1

Ο Αλέξανδρος Αργυρίου για τον Γιώργο Σεφέρη

Αλέξανδρος Αργυρίου ∆εκαεπτά κείmicroενα για τον Γ Σεφέρη Καστανιώτης

Αθήνα 1986

Ο τιmicroηmicroένος microε το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας (1998) για την

προσφορά του στα ελληνικά γράmicromicroατα Αλέξανδρος Αργυρίου microας

ξεναγεί στο ποιητικό κυρίως έργο του Γιώργου Σεφέρη και

ταυτόχρονα microας αποκρυπτογραφεί το πρόσωπο του εmicroβληmicroατικού αυτού

εκφραστή της Γενιάς το rsquo30

Ο Αργυρίου προσπαθεί να ερmicroηνεύσει τα κλειδιά της ποιητικής

άσκησης του Γ Σεφέρη Οι έmicromicroεσες προτάσεις και όχι η απλή ρητορεία

η ανάγκη του ποιητή για συmicroφιλίωση και εξοικείωση microε τη ζωή η

ρεαλιστική προσέγγιση το βίωmicroα η δραmicroατική ειλικρίνεια ο αγώνας η

πολιτική και η συλλογική συνείδηση είναι microερικά από τα στοιχεία του

χαρακτήρα της σεφερικής ποίησης laquoΚανένας εφησυχασmicroόςraquo έχει να

συmicroπληρώσει ο microελετητής ο οποίος εκτιmicroά το σεφερικό έργο ως

αρmicroονικά ολοκληρωmicroένο Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι πριν τη

συγγραφή οποιουδήποτε έργου ο Σεφέρης είχε microια συγκεκριmicroένη ιδέα

στο microυαλό του Η σύλληψη-ανάλυσή της διαφαίνεται και αναπτύσσεται

καθαρά microέχρι το τέλος ∆εν ξεφεύγει δηλαδή από την laquoέmicroπνευσηraquo ή από

τα laquoόριαraquo που ο ίδιος έθεσε Ακόmicroα και αν παρεmicroβάλλονται άλλες ιδέες

η κύρια έχει πρωτεύοντα ρόλο ενώ οι υπόλοιπες δευτερεύοντα

Ο Σεφέρης αφουγκράστηκε την Ελλάδα και την Ευρώπη laquoάκουγε

τι του λένε τα πράγmicroαταraquo laquoείδε τον ήλιο microrsquo άλλα microάτιαraquo Έτσι

προσέφερε έργα διάρκειας οικουmicroενικά η αξία των οποίων

επιστεγάστηκε από το βραβείο Νόmicroπελ (1963)

2

Στο βιβλίο του Αργυρίου αποκαλύπτεται σταδιακά και διεξοδικά ο

ποιητής που συνδύασε την πατρογονική παράδοση microε τραγικά γεγονότα

της σύγχρονής του ελληνικής πραγmicroατικότητας microε άλλα λόγια laquoέπιασε

τον σφυγmicroό της εποχής τουraquo Α΄ Παγκόσmicroιος πόλεmicroος Μεσοπόλεmicroος Β΄

Παγκόσmicroιος Αντίσταση Εmicroφύλιος εξορία Κυπριακό ζήτηmicroα

∆ικτατορία των Συνταγmicroαταρχών Η δηmicroιουργία του ένας microύθος το έργο

του παντοτινό microα πάνω απrsquo όλα οικουmicroενικά ελληνικό και ανθρώπινο

OΙ ΠΕΡΙΟ∆ΟΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ

O Αλέξανδρος Αργυρίου προβαίνει σε microια ταξινόmicroηση σε φάσεις του

ποιητικού έργου του Σεφέρη ανάλογα microε τη χρονολογία σύνθεσης τη

microορφολογία και την εννοιολογία των ποιηmicroάτων του

Η πρώτη ποιητική φάση ξεκινά το 1928 και περατώνεται το 1932

microε αντιπροσωπευτικά έργα τη Στροφή (1931) τη Στέρνα (1932) και

microερικά ποιήmicroατα της συλλογής Τετράδιο Γυmicroνασmicroάτων (σ 259) Πρόκειται

για την πιο πολυσυζητηmicroένη φάση ποιητικής παραγωγής του η οποία

επιmicroερίζεται σrsquo έναν ακόmicroη διαχωρισmicroό Ο Αργυρίου διακρίνει σε δύο

είδη τα ποιήmicroατα της πρώτης φάσης (σ 117 118) Το ένα ανήκει στην

laquoκαθαρή ποίησηraquo (όρος δανεισmicroένος από τον Ανρί Μπρεmicroόν) ενώ το

άλλο στην laquoακάθαρτη ποίησηraquo όπως χαρακτηριστικά την ονοmicroάζει ο

Τάκης Σινόπουλος (χαρακτηρισmicroό microε τον οποίο φαίνεται να συmicroφωνεί ο

Αργυρίου καθώς τον επαναλαmicroβάνει στην ανακεφαλαίωση της δεύτερης

οmicroιλίας του βλ σ 122)

Η πρώτη κατηγορία της laquoκαθαρής ποίησηςraquo συγκεντρώνει

ορισmicroένα διακριτά γνωρίσmicroατα όπως η αναφορά στο παρελθόν τα

γνήσια συναισθήmicroατα η οικειότητα η αρmicroονία των νοηmicroάτων η

microουσικότητα του στίχου και η προσπάθεια καθαρισmicroού της γλώσσας από

3

πεζολογικά στοιχεία Χαρακτηριστικό παράδειγmicroα αυτού του είδους

θεωρείται η Στροφή (σ 16)

Η δεύτερη κατηγορία της λεγόmicroενης laquoακάθαρτης ποίησηςraquo

περιλαmicroβάνει άλλα γνωρίσmicroατα ειρωνεία δραmicroατικότητα αντίθεση

αποδέσmicroευση από την παράδοση ελεύθερο στίχο αρχαιοελληνικά

microυθικά στοιχεία microεταφορική έκφραση (σ 260)

Η επόmicroενη δεύτερη φάση τοποθετείται την περίοδο 1933-1940 Ο

Αργυρίου υποστηρίζει ότι ο Σεφέρης αποmicroακρύνεται πλέον από τις αρχές

της καθαρής ποίησης (σ 240) Σε αυτή τη φάση ο ποιητής έχει ως

πρότυπά του τον Όmicroηρο τους τραγικούς ποιητές τον Πλάτωνα το

Σολωmicroό και τον Κάλβο (σ 143) Η λογιότητα η υποκειmicroενικότητα ο

συmicroβολισmicroός και η ανάmicroειξη της microυθολογίας microε τη σύγχρονη

πραγmicroατικότητα είναι τα νέα στοιχεία που εmicroφανίζονται (σ 141) Όλα

αυτά έρχονται σε αντιδιαστολή microε το συγγραφικό τρόπο της Στροφής (σ

122) ∆ικαίως λοιπόν η ποιητική παραγωγή αυτής της περιόδου

(Μυθιστόρηmicroα 1935 Γυmicroνοπαιδία 1940 Τετράδιο Γυmicroνασmicroάτων και

Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Α΄ 1940 σ 26) κατατάσσονται στη

Νεοτερική ποίηση (σ 262)

Για τα επόmicroενα χρόνια ο Αργυρίου παρατηρεί πως ο πολυγράφος

Σεφέρης εντοπίζεται microόνο στην ηmicroερολογιακή καταγραφή (η οποία

συγκεντρώνει 220 τυπογραφικές σελίδες) και πως ως προς την ποιητική

δηmicroιουργία του διαπιστώνεται microία laquoποιητική έκλειψηraquo (σ 147) Ωστόσο

microετά από έναν χρόνο έρχεται η τρίτη φάση 1941-1944 microε ανάκαmicroψη

στην ποιητική παραγωγή Το Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Β΄ (1944) είναι

το έργο έναρξης αυτής της περιόδου Ακολουθεί πάλι microια στασιmicroότητα

την οποία προσπαθεί να καλύψει η Κίχλη (1947) microε την αξιόλογη έκτασή

της (σ 240)

Η τέταρτη φάση εmicroφανίζεται microετά από ένα ακόmicroη κενό microε τα

ποιήmicroατα για την Κύπρο ποιήmicroατα που διακρίνονται κυρίως λόγω

4

χωριστής θεmicroατικής (Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Γ΄ 1955) και πολύ

αργότερα τα Τρία Κρυφά Ποιήmicroατα (1966)

Η πέmicroπτη και τελευταία φάση είναι αυτή που καλύπτει τα χρόνια

από το 1968 microέχρι το 1971 Οι γάτες του Αϊ- Νικόλα (1969) και το Επί

Ασπαλάθων (1971) είναι τα ποιήmicroατα που microάχονται ενάντια στη

λογοκρισία και τη ∆ικτατορία (σ 269)

Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΟΥ Γ ΣΕΦΕΡΗ

bull Στροφή (1931) σηmicroατοδότηση microιας πραγmicroατικής στροφής και

βαθύτερης αλλαγής στην κοινωνία (σ 97) microοντέρνα ποιητική

έκφραση (σ 144) ποίηmicroα σαν γρίφος (σ 97) έλλειψη εφηβικών

ονείρων (σ 110) προσφορά ανανέωσης και microεταmicroόρφωσης από τον

έρωτα (σ 15) όχι όmicroως παρηγοριάς (σ 14) αίσθηση ελεύθερης

αντίληψης (σ 16)

bull Στέρνα (1932) πολυδιαστρωmicroατικό έργο (σ 17) πλήθος ιδεών (σ 18)

υποβλητικός λόγος (σ 17) λογικές microεταπτώσεις (σ 17) χάσmicroατα (σ

17) διάθλαση ερωτισmicroού

bull Μυθιστόρηmicroα (1935) έργο σταθmicroός στην ποίηση (σ 260) αφορmicroή

συγγραφής η Μικρασιατική Καταστροφή κατάρρευση της Μεγάλης

Ιδέας προετοιmicroασία εδάφους για τη νεότερη ελληνική ποίηση (σ 22

23) σύζευξη παρελθόντος και παρόντος σε έναν αδιάκοπο

παραλληλισmicroό δράση microυθικών προσώπων στο σήmicroερα microε σκοπό την

έκφραση της αλήθειας (σ 18 19 124 130 264) διάχυτος καηmicroός για τη

microοίρα του ελληνισmicroού (σ 55) διαχωρισmicroός σε 24 microέρη όπως οι

ραψωδίες στην Οδύσσεια και την Ιλιάδα (σ 124) σφραγίδα

ελληνικότητας (σ 125 126)

bull Τετράδιο Γυmicroνασmicroάτων Α΄ και Β΄ (microεταθανάτια έκδοση) άσκηση

γραφής (σ 18 121) ιστορική διάσταση (σ 167 168 212) οικονοmicroία

5

λόγου (σ 252) αφαίρεση microονοmicroέρειας και microονοχρωmicroίας (σ 252)

στερεότητα έκφρασης (σ 252)

bull Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Α΄ (1940) αναφορά στα ελληνικά

πράγmicroατα (∆ικτατορία λογοκρισία σ 221-222) πνιγερή ατmicroόσφαιρα

Β΄ Παγκοσmicroίου πολέmicroου (σ 28 163 164 265) έδαφος οικειότητας (σ

28) απουσία θρησκευτικού στοιχείου (σ 80) κοινωνική διάσταση της

ανθρώπινης ύπαρξης

bull Γυmicroνοπαιδία (1940) ιστορική διάσταση (σ 143) ένταση τόνων (σ 25)

αισθήmicroατα αδιαφορίας άγνοιας αδικίας (σ 26) κατάργηση του

θαύmicroατος (σ 26)

bull Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Β΄ (1944) άmicroεσες εmicroπειρίες εξορία

στη Μέση Ανατολή (σ 29 30 266) λύση της σιωπής Σεφέρη (σ 165)

απλοποίηση ποιητικού λόγου (σ 220) ο πόλεmicroος σαν

προσωποποιηmicroένη καταστροφή (σ 29) οξείες και σαφείς καταγγελίες

για την πολιτική (σ 266 276 277) απουσία θρησκευτικού στοιχείου

bull Κίχλη (1947) η ονοmicroασία του ποιήmicroατος από ένα βυθισmicroένο καράβι

(σ 177) συνθετικό και αυτοβιογραφικό ποίηmicroα (σ 46 47)

απολογητική θέση αίσθηmicroα εγκατάλειψης απελπισίας απόγνωσης

(σ 49) ποίηmicroα microε θέmicroα την ποιητική (σ 215) χρήση παλαιότερων

λέξεων ή φράσεων (σ 88)

bull Κύπρον ου micro΄ εθέσπισεν ή Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Γ΄ (1955)

αισθητές οι διαφορές από τις προηγούmicroενες εκδόσεις του (σ 241 266)

βιωmicroατικό και διαισθητικό ποίηmicroα (σ 201) ο συmicroβολισmicroός γίνεται πιο

χαρακτηριστικός (κάθε αντικείmicroενο και έκφραση σ 39) προσπάθεια

ανάδειξης συναισθήmicroατος laquoΚάθε ποίηmicroα για την Κύπρο είναι microια

κραυγή οδύνης και ένα βλέmicromicroα αγάπης για το ωραίο νησίraquo (σ 38)

∆ηmicroιουργική φάση laquoέγραψε microέσα σε δύο χρόνια 15 ποιήmicroαταraquo (σ

38)

6

bull Τρία Κρυφά Ποιήmicroατα (1966) microη αναγνώριση συνηθισmicroένου

ποιητικού λεξιλογίου (κρυφός = ιδιωτικός σ 207 229) κάλυψη

χρέους ποιητή-πολίτη (σ 193) εντοπισmicroός σιωπών και αποριών του

Σεφέρη (σ 243) εξοmicroολογητικός τόνος (σ 229) συνύφανση ζωής και

έργου (σ 208) καβαφικά ίχνη (σ 229 230) καταγραφή δυσάρεστων

γεγονότων (σ 190 191)

bull Επί Ασπαλάθων (23 Σεπτεmicroβρίου 1971) παραποmicroπή στην Πολιτεία

του Πλάτωνος (σ 270) σταθερή ιδέα του Σεφέρη η ενότητα του

Ελληνισmicroού (σ 273) διδακτική διάθεση (σ 275) χρήση σκληρής

γλώσσας για τη ∆ικτατορία (σ 276 277)

Το 1974 τα ποιήmicroατα του Γιώργου Σεφέρη συγκεντρώθηκαν σε έναν τόmicroο

και έκτοτε κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος

Ο Αργυρίου επιmicroένει στο ποιητικό έργο του Γιώργου Σεφέρη και σχεδόν

καθόλου στην πεζογραφία του Όσες αναφορές συναντούmicroε στα πεζά

κείmicroενα του Σεφέρη αφορούν microόνο φράσεις που βοηθούν στην ερmicroηνεία

ποιητικών χωρίων ή στις βιβλιογραφικές παραποmicroπές Το υπόλοιπο

εκτός ποίησης έργο του Γ Σεφέρη αθροίζεται στα εξής

Οι ώρες της Κυρίας Έρσης (1973)

Έξι νύχτες στην Ακρόπολη (1974)

∆οκιmicroές (1974)

Μέρες (Α-Ζ)

Πολιτικό Ηmicroερολόγιο Α΄ (1973)

Πολιτικό Ηmicroερολόγιο Β΄ (1985)

Αλληλογραφία

(microε τους Γ Θεοτοκά Α Καραντώνη Μ Σεφέρη κά)

Τέλος ως προς το microεταφραστικό του έργο

Έρηmicroη Χώρα του Τ Σ Έλιοτ (1936)

7

Φονικό στην Εκκλησία του Τ Σ Έλιοτ (1936)

Άσmicroα Ασmicroάτων του Σολοmicroώντα (1966)

Αποκάλυψη του Ιωάννη (1966)

Μια βραδιά microε τον κ Τεστ του Πολ Βαλερύ (1928)

Το βιβλίο ∆εκαεπτά κείmicroενα για τον Γ Σεφέρη του Αλέξανδρου Αργυρίου

περιέχει στοχαστικά και αποδεικτικά κριτικά κείmicroενα τα οποία συνθέτουν

ένα ολοκληρωmicroένο κριτικό έργο για τη σεφερική ποίηση

Η οργάνωση των ιδεών του συγγραφέα είναι λογική

τεκmicroηριωmicroένη microε επιχειρήmicroατα και microε πλούσιες αναφορές καθώς και

αναιρετική όταν το πέρασmicroα του χρόνου το επιβάλλει Σε όσες όmicroως

προφορικές ανακοινώσεις ή οmicroιλίες του παρατίθενται η οργάνωση του

λόγου microπορεί να θεωρηθεί συνειρmicroική Ωστόσο η επαναλαmicroβανόmicroενη

ανάλυση ποιηmicroάτων και η αναφορά σε ήδη συζητηmicroένα θέmicroατα

καταντάει λιγάκι κουραστική Παρrsquo όλα αυτά διακρίνεται microια ροπή προς

την αντικειmicroενικότητα Το ύφος του είναι προσεκτικό και οικείο

Ο Αλέξανδρος Αργυρίου συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά

που microπορεί να έχει ένας κριτικός ικανότητα ανάγνωσης γραφής

εmicroπειρία διάκριση πληροφοριών προφορικότητα και ευαισθησία Η

αξιοπιστία του κερδίζεται microε την ανάπτυξη διαλόγου microε τους αναγνώστες

και τη διάθεση προσφοράς στο κοινό του

Ελένη Γκόρα

Φοιτήτρια Ζ΄ εξαmicroήνου

Τmicroήmicroα Φιλολογίας ∆ Π Θ

2

Στο βιβλίο του Αργυρίου αποκαλύπτεται σταδιακά και διεξοδικά ο

ποιητής που συνδύασε την πατρογονική παράδοση microε τραγικά γεγονότα

της σύγχρονής του ελληνικής πραγmicroατικότητας microε άλλα λόγια laquoέπιασε

τον σφυγmicroό της εποχής τουraquo Α΄ Παγκόσmicroιος πόλεmicroος Μεσοπόλεmicroος Β΄

Παγκόσmicroιος Αντίσταση Εmicroφύλιος εξορία Κυπριακό ζήτηmicroα

∆ικτατορία των Συνταγmicroαταρχών Η δηmicroιουργία του ένας microύθος το έργο

του παντοτινό microα πάνω απrsquo όλα οικουmicroενικά ελληνικό και ανθρώπινο

OΙ ΠΕΡΙΟ∆ΟΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ

O Αλέξανδρος Αργυρίου προβαίνει σε microια ταξινόmicroηση σε φάσεις του

ποιητικού έργου του Σεφέρη ανάλογα microε τη χρονολογία σύνθεσης τη

microορφολογία και την εννοιολογία των ποιηmicroάτων του

Η πρώτη ποιητική φάση ξεκινά το 1928 και περατώνεται το 1932

microε αντιπροσωπευτικά έργα τη Στροφή (1931) τη Στέρνα (1932) και

microερικά ποιήmicroατα της συλλογής Τετράδιο Γυmicroνασmicroάτων (σ 259) Πρόκειται

για την πιο πολυσυζητηmicroένη φάση ποιητικής παραγωγής του η οποία

επιmicroερίζεται σrsquo έναν ακόmicroη διαχωρισmicroό Ο Αργυρίου διακρίνει σε δύο

είδη τα ποιήmicroατα της πρώτης φάσης (σ 117 118) Το ένα ανήκει στην

laquoκαθαρή ποίησηraquo (όρος δανεισmicroένος από τον Ανρί Μπρεmicroόν) ενώ το

άλλο στην laquoακάθαρτη ποίησηraquo όπως χαρακτηριστικά την ονοmicroάζει ο

Τάκης Σινόπουλος (χαρακτηρισmicroό microε τον οποίο φαίνεται να συmicroφωνεί ο

Αργυρίου καθώς τον επαναλαmicroβάνει στην ανακεφαλαίωση της δεύτερης

οmicroιλίας του βλ σ 122)

Η πρώτη κατηγορία της laquoκαθαρής ποίησηςraquo συγκεντρώνει

ορισmicroένα διακριτά γνωρίσmicroατα όπως η αναφορά στο παρελθόν τα

γνήσια συναισθήmicroατα η οικειότητα η αρmicroονία των νοηmicroάτων η

microουσικότητα του στίχου και η προσπάθεια καθαρισmicroού της γλώσσας από

3

πεζολογικά στοιχεία Χαρακτηριστικό παράδειγmicroα αυτού του είδους

θεωρείται η Στροφή (σ 16)

Η δεύτερη κατηγορία της λεγόmicroενης laquoακάθαρτης ποίησηςraquo

περιλαmicroβάνει άλλα γνωρίσmicroατα ειρωνεία δραmicroατικότητα αντίθεση

αποδέσmicroευση από την παράδοση ελεύθερο στίχο αρχαιοελληνικά

microυθικά στοιχεία microεταφορική έκφραση (σ 260)

Η επόmicroενη δεύτερη φάση τοποθετείται την περίοδο 1933-1940 Ο

Αργυρίου υποστηρίζει ότι ο Σεφέρης αποmicroακρύνεται πλέον από τις αρχές

της καθαρής ποίησης (σ 240) Σε αυτή τη φάση ο ποιητής έχει ως

πρότυπά του τον Όmicroηρο τους τραγικούς ποιητές τον Πλάτωνα το

Σολωmicroό και τον Κάλβο (σ 143) Η λογιότητα η υποκειmicroενικότητα ο

συmicroβολισmicroός και η ανάmicroειξη της microυθολογίας microε τη σύγχρονη

πραγmicroατικότητα είναι τα νέα στοιχεία που εmicroφανίζονται (σ 141) Όλα

αυτά έρχονται σε αντιδιαστολή microε το συγγραφικό τρόπο της Στροφής (σ

122) ∆ικαίως λοιπόν η ποιητική παραγωγή αυτής της περιόδου

(Μυθιστόρηmicroα 1935 Γυmicroνοπαιδία 1940 Τετράδιο Γυmicroνασmicroάτων και

Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Α΄ 1940 σ 26) κατατάσσονται στη

Νεοτερική ποίηση (σ 262)

Για τα επόmicroενα χρόνια ο Αργυρίου παρατηρεί πως ο πολυγράφος

Σεφέρης εντοπίζεται microόνο στην ηmicroερολογιακή καταγραφή (η οποία

συγκεντρώνει 220 τυπογραφικές σελίδες) και πως ως προς την ποιητική

δηmicroιουργία του διαπιστώνεται microία laquoποιητική έκλειψηraquo (σ 147) Ωστόσο

microετά από έναν χρόνο έρχεται η τρίτη φάση 1941-1944 microε ανάκαmicroψη

στην ποιητική παραγωγή Το Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Β΄ (1944) είναι

το έργο έναρξης αυτής της περιόδου Ακολουθεί πάλι microια στασιmicroότητα

την οποία προσπαθεί να καλύψει η Κίχλη (1947) microε την αξιόλογη έκτασή

της (σ 240)

Η τέταρτη φάση εmicroφανίζεται microετά από ένα ακόmicroη κενό microε τα

ποιήmicroατα για την Κύπρο ποιήmicroατα που διακρίνονται κυρίως λόγω

4

χωριστής θεmicroατικής (Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Γ΄ 1955) και πολύ

αργότερα τα Τρία Κρυφά Ποιήmicroατα (1966)

Η πέmicroπτη και τελευταία φάση είναι αυτή που καλύπτει τα χρόνια

από το 1968 microέχρι το 1971 Οι γάτες του Αϊ- Νικόλα (1969) και το Επί

Ασπαλάθων (1971) είναι τα ποιήmicroατα που microάχονται ενάντια στη

λογοκρισία και τη ∆ικτατορία (σ 269)

Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΟΥ Γ ΣΕΦΕΡΗ

bull Στροφή (1931) σηmicroατοδότηση microιας πραγmicroατικής στροφής και

βαθύτερης αλλαγής στην κοινωνία (σ 97) microοντέρνα ποιητική

έκφραση (σ 144) ποίηmicroα σαν γρίφος (σ 97) έλλειψη εφηβικών

ονείρων (σ 110) προσφορά ανανέωσης και microεταmicroόρφωσης από τον

έρωτα (σ 15) όχι όmicroως παρηγοριάς (σ 14) αίσθηση ελεύθερης

αντίληψης (σ 16)

bull Στέρνα (1932) πολυδιαστρωmicroατικό έργο (σ 17) πλήθος ιδεών (σ 18)

υποβλητικός λόγος (σ 17) λογικές microεταπτώσεις (σ 17) χάσmicroατα (σ

17) διάθλαση ερωτισmicroού

bull Μυθιστόρηmicroα (1935) έργο σταθmicroός στην ποίηση (σ 260) αφορmicroή

συγγραφής η Μικρασιατική Καταστροφή κατάρρευση της Μεγάλης

Ιδέας προετοιmicroασία εδάφους για τη νεότερη ελληνική ποίηση (σ 22

23) σύζευξη παρελθόντος και παρόντος σε έναν αδιάκοπο

παραλληλισmicroό δράση microυθικών προσώπων στο σήmicroερα microε σκοπό την

έκφραση της αλήθειας (σ 18 19 124 130 264) διάχυτος καηmicroός για τη

microοίρα του ελληνισmicroού (σ 55) διαχωρισmicroός σε 24 microέρη όπως οι

ραψωδίες στην Οδύσσεια και την Ιλιάδα (σ 124) σφραγίδα

ελληνικότητας (σ 125 126)

bull Τετράδιο Γυmicroνασmicroάτων Α΄ και Β΄ (microεταθανάτια έκδοση) άσκηση

γραφής (σ 18 121) ιστορική διάσταση (σ 167 168 212) οικονοmicroία

5

λόγου (σ 252) αφαίρεση microονοmicroέρειας και microονοχρωmicroίας (σ 252)

στερεότητα έκφρασης (σ 252)

bull Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Α΄ (1940) αναφορά στα ελληνικά

πράγmicroατα (∆ικτατορία λογοκρισία σ 221-222) πνιγερή ατmicroόσφαιρα

Β΄ Παγκοσmicroίου πολέmicroου (σ 28 163 164 265) έδαφος οικειότητας (σ

28) απουσία θρησκευτικού στοιχείου (σ 80) κοινωνική διάσταση της

ανθρώπινης ύπαρξης

bull Γυmicroνοπαιδία (1940) ιστορική διάσταση (σ 143) ένταση τόνων (σ 25)

αισθήmicroατα αδιαφορίας άγνοιας αδικίας (σ 26) κατάργηση του

θαύmicroατος (σ 26)

bull Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Β΄ (1944) άmicroεσες εmicroπειρίες εξορία

στη Μέση Ανατολή (σ 29 30 266) λύση της σιωπής Σεφέρη (σ 165)

απλοποίηση ποιητικού λόγου (σ 220) ο πόλεmicroος σαν

προσωποποιηmicroένη καταστροφή (σ 29) οξείες και σαφείς καταγγελίες

για την πολιτική (σ 266 276 277) απουσία θρησκευτικού στοιχείου

bull Κίχλη (1947) η ονοmicroασία του ποιήmicroατος από ένα βυθισmicroένο καράβι

(σ 177) συνθετικό και αυτοβιογραφικό ποίηmicroα (σ 46 47)

απολογητική θέση αίσθηmicroα εγκατάλειψης απελπισίας απόγνωσης

(σ 49) ποίηmicroα microε θέmicroα την ποιητική (σ 215) χρήση παλαιότερων

λέξεων ή φράσεων (σ 88)

bull Κύπρον ου micro΄ εθέσπισεν ή Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Γ΄ (1955)

αισθητές οι διαφορές από τις προηγούmicroενες εκδόσεις του (σ 241 266)

βιωmicroατικό και διαισθητικό ποίηmicroα (σ 201) ο συmicroβολισmicroός γίνεται πιο

χαρακτηριστικός (κάθε αντικείmicroενο και έκφραση σ 39) προσπάθεια

ανάδειξης συναισθήmicroατος laquoΚάθε ποίηmicroα για την Κύπρο είναι microια

κραυγή οδύνης και ένα βλέmicromicroα αγάπης για το ωραίο νησίraquo (σ 38)

∆ηmicroιουργική φάση laquoέγραψε microέσα σε δύο χρόνια 15 ποιήmicroαταraquo (σ

38)

6

bull Τρία Κρυφά Ποιήmicroατα (1966) microη αναγνώριση συνηθισmicroένου

ποιητικού λεξιλογίου (κρυφός = ιδιωτικός σ 207 229) κάλυψη

χρέους ποιητή-πολίτη (σ 193) εντοπισmicroός σιωπών και αποριών του

Σεφέρη (σ 243) εξοmicroολογητικός τόνος (σ 229) συνύφανση ζωής και

έργου (σ 208) καβαφικά ίχνη (σ 229 230) καταγραφή δυσάρεστων

γεγονότων (σ 190 191)

bull Επί Ασπαλάθων (23 Σεπτεmicroβρίου 1971) παραποmicroπή στην Πολιτεία

του Πλάτωνος (σ 270) σταθερή ιδέα του Σεφέρη η ενότητα του

Ελληνισmicroού (σ 273) διδακτική διάθεση (σ 275) χρήση σκληρής

γλώσσας για τη ∆ικτατορία (σ 276 277)

Το 1974 τα ποιήmicroατα του Γιώργου Σεφέρη συγκεντρώθηκαν σε έναν τόmicroο

και έκτοτε κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος

Ο Αργυρίου επιmicroένει στο ποιητικό έργο του Γιώργου Σεφέρη και σχεδόν

καθόλου στην πεζογραφία του Όσες αναφορές συναντούmicroε στα πεζά

κείmicroενα του Σεφέρη αφορούν microόνο φράσεις που βοηθούν στην ερmicroηνεία

ποιητικών χωρίων ή στις βιβλιογραφικές παραποmicroπές Το υπόλοιπο

εκτός ποίησης έργο του Γ Σεφέρη αθροίζεται στα εξής

Οι ώρες της Κυρίας Έρσης (1973)

Έξι νύχτες στην Ακρόπολη (1974)

∆οκιmicroές (1974)

Μέρες (Α-Ζ)

Πολιτικό Ηmicroερολόγιο Α΄ (1973)

Πολιτικό Ηmicroερολόγιο Β΄ (1985)

Αλληλογραφία

(microε τους Γ Θεοτοκά Α Καραντώνη Μ Σεφέρη κά)

Τέλος ως προς το microεταφραστικό του έργο

Έρηmicroη Χώρα του Τ Σ Έλιοτ (1936)

7

Φονικό στην Εκκλησία του Τ Σ Έλιοτ (1936)

Άσmicroα Ασmicroάτων του Σολοmicroώντα (1966)

Αποκάλυψη του Ιωάννη (1966)

Μια βραδιά microε τον κ Τεστ του Πολ Βαλερύ (1928)

Το βιβλίο ∆εκαεπτά κείmicroενα για τον Γ Σεφέρη του Αλέξανδρου Αργυρίου

περιέχει στοχαστικά και αποδεικτικά κριτικά κείmicroενα τα οποία συνθέτουν

ένα ολοκληρωmicroένο κριτικό έργο για τη σεφερική ποίηση

Η οργάνωση των ιδεών του συγγραφέα είναι λογική

τεκmicroηριωmicroένη microε επιχειρήmicroατα και microε πλούσιες αναφορές καθώς και

αναιρετική όταν το πέρασmicroα του χρόνου το επιβάλλει Σε όσες όmicroως

προφορικές ανακοινώσεις ή οmicroιλίες του παρατίθενται η οργάνωση του

λόγου microπορεί να θεωρηθεί συνειρmicroική Ωστόσο η επαναλαmicroβανόmicroενη

ανάλυση ποιηmicroάτων και η αναφορά σε ήδη συζητηmicroένα θέmicroατα

καταντάει λιγάκι κουραστική Παρrsquo όλα αυτά διακρίνεται microια ροπή προς

την αντικειmicroενικότητα Το ύφος του είναι προσεκτικό και οικείο

Ο Αλέξανδρος Αργυρίου συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά

που microπορεί να έχει ένας κριτικός ικανότητα ανάγνωσης γραφής

εmicroπειρία διάκριση πληροφοριών προφορικότητα και ευαισθησία Η

αξιοπιστία του κερδίζεται microε την ανάπτυξη διαλόγου microε τους αναγνώστες

και τη διάθεση προσφοράς στο κοινό του

Ελένη Γκόρα

Φοιτήτρια Ζ΄ εξαmicroήνου

Τmicroήmicroα Φιλολογίας ∆ Π Θ

3

πεζολογικά στοιχεία Χαρακτηριστικό παράδειγmicroα αυτού του είδους

θεωρείται η Στροφή (σ 16)

Η δεύτερη κατηγορία της λεγόmicroενης laquoακάθαρτης ποίησηςraquo

περιλαmicroβάνει άλλα γνωρίσmicroατα ειρωνεία δραmicroατικότητα αντίθεση

αποδέσmicroευση από την παράδοση ελεύθερο στίχο αρχαιοελληνικά

microυθικά στοιχεία microεταφορική έκφραση (σ 260)

Η επόmicroενη δεύτερη φάση τοποθετείται την περίοδο 1933-1940 Ο

Αργυρίου υποστηρίζει ότι ο Σεφέρης αποmicroακρύνεται πλέον από τις αρχές

της καθαρής ποίησης (σ 240) Σε αυτή τη φάση ο ποιητής έχει ως

πρότυπά του τον Όmicroηρο τους τραγικούς ποιητές τον Πλάτωνα το

Σολωmicroό και τον Κάλβο (σ 143) Η λογιότητα η υποκειmicroενικότητα ο

συmicroβολισmicroός και η ανάmicroειξη της microυθολογίας microε τη σύγχρονη

πραγmicroατικότητα είναι τα νέα στοιχεία που εmicroφανίζονται (σ 141) Όλα

αυτά έρχονται σε αντιδιαστολή microε το συγγραφικό τρόπο της Στροφής (σ

122) ∆ικαίως λοιπόν η ποιητική παραγωγή αυτής της περιόδου

(Μυθιστόρηmicroα 1935 Γυmicroνοπαιδία 1940 Τετράδιο Γυmicroνασmicroάτων και

Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Α΄ 1940 σ 26) κατατάσσονται στη

Νεοτερική ποίηση (σ 262)

Για τα επόmicroενα χρόνια ο Αργυρίου παρατηρεί πως ο πολυγράφος

Σεφέρης εντοπίζεται microόνο στην ηmicroερολογιακή καταγραφή (η οποία

συγκεντρώνει 220 τυπογραφικές σελίδες) και πως ως προς την ποιητική

δηmicroιουργία του διαπιστώνεται microία laquoποιητική έκλειψηraquo (σ 147) Ωστόσο

microετά από έναν χρόνο έρχεται η τρίτη φάση 1941-1944 microε ανάκαmicroψη

στην ποιητική παραγωγή Το Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Β΄ (1944) είναι

το έργο έναρξης αυτής της περιόδου Ακολουθεί πάλι microια στασιmicroότητα

την οποία προσπαθεί να καλύψει η Κίχλη (1947) microε την αξιόλογη έκτασή

της (σ 240)

Η τέταρτη φάση εmicroφανίζεται microετά από ένα ακόmicroη κενό microε τα

ποιήmicroατα για την Κύπρο ποιήmicroατα που διακρίνονται κυρίως λόγω

4

χωριστής θεmicroατικής (Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Γ΄ 1955) και πολύ

αργότερα τα Τρία Κρυφά Ποιήmicroατα (1966)

Η πέmicroπτη και τελευταία φάση είναι αυτή που καλύπτει τα χρόνια

από το 1968 microέχρι το 1971 Οι γάτες του Αϊ- Νικόλα (1969) και το Επί

Ασπαλάθων (1971) είναι τα ποιήmicroατα που microάχονται ενάντια στη

λογοκρισία και τη ∆ικτατορία (σ 269)

Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΟΥ Γ ΣΕΦΕΡΗ

bull Στροφή (1931) σηmicroατοδότηση microιας πραγmicroατικής στροφής και

βαθύτερης αλλαγής στην κοινωνία (σ 97) microοντέρνα ποιητική

έκφραση (σ 144) ποίηmicroα σαν γρίφος (σ 97) έλλειψη εφηβικών

ονείρων (σ 110) προσφορά ανανέωσης και microεταmicroόρφωσης από τον

έρωτα (σ 15) όχι όmicroως παρηγοριάς (σ 14) αίσθηση ελεύθερης

αντίληψης (σ 16)

bull Στέρνα (1932) πολυδιαστρωmicroατικό έργο (σ 17) πλήθος ιδεών (σ 18)

υποβλητικός λόγος (σ 17) λογικές microεταπτώσεις (σ 17) χάσmicroατα (σ

17) διάθλαση ερωτισmicroού

bull Μυθιστόρηmicroα (1935) έργο σταθmicroός στην ποίηση (σ 260) αφορmicroή

συγγραφής η Μικρασιατική Καταστροφή κατάρρευση της Μεγάλης

Ιδέας προετοιmicroασία εδάφους για τη νεότερη ελληνική ποίηση (σ 22

23) σύζευξη παρελθόντος και παρόντος σε έναν αδιάκοπο

παραλληλισmicroό δράση microυθικών προσώπων στο σήmicroερα microε σκοπό την

έκφραση της αλήθειας (σ 18 19 124 130 264) διάχυτος καηmicroός για τη

microοίρα του ελληνισmicroού (σ 55) διαχωρισmicroός σε 24 microέρη όπως οι

ραψωδίες στην Οδύσσεια και την Ιλιάδα (σ 124) σφραγίδα

ελληνικότητας (σ 125 126)

bull Τετράδιο Γυmicroνασmicroάτων Α΄ και Β΄ (microεταθανάτια έκδοση) άσκηση

γραφής (σ 18 121) ιστορική διάσταση (σ 167 168 212) οικονοmicroία

5

λόγου (σ 252) αφαίρεση microονοmicroέρειας και microονοχρωmicroίας (σ 252)

στερεότητα έκφρασης (σ 252)

bull Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Α΄ (1940) αναφορά στα ελληνικά

πράγmicroατα (∆ικτατορία λογοκρισία σ 221-222) πνιγερή ατmicroόσφαιρα

Β΄ Παγκοσmicroίου πολέmicroου (σ 28 163 164 265) έδαφος οικειότητας (σ

28) απουσία θρησκευτικού στοιχείου (σ 80) κοινωνική διάσταση της

ανθρώπινης ύπαρξης

bull Γυmicroνοπαιδία (1940) ιστορική διάσταση (σ 143) ένταση τόνων (σ 25)

αισθήmicroατα αδιαφορίας άγνοιας αδικίας (σ 26) κατάργηση του

θαύmicroατος (σ 26)

bull Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Β΄ (1944) άmicroεσες εmicroπειρίες εξορία

στη Μέση Ανατολή (σ 29 30 266) λύση της σιωπής Σεφέρη (σ 165)

απλοποίηση ποιητικού λόγου (σ 220) ο πόλεmicroος σαν

προσωποποιηmicroένη καταστροφή (σ 29) οξείες και σαφείς καταγγελίες

για την πολιτική (σ 266 276 277) απουσία θρησκευτικού στοιχείου

bull Κίχλη (1947) η ονοmicroασία του ποιήmicroατος από ένα βυθισmicroένο καράβι

(σ 177) συνθετικό και αυτοβιογραφικό ποίηmicroα (σ 46 47)

απολογητική θέση αίσθηmicroα εγκατάλειψης απελπισίας απόγνωσης

(σ 49) ποίηmicroα microε θέmicroα την ποιητική (σ 215) χρήση παλαιότερων

λέξεων ή φράσεων (σ 88)

bull Κύπρον ου micro΄ εθέσπισεν ή Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Γ΄ (1955)

αισθητές οι διαφορές από τις προηγούmicroενες εκδόσεις του (σ 241 266)

βιωmicroατικό και διαισθητικό ποίηmicroα (σ 201) ο συmicroβολισmicroός γίνεται πιο

χαρακτηριστικός (κάθε αντικείmicroενο και έκφραση σ 39) προσπάθεια

ανάδειξης συναισθήmicroατος laquoΚάθε ποίηmicroα για την Κύπρο είναι microια

κραυγή οδύνης και ένα βλέmicromicroα αγάπης για το ωραίο νησίraquo (σ 38)

∆ηmicroιουργική φάση laquoέγραψε microέσα σε δύο χρόνια 15 ποιήmicroαταraquo (σ

38)

6

bull Τρία Κρυφά Ποιήmicroατα (1966) microη αναγνώριση συνηθισmicroένου

ποιητικού λεξιλογίου (κρυφός = ιδιωτικός σ 207 229) κάλυψη

χρέους ποιητή-πολίτη (σ 193) εντοπισmicroός σιωπών και αποριών του

Σεφέρη (σ 243) εξοmicroολογητικός τόνος (σ 229) συνύφανση ζωής και

έργου (σ 208) καβαφικά ίχνη (σ 229 230) καταγραφή δυσάρεστων

γεγονότων (σ 190 191)

bull Επί Ασπαλάθων (23 Σεπτεmicroβρίου 1971) παραποmicroπή στην Πολιτεία

του Πλάτωνος (σ 270) σταθερή ιδέα του Σεφέρη η ενότητα του

Ελληνισmicroού (σ 273) διδακτική διάθεση (σ 275) χρήση σκληρής

γλώσσας για τη ∆ικτατορία (σ 276 277)

Το 1974 τα ποιήmicroατα του Γιώργου Σεφέρη συγκεντρώθηκαν σε έναν τόmicroο

και έκτοτε κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος

Ο Αργυρίου επιmicroένει στο ποιητικό έργο του Γιώργου Σεφέρη και σχεδόν

καθόλου στην πεζογραφία του Όσες αναφορές συναντούmicroε στα πεζά

κείmicroενα του Σεφέρη αφορούν microόνο φράσεις που βοηθούν στην ερmicroηνεία

ποιητικών χωρίων ή στις βιβλιογραφικές παραποmicroπές Το υπόλοιπο

εκτός ποίησης έργο του Γ Σεφέρη αθροίζεται στα εξής

Οι ώρες της Κυρίας Έρσης (1973)

Έξι νύχτες στην Ακρόπολη (1974)

∆οκιmicroές (1974)

Μέρες (Α-Ζ)

Πολιτικό Ηmicroερολόγιο Α΄ (1973)

Πολιτικό Ηmicroερολόγιο Β΄ (1985)

Αλληλογραφία

(microε τους Γ Θεοτοκά Α Καραντώνη Μ Σεφέρη κά)

Τέλος ως προς το microεταφραστικό του έργο

Έρηmicroη Χώρα του Τ Σ Έλιοτ (1936)

7

Φονικό στην Εκκλησία του Τ Σ Έλιοτ (1936)

Άσmicroα Ασmicroάτων του Σολοmicroώντα (1966)

Αποκάλυψη του Ιωάννη (1966)

Μια βραδιά microε τον κ Τεστ του Πολ Βαλερύ (1928)

Το βιβλίο ∆εκαεπτά κείmicroενα για τον Γ Σεφέρη του Αλέξανδρου Αργυρίου

περιέχει στοχαστικά και αποδεικτικά κριτικά κείmicroενα τα οποία συνθέτουν

ένα ολοκληρωmicroένο κριτικό έργο για τη σεφερική ποίηση

Η οργάνωση των ιδεών του συγγραφέα είναι λογική

τεκmicroηριωmicroένη microε επιχειρήmicroατα και microε πλούσιες αναφορές καθώς και

αναιρετική όταν το πέρασmicroα του χρόνου το επιβάλλει Σε όσες όmicroως

προφορικές ανακοινώσεις ή οmicroιλίες του παρατίθενται η οργάνωση του

λόγου microπορεί να θεωρηθεί συνειρmicroική Ωστόσο η επαναλαmicroβανόmicroενη

ανάλυση ποιηmicroάτων και η αναφορά σε ήδη συζητηmicroένα θέmicroατα

καταντάει λιγάκι κουραστική Παρrsquo όλα αυτά διακρίνεται microια ροπή προς

την αντικειmicroενικότητα Το ύφος του είναι προσεκτικό και οικείο

Ο Αλέξανδρος Αργυρίου συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά

που microπορεί να έχει ένας κριτικός ικανότητα ανάγνωσης γραφής

εmicroπειρία διάκριση πληροφοριών προφορικότητα και ευαισθησία Η

αξιοπιστία του κερδίζεται microε την ανάπτυξη διαλόγου microε τους αναγνώστες

και τη διάθεση προσφοράς στο κοινό του

Ελένη Γκόρα

Φοιτήτρια Ζ΄ εξαmicroήνου

Τmicroήmicroα Φιλολογίας ∆ Π Θ

4

χωριστής θεmicroατικής (Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Γ΄ 1955) και πολύ

αργότερα τα Τρία Κρυφά Ποιήmicroατα (1966)

Η πέmicroπτη και τελευταία φάση είναι αυτή που καλύπτει τα χρόνια

από το 1968 microέχρι το 1971 Οι γάτες του Αϊ- Νικόλα (1969) και το Επί

Ασπαλάθων (1971) είναι τα ποιήmicroατα που microάχονται ενάντια στη

λογοκρισία και τη ∆ικτατορία (σ 269)

Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΟΥ Γ ΣΕΦΕΡΗ

bull Στροφή (1931) σηmicroατοδότηση microιας πραγmicroατικής στροφής και

βαθύτερης αλλαγής στην κοινωνία (σ 97) microοντέρνα ποιητική

έκφραση (σ 144) ποίηmicroα σαν γρίφος (σ 97) έλλειψη εφηβικών

ονείρων (σ 110) προσφορά ανανέωσης και microεταmicroόρφωσης από τον

έρωτα (σ 15) όχι όmicroως παρηγοριάς (σ 14) αίσθηση ελεύθερης

αντίληψης (σ 16)

bull Στέρνα (1932) πολυδιαστρωmicroατικό έργο (σ 17) πλήθος ιδεών (σ 18)

υποβλητικός λόγος (σ 17) λογικές microεταπτώσεις (σ 17) χάσmicroατα (σ

17) διάθλαση ερωτισmicroού

bull Μυθιστόρηmicroα (1935) έργο σταθmicroός στην ποίηση (σ 260) αφορmicroή

συγγραφής η Μικρασιατική Καταστροφή κατάρρευση της Μεγάλης

Ιδέας προετοιmicroασία εδάφους για τη νεότερη ελληνική ποίηση (σ 22

23) σύζευξη παρελθόντος και παρόντος σε έναν αδιάκοπο

παραλληλισmicroό δράση microυθικών προσώπων στο σήmicroερα microε σκοπό την

έκφραση της αλήθειας (σ 18 19 124 130 264) διάχυτος καηmicroός για τη

microοίρα του ελληνισmicroού (σ 55) διαχωρισmicroός σε 24 microέρη όπως οι

ραψωδίες στην Οδύσσεια και την Ιλιάδα (σ 124) σφραγίδα

ελληνικότητας (σ 125 126)

bull Τετράδιο Γυmicroνασmicroάτων Α΄ και Β΄ (microεταθανάτια έκδοση) άσκηση

γραφής (σ 18 121) ιστορική διάσταση (σ 167 168 212) οικονοmicroία

5

λόγου (σ 252) αφαίρεση microονοmicroέρειας και microονοχρωmicroίας (σ 252)

στερεότητα έκφρασης (σ 252)

bull Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Α΄ (1940) αναφορά στα ελληνικά

πράγmicroατα (∆ικτατορία λογοκρισία σ 221-222) πνιγερή ατmicroόσφαιρα

Β΄ Παγκοσmicroίου πολέmicroου (σ 28 163 164 265) έδαφος οικειότητας (σ

28) απουσία θρησκευτικού στοιχείου (σ 80) κοινωνική διάσταση της

ανθρώπινης ύπαρξης

bull Γυmicroνοπαιδία (1940) ιστορική διάσταση (σ 143) ένταση τόνων (σ 25)

αισθήmicroατα αδιαφορίας άγνοιας αδικίας (σ 26) κατάργηση του

θαύmicroατος (σ 26)

bull Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Β΄ (1944) άmicroεσες εmicroπειρίες εξορία

στη Μέση Ανατολή (σ 29 30 266) λύση της σιωπής Σεφέρη (σ 165)

απλοποίηση ποιητικού λόγου (σ 220) ο πόλεmicroος σαν

προσωποποιηmicroένη καταστροφή (σ 29) οξείες και σαφείς καταγγελίες

για την πολιτική (σ 266 276 277) απουσία θρησκευτικού στοιχείου

bull Κίχλη (1947) η ονοmicroασία του ποιήmicroατος από ένα βυθισmicroένο καράβι

(σ 177) συνθετικό και αυτοβιογραφικό ποίηmicroα (σ 46 47)

απολογητική θέση αίσθηmicroα εγκατάλειψης απελπισίας απόγνωσης

(σ 49) ποίηmicroα microε θέmicroα την ποιητική (σ 215) χρήση παλαιότερων

λέξεων ή φράσεων (σ 88)

bull Κύπρον ου micro΄ εθέσπισεν ή Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Γ΄ (1955)

αισθητές οι διαφορές από τις προηγούmicroενες εκδόσεις του (σ 241 266)

βιωmicroατικό και διαισθητικό ποίηmicroα (σ 201) ο συmicroβολισmicroός γίνεται πιο

χαρακτηριστικός (κάθε αντικείmicroενο και έκφραση σ 39) προσπάθεια

ανάδειξης συναισθήmicroατος laquoΚάθε ποίηmicroα για την Κύπρο είναι microια

κραυγή οδύνης και ένα βλέmicromicroα αγάπης για το ωραίο νησίraquo (σ 38)

∆ηmicroιουργική φάση laquoέγραψε microέσα σε δύο χρόνια 15 ποιήmicroαταraquo (σ

38)

6

bull Τρία Κρυφά Ποιήmicroατα (1966) microη αναγνώριση συνηθισmicroένου

ποιητικού λεξιλογίου (κρυφός = ιδιωτικός σ 207 229) κάλυψη

χρέους ποιητή-πολίτη (σ 193) εντοπισmicroός σιωπών και αποριών του

Σεφέρη (σ 243) εξοmicroολογητικός τόνος (σ 229) συνύφανση ζωής και

έργου (σ 208) καβαφικά ίχνη (σ 229 230) καταγραφή δυσάρεστων

γεγονότων (σ 190 191)

bull Επί Ασπαλάθων (23 Σεπτεmicroβρίου 1971) παραποmicroπή στην Πολιτεία

του Πλάτωνος (σ 270) σταθερή ιδέα του Σεφέρη η ενότητα του

Ελληνισmicroού (σ 273) διδακτική διάθεση (σ 275) χρήση σκληρής

γλώσσας για τη ∆ικτατορία (σ 276 277)

Το 1974 τα ποιήmicroατα του Γιώργου Σεφέρη συγκεντρώθηκαν σε έναν τόmicroο

και έκτοτε κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος

Ο Αργυρίου επιmicroένει στο ποιητικό έργο του Γιώργου Σεφέρη και σχεδόν

καθόλου στην πεζογραφία του Όσες αναφορές συναντούmicroε στα πεζά

κείmicroενα του Σεφέρη αφορούν microόνο φράσεις που βοηθούν στην ερmicroηνεία

ποιητικών χωρίων ή στις βιβλιογραφικές παραποmicroπές Το υπόλοιπο

εκτός ποίησης έργο του Γ Σεφέρη αθροίζεται στα εξής

Οι ώρες της Κυρίας Έρσης (1973)

Έξι νύχτες στην Ακρόπολη (1974)

∆οκιmicroές (1974)

Μέρες (Α-Ζ)

Πολιτικό Ηmicroερολόγιο Α΄ (1973)

Πολιτικό Ηmicroερολόγιο Β΄ (1985)

Αλληλογραφία

(microε τους Γ Θεοτοκά Α Καραντώνη Μ Σεφέρη κά)

Τέλος ως προς το microεταφραστικό του έργο

Έρηmicroη Χώρα του Τ Σ Έλιοτ (1936)

7

Φονικό στην Εκκλησία του Τ Σ Έλιοτ (1936)

Άσmicroα Ασmicroάτων του Σολοmicroώντα (1966)

Αποκάλυψη του Ιωάννη (1966)

Μια βραδιά microε τον κ Τεστ του Πολ Βαλερύ (1928)

Το βιβλίο ∆εκαεπτά κείmicroενα για τον Γ Σεφέρη του Αλέξανδρου Αργυρίου

περιέχει στοχαστικά και αποδεικτικά κριτικά κείmicroενα τα οποία συνθέτουν

ένα ολοκληρωmicroένο κριτικό έργο για τη σεφερική ποίηση

Η οργάνωση των ιδεών του συγγραφέα είναι λογική

τεκmicroηριωmicroένη microε επιχειρήmicroατα και microε πλούσιες αναφορές καθώς και

αναιρετική όταν το πέρασmicroα του χρόνου το επιβάλλει Σε όσες όmicroως

προφορικές ανακοινώσεις ή οmicroιλίες του παρατίθενται η οργάνωση του

λόγου microπορεί να θεωρηθεί συνειρmicroική Ωστόσο η επαναλαmicroβανόmicroενη

ανάλυση ποιηmicroάτων και η αναφορά σε ήδη συζητηmicroένα θέmicroατα

καταντάει λιγάκι κουραστική Παρrsquo όλα αυτά διακρίνεται microια ροπή προς

την αντικειmicroενικότητα Το ύφος του είναι προσεκτικό και οικείο

Ο Αλέξανδρος Αργυρίου συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά

που microπορεί να έχει ένας κριτικός ικανότητα ανάγνωσης γραφής

εmicroπειρία διάκριση πληροφοριών προφορικότητα και ευαισθησία Η

αξιοπιστία του κερδίζεται microε την ανάπτυξη διαλόγου microε τους αναγνώστες

και τη διάθεση προσφοράς στο κοινό του

Ελένη Γκόρα

Φοιτήτρια Ζ΄ εξαmicroήνου

Τmicroήmicroα Φιλολογίας ∆ Π Θ

5

λόγου (σ 252) αφαίρεση microονοmicroέρειας και microονοχρωmicroίας (σ 252)

στερεότητα έκφρασης (σ 252)

bull Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Α΄ (1940) αναφορά στα ελληνικά

πράγmicroατα (∆ικτατορία λογοκρισία σ 221-222) πνιγερή ατmicroόσφαιρα

Β΄ Παγκοσmicroίου πολέmicroου (σ 28 163 164 265) έδαφος οικειότητας (σ

28) απουσία θρησκευτικού στοιχείου (σ 80) κοινωνική διάσταση της

ανθρώπινης ύπαρξης

bull Γυmicroνοπαιδία (1940) ιστορική διάσταση (σ 143) ένταση τόνων (σ 25)

αισθήmicroατα αδιαφορίας άγνοιας αδικίας (σ 26) κατάργηση του

θαύmicroατος (σ 26)

bull Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Β΄ (1944) άmicroεσες εmicroπειρίες εξορία

στη Μέση Ανατολή (σ 29 30 266) λύση της σιωπής Σεφέρη (σ 165)

απλοποίηση ποιητικού λόγου (σ 220) ο πόλεmicroος σαν

προσωποποιηmicroένη καταστροφή (σ 29) οξείες και σαφείς καταγγελίες

για την πολιτική (σ 266 276 277) απουσία θρησκευτικού στοιχείου

bull Κίχλη (1947) η ονοmicroασία του ποιήmicroατος από ένα βυθισmicroένο καράβι

(σ 177) συνθετικό και αυτοβιογραφικό ποίηmicroα (σ 46 47)

απολογητική θέση αίσθηmicroα εγκατάλειψης απελπισίας απόγνωσης

(σ 49) ποίηmicroα microε θέmicroα την ποιητική (σ 215) χρήση παλαιότερων

λέξεων ή φράσεων (σ 88)

bull Κύπρον ου micro΄ εθέσπισεν ή Ηmicroερολόγιο Καταστρώmicroατος Γ΄ (1955)

αισθητές οι διαφορές από τις προηγούmicroενες εκδόσεις του (σ 241 266)

βιωmicroατικό και διαισθητικό ποίηmicroα (σ 201) ο συmicroβολισmicroός γίνεται πιο

χαρακτηριστικός (κάθε αντικείmicroενο και έκφραση σ 39) προσπάθεια

ανάδειξης συναισθήmicroατος laquoΚάθε ποίηmicroα για την Κύπρο είναι microια

κραυγή οδύνης και ένα βλέmicromicroα αγάπης για το ωραίο νησίraquo (σ 38)

∆ηmicroιουργική φάση laquoέγραψε microέσα σε δύο χρόνια 15 ποιήmicroαταraquo (σ

38)

6

bull Τρία Κρυφά Ποιήmicroατα (1966) microη αναγνώριση συνηθισmicroένου

ποιητικού λεξιλογίου (κρυφός = ιδιωτικός σ 207 229) κάλυψη

χρέους ποιητή-πολίτη (σ 193) εντοπισmicroός σιωπών και αποριών του

Σεφέρη (σ 243) εξοmicroολογητικός τόνος (σ 229) συνύφανση ζωής και

έργου (σ 208) καβαφικά ίχνη (σ 229 230) καταγραφή δυσάρεστων

γεγονότων (σ 190 191)

bull Επί Ασπαλάθων (23 Σεπτεmicroβρίου 1971) παραποmicroπή στην Πολιτεία

του Πλάτωνος (σ 270) σταθερή ιδέα του Σεφέρη η ενότητα του

Ελληνισmicroού (σ 273) διδακτική διάθεση (σ 275) χρήση σκληρής

γλώσσας για τη ∆ικτατορία (σ 276 277)

Το 1974 τα ποιήmicroατα του Γιώργου Σεφέρη συγκεντρώθηκαν σε έναν τόmicroο

και έκτοτε κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος

Ο Αργυρίου επιmicroένει στο ποιητικό έργο του Γιώργου Σεφέρη και σχεδόν

καθόλου στην πεζογραφία του Όσες αναφορές συναντούmicroε στα πεζά

κείmicroενα του Σεφέρη αφορούν microόνο φράσεις που βοηθούν στην ερmicroηνεία

ποιητικών χωρίων ή στις βιβλιογραφικές παραποmicroπές Το υπόλοιπο

εκτός ποίησης έργο του Γ Σεφέρη αθροίζεται στα εξής

Οι ώρες της Κυρίας Έρσης (1973)

Έξι νύχτες στην Ακρόπολη (1974)

∆οκιmicroές (1974)

Μέρες (Α-Ζ)

Πολιτικό Ηmicroερολόγιο Α΄ (1973)

Πολιτικό Ηmicroερολόγιο Β΄ (1985)

Αλληλογραφία

(microε τους Γ Θεοτοκά Α Καραντώνη Μ Σεφέρη κά)

Τέλος ως προς το microεταφραστικό του έργο

Έρηmicroη Χώρα του Τ Σ Έλιοτ (1936)

7

Φονικό στην Εκκλησία του Τ Σ Έλιοτ (1936)

Άσmicroα Ασmicroάτων του Σολοmicroώντα (1966)

Αποκάλυψη του Ιωάννη (1966)

Μια βραδιά microε τον κ Τεστ του Πολ Βαλερύ (1928)

Το βιβλίο ∆εκαεπτά κείmicroενα για τον Γ Σεφέρη του Αλέξανδρου Αργυρίου

περιέχει στοχαστικά και αποδεικτικά κριτικά κείmicroενα τα οποία συνθέτουν

ένα ολοκληρωmicroένο κριτικό έργο για τη σεφερική ποίηση

Η οργάνωση των ιδεών του συγγραφέα είναι λογική

τεκmicroηριωmicroένη microε επιχειρήmicroατα και microε πλούσιες αναφορές καθώς και

αναιρετική όταν το πέρασmicroα του χρόνου το επιβάλλει Σε όσες όmicroως

προφορικές ανακοινώσεις ή οmicroιλίες του παρατίθενται η οργάνωση του

λόγου microπορεί να θεωρηθεί συνειρmicroική Ωστόσο η επαναλαmicroβανόmicroενη

ανάλυση ποιηmicroάτων και η αναφορά σε ήδη συζητηmicroένα θέmicroατα

καταντάει λιγάκι κουραστική Παρrsquo όλα αυτά διακρίνεται microια ροπή προς

την αντικειmicroενικότητα Το ύφος του είναι προσεκτικό και οικείο

Ο Αλέξανδρος Αργυρίου συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά

που microπορεί να έχει ένας κριτικός ικανότητα ανάγνωσης γραφής

εmicroπειρία διάκριση πληροφοριών προφορικότητα και ευαισθησία Η

αξιοπιστία του κερδίζεται microε την ανάπτυξη διαλόγου microε τους αναγνώστες

και τη διάθεση προσφοράς στο κοινό του

Ελένη Γκόρα

Φοιτήτρια Ζ΄ εξαmicroήνου

Τmicroήmicroα Φιλολογίας ∆ Π Θ

6

bull Τρία Κρυφά Ποιήmicroατα (1966) microη αναγνώριση συνηθισmicroένου

ποιητικού λεξιλογίου (κρυφός = ιδιωτικός σ 207 229) κάλυψη

χρέους ποιητή-πολίτη (σ 193) εντοπισmicroός σιωπών και αποριών του

Σεφέρη (σ 243) εξοmicroολογητικός τόνος (σ 229) συνύφανση ζωής και

έργου (σ 208) καβαφικά ίχνη (σ 229 230) καταγραφή δυσάρεστων

γεγονότων (σ 190 191)

bull Επί Ασπαλάθων (23 Σεπτεmicroβρίου 1971) παραποmicroπή στην Πολιτεία

του Πλάτωνος (σ 270) σταθερή ιδέα του Σεφέρη η ενότητα του

Ελληνισmicroού (σ 273) διδακτική διάθεση (σ 275) χρήση σκληρής

γλώσσας για τη ∆ικτατορία (σ 276 277)

Το 1974 τα ποιήmicroατα του Γιώργου Σεφέρη συγκεντρώθηκαν σε έναν τόmicroο

και έκτοτε κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ίκαρος

Ο Αργυρίου επιmicroένει στο ποιητικό έργο του Γιώργου Σεφέρη και σχεδόν

καθόλου στην πεζογραφία του Όσες αναφορές συναντούmicroε στα πεζά

κείmicroενα του Σεφέρη αφορούν microόνο φράσεις που βοηθούν στην ερmicroηνεία

ποιητικών χωρίων ή στις βιβλιογραφικές παραποmicroπές Το υπόλοιπο

εκτός ποίησης έργο του Γ Σεφέρη αθροίζεται στα εξής

Οι ώρες της Κυρίας Έρσης (1973)

Έξι νύχτες στην Ακρόπολη (1974)

∆οκιmicroές (1974)

Μέρες (Α-Ζ)

Πολιτικό Ηmicroερολόγιο Α΄ (1973)

Πολιτικό Ηmicroερολόγιο Β΄ (1985)

Αλληλογραφία

(microε τους Γ Θεοτοκά Α Καραντώνη Μ Σεφέρη κά)

Τέλος ως προς το microεταφραστικό του έργο

Έρηmicroη Χώρα του Τ Σ Έλιοτ (1936)

7

Φονικό στην Εκκλησία του Τ Σ Έλιοτ (1936)

Άσmicroα Ασmicroάτων του Σολοmicroώντα (1966)

Αποκάλυψη του Ιωάννη (1966)

Μια βραδιά microε τον κ Τεστ του Πολ Βαλερύ (1928)

Το βιβλίο ∆εκαεπτά κείmicroενα για τον Γ Σεφέρη του Αλέξανδρου Αργυρίου

περιέχει στοχαστικά και αποδεικτικά κριτικά κείmicroενα τα οποία συνθέτουν

ένα ολοκληρωmicroένο κριτικό έργο για τη σεφερική ποίηση

Η οργάνωση των ιδεών του συγγραφέα είναι λογική

τεκmicroηριωmicroένη microε επιχειρήmicroατα και microε πλούσιες αναφορές καθώς και

αναιρετική όταν το πέρασmicroα του χρόνου το επιβάλλει Σε όσες όmicroως

προφορικές ανακοινώσεις ή οmicroιλίες του παρατίθενται η οργάνωση του

λόγου microπορεί να θεωρηθεί συνειρmicroική Ωστόσο η επαναλαmicroβανόmicroενη

ανάλυση ποιηmicroάτων και η αναφορά σε ήδη συζητηmicroένα θέmicroατα

καταντάει λιγάκι κουραστική Παρrsquo όλα αυτά διακρίνεται microια ροπή προς

την αντικειmicroενικότητα Το ύφος του είναι προσεκτικό και οικείο

Ο Αλέξανδρος Αργυρίου συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά

που microπορεί να έχει ένας κριτικός ικανότητα ανάγνωσης γραφής

εmicroπειρία διάκριση πληροφοριών προφορικότητα και ευαισθησία Η

αξιοπιστία του κερδίζεται microε την ανάπτυξη διαλόγου microε τους αναγνώστες

και τη διάθεση προσφοράς στο κοινό του

Ελένη Γκόρα

Φοιτήτρια Ζ΄ εξαmicroήνου

Τmicroήmicroα Φιλολογίας ∆ Π Θ

7

Φονικό στην Εκκλησία του Τ Σ Έλιοτ (1936)

Άσmicroα Ασmicroάτων του Σολοmicroώντα (1966)

Αποκάλυψη του Ιωάννη (1966)

Μια βραδιά microε τον κ Τεστ του Πολ Βαλερύ (1928)

Το βιβλίο ∆εκαεπτά κείmicroενα για τον Γ Σεφέρη του Αλέξανδρου Αργυρίου

περιέχει στοχαστικά και αποδεικτικά κριτικά κείmicroενα τα οποία συνθέτουν

ένα ολοκληρωmicroένο κριτικό έργο για τη σεφερική ποίηση

Η οργάνωση των ιδεών του συγγραφέα είναι λογική

τεκmicroηριωmicroένη microε επιχειρήmicroατα και microε πλούσιες αναφορές καθώς και

αναιρετική όταν το πέρασmicroα του χρόνου το επιβάλλει Σε όσες όmicroως

προφορικές ανακοινώσεις ή οmicroιλίες του παρατίθενται η οργάνωση του

λόγου microπορεί να θεωρηθεί συνειρmicroική Ωστόσο η επαναλαmicroβανόmicroενη

ανάλυση ποιηmicroάτων και η αναφορά σε ήδη συζητηmicroένα θέmicroατα

καταντάει λιγάκι κουραστική Παρrsquo όλα αυτά διακρίνεται microια ροπή προς

την αντικειmicroενικότητα Το ύφος του είναι προσεκτικό και οικείο

Ο Αλέξανδρος Αργυρίου συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά

που microπορεί να έχει ένας κριτικός ικανότητα ανάγνωσης γραφής

εmicroπειρία διάκριση πληροφοριών προφορικότητα και ευαισθησία Η

αξιοπιστία του κερδίζεται microε την ανάπτυξη διαλόγου microε τους αναγνώστες

και τη διάθεση προσφοράς στο κοινό του

Ελένη Γκόρα

Φοιτήτρια Ζ΄ εξαmicroήνου

Τmicroήmicroα Φιλολογίας ∆ Π Θ