Genel Kimya - Doç.dr. Nilgün Kızılcan Ders Notları (Bütün Konular)

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    1/71

    DCMC@ GB[F

    Ecrs Mit`fr

    Ei. Er. Mk`dm GK^K@JFM

    www.ccbecrsmit`frk.jib

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    2/71

    MECG@CQ ZfyhfDkrk 6A@B 6. FUIBSM [F_KZK vc FEF FUIB UCIQ@CQ 1

    6.6Ef`tim Ftib Ucirksk 16.1 Ulibsim Ftib Ucirksk ... 16.: Qutlcrhire Ftib Ucirksk .. 16.5 Ailr Ftib Ucirksk :6.3 C`cgtrim`frm Ef`b 56.8 Bfdmctkg zc``kg`cr 56.4 Ftib Zkbdc`crk . 3

    6.< Ftib Gt`c`crk 3

    A@B 1. _CQ[IEG ^C@DC vc AF^K FUIB ^C@@G@CQ 81.6Hirb` Ufmb`fr vc Lcsfp`fr ..;1.1Ecmcysc` Hirb` Ufykmk .;

    A@B :. GB[FZF@ AF@FQ 6?:.6@cwks Gurfb 6?:.1@cwks Zkbdc`crk vc [fp`fr ..6?:.:Givf`cmt Af`fmbf ...66

    :.:.6Givf`cmt Af@cwks yfp`fr..61:.:.1ig Gft`Givf`cmt Affr 61:.:.:Givf`cmt Ak`ckg`crkm Gfrfgtcrkstkg zc``kg`cr..6:

    :.5 yimkg Ak`ckg`crkm Gfrfgtcrkstkg zc``kg`crk .65:.3 @cwks [fp`frmm [fz`bfs 65:.8 Qczimfms ...64:.4 Igtct Gurf`mefm Zfpbf`fr . 64:.4.6Ucg Zfy`C`cgtrimu I`fm [fp`fr64:.4.1Cgskg Igtct`cr.6 4 eccr`kg c`cgtrimumf sflkptkr vc c`cgtrim ef`b s1p3er.

    < F druau (Ziy dfz`fr)> lc`yub (1 c`cgtrim`u) emefgk`cr lfrk cm e tfafgf`frmef 6F vc 1F drup`frm gfpsfr.p a`iu > :F, 5F, 3F, 8f, 4f vc :A, 5A, 3A, 8A, 4A, `fmtfmkt`cr vc fgtkmkt`cr

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    11/71

    _CQ[IEG JCUXC@

    s vc p a`iu c`cbcmt`crkmc afdrup c`cbcmt`crk,e vc h a`iu c`cbcmt`crkmc dckc`cbcmt`crkecmkr. h a`iumf k dck c`cbcmt`crk ec ecmkr. Atm A druau, dck c`cbcmt`crkekr sfecjc 6Avc 1A drup`frmef drup mubfrfs cm e gfaugtfgk c`cgtrim sfysm vcrkr.

    Akr c`cbcmtkm zc``kg`crkmk eccr`kg c`cgtrim`frmm ef`b ac`kr`cr. Akr c`cgtrim gfauumumaf gufmtub sfys ayegc cgkrecgtcm ig eflf uzfg`fref mcb`k `ec c`cgtrim

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    12/71

    yium`uu dr`r. Au mcecm`c, c`cgtrim gfaug`fr if`egf ftibum eflf ayg i`bfsmacg`crkz. Akr druptf pcrkyit mubfrfs ayegc ftib fp ayr. Ayg ftib mubfrf`c`cbcmt`crec e vc h iraktf``crkmkm pcrec`cbc ctgksk s vc p c`cgtrim`frmm e gfaugc`cgtrim`frm pcrec`cbc ctgkskmecm eflf fz i`euu kkm, cm e gfaugtfgk c`cgtrim`frcgkrecc acg`cmcmecm eflf yfgm gimubef au`umur`fr. Dcmc` i`frfg, eflf ig c`cgtrim

    gfauu au`umfm ftib`fr eflf ayg ftib`frer. Ftib yfrfp`fr c`cbcmt`crkm akr druaukkmec yugfrefm ffyf eiru frtfr. _crkyit aiyumjf si`efm sff eiru ftib yfrfp`frdcmc` i`frfg fzf`bfgtfer. fmjfg aumf dck c`cbcmt`crk uybfz. Ftib yfr fp`fr bctf``crkkm bctf``kg yfrfp, fbctf``cr kkm givf`cmt yfrfp i`frfg f`mbtr.

    Ufa`i 1.1 _crkyiekg kzc`dcecgk Ftib zc``kg`crk Eckkbk

    Akr bctf` ftibu pizktkh akr kyim i`uturbfg zcrc akr yfef eflf ig c`cgtrim gfyacttkkmec,cgkrecgtcgk yg bkgtfr c`cgtrim sfysmefm eflf hfz`f i`ur. cgkrecg, c`cgtrim`fr eflfyfgmf cgcr vc simu i`frfg, gftyim`fr gcmekmk i`uturfm ftib`frefm eflf ggtr`cr.Fmyim`fr gcmek`crkmk i`uturfm ftib`frefm eflf aygtr. C c`cgtrim`u fmyim`fr kkm kyimyg frtgf kyim yfrfp frtfr. Akr fbctf` mcdftkh kyim (fmyim) i`uturbfg zcrc akr yfefeflf ig c`cgtrim f`emef cgkrecg yg sfakt gf`rgcm, hfz`f c`cgtrim mcecmky`c ctgkmcgkrecg yg (cgkreckm dcrcg yg k`c c`cgtrim`fr tfrfhmefm pcrec`cmcm yg frfsmefgkhfrg) eccrk fzf`r. C`cgtrim`fr frfsmefgk ktbc ctgksk frtfr, eflf ig ef`r vc ftib

    ayg`g`crk frtfr.

    Akr ftib c`cgtrim`frm mc gfefr gi`fy gfyacecrsc, bctf` zc``kk i gfefr hfz`fer. yim`fbfcmcrnksk (K), dfz lf`kmecgk ftib`frefm akr c`cgtrimu uzfg`ftrbfg kkm dcrcg`k cmcrnkbkgtfrer. yim`fbf cmcrnksk akrcysc` c`cgtrim`fr kkm c`cgtrim vi`t (cX) jkmskmecm vcyfc`cgtrim akr bi` c`cgtrim kkm bi` afmf ecm gN jkmskmecm vcrk`kr. 6 c`cgtrim vi`t7 vfgubef

    pitfmskyc` hfrg 6 vi`t i`fm akr a`dcecm dccm akr c`cgtrim tfrfhmefm gfzfm`fm gkmctkg

    cmcrnkekr. (6 cX 2 6,8?116?-6;

    N 2 ;8,5

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    13/71

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    14/71

    yfpyf dc`bcg kstcb`crk simujumef i`uur. C`cbcmt`crkm af yfpfak`bc dj, c`cbcmtftib`frmm cm e gfaugtfgk c`cgtrim sfy`frmf af`er.

    :.6 @cwks Gurfb > C`cbcmt`crkm ftib`fr, siydfz ftib`frmm c`cgtrim ef`b`frmfacmzcbcg fbfjy`f akr frfyf dc`bcgtcekr. @cwks gurfbmm afz tcbc` csfs`fr y`cekr>

    6. 6. C`cgtrim`fr, zc``kg`c cm e gfaug (eccr`kg ) c`cgtrim`fr gkbyfsf` af`fmbfef tcbc`ri` iymfr.

    1. 1. Afz eurub`fref c`cgtrim`fr akr ftibefm ekcrkmc vcrk`kr. Ay`cjc i`ufm frt vc cgskyg` kyim`fr akrakr`crkmk kyimkg affrfe vcrk`cm c`cgtristftkg guvvct`cr`c cgcr`cr.

    :. :. C`cbcbk kgk yfef eflf hfz`f c`cgtrim`fr, ftib`fr frfsmef irtfg`fmr.C`cgtrim`frm au irtfg`fmbfsmf givf`cmt afecmkr.

    5. 5. C`cgtrim`frm akr ftibefm ekcr akr ftibf vcrk`bcsk yfef irtfg`fmbfs lcr ftibum

    gfrfr` c`cgtrim ef`bmf sflkp i`bfs cg`kmec i`ur. Au ef`b dcmc``kg`c e gfaugc`cgtrim`frmm scgkz (igtct) i`euu siy dfz ef`ber.

    :.1 @cwks Zkbdc`crk vc [fp`fr

    @cwks skbdcsk, k gfaug c`cgtrim`fr vc cgkreck dstcrcm akr skbdc k`c e gfaug (eccr`kg)c`cgtrim`frm dstcrcm migtf`frefm i`uur. Lcr c`cgtrim akr migtf k`c dstcrk`kr. @cwks skbdcskc`cbcmtkm ctrfhmf eccr`kg c`cgtrim sfys gfefr migtf giyfrfg vcyf akr kht c`cgtrim ycrkmc

    akr kzdk, akr tcg c`cgtrim kkm akr migtf giyfrfg yfz`r.

    Af drup c`cbcmt`crkmkm eccr`kg c`cgtrim`frm dstcrcm migtf sfysmm au c`cbcmtkm drupmubfrfs k`c fym i`euumf ekggft cekmkz.

    @cwks skbdc`crk af drup c`cbcmt`crk kkm yfydm i`frfg gu``fm`e lf`ec, dck c`cbcmt`crkkkm hfz`f gu``fm`bfz.

    Gkbyfsf` afefgk c`cgtrim f`vcrkkmk yfef irtfg`fmbfsm dstcrcm `cwks skbdc`crkmkm akrfrfyf dc`bcsky`c@cwks yfpsi`uur.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    15/71

    Bctf` kyimum `cwks skbdcskmec eccr`kg c`cgtrim`frmm lcpsk vcrk`ekk kkm migtf yigtur7sfecjc yg dstcrk`kr.

    @cwks yfp`frmefm hirb`m mfs` i`euumu ef gfrfak`krkz. Bcsc`f, f`bkmyub igsktkmhirb`mm mjcecm vcrk`bcskmc dcrcg yigtur. ftib vcrcm F` ftibu k`c kgk ftib f`fmigskncm ftibu akr frfyf dc`kmjc vcrk`cm c`cgtrimef akr hfz`f`g i`ur. F`mfm vc vcrk`cmc`cgtrim`frm ckt i`bfs, akrkb hirb`ec kgk F` vc I i`bfsy`f sf`fmr.

    f) JfK a) AfZ j) @kI kkm uydum `cwks yfp`frm yfzmz.

    Aurfyf gfefr yfp`fm`fr kgk`k kyimkg ak`ckg`crekr. ` kyimkg ak`ckg`cr dcmc``kg`c tcg ftib`uvc ig ftib`u kyim`frefm i`uur vc ig ftib`u kyim`fr frfsmefgk af`fmbf givf``cmttkr. Dfzlf`kmec kyimkg ak`ckg`crec lcr fmyim gftyim`fr`f, lcr gftyim fmyim`fr`f cvrk`bk i`frfg

    au`umur. ig hfz`f sfyefgk au kyim`fr kyimkg grkstf` fe vcrk`cm ezdm akr rd kkmecsrf`fmbtr.

    :.: Givf`cmt Af`fmbf> Akr kht c`cgtrimum af i`uturfm ftib`fr tfrfhmefm irtfg`fmbfsakr tcg givf`cmt af i`uturur. Givf`cmt af, kgk ftib frfsmef ftib iraktf``crkmkmrtbcskmecm i`ufm ygscg c`cgtrim yium`uumf sflkp akr a`dcekr. Au tfmbf eccr`kgafymtcbkecmkr. au ymtcb, af i`uubumum `igf`kzc c`cgtrim biec`kekr. tcgk c`cgtrim`fr

    vc irtfg`fmbfb eccr`kg c`cgtrim kht`crk gcmek ftib`frmm iraktf``crkmec gf`r`fr vc afyfpfm c`cgtrim`frm yg yium`uumu iraktf` rtbcsk a`dcskmec frtfr.

    LJ` vc MfJ`, au kgk ak`ckgtc ec J` ftibu irtfgtr. Ief sjfg`mef MfJ` gft LJ` dfzmcecm9 L1Z dfz kgcm L1I sv er mcecm9 Zu eimeuumef lfjbk frtfrgcm iu sv`frmlfjbk fzf`r, mcecm9 Au siru`frm jcvfam au`bfg kkm ftib`fr frfsmefgk ctgk`ckb`crk, yfmkgkbyfsf` af`fr tfmb`fyfjfz.

    J` c`cgtrim f`bf ck`kbkmec fjfaf lkerincmecm bk yigsf sieyubefm b gi`fy c`cgtrimgipfrr. Zieyubefm c`cgtrim gipbfs kkm K2 5;8gN/bi` , lkerincmecm c`cgtrim gipbfs kkmK2 6:61GN/bi` cmcrnk dcrcgbcgtcekr. Zieyubum kyim`fbf cmcrnksk eflf gg, i lf`ec

    sieyub lkerincmecm eflf bctf` (bctf` gfrfgtcr , kyim`fbf cmcrnk ) , au mcecm`c lkerincm

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    16/71

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    17/71

    Akr ftibum af` i`euu ekcr ftib`frefm c`cgtrim cgbc yctcmckmc c`cgtrimcdftkh`kg(CM)ecmkr. yim`fbf cmcrnksk vc c`cgtrim k`dkskmc af`er. 6;?6 y`mef _fu`kmd tfrfhmefmmcrk`bktkr. C`cgtrimcdftkvktc eccr`crk ?.4 k`c 5.? frfsmef eckkr. C`cgtrimcdftkvktc eccrkmc gfefr egsc i gfefr bctf` er vc pcrkyiekg tfa`ief yugfrefm ffyf kmk`ekgc frtfr.Ucbc` lf`ec au`umfm kzi`c cek`bcbk akr ftibf akr c`cgtrim gft`bfs k`cbk k`c k`dk`k i`fm

    cmcrnk eckkbkmc akrkmjk c`cgtrim k`dksk ecmkr. gg ftibum c`cgtrim gfzfmbf ck`kbk aygftibumgkmecm eflf hfz`fer. C`cgtrim k`dk`crk vcyf c`cgtrimcdftkh`kg`crk fym i`fm ftib`frfrfsmefgk givf`cmt af`frf fpi`fr givf`cmt af ecmkr. gk ftib frfsmefgk CM mc gfefrggsc i gfefr givf`cmt akr af eck`sc kyimkg af i`uturu`ur. Ftib`fr frfsmefgkc`cgtimcdftkvktc hfrg pi`fr bi`cg``crk i`uturur. _i`fr bi`cg``cr frfsmef ekpi`-ekpi` cgkbguvvct`crk i`uturur. Ekpi`-ekpi` guvvct`crk bi`cg``crkm pizktkh vc mcdftkh gutup`frmm

    akrakr`crkmk cgbc`crk simuju irtfyf gfr.

    :.:.: Givf`cmt Ak`ckg`crkm Gfrfgtcrkstkg zc``kg`cr>

    6. 6. Givf`cmt ak`ckg`cr bi`cg``crecm i`uur.

    1. 1. Gg bi`cg` fr`g` i`fm`frm crdkbc vc gfymfbf migtf`fr egtr.

    :. :. Dcmc``kg`c gi`fy aulfr`fr`fr.

    5. 5. [f, sc``iz, acmzcm dkak akr ig givf`cmt ak`ckg suef zmbcz. Fmjfg f`gi` vcfsctim dkak irdfmkg zj`crec zmr.

    3. 3. C`cgtrkg fgbm k`ctbcz`cr.

    Afz givf`cmt af`frm i`ubfs srfsmef pfy`f`bfb c`cgtrim`frm lcr kgksk ec af`fmfmftib`frefm akrk tfrfhmefm sf`fmr. rmckm ML: (fbimyfg) k`c L+ frfsmefgk tcpgkbcec, ML:ecgk fzit ftibumum pfy`f`bfb c`cgtrim khtk ycmk akr givf`cmt af i`uturbfg zcrcgu``fm`r. Au cgk`ec bcyefmf dc`cm aff giirekmfsyim afecmkr.

    yimkg Af> Akr bctf` akr fbctf``c ctgk`ctkk zfbfm c`cgtrim`fr bctf` ftibumefm fbctf`ftibumf fgtfr`r vc aumum simujumef akr kyimkg af (c`cgtrigivf`cmt ak`ckg) bcyefmf dc`kr.Ftib`frefm c`cgtrim gfyay`f i`ufm pizktkh kyim`frf gftyim ecmkr. Ftib`frm c`cgtrim

    gfzfmfrfg i`utureug`fr mcdftkh kyim`fref fmyim i`frfg kskb`cmekrk`kr. Au kyim`fr akr frfyfdc`ekg`crkmec akr grkstf` i`uturbfg zcrc akrakr`crkmk cgcr`cr. Fym c`cgtrimkg yfp`frfsflkp bfeec`crc kzic`cgtrimkg bfeec`crecmkr. _izktkh vc mcdftkh kyim`frm akr grkstf` kkmecyium`fbfsmf k`kgkm cmcrnk ctgksk grkstf` cmcrnksk vcyf rd cmcrnksk i`frfg kskb`cmekrk`kr.yimkg akr rcfgskyimu yrtcm guvvct, kyim`frm akrakr`crkmk c`cgtristftkg i`frfg cgbc`crkekr.yim i`uubumef, cmcrnk fsmefm tcm hfz`f c`cgtrimum gfya yfef gfzfm`bfsgcmek`kkmecm bbgm eck`ekr.

    :.5.6yimkg Ak`ckg`crkm Gfrfgtcrkstkg zc``kg`crk>

    6. 6. yimkg ak`ckg`crk kyim`fr i`uturur`fr.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    18/71

    1. 1. Gft lf`ecygcm c`cgtrkg fgbm k`ctbcz`cr. Crktk`bcsk lf`kmec vcyf su`u zc`tk`crkc`cgtrkk k`ctcrcg gkbyfsf` eckbc`crc mcecm i`ur.

    :. :. [gscg gfymfbf migtfsmf sflkptkr`cr. Aulfr afsm`fr klbf` cek`cjcg gfefrggtr. mg kyim`fr frfs cgbc guvvctk ig aygtr.

    5. 5. yimkg ak`ckg`cr suef zmr`cr.

    :.3 @cwks [fp`frmm [fz`bfs

    @cwks yfpsmef atm eccr`kg c`cgtrim`fr dstcrk`bc`kekr.

    @cwks yfp`frmef atm c`cgtrim`fr dcmc``kg`c c`cbktkr.

    Dcmc``kg`c lcr ftib cm e gfauumef igtct c`cgtrim`frmf u`fr. Fmjfg lkerincmece gfaug c`cgtrim`fr kgk i`ur.

    Afzcm gft` givf`cmt af`frf (kgk`k vcyf ` af`frf) dcrcg i`ur. Gft` givf`cmt af`frJ, M, I, _ vc Z ftib`fr tfrfhmefm eflf gi`fy`g`f i`uturu`ur.

    @cwks yfpsmm yfz`bfsmef eiru ksgc`ct yfpsy`f af`fbfg vc au ksgc`ct yfpsmef bcrgczftib vc u ftib`frm ac`kr`cmbcsk mcb`kekr. Bcrgcz ftib kgk vcyf eflf hfz`f ftibf

    af`fme lf`ec, u ftib sfecjc akr afgf ftibf af`er. Lkerincm ftib`fr lcr zfbfm uftib`frer.

    @cwks [fp`frmm [fz`bfsmef kz`cmcjcg [i``fr>

    [fpefgk eccr`kg c`cgtrim`frmm tip`fb sfysm ac`kr`cykmkz.

    6. 6. sgc`ct yfpsm yfzp, ftib`fr au yfpef tcg`k givf`cmt af`fr`f af`fymz.

    1. 1. Au cgk`ec i`uturu`fm lcr tcg`k af kkm tip`fb eccr`kg c`cgtrim`frmefm kgk gfrmz.

    :. :. Gf`fm eccr`kg c`cgtrim`frmefm mjc u ftib`frm igtct`crkmk, simrfef bbgmscbcrgcz ftibumum yfef ftib`frmm igtctkmk tfbfb`fymz.

    5. 5. Au eurubef bcrgcz ftibum igtctk cgskgsc, u ftib`frm aff dkrbcycm c`cgtrim

    kht`crky`c gft` givf`cmt af`fr i`uturumuz.

    LJM (lkerincm skyfmr) m @cwks yfpsm yfzmz.

    L 6F, J 5F, M 3F druaumf fkt7 tip`fb eccr`kg c`cgtrim sfy`fr tip`fb 2 6?

    [ugfrefgk yfpefgk yfpef atm eccr`kg c`cgtrim`fr gu``fm`bfsmf gfr`g J ftibumumctrfhmef igtctkmk tfbfb`fbfyfm sfecjc ert c`cgtrim vfrer. Au eurubum M ftibumefgk kgktfmc aff dkrbcycm c`cgtrim khtkmk J vc M ftib`fr frfsmf ` givf`cmt af i`uturfjfgcgk`ec ycr`ctkrcrcg ezc`tcak`krkz.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    19/71

    Hirbf` [gm @cwks [fpsmm [fz`bfsmef Gu``fm`bfs>

    Irtfg c`cgtrim`frm ckt i`frfg a``bcsk vfrsfybmf efyfmfrfg lcsfp`fmfm yg`crchirbf`ygecmkr. Hirbf` yg`cr, @cwks yfp`frmefgk afz ftib`frm drmcm yg`crkekr. Au eurub,ftib`frm givf`cmt aff ckt c`cgtrim gftgs yfpbfeg`fr zfbfm irtfyf gfr. Bi`cg`ecgk

    hirbf` ygm lcsfp`fmbfsmef ftibum drup mubfrfs, irtfg`fmbfb c`cgtrim sfys vc afsfysmm ak`kmbcsk dcrcgkr. Hirbf` ygm ac`kr`cmbcskmec7

    Irtfg`fmbfb atm c`cgtrim kht`crkmk lfmdk ftibef ksc i ftibf fkt sfymz.

    Af`fyj c`cgtrim`fr, af`fmfm ftib`fr frfsmef ckt i`frfg pfy`ftrmz.

    Akr ftibum af yfpbfb lf`ecgk c`cgtrim sfysmefm @cwks yfpsmefgk c`cgtrimsfysmm gfr`bfsy`f c`ec cek`cm yg i`fm hirbf` yg au`umuz.

    Hirbf` [g 2 Drup mubfrfs Irtfg`fmbfbc`cgtrim sfys Afsfys

    Af Zfys 2 ( Af`fyj c`cgtrim`frm sfys)

    Drup mubfrfs 2 Eccr`kg c`cgtrim`fr sfys

    Hirbf` yg dcrcgkyirsf, bbgm i`fm cm fz eccrec i`bf`

    ( - ) Cgsk yg`cr c`cgtrimcdftkh`kk hfz`f i`fmef au`umbf`

    @cwks yfpsmef ftib`frm hirbf` yg`crkmkm tip`fb mtr akr bi`cg` kkm shr vc ig ftib`u

    akr kyim kkm kyimkg ygc ckt i`bf`er. Bcrgcz ftib dcmc``kg`c c`cgtrimcdftkh`kk cm fz i`fmftibeur.

    LJM kkm hirbf` yg au cgk`ec ac`kr`cyc`kb.

    Givf`cmt akr bi`cg`ec ftib`frm dcrcg yg`crkmkm i`bfem fgf drcak`krkz. Hirbf` vcdcrcg yg`cr frfsmefgk hfrg`` ac`krtbcg kkm hirbf` yg`crkm ctrfh lf`gf k`c cvrk`kr. Ccrgivf`cmt af`frf atm ftib`fr ckt sfyef gftgef au`umsf`fre, @cwks yfp`frm yfzfrgcmhirbf` yg`crkm i`bfyfjf vcyf cm fz i`fjf yfpy au`bfyf dfyrct ctbc`kykz. Aumu dcmc`i`frfg ffefgk cgk`ec dcrcg`ctkrcak`krkz>

    Hirbf` yg dcrcgkyirsf, bbgm i`fm cm fz eccrec i`bf`er. Dcmc``kg`c cgsk hirbf` yg`cr eflf c`cgtrimcdftkh ftib`fref vc frt hirbf` yg`cr ksc

    c`cgtrimcdftkh`kk eflf fz i`fm ftib`fref au`umur. Akr @cwks yfpsmef ftib`frm hirbf` yg`crkmkm tip`fb, mtr akr bi`cg` kkm shr vc

    ig ftib`u akr kyim kkm kyimkg ygc ckt i`bf`er.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    20/71

    [ugfrefgk yfp`frefm (a) yfps (f) yf drc eflf eirueur. mg au yfpef lk hirbf` ygyigtur vc eflf fz c`cgtrimcdftkh ftib gfraim bcrgcz ftibeur.@cwks yfp`frmm yfz`bfsmef hirbf` yg`cr ec gu``fm`fak`kr. Aumu akr rmcg`c fg`frsfg7

    Mktrizk` g`irr, ecrkkg mktrkg vc lkerig`irkg fskt`crkm akr gfrb i`fm vc f`tm ze kkmf`tm suyu i`frfg ak`kmcm akr ygsc`tdcm`crecm akrkekr. MIJ` m @cwks yfpsm yfzf`b>Hirb`m yfz`mefm I km bcrgcz ftib vc ekcr ftib`frm aumf af` i`euu (M-I-J` )i`euu dr`bcgtcekr. Au yfpyf (f) ekyc`kb. Fmjfg lcr yfz`fm hirb` ftib`frm af`fmbfsrf`fbfsm dstcrbcz. @cwks yfpsmefgk bcrgcz ftib lfggmef srf`febzdcmc``cbc`crecm gfrfg, aumum igskncm (CM2:.5) eck` fzit (CM2:.?) i`euumusy`cycak`krkz. Bcrgcz ftibum M i`euu yfpyf (a) ekyc`kb. Lcr kgk yfpefgk hirbf` yg`crk

    ac`kr`cyc`kb.

    6.Afsfbfg > Uip`fb eccr`kg c`cgtrim`fr sfys au`umur.

    Mefm 3 + Iecm 8 + J`efm 4 2 6 S ftib`fr bcrgcz ftibf tcg`k givf`cmt af`fr`f af`fmr. Zimrf gf`fmc`cgtrim`fr irtfg`fmbfb c`cgtrim kht`crk i`frfg, mjc u ftib`frf, simrfef bcrgczftib`frf ycr`ctkrk`kr. Bcrgcz ftibum igtctkmk tfbfb`fbfg kkm irtfg`fmbfb c`cgtrimkht`crkmecm akr khtk bcrgcz ftib`f ycmk akr af i`uturfjfg cgk`ec gfyerrz. Au eurubef(f) vc (a) yfp`fr kkm kgkcr i`fs`g irtfyf gfr. Au yfp`frf (f6), (f1), (a6), (a1), i`sum.

    :.Afsfbfg > Lcr ftib kkm hirbf` yg`cr lcsfp`fmr. [fp (f6) ecgk M ftibu kkm

    H[2 3-6/1(5)-5 2 -6.ekcr`crkec fym cgk`ec lcsfp`fmr vc ffefgktfa`i lfzr`fmr.

    5.Afsfbfg > Hirbf` yg gurf``frmefm cm uydum @cwks yfpsmm (a6) i`euu dr`r.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    21/71

    ecv>G`irft (J`I:)-fmyimum, sieyub pcrigsktkm (Mf1I1), hishir pcmtf igsktkm (_1I3) @cwksyfp`frm yfzmz.

    :.8 Qczimfms > Afz eurub`fref kgk vcyf eflf hfz`f @cwks yfpsmef c`cgtrim`fr hfrg`ezcmec i`bfsmf rfbcm ftib`fr fym ezcmec i`fak`kr. Qczimfms akr yfpef yg bcrgcz`crki`uubu ycrkmc akr ec`igf`kzc ygc mcecm i`bfgtfer. rmcg i`frfg strftishcrec au`umfm vcftbishcrkm f`t tfafgfsmef gkr`k`kg yfrftfm eubfmm akr ak`ccmk i`fm izim (I:) kkm @cwksgurf`m uydu`frsfg kgk i`fs`g`f gfr`frz. Fmjfg au kgk yfpmm akrakrkmkm rczimfms bc`czki`euumu drrz.

    mg I-I tcg`k afmm uzum`uu 654.3 pb, I2I kht afm uzum`uu 61?.45 pb i`euu

    lf`ec izimefgk af`fr tcg`k vc kgk`k af frfsmef akr yfpef af uzum`uu 614.< pb er.

    :.4 Igtct Gurf`mefm Zfpbf`fr

    Igtct gurf` @cwks yfp`frmm yfz`bfsmef cm mcb`k tcbc``crecmekr. Fmjfg afz eurub`frefsfpbf`fr i`ur. Aum`fr fmf af`gtf tip`fyfak`krkz.

    :.4.6 Ucg Zfy`C`cgtrimu I`fm [fp`fr> (.) Ucg sfyef c`cgtrim kcrcm bi`cg``crkm gfrfr`i`fm`frmf rfekgf` ecmkr7 dcmc``kg`c iu gfrfrszer.

    MI bi`cg`mec 66 eccr`kg c`cgtrimu (3+8) 266 vfrer vc au tcg sfyer. [fmk akrc`cbcbk c`cgtrimu vfrer. @cwks gurfb, c`cgtrim kht`crk k`c k`dk`kekr vc c`cbcbkc`cgtrimu mcrcyc giyfjfbz akzc dstcrbcz. _frfbfdmctkgtkr`cr.

    :.4.1 Cgskg Igtct`cr >Cgskg igtct`cr air (A) vc acrk`yub (Ac) ak`ckg`crk k`c smr`er. Airtrkh`irrm (AH:) @cwks yfpsm yfzfrsfg k`g ffbfef A ftibumum eccr`kg gfauumef sfecjcf`t c`cgtrimumum i`euu cgskg akr igtct yfpsmef i`euu dr`r. Au eurubu, u ftib`frefm

    aff dkrbcycm c`cgtrim`fr bcrgcz ftib`f af yfpfjfg cgk`ec gfyerrsfgezc`tcak`cjckbkzk ak`kyiruz. @cwks yfpsmef akrecm hfz`f uydum yfp bcvjutsf, aum`frmrczimfms bc`cz`crkmkm dcrcg yfps i`euumu ef drbtg. Aum`fr yfzfrsfg7

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    22/71

    Gurf``fr uydu`febzef, gurf``frf fygr i`frfg A zcrkmec 6 vc H zcrkmec +6 yg vfrer.Hirbf` yg i`bfyfm,cgskg igtct`k @cwks yfps au eurubef cm uydum yfp i`frfgdr`bcgtcekr. Ekcr tfrfhtfm (AH:) ecgk A-H af uzum`uu (6:? pb) tcg`k afefm eflfgsfer vc rczimfms bc`czkmecgk kgk`k af yfpsmm mcbkmk vurdu`fbfgtfer. Au yfp`frefmlfmdkskmk c`c f`rsfg f`f`b, AH: m mcb`k zc``kk, A ftibumum, c`cgtrim khtk vcrcak`cm

    yfp`frefm akr c`cgtrim khtk f`frfg, akr giirekmc givf`cmt af yfpbfyf guvvct`k ck`kbki`bfser. Au eurub AH5 - kyimumum i`ubfsmef dr`bcgtcekr.

    AH5 ec af`fr tcg`k af`frer vc af uzum`uu 653 pb ekr.

    :.4.: Dcmk`ctk`bkigtct`cr>kbekyc gfefr s vc p f`t gfaug`frmm vc bcrgcz ftibum sfecjcscgkz c`cgtrim au`umeurfak`cjckmk ak`kyiruz. Lf`augk mj pcrkyit vc tcskmecgk

    fbctf``crkm eccr`kg gfauumef e f`t gfaug`fr vfr. ay`cjc bcrgcz ftibef scgkz c`cgtrimefmhfz`f c`cgtrim au`umeurbf i`fs` irtfyf gfr. Hishir , _J`:vc _J`3 i`bfg zcrc kgk g`irri`uturur. Igtct gurf`mf drc, _J`: kkm @cwks yfpsm yfzfak`krkz. _J`3ec ksc ac g`ir ftibubcrgcz _ ftibumf eiruefm af`fmbtr vc _ um e gfauumef 6? c`cgtrim vfrer. Aurfefigtct 6? c`cgtrimf dcmk`cbktkr. ZH8bi`cg`mec ksc igtct 61yc dcmk`cbktkr.

    @cwks yfp`frmm igtctk tfbfb i`frfg yfz`fak`ekk eurub`fref ak`c dcmk`ctk`bk igtct`k yfp,eflf uydum i`fak`kr. Igtct gurf`mf drc ZI5-1 m atm af`fr tcg`k afer vc atm ftib`frefhirbf` yg vfrer. Lf`augk ggrt vc igskncm af`frmefm afz`frm kgk`k yfzfrsfg yfpefgkhirbf` yg`crk fzf`tfak`krkz. Au af`frm afz`frmm kgk`k af uzum`uumef i`euu ecmcysc`i`frfg dstcrk`bktkr. ZI5-1 ef Z-I uzum`uu 65; pb ekr. Lf`augk Z-I tcg`k af uzum`uu 648

    pb vc Z2I kht`k af uzum`uu ef 653 pb ekr. Au kyimum cm uydum yfp vcrk`cm yfp`frm akrrczimfms bc`czkekr.

    ecv>ZIJ`1, MfM:vc H:ZM kkm cm uydum @cwks yfp`frm ac`kr`cycrcg af`frm tcg`k, kgk`kvcyf ` i`euumu ac`kr`cykmkz.

    :.< Bi`cg``cr Dcibctrk (XZC_Q) vc Lkarkt`cbc

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    23/71

    Bi`cg` vc ig ftib`u kyim`frefgk ftib`frm dcibctrkg ezcmk, eccr`kg gfauu c`cgtrim khtkktbc (XZC_Q) gurfb yfreby`f tflbkm cek`cak`kr. stcr gkbyfsf` af`, kstcr pfy`f`bfbc`cgtrim khtk i`sum c`cgtrim`fr akrakr`crkmk ktcr`cr. C`cgtrim kht`crk, ftib ctrfhmef ktbcyk cmfzf kmekrcjcg cgk`ec ym`cmkr`cr. Aumum simujumef bi`cg``crkm gcmek`crkmc zd dcibctrkgcgk``crk i`uur. XZC_Q (vcspcr ekyc igumur) gurfbmf drc, bi`cg``crecgk c`cgtrim

    kht`crk bcrgcz ftib ctrfhmef ym`cmkrgcm bi`cg`m cg`k au c`cgtrim kht`crk ctrfhmef eck`,ftib`frm cgkrecg`crkmkm au`umeug`fr ycr`cr`c ac`kr`cmkr. C`cgtrim kht`crkmkm ef`bdcibctrkskmc c`cgtrim khtk dcibctrksk vc ftib cgkrecg`crkmkm i`utureuu dcibctrkyc ecbi`cg` dcibctrksk ecmkr. XZC_Q gurfb, kgkmjk pcrkyit c`cbcmt`crk kkm kyk simu vcrkr.XZC_Q dstcrkbkmec, F bcrgcz ftibu, \ bcrgcz ftibumf af` u ftib yf ef ftib`fr, Cirtfg`fmbfb c`cgtrim khtkekr. Dcmc``kg`c bcrgcz ftib ctrfhmef 1, :, 5, 3 yf ef 8 c`cgtrimkhtkmkm au`umeuu eurub`fr`f gfr`frz. Au eurub`frm c`cgtrim khtk dcibctrk`crk ucgk`ec i`fak`kr>

    1 c`cgtrim khtk > eirusf`

    : c`cgtrim khtk > dcm pkrfbkt

    5 c`cgtrim khtk > ert yz`

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    24/71

    3 c`cgtrim khtk > dcm akpkrfbkt

    8 c`cgtrim khtk > scgkzyz`

    Irtfg`fmbfb c`cgtrim kht`crk af`fyj c`cgtrim kht`crkmc drc eflf ig ycr gfp`fr`fr.Aumum simujumef aff dkrbcycm kgk c`cgtrim khtk frfsmefgk ktbc, kgk af`fyj khtfrfsmefgkmc drc eflf aygtr.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    25/71

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    26/71

    :. @cwks yfpsm ac`kr`cyc`kb.

    3:K , 64J` .(64)+(54)+6 2 :8 eccr`kg c`cgtrimu sfys

    1.Afsfbfg > K ftibu ctrfhmef 5 af`fyj 1 irtfg`fmbfb i`bfg zcrc 8 c`cgtrim khtkvfrer.

    :.Afsfbfg > 8 c`cgtrim khtkmkm ym`cmbcsky`c i`ufm dcibctrk scgkzyz`er.

    5.Afsfbfg > KJ`5- fmyimu F\5C1tkpkmecekr. Bi`cg` gfrc ez`cbekr.

    ecv>\cH1 mkm bi`cg` dcibctrkskmk ac`kr`cykmkz.

    Gft` givf`cmt af` akr bi`cg`m cg`kmkm ac`kr`cmbcskmec XZC_Q gurfb uydu`frgcm

    dcmc``kg`c gft` af`fr rczimfms bc`czkekr vc atm c`cgtrim kht`crkmkm af`fyj kht`cr i`euudr`r vc k`g fmefgk tcg`k af` yfp bi`cg` dcibctrkskmk ac`kr`cr.

    _IJ`:vc ZI1mkm bi`cg` dcibctrkskmk ac`kr`crscmkz7 F\5vc F\1C i`euumu drrsmz.

    ecv> M1I(Mktrz fskt) km bi`cg` dcibctrkskmk ac`kr`cykmkz.

    :.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    27/71

    Bctimi` bi`cg` kkm cgk` mcrkmkz vc af f`frm ac`kr`cykmkz.

    Givf`cmt akr af yfpb akr bi`cg`ec akrkmc drc ekcr ftib eflf c`cgtrimcdftkh ksc ibi`cg` pi`fr akr bi`cg`er. _i`fr akr givf`cmt afef, yg ef`bmefgk hfrg``g ekpi`bibcmt () i`uturur vc bi`cg` fsf`er.

    Hfrg` cmcrnk ezcy`crkmec ftib iraktf``crkmkm gfrfrfg fym cmcrnk ezcykmec iraktf``crcembcskmc bc`cz`cbc, au ycmk iraktf``crc ec bc`cz iraktf`ecmkr. bc`cz`cbcyc gf ftibiraktf`k dkrkyirsf, i gfefr bc`cz iraktf` i`uur. Bc`cz iraktf``cr af yfptg`frmef akrcr

    c`cgtrim khtkmc sflkp i`ur`fr. Af yfpb bc`cz iraktf`ecgk c`cgtrim khtkmkm akr c`cgtrimuafgf akr ftibum iraktf`kmecm dc`kr yfef c`cgtrim khtk zftcm bc`cz iraktf`ec bcvjuttur. Bc`cziraktf`ec c`cgtrim khtk mjcecm bcvjutsf, au bc`cz iraktf` af yfpbfz vc bcrgcz ftibumefirtfg`fmbfb c`cgtrim khtk i`frfg gf`r. Bi`cg`ec af`frm eiru`tu`fr, bcrgcz ftibumbc`cz iraktf``crkmkm eiru`tu`fr k`c fymer. [fmk, akr bc`cz iraktf`km eiru`tusu af yfpfrgcmeckbcz.

    1p iraktf``crk yfmefm rtcrcg akr af i`uur. Zkdbf afmefgk rtbc afmefgkmecmeflf hfz`fer. Akr bi`cg`m cg`kmk sfecjc - afm i`uturfm iraktf``cr ac`kr`cr. kht afctrfhmefgk embc ayg `ec smr`fmbtr.

    :.; Af Gurfb`fr

    Givf`cmt af, kgk ftib frfsmef, ftib iraktf``crkmkm rtbcskmecm i`ufm ygscg c`cgtrim

    yium`uumf sflkp akr a`dcekr. Au tfmbf, eccr`kg af ymtcbk ecmkr. Au ymtcb, afi`uubumum `igf`kzc c`cgtrim biec`kekr. tcgk c`cgtrim`fr vc irtfg`fmbfb eccr`kgc`cgtrim kht`crk gcmek ftib`frmm iraktf``crkmec gf`r`fr vc af yfpfm c`cgtrim`frm ygyium`uu, iraktf` rtbcsk a`dcskmec frtfr.

    Eccr`kg af ymtcbk 5 afsfbfgtf uydu`fmr.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    28/71

    6.Afsfbfg> Lcr akr ftibum eccr`kg gfauu iraktf` ekyfdrfb kzk`kr.

    rmcg _L:kkm

    1.Afsfbfg> Lcr akr ftibum rtcm iraktf``crk kzk`kr.

    :.Afsfbfg> Af` ftib`fr vc iraktf` rtbc`crk dstcrk`kr.

    5.Afsfbfg> [fp tfbfb`fmr. _L:dcm pkrfbkt yfpsmef.

    :.6? Bi`cg``cr Frfs Guvvct`cr

    :.6?.6 Xfmecr Tff`s Guvvctk>Bi`cg`ec au`umfm lcr ftibum af`fmbf gfpfsktcsk tfbfbcmei`bu i`ursf, bi`cg``cr frfsmef yf`mz Xfmecr Tff`s guvvct`crk vcyf af`fr i`uur.C`cgtrim sfys frtgf vc pcrkyiekg skstcbec yugfrefm ffyf kmk`ekgc Xfmecr Tff`sguvvct`crk frtfr.

    :.6?.1 Ekpi`-Ekpi` Guvvct`crk> _i`fr bi`cg``cr frfsmef (+) vc (-) u`fr k`c akrakr`crkmkcgbcsk i`fyer.

    :.6?.: @imeim Guvvct`crk> C`cgtrim`frm lfrcgct`crk simuju irtfyf gfr. Ac`kr`k akr fmefbi`cg` c`cgtrim au`utumf mcdftkh i`fjf akr ekpi` i`uur. Aumu tfgkp cecm fmef ksc, c`cgtrim

    au`utumum lfrcgctk mcecmky`c ekpi`m (+) vc (-; u`frmm gimubu eckcjcgtkr. Uip`fbzfbfmef au fm`g ekpi``crkm ctgksk akrakrkmk yig cecjckmecm pi`fr i`bfyfm akr bi`cg` gf`j

    akr ekpi`c sflkp eck`ekr. Bi`cg`m ekpi`mm ef`df`fmbfser. Fm`g ekpi`, gibubi`cg``cr frfsmef c ekpi``cr bcyefmf dctkrkr. Au fm`g ekpi``cr frfsmefgk cgkb guvvct`crk@iimeim Guvvct`crkmk tcgk` cecr. Cm ayg @imeim Guvvct`crk, gi`fy`g`f pi`frkzc i`fak`cm

    vcyf ag`cak`cm ayg c`cgtrim au`utumf sflkp, ayg vc gibp`cgs bi`cg``cr frfsmefbcyefmf dc`kr.

    A@B 5. DF^@FQ

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    29/71

    Dfz`fr lz` lfrcgct cecm vc frf`frmef ayg uzfg`g`fr au`umfm bi`cg``crecm i`uur. Ac`kr`k

    akr dfz kkm au bi`cg``crkm gt`c`crk vc ayg`g`crk fymer. Lcrlfmdk kgk dfz libincmi`frfg lcr irfmef gfrr. Dfz bi`cg``crk frfsmefgk uzfg`g hfz`f i`euumefm gi`fy`g`fsgtr`fak`kr. Dfz`fr ekhhz`cmcak`kr. Dfz`frm efvrfm lfggmefgk sfysf` lcsfp`fbf`fr afskt

    dfz yfsf`fr vc kecf` dfz ecmg`cbk ecmk`cm dcmc` khfec gu``fm`frfg dcrcg`ctkrk`kr. Dfzf`frmhkzkgsc` efvrfmm ert zc``kg ac`kr`cr> dfzm bkgtfr, lfjbk, sjfg`g vc afsm. Aum`frefm ak`kmkrsc ekcr`crk lcsfp`fmfak`kr.

    5.6 Dfz Afsmj vc ``bcsk

    Afsm akrkb yzcyc uydu`fmfm guvvcttkr. Dfzm afsmj, au dfzm gfam cpcr`crkmcuydu`fe guvvctkm, gfam yzcy f`fmmf a`bmc ckttkr.

    _2 Afsm, akrkbk _fsjf` (_f) > M/b1

    _2 H / F 2 Guvvct / F`fm 7 H2 Guvvct, akrkbk Mcwtim (M) > gd.b/s1

    F2 F`fm, akrkbk bctrc gfrc > (b1)

    Af`im lfvfy`f ei`euumef, sfakt lzefgk dfz bi`cg``crkmkm akrakr`crk vc kkmec au`umeug`frgfam cpcrk k`c frpbfs simuju kcr. Dfz bi`cg``crk au frpbf mcecmky`c gfam keuvfr`frmf akr guvvct uydu`fr`fr. Au guvvct af`imu dcmk`ctkr.Dcmc``kg`c dfz afsm`fr ftbishcr afsmj k`c gfr`ftr`frfg ``r. Ftbishcrkm ycryzmcuydu`fe afsmj `bcg kkm Afribctrc gu``fm`r. Afribctrc, Uirrkjc``k tfrfhmefmdc`ktkrk`bk akr uju gfpf` yfg`fg

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    30/71

    6 bb jkvf ygscg`kkmc ceccr i`fm afsm 6 tirr eur. Afribctrc Df``kimum rcmjkskUirkjc``k tfrfhmefm yfp`btr vc imum gsf ksbk tirr eur. Akr dfz afsmj sv afsmjy`fgyfs`fmfrfg ei`fy` yi`efm ``r. Zv afsmj (lkeristftkg afsm)7 svmm yium`uu vcsv stumumum ygscg`kkmc af`er. Gcskt f`fm F i`fm akr sk`kmekrc l ygscg`kkmc gfefr suei`eurf`b. Fr`g akr guvvcttkr vc gt`c k`c eiru irfmt`er.

    T2 d.b 2Gt`c , b2 X.e , X2 l.F ksc7

    _2 H/F 2 T/F 2 (d.b)/F 2 (d.X.e)/F 2 (d.l.F.e)/F 2 d.l.e

    rmcg> sk`kmekr akr gfptf e yium`uumef l ygscg`kkmec sv vfrgcm tfafmf afsm _ er.Gfaf yium`uu :e i`fm afgf akr svefm l/1 ygscg`kkmec k`fvc cek`krsc tfafmf yfp`fm

    afsm gf _ i`ur 9 ( _t 2 3/1 )

    Jkvf fz au`umfm, pflf` vc zclkr`k sver, i lf`ec afribctrcec su ycrkmc jkvf mkycgu``fm`bfgtfer 9 48? bbLd ygscg`kgtc jkvf stumum afsmjmf ceccr afsmji`uturfak`cjcg su stumumum ygscg`kk mc i`ur 9

    Ld stumumum afsmj 2 d. lLd.eLd2 d 48.? jb 6:.8 d/jb:

    Zu stumumum afsmj 2 d. lsu.esu2 d lsu6.?? d/jb:

    d lsu6.?? d/jb: 2 d 48.? jb 6:.8 d/jb:

    lsu 2 48 (6:.8/6) 2 6.?: 6?:

    Ftbishcr afsmj jkvf afribctrcsk , k`c 6 bctrcecm fz akr ygscg`kgtc ``rgcm suafribctrcsky`c gft` akr akmf ygscg`kkmc u`fr. Ay`cjc, stum ygscg`kkmkm svyium`uu k`c tcrs irfmt` i`euu dr`r.

    Jkvf afribctrc`crk ftbishcr afsmjm `t lf`ec ekcr dfz`frm afsmjm `bcec mfekrcmgu``fm`r. Akr dfz rmckmkm afsmjm, afribctrc rmcg f`mfrfg yfp`b bfmibctrc`cr

    gu``fm`frfg ``r.

    (f)Dfz afsmj afribctrc (a) Dfz afsmj afribctrc (j) Dfz afsmj afribctrcafsmjmf ckt afsmjmefm ayg afsmjmefm gg

    _dfz2_afr. _dfz2_afr + _ _dfz2_afr + _( _=? ) ( _0? )

    cgk` 5.1Fg u`u bfmibctrc k`c dfz afsmjmm ``bcsk

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    31/71

    Bfmibctrc jkvf kcrcm akr uju ftbishcrc fg, ekcr gi` ksc dfz gfamf af` akr S tptr. Afrvc gk`ipfsjf` frfsmef 6?? gft hfrg vfrer. Bk`k afr bctcri`inkec ig gu``fm`fm akr akrkbekr.

    5.1 Afskt Dfz [fsf`fr

    Afsm, lfjkb, sjfg`g vc dfz bkgtfr frfsmefgk k`kgk`crc afskt dfz yfsf`frecmkr. Cm iggf`ktftkh dfz efvrfm`frm fm`fbfg fbfjy`f gu``fm`r.

    5.1.6 Aiy`c [fsfs> Zfakt sjfg`gtf, sfakt bkgtfrefgk dfzm lfjbk, afsmj k`c tcrs irfmt`er.X 6/ _ X 2 g / _ _.X 2 g (sfakt akr sfy )

    _6X6 2 _1X1 2 g

    ecf` akr dfz kkm 7

    5.1.1. Jlfr`cs vcyf Dfy-@usssfj K [fsfs > Zfakt afsmtfgk ac`kr`k akr bkgtfr dfzm lfjbkGc`vm (but`fg) sjfg` k`c irfmt`er.

    U (G) 2 t (iJ) + 14:.63 , X U

    Akr dfz rmckmkm I iJ ef gk lfjbk Xi i`sum. Aumf drc lcr 6 iJ frt kkm dfz, Xi/14:dcmk`cycjcgtkr. Ccr sjfg`g iJ jkmskmecm t ksc lfjbkmecgk tip`fb frt (Xi/14:).t i`ur. Aumfdrc t sjfg`mefgk sim lfjkb kkm 7

    X 2 Xi + (Xi/14: ).t 2 Xi(6+ t/14:) 2 (14:+t) / 14: Xi

    U 2 t + 14: X 2 Xi( U / 14: ) 2 ( Xi / 14: ) .U X 2 g.U

    g irfmt sfaktk dfz rmckmkm bkgtfrmf vc afsmjmf af`er. Afsm sfakt tutu`ursf, lfjkb

    eiruefm but`fg sjfg`g k`c eiru eckkr.

    Dfz`fr mjc sv`fr`fr vc simrf but`fg shr sjfg`mf crkcbcecm gft`fr`fr. ecf` akr dfzbi`cg``crk7 gt`csk i`fm fmjfg lfjbk i`bfyfm vc sv yfef gft lf`c dcbcycm akr dfzer. Akr

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    32/71

    dcrcg dfzm lfjbk, bi`cg``crkmkm gcmek lfjkb`crk eck`, dfz bi`cg``crk frfsmefgk scracstlfjkbekr.

    X6/ U62 g 2 X1/ U1 2 sfakt X6/ X12 U6 / U1

    5.1.: Jlfr`cs vcyf Dfy @ussfj KK. [fsfs(Fbimtims [fsfs)

    Zfakt lfjkb (kzigir) ec vc sfakt bkgtfrefgk akr dfzm, afsmj k`c sjfg` irfmt`er.

    (_ / U)m,v2 _ / U 2 _ / U 2 sfakt

    Akr dfzm sjfg`m 6iJ frttrebz zfbfm 2 6/14:.63 gfefr frtfr.

    ?iJ ef lfjkb _i, t iJ ef lfjkb _

    _ 2 _i+ (t/14:.63) _i 2 _i (6+t / 14:.63) 2 _i(14:.63+t) / 14:.63 2 _i / 14:.63 .U 2U. sat _ / U 2 sat

    5.1.5 Fvidferi [fsfs > Zfakt sjfg`g vc afsmtf, akr dfzm lfjbk bkgtfr k`c eiru

    irfmt`er.Fym sjfg`g vc afsmtf hfrg` dfz`frm ckt lfjkb`crk ckt sfyef bi`cg` kcrkr.Fym sjfg`g vc afsmtf hfrg` dfz`frm ckt sfyefgk bi`cg``crk ckt lfjkb gfp`fr.

    Mirbf` giu``fref akr dfzm 11.565 `ktrcsk 8.?1165 6?1:bi`cg` yfef 6 bi` dfz kcrkr.

    5.: ecf` Dfz [fsfs

    [ugfrefgk yfsf`frf drc akr dfzm lfjbk, bkgtfr vc sjfg`g k`c eiru irfmt`, afsm k`c tcrsirfmt`er.X m.U / _ _.X / mU 2 sat 2 Q _.X 2 m.Q.U ecf` dfz ecmg`cbkekr.

    Q kecf` dfz sfaktkmkm mirbf` giu``fref eccrk7

    Q 2 6 ftb. 11.656: @ / 6 bi`. 14:.63 G 2 ?.??

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    33/71

    Gurfbsf` i`frfg, tb gi``frefgk efvrfm`fr _.X 2 m.Q.U ckt`kkmc uydfm dfz`frf kecf`dfz`fr ecmkr.

    ( _2 d.l.e 6 ftb 248 jb. 6:.8 d/ jb: . ;

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    34/71

    Dfz`fr tfbsfy`fr`f khfec cek`cak`cm afskt lfjkb irfm`frmef akr`cbcgtcekr. Aumf Dfy-@ussfj

    akr`ccm lfjkb`cr yfsfs ecmkr.

    U vc _ mkm sfakt i`euumu vfrsfyfrsfg7 au eurubef akr bi` dfz ac``k akr X lfjbkmk, gfp`fr. 1bi` dfz 1X, : bi` dfz :X lfjbkmk gfp`fr.

    5.3 Dfz Gfrb`fr

    ecf` dfz ecmg`cbkmc uyfm dfz`fr, afskt dfz yfsf`frmf ef uyfr`fr. Au yfsf`fr tcg tcg dfz`frfuydu`fme dkak ctgk`cbcycm dfz gfrb`frmf ef uydu`fmfak`kr`cr. Ay`c eurubef m ycrkmcmU_ ycrkmc _Ugu``fm`r.

    Akr dfz gfrbmm afsmj7 gfrbm ak`ccm`crkmkm gsbk afsm`frmm tip`fbmf ckttkr.AumfEf`tim gsbk afsm`fr yfsfsecmkr.

    _U2 _F+ _A+ . mU2 mF+ mA+

    _F2 (mF / mF+ mA)._

    Dfz gfrb`frmm ak`ckbk dcmc``kg`c lfjkb % sk i`frfg vcrk`kr.

    _F mF( Q.U / XU) mF XF mF(Q.U /_U) mF

    _U mU( Q.U / XU) mU XU mU(Q.U /_U) mU

    _F / _U 2 mF / mU 2 XF / XU

    mF / mU2 \F Fmm bi` gcsrkekr. Akr gfrb kkmecgk akr ak`ccmkm bi` gcsrk, gfrb kkmecatm bi`cg``crkmkm gcsrkekr. Akr gfrb kkmec atm bi` gcskr`crk tip`fb 6c ckttkr.

    5.8 Dfz`frm Gkmctkg Gurfb

    Ub dfz`frm efvrfm`frmef dz`cmcm ezcm`k`kk fg`fbfg kkm gkmctkg gurfb ecmcm akr

    biec` dc`ktkrk`bktkr. Ffefgk m gfau``crk kcrkr.

    Dfz bi`cg``crk dc`kk dzc` vc ecvfb` lfrcgct lf`kmecekr. Afsm i`fymf dfz bi`cg``crkmkm au`umeug`fr gfam cpcr`crkmc yfptg`fr frpbf`fr

    mcecm i`ur. Au frpbf`fr tfbfbcm c`fstkgkekr. Dfz`fref eg afsm`fref bi`cg``cr frfs cgkb guvvctk sz gimusu cek`cbcz. Eg afsm`fref dfz bi`cg``crkmkm gfp`feg`fr lfjkb, gfam lfjbk yfmmef klbf`

    cek`cak`kr. Dfzm but`fg sjfg` dfz bi`cg``crkmkm irtf`fbf gkmctkg cmcrnk`crkmkm akr k`cvkekr. Dfz`frm irtf`fbf gkmctkg cmcrnk`crk sjfg`f af`er vc but`fg sjfg`g`f eiru

    irfmt`er. Ac`kr`k akr sjfg`gtf tb dfz`frm bi`cg``crk fym irtf`fbf gkmctkg cmcrnkycsflkptkr.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    35/71

    5.4 Drflfb Ekhzyim ([fy`bf) [fsfs

    gk hfrg` dfzm yfy`bf lz`fr bi`cg` fr`g`frmm gfrcgg k`c tcrs irfmt`er. Dfz`frm

    gkmctkg gurfb, fym sjfg`gtfgk dfz`frm fym irtf`fbf gkmctkg cmcrnkyc sflkp i`fjfmac`krtkyireu.

    GCF2 GCA bFSF12 bASA1

    SF1 / SA12 bA / bF

    Bi`cg` gt`c`crkmkm irfm, bi`cg` fr`g`fr irfm k`c fymer.Bi`cg` lz, yfy`bf lz, yfy`bf zfbfm, bi`cg``crkm f`e yi`, yfy`fm dfz bkgtfrirfm`fr bi`cg` fr`g`frmm irfmmm gfrc gg k`c irfmt`er.

    5.< Dcrcg (ecf` I`bfyfm)Dfz`fr

    Dfz yfsf`fr, gkmctkg gurfb k`c tfmb`fmfm kecf` akr dfzm efvrfmm fg`fr. Mirbf` giu``frf`tmef dcrcg dfz`fr kecf` dfzf yfgm efvrfmr`fr. Fmjfg eg sjfg`gtf vcyf ygscg

    afsm`fref kecf` lf`ecm sfpbf`fr dz`cmkr. mg7

    6. 6. Gkmctkg gurfb, dfz bi`cg``crk frfsmef cgkb guvvct`crkmkm i`bfem gfau` cecr.Lf`augk dfz`frm tb sv`ftr`fak`ekkmecm au dkak cgkb guvvct`crk vfr i`bf`er.Bi`cg``cr frfs cgkb`cr sv lf`ec bi`cg``crk akr frfef tutfr.

    [gscg sjfg`g`fref dfz bi`cg``crk ig lz` lfrcgct cecr, bi`cg``cr frfs cgkbguvvct`crkmkm ctgksk ig gg gf`r. Eg sjfg`g`fref bi`cg``cr eflf yfvf lfrcgctcecr`cr vc lfjkb kecf` dfz yfsf`frmf drc acg`cmcmecm eflf fz i`ur. cgkb guvvct`crkmkmvfr` mcb gfzfmr.

    1. 1. Gkmctkg gurfbef kecf` dfzm lfjbk shrer. Dcrcg dfz`fref lfjkb shr i`fbfz.Afsm frtr`emef bi`cg``cr frfs ai`ug fzf`r, fmfjfg bi`cg``crkm gcmek lfjbkecktkrk`cbcz.

    _.X / m.Q.U 2 6 kecf` dfz kkm sgtr`fak`kr`kg hfgtr

    Atm dfz`fr yctcrkmjc eg afsm`fref kecf` efvrfmr`fr, hfgft frtfm afsm`fref sfpfr`fr.[gscg afsm`fref sgtr`fak`kr`kg hfgtr 6ecm aygtr.

    Dcrcg dfz`fr ygscg sjfg`g`fref vc eg afsm`fref kecf``kc yfg`fr`fr. Bi`cg``crkm zlfjkb`crkmc vc bi`cg``cr frfs guvvct`crc af` i`frfg dcrcg dfz`fr kkm ezc`tbc hfgtrgimur.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    36/71

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    37/71

    Dfz`fr`f k`dk`k f`bf`fr, dfz lf`kmecgk bi`cg``crkm akrakr`crkmecm uzfg i`bf`fr mcecmky`c,yfgm frpbf`fr lfrk, frf`frmefgk bi`cg`cr ctgk`ckb`crkmkm dz mmc f`mbfbfsmefmei`fy afskt`cbktkr. Au yfg`fb akzc dfz`frm kecf` dfz ecmg`cbky`c tfmb`fmbfs vc dfzefvrfm`frmm gkmctkg gurfb k`c fg`fmbfsm sf`fbtr. Fbf akz bi`cg``cr frfsguvvct`crk kmjc`cycrcg, gkbk gft vc sv`frm, mkkm au zc``kg`crc sflkp i`euumu

    fm`fyfak`krkz. Zv vc gft lf``cr kkm lk akr ecmg`cb trctbcycjckz. Gft`fr`f k`dk`k f`bf`fraum`frm ftib vc bi`cg``crk yfgm i`euumefm vc dcibctrkg ezcmec ycr`ctkkmecm gibubi`cg``cr k`c guvvct`k i`frfg ctgk`ctkg`crkmecm ykmc afskt`ctkrk`bktkr. Fmjfg sv`fr`f k`dk`k

    afskt`ctkrbc hfgtr`crk fzer7 sv`fref bi`cg``cr frfs ctgk`ckb`cr i`eugf guvvct`k i`upaum`fr ac`kr`k akr lfjkb gfp`fr`fr. Au zc``kg`crkmecm ei`fy gft`frf hfz`f dfz`frf eflf fzacmzcekg`crk sy`cmkrgcm gi`fy`g`f fgbf`fr vc au`umeug`fr gfam cg`kmk f`bf`frzc``kg`crkmecm ei`fy ef dfz`frf acmzcbcgtcekr`cr. Au yzecm sv lf`k, dfz vc gft lf`frfsmef gfau` ctbcg bfmtg`er.

    3.6 Zv`fr

    Zv`fr, yium`fb dfz`fr yf ef ezcmskz gft`fr i`frfg em`cak`kr`cr. Zv lf`, tfmcjkg`crfrfsmefgk cgbc vc au pfrfjg`frm gkmctkg cmcrnk`crkmc af`er. cgkb guvvct`crk, svyac`kr`k akr lfjkbec tutfr vc gkmctkg cmcrnkec pfrf`frm lfrcgct`k`kkmk sf`fr. Ei`fysy`f aulfrcgct svyf fggfm`g sf`fr. Zv`fr vc dfz`fr fggfm`g, gilczyim vc au`umeug`fr gfamcg`kmk f`bf zc``kkmk pfy`fr`fr. Zv`frm ium`uu ief sjfg`mef bi`cg`cr lf`ecekr.

    Akr efb`f sv akr yzcy aiyumjf hk`b lf`kmec yfy`rsf, au svmm yzcyk s`ftt sy`cmkr.Akr sv efb`fsmm akr yzcyk s`ftbfs yf ef yzcy zcrkmec grcsc` akkbec gf`bfs, kgk ztguvvctkm ayg`g`crkmc af`er. Aum`fr gilczyim vc feczyim guvvct`crk er. Acmzcrbi`cg``cr frfsmefgk guvvct`crc gilczyim guvvct`crkhfrg` bi`cg``cr frfsmefgk guvvct`crcksc feczyim guvvct`crk ecmkr. Gilczyim guvvct`crk afsgmsf efb`f akkbkmk girur. Feczyim

    guvvct`crk sfycskmec ec yzcy s`fmr. Zuyum tcbkz`kg frfj i`frfg gu``fm`bfsmm mcecmk ecaueur. Ectcrnfm gft`frfg ksc lcb yf tcbkz`cr lcb ec yzcy dcrk`kbk er`r. [zcydcrk`kbkmkm ebcsk, efb`fmm hk`b lf`kmec yfy`bfs kkm dcrcgcm cmcrnkmkm fzf`bfsecbcgtkr. Zuyum yzcy dcrk`kbkmk ercrcg gi`fyjf yfy`bfsm sf`fyfm bfeec`crc s`ftbfbfeec`crk ecmkr.

    Xksgizktc> sv`frm fgbfyf gfr dstcrekk ekrcmtkr. Fyrjf sv`frm aulfr afsm`fr efvfrer.

    Zv`frm Aulfr`fbfs> Ac``k akr sjfg`gtf bi`cg``crkm lz`fr vc ei`fysy`f gkmctkgcmcrnk`crk akrakrkmc ckt eck`ekr vc akz irtf`fbf eccr`crk gu``fmrz. Gkbk bi`cg``cr,

    bi`cg``cr frfs cgkb guvvct`crkmk ygscg gkmctkg cmcrnk`crc sflkptkr`cr vc aum`fr svefmgurtu`fak`kr`cr. Bi`cg``crkm au cgk`ec sv yzcykmecm dfz yfef aulfr lf`kmc dcbcskmcaulfr`fbfecmkr. Akr svmm aulfr`fbf ck`kbk, sjfg`g frttgf frtfr vc bi`cg``cr frttgffzf`r. Ac`kr`k akr bkgtfr svy sfakt sjfg`gtf aulfr`ftrbfg kkm vcrk`bcsk dcrcgcm sbkgtfrmfaulfr`fbf cmtf`pksk ecmkr.

    Laulfr`fbf2Laulfr Lsv

    Aulfr`fbf cmeitcrbkg akr i`fy i`euumefm,Laulfrlcr zfbfm pizktkhtkr. Akr dfz yfef aulfrmsvyf embcskmc yium`fbf ecmkr. [ium`fbf, aulfr`fbfmm tcrskekr. Cgzitcrbkg akri`fyer.

    Lyium`fbf 2Lsv- Laulfr

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    38/71

    Zv k`c ekmfbkg ecmdc lf`kmec au`umfm aulfrm yfpt afsmjf aulfr afsmjecmkr. Aulfrafsmj ygscg sv`frf uuju, aulfr afsmj ygscg sv`frf ef uuju i`bfyfm sv`fr ecmkr.Akr svmm uuju i`up i`bfbfsm bi`cg``cr frfs guvvct`crkm ayg` ac`kr`cr. Auguvvct`cr fzf`egf uuju`ug frtfr. Aulfr afsmjmm sjfg`g`f eckkbkmk dstcrcm drfhkcaulfr afsmj crksk ecmkr. Aulfr afsmj sjfg`g`f frtfr. Zv`fr gfymfbf migtfsmf

    sflkptkr`cr.

    Afz sv`fr frsmef lkerincm af`fr i`uur. Au af dfz hfzmef i`ubfz. Zu aulfrmef,bcsfhc hfz`f i`euu kkm cgkb dj fzf`r. Zv vc gft lf`kmecgk lkerincm af subi`cg``crkmk akr frfef tutfr. Au mcecm`c su ekcr sv`frm fgskmc eimeuumef lfjbk frtfr. Zusjfg` ?iJ efm +5iJ f gtmef lkerincm af gr`r vc bi`cg``cr frfs uzfg`g fzf`r. +5iJ mkm stmec gkmctkg cmcrnk frtfr bi`cg``cr sf`r vc vksgizktc ecr. Zu bi`cg`mec

    pfy`f`bfb c`cgtrim khtk zfyh pritim`fr tfrfhmefm cgk`kr. Lkerincm af`fr7 c`cgtrimcdftkhakr ftibf af` lkerincm ftibu, gibu bi`cg`m c`cgtrimcdftkh`kk eflf gg akr ftibtfrfhmefm ef c zfbfm` i`frfg cgk`ekk zfbfm i`ufm, bi`cg``cr frfs guvvct`crecm eflfguvvct`k akr afer. Lkerincm af i`uubumef, L ftibumum givf`cmt i`frfg af`fme

    ygscg c`cgtrimcdftkh`kgtcgk ftib, af c`cgtrim`frm gcmekmc eiru cgcrcg, lkerincmcgkreckmk (pritim) p`fg arfgr. C`cgtrimsuz gf`fm au pritim gibu bi`cg`ecgkc`cgtrimcdftkh ftibum irtfg`fmbfb akr c`cgtrim khtkmk cgcr. Lkerincm af yf`mzjf Lftibuy`f i`ufak`kr., mg tb tcgk ftib`frm k gfaug c`cgtrim`fr ftib cgkrecg`crkmk

    pcrec`cr. Au mcecm`c lkerincm af yf`mzjf afz lkerincm ak`ckg`crkmc fkttkr. Lkerincm ftibufym bi`cg` kkmecgk kgk fbctf` ftibu frfsmef ef gpr i`uturfak`kr aumf, bi`cg` kklkerincm af ecmkr. Lkerincm af ef zkyfec, lkerincm kcrcm M, I vc H ak`ckg`crkmec i`uursfef lkerincm, gibu bi`cg``crkm J` vc Z ftib`fry`f ef ig zfyh lkerincm af`fr yfpfak`kr.

    3.1 Gft`fr

    Gft`fr sgtr`fbfyfm, sfakt lfjkb`k vc ac`krdkm cgk``crc sflkp i`fm bfeec`crekr.

    Gft ckt`crk7

    6. 6. Bi`cg`cr Gft`fr > Ezdm cgk``k bi`cg`cr gft`frer. Crkbc migtf`fr egtr.C`cgtrimcdftkh`kg`crk ig hfrg` i`bfyfm c`cbcmt`crecm i`uur.

    1. 1. Givf`cmt Gft`fr > Givf`cmt af`frefm i`ufm ayg bi`cg`` ak`ckg`crekr. Crkbcmigtf`fr ygscgtkr. Drfhkt, c`bfs.

    :. :. _i`kbcr`cr > Bi`cg` fr`g`fr ygscg, fbirh bfeec`crekr. Crkbc migtf`fr

    ygscgtkr.5. 5. yimkg Gft`fr > yim`frefm bcyefmf dc`cm kyimkg gft`frer. Crkbc migtf`fr

    ygscgtkr.

    ( sieyub g`irr, afgr g`irr dkak..)

    Bctf``kg Gft`fr > Bctf``cr, grkstf` yfp vc bctf` af ecmcm af`fr`f af`fmb`frer. Bctf``kgafef, ftibum eccr`kg c`cgtrim`frmm ai au`umfm iraktf``crec dczkmbcskmc kzkm vcrk`kr. Auef bctf``kg gft`frf ig kyk s vc c`cgtrkg k`ctgcm`kk sf`fr.

    Ief sjfg`mef sv i`fm : bctf` vfrer. Jkvf, sczyub, df`yub, ekcr`crk gfter.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    39/71

    Grkstf``crkm sjfg`g gfpfsktc`crk, Jfymcm dfz`fref i`euu dkak, 6 bi` bfeecmkm sjfg`makr ecrcjc frtrbfg kkm dcrcgcm cmcrnk bkgtfry`f tfmb`fmfak`kr.

    Grkstf``cr gftbfm`fr lf`kmec ftib`frefm bcyefmf dc`bk ezdm gft`frer. Fym zfbfmefgrkstf` yfp kkmecgk afbsz ftib`fr cm yfgm gibu`fr k`c giirekmc lf`kmecekr`cr. Ccr au

    gftbfm `fr zcrkmc g dmecrk`krsc, lcr gftbfmefm akr yfmsbf i`fjfgtr. [fmsyfm mf`e yi`, yfmst`fm gftbfmm srfsmf af` i`frfg eckgcm`kg dstcrkr. Sydum irtfbgiu``frmef f`mfm yi` bkgtfr`fr frfsmefgk hfrg yfrb ef`df aiyu gfefr i`fjfgtr. Aumumkkm ef`df aiyu 6iF i`fm g gu``fm`bfer gk au ef \ mer.

    Gft`frm Afzzc``kg`crk. > Crkbc vc eimbf migtfsmf sflkptkr`cr. Grkstf` akr gft st`egfgftmm yfpsmefgk ftib`fr, kyim`fr yfef bi`cg``cr eflf keect`k tktrckr`cr. Zimumef autktrckb`crkm grkstf` yfpsm aizfjf akr sjfg`f u`f`r7 ftib`fr, kyim`fr yfef bi`cg``cr

    akrakrkmkm zcrkmecm gfyfr7 gft ac``k akkbkmk gfyacecr vc svyf emr. Au i`fyf crkbc vccrkbcmkm i`utuu sjfg` ef crkbc migtfs ecmkr. crkbcmkm tcrskmc, akr svmm gftyfembcskmc eimbf, eimbfmm i`euu sjfg` ef eimbf migtfs ecmkr. akr gftmm crkbc

    migtfs k`c eimbf migtfs fymer. Akr gftmm crkbcsk kkm dcrcgcm s bkgtfrmf crkbccmtf`pkskecmkr.

    Bi`cg``cr frfs guvvct`crkm eflf ayg i`euu gft`fr, sv`fr `smec i`bfsf ef aulfri`uturfak`kr`cr. Bi`cg``crkm gft lf`ecm eiruefm aulfr lf`kmc dcbcskmc sa`b`cbcecmkr. sa`b`cbcmkm tcrskmc, bi`cg`m aulfr lf`ecm gft lf`c dcbcskmc grf`fbfecmkr.

    Gft, sv vc dfz`frm (aulfr) tcg hfz yfef akrkakrky`c ecmdcec akrecm ig hfzef au`umeuuafsm vc sjfg`g`frm drfhkg`c dstcrkbkmc hfz ekyfdrfb ecmkr. ekyfdrfbef kzdk`crfrfsmefgk f`fm`fr tcg hfz`frf7 f`fm`fr fyrfm kzdk`cr ksc au f`fm`frm tcbsk` cttkk hfz`frm

    ecmdc gimubumf gfr`g dc`kr.

    A@B 8. ^C@U@CQ vc ^C@@G@CQ

    zc`tk`cr kgk vcyf eflf hfz`f bfeecmkm akr`cbcsk k`c i`ufm libincm gfrb`frer. Akrzc`tkec hfz`f bkgtfref au`umfm ak`ccmc zj, ekcrkmc zmcm ecmkr.zmr`g> akr bfeecmkm akr zjec ac`kr`k akr sjfg`g vc afsmtf zmcm bfgskbubbkgtfrmf i bfeecmkm zmr` ecmkr. zmr` pi`frktc, sjfg`g vc afsm ctgk`cr.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    40/71

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    41/71

    C`bfs dkak f rd` grkstf``crec ftib`fr givf`cmt af`fr`f akrakrkmc af`fmemefm lkakrzjec zmbcz`cr.

    _i`fr sv`fr akrig kyimkg ak`ckg`cr kkm zj k`cvkmc sflkptkr`cr. zmcm kyim`fr, pi`frzj bi`cg``crk tfrfhmefm c`cgtristftkg i`frfg cgk`kr. yim-ekpi` cgkb guvvct`crk

    i`eugf guvvct`kekr. yim`fr su bi`cg``crk k`c cvrk`krsc au i`fyf lkerft`fbfecmkr. akr yfefeflf hfz`f lkerincm af i`uur, cmcrnk ff gfr.

    Bctf``crkm givf`cmt ak`ckg`crkmkm iu su`u zc`tkec lkerft`fmb kyim`fr i`uturur`fr.

    Af i`ubfsy`f efkbf cmcrnk ff gfr. Akr afm gipfr`fak`bcsk kkm efkbf cmcrnkdcrcg`kekr. Lkerft`fmb kyim`frm, dfz lf`kmecgk kyim`frefm i`utuu vfrsfy`fm gurfbsf` akri`fyef, efryf vcrk`cm cmcrnkyc lkerfsyim ssecmkr. ygscg ecrcjc`k lkerfsyim sfecjc igscyrc`tkg zc`tkec i`uur. Lkerfsyim ssmm eccrk, lkerft`fmbfy i`uturfm kyim`fr vc subi`cg``crk rfsmefgk cgkb guvvctkmkm akr dstcrdcskekr. Zu`u tuz zc`tk`crkmkm

    aulfr`ftr`bfsy`f c`ec cek`cm grkstf` bfeec`cr dcmc``kg`c lkerftkzc kyim`fr kcrkr.

    8.: zmbc Kss

    Akr bfeecmkm lcrlfmdk akr zjec zmbcsk srfsmefgk cmtf`pk eckkbkmc zmbc ssecmkr. zmcm bfeecmkm bi` afmf gN i`frfg vcrk`kr. zmbc ss simsuz scyrc`tkg akrzc`tkmkm lfzr`fmbfsy`f c`ec cek`cm s i`frfg em`cak`kr. Akr zc`tkmkm lfzr`fmbfssrfsmef suefm afgf akr zj gu``fm`rsf lkerftfsyim ss ycrkmc si`vftfsyim ss tcrkbkgu``fm`r.

    8.5 Dfz`frm zmr`Ac``k akr sjfg`gtf, akr dfzm akr svefgk zmr` sv stmecgk dfzm gsbk afsmj k`cirfmt`er. AumfLcmrry [fsfsecmkr.

    j 2 g._ _2 gsbk afsm, g 2 sfakt , j 2 zmr`g

    Lcmrryyfsfs afsm frtgf zmr`g frtfr.

    8.3 zc`tk`crkm Gimsfmtrfsyimu

    Akr zc`tk kkmecgk zmcm bfeec bkgtfrmf, zc`tkmkm gimsfmtrfsyimu ecmkr vczc`tk`crecgk % ak`ckb, bi`frktc, bi`f`ktc, `b`crk yfp`r.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    42/71

    % Ak`ckb F 2 (Fmm fr` / zc`tk bkgtfr ) 6??

    % Lfjkb 2 (Fmm lfjbk / zc`tk lfjbk ) 6??

    Bi`frktc (B) 2 6 `ktrc zc`tkec zmb i`fm bfeecmkm bi` sfyser.

    B 2 j 2 (b / Bw) / X 2 m / X

    Bi`f`ktc (b) 2 6 gk`idrfb zj kkmec zmbi`frfg au`umfm bfeecmkm bi`sfyser.

    Bi`f`ktc (b) 2 (d / Bw) / 6??? dr.

    Mirbf`ktc ( M ) 2 6 `ktrc zc`tkec zmbi`fm bfeecmkm ceccr sfysmf mirbf`ktcecmkr.

    8.8 zc`tk`crkm Zcyrc`tk`bcsk

    Lfzr zc`tkyc stig zc`tk ecmkr. Ac`kr`k akr gimsfmtrfsyimef, ac`kr`k akr lfjkbecgk stigzc`tkyk f`p eflf scyrc`tkg akr zc`tk lfzr`fbfg kstkyirsfg, lcr kgk zc`tkecgk bi` sfyseckbcycjcgtkr. Aumf drc ffefgk hirb`ecm sim zc`tk lfjbk ac`kr`cmcrcg scyrc`tbck`cbk dcrcg`ctkrk`kr.

    X > zc`tk lfjbk , j> bi`frktc , m > zmcm bfeecmkm bi` sfys

    m 2 j X ksc , jk`g

    Xk`g

    2 jsim

    Xsim

    8.4 zc`tk`crkm Aulfr Afsm`fr ( Qfu`t [fsfs )

    Ac``k akr sjfg`gtf sfh uuju akr zjmm aulfr afsmj (_i), scyrc`tkg zc`tkmkm aulfrafsmj (_) ecm aygtr. (_i-_) aulfr afsmj fzf`bfs, zmcm bfeecmkm zc`tkecgk gsbkbi`fr gimsfmtrfsyimu k`c irfmt`er. Aumf Qfu`t [fsfs ecmkr.

    m62 zjmm bi` sfys BF62 zjmm bi` fr`m12 zmcmkm bi` sfys BF12 zmcmkm bi` fr`

    _i2 Zfh zjmm aulfr afsmj, _2 Zcyrc`tkg zc`tkmkm aulfr afsmj

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    43/71

    _i _ 2 _ Afsm fzf`bfsm `bcg zir i`euu kkm ca`yisgipk vc grkyisgipk ymtcbk k`cbi`cg` fr` tfykm cek`kr. Akr scyrc`tkg zc`tkmkm aulfr afsmj, sfh zjmmgkmecm eflfgg i`euumefm, ac``k akr afsmtf, zc`tkmkm gfymfbf migtfs, zjmmgkmecm eflfygscgtkr.Ug2 Zfakt afsmtf c`cgtri`ktkg i`bfyfm akr zc`tkmkm gfymfbf migtfs

    ygsc`bcskekr.Ue2 Zfakt afsmtf c`cgtri`ktkg i`bfyfm akr zc`tkmkm eimbf migtfs f`f`bfser.

    Ug2 Gg b Ue2 Ge b Gg, Ge > Irfmt sfakt`crk ,b > zmcmkm bi`f`ktcsk

    B 2 Gg. d. 6??? / Ug.D d > zmcmkm bfeecmkm drfbD > zjmm drfb

    B 2 Ge. d. 6??? / Ue.D B > Bi`cg` fr`

    8.< Isbftkg Afsm

    zmb tfmcjkg`crecm ei`fy gimsfmtrfsyimf af` zc`tkmkm zc``kg`crkmc gi``kdftkh yfefsfysf` zc``kg`cr ecmkr. uuju i`bfyfm bfeec`cr kkm au zc``kg`cr, aulfr afsmj ebcsk,eimbf migtfs f`f`bfs, gfymfbf migtfs ygsc`bcsk vc isbftkg afsmtr. Afz bi`cg` vckyim`frm dcbcskmc kzkm vcrekk lf`ec afz`frmm dcbcskmc kzkm vcrbcycm zfrfyfrdckrdcm

    zfr (bcbarfm) ecmkr. Isbftkg dckk eureurbfg kkm zc`tkyc uydu`fmbfs dcrcgcm afsmjfzc`tkmkm isbftkg afsmjecmkr. isbftkg afsmtf akr tfmcjkg zc``kkekr. mg au afsmjm

    ayg` yf`mzjf zc`tkmkm akrkb lfjbkmec zmb i`fm zmcmkm tfmcjkg sfysmfaf`er. [fmk, zmcmkm jkmskmc af` eck`ekr.

    2 ( m / X )QU 2 j.QU > Isbftkg afsm , Q > ?.?? Bi`frktc , U > Gc`vkm sjfg`

    Uuz`u suefm sfh su c`ec cek`bcskmec dck tcrs ymec i`euu kkm au i`fyf tcrs isbiz ecmkr.

    8.; C`cgtri`ktkg zc`tk`crcgcr dkak zc`tkec tfbfbcm bi`cg`cr lf`ec gf`fm vc au mcecm`c ec zjmm k`ctgcm`kkmkfrtrbfyfm givf`cmt zmcm bfeec`crc c`cgtri`ktkg i`bfyfm bfeec`cr ecmkr. C`cgtri`kt`crzfyh vc guvvct`k c`cgtri`kt`cr i`bfg zcrc kgkyc fyr`r`fr. Zu`u zc`tkec tfbfbcm kyim`ffmbfeec`cr guvvct`k c`cgtri`kttkr. ^fyh, c`cgtri`kt`cr ksc pi`fr givf`cmt ak`ckg`cr i`up, su`uzc`tkec tfb i`frfg fyrbfz`fr. Gfymfbf vc eimbf migtf`frmefgk eckbc`cr

    gimsfmtrfsyimf af`er. yim`fr frfs cgkb`cr, zc`tk`crkm kyim ecrkkb`crkmkm dcrcgecrkkb`crkmecm eflf ggb dkak efvrfmbf`frmf mcecm i`ur.

    A@B 4. UCQBIGB[F

    Ucrbigkbyf, gkbyfsf` tcpgkbc`crec s f`vcrkkmk kmjc`cr. Ac`kr`k giu``fref ac`kr`k akrgkbyfsf` tcpgkbcmkm gurfbsf` i`frfg i`uup i`ubfyfjfm mjcecm tflbkm ctbcbkzksf`fr. Ucrbigkbyf, tcrbiekmfbkkm 6. yfsfsmm gkbyfsf` priscs`crc uydu`fmbfser. (tcrbiekmfbkkm 6. yfsfs cmcrnkmkm girumubu yfsfser.)

    4.6 Ucrbigkbyfef Afz Ucrkb`cr

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    44/71

    Cvrcmkm kmjc`cmbcg zcrc sck`cm a`bmc skstcb, cvrcmkm skstcb emef gf`fm vc skstcb`ck`kgkec i`fm gsbmf cvrcecmkr. Fg, gfpf` vc yf`t`b i`frfg ckt skstcb vfrer. Fg

    skstcb, skstcb`c cvrcsk lcb bfeec, lcb ec cmcrnk f`vcrkk i`fser. Akr aclcrecgk sjfggflvc cvrcskmc s vcrkr vc siur. Bfeec dckk su aulfr cg`kmec i`ur. Gfpf` skstcb,skstcb`c cvrcsk frfsmef cmcrnk f`vcrkk bbgm, bfeec f`vcrkk bbgm eck`ekr. Fz

    gfpf` akr cr`cmec cvrcskmc s vcrkr vc siur. cvrcyc su aulfr dckk bbgm eck`ekr.[f`t`bskstcb,skstcb`c cvrcsk frfsmef mc cmcrnk, mc ec bfeec f`vcrkk vfrer. Gfpf` akrgfptf i`uturu`fm rcfgskyimef dfz i`uursf, gfam kkmecgk afsm i`uur. Ftbishcrc fgrcfgskyim`fref afsm sfakttkr. Zfakt afsm f`tmef dcrcg`ctkrk`cm rcfgskyim`fref ff gfmvcyf f`mfm syf cmtf`pk ecmkr vc L k`c dstcrk`kr. Lcr sfh bfeecmkm akr cmtf`pksk vfrer vc

    aumf sgfpsfb ef ecmkr.Cmcrnk f`vcrk`crk, s (q) cg`kmec yfef lcpskmc akrecm k (w) fe vcrk`cm afgf cgk``creci`fak`kr. Ks vc k cg`kmec bcyefmf dc`cm cmcrnk f`vcrkk, skstcbkm k cmcrnksk (C) ecmcmtip`fb cmcrnkmkm bkgtfrm ecktkrkr. cmcrnkmkm zc``kg`c zcrkmec eurfjfbz ak`ccm`crk,dc`kk dzc` bi`cg` lfrcgct`crkmecm gfymfg`fmfm ssf` (tcrbf`) cmcrnkvc gkbyfsf` af`fr vcbi`cg``cr frfs guvvct`crecm gfymfg`fmfm gkbyfsf` cmcrnkekr.

    Cmcrnk, k yfpfak`bc gfpfsktcskekr. Bcgfmkg cmcrnk, gkbyfsf` cmcrnk, s cmcrnksk, bfdmctkgcmcrnk, mg`ccr cmcrnk dkak tr`crk vfrer. Cmcrnkmkm akrakrkmc emcak`cm kgk tcbc` lf`k gkmctkgvc pitfmskyc` cmcrnkekr. _itfmskyc` cmcrnk, akr jksbkm eurub cmcrnksk i`up, gt`csc`, c`cgtrkgsc`,vcyf bfdmctkg f`fm kkmecgk eurubf drc gfzfm`fm akr cmcrnk trer.

    Cp 2 H.l 2 b.d.l

    Gkmctkg cmcrnk ,akr jksbkm lfrcgct lf`kmec au`umbfs mcecmky`c sflkp i`euu cmcrnkekr.

    Cg 2 .bX1

    Cmcrnk girumeuumf drc s kc, k syf emr. Aumf ceccr`kg prcmskak ecmkr.

    cmcrnk 7 akr skstcbkm i`fs tb cmcrnk cgk``crkmk kcrcm vc C k`c dstcrk`cm akr k cmcrnkycsflkp i`euu vfrsfy`r. Akr skstcbkm k cmcrnksk i skstcbk i`uturfm ftib`fr, bi`cg``cr,kyim`fr vc ftib f`t tfmcjkg`cr frfsmefgk ktbc vc cgbc guvvct`crk k`c tb skstcb pfrf`frmmgkmctkg cmcrnk`crkmk kcrkr. Akr skstcbkm k cmcrnksk, skstcbkm lf`kmc af` i`up, skstcbkm au lf`cmfs` u`ftmf af` eck`ekr. Au mcecm`c k cmcrnk akr tr lf` himgskyimueur.

    7 akr guvvctkm ctgksk k`c skstcb vcyf jksbkm lfrcgct cttkrk`kyirsf akrk yfp`b i`ur.Gkbyfsf` tcpgkbc`crec k afsm-lfjkb kkekr. Au k dfz`frm dcm`cbcskmec vc

    sgtr`bfsmef dr`r. Dcm`ccm akr dfz b gt`c`k akr jksbk l bcsfhcsk gfefr gf`eremefakr k yfpfr. Dfzm lfjbkmecgk frt X er.

    Ks 7 sjfg`g hfrgmefm k`crk dc`cm cmcrnk f`vcrkkekr. Ks yfm`zjf skstcbkm smr`frmefmcvrcyc fgtfr`fm cmcrnk akkbkekr. Akr bfeecmkm sjfg`m ecktkrbcg kkm dcrcg`k s bkgtfr(q) ,Zjfg`m mc gfefr ecktkrk`cjckmc,Bfeecmkm bkgtfrmf,Bfeecmkm mktc`kkmc (ftib yfef bi`cg` trmc) af`er.Akr drfb suyum sjfg`m akr ecrcjc sfmtkdrft ygsc`tbcg kkm dcrcg`k s bkgtfrmf 6 gf`irk(gf`) ecmkr.

    Akr bfeecmkm ac`kr`k akr gt`cskmkm sjfg`m 6 iJ ygsc`tbcg kkm dcrcg`k i`fm s bkgtfrmf ibfeecmkm s gfpfsktcsk ( J ) ecmkr.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    45/71

    J 2 gt`c zd` s , q 2 J ( t1 t6 )

    Akr bfeecmkm 6 drfbmm sjfg`m 6 iJ ygsc`tbcg kkm dcrcg`k i`fm syf zd` secmkr.zd` s fs`mef akr irfmer. [fmk, akr bfeecmkm gt`cskmkm sjfg`m ecktkrbcg kkm

    dcrcg`k s bkgtfrmm, fym gt`cec suyum sjfg`m fym bkgtfr ecktkrbcg kkm dcrcg`k sbkgtfrmf irfmer vc irfm i`euu kkmec akrkbskzekr.

    Ksvckgksk 7

    C 2 q T

    C skstcbkm k`g vc sim lf``crkmc af` i`up, akrkmjk lf`ecm kgkmjk lf`c mfs` dctkkmc af`eck`ekr. Xcrk`cm s q vc f`mfm k T ksc aum`fr embcmkm mfs` yfp`emf af`er. [i`f

    af` eck`ekr. Zkstcbkm cvrcecm f`e s (+q) , skstcbkm cvrcyc vcrekk s (-q) , skstcbkmef gfr yfpt k +T vc skstcbkm etfm f`e k k`c khfec cek`kr.

    4.1 Ucrbigkbyfmm Gfmum`fr

    Akr rcfgskyimef ff gfm s, tcrs rcfgskyimef fasirac cek`cm s bkgtfrmf ckttkr.Lcss [fsfs > Ucpgkbc kstcr akr, kstcr akrgf afsfbfgtf dcrcg`cbk i`sum, lcrlfmdk akrgkbyfsf` tcpgkbcecgk cmtf`pk eckkbkmkm sfakttkr. Ucg tcg yfef gfecbc`crkm cmtf`pkeckkb`crk tip`fmr.

    4.: Ucpgkbc Ks`fr vc ``bcsk

    Zfakt sjfg`g vc afsmtf yrycm akr gkbyfsf` tcpgkbcec skstcb k`c cvrcsk frfsmef f`mpvcrk`cm s bkgtfrmf tcpgkbc ssecmkr. Ucpgkbc s`fr, ecmcysc` i`frfg, gf`irkbctrc ecmcmvc s bkgtfrm `cm f`ct`cr`c ac`kr`cmkr. Au k`cb`cr yf`t`b akr skstcbec dcrcg`ctkrk`krsc,

    yfmk cvrcsk k`c bfeec vc cmcrnk f`vcrkkmec au`umbfzsf, tcpgkbc ssf` cmcrnkskmec eckbcbcyefmf dctkrkr vc sjfg`g frtfr yfef fzf`r. Zjfg`g eckkbkmk tcrbibctrc k`c `crkz.Gf`irkbctrc aibafs yfmbf tcpgkbc`crkmec ff gfm sy `cm, kht jkefr` jcgct kkmec

    au`umfm, tcrbibctrc, gfrtrj kcrcm yf`t`b akr skstcbekr. [f`t`b akr skstcbec sjfg`gfrtmf mcecm i`fm yfef yf`t`bfb akr skstcbec cvrcyc s vcrcm akr tcpgkbcyc cgzitcrbkgtcpgkbc (qtcp.0?) ecmkr. [f`t`b akr skstcbec, sjfg`m fzf`bfsmf mcecm i`fm yfefyf`t`bfb akr skstcbec cvrcecm s f`fm akr tcpgkbcyc cmeitcrbkg tcpgkbc (qtcp.=?) ecmkr.

    4.5 Ucrbiekmfbkkm Akrkmjk [fsfs

    Ucrbiekmfbkg7 akr skstcbec bcyefmf dc`cm gkbyfsf` vcyf hkzkgsc` emb`crec, cmcrnkmkm

    akr trecm afgf akr trc emb bkgtfr`frm ezcm`cycm gfmum vc afmt`fr kmjc`cycm akrak`kb ef`er. Ucrbiekmfbkkm 6. gfmumu cmcrnkmkm girumubueur. Cmcrnk vfrefm yig, yigtfm

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    46/71

    vfr cek`cbcz. vc s akrcr cmcrnk cg`kekr. Cmcrnk akr cgk`ecm ekcr akr cg`c emtr`cak`kr.Au yfsfyf drc cvrcmkm cmcrnksk sfakttkr.

    4.3 Cmtf`pk Eckkbk

    L cmtf`pk eckkbkmk dstcrkr.

    L 2 C + _.X Ccr sfakt afsm f`tmef skstcbc s vcrk`krsc, skstcbkm cmtf`pk frt fasiraccttkk syf ckttkr.L 2 C + _.X 2 C + mQU 7m > dfz hfzmefgk rm`crkm bi` sfys dfz hfzmefgk rcfgskyimf dkrcm`crkm

    bi` sfysQ > ecf` dfz sfaktk ( akrkbk L vc C k`c fym i`fjfg cgk`ec sck`kr.)

    4.8 Ztfmefrt I`uub Cmtf`pk`crk

    Akr bfeecmkm stfmefrt lf`k 6 ftbishcr afsm f`tmef vc 13 iJ ef gfrfr` i`euu lf`ekr. Li

    skbdcsk stfmefrt cmtf`pk eckkbkmk dstcrkr. Ztfmefrt i`uub cmtf`pksk Lih, stfmefrt lf`ec 6bi` ak`ckkm stfmefrt lf`ecgk c`cbcmt`crkmecm i`ubfsmf k`kgkm tcpgkbcmkm cmtf`pkeckkbkekr.Li 2 Lih (rm`cr) - Lih (tcpgkbcyc dkrcm`cr)I`uub s`fr, bi` afmf gk`i niu`c i`frfg vcrk`kr. Akr c`cbcmtkm i`uub cmtf`pksk shrer.

    4.4 [fmbf Kss vc Cmtf`pksk

    [fmbf ss akr jksbkm igskncm k`c tfbfbcm yfmbfsmef bcyefmf dc`cm ser. [fmbf ss

    eflf ig irdfmkg bfeec`cr kkm tfmb`fmr.rmcg > 6

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    47/71

    bfgskbub kk gf`irk, `ktrc .ftb. vc niu`c jkmskmecm lcsfp`fymz.

    T 2 mQU `m X1 / X6 gf`.2 -316? niu`c2 -36.4 `t. ftb.

    :.

    drfb acmzcmkm gfymfbf migtfs

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    48/71

    Qcfgskyim lz> Akr rcfgskyimef akrkb lfjkbec vc akrkb zfbfmef embcyc urfyfmbfeecmkm bi` sfyser.

    Gimsfmtrfsyimum zfbfm`f eckbcsk7

    j / t , ej / et rcfgskyimf dkrcmkm ecrkkbk zfbfm`f y`c eckkr7

    [ugfrefgk rcfgskyimef gimsfmtrfsyim eckkb`crkmk y`c yfzfak`krkz .

    - eJF / et 7 F ecrkkbkmkm zfbfm`f fzf`bfs , F bfeecsk rcfgskyimf dkrkp zfbfm`f fzf`ekkm afmf cgsk kfrctk gimu`ur.

    eJA/ et 7 A bfeecskmkm zfbfm`f i`ubfs , eJJ/ et 7 J bfeecskmkm zfbfm`f i`ubfs

    Qcfgskyim lz, ecmg`cbkm stigkyibctrkskmc yfmk gftsfy`frf af`er.

    -eJF/ et 2 1 eJA/ et 2 1 eJJ/ et er.

    -eJ / et 2 h (JF, JA , Jj, ) Lcrlfmdk akr rcfgskyimum lz, lcr akr trm gimsfmtrfsyimumfaf`er.Lcr gkbyfsf` tcpgkbc kkm rcfgskyimf dkrcm bfeec gimsfmtrfsyim`frm tcpgkbc lzmf

    af`fyfm lz ckt`kk ecmk`cm bftcbftkgsc` akr khfec vfrer.Bcrtcac >Akr tcpgkbcmkm bcrtcacsk, lz ckt`kkmecgk ecrkkb tcrkb`crkmkm st`crkmkm tip`fbk`c vcrk`kr. Akr tcpgkbcmkm lz ckt`kk vc ei`fysy`f bcrtcacsk ecmcysc` i`frfg tfykmcek`bcgtcekr. Aum`fr, tcpgkbcmkm gkbyfsf` rcfgskyim ecmg`cbkmecm (gftsfy`frmefm)gfrt`fbfz`fr.

    Au lz khfecsk rcfgskyim lzmm M1I3gimsfmtrfsyimu k`c eiruefm irfmt` i`euumu dstcrkr.Ccr gimsfmtrfsyim kgk gftmf gfr`rsf lz ef kgk gftmf gfr. Irfmt sfaktk g, lz sfaktki`frfg kskb`cmekrk`kr. Lz ckt`kkmkm cg`k vc g mm eccrk ecmcysc` i`frfg tfykm cek`kr. g mm

    sfysf` eccrk sjfg`f vc lzm khfec cek`ekk tcrkb`crc af`er.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    49/71

    MI1ecrkkbk kgk gftmf gfr`rsf rcfgskyim lz ef kgk gftmf gfr. Ccr rcfgskyimf dkrcm lcrkgk bfeecmkm ecrkkbk ec fym fmef kgk gftmf gfr`rsf rcfgskyim lz ert gftmf gfr.

    MI gimsfmtrfsyimu kgk gftmf gfrsf lz ert gftmf, L1gimsfmtrfsyimu kgk gftmf gfrsf lzkgk gftmf, lcr kgksk akrecm kgk gftmf gfrsf lz scgkz gft frtfr.

    -ej /et 2 g. jFg jAg jj ay`c akr lz ecmg`cbk yfz`e zfbfm au rcfgskyim F yf drc. bcrtcacecmekr.Uip`fb bcrtcac > + + er.

    r 2 -eJF/ et 2 g. JFm m> rcfgskyim bcrtcacsk, r> rcfgskyim lz

    Ucg akr afsfbfgtf vc tcg ctgk k`c yrycm tcpgkbc`crc c`cbcmtcr ( cm afskt ) tcpgkbcecmkr.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    50/71

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    51/71

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    52/71

    Ctgkm akr frpbf kkm dcrcg`k i`fm cmcrnk dck lf` gurfb k`c akrfz hfrg` cgk`ec fg`fmr.

    Fgtkh Gibp`cgs

    Fgtkh gibp`cgs kzi`c cek`cbcz, yf`mzjf akr fm kkm vfr i`fm ftib`frm gfrfrsz akrezcm`cmbcskmecm kafrcttkr. Aumfdcklf`kecmkr. ygscg pitfmskyc` cmcrnk`k akr lf`ekr.

    Fgtkvfsyim cmcrnksk7 rcfgskyimf dkrcm bfeec`cr k`c rm`cr frsmef akr pitfmskyc` cmcrnkcmdc`kekr. Ctgkm akr frpbfef lz` lfrcgct cecm F1vc A1 bi`cg``crkmkm gkmctkg cmcrnk`crkmkm

    akr gsb ygscg cmcrnk`k akr fgtkh gibp`cgs i`uubu kkm dcrcg`k i`fm fgtkh`cbc cmcrnksk kkmlfrjfmr.

    A@B ; GB[FZF@ ECMDC

    [ugfrefgk gurfbsf` tcrskmkr akr rcfgskyim emc`kb. Au ckt`kc drc F1 vc A1gfrb`frmefm FA c`ec cek`ekk dkak sfh akr FA ak`ckk ec F1 vc A1 vcrbcg zcrc

    aizumfak`kr.

    F1 vc A1 gfrb`frmm akr rcfgskyim gfamf ycr`ctkrk`ekkmk emc`kb. Sydum tcpgkbcgiu``frmef F1 vc A1 , FA rmm vcrbcg zcrc rcfgskyimf dkrcr vc ecrkkb`crk zfbfm`ffzf`r. Qcfgskyim srcskmjc F1 vc A1 gimsfmtrfsyim`fr fzf`e kkm k`crkyc eiru i`fmrcfgskyim lz ef fzf`r.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    53/71

    Ecmcy,km af`fmdjmef FA au`umbfe kkm dcrkyc eiru i`fm tcpgkbc (tcrs tcpgkbc)i`ufbfz. Fmjfg, k`crkyc eiru i`fm tcpgkbc k`c akrfz FA i`uumjf dcrkyc eiru i`fm tcpgkbc

    af`fr. Dcrkyc eiru i`fm rcfgskyim mjc yfvf i`up (FA mkm gimsfmtrfsyimu eg

    i`euumefm) zfbfm`f lz`fmr. ^fbfm k`cr`cekgc, k`crkyc i`fm rcfgskyim lzmm fzf`bfs vcaumf gfr`g dcrkyc eiru i`fm rcfgskyim lzmm frtbfs , lz`fr akrakrkmc ckt i`umjfyf gfefrecvfb cecr.

    Ecmdcec, rcfgskyimef ycr f`fm tb bfeec`crkm gimsfmtrfsyim`fr sfakttkr. [fmk7

    FAmkm i`ubf lz 2 FAmkm aizumbf lz

    FAmkm gimsfmtrfsyimumef eckbc i`bfz.

    F1 vc A1mkm rmc embc lz 2 F1 vc A1mkm tcgrfr i`ubf lz

    F1 vc A1mkm gimsfmtrfsyimumef ef eckbc i`bfz.

    Aurfef tb ctgcm`crkm eureuru`bfs k`c eck` k`crkyc vc dcrkyc eiru i`fm tcpgkbc lz`frmmckt i`bfs mcecmky`c gimsfmtrfsyim`frm sfakt i`euumf ekggft cek`bc`kekr.

    lzh2 ghF1A1, lzr2 gr FA1

    Ecmdcec, lzh 2 lzr

    ghF1A1 2 gr FA1

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    54/71

    Aurfyf gfefr yfptbz k`cb`crec, k`crk vc dcrk rcfgskyim`frm tcg afsfbfgtf yrycmbcgfmkzbf`fr i`euumu gfau` cttkg. Akrecm hfz`f afsfbfg kcrcm bcgfmkzbf`fr`f i`ufmrcfgskyim`fr kkm ec gkbyfsf` ecmdc gfmumu dccr`kekr. Aumu fg`fbfg kkm akr rmcgyfpf`b.

    Fmjfg au yugfrefgk rcfgskyimum kgk afsfbfg kcrcm akr bcgfmkzbf k`c i`utuusfm`bfgtfer.

    Zimu > G 2 G6G1 er.;.6 Ecmdc Zfakt`crk

    Ecmdc sfaktk Gmm sfysf` eccrk ac`kr`k sjfg`gtf ecmcysc` i`frfg tfykm cek`bc`kekr. Ecmdcsfaktkmkm sfysf` eccrkmkm ayg` ecmdc gimubumu ac`kr`cycm mcb`k akr gfmttr.rmckm7

    [ugfrefgk G eccrk ig ayg7 aumu y`c yirub`fyfak`krkz.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    55/71

    ;.1 Lctcrincm Ecmdc`cr

    gk yfef eflf hfz`f hfzef au`umfm bfeec`cr frfsmefgk ecmdc`crc lctcrincm ecmdc`cr ecmkr.Zfakt sjfg`g vc afsmtf sfh gft vc sfh sv`frm ecrkkb`crk sfakttkr. Au mcecm`c lcrlfmdk akrlctcrincm ecmdcec, tcpgkbc skstcbkmec ycr f`fm sfh gft yfef sfh sv`frm ecrkkb ecmdc`crk Geccrkmc gft`r vc au bfeec`crkm ecrkkb tcrkb`crk ecmdc sfaktk khfecskmec dzgbcz.

    Ac`kr`k akr sjfg`gtf gft gfrbm zcrkmecgk JI1dfzmm ecmdc ecrkkbk sfakttkr.

    ;.: Afsm`fr Jkmskmecm hfec cek`cm Ecmdc Zfakt`crk

    Akr dfzm gsbk afsmj i dfzm ecrkkbkmkm akr `s i`euumefm dfz`fr kcrcm tcpgkbc`crcfkt ecmdc sfakt`crk, tcpgkbcec ycr f`fm dfz`frm gsbk afsm`fr jkmskmecm khfec cek`cak`kr. Autr ecmdc sfakt`crk Gp k`c dstcrk`kr.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    56/71

    Au tcpgkbcyc k`kgkm Gp k`c ecrkkb`cr jkmskmecm yfz`fm ecmdc sfaktk frfsmef akr k`kgk vfrer.

    Dfz`frm kecf` efvrfmem, ekcr akr ecyk`c kecf` dfz yfsfsmf uyeug`frm vfrsfyfrsfg >

    _X 2 mQU ksc _ 2 (m/X) QU

    m / X 2 gimsfmtrfsyim i`euumefm , F dfz kkm _F2 F QU

    ( _F)f 2 F f(QU)f

    yfz`fak`kr. Au cgk`ec, rcfgskyim skstcbkmec ycr f`fm ekcr dfz`fr kkmec yfz`fm acmzcrckt`kg`cr Gp khfecskmec ycrkmc yfz`rsf 7

    ;.5 Ecmdcyk Ctgk`cycm Hfgtr`cr

    Ecmdc lf`kmecgk akr rcfgskyim, efrefm akr ctgk i`bfegf gimubumu girur. Au ctgkgimsfmtrfsyim, sjfg`g vc afsm i`fak`kr. Au ctgk`crkm lcrlfmdk akrk sz gimusu i`ursfecmdcecgk skstcbkm mfs` lfrcgct cecjckmk @c Jlftc`kcr ctgksk sfycskmec tflbkm cecak`krkz.@c Jlftc`kcrgcsk> Ecmdcecgk akr skstcbc akr ctgk yfp`mjf skstcb i cgk`ec lfrcgct cecr gk ictgk fzf`sm vcyf yig i`sum. [f`mz gftf`kzr zc` akr eurub dstcrkr. Ecmdcecgk akr skstcbc

    gftf`kzrm ctgksk yigtur. Eflf eirusu gftf`kzrm ctgksk sfecjc ecmdcyc faug u`f`bfsmsf`fr. Ecmdc gimubu ksc gftf`kzr tfrfhmefm ecktkrk`cbcz.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    57/71

    ;.5.6 Zjfg`g Ctgksk

    Gkbyfsf` rcfgskyim`fr, cgzitcrbkg (L, cgsk eccr ) vc cmeitcrbkg (L, frt eccr ) i`frfgkgkyc fyr`r.

    [ugfrefgk rcfgskyimum dcrkyc dktbcsk kkm s vcrk`bc`kekr. Ecmdc lf`kmecgk au skstcbsiutu`ursf ML:i`uubu frtfr. mg, au efryf s vcrkr vc siutbf ctgkskmk yig ctbcgkkm f`r.Zjfg`g ecktkrk`ekk zfbfm, ecmdc sfaktkmkm sfysf` eccrk ec eckkr. Zjfg`g frtgf ecmdcsfaktkmkm sfysf` eccrk ec frtfr.

    ;.5.1 Gimsfmtrfsyim Ctgksk

    Dkrcm`crkm gimsfmtrfsyimu frtr`rsf ecmdc ML: i`uubumf eiru gfyfr. mg,gimsfmtrfsyim hfz`f`` ctgkskmk yig cekjk ymec dc`kkr.

    ;.5.: Afsmjm Ctgksk

    Eif` i`frfg ert dfz bi`cg`mm i`uturfjf afsm, sfakt lfjkbec kgk dfz bi`cg`mmi`uturfjf afsmtfm ayg i`ur. Au mcecm`c, au ecmdc gfrbmm afsmj frtr`rsf ecmdcsff gfyfr. Eflf fz afsmjm i`euu ymc gfyfr gk afsm ctgkskmk yig ctskm. m 2 ? i`fmrcfgskyim`fref afsm eckkb`crk ecmdc zcrkmec ctgkskzekr.A@B 6? FZU@CQ vc AF^@FQ

    Dmbzec,ert eckkg fskt-afz gfvrfb gu``fm`r vc eurubf cm uydum i`fm gfvrfbgkbyfj tfrfhmefm sck`kr.

    Zu`u zc`tk`crkmec turmusi` gfem grbzyf emtrcm, afz`fr mtr`ctkrcm vc tft`fr cgki`fm bfeec`crc fskt ecmkr. Zu`u zc`tk`crkmkm tfe fj i`fm, turmusi` gfem bfvkyc

    emtrcm, fskt`crk mtr`ctkrcm bfeec`crc afzecmkr.

    Fskt`cr, afz`fr vc tuz`fr 6

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    58/71

    Lcrlfmdk akr guvvct`k fskekm scyrc`tkg zc`tksk, guvvct`k akr afzm scyrc`tkg zc`tksk k`cmtrf``ctkrk`ekkmec, mtr`cbc cmtf`pksk sfakttkr. ^fyh akr fskekm fmyimu vc zfyh akr afzmgftyimumefm fz zmcm akr tuz i`uursf tcpgkbc cmtf`pksk hfrg` i`ur. mg, aurfef tip`fbcmtf`pk, mtrf``cbc yfmmef, zfyh fskt vc afzm kyim`fbfs vc fz zmcm tuzum gbcsk k`ck`dk`k s eckbc`crkmk gfpsfr.

    Frrclcmkus fskt`crkmkm irtfg zc``kk L+ (fq) kyimumum zc``kkekr. Gkbyfsf` zc``kg`cr,fskt`crkm fgtkh bctf``cr`c vc akgfraimft kyimu k`c vcrbk i`euu rcfgskyim`frer.

    Frrclcmkus afz`frmm zc``kk ksc7

    iu bctf` igskt`crk, su k`c tcpgkbcyc dkrcrcg fskt`crk i`uturur. Au fbctf` igskt`crc fskekgigskt`crvcyf fskt fmlkerkt`crecmkr.

    Afz bctf` igskt`crk ksc suef zmcrcg lkerigskt`crk i`uturur. Aum`frf afzkg igskt`cr ec ecmkr.

    Fskt igskt`cr vc afzkg igskt`cr susuz irtfbef rcfgskyimf dkrcrcg tuz`fr i`uturur`fr.Frrclcmkus gfvrfb sfecjc su vc su`u zc`tk`cr kkmekr vc smr`er. Zimrf`fr eflf dcmc` vcsusuz irtfbefgk tcpgkbc`crcec uydu`fmfak`cm gfvrfb`fr dc`ktkrk`bktkr. Frrclcmkus-sugfvrfb afgf skstcb`crc ec uydu`fmfak`kr. Fsktzjyc zd gftyimu vcrcm, afzzjyczd fmyimu i`uturfm bfeecekr. Ay`cjc zj skstcbkmkm fskek k`c afz rcfgskyimfdkrekkmec i`ufm rm`crkm akr tfmcsk zjmm gcmekskekr.

    zj Fskekg kyim Afzkg kyim Ukpkg fskt Ukpkg afz

    L1I L:I+(fq),(L+.L1I)

    IL- LJ` MfIL

    ML: ML5+(L+. ML:)

    ML1- ML5J` Mf ML1

    ML1IL ML:IL+

    (L+.ML1IL)MLIL- ML1IL. LJ`

    (ML:IL+.J`-G(MLIL)

    ZI1 ZI1+1 ZI:-1 ZIJ`1 Js1ZI:

    M1I5 MI+ MI:- MIJ` FdMI1

    JIJ`1 JIJ`+

    J`-

    (JIJ`)F`J`5 JfJ`1

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    59/71

    Zv`frm c`cgtrkgsc` k`ctgcm`kk, gcmek gcmekmc kyim`fbf`frmefm k`crk dc`kr.

    Fskt-afz rcfgskyim`frm kmjc`cbcg kkm kmekgftr`cr gu``fm`r. Hcmi`htf`ckm, sv fbimyfgzc`tkskmec, pitfsyub fbke (GML1) k`fvcsky`c grbz rcmg`kekr.Fbke kyimumum rcfgskyim`fr lkerigsk` kyimumum rcfgskyim`frmf acmzcr.

    6?.6 Armstce-@iwry Fskt Afz Gfvrfb

    6;1:ec Nilfmmcs Armstce vc Ulibfs @iwry akrakr`crkmecm afbsz i`frfg dcmk gfpsfb`

    fskt-afz gfvrfb mcrek`cr. Aumf drc, pritim vcrcm bfeec`crc fskt, pritim gfau` cecmbfeec`crc afzecmkr. Au tfmbf drc, fskt-afz rcfgskyimumef fskttcm afzf akr pritim fgtfr`r.Aumf drc,

    Au tcirkyc drc fskt`cr vc afz`fr bi`cg` yfef kyim i`fak`kr`cr. Akr pritimum f`mbfs vcyfvcrk`bcsk k`c akrakrkmc emcak`cm au dkak fskt-afz kht`crkmc gimnudc fskt-afz khtk ecmkr.

    ML5+, ML:m gimnudc fskek, ML: ksc ML5+fskekmkm gimnudc afzer. Afz tcpgkbc`crec fskt,afz tcpgkbc`crec ksc afz i`frfg drcv yfpfak`cm akrig bi`cg` vc kyim au`umbfgtfer7 audkak bfeec`crc fbhkpritkg bfeec`cr ecmkr. rmckm, fbimyfg`f su tcpgkbcskmec7 su fsktdrcvkmec, fsctkg fskt i`fm tcpgkbcec ksc su akr afzer.

    Armstce gfvrfbmf drc, fskt`crkm guvvct`k`kk pritim vcrbc yftgm`mf, afz`frmguvvct`k`kk ksc pritim f`bf yftgm`mf af`er.

    Fskt mc gfefr guvvct`k ksc afz i gfefr zfyhtr. Afz mc gfefr guvvct`k ksc gimnudc fsktk i gfefrzfyhtr.

    Fskt afz tcpgkbcskmec7 ecmdc eflf zfyh i`fm fskekm vc eflf zfyh i`fm afzm i`ubfs`clkmcekr.

    Armstce gfvrfb Frrlcmkus gfvrfbmm dcmk`ctk`bk cg`kekr. Guvvct`k fskt`cr7 rmckm LJ`

    guvvct`k c`cgtri`kt dkak efvrfmr`fr. [fmk, au fskt`cr suef lcbcm lcbcm % 6?? irfmmefkyim`ffrfg L:I+ecrkkbk egtr. Armstce gfvrfb, Frrlcmkus f drc ig dcmktkr vc sfec

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    60/71

    IL- kyimu Armstce afz i`frfg Frrlcmkus gfvrfbmf dkrcr. Frrlcmkus Gfvrfbmf drcguvvct`k afz`fr suef tfbfmcm kyim`fr`fr vc IL- kyimu dkak ecrkkbkmkm ygscg i`euuzc`tk`cr i`uturur`fr. Fs`mef MfIL dkak ak`ckg`cr sfh lf`ec ec kyimkg i`up MfILbi`cg``crk yigtur.

    6?.1 Lkeri`kz

    Akr kyimum, L:I+vcyf IL- kyimu i`uturbfg zcrc su k`c vcrekk rcfgskyimf lkeri`kz ecmkr.Zuef afz dkak efvrfmfak`cm fmyim`fr lkeri`kz tcpgkbcskmk tcbsk` cecr`cr.

    Akr fmyimum lfmdk irfmef lkeri`kzc dkrcjck fmyimum afz`g guvvctkmc af`er vc zc`tkecgkIL- kyimu k`c fmyimum af` ecrkkb`crk lkeri`kzkm mc irfmef dcrcg`ctkkmkm akrdstcrdcskekr. [gscg irfmef lkeri`kz i`fm fmyim`fr, gimnudc fskt`crk zfyh i`fm guvvct`k

    afz`frer.

    Afz fmyim`fr, bcsf`f J`-lk lkeri`kzc dkrcbcz. ^fyh afz i`euu kkm suefm pritim f`fbfz.

    Gimnudc fskt`cr, L:I+efm eflf guvvct`k i`fm fmyim`fr suef lkeri`kz tcpgkbcsk vcrbcz`cr.Fsctftm lkeri`kzk>

    Lkerincm kcrcm afz gftyim`fr, lkeri`kz tcpgkbcskmc dkrcrcg L:I+i`uturur`fr.

    6?.: 6?.: Fskt`kg Guvvctk vc Bi`cg` [fps

    Fskt`cr givf`cmt lkerr`cr vc igskfskt`cr i`bfg zcrc kgk fmf smhf fyr`r.

    6?.:.6 Lkerr`cr

    Lkerincmkm afgf c`cbcmt`c yfpt givf`cmt ak`ckg`crc lkerr ecmkr. rmckm, L1Z, LJ`, dkak.Akr c`cbcmtkm lkerrmm fskt`kg guvvctkmk af`jf kgk hfgtr ctgk`cr7 c`cbcmtkmc`cgtrimcdftkh`kk vc ftib ayg`er. Fym pcrkyittf au`umfm c`cbcmt`crkm lkerr`crk kkm fskt`kg guvvctk si`efm sff eiru

    frtfr. Fym c`cgtrimcdftkh`kg guvvctkmkm frt dkakekr. C`cgtrimcdftkh`kk ygscg i`fmc`cbcmt`cr, c`cgtrim`fr lkerincmecm gcmekmc eiru cgtkk kkm lkerincm pritim cg`kmecgi`fy`g`f ff gfr. gkmjk pcrkyittf au`umfm fzit, igskncm vc h`irm c`cgtrimcdftkh`kg`crky`cekr7

    M 0 I 0 HLkerr`crkmkm fskt`kg guvvctk7

    ML:0 L1I 0 LH

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    61/71

    mj pcrkyittf au`umfm 7 hishir, ggrt vc g`irm c`cgtrimcdftkh`kk y`ceckbcgtcekr.

    _ 0 Z 0 J`Fskt`kg guvvctk ksc ,

    _L:0 L1Z 0 LJ`

    Fym druptf au`umfm c`cbcmt`crkm lkerr`crkmec fskt`kg guvvctk, bcrgcz ftibumayg` frtgf frtfr. XK F vc XKK F druau c`cbcmtk lkerr`crkmec fskt`kg guvvctk 7

    L1I 0 L1Z 0 L1Zc 0 L1UcLH 0 LJ` 0 LAr 0 LK

    L1I vc LH cm zfyh fskt vc c`cgtrimcdftkh, i lf`ec bcrgcz ftib ayg` mcb`kekr. Ftibayg`mm ctgksk, c`cgtrimcdftkh`kg ctgkskmk afstrr. mg, bcrgcz ftibu ayg i`fm akrlkerrm pritim vcrbcsk, bcrgcz ftibu gg i`fm lkerrm pritim vcrbcskmecm eflfgi`fyer. Fym pcrkyittf au`umfm c`cbcmt`crkm lkerr`crkmec bcrgcz ftibum aiyut`frmefgkhfrg`fr klbf` cek`cak`kr. Lf`augk fym druptf au`umfm ftib`frm lkerr`crk gfr`ftr`emef

    bcrgcz ftib ayg` mcb`kekr. H`irm ftib yfrfp 46pb, kyieum yfrfp 6:: pb ekr.LH zfyh fskt, LK ksc guvvct`k fskttkr.

    6?.:.1 Igskfskt`crL-I-^

    Igskncmc af` lkerincm fskt gfrfgtcr`kekr. Fskt`kg guvvctk ^ ftibumum c`cgtrimcdftkh`kkmcaf`er. ^ ftibu, eg c`cgtrimcdftkh`kc sflkp akr bctf` ksc afz, ^ ftibu, ygscgc`cgtrimcdftkh`kc sflkp akr bctf` ksc fskt zc``kg dstcrkr.C`cgtrimcdftkh`kg srfs K 0 Ar 0 J` i`fm ftib`frm igsk fskt`crkmkm fskt`kg guvvctk y`cekr7LIK 0 LIAr 0 LIJ`

    ^ ftibumf af` i`fm igskncm`crkm sfys mc gfefr ig ksc, fskt i gfefr guvvct`kekr.

    Fskt`kg frtkgf bcrgcz ftibum hirbf` ygec frtfr.Hishir kcrcm igskfskt`crkm lcpsk zfyh fskt i`up, fskt`kg guvvctk lcbcm lcbcm fymer.

    (LI)b^Imdcmc` hirb`mc sflkp i`fm fskt`crkm guvvct`kg`crk m eccrk k`c k`kgk`cmekrk`cak`kr. m 2 ? ksc fskt ig zfyh akr fskttkr. LIJ`, (LI):A m 2 6 ksc fskt zfyh akr fskttkr. LIJ`I, LMI1 , (LI)1ZI1 , (LI):_I m 2 1 ksc fskt guvvct`k akr fskttkr. LIJ`I1, LIMI1 , L1ZI5 , m 2 : ksc fskt ig guvvct`k akr fskttkr. LIJ`I:, LIKI:,C`cgtrim cgkjk drup`frm ctgksk, irdfmkg fskt`crec ec dr`r.

    6?.5 @cwks Gurfb

    Arstce, gurfbmef akr afz akr pritimu cgcak`cm vc tutfak`cm pfy`f`bfb c`cgtrim khtkmcsflkp akr bi`cg` yfef kyimeur. Fskt ksc pritim sf`fyfak`cm bfeecekr. Ccr akr bi`cg` yfef

    akr kyim, akr c`cgtrim khtkmk akr pritim k`c irtfg`ff gu``fmfak`kyirsf, fym kk ekcr bfeec`cr`cec yfpfak`kr.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    62/71

    Dk`acrt M. @cwks 6;1: 6;:< y``frmef fskt- afz i`fym pritimefm afbsz dc`ktkrbktkr.@cwks afz7 ksc sflkp i`euu pfy`f`bfb c`cgtrim khtk k`c akr ftib, bi`cg` yfef kyim k`cgivf`cmt af i`uturfak`cm akr bfeecekr.@cwks fskek7akr afzefm c`cgtrim khtkmk gfau` cecrcggivf`cmt akr af i`uturfak`cm akr bfeecekr.

    Arstce, gurfbmf drc afz i`fm bfeec`cr, @cwks gurfbmf drc ec afzer. Fmjfg, @cwks fskttfmb, ig sfyef bfeecyk gfpsfr. @cwks fskekmec afzm c`cgtrim khtkmk gfau` cecak`cjcg ai

    akr iraktf`km au`umbfs dcrcgkr.@cwks fskt`crk, igtct`crk tfbfb`fmbfb i`fm ftib yfef bi`cg``crk gfpsfr. [fmk, eccr`kggfauumef c`cgtrim cgskk i`fm vc giirekmfsyim sfysm frtrfak`cm bcrgcz ftib kcrcm

    ak`ckg`cr @cwks fskek i`frfg efvrfmr.

    F`bkmyub g`irr ekbcr cg`kmec au`umur. F`bkmyub ftibumum igtctkmk tfbfb`fbfg kkmec g`ir c`cgtrimumu vcrkr.

    Eccr`kg gfauumu dcmk`ctcak`cm bcrgcz ftib`frf sflkp i`fm ak`ckg`cr, au dcmk`cbcmkmi`utuu tcpgkbc`crec @cwks fskt`crkekr. Bcrgcz ftib`frmef akr vcyf eflf ig sfyef ig`u

    af i`fm ZI1, ZI:vc JI1dkak bi`cg``cr ec @cwks fskekekr.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    63/71

    Bfecm hk`kzkmecgk sk`kgfy (ZkI1) sk`kgft (ZkI:) i`frfg uzfg`ftrfak`krkz. Jfb, scrfbkg vckbcmti yfpbmef gu``fm`fm ymtcbekr. @cwks fskekmec ekggftk pritimef tip`fyfm Frrlcmkusvc Armstce kht`crk @cwks tcrkb`crky`c yirub`fmfak`kr.

    _rkbcr @cwks fskek i`fm pritimu sf`femefm Armstce fskekmc scgimecr @cwks fskekecmk`bcgtcekr. Armstce fskek, @cwks fskekmkm (pritim) eflf mjcecm akr afz`f akr`cbki`euu akr gibp`cgs ak`ckg i`frfg yirub`fmr. Au tcpgkbcyc au afzm, eflf guvvct`k i`fmekcr akr afz`f ycr ecktkrbc tcpgkbcsk i`frfg afg`r.

    Ub Armstce fskt-afz tcpgkbc`crk, @cwks afz ycr ecktkrbc tcpgkbc`crkekr.

    @cwks Afz`fr7atm fmyim`fr @cwks afzer. Zu, f`gi`, ctcr dkak irtfg`fmbfb c`cgtrim khtkau`umeurfm bi`cg``cr @cwks afzer. Bctf``cr, giirekmc givf`cmt af yfpfm f`gkm, f`gcm,

    @cwks afzer. Afz cgkrecc c`cgtrim khtk vcrekkmecm, aumf yumfmjfef cgkrecg scvcmfm`fbmf dc`ekkmecm mg`cihk`fe vcrk`kr. Afz`frm ycr ecktkrbc rcfgskyim`fr, mg`cihk`kgycr ecktkrbc rcfgskyim`frer. @cwks fskt`crk, akr afz`f i`fm rcfgskyim`frmef c`cgtrim khtkf`eg`frmefm c`cgtrihk` ecmkr vc rcfgskyim`fr ef c`cgtrihk`kgtkr.

    ecv> ML5J`, MfML1 k`c sv ML: tc MfJ` vc ML: i`uturfjfg cgk`ec tcpgkbcyc dkrcr.Armstce, @cwks vc zdcm skstcb`crkmc drc fskt-afz gfvrfb fg`fymz.

    6?.3 @ux-H`iie Fskt Afz Ucirksk

    6;:;ef @ux, 6;54 ec H`iie, akr tcirk k`crk sre`cr. Aumf, drc fskt`cr igskt kyimu i`fmbfeec`crekr. Afz`fr ksc igskt kyimu vcrcm bfeec`crekr.

    6?.8

    6?.8 Fskt`kg Guvvctk

    Fyrbf sfaktk ayg i`fm fskt vc afz`frf guvvct`k, gg i`fm fskt vc afz`fr ksc zfyh i`frfgak`kmkr.

    Zuef tfbfbcm kyim`ffak`cm fskt`crc ( LJ`, LAr, LK, LMI:, LJ`I5) guvvct`k fskt, tfbfbcmkyim`ffbfyfm (LMI1, JL:JIIL, LJM, L:_I5) fskt`crczfyh fsktecmkr.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    64/71

    Guvvct`k afz`fr su`u zc`tkskmec tby`c kyim`frmf fyrfak`cm f`gf`k vc tiprfg f`gf`kbctf``crkm lkerigskt`crkekr.

    6?.4 6?.4 Zuyum yim`fbfs, pL vc _IL

    _L tfmb>Akr zc`tk irtfbmm pL zc`tk irtfbmef au`umfm L+kyimu bi`fr ecrkkbkmkmim tfafmmf drc mcdftkh `idfrktbfser.

    rmcg>pL 2 3.85: i`fm zc`tkmkm J mum bi`fr ecrkkbk mcekr 9Jcvfp > 1.1 zc`tk irtfbmef au`umfm IL- kyimu bi`fr ecrkkbkmkm im tfafmmf drcmcdftkh idfrktbfser.

    6?.

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    65/71

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    66/71

    ecv> ?.?1 B ML5JIIJL: pL 2 9 (Gf 2 6. ?.8 bi`fr sftkg fskt k`c ?.: bi`fr sieyub fsctft kcrcm akr tfbpim zc`tkmkm pLmcekr9 Akr `ktrc tfbpim zc`tkyc ?.6 bi` LJ` gft`rsf pL mc i`ur9

    GF[MFG@FQ6. 6. Qf`p L. _CUQSJJK, Dcmcrf` Jlcbkstry _rkmjkp`cs fme Biecrm Fpp`kjftkims.

    Hkhtl Cektkim. 6;

  • 8/10/2019 Genel Kimya - Do.dr. Nilgn Kzlcan Ders Notlar (Btn Konular)

    67/71

    MECGZFFg skstcb, 5?Fsf` bibcmtub, 5?Feczyim guvvct`crk, :Fgtkh gibp`cgs, 5