รายงานวจยฉบบสมบรณ

เรอง

ยนทมความสมพนธกบการเจรญเตบโตและคณภาพซากในไกเบตง

GENES ASSOCIATED WITH GROWTH AND CARCASS QUALITY IN

BETONG CHICKEN

โดย

ปรชญาพร เอกบตร

โครงการวจยนไดรบการสนบสนนการวจย งบประมาณแผนดน (วช.) ประจ าปงบประมาณ 2557

มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ข

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบคณส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตประจ าป 2557 ทไดจดสรรทนสนบสนนโครงการวจยนใครขอขอบคณฟารม และหองปฏบตการเทคโนโลยชวภาพ ภาควชาสตวศาสตร คณะทรพยากรธรรมชาต ทสนบสนนสถานททดลอง และอปกรณ และหองปฏบตการเทคโนโลยชวภาพส านกเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยวลยลกษณ ทท าใหการวจยครงนส าเรจไดดวยด

ค

บทคดยอ

ไกเบตงมคณสมบตทโดดเดนดานการเจรญเตบโตและและคณภาพเนอเมอเทยบกบไกพนเมองทวไป แตการเจรญเตบโตยงต ากวาไกเนอ มขอมลวจยแสดงใหเหนวามความแปรปรวนของพนธกรรมตอสมรรถภาพการเจรญเตบโต (growth performance variations) ดงนนการศกษาครงนจงมวตถประสงค เพอตรวจหาความสมพนธของจดกลายพนธ (SNP) ของยน IGF1 PIT1 MC5R1 และ IGFBP2 ตอลกษณะการเจรญเตบโตในไกเบตง จ านวน 82 ตว โดยเกบขอมลน าหนกตว (BW) น าหนกตวเพม (WG) และอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (ADG) อาย 1 สปดาห คละเพศ จนถงอาย 18 สปดาห สมฆาไก 10 ตว (ผ 5 ตวและเมย 5 ตว) เพอดผลผลตซาก (carcass yield) ทอาย 16 สปดาห เกบตวอยางเลอดเพอสกดดเอนเอและตรวจสอบรปแบบ จโนไทปของยน IGF1 MC5R1 และ IGFBP2 ดวยเทคนค PCRRFLP และ PIT1 ดวยเทคนค PCR วเคราะหความสมพนธระหวาง genetic marker กบลกษณะปรากฏดวยวธ GLM ผลการศกษาพบความสมพนธ PIT1 กบน าหนกตวเพม และอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน ทอาย 18 สปดาห (P<0.05) โดย จโนไทป II สมพนธน าหนกตวทเพมและอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวนทสง ดงนนมความเปน ไปไดทจะใช PIT1 เปนเครองหมายทางพนธกรรมในการคดเลอกเพอเพมการเจรญเตบโตในการคดเลอก ไกเบตง ค าส าคญ: การเจรญเตบโต ไกเบตง เครองหมายทางพนธกรรม

ง

Abstract

Betong chicken has high growth and meat quality compare to general Thai native chicken. However,

growth performance is low than broiler. Moreover, some study showed genetic variation of growth performance. Therefore, the objective of the study was to detect genetic marker of IGF1, PIT1, MC5R1 and IGFBP2 associated with growth performance and carcass yield in 82 Betong chicken. Data of body weight (BW), weight gain (WG), average daily gain (ADG) were collected for every 2 weeks to 18 weeks of age. Ten Betong chicken were random killed for collected carcass yield at 16 weeks of age. IGF1 MC5R1, IGFBP2 and PIT1 were genotyped by PCRRFLP and PCR, respectively. PIT1 was associated with WG and ADG at 18 weeks of age (P<0.05). Genotypic II was associated with high WG and ADG. Therefore, PIT1 might be appropriate to use as genetic marker for growth improvement in Betong chicken.

Keywords: Growth, Betong chicken, genetic marker

จ

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ ข บทคดยอ ค Abstract ง สารบญ จ สารบญตาราง ช สารบญภาพ ซ สารบญภาพภาคผนวก บทท 1 บทน า

บทน าตนเรอง 1 1

บทท 2 ตรวจเอกสาร 2.1 ไกพนเมองไทย 2.2 สมรรถนะการเจรญเตบโตและประสทธภาพการใชอาหารในไกพนเมอง 2.3 ลกษณะการเจรญเตบโต 2.4 ลกษณะประจ าพนธของไกเบตง 2.5 การเจรญเตบโตของไกเบตง 2.6 เครองหมายพนธกรรม (Genetic marker) 2.7 การคนหายนทมอทธพลสง (major effect) ดวย candidate gene approach

3 3 3 3 4 5 5 6

บทท 3 อปกรณและวธการวจย 3.1 การเกบขอมล และบนทกผลการทดลอง 3.2 ตวอยางและการสกดดเอนเอ 3.3 การเพมชนสวนยนดวยเทคนค PCR 3.4 ตรวจสอบรปแบบจโนไทป 3.5 การวเคราะหขอมล 3.6 วเคราะหขอมลเบองตนของลกษณะการเจรญเตบโต 3.7 การวเคราะหความสมพนธระหวาง genetic marker กบ ลกษณะการเจรญเตบโต

8 8 8 8 9 9

10 10

บทท 4 ผลการทดลอง 4.1 ผลการวเคราะหขอมลเบองตนของลกษณะการการเจรญเตบโต (growth traits) 4.2 ผลการตรวจสอบรปแบบจโนไทป 4.3 ความถจโนไทป และอลลล

11 11 14 15

ฉ

สารบญ (ตอ)

4.4 ความสมพนธของ genetic markers กบลกษณะการเจรญเตบโต 16 4.5 ผลผลตซาก (carcass yield) 18 4.6 ความสมพนธของ genetic markers กบผลผลตซาก 19 บทท 5 บทสรป 20 เอกสารอางอง 21 ภาคผนวก 23

ช

สารบญตาราง

หนา ตารางท 2.1 ลกษณะการเจรญเตบโตของไกเบตงในชวงตางๆ 4 ตารางท 2.2 น าหนกตวของไกเบตง ไกพนเมองลกผสมและไกพนเมองในระยะตางๆ 5 ตารางท 2.3 น าหนกเฉลยของไกเบตงทอายตางๆ 5 ตารางท 2.4 การศกษา candidate genes ในสตวชนดตางๆ 7 ตารางท 2.5 ผลการศกษาความสมพนธระหวางรปแบบตางๆของยน IGF–I PIT1

MC5R1 และ IGFBP2 ในไก 7

ตารางท 3.1 ไพรเมอรและเอนไซมตดจ าเพาะ 9 ตารางท 4.1 น าหนกตว (BW) น าหนกเพม (WG) และอตราการอตราการเจรญเตบโต

เฉลยตอตวตอวน (ADG) 12

ตารางท 4.2 ความถจโนไทปและความถอลลล 15 ตารางท 4.3 least square means อทธพลของรปแบบจโนไทปตอลกษณะน าหนกตว

น าหนกตวทเพมและอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวน (ADG) 17

ตารางท 4.4 ผลผลตซากไกเบตงเพศผและเพศเมยทอาย 16 สปดาห 18 ตารางท 4.5 ความสมพนธของ genetic markers กบผลผลตซาก 19

ซ

สารบญภาพ

หนา ภาพท 4.1 น าหนกตวไกเบตงเพศผและเพศเมย 13 ภาพท 4.2 จโนไทปของยน IGFI PIT1 MC5R-1 และ IGFBP2 15

ฌ

สารบญภาพภาคผนวก

หนา ภาพท 1. ไกเบตง เพศผอาย 2 สปดาห 23 ภาพท 2. ไกเบตง เพศเมยอาย 2 สปดาห 23 ภาพท 3. ไกเบตง เพศผอาย 6 สปดาห 23 ภาพท 4. ไกเบตง เพศเมยอาย 6 สปดาห 23 ภาพท ถ. ไกเบตง เพศผอาย 8 สปดาห 23 ภาพท 6. ไกเบตง เพศเมยอาย 8 สปดาห 23 ภาพท 7. ไกเบตงคละเพศ อาย 14 สปดาห 23 ภาพท 8. แผลจากพฤตกรรมการจกกน 23 ภาพท 9. ซากทงตวไกเบตงอาย 16 สปดาห 23 ภาพท 10. ชนสวนไกเบตงอาย 16 สปดาห 23

1

บทท 1

บทน า บทน าตนเรอง

ไกเบตงแหลงก าเนดมาจากไกพนธแลงชาน แตกถกน ามาเลยงในประเทศไทยเปนระยะเวลายาวนาน ปจจบนนยมเลยงกนมากทางภาคใตโดยสวนใหญเกษตรจะเลยงแบบหลงบานจนกลายเปนไกพนเมองของไทยอกพนธหนง ไกชนดนมอกใหญ นองใหญ ล าตวกวางลก เพศผโตเตมทมน าหนกประมาณ 2.5-4.0 กโลกรม เพศเมยจะมน าหนกตวเมอโตเตมทประมาณ 1.9 กโลกรม (Horst, 1989 อางโดย นรตนและรตนา, 2539) ซงถอวาต า เมอเทยบกบจากตางประเทศแตโตกวาไกพนเมองไทยโดยทวไป และมแนวโนมในการใหซากสวนทบรโภคไดคอนขางสง โดยเฉพาะอยางยงเปอรเซนตซากสวนทเปนเนออกสนนอก และซากสวนสะโพก (นรตนและรตนา, 2539) จงนบไดวาไกเบตงเปนพนธไกทนาสนใจอกพนธหนงซงมศกยภาพในการใหผลผลตเนอคอนขางสง อยางไรกตามตนทนการผลตตอตวยงคอนขางสง ดงนนหากสามารถคดเลอกไกทมพนธกรรมทดเพอเปนพอแมพนธ นาจะเปนทางเลอกในการเพมผลผลต และลดตนทนการผลต แตขอมลการวจยเกยวกบไกเบตงทางดานพนธกรรมทเกยวของกบการเจรญเตบโต และคณภาพซากยงมคอนขางจ ากด

ดงนนการน าความรดานพนธศาสตรโมเลกลเขามาใชเพอการตรวจหาต าแหนงทมความผนแปร (polymorphism) ของยนทมอทธพลตอลกษณะตางๆเพอน ามาใชในการคดเลอกสตวดวยวธ marker assisted selection (MAS) ซงสามารถใชกบลกษณะทถกควบคมดวยยนหลายค จงเปนอกทางเลอกหนงเพอเพมความแมนย า และประสทธภาพยงขน (Dekkers, 2004) รวมทงการใชเพอหายนทเกยวของกบการเจรญเตบโต และคณภาพซากของไกเบตง และสามารถใชเปนขอมลส าหรบการคดเลอก ท าใหสามารถคดเลอกสตวไดอยางรวดเรว และแมนย า อกทงยงใชเปนขอมลพนฐานเพอก าหนดแนวทางในการพฒนาสายพนธไกเบตงตอไป

การศกษาเกยวกบวธการ candidate gene คอการหายนทเกยวของกบลกษณะทสนใจศกษา เพอใชเปนยนเครองหมายในการคดเลอกสตวรายตว โดยยนทศกษาจะมอทธพลตอการแสดงออกของลกษณะทงทางตรงและ/หรอทางออม (Gao et al., 2007) ซงถอเปนวธการทมประสทธภาพมากใน และมรายงานการศกษาเกยวกบ candidate gene ทสมพนธกบลกษณะการเจรญเตบโตของไกเปนจ านวนมาก เชน ยน insulin-like growth factor 1 (IGF-1) ยน insulin-like growth factor 1 receptor (IGF-1R) ยน pituitary-specific transcription factor 1 (PIT1) ยน melanocortin 5 receptor (MC5R) ยน insulin (INS) ยน insulin-like growth factor binding protein2 (IGFBP2) ยน growth hormone (GH) ยน growth hormone receptor (GHR) ยนghrelin (GHRL) ยน ghrelin (growth hormone secretagogue receptor, GHSR) ) และยน adipose triglyceride lipase (ATGL) เปนตน โดยยน IGFI PIT1 MC5R และ IGFBP2 ตงอยบนโครโมโซมคท 1, 8, 2

2

และ 16 ตามล าดบ ยน IGFI และ cGH มความส าคญตอบทบาททางสรรวทยา โดยเฉพาะอยางยงสงผลตอการพฒนากลามเนอโครงรางทงกอนและหลงคลอด (Saxena et al., 2009) สวน IGFBP2 เปนโปรตนทจบกบฮอรโมน IGFI เพอชวยปกปอง IGFI ใหมชวงอายทยาวนานขน และสงผลให IGFI สามารถทจะไปจบกบ receptor ทเซลลเปาหมาย ท าใหการท างานของฮอรโมนเปน ไปอยางเตมประสทธภาพ (Eddy and Johan, 2005) สวน PIT1 เกยวของกบการพฒนา การเพมขนาดของ anterior pituitaryการกลายพนธของยน PIT1 บรเวณ Exon 6 ม ความสมพนธกบน าหนกตวทอาย 8 สปดาหใน ไก (Jiang et al., 2004)

ดงนนการศกษาครงนมวตถประสงคเพอตรวจหาความสมพนธของจดกลายพนธของยน IGF-1 PIT1 MC5R และ IGFBP2 ตอลกษณะการเจรญเตบโตในไกเบตง ส าหรบเปนขอมลพนฐานในการน าไปประยกตใชเปน marker assisted selection (MAS) ในการปรบปรงลกษณะการเจรญเตบโตในไกเบตงตอไป

3

บทท 2

ตรวจเอกสาร

2.1 ไกพนเมองไทย ไกพนเมองมตนก าเนดมาจากไกปาในทวปเอเชยโดยเฉพาะในแถบประเทศเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เชน ไทย มาเลเซย และจนตอนใต ซงมนษยไดน ามาเปนสตวเลยงเมอประมาณ 3,000 ป ส าคญไกพนเมองในประเทศไทยไดมเลองเลาตงแตสมยสมเดจพระนเรศวรมหาราช ดงนนไกพนเมองจงเปนมรดกทางวฒนธรรมและความมนคงทางชวภาพอนเปนทรพยสนภมปญญาของชาวบาน

ไกพนเมองไทยหรอไกบาน มหลากหลายสายพนธ เชน ไกแจ ไกชน ไกคอ ลอน ไกประดหางด า และไกเบตง เกษตรกรมกเลยงไวตามหลงครวเรอนและทปลอยใหหากนเองตามธรรมชาต ไกพนเมองเปนไกทเลยงงายหากนเองเกง ไมตองใชตนทนในการเลยงสง สามารถน าผลพลอยไดจากครวเรอนมาเปนอาหารใหไกได ทส าคญคอไกพนเมองสามารถทนทานตอโรคและแมลง สามารถปรบตวไดดในสภาพแวดลอมของประเทศไทยเปนอยางด เนอมรสชาตด เนอแนนจงเปนทถกปากของผบรโภคทวไปรวมถงเปนแหลงโปรตนทส าคญ นอกจากนการเลยงไกพนเมองกอใหเกดรายไดตอชมชนและประเทศอกดวย

2.2 สมรรถนะการเจรญเตบโตและประสทธภาพการใชอาหารในไกพนเมอง

ตนทนของการผลตสตวรวมทงไก 70% เปนคาอาหาร ดงนนการถลดตนทนในสวนนจงเปนสงจ าเปนและเปนประโยชนตอเกษตรกรผผลตเปนอยางมาก อยางไรกตามโดยพนธกรรมของไก พนเมองไทยนน เปนสตวทมการเจรญเตบโต และประสทธภาพการใชอาหารต า โดยไกพนเมองอาย 16 สปดาหมน าหนกเฉลย 1.4–1.67 กโลกรม และมอตราการแลกเนอ (feed conversion ratio, FCR) ประมาณ 4 (ดรณ และคณะ, 2550) ดงนนการปรบปรงพนธกรรมของไกพนเมองเพอใหมการเจรญเตบโตและประสทธภาพการใชอาหารใหดขนจงเปนเรองทมความจ าเปน

2.3 ลกษณะการเจรญเตบโต

ลกษณะการเจรญเตบโตเปนลกษณะเชงปรมาณ ซงมยนควบคมเปนจ านวนมากและท างานรวมกนในการแสดงออก กลไกการเจรญเตบโตของสงมชวตโดยทวไปนน จะกอใหเกดเนอเยอทมความซบซอนและสมบรณ ทงในดานโครงสราง และการท างานของโครงสรางนนๆซงประกอบไปดวย 4 กระบวนการหลกคอการเพมจ านวนเซลล การเพมขนาดของเซลล การเปลยนแปลงสภาพของเซลล และการเกดรปรางทแนนอน โดยกลไกหลกทกอใหเกดการเจรญเตบโตในสงมชวตคอ การเพมจ านวนเซลลและการเพมขนาด

4

ของเซลล ซงเปนกระบวนการสะสมและสงเคราะหสารอนทรยภายโมเลกลของเซลล ท าใหโมเลกลมขนาดใหญขน หรอมการรวมกนระหวางโมเลกลกบโมเลกล เปนผลใหเซลลตองขยายขนาดตามไปดวย จงเกดการเจรญเตบโตของสงมชวตโดยกระบวนการเหลานจะตองอาศยกลไกการท างานของฮอรโมน ระบบประสาท และยนทเกยวของจ านวนมาก

2.4 ลกษณะประจ าพนธของไกเบตง

ไกเบตงมแหลงก าเนดมาจากไกพนธแลงชาน ถกน ามาเลยงในประเทศไทยโดยคนจนทอพยพมา ตงหลกแหลงในอ าเภอเบตง จงหวดยะลา ปจจบนนยมเลยงกนมากทางภาคใตโดยสวนใหญเกษตรจะเลยงแบบหลงบานจนกลายเปนไกพนเมองของไทยอกพนธหนง ลกษณะประจ าพนธคอ มขนสเหลองออนตลอดล าตว เพศผมขนสรอยสเหลองแดง เพศเมยมสเหลองออน หงอนจกร ปากและแขงมสเหลอง และขนงอกชาในชวง 0-4 สปดาห เมอโตเตมทไมมการพฒนาของขน มเฉพาะขนปกรอง (secondary) 4-8 ขน ทบรเวณปก และหางของไกเพศผไมมขนประเภท primary feather และขนหางในสวนของ main tail feather ไมมหรอมการพฒนานอยมาก อกใหญ นองใหญ ล าตวกวางลก เพศผโตเตมทมน าหนกประมาณ 2,110-2,350 กรม เพศเมย 1,690-1,780 กรม ตบไขมขนาดคอนขางสนคลายกบของไกพนเมอง น าหนกฟองไขมคาเฉลย 46-50 กรม และนอกจากจะมฟองไขขนาดเลกแลวน าหนกตวของไกพนเมองกยงมคานอยมาก โดยมน าหนกตวแรกเกดเฉลยเพยง 27.6 กรมเทานน หลกจากนนการเพมน าหนกตวจะเปนไปอยางชาๆ โดยมอตราการเพมสงสด ในชวงอาย 6-8 สปดาห อยางไรกตามไกเบตงมแนวโนมในการใหซากสวนทบรโภคไดคอนขางสง โดยเฉพาะอยางยงเปอรเซนตซากสวนทเปนเนออกสนนอก และซากสวนสะโพก (นรตนและรตนา, 2539)

ลกษณะการเจรญเตบโตของไกเบตงสามารถสรปไดดงตารางท 2.1 ซงแสดงใหเหนถงพฒนาการเจรญเตบของไกเบตงในชวง 1 สปดาห ถง 16 สปดาห ดงตารางท 2.1 ลกษณะการเจรญเตบโตของไกเบตงในชวงตางๆ

อาย ลกษณะรปราง 1 – 2 สปดาห ปกคลมดวยขนเลยงสเหลอง ไมมขนปก 3 – 4 สปดาห สามารถแยกเพศไดจากการสงเกตหงอน โดยเพศผเรมม

หงอนสแดงและเปนปมชดเจน สวนเพศเมยมหงอนซดเหลองไมเปนปม

1 เดอน ขนเลยงเรมรวง ขนปกยาวขนเลกนอย 2 เดอน ขนจรงขนบรเวณหวและปก รวมทงบรเวณขา 3 เดอน ขนทแขงและคอยาวขน มขนจรงขนบรเวณหลง 4 เดอน ลกษณะแทจรงปรากฏชดเจน ทมา : ภาควชาสตวบาล (2552)

5

2.5 การเจรญเตบโตของไกเบตง ไกเบตงมการเจรญเตบโตต ากวาไกทางคา แตมแนวโนมการเจรญเตบโตกวาไกพนเมองไทย

โดยทวไป สามารถแสดงการเปรยบเทยบการเจรญเตบโต ดงตารางท 2.2 ตารางท 2.2 น าหนกตวของไกเบตง ไกพนเมองลกผสมและไกพนเมองในระยะตางๆ 0 สป 2 สป 4 สป 6 สป 8 สป 10 สป 12 สป 14 สป 16 สป ไกเบตง1 33 173 446 865 1,320 1,671 2,023 2,298 2,486 ไกลกผสมพนเมองXเบตง1 32 129 324 617 1,046 1,351 1,665 1,911 2,107 ไกลกผสม เบตงXพนเมอง1 28 131 320 626 994 1,310 1,673 1,893 2,116 ไกพนเมอง1 29 90 209 432 693 935 1,175 1,405 1,562 ไกเบตง2 (KU line) . . 321.25 539.92 781.82 969.13 1,141.19 1,332.80 . ไกลกผสมพนเมองXเบตง2 . 74.17 217.14 381.25 564.00 842.50 1,173.33 1494.00 . ไกพนเมอง2 . . 366.54 602.99 872.28 999.95 1,244.63 1459.84 .

ทมา: 1ดดแปลงจากนรตนและรตนา (2539)1, ดดแปลงจากสธาทพยและคณะ (2558) 2

เมอพจารณาการเจรญเตบโตแบบแยกเพศในการเลยงไกเคยเบตง จากการรายงานพบวาไกเบตงเพศผ

มน าหนกเฉลยสงกวาเพศเมย ดงตารางท 2.3 ตารางท 2.3 น าหนกเฉลยของไกเบตงทอายตางๆ

อาย (สปดาห) เพศผ (กรม/ตว) เพศเมย (กรม/ตว) น าหนกเรมเลยง 35 35

2 105 105 4 215 198 6 415 349 8 652 565 10 947 744 12 1,235 974 14 1,438 1,110 16 1,675 1,215 18 1,847 1,391 20 2,078 1,572

ทมา: วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยรอยเอด (มปป)

2.6 เครองหมายพนธกรรม (Genetic marker)

Genetic marker เปนสวนของดเอนเอทแตกตางกนในสตวแตละตว และสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ direct marker และ indirect marker หรอ linkage marker ซง direct marker หมายถงเครองหมายพนธกรรมเปนสวนหนงของยน และมอทธพลตอการแสดงออกของลกษณะนนๆ โดยตรง ดงนนหากใช direct marker ในการคดเลอกสตวในรนพอแม เพอปรบปรงพนธลกษณะทสนใจ รนลกจะไดรบพนธกรรม

6

ทดจากพอแมดวย เชน การคดเลอกสกรดวย genetic marker ทไดจากการศกษาเกยวกบยน halothane ตอความเครยด พบวาสกรจะมความเครยดลดลง สวน indirect marker หมายถงเครองหมายพนธกรรมทอยใกลกบต าแหนงทควบคมลกษณะเชงปรมาณ (quantitative trait loci: QTL) แตไมใชสวนหนงของยน ซงในการใช indirect marker จ าเปนตองค านงถงอตราการเกด crossing over ของระยะหางระหวาง genetic marker กบ QTL และตองมนใจวา genetic marker กบ QTL จะถายทอดไปดวยกน ดงนนในการใช indirect marker ตองทราบวา genetic marker มความสมพนธกบลกษณะทสนใจแบบ linkage disequilibrium (LD marker) หรอ linkage equilibrium (LE marker) (Kinghorn et al., 1993) ปจจบนการน า genetic marker ไปใชในการคดเลอกสตว เรยกวา marker assisted selection หรอ MAS ชวยเพมความกาวหนาในการปรบปรงพนธสตวใหไปถงเปาหมายไดรวดเรวยงขน อกทงยงสามารถคดเลอกสตวทมการแสดงออกในบางลกษณะทถกจ ากดดวยเพศ (sex limited) ไดอยางแมนย า เชน ความสามารถในการใหผลผลตไขในไก และความสามารถในการใหผลผลตน านมในโคนม ซงไมสามารถประเมนความสามารถในการแสดงออกของลกษณะเหลานไดโดยตรงในสตวเพศผ ดงนนการใชเครองหมายทางพนธกรรมในการคดเลอกสตวจงเปนทางเลอกในการปรบปรงพนธสตว และในการคนหา genetic marker ควรพจารณาขอมลทมและเลอกวธทเหมาะสมเพอใหได genetic marker ทถกตองและมประสทธภาพสงสดส าหรบใชในการคดเลอกสตวตอไป

2.7 การคนหายนทมอทธพลสง (major effect) ดวย candidate gene approach

การคนหายนทมอทธพลสง (major effect) ตอลกษณะทสนใจศกษาเพอใชเปน genetic marker ในการคดเลอกสตว สามารถตรวจสอบไดดวยเทคนค linkage mapping และ candidate gene approach (Jennifer et al., 2000) ซง linkage mapping เปนเทคนคทตรวจหาเครองหมายพนธกรรม (genetic marker) ซงอยในต าแหนงทใกลกบยนทควบคมลกษณะเชงปรมาณ (quantitative trait loci: QTL) ของลกษณะทสนใจศกษาไดทวทงจโนม แตเดมมการศกษากนมากในสตวเกอบทกชนดแตปจจบนการน าไปใชคอนขางยากเนองจาก 1) ตองมนใจวา genetic marker และ QTL สามารถถายทอดไปดวยกนทกรน 2) จ าเปนตองทราบขอมลพนธประวตทซบซอน (deep pedigree file) และ 3) ประชากรทศกษาควรเปนฝงทเกดจากพอพนธทผสมพนธแบบ half sib ทมครอบครวขนาดใหญ (Kinghorn et al., 1993) จงนยมใชเทคนค candidate gene approach กนมากโดยเปนการน ายนททราบหนาทแลว (functional gene) ซงมอทธพลและหนาทเกยวของกบการแสดงออกของลกษณะทสนใจศกษาอยางชดเจนมาศกษาเปรยบเทยบรวมกนเพอหายนทเปน major effect และเรยกยนเหลานนวา candidate gene อยางไรกตามวธการนไมจ าเปนตองมโครงสรางขอมลทซบซอน ดงนนจงงายตอการศกษาและมความแมนย าสง (Montaldo and Meza-Herrera, 1998)

ปจจบนมการศกษา candidate genes ทสมพนธกบลกษณะตางๆ ในสตวชนดตางๆ อยางกวางขวาง ดงแสดงในตารางท 2.4

7

ตารางท 2.4 การศกษา candidate genes ในสตวชนดตางๆ species traits References

Dairy Beef Pig Goat Chicken

- mastitis resistant - growth traits - marbling - meat quality and carcass traits - growth traits - growth and carcass quality traits - reproductive performance - reproductive traits - growth traits

Youngerman et al. (2008); Duangjinda et al. (2008) Basarab et al. (2004) Wibowo et al. (2007) Zhou et al. (2010) Yu et al. (1995) Fang et al. (2009) An et al. (2009) Ou et al. (2009); Li et al. (2009) Amirinia et al. (2011)

ทมา: ดดแปลงจาก สกญญา (2555)

นอกจากนในการศกษา candidate genes ในไกเพอชวยในการคดเลอกไกใหมลกษณะการใหผลผลตดขน อาจสรปไดดงตารางท 2.5 ตารางท 2.5 ผลการศกษาความสมพนธระหวางรปแบบตางๆของยน IGF–I PIT1 MC5R และ IGFBP2 ในไก reference Gene / location Effect on traits Seo et al. (2001) IGF–I ไมมนยส าคญตอลกษณะทสนใจในไกพนเมองเกาหล Amills et al. (2003) IGF–I น าหนกตว อตราการเจรญเตบโต ประสทธภาพการใชอาหาร

ในไก Black Penedesenca หนงฤทย และคณะ (2554) IGF–I

IGFBP2 น าหนกตว อตราการเจรญเตบโตในไกช น าหนกตว อตราการเจรญเตบโตในไกช

อมรรตน (2554) IGF–I ไมมนยส าคญตอลกษณะทสนใจในไกธเหลองหางขาว Nie et al. (2008) PIT1 น าหนกฟกออก ความกวางแขง ความยาวแขงในไกลกผสม

White Recessive Rock และ Chinese Xinghua วทยธพงษ และคณะ (2553) MC5R อตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวนในไกประดหางด า

จากตารางท 2.5 จะเหนไดวาบางงานวจยยนทใชในการศกษามผลอยางมนยส าคญตอลกษณะท

เกยวของกบการเจรญเตบโต ประสทธภาพการใชอาหาร จงนาสนใจทจะศกษาในไกเบตง เพอพฒนามาใช

เปนเครองหมายพนธกรรมในการคดเลอก

8

บทท 3

อปกรณและวธการวจย

3.1 การเกบขอมล และบนทกผลการทดลอง การศกษาครงนใชเบตงคละเพศ เรมเลยงตงแตอาย 7 วน จ านวน 100 ตว แบงออกเปน 5 คอก คอกละ

20 ตว ขนาด 2x4 เมตร แตละคอกมเพศผ 9-11 ตว ไกไดรบน า และอาหารเตมท (ad libitum) โดยใชสตรอาหารไกไขส าเรจรประยะตางๆ คอ ไกเลก แรกเกดถงอาย 5 สปดาห โปรตนไมนอยกวา 19 เปอรเซนต ระยะไกรนอายเกน 5 สปดาหถง 16 สปดาหโปรตนไมนอยกวา 15 เปอรเซนต และระยะไกใหญ โปรตนไมนอยกวา 17 เปอรเซนต ภายใตการเลยงในโรงเรอนเปด และท าวคซน นวคาสเซล หลอดลมอกเสบ กมโบโร ฝดาษ และโรคมาเรกซ ตามโปรแกรมทก าหนดของฟารมสตวปก ภาควชาสตวศาสตร คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร บนทกขอมล ดงน

บนทกขอมลรายตวทกๆ 2 สปดาห ดานสมรรถภาพการเจรญเตบโต โดยการบนทกน าหนกตว (body weight: BW) และอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอวน (average dairy gain: ADG) ทอาย 1 2 4 6 8 10 12 14 16 และ 18 สปดาห สมฆาทอาย 16 สปดาห สมไก เพศผ และเพศเมย เพศละ 5 ตว อดอาหารไกกอนช าแหละ 12 ชวโมง ชงและบนทกผลผลตซาก และน าหนกชนสวนตางๆ ไดแก น าหนกซาก เนออกสนนอก เนออกสนใน เนอนองรวมสะโพก ปก ตบ หวใจ และกระเพาะบด ดวยเครองชงอยางละเอยด ค านวณน าหนกของซากแตละสวน เปนผลผลตซาก (carcass yield) บนทกคาตางๆ และรายงานผล เปนคาเฉลย (mean)

3.2 ตวอยางและการสกดดเอนเอ

เกบตวอยางเลอดจากไกเบตงทอาย 14 สปดาห ตวละ 500–1000 l ทเสนเลอดด าใตปกไกเบตง ทเลยงในฟารมภาควชาสตวศาสตร คณะทรพยากรธรรมชาต เกบตวอยางเลอดในหลอดขนาด 1.5 ml. ทมสารปองกนการแขงตว 0.5M EDTA (Ethylene Diamine Tetraacetic Acid) ปรมาตร 100 l จากนนลางเซลลทงหมดดวย 0.09 % NaCl และแบงเลอด 50–100 l เพอสกด DNA โดยดดแปลงจากวธของ Goodwin et al. (2007)

3.3 การเพมชนสวนยนดวยเทคนค PCR

เพมปรมาณดเอนเอโดยเทคนค PCR โดยในแตละปฏกรยา PCR ปรมาตร 10 l ประกอบดวย 5X FIREPol master mix 2 l, ไพรเมอร 10 M Forward และ Reverse อยางละ 0.25 l, 50 ng/ul DNA template 1 l และปรบปรมาตรดวยน า 6.5 l โดยแตละยนมวงรอบ การท า PCR ดงน เรม initial denaturation ทอณหภม 94 องศาเซลเซยส นาน 3 นาท จากนนท าปฏกรยา 35 รอบ ไดแก denaturation

9

ทอณหภม 94 องศาเซลเซยส นาน 30 วนาท, primer annealing 58-60 องศาเซลเซยส นาน 30 วนาท (ตารางท 3.1) primer extension ทอณหภม 72 องศาเซลเซยส นาน 1 นาท และ final extension ทอณหภม 72 องศาเซลเซยส นาน 7 นาท จากนนน า PCR ทไดไปตรวจสอบดวย agarose gel electrophoresis ดวยความเขมขน 2% โดยใชไพรเมอรและเอนไซมตดจ าเพาะดงตารางท 3.1 ตารางท 3.1 ไพรเมอรและเอนไซมตดจ าเพาะ Gene1 Primer sequence(5’-3’) AT2 Restriction

enzyme Restriction enzyme production size (bp)

IGFI1 5’-CATTGCGCAGGCTCTATCTG-3’ 5’-TCAAGAGAAGCCCTTCAAGC-3’

58 HinfI CC: 622, 191 AC: 622, 378, 244,191 AA: 378, 244, 191

PIT12 5’-GTC AAGGCAAATATTCTGTACC-3’ 5’-TGC ATGTTAATTTGGCTCTG-3’

60 / 387 หรอ 330

MC5R13

5’-CCTCCTACTGATTCTAATC-3’ TTT TCTGCTCATCTGTACTGG-3’

58 Hin6I AA:443 AG: 443, 243, 200 GG: 243, 200

IGFBP21

5’-GTCCCAGATAAACCTTGCT-3’ 5’-GCTGGCAAGGGGTCTG-3’

60 Pml I AA: 367 AB: 367, 265, 102 BB: 265, 102

1= reference: 1) หนงฤทย (2554), 2) Nie et al. (2008), 3) วทยพงษ (2553) 2= Annealing temperature

3.4 ตรวจสอบรปแบบจโนไทป

น า PCR-product ทไดมาตรวจสอบรปแบบจโนไทปของยน PIT1 ดวยเทคนค PCR ซงเปนเทคนคท primer มความจ าเพาะกบอลลล จากนนตรวจสอบแถบดเอนเอดวย 2% agarose gel ส าหรบยน IGFI, MC5R1 และ IGFBP2 ตรวจสอบรปแบบจโนไทปดวยเทคนค PCR-RFLP ซงเปนเทคนคทศกษาการเปลยนแปลงล าดบเบสบางต าแหนงบนสายดเอนเอ ท าใหชนดของกรดอะมโนในสายโปรตนแตกตางกน สตวจงมการแสดงออก และมรปแบบจโนไทปทแตกตางกนซงเทคนคนใชเอนไซมตดจ าเพาะ 3.5 การวเคราะหขอมล

วเคราะหความถจโนไทป และความถอลลลของแตละยนจากสตร

ความถจโนไทป =จ านวนสตวทมจโนไทปทก าหนด

จ านวนสตวทงหมด

ความถอลลล = D+1

2H เมอ D = ความถ homozygous genotype และ H = ความถ heterozygous

genotype

10

วเคราะหคาเฮตเทอโรไซโกซตสงเกต (Ho) และคาเฮตเทอโรไซโกซตคาดหมาย (HE)

HO = จ านวนสตวทมจโนไทปทก าหนด heterozygous

จ านวนสตวทงหมด

; pi = ความถอลลลท I ในต าแหนง k ทดสอบ Hardy-Weinberg equilibrium เพอทดสอบความสมดลของยนในประชากรของไกแตละพนธ

ดวย Chi-square test (2 )

n

1ii

2ii2

E)EO( ; iO = จ านวนตวอยางสงเกตทใหขอมลพนธกรรมแบบเฮตเทอโรไซกสท

โลกส i, iE = จ านวนตวอยางคาดหวงทใหขอมลพนธกรรมแบบเฮตเทอโรไซกสทโลกส i และ n = จ านวนโลไซทศกษา

3.6 วเคราะหขอมลเบองตนของลกษณะการเจรญเตบโต

วเคราะหขอมลสถตเบองตนของลกษณะการเจรญเตบโต ไดแก คาเฉลย (means), คาความคลาดเคลอนมาตรฐาน (standard error) ของลกษณะน าหนกตว (BW) น าหนกเพม (WG) และอตราการอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอว น (ADG) ดวยวธการ GLM โดยมรปแบบโมเดลการวเคราะหดงน Yijk = μ + Pi + Sj + eijk เมอ Yijk คอคาสงเกตน าหนกตว น าหนกเพม และอตราการอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวน μ คอคาเฉลย Pi คออทธพลคงทเนองจากคอก Sj คออทธพลเนองจากเพศ และ eijk คอ ความคลาดเคลอน 3.7 การวเคราะหความสมพนธระหวาง genetic marker กบลกษณะการเจรญเตบโต และซาก

วเคราะหความสมพนธระหวาง genetic marker กบลกษณะการเจรญเตบโต โดยใชขอมลของลกษณะน าหนก น าหนกเพม และอตราการอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวน ทอาย 1 2 4 6 8 10 12 14 16 และ18 และเปอรเซนตซากทอาย 16 สปดาห เปนขอมล phenotype ซงมวตถประสงคเพอน าใชประโยชนกบฝงทยงไมมขอมลพนธประวต วเคราะหความสมพนธดวย วธการ general linear model (GLM) โดยมรปแบบโมเดลการวเคราะหดงน Yijk = μ + Si + Gj + eij เมอ Yij = คาสงเกตของแตละลกษณะ, μ = คา เฉลยของลกษณะทศกษา Si = อทธพลคงทเนองจากเพศ Gj = อทธพลคงทเนองจากรปแบบของจโนไทป และ eij = ความคลาดเคลอน ซงมสมมตฐานคอ รปแบบจโนไทปมอทธพลตอลกษณะการเจรญเตบโตทอายตาง ๆ และเปอรเซนตซาก

11

บทท 4

ผลการทดลอง

4.1 ผลการวเคราะหขอมลเบองตนของลกษณะการการเจรญเตบโต (growth traits) ไกทใชในการศกษาครงมรปแบบการเลยงแบบปลอยพน ในระบบเปด และไมตดปาก เมอสนสดการ

ทดลองทอาย 18 สปดาห มไกคงเหลอจ านวน 82 ตว (เพศผ 37 ตว และเพศเมย 45 ตว) เกบขอมลวเคราะหขอมลเบองตนของลกษณะการเจรญเตบโตรายตว ตงแตอาย 1 สปดาห จนถง 18 สปดาห โดยบนทกน าหนกเฉลยในแตละคอก ในแตละเพศ ทก 2 สปดาห เนองจากในบางชวง พบวาคอกและเพศมอทธพลตอการเจรญเตบโต ดงแสดงในตารางท 4.1

12

ตารางท 4.1 น าหนกตว; BW (กรม) น าหนกเพม; WG (กรม) และอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวน; ADG (กรม) ล าดบคอก 1 สปดาห 2 สปดาห 4 สปดาห 6 สปดาห 8 สปดาห 10 สปดาห 12 สปดาห 14 สปดาห 16 สปดาห 18 สปดาห

BW 1 48.787.61 103.1214.26 256.2434.11 438.7558.80a 640.2587.88 849.47129.21 1022.11162.12 1217.22167.50 1377.33170.22 1560.00191.72 BW 2 45.866.68 96.9613.28 235.7128.59 417.0049.08a 626.5071.70 819.50103.59 993.88150.96 1158.42196.33 1378.33216.63 1566.47242.94 BW 3 45.867.74 99.7213.98 251.7233.33 434.0049.06a 615.0063.43 805.2694.00 982.63137.83 1171.50173.73 1360.53215.57 1532.77238.76 BW 4 46.418.71 100.4618.82 231.8445.33 397.6374.37b 617.3799.80 797.37115.80 944.71160.12 1207.89201.84 1364.66208.80 1519.28227.61 BW 5 44.005.95 93.9813.25 236.3831.58 378.7562.78b 577.5092.30 746.25159.00 926.32181.76 1165.78209.82 1361.58210.11 1516.84223.78

Mean+ SD 46.197.41 98.7914.87 242.4835.57 413.1862.55 615.3084.85 803.14124.87 974.35159.59 1183.68188.01 1368.14201.47 1538.67221.91 เพศเมย 46.677.80 98.8714.18 243.1531.24 412.2159.84 600.6879.15b 751.6099.90B 894.38126.51B 1083.60133.26B 1253.47139.20A 1407.95156.73A

เพศผ 45.637.00 98.7015.75 241.7540.16 414.2666.04 631.4888.78a 857.98126.28A 1061.59146.55A 1294.89178.06A 1500.00181.02A 1686.15190.67A

WG 1 . 54.348.00 153.1225.34 182.5232.24A 201.5040.59a 213.9465.54A 172.6377.73 177.2248.60C 200.6677.77 182.6629.14A

WG 2 . 51.107.90 138.7521.34 181.2930.49A 209.50 33.12a 193.0066.62A 180.5562.06 170.0078.51C 230.0050.00 184.1133.17A

WG 3 . 53.867.66 152.0025.23 182.2845.61A 181.00 53.18b 194.4765.80A 177.3662.96 197.3659.23C 193.6886.87 161.1135.62B

WG 4 . 54.0511.21 130.9335.31 165.80 49.68B 219.74 31.20a 180.0056.72B 153.5285.87 282.3593.84A 208.57137.21 146.4231.52B

WG 5 . 49.829.29 143.0524.20 141.66 44.62B 200.79 42.76a 153.68192.09C 193.1674.61 239.4767.45B 195.7954.39 155.2626.53B

Mean+ SD . 52.617.46 143.6920.7 170.726.98 202.1222.31 187.8440.01 171.234.72 209.3428.42 184.4613.47 170.5420.43 เพศเมย . 52.20 8.31 144.1424.47 169.0645.59 188.4645.10B 155.4056.26B 147.5060.23B 189.7878.17B 188.6676.29b 153.6330.04B

เพศผ . 53.199.62 143.20430.59 173.3140.81 218.0432.38A 221.5271.16A 206.8172.71A 237.0477.02A 224.3587.50a 179.7433.04A

ADG 1 . 7.761.14 10.941.81 13.042.30 14.392.90 15.284.68 12.335.55 12.653.47B 14.335.48 13.042.08A

ADG 2 . 7.301.13 9.911.52 12.952.18 14.962.37 13.784.75 12.904.43 12.145.60B 16.423.57 13.152.36A

ADG 3 . 7.691.10 10.861.80 13.023.59 12.933.80 13.894.70 12.674.50 14.094.23B 13.836.21 11.502.54B

ADG 4 . 7.721.60 9.352.52 11.843.55 15.702.23 12.854.05 10.976.13 20.166.70A 14.898.93 10.452.25B

ADG 5 .. 7.091.30 10.191.69 10.103.10 14.272.99 12.058.01 13.805.33 17.104.81A 13.983.88 11.091.89B

Mean+ SD . 7.521.27 10.261.90 12.192.92 14.442.76 13.564.73 12.564.74 15.194.89 14.665.89 11.851.96 เพศเมย . 7.451.18 10.301.75 12.083.26 13.463.22b 11.104.01B 10.544.30B 13.555.58B 13.475.44B 10.972.14B

เพศผ . 7.591.36 10.222.17 12.322.91 15.512.32a 16.175.58A 14.775.19A 16.935.50A 16.026.25A 12.832.36A

12

13

จากตารางท 4.1 แสดงใหเหนวาบางสปดาหคอกแลเพศมอทธพลตอน าหนกตว น าหนกเพม และอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวน อาจเพราะพฤตกรรมการจกกนรวมถงการจกกนเนอ เนองจากในบางชวงไกมอตราการจกกนสงจงอาจสงผลตอการกนไดและการเจรญเตบโต ท าใหคาสงเกตดงกลาวมความแตกตางกนในแตละคอก นอกจากนพบวาเพศมอทธพลตอความแตกตางของน าหนกตว น าหนกเพม และอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวน ตงแตอาย 6 สปดาหเปนตนไป (P<0.05) และแตกตางอยางชดเจนในอาย 10 สปดาห ดงภาพท 4.1โดยในชวงอาย 1–4 สปดาห ตวเมยมน าหนกตวสงกวาเพศผ (P>0.05) และเพศผเรมมน าหนกตวสงกวาเพศเมยตงแตอาย 6 สปดาห (P>0.05) ซงเปนชวงอายทจ าแนกเพศไดชดกวาการจ าแนกเพศตงแตอาย 1 สปดาห ดงนนหากตองการเลยงแยกเพศ อาจเรมแยกเลยงไดตงแตอาย 6-8 สปดาห

อยางไรกตามเมอสรางกราฟจากขอมลคาเฉลยน าหนกตว คาเฉลยน าหนกตวเพศผและเมย ในแตละชวงอายสามารถแสดงภาพท 4.1

ภาพท 4.1 น าหนกตวไกเบตงเพศผและเพศเมย

จากภาพท 4 แสดงใหเหนวาตงแตชวงอาย 8 สปดาห ไกเบตงเพศผมน าหนกตวสงกวาเพศเมย (P<0.05)

จากตารางท 4.1 เมอเปรยบเทยบน าหนกตวทอาย 16 สปดาห พบวาไกเบตงมน าหนกตวเฉลย 1368.14 กรม ซงต ากวาน าหนกตวเฉลยของไกประดหางด า แตสงกวาไกช ซงนรศรา และคณะ (2555) รายงานวา ไกประดหางด าและไกชอาย 16 สปดาหมน าหนกตว 1540.19 และ 1342.49 กรม ตามล าดบ แตไกเบตงทศกษาในครงนมน าหนกตวทอาย 16 สปดาหใกลเคยงกบไกเบตงสายเคยทอาย 14 สปดาหซง (สธาทพย และคณะ 2558) รายงานวาไกเบตงสายเคยทอาย 14 สปดาหมน าหนกตว 1,332.80 ทงนอาจเกดจากสายพนธเนองจากการศกษาครงนใชไกเบตงสายยะลา อาหาร รปแบบการเลยง

0

500

1000

1500

2000

1 2 4 6 8 10 12 14 16 18

Mean

Female

Male

14

เมอพจารณาอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวนจากตารางท 4.1 จากการศกษาในครงนพบวาไก เบตงสายยะลามอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวนสงสดในอาย 14 สปดาห คอ 15.19 กรมตอตวตอวน ซงตางจากอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวนไกเบตงสายเคยมอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวนสงสดทอาย 12 สปดาห (นฤมล และคณะ 2555) และในชวง 8 สปดาห (สธาทพย และคณะ, 2558) และตางจากขอมลของไก Arbor acres คอมอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวนสงสดในสปดาหท 8 แสดงใหเหนวาโดยทวไปไกมอตราการเจรญเตบโตในชวงอาย 8–14 สปดาห ดงนนในชวงอายดงกลาวอาจตองมการจดการดานน าและอาหารใหเพยงพอ 4.2 ผลการตรวจสอบรปแบบจโนไทป

จากการศกษาพบความหลากหลายทางพนธกรรมในยน IGFI PIT1 และ MC5R1 มศกยภาพทจะ

น ามาประยกตใชเปน MAS ในประชากรไกเบตงได เนองจากพบวา ยนดงกลาวม genotype 3 จโนไทป โดย

แตละจโนไทปมสดสวนทเหมาะสมคอไมมากหรอนอยจนเกนไป สวน IGFBP2 ไมเหมาะทจะน ามา

วเคราะหหาความสมพนธกบการเจรญเตบโตและผลผลตซาก เนองจากมเพยงจโนไทปเดยวเพราะเอนไซม

Pml I ไมสามารถยอย IGFBP2 ดงภาพท 4.2 โดยแตละจโนไทปมขนาดดงแสดงใน ตารางท 3.1 และม

ความถจโนไทป และความถอลลลดงแสดงในตารางท 4.2 ดงนนในการศกษาครงนจงตดการศกษาเรอง

ความสมพนธของยน IGFBP2 กบลกษณะการเจรญเตบโตและลกษณะซากออก เนองจากไมมความ

หลากหลายของยนดงกลาว

15

a) b)

c) d)

ภาพท 4.2.จโนไทปของยน IGFI PIT1 MC5R1 และ IGFBP2; a) 1= 100 bp ladder, 2-6 = CC, 7-8 = AC และ 9 = AA b) 1= 100 bp ladder, 2-3, 7,11, 13-15 = InDel, 4-6, 8-10, 16 = Insertion และ 12 = deletion c) 1= 100 bp ladder, 2-9, 12-13,15-17=GG,10-11 = AG และ 14 = AA และd) เอนไซม Pml I ไมสามารถยอย IGFBP2 ได

4.3 ความถจโนไทป และอลลล

จากความถจโนไทป (ตารางท 4.2) พบจโนไทปพนฐานของ IGFI PIT1 และ MC5R–1 คอ AC II และ GG ตามล าดบ และมอลลล A I และ G เปนอลลลพนฐาน ตามล าดบ ตารางท 4.2 ความถจโนไทปและความถอลลล

Genes n Genotypes HE Alleles 2

(1, 0.05)=3.84 IGFI 81 AA (0.26) AC (0.62) CC (0.12) 0.49 A (0.57) C (0.43) 0.03 PIT1 81 II (0.41) ID (0.36) DD (0.23) 0.48 I (0.59) D (0.41) 0.03

MC5R–1 82 AA (0.29) GA (0.11) GG (0.60) 0.45 G (0.65) A (0.35) 0.26

IGFBP2 82 AA (100) AB (0.00) BB (0.00) 0.00 A (1.00) B (0.00) -

จากการศกษารปแบบจโนไทปของยน IGFI PIT1 MC5R และ IGFBP2 พบแตละยนม 3 จโนไทป ยกเวน IGFBP2 ซงไมสามารถยอยดวยเอนไซม Pml I อาจเนองจากไกเบตงไมมจด SNP ทจ าเพาะกบเอนไซม Pml I ซงตางจากการรายงานของ หนงฤทยและคณะ (2554) ซงรายงานวาเอนไซม Pml I สามารถตดยน IGFBP2 ในไกประดหางด า และไกชได

ส าหรบ IGFI จากการศกษาในครงนพบจโนไทป AC มความถสงสด และอลลล A เปนอลลลพนฐาน ซงตางจากการรายงานการศกษาในไกประดหางด า ไกช และไกเหลองหางขาวซงรายงานวายน IGFI ในแหนงเดยวกนน ไมพบจโนไทป AA และจโนไทป AC มความถต า และมอลลล C เปนอลลลพนฐาน (หนงฤทยและคณะ, 2554 และ อมรรตน, 2554)

16

จากการศกษาในครงนพบวา MC5R–1 มความถจโนไทป GG สงสด ตางจาก วทยธพงษ และคณะ (2553 และนกร และคณะ, 2560) ซงรายงานวา MC5R–1 มความถจโนไทป AA สงสดในไกประดหางด า และไกเลกฮอรนขาว ความแตกตางของรปแบบจโนไทปและอลลลพนฐานอาจเนองจากเปนประชากรตางฝง หรออาจมรปแบบการคดเลอกแตกตางกน

คาเฮตเทอโรไซโกซตสงเกต และคาเฮตเทอโรไซโกซตคาดหมาย เปนคาทางสถตทชวยบงบอกถง คาความหลากหลายทางพนธกรรม ผลการศกษาครงนพบวาคาเฮตเทอโรไซโกซตสงเกต และคาเฮตเทอโร–ไซโกซตคาดหมาย ในยน IGFI PIT1และ MC5R–1 มคา 062 (0.49), 0.36 (0.23) และ 0.11 (0.45) ตามล าดบ ชใหเหนวาทง 3 ยนมความหลากหลายทางพนธกรรมปานกลางถงสง และไมพบความหลากหลายทางพนธกรรมของยน IGFBP2

การทดสอบสมดลความถตามกฎของ Hardy–Weinberg ใชเพอตรวจสอบการเปลยนแปลงความถของยนหรอความถของจโนไทปในประชากร ในการศกษาครงนพบวายนทศกษายงอยในภาวะสมดลตามกฎของ Hardy–Weinberg อาจเปนไปไดวารปแบบการเลยงอาจไมสงผลกระทบตอความถยนของประชากรหรอรปแบบการเลยงอาจสงผลกระทบตอยนกลมอนนอกเหนอน

รปแบบยนทหลากหลายใน genetic marker ทใชในการศกษาครงแสดงใหเหนถงโอกาสในปรบปรงลกษณะการเจรญเตบโตในไกเบตง โดยอาจตองตดตามความสมพนธของยนกบลกษณะปรากฏ หรอใชคาการผสมพนธ (EBV) ในการประเมนความสมพนธ หรออาจตองหายนอนทเกยวของ

4.4 ความสมพนธของ genetic markers กบลกษณะการเจรญเตบโต

วเคราะหอทธพลของรปแบบจโนไทปตอลกษณะการเจรญเตบโตทอาย 1 2 4 6 8 10 12 14 16 และ 18 สปดาห ดวยวธ general linear model (GLM) พบวามเพยงยน PIT1 ทสามารถตรวจพบความสมพนธกบลกษณะน าหนกตวเพมและ อตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวนในชวงอาย 18 สปดาห (P<0.05) ดงแสดงในตารางท 4.3

17

ตารางท 4.3 least square means อทธพลของรปแบบจโนไทปตอลกษณะน าหนกตว น าหนกตวทเพมและอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวน (ADG) ยน 1 สปดาห 2 สปดาห 4 สปดาห 6 สปดาห 8 สปดาห 10 สปดาห 12 สปดาห 14 สปดาห 16 สปดาห 18 สปดาห

IGFI:AA1 44.15 92.59 239.47 405.425781 608.53 824.38 991.60 1216.29 1412.50 1571.24 AC 46.17 98.32 237.87 395.482639 598.71 785.33 978.32 1185.42 1381.07 1546.95

CC 47.77 102.02 256.83 427.735540 615.90 808.37 974.10 1142.61 1340.03 1508.50 PIT1:DD 46.24 95.61 237.79 396.80 590.77 803.22 979.488 1184.29 1423.18 1603.52

ID 48.03 102.33 251.52 426.62 623.08 826.38 998.74 1201.07 1349.69 1502.68 II 43.82 95.00 244.88 405.22 609.30 788.498 965.82 1158.97 1360.74 1520.51

MC5R1:AA 48.14 102.69 257.22 428.749856 625.89 827.25 998.12 1197.75 1365.46 1524.22 AG 44.30 93.57 237.10 386.463658 587.54 799.93 984.68 1201.18 1430.54 1591.78 GG 45.64 96.68 239.86 413.430446 609.70 790.90 961.22 1145.40 1337.60 1510.70

IGFI: AA2 . 48.43 146.88 165.95 203.10 216.44 168.00 229.58 214.33 158.74 AC . 52.15 139.55 157.60 203.22 187.83 194.61 217.24 206.52 165.88 CC . 54.25 154.80 170.90 188.17 192.45 171.99 197.26 219.21 168.46

PIT1:II . 49.37 142.17 159.01 193.96 212.11 178.80 215.75 235.00 180.33a

ID . 54.29 149.18 175.11 196.45 203.06 176.76 222.09 185.48 152.98b

DD . 51.17 149.87 160.33 204.08 181.55 179.03 206.24 219.57 159.77b

MC5R1:AA . 54.54 154.53 171.52 197.14 204.21 171.75 209.95 201.50 158.75 AG . 49.26 143.53 149.36 201.08 211.79 191.48 246.12 224.53 161.23 GG . 51.03 143.17 173.57 196.27 180.73 171.37 188.01 214.53 173.10

IGFI :AA3 . 6.91 10.49 11.85 14.50 15.46 11.99 16.39 15.30 11.33 AC . 7.45 9.96 11.25 14.51 13.41 13.90 15.51 14.75 11.84 CC . 7.75 11.05 12.20 13.44 13.74 12.28 14.09 15.65 12.03

PIT1:II . 7.05 10.15 11.35 13.85 15.15 12.77 15.41 16.78 12.88a

ID . 7.75 10.65 12.50 14.03 14.50 12.62 15.86 13.24 10.92b

DD . 7.30 10.70 11.45 14.57 12.96 12.78 14.73 15.68 11.41b

MC5R1: AA . 7.79 11.03 12.25 14.08 14.58 12.26 14.99 14.39 11.33 AG . 7.03 10.25 10.67 14.36 15.12 13.67 17.58 16.03 11.51 GG . 7.28 10.22 12.39 14.02 12.91 12.24 13.43 15.28 12.36

1 least square means อทธพลของรปแบบจโนไทปตอลกษณะน าหนกตว, 2least square means อทธพลของรปแบบจโนไทปตอลกษณะน าหนกตวทเพม และ 3least square means อทธพลของรปแบบจโนไทปตอลกษณะอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวน (ADG) a,bทแตกตางกนในสดมภเดยวกนมความแตกตางกนอยางมความส าคญทางสถต (P<0.05)

17

18

จากตารางท 4.3 ไมพบความสมพนธระหวาง IGFI และ MC5R-1 กบน าหนกตว น าหนกตวทเพมและอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวน ซงตางจากการศกษาในไกพนเมองไทยสายพนธชซงมรายงานวาไกทจโนไทป AA กมน าหนกตวทชวงอาย 12 และ 16 สปดาหมากกวาไกทจโนไทป AC และ CC (P < 0.05) (หนงฤทย และคณะ, 2554) ขณะท นกร (2560) รายงานวา IGFI จโนไทป AA และ MC5R-1 จโนไทป GGสมพนธกบลกษณะการเจรญเตบโตในไกเลกฮอรนขาว และโรดไอรแลนดแดง จงอาจจ าเปนตองตดตามอทธพลของยนเหลานในไกรนลกหลงการคดเลอก หรออาจตองหายนเครองหมายต าแหนงอนเพอชวยในการคดเลอกใหไกเบตงมการเจรญเตบโตทดขน

จากการศกษาครงนพบความสมพนธระหวาง PIT1 กบน าหนก 18 สปดาห (P<0.05) โดยไกเบตงทม จโนไทป II มน าหนกตวเพมและอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวนสงกวาไกเบตงทมจโนไทป ID และ DD

แมวาการศกษาครงนใหผลทแตกตางกบการรายงานการศกษากอนหนา ทงนอาจเปนเพราะเปนไกตางพนธกรรมกน อยางไรกตามผลการศกษาไดแสดงใหเหนวาไกเบตงยงคงมความหลากหลายทางพนธกรรมของยนตางๆ จงอาจเปนโอกาสในการหายนทเกยวของกบลกษณะการใหผลผลตในไกเบตงได 4.5 ผลผลตซาก (carcass yield)

เนองจากไกเบตงมน าหนกตวเพมสงสดในชวง 8–16 สปดาห ดงนนทอาย 16 สปดาห จงสมไกตวผ และตวเมยเพศละตวจาก 5 คอก รวม 10 ตว อดอาหารไกกอนช าแหละ 12 ชวโมง ชงและบนทกผลผลตซาก และน าหนกชนสวนตางๆ ไดแก เนออกสนนอก เนออกสนใน นอง สะโพก ปก ตบ หวใจ และกระเพาะบด ค านวณน าหนกของซากแตละสวน เปนผลผลตซาก (carcass yield) โดยเทยบเปนคารอยละของน าหนกมชวตดงตารางท 4.4 ตารางท 4.4 ผลผลตซากไกเบตงเพศผและเพศเมยทอาย 16 สปดาห Carcass Male Female t-test Live weight (g.) 1540±104.16 1202±169.32 * Pectoralis minor (%) 3.21±0.57 3.25±0.27 NS Pectoralis major (%) 7.45±1.24 8.46±1.50 NS Thigh (%) 12.79±0.50 12.91±0.52 NS Drumstick (%) 10.95±1.21 11.97±0.56 NS Wing (%) 10.52±0.51 9.28±0.52 NS Liver (%) 2.07±0.16 1.99±0.14 NS Heart (%) 0.48±0.05 0.51±0.03 NS Gizzard (%) 1.03±0.15 1.10±0.17 NS *ในแถวเดยวกนมความแตกตางกนอยางมความส าคญทางสถต (P<0.05), NS ในแถวเดยวกนไมมความแตกตางกนทางสถต (P>0.05)

19

จากตารางท 4.4 พบวาเพศไมมอทธพลตอเปอรเซนตผลผลตซากของไกเบตงอาย 16 สปดาห ซงเปนไปในทศทางเดยวกบผลผลตซาก ในไกเบตงสายเคยอาย 14 สปดาห (สธาทพย และคณะ, 2558) และไมพบความสมพนธของ genetic markers กบลกษณะซากไกเบตงอาย 16 สปดาห ดงตารางท 4.5

4.6 ความสมพนธของ genetic markers กบผลผลตซาก

เมอพจารณาความสมพนธระหวางเครองหมายพนธกรรมและผลผลตซาก ดงแสดงในตารางท 4.5 ซง PIT1 IGF และ MC5R-1 ไมสมพนธกบผลผลตซากไกเบตง (P>0.05)

ตารางท 4.5 ความสมพนธของ genetic markers กบผลผลตซาก Carcass PIT1 IGFI MC5R-1 Pr > F Pr > F Pr > F Pectoralis minor 0.6535 0.5201 0.5583 Pectoralis major 0.1782 0.4169 0.2728 Thigh 0.2706 0.2532 0.1491 Drumstick 0.6349 0.8328 0.9678 Wing 0.7870 0.7616 0.9739 Liver 0.7813 0.7860 0.2035 Heart 0.1037 0.1391 0.3542 Gizzard 0.1684 0.1152 0.1039

จากตารางท 4.5 ไมพบความสมพนธระหวางเครองหมายพนธกรรมกบผลผลตซากสอดคลองกบ

อมรรตน (2554) ซงไมพบความสมพนธระหวาง IGFI และ IGFII กบผลผลตซากในไกเหลองหางขาว

20

บทท 5

บทสรป

ไกเบตงเพศผมการเจรญเตบโตทงน าหนกตว น าหนกตวทเพมและอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวนสงกวาเพศเมย แตกตางอยางอยางชดเจนตงแตอาย 6 สปดาห (P<0.05)โดยอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวนสงสดของไกเบตงอยในชวงอาย 8 สปดาห และทอาย 18 สปดาห มอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวนต ากวา 16 สปดาห

พบความหลากหลายทางพนธกรรมของยน IGFI PIT1 และ MC5R-1 ในประชากรไกเบตงทศกษาในครงน โดยยนเหลานยงคงมความหลากหลายทางพนธกรรมปานกลางถงสง และอยในภาวะสมดลตามกฎของ Hardy–Weinberg แตไมพบความหลากหลายในยน IGFBP2

เมอวเคราะหความสมพนธระหวางเครองหมายพนธกรรมกบน าหนกตว น าหนกตวทเพม อตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตว และผลผลตซาก พบวายน PIT1 รปแบบจโนไทป II สมพนธกบน าหนกตวทเพมและอตราการเจรญเตบโตเฉลยตอตวตอวน ทอาย 18 สปดาห

21

เอกสารอางอง

ดรณ ณ รงษ, กตต อรรคฮาต และอ านวย เลยวธารากล. 2550. การสรางฝงไกพนเมองพนธประดหางด า อตราพนธกรรมและสหสมพนธทางพนธกรรมของน าหนกตวกบสดสวนรางกายไกพนเมองพนธประดหางด า. วารสารวชาการ ป 2550.

นรศรา สวยรป บญญต เหลาไพบลย วฒไกร บญคม และ มนตชย ดวงจนดา. 2555. สมรรถนะการเจรญเตบโตของไกพนเมองพนธประดหางด าและชทเลยงดวยอาหารไกเนอและอาหารไกไข. แกนเกษตร 40 (ฉบบพเศษ 2): 248-252.

นฤมล แสงสวาง ชยภม บญชาศกด พรรณวด โสพรรณรตน และวรยา ลงใหญ.2555. การเปรยบเทยบสมรรถภาพการเจรญเตบโต ลกษณะซาก และปรมาณไขมนใน ไกเบตง (สายเคย) และไกกระทง เพศเมย. การประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 50:1-8.

นรตน กองรตนารตน และ รตนา โชตสงกาศ. 2539. การศกษาการเจรญเตบโตและผลผลตซากของไกเบตงเปรยบเทยบกบของไกพนเมอง และไกลกผสมเบตง×พน เมอง. วทยาศาสตรเกษตรศาสตร 30: 312-321.

ภาควชาสตวบาล คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรบางเขน กรงเทพ. ไกเบตง (สายเคย).สบคนจากhttp://www.ku.ac.th/e-magazine/oct52/image/ku_batong.pdf

รตนา โชตสงกาศ, สภาพร อสรโยดม และนรตน กองรตนานนท. 2537. การศกษาเปรยบเทยบลกษณะการใหไขและสวนประกอบฟองไขของไกพนเมองและไกไขลกผสมทางการคา. ว.เกษตรศาสตร(วทย.) 28:38-48.

วทยธพงษ เปยววงค, ปณเรศวร รตนประดษฐ และสญชย จตรสทธา. 2553. ความผนแปรทาง พนธกรรมของยน MC5R ตออตราการเจรญเตบโตในไกพนเมอง (ประด หางด า). วารสารเกษตร. 26: 163-172.

สกญญา เจรญศลป. 2555. การตรวจหาเครองหมายพนธกรรมทสมพนธกบลกษณะการใหผลผลตไขในไกพนเ มองไทยพนธประดหางด าและพนธ ช . วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต . มหาวทยาลยขอนแกน, ขอนแกน.

สธาทพย ไชยวงศ วฒกร สระแกว พงษนรนทร คสเคยน ธรพงษ จนทบาล และ เกชา คหา. 2558. การศกษาประสทธภาพการเจรญเตบโตและลกษณะซากของไกลกผสมพนธพนเมองและพนธเบตง.แกนเกษตร 43 (ฉบบพเศษ 1): 409-504.

หนงฤทย พรหมวาท มนตชย ดวงจนดา วฒไกร บญคม และบญญต เหลาไพบลย. 2554. ความสมพนธระหวางจดกลายยน (SNPs) ของยน GHSR, IGFI, cGH และ IGFBP2 ตอลกษณะการเจรญเตบโตในไกพนเมองไทย (ชและประดหางด า). แกนเกษตร 39: 261-270.

อมรรตน โมฬ. 2554. รายงานการวจยยน Insulin –like growth factor I, II เพอการเจรญเตบโตและประสทธภาพการใชอาหารในไกพนเมองไทย. รหสโครงการ SUT3-303-54-24-21

22

Amills, M., N. Jime nez, D. Villalba, M. Tor, E. Molina, D. Cubilo, C. Marcos, A. Francesch,A. Sanchez, and J. Estany.2003. Identification of Three Single Nucleotide Polymorphisms in the Chicken Insulin-Like Growth Factor 1 and 2 Genes and Their Associations with Growth and Feeding Traits. Poult. Sci. 82:1485–1493.

Goodwin, W., L. Adrian and H. Sibte. 2007. An introduction to forensic genetics. John Wiley and Sons Ltd: Oxford. 151 p.

Jennifer, M. M. D. Kwon, M. A. Goate, and. D. Phil. 2000. The candidate gene approach. Alcohol Res. Health. 24: 64-68.

Jiang, R., J. Li, L. Qu, H. Li, and N. Yang. 2004. A new single nucleotide polymorphism in the chicken pituitary‐specific transcription factor (POU1F1) gene associated with growth rate. Anim Genet. 35: 344-346.

Kinghorn, B. P., B. W. Kennedy. and C. Smith. 1993. A method for screening for genes of major effect. Genetics. 134: 351-360.

Montaldo, H. H., and C. A. Meza-Herrera. 1998. Use of molecular markers and major genes in the genetic improvement of livestock. J. Biotechnol. 1: 83-89.

Nie, Q., M. Fang, L. Xie, M. Zhou, Z. Liang, Z. Luo, G. Wang, W. Bi, C. Liang, W. Zhang, and X. Zhang. 2008. The PIT1 gene polymorphisms were associated with chicken growth traits. BMC Genet. 9: 1-5.

Saxena, V.K., A.K. Sachdev, R. Gopal, and A.B. Pramod. 2009. Roles of improtant candidate gene on broiler meat quality. World’s Poultry Science Journal. 65: 37-50.

Seo, D. S., J. S. Yun, W. J. Kang, J. G. Jeon, K. C. Hong, and Y.Ko. 2001. Association of insulin-like growth factor-I (IGF-I) gene polymorphism with serum IGF-I concentration and bodyweight in Korean Native Ogol chicken. Asian-Aust. J. Anim. Sci. 14:915–921.

23

ภาคผนวก

ภาพท 1. ไกเบตง เพศผอาย 2 สปดาห

ภาพท 2. ไกเบตง เพศเมยอาย 2 สปดาห

ภาพท 3. ไกเบตง เพศผอาย 6 สปดาห

ภาพท 4. ไกเบตง เพศเมยอาย 6 สปดาห

ภาพท 5. ไกเบตง เพศผอาย 8 สปดาห

ภาพท 6. ไกเบตง เพศเมยอาย 8 สปดาห

ภาพท 7. ไกเบตงคละเพศ อาย 14 สปดาห

ภาพท 8. แผลจากพฤตกรรมการจกกน

ภาพท 9. ซากทงตวไกเบตงอาย 16 สปดาห

ภาพท 10. ชนสวนไกเบตงอาย 16 สปดาห