Upload
ngoc-quang
View
464
Download
5
Embed Size (px)
Citation preview
Gãy xương vùng gối trẻ em
Trẻ emNgười lớn
Loại gì?
Cần xem xét
các lực kéo gì?
8 tuổi, nữ, té xe đạp
Vấn đề cần quan tâm trong trường
hợp gãy này?
Gãy trên lồi cầu
xương đùi
Việc gì xảy ra khi cơ kéo?
Phải thay đổi
lực kéo của cơ
như thế nào?
•Kéo•Kéo
Các lực gây biến dạng là gì?
Kế hoạch
điều trị?
Phương pháp cho phép bệnh nhân đi lại
•Trẻ đi lại vui vẻ
Khuyết điểm của phương pháp
điều trị này?
Cần dặn dò cha mẹ bệnh nhân điều gì?
Đây có phải là cách điều trị tốt?
Sụn tiếp hợp
Kém vững, khó tránh sụn tiếp hợp
Đinh bắt chéo
ở đường gãy
Có cách điều trị nào
tốt hơn nữa?
Đóng đinh xuôi dòng
Hình dạng đinh thay đổi
như thế nào khi dùng kỹ thuật này?
Đóng đinh xuôi dòng
dành cho gãy đầu dưới
xương đùi
Đinh đầu tiên
có hình dạng như thường lệ
Ngược dòng
Đinh thứ hai có
hình dạng chữ “S”
Xuôi dòng
Kỹ thuật đặc biệt
Đinh thứ 1Đinh
thứ hai
•900
Xuyên qua sụn tiếp hợp nếu
cần
Đuôi đinh lộ nhiều quá
Gãy sụn tiếp hợp đầu dưới xương đùi
Tai nạn do bánh xe
Cơ chế chấn thươngTên gọi ban đầu của loại gãy này?Cơ chế chấn thương phổ biến nhất của các gãy xương này trong thời đại hiện nay
Hoạt động thể thao
-tăng nguy cơ sụn tiếp hợp ngừng tăng trưởng
+ ổn định sụn tiếp hợp
Các yếu tố giải phẫu nào quyết định tiên lượng các loại gãy này?
Đây là các cấu trúc gì?Chúng giữ vai trò gì?
Valgus
stress
Dây chằng bám tận vào phần đầu xương đùi
Phân loại các loại gãy này như thế nào?
Theo loại sụn tiếp hợp
Áp dụng như thế nào
vào điều trị?Gợi ý phương pháp
cố định ổ gãy
Trong-NgoàiTrước-Sau
Phân loại các loại gãy này như thế nào?
Các kiểu di lệch
Các hoạt động thể thao
Chấn thương mạnhÍt nguy cơ tổn thương mạch-thần kinh
Nhiều khả năng xảy ra
các biến chứng
Có hai loại chính?Có ý nghĩa gì về nguyên nhân?Ý nghĩa như thế nào về biến chứng?
Tuổi đóng vai trò gì?
Trẻ
Ngừng
tăng trưởng
gây tác hại lớn
Ngừng tăng
trưởng gây
tác hại ít hơn
Lớn
Làm thế nào để chẩn đoán được?•Lâm sàng
•Chẩn đoán hình ảnh
Khám lâm sàng?
• Biến dạng (nếu gãy có di lệch)
• Tại chỗ
Sờ đau (nếu không di lệch)
• Tràn máu trong khớp
• Dấu hiệu quan trọng nhất?
Luôn luôn khám thần kinh mạch máu!!!
Giá trị của các phương pháp chẩn đoán hình ảnh?
Di lệch Chẩn đoán lâm sàng
thường rõ ràng
Phác họa
Kiểu di lệch và phân loại theo
Salter-Harris
Các dấu hiệu có thể
tiềm ẩn
Giá trị của các phương pháp chẩn đoán hình ảnh?
Gãy xương không di lệchCó thể phát hiện gì?
7 tuổi, khớp gối sưng, đau
Bước tiếp theo?
Bên gãy, các đường viền phần mềm biến mất
Các đường viền phần mềm ở lớp sâu
X quang không chỉ cung cấp thông tin về xươngThử dùng kỹ thuật xem mô mềm
Hình này cho bạn biết những gì?
Cho biết điều gì?
Mỡ bên
trong khớp
Chụp chếch
Các phương pháp
chẩn đoán hình ảnh khác?
MRI xác định đường gãy
X quang? Gãy xương?
7year old painful,swollen kneeTiêu chuẩn vàng để phát hiện các đường gãy kín đáo?
Triệu chứng duy nhất của bệnh nhân
là ấn đau ở mặt ngoài gối
X quang này cho thấy gì?
Có gãy xương?
Vai trò của x quang với tư thế chụp toác khớp??
Thực hiện với tư thế bệnh nhân hoàn toàn thư giãn
12 tuổi, huấn luyện viên đoán:
chấn thương dây chằng gối phải
Bởi vì mặt trong gối mở ra khi
kiểm tra tại hiện trường
Không nhất thiết cần các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tối tân
Nên thực hiện kỹ thuật X quang toác khớp như thế nào?
Thế còn các dây chằng?
Dây chằng có thể đứt
Các dây chằng có thể đứt khi sụn tiếp hợp chưa đóng?
Cảnh giác với di lệch muộn
Điều quan trọng nhất cần đề phòng khi điều trị các loại gãy này?
Ngay cả với ca gãy không di lệch? Nếu bạn điều trị bảo tồn Tối thiểu cần những gì?
Bất động cả hai khớp háng và gối
• 12 tuổi, bệnh cứng khớp bẩm sinh
• Sưng ít,• Gối cứng ở tư
thế duỗi • Cách điều trị?
Bột đùi bàn chân
Có phải chỉ cần những yếu tố này?
Gãy không di
lệch?
• 1 tháng sau, không đến tái khám theo hẹn
Làm gì bây giờ?
Mổ nắn, đồng ý
không?
Sau mổ mở nắn xươngCố định xương gãy như thế nào?
Xuyên vít ngang hành xương?Xương mềm sẽ không giữ
được dụng cụ kết hợp xương
Một giải pháp khả thi
Tiến trình nắn xương như thế nào cho mỗi kiểu gãy tương ứng?
Di lệch trong – ngoài
Mục tiêu: ngược lại
cơ chế biến dạng
Di lệch trong – ngoài
1. Kéo để tách rời hai đoạn gãy
2. Đẩy ngược di lệch để nắn hai
mảnh gãy
Cần làm gì
trước? Bước kế tiếp?
Di lệch Trước – Sau
Các ca gãy xương khác
có cùng kiểu gãy?Gãy xương trên lồi cầu kiểu
duỗi type III
Điều này có ảnh hưởng
đến cách điều trị?
Tại sao không nắn như
gãy trên lồi cầu xương cánh tay?
Nắn xương và xuyên kim giống như
gãy trên lồi cầu kiểu duỗi
Cho nằm sấp Sau đó, gập tối đaCuối cùng, xuyên kim chéo chữ X
Nắn và xuyên kim giống như
gãy trên lồi cầu kiểu duỗi
Sau – Trước
Đoạn xa bị khóa
kẹt phía sau
Cần làm điều gì trước?Gập đoạn xa để gỡ kẹt
Tư thế bất động sau cùng là gì?
Bất động ở tư thế duỗi
A A
A
AA
A
Sau khi đã nắn được,
liệu chỉ bó bột là đủ
để cố định ổ gãy?
Câu trả lời:
Không
Không
Không
Không
Bạn có hiểu lý do?
6 tuổi té xe đạp
Phim ban đầu
Kiểu gãy gì?
Không! Chỉ bó bột là không đủ
Nguyên tắc bất động ổ gãy
Vít xuyên Hành xương Đầu xương
Bất động bằng:
13 tuổi, chơi bóng bầu dục
Gãy kiểu gì?
Kiểu trong – ngoài
Các giải pháp điều trị?
Lý tưởng cho
Vít xuyên hành xương
12 tuổi, cầu thủ bóng đá
Kiểu gãy?
Các cách điều trị?
Lý tưởng để dùng vít xuyên đầu
xương
Cần kết hợp xương kiểu gì cho bệnh nhân 9 tuổi này?
Đôi khi Xuyên kim chéo là giải pháp duy nhất
Hậu phẫu, có các lưu ý gì?
Khi nào cho phép:
Vận động khớp?
Đi chịu sức nặng?
Ba tuần hoặc khi có đủ can cho thấy ổ gãy vững
Immobilization ?Tùy độ vững của ổ gãy
Hãy xem các biến chứng thường gặp
Tỉ lệ của ngừng tăng trưởng sụn tiếp hợp? 50%
Tỉ lệ của tổn thương mạch máu? 2%
Di lệch thứ phát nào được chấp nhận?Trong mặt phẳng đứng dọc-Được
Trong mặt phẳng trán-Không Khi nào bạn còn có thể nắn kín?
10-13 ngàyBạn phải cân nhắc nguy cơ gây sụn tiếp hợp
ngừng tăng trưởng và phẫu thuật cắt xương sửa biến dạng về sau này
Thêm vài biến chứng nữa
Tổn thương thần kinh thường gặp nhất?
Thần kinh mác (3%)
Tỉ lệ mất vững do tổn thương dây chằng phối hợp?
29%
Các lý do khiến không nắn được ổ gãy?
Màng xương kẹt
Kiểu gãy Type IV ,Type III Salter-Harris
Tóm lại, tránh các sai lầm!
Không nhận ra một gãy xương mới Bất động ổ gãy không thích hợp
Không nhận ra tổn thương dây chằng Không báo trước nguy cơ ngưng tăng trưởng trong tổn thương sụn tiếp hợp
Type I và II Không nhận ra tổn thương mạch máu cấp
tính – muộn
Tổn thương sụn tiếp hợp đầu trên xương chày
Các con số thống kê liên quan kiểu gãy này?
Tỉ lệ của loại gãy này?
May thay, hiếm gặp (1%)
Thường gặp nhất ở lứa tuổi nào?
Thường là chấn thương của tuổi thanh thiếu niên, chủ yếu xảy ra trong các hoạt động
thể thao
Phân loại kiểu gãy này như thế nào?
Thường dùng bảng phân loại Salter-Harris với các loại phổ biến nhất là S-H II,III
Các chi tiết giải phẫu nào giải thích lý do vì sao hiếm gặp gãy sụn tiếp
hợp đầu trên xương chày?
Được bảo vệ bởi:
1. Lồi củ chày cong
2.Sụn tiếp hợp cong
Cấu trúc dây chằng bảo vệ đầu trên xương chày như thế nào?
Nơi bám của các dây chằng:Bó DCBT sâu bám vô đầu xương
Bó DCBT nông bám hành xương
Dây chằng bên mác bám xương mác
Nhờ vậy,
đầu trên xương chày
được bảo vệ
không bị stress
từ các dây chằng DCBT: dây chằng bên trong
Phân loại các kiểu gãy này?
Theo hướng di lệch của đoạn gãy
Type I quá duỗi
Lo ngại điều gì?
Tỉ lệ tổn thương mạch máu cao. Vì sao?
Động mạch bị cung phần mềm ràng buộc vào xương
•Động mạch khoeo dễ bị thương!
Hành xương
đè vào động mạch
Type II Valgus
Mối liên quan đặc biệt giữa xương mác và xương chày ảnh hưởng đến
hình dạng gãy như thế nào?
Đầu trên xương chày + xương mác
bị đẩy chung ra hướng trước - ngoài
Hành xương bị đẩy ra hướng sau – trong
Nhiều ca gãy kiểu này có cơ chế chấn thương là lực bẻ valgus
Các cấu trúc giải phẫu quyết định kiểu gãy như thế nào?
Vùng nào phải
chống chọi
các lực ép?
Các lực căng?
Vậy, các yếu tố của loại gãy valgus này?
1. Đứt dây chằng bên trong 2. Chịu ép phía ngoài3. Gãy S-H-III
Các ca gãy này được phẫu thuật
như thế nào?
Nắn kín hay mổ nắn
Kết hợp xương?
Nắn với sự hỗ trợ của nội soi khớp
Vít xuyên hành xương
•Vít xuyên đầu xương
Kiểu gãy gập Type III
Cần chú ý điều gì?
Hiếm
Ngưng tăng trưởng
Hoặc
Nắn chưa đủ??
Nắn kín
Xuyên kim qua da
Các nguyên tắc điều trị chung
• Đầu tiên đánh giá tình trạng mạch máu – thần kinh cẩn thận!
• Nắn xương; đánh giá độ vững • Đánh giá các tổn thương dây chằng • Xem mặt khớp có cấp kênh không • Cố định ổ gãy • Theo dõi cẩn thận biến chứng sụn tiếp
hợp ngưng tăng trưởng
Tỉ lệ ngừng tăng trưởng?
14-24%
Cám ơn các bạn đã theo dõi