GİRİŞdokumanlar.antakyatso.org.tr/kobi.meslek.pdfİlinde yaamakta olan 18-55 yaş ş arası Lise, meslek okullar ve üniversitelerden mezun ya da ı ... Meslek dersleri de okutulmaktadır

GİRİŞ

Aktif İstihdam Tedbirleri Hibe Programı kapsamında Antakya Ticaret ve Sanayi Odası

tarafından yürütülen, Mustafa Kemal Üniversitesi’nin ortağı olduğu Projenin amacı Hatay

İlinde yaşamakta olan 18-55 yaş arası Lise, meslek okulları ve üniversitelerden mezun ya da

yeni mezun olacak kişilerin; KOBİ’lerin ihtiyaç duyduğu konularda eğitimlere tabi tutulması

daha sonra KOBİ’ler tarafından istihdam edilmelerinin sağlanması ve KOBİ Personeli Sürekli

Eğitim sistemi kurmaktır.

KOBİ Personel Destek Merkezi Projesi kapsamında yapılacak olan Kariyer Günlerinde işsiz

gençlere dağıtılmak üzere Meslek Rehberi hazırlanmıştır.

Meslek rehberinin hazırlanmasındaki amaç, öğrencilerin ve işsiz gençlerin meslek

seçimlerinde yardımcı olabilmektir. Hazırlanan rehberde, genelde tercih edilen meslek

dallarının yanı sıra özellikle Hatay İli’nde en çok ihtiyaç duyulan meslek gruplarının

tanıtımına yer verilmiştir.

Her mesleğin öncelikle tanımı yapılmıştır. Meslekte “Ne gibi görevlerde bulunulacağı,

kullanılacak alet ve malzemeler, mesleğin gerektirdiği özellikler, çalışma ortamı ve koşulları,

çalışma alanları ve iş bulma olanakları, meslek eğitiminin verildiği yerler, meslek eğitimine

giriş koşulları, eğitim süresi ve içeriği, meslekte ilerleme” hakkında bilgiler verilmiştir.

DDEERRLLEEYYEENN

Zuhal ÖZCAN ATSO AR‐GE Personeli

MESLEK REHBERİ

ALT YAPI TEKNİSYENİ

TANIM

Bina, köprü, baraj, yol, sulama kanalları, kanalizasyon vb. inşaatların, sağlam temellerle inşa edilmesi için, inşaat işçileri, ve ustalarla birlikte çalışan, inşaat teknikeri ve inşaat mühendisi ile işçiler arasında görev yapan kişidir

GÖREVLER

- Değişik ölçme tekniklerini kullanarak zeminin (toprağın) yapıya uygunluğunu tespit etmede mühendise ve teknikere yardım eder, - Ölçüm sonucunda ortaya çıkan bulguları raporlaştırarak inşaat mühendisine verir, - Yol yapımında asfaltın hazırlanması, yolun doldurulması ve korunması çalışmalarında bulunur, - Kullanılacak malzemenin cinsini, miktarını hesaplar ve kullanım sonunda kontrol ederek kontrol mühendisine yardımcı olur, - Betonun çekme ve basıncını ölçerek kıvamını ve su miktarını belirler.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

- Zemin ölçme araçları, - Her tür inşaat malzeme ve aletleri, - Çizelgeler, formlar, defterler vb.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Alt yapı teknisyeni olmak isteyenlerin; - El ve gözü uyumlu kullanabilen, - Ayrıntılarla uğraşmaktan zevk alan, - Sabırlı ve titiz, - Ekip çalışmasından hoşlanan, - Sorumluluk sahibi, - Sağlığı her türlü iklim koşullarında çalışmaya uygun kimseler olması gerekmektedir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Alt yapı teknisyenleri, çoğunlukla açık havada, şantiyede çalışırlar. Zaman zaman da büroda görev yaparlar. Çalışırken mühendisler, teknikerler, ustalar ve işçilerle iletişim halindedir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Alt yapı Teknisyenlerinin çalışma alanları oldukça geniştir. İnşaat bölümünün her dalında çalışabilirler. Devlet Su İşleri, Bayındırlık, Köy Hizmetleri, Karayolları, İller Bankası,

1

belediyeler ile özel sektöre ait inşaat projelerinde iş bulma olanakları mevcuttur. Ancak, ülkemizde alt yapı bölümünden mezun olanların ancak %30’unun kendi mesleklerinde çalıştıkları görülmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi aşağıdaki teknik liselerin ve Anadolu meslek liselerinin “Alt Yapı Bölümleri”nde verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Teknik Liselere girebilmek için; - İlköğretim okulu mezunu olmak, - Endüstri meslek lisesine devam ederek 1. sınıfta belli derslerden “Teknik Lise Yönetmeliği”nde belirlenen başarı ortalamasını sağlamak. - Anadolu Meslek Liselerine girebilmek için ise Orta Öğretim Kurumları Öğrenci seçme ve Yerleştirme sınavını kazanmak gerekmektedir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ İlköğretim üzerine öğretim veren teknik liselerin öğretim süresi 4 yıldır. Teknik Liselerin Altyapı Bölümlerinde öğrencilere; Genel Kültür derslerinin yanı sıra; Meslek dersleri de okutulmaktadır.

MESLEKTE İLERLEME

Meslek liselerinin Altyapı bölümünden mezun olanlar Harita Kadastro, İnşaat, Jeoteknik teknikerliği, Maden, Mermer teknolojisi, Mermercilik,Raylı Sistemler teknolojisi, Restorasyon, Restorasyon ve Konservasyon, Sulama teknolojisi,Tarımsal sulama yönetimi, ön lisans proğramlarına istenilen şartları taşımaları durumunda sınavsız olarak yerleştirilebilirler. Ayrıca Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip Yapı Öğretmenliği proğramını tercih ettiklerinde ek puanlar da katılacaktır... . AŞÇI

TANIM

Günlük olarak hazırlanması gereken yiyecekleri, belli bir plan içinde bilgi ve becerisini kullanarak, temizlik kurallarına uygun olarak servise hazır hale getiren kişidir.

GÖREVLER

- Yemeklerin hazırlanışı sırasında gerekli malzemenin tamam ve taze olup olmadığını kontrol eder, - Yapılacak yemek için gerekli malzemenin nasıl hazırlanacağını aşçı yardımcısına tarif eder, - Malzemeyi tarife uygun olarak tencereye veya karavanaya koyar, - Yemeği cinsine göre (zeytinyağlı, etli vb.) pişirmek üzere havagazı fırınına veya elektrikli ocağa yerleştirir,

2

- Yemek pişince hava frikoya bırakır, bekletir, (sıcak servis yapılması gereken yemekleri sıcak sulu kazana koyar.)

- Mutfaktaki alakart listesinde olan yemekleri hazırlar ve gerekirse süsler, - Gerektiğinde bizzat yemeği tabağa yerleştirerek servise hazırlar, - Mutfağın, kullanılan araç ve gereçlerin bakım ve temizliğini yapar veya - yaptırır. NOT: Büyük mutfaklarda çalışan aşçılar bir alanda uzmanlaşmışlardır.


- Her türlü mutfak araç ve gereci (bıçak, tencere, karavana, mikser vb.), - Havagazı fırını, elektrikli fırın, ızgara, fritöz, - Hamur yoğurma makinesi, sebze doğrama makinesi, ekmek kesme makinesi, salam ve kıyma makinesi, buharlı istim (sebze, et pişirirken), dondurma makinesi gibi aletler kullanır.


Aşçı olmak isteyenlerin; - Yiyecekle ilgili konulara ilgi duyan, - Bedence güçlü ve sağlıklı, - Tat ve koku alma duyumları gelişmiş, - Temiz, titiz, sorumlu, - Bir işi planlama ve uygulama yeteneğine sahip, - Eli çabuk, hızlı hareket edebilen kimseler olmaları gerekir. Yaratıcı olanlar mesleklerinde başarılı olup, ilerleme olanağı bulabilirler. Mutfağı yönetebilecek disiplin anlayışına sahip olmalıdırlar.


Aşçılar mutfaklarda görev yaparlar. Çalışma ortamı sıcak ve nemlidir. İş başında aşçılık mesleğinin gerektirdiği özel kıyafeti giyerler. Aşçılar birinci derecede malzeme ve aletlerle ilgilidirler. Zaman zaman işverenle, aşçıbaşı veya aşçı yamakları ile iletişim kurarlar. Çalışırken dikkatli davranmazlarsa yanma tehlikesiyle karşılaşabilirler. İş genellikle gündüz yapılır ama günlük yemek listesinin hazırlanması ve gerekli planlamanın yapılması gece çalışmayı gerektirebilir. Turizm bölgelerinde çalışanlar için mevsimlik çalışma söz konusu olabilir.


Günümüzde aşçılar çok değişik kuruluş ve kurum mutfaklarında görev yapabilmektedirler. Okul mutfağı, hastane mutfakları, fabrika mutfağı, ordu mutfağı, işyeri mutfağı, yemek fabrikaları mutfağı, otel mutfağı, restoran mutfağı, gemi mutfağı, uçak mutfağı, tren mutfağı, otobüs mutfağında da mutfak personeli çalışabilmektedir. Kendi bilgi ve becerileri yeterli olduğu sürece bu meslekte işsizlik probleminin yaşanma ihtimali düşüktür. Çeşitli yollarla iş bulma imkanlarına sahiptirler. Kendi çabalarıyla kurum ve kuruluşlara ulaşarak, gazete, dergi vb. yayınlar aracılığıyla, meslektaşları yardımıyla, mesleki eğitim öğretim kurumları aracılığıyla ve Türkiye İş Kurumu yardımıyla iş bulma imkanlarına sahiptirler.

3


Bu mesleğin eğitimi; - Yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. Ayrıca; - Anadolu kız meslek/Anadolu meslek liseleri, kız meslek/meslek liseleri ile çok programlı liselerin “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi” alanı “Mutfak Hizmetleri” dalında, ayrıca pratik kız sanat okullarında ve kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde , - Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinin Mutfak bölümlerinde, - Turizm Bakanlığına bağlı turizm eğitim merkezlerinde, - Halk Eğitim Merkezlerinde, - Özel Turizm Meslek Kurslarında da mesleğin eğitimi verilmektedir. Turizm Bakanlığına bağlı Turizm Eğitim Merkezlerinde aşçılık eğitimi verilmektedir.


- Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek liselerinin mutfak bölümüne ve Anadolu meslek/Anadolu kız meslek liseleri “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi” alanına girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve Orta Öğrenim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavında başarılı olmak, - Kız Meslek/meslek liseleri ve çok programlı liselerin “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi “alanına girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak, - Pratik Kız Sanat okullarında öğrenim görmek için ilköğretim çağı dışında olmak, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde öğrenim görmek için ise ilköğretim okulu mezunu olmak gerekmektedir. - Turizm Bakanlığına bağlı Turizm Eğitim Merkezlerinde eğitime 16- 22 yaşları arasında en az ilköğretim okulu mezunu olanlar, yazılı sınav ve mülakatla kabul edilirler. Eğitim ücretsizdir. - Özel turizm meslek kurslarında eğitime 16- 25 yaş arasındaki en az ilkokul mezunu olanlar alınır. Eğitim ücretlidir. Büyük illerde ve turizmciliğin gelişmiş olduğu yörelerde çok sayıda özel kurs bulmak mümkündür. Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; - En az ilköğretim okulu mezunu olmak, - 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. - Bünyesi ve sağlık durumu, gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, - Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Eğitim teorik ve uygulamalı (restoranlarda, otel ve tatil köylerinin mutfaklarında vb. yerlerde) olarak verilir, genelde teorik ve uygulamalı eğitim süreleri eşittir. Eğitim, EKİM- MART aylarında okulda teorik, NİSAN- EYLÜL aylarında işletmelerde uygulamalı olarak gerçekleşmektedir. - Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liseleri, Anadolu Meslek/Anadolu Kız Meslek liselerinde 4 yıl (1 yıl Yabancı Dil hazırlık). - Kız meslek liseleri ile çok programlı liselerde 3 yıl, - Kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde 2 yıl sürelidir.

4

- Mesleki eğitim merkezlerinde bu mesleğin eğitimi 3 yıldır. - Özel turizm meslek kurslarında eğitim süresi 5- 6 ay arasında değişmektedir. - Turizm Bakanlığına bağlı turizm eğitim merkezlerinde eğitim süresi 7 aydır. MESLEKTE İLERLEME - Aşçılar çalıştıkları işyerinde özellikle turistik mutfaklarda, soğukçu, sıcakçı, pastacı, ızgaracı gibi alanlarda uzmanlaşabilir. - Meslek deneyimine bağlı olarak kişi çalıştığı yerde Aşçıbaşı olarak görev alabilir. - Ustalık eğitimine katılan kalfalar 3 yıl, eğitime katılmayanlar ise 5 yıl sonra (çalıştıklarını SSK veya Bağ- Kur primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına girebilmektedirler. Ustalık belgesine sahip kişiler usta öğreticilik kurslarına katılarak “Usta Öğretici” unvanı alabilirler. - Meslek liselerinin “Aşçılık” bölümünden mezun olanlar istedikleri takdirde, bitirdikleri alan, kol ve bölümlerinin devamı niteliğinde veya buna en yakın programların uygulandığı meslek yüksekokullarına istenilen şartları taşımaları durumunda sınavsız olarak yerleştirileceklerdir. AYAKKABI TEKNİSYENİ

TANIM Teknolojik gelişmelere ve modaya uygun olarak çeşitli malzemelerden (doğal deri, suni deri, kadife, keten vb. ) ayakkabının belirli modellerini geliştiren, kalıplarını hazırlayan ve üretimin diğer aşamalarını düzenleyerek üretimde bulunan kişidir.

GÖREVLER

- Değişik yaş ve cinsiyetteki kişiler için model belirleyerek kalıp çıkarır, - Üretilecek ayakkabıya uygun malzemeyi seçer, (deri, keten, kadife vb.) - Kullanılacak malzemeyi, astarını keser, malzemeyi ve astarı birbirine diker, - Sayayı kalıba monte eder, dikiş kanalı açar, ökçeleri yapar, takar, - Gerekli boya işinden sonra ayakkabıyı kalıptan çıkararak bağ ve tokasını takar, - Üretim sırasındaki işin kalitesini denetler. Bir ayakkabı fabrikasında çalışan teknisyen bu aşamaların birinde çalışarak ustalaşabilir. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER - Doğal deri, suni deri, kadife, keten vb., - Yapıştırıcılar ve boya maddeleri, - Kesim bıçağı, masat, aksesuarlar, - Makas, dikiş iğnesi, sayacı bıçağı, freze bıçağı, zımparalar, ön monta, arka monta, - Tablalı ve sütunlu saya makinesi, zımparalı freze makinesi, kalıp çıkartma makinesi, gerdirme makinesi, - Kesim presi, taban yapıştırma presi (havle), - Çekiç, örs, danalya (pense), falçata (bıçak), limaki (eğe), kerpeten, kanca, fora kaşığı, - Kıvırma ve yapıştırma makinesi, ön ve arka monta makinesi, şoklama makinesi, kapsül basma, şerit kesme ve kıvırma, ökçe çakma, buharlı fırın, pistorizma, fort ve bombe takma makineleri, mekanik ve otomatik pantograt veya CAD-CAM, buhar makinesi, ütü makinesi (finisaj için).

5


Ayakkabı teknisyeni olmak isteyenlerin; - El ve parmaklarında herhangi bir özürü olmayan, el ve parmaklarını eşgüdümle kullanabilen, - Yeniliklere ilgi duyan, - Şekil ilişkilerini görebilen, - Renk ve şekil algılama yeteneği gelişmiş, - Göz, el ve ayaklarına aynı anda dikkatli ve uyumlu kullanabilen, - Toz, gürültü ve kimyasal madde kokularına alerjisi olmayan, - Yaratıcı, kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Ayakkabı teknisyenleri, genellikle ayakkabı üreten fabrika ve atölyelerde, kapalı ortamlarda çalışırlar. Ortam gürültülü, kimyasal madde ve rahatsız edici koku içerir. Kullanılan kimyasal maddeler ve ortam akciğer rahatsızlıkları (astım, bronşit vb.), sağırlık ve cilt hastalıklarına neden olabilir. Çalışırken yöneticilerle, işçilerle ve meslektaşlarıyla iletişim halindedirler.


Bu meslekte çalışma alanları; küçük ayakkabı atölyeleri ile ayakkabı fabrikalarıdır. Bunun yanında kişi kendi işyerini de açabilir.

Sektörde modern araç ve gereçlerin kullanılması eleman ihtiyacını azaltmaktadır. Ancak yetişmiş nitelikli meslek mensupları her zaman iş bulabilmektedirler. Yeterli sermaye ve deneyime sahip meslek mensupları kendi işyerlerini açabilirler.


Mesleğin eğitimi, Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğüne bağlı endüstri meslek liselerinin ayakkabıcılık bölümünde ayrıca Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğüne bağlı Anadolu Meslek ve Kız Meslek Liselerinin ayakkabı teknolojisi alanının ayakkabı üretimi ve Ayakkabı Tasarımı dallarında bu mesleğin eğitimi verilmektedir.


- Anadolu Meslek Liselerinde öğrenim görmek için ortaöğretim kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavını kazanmak, - Kız Meslek Liselerinde, endüstri meslek liselerinde mesleğin eğitimini alabilmek için ise ilköğretim okul mezunu olmak ve okulca belirlenen giriş koşullarına uygun olmak gerekmektedir.


Mesleğin eğitim süresi Anadolu Meslek Liselerinde 1 yıl İngilizce hazırlık olmak üzere 4 yıl, Kız Meslek ve Endüstri Meslek Liselerinde ise 3 yıldır. Son sınıf öğrencileri 3 gün işletmede, 2 gün okulda eğitim görmektedirler.

6

Öğrenciler eğitim süresince genel kültür derslerinin yanında temel sanat eğitimi, insan ilişkileri ve iletişim, araştırma teknikleri, girişimcilik, bilgisayar, ayakkabı endüstrisi, model etüdleri, deri teknolojisi, ayakkabı üretim teknolojisi, bilgisayarlı ayakkabı tasarımı, model ve ıstampa çıkarma, ayakkabı üretim planlama, moda ve ayakkabı, estetik dersleri almaktadırlar.

MESLEKTE İLERLEME - İşletmelerde işe başlayanlar belirli bir deneyimden sonra, işletmenin büyüklüğüne ve yapısına göre bant şefi, modelist, kalite kontrol şefi ve üretim müdürü gibi görevlere gelebilirler. - Meslek liselerinin ayakkabıcılık bölümünden mezun olanlar, Deri İşleme Teknolojisi, Dericilik ve Deri Teknolojisi ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. AYAKKABI YAPIMCISI

TANIM Doğal deri, suni deri, kadife, keten, naylon vb. malzemelerden belirli bir modele göre standart veya sipariş ayakkabı üreten kişidir.

GÖREVLER

- Sağ ve sol ayak ölçülerini alarak, ölçülere uygun kalıplar hazırlar, - Doğal, yapay deri veya kumaştan ayakkabının sayası (saya, ayağı saran üst parça) ve astarını uygun bir biçimde keser, - Kestiği parçalara tıraşlama, yakma, kıvırma, yapıştırma işlemini yaparak, sayayı oluşturan parça ile astarı birbirine diker, - Kalıbın altına taban (kullanıldıkça yıpranan alt parça) astarını çiviyle veya zımbayla tutturur, - Parçaların eklenmesiyle oluşan sayayı kalıbın üzerine takar, köseleyi kalıba sabitlenmiş sayanın altına tutturur, dikiş kanalı (herama) açar ve ökçeleri yapar, takar, - Fora, mekval, potuma ve gazuma dikişlerini yapar, - Gerekli boya ve vernikleme işleminden sonra ayakkabıyı kalıptan çıkararak içine topuk ve taban yastığını yerleştirir, - Bağ ve toka gibi aksesuarları takar.


Saya, fora, zımparalı freze, kalıp yapma, gerdirme (rezistanslı) makineleri, kesim presi, taban yapıştırma presi (havle), çekiç, örs, tanalya (pense) falçata (bıçak), limati (eğe), kerpeten, kanca, fora kaşığı, doğal deriler, suni deri, tekstil, PVC, termoplastik, çivi, ip, ökçeler, yapıştırıcılar ve boya maddeleri, kesim bıçağı, masat, aksesuarlar, makas, dikiş iğnesi, sayacı bıçağı, freze bıçağı, zımparalar, ütü kaşığı, fırça.


Ayakkabı yapımcısı olmak isteyenlerin; - El ve parmaklarında herhangi bir özrü olmayan, ellerini ustalıkla kullanabilen ve el becerisine sahip olan,

7

- Şekilleri zihninde canlandırabilen, - Nesnelerle çalışmaktan hoşlanan, - Göz, el ve ayaklarını aynı anda, dikkatli bir şekilde ve uyumlu olarak kullanabilen, - Toza ve kimyasal madde kokularına alerjisi olmayan kimseler olmaları gerekir. Ayrıca; yaratıcılık, meslekte ilerlemeyi kolaylaştıran bir özelliktir.


Ayakkabıcılar, ayakkabı üreten fabrika ve atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamı; kimyasal madde ve rahatsız edici koku içerir. Ayrıca kapalı, havasız ve kısmen gürültülüdür. Kullanılan kimyasal maddeler, sağlığı bozucu durumlara neden olabilir. Çalışma ortamında; sayacı, dikişçi ve kesicilerle işbirliği halindedir.


Bu meslekte çalışma alanları; küçük ayakkabı atölyeleri, ayakkabı fabrikalarıdır. Kişi kendi işyerini açabilir. Meslekte genellikle erkek eleman çalıştırılması söz konusudur. Ayakkabıcılık mesleğinde, üretimin %80′ ine yakın bir bölümü ilkel ya da çok geri teknoloji ile yapılmaktadır. Bu durum sektörde daha çok emek yoğun işgücünün çalışması sonucunu doğurmuştur. Hızla gelişen teknoloji bu sektörü de etkilemekte ve üretim de yeni teknolojilerin kullanımını zorunlu kılmaktadır. Yapılacak seri üretimler ve kullanılacak modern makineler neticesinde günümüzde sektörde çalışan elemanların işsiz kalmaları söz konusu olabilir. Bütün bunların yanında gelecekte bu meslekte yetişmiş ve modern araç ve gereçleri kullanabilecek elemanlara ihtiyaç olacaktır. Bu niteliklere sahip meslek elemanlarının işsiz kalmaları söz konusu olmayacaktır. Ayrıca yeterli sermaye ve deneyime sahip meslek elemanları kendi işyerlerini açabilirler.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi, mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. Yeterli sayıda çırak müracaatı olması durumunda, tüm mesleki eğitim merkezlerinde ayakkabı yapımcılığına yönelik eğitim programları düzenlenmektedir. Ayrıca; Endüstri Meslek Liselerinin “Ayakkabıcılık” bölümlerinde teknisyenlik düzeyinde mesleğin eğitimi verilmektedir.


Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; - En az ilköğretim okulu mezunu olmak, - 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. - Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, - Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir. - Meslek liselerinde sunulan eğitimden yararlanabilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve okulca belirlenen giriş koşullarına uygun olmak gerekmektedir.

8


- Mesleki Eğitim Merkezlerinde mesleğin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1,5 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 3 yıldır. - Eğitim süresi endüstri meslek liselerinde 3 yıldır. Endüstri meslek liselerinde uygulamalı derslerin eğitimi haftanın 3 günü işletmelerde, 2 günü ise okulda teorik meslek eğitimi verilmektedir. Öğrenciler bu sürede, lise genel kültür dersleri yanında Teknik Resim, Malzeme Bilgisi, Meslek Teknolojisi, Bilgisayar Laboratuarı, Modelcilik, Istampa ve Atölye olmak üzere teorik, teknik ve uygulamalı dersler alırlar.

MESLEKTE İLERLEME

- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ayakkabı yapımcısı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır. - Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. - Fabrikalarda çalışanlar işyerinin hizmet-içi eğitimine katılarak ustabaşı unvanını alabilirler. AYAKKABI, DERİ VE YAN ÜRÜNLERİ SATIŞ ELEMANI TANIM

Her türlü ayakkabı, ayakkabı aksesuarları, deri, deri ürünleri ve yedek malzemeleri müşteriye tanıtan ve satışını yapan kişidir.

GÖREVLER

- Satışa sunulacak ayakkabı, terlik, deri ve yan ürünlerini teslim alır, mal giriş kayıtlarını tutar ve etiketler. - Satılacak malları cins, kalite ve fiyatlarına göre sınıflandırır. - Malları raflara yerleştirir, vitrin düzenlemesine yardımcı olur. - Müşterileri nazik ve kibarca karşılar ve malları satın alması için teşvik eder. - Müşteri tiplerine uygun satış teknikleri uygular. - Satılan malın satış fişini düzenler ve her gün satılan malların dökümünü yapar, günlük satış cirosunu hesaplar ve satış fişlerini mal çıkış defterine işler. - Mal stoklarını kontrol ederek ilgilileri bilgilendirir.


- Ayakkabı aksesuarı ve yedek malzemeler, - Satış fişi, hesap makinesi, yazar kasa, - Sevk irsaliyesi, fatura ve satış fişi.

9


Ayakkabı, deri ve yan ürünleri satış elemanı olmak isteyenlerin; - İnsanlarla iyi ilişkiler kurabilen ve girişken, - İkna yeteneği olan, - Konuşması düzgün ve anlaşılır, - Sorumluluk sahibi, mesleki bilgiyi takip edebilen, - Teknolojik gelişmelere açık olan, - Kapalı yerlerde çalışmaktan sıkılmayan, - Grup (ekip) çalışmasına yatkın, - Sabırlı, - Uzun süre ayakta çalışabilecek kadar dayanıklı, - Dış görünüşüne önem veren, temiz ve düzenli kişiler olmaları gerekmektedir.


Ayakkabı, deri ve yan ürünleri satış elemanı çalışmalarında birinci derecede insanlarla ilgilidir. - İş sürekli ayakta durmayı gerektirir. Bu yüzden meslek üyeleri arasında bel rahatsızlığı, varis gibi hastalıklar görülmektedir. - Çalışma ortamı temiz ve düzenlidir. - Çalışma yoğunluğu özel gün ve mevsimlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.


- Gelişen teknoloji tüketici taleplerini de etkilemekte bu nedenle piyasaya her gün yeni ürünler sunmaktadır. Bu ürünlerin piyasada yer edinmesi, gerek ürünün kalitesine gerekse bu konu da ürünü uygun şekilde sunan ve satabilen bilgili satış elemanlarına bağlıdır. Bu konuda iyi yetişmiş nitelikli elaman gereksinimi, diğer mesleklerde olduğu gibi bu alanda da kendini hissettirmektedir. - Bu mesleği öğrenenler ayakkabı, deri ve yan ürünleri satan mağazalarda ve büyük marketlerin ilgili bölümlerinde satış elemanı olarak iş bulabilirler. - Yeterli sermayeye sahip olanlar kendi adına işyeri açabilirler.


Mesleki eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir.


Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; - En az ilköğretim okulu mezunu olmak, - 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. - Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, - Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.

10


- Ayakkabı deri ve yan ürünleri satış elemanı mesleğinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır. - Öğrenciler teorik eğitimlerini haftada bir gün mesleki eğitim merkezlerinde; pratik eğitimlerini ise beş gün işyerlerinde görürler. Eğitim süresince öğrencilere; Muhasebe, İş Güvenliği, Matematik ve Mesleki Matematik, Türkçe, Ekonomi ve Ticaret Bilgisi, Müşteri İlişkileri ve Satış Bilgisi, Meslek Bilgisi, Bilgi İşlem, İş Bilgisi, Toplam Kalite Yönetimi, Müşteri İlişkileri ve Satış Belgesi dersleri verilmektedir. Çıraklık eğitimini tamamlayanlara eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” ve unvanı verilir.

MESLEKTE İLERLEME

- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ayakkabı deri ve yan ürünleri satış elemanı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 1 yıldır. . - Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur .

ARŞİVCİ TANIM

Resmi ve özel kurum ve kuruluşların faaliyetleri ile ilgili belgeleri sınıflandıran, koruyan ve yararlanmak isteyenlerin hizmetine sunan kişidir.

GÖREVLER

-Arşive gelen belgeleri (kurumlar arası veya uluslararası anlaşmalar, genelgeler, kanun ve yönetmelikler, tapu kayıtları vb.) tarih, konu ve ilgili olduğu kuruluşlara göre sınıflandırır, -Belgelerin bozulmadan korunması için gereken önlemleri alır, bozulanların onarılmasını sağlar, -Osmanlıca ya da yabancı dilde yazılmış belgeleri Türkçe’ye çevirerek veya çevrilmesini sağlayarak kullanıma hazır hale getirir.


- Bilgisayar, - Fotokopi makinesi, - Mikro film, - Cilt, - Belge onarım aletleri.

11


Arşivci olmak isteyenlerin; - Sosyal bilimlere, özellikle tarihe ilgili ve bu alanda başarılı, - Üst düzeyde sözel düşünme yeteneğine sahip, - Sistemli ve düzenli çalışabilen, - Kapalı yerlerde, tek başına çalışmaktan rahatsız olmayan, - Dikkatli ve titiz, kimseler olmaları gerekir.


Arşivciler belgelerin saklandığı, kapalı ve loş, bazen tozlu olabilen mekanlarda ve büroda, çoğunlukla yalnız çalışırlar. Görevlerini sürekli okuyarak yürütürler.


Arşivciler Başbakanlık Arşiv Genel Müdürlüğü, askeri arşivler gibi kamu kurum ve kuruluşlarında, özel kuruluşların arşiv bölümlerinde görev alabilirler. Günümüzde kurum ve kuruluşların ürettikleri belgelerin hızla artışı arşivcilere duyulan gereksinimi de artırmaktadır.


Meslek eğitimi, üniversitelere bağlı Edebiyat ve Fen-Edebiyat Fakültelerinin ”Arşivcilik” bölümünde verilmekte iken, bu bölüme artık öğrenci alınmaması nedeniyle, Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler ”Arşivcilik” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Meslek eğitimine başlayabilmek için . -Lise veya dengi okul mezunu olmak, , -Öğrenci Seçme Sınavı’nda ( ÖSS)Arşivcilik lisans programı için yeterli Sözel (SÖZ) puanı almak, , -Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih bildirim Formunda Arşivcilik lisans programı ile ilgili en az bir yüksek öğretim programını tercih etmek gerekmektedir. Bir yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar, mezun olduğu lisenin kendi alan/kol/bölümleri ile ilgili bir yüksek öğrenim programını tercih ettiklerinde Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları (AOBP) 0.50 ile çarpılarak Y – ÖSS puanlarına eklendiğinden diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler. Ancak, kendi alan/kol/bölümleri dışında bir yükseköğretim programını tercih eden adayların ( örneğin mezun olduğu lisenin Sosyal Bilgiler alan/kol/bölümünü bitiren adayın bir mühendislik programını tercih etmesi gibi) Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanları (AOBP) ise 0.20 ile çarpılmakta, bu durumda ise adayların yerleştirilme şansı azalmaktadır. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitim süresi 4 yıldır. Eğitimleri süresince öğrenciler; Türk Dili, Yabancı Dil, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Güzel Sanatlar, Beden Eğitimi gibi genel kültür derslerinin yanı sıra;

12

Sosyoloji, Tarih, Psikoloji vb. sosyal bilim dallarında temel bilgi kazandırıcı derslerle Kütüphaneciliğin Tarihi, Okul Kütüphaneleri, Halk Kütüphaneleri, Kataloglama ve Sınıflandırma, Kütüphane Mevzuatı, Çocuk edebiyatı vb. kütüphanecilik programı derslerini alırlar. Daha sonra belge ve belge bilim, bilgisayar gibi dersler verilir. MESLEKTE İLERLEME - Kamu sektöründe çalışan arşivciler görev yaptıkları birimde yönetici olabilirler. - Üniversitelerde araştırma görevlisi olarak göreve başlayan kişiler doktora derecesi aldıktan ve gerekli çalışmaları tamamladıktan sonra yardımcı doçent, doçent ve profesör olarak meslekte ilerleyebilirler. - Arşivlerin bilgisayara yüklenerek bir arada toplanması, böylece levha, sayfa, cilt vb. gibi arşiv çalışmalarının yıpranma, yoklama ve kaybolmasının önlenmesi ve arşivlerin korunması amacı ile bilgisayar arşivciliğinin yaygın hale gelmesi beklenmektedir. - Ayrıca uluslararası bilgisayar ağı kurularak ülke arşivlerinin her ülke tarafından araştırılması ve izleme imkanı sağlayacak bir bilgisayar sisteminin oluşturulmasına çalışılmaktadır. - Bu alanda bilgisayar bilen elemanlara ihtiyaç duyulmaktadır. BİLGİSAYAR BAKIM VE ONARIMCISI TANIM Bilgisayar ve donanımlarını monte eden, gerekli işletim sistemini yükleyen, meydana gelen arızaları tespit edip, onarımını ve bakımını yapan kişidir.

GÖREVLER

- Bilgisayarın parçalarını birleştirir. - Elektrik verip test eder. - İletişim programlarını veya paket programları yükler ve ikinci testi yapar. - Kullanılacağı yerlere bilgisayar ve donanımını monte eder. - Parçaların yerlerine doğru bir şekilde yerleşip-yerleşmediğini kontrol eder. - Bilgisayarı çalıştırır ve gerekli ayarlarını yaparak kullanıma hazır hale getirir. - Bilgisayar kullanımı ile ilgili katalog, standart harf ve sembolleri tanır, şemaları okur. - Hata mesajlarını ve anlamlarını çözer. - Elektronik cihazlar yardımıyla arızaları bulur. - Güç kaynağı, ekran, klavye, mouse, printer ve diğer çevre birimlerinin arızalı olan parçalarını onarır ya da yerine yenisini takar. - Monitör, klavye, ekran ve diğer çevre birimlerin belirli zamanlarda bakımını yapar.


Bilgisayar, klavye, mouse, ekran ve çevre birimler. Temel Araç ve Gereçler; Tornavida, Pense, Toz temizleyiciler v.b. Ölçü ve Kontrol Aletleri; Avometre, Osilaskop, Voltmetre v.b.

13


Bilgisayar bakım ve onarımcısı olmak isteyenlerin; - Matematik ve fiziğe ilgili ve bu alanda başarılı, - El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen, - Görme organı sağlam, - Mekaniğe ilgili ve yetenekli, - Şekiller arasındaki ilişkileri algılayabilen, - Mantığı güçlü, - Dikkatli, tedbirli ve sorumluluk duygusu gelişmiş, - Planlı çalışma alışkanlığına sahip, - Yeniliklere açık, gelişmeleri takip edebilen, - Ayrıntıyı algılayabilen kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Endüstride, özel ve resmi kuruluşlarda bilgisayar kullanılan her alanda çalışırlar. Kapalı genellikle de büroda, bazen işin niteliğine göre özel olarak düzenlenmiş antistatik ortamlarda görev yaparlar. Çalıştığı alan genellikle elektrikle aydınlatılmıştır. Birinci derecede cihaz, alet ve malzemelerle ilgilidirler. Ancak, zaman zaman meslektaşları ve müşterilerle iletişim kurması gerekir.


Çağımızda elektronik ve bilgisayar alanında büyük gelişmeler olmuştur. 21. yüzyılın ise bilgisayar çağı olacağı belirtilmektedir. Bilgisayar kullanımı daha da yaygınlaşacaktır. Günümüzde bilgisayar başta eğitim ve öğretim olmak üzere, haberleşme, endüstri, tıp, optik gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Bilgisayarın sahip olduğu olanaklardan en fazla yararlanabilmenin tek yolu eğitilmiş, iyi yetişmiş nitelikli insan gücüdür. Ülkemizde de her geçen gün bilgisayar kullanımı yaygınlaşmaktadır. Bu nedenle bilgisayarın yapım, onarım ve bakımlarında teknik elamanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak bilgisayarın pek çok parçası yurtdışından geldiği için yabancı dil bilenlerin (özellikle İngilizce) iş bulma şansı daha fazladır. Eğitimlerini tamamlayıp, kalfalık belgesini alanlar, endüstride, özel ve resmi kuruluşlarda değişik alanlarda, bilgisayar bakımı, onarımı ve imalatında çalışabilirler. Ayrıca ustalık belgesi almaya hak kazananlar imalat, bakım ve onarım alanlarında işyeri açıp, işveren olarak çalışabilirler.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm Mesleki Eğitim Merkezlerinin; “Bilgisayar Bakım ve Onarımı” bölümünde verilmektedir. Ayrıca meslek liselerinin, bilgisayar ve elektronik bölümü mezunları da; “Bilgisayar Bakım ve Onarımcısı” olarak çalışabilmektedirler.


Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; ; - En az ilköğretim okulu mezunu olmak, , - 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış

14

olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. - Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, - Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işvereni ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.


Bilgisayar bakım ve onarımcısı mesleğinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1,5 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 3 yıldır. Eğitim süresince öğrenciler, haftanın bir günü teorik, 5 günü ise işletmelerde pratik olarak ders görmektedirler. Teorik Eğitimde; Türk Dili ve Kompozisyon, Matematik, Din Kültürü ve Meslek Ahlakı, Sosyal Bilgiler gibi genel kültür derslerinin yanı sıra; Meslek Bilgisi, Teknik Resim, Bilgisayar Donanımı, Bilgisayar Bakımı ve Arıza Giderme, Elektronik, Endüstriyel Elektronik ve Test Tekniği dersleri verilmektedir. Pratik Eğitimde; Elektrik ve elektronik el takımları, ölçüm ve kontrol aletleri ve diğer malzemenin tanıtımı ve kullanılması, bilgisayarda temel komutların kullanımı, sistem bakımının yapılması, güç kaynağı, ekran, yazıcı ve diğer çevre birimlerinin tamiri, arızalı parçaların değiştirilmesi, bilgisayarın komple sökülüp birleştirilerek çalıştırılması konularında yeterlilik kazandırılmaktadır.

MESLEKTE İLERLEME

- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Bilgisayar bakım ve onarımcısı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır. . - Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. BİLGİSAYAR TEKNOLOJİSİ VE PROGRAMLAMA TEKNİKERİ

TANIM Bilginin toplanması, bilgisayar ortamında işlenmesi, bilgisayar sistemlerinin kurulması ve çalıştırılması alanlarında çalışan teknik elemandır.

GÖREVLER

- Bilgisayar donanımı keşif işlemlerinde görev alır, - Sistemle ilgili malzeme ve teçhizatın seçimi ve kurulması işlemini yapar, - Web sayfalarının tasarımlarını yapar, - Kişisel ya da ticari programlar yazar, - Bilgisayarda karşılaşılan yazılım ve karmaşık olmayan donanım arızalarını tespit eder ve uzmanlık gerektirmeyen sorunlara çözüm getirir, - Veri güvenliği ve saklanması ile ilgili tedbirleri alır, - Kelime işlemci, hesaplama tablosu, sunu, veri tabanı ve grafik tabanlı tasarım programlarını kurar, kullanır ve bu programların program geliştirme modüllerini kullanarak program üretir ve eğitim verir,

15

- Sektörde geçerliliğini koruyan kişisel bilgisayar işletim sistemlerini ve ağ işletim sistemlerini kullanır ve yenilikleri takip ederek yenilikleri sisteme uygular, - İş yerinde bilgisayar kaynakları, sağlık ve emniyet ile ilgili kanuna dayalı yönetmelikleri bilir ve uygular.


- Bilgisayar ve çeşitli bilgisayar programları, CD, disket, Network test aletleri, Elektrik test aletleri, Tornavida, kargaburnu, lehim, vakum, temizlik fırçaları ve büro malzemeleri.


Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama Teknikeri olmak isteyenlerin; - Analitik düşünme becerisine sahip, - Araştırmaya meraklı, sorumluluk sahibi - Hayal gücü yüksek, - Ayrıntılara önem veren, - Matematik ve fizik alanında başarılı, - Yabancı dile ilgi duyan, - El ve parmak becerisi gelişmiş, - Mekanik yeteneğe sahip, - Ekip çalışmasına yatkın kimseler olmaları gerekir.


Meslek elemanları; genellikle kapalı, temiz, bol ışıklı ve klimalı ortamlarda çalışırlar. Çalışırken mühendisler, teknisyenler, operatörler, müşteriler ve diğer çalışanlarla iletişim halindedirler.


Mezunlar günümüzde başta sanayi kuruluşları olmak üzere Yazılım Firmaları, Bilgisayar Satış ve Teknik Destek Firmaları, Bankalar, Sigorta Şirketleri, Ticari Kuruluşlar, İnternet Servis Sağlayıcıları, İnternet Yayıncılık Şirketleri, Radyo- Televizyon Şirketleri, Araştırma Şirketleri, Borsalar, Ulaştırma, Lojistik Firmaları ve hizmet sektöründe yer alan kamu kurum ve kuruluşlarında geniş iş imkanına sahiptirler.


Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı Meslek Yüksekokullarının Bilgisayar Teknolojileri ve Programlama” bölümünde verilmektedir. . MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

- Meslek liselerinin Bilgi İşlem, Bilgisayar, Bilgisayar Donanım, Bilgisayar İşletimi, Bilgisayar İşletimi Teknisyenliği, Bilgisayar Programcılığı ve Bilgisayar Yazılımı bölümlerinden birinden mezun olanlar “Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama Teknikerliği” ön lisans ve ön lisans (uzaktan eğitim) programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.

16

- Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara isteklerine ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için bu kişilerin ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli “Sayısal (SAY)” puanı almaları gerekir.


Mesleğin eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince öğrencilere; Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Yabancı Dil, Beden Eğitimi, Matematik, Teknolojinin Bilimsel İlkeleri, Algoritma ve Programlama Giriş, Entegre Ofis, Temel Elektronik, Veri Yapıları ve Programlama, Matematik II, Bilgisayar Donanımı, Grafik ve Animasyon, Veri Tabanı Yönetim Sistemleri I, Veri Yapıları, Bilgisayar Projesi, Programlama Dilleri, Sayısal Metodlar ve İstatistik, Veri Tabanı ve Uygulamaları, Görsel Programlama gibi dersler verilir.

MESLEKTE İLERLEME

Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama Teknikerliği programını bitirenler ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavında başarılı oldukları takdirde; - Bilgisayar, - Bilgisayar Mühendisliği, - Bilgisayar Öğretmenliği, - Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği, - Bilgisayar Teknolojisi ve Bilişim Sistemleri, - Bilgisayar ve Enformatik, - Bilgisayar-Enformatik, - Bilgisayar ve Enformasyon Sistemleri, - Bilgisayar ve Kontrol Öğretmenliği - Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, - Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri, - Elektronik ve Bilgisayar Öğretmenliği, - Enformasyon Teknolojileri, - Enformatik, - Fizik, - İstatistik, - İstatistik ve Bilgisayar Bilimleri, - Matematik- Bilgisayar, - Meteoroloji Mühendisliği, - Uygulamalı Matematik ve Bilgisayar, - Uzay Mühendisliği. lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler Çalıştıkları kurum ve kuruluşların yönetim kademelerinde görev alabilirler.

17

BİTKİ KORUMA TEKNİKERİ

TANIM

Bitkisel üretimin her aşamasında, ürünün ortaya çıkabilecek olumsuz etkilerden (hastalıklar, böcekler, yabancı otlar vb.) korunması ve üretimde kalitenin yükseltilmesi konusunda çalışan teknik ara elemandır.

GÖREVLER

Ziraat mühendisinin gözetimi altında; - Üretim alanında gözlem yapar, - Mücadelede, kullanacağı yöntemi belirler, - Kullanacağı alet ve ekipmanı kontrol eder, - Kültüre alınmış ve ekonomik değeri olan bitkileri hastalık ve zararlıların oluşturduğu kayıplardan ve yabancı otların olumsuz etkilerinden korumak için, kültürel, fiziksel ve mekanik önlemler alır, - Kimyasal, biyolojik ve biyo-teknik mücadele yöntemlerini kullanarak, zararlı etmenlerin yok edilmesini sağlar, - İhtiyaç duyulduğu takdirde, kimyevi güçlendirici ilaçlarla bitki üretiminde kalitenin yükseltilmesini sağlar, - Hastalık ve yabancı otlarla mücadele etmede çiftçilere teknik, gerekse uygulama bilgileri verir.


- Traktör, - Çapa, - Tırmık, - Sırt tırpanı, - Çim biçme makinesi, - Testere, - Budama makası, - Pülverizatör, Atomizör, Sisleyici, Fumigatuvar, Tozlama makineleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Bitki Koruma Teknikeri olmak isteyenlerin; - Yaygın ve yoğun dikkat yeteneği güçlü, - Ayrıntıyı algılayabilen, - Araştırma ve gözlem yeteneği gelişmiş, - Bazı verileri değerlendirerek gerekli önlemleri alabilen, - Yönergeyi izleyebilen, - Koku alma ve dokunma duyuları güçlü, - Fen bilimlerine ilgi duyan (Biyoloji ve Kimya), - Bitki yetiştirme, açık hava da çalışmaktan hoşlanan, - Dışa dönük, ekip çalışmasına yatkın, kişiler olması gerekir.

18


Bitki koruma teknikeri, bağ, bahçe, sera gibi bitkisel üretim yapılan yerler depo ve ambarlar da görev yaparlar.

Üretim alanlarında çalışırken çamurlu, tozlu, rüzgarlı ortamlarda bulunabilirler. Genellikle ayakta çalışılır. Ziraat mühendisleri, çiftçiler ve meslektaşlarıyla iletişim halindedirler. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

- Bitki koruma teknikerleri, kamu ve özel sektöre ait işyerlerinde, tarımsal üretimin yoğun olduğu bölgeler de çalışabilirler. Zirai ilaç firma ve bayilerinde iş bulabilirler. Kendileri adına ilaçlama ve ilaç bayiliği konusunda işyeri açabilirler. Ayrıca zirai ilaç satılan marketlerde de çalışabilirler.


Mesleğin eğitimi üniversitelere bağlı meslek yüksekokullarının “Bitki Koruma“ bölümünde verilmektedir.


- Meslek liselerinin (Çay Teknolojisi, Genel Ziraat, Makine (Tarım Meslek Liseleri), Makine Tarım Teknolojisi, Peyzaj, Süs Bitkileri, Tarım, Tarım Teknolojisi, Ziraat) bölümlerinden mezun olanlar “Bitki Koruma” ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.

- Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda kalan kontenjanlara isteklerine ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için bu kişilerin ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli “Sayısal (SAY)” puanı almaları gerekir.


Eğitim süresi lise veya dengi okuldan sonra iki yıldır. Eğitim süresince; - Bitki biyoteknolojisi, - Bitki fizyolojisi, - Böcek morfolojisi ve fizyolojisi, - Bitki ekolojisi, - Genel kimya, - Viroloji, - Nematoloji, - Bakteriyoloji, - Bitki fungal hastalıkları, - Akaroloji, - Mikoloji,

19

- Yabancı ot mücadelesi, - Bitki virüs Hastalıkları, - Bitki koruma İlaçları, - Bahçe bitkileri yetiştiriciliği, - Tarla bitkileri yetiştiriciliği, - Tarımsal savaş mekanizasyonu, - Tarımsal savaş yöntemleri, - Kültür mantarı hastalıkları ve zararlıları ile mücadele, - Bahçe bitkileri, tarla bitkileri, sera bitkileri hastalık ve zararlıları ile mücadele, - Sulama ve gübreleme, - Bitki klinikleri, - Biyolojik savaş, - Proje uygulamaları, gibi meslek dersleri ile - Bilgisayar kullanımı, Yabancı dil, Türk dili, Matematik, Atatürk ilkeleri ve inkılap tarihi, istatistik gibi kültür dersleri verilmektedir.

MESLEKTE İLERLEME

“Bitki Koruma” ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Kültür Bitkileri Üretimi ve Pazarlaması, Ziraat Mühendisliği” lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler. Kendi adına işyeri açanlar ilaçlama ve ilaç satış bayiliği yapabilirler. BOBİNAJCI TANIM

Endüstride kullanılan, elektrik motorları ile elektrik bobini kullanılan makinelerin ve cihazların arızalarını onaran ya da yeni kullanılacak bobinlerin sarım işlemlerini yapan kişidir.

GÖREVLER

- Sargısı yapılmış veya yeni imal edilecek bobinaj işlemlerinin verilen şemaya göre el veya makine ile sarımlarını yapar, - Elektrikli cihazların motorları ile arızalı ve yanmış motorların sargılarını uygun şekilde söker, temizler, sarıma hazırlar, - Sarım şemalarına göre bağlantıları lehimler, yalıtır, - Bobinaj işlemlerinde kullanılan malzemelerin özelliklerini ve kalitesini saptayarak temin edilmesini sağlar.


Bobinaj sargı makinesi, yalıtım test cihazı, kurutma fırını, kaynak makinesi, emaye sıyırma makinesi, sarım çıkrığı ve kalıpları, havya, bobin test cihazı, ampermetre, voltmetre, ohmmetre gibi elektrikli ölçme aletleri, çekiç, tornavida gibi el aletleri, emayeli bakır teller, yalıtım malzemeleri.

20

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Bobinajcı olmak isteyenlerin; - Normal bir genel yeteneğe sahip, - El ve parmakları ustalıkla, gözlerini ve ellerini uyumlu olarak kullanabilen, - Parmakları ince tel sarım işlerini yapabilecek kadar duyarlı ve becerili, - Gözleri sağlam, - Dikkatli ve sabırlı kimseler olmaları gerekir.


Bobinajcılar fabrika ve atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamı temiz, iyi aydınlatılmış olup, gürültüden oldukça uzaktır. Bobinajcı görevini kısmen ayakta yürütür ve birinci derecede malzeme ve makinelerle ilgilidir.


Bobinajcılar, genellikle elektrik ve elektronik sanayi işletmelerinde, elektrik makineleri imal eden işyerlerinde, montaj birimlerinde ve servis atölyelerinde çalışırlar. Özellikle sanayinin gelişmiş olduğu illerde meslek elemanlarına yoğun bir şekilde ihtiyaç duyulmaktadır.


Bu mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması halinde bütün mesleki eğitim merkezlerinin Bobinajcılık bölümünde ve endüstri meslek liselerinin elektrik bölümlerinde ders olarak verilmektedir.


Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; - En az ilköğretim okulu mezunu olmak, - 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. - Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, - Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir. Endüstri meslek liselerinin elektrik bölümlerine girebilmek için en az ilköğretim okulu mezunu olmak ve bu okula giriş şartlarına uygun olmak gerekir.


Bobinajcı mesleğinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır. Pratik eğitim işletmelerde gerçekleştirilmekte olup, haftanın bir günü teorik eğitim mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. Bu eğitimde; Türkçe, Meslek Matematiği, Toplam Kalite Yöntemi, İşletme Bilgisi ve Kooperatifçilik, İş Güvenliği gibi genel derslerin yanında: Meslek Bilgisi, Elektrik Bilgisi, Sargı Tekniği, Teknik Resim vb. dersler öğrenilmektedir. Endüstri meslek liseleri ilköğretim okulundan sonra 3 yıldır. Öğrenciler, teorik eğitimlerini

21

haftada iki gün okulda, pratik eğitimlerini de haftada üç gün işletmelerde yaparlar. Bobinajcılık eğitimi sonunda kalfa olacak çırak öğrencilere mesleki olarak kazandırılması amaçlanan beceri ve davranışlar; her türlü doğru akım makinelerinin Endüvi ve Endüktör sargı arızaları tespiti. Yeniden sarılması uç bağlantılarının yapılması. Her türlü Alternatif akım motorlarının bir ve üç fazlı rotor ve sıtator sargı onarımları bakımı ve yenilenmesi, motorun tekrar devreye bağlanıp çalışır faal hale getirilmesi işlemleridir.

MESLEKTE İLERLEME

- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Bobinajcı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır. - Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. . BORSA KOMİSYONCUSU TANIM

Borsa komisyoncusu; hisse senedi, tahvil ve benzeri taşınabilir kıymetlerin alım ve satımını müşteri adına yapan kişidir.

GÖREVLER

- Müşterilerin mali durumları ve yatırım alanları hakkında bilgi edinir, - Döviz, tahvil, bono, hisse senedi ve diğer mali belgelerin piyasa değerlerini analiz eder, - Hisse senedi ve tahvil almak veya satmak isteyen müşterilerinin ihtiyaçlarını saptar, müşterinin uzun vadede mi, kısa vadede mi kazanç beklediğini belirler, - Hisse senedi almak isteyen kişilere en uygun fiyatla senet alır, satmak isteyen kişilerin senedini de en uygun fiyatla satar, - Borsada yapılan işlemlerin sonunda, hisse senedi alan kişilerin parasını, satan kişilerin de senedini “Borsa Takas Merkezi”ne teslim eder.


Telefon, bilgisayar vb. iletişim araçlarını kullanır.


Borsa komisyoncularının; - Çeşitli uyarıları aynı anda algılama gücüne ve belleğe, - Çabuk ve doğru karar verebilme, - Geleceği doğru tahmin edebilme, - Başkalarını ikna edebilme becerilerine, - Sorumluluk duygusuna sahip, - Stres altında çalışabilen kimseler olmaları gerekir.

22


Borsa komisyoncusunun çalışma ortamı kalabalık ve gürültülüdür. Borsa komisyoncusu çalışırken sayılarla uğraşır ve insanlarla etkileşimde bulunur. Dikkatsiz, sorumsuz ve ileriyi göremeyen kimseler müşterilerini zarara uğratabilirler. Bu da onların meslekte kalmalarını güçleştirir.


Türkiye’de kısa sayılacak bir geçmişe sahip olan borsanın, kamuoyunun ilgisini gittikçe artan bir şekilde çekmekte olduğu, televizyonda ve günlük basında her gün borsa ile ilgili haber ve yorumların yer aldığı, günümüzde, borsanın sermaye piyasası içindeki yeri ve para piyasalarını etkileyen atılımlarıyla gündemde olmayı önümüzdeki günlerde de sürdüreceği tahmin edilmektedir. Bu meslekte halen sertifikaya sahip olanların istihdam sorunlarının olmadığı, gelecekte de borsanın gelişmesi neticesinde bu meslekte çalışacak yeni elemanlara ihtiyaç duyulacağı düşünülmektedir.


Mesleğin eğitimi Ticaret Meslek Liselerinin Borsa Hizmetleri bölümünde ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanlığınca açılan kurslarda verilmektedir.


Bu mesleğin eğitimini alabilmek için: ilköğretim okulu mezunu olmak yeterlidir. Menkul Kıymetler Borsa Başkanlığı tarafından düzenlenen bu eğitime katılabilmek için ise; En az lise mezunu olmak, 21 yaşını bitirmiş olmak, En az 1 yıl aracı kuruluşlarda çalışmış olmak ve aracı kurumun uygun görüşü gerekmektedir.


Ticaret Meslek Liselerinde eğitim süresi 3 yıldır. Bu meslekte çalışabilmek için, Menkul Kıymetler Borsasından bir sertifikanın alınması gerekmektedir. Bunun için Menkul Kıymetler Borsasında düzenlenen 2 haftalık bir eğitim programından geçip başarılı olma şartı vardır. Burada verilen eğitimde Borsa Mevzuatı, Anonim Şirket ve Hisse Senedi, Hisse Senedi Alımında Güncel Sorunlar, Bilanço ve Gelir Tablosu Analizi, Portföy Yönetimi, Aracı Kurumlar, Banka Özelleştirme, Halka Açılma, Borsa İşlemleri, Hisse Senedi Değerlemesi, Tahvil Piyasası ve Borsanın Geleceği konularını içeren dersler verilir. Ticaret Meslek Liselerinde verilen eğitimde ise Genel Kültür Derslerinin yanında Turizm, Ekonomi, Maliye, Hukuk, Müteşebbislik, Beşeri Münasebetler, Bilgisayar, Daktilografi, Muhasebe, Borsa Hizmetleri Uygulaması gibi dersler okutulmaktadır.

MESLEKTE İLERLEME

Meslek eğitimini bitirip sertifikaya hak kazandıktan sonra müşteri temsilcisi yardımcısı olarak göreve başlanır. Daha sonra bilgi ve tecrübeyle müşteri temsilcisi olunabilir. Mesleğinde başarılı olan elemanlar daha fazla gelir elde edebilirler ve kendine ait işyeri açabilirler. - Bilgisayar bölümünden mezun olan öğrenciler, istedikleri takdirde, alanlarının devamı niteliğindeki veya buna en yakın programların uygulandığı meslek yüksekokullarına istenilen şartları taşımaları durumunda sınavsız olarak yerleştirileceklerdir. Devam edebilecekleri

23

bölümler; Bankacılık, Bankacılık ve sigortacılık, Deniz ve Liman İşletme Dış Ticaret, Dış Ticaret ve Avrupa birliği, e- Ticaret, Emlak ve emlak yönetimi, Gümrük işletme, Finans, İşletme, Borsa finans, ithalat- ihracat, Kooperatifçilik, lojistik, Uluslar arası lojistik, Bilgisayar destekli yayıncılık, Muhasebe, Otobüs işletmeciliği, Pazarlama, Pamuk pazarlama ve iplikçilik, Sağlık kurumları işletmeciliği,(Açık Öğretim), Sigortacılık, sivil havacılık işletmeciliği, - Bitkisel ürünlerde muhafaza ve pazarlama tarımsal işletmecilik, Tarımsal kooperatifçilik, , tarımsal pazarlama, Ticaret ve yönetim, Uluslar arası Ticaret, Uluslar arası ticaret yönetimi, - Para ve sermaye yönetimi, Tarım işletmeciliği ve pazarlama programlarıdır. - Meslek lisesi mezunları ayrıca; - Bankacılık (Bankacılık ve Sigortacılık Yüksek Okulu), - Bankacılık(Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu), - Bankacılık ve Finans (Uygulamalı Yabancı Diller Yüksek okulu), - Bankacılık ve Finans (Uygulamalı Bilimler Yüksek okulu), - Sermaye Piyasası(Bankacılık ve Sigortacılık Yüksek okulu), - Sigortacılık(Bankacılık ve Sigortacılık Yüksek okulu), - Sigortacılık ve Risk Yönetimi (Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu) lisans programlarına başvurduklarında ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir. BİLGİSAYAR TEKNOLOJİSİ VE PROGRAMLAMA TEKNİKERİ

TANIM

Bilginin toplanması, bilgisayar ortamında işlenmesi, bilgisayar sistemlerinin kurulması ve çalıştırılması alanlarında çalışan teknik elemandır.

GÖREVLER

- Bilgisayar donanımı keşif işlemlerinde görev alır, - Sistemle ilgili malzeme ve teçhizatın seçimi ve kurulması işlemini yapar, - Web sayfalarının tasarımlarını yapar, - Kişisel ya da ticari programlar yazar, - Bilgisayarda karşılaşılan yazılım ve karmaşık olmayan donanım arızalarını tespit eder ve uzmanlık gerektirmeyen sorunlara çözüm getirir, - Veri güvenliği ve saklanması ile ilgili tedbirleri alır, - Kelime işlemci, hesaplama tablosu, sunu, veri tabanı ve grafik tabanlı tasarım programlarını kurar, kullanır ve bu programların program geliştirme modüllerini kullanarak program üretir ve eğitim verir, - Sektörde geçerliliğini koruyan kişisel bilgisayar işletim sistemlerini ve ağ işletim sistemlerini kullanır ve yenilikleri takip ederek yenilikleri sisteme uygular, - İş yerinde bilgisayar kaynakları, sağlık ve emniyet ile ilgili kanuna dayalı yönetmelikleri bilir ve uygular.


- Bilgisayar ve çeşitli bilgisayar programları, CD, disket, Network test aletleri, Elektrik test aletleri, Tornavida, kargaburnu, lehim, vakum, temizlik fırçaları ve büro malzemeleri.


Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama Teknikeri olmak isteyenlerin; - Analitik düşünme becerisine sahip, - Araştırmaya meraklı, sorumluluk sahibi - Hayal gücü yüksek, - Ayrıntılara önem veren, - Matematik ve fizik alanında başarılı, - Yabancı dile ilgi duyan, - El ve parmak becerisi gelişmiş, - Mekanik yeteneğe sahip, - Ekip çalışmasına yatkın kimseler olmaları gerekir.

24


Meslek elemanları; genellikle kapalı, temiz, bol ışıklı ve klimalı ortamlarda çalışırlar. Çalışırken mühendisler, teknisyenler, operatörler, müşteriler ve diğer çalışanlarla iletişim halindedirler.


Mezunlar günümüzde başta sanayi kuruluşları olmak üzere Yazılım Firmaları, Bilgisayar Satış ve Teknik Destek Firmaları, Bankalar, Sigorta Şirketleri, Ticari Kuruluşlar, İnternet Servis Sağlayıcıları, İnternet Yayıncılık Şirketleri, Radyo- Televizyon Şirketleri, Araştırma Şirketleri, Borsalar, Ulaştırma, Lojistik Firmaları ve hizmet sektöründe yer alan kamu kurum ve kuruluşlarında geniş iş imkanına sahiptirler.


Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı Meslek Yüksekokullarının Bilgisayar Teknolojileri ve Programlama” bölümünde verilmektedir.


- Meslek liselerinin Bilgi İşlem, Bilgisayar, Bilgisayar Donanım, Bilgisayar İşletimi, Bilgisayar İşletimi Teknisyenliği, Bilgisayar Programcılığı ve Bilgisayar Yazılımı bölümlerinden birinden mezun olanlar “Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama Teknikerliği” ön lisans ve ön lisans (uzaktan eğitim) programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.

- Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara isteklerine ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için bu kişilerin ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli “Sayısal (SAY)” puanı almaları gerekir.


Mesleğin eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince öğrencilere; Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Yabancı Dil, Beden Eğitimi, Matematik, Teknolojinin Bilimsel İlkeleri, Algoritma ve Programlama Giriş, Entegre Ofis, Temel Elektronik, Veri Yapıları ve Programlama, Matematik II, Bilgisayar Donanımı, Grafik ve Animasyon, Veri Tabanı Yönetim Sistemleri I, Veri Yapıları, Bilgisayar Projesi, Programlama Dilleri, Sayısal Metodlar ve İstatistik, Veri Tabanı ve Uygulamaları, Görsel Programlama gibi dersler verilir.

MESLEKTE İLERLEME

Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama Teknikerliği programını bitirenler ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavında başarılı oldukları takdirde; - Bilgisayar, - Bilgisayar Mühendisliği, - Bilgisayar Öğretmenliği, - Bilgisayar Sistemleri Öğretmenliği, - Bilgisayar Teknolojisi ve Bilişim Sistemleri, - Bilgisayar ve Enformatik, - Bilgisayar-Enformatik, - Bilgisayar ve Enformasyon Sistemleri, - Bilgisayar ve Kontrol Öğretmenliği - Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, - Bilişim Sistemleri ve Teknolojileri, - Elektronik ve

25

Bilgisayar Öğretmenliği, - Enformasyon Teknolojileri, - Enformatik, - Fizik, - İstatistik, - İstatistik ve Bilgisayar Bilimleri, - Matematik- Bilgisayar, - Meteoroloji Mühendisliği, - Uygulamalı Matematik ve Bilgisayar, - Uzay Mühendisliği. lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler Çalıştıkları kurum ve kuruluşların yönetim kademelerinde görev alabilirler. DIŞ TİCARET MESLEK ELEMANI TANIM

İhracat ve ithalat işlemleri konusunda çalışan kişidir.

GÖREVLER Dış ticaret meslek elemanı, uluslararası mal alım-satımı için bağlantılar kurulması, gerekli sözleşmelerin yapılması için gerekli çalışmalarda ara eleman olarak görev yapar, - Yurt dışından satın alınan malların zamanında gelmesi için işi sürekli olarak takip eder, - Yurt dışına satılacak malların (ihraç mallarının), gideceği ülkedeki firmaya zamanında ve istenilen şekilde teslimi için gereken işlemleri yapar, - Yurt dışından alınan malın bedelinin sözleşmeye uygun olarak ödenmesini ve yurt dışına satılan malın parasının da zamanında alınmasını sağlamaya çalışır, - Dışalım ve dışsatımla ilgili yasa ve yönetmelikleri sürekli izler.


- Bilgisayar, - Hesap makinesi, - Diğer büro malzemeleri, - Yasal mevzuat ve uygulama dokümanları.


Dış Ticaret Elemanı olmak isteyenlerin; - Sosyal bilimlere özellikle ekonomiye, ticaret ve büro işlerine ilgi duyan, - Ayrıntılara dikkat eden, sorumluluk sahibi, - Başkaları ile iyi iletişim kurabilen, başkalarını etkileyebilen, - Girişimci kimseler olmaları gerekir. Yabancı dil ve bilgisayar bilgisi meslekte başarıyı artıran etkenlerdir.


Dış ticaret elemanları büroda çalışırlar. Zaman zaman iş takibi için seyahat etmeleri gerekebilir. İş genellikle oturarak yürütülür. İthalat-ihracat işiyle ilgili işletmelerde görev alanlar gümrüklerde de iş takibi yaparlar.

26


Dış ticaret önlisans programından mezun olanlar Maliye Bakanlığı, Gümrük Müşteşarlığı ve bağlı birimlerinde görev alabilirler. Ayrıca, meslek elemanları ithalat-ihracatla uğraşan tüm işyerlerinde iş bulabilirler. Yabancı dil bilgisi çok iyi olanların iş bulma sorunu yoktur. Bankaların kambiyo bölümü meslek elemanlarının çalışabileceği yerlerdir. Avrupa Birliğine girildiğinde bu meslek elemanlarına olan talebin artacağı düşünülmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleki eğitim çeşitli üniversitelere bağlı Meslek Yüksek Okullarının ‘Dış Ticaret” programında verilmektedir.


- Meslek liselerinin A-Grubu (Ticaret Lisesi Fen ) , Bankacılık, Borsa Hizmetleri, Deniz ve Liman İşletme, Dış Ticaret, Emlak Komisyonculuğu, Genel Hizmetler (Demiryolu) , İşletme, İşletmecilik (Demiryolu), Muhasebe, Sigortacılık, Tesis İşletmeciliği, Ticaret, Bilgisayarlı Muhasebe bölümlerinden mezun olanlar ve Ticaret Liselerini Kol Ayrımı Olmadığı Dönemde bitirenler “Dış Ticaret” ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. - Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda tercih listelerinde ilgili programa yer vermişlerse açık kalan kontenjanlara göre ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için ÖSS Sınavında yeterli EA (Eşit Ağırlıklı) puanı almak gerekmektedir.


Eğitimin süresi 2 yıl olup, teorik ve pratik olarak sürdürülür. Mezuniyet için 30 işgünü staj zorunludur. Uluslararası Ticarette Temel Kavramlar, Genel Muhasebe, Hukuka Giriş, Ekonomi, Temel Bilgi Teknoloji Kullanımı, Ticari Matematik, İş Hukuku, İthalat ve İhracat Mevzuatı, Ticaret Hukuku, Türkiye Ekonomisi, Uluslararası İktisat, Dış Ticaret Muhasebesi, AB- Türkiye İlişkileri, Gümrük Birliği ve Gümrük Rejimleri, Kambiyo Mevzuatı, Finanasal Yönetim, Dış Ticarette Bilgisayar Uygulamaları ve Uluslararası Pazarlama, gibi dersler görülür.

MESLEKTE İLERLEME

“Dış Ticaret ” ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde, “Bankacılık, Bankacılık ve Finans, Bankacılık ve Finansman, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Ekonomi, İktisat, İşletme, İşletme Bilgi Yönetimi, İşletme-İktisat, Sermaye Piyasası, Uluslararası Finans, Uluslararası İşletmecilik, Uluslararası Ticaret, Uluslararası Ticaret ve İşletmecilik” lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler.

27

DİZGİ TEKNİSYENİ TANIM

Basılarak çoğaltılmak üzere matbaaya gelen bir orjinali (kitap, dergi, katalog, afiş, broşür, takvim vb.) dizgisini yapan kişidir.

GÖREVLER

- Matbaanın teknolojik şartlarına göre bilgisayar üzerinde metne uygun olarak, satır boyu, satır arası boşluğu, punto genişliği ve font ayarlarını yapar, - Orjinale göre metin ve resim konulacak alanları tespit eder, - Masa üstü yayıncılık sistemi ile yapılan dizgi çalışmasının bir çıktısını kağıda alır. Orijinal ile karşılaştırarak üzerinde tashih yapar, - Çıktı üzerinde tespit edilen tashihleri orjinale uygun olarak düzeltilir. Bir kağıt çıktısı alarak müşteriye verir ve baskı için teyidini alır, - Teyidi alınan dizginin aydingere ya da filme çıktısı alınır, - Işıklı montaj masasında montajcı ile işbirliği yapar. Metin ve resimleri bir sayfada toplayarak montajı hazırlar, - Bilgisayarların, bilgisayar yazıcılarının, film çıkış makinelerinin bakımını yapar ve emniyet için önlemlerini alır.


- Bilgisayarlar (PC ve Mac), - Paket Programlar, - Scannerler, - Yazıcılar, - Film çıkış üniteleri, - Işıklı masa, - Disketler, CD’ler, CD yazıcılar


Dizgi teknisyeni olmak isteyenlerin; - Şekil ilişkilerini görebilen, - Ayrıntı ve değişikliklere dikkat edebilen, - Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilme gücüne ve estetik görüşe sahip, - İleri derecede miyop (6 diyoptrinin üzerinde) olmayan, - Kronik bronşit, akçiğer hastalıkları, doğuştan veya sonradan kazanılan kalp hastalıklarından birisine sahip olmayan, - Başkaları ile işbirliği içinde çalışabilen, - Yazım kurallarını iyi bilen veya uygulayan kimseler olmaları gerekir.


Dizgi teknisyenleri matbaaların dizgi – montaj ve büro bölümlerinde çalışırlar. Ortam temiz ve iyi aydınlatılmıştır. Sağlığı tehdit edici olumsuz bir ortam söz konusu değildir. Çalışırken

28

göz yorgunluğu hissedilir. Dizgi Teknisyenleri yazılı metinlerdeki verilerle ilgilidirler. Gerektiğinde tipo ve ofset baskıcılarla, serigraflarla iletişim halindedirler.


Dizgi teknisyenleri, matbaalarda, basım ve yayınevlerinde çalışırlar. Ayrıca kendi iş yerlerini açabilirler. Bu meslek artık bilgisayarda masaüstü yayıncılık programları ile yapılmaktadır. Günümüzde matbaa grafikerliği ile dizgi teknisyenliği iç içe girmiş durumdadır. Masaüstü yayıncılık paket programlarını ve gelişmiş diğer mesleki paket programlarını kullanabilen elemanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu yönde kendini geliştiren elemanların iş bulma olanakları her zaman vardır.


Mesleğin eğitimi İstanbul Matbaa Meslek Lisesinin dizgi bölümünde ve Endüstri Meslek Liselerinin matbaa bölümlerinde ders olarak verilmektedir.


Meslek eğitimine giriş için; - En az ilköğretim okul mezunu olmak, - Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak gerekmektedir.


Matbaa Meslek Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesinde eğitim süresi 3 yıldır. Bu okullarda öğrenciler teorik eğitim, işletmelerde pratik eğitim görürler. Meslek liselerindeki eğitimin; Birinci yılında: Türkçe, Matematik, Tarih, Yabancı Dil, Fizik, Kimya gibi genel bilgi dersleri ile Teknik Resim, Genel Matbaa, İşletme Bilgisi ve İş Güvenliği gibi meslek derslerini görürler, Uygulamalı olarak ise Atölye ve Meslek Teknolojisi dersleri görürler. İkinci yıl: Genel bilgi derslerinin yanında Genel Matbaa, Renk Bilgisi ve Mikaj-Montaj gibi meslek dersleri ve Atölye, Meslek Teknolojisi uygulamalı dersleri vardır. Üçüncü yıl: Genel bilgi dersleri ve Grafik, Maliyet, Elektrik-Elektronik Bilgisi gibi meslek dersleri Atölye ve Meslek Teknolojisi uygulamalı dersleri verilmektedir.

MESLEKTE İLERLEME

Meslek liselerinin dizgi bölümden mezun olanlar - Fotoğrafçılık, - Fotoğrafçılık ve Kameramanlık, - Matbaacılık, - Serigrafi ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. - Özel işyerlerinde çalışanlar tecrübe ve deneyimlerine göre kalite kontrol şefi, atölye şefi, bölüm şefi vb. adlar altında çalışabilmektedirler. - Kendi adlarına işyeri açabilmektedirler.

29

EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ Mesleki eğitim kanununa göre öğrenciler işyerinde yapılan uygulamalı eğitimde, asgari ücretin %30’undan az olmamak üzere ücret almaktadırlar. İşletmelerde eğitim gören öğrenciler iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigortalanmakta olup, sigorta primleri Milli Eğitim Bakanlığınca ödenmektedir. Bir iş bulup çalışmaya başladıktan sonra kazanç, iş bilgisi tecrübe ve işe yatkınlık göz önünde bulundurularak asgari ücretin 2 ile 4 katı arasında değişiklik gösterir. Eğitim sonrası elde edilen kazanç işyerinin büyüklüğü ile kamu ve özel sektör olmasına göre değişkenlik gösterebilir. GÖRSEL İLETİŞİM TASARIMCISI TANIM

Televizyon ve sinema grafiklerinin, bilgisayar yazılımlarının ekran düzenlemelerini tasarlayan kişidir.

GÖREVLER

- Ekranda tanıtımı yapılacak ürünü (bilgisayar oyunu, CD-ROM, Internet, televizyon programı vb.) inceler, - Bu ürünü izleyiciye en etkili şekilde sunacak ilk görüntüleri tasarlar; zihninde canlandırır, - Tasarımlarını çeşitli şekillerde çizer, - Bu çizimleri ilgili kişilerle (müşterilerle, o konuda çalışan diğer elemanlarla) birlikte değerlendirir, - Benimsenen tasarımı geliştirici çalışmalar yapar.


- Bilgisayar, - CD-ROM, disket, kaset vb.


Görsel iletişim tasarımcısı olmak isteyenlerin; - Sinema, televizyon, bilgisayarla iletişim konularına ve güzel sanatlara ilgili, - Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme, - Özgün şekil kompozisyonlarını zihinde canlandırabilme ve bunları çizim halinde ifade edebilme yeteneklerine sahip, - Çevresini gözlemleyen, ayrıntıları algılayabilen, - Başkaları ile iyi iletişim kurabilen ve işbirliği yapabilen kimseler olmaları gerekir.


Çalışma ortamı, işin niteliğine göre stüdyo, büro veya dış çekim ortamı olabilir. Görsel iletişim tasarımcıları bir ekibin üyesi olarak çalışırlar. Tasarımlarını tek başlarına üretirler,

30

ancak tasarımlarının uygulamaya konması sırasında işverenlerle ve diğer elemanlarla iletişim halindedirler.


Görsel tasarımcılar; bilgisayar yazılım şirketlerinde, reklam ajanslarında, çeşitli televizyon kanallarında, film yapım, animasyon kuruluşlarında görev alabilirler. Görsel tasarımcılık hızla gelişen teknolojilere bağlı yeni bir meslek olduğundan dolayı bu meslek elemanlarına talep giderek artmaktadır. Alanla ilgili çalışmalar daha çok büyük şehirlere odaklanmıştır. Yurtdışına açılım olanakları da vardır. Görsel tasarımcılık yaratıcı kişiler için geleceği olan bir çalışma alanıdır.


Meslek eğitimi; üniversitelerin iletişim fakültelerinin, “Görsel İletişim Tasarımı” ve “Görsel Sanatlar ve Görsel İletişim Tasarımı” programlarında verilmektedir.


Mesleğin eğitimine girebilmek için, - Lise veya dengi okul mezunu olmak, - Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) saptanan özel yetenek baraj puan almak, - Özel yetenek sınavına katılarak başarılı olmak gerekmektedir.


Bu programın eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince öğrenciler; İletişime Giriş, Görsel Algı, İletişim ve Çalışma Becerileri, Bilgisayarın Temelleri, Temel Desen Teknikleri, Fotoğraf Teknikleri, Görsel Kültür Tarihi, Sibernetik ve Görsel Dünyaya Giriş, Bilgisayar Destekli Resimleme, Çoklu Ortam (multimedya) Dersine Giriş, Video Üretimi, Dünya ve Tasarım, Kolaj Teknikleri, gibi dersler alırlar.

MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitiminden sonra alanlarında mastır (yüksek lisans) ve doktora eğitimi alarak akademik kariyer yapabilirler, yüksek öğretim kurumlarında araştırma görevlisi, doçent, profesör gibi unvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler. GÜMRÜK İŞLETME MESLEK ELEMANI

TANIM

Gümrük mevzuatı, gümrük müşavirliği, dış alım ve dış satım konularında ara insan gücü olarak çalışan kişidir. .

31

GÖREVLER

- Kara, deniz, hava ve demiryolu ile taşınan eşyanın aktarma ve transit gümrük işlemlerini, gümrük kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak yapar, - Kaçakçılığa engel olmak için gerekli yasal işlemleri yapar, - Dış ticaret ve ekonomik gelişmeleri yakından izler, - Gümrüğe ait ekonomik, ticari ve mali konular (ticaret, ödeme anlaşmaları ile Dış Ticaret Rejimi ve Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve Tebliğlerin gümrüğe ilişkin hükümleri dahil) hakkındaki uygulamaları yapar.


- Bilgisayar, daktilo, faks, teleks, hesap makinesi, - Her çeşit büro aletleri, ordino, manifesto, beyannameler, irsaliye vb.


Gümrük işletme meslek elemanı olmak isteyenlerin; - İstatistik, Hukuk, Sosyal Bilimler alanlarına ilgili ve bu alanlarda başarılı, - Dürüst, güvenilir, dikkatli ve sabırlı, - Hızlı ve sağlıklı kararlar verebilen, - Kişilerle iyi iletişim kurabilen, - Günlük değişikliklere uyum sağlayabilen kimseler olmaları gerekmektedir.


Gümrük işletme meslek elemanları, genelde büro ortamında ve çoğu zaman masa başında çalışmaktadırlar. Çalışma ortamı genellikle gürültüsüz, sessiz, düzenli ve kapalı alanlardır. Bazen de sahada açık alanlarda çalışmak gerekebilir. Kişi çalışırken ithalat ve ihracatçılarla, meslektaşlarıyla ve çalıştığı yerdeki diğer elemanlarla iletişim halindedir.


Gümrük işletme meslek elemanı, Gümrük Müdürlüklerinde, ithalat ve ihracat bürolarında, gümrük müşavirliklerinde iş bulma olanağına sahiptirler. Ayrıca kendi işlerini kurarak serbest olarak da çalışabilirler. Kendisini iyi yetiştirmiş, bilgisayar programlarını kullanabilen, en az bir yabancı dil bilen ve yaptığı işi seven kişilere bu sektörde oldukça fazla ihtiyaç vardır.


Meslek eğitimi, çeşitli üniversitelere bağlı meslek yüksekokullarının “Gümrük İşletme” programında verilmektedir.


- Meslek liselerinin A-Grubu (Ticaret Lisesi Fen), Bankacılık, Bilgisayarlı Muhasebe, Borsa Hizmetleri, Deniz ve Liman İşletme, Dış Ticaret, Emlak Komisyonculuğu, Genel Hizmetler (Demiryolu), İşletme, İşletmecilik (Demiryolu), Muhasebe, Sigortacılık, Tesis İşletmeciliği,

32

Ticaret bölümleri mezunları ve Ticaret Liselerini Kol Ayırımı Olmadığı Dönemde Bitirenler “Gümrük İşletme” ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. . - Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara isteklerine ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için bu kişilerin ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA)” puanı almaları gerekir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince öğrencilere; Matematik, Genel Ekonomi, İşletme Ekonomisi, Hukuk, Türk Gümrük Tarihi ve Kapitülasyonlar, Türk Dış Ticaret ve Uluslararası Pazarlama, Uluslar arası Taşıma ve Depolama, Gümrük Vergileri ve Tarife Cetveli, Kaçakçılığın Önlenmesi, İstatistik, Gümrük Kanunu ve Yönetmelikleri, İdari Yargı ve Dış Ticaret Rejimi gibi dersler verilir.

MESLEKTE İLERLEME

Kamu sektöründe işe başlayanlar gerekli şartları taşıdıkları ve yapılacak sınavlarda başarılı oldukları taktirde yönetici pozisyonuna geçebilirler. Özel sektörde İthalat ve İhracat firmalarında çalışanlar tecrübe ve deneyimlerine göre yönetici olabilirler. Gümrük Komisyoncusu yanında çalışanlar sınavlarda başarılı olmak kaydı ile “Gümrük Komisyoncusu” olabilirler.

Gümrük İşletme ön lisans programını başarı ile tamamlayanlar ÖSYM tarafından yapılan sınavda başarılı oldukları taktirde “Bankacılık, Bankacılık ve Finans, Bankacılık ve Finansman, İşletme, İşletme Bilgi Yönetimi, İşletme-İktisat, Sermaye Piyasası, Sigortacılık, Sigortacılık ve Risk Yönetimi, Uluslar arası Finans, Uluslar arası İşletmecilik, Uluslar arası Ticaret, Uluslar arası Ticaret ve İşletmecilik” lisans programlarından birine dikey geçiş yapabilirler. AİLE EKONOMİSİ VE BESLENME ÖĞRETMENİ

TANIM

Çalıştığı eğitim kurumu ya da kuruluşunda öğrencilere veya yetişkinlere aile ekonomisi ve beslenme ile ilgili eğitim veren kişidir.

GÖREVLER

Aile Ekonomisi ve Beslenme konusu ile ilgili hangi bilgi, beceri, tutum ve davranışların, hangi yaş düzeydeki öğrenci guruplarına, hangi yöntemlerle kazandırılacağı, MEB tarafından onaylanan öğretim programları ve ilgili mevzuatta belirtilmiştir. Aile Ekonomisi ve Beslenme Öğretmeni, bu program çerçevesinde; Eğitiminden sorumlu olduğu grubun düzeyine uygun bir çalışma planı yapar, Sorumlu olduğu atölye, laboratuar, işlik vb. yerleri eğitime hazır durumda bulundurur, Öğrencilere alanı ile ilgili bilgi ve beceri kazandırır, Eğitici kol çalışmalarında görev alarak öğrencilere yeteneklerini geliştirici etkinlikler düzenler, Öğrencilerin başarılarını değerlendirir, başarıyı arttırıcı önlemler alır, Öğrencilerin

33

gelişimlerini izler, sorunlarının çözümüne yardımcı olur, Alanı ile ilgili gelişmeleri izler, bunların öğretim programlarına yansıtılması için ilgililere önerilerde bulunur, Öğretmenler Kurulu toplantısına katılır, Öğrencileri belirli dönemlerde yazılı ve sözlü sınava tabi tutup değerlendirir, Sınav notlarını not defterine işleyip not fişleri düzenleyerek öğrencilerin çalışma performansını izler, Devamla ilgili kayıtları ve diğer rapor ve kayıtları idareci ve velilere sunar. Gıdaların işlenmesi, saklanması ile ilgili gelişmeleri ve piyasaya sürülen yeni ürünleri takip eder, Tüketicilerin korunmasına ve eğitimine yönelik araştırma ve eğitim görevi yapar, Ev araçlarının, yiyecek ve giyeceklerin seçilmesi, satın alınması ve kullanılması hakkında önerilerde bulunur, Ailede kaynakları kullanma ve bütçe yapma bilgisi verir, Bireyin fiziksel, sosyal, duygusal ve kültürel gelişimine yardım ederek ev, aile ve çalışma yaşamını dengeler, Birey ve ailelerinin refahını destekleyecek bilgi ve becerileri öğreterek yaşam standartlarını yükseltir, Aile bireylerinin kaynaklarını(zaman, para, araç-gereç, enerji vb) ekonomik şekilde kullanarak üretime katkıda bulunmalarını sağlar, Özellikle kadının bireysel gelişimini destekleyerek toplumdaki rolünü geliştirir.


Görsel araçlar (TV, Video, Tepegöz, Sinema filmi, Slayt) ve bilgisayar, El becerilerine yönelik örnek ürünler ve yapım araç-gereçleri, dikiş makinesi, Laboratuar aletleri, kimyasal katkı maddeleri, Mutfak araç-gereçleri (Ocak, fırın, buzdolabı), Alanı ile ilgili mesleki yayınlar, Yıllık ve günlük çalışma planları, not defteri, ders defteri, yoklama fişi, Öğrenci iş takip formu, ders kitapları, yardımcı kitaplar, iş ve işlem yaprakları, Meslek alanı ile ilgili çeşitli teknik yayınlar,


Aile ekonomisi ve beslenme öğretmeni olmak isteyenlerin; Sosyal bilimlere ve fen bilimlerine ilgili, İnceleme ve araştırmaya meraklı, Ayrıntılara dikkat eden, İnsanlarla iyi iletişim kurabilen, sevecen, hoşgörülü, sabırlı, Ekip çalışmasına yatkın, Düşüncelerini başkalarına açık bir şekilde aktarabilen, İyi bir öğrenme ortamı sağlayabilen, dikkatli, işine özen gösteren, Öğrencilerin duygu ve düşüncelerini anlayabilen, Mesleğinin sorunları ile ilgilenen ve çözüm yolları bulmaya çalışan, Kendini geliştirmeye istekli, coşkulu kimseler olmaları gerekir.


Aile ekonomisi ve beslenme öğretmeni, sınıfta ve atölyede çalışır. Genelde derslerini ayakta yürütür. Çalışma ortamı hijyenik ve hareketlidir. Yakıcı maddeler ve kesici aletlerle çalışıldığından dikkatsizlik durumunda tehlikeyle karşılaşılabilinir. İşin durumuna göre tam ve yarım gün çalışırlar, okullarda belli günlerde nöbet tutarlar. Çalışırken öğretmenler, veliler, okul idarecileri ve öğrencilerle iletişimde bulunurlar. . ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Mezunlar Talim Terbiye Kurulu’nun ilgili kararı gereği; ilköğretim okullarına İş Eğitimi (Ev Ekonomisi) öğretmeni, Kız Meslek Liselerine ise Besin/Gıda Teknolojisi öğretmeni veya Ev Yönetimi ve Beslenme öğretmeni olarak atanırlar. Halk Eğitim Merkezlerinde yönetici ve kurs öğretmenliği yapabilirler. Yemek fabrikası, restaurant, kuru temizleme atölyesi, catering (ev işi yemek yapma-satma), temizlik şirketi, dekoratif eşya dizaynı ve pazarlama işlerinde kendi işyerlerini açabilirler. Televizyon, radyo ve gazete gibi medya kuruluşlarında branşları doğrultusunda programcı ve yönetici olarak görev alabilirler.

34


Bu mesleğin eğitimi, çeşitli üniversitelere bağlı mesleki eğitim fakültelerinin “Aile Ekonomisi ve Beslenme Öğretmenliği” bölümünde verilmektedir.


Mesleğin eğitimine girebilmek için; Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme sınavında (ÖSS) “Aile Ekonomisi ve Beslenme Öğretmenliği” lisans programı için yeterli Eşit Ağırlıklı (EA1) puanı almak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tercih bildirim formunda “Aile Ekonomisi ve Beslenme Öğretmenliği” ile ilgili en az bir yüksek öğrenim programını tercih etmek gerekmektedir. Meslek Liselerinin, Ağırlama ve Gıda Teknolojisi, Servis, Servis Hizmetleri, Turizm Endüstrisi Servis hizmetleri, Beslenme ve Ev Yönetimi, Ev Yönetimi ve Beslenme, Ev Yönetimi, Aşçılık, Besin Teknolojisi Pastacılık, Pastacılık, Besin Endüstrisi, Besin Endüstrisi İşleme, Besin Kontrol ve Analizleri, Besin Teknolojisi, Besin Teknolojisi – Besin Kontrolü ve Analizleri, Besin teknolojisi ve Gıda Kontrol analizleri, Besin Teknolojisi Kurum Beslenmesi, Gıda Kontrol ve Analizleri, Ev ekonomisi, Mutfak, Gıda Teknolojisi, Kurum Beslenmesi bölümlerinden mezun olanlar ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazanıp, Aile Ekonomisi ve Beslenme Öğretmenliği lisans programını tercih etrmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedirler.2 yıllık Meslek Yüksek Okullarının Aşcılık, Et Endüstrisi, Ev İdaresi, Hazır Yemek ve Aşçılık, Mutfak Yönetimi, Yemek Pişirme Teknikleri ile Yiyecekİçecek İşletmeciliği önlisans programını başarıyla bitirenler ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavında başarılı oldukları takdirde Aile Ekonomisi ve Beslenme Öğretmenliği lisans programına dikey geçiş yapabilirler.


Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Bu bölümde alınan eğitim dersleri: Genel Kimya, Genel Biyoloji, Genel Psikoloji, Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Yabancı Dil, İnsan Anatomisi ve Fizyolojisi, İstatistik, Bu bölümde alınan branş dersleri; Meslek Teknolojisi, Temel Beslenme İlkeleri, Pişirme Tekniklerine Giriş, Ev ve Mutfak Araçları, Besin Kimyası, Ev Yönetimi, Besin hazırlama ve Pişirme Teknikleri, Genel Mikrobiyoloji, Özel Durumlarda Beslenme, Aile Ekonomisi ve Tüketici Eğitimi, İş Teknik Eğitimi, Ev Planlama ve Dekorasyon, Deneysel Yiyecek Hazırlama, Kurum ve Ticari Mutfak, Gıda Analizi ve Kontrolü, Dünya Mutfak Kültürleri, Kat Hizmetleri, Servis Teknikleri, Besin Hijyeni ve Kalite, Türk Mutfağı, Besin İşleme ve Saklama, Toplum Sağlığı ve İlkyardım, Ana ve Çocuk Beslenmesi, Ailede Etkileşim, Hastalıklarda Beslenme ve Diyet, Bu bölümde alınan Pedagojik Formasyon Dersleri; Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Gelişim ve Öğrenme, Sınıf Yönetimi, Yazılı-Sözlü Anlatım Teknikleri, Okul Deneyimi, Rehberlik, Özel Öğretim Yöntemleri, Öğretim Teknikleri ve Materyal Geliştirme, Temel Bilgisayar Teknolojileri Kullanımı, Bilimsel Araştırma Teknikleri, Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. Ayrıca fakülte son sınıfta öğrenciler bir yarıyıl “Öğretmenlik Uygulaması” yaparlar.

35

MESLEKTE İLERLEME

Üniversitelerde, eğitim sonrasında akademik personel olarak uzman, doktor, yardımcı doçent, doçent, profesör unvanları alınabilir. MEB’ce yapılan müfettişlik sınavlarında başarılı olunması durumunda müfettiş olarak çalışabilirler. Milli Eğitim Bakanlığınca açılan sınava girerek başarı gösterenler Uzman Öğretmen veya Baş öğretmen olabilirler. Milli Eğitim Bakanlığında meslekte uzmanlaşma ve yükselmeyi sağlayan, tecrübe ek bilgi ve beceri kazandıran seminerler ve hizmet içi eğitim faaliyetleri bulunmaktadır. AĞAÇ İŞLERİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSİ

TANIM

Ahşap veya ahşap kökenli malzemelerin, istenilen kalite standardında, belirlenen sürede, en düşük maliyetle üretilebilmesi için üretim sistemini tasarlayan, projelendiren, üretim sürecini denetleyen kişidir.

GÖREVLER

Ana hammadde ağaç olmak üzere, ağacı mekanik işlemler sonucu kereste, kaplama, kontrplak, kontrtabla, yonga levha ve lif levha gibi ürünlere ve bu ara ürünleri de ağırlıklı olarak sabit ve hareketli mobilyalar olmak üzere dayanıklı tüketim ürünlerine dönüştürme sürecinde; Tasarlanmış bir ürünü projelendirir, maliyet analizi yapar ve üretime hazırlar, Üretimin yapılacağı atölye ve fabrikayı planlar, Üretim için gerekli malzemelerin temininde görev alır, stok planlaması yapar, Üretimin; istenilen miktarda, istenilen zamanda ve istenilen kalitede gerçekleşmesini sağlar, Kalite kontrol ve test tekniklerini hazırlar. Bilgisayar ve Üretim Programları (Bilgisayar destekli tasarım, kumanda ve otomasyon, optimizasyon, paket üretim programları vb.), Endüstriyel makineler (NC, CNC kontrollü panel ebatlama, Frezeleme makineleri, Yüksek frekanslı presler, hidrolik ve pnomatik montaj makineleri üst yüzey işlemleri ve kurutma hatları vb.) El makineleri (elektrik, elektronik pnometik, hidrolik mekanik vb.), El aletleri (kesici, vurma, sıkıştırma, ölçme ve kontrol, markalama vb.) Malzemeler (hammadde, yarı mamul, mamul madde ve yardımcı gereçler)


Ağaç işleri endüstri mühendisi olmak isteyenlerin, Matematik ve fen derslerinde başarılı, İşletmeye ilgi duyan, Tasarım ve çizim yeteneği gelişmiş, İnsan ilişkilerinde olumlu tutum ve iletişim becerisine sahip, Ekip halinde çalışabilen, Bedence sağlam kimseler olmaları gerekmektedir.


İşletmenin kullandığı teknolojiye bağlı olarak çalışma ortamı içerisinde toz, sıvı madde buharı veya gürültü olabilmektedir. Pazarlama, üretim planlama ve tasarım birimlerinde sakin bir ortamda çalışılmaktadır. Üretim biriminde diğer çalışanlarla, satış biriminde ise müşterilerle iletişim gerektiren bir meslektir.

36


Ağaç İşleri Endüstri Mühendisleri, Belediyeler, DPT, Milli Prodüktivite Merkezi, DPT (Devlet Planlama Teşkilatı), TSE (Türk Standartları Enstitüsü), ve Türk Patent Enstitüsü, KOSGEB gibi kamu kurum ve kuruluşlarında mühendis, araştırmacı planlamacı mühendis olarak, Üniversitelerin orman endüstrisi, ağaç işleri ve mobilya –dekorasyon bölümlerinde öğretim elemanı olarak, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Mesleki Teknik Ortaöğretim Kurumları ve Merkezlerinde öğretmen olarak, Başta mobilya endüstrisi olmak üzere ağacı hammadde olarak kullanılan deniz araçları, oyuncak, hediyelik eşya, müzik enstrümanları, ağaca dayalı ara ürün, ahşap işleme makineleri gibi endüstriyel alanlarda faaliyet gösteren tüm özel sektör kuruluşlarında çalışabilirler. Dekorasyona yönelik büro, üretime yönelik atölye veya fabrika olmak üzere kendi işletmelerini kurabilirler, yatırım danışmanlığı yapabilirler. Ağacın bol bulunan ve mutlaka değerlendirilmesi gerekli bir hammadde olması nedeniyle yakın gelecekte veya ileride meslek elemanlarına olan talebin azalması söz konusu değildir. Tüm dünyada gelir seviyesinin artması buna bağlı olarak ahşap veya türevi mekan donatı elemanlarının değiştirilme süresinin kısalması ve giderek bu ürünlerin zorunlu tüketim ürünleri grubuna girmesi nedeniyle bu mesleği yapan elemanlara duyulan ihtiyaç artmaktadır. Bayanların planlama ve pazarlama gibi alanlarda çalışabilmeleri nedeniyle iş bulma açısından cinsiyetin önemi yoktur. Marmara, İç Anadolu, Ege ve Akdeniz bölgeleri bu alanla ilgili endüstrinin yoğunlaştığı bölgelerdir. Meslek eğitimi, Hacettepe Üniversitesi Mesleki Teknoloji Yüksek Okulu Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği bölümünde verilmekte iken, bu bölüme artık öğrenci alınmaması nedeniyle, Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler “Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır.


İlgili bölüme liseden sonra girilen Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS)’nda yeterli “Sayısal (SAY2)” puan alınarak girilmektedir. Eğitim süresi bir yıl hazırlık eğitimi olmak üzere 5 yıldır. Mesleki eğitim boyunca; teknik resim, ağaç dendrolojisi ve anatomisi, fizik, temel kimya, matematik, statik, mobilya kontrüksiyon, dinamik, ağaç kimyası, termodinamik, meslek resmi, üretim teknolojisi, ağaç işleme makineleri, temel istatistik, malzeme mukavemet, ağaç malzeme fiziği, teknik elektrik, tasarımproje, iş etüdü, yöneylem araştırması, kumanda tekniği, proje uygulaması, üst yüzey işlemleri, persfektif, mobilya kalite kontrol teknikleri, ağaç malzeme koruma teknikleri, üretim planlaması, yeterlik çalışması, ahşap yapı elemanları, ağaç işleri endüstri pazarlama teknikleri, iç mimari dekorasyon, malzeme bilgisi, klasik mobilya tekniği, mobilya döşeme teknikleri, akustik, maliyet analizi, yeni ürün geliştirme tekniği, ısı transferi, ağaç zararlıları, ticareti yapılan ağaç türleri, bilgisayar, temel ekonomi, iş hukuku, Türk dili, okuma becerileri, Atatürk ilkeleri ve ınkılap tarihi, güzel sanatlar ve beden gibi dersler verilir.

MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler. Kamu kuruluşlarında çalışanlarda ise müdür yardımcısı, müdür, il müdürü, daire başkanı vb gibi yönetici pozisyonlarına yükselmeleri mümkündür.

37

AĞAÇ İŞLERİ TEKNİKERİ

TANIM

Orman ürünleri endüstrisinin çeşitli dallarında orman, orman endüstrisi ve ağaç işleri mühendisleri ile usta ve işçiler arasında görev yapan kişidir.

GÖREVLER

Orman, orman endüstrisi veya ağaç işleri mühendisi nezaretinde; Fabrikaya gelen tomrukları teslim alır, Tomrukların korunması ile ilgili işleri yapar, Biçilecek tomrukları ayırır , biçilmesi işlerini yapar veya yaptırır, Biçilen tomrukların kurutulması işlerinde görev alır, Satış partileri oluşturur, Biçme programını yapar, İşçilerin çalışma programlarını yapar.


Tomruk Biçme Makineleri, Planya Makinesi, Kalınlık Makinesi, Morse (zıvana makinesi), Zincirli Delik Makinesi, Profil ve Şekillendirme Makinesi, Kilit Makinesi, Yatar Daire Testere Makineleri, Masifleme Makinesi, Kaplama, Kereste ve Levha Ölçülendirme Kesme ile Dikme Makineleri, Zımpara Makineleri, CNC Makineleri, Torna Makineleri, Bileme Makineleri, Rendeleme Makinesi, Elektrikli El Takımları, Şerit Testere Makinaları, Köşe Birleştirme Makinaları, Delik Makinaları, Komprasörler, Cila ve Boya (vernik) Makineleri


Ağaç işleri teknikeri olmak isteyenlerin; Matematik ve fizik konularında yetenekli, Şekil uzay ilişkilerini görebilen, Bedence sağlam ve dikkatli, Ekip çalışmasına yatkın, insanlarla iyi ilişkiler kurabilen, Kapalı, gürültülü ve tozlu ortamlarda çalışmaktan rahatsız olmayan, kimseler olmaları gerekir.


Ağaç işleri teknikerleri; genellikle yarı açık veya kapalı, hacimce geniş, ısıtması olmayan, havanın çok tozlu olduğu, kokulu ve gürültülü ortamlarda çalışırlar. Talebin yoğun olduğu zamanlarda vardiya halinde çalışırlar. İş güvenliği tedbirleri alınmadığı taktirde boya ve verniklerin yol açtığı uzun vadeli hastalıkların ortaya çıkması mümkündür. İşin her aşamasında kesici, delici, parçalayıcı ya da sıkıştırıcı özellikleri olan makineler kullanılır. Boya ve diğer kimyasallardan kaynaklanan kilo kaybı, zehirlenmeler, alerjik hastalıklar ve sesten kaynaklanan işitme kayıpları bu mesleğe ilişkin hastalıklarıdır. Ağaç işleri teknikerleri yoğun olarak işçilerle olmak üzere, işverenler, mühendisler ve müşterilerle iletişim ve işbirliği halindedirler.


Ağaç işleri teknikerleri özel sektöre ait orman ürünleri endüstrisinin kereste, parke, ambalaj, kontrplak, lif levha, yonga levha, mobilya, kaplama ve emprenye gibi kollarında ayrıca deniz araçları, oyuncak, hediyelik eşya, müzik enstrümanları ve ağaca dayalı ara ürünlerin üretiminde, satış ve pazarlama işlerinde çalışabilirler ya da aynı endüstri kollarında kendi işlerini kurabilirler. Bu meslek kendi işini kurmaya oldukça müsait olmasına rağmen,

38

kullanılan makine ve ekipmanlar bir hayli pahalı olduğundan kendi işyerini kurmak yüksek maliyetler gerektirmektedir.


Mesleğin eğitimi meslek yüksekokulların Ağaç İşleri Programında verilmektedir.


Meslek Liselerinin Ağaç İşleri, Mobilya Dekorasyon, Döşemecilik ve Ahşap Yat İnşaa bölümlerinden mezun olan öğrenciler “Ağaç İşleri” önlisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar ise Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli Sayısal (SAY1) puanı almaları koşuluyla sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile YÖSS puanlarına göre yerleştirilebilmektedirler.


Ağaç İşleri programı’nın eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince öğrencilere; Genel Kültür derslerinin yanında Bilgisayar Uygulamaları, Bilgisayar Destekli Tasarım, Matematik, Teknik Resim, Mesleki Teknik Resim, Ağaç İşleri Endüstrisine Giriş, Odun Yapısı ve Tanıtımı, Elektrik Bilgisi, Odunun Fiziksel ve Mekanik Özellikleri, Ağaç İşleme Makinaları, Tutkal ve Yapıştırma Tekniği, Atölye, Kereste Endüstrisi ve Kurutma Teknikleri, Üst Yüzey İşlemleri, Atölye ve Proje Uygulamaları, Mobilya ve Ağaç Konstrüksiyonları, Doğrama Endüstrisi, Levha Ürünleri, Üretim Teknolojisi, Mobilya ve İç Mekan Konstrüksiyonları, Kalite Kontrol, Maliyet Hesapları ve İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği dersleri verilmektedir.

MESLEKTE İLERLEME

Ağaç işleri teknikerleri ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavı’na (DGS) katılarak yeterli başarıyı göstermeleri halinde, Mobilya ve Dekorasyon Öğretmenliği, Dekoratif Sanatlar Öğretmenliği ve Orman Endüstrisi Mühendisliği lisans programlarına Dikey Geçiş hakkı kazanırlar. Ayrıca çalıştıkları işletmelerde idari ve yönetim kadrolarına yükselme şansları da her zaman mevcuttur. ALÜMİNYUM DOĞRAMACI

TANIM

Teknik resim, kroki, numune veya iş talimatlarına göre alüminyum metallerden üretilmiş profil malzemeden kapı, pencere, panjur, balkon vb. yapmak üzere doğrama ve montaj işlemi yapan kimseye denir.

39

GÖREVLER

Yapılacak işle ilgili (kapı, pencere, kasa vb.) ölçü alarak gerekli malzemenin listesini çıkarır, Alüminyum profilleri alınan ölçülere göre keser, deler, ayarlar, sızdırmazlık ve yalıtım elemanlarını yerleştirerek birleştirir, Hazırlanan konstrüksyonu kontrol eder, gerekirse nakliye için tekrar parçalara ayırarak taşıma ve yüklemeye hazır duruma getirir ve yerine monte eder.


Zımpara taşı, freze makinesi, dekupaj makinesi, havalı pres ve bükme presleri, matkap, ölçme ve kontrol aletleri, sac makası, testere, hızar, diş açma aletleri, tornavida, profil malzemeleri, yapıştırıcı ve yalıtım malzemeleri, çeşitli aksesuarlar (kollar, takoz vb.), perçin takımları.


Alüminyum doğramacısı olmak isteyenlerin; El becerisi ve güzel koordinasyonu gelişmiş, Tasarım ve çizim yeteneğine sahip kimseler olmaları gerekir.


Alüminyum doğramacılar atölyelerde çalışırlar. İşin çoğunluğu kapalı ortamda bir kısmı da (ölçü alma, malzeme temini ve yerine monte) dışarıda yapılır. Çalışma ortamı gürültü ve biraz tozludur.


Alüminyum kullanım alanı oldukça geniş bir metaldir. Uçak sanayi, inşaat sektöründe, yapılarda cephe kaplamasında, kapı, pencere, dolap vb. yapımında oldukça yaygın olarak kullanılmakta, buna paralel olarak da bu alanlarda istihdam edilecek elemanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Genelde meslek elemanlarının çalışma alanları küçük ve orta ölçekli işletmelerdir.


Mesleğin eğitimi, yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir.


Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; En az ilköğretim okulu mezunu olmak, Bünyesi ve sağlık durumu mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, 14 yaşını doldurmuş ve 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işvereni ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir.

40


Alüminyum doğramacı mesleğinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır. Mesleki eğitim merkezlerinde 1 gün teorik, işletmede 5 gün uygulamalı eğitim görülür. Eğitim boyunca Genel Bilgi Dersleri, Meslek Bilgi Dersleri, Teknik Resim ve Meslek Resmi Dersleri alınmakta olup; Genel Bilgi Dersleri her Çıraklık Merkezi programında ortak olarak alınmaktadır. Teorik Eğitim konuları: Teknik Resim Dersinde Teknik resmin önemi, teknik resimde kullanılan araç ve gereçler. Çizgi yazı ve yazı alanları, geometrik çizimler, iz düşümler ve görünüş çıkarma, perspektif resimler, Meslek Resmi Dersinde Basit parçaların görünüşlerinin çizilmesi, malzeme listesinin hazırlanması ve maliyet hesaplanması, alüminyum profil malzemelerinin tanınması, ölçü alınması, alüminyum doğrama yapım resmi ve detay resimleri. Meslek Bilgi Dersinde Meslekle ilgili her türlü ölçü ve kontrol aletlerini kullanma, bakım ve kontrolü, kullanılan takım ve avadanlıklar, malzeme ve aksesuarlar, biten işin temizliği ve ambalajı, kesme, eğeleme, delme, birleştirme, diş açma, alüminyum sac levhalarının doğrultulması, çizilen kroki resme göre işin yapımı. Çıraklık eğitimini tamamlayanlara, eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” ve “Kalfa” unvanı verilir.

MESLEKTE İLERLEME

Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Alüminyum doğramacı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. ARKEOLOG TANIM

İnsanın dünya üzerinde görülmesinden Ortaçağa kadar geçen süreç içinde insana ilişkin her türlü kalıntı ve buluntuyu, doğal çevre ile insan arasındaki ilişkileri, yüzey, sualtı araştırmaları ve kazılarla ortaya çıkaran, inceleyen, değerlendiren ve koruyan kişidir.

GÖREVLER

Eski çağlardan günümüze kalmış toprak veya su altındaki eserleri gün ışığına çıkarmak için kazılar yapar, Kazılardan elde edilen eserleri temizler, Parça eserlerin yapıştırılmasını (konservasyon), bakımonarım ve restorasyonunu yapar, Eserlerin kaydını tutar, korunmasını sağlar ve halkın bilgisine sunar, Kültür Bakanlığında çalışması durumunda; kazılarda gözlemci olarak görevlendirilebilir, Korunması gereken kültür ve tabiat varlıklarını saptar ve kaydını tutar, bunlara yönelik koruma ve restorasyonlar konusunda kararlar çıkarılmasını sağlar, Çevresindeki antik kentlerin (ören yerlerinin) belirli aralıklarla denetimini yapar, Müzelerde çalışanlar koleksiyoncuların denetimini yapar.

41


Spatüla (ucu sivri küçük mala), kazma, kürek, el arabası, keski, su terazisi, fırça, süpürge, fotoğraf makinesi, metre, ölçüm, çizim araç-gereçleri, kimyasal maddeler, sondaj aletleri.


Arkeolog olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe ve özellikle sözel düşünme ve neden-sonuç ilişkisini ortaya çıkarabilme gücüne sahip, Tarih ve kültür konularına meraklı ve bu alanlarda başarılı, İyi bir gözlemci ve araştırıcı, Açık havada çalışma yapmaktan hoşlanan, Bedence sağlam, kimseler olmaları gerekir.


Arkeologlar görevlerine göre değişik ortamlarda çalışırlar. Araştırma yapan arkeologlar, çoğunlukla okuyarak, yazarak görev yaparlar, yaz aylarında kazı çalışmalarını açık havada yürütürler. Müzelerde çalışanlar için çalışma ortamı temiz ve sessizdir. Bir kazıda ilginç bir parçanın bulunması ve ait olduğu dönemin belirlenmesi uzun ve zahmetli bir çaba sonucunda gerçekleşir ve bu durum kişiye büyük bir mutluluk verir. Arkeologlar, eski çağ tarihçisi, heykeltıraş, mimar, topoğraf, teknik ressam, fotoğrafçı, epigraf (yazıt okuyan kişi) gibi meslek elemanlarıyla sürekli iletişim halinde çalışırlar.


Arkeologların çalıştıkları kuruluşlar; üniversiteler (öğretim görevlisi veya araştırmacı olarak), Müzeler ve Anıtlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı çeşitli müzeler, kültür ve tabiat varlıklarını koruma kurulları, özel müzeler, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Maden Tetkik Arama Enstitüsüdür.


Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı fakültelerin “Arkeoloji” bölümlerinde verilmektedir.


Bu bölümlere girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli “Sözel (SÖZ2)” puanı almak gerekmektedir.


Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince; temel kavramlar ve terimler öğretilmektedir. Arkeoloji alanında eğitim veren bu anabilim dallarının birinci sınıfında temel kavramlar ve terimler öğretildikten sonra diğer sınıflarda her anabilim dalı kendi konusu çerçevesinde insanlığın sosyokültürel yapısını ve kültür ortam ilişkilerini işler. Klasik arkeolojide Yunanca ve Latince öğretilmektedir. Dönem özelliklerinin incelendiği heykel, seramik, mimari, tarihi coğrafya vb. dersler verilmektedir.

42

MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitimini tamamlayan kişiler üniversitelerde görev almak isterlerse araştırma görevlisi olarak göreve başlarlar. Doktora derecesi aldıktan ve gerekli çalışmaları tamamladıktan sonra yardımcı doçent, doçent ve profesör olarak meslekte ilerleyebilirler. Meslek elemanları belli bir alanda uzmanlaşabilirler. Bunlar; eski tunç çağı eserleri, konservatör (yarım eserlerin yapıştırılması, onarılması), sikke (numismat), arkaik dönem heykeltıraşlığı, helenistik çağ mimarisi, seramik, vb. alanlardır. AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİ ELEMANI TANIM

Gümrük birliği sürecinde ve Türkiye’nin Avrupa Topluluğuna tam üyeliğinde, tüm özel ve kamu kuruluşlarının bünyelerinde yapmaları zorunlu yapısal değişiklikleri uygulamaya koyacak, Avrupa Birliğinin, sosyal, ekonomik ve iktisadi mevzuatını izleyen kişidir.

GÖREVLER

Çalıştığı kamu ya da özel kuruluşun, sosyal, ekonomik, siyasi ve hukuki yapısını inceler ve bunun Avrupa Topluluğu mevzuatlarına uygun hale getirilmesine çalışır.


Avrupa birliği ile ilgili çeşitli yayınlar, Her türlü büro malzemeleri, Mevzuat, yönetmelik vb.


Avrupa Birliği İlişkileri Elemanı olmak isteyenlerin; Sosyal Bilimlere, özellikle ekonomi, işletme, sosyoloji, hukuk konularına ilgili ve bu alanda başarılı, Birliğe üye ülkelerden herhangi birinin dilini öğrenmeye istekli olan, Genel kültür düzeyi ve başkaları ile iletişim kurabilme yeteneği gelişmiş, Seyahat etmekten hoşlanan kimseler olmaları gerekir.


Avrupa Birliği İlişkileri Uzmanı büro ortamında, temiz ve sağlıklı koşullarda çalışırlar. Zaman zaman seyahat edebilir.


Avrupa Birliği İlişkileri bölümü mezunları çeşitli meslek odaları, sendikalar, kamu ve özel sektörlerde faaliyet gösteren kuruluşların AB birimlerinde, şubelerinde, AB ile ilgili konularda araştırma ve danışmanlık yapan vakıf ve şirketlerde, dış ticaret firmalarında Gümrük Müşaviri olarak çalışabilirler. Türkiye’nin 14 Nisan 1987 ‘de Avrupa Birliğine tam üyelik başvurusu, Türkiye’nin 6.3.1995 tarihli, 1/95 ve 2/95 sayılı ortaklık konseyi kararları doğrultusunda, Avrupa Topluluğu ile 1.1.1996 tarihinden itibaren Gümrük Birliğine girmesinden sonra AT konusunda eğitim görmüş insanlara olan ihtiyaç hissedilmiştir. Bu

43

mesleğe gelecekte daha fazla ihtiyaç duyulacağı, şu an için alanında iş bulamama imkanının olması bir gerçektir. Mezunlar genellikle Dış Ticaret, alanında çalışabilmektedir. İleride bu alanda yetişmiş ara elemana ihtiyaç duyulacaktır.


Mesleğin eğitimi, üniversitelerin İşletme Fakültesi Avrupa Birliği İlişkileri bölümünde verilmektedir.


Meslek eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) “Avrupa Birliği İlişkileri” lisans programı için yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA2)” puan almak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tercih bildirim formunda “Avrupa Birliği İlişkileri” ile ilgili programı tercih etmek. “Avrupa Topluluğu, Dış Ticaret ve Avrupa Birliği” önlisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Avrupa Birliği İlişkileri” lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler.


Eğitim süresi 4 yıl olup, öğrenciler, İktisat, İşletme, Muhasebe, Dış Ticaret Muhasebesi, Bilgisayar, Uluslararası Ticarette Genel Kavramlar dersleri ile Yabancı Dil, Hukuk, İhracat ve İthalat Uygulaması, İşletme Matematiği, İhracat Mevzuatı, İthalat Mevzuatı, Gümrük Rejimleri, Gümrük Birliği ve Türk Sanayiinin Rekabet Gücü, AB ve Türkiye ile İlişkiler, İnsan İlişkileri gibi derslerle seçmeli dersleri alırlar.

MESLEKTE İLERLEME

Meslek elemanları çalıştıkları işletmelerin personel politikaları doğrultusunda, şef, kısım amiri, servis ya da departman sorumlusu gibi unvanlarla çalışabilmekte ayrıca doğrudan ‘Gümrük Müşaviri’ unvanı da alabilmektedirler. BAHÇE ZİRAATI TEKNİKERİ

TANIM

Sebze ve meyve kısmen de süs bitkilerinin üretimi ve ürünlerin pazarlaması alanında çalışan kişidir.

GÖREVLER

Bahçe teknikeri, bahçe ziraatı alanında uzmanlaşmış ziraat mühendislerinin gözetimi ve denetimi altında, Bilimsel yöntemlerle budama, ayıklama, gübreleme, ilaçlama işlerinde çalışır, Sebzeciliğin ve meyveciliğin bilimsel yöntemlerle yapılması için araştırmalar yapar, sebze ve meyveleri hastalıklardan korunmak için önlemler alır, Ambalajlama ve pazarlama ile ilgili karşılaşabilecek sorunlara çözümler bulmaya çalışır.

44


Traktör, Toprak işleme ekipmanları, Budama ekipmanları, Aşılama ekipmanları.


Bahçe ziraatı teknikeri olmak isteyenlerin; Fen bilimlerine, özellikle biyolojiye ilgili ve bu alanda başarılı, Açık havada çalışmaktan hoşlanan, Bedence arazide çalışabilecek kadar sağlıklı, kimseler olmaları gerekir.


Bahçe ziraatı teknikerleri tüm işlerini açık havada yürütürler. Çalışırken çiftçilerle, ziraat teknisyenleri ve ziraat mühendisleri ile iletişim halindedirler.


Bahçe ziraatı teknikeri, kamu ve özel sektöre ait tarımsal işletmelerde çalışırlar. Kendi bahçe ve sera işletmelerini kurarlar. Bahçe ziraatı hiçbir zaman geçerliliğini yitirmeyen insanların sürekli ihtiyaç duyduğu ürünlerin yetiştirilmesi açısından her zaman gereksinim duyulan bir meslektir.


Mesleğinin eğitimi üniversitelere bağlı meslek yüksekokullarının Bahçe Ziraatı bölümünde verilmektedir.


Meslek Liselerinin, Çay Teknolojisi, Süs Bitkileri, Tarım, Ziraat, Genel Ziraat, Makine(Tarım Meslek Lisesi), Makine-Tarım Teknolojisi, Peyzaj, Tarım Teknolojisi bölümlerinden mezun olanlar “Bahçe Ziraatı” ön lisans programına sınavsız olarak girebilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA1)” puanı almaları halinde sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara istedikleri takdirde YÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir.


Mesleğin eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince; zirai botanik, kimya, genel meyvecilik, genel sebzecilik, bağcılık, budama, aşılama sulama, tarımsal mekanizasyon, hastalıklarla mücadele, tarımsal ekonomi, süs bitkileri yetiştiriciliği, mantar yetiştiriciliği, muhafaza teknikleri, bilgisayar ve programlama gibi dersler okutulur. Eğitimini başarı ile tamamlayanlara Bahçe Ziraatı Teknikeri ön lisans diploması ve “Bahçe Ziraat Teknikeri” unvanı verilir.

45

MESLEKTE İLERLEME

Bahçe ziraatı teknikeri ön lisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavında (DGS) başarılı oldukları takdirde Ziraat Fakültelerinin Bitkisel Üretim, lisans programına dikey geçiş yapabilirler. BAYAN BERBERİ (BAYAN KUAFÖRÜ)

TANIM

Saçı, günün modasına ve kişinin zevkine göre; kesen, biçimlendiren, boyayan ve saç bakımını yapan kişidir.

GÖREVLER

Müşteriyi karşılar, isteğe göre: Saçları yıkar, keser ve elektrikli kurutucu ile fön çekerek şekil verir, Saçları boyar, bir süre bekledikten sonra yıkar, kremler ve fön çekerek şekil verir, Islatılmış saçı bigudilerle sarar, üzerine file bağlayarak makinede kuruttuktan sonra açar ve şekil verir, Saça perma ilacı sürerek, küçük bigudilerle sarar, kurutur ve açarak şekil verir, Düğün, nişan gibi özel günlerde saça şekil vererek duvak, çiçek, taç gibi aksesuarlarla süsler.


Fön makinesi, Saç kesme makası, Çeşitli boylarda toka, pens, fırça ve tarak, Bigudi, Saç boyaları, Saç bakım ürünleri, Vazelin, kolonya, ense fırçası ve pudra, Bigudi saç fırçası.


Bayan berberi (kuaförü) olmak isteyenlerin; Ellerini ustalıkla kullanabilen, Estetik görüşe sahip, Uzun süre ayakta durabilecek bedensel özelliğe sahip, Renkleri ayırdedebilen, Kimyasal maddelere karşı alerjisi olmayan, Güler yüzlü, sabırlı, müşterilerinin duygularına ve ihtiyaçlarına karşı anlayışlı, insanlarla iyi iletişim kurabilen kimseler olmaları gerekir.


Kuaför ve güzellik salonları gibi kapalı ortamlarda, sürekli olarak ayakta, yoğun bir şekilde çalışır. Çalışma ortamı fön makinesinin çalışmasından dolayı gürültülüdür. Boya maddeleri nedeniyle kuaförlerin elleri daima boyalıdır. Her gün yapılan iş birbirine benzerse de, değişik insanların gelip gittiği kuaför salonları, değişiklikten hoşlananlar için çekici bir ortam olabilir. Kuaförün esas işi saçlarla ilgilidir ve bunu, müşteri ve diğer çalışanlarla oldukça yoğun sözel etkileşim halinde yapar.


Bu meslekte yetişmiş elemanların, genelde kendi işyerlerini açmaları nedeniyle işsiz kalma olasılığı çok azdır. Bazı büyük otellerde çalışma imkanları vardır. Kuaförlerin iyi bir gelir elde etmeleri ve çalışma olanaklarının artması için, sürekli bu sektördeki değişiklikleri

46

izleyerek kendilerini yenilemeleri gerekmekte, çünkü teknoloji gelişmekte ve moda sürekli değişmektedir.


Mesleğin eğitimi, Anadolu kız meslek/Anadolu meslek liseleri, kız meslek /meslek liseleri ve çok programlı liselerin “ cilt bakımı ve kuaförlük” alanı “Kuaförlük” dalında, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitüleri, pratik kız sanat okulları, mesleki eğitim merkezleri, halk eğitim merkezleri ve akşam sanat okullarında verilmektedir. Bu mesleğin eğitimi, Anadolu kız meslek/Anadolu meslek liseleri, kız meslek /meslek liseleri ve çok programlı liselerin “ cilt bakımı ve kuaförlük” alanı “Kuaförlük” dalında, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitüleri, pratik kız sanat okulları, mesleki eğitim merkezleri, halk eğitim merkezleri ve akşam sanat okullarında verilmektedir.


Anadolu meslek/Anadolu kız meslek liseleri “Cilt Bakımı ve kuaförlük”alanına girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve Orta Öğrenim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavında başarılı olmak, Kız Meslek/meslek liseleri ve çok programlı liselere girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve yukarıda belirtilen sınava girmiş olmak, Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; En az ilköğretim okulu mezunu olmak, 14 yaşını doldurmuş ve 19 yaşından gün almamış olmak, ancak; 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce mesleki eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir. Pratik Kız Sanat okullarında öğrenim görmek için ilköğretim çağı dışında olmak, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde öğrenim görmek için ise ilköğretim okulu mezunu olmak gerekmektedir.


Anadolu Kız Meslek/Anadolu meslek liselerinde eğitim süresi 4 yıldır. Kız meslek/meslek liseleri, çok programlı liselerde de 4 yıldır. Kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde 2 yıldır. Mesleki eğitim merkezlerinde, Kuaförlük meslek eğitiminde ilköğretim mezunları için eğitim programı 3 yıl devam etmektedir. Lise ve daha üst düzeyde genel eğitim kurumlarından mezun olanlar için meslek eğitimi 1.5 yıl devam etmektedir. Ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır. Kız meslek liselerinde son sınıfta, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde 2. Sınıfta 3308 Sayılı Yasa’ya göre 3 gün işletmelerde, 2 gün okulda eğitim görmekte, çıraklık eğitim merkezlerine gelen öğrenciler de 5 gün işletmelerde 1 gün çıraklık eğitim merkezinde eğitim görmektedirler. Pratik kız sanat okulu bünyesinde bulunan kuaförlük bölümünde, manikür-pedikür, cilt bakımı, makyaj, sahne ve objektif makyajı, yüz ve vücut masajı, saç bakımı ve yapımı, epilasyon kursları verilmektedir. Mesleki eğitim merkezlerinde çırak öğrenciler teorik eğitim diliminde; Türkçe, Matematik, Meslek Matematiği, İşletme Bilgisi ve Kooperatifçilik, Toplam Kalite Yönetimi gibi genel bilgi dersleri ile Teknik Resim, İş Güvenliği, Meslek resmi, Meslek Bilgisi, Meslek Sağlık Bilgisi gibi meslek dersleri alırlar. Kız meslek liselerinin ve kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinin kuaförlük bölümünde genel kültür derslerinin yanı sıra, saç bakımı yapımı ve uygulaması, mesleki anatomifizyoloji, mesleki kimya, makine bilgisi, makyaj, seçmeli ders olarak da mesleki resim, estetik, tırnak bakımı, yüz ve vücut masajı, cilt bakımı ve uygulaması, epilasyon, elektrik bilgisi, sahne ve objektif makyajı dersleri verilmektedir.

47

Öğrencilere, teorik ve pratik eğitimde, saç bakımı ve yapımı ile ilgili temel Tanımlar, teknik terimler, temel bilgi ve beceriler kazandırılır. Alanıyla ilgili araç ve gereçler tanıtılır, kullanımları ve basit onarımları öğretilir. Müşterilerin isteğine uygun saç bakımı boyama, perma, defrize ve makyaj uygulaması becerisi kazandırılır. Ayrıca, peruk hazırlanması, iş güvenliği ilkeleri ve meslekle ilgili genel sağlık kuralları öğretilmektedir.

MESLEKTE İLERLEME

Anadolu Meslek ve Kız meslek liselerinin Cilt Bakımı ve Kuaförlük alanından mezun olanlar Meslek liselerinin Cilt Bakımı ve Kuaförlük alanından mezun olanlar, istedikleri taktirde, Cilt bakımı ve güzellik, Kozmetik teknolojisi, Kuaförlük, Tıbbi ve aromatik bitkiler ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. Ayrıca, en az üç yıl süreli mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarından diploma almış veya çıraklık eğitimini başarı ile bitirmiş ve Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenen süre kadar mesleğinde çalışmış ya da en az beş yıl kalfa olarak çalıştığını belgelemek şartı ile ustalık sınavına doğrudan katılarak, başarı göstermeleri durumunda ustalık belgesini alırlar. Ustalık belgesini kendi işyerlerini açabilirler. Kendi işyerini kuranlar girişimci olarak da ilerleme kaydedebilirler. Ustalık belgesine sahip olanlar Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de mesleki eğitim merkezlerinde düzenlenen İş Pedagojisi kursuna katılıp, başarılı olmaları durumda Usta Öğreticilik belgesine sahip olurlar. Mezun olanlar “Kuaförlük ve Güzellik Bilgisi Öğretmenliği” lisans programına başvurduklarında ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir. BİYOLOG

TANIM

Canlı türlerinin tanımlanması, sınıflandırılması, yaşamı ve evrimini etkileyen koşullar üzerinde araştırma yapan kişidir.

GÖREVLER

Biyologların görevleri araştırma ve uygulama alanındaki çalışmalara göre değişir. Araştırma alanında çalışan biyolog: Canlıların yapılarını inceler ve bunları belli sınıflara yerleştirir, Çeşitli canlı türlerinin evrimine etki eden etmenleri inceler, Canlıların en iyi şekilde yaşayabileceği ortamları belirler. Uygulama alanında çalışan biyolog: Biyolojik arıtmada ve kirletilmiş ortamlarda gerekli iyileştirici uygulamaları yapar, Tahlil edilecek kan, idrar vb. maddeleri çeşitli kimyasal işlemlere tabi tutar, İçme sularının ve tarım alanlarında kullanılan suların analizlerini yapar, Biyolojik zenginliklerimizin araştırılması, doğa tarihi ve müzeleri oluşturulması için etkili kurumlarla işbirliği yapar.


Laboratuar araç-gereçleri, Mikroskop, Kimyasal maddeler, Bilgisayar.

48


Biyolog olmak isteyenlerin; Akademik yeteneği yüksek, Fen bilimlerine, özellikle biyolojiye ilgili ve bu alanda başarılı, Bilimsel meraka sahip, bir konuyu derinliğine araştırmak isteyen, Görme duyusu ve belleği güçlü, Renkleri ayırt edebilen, Sabırlı ve dikkatli, kimseler olmaları gerekir.


Biyologların çalışma ortamı görevlerine göre değişir. Bitki ve hayvan türlerinin yaşayışını incelemek için açık havada, hücre ve dokuları incelemek için laboratuarda, inceleme sonuçlarını değerlendirmek için ise büro ortamında çalışmaları gerekir. Biyologların çalışma süresi genelde düzenli, çalışma ortamı temiz ve güvenlidir. Ancak arazi çalışmalarında incelenen canlı türlerine göre değişmek üzere gece gündüz, bazen günlerce çalışmak gerekebilir.


Biyologlar, kamu kuruluşlarında, üniversitelerin tıp, eczacılık, ziraat, orman, fen fakültelerinde, araştırma merkezlerinde, Tarım ve Köy İşleri, Orman, Çevre ve Sağlık Bakanlıklarına bağlı kuruluşlarda; özel sektörde ise ilaç ve besin endüstrisi kuruluşlarında çalışmaktadırlar. Biyoloji bölümü mezunları, “Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programı” veya “Pedagojik Formasyon Programı” nı tamamlamaları durumunda “Biyoloji Öğretmenliği” yapabilirler.


Meslek eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı Fen-Edebiyat ve Fen Fakültelerinin “Biyoloji” bölümlerinde verilmektedir.


Bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY2)” puanı almak gerekmektedir.


Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Fen dersleri ağırlıklı bir eğitim yapılmaktadır. Teorik eğitimin yanında laboratuar çalışmaları da vardır. Eğitim sırasında isteğe bağlı olarak staj yapılır. Eğitim süresince; Genel Biyoloji, Moleküler Biyoloji, Kimya, İstatistik, Sistematik Botanik, Hayvan Histolojisi, Biyokimya, Genetik, Fizyoloji, Bitki Fizyolojisi, Türkiye’nin Bitki Örtüsü, Evrim, Parazitoloji, Bitki Ekolojisi ve Coğrafya, Ekoloji gibi dersleri alırlar.

MESLEKTE İLERLEME

Meslekte ilerleme genellikle lisansüstü eğitim veya doktora eğitimi ile olur. Biyologlar, botanik, zooloji, mikrobiyoloji, hidrobiyoloji ve uygulamalı biyoloji gibi alanların birinde uzmanlaşabilirler. Biyologların genellikle genetik ve biyokimya alanlarında uzmanlaşmaya yöneldikleri görülmektedir.

49

BÜRO YÖNETİMİ VE SEKRETERLİK MESLEK ELEMANI

TANIM

İşletmede belirlenen amaç ve hedefleri gerçekleştirmek için yönetici tarafından planlanmış, koordine edilmiş kaynakların (insan, bilgi, parasal ve maddi v.b) uygun olarak yönetilmesinde yöneticiye yardımcı olan kişidir.

GÖREVLER

Büronun en verimli şekilde çalışmasını sağlamak üzere, Ofis yönetimi işlemlerini yürütür, Gelen giden evrak ile dosyalama işlemlerini yürütür, Telefon görüşmelerinin yapılması, gelen yazı ve resimlerin yöneticiye ulaştırılması, randevuların ayarlanması, misafirlerin karşılanması işlerini yapar, Yönetici için gerekli dokümanları hazırlar, Toplantı organizasyonu yapar, Seyahat organizasyonu yapar, Büroya ait araç-gereçlerin bakımı, onarımını yaptırır ve en verimli şekilde kullanılmasını sağlar.


Bilgisayar, fax, telefon, fotokopi, hesap makinası, daktilo. Örgüt amacını ve hedeflerini kapsayan kanun, tüzük, yönetmelik ve emirler. Çeşitli demirbaşlar (masa, sandalye, dolap vb) Kırtasiye malzemeleri (kağıt, kalem, büro malzemeleri)


Büro yönetimi ve sekreterlik meslek elemanı olmak isteyenlerin; Sözel yeteneği güçlü (düzgün ve akıcı bir dille konuşabilen), Görsel ve işitsel belleği kuvvetli, Kendine güvenen, güvenilir, İnsanları tanıyan ve etkileyebilen, sır saklayabilen, Sorumluluk sahibi, Güler yüzlü ve temsil yeteneğine sahip kimseler olmaları gerekir.


Büro yönetimi ve sekreteri meslek elemanı büroda görev yapar. Çalışma saatleri genellikle düzenlidir. Ancak çalıştığı işyerine bağlı olarak akşamları geç saatlere veya hafta sonları çalışma yapabilirler. Çalışma ortamı bilgi, belge ve insan ilişkileriyle ilgilidir. Çalışırken yöneticilerle, ziyaretçiler ve diğer çalışanlarla iletişimde bulunurlar.


Büro yönetimi ve sekreterlik bölümü mezunu olanların iş alanı oldukça geniş olup, kamu özel sektöre ait pek çok kurum ve kuruluşta, üniversitelerde, vakıflarda, derneklerde çalışabilmektedirler. İşletmelerin çağdaş işletmecilik anlayışı ile yönetilmesi ihtiyacının giderek daha fazla hissedilmesi, bu alanda eğitilmiş insan gücüne duyulan gereksinimi artırmaktadır.


Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı meslek yüksekokullarının “Büro Yönetimi ve Sekreterlik” bölümünde verilmektedir.

50


Ticaret Meslek Lisesi, Anadolu Ticaret Meslek Lisesi Sekreterlik bölümü ile Büro Yönetimi ve Sekreterlik Alanı, Anadolu Kız Meslek Lisesi Büro Yönetimi ve Sekreterlik bölümü ile Sağlık Meslek Liselerinin Tıbbi Sekreterlik bölümlerinden mezun olanlar “Büro Yönetimi ve Sekreterlik” önlisans programına sınavsız olarak girebilirler. Meslek Liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden yada liselerden mezun olanlar/olacaklar ise ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri, yeterli “Sözel (SÖZ1)”puanı almaları koşulu ile ve sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara istedikleri takdirde ÖSS puanlarına göre yerleştirilmektedirler.


Eğitim süresi 2 yıldır. Öğrenciler eğitim ve öğretim süresince aşağıdaki dersleri alırlar. a) Genel Kültür Dersleri: Türk Dili, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Yabancı Dil. b) Meslek Dersleri: Matematik, Bilgisayar, Genel İşletme, Sekreterlik Bilgisi, Klavye Teknikleri, Hukukun Temel Kavramları, Protokol Bilgisi, Ekonomi, Genel İletişim, Örgütsel Davranış, Dosyalama ve Arşivleme Teknikleri, Mesleki Yazışmalar, Büro Yönetimi, Kamu Özel Kesim Yapısı ve İlişkiler, Sunum Teknikleri ve Çalışma Psikolojisi gibi dersler okutulmaktadır.

MESLEKTE İLERLEME

Büro yönetimi ve sekreterlik bölümü mezunları AÖF İşletme Fakültesi, Kamu Yönetimi bölümüne yatay (sınavsız) geçiş yapabilirler. Büro Yönetimi Öğretmenliği, Halkla İlişkiler, Halkla İlişkiler ve Tanıtım, İşletme Bilgi Yönetimi, Sağlık Kurumları İşletmeciliği ve Yönetim Bilişim Sistemleri lisans programlarına dikey (sınavlı) geçiş yapabilirler. Çalıştıkları işyerinde yönetimin üst kademelerine çıkabilirler. CİLT BAKIMI VE GÜZELLİK MESLEK ELEMANI

TANIM

Cilt bakımı ve güzellik sektöründe çağın teknolojisini kullanarak, müşterilerinin istekleri doğrultusunda vücut ve cilt bakımı, epilasyon, makyaj, masaj, el, ayak ve tırnak bakımını tekniğine uygun olarak yapan kişidir.

GÖREVLER

Cilt bakımı ve güzellik meslek elemanı; İşyerinin temizliğini ve düzenini sağlar, Müşterileriyle iletişim kurar, Kullandığı aletlerin hijyen, bakım ve kontrolünü yapar, Randevu sistemine göre müşterilerini karşılar, Kişinin yüz ve vücut yapısını inceler, Müşterinin sağlık durumunun işleme uygunluğunu belirler, Vücut ve cilt bakımı, epilasyon yapar, Müşterilerinin istek ve beklentilerine göre masaj yapar, Tırnak, el ayak bakımı yapar.(pedikür, manikür yapar.),Müşterilerinin yüz hatlarına ve tenine uygun makyaj yapar, Solaryum (bronzlaşma) işlemini uygular.

51


Ayaklı büyüteç (lup), wapozon (buhar makinesi),Compakt Set, solaryum ünitesi, Epilasyon cihazı, zayıflama ünitesi Sedye, masaj aleti, Cilt bakım cihazı, Ağda cihazı, Parafin cihazı, Yosun battaniyesi, El ayak tırnak bakımı aletleri ve makineleri Makyaj malzemeleri, Vücut, cilt, saç bakım ürünleri,


Cilt bakımı ve güzellik uzmanı olmak isteyenlerin; El ve parmaklarını ustalıkla kullanabilen, Estetik görüşe sahip, Renkleri ayırt edebilen, Kimyasal maddelere karşı alerjisi olmayan, Güler yüzlü, sabırlı müşterilerinin duygularına ve ihtiyaçlarına karşı anlayışlı, İnsanlarla iyi iletişim kurabilen, Dış görünümüne özen gösteren, bakımlı, temiz, kimseler olması gerekir.


Güzellik merkezleri, güzellik salonları, masaj salonları gibi kapalı yerlerde, yoğun bir şekilde çalışır. Çalışma ortamında müşteriler ve diğer çalışanlarla sürekli iletişim halindedir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Cilt Bakımı ve Güzellik Meslek Elemanları kendilerine ait iş yeri açabilirler. Kamu ve özel sektör kuruluşlarında Cilt Bakımı ve Güzellik Uzmanı olarak çalışabilirler. Meslek elemanları ayrıca kozmetik ürün satışı yapılan mağazalarda reyon uzmanı olarak da çalışabilmektedirler. Meslek teknolojik gelişmelerden etkilenmekte, kullanılan malzeme, ürün ve araçlarda çeşitlilik artmaktadır. Ayrıca, meslek elemanlarının çalışabileceği iş yerlerinin çeşitlendiği ve çoğaldığı da söylenebilir. Meslek elemanları cilt doktorları ve fizyoterapistlerle çalışabildikleri gibi rehabilitasyon merkezlerinde de iş bulabilmektedirler. Ayrıca, fizik tedavide masaj, plastik cerrahi kliniklerinde ameliyat öncesi ve sonrası cilt bakımı, sahne sanatlarında makyaj da yaptıkları işler arasında sayılabilir.


Mesleğin eğitimi aşağıdaki üniversitelere bağlı meslek yüksek okullarının cilt bakımı ve güzellik bölümlerinde verilmektedir. Çukurova Üniversitesi Adana Meslek Yüksekokulu Gazi Üniversitesi Ankara Meslek Yüksekokulu Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Ege Üniversitesi Ege Meslek Yüksekokulu


Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının Cilt Bakımı ve Güzellik, Cilt Bakımı ve Kuaförlük, Cilt Bakımı ve Epilasyon, Kuaförlük, Saç Bakımı ve yapımı alan/dal ve bölümlerinden mezun olanlar meslek yüksekokullarının cilt bakımı ve güzellik programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşulları sağlamaları halinde yerleştirilebilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar / olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonucu kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara isteklerine ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilmektedirler. Bunun için isteklilerin Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi

52

Başkanlığı (ÖSYM) tarafından yapılan öğrenci seçme sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli SÖZ1 Puanı almaları gereklidir.


Mesleğin eğitim süresi 2 yıldır. 1. DÖNEM: Türk Dili – I,Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi – I, İngilizce – I, Bilgisayar – I, Cilt Bakımı Uygulamaları – I, Cilt ve Vücut Bakımı Kozmetik Bilgisi, Temel Makyaj, Etik, Estetik, İşletme Yönetimi, Psikoloji 2. DÖNEM: Türk Dili – II, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi – II, İngilizce – II, Bilgisayar – II, Vücut Bakımı Uygulamaları – I, Vücut Makyajı, İnsan İlişkileri ve İletişim, Epilasyon, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Mesleki Resim 3.DÖNEM: Mesleki İngilizce – I, Mesleki Bilgisayar – I, El, Ayak ve Tırnak Bakımı, Sahne ve Objektif Makyajı, Cilt Bakımı Uygulamaları – II, Mesleki Uygulama – I, Sosyolojiye Giriş, Sanat Etkinliklerini İzleme, Diksiyon . 4. DÖNEM: Mesleki İngilizce – II, Mesleki Bilgisayar – II, Mesleki Masaj, Yönlendirilmiş Çalışma, Vücut Bakımı ve Uygulamaları – II, Mesleki Uygulama – II, Kalite Güvence ve Standartları, Mantık, Çevre ve İnsan, Hızlı Okuma Teknikleri derslerini görürler, ayrıca işletmelerde 30 ile 60 işgünü arasında öğrenimini gördüğü Meslek Yüksek Okuluna göre değişen sürelerde staj görürler. . MESLEKTE İLERLEME Cilt Bakımı ve Güzellik ön lisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavında (DGS) başarılı oldukları takdirde Kuaförlük ve Güzellik Bilgisi Öğretmenliği lisans programına dikey geçiş yapabilirler. COĞRAFYA ÖĞRETMENİ TANIM Çalıştığı eğitim kurumunda, öğrencilere coğrafya ile ilgili eğitim veren kişidir. GÖREVLER Coğrafya konusu ile ilgili hangi bilgi, beceri, tutum ve davranışların, hangi yaş düzeylerindeki öğrenci gruplarına, hangi yöntemlerle kazandırılacağı, MEB tarafından onaylanan öğretim programları ve ilgili mevzuatta belirtilmiştir. Coğrafya öğretmeni, bu program çerçevesinde, Eğitim vereceği grubun düzeyine uygun bir çalışma planı hazırlar, bu planı uygulayarak öğrencilere alanı ile ilgili bilgi ve beceri kazandırır, Öğrencilerin başarılarını değerlendirir, başarıyı artırıcı önlemler alır, Eğitici kol çalışmalarında görev alarak öğrencilerin yeteneklerini geliştirici etkinlikler düzenler, Öğrencilerin gelişimlerini izler, sorunlarının çözümüne yardımcı olur, Alanı ile ilgili gelişmeleri izler, bunların öğretim programlarına yansıtılması için ilgililere önerilerde bulunur, Nöbetçi olduğu günlerde, okulun düzen ve disiplinini sağlamak üzere görev yapar, Sınıf öğretmeni olarak, öğrencilerin alan ve ders seçmelerine yardımcı olur, yönetimle ilişkilerini sağlamaya çalışır.

53

KULLANILAN EĞİTİM MATERYALLERİ Yıllık müfredat programı, günlük çalışma planları, not defteri, yoklama defteri, Ders kitapları, okul araç ve gereçleri, ders araç ve gereçleri.


Coğrafya öğretmeni olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe, Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme yeteneğine, Sözlü ifade gücüne sahip, sosyal bilimlere ilgili ve bu alanda başarılı, Düşüncelerini başkalarına açık bir biçimde aktarabilen, İyi bir öğrenme ortamı sağlayabilen, dikkatli, işine özen gösteren, Mesleğinin sorunları ile ilgilenen ve çözüm yolları bulmaya çalışan, İnsanlarla iyi iletişim kurabilen; sevecen, hoşgörülü, sabırlı, Kendini geliştirmeye istekli, coşkulu, yaratıcı kimseler olmaları gerekir.


Coğrafya öğretmeni, sınıfta görev yapar. Görevini genellikle ayakta yürütür. Çalışma ortamı biraz gürültülü ve tozludur.


Coğrafya öğretmenleri, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda çalışırlar. Coğrafya dersi dışında, Milli Coğrafya, Turizm, Türkiye Fiziki Coğrafyası, Türkiye Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, Çevre ve İnsan, Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi, Jeoloji ve Sosyal Bilgiler derslerine girebilirler. Bunun yanı sıra özel dershane vb. kuruluşlarda görev yapabilirler.


Meslek eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı eğitim fakültelerinin “Coğrafya Öğretmenliği” bölümünde verilmektedir.


Bu bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli “Sözel (SÖZ2)” puan almak gerekmektedir. Ayrıca üniversitelerin “Coğrafya Bölümü” bitirenlerden Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını veya Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) işbirliği ile açılan /açılacak Pedagojik Formasyon Programını başarı ile tamamlayanlar, lise dengi okullarda Coğrafya Öğretmeni olarak atanabilirler.


Eğitim süresi 5 yıldır. Bölümde temel coğrafya dersleri ile birlikte genel kültür dersleri ve pedagojik formasyon dersleri verilmektedir. Öğrenciler eğitimleri sırasında okullarda uygulama yapmaktadırlar.

54

ÇEVRE MÜHENDİSİ TANIM

Doğal kaynakların en iyi biçimde kullanılması, doğal çevrenin korunması ve insan sağlığına uygun biçimde geliştirilmesi konusunda çalışan kişidir.

GÖREVLER

Fabrikalarda, atıkların arıtılması, gerekli tesislerin kurulması, işletilmesi için önerilerde bulunur ve yapılanları denetler, Katı atıkların çevreye zarar vermeden yok edilmesi için gerekli önlemleri alır, İçme ve kullanma sularının arıtılması ve su kaynaklarının geliştirilmesi için çalışmalar yapar, Kent içinde hava kirliliğinin nedenlerini ve hava kalitesini belirler, hava kirliliğini önlemek için gerekli önlemleri alır, Gürültü kaynaklarını belirler, gerekli önlemlerin alınması için öneriler geliştirir, Akarsu, göl, deniz gibi su ortamlarının kalite sınıflamasını yapar, Çevre ile ilgili kanun ve yönetmelikleri yorumlar. . KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

Gerektiğinde laboratuar ortamında çalıştığından kimya ve biyoloji laboratuar aletlerini kullanabilmektedir.


Çevre mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe sahip, Fen bilimlerine, özellikle kimya ve biyolojiye ilgili ve bu alanda başarılı, Araştırmaya meraklı, Dikkatli ve titiz bir gözlemci, Gözlem verilerini bütünleştirebilen, İşbirliğine açık, kimseler olmaları gerekir.


Çevre mühendisleri, çalışmalarını genellikle büroda ve laboratuarda yürütürler. Ancak, zaman zaman şantiye, inşaat alanı, arıtma tesisi gibi yerleri görmek için kent içinde ve dışında seyahat etmeleri gerekebilir. Çevre mühendisliği çok çeşitli alanlarda işbirliği yapılarak yürütülen bir meslektir. Bu nedenle çevre mühendisleri başka meslek elemanları ile sıkı iletişim halindedirler.


Çevre mühendisleri; içme suyu, kanalizasyon, yağmur suyu şebekesi projelendirilmesi ve inşaatı, evsel ve endüstriyel atık su arıtma tesislerinin sistem seçimi, projelendirilmesi, inşaatı ve işletilmesi, sanayi kullanım sularının hazırlanmasına yönelik projelendirme hizmetleri, çevre yönetimi ve planlaması, gürültü kirliliğinin kontrolü gibi alanlarda çalışabilirler. Çevre Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, İller Bankası, belediyeler, SEKA gibi kamu kurumlarında çalışabildikleri gibi, özel kuruluşlarda da çalışabilirler. Serbest çalışma olanağı da vardır.

55


Meslek eğitimi, çeşitli üniversitelere bağlı mühendislik fakültelerinin “Çevre Mühendisliği” bölümünde verilmektedir.


Bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY2)” puanı almak gerekmektedir.


Çevre Mühendisliği bölümünde eğitim süresi 4 yıldır. Ancak, bazı okullarda 1 yıl yabancı dil hazırlık programı” uygulanır. Çevre Mühendisliği bölümünde okutulan belli başlı dersler şunlardır: Matematik, Fizik, Kimya, Lineer Cebir, Teknik Resim, Analitik Geometri, Jeoloji, Çevre Kontrolü Esasları, Çevre Ekonomisi, Yapı Mühendisliği, Mikrobiyoloji, Çevre Koruma Hukuku, Katı Atıkların Arıtılması, Su Kalite Kontrolü, Hava Kalite Kontrolü, Çevre Modelleme, Şehircilik ve Yerleşme, Endüstriyel Kirlenme Kontrolü, Çevre Etki Değerlendirmesi, Arıtma Tesislerinin İşletimi, Suların Arıtılması.

MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitiminden sonra proje mühendisliği, su ve atık suların arıtımında özel teknolojiler, hava kirliliği, katı atık kontrolü, zararlı atıkların giderilmesi gibi alanlarda uzmanlaşmak söz konusudur. Kamu sektöründe görev alanların bürokrasinin çeşitli kademelerine yükselmeleri söz konusudur. . ÇOCUK BAKICISI

TANIM

Okul öncesi eğitim kurumlarında (anaokullarında, çocuk yuvalarında ve kreşlerde) çocukların günlük bakımlarını yapan ve eğitimlerinde eğiticiye yardımcı olan kişidir.

GÖREVLER

Çocukların tuvalet, uyku, yemek gibi günlük faaliyetlerini yapmalarına yardımcı olurken sosyal kuralları öğrenmelerini sağlar, Çocukların el, yüz temizliğini yapar, kirli giysilerini değiştirir, Çocukların yaşlarına uygun, tüm gelişim alanlarına yönelik etkinliklerin uygulanmasında eğiticilere yardımcı olur, Günlük etkinliklerde ihtiyaç duyulan eğitici araçlar, hikaye kitapları, oyuncaklar vb. eğitim materyallerinin hazırlanmasında eğiticiye yardımcı olur.


Evcilik oyuncakları, Öykü kitapları, resim defteri, Bu yap kartları, büyük ve küçük tahta bloklar, Dolgu hayvan oyuncakları, Yapı inşa oyuncakları, Renkli karton ve elişi kağıtları,

56

Resimli kağıtlar, Küçük makas, çeşitli yapıştırıcılar, Oyun hamuru, Artık materyaller (düğme, plastik şişeler, kumaşlar, gazoz kapakları vs.).


Çocuk bakıcısı olmak isteyenlerin; Normal düzeyde genel yeteneğe sahip, Çocukları seven, hoşgörülü, Düzgün konuşması olan, Dikkatli, sabırlı, Sorumluluk sahibi, Yaratıcılık yeteneği gelişmiş, Pratik ve hareketli çalışma yapabilecek kimseler olmaları gerekir.


Çocuk bakıcıları ana okullarında, çocuk kreşlerinde ve yuvalarda görev yaparlar. Bazen evlerde de çocuk bakabilirler. Çalışma ortamı temiz ve oldukça hareketlidir. Çocuk bakıcısı sürekli hareket halinde ve her zaman çok dikkatli olmak zorundadır. Küçük çocukların dilinden anlamak ve onlara şefkatle, sabırla davranabilmek meslekte başarı için ön koşuldur. Çalışma saatleri düzenlidir.


Kamu kuruluşlarına bağlı kreşlerin, özel yuva ve anaokullarının, gündüz bakımevlerinin artmasıyla çalışma alanı gelişen bir meslektir. Kız meslek çocuk lisesi mezunları anaokulu, anasınıfı, yuva ve çocuk kulüplerinde eğiticisi olarak görev yapmaktadırlar. Özel kreşlerde çalışan çocuk bakıcılarında Kız Meslek Lisesi Çocuk Gelişimi ve Eğitimi bölümünü bitirmiş olma şartı aranmaktadır.


Bu mesleğin eğitimi, Anadolu kız meslek/Anadolu meslek liseleri, kız meslek /meslek liseleri ve çok programlı liselerin “Çocuk gelişimi ve eğitimi” alanında, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitüleri, pratik kız sanat okullarında verilmektedir.


Anadolu meslek/Anadolu kız meslek liseleri “Çocuk Gelişimi ve Eğitimi” alanına girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve Orta Öğrenim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavında başarılı olmak, Kız Meslek/meslek liseleri ve çok programlı liselerin “Çocuk Gelişimi ve Eğitimi “alanına girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak, Pratik Kız Sanat okullarında öğrenim görmek için ilköğretim çağı dışında olmak, kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde öğrenim görmek için ise ilköğretim okulu mezunu olmak gerekmektedir


Anadolu Kız Meslek/Anadolu meslek Liselerinde eğitim süresi 4 yıldır. Kız Meslek Liseleri/meslek liseleri ile çok programlı liselerde de eğitim 4 olmuştur. Kız Teknik Öğretim Olgunlaşma Enstitülerinde ise 2 yıldır. Anadolu Meslek /Anadolu kız meslek liseleri, kız meslek/meslek liseleri ile çok programlı liselerin “Çocuk Gelişimi ve Eğitimi “alanında öğrenim gören öğrencilere, genel kültür dersleri ve meslek dersleri birlikte okutulmaktadır.

57

MESLEKTE İLERLEME

Kız meslek /meslek liseleri, Anadolu meslek liseleri ve Anadolu kız meslek liselerinin, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi alanından mezun olanlar, İşitme Engelliler Öğretmenliği, Görme Engelliler Öğretmenliği, Zihin Engelliler Öğretmenliği, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi ( Ev Eko. YO) Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Öğretmenliği, Anaokulu Öğretmenliği, Okul Öncesi Öğretmenliği, Okul Öncesi Öğretmenliği (Açıköğretim) Üstün Zekalılar Öğretmenliği Sosyal Hizmetler Yüsekokulunda eğitim alabilirler. Ayrıca, Kız meslek /meslek liseleri, Anadolu meslek liseleri ve Anadolu kız meslek liselerinin, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi alanından mezun olanlar, istedikleri takdirde, Çocuk Gelişimi ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. Bu mesleği pratikten öğrenenler için unvan değişikliği yoluyla yükselmek mümkün değildir. Ancak tecrübe ve yeterliliğe bağlı olarak ücret yükselmesi söz konusudur. DIŞ TİCARET MESLEK ELEMANI TANIM

İhracat ve ithalat işlemleri konusunda çalışan kişidir

GÖREVLER

Dış ticaret meslek elemanı, uluslararası mal alımsatımı için bağlantılar kurulması, gerekli sözleşmelerin yapılması için gerekli çalışmalarda ara eleman olarak görev yapar, Yurt dışından satın alınan malların zamanında gelmesi için işi sürekli olarak takip eder, Yurt dışına satılacak malların (ihraç mallarının), gideceği ülkedeki firmaya zamanında ve istenilen şekilde teslimi için gereken işlemleri yapar, Yurt dışından alınan malın bedelinin sözleşmeye uygun olarak ödenmesini ve yurt dışına satılan malın parasının da zamanında alınmasını sağlamaya çalışır, Dışalım ve dışsatımla ilgili yasa ve yönetmelikleri sürekli izler.


Bilgisayar, Hesap makinesi, Diğer büro malzemeleri, Yasal mevzuat ve uygulama dokümanları.


Dış Ticaret Elemanı olmak isteyenlerin; Sosyal bilimlere özellikle ekonomiye, ticaret ve büro işlerine ilgi duyan, Ayrıntılara dikkat eden, sorumluluk sahibi, Başkaları ile iyi iletişim kurabilen, başkalarını etkileyebilen, Girişimci kimseler olmaları gerekir. Yabancı dil ve bilgisayar bilgisi meslekte başarıyı artıran etkenlerdir.


Dış ticaret elemanları büroda çalışırlar. Zaman zaman iş takibi için seyahat etmeleri gerekebilir. İş genellikle oturarak yürütülür. İthalat-ihracat işiyle ilgili işletmelerde görev alanlar gümrüklerde de iş takibi yaparlar.

58


Dış ticaret önlisans programından mezun olanlar Maliye Bakanlığı, Gümrük Müşteşarlığı ve bağlı birimlerinde görev alabilirler. Ayrıca, meslek elemanları ithalat-ihracatla uğraşan tüm işyerlerinde iş bulabilirler. Yabancı dil bilgisi çok iyi olanların iş bulma sorunu yoktur. Bankaların kambiyo bölümü meslek elemanlarının çalışabileceği yerlerdir. Avrupa Birliğine girildiğinde bu meslek elemanlarına olan talebin artacağı düşünülmektedir.


Mesleki eğitim çeşitli üniversitelere bağlı Meslek Yüksek Okullarının ‘Dış Ticaret” programında verilmektedir.


Meslek liselerinin A Grubu (Ticaret Lisesi Fen ), Bankacılık, Borsa Hizmetleri, Deniz ve Liman İşletme, Dış Ticaret, Emlak Komisyonculuğu, Genel Hizmetler (Demiryolu) , İşletme, İşletmecilik (Demiryolu), Muhasebe, Sigortacılık, Tesis İşletmeciliği, Ticaret, Bilgisayarlı Muhasebe bölümlerinden mezun olanlar ve Ticaret Liselerini Kol Ayrımı Olmadığı Dönemde bitirenler “Dış Ticaret” ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda tercih listelerinde ilgili programa yer vermişlerse açık kalan kontenjanlara göre ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için ÖSS Sınavında yeterli EA1 (Eşit Ağırlık1) puanı almak gerekmektedir.


Eğitimin süresi 2 yıl olup, teorik ve pratik olarak sürdürülür. Mezuniyet için 30 işgünü staj zorunludur. Uluslararası Ticarette Temel Kavramlar, Genel Muhasebe, Hukuka Giriş, Ekonomi, Temel Bilgi Teknoloji Kullanımı, Ticari Matematik, İş Hukuku, İthalat ve İhracat Mevzuatı, Ticaret Hukuku, Türkiye Ekonomisi, Uluslararası İktisat, Dış Ticaret Muhasebesi, ABTürkiye İlişkileri, Gümrük Birliği ve Gümrük Rejimleri, Kambiyo Mevzuatı, Finanasal Yönetim, Dış Ticarette Bilgisayar Uygulamaları ve Uluslararası Pazarlama, gibi dersler görülür.

MESLEKTE İLERLEME

“Dış Ticaret ” ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde, “Bankacılık, Bankacılık ve Finans, Bankacılık ve Finansman, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Ekonomi, İktisat, İşletme, İşletme Bilgi Yönetimi, İşletme-İktisat, Sermaye Piyasası, Uluslararası Finans, Uluslararası İşletmecilik, Uluslararası Ticaret, Uluslararası Ticaret ve İşletmecilik” lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler.

59

DİŞ HEKİMİ

TANIM

Diş sağlığının korunması, diş ve ağız boşluğu hastalıklarının tedavisi için gerekli çalışmaları yapan kişidir.

GÖREVLER

Hastanın şikayetlerini dinleyip, dişlerini muayene eder, Gerekirse röntgen filmi çeker, inceler ve hastalığı teşhis eder, Tedavisi olanaklı olan dişleri tedavi eder, tedavisi olanaklı olmayan dişleri çeker, Apseli diş için reçete yazar, Çekilmiş dişlerin yerine köprü ve protezle yenilerini takar, Kanal tedavisi yapar, Ağız ve diş eti hastalıklarını tedavi eder, İnsanlara, ağız sağlığı ve temizliği konularında bilgi verir, önerilerde bulunur.


Fotey (dişçi koltuğu), Davye (dişçi kerpeteni), Diş temizleme aletleri, diş çürüğünden koruyucu maddeler, Dolgu maddeleri (simen, porselen), Anestezi solüsyonu (tedavilerde acıyı duymayı önleyen sıvı).


Diş hekimi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe, Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme, El ve parmakları ustalıkla kullanabilme yeteneğine sahip, Fizik, kimya özellikle biyoloji konularına ilgili ve bu alanda başarılı, Hoşgörülü, sabırlı, dikkatli ve sorumluluk sahibi, Estetik anlayışı yüksek kimseler olmaları gerekir.


Diş hekimleri hastanelerde, dispanserlerde veya özel muayenehanelerde görev yaparlar Görev ortamı çok temiz ve biraz ilaç kokuludur. Diş hekimleri sürekli ayakta çalışırlar ve çalışırken hastalar ve hasta yakınları ile sürekli etkileşim halindedirler.


Diş hekimleri, hastanelerde, özel kliniklerde, muayenehanelerde çalışırlar. Zaman zaman okul, köy ve mahallelerde diş sağlığı taramalarında da bulunabilirler. Kendi muayenehanelerini açabilirler.


Mesleğin eğitimi, liseden sonra Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ile girilen çeşitli üniversitelerin “Diş Hekimliği” fakültelerinde verilmektedir.


Bu bölümlere girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY2)” puan almak gerekmektedir.

60


Mesleğin eğitim süresi 5 yıldır. Mesleki eğitim kuramsal ve uygulamalı olarak yapılmaktadır. Temel fen derslerinden başka; Biyokimya, Protez, Deontoloji (hekimliğin kuralları, görevleri), Periodontoloji (etkin ağız bakımı), Ortodonti (diş ve çene düzensizlikleri), Pedodonti (çocuk dişleri tedavileri, sürekli dişlerin gelişimi), Ağız-Diş-Çene Hastalıkları ve Cerrahisi gibi dersler verilmektedir. Eğitim, uygulama ağırlıklı olup, fakülte kliniklerinde hastaların diş tedavilerini ve protez dişlerinin yapımını içerir.

MESLEKTE İLERLEME

Diş tedavi hastanelerinde servis şefi, başhekim yardımcısı, başhekim olabilirler. Fakültede araştırma görevlisi olarak çalışıp doktora yapabilirler. Yardımcı doçent, doçent, profesör unvanlarına yükselebilirler. DİZGİ TEKNİSYENİ TANIM

Basılarak çoğaltılmak üzere matbaaya gelen bir orjinali (kitap, dergi, katalog, afiş, broşür, takvim vb.) dizgisini yapan kişidir.

GÖREVLER

Matbaanın teknolojik şartlarına göre bilgisayar üzerinde metne uygun olarak, satır boyu, satır arası boşluğu, punto genişliği ve font ayarlarını yapar, Orjinale göre metin ve resim konulacak alanları tespit eder, Masa üstü yayıncılık sistemi ile yapılan dizgi çalışmasının bir çıktısını kağıda alır. Orijinal ile karşılaştırarak üzerinde tashih yapar, Çıktı üzerinde tespit edilen tashihleri orjinale uygun olarak düzeltilir. Bir kağıt çıktısı alarak müşteriye verir ve baskı için teyidini alır, Teyidi alınan dizginin aydingere ya da filme çıktısı alınır, Işıklı montaj masasında montajcı ile işbirliği yapar. Metin ve resimleri bir sayfada toplayarak montajı hazırlar, Bilgisayarların, bilgisayar yazıcılarının, film çıkış makinelerinin bakımını yapar ve emniyet için önlemlerini alır.


Bilgisayarlar (PC ve Mac), Paket Programlar, Scannerler, Yazıcılar, Film çıkış üniteleri, Işıklı masa, Disketler, CD’ler, CD yazıcılar


Dizgi teknisyeni olmak isteyenlerin; Şekil ilişkilerini görebilen, Ayrıntı ve değişikliklere dikkat edebilen, Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilme gücüne ve estetik görüşe sahip, İleri derecede miyop (6 diyoptrinin üzerinde) olmayan, Kronik bronşit, akçiğer hastalıkları, doğuştan veya sonradan kazanılan kalp hastalıklarından birisine sahip olmayan, Başkaları ile işbirliği içinde çalışabilen, Yazım kurallarını iyi bilen veya uygulayan kimseler olmaları gerekir.

61


Dizgi teknisyenleri matbaaların dizgi – montaj ve büro bölümlerinde çalışırlar. Ortam temiz ve iyi aydınlatılmıştır. Sağlığı tehdit edici olumsuz bir ortam söz konusu değildir. Çalışırken göz yorgunluğu hissedilir. Dizgi Teknisyenleri yazılı metinlerdeki verilerle ilgilidirler. Gerektiğinde tipo ve ofset baskıcılarla, serigraflarla iletişim halindedirler.


Dizgi teknisyenleri, matbaalarda, basım ve yayınevlerinde çalışırlar. Ayrıca kendi iş yerlerini açabilirler. Bu meslek artık bilgisayarda masaüstü yayıncılık programları ile yapılmaktadır. Günümüzde matbaa grafikerliği ile dizgi teknisyenliği iç içe girmiş durumdadır. Masaüstü yayıncılık paket programlarını ve gelişmiş diğer mesleki paket programlarını kullanabilen elemanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu yönde kendini geliştiren elemanların iş bulma olanakları her zaman vardır.


Mesleğin eğitimi İstanbul Matbaa Meslek Lisesinin dizgi bölümünde ve Endüstri Meslek Liselerinin matbaa bölümlerinde ders olarak verilmektedir.


Meslek eğitimine giriş için; En az ilköğretim okul mezunu olmak, Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak gerekmektedir.


Matbaa Meslek Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesinde eğitim süresi 4 yıldır. Bu okullarda öğrenciler teorik eğitim, işletmelerde pratik eğitim görürler. Meslek liselerindeki eğitimin; Birinci yılında: Türkçe, Matematik, Tarih, Yabancı Dil, Fizik, Kimya gibi genel bilgi dersleri. İkinci Yıl: Genel bilgi derslerinin yanında Teknik Resim, Genel Matbaa, İşletme Bilgisi ve İş Güvenliği gibi meslek derslerini görürler, Uygulamalı olarak ise Atölye ve Meslek Teknolojisi dersleri görürler. Üçüncü yıl: Genel bilgi derslerinin yanında Genel Matbaa, Renk Bilgisi ve Mikaj-Montaj gibi meslek dersleri ve Atölye, Meslek Teknolojisi uygulamalı dersleri vardır. Dördüncü yıl: Genel bilgi dersleri ve Grafik, Maliyet, Elektrik-Elektronik Bilgisi gibi meslek dersleri Atölye ve Meslek Teknolojisi uygulamalı dersleri verilmektedir.

MESLEKTE İLERLEME

Meslek liselerinin dizgi bölümden mezun olanlar Fotoğrafçılık, Fotoğrafçılık ve Kameramanlık, Matbaacılık, Serigrafi ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. Özel işyerlerinde çalışanlar tecrübe ve deneyimlerine göre kalite kontrol şefi, atölye şefi, bölüm şefi vb. adlar altında çalışabilmektedirler. Kendi adlarına işyeri açabilmektedirler. .

62

EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ Mesleki eğitim kanununa göre öğrenciler işyerinde yapılan uygulamalı eğitimde, asgari ücretin %30’undan az olmamak üzere ücret almaktadırlar. İşletmelerde eğitim gören öğrenciler iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigortalanmakta olup, sigorta pirimleri Milli Eğitim Bakanlığınca ödenmektedir. Bir iş bulup çalışmaya başladıktan sonra kazanç, iş bilgisi tecrübe ve işe yatkınlık göz önünde bulundurularak asgari ücretin 2 ile 4 katı arasında değişiklik gösterir. Eğitim sonrası elde edilen kazanç işyerinin büyüklüğü ile kamu ve özel sektör olmasına göre değişkenlik gösterebilir. ENDÜSTRİ MÜHENDİSİ TANIM

Üretimin girdileri olan hammadde, yardımcı malzeme, enerji, makine ve işgücü gibi kaynakların en verimli şekilde kullanılması ve kalitesi yüksek, maliyeti düşük ürün elde edilebilmesi için planlama ve denetleme çalışmalarını yapan kişidir.

GÖREVLER

Üretilecek ürüne göre üretim sürecini planlar, Üretimin en uygun maliyet ve zamanlama ile gerçekleşmesi için makine ve tesisatın seçimi ve yerleşimini sağlar, Hammadde, ürün ve stok kontrolünü yapar, sipariş miktarını tespit eder, Yöneticilerin karar vermelerini kolaylaştırmak için gerekli verileri hazırlar, Çalışanların verimli olabilmesi için iş bölümü yapar ve iş emirlerini hazırlar, Ürün veya hizmetin, tüketicilere sağlayacağı faydanın en yüksek düzeye ulaşması için dağıtım yöntemini tespit eder ve uygulanmasını sağlar.


Her türlü yazım ve çizim aletleri, Bilgisayar, Büro makineleri (daktilo, hesap makinesi vb.).


Endüstri mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe ve analitik düşünme yeteneğine sahip, Fikirlerini başkalarına aktarabilen, Fizik ve matematiğe ilgili ve bu alanlarda başarılı, İnsan ihtiyaçlarına karşı duyarlı, İnsanlarla iyi ilişkiler kurabilme ve ikna edebilme, Planlama, tasarım, eşgüdüm, çok yönlü karar alabilme, çalışanları motive edebilme yeteneklerine sahip, Sorumluluk duygusu gelişmiş, İleriyi görebilme ve fırsatları sezebilme, Yüksek başarma güdüsüne sahip ve yaratıcı kimseler olmaları gerekir.


Endüstri mühendisleri, genellikle büro ortamında bazen de atölye ve fabrikalarda yağlı, kirli ve gürültülü mekanlarda çalışırlar.

63


Endüstri mühendisleri ürün veya hizmet üreten tüm kamu ve özel işyerlerinde çalışabilirler. Bu açıdan iş alanı çok geniştir.


Meslek eğitimi, çeşitli üniversitelere bağlı Mühendislik, Mühendislik-Mimarlık ve İşletme Fakültelerinin Endüstri Mühendisliği bölümlerinde verilmektedir.


İlgili bölüme liseden sonra Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ve “Sayısal (SAY2)” puan ile girilebilir.


Mesleğin eğitim süresi 4 yıl olup eğitim süresince; Fizik, Kimya, İşletme Yönetimi, Endüstri Sosyolojisi, Teknik Resim, Yabancı Dil, Malzeme, Mukavemet, Ekonomi, Bilgi İşlem, Yöneylem Araştırması, İstatistik, İş Etüdü, Üretim Yöntemleri, Nümerik (Sayısal) Analiz, Tesis Planlaması, Üretim Planlaması, Kalite Kontrolü, Şebeke Analizi, Lineer Cebir, Mühendislik Ekonomisi, Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, Ergonomi, Sistem Analizi, İş Hukuku, Olurluluk Raporları (Fizibilite), Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Beden Eğitimi, Türkçe gibi dersler verilir ve bitirme ödevi istenir.

MESLEKTE İLERLEME

Eğitimini tamamlayarak endüstri mühendisi unvanını alan kişiler yüksek lisans ve doktora eğitimi yapabilirler, Mesleğinde başarılı olan endüstri mühendisleri çeşitli konularda uzmanlaşabilirler, Nitelikli elemanlar işletmelerde üst düzey yöneticiliğe getirilebilirler. ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSİ

TANIM

Elektrik enerjisi üretme, iletme, dağıtma sistemleri ile her türlü elektronik alet ve iletişim sistemlerinin projelerinin yapılması, geliştirilmesi, kullanılması ve denetimi konularında çalışan kişidir

GÖREVLER

Elektrik enerjisinin; hidrolik, nükleer ve diğer kaynaklara dayalı üretimini yapar, Üretim noktasından tüketim noktasına kadar iletim hattının plan, proje ve uygulamasını yapar, Elektrik enerjisi üreten ve tüketen tesislerin proje, montaj ve işletmesini yapar, Haberleşme, endüstriyel, kontrol ve tıbbi elektronik cihaz ve ekipmanların tasarım, imalat, işletme ve bakımını yapar, Sayısal (mikroişlemci tabanlı) ve bilgisayar tabanlı sistemlerin tasarım, imalat, işletme ve bakımını yapar, Elektronik teçhizat sistemleri için bakım, işletme

64

standartları, bültenler, teknik talimatlar, resimli şemalar hazırlar, Bu işler için gerekli işgücü ve maliyeti hesaplar, Danışmanlık eğitim-öğretim, yönetim ve teknik satış işlemleri yapar.


Analog ve dijital ölçüm aletleri(avometre, osiloskop vb.) Jenaratör ve motorlar, Sayısal kökenli aletler(sayısal osiloskop, spektrum analizörleri vb) Optik ölçüm aletleri, Bilgisayar Çeşitli el aletleri


Elektrik ve elektronik mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yetenek ve analitik düşünme yeteneğine sahip, Fen alanına özellikle fizik konularına ilgili, Planlama, tasarım gücü kuvvetli, Mekanik yeteneği olan, Sorumluluk duygusu gelişmiş, risk alabilen, Kurallara uyan, Yönergeleri izleyebilen, Yaratıcı, Ekip çalışmasına yatkın, İleriyi görebilme ve koşulları değerlendirme yeteneğine sahip, Başkalarını yönetebilen ve işbirliği halinde çalışabilen, yeniliklere açık kimseler olmaları gerekir.


Elektrik elektronik mühendislerinin çalışma alanları çok geniş olduğundan, çok farklı ortamlarda çalışabilirler. Genellikle; Elektrik santralleri, şantiyeler ve laboratuarlarda, Proje yapımında büro ortamında, Enerji dağıtımı konusunda açık havada, Tıbbi elektronik konularında ise hastane ortamında çalışırlar. Şantiye ortamı gürültülü, büro ortamı ise genelde sakindir. Çalışma koşulları genellikle tam gün olup, zaman zaman seyahat etmeleri gerekir. Şantiye ortamındaki çalışmalarda hafta sonu çalışmaları da gerekebilir. İş yapılırken bazen yalnız, bazen ise diğer çalışan ve kişilerle (diğer mühendisler, tekniker, teknisyen, teknik ressam, müteahhit vb) iletişim de bulunurlar.


Bu bölüm mezunları için iş olanakları ve çalışma alanları oldukça geniştir. Mezunlar; elektronik ve elektrik teknolojilerinin üretildiği, transfer edildiği, satıldığı ve pazarlandığı özel sektör ve kamu kurumlarında çalışabilmektedirler. (Telekom, TRT, Türk Kablo, TEK, vb) Elektronik tasarım, bakım ve onarım, kontrol sistemleri tasarım ve üretim, iletişim sistemleri (cep telefonu, uydu haberleşme, kablo işletmeleri) alanlarında ulusal ve uluslararası boyutta iş imkanları mevcuttur.


Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı mühendislik fakültelerinin Elektrik-Elektronik bölümünde verilmektedir.


Mesleğin eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Elektrik Elektronik Mühendisliği” lisans programı için yeterli “Sayısal (SAY2)” puan almak. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (OSYM) Tercih Bildirim

65

Formunda “Elektrik Elektronik Mühendisliği” lisans programları ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.


Mesleğin eğitim süresi lise veya dengi okuldan sonra 4 yıl, hazırlık sınıfı olan üniversitelerde ise 5 yıldır. Eğitimin süresince; Elektrik Mühendisliğine Giriş, Elektrik Ölçme, Güç Elektroniği, Elektrik Makineleri, Elektromekanik Enerji Dönüşümü, Enerji Üretimi, Enerji İletimi, Enerji Dağıtımı, Güç Sistemleri Analizi, Elektrik Tesisleri, Elektrik Tesis Proje, Elektrik Tesislerinde Koruma, Elektriğin Endüstride Kullanılması, Güç Elektroniğinin Endüstriye Uygulanması, Güç Kalitesi, Elektrik Sürücü Sistemleri, Aydınlatma ve İç Tesisat, Yüksek Gerilim Tekniği, Elektrik Santralleri, Elektrik Enerjisi Ekonomisi, Topraklama, Matematik, Fizik, Bilgisayar Programlaması, Teknik Resim Mühendislik Çizimi, Doğrusal Analiz, Kompleks Hesaplama, Mantıksal Analiz, Temel Devre, Elektronik Devreleri, Sinyal ve Sistem Analizi, Haberleşme, Stokastik Sistemler, Mikrodalga, RF Elektroniği ve Tıbbi Elektronik gibi dersler okutulur.

MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler. Mezunlar Sistemler, Elektronik, Katı Hal Elektroniği ve Enerji Dönüşümünde uzmanlaşabilirler. Nitelikli elemanlar işletmelerde üst düzey yöneticiliğe yükselebilmektedirler. EKONOMİST TANIM

Kıt kaynakların insan ihtiyaçlarını en iyi karşılayacak şekilde kullanılması, sınırsız insan ihtiyaçlarından kıt kaynaklarla karşılanacak olanların belirlenmesi, ihtiyaçları karşılayacak mal ve hizmetlerin üretiminde kaynakların en iyi şekilde dağıtılması, üretilen mal ve hizmetlerin bölüşümü konularında çalışan kişidir.

GÖREVLER

Ekonomistlerin görevleri çalıştıkları kuruma göre değişse de genellikle hammadde ve insan gücü kaynaklarının en kârlı biçimde ürüne dönüştürülmesi, üretilen mal ve ürünlerin tüketiciye ulaştırılması konusunda planlama yaparlar. Mal veya hizmetin maliyetini ve satıştan alınacak kârı hesaplayarak fiyatını belirler, İş piyasasındaki değişmeler ile toplumun çeşitli alanlardaki işgücü ihtiyacını belirler, Para değerinin düşmesi, enflasyon gibi olayların dışalım ve dışsatıma etkilerini inceler, Piyasa araştırmaları için veri toplama yöntemlerini geliştirir, Enflasyon, kâr oranları, istihdam ve enerji maliyeti konularında incelemeler yapar.


Çeşitli konularda yazılmış kitap, dergi, istatistiki bilgileri içeren kaynak yayınlar, Çeşitli büro malzemeleri, Faaliyet alanına giren konularda kullanılan çeşitli evrak ve belgeler, Bilgisayar.

66


Ekonomist olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel akademik yeteneğe, Sayısal düşünme yeteneğine sahip, Sosyoloji, ekonomi, hukuk, istatistik konularına ilgili ve bu alanlarda başarılı, Araştırma ve incelemeye meraklı, İletişim ve işbirliğine açık kimseler olmaları gerekir. Ayrıca, yaratıcılık bu alanda başarıyı artıran bir özelliktir.


Ekonomistler, görev yaptıkları kurumlarda büro ortamında çalışırlar. İşletmeci, maliyeci, istatistikçi gibi diğer araştırmacı ve uygulayıcılarla işbirliği yaparlar.


Kamu ve özel sektöre ait kurum ve kuruluşlarda, hammadde ve insangücü kaynaklarının kullanımına ilişkin bölümlerde, üretim, planlama, ticaret bölümlerinde, bankalarda, sigorta şirketlerinde, borsa ve aracı kurumlarda, eğitim ve araştırma kurumlarında, Devlet Planlama Teşkilatı gibi kuruluşlarda “Uzman” olarak, özel kuruluşlarda ve kamu kuruluşlarında yönetici, danışman olarak çalışırlar.


Mesleğin eğitimi, çeşitli üniversitelere bağlı iktisat fakülteleri, iktisadi ve idari bilimler fakülteleri ve siyasal bilgiler fakültelerinin “İktisat” veya “Ekonomi” bölümlerinde verilmektedir.


Bu alanda öğrenim görebilmek için lise veya dengi okul mezunu olmak ve Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli “Eşit Ağırlık (EA2)” puanı almak gerekmektedir.


Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince öğrenciler; İktisada Giriş, Mikro İktisat, Makro İktisat, Kamu Maliyesi, Genel Muhasebe, İktisadi Sistemler, Çalışma Ekonomisi, İktisadi Planlama, İktisadi Düşünceler Tarihi, İstatistik, Tarım Ekonomisi, İktisadi Büyüme Teorileri, Sanayi Ekonomisi, İşletme, Para Politikası, Ekonometri, Türkiye İktisat Tarihi, Kalkınma Ekonomisi, Maliye Politikası, Devlet Bütçesi, Uluslararası İktisat Politikası, Mali Analiz Teknikleri, Kamu Yönetimleri, Davranış Bilimleri, Türk Vergi Sistemi, Büyüme Teorileri, Türkiye’nin İdari Yapısı, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Konjonktür ve Tahmin, Yatırım Proje Değerlendirmesi, Araştırma Yöntem ve Teknikleri, Türkiye Ekonomisi gibi mesleki konularda dersler almaktadırlar. Ayrıca, Matematik, Toplumbilim, Hukuk, Yabancı Dil, Bilgisayar, Türk Dili, Beden Eğitimi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi gibi dersler de okutulmaktadır.

MESLEKTE İLERLEME

Lisans eğitimini tamamlayan kişiler üniversitelerde görev almak isterlerse araştırma görevlisi sınavında başarılı olmaları gerekir. Bu şekilde göreve başlayan kişiler master ve doktora

67

derecesi aldıktan ve gerekli çalışmaları tamamladıktan sonra yardımcı doçent, doçent ve profesör olarak meslekte ilerleyebilirler. Çeşitli kamu ve özel kuruluşlarda genel müdürlük, denetmenlik, kontrolörlük, müfettişlik ve uzmanlığa yükselme olanakları vardır. ECZACI

TANIM

Doktorlarca düzenlenen reçetelerde yer alan hazır ilaçları müşteriye satan, hazırlanması gerekli ilaçları hazırlayan, laboratuarda, ilaçların geliştirilmesi ve analiziyle ilgili araştırmalar yapan kişidir.

GÖREVLER

Reçetede yer alan hazır ilaçları hastaya verir, İlaçların kullanımı hakkında müşteriyi bilgilendirir, Kendisi tarafından hazırlanması gerekli olan ilaçları formüllerine uygun olarak hazırlar veya hazırlanmasını denetler, Tıbbi veya diğer amaçlar için kullanılan toksin ve zehirli maddeleri hazırlar ve kurallarına göre dağıtımını yapar, bozulmaya karşı önlem alır, Özel zehirli maddeleri içeren reçetelerin kayıtlarını tutar, veteriner ilaçları, tarım ilaçları, tuvalet ve kozmetik ürünlerinin kullanılmaları konusunda önerilerde bulunur, Laboratuarda araştırma çalışmaları yapar.


İlaç yapımında kullanılan araç ve gereçler, İlaç kontrolünde kullanılan araçlar, çeşitli doğal ve kimyasal maddeler.


Eczacı olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe sahip, Kimya ve biyoloji konularına meraklı ve bu alanda başarılı, Sorumluluk duygusu yüksek, Dikkatli, tertipli ve düzenli, İlaç ve kimyasal maddelere karşı alerjisi olmayan kimseler olmaları gerekir.


Eczacılar, genellikle eczanelerde, sağlık hizmeti sunan laboratuarlarda, devlet dairelerinin sağlıkla ilgili bölümlerinde, bazen de ilaç fabrikalarında veya ilaç depolarında görev yaparlar. Ortam çok temiz, biraz ilaç kokuludur. Eczanelerde görev yapan eczacılar, insanlarla etkileşim halindedirler. Eczacılar çalıştıkları işyerinde, hazırlanan plan dahilinde, nöbet tutmak zorundadırlar.


Eczacılar, Sağlık Bakanlığı’na bağlı birimlerde, çeşitli laboratuarlarda (hastane veya özel), ilaç endüstrisinde (fabrika veya depo), kalite kontrol birimlerinde, kendilerine ait veya hastanelerde bulunan eczanelerde çalışırlar. Eczacılar özel sektörde üretim ve pazarlama alanlarında çalışabilirler. Ayrıca son yıllarda ilaç tanıtıcısı olarak çalışanlar da bir hayli fazladır.

68

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı eczacılık fakültelerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu fakültelere girmek için Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY2)” puan almak gerekmektedir.


Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Dersler teorik ve pratik olarak verilmektedir. Öğrenciler uygulama derslerini fakülte laboratuarlarında sürdürmekte ve eğitim süresi boyunca eczane, hastane ve ilaç fabrikalarında staj yapmaktadırlar. Eğitim süresince; Fizik, Kimya, Matematik, Tıbbi Biyoloji ve Genetik, Anatomi, Biyoistatistik, Fizyoloji, Patoloji, Besin Analizi, Mikrobiyoloji, Halk Sağlığı, Farmakoloji, Eczacılık Tarihi ve Deontoloji, Eczacılık Mevzuatı, Tıbbi İlk Yardım derslerini alırlar.

MESLEKTE İLERLEME

Akademik kariyer yapabilirler. Yüksek lisans yaptıkları takdirde uzman eczacı olurlar. Çeşitli kamu ve özel sektöre ait işyerlerinde yönetici kademelerine yükselebilirler. Kendi işletmesini kuranlar (eczane, ecza deposu, ilaç fabrikası) işletmelerini ve faaliyet alanlarını büyütebilirler. FELSEFECİ TANIM Maddenin, bilginin kapsamı ve kaynağı, insanın dünyadaki yeri ve rolü, iyi doğru ve güzelin ne olduğu gibi sorun alanlarında inceleme ve araştırma yapan, düşünce üretebilen kişidir. GÖREVLER Felsefe sistemlerinin ve filozofların birbirleri ile ilişkilerini inceler, Düşüncenin ürünü olan bilimin gelişmesini araştırarak, bilim, din, felsefe, teknoloji ilişkisini toplumlararası bilim alışverişi bağlamında ele alır, Varlık – bilgi – değer ile iyi – doğru – güzel kavramları ve arasındaki ilişkileri değerlendirmeye yönelik inceleme yapar, Evren toplum insan üzerine geliştirilen düşünceleri tarih sırasıyla ve tarih yöntemiyle inceleyip karsılaştırarak değerlendirir, Bilimden elde edilen bilgileri sınıflandırır ve aralarında anlamlı ilişkiler kurmaya çalışır, Düşüncenin kuralları üzerine bilgi verir. İnsan hakları, çevre koruma vb. toplumsal sorunlar üzerinde düşünce üretir. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Çeşitli yazılı dokümanlar, Fotoğraf makinesi, Teyp, Kamera, Çeşitli büro malzemeleri,

69

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Felsefeci olarak çalışmak isteyenlerin; Normalin üzerinde akademik yeteneğe sahip, Soyut konularla uğraşmaktan hoşlanan, Temel bilimler ve sosyal bilimler alanında başarılı, Olaylar arasında ilişki kurma yeteneğine sahip, Filozoflar ve sistemleri sabır ve dikkatle incelemeye meraklı, Kavramları ve fikirleri sistemleştirme yeteneğine sahip, Özgür düşünceye sahip kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Yapılan çalışmalar genellikle büro ortamında ve tek başına yapılır. Ancak zaman zaman değişik insan toplulukları içinde bulunabilir ve seyahat yapması gerekebilir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Kurum ve Kuruluşlarda “Halkla İlişkiler Uzmanı” olarak ya da eğitim kültür planlama, değerlendirmeyle ilgili bölümlerde çalışabilirler. Felsefeciler en az 16 kredi sosyoloji, 16 kredi psikoloji dersi aldığını belgelendirenler ile Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını başarı ile tamamlayanlar orta dereceli okullarda “felsefe grubu” öğretmenliği de yapabilirler. Düşünce üretebilen ve yazılı olarak aktarabilme yeteneğine sahip olan felsefeciler, yazar olarak basında iş bulabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Dil ve tarih coğrafya fakültesi ile çeşitli üniversitelerin Fen Edebiyat ve Edebiyat Fakültelerinin felsefe bölümünde mesleğin eğitimi verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Eğitime başlayabilmek Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli Eşit Ağırlıklı (EA2) puan almak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ 4 yıllık lisans programıyla bu mesleğin eğitimi verilmektedir. Felsefe programının önemli bir boyutunu çözümleyici felsefe başlığı altında konular oluşturmaktadır. Felsefe programlarında başlıca dallar; Sistematik Felsefe, Felsefe Tarihi, Bilim Tarihi ve Mantık’tır. Sistematik Felsefe ve Mantık: Sistematik felsefe “varlığın ve bilginin kaynağı, güzel, iyi ve doğrunun ölçüsü nedir?” gibi sorulara tarihsel süreç içerisinde verilmiş cevapları tartışır. Felsefe Tarihi: Evren-Toplum-İnsan üzerine geliştirilen düşünceleri tarih sırasıyla ve tarih yöntemiyle inceleyip karşılaştırarak değerlendirir. Bilim Tarihi: İnsan düşüncesinin en önemli ürünü olan bilimin başlangıcı, gelişimi, bilim, felsefe, din, teknoloji ilişkisini toplumlararası bilgi alışverişi bağlamında ele alır. MESLEKTE İLERLEME Üniversitelerde Öğretim elemanı olarak görev alanlar, akademik olarak yükselebilirler. (Araştırma Görevlisi, Doktor, Yrd. Doç., Doçent ve Profesör. ) Kamu ve Özel kurumlarda çalışanlar ise, yöneticilik kademelerine yükselebilirler.

70

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENİ TANIM Çalıştığı eğitim kurumunda, öğrencilere, fen bilgisi konularıyla (fizik, kimya, biyoloji) ilgili eğitim veren kişidir. GÖREVLER Fen bilgisi konusu ile ilgili hangi bilgi, beceri, tutum ve davranışların, hangi yaş düzeylerindeki öğrenci gruplarına hangi yöntemlerle kazandırılacağı, MEB tarafından onaylanan öğretim programları ve ilgili mevzuatta belirtilmiştir. Fen bilgisi öğretmeni, bu program çerçevesinde, Eğitim vereceği grubun düzeyine uygun bir çalışma planı hazırlar, bu planı uygulayarak öğrencilere alanı ile ilgili bilgi ve beceri kazandırır, Öğrencilerin başarılarını değerlendirir, başarıyı artırıcı önlemler alır, Eğitici kol çalışmalarında görev alarak öğrencilerin yeteneklerini geliştirici etkinlikler düzenler, Öğrencilerin gelişimlerini izler, sorunlarının çözümüne yardımcı olur, Alanı ile ilgili gelişmeleri izler, bunların öğretim programlarına yansıtılması için ilgililere önerilerde bulunur, Nöbetçi olduğu günlerde, okulun düzen ve disiplinini sağlamak üzere görev yapar, Sınıf öğretmeni olarak, öğrencilerin alan ve ders seçmelerine yardımcı olur, yönetimle ilişkilerini sağlamaya çalışır. KULLANILAN EĞİTİM MATERYALLERİ Yıllık müfredat programı, günlük çalışma planları, not defteri, yoklama defteri, Ders kitapları, okul araç ve gereçleri, ders araç ve gereçleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Fen bilgisi öğretmeni olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe sahip, Sayısal düşünme yeteneği gelişmiş, fen bilimlerine ilgi duyan, Gözlemci, ayrıntıları algılama gücü gelişmiş, Düşüncelerini başkalarına açık bir biçimde aktarabilen, İyi bir öğrenme ortamı sağlayabilen; dikkatli, işine özen gösteren, Mesleğinin sorunları ile ilgilenen ve çözüm yolları bulmaya çalışan, İnsanlarla iyi iletişim kurabilen; sevecen, hoşgörülü, sabırlı, Kendini geliştirmeye istekli, coşkulu, yaratıcı kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Fen bilgisi öğretmeni, sınıfta ve laboratuarda görev yapar, görevini genellikle ayakta yürütür. Çalışma ortamı biraz tozlu ve gürültülüdür. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Meslek elemanlarının büyük çoğunluğu Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim okullarında, fen bilgisi branşında öğretmen olarak çalışırlar. Ayrıca ortaöğretim kurumlarında biyoloji, kimya, fizik derslerine de girebilmektedirler. İlköğretimin zorunlu hale gelmesi ile alanda yetişen elemanlara ihtiyaç artmıştır.

71

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı eğitim fakültelerinin “Fen Bilgisi Öğretmenliği ” bölümlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu bölümlere girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY2)” puan almak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince Temel Fizik, Temel Kimya, Genel Matematik, Mekanik, Genel Biyoloji, Genel Ekoloji, Eğitim Sosyolojisi, Genetik, Çevre Biyolojisi, Öğretmenlik Uygulaması, Rehberlik vb. dersler alırlar. Öğrenciler eğitimleri sırasında okullarda uygulama yapmaktadırlar. FİZİK ÖĞRETMENİ TANIM Çalıştığı eğitim kurumunda, öğrencilere fizik konusunda eğitim veren kişidir. GÖREVLER Fizik ile ilgili hangi bilgi, beceri, tutum ve davranışların, hangi yaş düzeylerindeki öğrenci gruplarına hangi yöntemlerle kazandırılacağı, MEB tarafından onaylanan öğretim programları ve ilgili mevzuatta belirtilmiştir. Fizik öğretmeni, bu program çerçevesinde, Eğitim vereceği grubun düzeyine uygun bir çalışma planı hazırlar, bu planı uygulayarak öğrencilere alanı ile ilgili bilgi ve beceri kazandırır, Öğrencilerin başarılarını değerlendirir, başarıyı artırıcı önlemler alır, Eğitici kol çalışmalarında görev alarak öğrencilerin yeteneklerini geliştirici etkinlikler düzenler, Öğrencilerin gelişimlerini izler, sorunlarının çözümüne yardımcı olur, Alanı ile ilgili gelişmeleri izler, bunların öğretim programlarına yansıtılması için ilgililere önerilerde bulunur, Nöbetçi olduğu günlerde, okulun düzen ve disiplinini sağlamak üzere görev yapar, Sınıf öğretmeni olarak, öğrencilerin alan ve ders seçmelerine yardımcı olur, yönetimle ilişkilerini sağlamaya çalışır. . KULLANILAN EĞİTİM MATERYALLERİ Yıllık müfredat programı, günlük çalışma planları, not defteri, yoklama defteri, Ders kitapları, okul araç ve gereçleri, ders araç ve gereçleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Fizik öğretmeni olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe sahip, Matematiğe, fen bilimlerine ve özellikle fiziğe karşı ilgili ve bu alanda başarılı, Gözlemci, ayrıntıları algılama gücü gelişmiş, Düşüncelerini başkalarına açık bir biçimde aktarabilen, İyi bir öğrenme ortamı sağlayabilen, dikkatli, işine özen gösteren, Mesleğinin sorunları ile ilgilenen ve çözüm yolları

72

bulmaya çalışan, İnsanlarla iyi iletişim kurabilen; sevecen, hoşgörülü, sabırlı, Kendini geliştirmeye istekli, coşkulu, yaratıcı kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Fizik öğretmeni, sınıfta ve laboratuarda görev yapar, görevini genellikle ayakta yürütür. Çalışma ortamı biraz gürültülü ve tozludur. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Meslek elemanlarının büyük çoğunluğu Milli Eğitim Bakanlığına bağlı lise ve dengi okullarda, fizik öğretmeni olarak çalışırlar. Ayrıca ilköğretim okullarında fen bilgisi derslerine girebilirler. Fizik öğretmenleri, dershanelerde çalışabilir, özel dersler verebilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı Eğitim Fakültelerinin ‘’Fizik Öğretmenliği’’ bölümlerinde yapılmaktadır. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY2)” puan almak gerekmektedir. Ayrıca üniversitelerin Fizik, Fizik Mühendisliği programlarını bitirenlerden Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını veya Milli Eğitim Bakanlığı ve Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) işbirliği ile açılan/açılacak pedagojik formasyon programını başarı ile tamamlayanlar Fizik Öğretmeni olarak da çalışabilirler. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 5 yıldır. Eğitim süresince: Genel kültür derslerinin yanı sıra; Genel Matematik, Genel Kimya, Fizik I (Mekanik ve Laboratuarı), Fizik II, Diferansiyel Denklemler, Fizik III (Dalgalar), Fizik IV (Isı ve Termodinamik), gibi meslek derslerini alırlar. Öğrenciler eğitimleri sırasında okullarda uygulama yapmaktadırlar. FİZYOTERAPİST TANIM Yaralanma, hastalık, doğuştan gelen özür, hareket sistemi bozuklukları veya diğer durumlardan kaynaklanan ağrı ve fonksiyon bozukluklarından yakınan kişilere hekimin tanısına uygun bir fizik tedavi programını planlayan ve uygulayan kişidir. GÖREVLER Sırt ve boyun kireçlenmeleri olanların önce vücutlarının rahatsız bölgelerini ısı veren aletlerle ısıtır, daha sonra çeşitli aletlerle veya elle uyarır, sertlikleri yumuşatır, Sürekli akım cihazları ile felçli hastaların sinirlerini gevşetir, Felçli hastaları sıcak su havuzuna yatırarak ve aletlerle hastanın vücuduna su fışkırtarak özürlü bölgenin uyarılmasını sağlar, Yaralanma veya hastalık sonucunda vücudun hareket yetisi azalmış kısımlarını güçlendirici egzersizler planlar ve

73

uygulanmasını denetler, İşlev yetersizliği giderilemeyen veya tümüyle yok olan organların desteklenmesi için takılan yardımcı cihazların (protez veya ortezlerin) kullanımını hastaya öğretir. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Ultrasyon, Boyun traksiyon aleti, Elektrikli stimulasyon aleti, Kum torbaları, ağırlıklar, Parafin, Vakum, Lumbal traksiyon aleti. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Fizyoterapist olmak isteyenlerin; Fen bilimlerine, özellikle biyoloji ve fiziğe ilgili ve bu alanlarda başarılı, Bedence güçlü ve dayanıklı, Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen, El ve parmak becerileri gelişmiş, Başkalarını anlayabilen ve onlara yardım etmekten hoşlanan, Sabırlı, sevecen, dikkatli ve sorumluluk sahibi kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Fizyoterapistler hastanelerde ve rehabilitasyon merkezlerinde görev yaparlar. Çalışma ortamı temiz ve sessizdir. Fizyoterapistler genellikle ayakta ve çeşitli aletleri kullanarak görevlerini yürütürler. Görev sırasında hastalarla, hekimlerle ve diğer fizyoterapistlerle etkileşim halindedirler. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Fizyoterapistler devlet hastanelerinde, özel hastanelerde, Sağlık Bakanlığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, belediye ve üniversite araştırma hastanelerinde, rehabilitasyon merkezlerinde, özel kliniklerde, spor kulüplerinde, huzurevlerinde çalışabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı yüksekokulların Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon bölümünde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu okullara ve bölümlere girebilmek için üniversite Öğrenci Seçme Sınavı’nda; Sağlık Yüksekokulu (ÖSS) yeterli “Sayısal1 (SAY1)” puan, Sağlık Bilimleri Fakültesi (ÖSS) yeterli “Sayısal2 (SAY2)” almak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Fizyoterapistlik mesleğinin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitimleri süresince öğrenciler: Türk Dili ve Edebiyatı, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Yabancı Dil gibi genel kültür dersleri ile Biyoloji, İnsan Anatomisi, Fizyoloji, Histoloji, Fizik, Kimya, Psikoloji gibi temel tıp bilimleri yanında, Isı ışık, Elektroterapi, Özel Tedavi Hareketleri, Kinezyoloji, Biomekanik, Yardımcı Cihaz ve Protez Eğitimi ve diğer mesleki dersleri kuramsal ve uygulamalı olarak alırlar.

74

MESLEKTE İLERLEME Fizyoterapistler üniversitelerde akademik kariyer yapabilirler. Çalıştıkları işyerinde belli bir alanda uzmanlaşabilirler (yanık, felç vb.) Çalıştıkları kurum ve kuruluşlarda, uzmanlık alanları, tecrübeleri, kurum ve kuruluşların hizmet içerikleri doğrultusunda yönetim kademelerinde yer alabilirler. GAZETE MUHABİRİ TANIM Kamuoyunu aydınlatmak ve bilgilendirmek üzere, toplumda meydana gelen ekonomik, siyasal, kültürel, sportif, adli vb. olaylarla ilgili bilgi toplayan, bunları değerlendirerek, gazete ve/veya dergilerde yayınlanmaya hazır hale getiren kişidir. GÖREVLER Ekonomik, sosyal, kültürel, siyasal vb. nitelikteki olayları izler, Olaylar arasından, araştırmaya değer olanları belirler, Araştıracağı olay hakkında kimlerden bilgi alabileceğini belirler, Çeşitli kaynaklardan sözlü veya yazılı olarak verilen bilgileri toplar, Topladığı bilgileri değerlendirir, doğruluğunu kontrol eder, Bilgileri anlaşılır bir dille yazar, önemli noktaları vurgular, Bilgileri haber merkezine gönderir. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Fotoğraf makinesi, teyp, telefoto, Teleks, faks, telefon, bilgisayar, Çeşitli kırtasiye malzemeleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Gazete muhabiri olmak isteyenlerin; Düşüncelerini söz ve yazı ile başkalarına etkili bir biçimde aktarabilen, Çevresinde olup bitenlere ilgili, dikkatli, Başkaları ile iyi iletişim kurabilen, girişken, Olayları doğru değerlendirebilen, Değişik ortamlarda, gerektiğinde stres altında çalışabilen, Kendini geliştirme çabası içinde olan, Yaratıcı kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Gazete muhabiri, haberin yazılması aşamasında büroda görev yapar, olayların araştırılması aşamasında açık havada, kapalı yerlerde, sıcakta, soğukta, dağda, uçakta vb. ortamlarda çalışabilir. Çok nadir de olsa saldırıya uğrama tehlikesi vardır. Çalışma saatleri genellikle düzensizdir. Sık sık seyahat söz konusudur. Araştırma yaparken bazı tehlikeli durumlarla karşılaşabilir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Gazete muhabirleri habercilikle ilgili olan bütün basın kuruluşlarında (gazete, dergi vb.) çalışabilirler. Gazete muhabirleri gazetenin yayınlandığı saate göre sabah gazetesi, akşam gazetesi, ya da yayın sıklığına göre günlük, haftalık gazete ayrıca yerel, ulusal ya da uluslararası gazetelerde çalışabilirler.

75

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi liseden sonra Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ile girilebilen çeşitli üniversitelere bağlı İletişim Fakültelerinin “Gazetecilik” bölümlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Mesleğin eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Gazetecilik” lisans programı için Yeterli “Sözel (SÖZ2)” puan almak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Gazetecilik” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince; İletişim fakültelerinde, genel bilgi derslerinin yanında Hukuk, Siyaset Bilimi, Sosyoloji, İstatistik, Fotoğrafçılık, Anayasa, İktisat, Yönetim ve Organizasyon, Basın Tarihi, Türkiye’nin Yönetim Yapısı, Yazışma Teknikleri, Psikoloji, Gazete Yayınlama Tekniği, Pazarlama, Halkla İlişkiler, Tiyatro, Sanat Tarihi, Sinema, Reklamcılık, Uluslararası İlişkiler, Turizm ve Gazete Haberciliği gibi mesleki dersler de gösterilmektedir. Öğrenciler yaz aylarında radyo ve televizyon kuruluşlarında staj yapmaktadırlar. MESLEKTE İLERLEME Gazete muhabirliği mesleğinde ilerleme bireyin kendisini yetiştirmesine bağlıdır. Spor muhabirliği, polis muhabirliği, ekonomi muhabirliği, magazin muhabirliği gibi alanlarda uzmanlaşabilir. Kişi herhangi bir alanda muhabir olarak çalışabileceği gibi kendini yetiştirmesiyle köşe yazarlığına, genel yayın müdürlüğüne kadar yükselebilir. Üniversitelerde akademik kariyer yapabilirler. GIDA MÜHENDİSİ TANIM Gıda mühendisi, gıda hammaddelerinin besin değerlerini kaybetmeden, standartlara uygun olarak verimli bir şekilde işlenmesini, korunmasını ve depolanmasını planlayan, uygulamasını yürüten ve yeni sistemleri geliştiren kişidir. GÖREVLER Gıdaların işlenmesi, saklanması ve yeni ürünlerin geliştirilmesi konusunda araştırma yapar, Üretim sırasında çıkabilecek sorunları giderir, işlemlerin aksamadan devamını sağlar, En az maliyetle en iyi ürünün üretilmesi konusunda çalışmalar yapar, Üretimi, hammaddeden tüketiciye ulaşıncaya kadar tüm aşamalarında denetler, kalite kontrolünü yapar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Tartı ve ölçüm aletleri, Laboratuar aletleri, Kimyasal maddeler ve katkı maddeleri, Bilgisayar.

76

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Gıda mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe sahip, Fizik, kimya, biyoloji, matematik alanlarına ilgili ve bu konularda başarılı, İnceleme ve araştırma yapmaya meraklı, Dikkatini bir konuya yoğunlaştırabilen, sabırlı kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Gıda mühendisleri, fabrika, atölye, depo vb. gıda ürünlerinin bulunduğu yerlerde kontrol işlemlerini yaparlar. Ortam sakin ve temizdir. Üretim çalışmaları sırasında ise gürültülü, kokulu, tozlu bir ortamda bulunabilirler. Çalışırken diğer elemanlarla iletişimde bulunmaları gerekebilir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Gıda mühendislerinin kamu sektöründe; Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Türk Standartları Enstitüsü ve belediyelerde çalışma olanakları vardır. Özel sektörde; gıdayla ilgili işletmelerde, proje mühendisi, işletme mühendisi, yatırım uzmanı, danışman ve kalite uzmanı olarak görev alabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi, liseden sonra Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ile girilen, çeşitli üniversitelerin “Gıda Mühendisliği” bölümlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Mesleğin eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Gıda Mühendisliği” lisans programı için yeterli “Sayısal (SAY2)” puan almak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Gıda Mühendisliği” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince, Matematik, Fizik, Kimya, Gıda Mühendisliğine Giriş, Teknik Resim, Bilgisayar ve Programlamaya Giriş, Madde ve Enerji Dengesi, Gıda Mühendisliğinin Temel İşlemleri, Gıda Mikrobiyolojisi, Gıda Kimyası, Gıda İşleme, Gıda Mühendisliği Matematiği, Gıda İşleme Laboratuarı, Kimya Mühendisliği Ekonomisi, Uygulamalı Kinetik ve Gıda Mühendisliği, Fabrika Tasarımı vb. dersleri alırlar. Besin işletmelerinde staj yapma zorunluluğu vardır. MESLEKTE İLERLEME Gıda mühendisleri, “Gıda Bilimleri ve Gıda Teknolojisi” alanlarında yüksek lisans ve doktora yapabilirler.

77

GİYİM VE GİYİM AKSESUARLARI SATIŞ ELEMANI TANIM Giyim ve giyim aksesuarları satış elemanı kadın, erkek ve çocuk, iç ve dış giysileri ve aksesuarlarını müşteriye tanıtan ve satışını yapan kişidir. GÖREVLER Satılacak ürünleri cins, kalite, beden, renk ve fiyatlarına göre sınıflandırır, Satışa sunulacak ürünleri teslim alır, mal giriş kayıtlarını tutar, etiketler, satış yerine göre tasnif eder, Vitrin düzenlenmesine yardımcı olur, Ürün stoklarını kontrol ederek ihtiyaca göre depodan ürün takviyesi yapar, Satılan ürünün satış fişini düzenler, dökümünü yapar, çıkışları izler, Müşteriyi psikolojik olarak etkilemeye çalışarak onu satın almaya teşvik eder, Müşteriyi ürünün firması, kalitesi ve kullanımı açısından bilgilendirir, Müşterinin ürün seçmesine ve seçtiği ürünü denemesine yardımcı olur, Satılmayan ürünleri askılarına asar ya da raflara kaldırır, Müşterinin isteğini içeren siparişleri işletme yetkililerine bildirir, Giyim ve giyim aksesuarları ile ilgili yazılı ve görsel yayınları takip eder, Müşteri problemlerinin çözümüne yardımcı olur. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Giyim ve Giyim Aksesuarları Satış Elemanı sattığı malzemeye göre değişik nesnelerle çalışır. Bunlar; satacağı ürünlerin çeşitleri, satış fişi, yazar kasa, fatura, giysi ve aksesuar tanıtım katalogları, hesap makinesi, bilgisayar (Ürün çıkış girişleri vb.), yıkama ve kullanma talimatları. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Giyim ve Giyim Aksesuarları Satış Elemanı olmak isteyenlerin; İnsanlarla iyi ilişkiler kurabilen, girişken ve güleryüzlü, İkna yeteneği olan, Konuşması düzgün ve anlaşılır, Sorumluluk sahibi, mesleki bilgiyi takip edebilen, Teknolojik gelişmelere açık olan, Grup (ekip) çalışmasına yatkın, Uzun süre ayakta çalışabilecek kadar dayanıklı, Dış görünüşüne önem veren, temiz ve düzenli kişiler olmaları gerekmektedir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Giyim ve giyim aksesuarları kadın-erkek ve çocuk giyimi olarak bölümlere ayrıldıktan sonra bunlarda kendi aralarında iç giyim ve dış giyim (erkek iç giyimi, kadın dış giyimi ve aksesuarları) olarak gruplara ayrılırlar. Bu nedenle satılan ürünün türüne göre çalışma ortamları düzenlenir. Özel günlere ve mevsimlere göre de çalışmaları yoğunluk arzedebilir. (Örn.: Bayramlarda gece çalışmaları) Meslek sürekli ayakta icra edildiğinden varis, bel rahatsızlığı, gibi meslek hastalıklarını yaşayabilirler. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Giyim, insanlığın var oluşundan bu yana temel gereksinimler arasında yer alır. Sözcük anlamı “giyilecek şey, elbise, kıyafet olan giyimi, vücudu, doğanın etkilerinden koruyan, uygarlığın ilerlemesi ile değişiklik gösteren, insan vücuduna göre şekil alan giysilerin tümüdür” diye açıklayabiliriz. Modanın değişmesiyle birlikte giyim endüstrisi her mevsim piyasaya yeni

78

ürünler sunmaktadır. Modanın çok fazla biçim değiştirdiği günümüzde değişen her moda akımı yeni giysiler ve yeni aksesuarlar oluşmasına neden olur. Bu ürünlerin giyim sektöründe yer edinebilmesi, gerek ürün ve aksesuarların kalitesine, gerekse bu konuda ürünü uygun şekilde sunan ve satabilen bilgili satış elemanına bağlıdır. Giyim ve Giyim Aksesuarları Satış Elemanlarının orta ve büyük ticarethanelerde çalışma olanakları vardır. Hizmet sektörünün gelişmesine paralel olarak satış elemanları kendi aralarında branşlaşmışlardır. (Örn. Kadın iç giyim satış elemanı gibi ) Kendi işyerini kurabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleki eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; En az ilköğretim okulu mezunu olmak,14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Giyim ve giyim aksesuarları satış elemanı mesleğinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır. Mesleki Eğitim Merkezlerinde, uygulanan eğitimde öğrencilere; Muhasebe, İş Güvenliği, Matematik ve Mesleki Matematik, Türkçe, Ekonomi ve Ticaret Bilgisi, Müşteri İlişkileri ve Satış Bilgisi, Meslek Bilgisi, Bilgi İşlem, İş Bilgisi, Toplam Kalite Yönetimi, Müşteri İlişkileri ve Satış Belgesi dersleri verilmektedir. Çıraklık eğitimini tamamlayanlara eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” ve unvanı verilir. MESLEKTE İLERLEME Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Giyim ve giyim aksesuarları satış elemanı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 1 yıldır. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. GRAFİK TASARIMCISI TANIM Bir mesajı görsel yolla belirli bir hedef kitleye ulaştırmak amacıyla logo, afiş, büyük boy sokak afişi (billboard), basın ilanı, ambalaj, kitap, dergi, tanıtım filmleri, çizgi film gibi tasarımları yazılı ve görsel elemanlarla sanatsal ölçütler içinde tasarlayan ve çizen kişidir.

79

GÖREVLER Tasarımını yapacağı konuda ayrıntılı bilgi edinir, müşterilerle görüşmeler yapar, İlgili konuda tek başına veya reklam ajanslarında ekip olarak çalışarak bir kavram ve ana tema oluşturur, Konunun gerektirdiği kavramlara uygun görsel düzenlemeler tasarlar, Gerektiğinde fotoğraf ve film çekimlerinde, sanat yönetmeni olarak katkıda bulunur, uygulamada estetik düzenlemeleri gerçekleştirir veya denetler, Basılacak veya televizyon kanalları ile internette yayımlanacak bir malzemenin tasarımından basım veya yayım aşamasına kadar uzanan tasarım sürecini takip eder, denetler ve sonuçlandırır. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Bilgisayar, özellikle masa üstü yayıncılık, grafik gibi bilgisayar programları, Scanner (resim tarayıcı) ve printer (yazıcı) gibi bilgisayarla ilgili donanımlar. Her türlü kağıt ve benzeri malzeme, Her türlü resim malzemesi, Baskı alet ve araçları, Fotokopi ve diğer büro aletleri, Her türlü iletişim ve bilgi iletim araçları. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Grafik tasarımcısı olmak isteyenlerin; Şekil ve uzay ilişkilerini görebilen, Renk ve şekilleri en ince ayrıntıları ile algılayabilen, Hayal gücü zengin, yaratıcı, Tasarımlarını çizgi yolu ile ifade edebilen, Sosyal, psikolojik, sanatsal alanlara ilgili, Yeniliklere açık, teknolojiyi yakından izleyen kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Grafik tasarımcısı, büroda; çoğu zaman bilgisayar karşısında, (zaman zaman sakin ortamlarda) film stüdyolarında, fotoğraf stüdyolarında, ajanslarda, genellikle zamana karşı yarışarak çalışmak durumundadır. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Tanıtım sektöründe; grafik tasarımcısı, sanat yönetmeni veya yardımcısı olarak çalışır. Multi medyada; her türlü interaktif (elektronik) ortamda hazırlanan çalışmalarda görev alır. Yayıncılık sektöründe; gazete veya dergilerde sanat yönetmeni olarak çalışır. Film sektöründe; uzun veya kısa metrajlı filmlerde, TV filmlerinde sanat yönetmeni olarak çalışır. Çizgi film atölyelerinde; tip yaratmak, storyboard hazırlamak, jenerik yapmak gibi işlerde çalışır. Eğitim kurumlarında eğitici olarak çalışır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi güzel sanatlar fakültelerinin “Grafik Tasarım”, “Grafik Tasarımı”, “Grafik” bölümleri ile meslek yüksekokulların “Grafik Tasarımı” bölümlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Mesleğin eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) Özel Yetenek Sınavına kayılmak için gerekli baraj puan almak, Özel yetenek sınavına katılarak başarılı olmak gerekmektedir, Grafik Tasarımı ön lisans programına girmek için ise Öğrenci Seçme Sınavında Yeterli Eşit Ağırlık (EA1)puan almak

80

gerekmektedir. Meslek liselerinin “Grafik / Grafik Sanatlar” ile “Tasarım ve Teknolojisi” bölümlerinden mezun olanlar, “Grafik Tasarımı” ön lisans programına sınavsız olarak girebilirler. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Güzel sanatlar fakültelerinde eğitim liseden sonra 4 yıl, meslek yüksekokullarında 2 yıldır. Eğitim süresince öğrencilere; Temel Sanat Eğitimi, Desen, Yazı Tipografi, Modelaj, Fotoğraf, Sanat Tarihi, Kültür Tarihi, Reklam Analizi, Bilgisayar Grafiği, Çağdaş Sanat, TV-Video Grafiği, Grafik Atölyesi, Özgün Baskı Resim, Estetik ve Sanat Felsefesi, Teknik Resim Perspektif, Sanat Sosyolojisi, Sanat Yazıları, Semiatik, Sanat Eserlerini İnceleme gibi dersler okutulmaktadır. MESLEKTE İLERLEME Çalıştıkları kurumlarda önce grafik tasarımcısı veya sanat yönetmeni yardımcısı olarak işe başlarlar. Yaratıcılıkları, mesleki başarıları ve deneyimleri doğrultusunda; sanat yönetmeni, daha sonra da sanat yönetmenleri ve metin yazarlarından oluşan yaratıcı grubun başında yaratıcı yönetici olabilirler. Bu ilerleme ve başarı kişinin meslekte iyi ücret almasına olumlu katkılar sağlar. GÜMRÜK İŞLETME MESLEK ELEMANI TANIM Gümrük mevzuatı, gümrük müşavirliği, dış alım ve dış satım konularında ara insan gücü olarak çalışan kişidir. GÖREVLER Kara, deniz, hava ve demiryolu ile taşınan eşyanın aktarma ve transit gümrük işlemlerini, gümrük kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak yapar, Kaçakçılığa engel olmak için gerekli yasal işlemleri yapar, Dış ticaret ve ekonomik gelişmeleri yakından izler, Gümrüğe ait ekonomik, ticari ve mali konular (ticaret, ödeme anlaşmaları ile Dış Ticaret Rejimi ve Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve Tebliğlerin gümrüğe ilişkin hükümleri dahil) hakkındaki uygulamaları yapar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Bilgisayar, daktilo, faks, teleks, hesap makinesi, Her çeşit büro aletleri, ordino, manifesto, beyannameler, irsaliye vb. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Gümrük işletme meslek elemanı olmak isteyenlerin; İstatistik, Hukuk, Sosyal Bilimler alanlarına ilgili ve bu alanlarda başarılı, Dürüst, güvenilir, dikkatli ve sabırlı, Hızlı ve sağlıklı kararlar verebilen, Kişilerle iyi iletişim kurabilen, Günlük değişikliklere uyum sağlayabilen kimseler olmaları gerekmektedir.

81

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Gümrük işletme meslek elemanları, genelde büro ortamında ve çoğu zaman masa başında çalışmaktadırlar. Çalışma ortamı genellikle gürültüsüz, sessiz, düzenli ve kapalı alanlardır. Bazen de sahada açık alanlarda çalışmak gerekebilir. Kişi çalışırken ithalat ve ihracatçılarla, meslektaşlarıyla ve çalıştığı yerdeki diğer elemanlarla iletişim halindedir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Gümrük işletme meslek elemanı, Gümrük Müdürlüklerinde, ithalat ve ihracat bürolarında, gümrük müşavirliklerinde iş bulma olanağına sahiptirler. Ayrıca kendi işlerini kurarak serbest olarak da çalışabilirler. Kendisini iyi yetiştirmiş, bilgisayar programlarını kullanabilen, en az bir yabancı dil bilen ve yaptığı işi seven kişilere bu sektörde oldukça fazla ihtiyaç vardır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi, çeşitli üniversitelere bağlı meslek yüksekokullarının “Gümrük İşletme” programında verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Meslek liselerinin A Grubu (Ticaret Lisesi Fen), Bankacılık, Bilgisayarlı Muhasebe, Borsa Hizmetleri, Deniz ve Liman İşletme, Dış Ticaret, Emlak Komisyonculuğu, Genel Hizmetler (Demiryolu), İşletme, İşletmecilik (Demiryolu), Muhasebe, Sigortacılık, Tesis İşletmeciliği, Ticaret bölümleri mezunları ve Ticaret Liselerini Kol Ayırımı Olmadığı Dönemde Bitirenler “Gümrük İşletme” ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara isteklerine ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için bu kişilerin ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA1)” puanı almaları gerekir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince öğrencilere; Matematik, Genel Ekonomi, İşletme Ekonomisi, Hukuk, Türk Gümrük Tarihi ve Kapitülasyonlar, Türk Dış Ticaret ve Uluslararası Pazarlama, Uluslar arası Taşıma ve Depolama, Gümrük Vergileri ve Tarife Cetveli, Kaçakçılığın Önlenmesi, İstatistik, Gümrük Kanunu ve Yönetmelikleri, İdari Yargı ve Dış Ticaret Rejimi gibi dersler verilir. MESLEKTE İLERLEME Kamu sektöründe işe başlayanlar gerekli şartları taşıdıkları ve yapılacak sınavlarda başarılı oldukları taktirde yönetici pozisyonuna geçebilirler. Özel sektörde İthalat ve İhracat firmalarında çalışanlar tecrübe ve deneyimlerine göre yönetici olabilirler. Gümrük Komisyoncusu yanında çalışanlar sınavlarda başarılı olmak kaydı ile “Gümrük Komisyoncusu” olabilirler. Gümrük İşletme ön lisans programını başarı ile tamamlayanlar ÖSYM tarafından yapılan sınavda başarılı oldukları taktirde “Bankacılık, Bankacılık ve Finans, Bankacılık ve Finansman, İşletme, İşletme Bilgi Yönetimi, İşletmeİktisat, Sermaye

82

Piyasası, Sigortacılık, Sigortacılık ve Risk Yönetimi, Uluslar arası Finans, Uluslar arası İşletmecilik, Uluslar arası Ticaret, Uluslar arası Ticaret ve İşletmecilik” lisans programlarından birine dikey geçiş yapabilirler. HALKLA İLİŞKİLER VE TANITIM ELEMANI TANIM Özel kuruluşlarda ve kamu kurumlarında; kurumu halka tanıtacak, kurumun çalışmalarına karşı halkta ilgi uyandıracak, kurum hakkında çevrede olumlu izlenimler yaratacak ilişkileri kurabilen kişidir. GÖREVLER Tanıtıcı haber bültenleri, broşürler, raporlar hazırlar, Yapılacak etkinlikleri kitle iletişim araçları ile halka duyurur, Basın toplantıları, sergiler, konferanslar hazırlar, Konusuyla ilgili yazıları basında izler, küpürleştirir, cevaplar hazırlar, Halkla ilişkiler konusunda eğitim verilmesi için program hazırlar, Yöneticilerin konuşma metinlerini ve yazışmalarını hazırlar, Toplantı, tören, kutlama ve kokteyllerin düzenini sağlar, Kurum adına sanat etkinlikleri düzenler, Kamuoyundaki imajın belirlenmesi amacıyla anketler düzenlenmesini sağlar, Yapılacak faaliyetler için bütçe hazırlar, malzeme miktarını ve elemanların sayısını ve niteliğini belirler. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Büro makineleri (telefon, teleks, faks, bilgisayar vb.), Fotoğraf makinesi. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Halkla ilişkiler ve tanıtım elemanı olmak isteyenlerin; Üst düzeyde sözel yeteneğe sahip, İnsanlarla iyi ilişkiler kurabilen (dışa dönük), Kendine güvenen ve başkalarını etkileyebilen, Girişken, Araştırıcı, Sabırlı, ölçülü, Yaratıcı kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Halkla ilişkiler ve tanıtım elemanı, büro ortamında görev yapar, zaman zaman diğer kuruluşlarda düzenlenen toplantılara, seminerlere, sergilere katılabilir. Çalışırken gazetecilerle, reklam uzmanlarıyla, müşterilerle, meslektaşlarıyla, yöneticilerle ve diğer çalışanlarla iletişim halindedir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Halkla ilişkiler ve tanıtım elemanı, bürolarda, otellerde, gazetelerde, yayıncılık alanlarında, bankalarda, reklam ajanslarında, fabrikalarda, hastanelerde, çeşitli kuruluşların organizasyon faaliyetlerinde çalışma olanağına sahiptir.

83

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi üniversitelere bağlı “İletişim” , “İşletme” ve “İletişim Bilimleri” fakültelerinin “Halkla İlişkiler ve Tanıtım”, Halkla İlişkiler”, “Halkla İlişkiler ve Reklamcılık”, “Reklamcılık ve Halkla İlişkiler” bölümlerinde verilmektedir; MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Mesleğin eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Halkla İlişkiler ve Tanıtım”, “Halkla İlişkiler”, “Halkla İlişkiler ve Reklamcılık”,“Reklamcılık ve Halkla İlişkiler” lisans programları yeterli “Sözel (SÖZ2)” puan almak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Halkla İlişkiler ve Tanıtım”, “Halkla İlişkiler”, “Halkla İlişkiler ve Reklamcılık”, “Reklamcılık ve Halkla İlişkiler” lisans programları ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince; Sosyoloji, Psikoloji, Siyasi Tarih, Siyaset Bilimine Giriş, Okuma ve Anlatım Teknikleri, Kitle İletişim Araçları, Halkla İlişkilerde Temel Kavramlar, Reklam Tasarımı, Pazarlama, Halkla İlişkiler Modeli, Piyasa ve Kamu Araştırmaları, Ekonomi, hukuk, Araştırma Yöntemleri, Gazetecilik, Reklamcılık, Fotoğrafçılık, İstatistik, Haber Toplama ve Yayma, Kitle İletişim Kuramları, Basın İlişkileri vb. dersler verilmektedir. MESLEKTE İLERLEME Halkla ilişkiler konusunda üniversitelerde akademik kariyer yapabilirler. Kamu ya da özel kuruluşlarda basın yayın ve halkla ilişkiler biriminde yönetici olabilirler. HASTANE YÖNETİMİ VE ORGANİZASYONU MESLEK ELEMANI TANIM Sağlık kurumlarının idari birimlerinde insan kaynakları, muhasebe, kalite ve satın alma ile ilgili alanlarda yönetim işlevlerini yerine getiren kişidir. GÖREVLER Personel politikaları oluşturur, Performans değerlendirmesi yapar, Personelim özlük işlemlerinin yürütülmesini sağlar, Kurum kalite politikasını çalışanlara yaygınlaştırır, Kalite sistemi ile ilgili işleri yürütür, Kalite ve idari konularda personele eğitim verilmesini sağlar, Sağlık kuruluşunun satın almasıyla ilgili işlerin yapılmasını sağlar, Ekip çalışmasını destekleyici ve geliştirici çalışmalar yapar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Bilgisayar ve hesap makinesi Faks, fotokopi ve telefon Slayt ve projektör makineleri Diğer tüm büro malzeme ve gereçleri

84

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Hastane yönetimi ve organizasyonu meslek elemanı olmak isteyenlerin; Sözel yeteneği olan, İletişim yeteneği gelişmiş, Liderlik vasıfları olan, Sorunları çözme yeteneği olan, Algılama gücü gelişmiş, Ekip çalışmasına yatkın kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Genellikle hastane içerisinde kendileri için tahsis edilen ofislerde, bol ışıklı ve temiz ortamlarda çalışırlar. Vardiyalı çalışmaları ya da çok özel çalışma gerektiren durumlar hariç nöbet tutmaları söz konusu değildir. Bu meslek elemanlarında bilinen bir meslek hastalığı olmamakla birlikte, hastane içinde çalışmaları nedeniyle de her türlü bulaşıcı hastalığı kapma riskleri vardır. Çalıştıkları bölümlerde görevli idari personelle, çalıştığı kuruma mal ve hizmet satan ya da mal veya hizmeti alan kurum, kuruluş ve her tür tüzel kişilik temsilcileriyle, sağlık kurumu içinde olmaları nedeniyle de doktor, hemşire, laborant, hasta bakıcı, hasta ve hasta yakınları ile iletişim ve işbirliği halindedirler. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Hastane yönetimi ve organizasyonu meslek elemanları; büyük ve küçük ölçekli tüm sağlık kuruluşlarında iş bulma şansına sahiptirler. İstanbul Üniversitesi tarafından “Hastane Yönetimi” adı altında düzenlenen ve süresi üç ay ile bir yıl arasında değişen kurslara katılanların iş bulma şansı daha da artmaktadır. Bu bölümün ülkemizde yeni ve öğrenci sayısının az olması nedeniyle işe yerleşmede sıkıntı olmamasına rağmen ileriki yıllarda bu programdan mezun olanların sayısının artması ile birlikte işsizlik sorununun ortaya çıkması söz konusudur. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Bu mesleği eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokullarının “Hastane Yönetimi ve Organizasyonu” programında verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Anadolu Ticaret Meslek Liselerinin Tıp Sekreterliği, Sağlık Meslek Liselerinin Tıbbi Sekreterlik, Anadolu Kız Meslek ve Kız Meslek Liselerinin Tıp Sekreterliği ile Yaşlı Hizmetleri Bölümlerinden mezun olanlar Hastane Yönetimi ve Organizasyonu önlisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden yada liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara isteklerine ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için bu kişilerin ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri, yeterli “Eşit Ağırlık (EA1)” puanı almaları gerekir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Hastane yönetimi ve organizasyonu önlisans programının süresi 2 yıldır. 2 yıllık eğitim süresinde öğrencilere, genel kültür dersleri yanında Tıbbi Terminoloji, Genel İşletme, Ekonomi, Tıbbi Dokümantasyon, Yönetim Bilimi, Yabancı Dil, Meslek Etiği, Sağlık Kurumları Yönetimi, Genel Muhasebe, İdare Hukuku, Sağlık Yönetiminde Kantitatif

85

Yöntemler, Sağlık Kurumlarında İnsan Kaynakları Yönetimi, Sağlık Kurumlarında Pazarlama, Sağlık Hizmetleri Yönetimi, Sağlık Kurumlarında Örgütsel Davranış, Sağlık Kurumlarında Maliyet Muhasebesi, Sağlık Kurumlarında Finansal Yönetim, Araştırma Yöntem ve Teknikleri, Karşılaştırmalı Sağlık Sistemleri, Entegre Ofis, Sağlık Planlaması, Sağlık Ekonomisi, Sağlık Hukuku, Kamu Maliyesi, Sosyal Politika, Sağlık Politikası, Sağlık Kurumlarında Kalite Yönetimi, Can Kurtarma, İlkyardım ve Rehabilitasyon, Sağlık Kurumlarında Halkla İlişkiler dersleri verilir. MESLEKTE İLERLEME Hastane yönetimi ve organizasyonu önlisans programını başarı ile tamamlayanlar Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı olmaları halinde Sağlık İdaresi ve Sağlık Kurumları İşletmeciliği lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler. HEMŞİRE TANIM Bireyleri, hastalıklardan korunma yolları konusunda bilgilendiren, beden veya ruh sağlığının bozulması halinde hekim tarafından verilen tedaviyi uygulayan, hasta bakımını planlayan, uygulayan, denetleyen ve izleyen kişidir. GÖREVLER Hastayı kabul eder ve muayeneye hazırlar, Hasta bakımını yaparken, solunum, beslenme, boşaltım, hareket ve uygun pozisyon, uyku, dinlenme, uygun giyim, temizlik vb. temel insan ihtiyaçlarını dikkate alır ve uygulama yapar, Acil durumlarda ilk yardım tedavisi yapar, Hasta için öngörülen tedaviyi uygular, takip eder ve düzenli olarak hastaya verilecek ilaçları temin eder, enjeksiyon yapar, serum takar, ameliyat yaralarını temizler, bandajlar, tansiyon ve vücut ısısını ölçer, Ameliyathanede fiziksel ortamı hazırlar, ameliyat ekibine yardımcı olur, Hastaların genel durumları hakkında yazılı rapor tutar, Ana çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetlerinin yürütülmesinde, insanların bulaşıcı hastalıklardan korunması ve istatistiki bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi gibi görevlerde bulunur. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Tansiyon aleti, sıcaklık ölçer (derece), EKG aleti (kalp grafiği), monitör, oksijen tüpü ve çadırı, Enjektör, ilaçlar, solüsyon ve tüp, sonda, Pansuman aletleri ve malzemeleri, Aspiratör, Ameliyatta gerekli diğer malzemeler, Beden bakımında kullanılan küvet, havlu vb. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Hemşire olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe sahip, Biyolojiye ilgili ve bu alanda başarılı, İnsanlara yardım etmekten hoşlanan, Sorumluluk duygusu yüksek, Çabuk ve doğru karar verebilen, Tedbirli, tertipli, Şefkatli, sevecen, Bedence sağlıklı, dayanıklı ve soğukkanlı kimseler olmaları gerekir.

86

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Hemşireler resmi veya özel hastanelerde, dispanserler ve sağlık ocaklarında görev alabilirler. Çalışma ortamı genellikle temiz ve kapalıdır. Hemşireler çalışırken hastalarla, hasta yakınlarıyla, doktorlarla ve diğer sağlık personeliyle iletişim halindedirler ve görev yaptıkları sağlık kuruluşlarında belirlenen takvime göre nöbete kalmak veya vardiyalı çalışmak durumundadırlar. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Hemşireler; üniversite bünyesinde bulunan hastanelerde, devlet hastanelerinde, Sosyal Sigortalar Kurumu’na bağlı hastanelerde, dispanserlerde, özel sağlık kurumlarında, çeşitli kurumların bünyesinde bulunan sağlık birimleri ve kreşlerde görev yaparlar. Meslekte işsiz kalma durumu hemen hemen yok denecek kadar azdır. Sağlık alanında en çok ihtiyaç duyulan meslek elemanıdır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi, Sağlık Meslek Liselerinin “Hemşirelik” Bölümlerinde ve çeşitli üniversitelere bağlı, “Hemşirelik Yüksekokulları” ile “Sağlık Yüksekokulları”nın “Hemşirelik” programında ve “Sağlık Bilimleri Fakültesi”nin “Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri” programlarında verilmektedir; MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Yüksek öğretim kurumlarındaki mesleğin eğitiminin verildiği programlara girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Hemşirelik” veya “Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri”” lisans programları için yeterli “Sayısal (SAY1)” puan almak (Gülhane Askeri Tıp Fakültesi için yeterli “Sayısal2 (SAY2) puanı almak), Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Hemşirelik” veya “Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri” lisans programları ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir. Sağlık Meslek Liselerindeki mesleğin eğitiminin verildiği programlara girebilmek için; İlköğretim okulu mezunu olmak (öğrenimine ara vermemek ve orta öğretim kurumlarına devam etmemiş olmak), Kız olmak, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Sağlık Meslek Liseleri için, Merkezi sistemle yapılan Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavında başarılı olmak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi, Sağlık Meslek Liselerinde 4 yıl, yüksek öğretim kurumlarında da 4 yıldır. Hemşirelik eğitiminde dersler teorik ve uygulamalı olarak yürütülmektedir. Eğitimleri süresince; Hemşirelik mesleğinin tarihçesini, İnsan yapısı ve fonksiyonları, mikrop ve parazitler, sterilizasyon ve dezenfeksiyon önlemleri uygulamasını ve bağışıklığını, İlaçları, ilaçların etki ve yan etkilerini, ilaçların korunması ve uygulanmasını, Mesleği uygularken insan davranışlarının sebeplerini, hasta bakımındaki yerini, insan ilişkilerini, Bulaşıcı hastalıkların, bulaşma ve yayılma yolları ile alınacak tedbirleri, Sağlık hizmetlerinde eğitim ve eğitim programlarının hazırlanması, uygun eğitim araçlarının seçimini, İlkyardım, temel hasta bakımı ilke ve yöntemlerini, bunların hastaya uygulanmasını, Dahiliye hastalarının bakım

87

ilkelerini, cerrahi müdahale gerektiren hastaların bakımını, Çocuk hastalıklarının bakım ilkeleri ve uygulamasını, Doğum ve aile planlamasını, Akıl sağlığı ve hastalıklarını, hastaların özelliklerine göre gerekli bakımı, Sağlık hizmetleri ile ilgili istatistiki bilgi toplama ve değerlendirme yöntem ve uygulamalarını öğrenirler. MESLEKTE İLERLEME 2 yıllık hemşirelik önlisans bölümünü bitirenler, uygun şartları taşımaları durumunda 4 yıllık Ebelik, Hemşirelik, Sağlık Eğitimi, Sağlık İdaresi, Sağlık Kurumları İşletmeciliği, Sağlık Memurluğu, Sağlık Yönetimi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, Sasyal Hizmetler, Hemşirelik ve Sağlık hizmetleri bölümlerine devam edebilirler. Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulundan mezun olan hemşireler, zaman içerisinde sorumlu hemşireliğe, baş hemşire yardımcılığı ve baş hemşireliğe yükselebilirler. HİDROJEOLOJİ MÜHENDİSİ TANIM İçme, kullanma, sulama, hidrolik ve jeotermal enerji üretimi amacıyla istenilen miktar ve kalitede yüzey ve yeraltı suyunun araştırılması ve suların kirletici etkilerden korunması konularında teknik çalışmalar ve araştırmalar yapan kişidir. GÖREVLER Yeraltı suyunu içeren jeolojik birimlerin sınırlarını ve hidrolik özelliklerini belirler, Yeraltı suyu işletmeciliği ile ilgili olarak uygun işletme ve yönetme politikalarını belirler, Yeraltı sularının kalitelerinin korunması ve kirlenmiş yeraltı sularının yeniden temizlenmesi için çalışmalar yapar, Değişen iklim ve sosyal koşullara bağlı olarak yeraltı suyu tüketimini tahmin eder ve ekonomik tüketim için plan yapar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Sondaj ekipmanı, Jeofizik ölçüm aletleri, Su kimyası ile ilgili arazi ve laboratuar aletleri, Bilgisayar, Su kalitesi gözlem cihazları, Yağışın akım, buharlaşma, sıcaklık gibi özelliklerini ölçmeye yönelik hidrolik gözlem aletleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Hidrojeoloji mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe, Araştırıcı bir özelliğe sahip, Başta jeoloji ve kimya olmak üzere fen derslerine karşı ilgili ve bu konularda başarılı, Meraklı ve sabırlı kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Hidrojeoloji mühendisi arazi, laboratuar ve büro ortamında çalışır. Çalışırken laborant, teknisyen, çevre mühendisi, jeoloji mühendisi ve diğer çalışanlarla iletişim halindedir.

88

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Hidrojeoloji mühendisleri Devlet Su İşleri (DSİ), Maden Tetkik ve Arama (MTA), Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, İller Bankası, Çevre Genel Müdürlüğü ve belediyeler gibi kamu kurumlarında; sondaj ve su arıtma ile ilgili özel kuruluşlarda çalışabilmektedirler. Ayrıca jeoloji amaçlı işlerde, yol inşaatı, zemin etüdü gibi çalışmalarda görev alabilmektedirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğe yönelik eğitim Mühendislik Fakültelerinin Hidrojeoloji Mühendisliği bölümünde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Mesleğin eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Hidrojeoloji Mühendisliği” lisans programı için yeterli “Sayısal (SAY2)” puan almak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Hidrojeoloji Mühendisliği” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitim süresi 4 yıldır. 4 yıllık eğitim döneminde öğrenciler, Fiziksel Jeoloji, Fizik, Kimya, Matematik, Türk Dili, Akışkanlar, Termodinamik, Yapısal Jeoloji, Mineraloji, Hidroloji, Petrografi, Bilgisayar Programlama, Taşınım Süreçleri, Kayaç Mekaniği, Saha Jeolojisi, Sayısal Çözümleme, Hidrojeokimya, Toprak Mekaniği, Yer altı Suyu, Çevresel Hidrojeoloji, Su Kaynakları, Jeotermal Enerji, Sulama ve Drenaj, Krast Hidrojeolojisi, Akifer Testleri, Su Kalitesi ve Kontrolü, Türkiye Hidrojeolojisi, Hidrojeolojik Modeller gibi dersler alırlar MESLEKTE İLERLEME Kamu kurumlarında görev yapanların bağlı olduğu kurum bünyesindeki yönetim kademelerine yükselmeleri mümkündür. Üniversitelerde görev almak isteyenler araştırma görevlisi olarak göreve başlarlar. Gerekli çalışmaları tamamladıktan sonra bilim doktoru, yardımcı doçent, doçent ve profesör olarak meslekte ilerleyebilirler. İTHALAT – İHRACAT MESLEK ELEMANI TANIM Uluslararası ticaret işlemlerinin yürütülmesinde aktif olarak görev alan kişidir. GÖREVLER Uluslararası mal alım-satımı için bağlantılar kurar, gerekli sözleşmelerin yapılmasını sağlar, Yurt dışından satın alınan malların zamanında gelmesi için işi sürekli olarak takip eder, Yurt dışına satılacak malların (ihraç mallarının), gideceği ülkedeki firmaya zamanında ve istenilen şekilde teslimini gerçekleştirir, Yurt dışından alınan malın parasının (bedelinin) sözleşmeye uygun olarak ödenmesini ve yurt dışına satılan malın parasının da zamanında tahsil edilmesini

89

sağlamaya çalışır, Dışalım ve dışsatımla (ithalat ve ihracat) ilgili yasa ve yönetmelikleri sürekli izler. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER İthalat ve ihracatla ilgili mevzuat kitapları, Kırtasiye malzemeleri, Büro malzemeleri, telefon, faks, bilgisayar, hesap makinesi vb. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İthalat-ihracat meslek elemanı olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe sahip, Ekonomi, ticaret ve büro işlerine ilgi duyan, Ayrıntılara dikkat eden, sorumluluk sahibi, Başkaları ile iyi iletişim kurabilen, başkalarını etkileyebilen, Girişimci kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İthalat-ihracat meslek elemanları büroda çalışırlar. Zaman zaman iş takibi için seyahat etmeleri gerekebilir. İş genellikle oturarak yürütülür. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Bu meslek elemanları ithalat-ihracatla uğraşan tüm işyerlerinde iş bulabilirler. Yabancı dil bilgisi çok iyi olanların iş bulma sorunu yoktur. Bankaların kambiyo bölümü meslek elemanlarının çalışabileceği yerlerdir. Avrupa Birliğine girildiğinde bu meslek elemanlarına olan talebin artacağı düşünülmektedir. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi, çeşitli üniversitelere bağlı meslek yüksekokullarının “İthalat-İhracat” programında verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Meslek liselerinin A-Grubu (Ticaret Lisesi Fen), Bankacılık, Borsa Hizmetleri, Deniz ve Liman İşletme, Dış Ticaret, Emlak Komisyonculuğu, Genel Hizmetler(Demiryolu), İşletme,İşletmecilik(Demiryolu), Muhasebe, Sigortacılık, Tesis İşletmeciliği, Ticaret, Bilgisayarlı Muhasebe bölümlerinden ve Ticaret Liselerinin Kol Ayrımı Olmadığı Dönemde Bitirenler; “İthalat-İhracat” ön lisans programına sınavsız olarak girebilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri, yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA-1)” puanı almaları koşulu ile sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara istedikleri taktirde Y-ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ İthalat ve ihracat alanında üniversitelerde verilen eğitimin süresi 2 yıldır. Eğitim süresince, İktisat, İşletme, Muhasebe, Temel Hukuk, İthalat Tekniği, Bilgi İşlem Kamu Maliyesi, Ticaret Hukuku, Uluslararası İktisat, İhracat Tekniği, Vergileme Tekniği, İstatistik, İthalat Mevzuatı,

90

Finansman Teknikleri, Kambiyo İşlemleri, Gümrük Mevzuatı, Uluslar arası Pazarlama, Türkiye Ekonomisi, Dış Ticaret İngilizcesi, Dış Ticaret Muhasebesi, İhracat Mevzuatı, Gümrükleme İşlemleri, İthalat-İhracat Finansmanı, Dış İşlemlerde Teşvikler, Güncel Dış Ticaret Sorunları vb. dersler verilmektedir. MESLEKTE İLERLEME Ön lisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavında (DGS) başarılı oldukları taktirde, Bankacılık, Bankacılık ve Finans, Bankacılık ve Finansman, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri ilişkileri, Ekonomi, İktisat, İşletme, İşletme Bilgi Yönetimi, İşletme – İktisat, Sermaye Piyasası, Uluslar arası finans, Uluslar arası İşletmecilik, Uluslar arası Ticaret, Uluslar arası Ticaret ve İşletmecilik Lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler. Meslek elemanları bilgilerine, yeteneklerine ve iş tecrübelerine bağlı olarak çeşitli yönetim kademelerinde yer alabilirler. Firmalarda dış ticaret müdürü olabilirler. İŞLETMECİ TANIM Otel, banka, sigorta, maden, reklamcılık gibi mal ve hizmet üreten işletmelerde üretim, yönetim, para kaynakları, muhasebe, satış, pazarlama konularında çalışan kişidir. GÖREVLER İşletmenin çevresi ile işletme sahibi ve çalışanlar arasında iletişimi sağlar, İşletmenin hangi ürün veya hizmeti, ne şekilde üretmesi halinde en üst düzeyde kar elde edileceği konusunda planlar yapar ve kararlar alır, İşletmede çalışanların birbirleri ile ilişkilerini, işletmenin gelişmesini sağlayacak şekilde düzenler, İşlerin teknik denetimini sağlar, beklenen amaçlarla ulaşılan amaçlar arasındaki farklılıkları belirler ve giderici önlemler alır, Üretim ve satışların kısa dönem sonuçlarını gözden geçirerek aylık ve yıllık üretim ve satış raporunu hazırlar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Bilgisayarlar, Basılı veya yazılı dokümanlar. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İşletmeci olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe, Sayısal düşünme yeteneğine, Fikirlerini başkalarına aktarabilme ve insanları ikna edebilme gücüne, İleriyi görebilme ve fırsatları sezebilme yeteneğine, Bir işi planlayabilme ve planı uygulayabilme yeteneğine, Yüksek başarma güdüsü olan, yaratıcı, Başkaları ile işbirliği içinde çalışabilen, Matematik ve sosyal bilimlere ilgili, Sabırlı, anlayışlı, hoşgörülü, insan ihtiyaçlarına karşı duyarlı, Zamanı iyi kullanabilen kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İşletmeciler kamu veya özel sektöre ait işletmelerde görev alabilirler ya da varsa kendi işletmelerinde çalışabilirler (fabrikalar, bankalar, çeşitli firmalar). Çalışma ortamı temiz ve

91

rahattır. Çalışma saatleri genellikle düzenlidir. Çalışırken müşterilerle, sendikacılarla, sigorta şirketleri, vergi daireleri personeliyle etkileşimde bulunabilirler. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Özellikle, büyük işletmelerde, fabrika ve atölyelerde üretim faaliyetlerinin planlanması, finansmanı, organizasyonunda yönetici ve işletmeci olarak çalışırlar. Ürünlerin pazarlanmasını organize ederler. Mal ve hizmet üreten kurum ve kuruluşlarda verimi artırmak için, planlama, yönetme ve denetleme konularında bilgi ve beceri kazanan işletme mezunlarının iş bulma olanakları oldukça geniştir. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi, çeşitli üniversitelere bağlı iktisadi ve idari bilimler fakültesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi veya işletme fakültelerinin “İşletme” bölümlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI İlgili bölüme,liseden sonra Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA-2)” puan alarak girilebilir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitimleri süresince öğrenciler; Sosyoloji, Genel İşletme, Genel Muhasebe, Borçlar Hukuku, İşletme Bilimlerine Giriş, İşletme Yönetimi, Genel İktisat, Matematik, Ticaret Hukuku, Bilgisayara Giriş, Yönetim Ekonomisi, Şirketler Muhasebesi, Sermaye Piyasası, İş Hukuku, Personel Yönetimi, Maliyet Muhasebesi, İşletme Finansmanı, İşletmede Bilgisayar Kullanımı, Vergi Hukuku, Araştırma Yöntemleri, Uluslararası İşletmecilik, Kooperatifçilik gibi dersleri alırlar. MESLEKTE İLERLEME İşletme öğrenimini tamamlayan öğrenciler lisans diploması almaya hak kazanırlar ve işletmeci unvanı ile çalışırlar. Lisanstan sonra bir lisans öğrenimine dayalı en az iki yarıyıl süren master eğitimi yapabilirler. Master’dan sonra da en az dört yarıyıllık programı kapsayan ve orijinal bir araştırmanın sonuçlarını ortaya koymayı amaçlayan bir öğretimden sonra doktora eğitimi yapabilirler. . Kamu kurumlarında ve bankalarda yönetici, hesap uzmanı, müfettiş, kontrolör, mali analist olabilirler. İŞLETME MÜHENDİSİ TANIM Bir işletmenin, işletmecilik ve mühendislik anlayışına uygun biçimde yönetilmesini, üretimden satışa kadar olan sürecin denetlenmesini sağlayan, hem mühendislik, hem işletme yöneticiliği konusunda bilgi sahibi olan kişidir.

92

GÖREVLER Üretimde işgücü, para ve malzemenin en ekonomik biçimde kullanılması için gerekli düzenlemeleri yapar, İşletmelerde üretim faaliyetleri, üretilen ürünün pazarlanması ve maliyetin hesaplanması gibi işletme faaliyetleri arasında eşgüdümü sağlar, İşletmelerde, atölyelerde planlama, pazarlama ve finansman, insan kaynakları bölümlerinde görev alarak iletişim ağını güçlendirir, Üretim mühendisleri ile işletmeciler arasında iletişimi sağlar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Çalıştığı alanla ilgili özel aletler ve hammaddeler, Bilgisayar, İmalat ve tasarımda kullanılan paket programlar. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İşletme mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe, Sayısal düşünme yeteneğine, Fikirlerini başkalarına aktarabilme ve insanları ikna edebilme gücüne, İleriyi görebilme ve fırsatları sezebilme yeteneğine, Yerinde kararlar alabilme ve plan yapabilme yeteneğine sahip, Yüksek başarma güdüsü olan ve yaratıcı, Matematik ve sosyal bilimlere ilgili, Sabırlı, anlayışlı, hoşgörülü, insan ihtiyaçlarına karşı duyarlı, Zamanı iyi kullanabilen, Ekip çalışması yapabilen kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İşletme mühendisleri kamu ve özel sektöre ait kuruluşlarda görev alabilirler (sigorta, maden, banka, çiftlik, fabrika vb.). Çalışma ortamı temiz ve rahattır. Çalışma saatleri genellikle düzenlidir. Çalışırken müşterilerle, sendikacılarla, sigorta şirketleri ve vergi daireleri personeliyle etkileşimde bulunabilirler. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Büyük işletmelerde, fabrikalarda ve atölyelerde üretim faaliyetlerinin planlanması, pazarlanması, finansmanı, organizasyonu ve kalite kontrolünde mühendis ve yönetici olarak görev yaparlar. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleki eğitim, İşletme Fakültelerinin “İşletme Mühendisliği” bölümünde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI İlgili bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY-2)” puan almak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıl olup eğitim süresince; Fizik, Matematik, Kimya, Statik gibi temel mühendislik dersleri ile birlikte, İşletme Ekonomisi, Ekonomi, Maliye, Hukuk, Sosyal Psikoloji, Genel Muhasebe, İstatistik Yöntemleri, Yönetim Muhasebesi, Ulusal Gelir ve İstihdam, Üretim Yönetimi, Ekonometri, Finansman, Pazarlama Yönetimi, İşletme Hukuku,

93

Matematiksel Ekonomi, Yönetim ve Organizasyon, Pazarlama Araştırması, Ticaret Hukuku, Yöneylem Araştırması, Kalite Kontrol, Tesis Planlama, Türkiye Ekonomisi, Dış Ticaret, Kamu İşletmeciliği, Türk Vergi Sistemi, İşletme Politikası başlıklı branş dersleri okutulur. Okutulan derslerin bir bölümü temel mühendislik, bir bölümü işletmecilik ve bir bölümü de sayısal derslerdir. Öğrenciler ayrıca, bir kamu veya özel sektör işletmesinde üretim bölümlerinde ve idari bölümlerde staj yapmak zorundadırlar. MESLEKTE İLERLEME İşletme mühendisleri gelişen sanayi ve teknolojiye ayak uydurabilmek için bilgisayar ve yabancı dil konularında kendilerini geliştirebilirler, Üniversitelerde öğretim üyesi olabilirler, Başarılı olanlar işletmelerde üst düzey yöneticiliğe getirilebilirler. İSTATİSTİKÇİ TANIM Toplumsal, ekonomik, kültürel, bilimsel olgu ve olaylarla ilgili bilgileri derleyen, derlemiş olduğu bilgileri istatistik tekniklerini kullanarak yorumlayan ve sayısal olarak ifade eden, karar vericiye öneriler sunan kişidir. GÖREVLER Hangi alanda ve hangi konuda bilgi toplayacağını belirleyerek konuyla ilgili plan yapar, İstenen bilgiyi almayı sağlayacak soru listesi (anket) hazırlar, Soru listesinin uygulanacağı grubun niteliklerini ve sayısını belirler, uygulayacak kişileri eğitir, Toplanan bilgilerin uygun yöntemlerle bilgisayara yüklenmesini sağlar, Bilgileri sınıflandırır, aralarındaki ilişkiyi belirler, Küçük bir gruptan elde edilen bilgilerin daha geniş gruplarda ne derece geçerli olduğu konusunda tahminlerde bulunur, testler yapar, Bilgileri tablolara işler, etkili bir biçimde sunumu için grafikler hazırlar, Değişik bilgi toplama yöntemleri önerir ve geliştirir. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Bilgisayar, istatistiksel paket programları, Hesap makinesi, İstatistik tablo ve cetveller. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İstatistikçi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe, Matematiksel kavramlarla düşünebilme ve problem çözebilme, soyut düşünme yeteneğine sahip, Derinliğine araştırmaya meraklı, Dikkatli, sabırlı, Ayrıntılarla uğraşmaktan sıkılmayan kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İstatistikçiler genellikle büroda bilgisayar başında çalışırlar. Bilgi toplama aşamasında zaman zaman alan çalışması yaparlar. Çalışma saatleri düzenlidir, ancak işin niteliği ve koşullarına göre değişkenlik gösterebilir. Çalışırken birinci derecede verilerle, özel anlamı olan sayı ve sembollerle uğraşırlar.

94

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI İstatistikçiler; hastanelerin istatistik bürolarında, Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), Devlet Planlama Teşkilatı, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Türk Standartlar Enstitüsü, Türkiye Kömür İşletmeleri, bankalar, emniyet teşkilatı (özellikle trafik alanında) gibi kamu kuruluşlarının araştırma ve bilgisayar birimlerinde çalışırlar. Ayrıca piyasa ve kamuoyu araştırma şirketlerinde görev yapabilirler. Üniversitelerin istatistik bölümlerinde öğretim elemanı olarak çalışabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleki eğitim, çeşitli üniversitelere bağlı fen-edebiyat ve fen fakültelerinin “İstatistik”, bölümünde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Mesleğin eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “İstatistik”, lisans programı için yeterli “Sayısal (SAY-2)” puan almak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “İstatistik”, lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitim süresi 4 yıl olup eğitim süresince; istatistiğin işlevleri ve temel kavramları, yüzdeler ve oranlar, olasılık tanımı, değişken kavramı, ortalamalar ile ilgili uygulamalar, tahmin ve tahmin yöntemleri, örnekleme ve tamsayılar, simetri ve başlıklı ölçüler, araştırma çeşitleri, problem seçimi, bilgisayarın tanımı, sınıflandırılması, programlama olgusu, çok değişkenli istatistik teknikleri ve testleri, karar ve karar alma ortamları, unsurlar, kalite kontrol, bilimsel yöntem ve istatistiğin yeri, deney tasarım ilişkileri, proje kavramı ve çalışmaları gibi konularla, Ekonomi, Ekonometri, Halkla İlişkiler, Yönetime Giriş, İşletme, İktisat gibi dersler verilmektedir. MESLEKTE İLERLEME Mesleki eğitimlerini tamamlayan istatistikçiler kamu sektöründe görev alırlarsa, çeşitli kademelere yükselebilirler. (şef, müdür yard., müdür vb.) Meslek elemanları üniversitelerde öğretim üyesi olarak çalışmak isterlerse, akademik olarak yükselme olanağına sahip olurlar (master, doktora yapabilir daha sonra yardımcı doçent, doçent ve profesör olabilirler). İstatistikçiler matematiksel ve uygulamalı istatistik, yöneylem araştırması, bilgi istemleri, aktüerya ve sigortacılık alanında uzmanlaşabilirler. İPEKBÖCEĞİ TEKNİKERİ TANIM İpekböceği yetiştirme ve ipek elde etme alanında, ziraat mühendisine (zootekni uzmanı) yardımcı olarak çalışan kişidir.

95

GÖREVLER Hayvansal üretim (zootekni) alanında uzmanlaşmış ziraat mühendisi tarafından hazırlanan ipekböceği barınak planını inceler, Plana göre barınakların yapılması için gereken malzemeyi sağlar, Çalışmaları plana uygun olarak yürütür, İpekböceği kozalarının alınması, barınakların temizlenmesi için gereken çalışmaları yapar, İpekböceği cinsinin iyileştirilmesi ve böcek hastalıkları ile savaşım için yapılan planları uygular, İpekböceğinin beslenmesi için kaliteli dut yaprağı üretilmesine çalışır, İpeğin elde edilmesi ve pazarlanması ile ilgili çalışmaları yürütür, İpekböceği üretimine danışmanlık yapar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER İpekböceği barınaklarının bakım ve onarımı için gereken çeşitli alet ve malzemeler. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İpekböceği teknikeri olmak isteyenlerin; Biyolojiye ilgili ve bu alanda başarılı, Dikkatini belli bir noktada toplayabilen ve ayrıntıları algılayabilen, İpekböceği üretimine ilgi duyan, Yönergelere uygun çalışabilen, sorumluluk sahibi, kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İpekböceği teknikeri kapalı ve oldukça loş ortamlarda çalışır. Görevini yaparken mühendislerle, işçilerle ve ipekböceği yetiştiricileri ile iletişim halinde olabilir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI İpekböceği teknikerleri; Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığına bağlı ipekböceği üretim merkezlerinde görev alabilirler. Kendi işletmelerini kurabilirler. Doğal malzeme ile yapılmış kumaşlara ilginin artması ile yaklaşık 1500 yıllık geçmişi olan ipekböceği yetiştiriciliği ve ipek üretiminin canlandırılması girişimleri de artmaktadır. Bu nedenle iyi yetişmiş ipekböceği yetiştiricilerine duyulan gereksinim de artacaktır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi meslek yüksekokullarında verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Meslek liselerinin Çay Teknolojisi, Genel Ziraat, Makine(Tarım Meslek Lisesi), Makine Tarım Teknolojisi, Peyzaj, Tarım Teknolojisi, Süs Bitkileri, Tarım, Ziraat bölümlerinden mezun olanlar “İpek Böcekçiliği” ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara isteklerine ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için bu kişilerin ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA-1)” puanı almaları gerekir. .

96

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitimin süresi 2 yıldır. Eğitim süresince öğrenciler; Zooloji, Botanik, Biyoistatistik, Biyokimya, İpekböcekçiliğine Giriş, İpekböceği Anatomisi ve Fizyolojisi, İpekböceği Barınakları ve Malzeme Bilgisi, İpekböceği Bakım ve Beslenmesi, Bilgisayar Programlama, İpekböceği Genetiği ve Islahı, İpekböceği ve Çevre Toksikolojisi, Yemleme Bilgisi ve Dut Yetiştiriciliği İpek ve İpek Teknolojisi, İşletme Ekonomisi, İpekböcekçiliğinde Kuluçka Bilgisi, İpekböceği Ürünleri ve Pazarlama gibi dersler alırlar. MESLEKTE İLERLEME “İpek Böcekçiliği” ön lisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Hayvansal Üretim” programına dikey geçiş yapabilirler. İpekböceği teknikerliği genellikle bağımsız olarak yapılan bir meslektir. İpekböceği üretimi ve ipeğin pazarlanması konusunda bilgili elemanlar kurdukları işletmeyi geliştirme olanağına sahip olabilirler. İNŞAAT TEKNİSYENİ TANIM İnşaatların duvar örme, çatı yapımı, kaplama, doğrama, sıva, boya, betonarme kalıbı, betonarme demir işlerini inşaat mühendisi ve inşaat teknikeri gözetiminde yürüten kişidir. GÖREVLER İnşaat projesinin idari, özel ve teknik şartnamelerini inceler, Kontrol mühendisinden kullanılacak malzemenin cins ve niteliklerini öğrenir, bu malzemelerin cins ve niteliklerinin şartname ve projeye uygunluğunu inceler, Yapılan çalışmaları sürekli izleyerek şartname hükümlerine aykırı uygulamalara müdahale eder, uyarıda bulunur, gerekiyorsa çalışmayı durdurarak mühendise haber verir, İnşaatta yapılan günlük çalışmaları sürveyan defterine yazar, İnşaatla ilgili diğer konularda inşaat mühendisleri ve mimarın vereceği görevi yapar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Şartname ve projeler, Bilgisayar, Testere, Keser, Rende, Mala, İskarpela, Şakül, Mastar, Terazi (su terazisi), Metre, mira, niva, Sürveyan defteri, ataşman ve röleve defteri, hesap makinesi gibi araç-gereç ve malzemeleri kullanır. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İnşaat teknisyeni olmak isteyenlerin; Matematik ve geometri konularına ilgili ve başarılı, Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme yeteneklerine sahip, Başkaları ile iyi ilişki kurabilen, Açık havada çalışmaktan hoşlanan, Bedence güçlü ve dayanıklı, Sorumluluk sahibi ve dikkatli kimseler olmaları gerekir.

97

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İnşaat teknisyenleri resmi kuruluşların inşaat bölümlerinde ve inşaat firmalarında çalışırlar ve görevlerini inşaat alanlarında yürütürler. Çalışma ortamı genellikle tozlu, bazen sıcak, bazen soğuktur. İnşaat teknisyeni ayakta çalışır ve işçilerin çalışmalarını denetler. Bu da insanlarla etkileşimde bulunmasını gerektirir. Görevde dikkatsizlik ve ihmal kazalara yol açabilir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI İnşaat teknisyenleri kamu sektöründe ve özel inşaat şirketlerinde iş bulabilirler. Bu alanda iyi eğitim gören meslek sahiplerinin özellikle özel sektörde çalışma alanları geniştir. Kamu kurumlarında teknik eleman olarak ve teknisyen unvanı ile çalışmak isteyenlerin iş bulma şansı azdır. Türk inşaat firmalarının yurtdışında iş almaları bu meslek sahiplerinin yurtdışında çalışma olanaklarını artırmıştır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitim yerleri, endüstri meslek liseleri, çok programlı liseler, teknik liseler inşaat ve yapı Anadolu teknik liselerinin İnşaat bölümleridir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Endüstri meslek liselerine; en az ilköğretim okulu mezunu ve okula giriş koşullarına uygun öğrenciler kayıt yaptırabilirler. Endüstri meslek liselerinin 1. sınıfını bitiren ve ilgili mevzuata göre belirlenen başarı puanına ulaşan öğrenciler, kontenjan da olması halinde, 2. sınıftan itibaren teknik liseye devam edebilirler. Anadolu teknik ve Anadolu meslek liselerine girebilmek için; Milli Eğitim Bakanlığı tarafından merkezi sistemle yapılan Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı’nda başarı sağlamış olanlar başvurabilirler. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitim süresi endüstri meslek liseleri ve yapı meslek liselerinde 4, bu liselerin bünyesinde bulunan teknik liselerde 4, Anadolu teknik liselerinde ve Anadolu inşaat teknik liselerinde de 4 yıldır. Eğitim süresince; lise genel kültür dersleri yanında, meslek dersleri pratik ve teorik olarak verilmektedir. MESLEKTE İLERLEME Endüstri meslek liseleri, çok programlı liseler, Anadolu teknik liseleri ve teknik liselerin birinden mezun olanlar istedikleri takdirde, Harita Kadastro, İnşaat, Jeoteknik Teknikerliği, Karayolu Ulaşım ve Trafik, Maden, Mermer Teknolojisi, Mermercilik, Raylı Sistemler Teknolojisi, Restorasyon, Restorasyon ve Konservasyon, Sulama Teknolojisi, Tarımsal Sulama Yönetimi ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Ayrıca Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip Yapı öğretmenliği lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan alırlar.

98

İNŞAAT MÜHENDİSİ TANIM Bina, karayolu, demiryolu, metro, köprü, tünel, rıhtım, baraj, sulama, pis su arıtması gibi yapıları tekniğe uygun ve ekonomik olarak tasarlayan ve yapım çalışmalarını denetleyen kişidir. GÖREVLER Yapılması istenen yapının, inşaat alanına uygun olup olmadığını inceler, mühendislik hesapları yapar, bunlarla ilgili projeler hazırlar, gerekli malzeme ve donanımı hesaplar ve yapım araç-gereçleri sağlar, İnşaat projeleri ile ilgili olarak proje ve ihale dosyası hazırlar, Şantiye kurdurur, gerekli insan gücü, malzeme ve araç-gereci sağlar, Uygulamada ortaya çıkan proje hatalarının düzeltilmesine çalışır, Özel ve teknik şartnameler ve sözleşmeler, özel fiyat analizi hazırlar, ihale komisyonuyla birlikte ihale işlemlerini yapar, Geçici ve kesin kabul komisyonlarında yer alarak inşaatın devir, teslim işlemlerinin yapılmasını sağlar, İnşaatla ilgili sorunlarda bilirkişi olarak görev yapar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Hesap makinesi, bilgisayar, büro çalışmalarında teknik resim çizim aletleri, Ölçme aletleri (zemin ölçme aletleri, takometre gibi). MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İnşaat mühendisi olmak isteyenlerin; Üstün bir akademik yeteneğe, Sayısal akıl yürütme gücüne sahip, Şekiller arasındaki ilişkileri görebilen (örneğin, bir küpün açılımının nasıl olacağını zihinde canlandırabilen), Fen bilimlerinde özellikle matematik ve fizikte başarılı, Sorumluluk sahibi, dikkatli, Bir işi planlayabilen ve uygulamaya koyabilen, Başkalarını etkileyebilen, Yaratıcı kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İnşaat mühendisi, çizim yaparken büroda, yapım aşamasında inşaatlarda çalışır. Proje mühendislerinin çalışma ortamı rahat olmasına rağmen, şantiye mühendislerinin çalışma ortamı tozlu, gürültülü, yazın sıcak, kışın soğuk olabilir. İnşaatta çalışırken az da olsa kazaya uğrama tehlikesi vardır. Çalışma saatleri düzenli olabileceği gibi hafta sonu çalışması da olabilir. Özellikle büyük firmalarda çalışan meslek elemanları sık sık seyahat edebilirler. Çalışırken tesisat konusuyla ilgili tekniker ve mühendislerle, mimarlarla, teknik ressamlarla, işçilerle iletişimde bulunabilirler. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI İnşaat mühendisleri, kamu ve özel kurum ve kuruluşlarda görev alabilirler. Genel olarak TC Devlet Demiryolları, Karayolları, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığında çalışmaktadırlar. Kendi işyerlerini açabilirler. Çeşitli inşaat firmalarına bağlı olarak yurt dışında çalışan inşaat mühendisleri de vardır.

99

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi, liseden sonra Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ile girilen çeşitli üniversitelerin “İnşaat Mühendisliği” bölümlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli düzeyde “Sayısal (SAY-2)” puan almak gereklidir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince; Matematik, Fizik, Kimya, Teknik Resim, Yabancı Dil, Bilgisayar Programlama, Jeoloji, Mühendislik Mekaniği, Mühendislik Ekonomisi, Malzeme Bilimi, İnşaat Mühendisliği Bilgisi Uygulaması, Topografya, Yapı Malzemeleri, Ulaştırma Mühendisliği, Zemin Mekaniği, Hidroloji, İstatistiksel Yöntemler, Zemin Mekaniği, Hidromekanik, Yapı Statiği, Temel Mühendisliği, Su Kaynakları Mühendisliği, Betonarme, Yapım Mühendisliği ve İşletmesi, Çelik Yapılar, Yapı Tasarımı vb. dersleri almaktadırlar. Eğitim sırasında staj zorunluluğu vardır. MESLEKTE İLERLEME Kişi temel meslek eğitiminden sonra yatırımcı kuruluşların, meslek odalarının ve büyük firmaların açtığı mesleki eğitim kurslarına katılabilir, üniversitede akademik kariyer yapabilir. Yapı malzemesi, yapı işletmesi, deprem mühendisliği, jeoteknik (yer bilimleri), hidrolik, su yapıları (barajlar, bentler, dalga kıran), yol, demiryolu gibi alanlarda uzmanlaşmak mümkündür. İNSAN KAYNAKLARI UZMANI (YÖNETİCİSİ) TANIM İşletmede çalışacak insan gücünün sayısını ve niteliğini, çalışanların başarısını ve uyum düzeyini artırıcı çalışmaları planlayan ve yürüten kişidir. GÖREVLER İşletmenin ihtiyacı olan insan gücünün sayısını ve niteliğini belirler, geleceğe yönelik insan gücü planlaması yapar, İşletmeye başvuranların niteliklerini değerlendirir ve uygun görülenlerin işe alınmasını sağlar, Çalışanların motivasyon ve verimliliklerinin artırılması için gerekli önlemleri belirler, ilgili kişilere bildirir, Çalışanların yaptıkları işlerin nesnel olarak değerlendirilebilmesi için başarı ölçekleri geliştirir, Çalışanların emeklilik, izin, yer değiştirme gibi işlemlerini yürütür, İşe yeni alınanların uyumlarını sağlamak için oryantasyon programları ile çalışanların bilgi ve becerilerini artırıcı hizmet-içi eğitim programları düzenler, eğitim materyallerinin hazırlanmasını sağlar, İşletmenin personel politikasının geliştirilmesi için araştırma yapar.

100

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Çeşitli büro malzemeleri, Telefon, faks, bilgisayar, daktilo vb. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İnsan kaynakları uzmanı olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe, düşüncelerini sözlü ifade edebilme gücüne sahip, Bir işi planlayabilen ve uygulayabilen, Başkalarını etkileyebilen, yönlendirebilen ve ikna edebilen, Sosyal bilimlere özellikle ekonomi ve psikolojiye ilgi duyan, İnsanlarla iyi iletişim kurabilen, Sorunlara çözüm bulma yeteneğine sahip, Büro işlerine ilgili kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İnsan kaynakları uzmanı, büro ortamında görev yapar ve birinci derecede uğraş konusu insanlardır. İşyerindeki tüm personelle iletişim halindedir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Mesleğin çalışma alanları, çeşitli özel kurumlar ve kamu kuruluşlarıdır. Özellikle şirketlerin orta ve üst kademelerinde ihtiyaç duyulan yöneticileri seçen, firmaların politika ve stratejilerini belirleyenler profesyonel yönetim danışmanlık ve insan kaynakları şirketleridir. Bu şirketler insan kaynakları uzmanı istihdam etmektedirler. İnsan kaynakları uzmanlığı kavramı büyük firmalarda yeni yeni tanınmakta ve yerleşmektedir. Bu alanda yetişmiş eleman az olup, ihtiyaç ise giderek artmaktadır. İşyerleri genellikle yabancı dil ve bilgisayar bilen elemanları tercih etmektedirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimini lisans düzeyinde veren herhangi bir eğitim kurumu bulunmamaktadır. Ancak bazı üniversitelerde bu alanda yüksek lisans ve sertifika programları vardır. Ayrıca; işletme, iktisat, kamu yönetimi, psikoloji, çalışma ekonomisi, rehberlik ve psikolojik danışma, halkla ilişkiler ve iletişim bölümlerinden mezun olanlar bu meslekte çalışabilmektedirler. Bununla birlikte KKTC üniversitelerinde “Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu” ve “İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi” bünyelerinde “İnsan Kaynakları Yönetimi” programı olarak verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Yüksek lisans ve sertifika programına katılmak için ilgili üniversitelerin belirleyeceği şartları taşımak gerekmektedir. Yukarıda belirtilen diğer programlara girebilmek için ise Öğrenci Seçme Sınavında adı geçen bölümlere girmede gereken türde yeterli puan almak gerekmektedir. “Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu” bünyesindeki “İnsan Kaynakları Yönetimi” için ÖSS”den yeterli “Eşit Ağırlık-1 (EA-1) puanı, “İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi” bünyelerindeki “İnsan Kaynakları Yönetimi” ÖSS”den yeterli “Eşit Ağırlık-2 (EA-2) puanı almak gerekmektedir.

101

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Meslek için liseden sonra en az 4 yıllık üniversite eğitimi söz konusudur. Lisans eğitiminden sonra 2 yıl yüksek lisans yapmak mümkündür. Ayrıca çeşitli sürelerdeki sertifika programlarına da katılmak mümkündür. İnsan kaynakları eğitimi ekonomi, çalışma ekonomisi, psikolojik danışma ve araştırma, istatistik konularına ağırlık verir. Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi bünyelerindeki “İnsan Kaynakları Yönetimi” programı eğitim süresi 4 yıldır. MESLEKTE İLERLEME İşyerinin yükselme politikasına göre meslekte ilerleme söz konusudur. Meslek elemanlarının; insan kaynakları müdürlüğü, bölüm yöneticiliği ve daha üst düzey yönetim kademelerine yükselmeleri mümkündür. İÇ MİMAR TANIM Bir mekanı (ev, büro, sinema, lokanta) veya çevreyi (bahçe vb.), müşterinin isteklerini ve ekonomik olanaklarını dikkate alarak sanat ilkelerine uygun biçimde düzenleyen ve döşeyen kişidir. GÖREVLER Müşterinin isteklerini ve ihtiyaçlarını saptar, Mekanda yapılması gereken değişiklikleri ve konulacak eşyaları tasarlar, Tasarımın krokisini çizer, Kullanılacak malzemenin ve satın alınacak eşyanın kalitesine göre maliyetini ve işçilik ücretini hesaplar, Dekorasyon malzemelerinin ve mobilyaların satın alınmasında müşteriye yardımcı olur, Mobilyaların, halı ve perdelerin yerleştirilmesini sağlar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Bilgisayar, Kalem, Rapido ve cetvel takımı ile kırtasiye malzemeleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İç mimar olmak isteyenlerin, Üst düzeyde genel yeteneğe, Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme, renkleri ayırdedebilme, zihinde canlandırabilme gücüne sahip, yaratıcı, Bir işi planlayıp uygulayabilen görsel sanatlara ilgi duyan, Başkalarını etkileyebilen, Eleştiriye ve yeniliklere açık kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İç mimar çalışmalarını; büroda, düzenleyeceği mekanda ve malzemelerin yapılacağı atölyede yürütür. Çalışılan ortam bazen sıcak, bazen de soğuk olabilir. Çalışırken mimar, seramikçi, elektrikçi, ses uzmanı vb. teknik elemanlarla ve müşterilerle iletişim halindedir ve genellikle nesnelerle uğraşır. .

102

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ OLANAKLARI İç mimarlar, genellikle özel sektörde çalışma olanağı bulabilirler veya kendilerine ait işyeri açabilirler. İç mimari ve dekorasyon ülkemizde sürekli olarak gelişmektedir. Bu nedenle, gelecekte nitelikli, kendi özgün zevklerini ortaya koyabilen kişilere gereksinim olacaktır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi, çeşitli üniversitelerin mühendislik-mimarlık ve güzel sanatlar fakültelerinin “İç Mimarlık”, “İç mimarlık ve Çevre Tasarımı”, “İç Mimari ve Çevre Tasarımı” bölümlerinde verilmektedir. Bu mesleğin eğitim yerlerine, hem özel yetenek sınavıyla hem de ÖSS Sayısal ve ÖSS Eşit Ağırlık puanıyla öğrenci alınmaktadır. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu mesleğin eğitim yerlerine, hem özel yetenek sınavıyla hem de ÖSS Sayısal ve ÖSS Eşit Ağırlık puanıyla öğrenci alınmaktadır. Mesleğin eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavı Sonuçlarına Göre Öğrenci alan okullara girebilmek için, Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS), İç Mimarlık bölümü için yeterli “Sayısal (SAY-2)” puan, İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı bölümü için yeterli “Eşit Ağırlık (EA-2)” puan almak, Özel yetenek sınavı sonuçlarına göre öğrenci alan okullara girebilmek için ilgili üniversitelerin belirleyeceği ÖSS taban puanı almak ve özel yetenek sınavına katılarak başarılı olmak gerekmektedir. ÖSS’de başarılı olanlar girmek istedikleri fakülteye ön kayıtlarını yaptırarak özel yetenek sınavlarına katılırlar. Adaylar başvurdukları programların tüm yetenek sınavlarına katılmak zorundadırlar. Başarı gösteren adaylar kesin kayıt yaptırmaya hak kazanmaktadırlar. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitim süresi, yabancı dilde eğitim yapan üniversitelerde 5 yıl, diğer üniversitelerde 4 yıldır. Eğitimde, Temel Sanat Eğitimi, Fotoğraf, Temel Mimari, Mobilya Tarihi, Bilgisayarda Tasarım, Tasarım, Kuram ve Yönetim gibi dersler alırlar. MESLEKTE İLERLEME İşyerinin özelliğine göre idari ve teknik yöneticilik yapabilirler, Lisans üstü eğitimle sanatta yeterlilik derecesi alabilirler. Çeşitli yarışmalara katılıp ürünlerini tanıtabilirler. Kendi işletmelerini kuranlar başarıları ölçüsünde işletmelerini geliştirebilirler. JEOFİZİK MÜHENDİSİ TANIM Yeraltında bulunan derin hammadde yatakları ve enerji kaynaklarının yerlerini, kayaların birbirlerine göre konumlarını, fiziksel yöntemler yardımıyla inceleyen kişidir.

103

GÖREVLER Atmosferdeki olayların, yer kabuğu ile etkileşimini sismik ölçümler yaparak araştırır, Depremlerin, buzul ve volkanların yapıları ve hareketlerini inceler, Denizlerin fiziki yapılarını, yoğunluk, ısı, ışık ve ses geçirgenliğini, çıkıntıların ve gel-gitlerin durumunu, deniz ve atmosfer arasındaki ilişkileri inceler, Baraj ve yeraltı suları için arazi incelemeleri yapar, Suların gelişmesini, bozulmasını, dağılımını inceler, Maden ve yeraltı sularının derinliğini ve rezervlerini saptar, Araştırılan bölge hakkında rapor hazırlar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Elektromanyetik aletler, Fiziki ve elektrikli test cihazları, Pil, batarya, akım jeneratörü, Çeşitli çizim araç-gereçleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Jeofizik mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe sahip, Fizik, astronomi, biyoloji ve jeoloji konularına ilgili, Olayları derinlemesine incelemeye meraklı, Sabırlı ve dikkatli bir gözlemci kimseler olmaları gerekmektedir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Jeofizik mühendisleri hem arazide hem de büroda çalışırlar. Çalışmalarında çeşitli aletlerle yaptıkları ölçüm verilerinin çözümlenmesi ve bütünleştirilmesi işlemlerini yaparlar, yani birinci derecede zihinsel bir çalışma yürütürler. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Jeofizik mühendisleri, Maden Tetkik Arama Enstitüsü, Türkiye Petrolleri A.O., Devlet Su İşleri, İller Bankası, Etibank, Türkiye Kömür İşletmeleri, Elektrik İşleri Etüt İdaresi, Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi, Karayolları Genel Müdürlüğü, seramik ve cam fabrikaları, özel maden ve sondaj şirketleri, belediyeler gibi işyerlerinde çalışabilirler. Çalışma alanları son derece sınırlı olup özellikle özel sektörde iş bulma olanakları daha sınırlıdır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı fakültelerin “jeofizik mühendisliği” bölümünde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY-2)” puan almak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleki eğitim süresi 4 yıldır. Eğitimin ilk yıllarında Matematik, Fizik, Kimya, Coğrafya gibi temel dersleri ve kültür derslerini, daha sonraki yıllarda Dinamik, Statik, Jeodezi, Topografya, Jeoloji, Jeofizik, Malzeme, Mukavemet gibi dersleri alırlar. Meslek dersleri teorik ve pratik olarak verilmektedir. Öğrencilere ilgili kurumlarda staj yaptırılmaktadır.

104

MESLEKTE İLERLEME İşyerlerinde yeterli aktivite ve başarı gösterenler yönetici düzeyine kadar yükselebilirler. Lisansüstü eğitim yapabilirler. KİMYA ÖĞRETMENİ TANIM Çalıştığı eğitim kurumunda, öğrencilere, kimya ile ilgili eğitim veren kişidir. GÖREVLER Kimya konusu ile ilgili hangi bilgi, beceri, tutum ve davranışların, hangi yaş düzeylerindeki öğrenci gruplarına, hangi yöntemlerle kazandırılacağı, MEB tarafından onaylanan öğretim programları ve ilgili mevzuatta belirtilmiştir. Kimya öğretmeni, bu program çerçevesinde; Eğitim vereceği grubun düzeyine uygun bir çalışma planı hazırlar, bu planı uygulayarak öğrencilere alanı ile ilgili bilgi ve beceri kazandırır, Öğrencilerin başarılarını değerlendirir, başarıyı artırıcı önlemler alır, Eğitici kol çalışmalarında görev alarak öğrencilerin yeteneklerini geliştirici etkinlikler düzenler, Öğrencilerin gelişimlerini izler, sorunlarının çözümüne yardımcı olur, Alanı ile ilgili gelişmeleri izler, bunların öğretim programlarına yansıtılması için ilgililere önerilerde bulunur, Nöbetçi olduğu günlerde, okulun düzen ve disiplinini sağlamak üzere görev yapar, Sınıf öğretmeni olarak, öğrencilerin alan ve ders seçmelerine yardımcı olur, yönetimle ilişkilerini sağlamaya çalışır. KULLANILAN EĞİTİM MATERYALLERİ Yıllık müfredat programı, günlük çalışma planları, not defteri, yoklama defteri, Ders kitapları, okul araç ve gereçleri, ders araç ve gereçleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Kimya öğretmeni olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe sahip, Doğal bilimlere özellikle kimya konularına meraklı ve bu alanda başarılı, Gözlem ve deney yapmayı seven, Düşüncelerini başkalarına açık bir biçimde aktarabilen, İyi bir öğrenme ortamı sağlayabilen, dikkatli, işine özen gösteren, Mesleğinin sorunları ile ilgilenen ve çözüm yolları bulmaya çalışan, İnsanlarla iyi iletişim kurabilen; sevecen, hoşgörülü, sabırlı, Öğrencilerin duygu ve düşüncelerini anlayabilen, Kendini geliştirmeye istekli, coşkulu, yaratıcı kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Kimya öğretmeni, sınıfta ve laboratuarda görev yapar, görevini genellikle ayakta yürütür. Çalışma ortamı kimyasal madde kokulu, biraz tozlu ve gürültülüdür. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Meslek elemanlarının büyük çoğunluğu Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda , kimya öğretmeni olarak çalışmaktadırlar. Ayrıca İleri Kimya, Fen Bilgisi, Bilim ve Teknoloji, Bilgi

105

Teknolojisi, Çevre ve İnsan, Teknik Atölye, Kimya Uygulamaları, Proses, Plastik İşleme, Gıda Teknolojisi, Lastik Teknolojisi ve Petrokimya derslerine girerler. Kimya Öğretmenleri dershanelerde de görev yapmaktadırlar. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı eğitim fakültelerinin ‘’ Kimya Öğretmenliği’’ bölümlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY-2)” puan almak gerekmektedir. Ayrıca, Kimya Bölümü ile Kimya Mühendisliği bölümlerini bitirenlerden “Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programı”nı veya “Pedagojik Formasyon Programı”nı başarı ile tamamlayanlarda bu alanda öğretmenlik yapabilirler. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 5 yıldır. Eğitim süresince, Genel Kimya, Kimyada Matematiksel Yöntemler, Genel Matematik, Genel Fizik, Anorganik Kimya, Analitik Kimya, Organik Kimya, Organik Kimya Laboratuarı, Atom ve Molekül Yapısı, Çekirdek Kimyası, Enstrümantal Kimya, Özel Öğretim Yöntemleri gibi dersler okurlar. Öğrenciler eğitimleri sırasında okullarda uygulama yapmaktadırlar. BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU Bu programı ilk beş tercihinde gösteren ve bu programa yerleştirilen adaylardan belirli sayıda olanlara Milli Eğitim Bakanlığı’nca burs verilmektedir. Ayrıca öğrenciler Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilen öğrenci kredisinden yararlanabilirler. Meslek eğitimini tamamlayan öğrenciler 9. derecenin 1.kademesinden aylıkla göreve başlatılırlar. Her yıl öğretim yılı başında eğitim öğretim tazminatı alırlar. MESLEKTE İLERLEME Çalıştıkları okullarda veya Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde idari kademelere yükselebilirler. 5 yıllık lisans eğitiminden sonra alanlarında master ve doktora eğitimi alarak kariyerlerini yükseltebilirler, öğretim üyesi olabilirler. MEB’ce yapılan müfettişlik sınavında başarılı olurlarsa müfettiş olabilirler. KİMYA MÜHENDİSİ TANIM Kimyasal madde üreten veya kimyasal madde kullanarak üretim yapan tesislerin tasarlanması, kurulması ve işletilmesi alanlarında çalışan kişidir.

106

GÖREVLER Organik ve inorganik maddelerin bileşimlerini, atom ve molekül ağırlıklarını, maddelerde elektrik, ısıtma vb. etkiler karşısında meydana gelen değişmeleri inceler, Belli bir kimyasal maddeyi en ekonomik şekilde üretmek amacı ile kurulacak işletmenin projesini hazırlar, Kurulacak tesis için gerekli araç ve gereç tipini belirler, Tesisin kuruluşunu denetler, İşletmenin verimli bir biçimde çalışması için üretim aşamasında ürünün kalite kontrolünün yapılmasını sağlar, Kimyasal üretim için reçeteler hazırlar, maddelerin karışım ve bileşim oranlarının uygulama zamanlarını gösterir, Kimyasal madde üretimi için kullanılan yöntemlerin ayrıntılarını inceler, Kimya sanayiinde yeni teknolojilerin geliştirilmesiyle ilgili araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yürütür. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Analiz cihazları, Laboratuar cihazları, Kontrol sistemleri ve bilgisayar. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Kimya mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe ve sayısal düşünme gücüne, Bilimsel meraka, Bir işi planlayabilme ve uygulamaya koyabilme gücüne sahip, Kimyasal maddelere karşı alerjisi olmayan, Matematik, fizik, özellikle kimya ve ekonomi ile ilgili ve bu alanlarda başarılı, Sorumlu, sabırlı ve titiz kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Kimya mühendisleri, çalışmalarını genellikle laboratuar ortamında yürütürler. Zaman zaman kimyasal üretim yapılan tesislerde görevlerini gerçekleştirirler. Proje mühendisi olarak görev yapanlar mühendislik bürolarında, işletme mühendisi olarak görev yapanlar doğrudan işletme alanında çalışmalarını yürütürler. Laboratuarlarda çalışma ortamı kokulu, sakin,sıcak ve temizdir. Tesislerdeki kontrol aşamasında ortam gürültülü, tozlu ve kokuludur. Kimya mühendisleri çalışırken laboratuar teknisyenleri, kimyagerler, biyokimyacılar, üretimle ilgili yöneticiler ve diğer çalışanlarla etkileşim halindedirler. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Kimya mühendislerinin çalışma alanları çok geniştir. Endüstriyel tesisler, laboratuarlar, özel ve kamu proje büroları ithalat ihracat büroları petrokimya, temel kimyasallar, otomotiv, gıda, çimento ve refrakter, seramik, ilaç, tekstil, boya, cam, metal, gübre, elektrik, lastik, denizcilik, savunma sanayii ve sağlık alanlarında tasarım, işletme ve destek hizmetler veren birimlerde çalışabileceklerinden; işyerinin faaliyet alanına göre yaptıkları işler de şekillenmektedir. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi, çeşitli üniversitelere bağlı fakültelerin “Kimya Mühendisliği” bölümünde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI İlgili bölüme liseden sonra Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY-2)” puan alarak girilebilir.

107

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıl olup eğitim süresince; Matematik, Fizik, Genel Kimya, Sayısal Bilgisayar Programlama, Teknik Resim, Kimya Mühendisliği Temel Prensipleri, Yüksek Matematik, Analitik Kimya, Mühendislik Mekaniğinin Esasları, Akışkanlar Mekaniği, Organik Kimya, Malzeme Bilgisi, Mühendislik Ekonomisi, Isı Aktarımı, Kütle Aktarımı, Kimyasal Reaksiyon Mühendisliği, Matematiksel Modelleme, Endüstriyel Kimya (seçmeli ders), Reaktör Tasarımı, Kütle Aktarımı, Kimya Mühendisliği Tasarımı, Temel İşlemler Laboratuarı, Proses Kontrol, Lisans Araştırma Projesi gibi dersler verilmektedir. MESLEKTE İLERLEME Meslekte ilerleme ve yükselme diğer mühendislik alanlarında olduğu gibi lisansüstü eğitimle mümkündür. Isı, malzeme bilimleri, enerji üretimine ilişkin konular, kömür yanması, sıvı yakıtlar, petrol rafinasyon ürünleri, proses endüstrilerinde enerji ekonomisi gibi konularda yüksek lisans eğitimiyle meslekte uzmanlaşmak mümkündür. İşyerinde yeterli aktivite ve başarı gösterenler yöneticilik düzeyine kadar yükselebilirler. KABİN MEMURU TANIM Kabin memuru uçak yolcularına hizmet eden, onların rahatını ve güvenliğini sağlamaya çalışan kişidir. GÖREVLER Uçağın hareketinden önce yapılan toplantıya katılır ve yönergeyi okur, Uçağın içinin temizliğini kontrol eder, Arka sağ ve sol güvenlik önlemlerini kontrol eder, Yolcuların uçağa yerleşmesine yardımcı olur, Özel yardıma ihtiyacı olan hasta, yaşlı vb. yolcularla ilgilenir, Yolculara hava durumu, uçuş koşulları ve tehlike halinde yapılması ve yapılmaması gereken davranışlar hakkında bilgi verir, İçecek ve yemek servisleri yapar, İniş hazırlıklarını yapar ve yolcuların güvenlik içinde inişlerini sağlar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Çeşitli yiyecek ve içecek ikram malzemeleri, İkram arabası. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Kabin memuru olmak isteyenlerin: Aynı anda bir çok şeye dikkat eden, Kuralları uygulayabilen, insanlara hizmet etmekten, güçsüzlere yardım etmekten hoşlanan, Uzun süre ayakta durabilen ve güç koşullarda vücut dengesini koruyabilen, Güler yüzlü, dışa dönük, tedbirli, temiz ve düzenli kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Kabin memuru havaalanında ve uçak içinde görev yapar. Çalışma ortamı temiz, gürültülü, basınç değişiklikleri gösteren, sarsıntılı, kapalı ve dardır. Çalışma ortamında devamlı değişen

108

insanlarla etkileşim halindedir. Kabin memurlarının çalışma saatleri çok değişik olup, gece, gündüz, hafta sonu görev yapabildikleri gibi bayramlarda nöbet de tutabilirler. Kabin memurluğu seyahat etmeye ve yeni insanlar tanımaya olanak veren bir meslektir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ OLANAKLARI Türk Havayolları ve diğer yerli havayolu şirketlerinde genellikle uçuş görevlerinde, nadiren de yer hizmetlerinde çalışabilirler. (Türk Hava Yolları, Alfa Havayolları vb.) İyi hizmet veren kabin memurları her zaman yüksek ücretle en gelişmiş hava taşımacılığı şirketlerinde çalışma olanağına sahiptirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimini veren formal bir eğitim kurumu yoktur. Genellikle havayolu şirketleri hizmet-içi eğitim kapsamında eğitim vermektedirler. Türk Hava Yolları’nda Kabin Memurları Temel Eğitim Programı adı altında mesleğin eğitimi verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu eğitime girebilmek için en az Lise mezunu olmak, 18-30 yaşları arasında olmak, erkeklerde 170-185 cm, bayanlarda 160-175 cm. boya sahip olmak, en az bir yabancı dili ( özellikle İngilizce) iyi bilmek gerekmektedir. Fiziki koşullar ve İngilizce önkoşuldur. İngilizce mülakat sınavında başarılı olanlar, yazılı sınava alınırlar. Sınavı kazananlar eğitime başlayabilirler. Eğitim süresi sonunda başarılı olanlar, uçuşa başlamaya hak kazanarak sertifika alırlar. Bayan kabin memurlarına “hostes”, erkek kabin memurlarına “host” veya “stewart” denmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Kabin Memuru adaylarına Türk Hava Yolları’nda kabin memurları temel eğitim programı doğrultusunda 6 haftalık bir kurs düzenlenir. Bu kursta, kabin memuru görev ve sorumlulukları, yemek servisi, tiplerine göre uçaklar (B-737 tipi vb.), uçuş teorisi, meteoroloji, havacılık İngilizcesi, ilk yardım, insan ilişkileri, uçuş güvenliği, anons, diksiyon konularında dersler verilir. MESLEKTE İLERLEME Meslekte en az 5 yıl çalışmış, tecrübeli, istenilen niteliklere sahip olanlar amir olabilirler (kontrol hostesliği gibi). Kabin memurluğu eğitiminde öğretmenlik görevi alabilirler. MOBİLYA İMALATÇISI TANIM Ağaç ve ağaç ürünlerini kullanarak masa, koltuk, sehpa, sandalye, dolap gibi eşyalar ile, bina içi dekorasyonunda yer alan ve ağaç vb. malzemeden oluşan sabit ve hareketli mobilyaları iş resmine uygun olarak yapan ve tamir eden kişidir.

109

GÖREVLER Yapılacak eşyanın projesini inceler, Gerekli malzeme listesini çıkarır, maliyetini hesaplar ve sipariş eder, Gelen malzemenin, kullanılması ve denetlenmesi kolay olacak şekilde istif edilmesini sağlar, Eşyanın modeline göre yapılacak parçaları belirler, Parçaların şeklini ağaç malzeme üzerine işaret eder, Ahşap malzemeyi keserek, yontarak, oyarak parçaları yapar (veya yaptırır), Parçaları, projeye uygun şekilde birleştirir, pürüzlerini düzeltir ve cilalar, varsa aksesuarları takar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Ağaç işleme makineleri, Döşeme makineleri, Üst yüzey işlem makineleri, El makineleri, el takımları, Vernik çeşitleri, zımparalar, Ölçme, markalama ve kontrol aletleri, Yonga, lif, laminat kaplama ve yapay levhalar, Bağlantı, kalıp vb. elemanlar, aksesuarlar. Ağaç çeşitleri (sunta, kaplamalı sunta, kontrplak, kontratabla kaplama, duralit, formika), Bilgisayar ve dizayn yazılımları. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Mobilya imalatçısı olmak isteyenlerin; Uzay ve şekil ilişkilerini görebilen, El ve parmak becerisine sahip, Göz ve eli eşgüdümle kullanabilen, Uzun süre ayakta çalışabilen, Alet ve makinelerle çalışmaktan hoşlanan, Dikkatli kimseler olmaları gerekmektedir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Mobilya imalatçıları fabrika ve atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamı talaş tozları, cila ve vernik kokuları ile yüklüdür. İş genellikle ayakta yürütülür. Çalışırken ağır ağaç parçaları kaldırmak, taşımak gerekebilir, birinci derecede malzeme ve makinelerle ilgilidir. Zaman zaman diğer çalışanlarla iletişim kurması gerekebilir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Mobilya imalatçılarının çalışma alanı oldukça geniştir. Türkiye’nin her köşesine yayılmış küçük atölyelerden başlayıp büyük mobilya fabrikalarına kadar geniş bir alanda çalışabilirler, kendi işyerini açabilirler. Askeri Kuruluşlar, Demiryolları vb. kamu kuruluşlarında da mobilyacı olarak çalışılmaktadır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi, endüstri meslek liseleri, teknik ve çok programlı liselerin “Mobilya ve Dekorasyon” bölümleri ve mesleki eğitim merkezlerinin “Mobilyacılık” bölümlerinde verilmektedir. Ülkemizde hemen hemen tüm endüstri meslek liselerinde ve mesleki eğitim merkezlerinde bu bölümler bulunmaktadır. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; En az ilköğretim okulu mezunu olmak, 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. Bünyesi ve

110

sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir. Endüstri meslek liselerine girebilmek için en az ilköğretim okulu mezunu olmak ve bu okulların giriş şartlarına uygun olmak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitimin süresi mesleki eğitim merkezlerinde lise ve daha üst düzeyde genel eğitim almış olanlarda 1,5 yıl, ilköğretim okulu mezunlarında ise 3 yıldır. Endüstri meslek liselerinde ise eğitimin süresi 4 yıldır. Endüstri meslek liselerinde öğrencilere genel ve endüstriyel teorik derslerin yanında mobilya imalatı, döşemecilik, ağaç tornacılığı, cila ve boyacılık, mobilya ressamlığı ve modern dekorasyon teknikleriyle binalarda taban ve tavan dekoru, lambri, duvar kağıdı, marley, parke, ışıklandırma vb. konularda uygulamalı eğitim verilmektedir. Öğrenciler haftada üç gün işletmelerde eğitim görmektedirler. Çıraklık eğitimine devam ederek mobilyacılığı öğrenmek isteyen kişi hem teorik hem de pratik olarak yetiştirilir. Haftanın bir günü teorik, diğer günleri usta eğitici gözetiminde pratik olarak meslek öğrenmektedirler. MESLEKTE İLERLEME Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Mobilyacılık mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. MAKİNE MÜHENDİSİ TANIM Her türlü mekanik sistemin, makinenin, makine elemanlarının belirli kriterler çerçevesinde tasarımını yapan, geliştiren, üretimini planlayan, üretim teknolojilerini geliştiren, sistemler arası ilişki ve fonksiyonları kuran, geçerli fiziksel kurallar içinde test eden kişidir. GÖREVLER Makine mühendisi üç ana işlevi üstlenir; Tasarlama, Üretim yöntemlerini geliştirme, Üretimi planlama ve uygulama. Çalışılan yerin gelişmişlik düzeyi ve özelliklerine göre bu görevlerin ağırlıkları değişebilir. Gelişmekte olan ülkelerde bu işlev daha çok uygulama biçiminde, gelişmiş ülkelerde ise tasarlama, planlama ve üretim yöntemleri geliştirme şeklinde olmaktadır. Genellikle makine mühendisi çalıştığı kuruma göre, ucuz ve kullanışlı mekanik sistemlerin, gaz ve buhar türbinlerinin, pistonlu kompresörlerin, soğutma, ısıtma, havalandırma sistemlerinin, içten yanmalı motorların, nükleer reaktörlerin tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi ile uğraşır.

111

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Bilgisayar, Hesap makinesi, Çizim gereçleri (T cetveli, pergel, rapido, gönye takımı, metre), Çeşitli tezgahlar (imalat için). MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Makine mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe, Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme yeteneğine sahip, Matematik ve fizik konularına ilgili ve bu alanlarda başarılı, Makineler üzerinde çalışmaktan hoşlanan, Tasarım gücü yüksek, yaratıcı kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Makine mühendisleri fabrikalarda, kirli, yağlı ve gürültülü ortamlarda çalışırlar. Ancak yönetici kademelerinde bulundukları zaman büro ortamında da çalışırlar. Makine mühendisi çalışırken nesnelerle ve insanlarla uğraşır. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Makine mühendisleri fabrikalarda, şantiyelerde, santrallerde, araştırma merkezlerinde çalışabilirler. Makine mühendisleri; köprü, baraj gibi büyük projelerden, en küçük bir aracın üretildiği yerlere kadar uzanan geniş bir alanda çalışma olanağına sahiptirler. Hemen her fabrika makine mühendisi çalıştırır. Makine mühendisleri, kendi adına işyeri açma olanağına sahiptirler. Özellikle mekanik tesisat sistemlerinin projelendirilmesi ve uygulanması alanlarında makine mühendislerine ihtiyaç duyulmaktadır. Makine mühendisleri kendi işlerini kurma olanağına sahiptirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi, liseden sonra Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ile girilen üniversitelere bağlı mühendislik ve mühendislik-mimarlık fakültelerinin “Makine Mühendisliği” bölümlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli “Sayısal-2 (SAY-2)” puan almak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince; ilk yıllarda, Matematik, Fizik, Kimya, Geometri, Teknik Resim gibi temel dersler, sonraki yıllarda ise, Isı Transferi, Mekanik, Makine Elemanları, Makine Tasarımı, Nükleer Enerji, Mukavemet, Motorlar, İmalat Yöntemleri, Termodinamik ve Enerji Dönüştürüm Sistemleri konularında dersler okutulmaktadır. Dersler uygulamalı (pratik) ve kuramsal (teorik) olarak sürdürülür. Ayrıca, yaz aylarında staj zorunluluğu vardır.

112

MESLEKTE İLERLEME Makine mühendisliği eğitimini tamamlayanlar alanın belli bir dalında uzmanlaşabilirler. Meslek eğitimini tamamlayanların işletme alanında yüksek lisans eğitimi yapmaları durumunda özellikle, özel sektörde yönetici olarak çalışma olanakları bulunmaktadır. İsteyenler akademik kariyer yapabilirler. NOTER TANIM Bireylerin haklarını güvenceye almak ve bu yolla anlaşmazlıkların önlenmesini veya çözülmesini sağlamak için hukuk belgelerini düzenleyen ve onaylayan kişidir. GÖREVLER Alım-satım sözleşmesi yapar, Kanunlara uygun olarak hazırlanıp getirilen kağıtların üzerindeki imza, mühür veya herhangi bir işareti veya tarihi onaylar, Protesto, ihbarname ve ihtarname gönderir, Kanunen tescili gereken işlemleri tescil eder, Yabancı dillerden çevrilen hukuki belgelerin doğruluğunu onaylar, Yeminli ifadeleri yazılı olarak saptar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Resmi mühür ve kaşeler, Daktilo, bilgisayar, Büro malzemeleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Noter olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel akademik yeteneğe, Sağlam bir mantığa, Yorum yapabilme ve değerlendirme yeteneğine sahip, Sorumluluk duygusu yüksek, dikkatli, Yasal değişiklikleri izleyebilen, İnsanlarla iletişim kurmayı ve yardım etmeyi seven kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Noterler görevlerini genellikle kapalı ortamlarda yerine getirirler. Noter huzurunda yapılacak çekilişlerde veya kuralarda daha değişik ortamlarda bulunmaları gerekebilir. Çalışma ortamı sıcak, işin yoğun olduğu saatlerde yazı makinelerinin çalışması yüzünden gürültülüdür. Ancak bilgisayar kullanımı arttıkça gürültü azalmaktadır. Noterler müşterileriyle, avukatlarla, hukukçularla iletişimde bulunurlar. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Noterlik bir kamu hizmetidir. Her Asliye ve Sulh Hukuk Mahkemesinin bulunduğu yerde, o mahkemenin yargı çevresindeki işleri görmeye yetkili olmak üzere, Adalet Bakanlığı’nca bir noterlik kurulur. Bir bölgede, birden çok noterlik de açılabilir. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek için gereken ön eğitim Hukuk Fakültelerinde verilmektedir.

113

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Hukuk Fakültelerinde eğitime başlayabilmek için lise veya dengi okul mezunu olmak ve Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli Eşit Ağırlıklı (EA-2) puanı almak gerekmektedir. Noter olmak için ise hukuk fakültesini bitirmek ve bir noterin yanında noterlik stajını tamamlayarak “Noterlik Belgesi” almak gerekmektedir. Adli veya askeri hakimlik, savcılık yapmış veya avukat unvanını kazanmış olanlar noterlik stajına tabi değildir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Hukuk Fakültelerinde eğitim süresi 4 yıldır. Bu eğitimde hukukun tüm dallarıyla ilgili dersler alınır.Noterlik staj süresi ise bir yıldır. Stajyer, staj gördüğü noterlik dairesinde, noterlik kanununun ve yönetmeliğinin gösterdiği işleri yapmakla yükümlüdür. Protesto, ihbarname ve ihtarname gönderme, kanunen tescil edilmesi gereken işlemleri tescil etme, alım-satım sözleşmesi yapma bu işlere örnek gösterilebilir. MESLEKTE İLERLEME Noterlikler üç sınıfa ayrılır. Sınıflamada, noterliğin yetki çevresindeki nüfus, iş yoğunluğu ve noterlik geliri temel alınır. Adalet Bakanlığı, her dört yılda bir, noterliklerin durumunu inceleyerek, yaptığı sınıflamayı resmi gazete ile duyurur. İlk atama 3. Sınıf noterliğe yapılır. 2. ve 1. sınıf noterliğe atanmak için asgari hizmet süresi dörder yıldır. ORMAN MÜHENDİSİ TANIM Orman alanlarının saptanması, ağaçlandırılması, korunması, işletilmesi ve geliştirilmesi gibi konularda hizmet yürüten kişidir. GÖREVLER Orman alanlarını saptar, haritasını yapar, Yeşil alan olarak ayrılan yerleri milli park, doğa koruma alanları vb. yapmak için arazi ölçümü yapar, plan hazırlar, Toprağın cinsi ve yerin coğrafi özelliğine göre dikilecek fidan cinsini, miktarını ve fidan dağılımını saptar, Orman alanlarına uygun ağaç türlerini seçer, Fidanların tekniğe uygun olarak dikilmesine nezaret eder, Ağaç hastalıklarına ve orman yangınlarına karşı önlem alır, Ormanın gerekli bakım işlemlerini yaptırır, Orman yaban hayvanlarını korur ve üremesi için gerekli planları yapar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Çeşitli ölçü aletleri, Dürbün, Çeşitli çizim aletleri (rapido, şablon, aydınger kağıdı vb.) MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Orman mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde fen bilgisi yeteneğine, Plan yapma ve uygulama gücüne sahip, Biyolojiye ilgili, Açık havada çalışmaktan hoşlanan, Tenha yerlerde çalışmaktan sıkılmayan kişiler olmaları gerekir.

114

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Orman mühendisleri proje dışındaki görevlerini genellikle açık havada yürütürler. Bunun için orman alanlarında oturmak zorunluluğu olabilir. Orman mühendisleri çalışmaları sırasında orman koruma memurları ve teknisyenleriyle etkileşim halinde iseler de birinci derecede orman ağaçları ve hayvanlarla ilgilidirler. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Orman mühendislerinin yoğun olarak görev aldıkları alan kamu sektörü olup, çoğunlukla Orman Bakanlığının, Milli Parklar, Av Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü, Ağaçlandırma Genel Müdürlüğü ve Orman Köylerini Kalkındırma Genel Müdürlüğünde çalışırlar. Karayolları Genel Müdürlüğü, Çevre Bakanlığı ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünde çevre düzenleme, baraj havzalarının düzenlenmesi işlerinde ve belediyelerde park ve bahçeler müdürlüğünde görev alabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi, liseden sonra Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ile girilen çeşitli üniversitelere bağlı orman fakültelerinin “Orman Mühendisliği” bölümlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Meslek eğitimine başlayabilmek için ÖSS Sınavında yeterli“Sayısal (SAY2)” puanı almak gereklidir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince; Orman Zoolojisi, Meteoroloji ve Klimatoloji, Orman Botaniği, Orman Ağaçlarının Hayatı, Mühendislik Mekaniği, Ekonomi, Yaban Hayvanları Bilgisi, Orman Ekolojisi, Topoğrafya, Ağaç Teknolojisi, Orman Ürünleri Kimyası, Orman Koruma, Orman Ürünlerinden Faydalanma, Ormancılık İşletmesi, Sel Kontrolü, Toprak Koruma ve Orman Tali Ürünleri gibi dersler verilmektedir. MESLEKTE İLERLEME Orman mühendisleri üniversitede öğretim elemanı olarak görev yapıyorlarsa akademik yönden yükselebilirler. Orman Genel Müdürlüğünde görev yapanlar ise bölüm şefliği, şube müdürlüğü, bölge müdürlüğü gibi kadrolara yükselme olanağına sahiptirler. PAMUK EKSPERİ VE İPLİKÇİLİK TEKNİKERİ TANIM Satın alınacak veya ihraç edilecek pamuğu kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine göre denetleyen, kalitesini belirleyen ve kalitelerine göre sınıflandıran kişidir.

115

GÖREVLER Pamuk balyalarından usulüne uygun olarak numune alır, Alınan numuneleri renk ayrımı, yabancı madde olup olmadığı ve çırçırlama durumu gibi yönlerden sınıflandırır, Pamuğun özelliklerini belirler (incelik, olgunluk, kıvrım sayısı, elastikiyet, boya tutma, nem derecesi kabiliyeti vb.), İncelediği pamuk hakkında ekspertiz raporu hazırlar, Dış ülkelere satılacak pamuklarda, bekletildiği süre içerisinde ve nakilleri sırasında özelliklerini kaybedip kaybetmediğine, ambalajları ile resmi marka ve işaretlerinin bozulup bozulmadığına, ihracatçı tarafından beyan edilen hususların balyalar üzerinde gösterilen resmi marka ve işaretlere uygun olup olmadığına bakar, Uygun olanlara ihraç kontrol belgesi verir, uygun olmayanlara ise durumu bir tutanakla tespit ederek mal sahibine bilgi verir ve gereğinin yapılması için de üst makamlara durumu iletir. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Mikroner cihazı, Fibrograf cihazı, Damgalama malzemeleri, Resmi mühür ve kaşeler, Makas, pense, çekiç, tornavida, çakı vb. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Pamuk eksperi ve iplikçilik teknikeri olmak isteyenlerin; Tarımsal ve endüstriyel üretim faaliyetlerinden hoşlanan, Temel bilimler yanında Sosyoloji, Ekonomi, Psikoloji gibi sosyal bilimlere ilgi duyan, Düşüncelerini başkalarına etkili bir şekilde aktarabilen, Başkaları ile olumlu ilişkiler kurabilme gücüne sahip, Dikkatli ve sorumlu kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Pamuk eksperi ve iplikçilik teknikeri pamuk depolarında, pamuk işleyen fabrika ve atölyelerde görev yaparlar. Çalışma ortamı kapalı, loş, hava pamuk lifleri ile yüklü olabilir. Pamuk eksperi ve iplikçilik teknikeri çalışırken, mal sahipleri, bulunduğu ortamdaki diğer işçiler ve meslektaşlarıyla iletişim halindedir. Görevi gereği, pamuk balyaları ve çırçır atölyelerinin bulunduğu yerlere gitmeyi gerektirdiğinden zaman zaman seyahat edebilir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Pamuk eksperi ve iplikçilik teknikerleri çırçırlama ve prese işletmelerinde, pamuklu dokuma sanayiinde pamuk depolarında ve pamuk ihracatı ve ithalatı yapan işletmelerde çalışabilirler. Pamuk üretimi, tüketimi ve ihracatının artması pamuk eksperlerine olan ihtiyacı giderek artırmaktadır. Gelecekte de ülke ekonomisinde önemli konuma sahip olacağına kesin gözüyle bakılan pamuk ve pamuktan elde edilen ürünlerin, kaliteli olması ve dış pazarlarda satılabilmesi için kontrol mekanizmasının iyi çalıştırılması gerekecektir. Bunu sağlamak için nitelik ve nicelik olarak daha fazla pamuk eksperine ihtiyaç duyulacaktır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi, üniversitelere bağlı meslek yüksek okullarının “Pamuk Eksperliği ve İplikçilik” bölümünde verilmekte iken, bu bölüm adının “Tekstil” olarak değişmesi nedeniyle, “Pamuk Eksperliği ve İplikçilik” adıyla artık öğrenci alınmamaktadır. Bu nedenle Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler “Pamuk Eksperliği ve İplikçilik” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır.

116

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu alanda öğrenim görebilmek için, lise veya dengi okul mezunu olmak ve Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli düzeyde Eşit Ağırlık (EA1) türünde puan almak gerekir. Meslek liselerinin İplik – İplikçilik, Kalite Kontrol (tekstil), Örgü teknolojisi – Örme, Tekstil, Tekstil Dokuma, Tekstil İplikçilik, Tekstil Kalite Kontrol, Tekstil Örme, Tekstil Tasarımı alanlarından mezun olanlar, “Pamuk Eksperliği ve İplikçilik” ön lisans programına başvurduklarında Orta Öğretim Başarı Puanları (OÖBP) 0.65 ile çarpılarak ÖSS puanlarına eklendiğinden, diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Bu programın eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince öğrencilere; Matematik, Ekonomi, Teknik Resim, Pamuk Üretimi, Çırçırlama Teknolojisi, Makine Elemanları, Tekstil Terbiyesi, Pamuk Standardı ve Kalite Kontrol, Pamuk Tasnifi, Pamuk Pazarlaması gibi dersler verilir. MESLEKTE İLERLEME Pamuk eksperi ve iplikçilik teknikeri zaman içerisinde eğitim seviyeleri ve mesleki tecrübelerine dayalı olarak baş eksper, müdür yardımcısı, müdür olarak meslekte ilerleyebilirler. Pamuk eksperliği ve iplikçilik ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından gerçekleştirilen Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Ön Lisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavında (DGS) başarılı oldukları taktirde, Tekstil Öğretmenliği, Tekstil Terbiye Öğretmenliği, Tekstil Mühendisliği ve Tekstil lisans programlarından birine dikey geçiş yapabilirler. PEYZAJ MİMARI TANIM Doğa ve çevrenin insanın ihtiyaçlarını en iyi karşılayabilecek biçimde ekonomik, işlevsel, ekolojik ve estetik ölçülere uygun olarak planlanması, düzenlenmesi, korunması ve geliştirilmesi konularında çalışan kişidir. GÖREVLER Topluma açık yeşil sahaların, çocuk oyun alanlarının, spor sahalarının düzenlenmesi konularında çalışmalar yapar, Çevre sorunlarının (çevre kirlenmesi, erozyon vb.) giderilmesi için gerekli çalışmalar yapar, Arazi kullanımının çevreye uygunluğunu değerlendirir, Özel veya resmi kuruluşlara ait bahçeleri düzenler. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Bilgisayar, Çizim araç gereçleri, Arazi ölçüm aletleri, toprak işleme ve tesviye araçları.

117

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Peyzaj mimarı olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe, Şekil ilişkilerini görebilme yeteneğine, Estetik görüşe sahip, Yaratıcı, Çevre, sanat, kültür olaylarına duyarlı ve doğayı seven kimseler olmaları gerekir ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Peyzaj mimarı çalışmalarını büroda ve açık arazide yürütür. Açık arazideki çalışmalar yaz aylarında, kapalı alandaki çalışmalar ise kış aylarında yapıldığı için çalışma ortamı genelde sıcaktır. Açık arazide çalışma ortamı tozlu ve gübre kokulu olabilir. Peyzaj mimarı çalışırken yatırım proje uzmanı, şehir plancısı, ziraat ve orman mühendisleri, işçiler, yöneticiler ve diğer personelle iletişim halindedir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Belediye Park ve Bahçeler Müdürlüklerinde, Karayolları Genel Müdürlüğü gibi çeşitli kamu kuruluşlarının çevre, yeşil alan ve peyzaj düzenleme birimlerinde, Tarım ve Köy İşleri, Orman Bakanlığı il ve ilçe teşkilatları ile araştırma enstitülerinde, özel peyzaj mimarlığı bürolarında, çeşitli turizm tesislerinde, süs bitkileri üreten ve pazarlayan özel işletmeler ve fidanlıklarda çalışma olanağı bulunmaktadır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi, liseden sonra Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ile girilebilen çeşitli üniversitelerde Peyzaj Mimarlığı bölümünde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY2)” puan almak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince; Botanik, Fizik, Kimya, Matematik, Peyzaj Mimarlığı Çizim Tekniği, Jeoloji, Meteoroloji, Tarımsal Ekoloji, Mimarlık Bilgisi, Sera Salon Süs Bitkileri, Kaynak Analizi, Tarım Ekonomisi, Bilgisayar Programlama, Peyzaj Ekolojisi, Toprak Bilgisi, Bitki Koruma, Ölçme Bilgisi, Bitki Kompozisyonu, Alan Planlaması, Peyzaj Mimarlığı Temel İlkeleri, Sera Tekniği, Şehir Bölge Planlama Temel İlkeleri, Ağaçlandırma, Kırsal Planlama, Bitki Örtüleri, Proje, Maket Tekniği, Mevsimlik Çiçekler, Peyzaj Onarım Tekniği, Tarımsal Yayım ve Haberleşme, Süs Bitkileri Gübrelemesi vb. dersler verilir. Peyzaj mimarlığı bölümünde 3. ve 4. sınıflarda ikişer aylık staj uygulanmaktadır. MESLEKTE İLERLEME Lisans eğitimini tamamlayan kişiler üniversitelerde görev almak isterlerse araştırma görevlisi olarak göreve başlarlar ve gerekli çalışmaları tamamladıktan sonra yardımcı doçent, doçent ve profesör olarak meslekte ilerleyebilirler.

118

REPREZANT (İLAÇ TANITIM ELEMANI) TANIM Bir ilaç firması adına, firmaya ait (ruhsatlı) ilaçların tanıtımı ve pazarlamasıyla görevli kişidir. GÖREVLER - Tanıtılacak ve pazarlanacak olan ilaçlar hakkında edinilmesi gereken tüm bilgileri edinir, - Ziyaret edeceği eczaneleri, hastaneleri, Kamu veya özel kurum veya kuruluşların doktorlarını veya sağlık ocaklarını belirler, - Belirlenen yerlere giderek tanıtacağı ilaçla ilgili katalog veya örnek mamulleri göstererek açıklamalarda bulunur, - İlacın fiyatı ve kredi şartları ile fiyatlarda meydana gelebilecek değişiklikler hakkında görüştüğü kişilere açıklamalar yapar, - Siparişler alır ve bunları çalıştığı firmaya gönderir, - Yaptığı işlemler hakkında rapor yazar ve amirine iletir. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER - Bilgisayar - Çeşitli kırtasiye malzemeleri, - Çeşitli ilaç numuneleri, - Sipariş fişi. - Slayt Makinesi - Data Projektörü - Çanta MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İlaç tanıtım elemanı (reprezant) olmak isteyenlerin; - Bedensel ve ruhsal özrü bulunmayan, - Hareketli bir tempoya ayak uydurabilen, - İnsanlarla kolay iletişim kurabilen, ikna kabiliyeti yüksek, - Düşüncelerini etkili bir biçimde başkalarına aktarabilen, - Dış görünümüne dikkat eden, - Zamanı iyi kullanabilen, sabırlı ve sorumluluk sahibi kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İlaç tanıtım elemanları zamanlarının büyük bir kısmını seyahat ederek geçirirler. Tanıtım için hastaneye, eczaneye veya bir doktorun yanına giderek genellikle kapalı ortamlarda bulunurlar. Bazen de çalıştıkları firmada büro ortamında görev yaparlar. Reprezantlar çalışırken doktorlarla, eczacılarla, meslektaşlarıyla ve çalıştığı firmadaki elemanlarla iletişim halindedirler.

119

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI İlaç endüstrisi, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de sürekli olarak gelişen bir sektördür. Sayıları bir hayli artan değişik türdeki ilaçlara paralel olarak ilaç firmalarının sayısında da son yıllarda bir artış gözlenmektedir. Bu nedenle iyi bir eğitim almış olan ilaç tanıtım elemanlarına her zaman ihtiyaç duyulmaktadır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi Fatih Üniversitesine bağlı Sağlık Bilimleri Meslek Yüksekokulunun “Tıbbi Mümessillik ve Pazarlama” bölümünde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI - Meslek liselerinin Ebelik, Ebelik-Hemşirelik, Hemşirelik, Laborant, Laboratuvar, Laboratuvar Teknisyenliği, Sağlık Memurluğu, Tıbbi Sekreterlik, Tıp Sekreterliği, Acil Tıp Sekreterliği ve İlkyardım Acil Bakım Teknisyenliği bölümlerinden mezun olanlar “Tıbbi Mümessillik ve Pazarlama” ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. - Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara isteklerine ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için bu kişilerin ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA)” puanı almaları gerekir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Bu programın eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince öğrencilere; Farmakoloji, Anatomi, Fizyoloji, İlaç Pazarlama ve Satış Teknikleri, Pazarlama İlkeleri, Bilgisayar ve Internet Kullanımı, Psikoloji gibi dersler verilir. Kurslara katılanlar ise Biyoloji, Farmakoloji gibi genel tıp eğitimi ile ilgili dersler görürler. MESLEKTE İLERLEME “Tıbbi Mümessillik ve Pazarlama” ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Halkla İlişkiler, Halkla İlişkiler ve Tanıtım, Pazarlama, Uluslararası Ticaret, Uluslararası Ticaret ve İşletmecilik” lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler. İlaç tanıtım elemanları deneyim ve başarılarına göre çalıştığı firmanın idari kademelerine (bölge şefliği, müdürlük vb.) yükselebilirler. SINIF ÖĞRETMENİ TANIM Çalıştığı eğitim kurumunda, öğrencilere, okuma yazma, temel vatandaşlık, matematik, sosyal bilimler, doğa bilimleri, sanat, spor gibi konularda eğitim veren kişidir.

120

GÖREVLER Sınıf öğretmeninin öğrencilere hangi bilgi, beceri, tutum ve davranışları, hangi yöntemlerle kazandıracağı, MEB tarafından onaylanan öğretim programları ve ilgili mevzuatta belirtilmiştir. Sınıf öğretmeni, bu program çerçevesinde, Eğitim vereceği sınıfın düzeyine uygun yıllık, aylık, haftalık ve günlük çalışma planı hazırlar, bu planı uygulayarak öğrencilere temel vatandaşlık davranışları kazandırır. Öğrencilerin başarılarını değerlendirir, başarıyı artırıcı önlemler alır, Öğrencilerin gelişimlerini izler, sorunlarının çözümüne yardımcı olur, Eğitim ile ilgili sorunları gelişmeleri izler, bunların öğretim programlarına yansıtılması için ilgililere önerilerde bulunur, Nöbetçi olduğu günlerde, okulun düzen ve disiplinini sağlamak üzere görev yapar, Öğrenci velileri ile yakın ilişki kurarak, işbirliği ile eğitimi yürütür. KULLANILAN EĞİTİM MATERYALLERİ Yıllık müfredat programı, günlük çalışma planları, not defteri, yoklama defteri, Ders kitapları, okul araç ve gereçleri, ders araç ve gereçleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Sınıf öğretmeni olmak isteyenlerin; Üst düzeyde genel yeteneğe sahip, Sözel ve sayısal düşünme yeteneği gelişmiş, Düşüncelerini başkalarına açık bir biçimde aktarabilen, İyi bir öğrenme ortamı sağlayabilen, dikkatli, işine özen gösteren, Mesleğinin sorunları ile ilgilenen ve çözüm yolları bulmaya çalışan, İnsanlarla iyi iletişim kurabilen; sevecen, hoşgörülü, sabırlı, Öğrencilerin duygu ve düşüncelerini anlayabilen, Kendini geliştirmeye istekli, coşkulu, yaratıcı kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Sınıf öğretmeni, sınıfta görev yapar. Görevini genellikle ayakta yürütür. Çalışma ortamı biraz tozlu ve gürültülüdür. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Sınıf öğretmenleri Milli Eğitim Bakanlığınca ilköğretim okulları, yatılı ilköğretim bölge okullarına, sınıf öğretmeni olarak atanırlar. Sınıf öğretmenleri Milli Eğitim Bakanlığına bağlı özel eğitim öğretim kurumlarında da isterlerse çalışabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı eğitim fakültelerinin “Sınıf Öğretmenliği” bölümlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli “Eşit Ağırlık (EA2)” puanı almak gerekmektedir.

121

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince; Genel Tarih, Genel Coğrafya, Temel Matematik, Temel Kimya, Genel Biyoloji, Müzik Öğretimi, Beden Eğitimi ve Oyun Öğretimi, İlköğretimde Program ve Geliştirilmesi gibi dersler verilmektedir. Eğitim sırasında okullarda uygulama yapılmaktadır. BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU Bu programı ilk beş tercihinde gösteren ve bu programa yerleştirilen adaylardan belirli sayıda olanlara Milli Eğitim Bakanlığı’nca burs verilmektedir. Ayrıca öğrenciler Kredi ve Yurtlar Kurumunca verilen öğrenci kredisinden yararlanabilirler. Meslek eğitimini tamamlayan öğrenciler 9. derecenin 1. kademesinden aylıkla göreve başlatılırlar. Her yıl öğretim yılı başında eğitim-öğretim tazminatı alırlar. MESLEKTE İLERLEME Çalıştıkları okullarda veya Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde idari kademelere yükselebilirler. MEB’ce yapılan müfettişlik sınavını kazanırlarsa müfettiş olabilirler. ŞEHİR (KENT) PLANCISI TANIM Şehirlerin planlı ve düzenli bir biçimde gelişmesi için, değişimde etkili olabilecek sosyal, mekansal, teknik, ekolojik, estetik, kültürel vb. etmenleri birlikte değerlendirerek karar vericilere alternatif öneriler oluşturan ve bunların uygulanmasında rol alan kişidir. GÖREVLER Binaların nerelere, hangi yoğunlukta yerleştirileceğine karar verir ve bu kararın uygulanmasıyla ilgilenir, razi yapısını, içinde yaşayan insanların yaş, eğitim, meslek, gelir düzeyi açısından durumlarını dikkate alarak şehrin gelecekte nasıl gelişeceğine ilişkin tahminlerde bulunur, Endüstri ve yerleşim bölgelerini geçici olarak belirler, Yerleşim alanı için ayrıntılı bilgi paftaları hazırlar, Önceden yaptığı hesaplamalara, saha üzerinde yaptığı ölçümlemelere göre plan taslakları hazırlar, Kabul edilen planı teknik ressamlara çizdirir ve kontrol eder, Şehirlerin gelişmesi için gerekli mekan düzenlemesini, estetik ve sosyoekonomik yapıyı da dikkate alarak en uygun ve ekonomik biçimde oluşturmaya çalışır. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Astrolon (planların üzerine çizildiği kırılmaz ve yanmaz plastik bir madde),Bilgisayar,Çizim ve kırtasiye malzemeleri (T cetveli, rapido, boya kalemleri, aydınger vb.). MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Şehir (kent) plancısı olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe, Tasarım yeteneğine sahip, Şekil ve uzay ilişkilerini görebilen, Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen, çizim

122

yapma yeteneği olan, İnceleme-araştırma merakı olan, İnsanlarla iyi diyalog kurabilen, ekip çalışması yapabilen, Seyahat etmekten hoşlanan kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Şehir (kent) plancısı hem büroda ortamında hem de kent ve kırsal alanlarda arazide çalışabilir. Çeşitli incelemeler için seyahat etmesi gerekebilir. Zaman zaman ekip çalışması yapar. Çalışmaları sırasında inşaat ve harita mühendisi, mimarlar, teknik ressam, istatistikçi, sosyolog gibi meslek elemanlarıyla iletişim halindedir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Şehir (kent) plancıları, kentsel araştırmalar, kentsel danışmanlık, kentsel işletmecilik ve proje yönetimi alanlarında çalışmaktadırlar. Ülkemizde şehir ve bölge plancıları genellikle; İller Bankası, belediyeler, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, Turizm Bakanlığı, Kültür Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çevre Bakanlığı, Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı gibi kuruluşlarda çalışmaktadırlar. Ayrıca özel bürolarda çalışanlar veya kendi adına büro açanlar da bulunmaktadır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi üniversitelere bağlı mimarlık, mühendislik, mimarlık fakülteleri “Şehir ve Bölge Planlama” bölümlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bu bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY2)” puan almak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim süresince; kişi, toplum ve imar hukuku arasındaki ilişkiler, doğanın iyi anlaşılması ve değerlendirilmesi, yeşil alanların korunması ve düzenleme ilkeleriyle, şehirsel tasarım arasındaki ilişkiler hakkında bilgi verilir. Ayrıca, yerleşim karakterleri, ulaşım planlaması, planlama metotları, modellerin uygulamaya yönelik değerlendirilmesi ve objektif karar üretme becerisi öğrencilere kazandırılmaya çalışılır. Eğitim sırasında iki yıl üst üste kısa süreli staj vardır. MESLEKTE İLERLEME Bölge düzenleme, bölge planlama, kentsel tasarım, konut alanları düzenlemesi, kentsel modeller, mekan algılama, kentsel araştırma ve tasarıları, turistik alan düzenlemesi gibi konularda yüksek lisans yapabilirler. Ayrıca meslek hayatındaki deneyime bağlı olarak, çalıştıkları kurumlarda üst düzey yönetici olabilirler.

123

SERBEST MUHASEBECİ – MALİ MÜŞAVİR TANIM İşletmelerin ekonomik, mali ve hukuki durumları ile vergiye ilişkin işlemlerini muhasebe kurallarına, gerçeklere ve yasalara uygunluk açısından inceleyerek görüşünü ilgililere bildiren ve bu işleri bir işyerine bağlı olmaksızın yapan kişidir. GÖREVLER Serbest iş yapan kişilerin, resmi ve özel kurumların gelirlerini ve giderlerini, çeşitli adlardaki (işletme defteri, serbest meslek kazanç defteri vb.) defterlere kaydeder, Kişi veya kuruluşların yükümlü oldukları vergi beyannamelerini düzenler, Kişi ve kuruluşlar adına vergi daireleri ile uzlaşma işlemlerini gerçekleştirir, özel kurumların Sosyal Sigortalar Kurumu ile ilişkilerini düzenler, Gerçek ve tüzel kişilere ait işletmelerin, muhasebe sistemlerini kurar, geliştirir, işletmecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenler veya bu konularda danışmanlık yapar, Belgelere dayanarak inceleme ve denetim yapar, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş bildirir, rapor düzenler, tahkim, bilirkişilik vb. işleri yapar, Vergi, fon, gecikme faizi ve cezalar hakkındaki uyuşmazlık işlerini çözümler, Şirketlerin ortaklık ve tasfiye işlemlerini yerine getirir, Vergi İdare Mahkemeleri ve adli yargıda, sermaye artırımı ve bankalara sunulan bilançoların incelenmesi vb. konularda bilirkişilik yapar, Kamu kurumları ile teşebbüs ve işletme sahipleri arasında hakemlik yapar, Fizibilite raporları hazırlar (Yatırımlar, ilaç fiyatları tespit ve değerlendirilmesi, sermaye piyasası kurulu ve diğer kuruluşlarca yaptırılacak muhasebe denetim işlemlerinde, fon kaynaklı kredilere ilişkin tespit işlemlerinde vb.). KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Bilgisayar, hesap makinesi, Yasal defterler, beyannameler, makbuzlar, Çeşitli kırtasiye malzemeleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Serbest muhasebeci mali müşavir olmak isteyenlerin; Sayılarla akıl yürütebilme yeteneğine, Ayrıntılara dikkat edebilme gücüne sahip, Büro işlerinde çalışmaktan ve verilerle (sayılarla) uğraşmaktan hoşlanan, Düzenli, sorumlu, sabırlı ve dikkatli kimseler olmaları gereklidir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler, büro ortamında ve oturarak görev yaparlar. Görev sırasında birinci derecede verilerle ilgilidirler. Çalışma koşulları düzenlidir. Kişi çalışırken, zaman zaman işletme sahipleriyle, vergi dairelerinin personeliyle, Sosyal Sigortalar kurumu personeliyle, bağlı olduğu meslek kuruluşlarıyla ve meslektaşlarıyla etkileşim halindedir. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER 3568 sayılı Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci-Mali Müşavirlik, Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu gereğince; Hukuk, İktisat, Maliye, İşletme, Muhasebe, Bankacılık, Kamu yönetimi ve Siyasal bilimler dallarında eğitim veren fakülteler, Yukarıda yazılı bölümlerle

124

denkliği Yüksek Öğretim Kurumunca (YÖK) tasdik edilmiş yabancı yüksek öğretim kurumları, Yukarıdaki yazılı alanlarda yüksek lisans eğitimi veren fakülteler. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Bu meslek asıl olarak staj yoluyla öğrenilir. Serbest Muhasebeci-Mali Müşavir adayları stajlarını Yeminli Mali Müşavir veya Serbest Muhasebeci-Mali Müşavir yanında 2 yıl çalışarak yaparlar. Adayların staj konuları, çalışma programları ve staja ilişkin zorunlu eğitim programları Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Temel Eğitim ve Staj Merkezi (TESMER) tarafından hazırlanır. Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odaları staj konuları, çalışma programları ve zorunlu eğitim programlarını adaylara duyurur ve uygulanmasını denetler. Serbest muhasebeci-mali müşavir adayları 2 yıllık stajın sonunda açılacak olan sınava girmeye hak kazanırlar. Ancak bunun için aday meslek mensubunun, yanında staj yaptığı meslek mensubundan staj değerlendirme notu olarak 100 üzerinden en az 60 puan alması gerekir. Yapılan sınavda her konudan 100 üzerinden en az 50 alınması şartıyla, sınavın tüm konularının notları toplanır ve aritmetik ortalaması alınır. Başarılı sayılmak için bu ortalamanın en az 60 olması gerekir. Yanında staj yapılan meslek mensubu tarafından verilen değerlendirme not ortalaması ayrı bir ders gibi ortalamaya dahil edilir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Serbest muhasebeci-Mali Müşavirler kendi özel bürolarında ve denetim şirketlerinde çalışabilirler. Avrupa Birliğine kabul edilmemizin gündemde olduğu bugünlerde mali konulardaki uygulamaların değişmesi ve artmasına paralel olarak bu meslekte çalışan kişilerin sayısı ve bu kişilere duyulan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. MESLEKTE İLERLEME Serbest muhasebeci mali müşavirlerin meslekte ilerlemeleri yeminli mali müşavir unvanına hak kazanmaları ile gerçekleşebilmektedir. Bunun için 10 yıl serbest muhasebeci mali müşavir olarak çalışması, yeminli mali müşavirlik sınavını kazanması ve ruhsatını alması gerekmektedir. TURİST REHBERİ TANIM Yerli ve yabancı turistleri Türkiye’nin görülmeye değer yerlerine götüren, onlara bu yörelerin tarihi, kültürel, doğal ve diğer güzellikleri hakkında ayrıntılı bilgi veren, turistlerin sorunlarının çözümüne yardımcı olan kişidir. GÖREVLER Yabancı turistlerin yurda girişleri sırasında, Türk turistlerin yurtdışı gezilerinde vize, pasaport, gümrük vb. işlemlerinde yardımcı olur, Turistlerin sağlık belgeleri, kambiyo ve döviz işlemleri, kredi kartları, haberleşme gibi işlemlerine yardım eder, Hastalık, yaralanma, ölüm vb. her türlü sağlık sorununun çözümünde ilgili yerlerle bağlantı kurar, Turistleri gezi programında yer alan müzeler, tarihi binalar, antik kentler, doğal güzelliği olan yerlere götürür ve bu yerlerin özelliklerini tanıtır, Turistleri ülkemize özgü yemek, halkoyunları,

125

müzik gibi kültür ürünlerini tanıyabilecekleri yerlere götürür, Gezi sırasında ihtiyaç duyulduğunda ilk yardım yapar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Haritalar (bölgesel, genel), Turistik ve tarihi yerleri tanıtıcı broşür, dergi ve kartpostallar, Sözlük, kalem, not defteri, hesap makinesi vb., Megafon, mikrofon ve diğer iletişim araçları, İlk yardım malzemeleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Turist rehberi olmak isteyen kimselerin; Dış görünümüne dikkat eden, temiz ve bakımlı bir kimse olması, Bir yabancı dili çok iyi konuşabilmesi, Yeni insanlarla tanışmaktan hoşlanması, Gezmeyi sevmesi, değişiklikten hoşlanması, İnsanlarla kolay iletişim kurabilmesi, Saygılı, nazik, güvenilir ve güler yüzlü olması, Bir grubun sorumluluğunu üstlenebilecek güven ve cesarete sahip olması, Konuşması düzgün, anlaşılır ve ses tonunun yumuşak olması gerekmektedir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Turist rehberleri, otel, motel, müze, restoran, tapınak gibi kapalı ortamlarda, ören yerleri, sit alanları, antik yerleşim merkezleri, dağlık bölgeler gibi açık havada çalışırlar. Meslek seyahat etmeyi gerektirmektedir. Çalışma zamanı belli değildir, tam zamanlı, yarı zamanlı, gece, hafta sonu, mevsimlik çalışabilirler. Yerli ve yabancı turistlerle, otel, motel, restoran personeliyle, tur operatörleriyle, enformasyon memurlarıyla ve çok değişik meslek elemanlarıyla iletişimde bulunurlar. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Turist rehberleri Turizm Bakanlığı ve bağlı birimlerinde, özel turizm şirketlerinde, seyahat acentelerinde iş bulabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı fakültelerin “Turist Rehberliği”, “Turizm ve Rehberlik”, “Seyahat İşletmeciliği”, “Turizm Rehberliği” bölümlerinde verilmektedir. Ayrıca Turizm Bakanlığı’nın “Ülke Çapında” ve “Bölge Çapında” olmak üzere iki türde açtığı “Profesyonel Turist Rehberliği” kursları ile öğretilmektedir. Ülke çapındaki kursları başarı ile bitirenler Türkiye’nin tüm bölgelerinde rehberlik yapabilirler. Bölge Çapı’ndaki kursları bitirenler ise ülkenin yedi coğrafi bölgesinden herhangi bir bölgesi için yetiştirilirler ve sadece bu bölgede rehberlik yapabilirler. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Turist Rehberliği, Turizm ve Rehberlik bölümlerine girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli “Dil Puanı”, Seyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği bölümüne girebilmek için yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA)” –Yüksekokullarda EA1, Fakültelerde EA2 puan almak gerekmektedir. Kurslarla bu mesleği öğrenmek isteyenlerin ise lise veya dengi okul mezunu olması ve en az bir yabancı dili iyi derecede bilmesi gerekmektedir.

126

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Ülke çapındaki kursların süresi en az 6 ay, bölge çapındaki kursların süresi ise en az 3 aydır. Ülke çapındaki kurslarda 6 aylık sürede toplam 240 saat, bölge çapındaki kurslarda 3 aylık sürede 120 saat teorik ders verilir. Dersler resmi tatil günleri dışında o ilde uygulanan mesai saatlerinden sonra uygulanır. Ülke çapındaki ve bölge çapındaki kurslarda; Genel Turizm Mevzuatı, Turist Rehberliği Meslek Dersi, Türkiye’nin Turizm Coğrafyası, Arkeolojik Bilgiler, Sanat Tarihi, Mitoloji, Din, Folklor, Sosyoloji, Türk Tarihi, Edebiyat, İlk Yardım dersleri okutulmaktadır. MESLEKTE İLERLEME 2 yıl bölge çapında turist rehberi olarak çalıştıktan sonra ülke çapında turist rehberliği kurslarının bitirme sınavlarına katılarak başarılı olunduğu takdirde “Ülke Çapında Turist Rehberliği” yapılabilir. Herhangi bir dilde Turist Rehberliği Kimlik Kartına sahip olup, ikinci bir dilde de rehberlik yapmak istenildiğinde, rehberlik kursları sonucunda uygulanan yabancı dil sınavına katılarak başarılı olmak gerekir. Bu durumda, öğrenilen yabancı dil rehberlik kimlik kartına işlenir ve ikinci bir dilde rehberlik yapma hakkına sahip olunur. TEKSTİL MÜHENDİSİ TANIM Tekstil ve konfeksiyon sanayiinin kullandığı tekstil hammaddelerinin işlenmesi aşamalarında, teknik ve idari düzenlemeleri yapan, yeni yöntem ve tekniklerin geliştirilmesi için çalışmalar yürüten, yeni ürünlerin tasarımını ve üretimini planlayan, üretimin ekonomik bir şekilde yürütülmesini sağlayan kişidir. GÖREVLER Üretimi planlar, iş akışını düzenler, İstenilen kalitede malın en ucuz şekilde üretilmesi için plan yapar, Ürünün teknik, estetik, dokuma, örme ve baskı desenlerini bilgisayar yardımıyla tasarlar ve uygular, Kullanılan makinelerin ayarlarını ve bakımını sağlar, Ürünün kalite kontrolünü yapar, Araştırma, geliştirme faaliyetlerini yürütür. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Her çeşit elyaf, iplik, dokuma ve örme ürünleri, İplikçilikte, dokuma ve örme kumaş üretiminde, konfeksiyonda kullanılan özel el aletleri ve yardımcı malzemeler, İplik dokuma, örme, boyabaskı, terbiye gibi işlemlerde kullanılan çeşitli makineler, Kalite kontrol cihaz ve aletleri, bilgisayar, kart delme makineleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Tekstil mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe sahip, Fen bilimlerine ilgili ve bu alanda başarılı, Mekanik ilişkileri görebilen, Başkalarını yönetebilen, Yaratıcı, kimseler olmaları gerekir.

127

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Tekstil mühendisleri, dokuma endüstrisinde fabrika ve atölyelerde görev yaparlar. Çalışma ortamı gürültülü olup, havada lif tozları bulunabilir. Tekstil mühendisi çalışırken tekniker, teknisyen ve işçilerle iletişim halindedir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Tekstil mühendisleri tekstil ve konfeksiyon endüstrisinde fabrika ve atölyelerde mühendis olarak, ayrıca tekstil üretim ve pazarlaması yapan kuruluşlarda teknik satış sorumlusu olarak çalışabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi, çeşitli üniversitelere bağlı mühendislik fakültelerinin “Tekstil Mühendisliği” bölümünde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI İlgili bölüme liseden sonra Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ve “Sayısal (SAY2)” puan ile girilmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitim süresi 4 yıl olup eğitim süresince; Fizik, Genel Kimya, Matematik, Isı Transferi, Otomatik Kontrol, Malzeme, Elektronik, Bilgisayar Programlama, İstatistik, Teknik Resim, Doğal Lifler, Kimyasal Lifler, İpekçilik, İplikçilik Esasları, Dokumacılık Esasları, Örme Teknolojisi, Konfeksiyon Tekniği, Tekstil Kimyası, Tekstilde Kalite Kontrol, Boya-Baskı Teknolojisi, Fabrika Organizasyonu, Tekstil Mühendisliğine Giriş gibi mesleki derslerin yanında, Tekstilde Hata-Hasar, Özel Dokumalar, Örmecilikte Bilgisayar Programlama, Tekstilde Uygulanan Baskı Yöntemleri, Yeni İplikçilik Sistemleri gibi seçmeli dersler de verilmektedir. MESLEKTE İLERLEME Tekstil mühendisleri 4 yıllık lisans eğitiminden sonra üniversitede yüksek lisans, doktora yapabilir, doçent ve profesör olabilirler. Çalıştıkları işletmelerde, kısım şefliği, imalat müdürlüğü, genel müdürlük düzeyine kadar yükselebilirler. Girişimcilik özelliği olanlar: üretim, pazarlama, temsilcilik alanlarında kendi işlerini kurabilirler. TELEKOMÜNİKASYON MÜHENDİSİ TANIM Haberleşme sektöründe, bir noktadan bir çok noktaya veya noktadan noktaya ağlar üzerinden, bilginin iletilmesi, işlenmesi depolanması ve kullanılması için gerekli olan sistemlerin analizini, tasarımını yapan, yazılım donanım ortamında gerçekleştirilmesini sağlayan kişidir.

128

GÖREVLER Telekomünikasyon mühendislerinin çalışma alanları oldukça geniş olduğundan yapılacak işlerde çalışma alanına göre farklılıklar gösterebilmektedir. TV/Radyo iletişim teknolojileri, veri iletişim teknoloji ve sistemleri, telsiz sensor ağları, internet, geniş bantlı iletişim, tümleşik haberleşme, ağlar (network), fiber optik, kablo TV, ses iletişimi, santraller, antenler, radyo link, mobil iletişimi, telsiz haberleşme, özel haberleşme, uydu haberleşme, radarlar ve sistemleri, mikrodalga elektroniği, konum belirleme ve yön bulma sistemleri belli başlı çalışma alanları olarak sayılabilir. Telekomünikasyon mühendisleri yukarıda sayılan alanlara ilişkin; Sistem tasarımı ve gerçekleştirilmesi, Yazılım algoritmalarının geliştirilmesi ve gerçekleştirilmesi, İletişim standartlarının belirlenmesi ve kalite kontrolü, Ses, görüntü ve video işleme yazılım ve donanımlarının tasarımı, gerçekleştirilmesi,Telefon şebekelerinin tasarımı ve gerçeklenmesi,Araştırma, geliştirme faaliyetlerinin yapılması,Telekomünikasyon sistemlerinin kurulması ve teknik destek verilmesi,Telekom sistemlerinin test ve performans değerlerinin ölçümü faaliyetlerinde bulunurlar. Bunun yanı sıra tüm bu faaliyetlerin yönetim kademesinde de bulunabilirler. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Spektrum analizör, Vektor network analizor, Vektor signal analizorSpektral analiz cihazları, Sinyal üreteçleri, Protokol analizoru Sinyal işleme yazılım ve donanımı, Veri iletim hatları, Bilgisayar, Osiloskop, Multimetre. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Telekomünikasyon mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe sahip, Üst düzeyde sayısal düşünme ve işlem yapabilme yeteneği olan,Temel bilimlere (matematik, fizik) ilgili, Yabancı dil ilgisi (özellikle İngilizce) yüksek,Bir işi planlama ve uygulama yeteneğine sahip, Tasarım gücü kuvvetli,İleri görüşlü, yeniliklere açık, gelişme ve değişimleri takip eden, bu gelişmelere katkıda bulunabilen,Dikkatli, işine özen gösteren,Sorumluluk sahibi, kalite bilinci gelişmiş, Yaratıcı, zamanı iyi kullanabilen,Bireysel sorumluluk alabilen ve takım çalışmasına yatkın, kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Uygulama alanına göre çalışma ortamında farklılıklar olmakla beraber, Telekomünikasyon mühendisleri araştırma ve geliştirme faaliyetlerini ofis ve laboratuar ortamında gerçekleştirirler. Bunun yanında üzerinde çalışılan konuya göre saha çalışması, çeşitli işyerlerinde ve santrallerde kurulum ve teknik destek çalışması yapabilirler. Özellikle santral alanlarında sabit bir sıcaklık vardır. Çalışmalarını tam zamanlı olarak sürdürmekle birlikte, proje bazında yapılan çalışmalarda vardiya sistemi ile de çalışabilirler. Duruma göre şehir içi veya şehir dışına seyahat etmek gerekebilir. Çalışma esnasında diğer çalışanlar veya müşterilerle iletişim halindedir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Telekomünikasyon mühendisleri çeşitli kamu ve özel sektör işyerlerinde telekomünikasyon sistemleri, işaret işleme ve enformasyon teknolojileri, bilgisayar alanlarında çalışabilirler. Yurt dışında çalışma imkanları da mevcuttur. Ayrıca telekomünikasyon mühendisleri teknik bilgi ve donanımlarını yaratıcılıkları ve girişimcilikleriyle birleştirerek kendi işlerini

129

kurabilirler. Bilgi toplumuna geçişle birlikte, 21.yüzyıl başında hızla gelişen haberleşme teknolojileri alanı, hızlı yüksek kalitede, daha etkin haber ve veri yollama isteğinin her geçen gün artmasına neden olmaktadır. Telekomünikasyon teknolojilerinin sosyal hayatın her alanına girmiş olması, bu mesleğin önümüzdeki yıllarda da gündemde olacağı ve yerini koruyacağını göstermektedir. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelerin ‘’Telekomünikasyon Mühendisliği” bölümünde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Telekomünikasyon Mühendisliği” lisans programı için yeterli “Sayısal (SAY2)” puanı almak,Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “ Telekomünikasyon Mühendisliği” programını tercih etmek gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Lisans eğitiminin süresi 4 yıl olup, yabancı dil hazırlık eğitimi veren üniversitelerde (1 yılda İngilizce hazırlık sınıfı olmak üzere) toplam 5 yıldır. Eğitimin birinci yılında; (1.yarıyıl) Matematik I, Fizik I, Lineer Cebir,Genel Kimya, İngilizce I, Türkçe I, Telekomünikasyon Mühendisliğine Giriş,(2.yarıyıl) Matematik II, Fizik II, Olasılık ve İstatistik, Int.Com.And Inf.Sys., İngilizce II, Türkçe II,İkinci yılında: (3.yarıyıl) Diferansiyel Denklemler, Seçime Bağlı Temel Bilim Dersi (TB), Elektrik Devre Temelleri(Türk.+İng), Malzeme, Int.Sci.And.Comp.Prog., Seçime Bağlı İnsan ve Toplum Bilimleri dersi(4.yarıyıl) Elektromagnetik alanlara giriş,Elektroniğe giriş (Türkçe+İng.), Analog işaret işleme,Veri Yapıları ve Yazılım Prensipleri, Seçime Bağlı Temel Bilim Dersi (TB),İngilizce III, Üçüncü yılında: (5.yarıyıl) Sayısal İşaret İşleme, Sayısal Sistemlere Giriş (Türkçe+İng.), Kılavuzlanmış Dalgalar ve Alanlar (Türkçe+İng.), Elektronik Devreleri, Analog Haberleşme, Seçime Bağlı İnsan ve Toplum Bilimleri,(6.yarıyıl) Sayısal Sistem Laboratuarı, Sayısal Haberleşme (Türkçe+İng.), Sayısal İşaret İşleme Laboratuarı, Kontrol Sistemleri, Ekonomi, Elektronik Devreleri Laboratuarı, Seçime bağlı Temel mühendislik(E.H.M.B dışı),Dördüncü yılında: (7.yarıyıl) Temel Haberleşme Laboratuarı, İnkılap Tarihi I , seçime bağlı 4 tane meslek tasarım dersi (Mikrodalga Mühendisliği, Mobil İletişime Giriş, Haberleşme Teorisi,Veri Haberleşmesi, Antenler, Mikrodalga Sistem ve Anten Laboratuarı, Yapay Sinir Ağları, Object Oriented Programming for Com.,Bağlaşma ve Teletrafik Teorisi, Mikroişlemci Sistemleri, Ses ve Konuşma), Seçime bağlı 1 tane insan ve toplum bilimleri dersi (Telecommunication System Man.),(8.yarıyıl) Bitirme Ödevi, İnkılap Tarihi II, Seçime bağlı 4 tane meslek tasarım dersi (Haberleşme Sistemleri, Sayısal Haberleşme Sistemleri Laboratuarı,SatelliteCom.(Türkçe+İngilizce),Fiberoptic om.Systems,Uzaktan Algılama (Türkçe+İng), Radar Sistemleri, Wireless Com. Networks, introduction to Multimedia, Sayısal Bağlaşma Sistemleri, Image Processing Fundamentals, Mikrodalga Radyo Haberleşmesi, Introduction to Optimization,Digital Speech Processing) dersleri verilmektedir. MESLEKTE İLERLEME Meslekte ilerleme kişinin değişen ve gelişen teknolojiyi çok iyi takip edebilmesine ve bu doğrultuda kendini sürekli yenilemesine, bunun yanında çok iyi yabancı dil bilmesine

130

(özellikle İngilizce) bağlıdır. Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler. Meslekte başarılı olanlar işletmelerde üst düzey yönetici olabilirler. TARIM ÜRÜNLERİ SATIŞ ELEMANI TANIM Bir iş yerinde tarım ürünlerinin (tohum, her türlü tahıl ürünü “arpa, yulaf, buğday, çavdar vb.” kuru gıda ve bakliyat “un, bulgur, pirinç, nohut, kuru fasulye, baharat, kuruyemiş, sıvı ve katı yağlar vb.” tıbbi tahıllar “kenevir, haşhaş, konserve ve dondurulmuş gıdalar vb.”) satışını gerçekleştiren kişidir. GÖREVLER Satışa sunulacak malları teslim alır, mal giriş kayıtlarını tutar ve etiketler, Müşterilerin isteklerine göre ürün kalite ve türlerinin geliştirilmesi için üretim birimlerine bilgi verir, Satışların yapılmasını planlar, bunun için müşteri ihtiyaçlarını saptar, yeniliklerden onları haberdar eder ve müşterilerin ürünlerle ilgili tepkilerini üretim birimlerine bildirir, Müşteri tiplerine uygun satış teknikleri uygular, Mal stoklarını kontrol ederek ilgilileri bilgilendirir, Alınan siparişlerin zamanında yerine getirilmesini sağlar, Müşterilere satış sonrası hizmetler hakkında bilgi verir. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Satış belgeleri ve fiyat listesi, ürün katalogları, seyahat gerektiren durumlar için otomobil veya dağıtım aracı, bilgisayar, çeşitli tip hesap makineleri, faks, teleks, telefon, ürünlerle ilgili reklam broşürü, kitapçıklar ve eşantiyon ürünler. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Tarım Ürünleri Satış Elemanı olmak isteyenlerin; İnsanlarla iyi ilişkiler kurabilen ve girişken, İkna yeteneği olan, Sorumluluk sahibi, mesleki bilgiyi takip edebilen, Teknolojik gelişmelere açık, Grup (ekip) çalışmasına yatkın, Dış görünüşüne önem veren, temiz ve düzenli kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Çalışma ortamı değişkendir. Ofis içi ve dışı çalışma söz konusu olabilir. Genellikle ofis dışı ortamlarda çalışırlar. Sipariş alma, dağıtım, tanıtım ve pazarlama işleri yaptıklarından sık sık şehir içi veya dışı seyahatlerde bulunmaları gerekir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Teknolojik gelişmelerle birlikte piyasaya yeni tarımsal ürünler sunulmaktadır. Bu ürünlerin piyasada satılması ürünün kalitesi ile birlikte ürünü uygun şekilde sunan ve satabilen bilgili satış elemanlarına bağlıdır. Tarımsal ürünlerin satışında iyi yetişmiş nitelikli eleman gereksinimi, diğer mesleklerde olduğu gibi sektörde de kendini hissettirmektedir. Tarım ürünleri satış elemanları bu ürünlerin satıldığı yerlerde çalışabilir, kendi işyerlerini açabilirler.

131

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleki eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; En az ilköğretim okulu mezunu olmak, 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Tarımsal Ürünleri Satış Elemanı mesleğinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır. Haftada bir gün okulda teorik, beş gün işyerinde pratik eğitim şeklinde yapılır. Mesleki Eğitim Merkezinde yapılan teorik öğretimin 1/3’ ü genel kültür dersleri, 2/3’ ü ise meslek bilgisi derslerinden oluşur. Eğitim süresince öğrencilere; Muhasebe, İş Güvenliği, Matematik ve Mesleki Matematik, Türkçe, Ekonomi ve Ticaret Bilgisi, Müşteri İlişkileri ve Satış Bilgisi, Tarım Ürünlerinin Depolanması ve Muhafaza Teknikleri, Meslek Bilgisi, Muhasebe, Bilgi İşlem, İş Bilgisi, Toplam Kalite Yönetimi, Müşteri İlişkileri ve Satış Belgesi dersleri verilmektedir. Çıraklık eğitimini tamamlayanlara, eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları halinde “Kalfalık Belgesi” ve “Kalfa” unvanı verilir. MESLEKTE İLERLEME Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Tarımsal Ürünleri Satış Elemanı mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 1 yıldır. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. ULAŞTIRMA TEKNİKERİ TANIM İnşaat Mühendisinin denetiminde karayolu, demiryolu, havayolu, liman, tünel, metro (raylı taşıma yolu) gibi yapıların projeye ve şartnameye uygun olarak yapılması, onarılması veya işletilmesi çalışmalarını yürüten kişidir. . GÖREVLER Ulaştırma teknikerleri; yapım, işletim ve lojistik olmak üzere 3 alanda çalışabilirler. Yapım aşamasında:

132

Mühendisin yönergesi doğrultusunda; - Yapılması istenen yol için plan ve proje de gerekli görülen nitelikte ve miktarda malzemesinin temin edilmesini ve maliyetinin hesaplanması çalışmalarını yürütür, - Değişik ölçüm tekniklerini kullanarak yolun yapılacağı zeminin yapısının incelenmesinde mühendise yardım eder, - Yol yapımının keşif, çalışmalarından yol çizgilerinin ve trafik ışık sinyalizasyon düzeneğine kadar tüm aşamalarında görev alır, - Laboratuarda zeminin oluşumu için gerekli malzemeyi test edip, sonucun raporunu yazar, - Yol yapımında asfaltın hazırlanması, yolun doldurulması, korunması ve yeniden düzenlenmesinde görevlerinde işçilerin başında bulunur. İşletim Aşamasında: Kara, hava, demiryolu, metro gibi işletmelerde; - Araçların güzergahları, durakları, yolculuk koşullarını belirler, - Yol ve sinyalizasyon arızalarının giderir, - Araç ücret tarifelerini ve maliyetlerini hesaplar, Lojistik alanda : Üretim malzemesinin maliyetinin çıkarılması, satın (ithalat ve ihracat) alınması ve malzemenin istenilen yere ulaştırılmasına kadar ki sürece, destek hizmeti veren kuruluşlarda çalışır. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER - Bilgisayar ve hesap makinesi, - Laboratuar araç ve gereçleri, - Teknik resim çizim için gerekli aletler, - Ölçme aletleri vb. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Ulaştırma Teknikeri olmak isteyenlerin; - Matematiğe ve fiziğe özellikle mekanik konularına ilgili ve bu alanda başarılı, - Açık havada çalışmaktan hoşlanan, - Başkaları ile işbirliği halinde çalışabilen, - Sağlığı her türlü iklim koşullarında çalışmaya uygun kimseler olmaları gerekmektedir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Ulaştırma teknikerleri çoğunlukla açık havada kısmen de büro ve laboratuar ortamında çalışırlar. Yapım aşamasında ortam tozlu, gürültülü, sıcak ve soğuk olabilir. Laboratuar ortamında rahatsız edici koku ve zehirleyici maddeler olabilir. Ulaştırma işletmelerinde ise genellikle büro ortamında çalışılır. Vardiyalı çalışma söz konusu olup, işin durumuna göre şantiyede de çalışmak gerekebilir. Mevsimlere ve hava şartlarına göre iş yoğunluğu artar ya da azalabilir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Ulaştırma Teknikerleri genellikle Ulaştırma ve Bayındırlık Bakanlıklarına bağlı kuruluşlarda

133

görev alırlar. Ayrıca belediyelerin fen işlerinde ve özel sektörün karayolu, demiryolu, hava meydanı ve liman inşaatı, toplu konutların yollarını yapan firmaların da iş bulabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi, Yıldız Teknik Üniversitesi Yıldız Meslek Yüksekokulunun ”Ulaştırma” bölümünde verilmekte iken, bu bölüme artık öğrenci alınmaması nedeniyle, Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler ”Ulaştırma” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır. . MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Ulaştırma Teknikerliği ön lisans programında eğitim süresi 2 yıl olup; - Meslek liselerinin Alt Yapı, Alt Yapı (İnşaat), İnşaat, Üst Yapı, Üst Yapı-İnşaat, Yapı, Yapı (Kagir-Ahşap), Yapı Ressamlığı, Yapıcılık bölümlerinden mezun olanlar “Ulaştırma” ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. - Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara, isteklerine ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için bu kişilerin ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli “Eşit Ağırlıklı (EA)” puanı almaları gerekir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Bu bölümde; 1.yarıyıl; Matematik, Teknik Resim, Tasarı Geometri, Ulaştırma Jeolojisi, Malzeme Bilgisi, Ulaştırma Bilgisi, Ekonomi, 2.yarıyıl; Matematik, Genel Havacılık, Zemin Mekaniği, Topoğrafya, Statik-Mukavemet, Güzergah Araştırması ve Toprak İşleri. 3.yarıyıl; Karayolu, Demiryolu, Köprüler, Terminaller, Altyapı ve Koruması, Limanlar, Mesleki Uygulama, Karayolu Trafiği. 4.yarıyıl; Karayolu, Demiryolu, Hava Meydanları İşletmeleri, Bilgisayar Destekli Tasarım, Ulaştırma Projesi, Lojistik, Mesleki Uygulama, Bitirme Tezi-Projesi dersleri verilmektedir. MESLEKTE İLERLEME “Ulaştırma” önlisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavında başarılı oldukları takdirde; İnşaat Mühendisliği, Kara Ulaştırma lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler..Kamuda çalışan ulaştırma teknikerleri, yükselme sınavlarına girerek idari görev alabilirler. Özel sektörde ise yine ustabaşılık veya vardiya amirliği gibi idari görevleri yapabilirler. .

134

ÜRETİM MÜHENDİSİ TANIM İmalat sektöründe faaliyet gösteren işletmelerde üretilmesine karar verilen bir ürünün üretim yöntemleri ile bu yöntemleri gerçekleştirecek üretim araçlarının tasarımı, uygulanması ve kontrolünde çalışan kişidir. GÖREVLER Üretilecek bir ürünün imalatı ile ilgili üretim yöntemlerini araştırır, tasarlar, Üretimde kullanılacak malzemeleri tespit eder, üretim aşamalarını planlar, kalite kontrolünün hangi aşamada yapılacağını belirler, Üretilen ürünün depolama, taşıma ve dağıtımı ile ilgili süreçleri tespit eder, Üretimde çalışan işgücünün tespiti, aranan nitelikler ve sayısını saptayarak insan kaynakları bölümüne bildirir, Üretim sürecinde işgücü, para, zaman ve malzemenin en verimli şekilde kullanılması için işletmeden bir işletmeci ya da iktisatçı ile beraber/koordineli çalışarak ekonomik analizler yapar, Günün değişen koşullarına göre ortaya çıkan tasarım ve imalat teknolojilerini izler ve yeniliklerin üretimde uygulanmasını sağlar, Üretim performansını analiz ederek, iyileştirmelerde gerekli istatistiki metodları kullanır. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Çalıştığı alanla ilgili hammadde ve aletler, Büro makineleri (Bilgisayar, hesap makinesi v.b.) Her türlü yazım ve çizim aletleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Üretim mühendisi olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe sahip, Planlama ve doğru karar alabilme yeteneği gelişmiş, Sayısal düşünme yeteneğine sahip, Bir işi planlama ve uygulama yeteneğine sahip, Temel bilimlere (fizik, kimya) ilgili, İnsanlarla iyi iletişim kurabilen, düşüncelerini başkalarına açık bir biçimde aktarabilen, İleri görüşlü, yeniliklere açık, gelişmeleri takip edebilen, ekip çalışmasına yatkın, yaratıcı, zamanı iyi kullanabilen kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Üretim mühendisleri büro ortamında çalışmakla birlikte, atölye ve fabrika gibi gürültülü mekanlarda da çalışırlar. Diğer çalışanlar ve müşterilerle iletişim halindedirler. Çalışmalarını işveren ile yaptıkları anlaşma doğrultusunda tam zamanlı veya yarı zamanlı olarak sürdürürler. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Üretim mühendisleri ürün veya hizmet üreten tüm kamu ve özel sektör işyerlerinde çalışabilirler. Günümüzde rekabet şartlarının ağır olması, ürünlerin pazar ömürlerinin azalması nedeniyle yaratıcı tasarıma, kaliteye, estetiğe, yüksek teknolojiye ve düşük fiyata sahip olmasını zorunlu kılmaktadır. Üretim mühendisleri bu özelliklere sahip eleman olmaları nedeniyle gelecek de iş bulma olanakları daha da artacaktır. Ayrıca üretim mühendisleri teknik bilgi ve donanımlarını yaratıcılıkları ve girişimcilikleriyle birleştirerek kendi işlerini kurabilirler.

135

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi Atılım Üniversitesi Mühendislik Fakültesi (Ankara) ‘’ Üretim Mühendisliği” programında verilmektedir.. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Lise veya dengi okul mezunu olmak, Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Üretim Mühendisliği” lisans programı için yeterli “Sayısal (SAY2)” puanı almak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Üretim Mühendisliği” programını tercih etmek gerekmektedir. Makine Ön lisans programından mezun olanlar ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Üretim Mühendisi ” programına dikey geçiş yapabilirler. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitimin birinci yılında Matematik, Temel Bilim (Fizik Ve Kimya), Bilgisayar Teknolojisi Ürün Tasarımı, Üretim Mühendisliğine Giriş ve Temel Mühendislik Kavramları. ikinci yılında Mühendislik Matematiği, Termodinamik ve Isı Transferi, Mühendislik Mekaniği, Bilgisayar Destekli Teknik Resim, Mühendislik Malzemeleri, İmalat Yöntemleri, Elektronik Mühendisliğine Giriş, Olasılık ve İstatistik. üçüncü yılında çoğunlukla üretim yöntemlerine yönelik ve bunların üretim sistemlerinde uygulanmasına yönelik teknik ağırlıklı dersler, Üretim Teknolojisi Teorisi, Makine Elemanları, Otomasyon, Kontrol, Ölçme ve Değerlendirme, Kalite Mühendisliği, Tesis Planlama, Mühendislik Ekonomisi. Dördüncü yılında ise çoğu seçmeli dersler olan ve daha çok üretimde ileri teknoloji uygulamalarına yönelik Hızlı Prototipleme, Elektronik Üretim, Mikroelektronik İşleme, COMCNC Teknolojisi, Bilgisayar Destekli Üretim Sistemleri, Bilgisayar Tümleşik Üretim Sistemleri, Bilgisayar Destekli Tasarım, Endüstriyel Ekoloji ve Sürdürülebilir Üretim gibi dersler okutulmaktadır. MESLEKTE İLERLEME Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler. Bilgisayar ve yabancı dil konularında kendilerini geliştiren üretim mühendisleri değişen teknolojiye daha fazla uyum sağlayabilmektedirler. Başarılı olanlar işletmelerde üst düzey yönetici olabilirler. VETERİNER HEKİM TANIM Hayvan sağlığının korunması için önlemler alan, hastalıklara tanı koyan, tıbbi ve cerrahi girişimlerde bulunarak hastalığın tedavisini sağlayan kişidir. GÖREVLER Hayvanların hastalıklarını teşhis eder, İlaç veya ameliyatla tedaviye karar verir, Hayvanları hastalıklara karşı korumak için aşı yapar, Hayvan sürülerini ve mandıraları kontrol eder,

136

Hayvanların yavrulaması ve bakımı hakkında bilgi verir, Gıda temizliği ve bulaşıcı hayvan hastalıklarını kontrol eder. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Steteskop, laboratuar aletleri, her türlü cerrahi malzemeler, Yapay tohumlama alet ve malzemeleri, Aşı, serum ve tedaviye yönelik ilaçlar. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Veteriner hekim olmak isteyenlerin; Üst düzeyde akademik yeteneğe sahip, İnceleme, araştırma merakı olan, iyi gözlem yapabilen, Fen bilimlerine özellikle biyolojiye ve kimyaya ilgi duyan, Hayvanlarla ilgilenmekten hoşlanan, Çabuk ve doğru karar verebilen, Sabırlı, dikkatli, düzenli, Görme, işitme duyuları ile el ve ayakları sağlam, Sorumluluk sahibi, kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Veteriner hekimler, büroda çalıştıkları gibi salgın ve paraziter hayvan hastalıkları görüldüğünde sık sık köylere gitmek zorunda da kalabilirler. Hayvanların bulunduğu ortamlar nemli olup havada rahatsız edici koku vardır. Ayrıca hayvanlardan gelebilecek herhangi bir saldırı ile karşılaşabilirler. Veteriner hekim normal çalışma saatleri dışında, resmi tatil günlerinde de çalışmak zorunda kalabilir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Veteriner hekimler, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığına bağlı il ve ilçe hayvan sağlığı müdürlüklerinde, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü Merkez ve Hayvan Islahı ve Üretim Kurumlarında, Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüleri Bölge Laboratuarlarında, Et ve Balık Kurumu, Süt Endüstrisi Kurumu, Yapağı ve Tiftik A.Ş, Yem Sanayiinde, belediyelerde, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Araştırma Laboratuarlarında, ordu hayvan sağlığı ve gıda kontrol hizmetlerinde, ilaç firmaları, özel sektör çiftlikleri ve hayvansal üretime dayalı gıda sanayiinde, halk sağlığı ve çevre sağlığıyla ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapabilir ve kendi kliniklerini açabilirler. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi, liseden sonra Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) ile girilen üniversitelerin veterinerlik fakültelerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Bölüme girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS) yeterli “Sayısal (SAY2)” puan almak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 5 yıldır. Eğitimleri süresince öğrenciler; Fizik, Kimya, Zooloji, Botanik, Anatomi, Histoloji ve Embriyoloji, Fizyoloji, Biyokimya, İç Hastalıkları, Cerrahi, Farmakoloji, Parazitoloji, Bakteriyoloji, Hayvan Besleme, Hayvan Yetiştiriciliği, Hayvan

137

Irkları, bunların bakım metotları, hastalıkları, yapağı, tiftik, deri gibi hayvan ürünlerinin üretimi ve Patoloji, Et ve Süt gibi Hayvansal Ürünlerin Muayene ve Teknolojisi, Hayvanların Suni ve Tabii Tohumlama Metotları, üretilmesi, dahiliye, cerrahi, doğum gibi konuları kapsayan dersler almakta ve kliniklerde hasta hayvan üzerinde uygulama yapmaktadırlar. MESLEKTE İLERLEME Akademik kariyer yapabilirler. Biyokimya, Mikrobiyoloji, Patoloji, Besin Hijyeni, Klinik (Cerrahi, Doğum vb.) gibi alanlarda uzmanlaşabilir, çalıştıkları kurum ve kuruluşların yönetim kademelerinde yer alabilirler. YÖNETİCİ SEKRETERİ TANIM Yöneticinin kurum veya kuruluş içindeki dışındaki kişilerle iletişimini, günlük, haftalık çalışma programının uygulanmasını sağlayan, yöneticinin günlük işlerini organize eden, yazışma ve dosyalama işlemlerini yürüten kişidir. GÖREVLER Yöneticiye daha önce programlanan işleri hatırlatır, Gelen haber ve bilgileri kaydeder, yöneticiye ulaştırır, Telefon görüşmelerinin yapılmasını sağlar,Randevuları ayarlar, misafirleri karşılar,Gelen yazıları (Fax, posta vb.) alır, sınıflandırır, kaydeder, büro içi evrak akışını sağlar,Mektup, rapor, tablo vb. dokümanları yazar, çoğaltır, dağıtır ve dosyalar,Dosyalardan istenen bilgileri bulur,Bir toplantı yapılacaksa gündemini yazıp, ilgililere gönderir, salonu ve kullanılacak materyali hazırlatır,Yönetici seyahat edeceği zaman ulaşım aracında, kalacağı otelde yer ayırtır. Pasaport, vize vb. işlemleri yapar, ilgili kişilere durumu haber verir, seyahat materyali hazırlar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Kırtasiye malzemeleri (kağıt, kalem vb.),Bilgisayar, fax, telex, daktilo, fotokopi ve hesap makinesi, telefon ve diğer büro malzemeleri. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Yönetici sekreteri olmak isteyenlerin; Ayrıntılara dikkat edebilme yeteneğine, Güçlü görsel ve işitsel belleğe sahip,Sır saklayabilen, sorumluluk sahibi,Düzgün ve akıcı bir dille konuşabilen,Nazik, güler yüzlü,Problemler karşısında çabuk ve doğru karar verebilen kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Yönetici sekreteri büroda görev yapar. Çalışma saatleri genellikle düzenlidir. Ancak, birlikte çalıştığı kişinin iş yoğunluğuna bağlı olarak hafta sonu veya akşam geç saatlere kadar çalışma söz konusu olabilir. Çalışmalarında hem veriler (yazılar vb.), hem de insan ilişkileriyle ilgilidir. Çalışırken yöneticilerle ve ziyaretçilerle iletişimde bulunurlar.

138

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Önemi ve etkinliği giderek artan bir meslek olduğundan iş bulma olanağı oldukça geniştir. İş hayatının her alanında ve özel sektör işletmelerinin hemen hemen büyük çoğunluğu bünyesinde sekreter çalıştırılmaktadır. Özellikle yurtdışı bağlantılı çalışan işyerleri yabancı dil bilen, nitelikli elemanlara ihtiyaç duymaktadır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Bu mesleğin eğitimi; Anadolu Ticaret Meslek Liseleri Yönetim ve Ticaret Sekreterliği bölümünde, Anadolu Kız Meslek Lisesi ve Kız Meslek Liselerinin Büro Yönetimi ve Sekreterlik alanının yönetici sekreterliği dalında verilmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Anadolu kız meslek lisesi büro yönetimi ve sekreterlik bölümü ile Anadolu ticaret meslek lisesi Yönetim ve Ticaret Sekreterliği bölümünde eğitim süresi 4 yıldır. Kız Meslek Liselerinde eğitim süresi de 4 yıldır. Eğitimde genel kültür dersleri ile meslek dersleri birlikte verilmektedir. Meslek dersleri ile ilgili uygulamalar işyerlerinde yapılmaktadır. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Anadolu kız meslek lisesi “Büro Yönetimi ve Sekreterlik” alanı ile Anadolu ticaret meslek lisesine girebilmek için, ilköğretimden sonra Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılan Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavında başarılı olmak, MESLEKTE İLERLEME Meslek Liselerinin bu alan/bölüm veya dallarından mezun olanlar istedikleri takdirde, Büro yönetimi ve sekreterlik, Orta kademe yöneticilik, İnsan kaynakları ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. Ayrıca Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip Büro Yönetimi Öğretmenliği lisans programını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir. ZİRAAT MÜHENDİSİ TANIM Tarla bitkileri, endüstri bitkileri, çayır ve meralar, meyvecilik, sebzecilik, bağcılık, biyoteknoloji, ekolojik tarım, bitki hastalıkları ve zararlıları ile bunlarla mücadele yöntemleri, tarımsal yapıların projelendirilmesi ve geliştirilmesi, sulama, drenaj, toprak ve su muhafaza sistemlerinin projelendirilmesi ve planlanması, toprak, su ve bitki ilişkileri, çevre kirliliği, bitki besleme ve gübreleme, tarımsal kuvvet makinaları, tarım alet ve makinaları, küçük ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, arıcılık, popülasyon genetiği, su ürünleri yetiştiriciliği, süt teknolojisi, tarım ekonomisi, tarım politikası, tarımsal yayım ve haberleşme alanlarında çalışan mühendistir.

139

GÖREVLER İyi kaliteli tahıl, sebze, meyve, endüstri ve süs bitkilerinin bilimsel ve ekonomik yöntemlerle yetiştirilmesi amacıyla; Bulunduğu yörenin toprak analizini yapar, Toprağın verimini artırıcı önlemler alır, Çeşitli bitkilerin yetiştirilmesi için uygun toprağı belirler,Tohumların ekilmesi,fidelerin/fidanların dikilmesi,gübrelenmesi, ilaçlanması ve ürünün toplanması ile ilgili zamanı ve yöntemleri belirler, Toplanan ürünün sınıflandırılması, korunması, depolanması, ambalajlanması ve pazarlanması ile ilgili en uygun yöntemlerin geliştirilmesine yardımcı olur,Bitkilerin hastalıklardan, zararlılardan korunması ve türlerinin iyileştirilmesi, kalite ve verimliliğinin artırılması için araştırmalar yapar, Yukarıda belirtilen konularda çiftçileri eğitir.Tarım alanlarının belirlenmesi, erozyondan korunması, sulanması, tarımda kullanılan her türlü yapının, makine ve enerji türünün belirlenmesi ve üretiminin projelendirilmesi amacıyla Tarım arazisinin yapısını inceler, teraslama, düzeltme işlemlerini planlar,Sulama ve fazla suyun süzülmesi için gerekli yapıları planlar,Ahır, ağıl, gölet, sera inşaatı için planlar hazırlar, yapımını denetler,Tarımsal üretimde kullanılan alet ve ekipmanları tasarlar, üretim sürecini denetler.Ekonomik değeri olan hayvanların üretilmesi, ırklarının iyileştirilmesi, bakımı, beslenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla Ürünlerinden yararlanılan hayvanların (inek, keçi, koyun, tavuk vb.) verimliliklerinin artırılması yönünde çalışmalar yapar,Hayvan ırkını iyileştirmek ve damızlık hayvan yetiştirmek, yemlerin besin değerini belirlemek amacı ile araştırmalar yapar, Hayvanların verimliliklerini artırıcı yöntemler hakkında üreticileri aydınlatır,Her yaştan insan grubunun beslenmesinde önemli bir gıda olan “sütün uygun koşullarda toplanması ve işlenmesi amacıyla; Çalıştığı kuruma bağlı olarak; süt toplama merkezlerine getirilen sütlerin hijyenik yönden uygunluğunun sağlanmasında hammadde tedarikçilerini bilgilendirir,Mikrobiyolojik kalitesi istenilen sınırlarda olan kaliteli hammadde sütün uygun koşullarda işletmeye alınmasını ve yine uygun koşullarda değişik ürünlere işlenmesini (peynir, yoğurt, ayran vb.) sağlar,Üretimden tüketime kadar tüm zincir boyunca ürünün gereken yerlere uygun şartlarda ulaşması konusunda ortak bilincin sağlanmasında yardımcı olur. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Bütün zirai alet, makine ve ekipmanları, Sulama, ilaçlama, hasat toplama ve depolama ekipmanı, Aydınger kağıdı, rapido kalemleri, topoğrafik aletler,Dürbünler,Bilgisayar,Hesap makinesi vb. aletler.İlaçlar, hormonlar,Tohumlar, fidanlar, çeşitli aşı çubukları,Ölçme ve kontrol aletleri (Spektrofotometre, Mikroskop, Pehometre, Cephometre, Eliza aletleri, İnksilatör, PH. metre, gibi) Konusuyla ilgili çeşitli yayınlar. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Ziraat mühendisi olmak isteyenlerin; Ziraat ve orman bilimlerinin yanında, teknik bilimlere, fen bilimlerine ilgi duyan, Toprağı, bitkiyi, hayvanı seven, üretimlerine ilgi duyan,Çevreyi ve doğayı korumayı ilke edinen Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme yeteneğine,Mekanik yeteneğe sahip,Açık havada çalışmaktan hoşlanan,İnsan ilişkileri gelişmiş,İleri görüşlü ve girişimci kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Ziraat mühendisleri hem kapalı (büro, laboratuar, fabrikalar, çiftlikler) ortamda, hem de açık arazide çalışırlar. Arazide çalışırken tozlu, çamurlu, soğuk veya sıcak bir ortamda bulunabilirler. Laboratuarda ise kimyasal çalışmalar yapacakları zaman kimyasal kokulara,

140

gübre ile ilgili çalışmaları sırasında gübre kokularına maruz kalabilirler. Doğrudan hayvancılık işletmelerinde çalışanlar için çalışma ortamı kirli ve havasız olup kokusu rahatsız edicidir. Ziraat mühendisleri, çiftçiler, meslek odaları mensupları, meslektaşları ve ziraat teknisyenleriyle iletişim halinde çalışırlar. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Ülkemizde ziraat fakültesi mezunları kendi mesleklerinde iş bulmakta güçlük çekmektedirler. Şu an için birikmiş istihdam fazlası ziraat mühendislerine her yıl yenileri eklenmektedir. Meslek elemanlarının iş bulma olanakları devletin tarım politikasına göre azalmakta veya artmaktadır. Mezunlar bitirdikleri alt programa göre Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Bakanlığı gibi kamu kuruluşlarında ve mantarcılık, fidancılık, tohumculuk, seracılık, tarım ilaçları ile ilgili firmalar, yem fabrikaları, hayvancılık işletmeleri, tarım alet ve makinaları üretim fabrikaları, su ürünleri yetiştirme tesisleri, süt fabrikaları gibi özel sektörde çalışabilirler. Ayrıca tarım alanında faaliyet gösteren proje, işletme, pazarlama ve ihracat-ithalat şirketlerinde danışmanlık ve yönetim hizmetleri verebilirler. Bunun yanında meslekte kendini iyi yetiştirmiş, girişimcilik ruhuna sahip olan kişiler kendi çiftliklerini kurmak suretiyle bağımsız olarak çalışma olanağına sahiptirler. Çalıştıkları yerler genel olarak açık araziler, köyler olduğu için işe eleman alınırken erkekler tercih edilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Aşağıda belirtilen üniversitelere bağlı fakültelerde bu mesleğin eğitimi verilmektedir: Adnan Menderes Üniversitesi (AYDIN) Ziraat Fakültesi, Akdeniz Üniversitesi (ANTALYA) Ziraat Fakültesi, Ankara Üniversitesi (ANKARA) Ziraat Fakültesi Atatürk Üniversitesi (ERZURUM) Ziraat Fakültesi Çukurova Üniversitesi (ADANA) Ziraat Fakültesi, Ege Üniversitesi (İZMİR ) Ziraat Fakültesi, Eskişehir Osmangazi Üni.Ziraat Fakültesi Gaziosmanpaşa Üniversitesi (TOKAT) Ziraat Fakültesi,Harran Üniversitesi (ŞANLIURFA) Ziraat Fakültesi,Selçuk Üniversitesi (KONYA) Ziraat Fakültesi,Süleyman Demirel Üniversitesi (ISPARTA) Ziraat Fakültesi,Namık Kemal Üniversitesi (TEKİRDAĞ) Ziraat Fakültesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (SAMSUN) Ziraat Fakültesi Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Trakya Üniversitesi (EDİRNE), Tekirdağ Ziraat Fakültesi Uludağ Üniversitesi (BURSA), Ziraat Fakültesi MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Mesleğin eğitimine girebilmek için,Lise veya dengi okul mezunu olmak,Öğrenci Seçme Sınavı’nda (ÖSS) “Ziraat Mühendisliği “ lisans programı için yeterli “Sayısal 2 (SAY 2)” puan almak,Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Ziraat Mühendisliği “ lisans programı ile ilgili en az bir yüksek öğretim programını tercih etmek gerekmektedir.Bu yüksek öğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler, alanlarından mezun iseler , ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı (ÖSS) sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedir.Ancak kendi alan /kol/bölümleri dışında bir yükseköğretim programını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır.

141

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Ziraat Mühendisliği eğitiminin süresi 4 yıl olup öğrenciler ilk 3 yıl temel bilim dersleri (Fizik Kimya, Matematik, Botanik, Zooloji) , temel mühendislik dersleri (Akışkanlar Mekaniği, Malzeme Bilgisi, Mühendislik Mekaniği, Ölçme Bilgisi, Teknik Resim), temel meslek dersleri (Genetik, İstatistik, Meteoroloji, Mikrobiyoloji, Tarım tarihi ve deontolojisi), ayrıca Gıda Mühendisliği ve Peyzaj Mimarlığı lisans programlarını karakterize eden birer ders ile bütün alt programları (Bahçe Bitkileri, Bitki Koruma, Su Ürünleri, Süt Teknolojisi, Tarım Ekonomisi, Tarım makineleri, Tarımsal yapılar ve Sulama, Tarla bitkileri, Toprak, Zootekni) temsil eden dersleri okumaktadırlar. Son sınıfta ise kendi tercihleri arasından yerleştirilecekleri alt programlardan birine ayrılmakta ve bu alt programda tümü seçmeli olan dersleri almaktadır. MESLEKTE İLERLEME Üniversitede çalışmak isteyenler araştırma görevlisi olarak göreve başlarlar; akademik çalışmalarında başarılı oldukça yardımcı doçentlik, doçentlik ve profesörlük gibi basamaklara yükselme olanağına sahiptirler. Başarılı olanlar işletmelerde yönetici olabilmektedirler. ZEYTİN İŞLEME TEKNİSYENİ TANIM Zeytin mahsulünün işlenmesini, kimyasal ve mikrobiyolojik analizlerinin yapılarak kalitesinin belirlenmesini, sonuçların yorumlanmasını ve doğru karar verebilme becerilerine sahip olan ara meslek elemanıdır. GÖREVLER Sofralık zeytinin (siyah zeytin, yeşil zeytin) işlenmesinde çeşitli teknikleri kullanır. Kaliteli zeytinyağı üretilmesinde yararlanılan çeşitli teknikleri bilir ve uygular. Sofralık zeytinin sağlığa uygunluğunu ve kalitesini kontrol için zeytinlerden ve katkı maddelerinden örnekler alır. Laboratuarlarda değişik analiz yöntemlerini (kimyasal ve duyusal) kullanarak analizler yapar. Çıkan sonuçları değerlendirir, raporlar düzenleyerek ilgililere bildirir. İstatistik bilgileri elde eder ve yorumlar yapar. Zeytinyağı ile ilgili basit analizleri (asit tayini) yapar. Zeytin çeşitlerinin tanınması, kültürel işlemler, hasat ve zirai mücadele gibi zeytin bahçesi işletmeciliği ile ilgili işlerde görev alır. Çalışılan işletmede üretimin hijyen şartlarına uygun olmasını sağlar. Üretilen ürünlerin uygun olarak paketlenmesini ve paketleme işleminin düzenliliğini kontrol eder. Amiri ile sorumluluğunu taşıdığı kişiler arasında koordinasyonu sağlar. İşletmede uyulması gereken mevzuatı (Türk Gıda Kodeksi, TSE vb.) bilir ve yapılan işlemlerde bu mevzuatı esas alır. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Üretimde kullanılan alet ve ekipmanlar, Laboratuar malzemeleri, Kimyasal maddeler, Gerektiğinde bilgisayar, İlgili mevzuat

142

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Zeytin işleme teknisyeni olmak isteyenlerin; Normal düzeyde genel yeteneğe sahip, İlgili yönergeleri izleyebilen, Gözleri sağlam ve görme gücü yüksek, Dokunma, koku alma, tat alma keskinliği olan, Kimya, biyoloji ve bitki yetiştirme konularına ilgili, Dikkatli ve sorumluluk sahibi kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Zeytin işleme teknisyeni; zeytin ve zeytinyağı üreten fabrika ve atölyeler, zeytin bahçeleri ile laboratuarlarda görev yapar. Laboratuar ortamı temizdir, ancak üretim yapılan yer sıcak-soğuk, rutubetli ve kokulu olabilir. Meslek genel olarak ayakta icra edilir. Meslek elemanları; zeytin endüstrisi teknikerleri, gıda mühendisleri, kimya mühendisleri, ziraat mühendisleri ve sorumlu müdürlerle iletişim içerisinde bulunur. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Zeytin işleme teknisyeni, sofralık zeytin ve zeytinyağı işletmeleri ile büyük zeytin yetiştirme işletmelerinde çalışır. Bunun yanı sıra, temel laboratuar bilgileri sayesinde üretim sektöründe faaliyet gösteren çeşitli işletmelerde ve mikrobiyoloji laboratuarlarında görev alabilirler. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığına bağlı Kurumlarda istihdam edilebilir. Zeytin ve zeytinden elde edilen ürünlerdeki artış bu mesleğe olan talebi sürekli olarak artıracaktır. Meslek elemanlarının iş bulma olanakları zeytin yetiştirilen bölgelerde oldukça yüksektir. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi; Meslek Liselerinin, Gıda Teknolojisi Alanı “Zeytin İşleme” dalında verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Meslek liselerine girebilmek için; İlköğretim mezunu olmak, Bünyesi ve sağlık durumunun mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak gerekmektedir. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.9. sınıfta ortak genel kültür dersleri olarak; Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı, Tarih, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi, Coğrafya, Matematik, Biyoloji, Fizik, Kimya, Yabancı Dil, Beden Eğitimi, Sağlık Bilgisi, Tanıtım ve Yönlendirme, Alan ortak dersi olarak; Bilgi ve İletişim Teknolojisi,10. sınıfta; Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Tarih, Coğrafya, Yabancı Dil, Milli Güvenlik bilgisi, Alan-Dal dersleri olarak; Matematik, Fizik, Analitik Kimya, Gıda Kimyası, Sınai Kimya, Teknik Resim, Bilgi ve İletişim Teknolojisi, Gıda Mikrobiyolojisi, Uygulamalı ders olarak; Kimya ve Mikrobiyoloji Laboratuarı,11. sınıfta; Dil ve Anlatım, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Felsefe, Trafik ve İlk Yardım, Matematik, Alan-Dal dersleri olarak; Gıda Kimyası, Zeytinyağı Kimyası, Sofralık Zeytin Üretim Teknolojisi, Zeytinyağı Üretim Teknolojisi, Uygulamalı ders olarak; Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Analiz Laboratuarı, Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Üretim Uygulamaları derslerini almaktadırlar. 11. sınıfta 160 saat işletmelerde yaz stajı yapma zorunluluğu bulunmaktadır.12. sınıfta haftanın 2 günü okulda teorik, 3 günü ise işletmelerde pratik eğitim almaktadırlar.

143

144

MESLEKTE İLERLEME Meslek Liselerinin “Zeytin İşleme” dalından mezun olanların, çalıştıkları işyerinde edindikleri bilgi, beceri ve gösterdikleri performansa bağlı olarak usta, ustabaşı, bölüm şefliği veya atölye şefliğine yükselme olanakları vardır. Meslek Liselerinin “Zeytin İşleme” dalından mezun olanlar “Zeytin Endüstrisi, Zeytin Yetiştiriciliği ve Değerlendirilmesi, Endüstriyel Tavukçuluk, Et Endüstrisi, Gıda Teknolojisi, Kanatlı Hayvan Yetiştiriciliği, Meyve ve Sebze İşleme, Süt ve Ürünleri, Tavukçuluk, Yağ Endüstrisi” ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.

Documents

GİRİŞdokumanlar.antakyatso.org.tr/kobi.meslek.pdfİlinde yaamakta olan 18-55 yaş ş arası Lise, meslek okullar ve üniversitelerden mezun ya da ı ... Meslek dersleri de okutulmaktadır