GRAVÝTE VERÝLERÝ ÝLE TÜRKÝYE'NÝN KABUK ......ðerlerinin kendi arasýndaki iliþkileri, kabuk ya-pýsýnýn anlaþýlmasýnda önemli bir rol oynar (Qureshy, 1970). Bu çalýþmada

GÝRÝÞ

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüðü(MTA), 1973 senesinde Türkiye rejyonal graviteçalýþmalarýna baþlamýþ, 15 yýl süren çalýþmasürecinde 60648 adet istasyonda ölçü almýþ ve1988 yýlýnda çalýþmayý bitirmiþtir. Ölçüler, 3-5 kmaralýklarla 1, 2 ve 3. dereceden nirengiler ile1:25000 ölçekli topoðrafik harita üzerinde kot vekoordinatlar alýnabilecek (okul, cami, yol ayrýmý,derelerin kesiþtiði yerler, köprü vb) noktalardagerçekleþtirilmiþtir. Bu verilere, Türkiye PetrolleriAnonim Ortaklýðý (TPAO) ve Harita Genel Ko-mutanlýðý (HGK) tarafýndan ölçülen gravite veri-lerinden de bir miktar eklenmiþtir.

Arazi çalýþmalarýnda Worden Master,LaCoste Romberg 344 ve 347 gravimetrelerikullanýlmýþtýr. Potsdam'dan alýnan uluslararasýbaz deðeri, HGK tarafýndan havaalanlarýna ta-

þýnmýþtýr. HGK ve MTA bu deðerleri, ülke gene-line yayarak Türkiye Ulusal Gravite Baz Aðý'nýoluþturmuþlardýr.

Jeofizik disiplinler içersinde yer alan sismolo-ji, yer kabuðunun yapýsý hakkýnda çok yararlý bil-giler saðlar. Sismolojinin yaný sýra kýrýlma, yansý-ma, yüzey dalgalarýnýn hýz daðýlýmý gibi sismikçalýþmalar da belirli alanlarda kabuk yapýsýnýnanlaþýlmasý için deðerli bilgiler ortaya koyar.Yardýmcý çalýþmalardan bir diðeri de gravite yön-temidir. Tek baþýna yeterli ayrýmlýlýk saðlayama-makla birlikte sismolojinin çalýþmalarýný destek-leyici, bazen de çürütücü bir rol oynayabilir. Ka-buk yapýsý için, izostazi-topoðrafik yükseklik iletopoðrafik yükseklik-jeolojik etkenlerle iliþkilen-dirilerek geçerli jeolojik modeller oluþturulabilir.Bunun yaný sýra kabuk yapýsý ile ýsý akýsý gibidiðer fiziksel olgular arasýnda da iliþkiler kurula-bilir (Woollard, 1959). Bouguer ve yükseklik de-

GRAVÝTE VERÝLERÝ ÝLE TÜRKÝYE'NÝN KABUK YAPISININ ÝNCELENMESÝ

Selim ARSLAN*, Uður AKIN* ve Atakan ALACA**

ÖZ.- Bu çalýþmada daha önce ölçülen Türkiye rejyonal gravite verileri kullanýlmýþ ve jeoloji-tektonik-yükseklik iliþ-kilerini incelemek amacý ile Türkiye'nin izostazik haritasý, serbest hava anomali haritasý, Bouguer anomali harita-larý elde edilmiþ, yükseklik ile karþýlaþtýrmalarý yapýlmýþtýr. Dünyanýn kabuk kalýnlýðý için, T=32-0.08g baðýntýsý kul-lanýlmýþtýr. En iyi iliþki, +0.65 katsayýsý ile Bouguer anomalisinden elde edilmiþ, iliþki fonksiyonu Y=-72E+7.77olarak bulunmuþtur. Türkiye'nin kabuk kalýnlýðý, en sýð 31.4 km ve en derin 50 km olarak kestirilmiþtir. Bunun yanýsýra, Türkiye'nin tektonik birlikleri incelenerek bölgeler arasýndaki iliþki eþitlikleri hesaplanmýþtýr.

Anahtar kelimeler: Türkiye, Jeofizik, Gravite, Serbest Hava, Bouguer, Kabuk Kalýnlýðý, Ýzostazi, Tektonik

ABSTRACT.- During this work, the regional gravity data acquired earlier were used and in order to investigate therelations between geology - tectonics and elevation, isostatic map of Turkey, free air anomaly map and Bougueranomaly maps were obtained, and comparisons with respect to elevations were carried out. For the thickness ofthe earth crust T 0 32 - 0.08g relation was used. The best relation was obtained from Bouguer anomaly with +0.65coefficient; the relation function was obtained as Y = - 72E + 7.77. Thickness of the crust of Turkey is estimatedto be 31.4 km where it is the shallowest and 50 km where it is deepest.

Key Words: Turkey, Geophysics, Gravity, Free Air, Boguer, Crustal Thickness, Isostasy, Tectonics

* MTA Genel Müdürlüðü, Jeofizik Etütleri Dairesi - Ankara** MTA Genel Müdürlüðü, Orta Anadolu I. Bölge Müdürlüðü - Sivas

MTA Dergisi, 140, 57-73, 2010

ðerlerinin kendi arasýndaki iliþkileri, kabuk ya-pýsýnýn anlaþýlmasýnda önemli bir rol oynar(Qureshy, 1970).

Bu çalýþmada serbest hava, izostazi (Airy) veBouguer haritalarý oluþturularak bunlarýn yüksek-lik, tektonik ve jeoloji ile olan iliþkileri incelenmiþve Türkiye için Bouguer anomalisi ve yüksek-lik verilerinden hazýrlanan kabuk kalýnlýðý haritasýelde edilmiþtir. Çalýþmada dünyanýn kabuk ka-lýnlýðý için T=32-0.08g baðýntýsý kullanýlmýþtýr(Wollard, 1959).

Cebelitarýk boðazýndan baþlayýp, Endonezyaada yayýna kadar uzanan bir deprem kuþaðýüzerinde bulunan ve ada yaylarýna benzer ya-pýlarý ile ilginç bir kuþak oluþturan Doðu AkdenizBölgesi, gravite anomalileri yönünden, 1930'lar-dan bu yana çeþitli araþtýrmacýlar tarafýndan in-celenmiþtir. Son yýllardaki yeni geliþmeler bu in-celemelere daha çok önem kazandýrmýþtýr. DoðuAkdeniz gravite anomalileri ile Anadolu graviteanomalileri birlikte iliþkilendirilerek, Anadolu'daalýnan profiller boyunca gravite deðerleri iletopografik yükselimler arasýnda doðrusal iliþkiaramak suretiyle deðerlendirilmiþtir (Özelçi,1973).

Sismoloji ve sismik çalýþmalarda, depremdalgalarýnýn ölçülmesi veya yapay patlatmalarlaelde edilen verilerin yorumlanmasý kabukyapýsýnýn ve bileþiminin anlaþýlmasýnda önemliolmuþtur. Marmara, Orta Anadolu, Doðu Anadoluve Güneydoðu Anadolu bölgelerinde gerçek-leþtirilen bu çalýþmalarda yapay sismik kaynakolarak taþ ocaklarýndan ve kuyu içi dinamitatýþlarýndan yararlanýlmýþtýr. Orta Anadolu içinortalama kabuk kalýnlýðý 36-40 km hesaplanmýþve yanal deðiþimler içeren kabuðun KuzeybatýAnadolu'da Anadolu'nun doðusuna göre inceolduðu gözlenmiþtir. Aðrý'da kabuk kalýnlýðý 41km elde edilmiþtir. Arap-Anadolu lehvasý gibi tek-tonik açýdan oldukça karmaþýk bir yapýyý KB-GDdoðrultulu ve uzunluðu 220 km olan bir profil ilekesilmiþtir. Sismik kýrýlma verilerinden kabuk

kalýnlýðý, 38-42 km olarak hesaplanmýþtýr (Beklerve diðerleri, 2005).

Batý Yunanistan'daki sismik istasyonlardanelde edilen 1999 Türkiye depremlerinin yüzeydalgalarý baþlýca Love dalgalarýnýn saçýnýmlarýçalýþýlarak Kuzeybatý Anadolu'nun kabuk kalýnlýðý33 km civarýnda olduðu hesaplamýþtýr (Novotnyve diðerleri, 2001).

Gravite anomali verilerine deneysel baðýntýlaruygulanarak, Anadolu'da kabuk kalýnlýðý deðer-lerinin 26.4 km ile 49.5 km arasýnda deðiþtiðisaptanmýþtýr (Maden ve diðerleri, 2005). Dahasonra, anomali haritasýna iki boyutlu radyal orta-lama güç spektrumu tekniði uygulanarak bölgeyeait ortalama rejyonal yapý derinliði 47 km olarakbulunmuþtur. Ýkinci aþamada, ayný anomali hari-tasýna tek boyutlu kayan pencereli güç spektru-mu yöntemi uygulanarak olasý yapý derinliklerinindeðiþimi araþtýrýlmýþtýr. Uygulama sonucu derin-liklerin 38-52 km arasýnda deðiþtiði ve ortalamakabuk kalýnlýðýnýn 45 km olduðu saptanmýþtýr(Akçýð ve diðerleri, 2005).

TÜRKÝYE'NÝN GENEL JEOLOJÝK YAPISI

Alp - Himalaya Dað oluþum sistemi içerindeyer alan Türkiye'nin jeolojik yapýsýný, bir kaç böl-gede yüzeyleyen Pan-Afrikan temel ile Tetis Ok-yanusu'nun (Paleo - ve Neo - Tetis) evrim süreciiçerisinde oluþan kýtasal zonlar ile bunlar arasýn-da yer alan okyanusal kenet kuþaklarýnýn oluþtur-duðu paleotektonik zonlar þekillendirmektedir(Þekil 1). Genel olarak D-B konumunda uzananbu tektonik birlikler þekil, konum, daðýlým, do-kanak iliþkileri, bölgesel deneþtirmeleri ve tek-tonik evrimleri deðiþik araþtýrýcýlar tarafýndanincelenmiþtir (Ketin 1966; Özgül 1976, 1984;Þengör ve Yýlmaz, 1981; Þengör ve diðerleri,1984; Þengör 1985; Görür 1987, 1988, 1991;Okay 1989; Koçyiðit ve diðerleri, 1991; Tüysüz1993; Görür ve diðerleri,1983; Yýlmaz ve diðer-leri, 1994, 1995; Okay ve diðerleri, 1996; Okayve Tüysüz 1999).

Selim ARSLAN, Uður AKIN ve Atakan ALACA58

Birbiriyle tektonik dokanaklý kýtasal zonlar vekenet kuþaklarý kuzeyden güneye doðru ince-lendiðinde Türkiye'nin kuzeybatýsýnda IstrancaZonu yer almaktadýr. Istranca Masifi ve Trakyahavzasýndan oluþan Istanca Zonu'nun temelindegnays ve metagranitoyidler görülmektedir. Bu li-tolojiler üzerinde Orta Jura'da metamorfizmageçirmiþ Triyas-Erken Jura yaþlý kýrýntýlý ve kar-bonatlý kayaçlar görülmektedir. Bu metamorfikkayaçlar üzerine, Orta Eosen-Güncel zaman ara-lýðýnda çökelen karbonat ve kýrýntýlýlardan oluþanTrakya Havzasý istifi uyumsuzlukla gelir (Aydýn,1974; Kasar ve Okay, 1992; Okay ve diðerleri,2001). Istranca Zonu doðuda, doðrultu atýmlý birtektonik dokanakla Istanbul Zonu'ndan ayrýlmak-tadýr (Okay ve Tüysüz, 1999). Istanbul-Zongul-dak Zonu tabanýnda Prekambriyen yaþlý gnays,metagranit ve amfibolitten oluþan Pan-Afrikantemel kayaçlarý bulunmaktadýr. Bu temel üzerin-de metamorfizmadan etkilenmemiþ Ordovisiyen-Karbonifer yaþlý kýrýntýlý ve karbonattan oluþansedimanter istif yer almaktadýr (Kozur ve Gön-cüoðlu, 1999; Ustaömer ve Robertson, 2005).Triyas yaþlý kýrýntýlý ve karbonatlý kayaçlar alttaki

istifi uyumsuzlukla örtmektedir (Þengör ve Yýl-maz 1981; Yýlmaz ve diðerleri,1995). Geç Kre-tase - Eosen yaþlý volkano-klastik ve karbonatlar,Ýstanbul - Zonguldak Zonu'nun örtü kayaçlarýnýoluþturmaktadýr (Okay ve diðerleri, 1994; Görürve Okay 1996). Ýstanbul-Zonguldak Zonu'nu, ÝçPontid Kenedi güneydeki Sakarya Zonu'ndanayýrmaktadýr (Þengör ve Yýlmaz, 1981). Ýç PontidKenedi'nde Geç Kretase-Paleosen yaþlý ofiyolitikmelanj ile Geç Kretase-Eosen yaþlý bloklu fliþ yeralmaktadýr (Okay ve Görür 1995;Görür ve Okay,1996). Ýç Pontid Kenedi güneyinde, Biga Yarým-adasý'ndan Doðu Karadeniz'e kadar uzanan, ký-tasal kayaç topluluðu Sakarya Zonu'nu oluþtur-maktadýr. Sakarya Zonu'nun temelindeki gnays,mermer ve metaperidoditlerden oluþan metamor-fik masifler (Kazdað, Uludað ve Pulur masifleri)Hersinyen orojenezinden etkilenmiþtir. Bu masif-leri tektonik dokanakla örten, düþük dereceli me-tamorfizmadan etkilenmiþ ve yoðun deformas-yona uðramýþ, içerisinde kireçtaþý bloklarý bulun-duran Geç Paleozoyik-Triyas yaþlý volkano-sedi-manter kayaç topluluklarý (Karakaya Kompleksi)yer almaktadýr (Bingöl ve diðerleri,1973; Okay ve

GRAVÝTE VERÝLERÝ ÝLE TÜRKÝYE'NÝN KABUK YAPISI 59

Þekil 1- Türkiye'nin yapýsal birliklerini ve kenet sýnýrlarýný gösteren harita. (Okay ve Tüysüz, 1999'dan deðiþtiri-lerek alýnmýþtýr).

diðerleri,1996; Duru ve diðerleri, 2004). Bu ka-yaçlar üzerine Erken Jura-Eosen yaþlý karbonatve fliþ istifi, transgresif olarak gelmektedir. Bu istifiçerisinde Geç Kretase'den itibaren özellikle Do-ðu Karadeniz'de volkanik ürünler yaygýn olarakgörülmektedir. Ayrýca, Geç Paleozoyik-Miyosenyaþ aralýðýnda Sakarya Zonu içerisinde yoðungranitik sokulumlar bulunmaktadýr. Sakarya Zonugüneyindeki Ýzmir-Ankara-Erzincan Kenedi, Neo-Tetis Okyanusu'nun kuzeye dalýmlý yitim zonunutemsil etmektedir (Þengör ve Yýlmaz,1981). Bukenet, Triyas-Kretase yaþlý yoðun makaslanmýþofiyolitik kayaçlar ile Batý Anadolu'da Geç Kre-tase yaþlý bloklu filiþ (Bornova Fliþ Zonu) ve Tav-þanlý Zonu'nda maviþistler ofiyolitik kayaçlara eþ-lik etmektedir (Okay, 1984, 1986; Erdoðan vediðerleri, 1990). Ýzmir - Ankara - Erzincan Kenedigüneyinde yüksek dereceli metamorfik kayaçlar-dan oluþan Orta Anadolu Masifi yer almaktadýr.Geç Kretase yaþlý granitik sokulumlar tarafýndankesilen bu kristalin masif, geç Maasrihtiyen-güncel aralýðýnda çökelmiþ kýrýntýlý ve karbonatkayaçlar tarafýndan uyumsuz olarak örtülmek-tedir (Erkan, 1975; Göncüoðlu, 1981; Seymen1982; Gökten, 1986). Orta Anadolu Masifi, gü-neyde Geç Kretase-Eosen yaþlý ofiyolitik ka-yaçlardan oluþan Ýç Torid Kenedi ile Torid plat-formundan ayrýlmaktadýr (Þengör ve Yýlmaz1981). Ýzmir-Ankara Kenedi ve Ýç Torid Kenedigüneyinde Menderes Masifi ve Toros Platformuyer almaktadýr. Menderes Masifi bir çekirdek vebunu saran örtü birimlerini kapsar (Dürr ve diðer-leri, 1978; Þengör ve diðerleri, 1984; Konak,2003). Çekirdek, Pan-Afrikan metamorfik temelitemsil eden gözlü gnays ve migmatitlerdenoluþur. Örtü birimleri ise, Geç Paleozoyik - Eosenyaþlý karbonat ve kýrýntýlý istiflerden meydanagelmiþtir. Bu litolojiler Paleosen-Eosen'de bölge-sel metamorfizmadan etkilenmiþlerdir. TorosPlatfomu farklý tektono-stratigrafik birlikler venaplardan oluþmaktadýr. Erken Paleozoyik-Tersi-yer aralýðýnda çökelmiþ platform, kýta kenarý veokyanusal litolojiler içeren bu birlikler ve naplar,Geç Kretase-Eosen hareketleri ile üst üste bin-dirmiþler ve yer yer metamorfizmadan etkilen-miþlerdir (Özgül,1976;1984). Toros Platformu ile

Arap Platformu'nun sýnýrýný oluþturan Bitlis Ke-nedi, Geç Triyas'tan-Erken Miyosen'e kadar var-lýðýný sürdüren Neo-Tetis Okyanusu'nun güneykolunu temsil eder. Doðu ve Güneydoðu Ana-dolu'daki geniþ ofiyolitik naplar bu okyanusunkalýntýlarýdýr (Þengör ve Yýlmaz, 1981; Dewey vediðerleri, 1986). Bitlis Kenedi güneyinde yer alanArap Platformu Prekambriyen yaþlý okyanusal vekýtasal parçalardan oluþmuþ, yoðun deformas-yona uðramýþ bir temel ve üzerinde Geç Per-miyen öncesinde çökelmiþ kýrýntýlý kayaçlar iletemsil edilir. Bu birimler üzerine transgresif olarakgelen Geç Permiyen-Tersiyer yaþlý, karbonataðýrlýklý istif Arap Platformu'nun üzerinde ve ke-narýnda çökelmiþtir (Perinçek, 1980; Perinçek vediðerleri, 1991; Þengör ve Natal'in 1996).

TÜRKÝYE'NÝN BOUGUER, ÝZOSTAZÝ VE KABUK HARÝTALARI

Gravite metodu, yer kabuðunun ve jeolojikyapýlarýnýn analizi için kullanýlýr. Temel bilimselçerçeveyi oluþturmak için yapýlan çalýþmalar vebunun yanýsýra, bölgesel (rejyonal) araþtýrmalarýiçermek üzere, sistemin yorumlanmasýnda birin-cil bir araçtýr. Rejyonal gravite anomali haritalarýcoðrafik daðýlýmlar, temel kayanýn görünümü,yapýsal ve litolojik alanlar, kabuksal incelme böl-geleri, litosfer içindeki kütlesel eksikliklerin bulun-duðu alanlar, sedimanter havzalarýn geometrikþekli, volkanik ve sokulum kayaçlarýn daðýlým-larýnýn haritalanmasýnda özellikle faydalýdýr(Kwang ve diðerleri, 1999).

Bu çalýþmada, Bouguer anomali haritasý içinyoðunluk 2.67 gr/cm3 alýnmýþtýr (Þekil 2).Bouguer deðeri hesaplanýrken gel-git, enlem, to-pografik ve yükseklik düzeltmeleri yapýlmýþtýr. To-pografik düzeltme için yoðunluk 2.4 gr/cm3 kulla-nýlmýþtýr. Enlem düzeltmesi için 1967 uluslar-arasý gravitasyon formülü kullanýlmýþtýr (Blakely,1995). Yükseklik düzeltmesinde indirgeme yü-zeyi deniz seviyesi olarak alýnmýþtýr.

Türkiye Bouguer anomali haritasýnýn toplamdeðiþimi -205 ile +80 mgal arasýnda yer alýr. Or-


talama Bouguer deðeri ise -66 mgal deðe-rindedir.

Bouguer anomali haritasýnda, Doðu Karade-niz'den, Akdeniz'in doðusuna kadar uzanan po-zitif bir kuþak gözlenmektedir. Bu kuþak muhte-melen yüksek yoðunluklu kütleleri temsil eder.Tuz Gölü'nün doðusundan baþlayýp, sarp yüksektopografyaya hakim Doðu Anadolu'nun tamamýnýkapsayan, negatif bir kuþak görülmektedir. Bukuþaðýn, -185 mgal negatif deðerlere ulaþtýðýgörülür. Burada kabuðun kalýnlýðý kýyý kesimleregöre daha yüksektir. Batý Anadolu'da yer alanBüyük Menderes, Küçük Menderes ve Gedizgrabenleri de bu harita da açýkça izlenebilmek-tedir.

Serbest hava gravite ve topoðrafik harita ara-sýndaki uyumsuzluklarýn olduðu yerler farklýyoðunluktaki jeolojik yapýlarý belirtir. Serbesthava anomali haritasýna bakýldýðýnda, Orta Kara-deniz'den, Doðu Karadeniz'e kadar uzanan pozi-tif anomaliler, Van Gölü'nün güneyindeki pozitifkuþak, Antalya körfezinin doðusundaki pozitifkuþak, buralarda bulunan dað silsilelerini temsiletmektedir (Þekil 3).

Airy ve Pratt izostazik denge kavramýný, sýrasýile 1854 ve 1855 yýllarýnda iki ayrý hipotez ileaçýklamýþlardýr. Ýzostazi teorisi yerin en dýþ kat-manýnýn, alttaki kayaçlarýn ortalama yoðunluk-larýna baðlý olarak, yüzey yüksekliklerinin dina-mik denge durumunu ifade eder. Bu teorinin so-nucu olarak yer yüzeyi, yapýlan yeni yüklemelerveya çýkartmalar nedeni ile aþaðý veya yukarýyönde hareket eder. Bu nedenle izostazi kavramýlitosferin tanýmlanmasý açýsýndan önemlidir.Ýzostazik düzeltme, izostatik kök kýsmýnýn graviteetkisini ortadan kaldýrmak için yapýlýr. Ýzostatikdüzeltme ve haritalarýn elde edilmesi için OasisMontaj 7.1 programý ve NGDC'nin (NOAA'sNational Geophysical Data Center) http://www.ngdc.noaa.gov/mgg/topo/gltiles.html internet ad-resinden yükseklik ve batimetri deðerleri kul-lanýlmýþtýr.

Rejyonal izostazi hesabý için Airy modelikabul edilmiþtir (Simpson ve diðerleri, 1983,1986). Ýlkin, Moho derinliði (root) topoðrafik veri-lerden hesaplanmýþ ve sonrasýnda, kökün 166.7km çapýna kadar olan üç boyutlu gravite etkisihesap edilmiþtir (Þekil 4). Rejyonal izostatik gra-


Þekil 2- Türkiye Bouguer gravite haritasý.

vite verisi, Bouguer gravite verisinden çýkar-týlarak, izostatik rezidüel gravite haritasý oluþtu-rulmuþtur (Þekil 5). Kýrþehir Masifi, kuzeyde Sa-karya Zonu, güneydoðuda yer alan Arap Plat-formu, Anotolid Torid Bloðu, KB-GD uzanýmlýTavþanlý ve Afyon zonlarýnýn, Türkiye rejyonal

izostazi haritasý ile uyum içerisinde olduðugözlenmiþtir (Þekil 4).

Türkiye Bouguer haritasýnda (-205 ile +80mgal), rezidüel izostazi haritasýnda (-60 ile +110mgal) arasýnda deðiþim görülmektedir. Bouguer


Þekil 3- Türkiye serbest hava gravite haritasý.

Þekil 4- Türkiye rejyonal izostazi haritasý.

haritasý üzerindeki kök etkisi (115 mgal) kadarkalkmýþtýr. Ýzostazik rezidüel haritasýnýn en belir-gin özelliði, Bouguer haritasýnda görülen büyüknegatif kuþaðýn Doðu Anadolu'da ortadan kalk-masýdýr. Bu durum, izostatik kökün etkisinin ol-dukça yüksek olduðunu gösterir.

Bouguer, serbest hava ve izostazi anomaliharitalarý incelenmiþ, tamamýnýn gravite deðer-lerinin yükseklik ile iliþkilerine bakýlmýþtýr. Graviteverilerinin yükseklik verileri ile olan doðrusal iliþ-kileri grafiklerde incelenip (Þekil 6), bilgileri çi-zelge 1'e aktarýlmýþtýr. Veri kümesinde 60648adet istasyon bulunmaktadýr. Her bir anomali tü-rünün istatiksel iliþkileri (regresyon) ortaya kon-muþ ve iliþki katsayýlarý hesaplanmýþtýr. En uyguniliþki katsayýsý (+0.65) Bouguer anomali deðer-lerinden elde edilmiþtir.

Çizelge 1'de görülen Bouguer anomali türüiçin bulunan Y= -72.2E+7.77 regresyon eþit-liði Woollard (1959) baðýntýsýnda kullanýlarak,T=32-0.08(-72.2E+7.77)=31.38+5.77E bulun-muþ ve Türkiye için kabuk kalýnlýðý haritasý çý-kartýlmýþtýr (Þekil 7).

Kabuk kalýnlýðý deðiþimi 18.6 km bulunmuþ-tur. En büyük kabuk kalýnlýðý Doðu Anadolu böl-gesinde görülmekle beraber, Arap Platformuboyunca kabuk kalýnlýðýnýn 34-36 km arasýndadeðiþtiði gözlenmiþtir. Ýstanbul Zonu ile SakaryaZonu arasýndaki kabuk kalýnlýðýndaki ani deðiþimdikkat çekicidir.

Bouguer Anomalisinin Jeoloji ve Tektonik ile Ýliþkisi

Þekil 2' de görülen Bouguer anomali deðer-leri, Türkiye genelinde (-205 ile +80) aralýðýnda285 mgal civarýnda bir deðiþim göstermektedir.Bouguer anomali haritasýnýn en düþük ortalamadeðerlerini sýrasýyla karakterize eden alanlar;

1. Anotolid Torid Bloðu, 2. Kýrsehir Masifi, 3. Af-yon Zonu, 4. Arap Platformu, 5. Likya Naplarý,6. Tavþanlý Zonu, 7. Sakarya Zonu, 8. MenderesMasifi'dir.

En yüksek ortalama deðerleri sýrasýyla karak-terize eden alanlar;


Þekil 5- Türkiye rezidüel izostazi haritasý.


Þekil 6- Türkiye için (a) izostazi (b) Bouguer (c) serbest hava anomalilerinin yükseklik karþýsýndaki davranýþlarý (d) Bouguer ve yükseklik arasýndaki 2. dereceden polinom iliþkisi.

1. Bornova Fliþ Zonu (BFZ), 2. Ýstanbul Zonu,3. Trakya Baseni (Rodop-Istranca Masifi) dir.

Veri kümelerinden elde edilen doðrusal iliþkibilgileri, ilgili jeolojik/tektonik birimlerin kesme(intercept) deðerleri, eðim, iliþki katsayýlarý, orta-lama yükseklik bilgileri, ortalama Bouguer ano-malisi deðerleri ve istasyon sayýlarý hesap edil-miþtir (Çizelge 2).

Serbest hava anomalisi, Bouguer anomalisive izostazi haritasý için regresyon iliþkileri hesapedilmiþtir. Ýzostazi, Bouguer ve serbest hava

anomalilerinin yükseklik ile iliþkilerinin grafikleriortaya konmuþtur (Þekil 6). Ýzostazi anomalisininyükseklik karþýsýndaki noktalarýnýn saçýlýmý -50mgal ile +100 mgal arasýnda olmuþ, eðim -11 vekesme deðeri 34.75 olarak bulunmuþtur. Ýliþkikatsayýsý +0.11 dir þekil 6a.

Bouguer anomalisinin yükseklik karþýsýndakidavranýþýnda genel saçýným +60 ile -200 mgalarasýnda olmuþ, eðim -72.2 kesme deðeri ise7.77 mgal olarak hesaplanmýþtýr. Ýliþki katsayýsý+0.65 dir þekil 6b.


Çizelge 1- Türkiye'nin gravite verileri için regresyon eþitlikleri.

Çizelge 2- Farklý jeolojik ve tektonik birimler için Bouguer anomalisi ile yükseklik arasýndakibaðýntýlar.

Serbest hava anomalisinin kesme deðeri 11.9mgal ve eðimi 32.7, iliþki katsayýsý ise +0.33olarak hesaplanmýþtýr. Noktalarýn genel saçýnýmý,-80 ile +200 mgal arasýnda gerçekleþmiþtir þe-kil 6c.

Ýkinci dereceden bir polinom geçirilerek eldeedilen Bouguer ve yükseklik arasýndaki iliþkigrafiði þekil 6d de verilmiþtir. Elde edilen bugrafik, Woollard (1959) tarafýndan dünya içinhesaplanan Bouguer anomalisi ve yükseklik iliþ-kisi grafiði ile uyum içerisinde olmuþtur.

Ýliþki katsayýsý açýsýndan bakýldýðýnda Bou-guer, serbest hava ve izostazi anomalilerinin yük-seklik ile iliþkilerinde en iyi uyumun +0.65 deðeriile Bouguer anomalisinde saðlandýðý görülmüþ-tür.

Bölgedeki jeoloji ve yapýsal birlikler göz önü-ne alýnarak, beþ farklý profil atýlmýþtýr. Profillerinilk dört adedi yaklaþýk kuzey güney doðrultu-sunda ve 400-600 km uzunluðunda yer alýrken,profil 5 ise doðu batý yönlü 1500 km uzunluðun-dadýr (Þekil 8). Kabuk kalýnlýðýndaki deðiþimingörülmesi amacýyla alýnan 5 profil boyunca

geçilen fay sistemleri ve zonlarý Koçyiðit vediðerleri (2003)'den alýnarak kesitler üzerindekýsaltma adlarý ile verilmiþtir. Burada adý geçenkýsaltmalarýn karþýlýklarý þunlardýr. KAFS: KuzeyAnadolu Fay Sistemi, ÝEFZ: Ýnönü-Eskiþehir FayZonu, TGFZ: Tuz Gölü Fay Zonu, KDAFZ:Kuzey Doðu Anadolu Fay Zonu, DAFS: DoðuAnadolu Fay Sistemi, OAFZ: Orta Anadolu FayZonu.

Hazýrlanan profiller neticesinde; Trakya Base-ni'nden Anotolid Torid Bloðuna uzanan 650 kmuzunluðunda 1 nolu profil boyunca kabuk kalýn-laþmasý 32 km'den baþlamakta, Sakarya Zonu'nda kabuk kalýnlýðý yaklaþýk ayný þekilde devametmekte, Menderes Masifi'nin ortalarýnda 36 kmye ulaþmaktadýr. Profilin güneydoðusundaki Lik-ya Naplarý bölgesinde kalýnlýk 37-39 km arasýndadeðiþmektedir. Profilin en güney ucunda kabukkalýnlýðý ani bir deðiþimle incelerek 34 km olmak-tadýr (Þekil 9).

Ýstanbul Zonu'ndan Anotolid Torid Bloðunaulaþan iki nolu profil, 450 km uzunluðundadýr.Profil 2'de Ýstanbul Zonu için kabuk kalýnlýðý 32km, Sakarya Zonu boyunca güneye doðru artan


Þekil 7 - Türkiye kabuk kalýnlýðý haritasý.


Þekil 8- Kabuk kalýnlýðýný saptamak için atýlan profillerin konumlarý.

Þekil 9- KB-GD doðrultusunda, topoðrafya-kabuk kalýnlýðýný gösteren bir nolu profilin düþey kesiti.

kabuk kalýnlýðý 36-37 km olmaktadýr. Profilin engüneyine kadar 1-2 km arasýnda deðiþim gözlen-mektedir (Þekil 10).

Sakarya Zonu'ndan Anotolid Torid Bloðunakadar uzanan 550 km'lik üç nolu profil boyuncakabuk kalýnlaþmasý 36-37 km den baþlamaktadýr.

Sakarya Zonu'nun Kuzey Anadolu Fayý ile ke-sildiði bölgede kabuk kalýnlaþmasý 40 km'yeulaþmaktadýr. Kýrþehir Masifi kabuk kalýnlýðý gü-neye doðru incelerek 35 km'ye kadar düþmekte-dir. Profilin Afyon Zonu'nu kestiði nokta kabukkalýnlaþmasýnýn 44 km ile en fazla olduðu yeritemsil etmektedir. Bu zon bitiminde baþlayanAnotolid Torid Bloðunda kabuk incelerek 35km'ye düþmektedir (Þekil 11).

Sakarya Zonu'ndan Arap Platformu'na doðrualýnan 400 km'lik dördüncü profilde kabuk kalýn-laþmasý yine 36-37 km'den baþlamakta, ancakburada derinlik 42-43 km'ye kadar ulaþmaktadýr.Bu bölümde kesilen Anotolid Torid Bloðu kuzey-

den güneye doðru incelerek Arap Platformu böl-gesinde 37 km'ye düþmektedir. Burada ArapPlatformu'nun kabuk kalýnlýðý 35-36 km olarakgözükmektedir (Þekil 12).

Batý doðu istikametinde yaklaþýk 1500 kmuzunluðunda alýnan beþ nolu profil boyuncakabuk kalýnlýklarý, Bornova Fliþ Zonu'nda 32-34km, tektonik açýsýndan aktif olan Batý Anadolu'daMenderes Masifi boyunca 33-37 km, Afyon Zonuortalama 37 km, Tavþanlý Zonu 36-39 km, Sa-karya Zonu 37 km, Kýrþehir Masifi 36-39 km,Anotolid Torid Bloðu kabuk kalýnlýðý 37- 44 kmarasýnda deðiþmektedir. Beþinci profil boyuncagenel deðiþimin batýdan doðuya doðru kabukkalýnlaþmasý þeklinde olduðu görülmektedir (Þe-kil 13).

SONUÇLAR

Bu çalýþmada mevcut gravite verileri kulla-nýlarak Bouguer, serbest hava ve izostazi harita-


Þekil 10- Kuzey güney doðrultusunda, topoðrafya-kabuk kalýnlýðýný gösteren iki nolu profilin düþey kesiti.


Þekil 11- Kuzey güney doðrultusunda, topoðrafya-kabuk kalýnlýðýný gösteren üç nolu profilin düþey kesiti.

Þekil 12- Kuzey güney doðrultusunda, topoðrafya-kabuk kalýnlýðýný gösteren dört nolu profilin düþey kesiti.

larý elde edilmiþtir. Her haritanýn verileri yükseklikile iliþkilendirilmiþ, iliþki katsayýlarý hesap edil-miþtir. Bouguer verileri, iliþki katsayýlarýnda +0.65deðeri ile serbest hava ve izostazik verilere göreen iyi uyumu vermiþtir. Türkiye'nin kabuk kalýn-lýðýný hesaplamak amacýyla Bouguer haritasýesas olarak alýnmýþtýr.

Türkiye'nin geneli için kabuk kalýnlýðýnýnhesaplanmasý neticesinde regresyon eþitliðiY = -72.2 E + 7.77 olarak hesaplanmýþtýr. Ayrýca,tektonik zonlarýn her biri için ayrý ayrý regresyoniliþkileri bulunmuþtur.

Türkiye'nin kabuk kalýnlýðý haritasýnda, tekto-nik etkinliðe uygun olarak doðusunda kabuk ka-lýnlaþmasý görülmektedir. Kýrþehir Masifi'nde veAnadolu'nun batýsýnda göreceli olarak bir kabukincelmesi bulunmaktadýr. Ýzostazik rejyonal gra-vite haritasý ile Okay ve Tüysüz (1999) tarafýndanhazýrlanan tektonik zonlar ve kenet sýnýrlarýnýgösteren haritanýn birbiri ile uyum içerisindeolduðu görülmüþtür.

Tektonik zonlarýn bulunduðu yerlerde kabukkalýnlýðýný bölgesel olarak araþtýrmak amacý ilealýnan 5 adet profil boyunca kabuk kalýnlýðý verisiayrýntýlanmýþtýr. Türkiye'nin kabuk kalýnlýðý hari-tasýnda da görüleceði gibi, en ince 31.4 km, enderin yeri ise 50 km olarak bulunmuþtur.

KATKI BELÝRTME

Jeoloji konusundaki katkýlarýndan dolayýMehmet Duru'ya teþekkür ederiz.

Yayýna verildiði tarih, 21 Nisan 2009

DEÐÝNÝLEN BELGELER

Akçýð, Z., Pýnar, R., Türkelli, N., Gürbüz C., Pamukçu, O. A., Özyalýn, Þ.,Demirbaþ, Þ. ve Tosun S.,2005. Doðu Anadolu bölgesindeki yapýsalsorunlarýn gravite ve manyetik yöntemlerlearaþtýrýlmasý Tübitak Raporu Proje No: 101Y124.


Þekil 13- Kuzey güney doðrultusunda, topografya-kabuk kalýnlýðýný gösteren beþ nolu profilin düþey kesiti.

Aydýn, Y., 1974. Etude petrographique et géochimiquede la partie centrale du Massif d'Istranca(Turquie). Thése de Docteur Ingénieur, Univ. Nancy, 1, 131pp.

Bekler, T., Gürbüz, Kalafat, D., ve Toksöz N., 2005.Anadolu'da Kontrollü Sismik Kaynak Kulla-narak Kabuk Yapýsý Araþtýrmalarý, DepremSempozyumu Kocaeli.

Blakely R.J., 1995. Potential Theory in Gravity &Magnetic Aplications. Cambridge University Press.461 pp.

Bingöl, E., Akyürek, B. ve Korkmazer, B., 1973. Biga Yarýmadasý'nýn jeolojisi ve Karakaya Formas-yonu'nun bazý özellikleri. Cumhuriyetin 50. yýlý Yerbilimleri kongresi, 17-19 Aralýk 1973, Teb-liðler, MTA., Ankara, 70-76.

Dewey, J.F., Hempton, M.R., Kidd, W.S.F., Þaroðlu, F. ve Þengör, A.M.C., 1986. Shortening of continental lithosphere: the neotectonics of eastern Anatolia-a young collision zone. In:Covard, M.P. and Ries, A.C., (eds.), Collision Tectonics. Geol. Soc. London Spec. Publ., 19,3-36

Duru, M., Pehlivan, Þ., Þentürk, Y., Yavaþ, F. ve Kar, H., 2004. New results on the lithostratigraphy of the Kazdaðý Masif in NW Turkey, TUBÝTAK, Turkish Journal of Earth Sciences,13/2, 177-186.

Dürr, S., Altherr, R., Keller, J., Okrusch, M. ve Seidel, E., 1978. The Median Aegean crystalline belt: Stratigraphy, structure, metamorphism, mag-matism. In: Cloos, H., Roeder, Schmidt, K.,(eds), Alps, Apenines, Hellenides. Stuttgart: E. Schweizbart'sche Verlag, 455-477.

Erdoðan, B., Altýner, D., Güngör, T. ve Özer, S., 1990. Karaburun Yarýmadasýnýn stratigrafisi. Maden Tetkik ve Arama Dergisi. 111, 1-21. (Foreign Edition: Stratigraphy of Karaburun peninsula. Bull. Min. Res. Exp., 111, 1-20).

Erkan, Y., 1975. Orta Anadolu Masifi'nin güneybatýsýn-da (Kýrþehir bölgesinde) etkili rejyonal meta-morfizmanýn petrolojik incelenmesi. Doçentliktezi, H.Ü. Yerbilimleri Enst., Ankara, 147.

Gökten, Y.E., 1986. Paleocene carbonate turbidites of the Þarkýþla region, Turkey - Their significance in an orogenic basin. Sedimentary Geology, 49, 143-165.

Göncüoðlu, M.C., 1981. Niðde Masifi'nin jeolojisi. 35. Türkiye Jeoloji Bilimsel ve Teknik Kurultayý, Ankara, Ýç Anadolu'nun jeolojisi Simpozyumu, 16-19.

Görür, N., 1987. Earth Science Problems Along The First Turkish Geotraverse. Tübitak, BasicSciences Research Group And ResearchInstitute For Basic Sciences, Earth Sciences Department, Gebze, Kocaeli, Turkey, 5-33.

,1988. Timing Of Opening Of The Black SeaBasin. Tectonophysics, 14, 247-262.

,1991. Aptian-Albian Palaeogeography of Neo-Tethyan Domain. Palaeogeo., Palaeoclm.,Palaeoec., 871, 267-288.

,Þengör, A.M.C., Akkök, R. ve Yýlmaz, Y., 1983. Pontidler'de Neo-Tetis'in Kuzey KolununAçýlmasýna Iliþkin Sedimentolojik Veriler. T.J.K.Bülteni, 26/1, 11-20

ve Okay, A.Ý., 1996. A fore-arc origin for theThrace Basin, NW Turkey. Geol. Rundsch, 85, 662-668.

Kasar, S. ve Okay, A. Ý., 1992. Silivri-Kýyýköy-ÝstanbulBoðazý arasýndaki alanýn jeolojisi. TPAO Raporu, No: 3119, 79s.

Ketin, Ý., 1966. Anadolu'nun tektonik birlikleri. MTADergisi, 66, 20-34, Ankara.

Koçyiðit, A., Altýner, D., Farinacci, A., Nicosia, U. ve Conti, M.A.,1991. Late Triassic - Aptian Evo-lution Of The Sakarya Divergent Margin: Implications For The Opening History of TheNorthern Neo-Tethys, In North-Western Ana-


tolia, Turkey. In: Farinacci, A., Et Al., (Eds.),Geology And Paleontology of WesternPontides, Turkey; Jurassic - Early CretaceousStratigraphy, Tectonics And Paleogeographic Evolution. Cnr - Tubitak Project, 81-100.

Koçyiðit, A. ve Özacar, A. A., 2003. Extensional neo-tectonic regime through the NE edge of the Outer Isparta Angle, SW Turkey: New field and seismic data, Turkish J. Earth Sci., 12,67-90.

Konak, N., 2003. Menderes Masifi'nin güneydoðusun-daki naplý yapýlar. 56.Türkiye Jeoloji Kurultayý,Bildiri Özleri, 304-306.

Kozur, H.W., ve Göncüoðlu, M.C., 1999. Differences in the geological evolution of the Istanbul and Zonguldak terranes, northern Turkey. In: Talent, J., Khan,F., Mawson, R. (Eds.), IGCP 421: Mid - Palaeozoic bioevent / biogeography patterns in relation to crustal dynamics. North Ryde (Macquarie University Printery), Peshawar, Pakistan, pp. 16-18.

Kwang, S. C., Kumar, G.V.R. ve Kim K. Y., 1999. Qualitative interpretation of Bouguer anomaly in the southern part of the Korean peninsula. Geosciences Journal Vol. 3, No. 1, p. 49-54.

Maden, N., Geliþli, K., Bektaþ, O. ve Eyüboðlu, Y., 2005. Anadolu'da Kabuk Yapýsý ve Tektonik Yapý ile Ýliþkisi II. Mühendislik Bilimleri Genç Araþtýrmacýlar Kongresi MBGAK 2005 Ýstanbul 17-19 Kasým 2005.

Novotn , O., Zahradník, J. ve Tselentis, G-A., 2001. Northwestern Turkey Earthquakes and the Crustal Structure Inferred from Surface Waves Observed in Western Greece. Bulletin of the Seismological Society of America; August 2001; v. 91; no. 4; p. 875-879.

Okay, A.Ý., 1984. Distribution ve characteristics of the north-west Turkish blueschists. In: Dixon, J.F. and Robertson, A.H.F. (eds.), The Geological Evolution of the Eastern Mediterranean. Geol. Soc. London, Spec. Publ., 17, 297-308.

Okay, A.Ý., 1986, High pressure/low temperature meta-morphic rocks of Turkey. Geol. Soc. Amer. Mem., 164, 333-348.

,1989. Tectonic Units And Structures In ThePontides, Northern Turkey. In: Þengör, A.M.C. (Ed.), Tectonic Evolution Of The Tethyan Region. Nato Asi Series, Kluwer Academic Publishers, 109-116.

,Þengör, A.M.C. ve Görür, N., 1994. Kinematic history of the opening of the Black Sea and its effect on the surrounding regions. Geology, 22, 267-270.

ve Görür, N., 1995. Batý Karadeniz ve Trakyahavzalarýnýn kökenleri arasýnda zaman ve mekan iliþkisi. Trakya Havzasý Jeolojisi Simpozyumu, Bildiri Özleri, TPAO - Ozan Sun-gurlu Bilim, Eðitim ve Yardým Vakfý, 9-10.

,Satýr, M.,Maluski, H., Siyako, M., Monie, P.,Metzger, R. ve Akyüz, S., 1996. Paleo-AndNeo-Tethyan Events In Northwestern Turkey:Geological and Geochronological Constraints.In: Yin, A. And Harrison, T.M. (Eds), The Tec-tonic Evolution Of Asia. Cambridge Univ.Press., 420-441.

ve Tüysüz, O., 1999. Tethyan Sutures Of Northern Turkey. In: Durand, B., Jolivet, L., Horvath, F., Seranne, M. (Eds.), MediterraneanBasins: Tertiary Extension Within The AlpineOrogen. Geological Society Of London SpecialPublication, 156, 475-515.

,Satýr, M., Tüysüz, O., Akyüz, S. ve Chen, F., 2001. The tectonics of the Strandja Massif; late Variscan and mid-Mesozoic deformation and-metamorphism in the northern Aegean. International Journal of Earth Sciences 90 (2),217-233.

Özelçi, F., 1973. Doðu Akdeniz Bölgesi GraviteAnomalileri MTA Dergisi, Sayý 80 Sayfa 54-89MTA Genel Müdürlüðü Ankara-Türkiye

Özgül, N., 1976. Toroslarýn Bazý Temel Jeoloji Özellik-leri. TJK Bülteni, 19/1, 65-78.


Özgül, N., 1984. Stratigraphy And Tectonic Evolution Of The Central Taurides. In: Tekeli, O. AndGöncüoðlu, M.C. (Eds), Geology Of The TaurusBelt. Int. Symp. Proc., MTA, Ankara, 77-90.

Perinçek, D., 1980. Arabistan kýtasý kuzeyindeki tek-tonik evrimin kýta üzerinde çökelen istifteki et-kileri. Türkiye 5. Pet. Kong., Jeoloji-JeofizikBildirileri, 77-94.

,Duran, O., Bozdoðan, N. ve Çoruh, T., 1991.Stratigraphy and paleogeographical evolutionof the autochthonous sedimentary rocks in theSE Turkey. Ozan Sungurlu Semp. Bildirileri,Kasým 1991, Ozan Sungurlu Bilim, Eðitim veYardým Vakfý, 274-305.

Qureshy, M. N., 1970. Relation of gravity to elevation, geology and tectonics in India. Proceedings of the second symposium on upper manle project 28-31 December 1970, Hyderabad

Seymen, Ý., 1982. Kaman dolayýnda Kýrþehir Masifi'nin jeolojisi. Doçentlik Tezi, ÝTÜ Maden Fak., 164s.

Simpson, Robert W., Jachens, Robert C. ve Blakely, Richard J., 1983. Airyroot: A Fortran Program for Calculating the Gravitational Attraction of an Airy Isostatic Root Out to 166.7 KM: U.S.G.S. Open-File Report 83-883, 66 p.

, , ve Saltus, Richard W., 1986. ANew Isostatic Residual Gravity Map of the Conterminous United States With a Discussion on the Significance of Isostatic Residual Anomalies: JGR, 91, 8348-8372.

Þengör, A. M. C., 1985. Türkiye'nin Tektonik Tarihinin Yapýsal Sýnýflamasý. Ketin Simpozyumu, TJK, Ankara, 37-61.

Þengör, A. M. C. ve Yýlmaz, Y., 1981. Tethyan Evolution Of Turkey: A Plate TectonicApproach. Tectonophysics, 75, 181-241.

, ve Sungurlu, O., 1984. Tectonics Of The Mediterranean Cimmerides: Nature And Evolution Of The Western Termination Of Paleo-Tethys. In: Dixon, J.F. And Robertson, A.H.F. (Eds.), The Geological Evolution Of The Eastern Mediterranean. Geol. Soc. London, Spec. Publ., 17, 117-152.

ve Natal'in, B., 1996. Palaeotectonics of Asia: Fragments of a synthesis. In: Yin, A. andHarrison, M. (eds), The tectonic evolution ofAsia. Rubey Colloquium, Cambridge University Press, Cambridge, 486-640.

Tüysüz,. O.,1993. Karadeniz'den Orta Anadolu'ya birjeotravers; Kuzey Neo-Tetisin Tektonik Evrimi, Türkiye Petrol Jeologlarý Derneði Bülteni, 5, 1-33.

Ustaömer, T. ve Robertson, A.H.F., 2005. Tectonicevolution of the Intra-Pontides suture zone inthe Armutlu Peninsula, NW Turkey; reply. Tec-tonophysics 405 (1-4), 223-231.

Yýlmaz Y., Genç, Þ. C., Yiðitbaþ, E., Bozcu, M. veYýlmaz, K., 1994. Kuzeybatý Anadolu'da GeçKretase Yaþlý Kýta Kenarýnýn Jeolojik Evrimi;Türkiye 10. Pet. Kong. ve Sergisi, Bildiriler, Jeoloji, 37-55.

, , , ,ve ,1995. Geolo-gical Evolution Of The Late MesozoicContinental Margin Of Northwestern Anatolia. Tectonophyscics, 243, 155-171.

Woollard, G.P., 1959. Crustal Structure from Gravity and Seismic Measurements, J. Geophys. Res., 64 (10), 1524-1544.


Documents

GRAVÝTE VERÝLERÝ ÝLE TÜRKÝYE'NÝN KABUK ......ðerlerinin kendi arasýndaki iliþkileri, kabuk ya-pýsýnýn anlaþýlmasýnda önemli bir rol oynar (Qureshy, 1970). Bu çalýþmada