Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Geïntegreerde jaarverslag
2019
ACORN PRIVATE EQUITYiii
PrestasieSTRATEGIESE HOOGTEPUNTE
Samesmelting van Overberg Agri en Acorn Agri is afgehandel.
Die bestuurspanne en onderskeie kulture van Overberg Agri en Acorn Agri is geïntegreer.
Montagu het sy sakemodel suksesvol van suiwer franchise- na kleinhandel-fokus verander.
P&B Lime Works het kapasiteit uitgebrei deur ’n bykomende oond te bou en die siftingsfasiliteit te vergroot.
Bredasdorp Slagpale het kapasiteit uitgebrei van 600 na 950 eenhede per dag.
Grassroots het ooreenkoms onderteken om waarde te ontsluit deur sy grootste afdeling van die hand te sit.
Nuwe uitvoerende hoofde is by Boltfast en Montagu aangestel.
AgVentures is gevestig as ’n afdeling van Acorn Agri & Food, om geleenthede in landbou- en voedseltegnologie na te streef.
Acorn Agri & Food se nuwe korporatiewe identiteit en webwerf is bekend gestel.
FINANSIËLE HOOGTEPUNTE
+24.1% (jaar tot jaar)
+2.8% (jaar tot jaar)
+11.0% (jaar tot jaar)
Omset Bedryfswins Kernwesensverdienste2019: R7 896 miljoen2018: R6 361 miljoen
2019: R360 miljoen2018: R350 miljoen (Syfers genormaliseer vir PFG -aandeelverkope)
2019: R161 miljoen2018: R145 miljoen
-3.7% -27.0% -27.2%Netto batewaarde per aandeel
Kernwesensverdienste per aandeel
Dividend per aandeel
2019: R24.502018: R25.43
2019: R1.352018: R1.85
2019: R0.40 2018: R0.55
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019
Binneblad Prestasie
2 5-jaar f inansiële oorsig
3 Oor hierdie verslag
4 Oor Acorn Agri & Food
14 Bedryfsomgewing
16 Strategie
18 Voorsitter se verslag
20 Uitvoerende hoof se verslag
23 Finansiële hoof se verslag
25 Beleggingsverslag
28 Onafhanklike ouditeur se verslag op die opgesomde gekonsolideerde f inansiële state
29 Opgesomde gekonsolideerde f inansiële state
34 Leierskorps
36 Inligting vir aandeelhouers
Inhoud
ACORN AGRI & FOOD BPK2
5-jaarfinansiële oorsig
2019Rm
2018Rm
2017Rm
2016Rm
2015Rm
INKOMSTESTAATOmset 7 896 6 361 2 965 2 655 2 637VVRBWA* (EBITDA) 474 401 308 216 209Bedryfswins 360 350 277 187 183Wesensverdienste – voortgesette bedrywighede 105 118 147 97 97Kernwesensverdienste 161 145 159 103 97
FINANSIËLE POSISIENie-bedryfsbates 3 297 2 148 2 105 1 550 1 979Bedryfsbates 2 778 1 989 1 491 1 117 888Aandeelhouersekwiteit 3 523 2 164 2 113 1 783 1 849Nie-bedryfslaste 951 452 257 229 279Bedryfslaste 2 063 1 522 1 300 656 734Kontant en kontantekwivalente 245 179 122 70 34Rentedraende skuld 2 190 1 318 968 379 503
KONTANTVLOEIKontantvloei uit bedryfsaktiwiteite (46) 118 331 25 27Kontantvloei uit beleggingsaktiwiteite (209) (68) (417) 179 (31)– Aankoop van eiendom, aanleg en toerusting (247) (194) (110) (76) (77)– Verkoop van eiendom, aanleg en toerusting 64 7 14 3 14Kontantvloei uit finansieringsaktiwiteite 281 27 117 (168) (12)– Dividende betaal (43) (44) (34) (45) (19)– Aandele uitgereik/teruggekoop 2 4 – – –Netto kontantvloei 26 77 32 36 (17)
VERHOUDINGSWinsgewendheidBruto wins 11.9% 11.9% 18.1% 17.4% 17.2%VVRBWA 6.0% 6.3% 10.4% 8.1% 7.9%Bedryfswins 4.6% 5.5% 9.4% 7.0% 6.9%Opbrengs op gemiddelde ekwiteit 3.7% 5.5% 7.5% 5.3% 6.3%Opbrengs op gemiddelde bates 1.9% 3.0% 4.6% 3.5% 3.9%Finansiële sterkteBedryfsverhouding 1.3 1.3 1.1 1.7 1.2Finansiële hefboomfinansiering 1.9 1.9 1.8 1.5 1.5Netto rentedraende skuld tot ekwiteit 0.6 0.5 0.4 0.2 0.3Netto rentedraende skuld tot kontant uit bedrywighede (42.2) 9.7 2.6 12.2 17.5
KontantgenereringBedryfskontantvloei tot verkope (0.6%) 1.9% 11.2% 1.0% 1.0%Bedryfskontantvloei tot wesensverdienste (44.1%) 100.1% 226.1% 26.2% 27.6%
SkaalvermoëTotale bates tot verkope 84.3% 65.0% 125.6% 100.5% 108.5%Bedryfskapitaal tot verkope 20.3% 20.0% 32.7% 26.7% 22.4%
PER AANDEELWesensverdienste per aandeel – voortgesette bedrywighede (rand) 0.88 1.51 1.94 1.28 1.28Kernwesensverdienste per aandeel (rand) 1.35 1.85 2.10 1.36 1.15Bedryfskontantvloei per aandeel (rand) (0.3) 1.5 4.3 0.3 0.3Dividend per aandeel (rand) 0.40 0.55 0.55 0.44 0.29Netto batewaarde per aandeel (rand) 24.50 25.43 R26.76 23.24 21.73
AANDELEVERHANDELING-STATISTIEKEGewone uitgereikte aandele (getal – ’000) 138 374 77 961 77 788 75 497 83 886Gewone uitgereikte aandele uitgesluit tesourie aandele (getal – ’000) 127 777 77 961 77 788 75 497 83 886Geweegde gemiddelde uitgereikte aandele uitgesluit tesourie-aandele (getal – ’000) 119 298 77 944 75 530 75 497 83 886Aandeelprys teen jaareinde (rand) 21.00 25.6 20.8 18.9 17.5Markkapitalisasie (R’000) 2 905 859 1 995 804 1 617 991 1 426 898 1 468 002Prys-tot-verdienste-verhouding (keer) 23.9 16.9 10.7 14.8 13.6Dividendopbrengs (%) 1.9% 2.1% 2.7% 2.3% 1.7%
VOLHOUBAARHEIDGetal vaste werknemers 3 222 1 310 1 224 1 144 1 089Korporatiewe maatskaplike belegging (Rm) 3.9 6.3 5.1 3.1 1.4Opleidingsgelde (Rm) 5.4 2.7 3.4 3.0 3.2
* Verdienste voor rente, belasting, waardevermindering en amortisasie
Aantekening 1: Die uitwerking van die verkoop van aandele wat in Pioneer Voedsel gehou word, is uitgesluit van bogenoemde VVRBWA en bedryfswins om ’n soort-vir-soort-vergelyking van die bedryfsresultate van Acorn Agri & Food moontlik te maak.
Aantekening 2: ’n Aandeleverdeling het op 2 Mei 2018 plaasgevind, waarvolgens nege bykomende aandele vir elke enkele uitgereikte aandeel uitgereik is. Die historiese per-aandeel-verhoudings is vir die aandeleverdeling aangepas om ’n soort-vir-soort-vergelyking moontlik te maak.
Aantekening 3: Dieeffektiewebelastingkoersvan2018isaangepasom’nvergelykendeperiodeaanpassingtereflekteer.
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 3
Vergelykbaarheidskwessies/GebeureOverberg Agri Bpk en Acorn Agri (Edms) Bpk het op 2 Mei 2018
saamgesmelt. As ’n bedryfsmaatskappy, het Overberg Agri in die
verlede gekonsolideerde finansiële state bekend gemaak.
Acorn Agri, aan die ander kant, het as ’n beleggingsmaatskappy,
finansiële state bekend gemaak wat vrygestel was van konsolidasie
en wat gemeet is teen billike waarde deur wins of verlies.
Vir die 2019 finansiële jaar maak Acorn Agri & Food opgesomde
gekonsolideerde finansiële state bekend wat die syfers van die
volgende bevat:
• Die entiteite met betrekking tot Overberg Agri, vir die volle
finansiële jaar.
• Die entiteite wat voorheen deur Acorn Agri besit is, vir
10 maande vanaf 2 Mei 2018.
Die vergelykbare inligting van 2018 bestaan egter slegs uit die
gekonsolideerde finansiële state van die voormalige
Overberg Agri Bpk en sy filiale. Lesers moet kennis neem dat die
finansiële uitwerking van die samesmelting dus beduidende
vergelykbaarheidskwessies daarstel. Hierdie kwessies word verder
deur ACG Fruit verwring, wat nie tans tot die Groep se winste bydra
nie ondanks sy sterk netto batewaarde, asook die uitgifte van
aandele aan Acorn Agri se aandeelhouers en eenmalige kostes met
betrekking tot die samesmelting.
Verder moet daarop gelet word dat ’n aandeleverdeling op
2 Mei 2018 plaasgevind het, waarvolgens nege bykomende
aandele vir elke enkele uitgereikte aandeel uitgereik is. Die
historiese per-aandeel-verhoudings is vir die aandeleverdeling
aangepas om vergelyking van soort met soort moontlik te maak.
Cobus Visser André UysNie-uitvoerende voorsitter Uitvoerende hoof
Oor hierdie verslag
ACORN AGRI & FOOD BPK4
Oor Acorn Agri & Food
Acorn Agri & Food is ’n vooraanstaande, vertikaal geïntegreerde Suid-Afrikaanse landbou- en voedselgroep met meer as ’n 100-jaar erfenis. Ons is ’n publieke maatskappy wat landwyd bedrywig is, met ’n sterk teenwoordigheid in die Wes-Kaap.
Ons fokusgebiede binne die landbou- en voedselwaardeketting bestaan uit:
Ons entrepreneurspan het saam meer as ’n eeu se ervaring en ’n unieke kombinasie van bedryfs- en beleggingskundigheid in die landbou-
en voedselsektore.
VisieOm ’n nalatenskap van langtermyn-, volhoubare waarde vir
alle belanghebbendes te skep deur die voorkeur bedryfs- en
beleggingsvennoot in die landbou- en voedselwaardeketting
te wees.
Waardes Vertrouensverhoudinge: Ons is toegewyd om die voorkeurvennoot vir alle belanghebbendes te wees deur
sterk verhoudinge te smee.
Ondersteunende aard: Ons streef daarna om die vaste grondslag te wees waarop ander hul potensiaal kan
ontwikkel.
Deursigtigheid: Ons glo eerlikheid en deursigtigheid is die beste benadering om vertroue te skep.
Billikheid: Ons behandel ander regverdig en sonder diskriminasie.
Passie: Ons het ’n passie vir ons besigheid, die doel van die besigheid en sy mense.
Kernfeite543 000 tonse graan hanteer
R1.4 miljard se kleinhandelsware verkoop
R1.8 miljard se finansiering aan produsente verskaf
225 000 tonse kalk verkoop
1.6 miljard kartonne tafeldruiwe en 1.6 miljoen kartonne sagte sitrus geproduseer
134 000 kleinvee-eenhede verwerk
16 000 ton se meel vervaardig
1 870 tonse gesondheidshappies vervaardig
2 280 tonse droëvrugte en neute verkoop
Agri-insette:
Brandstof Vars vrugte Voedselverwerking Gesondheidskosse
Agri-insette
en -dienste
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 5
Volhoubare waarde is met verloop van
tyd deur verskillende sakesiklusse
heen geskep.
Acorn Agri & Food het blootstelling aan die hele waardeketting, insluitend landbouproduksie, verskaffing van insette en dienste, verwerking en verspreiding van handelsmerk- en kommoditeits-voedselprodukte.
Vertikale integrasie verhoog volhou-baarheid en verminder die sikliese aard van winste.
Die gesondheidsvoedselbedryf groei beide plaaslik én internasionaal, hoofsaaklik as gevolg van veranderende verbruikersbehoeftes en stygende besteebare inkomste.
Volgens onafhanklike navorsing is Montagu een van die bekendste droëvrugte- en neuthandelsmerke in Suid-Afrika, met ’n baie lojale kliëntebasis.
Die groep benut die Montagu-handelsmerk se potensiaal deur dit as ’n gesonder peuselhappie-handelsmerk te herposisioneer.
Die Groep stel innoverende gesondheids-happie-handelsmerke plaaslik en internasionaal bekend.
Die Groep het sy eie, ontwrigtende gesondheidshappie-produkte en sterk navorsings- en ontwikkelingsvermoëns wat produkinnovasie dryf.
Grassroots Group was die enigste verskaffer van die grootste gesondheids-happie-handelsmerk in die Verenigde Koninkryk. Dit is die verskaffer van privaat etikette soos Oh My Goodness en Simple Truth in Suid-Afrika.
Die Groep streef die verkryging van plaaslike en internasionale gesondheids-happie-handelsmerke na as ’n strategie om markte te bereik met die wêreldgehalte gesondheidshappies wat reeds binne die Groep vervaardig word.
Vertikaal geïntegreer in die landbou- en voedselsektore
Leiersposisie in die groeiende gesondheids-voedselbedryf
Besigheid met ’n 100-jarige geskiedenis
BeleggingsgevalDie volgende beleggingsaantreklikhede onderskei die Groep van sy portuurgroep en behoort die Groep in staat te stel om volhoubare opbrengste vir aandeelhouers to genereer:
ACORN AGRI & FOOD BPK6
OOR ACORN AGRI & FOOD (vervolg)
Die Wes-Kaap, wat die Overberg-streek
insluit, is Suid-Afrika se grootste
koringproduserende streek. Suid-Afrika is
’n netto invoerder van koring, wat beteken
dat die Overberg-streek ’n kritieke bron van
koring is.
Die Overberg-streek is een van die mees
bestendige landbouproduksiestreke in
Suid-Afrika, wat lei tot hoër, meer
volhoubare inkomste vir
landbouprodusente wat met Overberg Agri
sake doen.
Histories beskou, kan dit hoofsaaklik
toegeskryf word aan goeie weers- en
grondtoestande asook die diversiteit van
die boerderybedrywighede, wat koring,
gars, canola en veeboerdery insluit.
In die verlede het ondergemiddelde
reënval net ’n geringe negatiewe
uitwerking op koringopbrengs per
hektaar gehad, omdat die tydsberekening
van reënval gewoonlik bestendig is.
Markleier in die verskaffing van goedere en dienste aan landbou-produsente in die Overberg-streek van die Wes-Kaap
Die bestuurspan het ’n unieke kombinasie
van bedryfs-, finansiële, korporatiewe
finansierings- en privaatekwiteit-ervaring.
’n Sterk bedryfsprestasiegeskiedenis met
jaarlikse verkope van 31.5% oor ’n tydperk
van vyf jaar.
Bestuur se beleggingsprestasiegeskiedenis
bestaan uit drie samesmeltings en
11 verkrygings in Overberg Agri en
Acorn Agri oor die afgelope 15 jaar.
Die bestuur en werknemers het ’n
beduidende aandeelhouding (9.86%) in
Acorn Agri & Food en is daarom mede-
eienaars saam met aandeelhouers.
Bestuurspan met bedryfs- en beleggingskundigheid wat saam meer as 100 jaar ervaring in die landbou- en voedselsektore het
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 7
SakemodelAcorn Agri & Food volg ’n sakemodel van vertikale integrasie binne die landbou- en voedselwaardeketting. Ons fokus hoofsaaklik op die
verskaffing van landbou-insette en -dienste aan landbouprodusente, die lewering van na-oesdienste en die vervaardiging van voedselprodukte.
Ons is ook op landbouproduksie van tafeldruiwe en sagte sitrus toegespits.
Acorn Agri & Food se vertikaal geïntegreerde sakemodel bied die volgende voordele:
• Inkomste wat minder siklies van aard is: Die landbou- en voedselsektore is ontvanklik vir verskillende en onverwante invloede. Hierdie invloede verskil gewoonlik ten opsigte van tydstip en effek, en daarom verminder vertikale integrasie die sikliese aard van verdienste vir ’n
landbou- en voedselbesigheid.
• Meer stabiele marges: Deelname aan ’n groter deel van die waardeketting beteken meer stabiele marges as gevolg van groter beheer deur die hele waardeketting.
• Verskaffingsekerheid: Deelname in die verskillende dele van die waardeketting verbeter sekerheid van die verskaffing van grondstowwe en beperk afhanklikheid van derde partye of markkragte.
• Sinergieë: Daar is meer geleenthede vir samewerking en kruisverkope binne die Groep.
• Verbeterde innovasie: Deelname in verskillende dele van die waardeketting skep ’n beter geleentheid om areas te identifiseer waar groter doeltreffendheid deur innovasie verkry kan word.
of dit kan voorwaarts
integreer deur ’n bakkery te
besit wat meel afkomstig
van die koringmeul gebruik.
’n Koringmeul kan
terugwaarts integreer
deur sy eie
koringboerdery te
bedryf wat koring aan
die meul verskaf,
of
Wat is Vertikale Integrasie?Vertikale integrasie is die kombinasie van twee of meer fases van produksie en/of verspreiding wat gewoonlik apart is. Ter illustrasie:
Landbouproduksie sluit enige tipe boerdery in, soos
die kweek en oes van
landbouprodukte en die
teel van vee.
Agri-insetbesighede verskaf verskillende
hulpbronne en dienste wat
deur landbouprodusente
gebruik word, bv. saad,
kunsmis, plaastoerusting,
veevoer en finansiële
dienste, om landbou-
produkte te produseer.
Landbou-uitsetbesighede lewer na-oesdienste soos
die logistiek, verwerking,
berging, verpakking en
bemarking van
landbouprodukte.
Voedselverwerking is die omskepping van
landbouprodukte na
voedsel.
Die Landbou- en Voedselwaardeketting
ACORN AGRI & FOOD BPK8
2
Loxton Irrigation, Acorn Agri & Food se besproeiingspesialis, help Hans om die optimale besproeiingsuitleg en -plan te ontwerp.
6
Terwyl koring op Hans se plaas gesaai word, kyk hy ook na sy vee en doen die nodige voorbereidingswerk in sy vrugteboorde.
9
Van die druiwe uit Hans se wingerde word verpak in verpakkingsmateriaal wat by Acorn Agri & Food se verpakkingspesialis Agpack gekoop is, en moontlik saam met die druiwe van ACG Fruit uitgevoer.
3
Hans verkry ’n inset-finansieringsfasiliteit van Overberg Agri om die nodige insette vir die boerdery, soos saad, kunsmis en chemikalieë, te koop – wat hy ook by Overberg Agri kan koop. Hy koop ook landboukalk by P&B Lime Works en ’n trekker by Overberg Agri se Meganisasie- en Ingenieursafdeling.
10
Beeste en skape afkomstig van Hans se plaas word aan Bredasdorp Slagpale verkoop om verwerk en aan die groothandelsmark verkoop te word.
4
Moov Fuel sorg dat Hans toegang tot genoeg brandstofvoorraad het om onder andere sy vloot landboutoerusting vir plant en oes te mobiliseer.
7
Koring word geoes en van Hans se plaas af na Overberg Agri se graansilo’s vervoer om gegradeer en geberg te word. Hy gebruik die opbrengs van hierdie oes om sy inset-finansieringsfasiliteit by Overberg Agri te dek.
11
Grassroots Group verwerk vrugte en vrugtepulp afkomstig van Hans se plaas in droëvrugte en innoverende gesondheidshappies, wat wêreldwyd uitgevoer word. Montagu Droëvrugte & Neute verkoop ook hierdie produkte aan die plaaslike mark.
8
1
2
3
4
5
6
7
Voor oestyd
Na oestyd
9
10
11
1
Boer Hans gebruik die spesialisdienste van Overberg Agri om hom met die ontleding van die vorige seisoen se data te help en ’n boerderyplan vir die komende seisoen op te stel.
5
Overberg Wealth and Risk Management sorg dat Hans se boerdery, oeste en vee genoegsaam verseker is om sy finansiële risiko in die geval van ’n onvoorsiene ongeluk of ramp te verlaag.
8
Die koring word aan meule soos dié van Pioneer Voedselgroep verkoop, of aan meulenaars soos Lesotho Milling, wat hierdie koring maal om koringmeel te maak.
OOR ACORN AGRI & FOOD (vervolg)
Die volgende illustreer die vertikaal geïntegreerde besigheidsmodel van Acorn Agri & Food.
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 9
Ons FokusgebiedeAcorn Agri & Food is strategies toegespits op, en geposisioneer in, die volgende afdelings van die landbou- en voedselwaardeketting:
Produksie, verpakking en bemarking van vars vrugte, hoofsaaklik
tafeldruiwe en sagte sitrus, vir die uitvoermarkte
Verskaffing van goedere en dienste aan
landbouprodusente
Verskaffing van petroleum en smeermiddelprodukte
aan kleinhandels-, kommersiële en landboukliënte
Verwerking van verskillende kommodi-
teite in voedselprodukte vir groothandels- en kleinhandelskliënte
Verkryging, produksie, verpakking en verskaffing
van gesondheidskosse aan groothandels- en kleinhandelskliënte
* Aantekening: Acorn Agri & Food besit 11.1% van BKB en 2.1% van Pioneer Foods, en oefen dus nie enige bedryfsinvloed uit oor hierdie besighede nie.
Landbou Voedsel
Agri-insette:
Brandstof Vars vrugte Voedselverwerking Gesondheidskosse
Agri-insette
en -dienste
ACORN AGRI & FOOD BPK10
Ons Besighede
Bydrae tot
groepverdienste:
54.9%
Overberg Agri
Aandeelhouding
100%Overberg Agri is ’n vooraanstaande verskaffer van goedere en dienste aan landbouprodusente in die Wes- en Oos-Kaap, hoofsaaklik in die Overberg- en Swartland-gebiede.
Overberg Agri versprei landbou- en algemene voorraad deur
24 kleinhandelswinkels, wat vyf Country Stores insluit.
Die besigheid lewer graandienste wat die hantering, berging en
bemarking van meestal koring en gars insluit. In die Overberg- en
Swartland-streke besit die besigheid 13 graan-bergingsfasiliteite
met ’n totale kapasiteit van 680 000 ton. Overberg Agri berg die
grootste hoeveelheid brouersgars in Suid-Afrika.
Die besigheid is die enigste verspreider van meganisasie-
toerusting in sekere gebiede vir onder andere Claas,
Rovic & Leers, Equalizer, MacDon, Hardi, en Amazone.
Overberg Agri voorsien ook meganisasietoerusting en ontwerp
en vervaardig toerusting by sy eie ingenieurswerkwinkels.
Die besigheid verskaf finansiering, besproeiingsdienste en
tegniese dienste aan landbouprodusente.
Overberg Wealth and Risk Management
Aandeelhouding
70%Overberg Wealth and Risk Management is ’n geregistreerde makelaar wat korttermynversekering, mediese fonds-oplossings, welvaartbestuur, korporatiewe konsultasiedienste en werknemervoordele verskaf.
Die besigheid is landwyd deur 10 takke werksaam.
P&B Lime Works
Aandeelhouding
74%P&B Lime Works is ’n verskaffer van kalk aan die landbou-, veevoer-, padbou- en watersuiweringsmarkte regoor Suid-Afrika.
P&B Lime Works besit een van slegs twee uiters gesogte
witkalkbronne in Suid-Afrika en het reserwes om voorraad vir
300 jaar te verseker.
Die besigheid bedryf ’n oopgroefmyn en ’n produksie-aanleg om
waardetoegevoegde kalkprodukte te vervaardig.
Teenoor sy mededingers, is P&B Lime Works strategies naby
Kaapstad se hawe geleë.
Landbou- en veevoerkalk beslaan die grootste gedeelte van
P&B Lime Works se verkoopsvolumes.
BKB
Aandeelhouding
11.1%BKB is ’n vooraanstaande landwye verskaffer van goedere en dienste aan landbouprodusente, met ’n sterk posisie in woldienste, veeveilings en verkope.
BKB verskaf wol- en sybokhaardienste en hanteer veeveilings en
verkope; kleinhandelsverkope van landbou- en algemene voorraad;
graandienste; finansiering; en suiker- en vrugteverwerking en die
verpakking daarvan.
Agpack
Belang
100%Agpack is ’n verskaffer van landbouverpakkingsmateriaal aan die plaaslike vrugtebedryf.
Agpack verskaf ’n verskeidenheid verpakkingsmateriaal aan
vrugteprodusente vanaf vier strategies geleë takke.
Agpack is die eksklusiewe verspreider van Smartpac, ’n
innoverende voering wat die raklewe van vars produkte verleng,
aan die tafeldruif- en bloubessiebedrywe in Suid-Afrika.
Procuro Grain
Aandeelhouding
33%Procuro Grain is ’n verskaffer van graanbergings- en waardetoegevoegde dienste.
Procuro Grain besit ’n strategies geleë graansilo-kompleks in
Randfontein, met bergingskapasiteit van 22 500 ton.
Boltfast
Aandeelhouding
74.6%Boltfast versprei ’n omvattende reeks hegstukke aan verskillende bedrywe in Suid-Afrika.
Boltfast versprei meer as 20 000 verskillende items landwyd
deur takke in Kaapstad, Port Elizabeth, Johannesburg, Pretoria
en Vredenburg.
Agri-insette en-dienste
OOR ACORN AGRI & FOOD (vervolg)
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 11
Bydrae tot
groepverdienste:
19.2%
Moov Fuel
Aandeelhouding
51.1%Moov Fuel is ’n groothandelsverskaffer en -verspreider van petroleum en smeermiddelprodukte aan kleinhandels- en kommersiële kliënte, insluitend landbouprodusente.
Moov Fuel het ’n wye verspreidingsnetwerk met verspreiding
aan kleinhandels- en kommersiële kliënte in die Wes-Kaap,
Noord-Kaap en Gauteng.
Moov Fuel gebruik sy eie vloot verspreidingsvoertuie en het
strategies geleë brandstofdepots.
Agri-insette:
Brandstof
Bydrae tot
groepverdienste:
17.5%
ACG Fruit
Aandeelhouding
98.5%ACG Fruit is ’n produsent en verpakker van tafeldruiwe en sagte sitrus vir uitvoermarkte.
ACG Fruit besit 11 plase en bestuur twee huurplase, wat
2 066 hektaar beslaan, in die Wes-Kaap, Noord-Kaap,
KwaZulu-Natal en Limpopo.
ACG Fruit lewer meer as 1.6 miljoen kartonne tafeldruiwe,
1.6 miljoen kartonne sitrus, 4 000 ton rosyntjies en 2 400 ton
wyndruiwe.
Die maatskappy voer na die Verenigde Koninkryk en Europa
uit deur sy strategiese samewerking met Suiderland Plase.
Vars vrugte
Jou vertroude vennoot in groei.“
ACORN AGRI & FOOD BPK12
Bydrae tot
groepverdienste:
1.2%
Lesotho Milling
Aandeelhouding
34.0%Lesotho Milling is ’n produsent en verskaffer van koring- en mieliemeel aan markte in Lesotho en Suid-Afrika.
Lesotho Milling het jaarlikse maalkapasiteit van 90 000 ton
mielies en 30 000 ton koring, met graanbergingskapasiteit van
30 000 ton.
Lesotho Milling besit die Moja, Mighty White, Silver Cloud en
Golden Wonder handelsmerke.
Bredasdorp Slagpale
Aandeelhouding
100 %Bredasdorp Slagpale verskaf slaggeriewe van skape en beeste en versprei karkasse na kleinhandels- en groothandelsmarkte.
Bredasdorp Slagpale finansier en verkry vee van produsente en
voerkrale.
Die besigheid het verwerkingskapasiteit van 950 kleinvee-
eenhede per dag en bedryf ’n voerkraal met ’n kapasiteit van
2 500 kleinvee-eenhede.
Sy hoofkliënte is beduidende groot- en kleinhandelaars in die
Wes-Kaap.
Pioneer Voedsel
Aandeelhouding
2.1%Pioneer Voedsel is een van die grootste handelsmerkvoedsel- en drankmaatskappye in Suid-Afrika.
Pioneer Voedsel vervaardig en versprei ’n verskeidenheid kos- en
drankprodukte wat van die bekendste handelsmerke in
Suid-Afrika insluit.
Pioneer Voedsel verskaf aan groothandels-, kleinhandels- en
informele handelskliënte, hoofsaaklik in Suid-Afrika.
Voedselverwerking
Montagu
Aandeelhouding
100%Montagu is ’n vooraanstaande verskaffer van gesonder peuselhappie-produkte in Suid-Afrika.
Montagu is ’n vertroude verskaffer aan groot Suid-Afrikaanse
kleinhandelaars, vulstasie-kleinhandelaars en Montagu-
franchisehouers, hoofsaaklik via sy Montagu-handelsmerk,
asook vir privaat etikette.
Die Montagu-handelsmerk is een van die mees vertroude en
erkende verbruikershandelsmerke in Suid-Afrika.
Die Montagu-winkelnetwerk bestaan uit 89 franchisewinkels en
31 winkels in korporatiewe besit landwyd.
Bydrae tot
groepverdienste:
7.2%
Grassroots Group
Aandeelhouding
65%Grassroots Group is ’n produsent van innoverende gesondheidshappie-produkte wat van vrugte- en groentepulp en suiwel gemaak word, vir die internasionale markte.
Grassroots Group besit innoverende tegnologie wat gebruik
word om unieke, ontwrigtende gesondheidshappie-produkte te
vervaardig.
Die besigheid verskaf op ’n groothandelsgrondslag aan plaaslike
en internasionale gesondheidshappie-handelsmerke, asook aan
kleinhandelaars se privaat etikette. Dit is die enigste verskaffer
van die voorste gesondheidshappie-handelsmerk in die
Verenigde Koninkryk.
Grassroots Group is in gevorderde ontwikkelingsfases van sy eie
gesondheidshappie-handelsmerke vir die plaaslike en
internasionale markte.
Gesondheidskosse
OOR ACORN AGRI & FOOD (vervolg)
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 13
140
Wes-Kaap
10
Noord-Kaap
18
Oos-Kaap
6
Vrystaat
17
KwaZulu- Natal
32
Gauteng
1
Mpumalanga
2 5
Noordwes Limpopo
Wes-Kaap
Oos-Kaap
Noord-Kaap
VrystaatKwaZulu-
Natal
MpumalangaGauteng
Limpopo
Noordwes
Lesotho
Geografiese voetspoorAcorn Agri & Food is landwyd bedrywig, met ’n sterk teenwoordigheid in die Wes-Kaap. Ons hoofkantoor is in Somerset-Wes, met ’n
streekkantoor in Caledon, wat ook sekere korporatiewe funksies bevat.
Aantal liggings
ACORN AGRI & FOOD BPK14
Die 2019 finansiële jaar was baie uitdagend, as gevolg van ’n kombinasie van plaaslike en internasionale faktore – die perfekte storm. Onsekerheid in die internasionale markte as gevolg van die voortslepende Brexit-onderhandelings, moontlike handelsoorloë tussen die VSA en China, en die verlangsaming in ontluikende markte, het die lot van baie nasies, waaronder Suid-Afrika, beïnvloed. Internasionale toestande is deur plaaslike faktore, soos swak ekonomiese groei, droogtetoestande in die Wes- en Oos-Kaap, swak verbruikers- en sakevertroue, asook die onthullings oor institusionele korrupsie en staatskaping, vererger.
Internasionale ekonomiese groei in 2018, soos deur die Wêreldbank
gerapporteer, was ’n geraamde 3.0% en die voorspelling vir 2019 is
2.9%. In ontwikkelende ekonomieë was die geraamde groeikoers
4.2% vir 2018, en vir 2019 word dieselfde koers voorspel.
Volgens Statistiek SA het die Suid-Afrikaanse ekonomie in 2018 met
’n skrale 0.8% gegroei, na ’n groeikoers van 1.4% in 2017. Drie
bedrywe het in 2018 negatiewe groei ondervind – landbou, bosbou
en visserye (-4.8%); mynbou en steengroewery (-1.7%); en
konstruksie (-1.2%).
Die Suid-Afrikaanse ekonomie vaar dus swakker as die
wêreldekonomie én ander ontluikende markte.
In die eerste paar maande van 2018 het die land se vertroue ’n
hupstoot gekry met die benoeming van Cyril Ramaphosa as
president van Suid-Afrika. Sake-, verbruikers- en agri-
besigheidsvertroue het in die eerste kwartaal van 2018 skerp
gestyg, en daarna vir die res van die jaar geleidelik teruggesak, soos
blyk uit die AgBiz/IDC Agribesigheidsvertroue-indeks, FNB/Buro vir
Ekonomiese Ondersoek (BEO) se Verbruikersvertroue-indeks, en
RMB/BEO se Sakevertroue-indeks.
Bedryfs - omgewing
Slegs die Agribesigheidsvertroue-indeks het in die eerste kwartaal
van 2019 effens herstel, met ’n verbetering vanaf 42 tot 46 in die
vierde kwartaal van 2018. Hierdie vlak van vertroue is egter nog
steeds aan die krimp. Die pessimistiese siening is hoofsaaklik
toeskryfbaar aan verwagtings van ’n ondergemiddelde mielie-oes
weens onvoorspelbare reënval in 2018, asook onsekerheid rondom
die grondonteieningsdebat.
As gevolg van onsekere vooruitsigte en stadige ekonomiese groei,
was kleinhandelsverkope laag oor die afgelope jaar. Die jaarlikse
verandering in kleinhandelsverkope was 4.9% in Februarie 2018,
met ’n afname tot 1.1% in Februarie 2019. Trae verkoopsgroei is
deels vererger deur die hoë verbruikersinflasie in die middelmaande
van die finansiële jaar.
Inflasie was op matige vlakke vir die res van die jaar. Teen
Februarie 2019, was die jaar-tot-jaar oorkoepelende
verbruikersprysindeks (VPI) 4.1%, teenoor 4.0% in Februarie 2018,
maar heelwat laer as die hoogste vlak van 5.2% in November 2018.
Die jaar-tot-jaar oorkoepelende produsenteprysindeks (PPI) het
in Februarie 2019 op 4.7% gestaan teenoor 4.2% in Februarie 2018.
In die 2019 finansiële jaar was oorkoepelende PPI etlike maande
bo die vlak van 6%, wat druk op plaaslike produsente se marges
geplaas het.
Jou betroubare vennoot in die agri- en voedselsektor.
“
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 15
Gedurende die finansiële jaar het die rand met 19.2% teenoor die
Amerikaanse dollar verswak, vanaf R11.63 tot R13.87. Dit het
uitvoerders ’n welkome hupstoot gegee, maar die koste van
goedere vir invoerders verhoog.
Landbouprodusente in die Wes-Kaap moes ook die ergste droogte
in 100 jaar trotseer. In die verlede was die langtermyngemiddelde
vir jaarlikse reënval in die Overberg-streek 481 mm vir Caledon en
421 mm vir Bredasdorp. In die kalenderjare 2017 en 2018 het
Caledon aansienlik minder reën as die gemiddelde jaarlikse syfer
gekry – onderskeidelik sowat 351 mm en 370 mm. Bredasdorp het
ook ondergemiddelde reënval ondervind, met 315 mm in 2017 en
253 mm in 2018. In die Swartland-gebied was die
langtermyngemiddelde per jaar 389 mm. In 2017 is ’n
ondergemiddelde 216 mm vir die jaar aangeteken, maar dit het in
2018 met ’n reënvalsyfer van 349 mm vir die jaar herstel.
Gemiddelde reënval 2017 en 2018
2017 2018
0
100
200
300
400
500
SwartlandBredasdorpCaledonLangtermyn gemiddeld
Ondanks die laer reënvalpatroon in Bredasdorp, was die totale
hektaar graanaanplantings (koring, gars en canola) in die Overberg-
streek ver bo die langtermyngemiddelde van 135 188 hektaar. In
beide 2017 en 2018 was die totaal 155 800 hektaar. Totale hektaar
graanlande in die Swartland-gebied het naby die gebied se
langtermyngemiddelde van 66 038 gebly.
Die droogte het nie net oesvlakke beïnvloed nie – dit het ook die
Suid-Afrikaanse vleisbedryf geraak. Die getal beeste wat in die 2019
finansiële jaar in die hele Suid-Afrika geslag is, was 7% minder as in
die 2018 finansiële jaar. Hierdie tendens is ook in skaapsyfers regoor
Suid-Afrika waargeneem, met ’n afname van 12% in die 2019
finansiële jaar teenoor die vorige finansiële jaar. Die situasie was
erger in die Wes-Kaap, waar beessyfers 14% laer en skaapsyfers 17%
laer was op ’n jaar-tot-jaar-grondslag.
Ondanks die laer reënvalpatroon in Bredasdorp, was die totale
hektaar graanaanplantings (koring, gars en canola) in
die Overberg-streek ver bo die langtermyngemiddelde van
135 188 hektaar.
“Om sake te vererger, het bek-en-klouseer in Januarie 2019
uitgebreek, met die gevolg dat die uitvoer van vleis, wol, huide en
velle opgeskort is. Dit het tot ’n ooraanbod in die plaaslike mark
gelei en pryse laat daal.
Suid-Afrikaanse maatskappye worstel al hoe meer met ’n
beswarende regulatoriese omgewing wat sake bemoeilik en
vertraag. Dit blyk uit die daling in Suid-Afrika se posisie van 41 in
2014 tot 82 in 2019 op die ranglys wat aandui hoe maklik dit is om
in ’n betrokke land sake te doen.
In die vorige finansiële jaar het Acorn Agri & Food uitdagende
ekonomiese omstandighede deurstaan. Gelukkig is baie van
bogenoemde toestande siklies van aard en die verwagting is dat
sake tot normale toestande oor die kort tot medium termyn sal
terugkeer. Die Groep se historiese robuustheid, as ’n 100-jarige
besigheid, is ’n aanduiding van ons vermoë om ’n dinamiese
bedryfsomgewing deur verskillende sake- en ekonomiese siklusse
te bestuur.
ACORN AGRI & FOOD BPK16
Proses vir Ontwikkeling van StrategieIn 2018, na die samesmelting, het bestuur ’n deeglike strategiehersiening gedoen en die direksie het ’n nuwe vyfjaarstrategie tot 2024 goedgekeur.
Strategiese Doelwitte Die Groep se strategiese doelwitte is:
Om vertikaal geïntegreer
te wees in die landbou-
en voedselwaarde-
ketting.
Om besighede met
volhoubare langtermyn-
groeivooruitsigte te
besit.
Om die voorkeurbedryfs-
en beleggingsvennoot
vir landbou- en
voedselbesighede in
Suider-Afrika te wees.
Om sterk erkenning
onder landbou- en
voedselbesighede en
ons belanghebbendes
te geniet.
Om ons finansiële
doelwitte vir 2024
te bereik.
Strategiese Prioriteite Die strategiese prioriteite vir elke Fokusgebied is:
Strategie
• Neem deel aan die konsolidasie van die landboudienssektor in Suid-Afrika.
• Brei die geografiese voetspoor van ons huidige werksaamhede uit.
• Verkry Agri-inset- en diensbesighede wat sinergisties tot ons huidige werksaamhede sal wees.
• Ondersoek die verkoop van die landbou-debiteureboek om opbrengs op kapitaal te verhoog.
• Stel tegnologie-oplossings in werking om doeltreffendheid en die waarde-aanbod aan kliënte te verhoog.
• Versterk P&B Lime Works se verkoops- en bemarkingsvermoëns om plaaslike en uitvoerverkope te bevorder.
• Brei produksiekapasiteit by P&B Lime Works uit.
• Pas Boltfast se omkeerstrategie suksesvol toe.
Agri-insette &
-dienste
• Verkry besighede wat petroleum versprei, om skaalbesparings en geografiese diversifikasie te bevorder.
• Optimeer die kleinhandelgeriefsaanbod om nie-brandstofverwante inkomste te verhoog.
Agri-insette:
Brandstof
• Verkoop nie-kernbates om werksaamhede te optimeer.
• Herstruktureer skuld.
• Optimeer werksaamhede om opbrengste en die gehalte van produkte te verbeter.
Vars vrugte
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 17
Finansiële doelwitteDie volgende vyfjaardoelwitte (2024) is vir Acorn Agri & Food gestel:
Opbrengs op gemiddelde ekwiteit 15%
Jaarlikse WVPA-groei 15%
Groei in bedryfskontantvloei per aandeel 15%
(Skuld – kontant)/Kontant uit bedrywighede Minder as 3–5 keer
Dividenddekking 3–5 keer
Die volgende vyfjaardoelwitte (2024) is vir Acorn Agri & Food se groepmaatskappye gestel:
Opbrengs op gemiddelde ekwiteit Maatskappyspesifiek
Jaarlikse WVPA-groei 15%
Groei in bedryfskontantvloei per aandeel 15%
(Skuld – kontant)/Kontant uit bedrywighede Minder as 3–5 keer
• Om die Montagu-handelsmerk se potensiaal te ontgin deur dit as ’n vooraanstaande “gesonder peuselhappie-handelsmerk” te herposisioneer.
• Dring die plaaslike mark sterker binne deur die formele kleinhandelsektor te betree.
• Versterk ons produknavorsings- en ontwikkelingsvermoëns ten opsigte van gesondheidshappies.
• Brei ons produkreeks van innoverende gesondheidshappies uit.
• Stel nuwe gesondheidshappie-handelsmerke vir die plaaslike en internasionale markte bekend.
• Gaan strategiese verkrygings aan om ons toegang tot plaaslik en/of internasionaal markte te versterk.
• Brei uit in die verwerking en verspreiding van vleis in die Wes-Kaap en Gauteng.
• Fokus op uitvoer van heel karkasse en uiteindelik verwerkte vleis.
• Ondersoek geleenthede om na bakkerye uit te brei of bakkerye te verkry.
Voedselverwerking Gesondheidskosse
ACORN AGRI & FOOD BPK18
Oorsig2019 was ’n merkwaardige jaar vir Acorn Agri & Food Bpk, en sy voorganger Overberg Agri Bpk. Ons het nie net ons 100ste bestaansjaar gevier nie, maar ook Overberg Agri en Acorn Agri saamgesmelt en geïntegreer om Acorn Agri & Food te vorm. Ons is baie optimisties oor die gekombineerde entiteit se toekoms en sy vermoë om ’n nalatenskap van langtermyn-, volhoubare waarde vir alle belanghebbendes te skep deur die voorkeur bedryfs- en beleggingsvennoot in die landbou- en voedselwaardeketting te wees.
BedryfsomgewingDie Suid-Afrikaanse ekonomie het in 2018 met ’n skrale 0.8% gegroei
en dus swakker as die wêreldekonomie én ander ontluikende markte
gevaar. Die landbou-, bosbou- en visserybedryf het negatiewe groei
van 4.8% in 2018 aangeteken, terwyl kleinhandelsverkope oor die
afgelope jaar gedemp was, met groei van 1.1%.
Ondanks die sektor- en geografiese diversiteit van ons besigheid, het
ons nie aan die werklikhede van ons bedryfsomgewings ontkom nie.
Onder andere het swak verbruikersbesteding oor die algemeen ’n
negatiewe impak op die Groep in geheel gehad.
As gevolg van onseker vooruitsigte en trae ekonomiese groei, was
kleinhandelsverkope onder druk oor die afgelope jaar. Danksy die
tydige reënval in die Wes-Kaap, het Overberg Agri egter goed gevaar,
as gevolg van die tweede grootste graaninname nóg.
Kommoditeitspryse was oor die algemeen onder druk, en dit het ’n
uitwerking op ons kliënte se kontantvloei en besteding gehad.
Beleidsonsekerheid, populistiese politieke uitsprake voor die
2019 algemene verkiesing en wydverspreide swak dienslewering het
sakevertroue geknou – veral in die landbousektor, aangesien dit nie
investering in die sektor bevorder of algemene kleinhandelsbesteding
aangespoor het nie. Veranderinge wat gedurende die finansiële jaar in
die nasionale politieke leierskap geskied het, blyk ’n pad na
ekonomiese herstel en die moontlike afname in korrupsie daar te stel.
Doel en visie van die Groep Ons onwrikbare toewyding die afgelope 100 jaar was daarop
toegespits om volhoubare waarde vir ons belanghebbendes te skep.
Acorn Agri & Food sal op hierdie nalatenskap voortbou deur steeds
te fokus op die uitbreiding en verkryging van landbou- en
voedselbesighede, ondersteun deur kerngroeitendense wat
toekomstige waardeskepping plaaslik en internasionaal sal voortstu.
Fokusgebiede van die direksieIn die oorsigjaar het die direksie gefokus op:
Formulering van die Groep se visie en strategiese koersNa bestuur se strategiehersiening na afloop van die samesmelting,
het die nuwe direksie van Acorn Agri & Food die Groep se strategie
goedgekeur. Die strategie, asook die strategiese doelwitte vir elke
fokusgebied, word onder “Strategie” op bladsy 16 uiteengesit.
Die suksesvolle integrasie van Overberg Agri en Acorn AgriDie direksie beskou die samesmelting van Overberg Agri en
Acorn Agri as ’n sukses, hoewel ekonomiese toestande in die
huidige jaar en die finansiële implikasies van die samesmelting
verwringings veroorsaak wat dit vir aandeelhouers moeilik maak om
onmiddellik die positiewe impak van die samesmelting te evalueer.
Die direksie bly egter vol vertroue dat die voordele duidelik sal word
wanneer ekonomiese toestande weer normaliseer en ons strategie
begin vrugte dra.
Voorsitter se verslag
2019 was ’n merkwaardige jaar vir Acorn Agri & Food Bpk.
Ons het nie net ons 100ste bestaansjaar gevier nie, maar ook
Overberg Agri en Acorn Agri saamgesmelt en geïntegreer om Acorn Agri & Food te vorm.
“
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 19
In die 2019 finansiële jaar het die bestuur heelwat aandag aan die
integrasie van Overberg Agri en Acorn Agri na die samesmelting
gegee. Uit ’n bedryfsoogpunt het die integrasie ondanks die
verwagte vestigingsprobleme volgens plan verloop, en aksieplanne
is met welslae in werking gestel. Hierdie proses is amper afgehandel.
Die enigste uitstaande aspekte is die standaardisering van die
verslagdoenings-, nakomings- en beleidsomgewings binne die
groep maatskappye.
Belegging in die landbou- en voedselwaardekettingDie beleggingsaktiwiteite word deur ’n toegewyde span bestuur
onder leiding van ons hoofbeleggingsbeampte Carl Neethling, en
onder toesig van die beleggingskomitee, wat aanbevelings aan die
Groepdireksie en die betrokke groepmaatskappye se direksies
voorlê.
Bystand aan groepmaatskappye ten opsigte van strategie, groei en mensekapitaalDie werksaamhede en winsgewendheid van groepmaatskappye was
’n sleutelfokus as gevolg van die huidige ekonomiese toestande.
Beduidende pogings word aangewend om groeiplanne en
werksaamhede te optimeer, bestuurspanne te versterk en
onderpresterende besighede reg te ruk. Spesifieke aandag sal
ook gegee word aan die kapitaaltoekenning en opbrengs op
ekwiteit van groepmaatskappye, asook personeelontwikkeling
en -opleiding, om te verseker dat die Groep se teikens oor die lang
termyn bereik word.
Diversiteit van die direksieDie samesmelting van Acorn Agri en Overberg Agri het gelei tot ’n
onderhandelde direksiesamestelling wat nie ons diversiteits-
vereistes weerspieël nie. ’n Omvattende proses is egter gevolg om
potensiële direksiekandidate te identifiseer wat aan ons
diversiteitskriteria voldoen, en toepaslike aanstellings sal in die
komende finansiële jaar gemaak word.
Voorbereiding vir die notering van Acorn Agri & FoodOns is besig om die besigheid vir notering op die JSE te posisioneer.
Weens die huidige marktoestande is die tydsberaming onseker,
maar ons sal met aandeelhouers kommunikeer wanneer toestande
vir notering gunstig is.
VooruitsigOns verwag dat die huidige ekonomiese toestande van lae
ekonomiese groei, swak sake- en verbruikersvertroue,
beleidsonsekerheid en bedrukte verbruikersbesteding in die
komende jaar sal voortduur. ’n Mate van normalisering kan, volgens
politieke en ekonomiese ontleders, moontlik na die algemene
verkiesing in Mei 2019 plaasvind.
Indien toestande nie normaliseer nie, kan Acorn Agri & Food se
plaaslik gerigte besighede steeds uitdagende toestande ondervind.
Die swak wisselkoers sal ’n mate van verligting vir ons uitvoergerigte
ondernemings bring, terwyl landboutoestande steeds ’n rol in die
prestasie van die Groep vir die komende finansiële jaar sal speel.
Die nuwe plantseisoen het op ’n positiewe noot begin en reënval-
vooruitsigte vir die gebiede waar ons bedrywig is, het verbeter.
Ons behoort ook minder kwesbaar vir klimaatsinvloede in sekere
geografiese gebiede te wees, as gevolg van groter vertikale
integrasie en diversifikasie binne Acorn Agri & Food.
Die huidige omgewing hou nie net vir ons die geleentheid in om
seker te maak dat ons groepmaatskappye sterk sakemodelle en
groeistrategieë in plek het nie, maar bied ook beduidende
beleggingsgeleenthede. Ons fokus steeds op die lang termyn en sal
voortgaan om te belê in organiese groei en die uitbreiding van
Acorn Agri & Food deur verkrygings.
Waardering Ons sê dankie aan ons Hemelse Vader vir sy seën op ons besigheid,
en ons het vertroue in Sy leiding ten opsigte van Acorn Agri & Food.
Ons besef dat ’n roete van strategiese verandering en groei
uitdagend is teen die agtergrond van politieke en ekonomiese
onsekerheid, maar ons is vol vertroue dat ons uitvoerende hoof
André Uys en die res van die bestuurspan sal aanhou om die
besigheid met onderskeiding te lei.
Namens die direksie bedank ek ook graag al ons belanghebbendes –
insluitend ons werknemers, aandeelhouers, vennote, kliënte en
verskaffers – vir hul volgehoue ondersteuning van en vertroue in die
Groep. Ons sien uit daarna om aan te hou waarde skep en die
toekoms saam te bou.
Laastens bedank ek graag my mededirekteure vir hulle wysheid,
leiding en toegewydheid om te verseker dat die Groep op koers bly
om groot hoogtes te bereik in die toekoms.
Cobus VisserVoorsitter
ACORN AGRI & FOOD BPK20
Hierdie verslag fokus hoofsaaklik op ons vernaamste groeidryfvere asook die Groep se bedryfsprestasie en vooruitsig.
Uitvoerende bestuurspanAs gevolg van die samesmelting is die uitvoerende komitee van
Acorn Agri & Food gedurende die finansiële jaar hersaamgestel en
bestaan dit uit my, Carl Neethling, Louw Coetzer, Pierre Malan en
Gerhard Visagie. Aan elke uitvoerende lid is ’n duidelike rol en
verantwoordelikhede gegee om gevolglik waardeskepping in die
Groep te versnel.
Ek is verantwoordelik vir strategietoepassing, interaksie met
belanghebbendes en die groei en optimering van groep-
maatskappye. Carl is verantwoordelik vir samesmeltings en
verkrygings, asook toesig oor ACG Fruit en The Health Food Group.
Louw se verantwoordelikhede bestaan uit die finansiële bestuur
asook die tesouriefunksie van die Groep. Pierre help met
strategietoepassing, korporatiewe finansiering en algemene advies
en toesig. Gerhard is verantwoordelik vir die groei en optimering van
groepmaatskappye, identifisering van beleggingsgeleenthede,
mediabetrekkinge, geïntegreerde verslagdoening en korporatiewe
maatskaplike beleggings.
Belangrike groeidryfvereDie ooglopendste geleenthede vir en groeidryfvere van die Groep
om waarde te skep oor die lang termyn is:
• Vinnige uitbreiding van die gesondheidskos-fokusgebied, via
The Health Food Group, om in die behoefte aan smaaklike,
bekostigbare gesondheidshappies te voorsien:
– Organies: Vergroot ons mandjie innoverende, eie gesondheidshappies; herposisioneer bestaande
handelsmerke om op gesondheidshappies te fokus; en
brei plaaslike en internasionale verkoops- en
bemarkingsvermoëns uit.
– Verkrygings: Gaan plaaslike en internasionale verkrygings aan om die markdeurdringingsvermoë van
The Health Food Group uit te brei en te versterk.
• Uitbreiding van die Agri-insette & -dienste-fokusgebied deur:
– Die geografiese voetspoor van ons huidige werksaamhede te vergroot.
– Agri-inset- en diensbesighede te verkry wat sinergisties is met ons huidige werksaamhede.
– Deel te neem aan die konsolidasie van die landboudienssektore in Suid-Afrika.
• Uitbreiding van die Voedselverwerking-fokusgebied deur
verder in die voedselketting in verwerking, verspreiding en
uitvoere uit te brei.
BedryfsprestasieUit ’n bedryfsoogpunt het Agri-insette & -dienste sowel as die
Agri-insette: Brandstof-fokusgebiede stewige prestasie getoon,
terwyl Vars Vrugte, Voedselverwerking en Gesondheidskosse se
prestasie nie na wense was nie. Overberg Agri en Moov Fuel vaar
goed en P&B Lime Works en Bredasdorp Slagpale het produksie-
kapasiteit gedurende die finansiële jaar uitgebrei. Grassroots Group
en Montagu Droëvrugte & Neute is besig om hul strategiese fokus
aan te pas. ACG Fruit en Boltfast word tans herstruktureer en/of
reggeruk.
Agri-insette en -diensteOndanks ’n inkrimping in kleinhandelsbesteding in die algemeen,
het Overberg Agri stewige resultate gelewer danksy die tweede
grootste graanoes nóg in die Overberg-streek. Ons betrokkenheid
in verskillende geografiese gebiede en sektore het die risiko
verbonde aan ’n spesifieke gebied of sektore verlaag. Die
graanafdeling het sy teikens behaal, terwyl kleinhandel en Agpack
hul teikens oortref het. Die meganisasie-afdeling het die jaar
net onder die mikpunt afgesluit. Ons het egter heelwat meer
uitdagings en komplikasies ondervind as wat verwag is met die
inwerkingstelling van ’n nuwe ondernemingshulpbronbeplanning-
stelsel (ERP-stelsel) in Overberg Agri.
Uitvoerende hoof se verslag
Ondanks ’n inkrimping in kleinhandelsbesteding in die algemeen, het Overberg Agri
stewige resultate gelewer danksy die tweede grootste graanoes nóg in
die Overberg-streek.
“
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 21
In ooreenstemming met ons uitbreidingsplan by P&B Lime Works,
het ons produksiekapasiteit vir gebluste kalk verhoog. Die
heersende droogte, onbeplande onderbrekings gedurende die
uitbreidingsproses en ’n meer mededingende mark het egter laer
verkope meegebring, wat dus die finansiële prestasie van die
maatskappy beïnvloed het. Ons is aktief besig om die verkoops- en
bemarkingsvermoëns van P&B Lime Works uit te brei en ondersoek
heelwat plaaslike en uitvoergeleenthede.
As gevolg van die bedrukte nywerheids- en konstruksiemarkte,
het Boltfast ’n uitdagende jaar beleef. ’n Regruk- en herstruk-
tureringsproses is tans aan die gang om die besigheid volhoubaar te
maak en daar is vroeë tekens dat die omkeerplan begin vrugte dra.
Agri-insette: BrandstofOndanks uitdagende bedryfstoestande het Moov Fuel jaar tot jaar
volumegroei ondervind en stewige resultate behaal, danksy die
ontplooiing van nuwe kleinhandelsafsetpunte, sterk verkope van
smeermiddelprodukte en groei in verkope aan kommersiële kliënte.
Ons het egter ’n inkrimping in kleinhandelsbesteding by die
voorpleine en geriefswinkels ondervind.
Vars VrugteBeduidende vordering is ten opsigte van bedryfsdoeltreffendheid in
ACG Fruit gemaak, maar dit word nog nie in die finansiële resultate
weerspieël nie. In ’n mededingende mark het ons direkte toegang
tot internasionale kleinhandelskliënte, wat help om die risiko van
groot prysskommelinge te verlaag soos wat die mark in die
oorsigjaar ondervind het. Dit sal langer neem as wat verwag is om
die winsgewendheidsvlakke te bereik wat ons strategiese doelwitte
ondersteun. Ons is egter besig met ’n herstruktureringsproses deur
die verkoop van nie-kernbates asook die vermindering van skuld en
kapitaalbesteding.
VoedselverwerkingOns het die uitbreidingsprojek by Bredasdorp Slagpale afgehandel,
wat ons in staat stel om 950 kleinvee-eenhede per dag te slag en
ons toegang gee tot die uitvoermark na Afrika. Swak verbruiker-
sentiment, verlaagde beskikbaarheid van beeste en hoë
aankooppryse van vee het ’n negatiewe uitwerking op die prestasie
van Bredasdorp Slagpale gehad. Die uitbreek van bek-en-klouseer in
die tweede helfte van die finansiële jaar het ook verwringings in die
mark veroorsaak weens die verbod op die uitvoer van vleis, velle en
huide, wat tot ’n ooraanbod in die plaaslike mark gelei het. Hierdie
toestande is egter tydelik en behoort oor die kort tot medium
termyn te normaliseer.
In Lesotho Milling het ons ook die uitwerking van laer kleinhandels-
besteding ondervind, wat die finansiële prestasie van die besigheid
beïnvloed het.
GesondheidskosseThe Health Food Group is op die been gebring en sal beide ’n
plaaslike en internasionale fokus hê. Montagu Droëvrugte & Neute
verteenwoordig die plaaslike afdeling van die groep en Grassroots
Group sal steeds op die internasionale mark fokus.
Na jaar-einde het Grassroots Group ’n afdeling van die hand gesit
wat ’n aansienlike deel van sy totale verkoopsvolumes beslaan. Die
disinvestering stel Grassroots Group in staat om ’n volwasse afdeling
te monetiseer en terselfdertyd op ’n breër spektrum van kliënte en
opwindende nuwe produkte en handelsmerke te fokus. Die
vervanging van die afverkoopte volumes sal tyd verg, maar ons is vol
vertroue dat Grassroots beduidende groei sal ervaar as gevolg van
sy produkontwikkelingsvermoëns, uitgebreide verkoops- en
bemarkingsvermoëns, tesame met die plaaslike en internasionale
vraag na sy innoverende gesondheidshappies.
Montagu het ’n uitdagende jaar ondervind weens afplattende
verbruikersbesteding en die uitwerking van ’n verandering in sy
sakemodel. In die verlede het Montagu hoofsaaklik aan Montagu-
franchisewinkels voorsien, maar met die ondersteuning van sy
franchisehouers, is die sakemodel gedurende die afgelope jaar
verander. Die aangepaste benadering stel die maatskappy in staat
om produkte aan vooraanstaande Suid-Afrikaanse kleinhandelaars
te bemark onder die bekende Montagu-handelsmerk. Die
kleinhandelsektor is in Desember 2018 betree. Ons verwag dat die
nuwe sakemodel Montagu in staat sal stel om ’n groter deel van die
plaaslike mark in te palm, veral die gesondheidshappie-segment.
AlgemeenNa die samesmelting is die Acorn Agri & Food-handelsmerk
ontwikkel. Die posisionering van die handelsmerk is “om die
voorkeurbedryfs- en beleggingsvennoot in die landbou- en
voedselwaardeketting te wees”. Die kerngedagte van die
handelsmerk is om “potensiaal te ontwikkel”. Dit kan die beste
geïllustreer word deur ’n enkele akker wat, as dit in die regte grond
geplant en versorg word, die potensiaal het om ’n sterk akkerboom
te word – ’n boom wat nog baie jare voordele aan sy omgewing kan
besorg. Acorn Agri & Food, wat self eens ’n akker was, het gegroei in
’n 100-jarige akkerboom, met ’n verbintenis om sy eie besighede te
help om akkerbome te word en op dié manier hul grootste
potensiaal te bereik.
Weens die waarde wat Acorn Agri & Food op alle belanghebbendes
plaas, is ’n nuwe webwerf ontwikkel en bekend gestel. ’n
Kommunikasieplan is ook vir 2019 goedgekeur om te sorg vir meer
gereelde en doeltreffende kommunikasie met belanghebbendes.
ACORN AGRI & FOOD BPK22
UITVOERENDE HOOF SE VERSLAG (vervolg)
Vooruitsig Nadat ons ’n vaste fondament vir Acorn Agri & Food na die
samesmelting geskep het, is ons optimisties oor die nuwe finansiële
jaar, wat die eerste volle jaar vir al die groepmaatskappye in
Acorn Agri & Food sal wees.
Agri-insette en -dienste Overberg Agri het die seisoen goed begin met reënval vroeg in die
jaar, en ons verwag dat die beplante area in ooreenstemming met
ons vooruitskattings sal wees. Ons verwag dat algemene klein-
handelsbesteding in die nuwe finansiële jaar onder druk sal bly. Daar
is goeie vooruitsigte om die verkoop van gebluste kalk in die
Suid-Afrikaanse en Afrika-markte te verhoog, en met die oog hierop
sal ons die verkoop- en bemarkingspan in P&B Lime Works versterk.
Ons voorsien ’n voortsetting van ongunstige toestande in die bedryf
vir industriële hegstukke, maar met die nuwe bestuurspan is Boltfast
goed geposisioneer om die omkeerplan uit te voer en die besigheid
op ’n volhoubare vlak te bring.
Agri-insette: Brandstof Groei in die brandstofbedryf sal gedryf word deur ’n sterk pyplyn van
nuwe brandstofpersele en pogings om die bydrae van die
kleinhandel te verhoog. Ons is opgewonde oor die sinergieë wat uit
potensiële verkrygings wat tans aan die gang is, verkry kan word.
Vars VrugteDie disinvestering van nie-kernbates en herstrukturering sal in die
komende jaar afgehandel word. Ons verwag dat die mark en pryse vir
tafeldruiwe meer stabiel as gedurende die someroes sal wees. Die
uitdagende toestande wat ervaar is, sal waarskynlik tot konsolidasie in
die mark lei. Laer produksie deur die mark is ook ’n moontlikheid as
gevolg van die vroeë verwydering van nie-winsgewende wingerde en
boorde, asook ’n verskuiwing na die aanplanting van alternatiewe
kultivars. ACG Fruit is goed geposisioneer om uit hierdie tendense
voordeel te trek. Ons verwag dat die sitrusoes laer as die verwagting
gaan wees as gevolg van ongunstige weerstoestande, maar verwag
betreklike stabiele marktoestande, veral vir suurlemoene.
VoedselverwerkingVleispryse sal waarskynlik normaliseer, terwyl pryse vir huide en
velle onder druk sal bly. Ons evalueer tans die invoer van vee as
’n alternatiewe verskaffingsbron. Inisiatiewe om verder in die
voedselketting in vleisverwerking en -verspreiding uit te brei,
behoort momentum te kry. Ons verwag dat pryse vir mielies en
koring meer stabiel sal wees, wat Lesotho Milling sal baat.
Geleenthede om verder in die voedselketting in bakkerye uit te
brei, word tans geëvalueer.
GesondheidskosseOns is positief oor die groeiende gesondheidskos-tendens in die
plaaslike en internasionale markte en ons is goed geplaas om
daaruit munt te slaan. Na die disinvestering van die Grassroots
Bear-afdeling sal ons fokus op die aanwending van produksie-
kapasiteit in die Grassroots-fabriek, en veral aandag gee aan die
ontwikkeling en produksie van opwindende en innoverende nuwe
produkte. Die handelsmerkvernuwing van die Montagu-handels-
merk sal gefinaliseer word en nuwe gesondheidshappies sal onder
die Montagu-handelsmerk vir die Suid-Afrikaanse mark geloods
word (sien onderaan). Die ontplooiing van die reeks by uitgesoekte
kleinhandelaars behoort ’n positiewe uitwerking op Montagu se
prestasie te hê. Verkrygingsgeleenthede om ons markdeurdringing
plaaslik en/of internasionaal te versterk, word tans ondersoek.
GevolgtrekkingOndanks die uitdagende finansiële jaar, is ons vol vertroue dat ons
na die samesmelting ’n stewige fondament, die regte bestuurspan
en strategiese planne het wat ons ideaal posisioneer om volhoubare
waarde vir alle belanghebbendes te skep.
Ek bedank graag die direksie vir hul ondersteuning en leiding, die
uitvoerende span vir hul leierskap, en elke werknemer vir hul
waardevolle bydraes. Saam sal ons voortgaan om waarde te skep en
die toekoms te bou.
André UysUitvoerende hoof
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 23
Acorn Agri & Food het weens ongunstige ekonomiese toestande, en in ’n mate weens die tydsberekening van die samesmelting en ’n veeleisende bedryfsprestasie, bedrukte resultate vir die 2019 finansiële jaar gelewer.
SamesmeltingOverberg Agri Bpk en Acorn Agri (Edms) Bpk het op 2 Mei 2018
saamgesmelt om ’n enkele gekombineerde entiteit, Acorn Agri &
Food Bpk, te vorm. Overberg Agri het al Acorn Agri se bates
oorgeneem en 8 219 910 gewone aandele as teenprestasie-
aandele aan Acorn Agri se aandeelhouers uitgereik.
Ingevolge ’n uittree-aanbod aan Overberg Agri Bpk se bestaande
aandeelhouers is 288 950 gewone aandele op 30 April 2018
teruggekoop van aandeelhouers wat die aanbod aanvaar het.
Daarna is nege bykomende aandele ingevolge ’n aandeleverdeling
aan elke aandeelhouer toegeken as kapitalisasie-aandele vir elke
aandeel wat deur daardie aandeelhouer gehou is. Die getal
uitgereikte aandele het ná die implementering van hierdie
transaksie van 7 796 111 tot 137 302 770 toegeneem.
Die gevolge van die samesmeltingstransaksie het ’n beduidende
effek gehad op die vergelykbaarheid van die finansiële resultate,
soos wat op bladsy 3 uiteengesit word.
Opgeskorte bedrywighedeAs gevolg van die Bear-transaksie en die besluit om sekere
nie-kernbates van ACG Fruit te verkoop, is die verwante bates, laste,
inkomste en uitgawes in die finansiële state as opgeskorte
bedrywighede aangebied.
Alhoewel die netto wins uit die Bear-afdeling uitgesluit is uit die
voortgesette bedrywighede vir die 2019 finansiële jaar, sal die effek
van die kontant ontvang en rente daarop verdien eers in 2020 se
finansiële resultate aangedui word.
Groepprestasie InkomstestaatInkomste uit voortgesette bedrywighede het met 24.1% gestyg tot
R7.89 miljard (2018: R6.36 miljard). Inkomstegroei het uit organiese
groei van 12.9% bestaan, grootliks danksy stewige resultate in die
Agri-insette en -dienste en Agri-insette: Brandstof fokusgebiede,
asook groei van 11.2% danksy die toegevoegde inkomste van die
Acorn Agri-verwante entiteite.
Bruto wins uit voortgesette bedrywighede het met 24.0% gestyg tot
R943 miljoen (2018: R760 miljoen). Die bruto winsmarge is op
11.9% gehandhaaf, ondanks aansienlike kostedruk weens onder
meer brandstofkoste en die koste van munisipale dienste.
Bedryfswins uit voortgesette bedrywighede het met 4.8%
afgeneem tot R375 miljoen (2018: R394 miljoen). Indien die effek
van die wins uit die verkoop van Pioneer-aandele in 2018 en 2019
buite rekening gelaat word, het die bedryfswins met 2.4% gestyg tot
R360 miljoen (2018: R350 miljoen).
Rente ontvang het met 3.8% gegroei weens ’n hoër gemiddelde
debiteureboek as gevolg van die toename in Overberg Agri se
kredietverkope.
Finansieringskoste het met 39.1% gestyg tot R159 miljoen
(2018: R114 miljoen), hoofsaaklik as gevolg van die toename in
rentedraende skuld van R872 miljoen weens die samesmelting.
Die bestuur se mikpunt is om die groep se skuldvlakke en
finansieringskoste te verlaag.
Die groep se effektiewe belastingkoers was 26.8% en in
ooreenstemming met verwagtinge (2018: 32.6%).
Finansiële hoof se verslag
Overberg Agri Bpk en Acorn Agri (Edms) Bpk het op 2 Mei 2018
in Acorn Agri & Food Bpk, ’n enkele gekombineerde
entiteit, saamgesmelt.
“
ACORN AGRI & FOOD BPK24
Kernwesensverdienste het met 11.0% tot R161 miljoen gestyg
(2018: R145 miljoen). Kernwesensverdienste per aandeel het met
27.0% tot 135 sent gedaal (2018: 185 sent). Dit was grootliks te
wyte aan die bedrukte prestasie van Vars Vrugte en Voedsel-
verwerking en die uitreik van aandele gedurende die jaar. Die groep
is van mening dat die kernwesensverdienste en kernwesens-
verdienste per aandeel ’n billike weergawe bied van die groep se
prestasie deur die impak van ongewone, nie-herhalende inkomste
en/of uitgawes uit te skakel
Finansiële posisieDie samesmeltingstransaksie het ’n beduidend positiewe invloed
op die groep se staat van finansiële posisie gehad. Ontasbare
bates het tot R702 miljoen toegeneem (2018: R208 miljoen)
en biologiese bates het tot R435 miljoen toegeneem
(2018: R3 miljoen). Ekwiteit toeskryfbaar aan aandeelhouers van
die beheermaatskappy het tot R3.13 miljard (2018: R1.98 miljard)
toegeneem.
Netto bedryfskapitaal het tot R1.60 miljard toegeneem (2018:
R1.26 miljard) en netto rentedraende skuld het tot R1.94 miljard
gestyg (2018: R1.13 miljard). Die verhouding van netto
rentedraende skuld tot ekwiteit het tot 0.6 gestyg (2018: 0.5).
KontantvloeiNetto kontant van R46.1 miljoen is vir bedryfsaktiwiteite aangewend
(2018: netto kontant van R117 miljoen gegenereer), wat grootliks
toegeskryf kan word aan ’n toename in die netto bedryfskapitaal en
finansieringskoste.
Die groep het verder in sy toekomstige groei belê deur kapitaal-
besteding van R247 miljoen aan te gaan, terwyl die opbrengs op
die verkoop van eiendom, aanleg en toerusting R64 miljoen
beloop het. Die groep het teen die jaareinde kontantsaldo’s van
R245 miljoen gehad.
Segmentele prestasieAfgesien van die uitdagende ekonomiese toestande het Agri-insette
en -dienste en Agri-insette: Brandstof stewige resultate
gelewer, met ’n onderskeidelike styging in verkope van 7.3% en
30.4%. Die Voedselverwerking fokusgebied se verkope het met
21.7% afgeneem weens die uitdagings soos in die uitvoerende
hoof se verslag uiteengesit.
Vars Vrugte en Gesondheidskosse is vanaf die sluitings datum van
die samesmelting bygevoeg en daarom bevat die segmentele
verslag vir 2019 slegs die finansiële resultate vir 10 maande. Weens
die feit dat daar om dieselfde rede geen vergelykbare syfers is nie,
sal die finansiële prestasie van dié twee segmente vanaf die
2020 finansiële jaar vergelykenderwys beskou word.
Dividend ’n Bruto dividend van 40 sent per aandeel (2018: 55 sent) is
verklaar op grond van ’n dividenddekking van 3.37 van die
kernwesensverdienste per aandeel van R1.35 (2018: 3.37).
Aandeelhouers kan kies om in plaas van ’n kontantdividend die
dividend in kapitalisasie-aandele te ontvang.
Gebeure ná die verslagdoeningstydperkDie sluitingsdatum van die verkoopstransaksie van die Grassroots
Bear-afdeling wat voorheen aan die aandeelhouers gekommunikeer
is, het op 31 Mei 2019 plaasgevind en die eerste deel van die
vergoeding is deur die Grassroots-groep ontvang. In
ooreenstemming met die samesmeltingsooreenkoms tussen
Acorn Agri (Edms) Bpk en Overberg Agri Bpk het Acorn Agri &
Food Bpk op 14 Junie 2019 4 622 577 aandele as teenprestasie-
aandele uitgereik aan Acorn Agri se aandeelhouers soos op die
sluitingsdatum van die samesmelting.
Woord van waarderingBaie dankie aan ons aandeelhouers en finansieringsinstellings
vir u voortgesette steun aan Acorn Agri & Food. Ek wil graag ook
aan ons groepfinansiesspan en die finansiële personeel by ons
groepmaatskappye my waardering betuig vir hul toewyding die
afgelope jaar.
Louw CoetzerFinansiële hoof
FINANSIËLE HOOF SE VERSLAG (vervolg)
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 25
Beleggingsverslag
InleidingAs die eerste beleggingsverslag vir Acorn Agri & Food ná die samesmelting van Overberg Agri en Acorn Agri, verdien dit ’n vinnige terugblik op die verlede, as ’n herinnering aan ons erfenis.
AandeelprysprestasieOor die afgelope vyf jaar het Acorn Agri & Food en sy voorganger,
Overberg Agri, beduidende groei in aandeelpryse ondervind en sy
portuurgroep asook die JSE Alle Aandele-indeks oortref.
Jaarlikse opbrengs (dividende herbelê)1 Maart 2014 tot 28 Februarie 2019
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
Port
uurg
emid
deld
JSE
ALS
I tot
ale
opb
reng
s
Aco
rn A
gri &
Foo
d
Die portuurgroep bestaan uit Clover Industries, Kaap Agri, Omnia Holdings, Pioneer Foods, Quantum Foods, RCL Foods, Rhodes Food Group, Senwes, Tiger Brands, Tongaat Hulett en Zeder.
Sedert die samesmelting op 2 Mei 2018 het die aandeelprysprestasie ongelukkig nie aan ons verwagtinge voldoen nie. Dit kan onder andere
aan ’n algemene lae beleggersentiment, die daling in Pioneer Voedsel se aandeelprys van R121.38 op 2 Mei 2018 tot R80.50 op 28 Februarie
2019, en die uitdagende bedryfstoestande in die plaaslike landbou- en voedselsektore toegeskryf word. Ons is egter vol vertroue dat die
meeste van ons inisiatiewe oor die medium termyn verwesenlik sal word en in die toekomstige prestasie en aandeelprysbewegings weerspieël
sal word.
ACORN AGRI & FOOD BPK26
BELEGGINGSVERSLAG (vervolg)
Beleggingsfilosofie, -benadering en -kriteriaNa die samesmelting, het Acorn Agri & Food sy beleggingsfilosofie,
-benadering en -kriteria geformuleer, wat deel uitmaak van ons
breë kapitaaltoekenningsbenadering.
Kortweg probeer ons belange in stabiele, kontantgenererende
landbou- en voedselbesighede binne ons waardeketting-
fokusgebiede, wat ’n sterk bestuurspan het, te verkry en teen ’n prys
wat ons interne opbrengskoers-mikpunt van 18% per jaar
ondersteun. Hoewel ons verkies om meerderheidsbelange te
bekom, sal ons ook in sekere omstandighede minderheidsbelange
oorweeg.
Die direksie het ook die volgende aanvaar:
• ’n omvattende beleggingsuitsluitingslys, waarvolgens Acorn
Agri & Food onderneem om nie in sekere ondernemings of
bedrywighede te belê nie; en
• duidelike riglyne vir die disinvestering van bedryfsmaatskappye
of beleggings.
GeleenthedeDie huidige uitdagende ekonomiese toestande het talle
beleggingsgeleenthede vir Acorn Agri & Food laat ontstaan as
gevolg van:
• hoogs gefinansierde besighede wat bates van die hand moes sit
om skuld te verminder:
• privaatekwiteitfondse, wat voor die kredietkrisis van 2009
opgerig is, wat die einde van hul termyn bereik het; en
• eienaars en beleggers wat hul blootstelling aan Suid-Afrika en/
of ander ontluikende markte verminder het.
Gevolglik het ons ’n aansienlike getal verkrygingsgeleenthede in
die landbou- en voedselsektore gedurende hierdie finansiële jaar
ondersoek. Ons moes sommige afkeur weens die kwaliteit van die
besigheid, of omdat die aanbodprys nie aan ons beleggingskriteria
voldoen het nie. Acorn Agri & Food is tot gesonde en
gedissiplineerde kapitaaltoekenning verbind en daarom sal ons
afsien van geleenthede wat nie aan ons kwaliteit- en/of
opbrengsverwagtings voldoen nie.
Acorn Agri & Food het gedurende die finansiële jaar ’n nuwe filiaal,
AgVentures, gestig. AgVentures se kernfokus is die evaluering van
en investering in landbou- en voedseltegnologiemaatskappye wat
die potensiaal het om die Suid-Afrikaanse landbou- of voedselsektor
te verbeter of te hervorm. Acorn Agri & Food streef daarna om aan
die voorpunt van hierdie sektore te bly en ons soeke na kennis en
geleenthede plaas ons in die ideale posisie in hierdie verband.
VerkrygingsOns is besig om die verkryging van 100% van ’n petroleumverskaffer
af te handel, onderhewig aan nakoming van gebruiklike
opskortende voorwaardes. Hierdie verskaffer bring verskeie
sinergieë na Moov Fuel, soos skaalbesparings.
Ons is ook besig om die verkryging van 100% van ’n gesond-
heidshappie-handelsmerk, wat in die Benelux-lande (België,
Luxembourg en Nederland) gesetel is, namens Grassroots Group te
finaliseer. Die handelsmerk bied ’n aantreklike kanaal vir die verkope
van Grassroots se innoverende gesondheidshappies in die
Benelux-Unie.
’n Belegging deur The Health Food Group van 49% in ’n jong, energieke Suid-Afrikaanse maatskappy wat gesondheidshappies aan korporatiewe kantore en skoolsnoepwinkels verskaf, is ná die jaareinde geïnisieer en die transaksie vorder goed. Hierdie maatskappy gee Grassroots Group en Montagu Droëvrugte & Neute
Beleggings-potensiaal gerealiseer.“
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 27
Die implementeringsdatum vir die disinvestering van die Grassroots
Bear-afdeling is vir 31 Mei 2019 vasgestel. Dit is die grootste realiserings gebeurtenis in die
100-jarige geskiedenis van die Groep en die verkooptransaksie
sal aansienlike waarde realiseer.
“’n bykomende verspreidingskanaal om die plaaslike mark te bereik wat nog nie tans ontgin word nie. Hierdie verspreider se strategie is om uiteindelik uit te brei na aanlyn verkope van gesondheidshappie-pakkies direk aan Suid-Afrikaanse verbruikers by die huis of kantoor. Na jaareinde is ons aanbod om ’n 25% belang in ’n internasionale landboutegnologiemaatskappy, via AgVentures, te bekom, aanvaar
onderhewig aan sekere opskortende voorwaardes. Hierdie
besigheid bring ontwrigtende tegnologie tot die internasionale
vrugtebedryf deur vroeë seisoen opbrengste te bepaal op ’n vroeër
en baie meer akkurate grondslag as enige eweknieë. Die transaksie
bied ook aan Overberg Agri die geleentheid om ’n Suid-Afrikaanse
agent te word en die diens aan plaaslike vrugteprodusente te lewer.
Aandeelterugkope’n Filiaal van Acorn Agri & Food het 300 000 Acorn Agri & Food-
aandele in Februarie 2019 teen ’n prys van R20.00 per aandeel
gekoop. Die direksie was van mening dat die aanbodprys ver onder
die intrinsieke waarde van die Groep is, en dat daar dus ’n
geleentheid was om waarde vir aandeelhouers te skep deur die
aandele terug te koop.
Teen die jaareinde was Acorn Agri & Food se aandeelprys R21.00
per aandeel, wat ’n diskonto van 14.2% vergeleke met die Groep se
netto batewaarde van R24.50 verteenwoordig.
DisinvesteringsDie implementeringsdatum vir die disinvestering van die Grassroots
Bear-afdeling is vir 31 Mei 2019 vasgestel. Dit is die grootste
realiseringsgebeurtenis in die 100-jarige geskiedenis van die Groep
en die verkooptransaksie sal aansienlike waarde realiseer. Sedert die
belegging in Grassroots Group in 2011 deur Acorn Agri se
voorganger, die Acorn General Fund 1, tot die disinvestering na
jaareinde, is ’n jaarliks saamgestelde opbrengs van 55.7% behaal.
Dit is werklik ’n merkwaardige resultaat en getuig van die vermoëns
van Grassroots Group se bestuurspan, tesame met die beleggings-
kundigheid van Acorn Agri & Food. Voorts sal Grassroots Group sy
bestaande produksiefasiliteit, navorsings- en ontwikkelings-
vermoëns, asook ’n verskeidenheid innoverende, eie gesondheids-
happie-produkte behou om toekomstige groei te bevorder.
Die Groep het verskeie sitrusplase en onderontwikkelde grond wat
deur ACG Fruit besit word, as vir verkoop geïdentifiseer. Dit is
nie-kernbates wat waarskynlik voor die 2020 finansiële jaareinde
verkoop sal word, en die opbrengs op hierdie verkope sal gebruik
word om skuld in ACG Fruit te verminder.
Acorn Agri & Food beskou die aandele wat in Pioneer Voedsel en
BKB besit word as nie-kernbates en ons verklaarde doelwit is om die
hele belang te verkoop en die kapitaal eerder in bedryfsentiteite
waar ons bestuursinvloed of -beheer het, te herontplooi. Daarom
het ons gedurende die finansiële jaar 500 000 Pioneer Voedsel-
aandele verkoop en verwag ons om die oorblywende 4.5 miljoen
aandele in ooreenstemming met die direksie se mandaat van die
hand te sit.
FokusgebiedeOns huidige beleggingsfokus is die implementering van die vier
transaksies wat tans aan die gang is. Hierdie transaksies sal onder
meer deur die opbrengs op die verkoop van die oorblywende
Pioneer Voedsel-aandele befonds word.
Ons is ook aktief besig om plaaslike en internasionale
verkrygingsgeleenthede binne die gesondheidshappie-sektor
te ondersoek om ons marktoegang te versterk. Verkrygings
sal waarskynlik uit die opbrengs op die verkoop van die
Grassroots Bear-afdeling befonds word.
’n Deurlopende fokusgebied is die verkryging van Agri-inset-
besighede wat sinergieë tot ons huidige werksaamhede byvoeg,
asook deelname aan die konsolidasie van die groter landbousektor.
Gevolgtrekking Noudat die samesmelting afgehandel is, is ons opgewonde oor die
beleggingsgeleenthede wat beskikbaar is. Ons sal beslissend optree
en met die kenmerkende oortuiging en vasberadenheid van ’n
bekwame beleggingspan besluite deurvoer, maar terselfdertyd
steeds ’n gedissiplineerde benadering volg.
Carl NeethlingHoofbeleggingsbeampte
ACORN AGRI & FOOD BPK28
Onafhanklike ouditeur se verslag op die opgesomde gekonsolideerde finansiële state
VoorbereidingsgrondslagDie opgesomde gekonsolideerde finansiële state word voorberei ooreenkomstig kriteria wat deur die fondsbestuurder ontwikkel is. Ingevolge
dié kriteria maak die fondsbestuurder die opgesomde finansiële state bekend wat afgelei is uit die gekonsolideerde geouditeerde finansiële
state van Acorn Agri & Food Bpk vir die jaar geëindig 28 Februarie 2019, voorberei in ooreenstemming met IFRS.
Aan die aandeelhouers van Acorn Agri & Food Beperk
OuditmeningDie opgesomde gekonsolideerde finansiële state van Acorn Agri & Food Beperk, uiteengesit op bladsy 29 tot 33 en bestaande uit die
opgesomde gekonsolideerde staat van finansiële posisie soos op 28 Februarie 2019, die opgesomde gekonsolideerde inkomstestaat, die
opgesomde gekonsolideerde staat van omvattende inkomste, die opgesomde gekonsolideerde staat van veranderings in ekwiteit, die
opgesomde gekonsolideerde staat van kontantvloei, en verwante aantekeninge, is verkry uit die geouditeerde gekonsolideerde finansiële state
van Acorn Agri & Food Beperk vir die jaar geëindig 28 Februarie 2019.
Na ons mening stem die meegaande opgesomde gekonsolideerde finansiële state in alle wesenlike opsigte ooreen met die geouditeerde
gekonsolideerde finansiële state, ooreenkomstig die voorbereidingsgrondslag soos beskryf in die aantekeninge en die vereistes van die
Maatskappywet van Suid-Afrika soos van toepassing op opgesomde finansiële state.
Opgesomde gekonsolideerde f inansiële stateDie opgesomde gekonsolideerde finansiële state bevat nie alle openbaarmakings wat die Internasionale Finansiële Rapporteringstandaarde en
die Maatskappywet van Suid-Afrika met betrekking tot finansiële jaarstate vereis nie. Die lees van die opgesomde gekonsolideerde finansiële
state en die ouditeursverslag daarop is dus nie ’n plaasvervanger vir die lees van die geouditeerde gekonsolideerde finansiële state en die
ouditeursverslag daarop nie.
Die geouditeerde gekonsolideerde f inansiële state en ons verslag daaropOns het in ons verslag van 21 Junie 2019 ’n ongemodifiseerde ouditmening oor die geouditeerde gekonsolideerde finansiële state uitgespreek.
Direkteure se verantwoordelikheid vir die opgesomde gekonsolideerde f inansiële stateDie direkteure is verantwoordelik vir die voorbereiding van die opgesomde gekonsolideerde finansiële state ooreenkomstig die voorbereidings-
grondslag soos beskryf in die aantekeninge en die vereistes van die Maatskappywet van Suid-Afrika soos van toepassing op opgesomde
finansiële state.
Ouditeure se verantwoordelikheidOns verantwoordelikheid is om ’n mening uit te spreek oor of die opgesomde gekonsolideerde finansiële state in alle wesenlike opsigte
ooreenstem met die geouditeerde gekonsolideerde finansiële state op grond van ons prosedures, wat uitgevoer is ooreenkomstig die
Internasionale Ouditstandaard (ISA) 810 (hersien), Verpligting om oor opgesomde finansiële state verslag te doen.
PricewaterhouseCoopers Ingelyf
Direkteur: A Stemmet
Geregistreerde Ouditeur
Stellenbosch
21 Junie 2019
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 29
Opgesomde gekonsolideerde staat van finansiële posisieSoos op 28 Februarie 2019
GROEP
2019R’000
2018R’000
BatesNie-bedryfsbatesEiendom, aanleg en toerusting 1 128 530 757 167Beleggingseiendom 248 676 220 747Ontasbare bates 702 042 208 551Ander finansiële bates 540 404 660 702Beleggings in assosiate 84 493 147 274Biologiese bates 221 740 3 236Uitgestelde belastingbate 194 053 2 891Handels- en ander debiteure 172 072 147 574Lenings aan verwante partye 5 153 –
3 297 163 2 148 142
BedryfsbatesBiologiese bates 214 111 –Voorraad 626 810 465 829Handels- en ander debiteure 1 484 071 1 226 360Lenings aan groepmaatskappye – 97 140Lenings aan verwante partye 151 427 556Lopende belastingbate 31 073 20 002Kontant en kontantekwivalente 245 202 179 170Lenings aan klante 24 739 –
2 777 433 1 989 057
Nie-lopende bates gehou vir verkoop en bates van beëindigde bedrywighede 580 980 –
Totale bates 6 655 576 4 137 199
Ekwiteit en aanspreeklikhedeEkwiteitEkwiteit toeskryfbaar aan aandeelhouers van beheermaatskappyAandelekapitaal 1 367 766 80 334Reserwes 69 339 280 726Behoue inkomste 1 693 128 1 621 712
3 130 233 1 982 772Nie-beherende belang 392 839 180 860
3 523 072 2 163 632
AanspreeklikhedeNie-bedryfslasteLenings vanaf verwante partye 960 –Ander finansiële aanspreeklikhede 642 389 206 564Afbetalingsverkoopsooreenkomste 20 769 16 989Mediese aanspreeklikheid vir oudwerknemers 13 052 14 423Uitgestelde belastingaanspreeklikheid 268 173 200 433Handels- en ander krediteure 4 550 12 518Voorsienings 1 048 1 003
950 941 451 930
BedryfslasteLenings vanaf verwante partye 9 081 2 387Ander finansiële aanspreeklikhede 1 462 459 1 085 751Afbetalingsverkoopsooreenkomste 14 702 7 458Lopende belastingaanspreeklikheid – 245Mediese aanspreeklikheid vir oudwerknemers 1 921 1 833Handels- en ander krediteure 506 925 423 058Dividend betaalbaar 17 796 –Bankoortrekking 50 046 905
2 062 930 1 521 637
Laste van beëindigde bedrywighede 118 633 –
Totale laste 3 132 504 1 973 567
Totale ekwiteit en aanspreeklikhede 6 655 576 4 137 199
ACORN AGRI & FOOD BPK30
Opgesomde gekonsolideerde inkomstestaat vir die jaar geëindig 28 Februarie 2019
GROEP
2019R’000
2018R’000
(heraangegee)
Voortgesette bedrywighedeOmset 7 896 346 6 360 582Verandering in billike waarde van biologiese bates 60 039 –Koste van verkope (7 013 589) (5 600 507)
Bruto wins 942 796 760 075Rente ontvang 126 714 122 096Ander inkomste 80 958 42 932Verkoops- en bemarkingskoste (13 972) (10 079)Administrasiekoste (169 708) (135 918)Bedryfsuitgawes (627 828) (457 077)Ander winste en verliese 36 435 72 400
Bedryfswins 375 395 394 429Finansieringsinkomste 14 951 11 088Verlies uit geëkwiteerde beleggings (5 345) (11 865)Finansieringskoste (159 054) (114 349)
Wins voor belasting 225 947 279 303Belasting (60 698) (91 016)
Wins uit voortgesette bedrywighede 165 249 188 287Beëindigde bedrywighedeWins/(verlies) uit beëindigde bedrywighede (22 111) 1 848
Wins vir die jaar 143 138 190 135
Toeskryfbaar aan:Eienaars van die beheermaatskappy:Wins vir die jaar uit voortgesette bedrywighede 137 563 161 077Wins/(verlies) vir die jaar uit beëindigde bedrywighede (26 258) 1 848
Wins vir die jaar toeskryfbaar aan eienaars van die beheermaatskappy 111 305 162 925
Nie-beherende belang:Wins vir die jaar uit voortgesette bedrywighede 27 686 27 210Wins vir die jaar uit beëindigde bedrywighede 4 147 –
Wins vir die jaar toeskryfbaar aan nie-beherende belang 31 833 27 210
2019Sent
2018Sent
Wesensverdienste per aandeel – voortgesette bedrywighede 88 151Kernwesensverdienste per aandeel 135 185
GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2019 31
Opgesomde gekonsolideerde staat van omvattende inkomste vir die jaar geëindig 28 Februarie 2019
GROEP
2019R’000
2018R’000
(heraangegee)1
Wins vir die jaar 143 138 190 135Ander omvattende inkomste:Items wat na wins of verlies herklassifiseer kan wordBillikewaardeaanpassings op beskikbaar-vir-verkoop-beleggings – (274 667)Inkomstebelasting op items wat herklassifiseer kan word – 52 674
Totale items wat na wins of verlies herklassifiseer kan word – (221 993)Items wat nie na wins of verlies herklassifiseer kan word nieBillikewaardeaanpassings van finansiële bates (224 105) –Inkomstebelasting op items wat nie herklassifiseer kan word nie 26 332 –
Totale items wat nie na wins of verlies herklassifiseer kan word nie (197 773) –
Ander omvattende (verlies)/inkomste vir die jaar netto van belasting (197 773) (221 993)
Totale omvattende (verlies)/inkomste (54 635) (31 858)
Totale omvattende (verlies)/inkomste toeskryfbaar aan:Eienaars van die beheermaatskappy (86 468) (59 068)Nie-beherende belang 31 833 27 210
(54 635) (31 858)
1 Heraangewing met betrekking tot hersirkulering van wins ná verkoop van Pioneer Foods-aandele vanaf ander omvattende inkomste na wins en verlies. Dit het geen invloed op totale omvattende inkomste nie.
Opgesomde gekonsolideerde staat van veranderings in ekwiteitvir die jaar geëindig 28 Februarie 2019
2019R’000
2018R’000
Saldo aan die begin van die jaar 2 163 632 2 113 343Openingsaldo aanpassing (2 277) –Wins vir die jaar 143 138 190 135Ander omvattende inkomste (197 773) (221 993)Uitreik van aandele 1 361 403 3 607Toekenning van aandeelopsies (8 063) –Dividende (60 848) (43 901)Aandeleterugkoop (73 971) –Nie-beherende belang by verkryging 197 831 122 441Saldo aan die einde van die jaar 3 523 072 2 163 632
ACORN AGRI & FOOD BPK32
Opgesomde gekonsolideerde staat van kontantvloeivir die jaar geëindig 28 Februarie 2019
GROEP
2019R’000
2018R’000
(heraangegee)
Kontantvloei uit/(aangewend in) bedryfsaktiwiteiteKontant gegenereer uit/(aangewend in) bedryfsaktiwiteite 37 777 139 294Rente ontvang 141 665 133 184Divid