereba da aRdgenili ubnisa da mimdebare miwis Sedareba. niadagis fenis aRdgenis operacias kontraqtori gegmavs imgvarad, rom pirvel rigSi niadagis fenis aRdgena xdebodes niadagis fenis grovebidan yvelaze Sors mdebare ubanze da aRdgenis operacia TandaTanobiT moiwevdes niadagis grovebisaken, riTac Tavidan iqneba acilebuli transportis zedmeti gadaadgileba ukve aRdgenili niadagis fenaze. Semdgom moxdeba aRdgenili niadagis fenis dafarcxva, sadac es mizanSewonilad CaiTvleba, raTa mcenareulobam gaixaros. eroziasTan brZolis droebiTi zomebi zomebi, romelTa gamoyenebiTac kontraqtori uzrunvelyofs gzatkecilis mimdebare “ferdobebis” dacvas eroziisgan maT saboloo aRdgenamde, aRwerilia mocemul nawilSi. eroziasTan brZolis droebiTi zomebi gamoiyeneba saWiroebis SemTxvevaSi; amasTan, gansakuTrebuli yuradReba eqceva Semdegs:

• samSeneblo samuSaoebi, romlebic zrdis qanobebis gverdebis gamo da/an mdinareebSi/arxebSi naleqis dagrovebiT eroziis gamowvevis albaTobas;

Page 29: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

29

• Calis bardanebisgan aRmarTuli barierebi im adgilebSi, romlebic saWiroeben mcire raodenobis naleqs;

eroziasTan brZolis droebiTi zomebi gamoiyeneba im momentamde, sanam ar moxdeba ferdobebis (qanobebis) im stabiluri mdgomareobis miRweva, romelic gaTvaliswinebulia sgd-is mier. eroziasTan brZolis droebiTi zomebis mizania:

• zedapiruli wylebis Cadinebis SeCereba;

• wylis Cadinebis siCqaris Semcireba praqtikul maCveneblamde;

• wylis gadagdeba damcavi dambebidan;

• samSeneblo ubnebidan naleqis gadatanis Tavidan acileba/Semcireba;

saboloo aRdgena da xangrZlivi anti-eroziuli RonisZiebebi yvela samuSao ubani (garda ubnebisa, romlebic mudmivad dakavebuli iqneba gzis savali nawiliT an infrastruqturuli elementebiT) unda aRdgenil iqnas Tavis sawyis mdgomareobamde (reliefi, niadagis da mcenareuli safari). niadagis humusovani fenis aRdgena sakmarisia balaxovani safaris aRsadgenad da vinaidan proeqti ar iTvaliswinebs didi raodenobiT xeebisa da buCqebis moWras, amiT mcenareuli safaris aRdgenis mniSvnelovani komponenti Sesrulebuli iqneba. buCqebisa da xeebis dargvis sakiTxi qvemoT calke aris ganxiluli paragrafSi “ gamwvaneba da landSaftis dagegmva”. . gamwvaneba da landSaftis dagegmva. xangrZlivi drois perspeqtivaSi xelovnuri gamwvanebis da gzispira zonis mowyoba sgd-s zogad amocanas warmoadgens avtomagistralis mTeli sigrZisaTvis. warmodgenili proeqtis farglebSi Cven aqcents gavakeTebT or aspeqtze: arsebuli mwvane nargavebis dargva da gamwvaneba gzispira sensitiur zonebSi a) arsebuli mwvane nargavebis dacva. arsebuli proeqtis Tanaxmad ar aris dagegmili xeebis intensiuri Wra da arsebuli gzis gaswvriv darguli xeebis nawili SenarCunebul iqneba zolSi Zvel gzasa da axal saval nawils Soris. miuxedavad amisa xeebis da buCqebis garkveuli nawili moWril iqneba mSeneblobis procesSi. daaxloebiT 200-300 xe iqneba moWrili axal da Zvel gzebs Soris moxvedril zolSi kn 45+100 dan 52+446 –mde, raTa uzrunvelyofil iqnas moZraobis usafrTxoeba da sadrenaJo samuSaoebi. ganTvisebis zolSi kn 52+446 dan the 54+550 –mde (banakis teritoriis CaTvliT) moWril iqneba daaxloebiT 30-70 xe (banakis saboloo konfiguraciis mixedviT). gansaxilvel areSi ar gvaqvs wiTel wignSi Setanili saxeobebi da mosaWreli xeebi ar warmoadgens satyeo fondis sakuTrebas. moWrili xeebi unda daregistrirebul iqnas da kompensacia unda ganxorcieldes erovnuli kanonmdeblobis Sesabamisad (kerZod, saqarTvelos kanoni sxelmwifo tyis (kerZod saqarTvelos kanoni “ qalaq Tbilisis sazRvrebSi da mimdebare teritoriaze arsebuli mwvane nargavebisa da saxelmwifo tyis fondis gansakuTrebuli dacvis Sesaxeb” 2000w). xeebis Wra unda ganxorcieldes garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros regionaluri samsaxurebisaTvis winaswari Setyobinebis Semdeg. xeebis Wris Sedegad miRebuli masala unda gankargul iqnas saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad. b) mwvane nargavebis dargva. warmodgenili proeqtis farglebSi mwvane nargavebis dargva saWiroa damatebiTi barieris Sesaqmnelad dasaxlebuli punqtebis dasacavad emisiebisagan, da sanitaruli mdgomareobis gasaumjobeseblad Tezi-okamis sairigacio sistemis maxloblobaSi (arxis dacva mtveris, emisiebisa da sawvaviT dabinZurebisagan). mwvane nargavebis dargva aseve warmoadgens sakompensacio RonisZiebas moWrili xeebis Sedegis Sesamsubuqeblad.

Page 30: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

30

am kriteriumebis Sesabamisad, Cvens mier SemoTavazebulia mwvane nargavebis dargva avtomagistralis gaswvriv Semdeg monakveTebze:

• sof. aRaianis maxloblobaSi kn 42+375 – 43+375

• NTezi-okamis sairigacio arxis gadakveTis midamoebSi kn 52+800 – 53+300 sofel aRaianis avtomagistralTan yvelaze axlos ganlagebuli ubani gzispiridan daSorebulia 350m-iT. sxva soflebi ufro didi manZiliT arian daSorebuli avtomagistralidan (okami, ferma – 1km-ze metad; sof. rgvaliWala – 600m;). emisiebis modelirebis monacemebis Tanaxmad ar aris mosalodneli sagzao emisiebis ramdenadme SesamCnevi zemoqmedeba aseT manZilebze. mwvane nargavebis “ekranis” ganlageba sofel aRaianis SemTxvevaSi SerCeulia qaris dominanturi mimarTulebis gaTvaliswinebiT: aq gabatonebulia ZiriTadad aRmosavleTis, dasavleTis da Crdilo-dasavleTis qarebi (muxranis meteo sadguris monacemebi). rekomendaciebi mwvane nargavebis dargvasTan dakavSirebiT. nargavebi unda dairgas gzebis im erTiani derefnis gaswvriv, romelic Seiqmneba arsebuli gziT, avtomagistralis axali savali nawiliT da damatebiTi (axali) adgilobrivi mniSvnelobis gziT. 2,5 m-is siganis miwis zoli gzis orive mxares (arsebuli gzisagan marcxniv da damatebiTi adgilobrivi mniSvnelobis gzidan marjvniv). Cveni SemoTavazebaa nargavebi ganlagden sam rigad: a) sadrenaJo arxebTan yvelaze axlos ganlagdeba pirveli rigi, romelic Sedgeba dabali buCqnarisagan, mag: grakali, askili, kowaxuri, Rvia, kurdRlis cocxi. b) meore mwkrivi, pirvelisagan 1m-is daSorebiT daSorebuli iqneba da moicavs maRal buCqnarebsa da dabal xeebs: arRavani, broweuli, TuTebi, sofora iaponuri, tyemali, nuSi, fSati; g) amaTgan 1,5 m-is daSorebiT ganlagdeba me-3 mwkrivi, romelic Sedgeba maRaltanianixeebisagan: akacia, glediCia, ifani, cxenis wabli, Wadari, kedari, fiWvi, zogan saWiroebis SemTxvevaSi SeiZleba dairgos kviparozi. manZilebi mwkrivSi nargavebs Soris damokidebuli iqneba SerCeul saxeobebze maTi varjis gaTvaliswinebiT. nergebi unda iyos 5 wlis da gadmorguli xeebis simaRle ar iyos naklebi 1,5 – 2 m-ze. Cveni SefasebiT aseTi gegmis ganxorcielebis SemTxvevaSi , garda buCqnarisa, darguli iqneba 375-400 maRali xe,. Sesabamisad, es programa CaiTvleba moWrili xeebis sakmaris kompensaciadac da damatebiTi dacvis funqciasac damakmayofileblad Seasrulebs. mwvane nargavebis dargva unda ganxorcieldes samSeneblo saqmianobis dasrulebis da saboloo aRdgenis stadiaze. mwvane nargavebis mowyobis proeqti momzadebul da ganxorcielebul unda iqnas saTanado specializirebuli kontraqtoris mier. xsenebuli kontraqtori SeiZleba daqiravebul iqnas mSenebeli kontraqtoris mier, rogorc qve-kontarqtori an pirdapiri kontraqtiT sgd-is mier. Sesabamisad, sgd-m unda asaxos saTanado moTxovnebi satendero dokumentaciaSi da Semdgom kontraqtorebTan dadebul kontraqtebSi. masalebis miwodeba. masalebis miwodeba ganxorcieldeba mxolod licenzirebuli momwodeblisagan. usafrTxoeba da misadgomloba. adgilamde moewyoba alternatiuli misasvleli gza transportisa da fexiT mosiaruleTaTvis. dadgeba Sesabamisi ganaTebisa da pirobiTi niSnebi.

Page 31: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

31

reziume d 1.1 –saTvis mSenebeli kontraqtoris valdebulebani, rom igi mkacrad ixelmZrvanelebs winamdebare samenejmento gegmaSi (kontaqtoris sakontrolo gegma) aRwerili moTxovnebiT, unda dafiqsirebul iqnas kontraqtSi (mag. winamdebare gegma SeiZleba daerTos kontraqts, rogorc Semadgeneli nawili). warmodgenil gegmaze dayrdnobiT mSenebelma kontraqtorma unda SeimuSaos sakuTari samenejmento gegma (kontraqtoris samenejmento gegma), detalebis Semdgomi dazustebiT (Sesrulebis grafiki, personali; saWiro resursebi da a.S.). gamomuSavebuli gruntisa da lodebis ganTavsebis gegma (Tu sgd saWirod miiCnevs, - mwvane nargavebis mowyobis gegmac) SemuSavebul unda iqnas mSenebeli kontraqtoris mier. gruntis ganTavsebis adgilebi SeTanxmebul unda iqnas garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministrosTan. gamomuSavebuli gruntisa da lodebis ganTavsebis gegma da mwvane nargavebis mowyobis gegma CarTul unda iqnas garemosdacviTi samenejmento gegmis saboloo variantSi (kontraqtoris samenejmento gegmaSi). gegmis saboloo varianti SeTanxmebuli unda iyos sgd-sTan.

Page 32: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

32

d.1.2. xangrZlivi zemoqmedebis da avtomagistralis eqsploataciis fazis zemoqmedebaTa Serbileba aq Cven SevexebiT im Semarbilebel RonisZiebebs, romlebic unda ganxorcielebul iqnan eqsploataciis etapze. am qmedebaTa umetesoba (ZiriTadad movla-SekeTebiTi RonisZiebebi) unda ganxorcielebul iqnas sgd-s mier saxelmwifo biujetidan moziduli Tanxebis, sesxebis Tu grantebis finansur saSualebaTa gamoyenebiT. eroziisa da gruntis mdgradobis kontroli da “landSaftis menejmenti.” sgd-m unda uzrunvelhyos eroziuli procesebis da gruntis mdgradobis kontroli da mSeneblobis dasrulebis Semdeg landSaftis aRdgenis monitoringi, iseve rogorc koreqtivebis drouli Setana. koreqtivebi moicavs (magram ar amoiwureba) sadrenaJo sistemebis aRdgena-Senaxvas, da anti-eroziuli RonisZiebebis gatarebas (bermebi, reliefis da mcenareuli safaris aRdgena da a.S.), rodesac amis aucilebloba iqmneba. gzispira nagavi da sawvaviT dabinZureba. sgd-m unda ganaxorcielos koordinireba da organizeba gauwios saTanado samsaxurebis muSaobas (avtogasamarTi sadgurebi; narCenebis marTvis samsaxuri da a.S.) da saTanado saSualebebis danergvas. atmosferuli haeris dabinZureba emisiebiT, xmauri da dabinZureba dakavSirebuli SekeTebiT samuSaoebTan. sgd-m unda uzrunvelhyos SekeTebiTi samuSaoebis ganxorcielebisas iseTive wesebis dacva, rac aRwerilia winamdebare samenejmento gegmaSi samSeneblo samuSaoebisaTvis. mwvane nargavebis mowyoba da landSaftis menejmenti. xangrZlivi drois perspeqtivaSi da avtomagistralis mTel sigrZeze sgd-m unda dagegmos gzis mimdebare zonis mowyoba mwvane nargavebis dargvisa da landSaftis marTvis adeqvaturi strategiebis gamoyenebiT. vizualuri da esTetikuri aspeqtebi, iseve rogorc emisiebisagan dasaxlebuli punqtebis “ekranireba” unda iyos gaTvaliswinebuli gamwvanebis dagegmarebisas. konkretulad warmodgenil proeqtTan mimarTebaSi – gamwvanebis programaze informacia mocemulia d.1.1-Si, romelic mSeneblobis etapze Semarbilebel RonisZiebebs exeba. avariuli situaciebis Sedegad toxikuri masalebis daRvrasTan dakavSirebuli janmrTelobis riskebis da zaralis prevencia da Serbileba. avariuli situaciebisadmi mzadyofna. sgd-m monawileoba unda miiRos da xeli unda Seuwyos Sinagan saqmeTa saministros sagangebo situaciebze reagirebis samsaxurs msgavs avariul situaciebze reagirebis samoqmedo gegmebis da maTi implementaciisaTvis aucilebeli sakanonmdeblo aqtebis SemuSavebasa da danergvaSi, iseve rogorc saxifaTo masalebis transportirebis maregulirebeli kanonmdeblobis SemuSavebaSi. RonisZiebaTa sistema unda moicavdes (magram ar amoiwurebodes) Semdeg komponentebs:

• usafrTxoebis RonisZiebebis da reagirebis gegmebis SemuSaveba da danergva toqsikuri nivTierebebis daRvris Sedegad zaralis prevenciisa da Serbilebis mizniT

• specialuri marSrutebis dagegmva saxifaTo nivTierebebis transportirebisaTvis

• safrTxis Semcirebis mizniT, mkacri kontrolis daweseba saxifaTo nivTierebebis transportirebaze

• toqsikuri narCenebis transportirebis akrZalva sensitiur teritoriebze zemoTxsenebuli RonisZiebebi unda daigegmos saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad, kerZod Semdegi kanonis gaTvaliswinebiT: saqarTvelos kanoni saSiSi qimiuri nivTierebebis Sesaxeb (1998).

Page 33: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

33

adamianis, cxovelTa da mcenareTa daavadebebis gavrcelebis prevencia mgzavrebis da tvirTebis transportirebasTan dakavSirebiT adamianis, cxovelTa da mcenareTa daavadebebis SesaZlo gavrcelebis kontrolze pasuxismgebeli organizaciebi aris: sabaJo samsaxuri, Sjsd-s daqvemdebarebuli sajaro samarTlis iuridiuli piri “ sanitaruli zedamxedvelobis inspeqcia” da soflis meurneobis saministros “kvebis produqtebis usafrTxoebis, veterinariis da mcenareTa dacvis erovnuli samsaxuri”.

d.2. monitoringi proeqtis monitoringis gegma Sejamebulia danarTSi 2. monitoringis zomebSi Sedis samSeneblo ubnis zedamxedveloba, nebarTvebis Semowmeba, kontraqtoris samuSaoebisa da garemoze moqmedi iseTi faqtorebis dadgenil maCveneblebTan Sesabamisobis monitoringi, rogoricaa: xmauri, mtveri, niadagisa da wylis dabinZureba, atmosferuli gamonabolqvi da sxv. sgd-is kvalifikaciasa da gamocdilebas, awarmoos garemosdacviTi aspeqtebis monitoringi, dadebiTi Sefaseba mieca. proeqtze zedamxedvelobis gansaxorcieleblad da kerZod, garemosdacviTi monitoringisaTvis, sgd Seisyidis saTanado momsaxurebas.

Page 34: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

34

e. gegmis ganxorcielebis uzrunvelyofa gmg-is koordinaciasa da ganxorcielebaze pasuxismgebloba ekisreba sgd-s, romelic pasuxismgebelia adgilobriv garemosdacviT uwyebebTan, municipalur samsaxurebTan, winamdebare dokumentis b TavSi CamoTvlil yvela uflebamosil uwyebasTan, adgilobriv sazogadoebasTan, kontraqtorebTan kavSirze da maT koordinirebaze da kontraqtorebisaTvis garemosdacviTi miTiTebebis SemuSavebaze. sgd valdebulia uzrunvelyos Semdegi: (a) saqarTvelos kanonmdebloba garemosdacviT dargSi da msoflio bankis miTiTebebi daculia; (b) mSenebel kontraqtorsa da masalebis momwodebel organizaciebs gaaCniaT mSeneblobisaTvis aucilebeli yvela garemosdacviTi licenzia da nebarTvebi; (g) narCenebi ganTavsebuli iqneba saqarTvelos garemosdacviTi kanonmdeblobis Sesabamisad garemos dacvis da bunebrivi resursebis saministros mier SeTanxmebul adgilebze. (d) nebismieri sxva moTxovna, dadgenili garemos dacvis saministros mier da SeTanxmebuli sgd-Tan, daculia; da (e) garemosdacviTi qmedebebisa da garemos xarisxis (mdgomareobis) monitoringis gegmebi xorcieldeba. kulturisa da sportis saministros arqeologiuri kvlevebis centrs ekisreba pasuxismgebloba samSeneblo samuSaoebis zedamxedvelobaze arqeologiuri memkvidreobis dacvis mizniT. soflis meurneobis saministros veterinarul samsaxurs ekisreba pasuxismgebloba kompleqsuri sanitaruli zomebis miRebaze miwis samuSaoebis procesSi saflavebis aRmoCenisas. informacia saeWvo saflavebis Sesaxeb unda gadaeces veterinarul samsaxurs samSeneblo samuSaoebis mwarmoebeli kontraqtorisa (savele garemosdacviTi eqsperti) da sgd-is savele oficris mier. garemos dacvis saministros evaleba haeris dabinZurebaze da xmauris xarisxze monitoringis pasuxismgebloba (gansakuTrebiT, sacxovreblebTan axlos). garemos dacvis saministrosa da Sinagan saqmeTa saministos ekisrebaT kritikul mdgomareobebSi Sesaferisi strategiebisa da gegmebis SemuSavebisa da sagangebo situaciebisadmi mzadyofnis pasuxismgebloba.

v. gegmis ganxorcielebis xarjebi mSeneblobasTan dakavSirebuli garemosdacviTi zomebis xarjebi gaTvaliswinebuli iqneba samSeneblo samuSaoebis kontraqtiT. mcire damatebiTi xarjebia gasaTvaliswinebeli gzS-isa da “garemosdacviTi qmedebebis marTvis gegmis” (gmg) Sesaxeb sazogadoebasTan konsultaciebis Catarebaze, rasac organizebas gauwevs sgd. gamomuSavebuli gruntisa da lodebis ganTavsebis fasi ufro variabeluria da misi gansazRvra SesaZlebelia mxolod konkretuli proeqtis dasrulebisas. gamomuSavebuli gruntis ganTavseba erozirebul ubnebze an sxva gamoyofil adgilze dajdeba ZiriTadad transportirebis fasi da garkveulwilad - adgilis mosworebis da landSaftTan harmonizirebasTan dakavSirebuli samuSaoebis Rirebuleba.

Page 35: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

35

danarTi 1. garemosdacviTi menejmentis sqema mSeneblobis faza

mSeneblobasTan dakavSirebuli zemoqmedeba

zemoqmedeba ubnebi SemarBilebeli zomebi Rirebuleba pasuxismgebeli implementaciaze

pasuxismgebeli monitoringze

bunebrivi landSaftis (reliefi, niadagis safaris, mcenareebis, saarsebo garemosa da cocxali bunebis) grZlevadiani degradacia, landSaftis damaxinjeba magistralis gasxvisebis zolSi zemoqmedebis xasiaTi: myisieri; landSaftis myisieri damaxinjeba;

mTel sigrZeze

Semamsubuqebeli RonisZiebebis strategia – prevenciuli RonisZiebebis prevalireba. marSrutis varianti optimaluria (mniSvnelovani ekosistemebis da Rirebuli landSftebis gareSe),. samuSaoebis dawyebis win derefnis ekologiuri kvleva (“gavla” - pre-entry survey) da saWiroebis SemTxvevaSi faunis da dacvis da floris konservaciis prevenciuli RonisZiebebis gatareba. niadagis humusuri fenis dasawyobeba/dacva da landSaftis pirvandeli mdgomareobis aRdgena (sadac es SesaZlebelia). xangrZlivi mitigaciis strategia: – ixileT. Semamsubuqebeli RonisZiebebi eqsploataciis fazisaTvis

ganTvisebis zolis winasamSeneblo ekologiuri kvleva 3 eqsperti

mSenebeli kontraqtori;

sgd

mSenebeli kontraqtori gdbrs-s regionaluri samsaxuri

bunebrivi landSaftis (reliefi, niadagis

banaki kn 53+300 – 53+800.

Semamsubuqebeli RonisZiebebis strategia – prevenciuli

proeqtanti;

sgd

Page 36: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

36

safaris, mcenareebis, saarsebo garemosa da cocxali bunebis) grZlevadiani degradacia, landSaftis damaxinjeba an ganadgureba misasvleli gzebze, karierebze, qanebis nayarze, smSeneblo moednebze da aRWurvilobis ezoebSi. 140 m3 inertuli samSeneblo masala unda iqnas mopovebuli da transportirebuli samSeneblo ubnebze zemoqmedebis xasiaTi: myisieri; landSaftis myisieri damaxinjeba;

karierebi sof. aRaiani da muxrani –ganlagebuli axlos avtomagistralTan (1-2 km)

RonisZiebebis prevalireba. adgilis optimaluri SerCeva. samuSaoebis dawyebis win derefnis ekologiuri kvleva (“gavla” - pre-entry survey) da saWiroebis SemTxvevaSi faunis da dacvis da floris konservaciis prevenciuli RonisZiebebis gatareba. niadagis humusuri fenis dasawyobeba/dacva da landSaftis pirvandeli mdgomareobis aRdgena (sadac es SesaZlebelia). xangrZlivi mitigaciis strategia: – ixileT. Semamsubuqebeli RonisZiebebi eqsploataciis fazisaTvis

gaTvaliswinebulia zemoTmoyvanil xarjebSi

mSenebeli kontraqtori;

mSenebeli kontraqtori gdbrs-s regionaluri samsaxuri

erozias provocireba gzis mSeneblobasTan dakavSirebuli miwis samuSaoebiT da bunebrivi drenaJis arxebis rRvevis an dagolvis gamo (nataniT droebiT amovsebis Sedegad) zemoqmedebis xasiaTi: myisieri; ferdis CamoWrisas SesaZlebelia eroziuli procesebis myisieri da metad mniSvnelovani intensifikacia da wylis nakadebis

derefani,mTel sigrZeze

Semamsubuqebeli RonisZiebebis strategia: prevencia droebiTi antieroziuli RonisZiebebis gatarebiT – droebiTi drenaJi, bermebi, geoteqstilis safari da a.S

• miwis samuSaoebis SezRudva mSrali periodiT (wvimaSi muSaobis SezRudva)

• yvelaze mowyvladi niadagis safaris dacva mulCirebis saSualebiT (TiviT da a.S.);

• sadrenaJo arxebis dacva bermebis, Calis an geoteqstilis barierebiT;

• saleqari auzebis mowyoba,

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori gdbrs-s regionaluri samsaxuri

Page 37: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

37

gazrdili datvirTva nataniT.

eroziis riskis mqone miwis zedapirebze rac SeiZleba swrafad mcenareebis daTesva an dargva;

erozia gzis vakisis qveS, gamowveuli zedapiruli an miwisqveSa sadrenaJo arxebidan mimarTuli wylis koncentrirebuli nakadiT

derefani,mTel sigrZeze

• sadrenaJo wyalgasaSvebebis raodenobis gazrda;

• sadrenaJo wyalgasaSvebebis ise ganTavseba, rom Tavidan iqnes acilebuli kaskadis efeqti;

• wyalmimRebis zedapiris qvebiTa de betoniT mosaxva.

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori gdbrs-s regionaluri samsaxuri

niadagis humusovani fenis dakargva misi araswori dasawyobebis da dacvis Sedegad.

derefani,mTel sigrZeze banaki kn 53+300 – 53+800.

niadagis fenis dacva kontraqtori niadagis fenaze ar Caatarebs aranair samuSaos, Tu adgili aqvs Semdeg garemoebebs:

• niadagis fena gayinulia;

• mocemul teritoriaze aRiniSneba naleqis mudmivi vardna;

• niadagis fena gaJRenTilia; an

• samuSaoebis Catarebis SemTxvevaSi daziandeba niadagis fenis struqtura.

niadagis fenis dasawyobeba (Senaxva) niadagis fenis Senaxva xdeba ara umetes 2 m simaRlis grovebad, romelTa gverdebis daxrilobis kuTxe ar aRemateba 45°-s. amasTan, mxedvelobaSi miiReba Semdegi:

• niadagis dasawyobebis adgilebi imgvarad unda iqnas SerCeuli, rom ar xdebodes maTi datkepna

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori gdbrs-s regionaluri samsaxuri

Page 38: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

38

satransporto saSualebebis moZraobisas da maTi dabinZureba sxva masalebiT;

• niadagis fenis grovebi gamoyofili unda iyos qve-niadagis grovebisagan;

• dauSvebelia niadagis fenis grovebad dasawyobeba, Tu arsebobs mocemuli teritoriis datborvis safrTxe;

• dauSvebelia niadagis grovebad dawyoba mdinaridan/wylis nakadebidan 25 metrze nakleb manZilze, adgilmdebareobis topografiis Taviseburebis gaTvaliswinebiT.

im SemTxvevaSi, Tu niadagis grovebi ganicdis mniSvnelovani zomiT erozias, kontraqtori valdebulia mimarTos gamasworebel qmedebebs (mag., safaris gamoyeneba grovebze). kontraqtori valdebulia, miiRos saTanado zomebi, raTa niadagis grovebi daculi iyos datborvisagan da wyliT gadarecxvisagan bermebis (zvinulebis) an analogiuri saSualebis dadgmiT garSemo, im adgilebze, sadac saWiroa. niadagis grovebze

Page 39: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

39

zedamxedveloba aucilebelia da raime arasasurveli garemoebis arsebobisas saWiroa gamasworebeli zomebis miReba, raSic Sedis:

• anaerobuli pirobebi - gadmoatrialeT grova an SeqmeniT saventilacio xvrelebi grovebSi;

• erozia - aRmarTeT droebiTi damcavi naleqis SemoRobva.

qve-niadagis dasawyobeba (Senaxva) qve-niadagis fenis Senaxva xdeba ara umetes 3 m simaRlis grovebad, romelTa gverdebis daxrilobis kuTxe ar aRemateba 60°-s. amasTan, mxedvelobaSi unda iqnas miRebuli Semdegi:

• qve-niadagis dasawyobebis adgilebi imgvarad unda iqnas SerCeuli, rom ar xdebodes maTi datkepna satransporto saSualebebis moZraobisas da maTi dabinZureba sxva masalebiT;

• qve-niadagis fenis grovebi gamoyofili unda iyos niadagis fenis grovebisagan;

im SemTxvevaSi, Tu qve-niadagis grovebi ganicdis mniSvnelovani zomiT erozias, kontraqtori valdebulia mimarTos gamasworebel qmedebebs (mag.,

Page 40: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

40

safaris gamoyeneba grovebze). niadagis fenis aRdgena gzatkecilze moWrili niadagis fena gamoyenebul iqneba samSeneblo derefnis mimdebare teritoriis niadagis fenis aRsadgenad, romelic proeqtiT gaTvaliswinebuli samuSaoebis Sesrulebisas ziandeba. niadagis fena im adgilebidan, romelTa aRdgena ar moxdeba sawyis mdgomareobamde, Tanabrad gadanawildeba mimdebare teritoriaze. niadagis fenis aRdgena mimdinareobs qve-niadagis fenis aRdgenisgan izolirebulad da saWiroa yuradReba, rom masalebi erTmaneTs ar Seerios. niadagis fenis aRdgena sakmarisia, raTa aRdges miwis noyieri fena Tavisi sawyisi maxasiaTeblebiT, risi daskvnis gakeTebis safuZvelsac iZleva niadagis fenis vizualuri daTvaliereba da aRdgenili ubnisa da mimdebare miwis Sedareba. niadagis fenis aRdgenis operacias kontraqtori gegmavs imgvarad, rom pirvel rigSi niadagis fenis aRdgena xdebodes niadagis fenis grovebidan yvelaze Sors mdebare ubanze da aRdgenis operacia TandaTanobiT moiwevdes niadagis grovebisaken, riTac Tavidan iqneba acilebuli transportis zedmeti

Page 41: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

41

gadaadgileba ukve aRdgenili niadagis fenaze. Semdgom moxdeba aRdgenili niadagis fenis dafarcxva, sadac es mizanSewonilad CaiTvleba, raTa mcenareulobam gaixaros.

Sewonili natanis moculobis zrda zedapiruli wylis obieqtebSi (mdinareebi, Releebi, tbebi) – samSeneblo samuSaoebTan dakavSirebiT gaZlierebuli eroziis da miwayrilebis garecxvis Sedegad. wylis xarisxis gauareseba da natanis moculobis zrda zemoqmedebis xasiaTi: myisieri; ferdis CamoWrisas SesaZlebelia eroziuli procesebis myisieri da metad mniSvnelovani intensifikacia da wylis nakadebis gazrdili datvirTva nataniT.

derefani, md. qsanTan

Semamsubuqebeli RonisZiebebis strategia: prevencia droebiTi antieroziuli RonisZiebebis gatarebiT – droebiTi drenaJi, bermebi, geoteqstilis safari da a.S

• eroziis riskis mqone zedapirebis dacva mulCirebiT an geoteqstiliT da maTze saswrafod mcenareebis dargva.

• mcenareuli safaris rac SeiZleba swrafad aRdgena eroziisadmi midrekil zedapirebze;

• nataniT mdinareebis dabinZurebis Sesamcireblad Semakavebeli saleqarebis mowyoba mdinareebis an Releebis siaxloves.

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori gdbrs-s regionaluri samsaxuri

niadagisa da wylis dabinZureba zeTiT, sapoxi masalebiT, sawvaviTa da saRebavebiT (samSeneblo derefani; aRWurvilobis sawyobebi da asfaltis

samSeneblo derefani mTlianad banaki kn 53+300 – 53+800.

• sapoxi masalis Segroveba da gadamuSaveba

• Sesabamisi prevenciuli zomebis gatarebiT daRvris Tavidan acileba

• mdinareebis da zedapiruli

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori gdbrs-s regionaluri samsaxuri

Page 42: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

42

qarxnebi)

wylis obieqtebis siaxloves sawvaviT gamarTvis akrZalva

• manqanebis Semowmeba (sawvavis Jonva da a.S.)

• naleqebis gadamRobebis gamoyeneba;

• Calis bardanebis gamoyeneba wylis gadasagdebad (mimarTulebis Sesacvlelad) da gasafiltrad;

• zvinulebisa (miwayrilebisa) da arxebis sistemis gamoyeneba, raTa dabinZurebuli wyali ar Caedinos mdinareSi/wyalsatevSi;

• Semakavebeli/saleqari lagunebis gamoyeneba. rekomendebulia bunebrivi daleqvis procesiT sargebloba da ara flokuliantis gamoyeneba daleqvis dasaCqareblad, ris Semdegac SesaZlebelia sufTa wylis gaSveba.

dauSvebelia asfaltis an sveli cementis da/an betonis wyalsatevSi, gubeSi da TxrilSi moxvedra.

navTobis daRvris SemTxvevaSi daRvrili sawvavi unda Segrovdes, xolo dabinZurebuli miwayrili unda damuSavdes sorbentebiT: naxerxiT, siliT an CaliT. dabinZurebuli miwa da sorbentebi dagrovebul iqneba da

Page 43: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

43

ganTavsdeba saxifTo narCenebis ganTavsebis wesebis Sesabamisad. sawvavis/naxSirwyalbadis dozirebis (Camosasxmeli) mowyobilobis yvela sacmi unda mowmdebodes gaJonvaze da mudmivad kontrolqveS unda iyos; maTi dizaini unda iTvaliswinebdes Caketvis SesaZlebloba, rodesac maT ar viyenebT. satransporto saSualebebis moZraobis aRkveTa mdinareSi, xolo Tu aRniSnulis ganxorcieleba SeuZlebelia, saWiroa satransporto saSualebebis regularuli Semowmeba sawvavisa da sazeT-sapoxi masalebis gaJonvaze. kontraqtorebi valdebulni arian, uzrunvelyon sazeT-sapoxi masalebis, sawvavisa da gamxsnelebis swori gamoyeneba. dauSvebelia sawvavisa da sapoxi masalebis cisternebis wyalsatevebidan, Widan da mdinaris xevebidan 50 metr manZilze axlos ganTavseba. yvela cisterna unda moTavsdes betonis sazirkvelze (rezervuarSi) romlis moculoba (tevadoba) cisternis maqsimaluri tevadobis minimum 110%-ia. Tu damcav rezervuarSi moTavsebulia erT cisternaze meti, sistemis tevadoba unda iyos yvelaze didi cisternis tevadobis 110% an maTi sruli tevadobis 25% imis mixedviT,

Page 44: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

44

romelic meti iqneba. personali gaivlis treiningebs da miiRebs instruqciebs sawvavis d sapoxi masalebi moxmarebis wesebis Sesaxeb.

myari narCenebis ganTavsebis aradamakmayofilebeli pirobebi da sazogadod cudi sanitaruli mdgomareoba samSeneblo banakebSi da samSeneblo ubnebze (kanalizacia, sanitaruli pirobebi, narCenebis menejmenti)

banaki kn 53+300 – 53+800. samSeneblo derefani mTlianad

• SesaZlebelia adgilobriv mosaxleobas mieces samSeneblo samuSaoebis Sedegad darCenili qvebis/lodebis gamoyenebis nebarTva. aseT narCenebTan misasvleli gzebis Sesaxeb SeiZleba SeTanxmeba adgilobriv saxelmwifo organoebTan adgilobriv mosaxleobasTan molaparakebis Semdeg;

• darCenili masala gadaitaneT uaxloes oficialur nagavsayrelze. nagavsayreli Txrilebi, romlebic aseTi narCenebis sabolood gadayris mizniT gamoiyeneba, unda akmayofilebdes garemos dacvis saministros mier dadgenil moTxovnebs inertuli nagavsayrelebis Sesaxeb.

personali, romelic dakavdeba saxifaTo da arasaxifaTo narCenebze operaciebiT (maTi gadayris CaTvliT), valdebulia gaiaros treningi Semdeg sakiTxebTan dakavSirebiT:

• narCenebis marTva

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori gdbrs-s regionaluri samsaxuri

Page 45: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

45

(narCenebze Casatarebeli samuSaoebi);

• narCenebis (gada)damuSaveba; da

• narCenebis Senaxva (Sesanaxad ganTavseba).

samSeneblo narCenebi derefnSi da gzaze arsebuli nagavi. qvebisa da kldis naSalis ganTavseba. 140 m3 inertuli samSeneblo narCenebi unda iqnas ganTavsebuli

samSeneblo derefani mTlianad banaki kn 53+300 – 53+800.

gansaTavsebeli adgilebi, SeaTanxmeT garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros regionalur samsaxurebTan adgilobriv mosaxleobas mieces samSeneblo samuSaoebis Sedegad darCenili qvebis/lodebis gamoyenebis ufleba darCenili masala gadaitaneT uaxloes gansaTavsebel adgilas, romelic winaswar SeTanxmebuli iqneba garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros regionalur samsaxurebTan. ZiriTadi amocana am etapze iqneba Rirebuli landSaftebis da niadagis nayofieri fenis dacva da ekosistemebis dazianebis prevencia.. kldovani namsxvrevebis da msxvili qvebis gansaTavseblad SesaZlebelia gamomuSavebuli (licenzirebuli) karierebis gamoyeneba. am SemTxvevaSi gansaTavseblad SerCeuli karierebi unda akmayofilebdnen garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros moTxovnebs “inertuli masalebis

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori gdbrs-s regionaluri samsaxuri

Page 46: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

46

sayrelebisaTvis” an kldovani masalebis teqnogenuri depozitebisaTvis da winaswar SeTanxmebuli unda iyos masalebis aq ganTavsebis pirobebi. samuSao ubnidan narCenebis gatana unda moxdes erovnuli garemosdacviTi kanonmdeblobis Sesabamisad, am mizniT garemos dacvisa da bunebrivi resursebis regionaluri samsaxuris mier gamoyofil adgilebze.

personali, romelic dakavdeba saxifaTo da arasaxifaTo narCenebze operaciebiT (maTi gadayris CaTvliT), valdebulia gaiaros treningi Semdeg sakiTxebTan dakavSirebiT:

• narCenebis marTva (narCenebze Casatarebeli samuSaoebi);

• narCenebis (gada)damuSaveba; da

• narCenebis Senaxva (Sesanaxad ganTavseba).

samSeneblo narCenis dawva akrZalulia, garda gauqerqavi xeebis totebisa da buCqebis, romelTa dawva umjobesia mSeneblobis derefanSi, raTa ar moxdes mcenareTa parazitebis gavrceleba.

samSeneblo teqnikiT da manqanebiT gamowveuli haeris dabinZureba

s-ebi aRaiani, igoeTi, rgvaliWala

• Zravebis movla-SekeTebis grafikisa da standartebis dacvis moTxovna (an

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori;

Page 47: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

47

(emisiebi) im dasaxlebul adgilebSi, romelsac kveTs magistrali, gansakuTrebiT aRsaniSnavia raionuli centrebi da mWidrod dasaxlebuli soflebi. mtveri samSeneblo adgilebze da misasvlel gzebze .

alternatiuli sawvavis gamoyeneba) haeris dabinZurebis Sesamcireblad;

• droebiTi gzebis periodulad dasveleba an zeTis Txeli feniT dafarva mtveris Sesamcireblad.

• transportis moZraobis regulirebis SesaZleblobebis ganviTareba;

satransporto saSualebebi unda iyos gamarTul mdgomareobaSi (am mizniT saWiroa maTi regularuli daTvaliereba remontis mizniT), raTa xmauri da gamonabolqvi ar awuxebdes muSebsa da adgilobriv macxovreblebs. samuSaoebis warmoeba unda mimdinareobdes dRisiT. saWiroa yvela satransporto saSualebis Semowmeba da saWiroebis SemTxvevaSi - SekeTeba, raTa Tavidan iqnas acilebuli transportis nawilebis gaumarTaobiT gamowveuli momatebuli xmauri. dizelis Zravebis SekeTeba auci-lebelia regularulad, raTa minimumamde iqnas dayvanili gamo-nabolqvi. aRniSnuli miiRweva magaliTad, sawvavis inJeqtorebis gawmendiT. mimdinare teqnikuri momsaxureoba unda iyos maRali standartisa, raTa satransporto saSualebebis eqspluatacia iyos usafrTxo da maTgan gamowveuli

Page 48: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

48

xmauri minimumamde iqnas dayvanili. saWiroa samuSao ubanze eqspluatirebuli yvela mowyobilobis regularulad Seremonteba, raTa isini mudmivad gamarTul mdgomareobaSi iyos da amiT minimumamde iqnas dayvanili atmosferuli gamonabolqvi. satransporto saSualebebis sawvaviT Sevseba unda xdebodes iseTi wesiT, rom atmosferul haerSi aqroladi organuli naerTebis moxvedra samSeneblo moednebidan minimumamde iqnas dayvanili, rac miiRweva sawvavis sacmebisa da tumboebis da daxuruli cisternebis gamoyenebiT (sawvavis Sesanaxad Ria cisternebis gamoyeneba dauSvebelia). mSral pirobebSi an haerSi didi raodenobiT mtvris arsebobis an misi warmoSobis maRali albaTo-bis SemTxvevaSi aucilebeli xdeba Semarbilebeli zomebis miReba, rac unda moxdes samSe-neblo samuSaoebis xelmZRva-nelTan (menejerTan) SeTanx-mebiT. Semarbilebel zomebSi Sedis:

• danamva wyalmzidiT sasxureblebisa da sxva teqnikuri saSualebebis gamoyenebiT;

• samSeneblo masalebisa da Senaxuli masalebis gadaxurva damcavi safariT; da

Page 49: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

49

• tvirTis gatana mxolod winaswar dadgenili gzebiTa da satransporto saSualebis dabali siCqariT gadaadgi-leba - saWiroebis SemTxvevaSi. masalebis gadazidva samSeneb-lo ubanze pikis saaTebamde an mis Semdeg unda xdebodes;

• aucilebelia samSeneblo ubanze gadaziduli masalebis gadaxurva an dasveleba/danam-va, raTa SevamciroT mtvris warmoSoba. saWiroebis SemT-xvevaSi samSeneblo ubanic inameba (irwyveba). saWiroebis SemTxvevaSi muSebs daurigde-baT individualuri dacvis saSualebebi da moxdeba yvela satransporto saSualebis Semowmeba da Seremonteba, raTa Tavidan iqnas acilebu-li zedmeti gamonabolqvi satransporto saSualebis gaumarTavi nawilebis gamo.

mocemuli zomebis gamoyeneba xdeba, rodesac adamianebi da cxovelebi gzis mSeneblobis zolidan 300 metriTa arian daSorebulni avtomagistralis derefnidan (s-ebi aRaiani, igoeTi, garkveulwilad s. rgvaliJala).

haeris dabinZureba asfaltis danadgarebis mier mimdinare saremonto samuSaoebis dros

momwodeblis adgili

kontraqtis gaformeba mxolod licenzirebul organisaziasTan, romelsac gaaCnia yvela saTanado nebarTva.

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori;

Page 50: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

50

manqanebis xmauriT gamowveuli mavne zemoqmedeba im dasaxlebul adgilebSi, romelsac kveTs magistrali, gansakuTrebiT aRsaniSnavia raionuli centrebi da mWidrod dasaxlebuli soflebi

s-ebi aRaiani, igoeTi, rgvaliWala

aRWurvilobaze xmaurmayuCebis dayeneba da gamoyeneba aRWurvilobis regularuli Semowmeba da movla/SekeTeba Zravebis gamartulobis da xmauris donis Semcirebis uzrunvelsayofad.

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori;

infrastruqtura. ZiriTadi infrastruqturuli elementi, romelzec SeiZleba zemoqmedeba iqonios proeqtma, aris maxloblad ganlagebuli sairigacio arxebis qseli. Tezi-okamis sairigacio arxis monakveTi gadis avtomagistralis uSualo siaxloveSi. mSeneblobis procewSi arxis dazianeba ar aris gamoricxuli.

kn 53 – 53+350 arxebis gadakveTis adgilebi

mudmivi monitoringi mSeneblobis procesSi (rom ar moxdes arxis dazianeba). sruli da drouli aRdgena dazianebis SemTxvevaSi. mtveriTa da sawvavi SesaZlo dabinZurebis prevencia mSeneblobis procesSi arxis uSualo maxloblobaSi transportis moZraobis SezRudviT. samSeneblo banaki axlos iqneba ganlagebuli arxis da gzis gadakveTis aresTan da, Sesabamisad, aucilebelia damatebiTi zomebis miReba sawvaviT dabinZurebisagan Tavis asarideblad. sawvaviT gamarTvis operaciebi unda ganxorcieldes arxisagan moSorebiT (30-50m).

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori gdbrs-s regionaluri samsaxuri soflis meurneobis saministro

karierebi unda iqnas gaTvaliswi-nebuli proeqtis SesaZ-lo iribi zemoqmedeba (samSeneblo masalis intensiuri mopoveba da transportireba) iqtio-faunaze, zedapiruli da gruntis wylebis xaris-xze da landSaftze.

sof aRaianTan da sof. muxranTan

gasakontrolebelia licenziebis validuroba (licenziebi gaicema mopovebis limitebis da dacvisa da aRdgenis pirobebis gansazRvriT) gasakontrolebelia mZime teqnikis eqsploataciisas wesebi dacva. maqsimalurad SeizRudos mdinaris gadakveTa

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori

sgd mSenebeli kontraqtori gdbrs-s regionaluri samsaxuri

Page 51: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

51

140000 m3 inertuli samSeneblo masala aris saWiro avtomagistralis sareabilitacio samuSaoebisaTvis

avtotransportiT. gamoiricxos sawvavis da sapoxi masalebis gaJonva. regularulad Semowmdes avtoteqnikis teqnikuri gamarTuloba.

samSeneblo banaki samSeneblo banaki moewyoba kn 53+300 – 53+800 Soris. garemoze Semdegi zemoqmedeba SeiZleba vivaraudoT banakis funqcionirebasTan dakavSirebiT:

• gzispira xelovnuri mwvane nargavebis moWra banakis ubanze

• niadagis humusovani fenis dazianeba

• garemos dabinZureba sawvav/sapoxi masalebis Senaxvis da teqnikis gamarTvis procesSi

• kanalizaciasTan dakavSirebuli dabinZureba

• narCenebis araswor marTvasTan dakavSirebuli dabinZureba

banaki kn 53+300 – 53+800.

• narCenebis marTvis wesebis dacva

• sakanalizacio sistemebi standartebis mixedviT

• dabinZurebisagan dacvis strategia, sawvavis Sevsebis organizeba, narCenebis marTva

• niadagis humusovani fenis wesebis Sesabamisad dasawyobeba da Senaxva

• niadagis da mcenareuli safaris aRdgena

• mwvane nargavebis dargva

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori

sgd mSenebeli kontraqtori gdbrs-s regionaluri samsaxuri

gamravlebisaTvis xelsayreli droebiTi bunebrivi habitatebis

mTel sigrZeze yvela xelovnuri guburis drouli moSla da reliefis da landSaftis pirvandeli

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd

Page 52: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

52

Seqmna infeqciis gadamtani mwerebisaTvis (xelovnuri guburebi da a.S.) dagubebuli wyalsatevebis warmoqmna karierebSi da a.S. xels uwyobs koRoebis gamravlebas da infeqciebis gadatanas

mdgomareobis aRdgena. infeqciis gadamtanebisaTvis saarsebo garemos Seqmnis Tavidan acileba

satransporto saSualebebis mier janmrTelobisTvis mavne xmauris, haeriSi gamonabolqvis gamoyofa da mtvris dayeneba samSeneblo samuSaoebisas.

s-ebi aRaiani, igoeTi, rgvaliWala

mtvris kontroli wylis an qimiuri saSualebebis gamoyenebiT aRWurvilobaze xmaurmayuCebis dayeneba dRis samuSaoebis dros

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori

zemoqmedeba arqeologiur Zeglebze

mTel sigrZeze didi albaToba s. aRainTan da okamTan

permanentuli monitoringi miwis samuSaoebis ganxorcielebisas (mcenareuli safaris gawmeda da niadagis fenis moWra). samuSaoebis dauyovnebliv SeCereba arqeologiuri Zeglebis an narCenebis aRmoCvnis SemTxvevaSi. aucilebeli arqeologiuri samuSaoebis dasruleba mSeneblobis ganaxlebamde. arqeologiuri Zeglebis konservacia.

umniSvnelo winaswar ar aris cnobili

arqeologiur kvlevaTa centri mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori arqeologiuri kvlevis centri

meoradi biologiuri dabinZureba samarxebis maxloblad miwis samuSaoebis ganxorcielebisas. (mag. jilexis samarxebi)

mTel sigrZeze permanentuli monitoringi niadagis moWris da miwis samuSaoebis Sesrulebisas. samuSaoebis SeCereba samarxebis aRmoCenis SemTxvevaSi. veterinariis departamentis adgilobrivi warmomadgenlebis

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori

sgd mSenebeli kontraqtori

Page 53: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

53

mowveva, mokkvleva samuSaoebis ganaxlebamde. saWiroebis SemTxvevaSi – sadezinfeqcio samuSaoebi.

samSeneblo transport-tis moZraobis saxifaTo pirobebis Seqmna iq, sadac mSenebloba Seexeba moqmed gzebs.

mTel sigrZeze sagzao niSnebis da ganaTebis uzrunvelyofa. mZRolebis instruqtaJi

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd

saboloo aRdgena da xangrZlivi anti-eroziuli RonisZiebebi

mTel sigrZeze banakebi; .

yvela samuSao ubani (garda ubnebisa, romlebic mudmivad dakavebuli iqneba gzis savali nawiliT an infrastruqturuli elementebiT) unda aRdgenil iqnas Tavis sawyis mdgomare-obamde (reliefi, niadagis da mcenareuli safari). niadagis humusovani fenis aRdgena sakmarisia balaxovani safaris aRsadgenad

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori

sgd mSenebeli kontraqtori

arsebuli gamwvanebis dacva

mTel sigrZeze moWrili xeebi unda daregis-trirebul iqnas da kompensacia unda ganxorcieldes erovnuli kanonmdeblobis Sesabamisad (ker-Zod, saqarTvelos kanoni “qalaq Tbilisis sazRvrebSi da mimdebare teritoriaze arsebuli mwvane nargavebisa da saxelmwifo tyis fondis gansakuTrebuli dacvis Sesaxeb” 2000w). xeebis Wra unda ganxorcieldes garemos dacvisa da bunebrivi resursebis saministros regionaluri samsa-xurebisaTvis winaswari Setyobi-nebis Semdeg. kompensaciis forma aris axali mwvane nargavebis dargva.

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori

sgd mSenebeli kontraqtori

Page 54: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

54

gamwvanebis gegmis SemuSaveba da landSaftis menejmenti

ZiriTadad kn 42+375 – 43 +375 kn52+800 – 53+300

samSeneblo saqmianobis dasrulebis Semdeg unda ganxorcieldes gamwvanebis da landSaftis marTvis proeqti ori ubnisaTvis: sof. aRaianis maxloblobaSi kn 42+375 – 43+375 (1km sigrZis ubanze) da Tezi-okamis sairigacio arxis gadakveTis midamoebSi kn 52+800 – 53+300 (500m) xangrZlivi drois perspeqtivaSi SesamuSavebeli iqneba mTeli avtomagistarlis gamwvanebis proeqti.

daaxloebiT 60000lari

mSenebeli kontraqtoris subkontraqtori an sgd-s mier daqiravebuli kontratori

sgd mSenebeli kontraqtori

manqanebTan da sxva saxis transportTan dakavSirebuli ubeduri SemTxvevebis riski, romlebmac SeiZleba gamoiwvios toqsikuri nivTierebebis daRvra, feTqebadi tvirTis afeTqeba, adamianebis daRupva an dasaxiCreba ( ix. `saSiSi masalebs menejmenti~), adamianebis daRupva an dasaxiCreba (ix. `jandacva da usafrTxoeba~).

mTel sigrZeze; sensitiuri ubnebi: s-ebi aRaiani, igoeTi, rgvaliWala

• usafrTxoebis zomebisa da avariuli gegmis SemuSaveba-ganxorcieleba amgvari nivTierebebis daRvriT gamowveuli zaralis salikvidaciod;

• specialuri marSrutebis dadgena saSiSi masalebis gadazidvisaTvis;

• toqsikuri masalebis transportirebis regulireba safrTxis minimumamde Sesamcireblad;

• toqikuri narCenebis transportirebis akrZalva ekologiurad mgrZnobiare adgilebSi.

• sagzao niSnebis da ganaTebis uzrunvelyofa.

• mZRolebis instruqtaJi

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori;

sgd mSenebeli kontraqtori

Page 55: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

55

eqsploataciis faza avtomagistralis mSeneblobasTan da mis operirebasTan dakavSirebuli xangrZlivi zemoqmedeba da misi Serbileba (eqsploataciis fazaSi)

zemoqmedeba ubnebi SemarBilebeli zomebi Rirebuleba pasuxismgebeli implementa-ciaze

pasuxismge-beli moni-toringze

bunebrivi landSaftis (reliefi, niadagis safaris, mcenareebis, saarsebo garemosa da cocxali bunebis) grZlevadiani degradacia, landSaftis damaxinjeba magistralis gasxvisebis zolSi

mTel sigrZeze

Semamsubuqebeli RonisZiebebis strategia – yvela samuSao ubani (garda ubnebisa, romlebic mudmivad dakavebuli iqneba gzis savali nawiliT an infrastruqturuli elementebiT) unda aRdgenil iqnas Tavis sawyis mdgomareobamde (reliefi, niadagis da mcenareuli safari, .biorestavracia, vizualuri zemoqmedebis Serbileba (maskireba, lanSaftis dagegmva da a.S.).

damatebiTi xarjis gareSe

mSenebeli kontraqtori; sgd xangrZliv perspeqti

sgd gdbrs-s regionaluri samsaxuri

bunebrivi landSaftis (reliefi, niadagis safaris, mcenareebis, saarsebo garemosa da cocxali bunebis) grZlevadiani degradacia, landSaftis damaxinjeba an ganadgureba misasvleli gzebze, karierebze, qanebis nayarze, smSeneblo moednebze da aRWurvilobis ezoebSi.

mTel sigrZeze banaki kn 53+300 – 53+800. karierebi s.aRaianTan da muxranTan

teritoriis reliefis da landSafti Tavdapirveli mdgomareobis aRdgena da biorestavracia (iq da imdenad, ramdenadac es SesaZlebelia). niadagis humusuri fenis da mcenareuli safaris aRdgena visualuri zemoqmedebis Serbileba (maskireba, lanSaftis dagegmva da a.S.).

damatebiTi xarjis gareSe

mSenebeli kontraqtori; sgd xangrZliv perspeqti

sgd gdbrs-s regionaluri samsaxuri

eroziuli procesebis gaZliereba avtomagistralis derefanSi da mimdebare teritoriaze: eroziuli procesebi stimulirebuli gzis mSeneblobis Sedegad reliefis cvlilebiT an eroziis gamomwvevi sxva

mTel sigrZeze

Semamsubuqebeli RonisZiebebis strategia: xangrZlivi aRdgeniTi (remediaciuli) samuSaoebi: lanSaftis da reliefis aRdgena sadac SesaZlebelia da garemos landSaftTan harmonizacia. xangrZlivi antieroziuli RonisZiebebis gatareba drenaJi, bermebi, mcenareuli safaris aRdgena da a.S

• niadagis safaris da mcenareulobis aRdgena

damatebiTi xarjis gareSe

mSenebeli kontraqtori; sgd xangrZliv perspeqtivaSi

sgd gdbrs-s regionaluri samsaxuri

Page 56: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

56

faqtorebiT, romlebic dakavSirebulia proeqtTan (xeebis moWra, ferdobebis wmenda mcenareulobisagan, hidrografiuli qselis konfiguraciis Secvla, cvlilebebi reliefsa da niadagis simkvriveSi da sxva). erozia gzis vakisis qveS Ria an daxuruli sadrenaJo arxebidan wylis koncentrirebuli nakadebis mimarTvis gamo bunebrivi sadrenaJo gzebis droebiTi amovseba nataniT. zemoqmedebis xasiaTi:: xangrZlivi; reliefis da drenaJis reJimis cvlileba, mcenareuli safaris gawmendam SeiZleba gamoiwvios eroziis xangrZlivi da mdgradi intensifikacia; .

• yvelaze mowyvladi niadagis safaris dacva mulCirebis saSualebiT (TiviT da a.S.);

• xangrZlivad moqmedi sadrenaJo arxebis mowyoba da permanentuli monitoringi

• saleqari auzebis mowyoba, eroziis riskis mqone miwis zedapirebze rac SeiZleba swrafad mcenareebis daTesva an dargva;

• sadrenaJo wyalgasaSvebebis raodenobis gazrda;

• sadrenaJo wyalgasaSvebebis ise ganTavseba, rom Tavidan iqnes acilebuli kaskadis efeqti;

• wyalmimRebis zedapiris qvebiTa dd betoniT mosaxva.

• xangrZlivi monitoringi da aRdgeniTi samuSaoebi

landSaftis damaxinjeba jebirebiT, araesTetikuri sainJinro nagebobebiT, gruntis gaTxriT da mcenareuli safaris degradaciis Sedegad. darCenili miwayrilebi da mouvleli karierebi. dazianebuli landSafti (ar aRdgenili mSeneblobis adgilebi, samuSaoebiT gamowveuli mewyerebis da

mTel sigrZeze; ubnebi::

• gzispira mcenareulobis SenarCuneba da/an aRdgena;

• arqiteqturuli proeqtirebis gamoyeneba landSaftTan harmoniis misaRwevad;

• damaxinjebul zedapirebze mcenareebis xelaxla dargva.

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori; sgd xangrZliv perspeqtivaSi

sgd gdbrs-s regionaluri samsaxuri

Page 57: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

57

eroziis Sedegad degradirebuli landSafti) Sewonili natanis moculo-bis zrda wyaroebSi, Rele-ebSi da mdinareebSi gzis mSeneblobiT stimulire-buli eroziis zemoqmedebis gamo. wylis xarisxis gauareseba da natanis moculobis zrda. zemoqmedebis xasiaTi:: xangrZlivi; reliefis da drenaJis reJimis cvlileba, mcenareuli safaris gawmen-dam SeiZleba gamoiwvios eroziis xangrZlivi da mdgradi intensifikacia;

derefani, kn md. qsanTan

Semamsubuqebeli RonisZiebebis strategia: xangrZlivi aRdgeniTi (remediaciuli) samuSaoebi: lanSaftis da reliefis aRdgena sadac SesaZlebelia da garemos landSaftTan harmonizacia. xangrZlivi antieroziuli RonisZiebebis gatareba drenaJi, bermebi, mcenareuli safaris aRdgena da a.S

• niadagis safaris da mcenareulobis aRdgena

• yvelaze mowyvladi niadagis safaris dacva mulCirebis saSualebiT (TiviT da a.S.);

• saleqari auzebis mowyoba, eroziis riskis mqone miwis zedapirebze rac SeiZleba swrafad mcenareebis daTesva an dargva;

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori; sgd xangrZliv perspeqtivaSi

sgd gdbrs-s regionuli samsaxuri

niadagisa da wylis dabinZureba zeTiT, sapoxi masalebiT, sawvaviTa da saRebavebiT magistralis gaswvriv (avtotransportis moZraobis intensifikaciis Sedegad)

mTel sigrZeze

magistralis gaswvriv standartuli benzingasamarTi sadgurebisa da sare,onto saxelosnoebis mowyobis xelSewyoba

umniSvnelo sgd xangrZliv perspeqtivaSi

sgd

haeris dabinZureba asfal-tis qarxnebis mier mimdinare remontis samuSaoebis dros

s-ebi aRaiani, igoeTi,

standartebis Sesabamisi gamarTuli danadgarebi, licenzirebuli organizaciebi

umniSvnelo sgd mSenebeli kontraqtori

sgd

transportis moZraobis intensifikacis Sedegad haeris dabinZurebis zrda (mtveri, mavne nivTierebaTa emisiebi)

s-ebi aRaiani, igoeTi,

• haeris xarisxis da transporTan dakavSirebuli emisiebis monitoringi (avtomobilebis emisiebis registrireba)

• politikis da kanonmdeblobis ganviTareba transportTan dakavSirebuli emisiebis Semcirebis

• Zravebis movla-SekeTebis grafikisa da standartebis dacvis moTxovna (an alternatiuli sawvavis gamoyeneba) haeris

umniSvnelo gdbrs

sgd xangrZliv perspeqtivaSi

sgd

Page 58: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

58

dabinZurebis Sesamcireblad;

• droebiTi gzebis periodulad dasveleba • nargavebis damcavi zoli – gzispira

gamwvaneba

mSenebeli kontraqtori;

transportis moZraobis intensifikaciasTan dakavSi-rebuli manqanebis xmauris zrda (gansakuTrebiT, dasaxlebul adgilebSi, romelsac kveTs magistra-li, raionuli centrebis da mWidrod dasaxlebuli soflebis zonaSi).

s-ebi aRaiani, igoeTi, rgvaliWala

• Zravebis movla-SekeTebis grafikisa da standartebis dacvis moTxovna (an alternatiuli sawvavis gamoyeneba) haeris dabinZurebis Sesamcireblad;

• nargavebis damcavi zoli – gzispira gamwvaneba

• sazogadoebrivi transportisa da moZraobis regulirebis SesaZleblobebis ganviTareba;

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori; sgd xangrZliv perspeqti

sgd

avtomagistralis gaswvriv gazrdili gzispira nagvis raodenoba

mTel sigrZeze

• nagavsayrelebis mowyoba;

• danagvianebis sawinaaRmdego kanonebisa da dadgenilebebis SemoReba

umniSvnelo adgilobrivi municipaluri samsaxurebi da sgd uzrunvel-yofs saTanado saSualebebs da gdbrs-s regi-onuli samsa-xuri axorcie-lebs monitor-rings saTanado normebTan

sgd gdbrs-s regionaluri samsaxuri

infrastruqtura. ZiriTadi infrastruqturuli elementi, romelzec SeiZleba zemoqmedeba iqonios proeqtma, aris maxloblad ganlagebuli sairigacio arxebis qseli. Tezi-okamis sairigacio arxis monakveTi gadis avtomagistralis uSualo siaxloveSi. miuxedavad imisa, rom arxi betonisaa

kn 53 – 53+350 maxloblad

Tezi-okamis sairigacio arxis dacva dabinZurebisagan proeqti: Ria arxis daaxloebiT 200m – 100m gzis gadakveTidan orive mxares (kn 53 – 53+350) unda gadaxurul iqnas nebismieri tipis safariT, raTa arxi daculi iyos tyviisa da mtveris da gamonabolqvebis Semadgeneli sxva toqsikuri naerTebiT dabinZurebisagan. mwvane nargavebis swori dagegmviT SesaZlebelia damatebiT “damcavi ekranis” Seqmna (gamwvanebis sakiTxi ixile qvemoT).

umniSvnelo mSenebeli kontraqtori

sgd mSenebeli kontraqtori

Page 59: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

59

da adgili ar eqneba arxis wylis dabinZurebas avtomagistralis mimdebare ubnidan Camonarecxi wyliT, garkveuli SesaZlebloba imisa, rom moxdes arxis wylis dabinZureba saavtomobilo moZraobasTan dakavSirebuli mtveriTa da emisiebiT, mainc arsebobs.

adamianebis da cxovelTa daavadebebis gadatanis axali gzebis (infeqciuri veqtorebis) Seqmna daavadebebis, parazitebis, sarevelebis da sxva mavne organizmebis gadatanis axali gzebis Seqmna

mTel sigrZeze

mcenareebisa da cxoevelbis sanitaruli samsaxurebis Camoyalibeba da Sesabamisi sakontrolo punqtebis Seqmna (ara lokalurad aRaiani-igoeTis monakveTze, aramed sazogadod avtomagistralis gaswvriv, iq sadac kompetenturi uwyebebi saWirod Catvlian)

umniSvnelo Sjsds sabaJo samsaxuri, sanitaruli zedamxedvelo-bis inspeqcia, da soflis meurneobis saministros “kvebis produqtebis usafrTxoebis, veterinariis da mcenareTa dac-vis erovnuli samsaxuri”

sgd

saSiSroeba mosaxleobis janmrTelobisaTvis dakavSi-rebuli transportis moZ-raobis intensifikaciis Sedegad haeris dabinZurebasa (emisiebi, mtveri).

s-ebi aRaiani, igoeTi, rgvaliWala

mtvris zemoqmedeba minimaluria asfaltiT dafarul avtomagistralze.. avtotransportis gamarTulobis kontroli emisiebis minimizaciisaTvis.

umniSvnelo sgd sgd

gasxvisebis zolSi mcxovrebi adamianebis gadaadgileba an iZulebiT gadasaxleba.

s-ebi aRaiani, igoeTi, rgvaliWal

ix. gqg sgd

Page 60: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

60

(qalaqebsa da mdidar fermerul regionebSi es SeiZleba mraval adamiabs Seexos)

a

marSrutebis gadatana saxlebidan fermebisaken da sxva, rac iwvevs mgzavrobis drois zrdas

daproeqtebuli gadakveTebis mSenebloba (saS. yovel 3 km-Si) uzrunvelyofs am prblemis gadaWras.

gaTvaliswinebulia mSeneblobis xarjebSi

mSenebeli kontraqtori

sgd

inducirebuli ganviTareba. gzis piras komerciuli, industriuli, sacxovrebeli infrastruqtura da mimdibare teritoriebis arakontrolirebadi mSenebloba

ix. gqg ix. gqg umniSvnelo sgd

dagegmili ganviTareba da adgilobrivi mosaxleobis miwebze sxvebis ukanono SemoWra, rac seriozul socialur da ekonomikur afeTqebas gamoiwvevs

ix. gqg ix. gqg umniSvnelo sgd

mwvane nargavebis dargvis da landSaftis menejmentis gegma

avtomagis-tralis mTel gayoleba-ze

gzispira zolis ganviTareba mwvane nargavebis dargvisa da landSaftis adeqvaturi dagegmviT. yuradReba unda mieqces vizualur-esTetikur mxares da dasaxlebuli punqtebis emisiebisagan “ekranirebis” aspeqtebs.

gansasazRvrisgd-s mier

sgd kontraqtori

sgd

manqanebTan da sxva saxis transportTan dakavSirebuli ubeduri SemTxvevebis riski, romlemac SeiZleba gamoiwvios toqsikuri nivTierebebis daRvra ( ix. `saSiSi masalebi~), adamianebis daRupva an dasaxiCreba (ix. `jandacva da usafrTxoeba~).

saxifaTo masalebis transportirebis maregulirebeli sakanonmdeblo dokumentebis da maiZulebeli aRmasrulebeli meqanizmebis Seqmnis xelSewyoba. avariuli situaciebisadmi mzadyofnis da avariul situaciebze reagirebis dargobrivi gegmis (sgd) da bunebriv da teqnogenur avariebze reagirebis erovnuli gegmebis (Sinagan saqmeTa sministro) SemuSavebis da implementaciis xelSewyoba.

umniSvnelo gdbrs

Sss

tmek

sgd

sgd gdbrs Sss tmek

Page 61: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

61

• usafrTxoebis zomebisa da avariuli gegmis SemuSaveba-ganxorcieleba amgvari nivTierebebis daRvriT gamowveuli zaralis salikvidaciod;

• specialuri marSrutebis dadgena saSiSi masalebis gadazidvisaTvis;

• toqsikuri masalebis transportirebis regulireba safrTxis minimumamde Sesamcireblad;

• toqikuri narCenebis transportirebis akrZalva ekologiurad mgrZnobiare da mWidrod dasaxlebul ubnebze

Page 62: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

62

danarTi 2. garemosdacviTi monitoringis gegma samSeneblo faza

faza ra?

(monitoringo parametrebi) sad? (samonitoringo parametris adgilmdebareoba)

rogor? (ra xerxiT moni-torrdeba/samon-itoringo aRW-urvilobis tipi)

rodis? (monitoringis sixSire/uwyveti monitoringi)

ra mizniT? (pasuxi ar aris savaldebulo)

Rirebu-leba

pasuxismge-beli instituti

masalebis miwodeba

oficialuri nebarTvis gacema an saqmianobis moqmedi licenzia

masalebis mimwodebeli (asfalti, cementi da RorRi)

Semowmeba xelSekrulebis gaformebamde

j,u,g. moTxovnebTan Sesabamisobis uzrunveliyofa

ar esa-dageba

sawarmos operatori mSenebeli kontraqtori

masalebis transportireba grafikisa da gadatvirTvis SerCeuli gzebis sqemis Tanaxmad

satvirTo manqanis tvirTi gadafarebulia/datenanebulia haeris dabinZureba masalebis gadatanasTan dakavSirebuli mtveriTa da gamonabolqviT

samSeneblo ubani zedamxedveloba winaswar ganucxadebeli Semowmebebi samuSao saaTebSi

j,u,g.. moTxovnebTan Sesabamisobis uzrunveliyofa; usafrTxoebis uzrunvelyofa da moZraobisTvis xelSeSlis minimizeba.

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

sgd mSenebeli kontraqtori

niadagis zeda fenis moxsnis stadia. saboloo aRdgena.

niadagis zeda fenis Senaxva, aRdgena. eroziis kontroli. landSaftis dazianeba; vizualuri zemoqmedeba;

samSeneblo ubani zedamxedveloba perioduli, winas-war ganucxadebe-li Semowmebebi samuSao saaTebSi; samuSaoTa dam-Tavrebis Semdeg.

samSeneblo stan-dardtebTan, gare-mosdacviT normeb-Tan da gmg debu-lebebTan Sesabamis-obis uzrunvelyofa;

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

sgd mSenebeli kontraqtori

samSeneblo samuSaoebis saaTebSi

xmauris done; aRWurviloba;

samSeneblo ubani Semowmeba; xmauris gamzomi saSualeba

perioduli (saSualod TveSi erTxel); saCivrebis kvaldakval

janmrTelobis, usafrTxoebis da garemosdacviTi (j,u,g.). moTxovnebTan Sesabamisobis uzrunveliyofa

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

sgd mSenebeli kontraqtori

Page 63: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

63

faza ra? (monitoringo parametrebi)

sad? (samonitoringo parametris adgilmdebareoba)

rogor? (ra xerxiT moni-torrdeba/samon-itoringo aRW-urvilobis tipi)

rodis? (monitoringis sixSire/uwyveti monitoringi)

ra mizniT? (pasuxi ar aris savaldebulo)

Rirebu-leba

pasuxismge-beli instituti

samSeneblo samuSaoebis saaTebSi

vibracia samSeneblo ubani winaswar ganucxa-debeli Semowme-bebi; saCivrebis kvaldakval

j,u,g.. moTxovnebTan Sesabamisobis uzrunveliyofa

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

sgd mSenebeli kontraqtori

samSeneblo samuSaoebis saaTebSi

mtveri da haeris dabinZureba (myari nawilakebi, Sewonili nawilakebi, mfrinavi mZime liTonebis nawilakebi)

samSeneblo ubanze an mis siaxloves

vizualurad masalebis miwodebisas da periodulad, mSral amindSi mSeneblobis procesSi

j,u,g.. moTxovnebTan Sesabamisobis uzrunveliyofa, garemosdacviT normebTan da gmg debulebebTan Sesabamisobis uzrunvelyofa.

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

sgd mSenebeli kontraqtori

mSeneblobis mTeli periodi

veluri buneba: fauna, iqtiofaunis dacva wylis dabinZurebis prevenciiT. CanCqerebis SeSfoTebis minimi-zeba. brakonierobis prevencia.

samSeneblo ubanze an mis siaxloves

zedamxedveloba, Semowmebebi

zedamxedveloba samuSao saaTebSi; winaswar ganucxa-debeli Semowme-bebi

veluri bunebis dacvis uzrunvelyofa

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

sgd mSenebeli kontraqtori

mSeneblobis mTeli periodi

satransporto moZraobis usafrTxoeba/ manqanebi/ gada-sasvlelis mxedvelobis areSi yofna/ Sesabamisi maCveneblebi

samSeneblo ubani dakvirveba kvirSi erTxel saRamos

j,u,g.. moTxovnebTan Sesabamisobis uzrunveliyofa

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

sgd mSenebeli kontraqtori

Page 64: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

64

faza ra? (monitoringo parametrebi)

sad? (samonitoringo parametris adgilmdebareoba)

rogor? (ra xerxiT moni-torrdeba/samon-itoringo aRW-urvilobis tipi)

rodis? (monitoringis sixSire/uwyveti monitoringi)

ra mizniT? (pasuxi ar aris savaldebulo)

Rirebu-leba

pasuxismge-beli instituti

mSeneblobis mTeli periodi

masalebisa da narCenebis dasawyobebis adgilebis movla, naxmari wylisa da niadagis xarisxi (Sewonili nawilakebi, zeTebi, da sxv.)

masalebisa da nar-Cenebis dasawyo-bebis adgilebi; gaJonva ubnis farg-lebidan; gamorecxvadi ubnebi;

dakvirveba masalebis miwode-bisas da perio-dulad, mSeneblo-bis procesSi (saS. 1/kviraSi), gansakuTrebiT na-leqebis mosvli-sas (wvima/Tovli/ sxv).

dabinZurebis donis Semcirebis uzrunvelyofa; samSeneblo stan-dardtebTan, gare-mosdacviT normeb-Tan da gmg debu-lebebTan Sesabamis-obis uzrunvelyofa;

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

sgd mSenebeli kontraqtori

mSeneblobis mTeli periodi

narCenebis marTva yvela samSeneblo ubani, banakebi

dakvirveba kvirSi erTxel dabinZurebis donis Semcirebis uzrunvelyofa; samSeneblo stan-dardtebTan, gare-mosdacviT normeb-Tan da gmg debu-lebebTan Sesabamis-obis uzrunvelyofa;

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

mSeneblobis mTeli periodi

aRWurvilobis movla da sawvaviT gamarTva wylisa da niadagis xarisxi (Sewonili nawilakebi, myari nawilakebi, zeTebi, sawvavi, da sxv.)

sawvaviT gasamarTi da aRWurvilobis movlis saSuale-bebi; gaJonva ubnis farg-lebidan; masalebis dasawyobebis adgilebi; gamorecxvadi ubnebi;

dakvirveba masalebis miwode-bisas da perio-dulad, mSeneblo-bis procesSi (saS. 1/kviraSi), gansakuTrebiT na-leqebis mosvli-sas (wvima/Tovli/ sxv).

dabinZurebis donis Semcirebis uzrunvelyofa

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

sgd mSenebeli kontraq-tori

Page 65: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

65

faza ra? (monitoringo parametrebi)

sad? (samonitoringo parametris adgilmdebareoba)

rogor? (ra xerxiT moni-torrdeba/samon-itoringo aRW-urvilobis tipi)

rodis? (monitoringis sixSire/uwyveti monitoringi)

ra mizniT? (pasuxi ar aris savaldebulo)

Rirebu-leba

pasuxismge-beli instituti

mSeneblobis mTeli periodi

zemoqmedeba arqaeologiur ubnebsa da naSTebze

miwis samuSaoebis yvela ubani

dakvirveba uwyveti/yoveldRiuri

kulturuli memkvidreobis dacvis uzrunvelyofa

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

akc warmomadge-neli. sgd mSenebeli kontraq-tori

mSeneblobis mTeli periodi

biologiuri dabinZureba miwis samuSaoebisas niadagis infeqciebis samarxebsi (mag. jilexi) siaxloves

miwis samuSaoebis yvela ubani

dakvirveba uwyveti/yoveldRiuri

jandacvis uzrunvelyofa

minima-luri

sgd mSenebeli kontraq-tori “kvebis produqte-bis usaf-rTxoebis, veterina-riis da mcenareTa dacvis erovnuli samsaxuri”

mSeneblobis mTeli periodi

infrastruqturuli elementebis dacva

sairigacio arxebis gadakveTa gansakuTrebiT kn 53 – 53+350

vizualuri dakvirveba

mSeneblobis procesSi Sesabamis adgilze

infrastruqturis dacvis uzrunvelyofa

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

sgd mSenebeli kontraq-tori

Page 66: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

66

faza ra? (monitoringo parametrebi)

sad? (samonitoringo parametris adgilmdebareoba)

rogor? (ra xerxiT moni-torrdeba/samon-itoringo aRW-urvilobis tipi)

rodis? (monitoringis sixSire/uwyveti monitoringi)

ra mizniT? (pasuxi ar aris savaldebulo)

Rirebu-leba

pasuxismge-beli instituti

mSeneblobis dasrulebis Semdeg

mwvane nargavebis dargva kn 42+375 – 43 +375 kn 52+800 – 53+300

vizualuri dakvirveba

mSeneblobis dasrulebis Semdeg

sofel aRaianis da Tezi-okamis sairigacio arxis damatebiTi dacva mtveriTa da emisiebiT dabinZurebisagan

inima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

sgd mSenebeli kontraq-tori

mSeneblobis mTeli periodi

damcavi aRWurviloba. satransporto moZraobis gadayvanis organizeba

samSeneblo ubani Semowmeba; winaswar ganucxa-debeli Semowme-bebi samuSaoebis mimdenareobisas

HSE. moTxovnebTan Sesabamisobis uzrunveliyofa

minima-luri zedamxedvelobis kontraqtebSi

Page 67: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

67

saoperacio faza

faza

ra? (monitoringo parametrebi)

sad? (samonitoringo parametris adgilmdebareoba)

rogor? (ra xerxiT moni-torrdeba/samon-itoringo aRW-urvilobis tipi)

rodis? (monitoringis sixSire/uwyveti monitoringi)

ra mizniT? (pasuxi ar aris savaldebulo)

Rirebu-leba

pasuxismge-beli instituti

mTeli saoperacio periodi

bunebrivi landSaftis grZelvadiani degradireba miwis zolsa da ferdobebze avtomagistralis siaxloves. mewyrebis, qvaTacvenis da sxva saSiSi geologiuri procesebis ganviTareba.. vizualuri zemoqmedeba. sadrenaJe maxasiaTeblebis Secvla, erozia, mcenareuli safaris degradireba

mTel gasworze dakvirveba kvartalurad eroziuli dacvis, aRdgenisa vizualuri zemoqmedebis Serbilebis uzrunvelyofa;

ar esa-dageba

sgd;

mTeli saoperacio periodi

eroziis zemoqmedebas moqceuli nakadebSi Sewoni-li danaleqis donis aweva

s. aRaianTan;

dakvirveba kvartalurad wylis dacvis uzrunvelyofa;

minima-luri

sgd; ubnis ufrosi

movlis samuSaoebis periodSi

haeris dabinZureba asfaltis qarxnebiT movlis samuSaoebis periodSi.

mTel gasworze dakvirveba; qarxnis teqniku-ri mdgomareobis Semowmeba;

erTxel movlis samuSaoebis dawyebisas

dabinZurebis Sesusteba;

minima-luri

samSeneblo ubnis ufrosi; sgd

mTeli saoperacio periodi

narCenebisa da dabinWurebis rutinuli marTva; gzispiras miyrili sagnebida sawvaviT umniSvnelo dabinZureba;

mTel gasworze dakvirveba yovelTviurad narCenebis marTva da dabinZurebis Sesusteba;

minima-luri

sgd; ubnis ufrosi

mTeli saoperacio periodi

haeris dabinZureba moZravi manqanebiT

s.s. aRaiansa da rgvaliWalasTAn;

dakvirveba; nimuSebis aReba/analizi

kvartalurad/wliurad

dabinZurebis Sesusteba;

minima-luri

gdbrs

mTeli saoperacio periodi

moZravi manqanebis xmauri s.s. aRaiansa da rgvaliWalasTAn;

Observation; Sampling/ measurement

kvartalurad/wliurad

xmaurisagan dacva da j,u,g. moTxov-nebTan Sesabamisoba

minima-luri

gdbrs

Page 68: garemos dacvis menejmentis gegma - მწვანე ...greenalt.org/webmill/data/file/EIA_EPM_GEO_agaiani_sveneti.pdf · garemos dacvis menejmentis gegma Tbilisi, dekemberi, 2006

68

mTeli saopera-cio periodi; gansakuTrebuli yuradReba epide-miebisa da mcena-reTa daavadebe-bis gavrcl-sas;

mcenareuli/saveterinaro sanitariuli zomebi

sagangebo Semowmebis punqtebi

tvirTebis sertifikatebis Semowmeba; sagangebo procedurebi;

daavadebebis gavrcelebis prevencia

minima-luri

soflis meurneobis saministros mcenareTa dacvis inspeqcia

mTeli saoperacio periodi

gadaudebeli mzadyofna sagangebo situaciebis samsaxuri; imitaciuri treiningebi;

auditi; yovelwliurad gadaudebeli mzadyofna; samaSvelo operaciebi; dabinZurebis Sesusteba;

minima-luri

segs; Sss sgd