dAnKjeWelvoor het schrijven

Evelyne Bawin (De Poal, Overpelt)Guy Junior Stevens (Time-Out, Zellik)Nicolas Debonne (’t Schipke, Lauwe)

Safie Horemans (10R20, Herentals)Sofie Hermans (Smurf, Schaffen)

Sofie Vanspeybroeck (’t Geduld, Afsnee)Vincent Fransen (Phoenix, Westerlo)

voor de interviews’t Biejke, Borgloon (Karen, Jo, Dwight, Pieter)

De Klinker, Aarschot (Sarah, Sigi, Jeroen, Sam)Den Biel, Sint-Gillis-Waas (Niki, Geoffry, Davy)

Tydeeh, Mol (Tim)

voor het nalezenBarbara Redant (AC/DC)

Dylan Peere (AC/DC)Griet Willems (Formaat)

Johan Muyldermans (Formaat)Joris De Bleser (AC/DC)

Karen Kerff (’t Biejke, Borgloon)Katrien Voorspoels (Formaat)

Kobe Vanhaeren (voormalig AC/DC)Leen Lauwers (AC/DC)

Linda Baeten (Formaat)Lukas Van Broeck (’t Mutske, Laken)

Maarten Van Rillaer (Katastroov, Bierbeek)René De Pauw (AC/DC)

Safie Horemans (10R20, Herentals)Sofie Vanspeybroeck (’t Geduld, Afsnee)

Stefaan Tubex (AC/DC)Tim Jamée (Formaat)

voor de illustraties & de foto’sHeidi Hasevoets

Koen Legrand (De Wringer, Betekom)Kwinten Verspeurt

Lokale jeugdhuizenFormaat

voor het puzzelenBarbara Poppe

Kara EestermansTom Willox

Vanessa Wouters

voor de lay-outPepijn Haghebaert

andereDe Ponie, Moorslede

De Wringer, Betekomdeelnemers kwartee 24 en 25 november 2007

Den Eglantier, Sint-NiklaasEXiXion, Wetteren

Joppe, BattelLodejo, Lochristi

PIVO, SchildeT-Klub, Lokeren

Uzuz, GistelHet Formaatteam

3

Jeugdhuizen zijn er in alle maten en gewichten, in alle

geuren en kleuren. Groot of klein, chaotisch of ge-

structureerd, in het dorp of in de stad, met of zonder

beroepskracht, enzovoort. In Vlaanderen zijn er jeugd-

huizen, maar ook jongeren(ontmoetings)centra, jeugd-

centra, jeugdclubs … Je kan het zo gek niet bedenken

of het bestaat. Wat ze echter allemaal gemeen hebben,

is dat ze van, voor en door jongeren zijn.

De rode draad doorheen deze verschillende werkingen

is de jeugdhuismethodiek.

OmleidingIedereen heeft zo wel zijn of haar eigen idee van wat een jeugdhuis is. Als je al die visies samenlegt, krijg je een erg kleurrijke en diverse bundeling van idee-en. Deze brochure, die speciaal voor (en door) jeugd-huizen geschreven is, wil hier structuur in brengen. Ze wil een wegwijzer zijn, maar ‘omleidingen’ zijn zeker mogelijk.

Het is niet zo dat we voorwaarden proberen op te leggen waaraan jouw jeugdhuis moet voldoen om een ‘echt’ jeugdhuis te zijn. We hopen wel dat deze tekst ertoe kan leiden dat je jouw jeugdhuis eens onder de loep neemt. Op welke manier werk je nu? Op welke manier wil je werken? Waar wil je met het jeugdhuis naartoe?

Voor en door jongerenFormaat heeft bij het schrijven van deze brochure een beroep gedaan op de medewerking van een aan-tal jongeren uit jeugdhuizen in heel Vlaanderen. We hadden al snel door dat we de jeugdhuizen zelf nodig hadden om het verhaal te brengen. Het is immers dáár dat het allemaal gebeurt. Dáár is de actie terug te vinden, de fun, het échte jeugdhuisgebeuren. Deze rijkdom uit de praktijk kan je niet uit boeken halen, maar alleen uit de levensechte ervaringen van jon-geren. In die zin is deze brochure dus géén brochure, geen theoretisch verhaal. Eigen aan de jeugdhuis-wereld, is het een verhaal geworden voor en door jongeren. Het wil herkenbare aanknopingspunten geven voor de werking van jouw jeugdhuis.

Ceci n’eSt pAs une brOchure

Cec

i n

’ eS

t pA

s u

ne

brO

chu

re

De bron voor deze brochure is de visie die AC/DC, de denktank van Formaat, over de jeugdhuismethodiek heeft geschreven. Wil je meer? Lees dan ook ‘Open huis houden. Welkom in de jeugdhuismethodiek!’ Deze publicatie kan je gratis downloaden op www.formaat.be.

De jeugdhuismethodiek

is een manier van den-

ken en doen. Ze geeft een

visie weer, die zegt wat het jeugdhuisideaal is.

Maar elk jeugdhuis maakt daarin eigen keuzes,

die afgestemd zijn op de eigen werking, op de

leden, op wat jongeren willen, op de buurt … De

jeugdhuismethodiek is nooit ‘af’ en mag met een

kritische blik bekeken worden. Het is geen regel

die aan jeugdhuizen opgelegd wordt, maar

eerder een richtingaanwijzer die moge-

lijke routes aangeeft.

Wekelijks zetten duizenden enthousiaste Vlaamse jon-

geren zich in voor hun jeugdhuis. De jeugdhuissector

is in volle bloei!

We hebben de jeugdhuismethodiek omgevormd tot een

verhaal in vijf delen. Elk deel kan je afzonderlijk lezen,

maar het is natuurlijk het totale plaatje dat telt.

iNhOud

iN

hO

ud

SCHREEUW HETVAN DE DAKEN

STOF TOT NADENKEN

PANORAMA

VEUR ENDEUR

JONGEREN

DE KIPOF

HET EI

Panorama p.5 Iedereen binnen Iedereen medeplichtig

Doe het zelf Iedereen aan de macht

Veur en deur jongeren p.14 Ontmoeten Activeren Samen Educatie

De kip of het ei p.19 Behouden of vernieuwen Ontspanning of

inspanning Instuif of activiteiten Jong of oud

Stof tot nadenken p.22 Een goeie babbel De temperatuur meten

Schreeuw het van de daken p.26 Moeder, waarom leven wij? Georganiseerde

chaos Een hulplijn nodig?

4

pA

nO

rAm

a

5

pAnOrAma

Elk jeugdhuis is anders. Toch hebben alle jeugdhuizen

ook enkele zaken gemeenschappelijk. Elk jeugdhuis

werkt volgens dezelfde vier principes. Deze principes

vormen de fundamenten van een jeugdhuis. Het is de

basis waar alles om draait.

• Iedereen mag binnen.

• Iedereen is medeplichtig.

• Iedereen doet het zelf.

• Iedereen is aan de macht.

pA

nO

rAm

a

6

Een jeugdhuis is open op verschillende manieren. Ie-

dereen mag er ‘binnen’. Omdat de deuren van je jeugd-

huis op bepaalde momenten letterlijk ‘open’ zijn, kunnen

jongeren letterlijk binnenkomen. Maar openheid bete-

kent ook openstaan voor alle jongeren, iedereen hoort

erbij.

Zet de deur maar open

Een open jeugdhuis is een bereikbaar en toe-

gankelijk jeugdhuis op alle vlakken. Jongeren moe-

ten jouw jeugdhuis gemakkelijk kunnen vinden, moeten

vlot naar binnen kunnen komen en moeten zich er thuis

kunnen voelen.

Iedereen binnen“Ieder jaar doen we een ‘make-over’ van het

jeugdhuis. Dit jaar worden de wc’s en het zaal-

tje achteraan onder handen genomen. We vinden

dat er nog werk aan de winkel is … Alle ideeën

van jongeren zijn welkom in onze ideeënbus of per

mail. Maar we organiseren ook een vergadering

waar iedereen naartoe kan komen en waar alle

ideeën bij elkaar gegooid en besproken worden:

Wat doen we? Welke kleur gaan we kiezen?”

Dwight, ’t Biejke (Borgloon)

“Iedereen is hier welkom en dat zie je ook.

Er zijn hier zoveel verschillende soorten

jongeren. Ik vind het schitterend dat het al-

lemaal zo kan draaien. Het is hier echt een

smeltkroes van leeftijden en subculturen.”

Jo, ’t Biejke (Borgloon)

“Een paar weken geleden hebben hier twee meisjes van

de Evangelische Kerk een vat gegeven. Ik had nooit

verwacht dat deze mensen in een jeugdhuis zouden

komen, maar het is een fijn feestje geworden.”

Tim, Tydeeh (Mol)

... voor iedereenJouw jeugdhuis is er voor iedereen. Alle jongeren, zon-der onderscheid te maken in afkomst, geslacht, leeftijd, geaardheid, studieniveau, geloof … zijn welkom. Er wordt gewerkt aan ’insluiting’.

Verschillen zijn er niet om te vermijden, maar om te koes-teren. Ze brengen een ongelooflijke rijkdom met zich mee. Verschillende ideeën geven een brede kijk op de samen-leving. Door diversiteit kunnen we leren van elkaar. In je jeugdhuis is er respect voor iedereen. Openheid be-tekent dat je bereid bent naar iedereen te luisteren. Als medewerker neem je een open houding aan.

Jouw jeugdhuis staat niet op zich. Het maakt deel uit van de omgeving, van de samenleving. Wees je bewust van de plaats die je jeugdhuis inneemt in dat netwerk. Hoe meer mensen op de hoogte zijn van de wer-king van je jeugdhuis, hoe meer steun je zal krijgen.

Misschien kan de lokale jeugdbeweging je helpen met wat oude zetels, heeft een middenstander nog wat verf over en wil de plaatselijke brouwer je steunen bij de bouw van een nieuwe toog. Bouw een goede relatie op met de buren, de politie, de gemeente … Maak hen duidelijk waarom je jeugdhuis er is. Leg hen uit wat je doet, zodat er voldoende vertrouwen in het jeugdhuis kan groeien. Een stevig net-werk wapent je in allerhande situaties.

Facts• Goede openingsuren zijn cruciaal. Stem ze af op de

gewoonten van de jongeren uit de buurt.

• Een vlot bereikbare locatie is belangrijk. Jouw jeugd-

huis wil een deel van de buurt zijn en wil er niet ‘naast’

staan.

• Bezoekers en medewerkers moeten zich thuis voelen

in jouw jeugdhuis. Maak werk van een aantrekkelijke

inrichting.

• In het jeugdhuis gebeuren verschillende dingen: een

workshop, een vergadering, een fuif … Daarom is het

goed om over verschillende ruimtes met verscheidene

mogelijkheden te beschikken. Ontmoetingsruimte,

fuifruimte, vergaderzaal, rommelkot, secretariaat …

• Jeugdhuizen zijn niet commercieel en dus is niemand

verplicht om te consumeren. Houden zo!

FAQ’s• Hoe voelde jij je toen je de eerste

keer het jeugdhuis binnenkwam?

• Is de deur van jouw jeugdhuis vlot

te vinden?• Hoe ziet je jeugdhuis eruit van op de straat?

• Hoe communiceer je over het jeugdhuis? Met jonge-

ren? Met ouders? Met de gemeente?

pA

nO

rAm

a

7

Anderen veroordelen, zei je,houdt geen enkele steek.

En daar zat ik bij je,terwijl ik naar je keek.

Diep verzonken dwaalde mijn blik af,en toen zag ik

hoe hij hem een lief kusje gaf.

Een omhelzing, genegenheid van man tot man.

Een betoverend voorbeeld van houden van.

Mijn blik verhuist en houdt halt in een hoekje.

Met een hapje en een drankje wordt er gepraat,

maar een iemand neemt geen koekje.

Dit komt niet door een gebrek aan beleefdheid,

voor sommigen is het nu eenmaal vastentijd.

En iedereen praat gewoon door,

want daar is respect voor.

En dan is er een tijd van komen en gaan.

De avond is zoals gewoonlijk weer te vroeg gedaan.

Ik houd de deur nog voor iemand open,

want zij kan niet zo heel goed lopen.

Er wordt afscheid genomen zonder zorgen,

want iedereen kijkt alweer uit naar morgen.

Dik, dun, groot of klein,

het jeugdhuis, dat is waar je vrienden zijn!

Evelyne Bawin, De Poal (Overpelt)

Ik voel me thuis in

mijn jeugdhuis, want

…

“‘Uzuz’ staat voor ‘Ons Huis’ en dat geeft

weer wat we willen bereiken: een

tweede thuis voor jongeren creëren,

ongeacht hun afkomst, geloof …”

JH Uzuz (Gistel)

ik bepaal zelf wat

er gebeurt

deelnemers kwartee,

24-25 november 2007

Nieuw in het jeugdhuis?

Jongeren die actief zijn in jouw jeugdhuis of die er gere-

geld komen, vormen een hechte (vrienden)groep. Dat is

fijn, het geeft een veilig gevoel. Maar voor nieuwkomers

kan zo’n hechte groep bedreigend overkomen.

Bestuurders die elke vrijdag op dezelfde plek aan de toog

zitten, kunnen nieuwe bezoekers afschrikken. Nieuw-

komers worden ook vaak ‘buitengekeken’, gewoon omdat

iedereen opkijkt als ze binnenwandelen. Het is daarom

belangrijk nieuwe jongeren een warm onthaal te geven.

Een uitgewerkt onthaalbeleid kan ervoor zorgen dat jon-

geren zich sneller thuis voelen en bereid zijn om zich te

engageren. Het werken met lidkaarten is bijvoorbeeld

een goed systeem. Een lidkaart is namelijk een symbool

voor de band die je met het jeugdhuis hebt.

mijn vrienden

zijn daar

er hangt een a

angename sfeer

iedereen hoo

rt er op de

een of ander

e manier bij

het is er

zo gezelli

g

ik kan en ma

g er mezelf

zijn

er is altijd w

el iets te doe

n

alles kan

“Hier wordt je niet aangestaard als je binnen-komt. We kijken niet op van ‘nieuwe’ jongeren. Iedereen is meer dan welkom.”Karen, ’t Biejke (Borgloon)

pA

nO

rAm

a

8

Iedereen medeplichtig

Groepsgevoel

In jeugdhuizen is nauw samenwerken noodzakelijk. Je

hoort mensen wel eens zeggen dat het in deze tijd ‘ieder

voor zich’ is en dat jongeren asociaal zijn. In een jeugd-

huiswerking is dat zeker niet het geval. Helemaal alleen,

als enkeling, een jeugdhuis staande houden is gekken-

werk! Samenwerking is de basis voor alle succes, want

in groep bereik je veel meer dan alleen.

Vertrouwen en veiligheid zorgen ervoor dat de vrijwil-

ligersgroep uitgroeit tot een sterk geheel. Dit heeft ze-

ker ook voordelen voor de leden en de bezoekers. Een

sterkere groep kan toffere activiteiten organiseren. Bo-

vendien heerst er een leukere sfeer en is er veel ambi-

ance. Een fijne groep nodigt anderen uit om er ook bij

te komen.

Huis van Jeugd

Iets organiseren wat bij jongeren aanslaatdat is waar het allemaal om gaat. Met een groep gemotiveerde mensenwerken aan wat de jongeren wensen.Samen sterk, een oude spreukvele handen maken licht werkhet groepsgevoel en erbij horenmensen wat is dit leuk!

Ook een pluim voor de vrijwilligersDie mogen er wel zijnWant eerlijk gezegdHet is niet altijd rozengeur en maneschijn.

Kortom, een goed jeugdhuisis voor iedereen een thuis.Dit concept moet altijd blijven bestaanen dan zal ‘de groep’ nooit vergaan.Vincent, Phoenix (Westerlo)

“Wij zijn vrienden, tooghangers, harde

werkers. We kunnen met dingen lachen

en zijn altijd bereid om nieuwe mensen

een warm welkom te geven. Kort gezegd:

we zijn een superteam!”

Lies, Den Eglantier (Sint-Niklaas)

pA

nO

rAm

a

9

Zorg dragen voor het

jeugdhuis

Zowel jeugdhuismedewerkers als bezoekers voelen zich

betrokken bij de organisatie die jouw jeugdhuis is. Je

spant je in om er iets van te maken, om ervoor te zor-

gen dat de werking goed draait. Door samen te werken,

kom je tot resultaten. Je organiseert activiteiten, je wilt

je handen vuil maken, je bent bereid om regelmatig te

tappen, je zet het afval buiten, je neemt verantwoorde-

lijkheid op …

Zo maak jij van jouw jeugdhuis een bruisende organisatie

waar het fijn vertoeven is. Dit betekent niet dat er iedere

dag iets speciaals gepland moet worden. Dat is niet rea-

listisch en waarschijnlijk ook niet gewenst. Op regelma-

tige tijdstippen iets leuk en origineel organiseren, is een

goede afwisseling voor de gewone instuifavond. Maar het

is ook de rijkdom van jeugdhuizen dat er spontaan din-

gen ontstaan, zonder er vooraf over na te denken …

Betrokken bezoekers Jeugdhuizen hebben aandacht voor wat de bezoekers willen, voor hun ideeën en opvattingen. Ieder bestuurslid, iedere medewerker én elke bezoeker worden gezien als een actieve deelnemer aan het jeugdhuisgebeuren.

Aan de toog en in de zetels worden heel wat leuke ge-sprekken gevoerd. En regelmatig gaan die gesprekken eigenlijk over wat je jeugdhuis zou moeten en kunnen doen.

Dat praten, moet niet altijd toevallig gebeuren. Je kan gesprekken bewust op gang brengen. Drop bijvoorbeeld een stevige stelling aan de toog en stel heel wat vragen over wat medewerkers en bezoekers van een bepaalde activiteit vonden. Heb je je geamuseerd? Was het boei-end? Wat vind jij ervan?

Die vragen op bezoekers en medewerkers afvuren is één ding. Luisteren en met de antwoorden aan de slag gaan, is echter minstens even belangrijk. Want zo betrek je be-zoekers bij je werking.

“Jij wilt iets doen? Oké, dat is goed! Ontwerp

maar eens een affiche. Hier is een computer

met internetaansluiting … Ga je gang ermee!

Als ze klaar is, zeg het dan maar. Dan zullen

wij ze kopiëren, of dat mag je ook zelf doen.”

Tim, Tydeeh (Mol)

FAQ’s• Waarom werd je zelf ooit vrijwilliger?

• Hoe kom je te weten wat er leeft bij de

jeugdhuisbezoekers?

• Kan iedereen makkelijk mee organiseren?

• Staat er een ideeënbus in jouw jeugdhuis? Waar worden

de ideeën besproken?

• Zijn de vergaderingen van werkgroepen en kern open?

Hoe kondig je dit aan?

“Jongeren kunnen hun goede ideeën vaak nergens anders tot uiting brengen. Vorig weekend was er hier een kickertornooi van iemand die dat supergoed georganiseerd heeft. Wij geven jongeren de kans om met een nieuw project te beginnen.”Sarah, De Klinker (Aarschot)

pA

nO

rAm

a

10

Doe het zelf

Geen jeugdhuis zonder vrijwilligers

Jij en ook een hoop andere jongeren werken vrijwillig mee

in het jeugdhuis. Iedereen die in je jeugdhuis komt en

graag initiatief wil nemen, moet daartoe de kans krijgen.

Vrijwilligers vormen het hart van jouw jeugdhuis en jouw

jeugdhuis zit in het hart van de vrijwilligers.

Jongeren zetten zich graag in. Ze worden vrijwilliger om

vaardigheden uit te bouwen of om nieuwe ervaringen op te

doen. Maar wat hen nog meer motiveert, zijn andere jonge-

ren. Als je vrienden in het jeugdwerk actief zijn, is de kans

veel groter dat je je zelf ook engageert. Op al deze dingen

kan je als jeugdhuis inspelen. Vraag aan de medewerkers

of zij hun eigen vrienden willen overtuigen om bijvoorbeeld

eens te tappen. Of spreek potentiële vrijwilligers aan op

hun talenten, vraag hen om te doen waar ze goed in zijn.

Ja, ik wil ...Wanneer je vrijwilliger bent in een jeugdhuis is je inzet niet langer vrijblijvend. Je draagt verantwoordelijkheid ten aanzien van de andere vrijwilligers en van het jeugd-huis als organisatie. Als je beloftes maakt, moet je die na-komen. Vrijwilligers beoordelen elkaars werk onderling. Iedereen wordt graag gewaardeerd voor de dingen die hij of zij doet en de ideeën die hij of zij naar voren brengt.

Je medewerkers zijn heilig voor het jeugdhuis want zij moeten de boel draaiende houden. Hen ondersteunen, soigneren, met respect behandelen en belonen is dan ook een must om je vrijwilligers gemotiveerd te houden.

“Ik ben verslaafd aan het hele jeugdhuis-

gebeuren. Het zal me niet snel loslaten.”

Guy, Time-Out (Zellik)

“Nieuwe vrijwilligers hebben er veel aan als ze ondersteund worden, als ze het gevoel hebben dat ze welkom zijn. Het is belangrijk dat ze weten dat ze ‘gewild’ zijn.”Sarah, De Klinker (Aarschot)

“Hoewel je niet alle vrijwilligers over de-

zelfde kam kan scheren, denk ik dat de

nieuwe vrijwilliger wel bestaat. De nieuwe

vrijwilliger is vaak in het jeugdhuis aan-

wezig, maar spendeert er - in tegenstelling

tot de oude vrijwilliger - niet meer al zijn

tijd. Terwijl de oude vrijwilliger praktisch

is ingesteld, is de nieuwe vrijwilliger een

ideeënmachine. Dit brengt nieuwe impul-

sen mee. Een wisselwerking tussen oude en

nieuwe vrijwilligers is ideaal om leven in

de brouwerij te houden. Zo blijft het jeugd-

huis nog jaren bruisen.”Sofie, Smurf (Schaffen)

Met vrijwilligers blijf je bezig

Formaat ontwikkelde een techniek die jeugdhuizen doet

nadenken over hun vrijwilligersbeleid. Tijdens het spel ‘met

vrijwilligers blijf je bezig’ krijg je verschillende vragen voor-

geschoteld over alle aspecten van je

vrijwilligersbeleid: werven, motive-

ren, belonen … Het spel kan je gratis

downloaden op www.formaat.be.

pA

nO

rAm

a

11

Over kracht en kansen

Jongeren die actief zijn in een jeugdhuis zijn dit omdat

daar geloofd wordt in hun kracht en mogelijkheden. Je

krijgt er veel kansen, terwijl dat elders niet altijd het geval

is. In een jeugdhuis word je geprikkeld en gestimuleerd

om iets te proberen en om je verder te ontwikkelen.

Je kan in een jeugdhuis proeven van verschillende acti-

viteiten en van verschillende engagementen. Je kan een

avond tappen, een affiche ontwerpen, deelnemen aan een

vergadering. In het jeugdhuis mag je dingen proberen en

mag je op je bek gaan. Medewerkers leren omgaan met

verwachtingen. Bovendien worden jeugdhuismedewer-

kers uitgedaagd om er met weinig middelen iets leuks

van te maken, om een sterke werking uit te bouwen, hin-

dernissen te overwinnen, conflicten op te lossen en moei-

lijke situaties aan te pakken.

“Ons jeugdhuis is een plaats waar jongeren meer kansen krijgen, waar ze geen stempel opgeplakt krijgen en waar ze dingen uitproberen.”Sigi, De Klinker (Aarschot)

Jij kunt hetJongeren zetten zich voor jouw jeugdhuis in, omdat ze bepaalde dingen willen. Samenzijn met anderen, nieu-we dingen leren, anderen helpen, datgene doen waar ze goed in zijn …

Het jeugdhuis is een bruisende ruimte waar jongeren kunnen experimenteren op verschillende vlakken: creatief, intellectueel, sociaal, persoonlijk, emotioneel, relationeel …

Bij het meedraaien in een jeugdhuis, wordt er steeds vertrokken vanuit het eigen kunnen van jongeren, vanuit hùn mogelijkheden of competenties.

Door je in te zetten voor het jeugdhuis verfijn je wat je al kan, maar leer je ook nieuwe dingen bij.

CompetentiesCompetenties vertellen wat jij allemaal in je mars hebt. Ze vertellen wat je al kent en kunt. Ook je motivatie speelt bijvoorbeeld een rol. Competenties heb je nodig voor alles wat je doet, zelfs voor het koken van een ei. Kijk eens op www.mijncompetenties.be of vraag bij Formaat naar het spelpakket competentiesprint.

De jeugd van tegenwoordig

Door mee te doen en dingen te realiseren, geven jongeren mee

vorm aan het jeugdhuis, maar ook aan de samenleving. Als ze

zich voor een jeugdhuis inzetten, laten ze het algemeen belang

voorgaan op het individuele. Doordat jongeren ook voortdurend

nieuwe dingen leren in het jeugdhuis, kunnen ze grote maat-

schappelijke uitdagingen aan: ze leren opkomen voor hun me-

ning, samen beslissingen nemen, oefenen in het dragen van

verantwoordelijkheid, respect opbrengen …

“Als ik later kinderen heb, zal ik fier zijn als zij

zich in een jeugdhuis zouden engageren. Als je

naast je school of werk nog eens vrijwilligers-

werk doet, ben je volgens mij goed bezig!”

Sigi, De Klinker (Aarschot)

FAQ’s• Hoe moedig je experiment aan?

• Mag je in het jeugdhuis op je bek gaan?

• Hoe bedank je de vrijwilligers?

• Is er vrijheid in hoe je je engagement invult?

pA

nO

rAm

a

12

Iedereen aan de macht

De 10 geboden van EXiXion

Gij zult uwen fietsvelo uit de baan zetten!Gij zult zich niet naar buiten begeven met uwen drank.

Gij zult stillekens zijn buiten voor die buren.

Gij zult uwen papieren vuiligheid netjens in den vuilenbak smijten.Gij zult uwen eigen drank niet naar ’t joc medebrengen.

Gij zult het joc en zijn medewerkers een (beetschen) respecteren.Gij zult niet dischcrimineren, dingens kapot maken, dingens stelen ende dieven.Gij zult genen illegale drugs versjacheren ende gebruiken.

Gij zult ervan op de hoogte zijn dat leden extra voordeel krijgen hier.Gij zult dezen regels van buiten ende uit ’t hoofd kennen.

EXiXion (Wetteren)

Wie heeft het hier voor

het zeggen?

Jouw jeugdhuis is er voor en door jongeren. Jij bepaalt

samen met anderen hoe je jeugdhuis eruitziet. Zowel de

vrijwilligers als de bezoekers krijgen inspraak en daar-

om spreken we over het ‘jeugdhuis als basisdemocratie’.

Het jeugdhuis is een zelforganisatie. Iedereen is er aan

de macht.

Het zijn de jongeren die de eindverantwoordelijkheid

voor jouw jeugdhuis dragen. Vaak zullen zij spontaan

werken volgens wat hun gevoel hen ingeeft. Met mini-

male basisregels en afspraken geven ze richting aan je

jeugdhuis.

Té veel regels en afspraken werken verstikkend en kun-

nen de motivatie van vrijwilligers doen kelderen. Daarom

moeten ze in vraag gesteld kunnen worden en verander-

baar zijn. De regels moeten mee kunnen groeien met het

jeugdhuis. Dat geldt ook voor de cultuur die eigen is aan

het jeugdhuis: de heersende waarden, normen, tradities

en gewoonten.

“Onze 10 geboden zijn een resultaat van een

kernweekend. We zochten naar een manier

om het reglement op een niet saaie of officiële

manier te verkondigen. Het effect? Jongeren

lezen het echt. Of ze het naleven, dat is weeral

iets helemaal anders …”

Jeroen Merckaert, JOC EXiXion (Wetteren)

pA

nO

rAm

a

13

Nadenken en (indiennodig) veranderen Wanneer er standaardantwoorden voor alle problemen en vragen zijn, ‘bevriest’ je werking en komt ze tot stil-stand. Verandering is dan nog moeilijk te realiseren. Je werking af en toe kritisch onder de loep nemen en be-paalde aspecten evalueren, is een must.

Jouw jeugdhuis is nooit ‘af’. Medewerkers en bezoekers denken na en stellen het jeugdhuis voortdurend in vraag. Kritische evaluatie is heel belangrijk in het jeugdhuis-werk, of het nu gaat om de jeugdhuisstructuur, de verga-deringen, de vorige fuif of de aankoop van cd’s.

FAQ’s• Hoe betrek je alle vrijwilligers bij belangrijke beslissingen?• Is er tijd voor evaluatie? En wat ge-beurt er met de conclusies?• Hoe kan je in de raad van bestuur of de kern komen?

Jeugdhuisstructuur

vzw-structuur

WERKGROEPEN

ALGEMENE VERGADERING

RAAD VAN BESTUUR

KERN

Voorbeeld van een typische jeugdhuisstructuur

Elk jeugdhuis heeft een bepaalde structuur, een bepaal-

de manier van werken zodat duidelijk wordt wie waarvoor

verantwoordelijk is en wie wat doet. Het is belangrijk dat

je kiest voor een dynamische structuur. Een jeugd-

huis leeft. Het is geen statische organisatie. Er moet

ruimte zijn voor experiment en verandering.

Het grootste deel van de Vlaamse jeugdhuizen heeft een

vzw-statuut. Dit betekent dat er in hun structuur sowieso

plaats moet zijn voor twee belangrijke organen: de alge-

mene vergadering en de raad van bestuur. Maar de struc-

tuur kan ruimer zijn dan dat. Er kan gewerkt worden met

een open jongerenvergadering, een vaste kern, verschil-

lende werkgroepen … Er zijn ontelbare mogelijkheden.

Veel jeugdhuizen kiezen ervoor om te werken met een

kern, een vergadering die de vaste medewerkers regel-

matig bij elkaar brengt. De kern verdeelt de taken, zorgt

ervoor dat het jeugdhuis open gehouden wordt, staat in

voor de dagelijkse werking van het jeugdhuis.

Daarnaast hebben heel veel jeugdhuizen werkgroepen.

Je kan werkgroepen eerder thematisch indelen: het

plakteam, de tapploeg, de werkgroep optredens … Maar

je kan ook projectmatig werken. Je kan een bepaalde

werkgroep oprichten om zich tijdelijk in te zetten rond

een bepaald project. Werkgroepen hoeven er niet

voor het leven te zijn. Ze worden opgericht

wanneer het nodig is en verdwijnen weer

wanneer hun missie volbracht werd.

veu

R e

n d

eUr

jon

Ger

eN

14

veuR en deUr jonGereN

S

O

A

E

De functies van een jeugdhuis kunnen samengevat

worden in het letterwoord OASE.

OASE staat voor:

• Ontmoeten

• Act iveren

• Samen

• Educatie

Samen vormen deze vier functies de kern van wat een jeugdhuis kan betekenen in de samenleving. Elk jeugdhuis geeft een eigen invulling aan deze vier functies en kiest zelf voor het meer of minder uitbouwen ervan. Toch komen ze ongetwijfeld in elk jeugdhuis voor.

veu

R e

n d

eUr

jon

Ger

eN

15

S

O

A

E

ONTMOETEN

Ontmoeten = elkaar tegenkomen, mensen leren kennen en met elkaar praten.Maar ontmoeten is ook ‘ont-moeten’: niets moet, alles moet kunnen.

In het jeugdhuis kan je stoom afblazen, plezier maken, ontsnappen aan de drukte van elke dag. Jeugdhuizen bieden aan jongeren een gevoel van thuis-zijn en een kans om zich te ontspannen.

De ontmoetingsfunctie is de basis voor alle an-dere functies die een jeugdhuis heeft. Het is van-uit ontmoeting, vanuit openheid, dat jongeren uitgenodigd worden tot het opnemen van een engagement in het jeugdhuis.

Hier kan ik rustig niks doen.

Me planten aan de toog,

of steek ik mijn handen uit de mouwen,

kuisen, tappen, kin omhoog.

Mijn bastion, sober en grauwgerookt,

voelt toch als mijn tweede thuis.

Helaas is het legaal niet mogelijk

dat ik naar hier verhuis.

Thuis zit je daar, met pa en ma,

maar hier verandert je leven drastisch.

Hier ben je iets,hier doe je iets,

en zijn de feestjes steeds fantastisch!

Mijn Schip, mijn Boot, mijn Matrozenschuit

vol wulpse deernes en robuuste mannen.

Was ik de hedendaagse Napoleon,

men mag mij steeds naar hier verbannen.

Vraag het aan de dronken man voor sluitingstijd,

of aan het meisje met de sproeten.

Hier mag alles en hoeft er niets,

hier kan je pas écht ont-moeten.

Nicolas, ’t Schipke (Lauwe)

Ontmoeting is …• een gezellige instuif

• open zijn tijdens het dorpsfeest

• samen kickeren of gezelschapsspelletjes spelen

• een voetbaltornooi tegen de andere jeugdverenigingen

• …

veu

R e

n d

eUr

jon

Ger

eN

16

ACTIVEREN

S

O

A

E

Een jeugdhuis schudt jongeren wakker en stimuleert hen

om dingen te doen en om zich in te zetten. Hun actieve

inzet is het doel van de werking en zorgt ervoor dat het

jeugdhuis voortdurend blijft evolueren en zichzelf vorm

geeft. Jongeren worden aangespoord om kritisch te zijn,

actie te ondernemen en ‘in de wereld’ te staan.

Het is belangrijk dat jongeren, die zich inzetten voor het

jeugdhuis, hier ook in gesteund en geholpen worden.

Activeren is …• bezoekers persoonlijk aanspreken

• vrijwilligers niet overbelasten

• medewerkers verantwoordelijkheid geven

• jongeren laten doen wat ze graag doen

• …

Activiteiten organiseren

Vergaderen

Klussen

Kuisen

Afwassen

Schilderen

Boekhouden

Affiches plakken

Flyeren

Babbelen

Artikels sch

rijven

HelpenTappen

veu

R e

n d

eUr

jon

Ger

eN

17

S

O

A

E

SAMEN

Een groep jongeren die een jeugdhuis draaiende houdt, is meer dan een groep van individuen. Wat gebeurt er in jouw groep? Je ben samen, je werkt samen, je leeft samen.• Samenzijn: Iedereen hoort erbij en wordt in de groep opgenomen. Belangrijke vertrekpunten zijn verdraag-zaamheid, solidariteit met anderen en respect voor iedereen.• Samenwerken is een synoniem voor samen verant-woordelijkheid opnemen, als groep vorm geven aan de werking van het jeugdhuis.• Samenleven: Jongeren die actief zijn binnen hetzelfde jeugdhuis maken samen een cultuur. Ze hebben be-paalde gewoontes, ze delen een aantal afspraken en opvattingen … Samen delen ze lief en leed, waardoor de jongeren sterker worden, maar ook de groep.

Samen …

Samen pintjes tappen

Elkaar helpen bij de eerste stappen

Samen dikke feestjes bouwen

Steek die handen maar uit de mouwen

Samen plezier maken

En soms al eens boos op elkaar raken

Samen elkaar steunen

Elkaar troosten en tegen elkaar leunen

Samen zorgen voor verdraagzaamheid

Daarvan krijg je zeker geen spijt

Samen werken in een jeugdhuis

… en zo zorgen voor een (h)echte thuis

(Safie, 10R20, Herentals)

Samen is …• gezellig op stap gaan met de vrijwilligers• met z’n allen op weekend gaan• allemaal hetzelfde T-shirt dragen• met je vrijwilligers meedoen aan de KWB-quiz

• …

EDUCATIE

S

O

A

E

In een jeugdhuis wordt door jongeren heel wat bijgeleerd.

Ze leren van elkaar, door een cursus of al doende. Jeugd-

huizen zijn een plaats waar jongeren leren over demo-

cratie, over verantwoordelijkheid dragen voor anderen …

Jongeren kunnen er dingen leren die ze ook buiten het

jeugdhuis, in de samenleving, kunnen gebruiken.

Tappen

Onderhandelen

Vergaderen

Organiseren

Taken verdelen

Delegeren

Samenwerken met anderen

Tot compromissen komen

Plannen

Verantwoordelijkhe

id opnemen

Problemen oplossen

Dj’en

Verbouwen

Omgaan met conflicten

Volhouden

Relativeren

Budgetteren

Luisteren

Communiceren

Prioriteiten leggen

Leren omgaan met m

oeilijke mensen

Creatief zijn

deelnemers kwartee,

24-25 november 2007

Educatie is …

• jongeren fouten laten maken

• de voorbije activiteiten evalueren

• jongeren uitdagen om nieuwe dingen te proberen

• een workshop organiseren

• …

18

veu

R e

n d

eUr

jon

Ger

eN

19

de

kiP

oF

het

Ei

In een jeugdhuis wordt er telkens opnieuw stevig na-

gedacht over de te volgen routes. Omdat het jongeren

zijn die de leiding over een jeugdhuis in handen hebben,

zijn zij het dus die kritisch denken en doen. Zo blijft het

jeugdhuis groeien.

Wie kritisch denkt in een jeugdhuis, wordt geconfron-

teerd met spanningsvelden. Het is dé grote kracht van

een jeugdhuis dat er voortdurend naar een evenwicht

gezocht wordt binnen deze spanningsvelden en dat er

ruimte is voor verandering. Als jongere leer je bij uit

deze vraagstukken, je leert onderhandelen, situaties

inschatten, vergaderen … Tegelijk leer je andere jon-

geren ook nieuwe dingen aan. Dit vraagt van de actieve

vrijwilligers in het jeugdhuis een bewust en doordacht

bezig zijn met het jeugdhuis.

de kiP oF het Ei

DOORDACHT HANDELEN

20

de

kiP

oF

het

Ei

Het is kenmerkend voor een jeugdhuiswerking dat jon-

geren komen en gaan. Moet de werking zichzelf telkens

vernieuwen als er zich nieuwe medewerkers aandienen?

Enerzijds is het belangrijk om bepaalde zaken te behou-

den. Het jeugdhuis heeft een geschiedenis, het heeft tra-

dities. Het zou jammer zijn, moest alles verloren gaan.

Van nul beginnen is ook niet eenvoudig. Het is gemakke-

lijker om bepaalde zaken jarenlang op dezelfde manier te

doen, zodat alles vlot verloopt.

Anderzijds brengt vernieuwing een nieuwe dynamiek in

het jeugdhuis. Vernieuwen betekent kansen geven. Je

vertrouwt op de nieuwe generatie. Het kan best zijn dat

je elk jaar eenzelfde grote fuif organiseert. Maar is het

echt zo’n ramp als dat dit jaar niet het geval is? Misschien

spreek je met nieuwe dingen wel nieuwe jongeren aan.

Behouden of vernieuwen? Als ervaren rot in het jeugd-

huiswerk moet je je telkens afvragen in hoeverre en op

welke manier je jouw ervaringen deelt met nieuwe mede-

werkers. Wanneer doe je te weinig, wanneer te veel? Help

je of betuttel je?

“Als er nieuwe mensen bij de kern komen, brengen ze altijd nieuwe ideeën mee. Jongeren die ‘voor de toog’ hebben gezeten, weten hoe wij de dingen aangepakt hebben. Zij hebben gezien waar er dingen misgelopen zijn, zonder dat wij die gezien hebben. Deze jongeren kunnen aangeven wat er in het vervolg anders moet.”Niki en Geoffry, Den Biel (Sint-Gillis-Waas)

“Op een kernweekend vergaderden we uren lang over wat goed en vooral ook fout liep in ons jeugdhuis. We schreven een soort ‘missieverslag’ om de werking weer op de rails te krijgen. Intussen zijn we een jaar verder. Wanneer we

‘het grootste verslag uit onze geschiedenis’ terug bekijken, zijn sommige van de beslissingen die we toen namen lachwekkend. Gedurende het hele jaar werden doelen bijgesteld, geschrapt en vernieuwd.”Vanessa, De Wringer (Betekom)

BEHOUDEN VERNIEUWEN

ONTSPANNING INSPANNINGAls jeugdhuisjongeren op zoek gaan naar een nieuw en ontspannend activiteitenaanbod, vraagt dit een inspan-ning. Vaak is de groep, die activiteiten op poten zet, relatief klein, terwijl ze toch een zo ruim en gevarieerd mogelijk aanbod wil hebben. Dan kan het wel eens span-nend worden om dingen klaar te krijgen …

Een jeugdhuis hoeft geen evenementenbureau te zijn. Jeugdhuisvrijwilligers mogen ook zichzelf niet uit het oog verliezen. Het moet leuk blijven voor iedereen. Vrijwilli-gers moeten zich niet alleen inspannen, ook ontspanning is belangrijk.

Streef ernaar dat bezoekers zich na verloop van tijd mee gaan engageren en zo ook zelf actieve ‘aanbieders’ van activiteiten worden. Dit kan je vrijwilligersploeg ontlas-ten. Het is meteen ook een manier om nieuwe jongeren de kansen te geven die jij ooit gekregen hebt.

“Door gewoon al in het jeugdhuis te zijn en om te

gaan met de anderen die er rondlopen, groei je

op sociaal vlak en leer je jezelf op een andere ma-

nier kennen. Dat heb je nog veel meer op avonden

waarop een activiteit georganiseerd wordt. De

organisatoren van zulke speciale avonden tonen

dat ze inspiratie, creativiteit, gedrevenheid en ver-

antwoordelijkheidszin hebben. Dat zijn de sleutel-

woorden in de werking van een jeugdhuis.”

Guy, Time-Out (Zellik)

JONG OUD

21

de

kiP

oF

het

Ei

ONTSPANNING INSPANNINGJeugdhuizen zijn er voor en door jongeren. Dat wil zeg-

gen dat de verantwoordelijken vroeg of laat de fakkel

doorgeven aan een nieuwe generatie.

Sommige jeugdhuizen komen in de problemen wanneer

de ’oude garde’ moeilijk de touwtjes uit handen geeft. Er

is minder voeling met de jongste leden, te weinig nieuwe

jongeren willen zich actief engageren, de activiteiten

sluiten niet aan bij de interesses van de jongere bezoe-

kers … Het vraagt moed, maar ook een gezonde portie

relativeringsvermogen van de ‘ouderen’ om zichzelf stil-

aan overbodig te maken en buiten spel te zetten. Enkel zo

kunnen ze ‘hun’ jeugdhuis écht overlaten aan een nieuwe

generatie jongeren.

Soms heeft een jeugdhuis moeite om het hoofd boven

water te houden, omdat er niet genoeg ondersteuning

is voor de nieuwe vrijwilligersgroep. Jonge vrijwilligers

met weinig ervaring, kunnen wat steun best gebruiken.

Het onderling doorgeven van kennis en ervaringen is

belangrijk voor een vlotte doorstroom van nieuwe(re)

medewerkers.

INSTUIF ACTIVITEITENVoor sommige jeugdhuizen is het moeilijk om een even-wicht te vinden tussen het in orde houden en uitbouwen van de ontmoetingsplaats enerzijds en het organiseren van activiteiten anderzijds. In welk van de twee investeer je het meeste energie? Moet je op één van beide focus-sen, of ze combineren?

Het organiseren van activiteiten is belangrijk voor jeugdhuizen en maakt deel uit van de jeugdhuismetho-diek. Wanneer er een activiteit minder succesvol is dan verwacht, kan dit leiden tot frustraties en demotivatie. Toch is het eindresultaat niet altijd het belangrijkste. Het proces om tot een activiteit te komen (samen bezig zijn, voorbereidingen treffen, afspraken maken …) is zeker van even groot belang.

Activiteiten organiseren vraagt energie. Een goed ge-vulde activiteitenkalender vraagt veel inzet van de mede-werkers. Maar ook met de instuif kan je als medewerker echt aan de slag. Werk maken van een onthaalbeleid of het interieur aanpakken op een creatieve manier vraagt ook energie. Waar steek jij je tijd in? Wat doe je het liefst? Wat is prioritair?

“Een ‘gewone gezellige avond’ is ook

keibelangrijk. Tenslotte komen veel

mensen juist daarvoor naar hier.”

(Karen, ’t Biejke, Borgloon)

“Als we geen activiteiten zouden doen,

zou het jeugdhuis al snel dood zijn. Een

thema-avond of een fuif zijn dingen die

we moeten blijven doen, anders hebben

we op de duur geen volk meer.”

(Jeroen en Sigi, De Klinker, Aarschot)

JONG OUD

“Wanneer een actieve generatie medewerkers er omwille van hun vorderende leeftijd stilaan uit-groeit, is het vaak moeilijk om een nieuwe lichting jongeren te vinden om het werk voort te zetten. Dan komt het jeugdhuis terecht in een Twilight Zone. Opvolging is op dat moment niet verzekerd.”T-Klub (Lokeren)

“Voor de nieuwe kern is het soms moeilijk te be-grijpen waarom bepaalde afspraken werden ge-maakt en waarom bepaalde regels gelden. Het is nu aan hen om hier zelf opnieuw aan te werken en te bouwen. Op die manier wordt alles meer op hun lijf geschreven, het wordt een jeugdhuis op hun maat. De hele administratie wordt goed overgedragen en wordt nog vaak mee opgevolgd door de oude bestuursleden. Dit is belangrijk voor een vlotte papierwinkel en het zorgt voor een pak minder stress bij de nieuwe bestuurders. Dankzij zulke continuïteit blijft het jeugdhuis gezond.”Jelle, Joppe (Battel)

22

stO

f to

t n

Ade

nK

eN

Een goeie babbel stOf tot nAdenKeN

Formaat wil je met deze brochure stimuleren om na te

denken over de eigen jeugdhuiswerking. Hoe gaat het

er momenteel aan toe? Waar wil je naartoe? Wat loopt

er goed en waar wil je aan werken? Kortom, af en toe is

het in elk jeugdhuis tijd voor een goed gesprek.

In dit deeltje willen we je daarbij helpen. We hebben op

basis van de brochure tien stellingen geformuleerd die

je kunnen helpen om een goed gesprek te voeren. Rond

elke stelling meet je de temperatuur van het jeugdhuis.

Laat iets je volledig koud? Of loop je warm voor een

bepaald idee?

23

stO

f to

t n

Ade

nK

eN

Een goeie babbel

Warm, warmer, HEET

Het is nuttig om deze oefening te zien als een open brainstorm.

Probeer niet iedereen op één lijn te brengen. Afwijkende meningen

kunnen bijzonder inspirerend zijn. Je hoeft ook niet overal ‘hoog’

te scoren. Als jeugdhuis maak je keuzes. Je kan er bewust voor

kiezen om iets niet te doen.

1. Wie praat er mee?

Een gesprek over de werking van jouw jeugdhuis kan je

op verschillende manieren voeren. Afhankelijk van wie je

uitnodigt voor het gesprek zal alles heel anders verlopen.

Enkele mogelijke scenario’s:

• Speciale bijeenkomst: Nodig verschillende mensen

uit voor een speciale vergadering. Deze oefening is het

enige agendapunt. Nodig zowel bezoekers, leden als me-

dewerkers uit.

• Kern of raad van bestuur: Maak op een vergadering van

de kern of van de raad van bestuur tijd om met deze stel-

lingen te werken. Voorzie wel voldoende tijd zodat je een

goed gesprek kan hebben. Plan deze oefening dus niet op

een vergadering met een overvolle agenda.

• Op weekend: Deze oefening is ook ideaal om te doen op

een weekend met het jeugdhuis. Het is een goede oefe-

ning om het weekend mee te starten. Na de oefening kan

je verder aan de slag met bijvoorbeeld de jaarplanning,

maar je kan ook het ganse weekend met de resultaten

van de oefening aan de slag. Wat moet je zeker blijven

doen? Wat moet er anders?

• Aan de toog: Je hoeft geen speciale vergadering in te las-

sen om een gesprek te voeren over de werking van jouw

jeugdhuis. Als tapper kan je bijvoorbeeld op een gewone

avond gerust eens een stelling aan de toog droppen.

2. De voorbereiding• Teken de thermometer hierboven in het groot na.• Kies één gespreksleider. Kies iemand die er op toe-

ziet dat iedereen aan bod komt en dat iedereen naar elkaar luistert. De gespreksleider geeft ook best niet teveel zijn eigen mening.• Duid een verslaggever aan. Het is belangrijk om van

het gesprek een goed verslag te maken zodat waarde-volle visies en suggesties bijgehouden worden.

• Geef iedereen een (gekleurd) kaartje dat op de ther-mometer gelegd kan worden. Zet eventueel de naam van iedereen op het kaartje. Zo is het duidelijk wie welke mening heeft.

3. Het gesprek• De gespreksleider leest de stelling voor in de groep.• Iedereen legt zijn kaartje op de thermometer en geeft zo aan in welke mate hij akkoord is met de stelling.• Start het gesprek. Je kan vragen wie er wil beginnen. Uiteraard is het interessant om te vragen naar de me-ning van de uitersten. Waarom geef jij een lage score? Waarom geef jij een hoge score?• Komt het gesprek niet goed op gang, dan vind je in-spiratie in andere delen uit deze brochure. Ga op zoek naar die stukken die bij de stelling passen of stel de bijvragen die je bij elke stelling terugvindt.• Noteer bij elke stelling wat er nu al gedaan wordt. Doe dit ook als de score op een stelling in het algemeen laag is. Wat je al doet, moet je dan zeker bewaken.• Noteer vernieuwende ideeën of acties ter verbetering. Je kan die acties meteen plannen tijdens het gesprek, maar je kan ze ook op een volgende vergadering ver-der uitwerken.

24

stO

f to

t n

Ade

nK

eN

De temperatuur meten

We streven naar betrokkenheid

Er is een goede sfeer in ons jeugdhuis, onder de be-

zoekers en de vrijwilligers.

• Vormen de vrijwilligers een (te) hecht team?

• Is het makkelijk om toe te treden tot de groep?

In ons jeugdhuis krijgt iedereen de kans om zijn ge-

dacht te zeggen.• Wie heeft er inspraak in inrichting, activiteitenaanbod, enzovoort?

• Op welke manier kan iemand zijn gedacht zeggen?

• Waar worden suggesties besproken?

Ons jeugdhuis is een open huis

Ons jeugdhuis werkt er actief aan dat iedereen wel-

kom is.• Weten jongeren het jeugdhuis gemakkelijk te vinden?

• Communiceer je naar jongeren wat het jeugdhuis voor hen kan beteke-

nen? • Heb je een divers aanbod (muziek, activiteiten) dat een diversiteit aan

jongeren aanspreekt?

In ons jeugdhuis kan iemand ook lekker niks doen.

• Hoe maak je daar plaats voor in je werking?

• Kan iemand het jeugdhuis gewoon binnen en buiten lopen, zonder deel

te nemen, zonder te consumeren?

In ons jeugdhuis zorgen we ervoor dat bezoekers zich

onmiddellijk thuis voelen.

• Hoe worden nieuwe bezoekers onthaald of aangesproken?

• Spreekt de inrichting jongeren aan?

iedereen b

innen

iedereen medep

lichtig

25

stO

f to

t n

Ade

nK

eN

Hier kan je je engageren Ons jeugdhuis stimuleert jongeren om zelf iets te ondernemen.

• Hoe sta je ten aanzien van vernieuwende ideeën?• Kan je laagdrempelige en kortdurende engagementen aangaan?• Kan iedereen voor zichzelf beslissen hoe een taak wordt uitgevoerd? • Worden (jonge) vrijwilligers voldoende ondersteund?

In ons jeugdhuis kan je op je bek gaan.• Hoe wordt er omgegaan met mislukkingen of tegenslagen?• Wie helpt je weer overeind?

In ons jeugdhuis kan je succesvolle resultaten halen.• Is er genoeg geld om iets te doen? • Wordt succes ook gevierd? Wordt ervan genoten?

Jongeren hebben het voor het zeggen In onze werking staan we regelmatig stil bij hoe de dingen lopen.

• Zijn er regelmatig evaluatiemomenten voorzien?• Zijn er kansen om dingen te vernieuwen en te veranderen vanuit evaluatie? In ons jeugdhuis hebben jongeren het voor het zeggen.

• Is er voldoende aandacht voor iedereen? Doe je moeite om iedereen te betrekken?

• Hoe zit dat met democratie? Wie neemt de beslissingen?

iedereen aan de macht

doe het zelf

26

sChReEuw hEt vaN de daKen

In het jeugdhuis ga je ervoor. Samen met anderen ga

je aan de slag en bouw je aan jouw jeugdhuiswerking.

Er wordt een knappe activiteit georganiseerd, iemand

neemt verantwoordelijkheid op, je leert iets bij … Kort-

om, er gebeurt vanalles. Sommige dingen gebeuren

omdat je ze zo plande, andere dingen gebeuren zo-

maar, zonder dat je het verwacht.

27

Een hulplijn nodig?Formaat is er om jeugdhuizen en de jongeren en be-roepskrachten die daar actief zijn te ondersteunen. Ben je bij het lezen van deze brochure op vragen gestoten? Heb je nood aan verduidelijking? Wil je samen met For-maat eens de spiegel voor jouw jeugdhuis houden? Dat kan!

• Neem contact op met Formaat. Met veel plezier ko-men we langs in jouw werking om te ondersteunen, mee te denken en kennis te maken. Elke provincie heeft een provo, een provinciaal ondersteuner die je graag verder helpt. Je vindt de contactgegevens op www.formaat.be.

• Formaat organiseert kadervorming gericht op het versterken van jeugdhuizen en de jongeren die er aan de slag zijn. We gaan ervan uit dat in groep en met een diversiteit aan ervaringen veel kan geleerd worden. Kadervorming bestaat in allerlei vormen en formaten. Neem een kijkje op www.formaat.be/vorming.

sChReEuw hEt vaN de daKen

Moeder, waarom leven wij?

Als jeugdhuismedewerker ben je er van overtuigd dat jeugd-

huizen noodzakelijk zijn. Terecht. Maar heb je je ooit afge-

vraagd waarom dit zo is?

• Het jeugdhuis is een experimenteerruimte. In een

jeugdhuis kunnen jongeren proberen, mislukken, herbe-

ginnen en overwinnen. Jongeren leren in een jeugdhuis ook

voortdurend bij. Door samen te werken, door activiteiten in

elkaar te boksen …

• Samen is het sleutelwoord. In het jeugdhuis komen

jongeren samen. Ze vinden elkaar terug in gemeenschap-

pelijke interesses. Zo ontstaan er hechte vriendschappen

en wordt er een eigen cultuur gecreëerd.

• Iedereen krijgt kansen. Een jeugdhuis is er voor en

door jongeren. Iedereen krijg daarom volop kansen om din-

gen uit te proberen en om zo zichzelf te ontplooien.

• Jouw jeugdhuis is belangrijk. Jeugdhuizen laten

jongeren kijken naar de wereld rondom hen. Ze worden

uitgenodigd om kritisch na te denken en stil te staan bij wat

er in de wereld gebeurt. Het jeugdhuis is geen eiland, het is

een belangrijk deel in een groter geheel.

Georganiseerde chaosAls een jeugdhuis wat wil bereiken, is het belangrijk om flexibel te zijn. Als het nodig is, moet de werking aan-gepast worden. Jeugdhuizen draaien op vrijwilligers. Het zijn deze vrijwilligers die het jeugdhuis vorm geven en telkens andere ideeën hebben. Jeugdhuizen passen zich ook aan aan nieuwe generaties van jongeren, die de be-staande werking door een nieuwe bril zien.

Jeugdhuizen zijn er omdat jongeren samenwerken. Een groep jongeren zet zich in voor zijn jeugdhuis en gaat er-voor. Onvoorspelbaarheid is onvermijdelijk. In een jeugdhuis weet je niet altijd waar je zal uitkomen, maar je komt altijd wel ergens. Het is net dat wat jeugdhuis-werk spannend maakt.