Gazeta e Marsit 2008

7/31/2019 Gazeta e Marsit 2008

1/12

MARS 2008 NGJALLJA 1

NGJALLJANr. 3 (182) Viti XVII i botimit MARS 2008 mimi 20 lek

100-vjetori i Katedrales shqiptaro-orthodhokse Shn Gjergji,Boston, SHBA

Kremtohet 100-vjetori i dorzimit n prift t ImzotTheofanit (Nolit) dhe i Meshs s par n shqip

- Merr pjes edhe Kryepiskopi i Tirans dhe i gjith Shqipris Anastasi -

Nga Aleko DhimaBoston, USA

T Dieln m 9 Mars, Ditn e Ndjesave, me rastin e 100-vje-torit t Meshs s par n gjuhn shqipe mbajtur nga ImzotNoli, n Katedralen e Shn Gjergjit n Boston u zhvillua njceremoni madhshtore pr t prkujtuar kt ngjarje.

Merrnin pjes klerik e besimtar t Kishave shqiptaro-amerikane t Shn Janit, Shn Trinis n Boston, Shn Marisn Worchester, Shn Kollit n Southbridge dhe Kishs n Natick.

Marsi shnon3 prvjetor teprt rndsishmdhe domethns

pr Kishn ton:8 Marsi sht 100-vjetorii dorzimit t TheofanNolit n prift.

22 Marsi sht100-vjetorii t pars LiturgjiHyjnore n gjuhnshqipe ngaAt Theofani dhei themelimit t kishsshqiptare t ShnGjergjit, n Boston.13 Marsi sht prvjetori

i fjetjes s Hirsis s TijTheofan Nolit (1965).

Nse njeriu duhet t gzohet n ndonjrast dhe t krcej duke psalur me gzim,nse ka ndonj periudh kohe kur i kr-kohet t flas gjn m t madhe dhe qe bn njeriun t dshiroj t ket mendimin

m t gjer q ekziston, shprehjet m t(vijon n faqen 6)

N Ungjillzimin e s Prmbishenjts

(vijon n faqen 3)

Nga Shn Nikolla Kavasila

Tragjedia e ndodhur n Grdec tro-nditi thell edhe besimtart orthodhoks,t cilt si gjith qytetart e tjer u mobi-lizuan me kishin mundsi n ndihm tt prekurve dhe sidomos t t plagosurve.

Edhe Kisha Orthodhokse Autoqefalee Shqipris u vu menjher n krah ttyre, me lutje dhe mobilizim pr t ndih-muar.

Kshtu q n ort e para pas ksajtragjedie, Hirsi Andoni, Episkopi ndih-ms i Kryepiskopit Anastas, u lidh meshtabin e emergjencs, t cilve iu komu-nikua gatishmria e Kishs Orthodhoksepr t ndihmuar n nevojat m urgjenteq ishin t domosdoshme pr momentin.Pas sugjerimit t tyre, u lidhm me Krye-tarin e Bashkis, Vor, z. Fiqiri Ismaili, icili pasi falnderoi pr gatishmrinparashtroi krkesat m emergjente: ush-qime, veshmbathje, adra ushtrie, dyshe-k dhe batanije. Ndihmat do t drgohe-shin n Bashkin e Vors.

Gjithashtu, disa or pas ksaj kata-strofe, nj grup t rinjsh dhe gra ortho-dhokse, t drejtuar nga Arkimandrit

Kisha Orthodhoksepran dhe n ndihm tviktimave t tragjedis

s Grdecit

(vijon n faqen 2)


2/12

2 NGJALLJA MARS 2008

...Nikolla Marku sht nj person qprezantohet si prift, pa qen realisht i till.Merr prsipr t godas e t fyej jo vetminstitucionin e shenjt t nj Kishe dhe pri-matin e saj, por automatikisht fyen t gjithata q jan kundr tij, e thn shkurt tgjith komunitetin orthodhoks shqiptar nShqipri dhe kudo n bot.

...Marku, i cili i krkon Presidentit tmos i njoh nnshtetsin primatit t Ki-shs reale shqiptare sht shum kontra-diktor me vetveten, duke thn se Kryepi-skopi Janullatos po i ul vlerat kombit, ndr-koh q vet Presidenti i Republiks, z. Ba-mir Topi, tha kto dit se: Kryepeshkopi ika shrbyer Shqipris n arenn ndrko-mbtare, ndrsa Kryeministri Berisha kathn se Kryepeshkopi Anastas ka meritn gjallrimin e Kishs n Shqipri. shtabsurde edhe deklarata vijuese e z.Marku,i cili thot se nuk ka asgj personale meKryepiskopin Anastas, ndrkoh q prejvitit 1995 luftn e tij e ka patur me veten,sepse ka mbetur i vetm, i panjohur dhepr m tepr hyzmeqar bashk me hyq-mett e tij t vegjl, q sorollaten gjoja prshtjen kombtare, duke i br m shumduva emrit dhe xhepit t tyre.

Ai akuzon se sulmi i par q Krye-piskopi Anastas i bri Kishs ishte heqja epamjes dekorative t kishave tona, qshpalosnin kulturn dhe historin e popullitton dhe besimtarve ortodoks. Markutallet me historin e nj Kishe, e pr mtepr me kulturn dhe traditn e nj populli.Ai e di (t paktn nse ka msuar pak ngahistoria e Kishs shekullore n vendin ton)stilin bizantin t kishave shqiptare, por edhesikur t mos i njoh ai, flasin vet faktet edukshme e t padukshme.

Teza e tij e dyt se, Kryepiskopi Anastaska ndrtuar nj rrjet administrativ me njkuadr enigmatik dhe t manipuluar, iprzgjedhur nga Greqia, jo vetm q sht

shpifse, por hedh vrer mbi shum inte-lektual shqiptar q kan kontribuar dhepo japin energjit e tyre n forcimin e ksajKishe. T gjith ata jan me Kishn e vr-tet shqiptare, duke e ln n hije t turp-ruarin Marku. Duke e quajtur rivalin etij t smur Kryepiskopin Anastas, z. Mar-ku po konfirmon gjendjen e vet shpirtroredhe sociale ku sht katandisur. Dhe prt vazhduar skenarin e tij humoristik,politikn, q i krkon t mos i jap nnshte-tsin Kryepiskopit Anastas, e akuzonduke u shprehur se: E keqja m e madhesht se politika e sotme i ka dhn shumkrah ktij njeriu antishqiptar.

Pr ironi t vetvetes, Nikolla nuk mundidot ta besonte s fundi se KryepiskopiAnastas mori pjes n festimet e 100- vje-torit t Kishs shqiptare n Amerik.Dhe... akuzon At Artur Liolinin, si lpirskockash, q ka turpruar dhe tradhtuarkishn shqiptare me qndrimet e tij siklysh besnik i Janullatosit. Ja gjuha e njprofeti dhe t vetquajturi klerik.

Edhe pse nuk ka shum nevoj pr t

vazhduar analizn e deklaratave t lajthi-tura t ktij zri t mbytur dhe tashm tdal boje, ia vlen t ballafaqosh shpeshhert vrtetn me mashtrimin, t mirn me tkeqen dhe pr m tepr njeriun q i ngjannj Sizifi, i cili rrokulliset rreth gurit tvetvetes.

Isidor Koti

(Shkrimi iu drgua gazetsKoha Jon, q nuk e pa t

arsyeshme ta botonte,megjithse m par kish botuar

lloj-lloj shpifjesh menj gjuh t ult e fyese.)

Tezat e vjetruara t urrejtjesdhe antitezat e realitetit

N kt atmosfer jubilare u pan edhe tentativapr ta prishur festimin. Disa media vizive, por sido-mos t shkruara, dit prpara kremtimit historik,filluan nj fushat kundr Kishs dhe KryepiskopitAnastas. Si prher, me pretekstin se ishin t shqe-tsuar pr Kishn, pr festimet dhe pr ImzotTheofanin (Nolin).

Nuk krkuan informacion e prononcim nga bu-rime orthodhokse, si n Shqipri ashtu edhe nSHBA, si e krkonte profesionalizmi, por disashkuan te mashtruesi N. Marku, dhe m pas vollnvrer, me nj qllim t vetm: Tentuan si donkishott nxisnin besimtart orthodhoks t Ameriks qta ndynin festn e tyre. Por realiteti ishte krejtndryshe.

Kremtimi qe nj sukses i plot, si e meritonteImzot Noli, pr t cilin harrohet leht dhe qllim-shm, se prvese nj patriot i madh ishte edheklerik dhe besimtar orthodhoks, i prkushtuar prKishn e tij. Dhe duke fyer Kishn OrthodhokseAutoqefale t Shqipris, Sinodin, klerikt dhebesimtart e saj, prbaltin edhe vet Orthodhoksine madh Theofan Noli.

Gjithashtu, nuk u fol fare pr faktin e madh hi-storik t bashkmeshimit pas disa dekadash dhedeklaratn e prbashkt t pajtimit t episkopvet t dy Komuniteteve shqiptare-orthodhokse tSHBA, sepse nuk krkohej afrimi, por prarja.

Dshmi e ktij provokacioni t ult ishte dhe

fakti se m pas, mbas festimeve, pothuajse nuk ufol m pr prvjetorin dhe sidomos pr festimin etij madhshtor n Katedralen e Shn Gjergjit. Kte dshmon edhe fakti se u injoruan vlersimet po-zitive pr Kryepiskopin Anastas nga At Artur Lio-lini, Presidenti, Kryeministri dhe nga intelektualt shquar shqiptar, duke iu dhn jehon vetmfjalve t fandaksura t nj individi apo t disagazetarve hapur dhe krenarisht tendencioz.

Kujtojm se At Artur Liolini do t theksonte seKjo sht nj koh pr pajtim dhe negociatapaqsore dhe nj koh pr t ln mnjan diferencatpr t mirn ton t prbashkt. Nse bjm ktme ndihmn e Zotit, mundsit pr progres n tardhmen do t hapen. Ky sht opinioni i episkopitNikon, i pjess m t madhe t krerve t KishsOrthodhokse Shqiptare n Amerik dhe, gjithashtu,pozicioni im personal. Ather, kush e krkonndarjen dhe prarjen? Sigurisht, jo vet ortho-dhokst!

Sa pr z. Marku, megjithse ai nuk sht klerik aspr Kishn ton, dhe pr asnj Kish orthodhoksen bot, por vetm nj uzurpues dhe abuzues memjedise kishtare, nga disa gazetar kmbngulet tquhet si i till, duke injoruar hapur besiminorthodhoks dhe duke treguar qart se shtyhen ngaqllime t tjera e jo se u djeg zemra pr fatet eKomunitetit ton, q jan t sigurta e n rrug tmbar.

Disa media prpiqen t prishin festn dhe injorojn prvjetorin

Kozma Prifti shkuan nQendrn UniversitareNn Tereza n Tiran,pr t dhuruar gjak.

T dieln, n datn 16mars, Hirsia e Tij Andonikujtoi n kish viktimat etragjedis s Grdecit. Gji-thashtu edhe n procesionine ikonave t Dits s Ortho-dhoksis, nj moment i ve-ant iu kushtua ktyre vik-

timave dhe familjeve t tyre.Gjithashtu n fund tLiturgjis Hyjnore iu bthirrje t gjith besimtarvepr t ofruar ndihmn e tyren lek dhe pr kt u ve-ndos nj ark pr mbledhjene ktyre ndihmave. Mefondin e mbledhur u prga-titn 100 pako me ushqime

Kisha Orthodhokse prandhe n ndihm t viktimave

t tragjedis s Grdecitn ndihm t viktimave tksaj tragjedie.

Nj dit m pas, t h-nn, 17 mars ora 10.30 njgrup i Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris, ikryesuar nga Kryesekretarii Sinodit t Shenjt, At JaniTrebicka, u ndodhn n Ba-shkin e Vors pr t dor-zuar pakot me ushqime, nndihm t t dmtuarvenga shprthimet e Grdecit.

Personeli i ksaj Bashkiefalnderoi grupin e KishsOrthodhokse pr gatishm-rin e treguar, duke thek-suar n t njjtn koh qkjo ndihm ishte e para qdorzohej n kt Bashkipr t dmtuarit.

Ndihma do t vazhdojedhe n ditt e ardhshme.

(vijon nga faqja 1)


3/12


N orn 9:50 paradite, nga kishza e vogle ksaj Katedraleje, t veshur me rrobat e bu-kura, u drejtua pr n ajodhim, vargu i madh iklerikve. I pari printe Episkopi i ksaj katedra-leje, Imzot Nikoni, i ndjekur nga KryepiskopiAnastas, Episkop Ilia i kishs s Shn Trinis sidhe klerik t tjer e djem q ndihmojn n al-tar. Ata mbanin n duar kryqe e llambadhe tndezura. Hyrja e ktij kortezhi n katedrale uprit me duartrokitje t przemrta nga besim-tart e shumt.

Mesha Hyjnore filloi menjher dhe u sho-qrua gjat gjith kohs nga kori i katedrales.

Pas daljes te dera t Episkop Nikonit pr tthn n anglisht O Zot, O Zot shtjer syt ngaqielli doli Kryepiskopi Anastas, i cili dukekryqzuar llambadhet tha n shqip O Zot, O Zotshtjer syt nga qielli dhe shiko, edhe vshtrokt vresht q e ka mbjell dora Jote e djatht.Kjo u prit me duartrokitje nga t pranishmit.Gjat daljes s kungats, u kujtuan KryepiskopiAnastas, Episkop Nikoni e Episkop Ilia.

N fund t Meshs, klerikt u drejtuan tevendi ku bhen prshpirtjet me grur dheKryepiskopi Anastas s bashku me klerikt etjer u lutn dhe prkujtuan Imzot Nolin.

Episkopi Nikon mbajti nj fjalim n t cilinmidis t tjerave prmendi nnshkrimin e njdeklarate t prbashkt t Episkop Nikonit dheEpiskop Ilias. N kt deklarat, e cila u lexuan t dy gjuht (anglisht nga Episkop Nikoni dheshqip nga Episkop Ilia), theksohet dshira e mirdhe premtimi pr nj bashkpunim t pastr et sinqert ndrmjet Kishave shqiptaro-ame-rikane, lnia mnjan e qejfmbetjeve t s shku-ars dhe fillimi i nj historie t re n marr-dhniet ndrmjet ktyre kishave. Jo pa qllim

kjo deklarat mbante datn 9 Mars, ditn eNdjesave.

Kancelari i kishs s Shn Gjergjit, At Liolini,bri nj prezantim dhe vlersim mbi figurn eImzot Nolit dhe veprs s tij, rndsin e madheq pati mbajtja e meshs n gjuhn shqipe.

Mesha Hyjnore u mbyll me nj koncert tprgatitur nga nxnsit dhe msuesit e Shkollss Gjuhs dhe Trashgimis Shqipe. N koncertprfshiheshin kng dhe vjersha nga autorshqiptar.

Nj ekspozit e vogl fotografike e prgatiturnga besimtari Anesti Voskopoja ishte hapur n

ambientet e tjera t katedrales. T pranishmitpan me interes aspekte t puns s madhe qsht br n Shqipri n rindrtimin dheringjalljen e kishave t shumta.

Pas prcjelljes q iu b Kryepiskopit Anastas,(ai krkoi ndjes q pr shkak t gjendjes jo tmir shndetsore nuk mund t merrte pjes)klerik dhe besimtar vazhduan festimet e ksajdite n lokalin Pier 4 n Boston.

N drekn madhshtore n Pier 4 ishinmbledhur rreth 300-400 vet.

Episkopi Nikon dhe Episkopi Ilia bnprshndetjet e rastit pr t pranishmit. Gjatdreks t pranishmit patn mundsi t ndiqninnj prezantim filmik t prgatitur me kt rast.Historia e kishs s Shn Gjergjit, jeta e ImzotFan Nolit, prpjekjet e tij dhe t besimtarvepr t mbajtur gjall besimin, gjuhn dhe kulturn

shqiptare n mrgim ishin temat kryesore t ktijprezantimi q ngjalli interes n sall.

Gjat dreks e morn fjaln edhe antart bordit drejtues t kishs s Shn Gjergjit qkishin br nj pun t shklqyer n organiziminme sukses t nj evenimenti t till.

Pjesmarrs t tjer e morn fjaln pr tprshndetur n 100-vjetorin e Meshs s parn shqip: klerik e besimtar, shqiptaro-ameri-kan dhe shqiptar t ardhur pas viteve 90.

Midis t tjerve e morn fjaln prof. ThanasGjika, Spiro Pani, Aleko Dhima, etj.

N fjaln e tyre ata theksuan edhe njher

rndsin e veprs s Nolit, prpjekjet e tij,vlersuan rolin dhe punn e KryepiskopitAnastas n ringritjen e Kishs Shqiptare pasviteve 90 si dhe t prgatitjes s klerikveshqiptar. Edhe Noli vet do t ngazllohej prkto arritje t Kishs son, tha midis t tjerashz. Aleko Dhima.

Ceremonia fetare n kish dhe dreka q epasoi ishin nj prkujtimore e merituar prveprn dhe punn e Imzot Nolit. Organizimi ishklqyer deri n detaje si edhe pjesmarrja emadhe n kto ceremoni treguan besimin dhedashurin e madhe te Zoti dhe te Kisha

Shqiptare.Ceremonit u ndoqn nga kameraman egazetar lokal dhe nga Shqipria.

Besimtart orthodhoks t pranishm shfa-qn dshirat e tyre q Kryepiskopi Anastas tivizitonte edhe her t tjera dhe t celebronteLiturgji n Kishat shqiptaro-amerikane ktu.

Pasdite von, t gjith u shprndan membresat m t mira dhe me mendimin se nshtator do t mblidhen prsri pr t vazhduarkremtimet e 100-vjetorit.

M 22 mars 1908, n Feniks Holl t TremontStrit, Boston, u mbajt mbledhja themeluese ekishs - katedrale t Shn Gjergjit, Kisha e parOrthodhokse Shqiptare n Amerik.

Antart e ktij komiteti organizator ishinNikolas Kristofer, arktar, Xhorxh Toli, sekretar,Filip Vasili, ndihmssekretar, si dhe Misto Mi-llona, Harri V. Kaka, Xhon Kozma e KostaRacka. Po n t njjtn dit, u hodhn bazatedhe pr krijimin e komiteteve themeluese ndisa qytete t tjera.

- Nga nj shkrim i z. Dhimitr Beduli, merastin e 85-vjetorit -

Tetdhjet e pes vjet m par, m 22 mars1908, u celebrua Mesha e par n gjuhn shqi-pe, n qytetin Boston, prej t parit prift t KishsOrthodhokse Shqiptare n Shtetet e Bashkuarat Ameriks, At Fan S. Nolit, hirotonisja e tcilit n gradn priftrore ishte kryer dy jav mpar prej episkopit rus Platon. Kjo meshsolemne, e cila si ishte e natyrshme, u zhvilluanprmjet nj gzimi t paprshkruar dhe t nj

Kremtohet 100-vjetori i dorzimit n prift t ImzotTheofanit (Nolit) dhe i Meshs s par n shqip

(vijon nga faqja 1)

(vijon n faqen 4) (vijon n faqen 4)

100 vjet nga themelimi i kishss Shn Gjergjit Me rastin e nj prvjetorihistorik

Pjesmarrsn

Liturgjine par

Hyjnoren shqip, Boston

1908


4/12


N fillesat e saj kisha ndrroi shpesh seli. Deri n vitin1910 Shrbesat e Shenjta u kryen n mjedise t ndryshme;nga viti 1911 deri m 1921 u shfrytzua nj mjedis n katin esiprm t nj ndrtese n Tremont Strit; m 1922 u ble dhe uprshtat pr nevojat e nj kishe orthodhokse nj ish-kishsuedeze, n Emerald Strit; derisa m 1941 u ble ndrtesaaktuale, nj ish-kish unitariane, n numrin 523 t I-st Broduej,q u prshtat pr t kryer funksionet e nj katedraleje qendroret Arkidioqezs Shqiptare t Ameriks.

Priftrinjt q kan shrbyer aty, sipas rendit kronologjik, jan at Stilian Noli (m von Mitropolit i Kishs), at Naum

emocioni t thell t patriotve shqip-tar q asistuan n t, duke mbushurkishn plot e prplot, si edhe themelimi,n t njjtn dit, i s pars Kish shqip-tare, prbjn nj ngjarje me rndsi tmadhe historike, jo vetm pr Kishn,por edhe pr mbar popullin shqiptar.

N t njjtn koh, kur n Shqiprinmm lufta e popullit ton pr liri e pava-rsi shkonte gjithnj duke u shtuar, megjith masat e egra shtypse t okupa-torit otoman, shqiptart e mrguar nprshtetet e ndryshme, si n Bullgari, Ru-mani, Rusi, Shtetet e Bashkuara t Ame-riks e gjetk, deri dhe n vet zemrne Perandoris Otomane, Stambollin, dukepasur terren m t favorshm, i hynme mish e me shpirt puns s shenjtdhe t gjithanshme pr njohjen e s drej-ts legjitime t popullit shqiptar pr tqen i lir e sovran, ashtu si meritontenj popull martir, i cili, me luftrat e tijheroike kundr invazorve otoman, men krye heroin legjendar, Sknderbeun,uditi botn mbar pr nj erek shekullime radh,

N kuadrin e ktij aktiviteti t gjithan-shm kombtar-patriotik pr lirimin eAtdheut ton t dashur, n ato vite, zijee mjerimi pr popullin shqiptar, bn pjes

t pandar dhe lvizja pr pavarsindhe kombtarizimin e Kishs son, endrmarr sidomos nga shqiptart emrguar n Shtetet e Bashkuara t Ame-riks, me iniciativn e nj numri patrio-tsh t shquar pr atdhedashuri, me nkrye Fan S. Nolin, i cili e drejtoi me urtsiKishn Orthodhokse Shqiptare n Shte-tet e Bashkuara t Ameriks qysh ngadata e themelimit t saj deri n vdekjene tij dhe i cili ka dhn nj kontribut

shum t muar n kombtarizimin eKishs son si trsi, sidomos me anne prkthimit n gjuhn shqipe dhe t pr-shtatjes muzikale t Librit t Shrbesavefetare.

Pra, 22 marsi 1908 sht data histori-ke, e cila prbn brthamn dhe gurinthemeltar t autoqefalis dhe t komb-tarizimit t Kishs Orthodhokse Shqipta-re si trsi. N ndrgjegjen e Kishs dhet popullit ton, kjo ngjarje me rndsit madhe historike ka qen muar dhevlersuar kurdoher si i meriton. Porn regjimin ateisto-komunist, i cili nuknjohu kurr sakrificat e patriotve tvrtet dhe t popullit ton n prgjithsi,por shtrembroi ose la qllimisht n ha-rres faktort e vrtet q u kan shr-byer interesave kombtare. Edhe kjongjarje me rndsi kishtare dhe komb-tare u errsua, duke u mbytur n llumine pasioneve t lindura nga ndjenjategoiste t komunistve.

Kisha Orthodhokse Autoqefale eShqipris duke ushtruar sot misionin esaj fetaropatriotik n Atdhe t lir e so-vran, e prshndet nga zemra 85-vjetorine themelimit t s pars Kish Ortho-dhokse Shqiptare dhe e prkujton ktdit si nj dat t shnuar, n t ciln uhodhn themelet e palkundshme t

autoqefalis dhe t kombtarizimit tKishs Orthodhokse Autoqefale t Shqi-pris n trsi.

N kt prvjetor ajo prkujton dheHirsin e Tij Imzot Fan S. Noli n28-vjetorin e vdekjes s tij, si protagonistii 22 marsit 1908 dhe lufttar i shquarpr nj Kish Kombtare Shqiptare tpavarur, s cils i ka kushtuar pjesn mt madhe t aktivitetit t jets s tij...

100 vjet nga themelimi i kishss Shn Gjergjit

Me rastin e nj prvjetori historik

(vijon nga faqja 3)

(vijon nga faqja 3)

Cere, at Damian Angjeli, at Stathi Melani, at NikollasKristofer, at Dhosi Katundi, at Vangjel ame (m von ub episkopi Agathangjel), at Vani ani, arkimandrit ThimiTheodhosi, at Stefan Laska (m von Mitropolit), at KristoE. Eliot etj., deri tek at Artur Liolini (Kancelari aktual iArkidioqezs).

Veanrisht, aktiv pr mbledhjen e fondeve pr blerjen dherregullimin e katedrales s Shn Gjergjit, u tregua arkimandritiThimi Theodhosi.

Me kalimin e viteve, enoria e shtoi veprimtarin e saj.Kshtu, m 1955 dioqeza bleu nj godin, e cila u prshtatpr msime fetare. M 1916 profesor Thanas Nasi, graduat iKonservatorit t Nju Ingland, organizoi e drejtoi korin e part katedrales. Ky kor u riorganizua m... 1934 nga at Gri-gorief, kryeprift i Kishs Orthodhokse Ruse n Amerik, nn juridiksionin e s cils ndodhet edhe Arkidioqeza Shqiptare.

Q nga viti 1923 sht organizuar edhe Shkolla e sdiels etj.

- M 1935, pran kishs u ngrit edhe shoqata e graveorthodhokse Bijat e Shn Gjergjit, e cila ka dhn njkontribut t veant pr rimodelimin dhe zbukurimin e kishskatedrale.

Sot, n katedralen e Shn Gjergjit sht ngritur edhe nj

muze i pasur, kushtuar Imzot Nolit, historis dhe rolit tArkidioqezs Shqiptare n Amerik.


5/12


Sikundr kalon dimri dhe vjenvera e mbl, detari me anijen e tij

lshohet n det dhe e an kt nt katr ant; ushtari merr armtdhe i fshin, i pastron dhe i bn gatipr luft; udhtari fillon nj udhtimt gjat dhe atleti e sportisti zhvi-shet e u prvishet lojrave t ndry-shme, pikrisht, ashtu duhet t ve-projm edhe ne tani q na erdhi ko-ha e kreshmve, si nj ver shpir-trore.

Le ti bjm pra gati armt siushtar t vrtet, le ta mprehimdraprin si bujq t kujdesshm dhe

si kapedan t urt e t menur, let prballojm valt dhe dallgt edshirave t dobta, duke prdo-rur si arm dshirat e mira dhe me-ndimet e urta; le t fillojm udh-timin ton pr n qiell dhe le tprgatitemi e t prvishemi bukurdhe mir, pr t kaluar kreshmtashtu si duhet .

Kreshmn, vllezr t dashur, nuke kuptojm ashtu si e kupton shu-mica e t krishterve, domethnlargim nga disa gjell t caktuara.

Jo, kreshm e vrtet nuk shtt largohesh vetm nga disa gjell,po bashk me kto t heqsh dordhe nga ligsit e mkatet.

Po, t largohesh nga disa gjell,por njkohsisht sht e domosdo-shme t largohesh edhe nga me-ndimet e liga, nga dshirat e dobta,nga veprimet e kqija Kjo shtkreshma e vrtet, vetm kjo mundti shptoj ata q e mbajn.

A e dini thot Shkrimi i Shenjtpr kreshmn? Atleti nuk e merrdot kurorn, po t mos luaj sipasrregullave t pranuara.

Edhe ne pra q mbajm kre-shm q t mos rrezikojm t hu-mbasim shprblimin dhe dhuratnq na prket, le t msojm sesiduhet t mbajm kreshm. Se dheFariseu i parabols mbajti kreshm,po me gjith kt doli prej kishspa ndonj fitim e dobi pr shpirtine tij. Prkundrazi, kumerqari qnuk mbajti kreshm, doli m i fituarnga Fariseu. Kjo na tregon se ngakreshmt nuk mund t vij asnjdobi, n qoft se ato nuk shoqro-hen me shum gjra t tjera.

kreshmn. Mban kreshm? Tre-goje me vepra.

Me far veprash?Kur shikon ndonj t vobekt,

ndihmoje.Kur takohesh me armikun, t

pajtohesh dhe t bhesh mik me t;t mos shash; t mos shpifsh, tmos vjedhsh, t mos bsh ndonjpadrejtsi, t mos mbash npr gojnjerzit, etj, etj.

Me fjal t tjera, nuk duhet tmbaj kreshm vetm goja, por

Mbajtn kreshm ninevitt dhetrhoqn mshirn dhe dashurine Perndis; mbajtn kreshmedhe judenjt, por kta jo vetm qnuk fituan gj, por ikn t turpruardhe t akuzuar. Kto i thash, joq t prbuzim kreshmt, po tinderojm, duke i mbajtur si duhet,dhe i nderojm kto, duke u larguar jo vetm nga disa gjell t caktu-ara, por edhe nga disa mkate.

Ai q kujton se kreshma shtlargim nga disa gjell, e prbuz

edhe syri, veshi, kmbt, duart dhegjith pjest e trupit tnd.

Le t mbajn kreshm duart,duke mos u ndotur me vjedhje dhegrabitje;

Le t mbajn kreshm kmbt,duke u larguar nga rruga q shpie

npr qendra t liga dhe mbledhjeimorale e t dobta;Le t mbajn kreshm syt,

duke mos u hedhur kurr n fytyrat bukura me qllim satanik dheshtazor, sepse do t ishte nj gjqesharake, sikur gojn ta largoshnga gjellt - q n fund t funditnuk jan t kqija n vetvete - kursesyve tu japsh leje t prekin gjrat,q jan t ndaluara dhe q janvetiu t liga.

Nuk ha mish? Bukuri, por mosi l syt t han imoralitet dhe pa-turpsi.

Le t mbajn kreshm edhevesht;

Kur mban kreshm veshi?Kreshma e veshit sht t mos

dgjoj e pranoj as sharje, as shpi-fje, as qortime. Se Shkrimi i Shenj-t thot: t mos pranosh t dgjosht shara dhe fjal t liga.

Le t mbaj kreshm edhe goja;Dhe goja mban kreshm, kur

nuk nxjerr asnj fjal t keqe. Seme t vrtet dobi vjen, kur nganjra an nuk ham zogj dhe peshq,dhe nga ana tjetr i kafshojm dhei coptojm vllezrit tan?

Nga Shn Joan Gojarti

Kreshma e vrtet

N periudhn e Kreshms s Madhe, besimtartprgatiten nga dita n dit pr t pritur festn eNgjalljes s Krishtit; rigjallrojn devotshmrin melutje, agjrim dhe lmosh. N kt periudh atamotivohen t jen m t prkushtuar, duke marrpjes n shrbesa t ndryshme t Kishs son.

Edhe studentt orthodhoks kan nisur nj udhtimt bekuar, duke ofruar lutje dhe prkushtim te Perndia.N shrbesat e Kishs gjat ksaj periudhe vlen tveohet Mesha e Dhuratave t Parashenjtruara,shrbes e cila pas tri ditve t agjrimit, ditn e mrku-r u celebrua pr t parn her pr kt vit n Manasti-rin e hirshm t Shn Vlashit. N t morn pjes stu-dent nga Qyteti Studenti, studentt e Akademis Teolo-gjike, fmijt e Shtpis Orthodhokse t Shpress,besimtar nga Durrsi etj. T gjith luteshin dhe kr-konin nga Perndia q ti ndihmoj n kt udhtim.Prania e Tij i shoqron besnikt pr t frenuar pasionet,pr shpresn n Ngjalljen, q ta kryejn dhe ta kalojn

mir udhn e Kreshms, ta ruajn besn t pandardhe ti falen Ngjalljes s Shenjt pa dnim.

Rigjallrojm devotshmrin!N prfundim t Shrbess, dgjoheshin

qetsisht urimet e przemrta: Kreshm tbekuara, Kreshm t mbara e t lehta Fuqi treja etj. N vazhdim u shtrua nj dark e veantme studentt dhe stafin e pedagogve t Akade-mis. Vihej re atmosfera vllazrore e krijuar nprani t njri-tjetrit. Nj student i vitit t katrt tAkademis Teologjike tha pr gazetn Ngjalljase t tilla momente nuk duhet t mungojn, sepse jan prjetime t veanta, t mbushura me shumbekim. N nj atmosfer prekse shpirtrore,studentt e Universitetit t Tirans, t cilt ndjekinveprimtarit e Qendrs Studentore t Kishs son,u kthyen t entuziazmuar nga Manastiri i ShnVlashit, duke kuptuar se kan nisur nj udhtimdhe n t duhet t ecet me frik Perndie. Dukeeliminuar veset dhe duke prqafuar frytet e Frymss Shenjt, do t bashkohemi me Perndin dheme njri-tjetrin.

Elena Krakulli


6/12


bukura dhe fjaln m t fuqishme,pr t himnuar madhshtit e saj,nuk shikoj rast tjetr m t madhsesa festa e sotme. Ngaq si sotmbrriti engjlli i ardhur prej qiellitn tok, duke lajmruar nisjen egjith t mirave. Sot qielli madh-rohet, sot toka ngazllon, sot e trkrijesa gzohet. E nuk ngelet jashtksaj feste as Ai q mban n duarte Tij qiellin. Sepse ato q po ndodhinsot prbjn nj panair t vrtet.T gjith takohemi n kt dukemarr pjes n t njjtin gzim. Tgjith jetojn dhe na falin t njjtingzim: Krijuesi, t gjitha krijesat,vet nna e Krijuesit q i ofroi na-tyrn ton dhe e bri t jet bashk-

pjestar n festat dhe n mbledhjettona t gzueshme.Para s gjithash gzohet Kriju-

esi, sepse sht sigurisht bamirsidhe nga fillimi i krijimit t Tij ka sivepr t Tij bamirsin. Kurr nukka nevoj pr ndonj gj dhe nukdi gj t tjetr vese t dhuroj dhet bj mir. Por sot, pa ndalur veprne tij bamirse kalon n vend t dyt,vjen n mes t tyre q u bhet e mi-ra. E nuk gzohet aq shum prdhuratat e mdha, q Ai i fali krije-ss dhe q e tregojn bujar, sesagzohet pr dhuratat e vogla, qmori prej atyre q u kishte brmir, sepse kjo sht mnyra prtu treguar se sht njeridashs. Eshikon se e lavdrojn jo vetm atoq Ai vet u fali shrbtorve t tijt varfr, por edhe ato q i faln tvarfrit. Edhe pse zgjodhi zbrazjennga lavdia hyjnore dhe pranoi tmarr si dhurat nga ne varfrinnjerzore, pasuria e Tij mbeti epandryshueshme. Pr m tepr eshndrroi dhuratn ton n zbu-

kurim dhe n mbretri.Prsri pr krijesn - me ktnnkuptoj jo vetm t dukshmen,por edhe at q kaprcen syrin nje-rzor - far gjje mund t ishteshkak m i madh ngazllimi ngafakti se shikojm Krijuesin t vijn mes t saj dhe Zotin e t gjithavet zr vend n mes t shrbtor-ve? E kjo jo duke e zhveshur vetene Tij prej pushtetit t Tij, por dukeveshur formn e shrbtorit, joduke e hedhur tej pasurin, porduke ia transmetuar t varfrit, joduke rn nga lartsit e Tij, porduke e lartsuar t prulurin.

prdor si materie e thjesht nga Kri- juesi dhe vetm u b pa kryerasgj. Virgjresha kreu vet brendasaj dhe i ofroi Perndis t gjithaato q e trhiqnin Krijuesin drejtdheut, ato q nxitn dorn krijuese.E far jan kto? Jet e panjoll-shme, jet e trpastr, mohim ido ligsie, ushtrimi i t gjitha vir-tyteve, shpirt m i pastr se edhevet drita, trup krejtsisht shpirt-ror, m i shklqyer se edhe dielli,m i pastr sesa qielli, m i shenjtse fronet keruvike. Rrahje e flatra-ve t mendimit, q nuk ka frik pa-ra kurrfar lartsie, q kaprcenedhe kraht e engjjve. Dashurihyjnore, q fshiu dhe prthithi dolloj dshire tjetr t shpirtit. Fitim i

Perndis, bashkim me Perndinq nuk mund t rroket nga asnjmendim njerzor. N kt mnyrduke qen e stolisur me nj bukurit ktij lloji, si n trup ashtu edhe nshpirtin e saj, arriti t trheq mbivete vshtrimin e Perndis. Falbukuris s saj, e shfaqi t bukurnatyrn e prbashkt njerzore.Dhe fitoi t papasionshmin. E Ai,q pr shkak t mkatit, ishte iurryer ndr njerzit, u b njeri prshkak t Virgjreshs.

N kt mnyr, edhe para set ndodhte pajtimi i prbashkt, mi-dis Perndis dhe Hyjlindses ishtelidhur paqja. Madje kishte ndodhurdika m e madhe, Asaj nuk iu desht ofronte kurr oferta paqeje dhepajtimi, meq qndronte nga fillimin majn e rreshtit t miqve. T gji-tha kto u realizuan ndr t tjert.Dhe ishte para Ngushllimtarit, du-ke u lutur pr ne te Perndia q tprdorim shprehjen e Pavlit, dukelartsuar jo duart drejt Atij pr hirt njerzve, por vet veten e saj n

vend t do lloj prgjrate tjetr. Emjaftoi virtyti i nj shpirti t ndal tkeqen e njerzve t mbar shekujve.Sikundr Arka q shptoi gjinin nje-rzore gjat prmbytjes s madhet bots, nuk mori pjes n mynxyratdhe i dha mundsin gjinis t vazh-doj, e njjta gj ndodhi dhe me Vir-gjreshn. Ajo e ruajti sa her mendi-min e Saj aq t paprekur dhe tshenjt, sikur n tok t mos kishteekzistuar fije mkati ndonjher,njsoj sikur njerzi t ishin korrektn ato q duhej, sikur t banonin tgjith ende n zemrn e Parajss...

Prktheu Teodor Bendo

N Ungjillzimin e s Prmbishenjts(vijon nga faqja 1)

Edhe lindja e Jisu Krishtit kshtu ka qen; pasi u fejua e mae tij, Maria, me Josifin, prpara se t bashkoheshin, u gjend shtatzn nga Shpirti i Shenjt.

Edhe Josifi, burri i saj, duke qen i drejt, e duke mos dashur ti nxjerr asaj z t lig, deshi ta lshoj fshehurazi. Po ndrsaai ishte duke menduar kto, ja nj engjll i Zotit tek iu duk nndrr, duke thn: Josif, bir i Davidit, mos u frikso t marrshme vete gruan tnde Mariamin; sepse mbarsja q u b tek ajosht nga Shpirti i Shenjt. Edhe do t lind djal dhe do tia vshemrin Jisu; sepse ai do t shptoj popullin e tij nga fajet e atyre.

Edhe gjith kjo u b, q t prmbushet e thna prej Zotit mean t profetit, q thot: Ja virgjresha tek do t mbarset, dhedo t lind djal, dhe do tia vn emrin Emanuel, q e prkthyer domethn, Perndia bashk me ne.

Matth. 1:18-23

Por gzohet edhe Virgjresha,fal s cils t gjitha kto dhurataiu dhan njeriut. E gzohet pr pe-s arsye. Para s gjithash si njeri,q merr pjes, si t gjith, n t mi-rat e prbashkta. Por gzohetedhe sepse kto dhurata iu dhanAsaj m par dhe me m tepr bo-llk se t tjerve. Madje akoma mshum, Ajo sht shkaku q kto

dhurata iu faln t gjithve. Arsye- ja e pest dhe m e rndsishme prt ciln Virgjresha gzohet shtse jo vetm Perndia thjesht npr-mjet saj, por edhe ajo vet i sollinjerzimit ngjalljen, fal atyre qnjihte dhe parapa.

...Sepse Virgjresha nuk shtsi dheu q u prdor, por q nuk briasgj n krijimin e njeriut; dheu u


7/12


Edhe ju lutem juve vllezr, n emr t Zotit ton Jisu Krisht, q t thoni tgjith t njjtn gj dhe t mos ketprarje ndrmjet jush , por t jeni tbashkuar ngusht n t njjtn mendjee n t njjtin mendim.

(1Kor. 1:10)

Pavli ishte i dshpruar pr shkak tznkave t brendshme dhe ndasive nKishn e Korinthit, q ai e kishte themeluarpara disa viteve. Kshtu n letrn e tij tpar q u drgoi antarve t asaj kishe

t re, ai u bn thirrjen q sapo e dgjuam.Apostulli i kombeve ndrmori at hap,sepse e kuptoi se n nj ambient t domi-nuar nga kultura pagane-meq Korinthi ishtenj qytet grek, ku kishin lulzuar disa shko-lla t mendimit-besimi i krishter, q u ishtezbuluar atyre, rrezikonte t kthehej n njdituri filozofike njerzore, nse secili ngabesimtart do t pohonte se bnte pjesn nxnsit e nj msuesi t caktuar dhese nuk i takonte Msuesit, Jisu Krishtit. Aiu drejtoi atyre disa pyetje thelbsore, midist cilave A sht Krishti i ndar?. Dukevepruar n kt mnyr, ai u rikujton saher korinthianve se ndarja n Kish,kundrshton natyrn e saj, dmtoi dshmi-n e Kishs dhe shkaktoi dshtimin e mi-sionit t saj n bot.

Kjo e vrtet e Ungjillit sht m se evrtet n rast se shikojm fillimin e she-kullit t njzet, kur kjo fraz ishte baza efrymzimit t mobilizimit t Kishave tona,q u ballafaquan me skandalin e ndarjes.Ato i kushtuan vmendje shtjes urgjentet unitetit t krishter, duke vendosur lidhjemidis kishave t ndara dhe duke ndrtuarura pr kaprcimin e ndarjeve midis tyre.

Nj nga kto ura sht pa dyshim K-shilli Botror i Kishave, 60-vjetorin e

krijimit t t cilit festojm sot me solemnitett veant.

Vllezr e motra, Kisha ime, Patriarka-na Ekumenike dhe un personalisht, ma-rrim pjes me nj gzim t madh dhemirnjohje t thell ndaj Perndis Triadikn kt prvjetor t shnuar.

Ky sht nj prvjetor q i jep mund-sin Kshillit Botror t Kishave, kishaveantare t tij dhe organizmave qeverissq ka krijuar, mundsin pr t rishikuarpunn e br gjat ksaj kohe, por jo vetmkt gj. Ky rast na fal prve t tjerave,nj mundsi unike pr t shkuar t gjith

s bashku drejt s ardhmes dhe pr ti dh-n nj vrull t ri, nj vizion t ri dhe mandatt ri ksaj miqsie t formsuar gjatgjashtdhjet viteve t ktij Kshilli.

Kush mund ta merrte me mend se njdit apeli i br nga Kisha e Konstandino-pojs n vitin 1920 Drejtuar Kishave tKrishtit kudo ku ndodhen, q i ftontembar kishat t krijonin nj Lidhje tKishave, se do t merrte nj form kon-krete? Kush mund ta mendonte se ky K-shill do t ishte nj Koinonia/ komunionkishash, pas krijimit t Lidhjes s Kombe-ve, t krijuar po ktu n Gjenev, me qllimkaprcimin e mosbesimit dhe t hidhrimit,mbledhjen e kishave s bashku, krijimin elidhjeve t miqsis midis tyre dhe kultivi-min e mtejshm t bashkpunimit. Sithuhet brenda ksaj enciklike: Dashuriaduhet t shfaqet dhe t forcohet midis ki-shave, q ato t mos e konsiderojn njra-tjetrn si t huaja dhe t panjohura, por sit afrta dhe si pjes t familjes s Krishtitdhe t dashur t saj, pjestar t t njjtittrup dhe pjesmarrs t premtimit tPerndis m Krishtin.

41 vjet m par, paraardhsi im, Pa-triarku Athenagora, bri nj vizit zyrtaren Kshillin Botror t Kishave dhe n Ki-shn Protestante t Gjenevs. Me kt rast,dr.W.A.Visert Hooft mbajti nj fjalimelokuent nga katedra e ksaj katedralejehistorike t Reforms dhe tha: Kisha eKonstandinopojs ishte nj nga kishat e pa-ra n historin moderne, q i rikujtoi Kri-shterimit se nuk i bindemi vullnetit t Zotitdhe Shptimtarit ton, n rast se nuk i tregoj-m bots unitetin e popullit t Perndisdhe t Trupit t Krishtit. Ai shtoi se mean t ksaj Enciklike t Patriarkans,

Nga Homelia e Patriarkut Ekumenik, Vartholomeut t I-r,n 60-vjetorin e Kshillit Botror t Kishave

(vijon n faqen 8)

Kshilli Botror i Kishave n mbledhjen e mbajtur n datat 13-20 shkurt, pasi vendosi realizimin e njTakimi Ndrkombtar Ekumenik, konkludoi n thirr-

jen e nj Asambleje t gjer t KBK, pr t pranuar kishat e reja antare. Pr m tepr mbshteti krijimine nj komiteti pr zgjedhjen e nj sekretari t prgjith-

shm dhe celeb roi prv jet orin e gja sh td hjet t Kshillit.

Ky takim i dha mundsi Kshillit t kultivoj pro-grame t ndryshme pr t br prpara n udhtiminekumenik, duke synuar arritjen e nj uniteti sa m tdukshm, - tha moderatori kryesor i komitetit qendror

Rev. Dr Walter Altmann, n nj konferenc pr shtyp. Rev. Samuel Kobia, Sekretar i Prgjithshm i KBK-s,

tha se pas asambles s Porto Alegres dhe zbrthimit n programe t strategjive t propozuara aty, ne kemido gj gati tani pr t vazhduar punn ton.

N kt takim u mirpritn si antare t KBK-s dykisha t reja. Pranimi i tyre e rriti numrin e kishave

pjesmarrse n 349.Komiteti Qendror zgjodhi Kingstonin n Xhamajka

si vendin e mbledhjes s Takimit Ndrkombtar Eku-menik pr Paqen (IEPC). Ky takim do t kulmoj menj takim tjetr q ka si tem kaprcimin e dhuns2001-2010. N kto mbledhje Kishat do t prpiqent gjejn pajtim dhe paqe. Pritet t marrin pjes nkto takime rreth 2000 pjesmarrs duke pasur si tem

frymzimi: Lavdi Perndis dhe mbi dhen paqe.Gjat ksaj mbledhjeje u bn shtat deklarata t

ndryshme nga komiteti qendror q kishin lidhje metema si proceset e ndryshme elektorale, kriza n Kenia,kriza n Pakistan, grumbullimi i municioneve q pr-bjn rrezik t madh pr civilt, situatn kritike humani-tare n Rripin e Gazs, problemin e ngrohjes globale etj.

KBK aprovoi nj strategji t re komunikimi pr tndihmuar profilizimin sa m cilsor t puns dhe ima-

zhit t ktij organizmi, si dhe dgjoi buxhetin e Kshi-llit pr vitin 2008, q prbhet nga 42 milion CHF.

N festimet e prvjetorit t 60-t t KBK, Patriarku Ekumenik Vartholomeu I sugjeroi se n kontekstin elvizjes ekumenike t shekullit t njzet e nj, vendi i KBK-s duhet t jet n qendr t jets s fshatit ekumenik.

Le t shkojm prpara me shpres prgjat rrugsku kemi ecur gjat gjashtdhjet viteve t shkuara,- prfundoi fjalimin e tij n kremtimin e 60-vjetorit tKBK Patriarku Ekumenik, Vartholomeu.

Nj udhtim dashurie, prgjegjsie dhe respekti

Duke synuar arritjen e nj uniteti sa m t dukshm


8/12


Konstandinopoja i ra trompets, qi fton t gjith t mblidhen s bashku.

Por nuk dua kurrsesi t krkoj

t them, duke cituar kto fjal tVisser Hooft, ktij personaliteti tmadh t lvizjes ekumenike, se Ki-sha ime, ka qen themeluesja e K-shillit Botror t Kishave! Megji-that sht nj fakt historik se ve-ndosmria e Konstandinopojsprkoi me nj sr nismash t ndr-marra nga personalitete luterianedhe anglikane n Shtetet e Bashku-ara dhe n Evropn e Veriut, nmnyr t veant t peshkopitarls Brent dhe peshkopit NathanSoderblom, t cilt ndrmorn njproces t gjer t prafrimit t tgjith t krishterve s bashku dhet fillimit t dialogut. Peshkopi Brentpr t nxitur reflektimin theologjikn ambientin e fes dhe rregullit,kurse peshkopi Soderblom nxitiveprimtarit sociale midis kishaven kornizn e Jets dhe t Puns.Duhet shnuar se veprimi i prba-shkt i ndrmarr nga Orthodho-kst, Anglikant e Kishat e Refor-ms n vitin 1920, oi n themeli-min e lvizjes ekumenike dhe kto

komunitete ishin ndr themeluesite formimit t KBK- 30 vite m pas.Kjo miqsi qndron n ditt tonan mnyr t padiskutueshmeshprehja m prfaqsuese institu-cionale e lvizjes ekumenike nshekullin ku ne po jetojm tani.

60 vjet kan kaluar qkurse njdit t hn, 23 gusht 1948, krye-peshkopi i Kanterburit GeoffreyFisher, n nj sesion plenar t Asa-mbles s Par Ekumenike nAmsterdam, deklaroi formalisht seishte krijuar Kshilli Botror i Ki-shave. Kjo platform ndrkishtareka qen n shrbim t kishave an-tare t saj dhe i sht prkushtuarfryms s Ungjillit, duke u prpje-kur pr unitetin e krishter dhe du-ke nxitur bashkpunimin midis ki-shave n punn e tyre sociale dhet shrbimit, meq ato prballenme probleme akute t njerzimit.

N vazhdn e viteve t ksajpune intensive dhe mundimi tfrytshm, dy rryma shum t qartau ravijzuan n jetn e ktij Kshi-lli: Njra, q ju mund ta prshkruanisi kishtare, brenda s cils pr-

pjekja ekumenike u prqendrua nshqetsimin pr t arritur nj unitetdoktrinar dhe organizativ midiskishave individuale sa m shpejt q

sht e mundur. U theksua n ktlinj prmbajtja e besimit dhe rre-gulli e strukturat e jets kishtare.Rryma tjetr e kuptoi vshtirsinreale n arritjen e nj uniteti doktri-nar dhe ishte m pragmatiste. Ajokonsideroi si elementin m esencialt ekumenizmit aksionin e prba-shkt t kishave n bot dhe prbotn, si dhe mobilizimin e besimta-rve t krishter pr t br t qart

t hirit t Perndis n unitetin enj besimi dhe rreth nj tryeze euka-ristike. Ktu nis edhe rndsia e jashtzakonshme dhe roli parsor i

Kshillit Botror t Kishave, pra nstudimin e detajuar t aspekteve tndryshme kishtare, q ndikojn nt qenit t vrtet t Kshillit dhen krkimin e unitetit t krishter.sht nj prpjekje e cila sht te-pr e vshtir pr tu prmbushurdhe sht nj udhtim dashurie, pr-gjegjsie dhe respekti i ndrsjellpr Traditn dhe Doktrinn e Kishss Shptimtarit ton, Jisu Krishtit.

propozuar se ka ardhur koha prKshillin Botror t Kishave, tioj kishat antare t tij drejt njhapsire ekumenike, ku do tkultivohet besimi reciprok?

A jemi t gatshm ne si kishaantare t riafirmojm rolin e K-

shillit si nj hapsir ekumenike eprivilegjuar, ku kishat krijojn nmnyr t lir lidhje pr tiu shr-byer t tjerve dhe pr mbrojtjen edisa vlerave, si dhe pr t vendosurburimet e tyre materiale n shr-bim t t tjerve?

Lidhjet e miqsis midis kishavet ndara dhe ndrtimi i urave prkaprcimin e ndarjeve jan t do-mosdoshme, m shum se kurrndonjher. Dashuria sht thelb-sore, q dialogu midis kishave tonat zhvillohet n liri t plot dhe nmirbesim. Ne duhet t pranojmse divergjencat q lindin nga mny-rat e ndryshme brenda t cilavekishat iu prgjigjen problemeve tndryshme nuk jan detyrimisht tpakaprcyeshme, pr shkak t kon-tekstit t ndryshm t dshmis tUngjillit. Ne duhet t pranojm sedialogu pr shtje morale dhe eti-ke duhet t ec m tej me mendi-min se kishat nuk jan t gzuarat pranojn se nuk bien dakord,n msimet e tyre morale, por se ato

jan t prgatitura t ballafaqohenme divergjencat e tyre n mnyrt ndershme dhe ti shqyrtojn aton dritn e doktrins, t jets adhu-ruese dhe Shkrimit t Shenjt. Ki-sha e Krishtit sht ftuar t jetojdhe t dshmoj n botn e sotmee bazuar n misterin e jets.

Pra, le te ecim me shpres prgja-t rrugs q kemi elur gjat ktyre60 viteve. Nuk duhet t dekurajohe-mi kur pengesat na dalin gjat rru-gs. Vokacioni yn si qenie njerzo-re dhe si ikona t Perndis Trinitar

sht thjesht riprodhimi ktu n toki lvizjes s dashuris q ndahet met tjer, q ekziston prjetsisht nkomunionin e Trinis s Shenjt...

Prktheu T. Bendo

Nj udhtim dashurie, prgjegjsie dhe respekti

pranin e Krishtit n t gjitha akti-vitetet sociale, shkencore e politike.

Megjithat gjat diskutimeve tpafundme midis prfaqsuesve tktyre dy shkollave t mendimit,rreth natyrs dhe misionit t K-shillit, zra t tjer u ngritn, vea-nrisht nga Lindja Orthodhokse.Ata theksuan se nj ekumenizmq zgjedh nj prej ktyre rrymave,duke prjashtuar rrymn tjetr dot tradhtonte principet thelbsoret puns ekumenike e do t ofronte

nj kontribut joesencial pr kishatn rrugn e tyre drejt unitetit. Uni-teti nuk ishte nj qllim n vetvete,por prbnte nj mundsi pr tishrbyer Kishs dhe bots, dukemos br dallim midis s shenjtsdhe profanes, t prjetshmes dhet prkohshmes. Ekumenizmi i vr-tet, si deklaruan ata, duhet t pr-piqet pr unitetin e krishter e du-het t vazhdohet t shqetsohet prt kqijat q e trishtojn botn ...

...Jam i gzuar pr faktin se kyKshill ka patur n qendr t v-mendjes s tij vizionin e prbashktt Kishave, pr t arritur me an

Sot, nj nga shqetsimet q tgjitha kishat kan, sht vizioni i sardhmes s ktij Kshilli. Edhe nei shtrojm vetes pyetje t ndry-shme, n mnyr serioze, me re-spekt dhe me prgjegjsi. A dshi-rojn kishat tona q Kshilli t jetende i pranishm n jett e tyre?Nse po, far shpresash kemi ngaky Kshill? Si shikohet e ardhmjae tij? Mos ndoshta prfytyrojm njKshill t ndryshm nga ky i sotmi?Nj Kshill t ri, t ndryshm, triprtrir? Nj Kshill m prag-

matist dhe t efektshm? Pr farlloj Kshilli kan nevoj Kishattona? A jemi ne t prgatitur si ki-sha antare t plotsojm konkluzi-onet e Komisionit Special, i cili ka

(vijon nga faqja 7)

Dgjoni Radio NGJALLJA,n FM 88.5 Mhz.

Ajo transmeton 24 or pr ju programe shpirtrore,kulturore, sociale, historike etj., muzik kishtare,

popullore e klasike, si dhe shrbesat kishtare.


9/12


U gzova pa mas pr festnn t ciln do t merrja pjes; g-zim i veant, pr nj rast t rrall:Papa Todi i Gollobords feston 60vjet t hirotonisjes klerik dhe 90vjet jet (t cilat u shtofshin sipas

ngjimi i moshs svihej re, ndrsatrokitjet e gotave pr shndet e jett gjat (me dshirn e Perndis,Jisu Krishtit - shtonte papa Todi)

nuk mbaronin. Fmijt, nipr, mbe-sa e miq fillimisht psaln himne, pa-staj krcyen e knduan duke ripr-trir traditn e zons....

Para 10 vjetsh kam shkruarpr papa Todin dhe orthodhokst ezons s Gollobords, ku ka shr-byer ai. Sot fillojm prsri t bise-dojm pr zonn, e cila pr fat tkeq po zbrazet nga orthodhokst(nga rreth 160 familje m 1950, 48m 1998, sot kan mbetur 16),flasim pr ata pak persona t mbe-tur atje q po mundohen ti mir-mbajn ato gjurm e kisha ortho-dhokse, t paktn ashtu si jan (siSpiro Marko n Vrnic, JorgjiPleushku n Klenj, Mirko Popa nErbel, Nada Bogdani n Krisht,Veselinka Shatraj n Pasink);

N 60-vjetorin e hirotonisjes s Papa Teodor Pleushkut

Gjithmon pran KrishtitM 28.2.2008 u nda nga jeta z. Viktor Angjeli.Ai lindi n Tiran m 1939 nga nj familje me tradita t besimit orthodhoks, ku u edukua me

frymn e besimit, dashuris, tolerancs e t ndjeshmris njerzore. Viktori dha kontributin e tijq n momentet e para t rihapjes s Kishs n muajin mars t vitit 1991. Ai dha ndihmn e tijmateriale dhe shpirtrore e n mes t tjerash na tha: Pr kishn dyert e mia i keni t hapura, pordhe familja ime do t jet gjithmon pran Krishtit. Ai merrte pjes n t gjitha shrbesat qbheshin n kish, por e veanta e tij ishin e mrkura dhe e premtja ku vinte me mbesn e tij.

At Viktor Brdufi bri shrbesn e lutjes, q shpirti i tij t prehet i qet pran Zotit ton JisuKrisht.

I prjetshm kujtimi i tij.

Para disa ditsh, ndrroi jet nj nga dsh-

muesit e fjals s Perndis, z. Minella Heqimi,biri i nj familje kleriksh, i biri i at Theoaritdhe vllai i at Mihalit dhe vllai i psaltve Toli,Piro, Niqifori.

Lindi n Agrinjo t Greqis, m 1921. Erdhin Vlor m 1926, ku at Theoari shrben siprift n kishn e Shn Vlashit. Minella ishte ndrt part q m 12 nntor 1991, n kishn e ShnSpiridhonit, n Berat, jo vetm q ishte psalt ipar, por ai u b dhe msuesi pr psaltt e tjert ardhshm. Bukuria e zrit t tij, sa melodiozme timbrin bizantin, bnte q tek besimtart ait ndihej jo vetm i respektuar, por edhe si njpredikues i fjals s Perndis. Urtsia,

Fjeti kndonjsi i fjals s Perndis z. Minella Heqimi

prkushtimi me devotshmri bnte q xha Neli,

ndonse kishte hedhur 87 vite mbi shpatulla, tndihej, si thoshte vet, i paplakur, sepse fuqine gjente tek Hiri i Perndis.

N shrbesn e faljes t t ndjerit, n kishne Shn Spiridhonit, at Petraqi dhe at Kristaqifoln pr vlerat, kontributin q ka dhn kjofamilje n vitet e ringjalljes s besimit. Atakujtuan me respekt ditn kur Imzot Ignati, i dhatitullin Anagnost.

Duke prfunduar, gjith besimtart do takujtojn me respekt kt psalt dhe besimtar tdenj, i cili si model i besimit t krishter dhavlera t tilla, t cilat do t jen msim pr brezate ardhshm.

10 vjet m par, m 23 shkurt 1998, n Ki-shn e Ungjillzimit n Tiran u krye ceremonia

e prmortshme pr dhjakon Spiro Findikun, njnga klerikt e pakt t mbijetuar nga persekutimii fes, i cili kish fjetur nj dit m par. N pranit familjarve, t afrmve e miqve t tij, shr-besn fetare, me pjesmarrjen e gjith klerikvet Tirans, e drejtoi vet Fortlumturia e Tij,Kryepiskopi Anastas.

Familja Findiku sht ndr familjet e paraorthodhokse n Tiran, madje shum e lidhurme problemet dhe veprimtarin e Kishs. Ajofiguron ndr donatort e kishs s par t Tira-ns, t Shn Prokopit, q u ndrtua m 1797.

Dhjakon Spirua e vazhdoi traditn fetare t

familjes. Ai jo vetm q nuk i ndahej lutjeve nkish, por prpiqej pr ti nxjerr sa m n pahtraditat orthodhokse, n mnyr q ato t ripr-triheshin, t kaloheshin tek brezat e rinj.

Pikrisht, n kohn e shtrngess s madhendaj fes, m1966, duke par nevojn dhe meiniciativn q e karakterizonte, pa marr para-sysh pasojat q mund ti vinin nga regjimi ateist,Spirua u hirotonis dhjak. Detyrn e kreu vetmnj vit, sepse erdhi 67-ta, me kobin e zi t mbyll- jes s kishave e t moslejimit t shrbesave eshrbimeve fetare. Ishte ndr ata t pakt kleri-k fatlum, q e pan kishn t ringrihej dhe q

u varros me tr nderimet e duhura fetare. K. B.

Prvjetor i nj njeriut besimit

dshirs s Perndis ton JisuKrisht).

Esht nj nga klerikt e vjetrt mbijetuar, t cilt sot numrohen

me gishtat e njrs dor. U mblo-dhm dhe festuam.Me at zrin e tij t qet, s ba-

shku me at Gjerasimin bekoifillimisht ushqimin... dhe ndrkohpas nj prmbledhjeje t puns stij kishtare dhe kshillave atroretha: Falnderoj KryepiskopinAnastas, i cili jo vetm q na dha jet ne t moshuarve, q na ringjallikishat dhe fen, por q besiminorthodhoks e ndezi sidomos nzemrat e t rinjve...; besimi nuk mkishte humbur asnjher, por...mrekullohem dhe falnderoj Per-ndin q arrita ti prjetoj me syte mi kto dit.

Papa Todin e uruam t gjith:t afrmit, bashkpatriott dhemiqt e tij. N kt gzim, mall-

biseduam dhe pr t ardhmen efes n zon, pr shrbimin eklerikve, pr priftrinj e psaltparaardhs, si papa Vangjelin, papa

Mihalin e psaltin Andon Cvarkunga Stebleva; Papa Stavrin ngaGjinaveci ...., pr Vasil Kuniqin qrindrtoi kishn e Shn Kollit nGjinavec etj. Merakosej shum prruajtjen e tradits, pr ruajtjen e artitkishtar n zon apo dhe ...mble-dhjen e tregimeve t t moshuarveq prbjn historin e njerzvetan etj., pra jeton me ngjarjet nGollobordn e tij.

Ritheksoj se n kt prvjetor jubile papa Teodorin e urojnShndet e jet jo vetm njerzite krahins s tij, por t gjith ataq ecin me msimet e Krishtit dheq punojn pr Kishn ton.

Kristofor Beduli


10/12


Kalendari i Liturgjive Hyjnore,PRILL 20082 E Mrkur Osh. Tito udibrsi. Dshg.Theodhora.4 E Premte Osh. Gjergji n Malea, Platoni eZosimai.(IV e Akathistit)5 E shtun Dsh. Klaudi, Diodori, Viktori, Viktorini etj.6 E DIEL IV KRESHMS (Joani i Shkalls).Eftiqi i Konstandinopojs. Osh. Grigor sinaiti.9 E Mrkur Dsh. Efpsiki. Oshd. Vadimi. 300 dsh.n Persi.11 E Premte Hierod. Antipa i Pergamit. Oshg.Trifena. (Akathisti i plot)12 E Shtun Omol. Vasili i Parios. Oshg. Anthusa.13 E DIEL V KRESHMS (Maria e Egjiptit).Omol.Martini i Roms.16 E Mrkur Dshg. Agapi, Irini, Hjonia, Galinia,Harisa.18 E Premte Osh. Joani. Dsh. i ri Joani n Janin.Dsh. Theostihi.19 E Shtun Ngjallja e Llazarit. Hierodsh. Pafnuti.Dshg. Filipa.

U lind n Konstandinopoj rrethvitit 76. Ati i tij Isaaku, guvernatorii Egjeut, vdiq para kohe dhe nnaTheodhota e arsimoi dhe kur ai

ishte 12 vje e fejoi me Megalonne mir dhe t pasur. Kur vdiq edheTheodhota, i ati i vajzs, i cili ishtekujdestari i tij, e detyroi dhe e mar-toi me t bijn. Theofani (greqisht= shfaqje e Perndis) atherishte 20 vje. Ai i besoi menjherprgjrimin e tij pr murgrin dheajo deklaroi se do ta imitonte! I atii vajzs dhe miku i tij, perandoriikonomak Leoni IV (775-780), elarguan n Kizik n DetinMarmara (Propontis) duke e brat guvernatorin e nj kulle q pondrtohej, me qllim t harrontemonakizmin. Shenjtori e prfundonme shpenzimet e veta. Ai vizitonmalin monakal Sigriani q e kishteafr, udhton drejt kryeqytetit,kthehet n Kizik me nj grad tlart (shpatar) dhe pas vdekjess vjehrrit dhe perandorit ndanpasurin e tij n t vobektt dhebashk me bashkshorten kthe-hen murgj, - ajo, e cila u mbiquajtIrini, shkoi n nj manastir nPrinqiponisi (ishull n DetinMarmara), ndrsa ai u rreshtua nnj manastir n Sigrian. Shpejtmerr leje dhe ndrton nj manastirn nj ishull t afrm. Atje bhetbinds dhe punon si shkrues. Pas6-vjetsh dhe meqense i ushtruanpresion q t bhej pasardhsi iigumenit, largohet pr n Sigrian,

por atje detyrohet t drejtoj njtjetr manastir t cilin gjithashtu endrtoi vet, pra Manastirin e Arss Madhe (Megalos Agros). M787 merr pjes n Sinodin VIIEkumenik n Nikea. Ishte igumenpr 29 vjet dhe bnte mrekulli, p.sh.,n periudh urie mbushte depot, tcilat i zbrazte lmoshja e tij. Nmoshn 50-vjeare z shtratin prshkak t gurve n tmth. Nuk pr-kulet para urdhresave t peran-dorit ikonomak Leoni V (813-820),i cili djeg manastirin e tij dhe e sjelln Konstandinopoj. N ballafaqimpublik i mbyll gojn me trimripatriarkut ikonomak Joan Lekano-mantit dhe mbyllet n burg 2 vjet,internohet n nj ishull larg (Samo-thraki) dhe ndrron jet 22 dit pas

mbrritjes atje (12.3.817 ose 818).Lipsani i tij udibrs prfundimishtu transferua n Arn e Madhe(820). Oshnari omologjet, i cilindoshta ishte edhe prift, shkroi njkronik (shek. 3-9), burim tepr imuar pr vitet m pas.

N G J A L L J A

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran

Tel: (04) 234 117, 235 095.Fax: 232 109

Shtypurn shtypshkronjn Ngjallja

Organ i Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris

Del nn kujdesine Kshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

20 E DIEL #E DAFINAVE. Ap. Zakeu nga t 70-t.(Shrbesa e dhndrit)21 E Hn E MADHE. Josifi i Dhiats s Vjetr.(Shrbesa e dhndrit)

22 E Mart E MADHE.(Paravolia e 10 virgjreshave)(Shrbesa e dhndrit)23 E Mrkur E MADHE. Lyerja e kmbve t ZotitKrisht. (Bhet Efqeli.)24 E Enjte E MADHE. Darka Mistike. Osh. Elisabeta.( Lexohen 12 Ungjijt.)25 E Premte E MADHE.Psimet e Zotit Krisht.(Shrbesa e Orve dhe Epitafi.)26 E Shtun E MADHE.Varrimi i Zotit Krisht. Zbritja n Ferr.27 E DIEL PASHKA E MADHE, NGJALLJA E ZOTITJISU KRISHT.28 E Hn E Ndritshme. Dshm. Gjergj Trofeprursi.29 E Mart E Ndritshme. Ap. e Ungj. Marku. Ap. Jasoninga t 70-t.

30 E Mrkur E Ndritshme. Ap. Jakovi, vlla i JoanTheologut.(Hahen t gjitha)

Joan Popof Venjaminofi lindi nSiberi (1797). Nna, e ve q nga1804, duke kuptuar q m partalentet e tij, arriti ta regjistronte q

10 vje n nj seminar kishtar. Kurmbaroi studimet Inocenti (latinisht= i padjallzuar, i pafajshm) nukpranoi t shrbente n akademinkishtare, por u martua dhe uhirotonis dhjak dhe presviter (1821)dhe futi katekizmin para LiturgjisHyjnore. M 1823 hodhi posht padiskutim propozimin e Sinodit tShenjt pr tu vendosur n ishujtAleuntine, n veriperndim tAmeriks, t cilt kishin mbetur paprift. Por pas pak ditsh dgjoi nga

nj pasagjer pr shprestarin etyre, u ngroh shum dhe pas njudhtimi 14-mujor arriti atje megjith familjen e tij. Nuk gjeti asgj,prandaj ndrtoi me duart e veta njshtpi dhe kish. Brenda 10 vje-tsh pagzoi turma vendsish,ndrtoi kisha e shkolla dhe pr-ktheu shrbesa. M 1839 bri pre-zantimin e planeve t tij n ShnPetrburg, ku u ftua nga prelati iMosks Fillareti, pr tu nderuar.Pastaj predikoi me sukses n Ala-

sk. Sapo i vdiq gruaja (1840) Ino-centi u b murg dhe pas dy javshepiskop i Kamatks dhe Aleuti-neve. Udhtonte duke predikuar papushim dhe pa u lodhur me slit oseanije dhe transferonte shpesh seli-n e tij, por linte mbrapa bashksi

t organizuara. Punoi me shumlodhje n fiset e Ameriks, t breg-

detit siberian dhe steps. 2 vjet pu-noi edhe n Japoni. Kur prgatitejpr n Manuri, Fillareti fjeti dhe ezgjodhn si pasardhs t tij (1868).I moshuar tashm dhe pothuajse iverbr nuk mundi ta rinovonteKishn e Rusis, por ama zelli i tijhierapostolik 45-vjear nuk i ishteplakur: M 1870 themeloi Sho-qatn Orthodhokse Hieraposto-like. Q nga ather t Dieln eOrthodhoksis n Rusi del nj diskpr misionarizmin. Fjeti m 1879,

si shenjtor u njoh zyrtarisht m1977. Mes t tjerave la nj shkrimshpirttor dhe mjaft studime gju-hsore t vlefshme pr hierapo-stolin, meq prpiqej me kmb-ngulje dhe mundim t prdortegjuht lokale.

Inocenti i Mosks (31 mars)Theofani, kronist (12 mars) Nga shenjtort e muajit


11/12


Adresa e Kishs Orthodhokse

Autoqefale t Shqipris n Internet:

Internet: www.orthodoxalbania.org

E-mail:[email protected]

F jalt Nuk kemi asgj, por zo-trojm gjithka , prbjnpikn kulmore t nj serie karakte-ristikash q tregohet n jetn e apo-stujve, por dhe t gjith shenjtor-ve. Si sht e mundur t zotroshgjithka kur nuk ke asgj? Ky shtnj paradoks. Q n momentin kurnjeriu shkput kungimin e tij mePerndin dhe mbshtetet vetmn veten e tij, kujdeset t mbushet

me gjrat q e rrethojn duke me-nduar se kshtu po sigurohet ngarreziqet q ka jeta larg Zotit dhe tzgjidh vdekjen, problemin e madhq i ka shkaktuar largimi nga Pe-rndia, tashm ai sht i vdekur.

Pr ti shptuar vdekjes e prtu siguruar, njeriu sht prpjekurt zotroj t mira materiale e tbhet i pasur. N kt mnyr, njzinxhir i gjat pasionesh proble-mesh bhen pjes e jets. Egoizmihyn n jet, egoizmi, d.m.th. kur e

duam veten aq shum saq duamt mbrohemi me do lloj mnyrash.Shn Maksim Konfesori thot sedashuria pr veten sht burim igjith pasioneve. T gjitha vijnnga egoizmi. Kshtu, n jet shpr-thejn prpjekjet pr t patur dogj q takojm, por edhe pr t do-minuar ata q ndodhen rreth nesh.Nga kjo vijn luftra, prpjekjet prt zgjeruar territorin, pr t push-tuar vendet e tjera, pr tu br zo-trues t njerzve etj. Nj turbullimndrfutet n marrdhniet e nje-rzve, por edhe n shpirtrat e tyre.Duke dshiruar gjithnj e m shum

t mira materiale, njerzit janbr skllevr dhe e kan humburpaqen e shpirtit. Prandaj erdhiedhe paradoksi: njerzit jan fat-keq, sepse kan shum t miradhe sa m shum t mira materialet kesh aq m fatkeq bhesh. Let hedhim nj vshtrim n jetnton sot. Zotrojm m shum tmira se brezat e mparshm, por a jemi m t lumtur? A jemi n paqe?

A jemi t knaqur? Fakti i t qeniti pasur a nuk do t ishte arsyeja efatkeqsis son? Ja disa mendimeq na vijn ndr mend kur prpiqemit thellohemi n fjalt e apostullPavlit. T kesh shum t mira, nukdo t thot t zotrosh shum. Zo-trohemi nga ky bollk, i bhemiskllav dhe e humbim lumturin. Ehumbim thirrjen. Nuk e dim prse jemi n bot e prse jetojm. Qnjeriu t shrohet dhe gjinia e nje-rzve t shptohet nga kjo situat

n t ciln e ka zhytur rnia e Ada-mit, ishte e nevojshme t ndryshojky qndrim i njeriut. Perndia vete ka realizuar kt kthim duke dr-guar Birin e Tij t vetm pr tu brnjeri e t mohoj gjithka. N fjalo-rin teologjik, kemi nj shprehje q

thot: kenoza e Perndis. Kjongrihet mbi fjalt e apostull Pavlitn letrn e tij drejtuar Filipianveku thuhet se kur Zoti, Biri i Per-ndis u b njeri, e zbrazi veten etij duke marr form shrbtori(Fil.2,7). Ishte Perndi dhe u zbraznga gjithka. I msoi kt mnyr jete njeriut dhe e nxiti t ndryshonteudhn q kishte marr njeriu i par,Adami. Ather kur zbrazemi, ne

mbushemi. Mbushemi sepse bhe-mi t lir. Bhemi t lir nga ankthidhe nga prpjekja pr t ruajtur atq zotrojm dhe shtojm. Bhemim t pasur, sepse t paktn q ke-mi e ndajm me t tjert. Kur endajm ajo shtohet, shumfishohet.Kur ruajm pr veten, paksohet,sepse nuk na mjafton. Nse njer-zit sot nuk jan t lumtur, kjo ndodhsepse ruajn do gj pr veten etyre, por nse do ta ndanin me ttjert do t ishin m t pasur. B-

hemi m t pasur n liri, n dashuri,n paqen e shpirtit. Ky sht elsii lumturis. Nj at i madh i Kishs,arkimandrit Sofroni, n msimet etij tregon se pr t zotruar gjithka,duhen humbur t gjitha. Duhet tmohojm veten deri n at pik sa

Nuk kemi asgj, por zotrojm gjithkat reduktohemi n asgj, n hi, qt kemi nj gjendje t zbrazur ngado gj dhe kshtu lejojm t vijhiri i Perndis, Perndia vet. Porkur jemi plot me veten ton nukvjen Perndia. Nuk ka vend. Duhett zbrazemi e t zgjerohemi q hirit mund t banoj tek ne. Ngazbrazja jon vjen hii dhe nga i ciliPerndia krijoi botn. Zoti e krijoibotn nga e mosqena, nga hii. Kur

arrijm n kt stad zero, i japimPerndis lnd pr t na rikrijuar.Kjo zbrazje nnkupton mohim ivullnetit tnd, un bj vullnetin e di-kujt tjetr. Ashtu si edhe Zoti nGjetsemani nuk krkoi vullnetin eTij por i tha Atit: Nse sht vull-neti yt, le t bhet. Mohoi dashuri-n pr vete dhe preu vullnetin e Tij.Zoti na tregon kt udh q ne tandjekim rrugn e kenozs e cilasht pendimi. Pendimi shtmohim i vullnetit ton, q t bhet

ai i Zotit. Dhe nse ne e kryejmat, jemi plot dhe zotrojm gjith-ka. Ai q mohon vullnetin e tij ibn vend Krishtit, dhe ather aizotron do gj. A ka gj m tmadhe se t mbash Krishtin, Kriju-esin tnd? Nuk do t na mungojasgj, edhe nse nuk kemi gj, ast mira materiale, as dshira jondhe as kujdesi pr veten. Ky shtmsimi m i rndsishm i jetsson.

Omeli nga mitropoliti i Pergamit, Joani (Ziziulas)

Prktheu Eleni Pani

M 6 mars, n Vatikan u zhvilluanj takim midis Patriarkut Eku-menik Vartholomeu I me PapaBenediktin XVI.

Pas nj bisede midis tyre, t dyPrimatt shkuan n kapeln epallatit apostolik, ku than sbashku n latinisht Lutjen Zotrore.

Patriarku Ekumenik ishte nRom pr t marr pjes n cere-monit e 90-vjetorit t Institutit Pon-tifikal Oriental, ku ishte student nvitet 60 dhe ku mbrojti doktoratnpara dorzimit n prift (1969).

Esht takimi i tret midis tyreq nga hipja n fron e PapsBenedikti XVI.

Papa ftoi gjithashtu PatriarkunEkumenik n takimin botror tepiskopve katolik, n tetor

Takim i Patriarkut Ekumenik Vartholomeu I me Papa Benediktin XVI2008, dhe t prshndes ktasamble.


12/12


Nga 21-24 shkurt, n Londr,n Fondacionin mbretror tShn Katerins, u mbajt mble-

dhja vjetore e Komitetit t Pr-bashkt t Konferencs Evropia-ne t Kishave (KEK) dhe Kshillit t Konferencave Ipeshkvnore

Ro mano ka to li ke t Ev rop s(CCEE).

Kisha jon u prfaqsua ngaKryepiskopi Anastas, i cili shtnjkohsisht edhe Zvendspre-sident i KEK.

Kjo ishte mbledhja e par pasAsambles s 3-t Evropiane tSibiut dhe pikrisht vlersimi dhe

zbatimi i vendimeve t saj ishin nqendr t saj.Komiteti i Prbashkt dha nj

vlersim tepr pozitiv pr Sibiun,duke theksuar disa aspekte t r-ndsishme. Kshtu, Asambleja tre-goi se t Krishtert e Evrops jant angazhuar n nivele t ndry-shme n dshmin e prbashkt,

dhe ata mund t kontribuojn nmnyrn e tyre t veant n ngri-tjen e shtpis s prbashkt evro-

piane. Nga ana tjetr, ajo tregoi sesht e mundur t flitet hapur dhevllazrisht pr ndryshimet dhendarjet q ekzistojn. Esht e r-ndsishme pr kt q t ruhen li-dhjet e kontaktet midis delegatve

t Asambles Ekumenike pr tndar pasurin shpirtrore t besi-meve t ndryshme tradicionale.

Me shikimin te bashkpunimin t ardhmen midis KEK dheCCEE, Komiteti vendosi t thellojbashkpunimin ekumenik n nivellokal dhe mbarevropian pr tematpr t cilat sht arritur konsensus,

nn dritn e Charta Oecumenicadhe rekomandimeve te Sibiut. Midisktyre temave jan promovimi i

njohjes s Bibls n kontinentin to-n, dialogu ndrfetar (sidomos me be-simin islam), emigracioni, paqja etj.

Pjesmarrsit shqyrtuan dheaprovuan programin e puns prmarrdhniet me myslimant nEvrop, q prfshin takim ndrfe-tar, q do t mbahet n Malines,Bruksel (Belgjik), nga 20-23 tetor2008, me temn T qent qytetart Evrops dhe njerz t besimit.T krishtert dhe myslimant sipartner aktiv n shoqrit evro-piane.

Mikpritjen pr kt veprimtarie organizuan Sion College, nj in-stitucion i vjetr pr formimin e kle-rit anglikan, nga Kardinali Murphy-O Connor, ipeshkv romanokatoliki Westmisterit dhe nga peshkopianglikan i Londrs, Richard Char-tres.

Manastiri i Shn Mhillit, ose iTaksiarkve Mihail dhe Gabriel,sht manastiri m i madh dhe mi rndsishm i krahins s Zagoris.Ndodhet n nj pozit qendrore tkrahins, n luginn e prroit t Za-goris dhe n afrsi t fshatraveNivan, Ndran, Konck etj. Pikturadaton 1779, kshtu q ndrtimi ikishs duhet t jet m i hershm.

Territori prreth manastiritsht i pyllzuar, ku bien n sy lisat

Restaurimi i kishs s manastirit t Shn Mhillit, n fshatin Nivan, Zagorishum t mom, dhe sht i siste-muar me nj sr tarracash. Praniae manastirit dhe peizazhi piktoreskka br q n t kaluarn ky vendt ishte tepr i prshtatshm prgrumbullimin e fshatarve t gjithkrahins s Zagoris, si pr panairine fests s manastirit, ashtu edhepr raste t tjera festash.

Sipas t dhnave gojore n ko-nakt e manastirit ishte hapur shko-lla e par e krahins s Zagoris,

Ekumenizmi n Evrop

ku ka kryer msimet e para dhepoeti i mirnjohur i Zagoris, AndonZako ajupi. Deri von ruhej dhevula e shkolls.

Si dshmohet edhe nga mbi-shkrimet e tjera t mbledhura n iko-na, potir, ungjij, kuti lipsanesh etj.manastiri duhet t ket qen shumi pasur dhe i fuqishm.

Kisha e Taksiarkve Mihail dheGabriel prbhet nga naosi dhenarteksi n ann perndimore.

Naosi i prket tipit bazilikal tre-nefsh me kupol. Mbshtetjet ebrendshme, q ndajn nefet, lidhenndrmjet tyre dhe me muret perime-trale me harqe n drejtimin trthor,duke krijuar n kt mnyr brinjrigjiditeti pr qemert cilindrik, qmbulojn nefin qendror. Nefet an-sore mbulohen me qemer cilindri-k, t cilt hapen ndaj nefit qendror.

Me nj krkes dhe nj intere-sim t veant t Kryepiskopit tTirans, Durrsit dhe t gjith Shqi-pris, Anastasit, u mundsua inve-

stimi dhe realizimi i fillimit t puni-meve t restaurimit. Projekti i re-staurimit u krye nga prof. dok. PirroThomo dhe ark.rest. Gentian (Joan)Stratobrdha dhe u miratua ngaKKR (Komisioni Kombtar i Re-staurimit). Parashikohen t kryhenpunime konsoliduese si dhe ristruk-turim t pjesve t dmtuara, gj qdo t sjell rifunksionimin e ksajkishe. Vlera e investuar n kt mo-nument sht 10 milion lek. Puni-met parashikohen t mbarojn nfillim t vitit 2009.

Brthama e Trashgimis KulturoreArk. Rest. Joan Stratobrdha

- Takim i t gjitha kishave t krishtera t kontinentit -

Documents

Gazeta e Marsit 2008