ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΑΙ - ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ : "Ô "(Μ. ' " Ç ' PG 00.00CD) . ü ÂÅÐÅÓ : ÂéâëéïèÞêç " ÅëëÞíùí ÐáôÝñùí êá]é ' Åêêëçóéáóôéê[ùí ÓõããñáöÝùí

ÃÅÐÁ : Ãñçãïñßïõ Å'õóôñáôéÜäïõ - " Ç Ðñáãìáôéê]ç ' ÁëÞèåéá ðåñ]é ôï[õ ' Åêêëçóéáóôéêï[õ

" Åïñôïëογίου - ' Αθ[ηναι 1929 ΔΣΜΟΕ : ' Ι. Καρμίρη - Τ]α Δογματικ]α κα]ι Συμβολικ]α Μνημε[ια τ[ης ' Ορθοδόξου

Καθολικ[ης Καθολικ[ης ' Εκκλησίας - Τόμος Α ' ' Αθ[ηναι 1960 - Τόμος Β' Graz

Austria 1968 ÅÐÅ : ? Åëëçíåò ÐáôÝñåò ô[çò ' Åêêëçóßáò - Ðáôåñéêá]é ' Åêäüóåéò - Èåóóáëïíßêç

PG : Patrologia Græca Migne - / Åêäïóéò ÊÅ.Ð.Å. ' Áè[çíáé

PL : Patrologia Latina Migne

ΣΡΠ : Σύνταγμα " Ιερ[ων Κανόνων Ράλλη & Ποτλ[η - ' Αθ[ηναι 1859

"Ô]ον μ]εν γ]αρ Θε]ον ο'υδε]ις ο/υτε 'ατιμάζων παραβλάψαι δυνήσεται ο/υτε ε'υφημ[ων λαμπρότερον 'αποφ[ηναι, 'αλλ' 'επ]ι τ[ης ο'ικείας 'αε]ι μένει δόξης, ο/υτε ε'υφημίας α'υξανόμενος ο/υτε βλασφημίας 'ελαττούμενος ... Τ]ο γάρ, "ο βαλ]ων λίθον ε'ις ?υψος, ε'ις τ]ην κεφαλ]ην "εαυτο[υ /εβαλε, (Σειρ]αχ κζ' 25) περ]ι τ[ων βλασφημούντων τις ε/ιρηκε. Καθάπερ γ]αρ "ο λίθον πρ]ος ?υψος 'ακοντίζων, το[υ ο'υρανο[υ μ]εν τ]ο σ[ωμα διατεμε[ιν ο'υ δυνήσεται, ο/υτε πρ]ος τ]ο ?υψος φθάσαι 'εκε[ινο, τ]ην δ]ε πληγ]ην τ{[η ο'ικεί{α δέχεται κορυφ{[η, πρ]ος τ]ον 'ακοντίσαντα 'επανιόντος το[υ λίθου} ο?υτω δ]η κα]ι "ο βλασφημ[ων τ]ην μακαρίαν 'εκείνην ο'υσίαν, 'εκείνην μ]εν ο'υδ]εν /αν παραβλάψειέ ποτε πολλ{[ω μείζονα ο+υσαν κα]ι "υψηλοτέραν, /η ?ωστε δέξασθαί τινα βλάβην, κατ]α δ]ε τ[ης "εαυτο[υ ψυχ[ης τ]ο ξίφος 'ακον{[α, 'αγνώμων περ]ι τ]ον ε'υεργέτην γενόμενος" (' Ιωάννης "ο Χρυσόστομος - Περ]ι 'ακαταλήπτου - Λόγος Γ' , 1 - PG

48.719-720).ü"" Ï Èå]ïò ä]åí å=é÷åí 'áíάγκην τ[ων θυσι[ων

τ[ων " Εβραίων. Τ]ας 'εζήτησεν "απλ[ως χάριν το[υ 'ιδίου το[υ προσφέροντος α'υτ]ας 'ανθρώπου ... ' Επίσης ο"ι Προφ[ηται δηλο[υν

1

κατ]α τ]ον σαφέστερον τρόπον, ?οτι "ο Θε]ος ο'υδόλως ε=ιχεν 'ανάγκην τ[ης δουλικ[ης των "υπακο[ης, 'αλλ]α δι]α τ]ο 'ιδικόν των συμφέρον /εδωκεν ε'ις α'υτο]υς διατάξεις 'εν τ{[ω Νόμ{ω"(Ε'ιρηνα[ιος / Ελεγχος Ä' XVII, 1,2 PG 00.00CD).

"Ï?υτως, "ωσαύτως, "η ε'ις τ]ον Èå]ïí "õðçñåóία ο'υδ]εν /οφελος προσάγει τ{[ω Θε{[ω, ο/υτε /εχει "ο Θε]ος 'ανάγκην τ[ης 'ανθρωπίνης "υπακο[ης"(Ε'ιρηνα[ιος / Ελεγχος Ä' XΙV, 1 - PG 00.00CD) .

"Α'υτ]ος ο'υκ ε'ις ο'ικε[ιον κέρδος 'αγαπ[{α, 'ανενδε]ης γάρ 'εστιν"(' Ιωάννης "ο Χρυσόστομος - Ε'ις τ]ο κατ]α ' Ιωάννην - "

Ομιλία ος' Ç γ' PG 59.413).ü"" Ç ÷å]éñ ä]å "ç ðëάσασα τότε τ]ον ' Αδ]αμ,

κα]ι α?υτη κα]ι ν[υν κα]ι 'αε]ι το]υς μετ' 'εκε[ινον πάλιν πλάττει κα]ι διασυνίστησιν"(Μ. ' Αθανάσιος - PG 25.429).

"Ôï[éò ô{[ù "ñÞìáôé ôï[õ 'áðåñéãñÜðôïõ êáê[ùò ðñïóöõïìÝíïéò êá]é äé]á ôï[õôï ì]ç âïõëïìÝíïéò å'éêïíïãñáöå[éóèáé ô]ïí ðáñáðëçóßùò "çì[éí óáñê]ïò êá]é á?éìáôïò êåêïéíùíçêüôá ×ñéóôüí, ô]ïí 'áëçèéí]ïí Èå]ïí "çì[ùí, êá]é 'åíôå[õèåí öáíôáóéáóôá[éò äåéêíõìÝíïéò, 'áíÜèåìá á´ ". Óõíïäéêüí.

"Ôï[éò ëüã{ù ì]åí ô]çí /åíóáñêïí ï'éêïíïìßáí ôï[õ Èåï[õ Ëüãïõ äå÷ïìÝíïéò, "ïñ[áí ä]å ôáýôçí äé' Å'éêüíùí ï'õê 'áíå÷ïìÝíïéò, êá]é äé]á ôï[õôï "ñÞìáôé ì]åí äÝ÷åóèáé êáôáó÷çìáôéæïìÝíïéò, ðñÜãìáôé ä]å ô]çí Óùôçñßáí "çì[ùí 'áñíïõìÝíïéò, 'áíÜèåìá á´. Ôï[éò 'åðéìÝíïõóé ô{[ç å'éêïíïìÜ÷{ù á"éñÝóåé, ì[áëëïí ä]å ô{[ç ×ñéóôïìÜ÷{ù 'áðïóôáóß{á, 'áíÜèåìá ã´". Óõíïäéêüí.

"Ï'õäÝðïôå äé]á ìåóüôçôïò ô]á 'åêêëçóéáóôéê]á äéùñèþèç. ÌÝóïí 'áëçèåßáò êá]é øåýäïõò ï'õä]åí 'åóôéí. ' Áëë' ?ùóðåñ ô]ïí ôï[õ öùô]ïò /åîù ãåíüìåíïí, 'åí ô{[ù óêüôåé å=éíáé 'áíÜãêç} ï?õôù ô]ïí ô[çò 'áëçèåßáò ìéêñ]ïí ðáñåêëßíáíôá, ô{[ù øåýäåé ëïéð]ïí "õðïêå[éóèáé öáßùìåí 'áëçè[ùò" (Ì[áñêïò Å'õãåíéêüò - Πρ]ος Γεώργιον τ]ον

Σχολάριον PG 160.1093,1096).

2

"Öåýãåôå êá]é "õìå[éò, 'áäåëöïß, ô]çí ðñ]ïò ôï]õò 'áêïéíùíÞôïõò êïéíùíßáí êá]é ô]ï ìíçìüóõíïí ô[ùí 'áìíçìïíåýôùí. Ï'õ ÷ùñå[é óõãêáôÜâáóéò å'éò ô]á ô[çò ðßóôåùò". ? Á, Ì[áñêïò Å'õãåíéêüò.

"Ï/õôå âïύλομαι, ο/υτε δέχομαι τ]ην α'υτο[υ /η τ[ων μετ' α'υτο[υ κοινωνίαν τ]ο παράπαν, ο'υδαμ[ως, ο/υτε 'επ]ι τ[ης ζω[ης μου, ο/υτε μετ]α θάνατον} ... ?ωσπερ παρ]α π[ασαν μου τ]ην ζω]ην /ημην κεχωρισμένος 'απ' α'υτ[ων, ο?υτω κα]ι 'εν τ{[ω καιρ{[ω τ[ης 'εξόδου μου, κα]ι /ετι μετ]α τ]ην 'εμ]ην 'αποβίωσιν} κα]ι 'εξορκ[ων 'εντέλλομαι, ?ινα μηδε]ις 'εξ α'υτ[ων προσεγγίσ{η /η 'εν τ{[η 'εμ{[η κηδεί{α, /η 'εν το[ις μνημοσύνοις μου} 'αλλ' ο'υδ]ε /αλλου τιν]ος τ[ων τούτου μέρους "ημ[ων ?ωστε συμφορεύειν 'επιχειρ[ησαι, κα]ι συλλειτουργε[ιν το[ις "ημετέροις. Το[υτο γ]αρ 'εστι τ]ο τ]α /αμικτα μίγνυσθαι. Δε[ι γ]αρ παντάπασιν 'εκείνους ε=ιναι κεχωρισμένους "ημ[ων, μέχρις /αν δ{[ω "ο Θε]ος τ]ην καλ]ην διόρθωσιν κα]ι ε'ιρήνην τ[ης ' Εκκλησίας α'υτο[υ. ... Πέπεισμαι γ]αρ 'ακριβ[ως, ?οτι ?οσον 'αποδιΐσταμαι τούτου κα]ι τ[ων τοιούτων, 'εγγίζω {[ω Θε{[ω κα]ι π[ασι το[ις πιστο[ις κα]ι "αγίοις Πατράσι} κα]ι ?ωσπερ τούτων χωρίζομαι, ο?υτως 'ενο[υμαι τ{[η 'αληθεί{α κα]ι το[ις "αγίοις Πατράσι κα]ι Θεολόγοις τ[ης ' Εκκλησίας"(Μ[áñêïò ' Åöέσου "ο Ε'υγενικός PG 160.536CD-

537Α)."Å'éò ô]á ô[çò ðίστεως ο'υκ 'εγχωρε[ι

συγκατάβασις} "η γ]αρ συγκατάβασις, 'ελάττωσιν 'εργάζεται τ[ης πίστεως". ? Á, Ì[áñêïò Å'õãåíéêüò (Παρ]α Σ. Μπιλάλη - " Η Α?

ιρεσις το[υ Filioque σ. 412) ."? Ùóðåñ ä]å á"é ãýðåò ðñ]ïò ô]á äõóþäç

öÝñïíôáé, ðïëëïýò ì]åí ëåéìþíáò, ðïëëï]õò ä]å 'çäå[éò êá]é å'õþäåéò ôüðïõò "õðåñéðôÜìåíïé êá]é á"é ìõ[éáé, ô]ï ì]åí 'õãéá[éíïí ðáñáôñÝ÷ïõóé, ðñ]ïò ä]å ô]ï /åëêïò 'åðåßãïíôáé, ï?õôù êá]é ï"é âÜóêáíïé... ". "

Áã. ÌÜîéìïò "ï " ÏìïëïãçôÞò PG 91.960Á."? Áðáíôåò ï"é ô[çò ' Åêêëçóßáò äéäÜóêáëïé,

ð[áóáé á"é Óýíïäïé, ð[áóáé á"é èå[éáé Ãñáöáß,

3

öåýãåéí ôï]õò "åôåñüöñïíáò ðáñáéíï[õóé êá]é ô[çò á'õô[ùí êïéíùíßáò äéÀóôáóèáé". '(Ì[áñêïò Å'õãåíéêüò PG 160.105C).

"Öåýãåôå êá]é "õìå[éò 'áäåëöï]é ô]çí ðñ]ïò ôï]õò 'áêïéíùíÞôïõò êïéíùíßáí êá]é ô]ï ìíçìüóõíïí ô[ùí 'áìíçìïíåýôùí. / Éäå 'åã]ù Ì[áñêïò "ï "áìáñôùë]ïò ëÝãù "õì[éí, ?ïôé "ï ìíçìïíåýùí ôï[õ ðÜðá "ùò 'ïñèïäüîïõ 'áñ÷éåñÝùò, /åíï÷üò /åóôé ðÜíôá ô]á ô[ùí Ëáôßíùí 'åêðëçñ[ùóáé ìÝ÷ñé êá]é á'õô[çò ô[çò êïõñ[áò ô[ùí ãåíåßùí êá]é "ï ëáôéíïöñïí[ùí ìåô]á ô[ùí Ëáôßíùí êñéèÞóåôáé êá]é "ùò ðáñáâÜôçò ô[çò ðßóôåùò ëïãéóèÞóåôáé". '(Ì[áñêïò Å'õãåíéêüò -' Åðéóôïë]ç ðñ]ïò ÈåïöÜíçí PG 160.1097D,1100A).

"Ðåñéùñßóèçí ðáñ]á ôï[õ ÂáóéëÝùò. ' Áëë' "ï Ëüãïò ôï[õ Èåï[õ ï'ý äÝäåôáé, ôñÝ÷åé ä]å ì[áëëïí êá]é å'õïäï[õôáé êá]é ï"é ðëåßïíåò ô[ùí 'áäåëö[ùí ô{[ç 'åìï]é 'åîïñß{á èá'ñ"ñï[õíôåò âÜëëïõóé ôï[éò 'åëÝã÷ïéò ôï]õò 'áëéôçñßïõò êá]é ðáñáâÜôáò ô[çò 'ïñè[çò ðßóôåùò êá]é ô[ùí ðáôñéê[ùí èåóì[ùí êá]é 'åëáýíïõóé ðáíôá÷üèåí á'õôï]õò "ùò êáèÜñìáôá, ìÞôå óõëëåéôïõñãå[éí á'õôï[éò 'áíå÷ïìÝíïé, ìÞôå ìíçìïíåýïíôåò ?ïëùò á'õô[ùí "ùò ÷ñéóôéáí[ùí". (Μ[áñêïò "ï

Åýãåíéê]ïò ðñ]ïò ô]ïí ÐáôñéÜñ÷çí ÌçôñïöÜíçí PG 160.1097AB)."Êáèïëéê]çí ' Åêêëçóßáí ô]çí 'ïñè]çí êá]é óùôÞñéïí

ô[çò å'éò á'õô]ïí ðßóôåùò "ïìïëïãßáí ... "ï ô[ùí ?ïëùí Èå]ïò 'áðåöÞíáôï". ÌÜîéìïò " ÏìïëïãçôÞò PG 90132.

"Èåïëόγος δ]ε π[ας, κα]ι "ο μυρίαις κηλ[ισι τ]ην ψυχ]ην στιγματίσας"(Μ. Βασίλειος - Περ]ι το[υ " Αγίου Πνεύματος - Λ' Ç 77 - PG

32.213D) ."Å'é èåïëüãïò å=é, ðñïóåýî{ç 'áëçè[ùò. Êá]é å'é

'áëçè[ùò ðñïóåý÷{ç, èåïëüãïò å=é". Íå[éëïò ' Áóêçô]çò Öéëïêáëßá Á

´ óåë. 182, îá´.

"×áëåð]ïí ðåñ]é Èåï[õ äéáëÝãåóèáé. ÔÝëïò 'áãíåßáò, èåïëïãßáò "õðüèåóéò". ' ÉùÜííçò ÓéíáÀôçò Êë[éìáî Ëüãïò Ë´

éâ."Äáéìüíùí èåïëïãßá "ç äß÷á ðñÜîåùò ãí[ùóéò". ÌÜîéìïò "

ÏìïëïãçôÞò PG 91601C

"Ô]çí ðáíô]ïò 'åðÝêåéíá íï[õ êáôáëÞãåé èåïëïãßáí, ?çí /áëçóôïí ðßóôéí êá]é ðñÜãìáôïò 'áöáíï[õò èåùñßáí "ïñßæïõóéí". ? Ïó. ÈáëÜóóéïò Öéëïêáëßáò ´ óåë. 227ð´.

4

"' Åóôé ã]áñ êá]é "ç ðåñ]é Èåï[õ êá]é ô[ùí êáô' Á'õô]ïí äïãìÜôùí ãí[ùóéò, èåùñßá, ?ï èåïëïãßáí 'ïíïìÜæïìåí". (Ãñçãόριος Ðáëáì[áς - Å.Ð.Å. Ôüìïò 2.182).ü

"Íï[õò 'áðïóô]áò ôï[õ Èåï[õ /ç êôçíþäçò ãßíåôáé /ç äáéìïíéþäçò êá]é ô[ùí ?ïñùí 'áðïóôáôÞóáò ô[çò öýóåùò 'åðéèõìå[é ô[ùí 'áëëïôñßùí". (Ãñçãïñßïõ Ðáëáì[á - ' Ïìéëßáé

Ïßêïíüìïõ óåë. 114-115)."' ÁíÜãêç ã]áñ "çì[áò ëÝãïíôáò ðåñ]é ô[çò å'éò

"çì[áò 'åðéöáíåßáò ôï[õ Óùô[çñïò, ëÝãåéí êá]é ðåñ]é ô[çò ô[ùí 'áíèñþðùí 'áñ÷[çò, ?éíá ãéíþóêçò, ?ïôé "ç "çì[ùí á'éôßá 'åêåßí{ù ãÝãïíå ðñüöáóéò ô[çò êáèüäïõ, êá]é "ç "çì[ùí ðáñÜâáóéò ôï[õ Ëüãïõ ô]çí öéëáíèñùðßáí 'åîåêáëÝóáôï, ?ùóôå êá]é å'éò "çì[áò öèÜóáé êá]é öáí[çíáé ô]ïí Êýñéïí 'åí 'áíèñþðïéò". Ì. '

ÁèáíÜóéïò PG 25.104."Ï'õ ã]áñ ï=éüí ôå (äõíáôüí) óõíüä{ù óõíáñéèì[çíáé

ôï]õò ðåñ]é ô]çí ðßóôéí 'áóåâï[õíôáò, ο'υδ]ε πρέπει προκρίνεσθαι πράγματος 'εξέτασιν τ[ης περ]ι πίστεως 'εξετάσεως. ×ñ]ç ã]áñ ðñ[ùôïí ð[áóáí ðåñ]é ô[çò ðßóôåùò äéáöùíßáí 'åêêüðôåóèáé, êá]é ôüôå ô]çí ðåñ]é ô[ùí ðñáãìÜôùí /åñåõíáí ðïéå[éóèáé". Ì. ' ÁèáíÜóéïò ÂÅÐÅÓ 31,260.

"' Áãíïï[õíôáò äéäÜîïìåí, êáêïõñãï[õóé ï'õê 'åðéôñÝøïìåí". Ì. ' ÁèáíÜóéïò .

"? Ïóïí ã]áñ 'áößóôáôï ô[çò æù[çò, ôïóï[õôïí ðñïóÞããéæå ô{[ù èáíÜô{ù. Æù]ç ã]áñ "ï Èåüò} óôÝñçóéò ä]å ô[çò æù[çò èÜíáôïò. ? Ùóôå "åáõô{[ù ô]ïí èÜíáôïí "ï ' Áä]áì äé]á ô[çò 'áíá÷ùñÞóåùò ôï[õ Èåï[õ êáôåóêåýáóå, êáô]á ô]ï ãåãñáììÝíïí, ?ïôé ' Éäï]õ ï"é ìáêñýíïíôåò "åáõôï]õò 'áð]ï óï[õ 'áðïëï[õíôáé. Ï?õôùò ï'õ÷]é Èå]ïò /åêôéóå èÜíáôïí, 'áëë' "çìå[éò "åáõôï[éò 'åê ðïíçñ[áò ãíþìçò 'åðåóðáóÜìåèá. Ï'õ ì]çí ï'õä]å 'åêþëõóå ô]çí äéÜëõóéí äé]á ô]áò ðñïåéñçìÝíáò á'éôßáò, ?éíá ì]ç 'áèÜíáôïí "çì[éí ô]çí 'á'ñ"ñùóôßáí äéáôçñÞó{ç". (Μ.

Âáóßëåéïò - " Ïìéëßá ?ïôé ï'õê /åóôéí á/éôéïò ô[ùí êáê[ùí "ï Èåüò PG 31.345) ."Ï"é ä]å /áíèñùðïé, 'áðïóôñáöÝíôåò ô]á á'éþíéá

êá]é óõìâïõëß{á ôï[õ äéáâüëïõ å'éò ô]á ô[çò öèïñ[áò 'åðéóôñáöÝíôåò, "åáõôï[éò á/éôéïé ô[çò 'åí

5

ô{[ù èáíÜô{ù öèïñ[áò ãåãüíáóé". Ì. ' ÁèáíÜóéïò PG 25.104 (Ëüãïò ðåñ]é

ô[çò 'åíáíèñùðÞóåùò ôï[õ Ëüãïõ) ."Å'é ã]áñ 'áèÜíáôïí á'õô]ïí 'áð' 'áñ÷[çò

'åðåðïéÞêåé, Èå]ïí á'õô]ïí 'åðåðïéÞêåé. ÐÜëéí, å'é èíçô]ïí á'õô]ïí 'åðåðïéÞêåé, 'åäüêåé /áí "ï Èå]ïò á/éôéïò å=éíáé ôï[õ èáíÜôïõ á'õôï[õ. Ï/õôå ï=õí 'áèÜíáôïí á'õô]ïí 'åðïßçóåéí, ï/õôå ì]çí èíçôüí, 'áëë]á êáè]ùò 'åðÜíù ðñïåéñÞêáìåí, äåêôéê]ïí 'áìöïôÝñùí} ?éíá å'é "ñÝø{ç 'åð]é ô]á ô[çò 'áèáíáóßáò, ôçñÞóáò ô]çí 'åíôïë]çí ôï[õ Èåï[õ, ìéóè]ïí êïìßóçôáé ðáñ' á'õôï[õ ô]çí 'áèáíáóßáí êá]é ãÝíçôáé Èåüò. å'é ä]å á=õ ôñáð{[ç 'åð]é ô]á ôï[õ èáíÜôïõ ðñÜãìáôá, ðáñáêïýóáò ôï[õ Èåï[õ, á'õô]ïò á/éôéïò ={ç ôï[õ èáíÜôïõ. ' Åëåýèåñïí ã]áñ êá]é á'õôåîïýóéïí 'åðïßçóåí "ï Èå]ïò /áíèñùðïí". Èåïößëïõ ' Áíôéï÷åßáò Ðñ]ïò Á'õôüëõêïí ´. 27. "Ôï[õôï ä]å "ï Èå]ïò ìåãÜëçí å'õåñãåóßáí ðáñÝó÷åí ô{[ù 'áíèñþð{ù, ô]ï ì]ç äéáìå[éíáé á'õô]ïí å'éò ô]ïí á'é[ùíá 'åí "áìáñôß{á /ïíôá". Á'õôüèé ´. 26.

"' Áëë' å/éðïé ôéò /áí} Íá]é ðáñþëéóèåí "ï ' ÁäÜì, êá]é ô[çò èåßáò 'áëïãÞóáò 'åíôïë[çò, öèïñ{[á êá]é èáíÜô{ù êáôåäéêÜæåôï} å=éôá ð[ùò "áìáñôùëï]é äé' á'õô]ïí êáôåóôÜèçóáí ï"é ðïëëïß;Ô]é ðñ]ïò "çì[áò ô]á 'åêåßíïõ ðôáßóìáôá; Ð[ùò ä]å ?ïëùò ï"é ìÞðù ãåãåíçìÝíïé êáôáäåäéêÜóìåèá ó]õí á'õô{[ù, êáßôïé Èåï[õ ëÝãïíôïò} Ï'õê 'áðïèáíï[õíôáé ðáôÝñåò "õð]åñ ôÝêíùí, ï/õôå ôÝêíá "õð]åñ ðáôÝñùí, øõ÷]ç "ç "áìáñôÜíïõóá á'õô]ç 'áðïèáíå[éôáé; Ï'õêï[õí øõ÷]ç ì]åí "ç "áìáñôÜíïõóá á'õô]ç 'áðïèáíå[éôáé. " Áìáñôùëï]é ä]å ãåãüíáìåí äé]á ô[çò ðáñáêï[çò ôï[õ ' Áä]áì äé]á ôïéüíäå ôñüðïí} Ðåðïßçôï ì]åí ã]áñ 'åð]é 'áöèáñóß{á êá]é æù{[ç, =çí ä]å á'õô{[ù êá]é âßïò "áãéïðñåð]çò 'åí ô{[ù ðáñáäåßó{ù ô[çò ôñõö[çò, ?ïëïí =çí êá]é äé]á ðáíô]ïò 'åí èåïðôßáéò "ï íï[õò, 'åí å'õäåß{á ä]å êá]é ãáëÞí{ç ô]ï ó[ùìá, êáôçñåìïýóçò "áðÜóçò á'éó÷ñ[áò "çäïí[çò} ï'õ ã]áñ =çí 'åêôüðùí êéíçìÜôùí èüñõâïò 'åí á'õô{[ù. ' Åðåéä]ç ä]å ðÝðôùêåí "õö' "áìáñôßáí, êá]é êáôþëéóèåí å'éò öèïñ]áí, 'åíôå[õèåí å'éóÝäñáìïí ô]çí ô[çò óáñê]ïò öýóéí "çäïíáß ôå êá]é 'áêáèáñóßáé, 'áíÝöõ ä]å êá]é "ï 'åí ôï[éò ìÝëåóéí "çì[ùí 'áãñéáßíùí íüìïò. Íåíüóçêåí

6

ï+õí "ç öýóéò ô]çí "áìáñôßáí äé]á ô[çò ðáñáêï[çò ôï[õ "åíüò, ôïõôÝóôéí ' ÁäÜì} ï?õôùò "áìáñôùëï]é êáôåóôÜèçóáí ï"é ðïëëïß, ï'õ÷ "ùò ô{[ù ' ÁäÜì óõìðáñáâåâçêüôåò, ï'õ ã]áñ =çóáí ðþðïôå, 'áëë] "ùò ô[çò 'åêåßíïõ öýóåùò /ïíôåò ô[çò "õð]ï íüìïí ðåóïýóçò ô]ïí ô[çò "áìáñôßáò. ? Ωσπερ τοίνυν 'ç'ñ"ñþóôçóåí "ç 'áíèñùðßíç öýóéò 'åí ' Áä]áì äé]á ô[çò ðáñáêï[çò ô]çí öèïñÜí, å'éóÝäõ ôå ï?õôùò á'õô]çí ô]á ðÜèç, ο?υτως 'απήλλακται πάλιν 'εν Χριστ{[ω} γέγονε γ]αρ "υπήκοος τ{[ω Θε{[ω κα]ι Πατρ]ι, κα]ι ο'υκ 'εποίησεν "αμαρτίαν"(Κýñéëëïò ' Áëåîáíäñåßáò - "

Åñìçíåßá å'éò ô]çí ðñ]ïò Ñùìáßïõò PG 74.788D,789AB).ü"' Áëë' å/éðåñ =çí /ïíôùò ðïßçìá êá]é êôßóìá

êáô]á ô]çí ô[ùí "åôåñïäüîùí ìáíßáí ô]ï Ðíå[õìá ô]ï ? Áãéïí, ð[ùò ?ïëçí /å÷åé ôï[õ Èåï[õ ô]çí 'åíÝñãåéáí; Ï'õ ã]áñ ä]ç ôéò ôïóï[õôïí, ï=éìáé, ôï[õ öñïíå[éí 'ïñè[ùò 'åêâÞóåôáé, "ùò ôïëì[çóáé êá]é ìüíïí å'éðå[éí ô]çí èåßáí ï'õóßáí äé' 'ïñãÜíùí ôéí[ùí /åîùèåí å'éò ô]ï å=éíáé ðáñåíå÷èÝíôùí äéáêïíå[éóèáé ðñ]ïò 'åíÝñãåéáí ô]çí 'åî á'õô[çò öõóéê[ùò äéáâáßíïõóáí ðñüò ôéíá ô[ùí 'åðéôçäåßùí ðñ]ïò ô]ï ëáâå[éí. ' Åðåéä]ç ä]å æù]ç ì]åí /åóôé êáô]á öýóéí "ï Õ"éüò, æùïðïéå[é ä]å ô]ï Ðíå[õìá ô]ï ðáñ' Á'õôï[õ ÷ïñçãïýìåíïí, 'áíÜãêç ëïéð]ïí 'åê ô[çò ï'õóßáò "õðÜñ÷åéí "ïìïëïãå[éí á'õô]ï ô[çò ôï[õ Õ"éï[õ êá]é Èåï[õ, êá]é ð[áóáí á'õôï[õ ôÞí ôå äýíáìéí êá]é ô]çí 'åíÝñãåéáí /å÷ïí, ?ωσπερ /αν ε'ι κα]ι ?υδατος 'ατμ]ις 'αναβαίνοι, κα]ι δι' +ων 'ενεργε[ι το]υς παρ' ο+ις γένοιτο ψύχουσα, το[υ 'εκπέμποντος α'υτ]ην τ]ην φύσιν σημαίνουσα" (Κýñéëëïò ' Áëåîáíäñåßáò - Âßâëïò ô[ùí

Èçóáõñ[ùí ðåñ]é ô[çò " Áãßáò êá]é " Ïìïïõóßïõ ÔñéÜäïò Ëüãïò Ëô PG 75.573BC).ü"= Ην 'εν Κωνσταντινουπόλει 'επίσκοπος

'ονόματι Δωρόθεος, τ]α α'υτ]α φρον[ων α'υτ{[ω, 'αν]ηρ χρειοκόλαξ κα]ι προπετ]ης χείλεσι, καθ]ως γέγραπται, ?ος 'εν συνάξει καθεζομένου 'επ]ι το[υ θρόνου τ[ης 'εκκλησίας το[υ Κωνσταντινουπόλεως ε'υλαβεστάτου Νεστορίου, 'αναστ]ας, μεγάλ{η τ{[η φων{[η τετόλμηκεν ε'ιπε[ιν} Ε/ι τις Θεοτόκον ε=ιναι λέγει τ]ην Μαρίαν, ο+υτος 'ανάθεμα /εστω. Κα]ι γέγονε μ]εν κραυγ]η μεγάλη παρ]α παντ]ος

7

το[υ λαο[υ κα]ι 'εκδρομή. Ο'υ γ]αρ /ηθελον /ετι κοινωνε[ιν α'υτο[ις τοια[υτα φρονο[υσιν} ?ωστε κα]ι ν[υν 'αποσυνάκτους ε=ιναι το]υς λαο]υς τ[ης Κωνσταντινουπόλεως, πλ]ην 'ολίγων 'ελαφροτέρων κα]ι τ[ων κολακευόντων α'υτόν. Τ]α δ]ε μοναστήρια σχεδ]ον ?απαντα κα]ι ο"ι τούτων 'αρχιμανδρ[ιται, κα]ι τ[ης συγκλήτου πολλο]ι ο'υ συνάγονται, δεδιότες μ]η 'αδικηθ[ωσιν ε'ις πίστιν, α'υτο[υ κα]ι τ[ων σ]υν α'υτ{[ω, ο?υς 'απ]ο τ[ης ' Αντιοχείας /ηγαγε, πάντων λαλούντων διεστραμμένα "(Κύριλλος ' Αλεξανδρείας - ' Επιστολαί - ' Επιστολή ια' Πρ]ος Κελεστ[ινον

Πάπαν - PG 77.81ΒC).ü"Ô]ον Παλαμ[αν κα]ι το]υς "ομόφρονας

α'υτο[υ ... τολμήσαντας 'ακανονίστως κα]ι 'ακρίτως 'αποκόψαι τ]ο μνημόσυνόν μου, τ{[ω 'απ]ο τ[ης Ζωαρχικ[ης κα]ι " Αγίας Τριάδος δεσμ{[ω καθυποβάλλομεν, κα]ι τ{[ω 'αναθέματι παραπέμπομεν ... ' Ιωάννης 'ελέ{ω Θεο[υ 'αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως νέας Ρώμης κα]ι ο'ικουμενικ]ος πατριάρχης"(' Ιωάννης Καλέκας "ο Λατινόφρων 1334-

1347 - PG 150.863C-864Á)."= Çí ðïôå öåõêô]ïí êá]é öïâåñ]ïí ô]ï 'áíάθεμα, ?

οτε κατ]α τ[ων 'ενόχων τ[ης 'ασεβείας, "υπ]ερ τ[ων τ[ης ε'υσεβείας κηρύκων, 'εφέρετο} ... κατ]α τ[ων προμάχων τ[ης 'ορθοδοξίας ... ε'ις μύθους κα]ι παίγνια μεταπέπτωκε, μ[αλλον δέ, το[ις ε'υσεβέσι κα]ι α"ιρετ]ον παρεσκεύασται ... στεφάνους 'ακηράτους, κα]ι 'αθάνατον δόξαν, 'αντ]ι ποιν[ης 'απεργάζεται. Δι' ?ο κα]ι ?εκαστος τ[ων ε'υσεβ[ων κα]ι "αγίων, "υπ' α'υτ[ων 'ηλλοτριωμένων Χριστο[υ, μυριάκις α"ιρε[ιται προπηλακίζεσθαι κα]ι 'αναθεματίζεσθαι "(Μ. Φώτιος '

Επιστολ]η ιζ' ' Ιγνατί{ω Μητροπολίτ{η Κλαυδιουπόλεως - PG 102.833ÁÂC)."Á'õô]ïò ã]áñ "ï ëáë[ùí ôüôå 'åí ðñïöÞôáéò ?

õóôåñïí ðáñåãÝíåôï ". Êýñéëëïò " Éåñïóïëýìùí ÊáôÞ÷çóéò 14,8."Ð[áò "ï äõíÜìåíïò ëÝãåéí ô]çí 'áëÞèåéáí êá]é

ì]ç ëÝãùí êáôáêñéèÞóåôáé "õð]ï ôï[õ Èåï[õ ... ô]ï ã]áñ 'åöçóõ÷Üæåéí 'åí ôïéïýôïéò 'áñíÞóåùò /éäéïí, ô]ï ä]å 'åëÝã÷åéí "ïìïëïãßáò å'éëéêñéíï[õò". Ì. Âáóßëåéïò.

8

"Ï+õôïò 'åóô]éí "ï ôï[éò "áãßïéò ðñïöÞôáéò êá]é ÐáôñéÜñ÷áéò 'åìöáíéóèåßò ... ðÜíôé ï=õí ä[çëïí ?ïôé /åíèá êá]é /áããåëïò êá]é Èå]ïò "ï á'õô]ïò ðñïóçãïñåýåôáé "ï Ìïíïãåí]çò 'åóôé äçëïýìåíïò 'åìöáíßæùí "åáõô]ïí êáô]á ãåíå]áí ôï[éò 'áíèñþðïéò". Ì. Âáóßëåéïò Êáô]á Å'õíïìßïõ, Å.Ð.Å. 10,174 .

"Å'é ä]å "ï Ðáô]çñ äé]á ôï[õ Ëüãïõ 'åí Ðíåýìáôé "áãß{ù êôßæåé ô]á ðÜíôá êá]é 'áíáêáéíßæåé, ðïßá "ïìïéüôçò /ç óõããÝíåéá ô{[ù êôßæïíôé ðñ]ïò ô]á êôßóìáôá; / Ç ?ïëùò ð[ùò /áí å/éç 'åí +{ù êôßæåôáé ô]á ðÜíôá, êôßóìá;". Ì. ' ÁèáíÜóéïò PG 26.588 (' Åðéóôïë]ç Á´ ðñ]ïò

Óåñáðßùíá Èìïýåùò ' Åðßóêïðïí, 24) ."Ãåãüíáìåí ô[çò 'åí ' Áä]áì êáôÜñáò êëçñïíüìïé. Ï'õ

ã]áñ ðÜíôùò "ùò ó]õí 'åêåßí{ù ðáñáêïýóáíôåò ô[çò èåßáò 'åêåßíçò 'åíôïë[çò ôåôéìùñÞìåèá, 'áëë' ?ïôé èíçô]ïò ãåãïíþò, å'éò ô]ï 'åî á'õôï[õ óðÝñìá ðáñÝðåìøå ô]çí "áìáñôßáí} èíçôï]é ã]áñ ãåãüíáìåí 'åê èíçôï[õ ... ". ' ÁíáóôÜóéïò "ï ÓéíáÀôçò (ÂëÝðå . ' É. Í. Êáñìßñç Óýíïøéò Äïã. Äéä. ' Ïñè. Êáè. '

Åêê., óåë. 38) ."? Ùóðåñ ã]áñ "ï ðåñ]é 'áíèñþðïõ /ç ðåñ]é ðüëåùò

ôéí]ïò ðñüò ôéíáò äéçãïýìåíïò, 'åêå[éíïò ì]åí ?á å=éäå êá]é ?á "åþñáêå ëáëå[é ðñ]ïò á'õôïýò, ï"é ä]å 'áêïýïíôåò ì]ç èåáóÜìåíïé ô]ïí /áíèñùðïí /ç ô]çí ðüëéí ðåñ]é +çò êá]é 'áêïýïõóéí, ï'õ äýíáíôáé 'áð]ï ô[çò 'áêï[çò ìüíçò "ùò "ï 'éä]ùí êá]é äéçãïýìåíïò ô]á ðåñ]é ôï[õ 'áíèñþðïõ ãéãíþóêåéí êá]é ô]á ðåñ]é ô[çò ðüëåùò, ï?õôù êá]é ðåñ]é ô[çò /áíù " ÉåñïõóáëÞì êá]é ôï[õ 'åí á'õô{[ç êáôïéêï[õíôïò 'áïñÜôïõ Èåï[õ, êá]é ðåñ]é ô[çò 'áðñïóßôïõ äüîçò ôï[õ ðñïóþðïõ á'õôï[õ êá]é ðåñ]é ô[çò 'åíåñãåßáò êá]é äõíÜìåùò ôï[õ Ðáíáãßïõ Á'õôï[õ Ðíåýìáôïò, å/éô' ï=õí öùô]ïò, ï'õäå]éò å'éðå[éí äýíáôáé å'é ì]ç ðñ[ùôïí á'õô]ï ô]ï ö[ùò /éäç øõ÷[çò 'ïöèáëìï[éò êá]é 'áêñéâ[ùò ãí[ù ô]áò á'õôï[õ 'åëëÜìøåéò êá]é 'åíåñãåßáò 'åí "åáõô{[ù ... ?ïèåí ï'õä]åí äýíáôáé ëÝãåéí ?ïôé 'åí ãíþóåé ãÝãïíá ôï[õ Èåï[õ äé]á ìüíçò ôáýôçò ô[çò 'áêï[çò. ? Ïí ã]áñ ï'õ÷ "åþñáêå ð[ùò ãéãíþóêåéí 'åíäÝ÷åôáé; Å'é ã]áñ "ç ?ïñáóéò ìüíç ôåëåßáí ãí[ùóéí ôï[õ "ïñùìÝíïõ ðáñ' "çì[ùí 'áíèñþðïõ ï'õê 'åìðïéå[é 'åí "çì[éí, ð[ùò "ç 'áêï]ç ìüíç ô]çí ôï[õ Èåï[õ

9

ãí[ùóéí "çì[éí 'åìðïéÞóåéå; " Óõìå]ùí ÍÝïõ Èåïëüãïõ Âßâëïò ô[ùí ' Çèéê[ùí Ëüãïò Å

´ / Åêä. ÅÐÅ Öéëïêáëßá 19Â óåë. 442."Ô[ùí ô]çí /åíóáñêïí ôï[õ Èåï[õ Ëüãïõ

ðáñïõóßáí,ëüã{ù,óôüìáôé, êáñäßá êá]é í{[ù, ãñáö{[ç ôå êá]é å'éêüóéí "ïìïëïãïýíôùí á'éùíßá "ç ìíÞìç ã".Óõíïäéêüí

"' Åí ôéóé ô[ùí óåðô[ùí å'éêüíùí ãñáöá[éò, 'áìí]ïò äáêôýë{ù ôï[õ Ðñïäñüìïõ äåéêíýìåíïò 'åã÷áñÜôôåôáé ?ïò å'éò ôýðïí ðáñåëÞöèç ô[çò ×Üñéôïò, ô]ïí 'áëçèéí]ïí "çì[éí äé]á íüìïõ ðñïûöáßíùí ' Áìí]ïí, ×ñéóô]ïí ô]ïí Èå]ïí "çì[ùí. Ôï]õò ï=õí ðáëáéï]õò ôýðïõò êá]é ô]áò óêéÜò, "ùò ô[çò 'áëçèåßáò óýìâïëÜ ôå êá]é ðñï÷áñÜãìáôá ô{[ç ' Åêêëçóß{á ðáñáäåäïìÝíïõò êáôáóðáæüìåíïé, ô]çí ×Üñéí ðñïôéì[ùìåí êá]é ' ÁëÞèåéáí, "ùò ðëÞñùìá Íüìïõ ôáýôçí "õðïäåîÜìåíïé. " Ùò /áí ï/õí ô]ï ôÝëåéïí ê/áí ôá[éò ÷ñùìáôïõñãßáéò, 'åí ôá[éò "áðÜíôùí /ïøåóéí "õðïãñÜöçôáé, ô]ïí ôï[õ á?éñïíôïò ô]çí "áìáñôßáí ôï[õ êüóìïõ ' Áìíï[õ ×ñéóôï[õ ôï[õ Èåï[õ "çì[ùí êáô]á ô]ïí 'áíèñþðéíïí ÷áñáêô[çñá, êá]é 'åí ôá[éò å'éêüóéí 'áð]ï ôï[õ í[õí, 'áíô]é ôï[õ ðáëáéï[õ 'áìíï[õ 'áíáóôçëï[õóèáé "ïñßæïìåí. Äé' á'õôï[õ ôü, ô[çò ôáðåéíþóåùò ôï[õ Èåï[õ Ëüãïõ êáôáíïï[õíôåò, êá]é ðñ]ïò ìíÞìçí ô[çò 'åí óáñêß ðïëéôåßáò, ôï[õ ôå ÐÜèïõò Á'õôï[õ êá]é ôï[õ Óùôçñßïõ ÈáíÜôïõ ÷åéñáãùãïýìåíïé, êá]é ô[çò 'åíôå[õèåí ãåíïìÝíçò ô{[ù êüóì{ù 'áðïëõôñþóåùò". Êáí]ùí д ô[çò " Áãßáò 6çò Ï'éêïõìåíéê[çò Óõíüäïõ

(ÐçäÜëéïí ' ÁóôÞñ / Åêä. 1970 Óåë. 292) ."" Çìå[éò ä]å 'åê ì]åí ô[ùí 'åíåñãåé[ùí ãíùñßæåéí

ëÝãïìåí ô]ïí Èå]ïí "çì[ùí, ô{[ç ä]å ï'õóßá á'õô{[ç ðñïóåããßæåéí ï'õ÷ "õðéó÷íïýìåèá. Á"é ì]åí ã]áñ 'åíÝñãåéáé Á'õôï[õ ðñ]ïò "çì[áò êáôáâáßíïõóéí, "ç ä]å ïýóßá Á'õôï[õ ìÝíåé 'áðñüóéôïò". Ì. Âáóßëéïò ' Åñþôçìá ' Áìöéëï÷ßïõ

234 ÅÐÅ 1 152 .

"Ôï[éò ô]áò ì]åí ðñïöçôéê]áò "ïñÜóåéò, ê/áí ì]ç âïýëïéíôï ðáñáäå÷ïìÝíïéò, ô]áò ä' 'ïöèåßóáò á'õôï[éò å'éêïíïãñáößáò, =ù èá[õìá! êá]é ðñ]ï óáñêþóåùò ôï[õ Ëüãïõ ì]ç êáôáäå÷ïìÝíïéò 'áëë' /ç á'õô]çí ô]çí /áëçðôüí ôå êá]é 'áèÝáôïí ï'õóßáí 'ïöè[çíáé ôï[éò ôåèåáìÝíïéò êåíïëïãï[õóéí, /ç å'éêüíáò ì]åí ôá[õôá

10

ô[çò 'áëçèåßáò êá]é ôýðïõò êá]é ó÷Þìáôá 'åìöáíéóè[çíáé ôï[éò "åùñáêüóé óõíôéèåìÝíïéò å'éêïíïãñáöå[éí ä]å 'åíáíèñùðÞóáíôá ô]ïí Ëüãïí, êá]é ô]á "õð]åñ "çì[ùí á'õôï[õ ðÜèç ï'õê 'áíå÷ïìÝíïéò, 'áíÜèåìá á´". Óõíïäéêüí.

"Ôï[éò 'åðéìÝíïõóé ô{[ç å'éêïíïìÜ÷{ù á"éñÝóåé, ì[áëëïí ä]å ô{[ç ×ñéóôïìÜ÷{ù 'áðïóôáóßá, 'áíÜèåìá ã´". Óõíïäéêüí.

"/ Áëëïé äÝ ôéíåò, "õðïóôçóÜìåíïé 'áèÜíáôïí êá]é 'áóþìáôïí ô]çí øõ÷Þí, ï/õôå êáêüí ôé äñÜóáíôåò "çãï[õíôáé äþóåéí äßêçí, 'áðáè]åò ã]áñ ô]ï 'áóþìáôïí, ï/õôå 'áèáíÜôïõ á'õô[çò "õðáñ÷ïýóçò, äÝïíôáß ôé ôï[õ Èåï[õ /åôé". ' Éïõóô[éíïò "ï Öéëüóïöïò - ÄéÜëïãïò ðñ]ïò Ôñýöùíá 1,5.

"Ï/õôå ï=õí ' ÁâñáÜì, ï/õôå ' ÉóáÜê, ï/õôå ' Éáêþâ ï/õôå /áëëïò ô[ùí 'áíèñþðùí å=éäå ô]ïí ÐáôÝñá, 'áëë' 'åêå[éíïí ô]ïí êáô]á âïõë]çí ô]çí 'åêåßíïõ êá]é Èå]ïí /ïíôá, Õ"é]ïí á'õôï[õ". ' Éïõóô[éíïò "ï Öéëüóïöïò - ÄéÜëïãïò ðñ]ïò Ôñýöùíá - Â.Å.Ð.Å.Ó. 3,

327."ÐÜíôáò "ï Èå]ïò ï'õ ÷åéñïôïíå[é, äé]á ðÜíôùí ä'

'åíåñãå[é". ' ÉùÜííçò ×ñõóüóôïìïò PG 62.610."Å'é ì]åí ã]áñ äüãìá /å÷åé äéåóôñáìÝíïí, ê/áí

/áããåëïò =ç, ì]ç ðåßèïõ. Å'é ä]å 'ïñè]á äéäÜóêåé ì]ç ô{[ù âß{ù ðñüóå÷å 'áëë]á ôï[éò "ñÞìáóé. ... Ô]é ëÝãåéò; "ç á'õô]ç ðßóôéò; ' Ïñèüäïîïé å'éóé ê'áêå[éíïé; Ôßíïò ï=õí ?åíåêåí ï/õê å'éóé ìåè' "çì[ùí; Å'é ô]á 'åêåßíùí 'ïñè[ùò /å÷ïõóé, ô]á "çìÝôåñá êáê[ùò. Å'é ä]å ô]á "çìÝôåñá êáë[ùò, ô]á 'åêåßíùí êáê[ùò!". ' ÉùÜííçò ×ñõóüóôïìïò

"Ãõí]ç êá]é 'áí]çñ ï'õê /åóôéí /áíèñùðïé äýï, 'áëë' /áíèñùðïò å+éò ... ?ùóðåñ "çìßôïìá äýï ?åí å'éóéí". ÉùÜí. ×ñõóüóôïìïò Êïëáó. éâ´ 5-6.

"Ô[ùí ô]áò ðñïöçôéê]áò "ïñÜóåéò, "ùò á'õô]ï ô]ï èå[éïí á'õô]áò 'åó÷çìÜôéóå êá]é äéåôýðïõ, å'éäüôùí êá]é 'áðïäå÷ïìÝùí êá]é ðéóôåõüíôùí, ?áðåñ "ï ô[ùí Ðñïöçô[ùí ÷ïñ]ïò "åùñáêüôåò äéçãÞóáíôï, êá]é ô]çí äé]á ô[ùí ' Áðïóôüëùí êá]é å'éò ÐáôÝñáò äéÞêïõóáí /åããñáöüí ôå êá]é /áãñáöïí ðáñÜäïóéí êñáôõíüíôùí, êá]é äé]á ôï[õôï å'éêïíéæüíôùí ô]á ? Áãéá êá]é ôéìþíôùí, á'éùíßá "ç ìíÞìç ã´ ". Óõíïäéêüí.

11

"' ÁäÝóðïôïí ã]áñ 'áñåô]ç êá]é "åêïýóéïí, ðáíô]ïò öüâïõ êá]é 'áíÜãêçò 'åëåýèåñïí". (' ÉùÜííïõ ×ñõóïóôüìïõ "υπ]ο Μαξίμου

το[υ " Ομολογητο[υ PG 91.721).

"Ðëùô[éíïò "ï êáè' "çì[áò ãåãïí]ùò öéëüóïöïò "åþêåé ì]åí á'éó÷õíïìÝí{ù ?ïôé 'åí óþìáôé å/éç. ' Áð]ï ä]å ô[çò ôïéáýôçò äéáèÝóåùò ï/õôå ðåñ]é ôï[õ ãÝíïõò á'õôï[õ äéçãå[éóèáé 'çíåß÷åôï ï/õôå ðåñ]é ô[ùí ãïíÝùí ï/õôå ðåñ]é ô[çò ðáôñßäïò". Ðïñöýñéïò "ï Ôýñéïò 304

ì.×. (Ðåñ]é ôï[õ Ðëùôßíïõ 1,1) ."' Å]áí ä]å ìßáí íïÞóùìåí ô]çí 'åíÝñãåéáí Ðáôñüò ôå

êá]é Õ"éï[õ êá]é Ðíåýìáôïò " Áãßïõ, 'åí ìçäåí]é äéáöÝñïõóÜí ôé /ç ðáñáëëÜóóïõóáí, 'áíÜãêç ô{[ç ôáõôüôçôé ô[çò 'åíåñãåßáò ô]ï "çíùìÝíïí ô[çò öýóåùò óõëëïãßæåóèáé ... ï'õêï[õí "ç ô[çò 'åíåñãåßáò ôáõôüôçò 'åð]é Ðáôñüò ôå êá]é Õ"éï[õ êá]é Ðíåýìáôïò " Áãßïõ äåßêíõóé óáö[ùò ô]ï ô[çò öýóåùò 'áðáñÜëëáêôïí". Ì. Âáóßëåéïò ' Åðéóôïë]ç 149 .

"" Çì[éí ä]å ðñ]ïò ô{[ù öáíåñ{[ù ðïëÝì{ù ô[ùí á"éñåôéê[ùí /åôé ä]å êá]é "ï ðáñ]á ô[ùí äïêïýíôùí 'ïñèïäïîå[éí 'åðáíáóôÜò, ðñ]ïò /åó÷áôïí 'áóèåíåßáò ô]áò 'åêêëçóßáò êáôÞãáãå". Ì. Âáóßëåéïò '

Åðéóôïë]ç 92 .

"Ô]çí 'áóÝâåéáí á'õô[ùí óôåíÜîù /ç ô]çí 'áìáèåßáí âäåëýîïìáé". Ì. Âáóßëåéïò PG 31.476.

"" Ï Èåüò, å'é ?ïóá ì]åí âïýëåôáé ðïéå[éí, äýíáôáé ðïéå[éí, ï'õ÷ ?ïóá ä]å äýíáôáé ðïéå[éí, âïýëåôáé ðïéå[éí} ï'õ ôá'õô]ïí /áñá ðáñ' á'õô{[ù ô]ï å=éíáé ô{[ù âïýëåóèáé ... " Ï Èå]ïò å'é ô{[ù å=éíáé ðïéå[é, 'áíáãêáóôéê[ùò ðïéå[é ?á ðïéå[é} å'é ä]å ô{[ù âïýëåóèáé ðïéå[é, á'õèåíôéê[ùò ðïéå[é} á'õèåíôéê[ùò ä]å ðïé[ùí, ?ïóá âïýëåôáé êá\é ï=éá âïýëåôáé êá]é ?ïôå âïýëåôáé ðïéå[é. " Ï Èå]ïò å'é ô{[ù å=éíáé ðïéå[é, å'éò ï'õä]åí á'õô{[ù ÷ñçóéìåýåé ô]ï âïýëåóèáé, +{ù ï'õäáì[ùò äýíáôáé êå÷ñ[çóèáé". ' Éïõóôßíïõ ´Áìöéâáëëüìåíïí, ' ÅñùôÞóåéò ×ñéóôéáíéêÜ, ô2 .

"Ï'õ ã]áñ Èåï[õ êéíå[éí ô]á ðáñ]á öýóéí ... "ï ä]å Èå]ïò ôåëåßùò 'áãáè]ïò /ùí 'áúäßùò 'áãáèïðïéüò 'åóôéí". ' Áèçíáãüñïõ ' Áðïëïãçô]çò â´ á'éùí. Ðñåóâåßá 26.

"Ï"é ä]å /áíèñùðïé, 'áðïóôñáöÝíôåò ô]á á'éþíéá êá]é óõìâïõëß{á ôï[õ äéáâüëïõ å'éò ô]á ô[çò

12

öèïñ[áò 'åðéóôñáöÝíôåò, "åáõôï[éò á/éôéïé ô[çò 'åí ô[{ù èáíÜô{ù öèïñ[áò ãåãüíáóé! " Ì. ' ÁèáíÜóéïò Ëüãïò ðåñ]é

ô[çò 'åíáíèñùðßóåùò ôï[õ Ëüãïõ 5 PG 25.104,105) ."? Ïóá ä]å "ï /áíèñùðïò ðïéå[é, "åáõô[{ù ðïéå[é

êá]é ô]á êáë]á êá]é ô]á êáêÜ". Ì. ' Áíôþíéïò Öéëïêáëßáò Ôüìïò Á' êåö. 121."Ôï[õôü 'åóôé ô]ï êáêüí, "ç ôï[õ Èåï[õ

'áëëïôñßùóéò! ... Å'é ã]áñ êá]é ô[ùí êáô]á ìÝñïò ï'éêïíïìïõìÝíùí äéáöåýãïõóéí "çì[áò ï"é ëüãïé, 'áëë' ?åí ãå 'åêå[éíï äüãìá ôá[éò øõ÷á[éò "çì[ùí 'åíõðáñ÷Ýôù, ô]ï ìçä]åí êáê]ïí ðáñ]á ôï[õ ' Áãáèï[õ ãßíåóèáé. ... Ï?õôù ðïíçñ]ïò "ï äéÜâïëïò, 'åê ðñïáéñÝóåùò /å÷ùí ô]çí ðïíçñßáí, ï'õ öýóéò 'áíôéêåéìÝíç ô[{ù 'áãáè[{ù". " Ì. Âáóßëåéïò . ] Ïôé ï'õê /åóôéí á/éôéïò ô[ùí

êáê[ùí "ï Èåüò Å.Ð.Å. Ô. 7 óåë. 112) ."? Ïóïí ã]áñ 'áößóôáôï ô[çò æù[çò, ôïóï[õôïí

ðñïóÞããéæå ô[{ù èáíÜô{ù. Æù]ç ã]áñ "ï Èåüò, óôÝñçóéò ä]å ô[çò æù[çò èÜíáôïò. ? Ùóôå "åáõô[{ù ô]ïí èÜíáôïí "ï ' Áä]áì äé]á ô[çò 'áíá÷ùñÞóåùò ôï[õ Èåï[õ êáôåóêåýáóå êáô]á ô]ï ãåãñáììÝíïí ?ïôé . ''éäï]õ ï"é ìáêñýíïíôåò "åáõôï]õò 'áð]ï Óï[õ 'áðïëï[õíôáé!... Ï?õôùò ï'õ÷]é Èå]ïò /åêôéóå èÜíáôïí, 'áëë' "çìå[éò "åáõôï[éò 'åê ðïíçñ[áò ãíþìçò 'åðåóðáóÜìåèá. Ï'õ ì]]çí ï'õä]å 'åêþëõóå ô]çí äéÜëõóéí äé]á ô]áò ðñïåéñçìÝíáò á'éôßáò, ?éíá ì]ç 'áèÜíáôïí "çì[éí ô]çí 'á'ñ"ñùóôßáí äéáôçñÞó{ç!" Ì. Âáóßëåéïò . ] Ïôé ï'õê /åóôéí á/éôéïò ô[ùí êáê[ùí "ï Èåüò PG 31345.

"/ Áöñùí ï=õí, "ùò 'áëçè[ùò 'åóôåñçìÝíïò íï[õ êá]é öñïíÞóåùò, "ï ëÝãùí ?ïôé ï'õê /åóôé Èåüò. ÐáñáðëÞóéïò ä]å ôïýô{ù , êá]é ï'õä]åí êáô]á ô]çí 'áöñïóýíçí 'áðïëåéðüìåíïò, êá]é "ï ëÝãùí ô[ùí êáê[ùí á/éôéïí å=éíáé ô]ïí Èåüí". Ïìüôéìïí ã]áñ á'õô[ùí å=éíáé ôßèåìáé ô]çí "áìáñôßáí, äéüôé "åêÜôåñïé "ïìïßùò 'áñíï[õíôáé ô]ïí ' Áãáèüí. " Ï ì]åí ï'õê å=éíáé ô]ï ðáñÜðáí ëÝãùí, "ï ä]å ï'õê 'áãáè]ïí á'õô]ïí äéïñéæüìåíïò. Å'é ã]áñ êáê[ùí á/éôéïò, ï'õê 'áãáè]ïò äçëüíïôé. ] Ùóôå 'áìöïôÝñïèÝí 'åóôéí //áñíçóéò ôï[õ Èåï[õ. " Ì. Âáóßëåéïò . Å.Ð.Å. Ô. 7 óåë. 90.

" ? Ïìùò ä]å ôñå[éò ôáýôáò 'åã]ù äéáöïñ]áò ô[çò äéáèÝóåùò êáèïñ[ù. / Ç ã]áñ öïâïýìåíïé ô]áò êïëÜóåéò 'åêêëßíïìåí 'áð]ï ô[ùí êáê[ùí, êá]é ôüôå

13

'åóì]åí 'åí ô[{ç äéáèÝóåé ô[{ç äïõëéê[{ç! / Ç ô]á 'åê ôï[õ ìéóèï[õ êÝñäç äéþêïíôåò, ô[çò "åáõô[ùí ?åíåêåí 'ùöåëåßáò ðëçñï[õìåí ô]á ðñïóôÜãìáôá, êá]é êáô]á ôá[õôá ðñïóåïßêáìåí ôï[éò ìéóèßïéò. / Ç äé' á'õô]ï ô]ï êáë]ïí êá]é ô]çí ðñ]ïò ô]ïí äåäùêüôá "çì[éí ô]ïí íüìïí ' ÁãÜðçí ÷áßñïíôåò, ?ïôé ï?õôùò 'åíäüî{ù êá]é 'áãáè[{ù Èå[{ù äïõëåýåéí êáôçîéþèçìåí, êá]é 'åóì]åí ï?õôùò 'åí ô[{ç ô[ùí õ"é[ùí äéáèÝóåé!" (Ì.

Âáóßëåéïò PG 31.896). "Ô]ïí "õðåñâáίνοντα τ]ον τ[ης δουλείας φόβον κα]ι 'εν τ{[ω πνεύματι γενόμενον τ[ης υ"ιοθεσίας"(Μ.Β. PG 29.484) . "Ô]ο 'εξ ?ολης τ[ης ψυχ[ης μερισμ]ον ε'ις ?ετερα ο'υκ 'επιδέχεται. Δι]α το[υτο 'ολίγοι 'εκ πάντων φίλοι Θεο[υ προσηγορεύθησαν"(Μ.Β. PG 31.896). "Ô]ο 'απ]ο δύναμιν 'αε]ι τ]ην ψυχ]ην 'επεκτείνεσθαι πρ]ος τ]ο το[υ Θεο[υ θέλημα, κατ]α σκοπ]ον κα]ι 'επιθυμίαν τ[ης Α'υτο[υ δόξης"(Μ.Β. PG 31.908-916). "Ï'õ ôï[õ ôõ÷όντος ε'ις τ]ο τέλειον χωρ[ησαι τ[ης ' Αγάπης "(Μ.Β. PG 00.00CD).

"Óêëçñ]á "ç 'áñåôή} 'αλλ]α περιθ[ωμεν α'υτ[ης τ{[η /οψει τ[ης τ[ων μελλόντων 'επαγγελίας τ]ο μέγεθος. Ο"ι μ]εν γ]αρ 'ενάρετοι, κα]ι χωρ]ις τούτων α'υτ]ην καθ' "εαυτ]ην "ωραίαν "ορ[ωσι, κα]ι δι]α το[υτο α'υτ]ην μετέρχονται, κα]ι δι]α τ]ο τ{[ω Θε{[ω δοκο[υν, ο'υκ 'επ]ι μισθ{[ω 'εργάζονται} κα]ι μέγα "ηγο[υνται τ]ο σωφρονε[ιν, ο'υ δι]α τ]ο μ]η κολάζεσθαι, 'αλλ' 'επειδ]η "ο Θε]ος 'επέταξεν. Ε'ι δέ τις 'ασθενέστερος, κα]ι τ]α βραβε[ια 'εννοείτω"(' Ιωάννης "ο Χρυσόστομος - Ε'ις τ]ο κατ]α ' Ιωάννην - " Ομιλία οζ'

Ç δ' PG 59.418).ü"Ï'õê /åóôé ôé ô[ùí /ïíôùí, ?ï ì]ç ìåôÝ÷åé ôï[õ

êáëï[õ êá]é 'áãáèï[õ. " Äéïíõóßïõ ' Áñåïðáãßôïõ Ðåñ]é èåßùí 'ïíïìÜôùí . PG 3.704)

."? Ïóïé ... 'áößóôáíôáé êáô]á ô]çí ãíþìçí á'õô[ùí

ôï[õ Èåï[õ, ôïýôïéò ô]ïí 'áð' Á'õôï[õ ÷ùñéóì]ïí 'åðÜãåé. ×ùñéóì]ïò ä]å ôï[õ Èåï[õ, èÜíáôïò!" Å'éñçíá[éïò

/ Åëåã÷ïò . E' XXVII, 2) .

14

"' Áâñá]áì êá]é ï"é ëïéðï]é ðñïö[çôáé ðñïöçôéê[ùò /åâëåðïí Á'õôüí, ô]ï ìÝëëïí /åóåóèáé äé' /ïøåùò ðñïöçôåýïíôåò!" Å'éñçíá[éïò / Åëåã÷ïò . E' É, 2) .

"Ä]åí =çôï "ï Ðáô]çñ ?ïóôéò "ùìßëçóåí ô{[ù ' Áâñá]áì, =çôï "ï Ëüãïò ôï[õ Èåï[õ!" Å'éñçíá[éïò.

"Êá]é ì]çí å'é, ôï[õ ' Áä]áì "áìáñôüíôïò, "áìáñôùëï]é äé]á ôï[õôï êáôåóôÜèçóáí ï"é 'åî á'õôï[õ, äßêçí ï'õê 'ïöåßëïõóéí, ï'õä]å ã]áñ 'áö' "åáõô[ùí "áìáñôùëï]é ãåãüíáóéí. Ëïéð]ïí ï=õí ô]ï ""áìáñôùëïß" 'áíô]é ôï[õ "èíçôï]é" ôÝèåéôáé. " Áìáñôßáò ã]áñ "ï èÜíáôïò 'åðéôßìéïí. ' Åí ô[{ù ðñùôïðëÜóô{ù ôïßíõí, èíçô[çò ãåãåíçìÝíçò ô[çò öýóåùò, ìåôÝó÷ïí ô[çò èíçôüôçôïò 'áêïëïýèùò êá]é ï"é ìÝôï÷ïé ô[çò öýóåùò ôï[õ ðñïðÜôïñïò". Å'õèýìéïò Æéãáâçíüò Âõæáíôéí]ïò Èåïëüãïò ôï[õ éá´ 'áé[ùíïò, " Åñìçíåßá å'éò ô]çí ðñ]ïò

Ñùìáßïõò 'åðéóôïëÞí . PG 31.345."Ôï[õôï ä]å "ï Èå]ïò ìåãÜëçí å'õåñãåóßáí ðáñÝó÷å

ô[{ù 'áíèñþð{ù, ô]ï ì]ç äéáìå[éíáé á'õô]ïí å'éò ô]ïí á'é[ùíá 'åí "áìáñôß{á /ïíôá"(Θåïößëïõ ' Áíôéï÷åßáò Ðñ]ïò Á'õôüëõêïí â! 26) .

"Ï'õ ã]áñ ôé êáê]ïí 'áñ÷[çèåí ãÝãïíåí 'áð]ï ôï[õ Èåï[õ, 'áëë]á ô]á ðÜíôá êáë]á êá]é êáë]á ëßáí. " Èåïößëïõ ' Áíôéï÷åßáò Ðñ]ïò Á'õôüëõêïí â! 17.

"Êá]é ð[ùò 'ïíïìÜæåéò ô]ïí Èå]ïí äßêáéïí, ?ïôáí 'áðáíôÞó{çò ô[{ù êåöáëáß{ù ô[{ù ðåñ]é ôï[õ ìéóèï[õ ô[ùí 'åñãáô[ùí; " Åôá[éñå ï'õê 'áäéê[ù óå, èÝëù äï[õíáé ôïýô{ù ô[{ù 'åó÷Üô{ù "ùò êá]é óïß. Å'é "ï 'ïöèáëìüò óïõ ðïíçñüò 'åóôéí, ?ïôé 'åã]ù 'áãáè]ïò å'éìß. Ð[ùò ðÜëéí êáëå[é /áíèñùðïò ô]ïí Èå]ïí äßêáéïí, ?ïôáí 'áðáíôÞó{ç ô[{ù êåöáëáß{ù ôï[õ 'áóþôïõ õ"éï[õ, ?ïò 'åóêüñðéóå ô]ïí ðëï[õôïí 'åí 'áóùôåß{á, ?ïôå 'åí ô[{ç êáôáíýîåé ìüí{ç, 'åí +{ç /åäåéîå, ð[ùò /åäñáìå, êá]é /åðåóåí 'åð]é ô]ïí ôñÜ÷çëïí á'õôï[õ, êá]é 'åîïõóßáí /åäùêåí á'õô[{ù 'åð]é ðÜíôá ô]ïí ðëï[õôïí á'õôï[õ; Ï'õäå]éò ã]áñ /áëëïò å=éðå ðåñ]é á'õôï[õ ôá[õôá, ?éíá äéóôÜóùìåí å'éò á'õôüí, 'áëë' á'õô]ïò "ï Õ"é]ïò Á'õôï[õ, Á'õô]ïò 'åìáñôýñçóå ðåñ]é Á'õôï[õ ôá[õôá. Ðï[õ 'åóôßí "ç äéêáéïóýíç ôï[õ Èåï[õ, ?ïôé =çìåí "áìáñôùëïß, êá]é "ï ×ñéóô]ïò 'áðÝèáíåí "õð]åñ "çì[ùí; ... Ì]ç êáëÝó{çò ô]ïí Èå]ïí äßêáéïí, ?ïôé "ç äéêáéïóýíç Á'õôï[õ ï'õ ãíùñßæåôáé 'åí ôï[éò

15

ðñÜãìáóß óïõ. Êá]é 'å]áí "ï Äáâ]éä êáëå[é á'õô]ïí äßêáéïí êá]é å'õèýí, 'áëë]á "ï Õ"é]ïò Á'õôï[õ 'åöáíÝñùóåí "çì[éí, ?ïôé ì[áëëïí 'áãáèüò 'åóôé êá]é ÷ñçóôüò. ' Áãáèüò 'åóôé öçóß, ôï[éò ðïíçñï[éò êá]é 'áóåâÝóé" ' Éóá]áê "ï Ó[õñïò ('åî ' Áìßäçò 460) Ëüãïò î! .

"Ï?õôù ã]áñ 'çãÜðçóåí "ï Èå]ïò ô]ïí êüóìïí ?ùóôå ô]ïí Ìïíïãåí[ç "åáõôï[õ Õ"é]ïí äï[õíáé å'éò èÜíáôïí "õð]åñ á'õôï[õ. Ï'õ÷ ?ïôé ï'õê 'çäýíáôï 'åí /áëë{ù ôñüð{ù ëõôñþóáóèáé "çì[áò, 'áëë]á ô]çí 'áãÜðçí "åáõôï[õ ô]çí "õðåñâÜëëïõóáí 'åí ôïýô{ù å'õñÝèç äéäÜóêùí "çì[áò. Êá]é 'åí ô[{ù èáíÜô{ù ôï[õ Ìïíïãåíï[õò "åáõôï[õ Õ"éï[õ ðñïóÞããéóåí "çì[áò ðñ]ïò " Åáõôüí. Êá]é å'é å=é÷å ôéìéþôåñïí Á'õôï[õ, /åäùêåí /áí "çì[éí, ?ïðùò 'åí á'õô[{ù å'õñåè[{ç á'õô[{ù ô]ï ãÝíïò "çì[ùí. Êá]é äé]á ô]çí 'áãÜðçí Á'õôï[õ ô]çí ðïëëÞí, ï'õê å'õäüêçóå ô]çí 'åëåõèåñßáí "çì[ùí âéÜóáóèáé, ê/áí äõíáôüò ={ç ðïé[çóáé, 'áëë]á ô[{ç 'áãÜð{ç ôï[õ öñïíÞìáôïò "çì[ùí ðëçóéÜóáé á'õô[{ù!" ' Éóá]áê ôï[õ Óýñïõ, Ëüãïò ðá! .

"Äßêáéïò óïöüò, ô[{ù Èå[{ù 'åóôßí ?ïìïéïò. Ï''õ ã]áñ ðáéäåýåé ðáíôåë[[ùò /áíèñùðïí 'áìõíüìåíïò á'õô]ïí å'éò ô]çí êáêßáí á'õôï[õ, 'áëë'' /ç ?éíá äéïñèùè[{ç "ï /áíèñùðïò, /ç /áëëïé öïâçè[ùóéí". ' Éóá]áê ôï[õ Óýñïõ, Ëüãïò ïã! .

"ÐáõóÜóèù "ç êáéíïôïìßá ìéáßíåéí ô]çí 'áñ÷áéüôçôá!" (Desinat novitas incessere vetustatem!) ' É. Êáñìßñç . Ä.Ó.Ì.Ï.Ê.Å. ÉÉ óåë. 921 '1001").

"Ï'õä]åí ï?õôù Èå[{ù ðåñéóðïýäáóôïí "ùò 'áãÜðç, äé' ?çí êá]é /áíèñùðïò ãÝãïíå êá]é ìÝ÷ñé èáíÜôïõ "õðÞêïõóå. Äé]á ôï[õôï ã]áñ "ç ðñþôç êë[çóéò ô[ùí Ìáèçô[ùí Á'õôï[õ 'áäåëöï]é äýï ãåãüíáóéí, 'åíäåéîáìÝíïõ äé]á ô[ùí ðñïïéìßùí å'õè]õò ôï[õ Ðáíóüöïõ Óùô[çñïò, ?ïôé ðÜíôáò ôï]õò Ìáèçô]áò Á'õôï[õ 'áäåëöéê[ùò óêÝðôåóèáé âïýëåôáé. ' ÁãÜðçò ôïßíõí ìçä]åí 'áãüìåèá ðñïôéìüôåñïí, ?ïðåñ óõíäÝåé ôá[õôá êá]é 'åí "áñìïíß{á óõìöåñïýó{ç öõëÜôôåé"(' Ισίδωρος "ï Ðçëïõóéþôçò ' Åðéóôïë]ç 10ç . PG 78.185) .

"? Åêáóôïò á"õô]ïí äéêáéï[é. ? Åêáóôïò 'áößçóéí "åáõô]ïí ìçä]åí öõëÜôôïíôá, êá]é 'åê ôï[õ ðëçóßïí 'áðáéôï[õìåí ô]áò 'åíôïëÜò. Äé]á ôï[õôï ï/õôå óõíåôéæüìåèá å'éò ô]ï 'áãáè]ïí, ?ïôé ê/áí ìéêñüí ôé

16

ðïôå öùôéóè[ùìåí, å'õèÝùò 'åê ôï[õ ðëçóßïí 'áðáéôï[õìå á'õôü, ìåìöüìåíïé á'õô]ïí êá]é ëÝãïíôåò, ?ïôé 'ïöåßëåé ôüäå ðïé[çóáé, êá]é äéáô]é ôïé[ùäå ï'õê 'åðïßçóå; ... 'å]áí ä]å ôï]õò 'áóèåíå[éò 'åðéèõì[çò èåñáðå[õóáé, ãí[ùèé ?ïôé ï"é /á'ñ"ñùóôïé 'åðéìåëåßáò ÷ñÞæïõóé ì[áëëïí, /ç ôï[õ 'åðéôéìßïõ ... Ï?õôù ãï[õí êñ[éíå êá]é 'åðéôßìá êá]é /åëåã÷å, 'áäüë{ù 'áãÜð{ç êéíïýìåíïò, ì]ç èõì[{ù, ì]ç 'ïñã[{ç, ì]ç êáêßá. Ô]ï ã]áñ ìåô]á èõìï[õ êá]é 'ïñã[çò 'åëÝã÷åéí ô]ïí 'áäåëö]ïí ï'õê 'åêå[éíïí 'åóôé êáêßáò 'åëåõèåñï[õí, 'áëë' "åáõô]ïí ðåñéâáëå[éí ðëçììåëÞìáóéí. ' ÁãÜðá ôïßíïéí ô]ïí 'áäåëö]ïí êá]é äéüñèïõ, ì]ç êáôáäßêáæå, å'éä]ùò, ?ïôé 'áãÜðçò 'áíõðïêñßôïõ ôåêìÞñéïí, "áìáñôçìÜôùí óõã÷þñçóéò ... å'é ã]áñ +ùí ðåñ /áí ôéò å/õîáéôï ôõ÷å[éí, ôá[õôá äñ[áí ?åëïéôï êá]é á'õô]ïò "åôÝñïéò, êáô' å'õèýôçô' 'áãÜðçò äñáìå[éôáé .. " ' Éùó]çö Âñõåííßïõ Ô]á å'õñåèÝíôá Ôüìïò Á! Óåë. 162163

Ëüãïò È! Ðåñ]é " Áãßáò ÔñéÜäïò / Åêäïóéò ´ Âáó. Ñçãïðïýëïõ Èåóóáëïíßêç 1991. ü"Ï'õê 'áñíçóüìåèÜ óå, ößëç ' Ïñèïäïîßá} ï'õ

øåõóüìåèÜ óå, ðáôñïðáñÜäïôïí óÝâáò! Ï'õê 'áöéóôÜìåèÜ óïõ, ì[çôåñ å'õóÝâåéá. ' Åí óï]é 'åãåííÞèçìåí êá]é óï]é æ[ùìåí êá]é 'åí óï]é êïéìçèçóüìåèá. Å'é ä]å êáëÝóåé êáéñüò, êá]é ìõñéÜêéò "õð]åñ óï[õ ôåèíçîüìåèá. ". ' Éùó]çö Âñõåííßïõ Ô]á

å'õñåèÝíôá Ôüìïò Â! Óåë. 28 - / Åêäïóéò ´ Âáó. Ñçãïðïýëïõ Èåóóáëïíßêç 1991. ü"Ô]éò ã]áñ êïéíùíßá öùô]é ðñ]ïò óêüôïò; /ç íá{[ù

Èåï[õ êá]é å'éäþë{ù; /ç ôßò óõìöþíçóéò ×ñéóô{[ù êá]é Âåëßáñ; ô]éò ä]å ìåñ]éò ðéóô{[ù ìåô' 'áðßóôïõ; /ç ô{[ù ' ÁñéóôïôÝëåé ìåô]á ô[ùí ô[çò ×ñéóôï[õ ' Åêêëçóßáò äïãìÜôùí; 'å'ñ"ñÝôùóáí ï"é ô{[ç 'åêåßíïõ öéëïóïöß{á óõíéóô[áí, /ç äéáóåßåéí ðåéñþìåíïé ô]á "çìÝôåñá, ?çí äÞðïõ êßâäçëïí êá]é ðåñéôôÞí, "ñõðáñÜí ôå ðåéèáíüôçôá, êá]é êáôáñãïõìÝíçí óïößáí, "ç èåßá Ãñáö]ç äéáóýñïõóá ï=éäåí 'áðïêáëå[éí. Êá]é ì]ç ôéò ï'éÝóèù ìå, "ùò 'åí ð[áóéí 'á÷ñÞóôïõ ôáýôçò 'åíôá[õôá êáôçãïñå[éí. Êáë]ç ì]åí ã]áñ êá]é ÷ñÞóéìïò êá]é å"õñåôéê]ç ëüãùí á?õôç, 'áëë' 'åí ôï[éò öýóåé ãéíïìÝíïéò, ï'õ ì]çí ä]å êá]é 'åí ôï[éò "õð]åñ öýóéí ôáýôçí êÝêôçôáé ô]çí 'éó÷ýí. ? Ïôáí ï=õí êá]é ìåßæïíá

17

'åðáããÝëëçôáé, ìùñßá ôßò 'åóôé. Êá]é ð[áóá ä]å ôÝ÷íç ì]ç 'áñêïõìÝíç ôï[éò ?ïñïéò ôï[éò "åáõôï[éò, ôï[õôï /áí å/éç.". ' Éùó]çö Âñõåííßïõ Ô]á å'õñåèÝíôá Ôüìïò Á! Óåë. 95 Ëüãïò Å! Ðåñ]é " Áãßáò

ÔñéÜäïò / Åêäïóéò ´ Âáó. Ñçãïðïýëïõ Èåóóáëïíßêç 1991. ü"' ÁìÞ÷áíïí /áëëùò ô]çí 'áëÞèåéáí ãí[ùíáé, /ç

èåïëïãßáò ?áðôåóèáé, ì]ç ôï[éò "áãßïéò "åðüìåíïí ... ?éí' 'åí ìçäåí]é ôïýôùí ô{[ç äüî{ç ðëáíþìåèá, 'áí[çøåí "çì[éí "ï Èå]ïò "çëßïõò 'áäýôïõò ôï]õò "éåñï]õò äéäáóêÜëïõò, +ùí á"é äüîáé êá]é á"é 'áðïöÜíóåéò, ôï[õ " Áãßïõ Ðíåýìáôïò ï+õóáé öùíáß, ... 'áðÜãïõóé ðëÜíçò, ðïäçãï[õóé ðñ]ïò ö[ùò, êá]é ðáñéóô[ùóé óáö[ùò ô]çí 'áëÞèåéáí". ' Éùó]çö Âñõåííßïõ Ô]á å'õñåèÝíôá Ôüìïò Ã! Óåë. 54 Ëüãïò È!

- / Åêäïóéò ´ Âáó. Ñçãïðïýëïõ Èåóóáëïíßêç 1991. ü"'Áèõìï[õíôåò ìÝí, ô[çò ðñ]ïò ô]ïí ÐÝôñïí 'åíôïë[çò

ôï[õ Êõñßïõ ì]ç ðáõóþìåèá ìíçìïíåýåéí, ôï[õ óõã÷ùñå[éí "åâäïìçêïíôÜêéò "åðô]á ô[{ù "áìáñôÜíïíôé, ?ï ã]áñ "åôÝñ{ù 'åíåôåßëáôï, êá]é á'õô]ïò ðïëë[{ù ðëÝïí ðïéÞóåé" ' ÉùÜííçò "ï ÓéíáÀôçò "ï ô[çò Êëßìáêïò (525600)

Êëßìáî Ëüãïò ÊÓÔ! ëá! ."? Ïôé "ï Èå]ïò èÜíáôïí ï'õê 'åðïßçóåí, ï'õä]å

ôÝñðåôáé 'åð' 'áðùëåß{á æþíôùí, /åêôéóå ã]áñ å'éò ô]ï å=éíáé ô]á ðÜíôá, êá]é óùôÞñéïé á"é ãåíÝóåéò ôï[õ êüóìïõ, êá]é ï'õê /åóôéí 'åí á'õôá[éò öÜñìáêïí 'ïëÝèñïõ ï/õôå ?áäïõ âáóßëåéïí 'åð]é ã[çò. " Óïößá Óïëïì[ùíôïò á' 13,14.

"? Ïôé "ï Èå]ïò /åêôéóå ô]ïí /áíèñùðïí 'åð' 'áöèáñóß{á êá]é å'éêüíá ô[çò 'éäßáò 'éäéüôçôïò 'åðïßçóåí á'õôüí. Öèüí{ù ä]å äéáâüëïõ èÜíáôïò å'éó[çëèåí å'éò ô]ïí êüóìïí. " Óïößá Óïëïì[ùíôïò â' 23,24.

"Å=éäåí "ï Èå]ïò ô]á ðÜíôá ?ïóá 'åðïßçóå êá]é 'éäï]õ êáë]á ëßáí. " Ï Èå]ïò ð[áí ô]ï å=õ ðùò /å÷ïí 'åäçìéïýñãçóåí, "ç ä]å ô[ùí äáéìüíùí 'áóùôßá ôï[éò 'åí ô[{ù êüóì{ù ðñ]ïò ô]ï êáêïðïéå[éí 'å÷ñÞóáôï, êá]é ôïýôùí 'åóô]é ô[çò êáêßáò ô]ï å=éäïò êá]é ï'õ÷]é ôï[õ Èåï[õ ôï[õ ôåëåßïõ ... êüóìïõ ä]å êáôáóêåõ]ç êáëÞ, ô]ï ä]å 'åí á'õô[{ù ðïëßôåõìá öá[õëïí. ... " Ï ì]åí êáô' å'éêüíá ôï[õ Èåï[õ ãåãïí]ùò ÷ùñéóèÝíôïò 'áð' á'õôï[õ ôï[õ Ðíåýìáôïò ôï[õ ÄõíáôùôÝñïõ, èíçô]ïò ãßíåôáé". Ôáôéáí]ïò ' ÁðïëïãçôÞò (120) Ðñ]ïò ] Åëëçíáò 17,19) .

18

"Ìßá ã]áñ êá]é "ç á'õô]ç ô[ùí ôñé[ùí "õðïóôÜóåùí "ç 'åíÝñãåéá. Ï+õ ä]å "ç 'åíÝñãåéá êôéóôÞ, /áêôéóôïò á'õô]ïò ï'õê /åóôé. Äé]á ôï[õôï ï'õ÷ "ç ôï[õ Èåï[õ 'åíÝñãåéá, /áðáãå! 'áëë]á ô]ï 'åíåñãçè]åí êá]é 'áðïôåëåóèÝí 'åóôé ô]ï êôßóìá... Å'é ìçä]åí äéáöÝñåé ô[çò èåßáò ðñïãíþóåùò "ç ôï[õ Èåï[õ äçìéïõñãéê]ç 'åíÝñãåéá, ô{[ç ðñïãíþóåé ôï[õ Èåï[õ óýíäñïìá /åóôáé ô]á äçìéïõñãÞìáôá, äçìéïõñãïýìåíá 'áíÜñ÷ùò, "ùò 'áíÜñ÷ùò á'õôï[õ äçìéïõñãï[õíôïò, 'åðå]é êá]é 'áíÜñ÷ùò á'õôüò ôå ðñïãéíþóêåé, êá]é ô]á ðñïãéíùóêüìåíá 'áíÜñ÷ùò ðñïãéíþóêåôáé. Êá]é ð[ùò Èåüò, ô[ùí ðïéçìÜôùí á'õôï[õ ìçäáì[ùò "õóôÝñùí /ïíôùí; Å'é ìçä]åí äéáöÝñåé ô[çò ôï[õ Èåï[õ ðñïãíþóåùò "ç äçìéïõñãéê]ç 'åíÝñãåéá, ï'õä]å ô]ï äçìéïõñãå[éí "õðüêåéôáé èåëÞóåé} 'åðå]é ä]å "ç ðñüãíùóéò, ï'õä]å ô{[ù èÝëåéí äçìéïõñãå[é Èåüò, 'áëë]á ô]ï ðåöõêÝíáé ìüíïí} êá]é ð[ùò Èåüò, "ï èåëÞóåùò äçìéïõñã[ùí ÷ùñßò;". Ãñçãüñéïò Ðáëáì[áò ÊåöÜëáéá Öõóéê]á ïã´ & ñâ´ PG 150.1172,

1192.

"" Ç ðñüãíùóéò ä]å ôï[õ Èåï[õ, 'áñ÷]çí ï'õê /å÷ïõóá, ìåô]á ô]ï ãåíÝóèáé ðåñ]é +ùí ðñïÝãíù ôÝëïò /å÷åé. ? Ùóôå ï'õ ô]ï ôÝëïò /å÷ïí 'áíÜãêç êá]é 'áñ÷]çí /å÷åéí". Ì. Âáóßëåéïò PG 29.680.

"Ï+õôïé ìåñéóì]ïí /ç êßíçóéí ôéíá ô[çò ï'õóßáò ô]çí 'åíÝñãåéáí "çãïõìÝíïõò, ?áðåñ 'åðéíïå[éí 'áíáãêá[éïí ôï]õò "õðáãïìÝíïõò ôï[éò ? Åëëçóé óïößóìáóéí, "åíïýíôùí ô{[ç ï'õóß{á ô]çí 'åíÝñãåéáí, êá]é äé]á ôï[õè' ?áìá ì]åí ô{[ù Èå{[ù ô]ïí êüóìïí 'áðïöáéíïìÝíùí, ï'õä]åí ä]å ì[áëëïí 'åê ôïýôïõ ô]çí 'áôïðßáí äéáöåõãüíôùí ... " Çìå[éò ä]å êáô]á ô]á ìéêñ{[ù ðñüóèåí "ñçèÝíôá ô]çí 'åíÝñãåéáí 'åê ô[ùí /åñãùí êñßíïíôåò, ï'õê 'áóöáë]åò ï'éüìåèá äå[éí "åíï[õí ô{[ç ï'õóß{á, ô]çí ì]åí /áíáñ÷ïí "áðë[çí ôå êá]é 'áôåëåýôçôïí å'éäüôåò, ô]çí ä]å 'åíÝñãåéáí ï'õê /áíáñ÷ïí. / Ç ã]áñ /áí +çí êá]é ô]ï /åñãïí /áíáñ÷ïí, ï/õô' 'áôåëåýôçôïí, 'åðå]é ìçä]å ï+éüí ôå ðáõóáìÝíùí ô[ùí /åñãùí /áðáõóôïí å=éíáé ô]çí 'åíÝñãåéáí. Ëßáí ã]áñ ìåéñéáê[ùäåò, êá]é öñåí]ïò íçðßáò, 'áãÝííçôïí êá]é 'áôåëåýôçôïí ëÝãåéí ô]çí 'åíÝñãåéáí ôá'õô]ïí ô{[ç ï'õóß{á ôéèåìÝíïõò ìçäåí]ïò ô[ùí /åñãùí

19

'áãåííÞôùò ãßãíåóèáé äõíáìÝíïõ, ìçô' 'áôåëåõôÞôùò. ' Åê ã]áñ ôïýôùí óõìâáßíåé äõï[éí èÜôåñïí, /ç ô]çí 'åíÝñãåéáí /áðñáêôïí å=éíáé ôï[õ Èåï[õ, /ç ô]ï /åñãïí 'áãÝííçôïí. Å'é ä' "åêÜôåñïí ôïýôùí "ïìïëïãïõìÝíùò /áôïðïí, 'áëçè]åò ô]ï ëåéðüìåíïí, 'áñ÷ïìÝíùí ôå ô[ùí /åñãùí, ì]ç /áíáñ÷ïí å=éíáé ô]çí 'åíÝñãåéáí, ðáõïìÝíùí ôå, ì]ç /áðáõóôïí. Ï'õ ÷ñ]ç ôïßíõí ðåéèïìÝíïéò ãíþìáéò "åôÝñùí 'áíåîåôÜóôïéò "åíï[õí ô{[ç ï'õóß{á ô]çí 'åíÝñãåéáí, 'áëçèåóôÜôçí ä]å êá]é Èå{[ù ðñåðùäåóôÜôçí 'åíÝñãåéáí "çãå[éóèáé ô]çí âïýëçóéí, 'áñêï[õóáí ðñüò ôå ô]ï å=éíáé êá]é óþæåóèáé ô]á ðÜíôá, ìáñôõñïýóçò êá]é ðñïöçôéê[çò öùí[çò. ÐÜíôá ã]áñ ?ïóá 'çèÝëçóåí, 'åðïßçóåí. Ï'õ ã]áñ 'åðéäÝåôáé ôéíïò ðñ]ïò ô]çí +ùí âïýëåôáé óýóôáóéí, 'áëë' ?áìá ôå âïýëåôáé, êá]é ãÝãïíå, ?ïðåñ 'çèÝëçóåí". Ì. Âáóßëåéïò PG 30.857860.

"' Åäßäáîåí "çì[áò "ï Êýñéïò, ?ïôé Èå]ïí å'éäÝíáé ï'õäå]éò äýíáôáé, ì]ç ï'õ÷]é Èåï[õ äïîÜæïíôïò, ôï'õôÝóôéí, /áíåõ Èåï[õ ì]ç ãéíþóêåèáé ô]ïí Èåüí} á'õô]ï ä]å ô]ï ãéíþóêåèáé ô]ïí Èåüí, èÝëçìá å=éíáé ôï[õ Ðáôñüò. Ãíþóïíôáé êá]é á'õôüí, ï+éò /áí 'áðïêáëýø{ç "ï Õ"éüò. ". (Ε'éñçíá[éïò - / Åëåã÷ïò - Βιβλίον Ä´ VI.4 - ΒΕΠΕΣ

5.153).ü"" Ï ÌÝãáò Âáóßëåéïò.. öçóßí, "ùò "ç 'åíÝñãåéá

ï/õôå "ï 'åíåñã[ùí 'åóôéí ï/õôå ô]ï 'åíåñãçèÝí.. "ï ä]å èå[éïò Êýñéëëïò,ðåñ]é Èåï[õ êá]é á'õô]ïò ô]ïí ëüãïí ðïéïýìåíïò, ô]ï ì]åí ðïéå[éí 'åíåñãåßáò 'åóôé, èåïëïãå[é, öýóåùò ä]å ô]ï ãåíí[áí} öýóåéò ä]å êá]é 'åíÝñãåéá ï'õ ôá'õôüí". Ãñçã. Ðáëáì. Êåö. ÖõóéêÜ ñìã´ PG 1501220.

"Μετ]α πάσης τοίνυν 'ακριβείας 'ερευνήσαντες 'ερευνήσαντές τε κα]ι διασκεψάμενοι, κα]ι τ{[ω σκοπ{[ω τ[ης 'αληθείας'ακολουθήσαντες, ο'υδ]εν 'αφαιρο[υμεν, ο'υδ]εν προστίθεμεν, 'αλλ]α πάντα τ]α τ]α τ[ης Καθολικ[ης ' Εκκλησίας 'αμείωτα διαφυλάττομεν} κα]ι "επόμενοι τα[ις "αγίαις Ο'ικουμενικα[ις ?εξ Συνόδοις, πρ[ωτα μ]εν τ{[η 'εν τ{[η λαμπρ{[α Νικαέων μητροπόλει συναθροισθείσ{η, /ετσι γε μ]ην κα]ι τ{[η μετ' α'υτ]ην 'εν τ{[η θεοφυλάκτ{ω βασιλίδι πόλει. ... Βδελυσσόμεθα δ]ε κα]ι 'αναθεματίζομεν / Αρειον

20

κα]ι το]υς α'υτ{[ω σύμφρονας κα]ι κοινωνο]υς τ[ης μανιώδους α'υτο[υ κακοδοξίας, Μακεδόνιοόν τε κα]ι το]υς περ]ι α'υτ]ον καλ[ως 'ονομασθέντας Πνευματομάχους} "ομολογο[υμεν δ]ε κα]ι τ]ην δέσποιναν "ημ[ων τ]ην "αγίαν Μαρίαν κυρίως κα]ι 'αληθ[ως Θεοτόκον, "ως τεκο[υσαν σαρκ]ι τ]ον ?ενα τ[ης "αγίας Τριάδος, Χριστ]ον τ]ον Θε]ον "ημ[ων, καθ]α κα]ι "η 'εν ' Εφέσ{ω τ]ο πρότερον 'εδογμάτισε Σύνοδος, κα]ι τ]ον 'ασεβ[η Νεστόριον κα]ι το]υς 'αμφ' α'υτόν, "ως προσωπικ]ην δυάδα ε'ισάγοντας, τ[ης ' Εκκλησίας 'εξώθησε} σ]υν τούτοις δ]ε κα]ι τ]ας δύο φύσεις "ομολογο[υμεν το[υ σαρκωθέντος δι' "ημ[ας 'εκ τ[ης 'αχράντου Θεοτόκου κα]ι 'αειπαρθένου Μαρίας, τέλειον α'υτ]ον Θε]ον κα]ι τέλειον /ανθρωπον γινώσκοντες, "ως κα]ι "η 'εν Χαλκηδόνι Σύνοδος 'εξεφώνησεν, Ε'υτυχ[η κα]ι διόσκοον δυσφημήσαντας τ[ης α'υλ[ης 'εξελάσασα, συναποβάλλοντες α'υτο[ις Σεβ[ηρον, Πέτρον κα]ι τ]ην πολυβλάσφημον α'υτ[ων 'αλληλόπλοκον σειράν, μεθ' +ων κα]ι ' Ωριγένους, Ε'υαγρίου τε κα]ι Διδύμου μυθεύματα 'αναθεματίζομεν, "ως κα]ι "η 'εν Κωνσταντινουπόλει συγκροτηθε[ισα πέμπτη Σύνοδος} ε=ιτά τε κα]ι δύο θελήματα κα]ι 'ενεργείας κατ]α τ]ην τ[ων φύσεων 'ιδιότητα 'επ]ι Χριστο[υ κηρύττομεν, καθ' ?ον τρόπον κα]ι "η 'εν Κωνσταντινουπόλει ?εκτη Σύνοδος 'εξεβόησεν, 'αποκηρύξασα Σέργιον, " Ονώριον, Κ[υρον, Πύρρον, Μακάριον, το]υς 'αθελήτους τ[ης ε'υσεβείας κα]ι το]υς τούτων "ομόφρονοας. Κá]é óõíåëüíôåò öáìÝí, "áðÜóáò ô]áò 'åêêëçóéáóôéê]áò 'åããñÜöùò /ç 'áãñÜöùò ôåèåóðéóìÝíáò "çì[éí ðáñáäüóåéò 'áêáéíïôïìÞôùò öõëÜôôïìåí +ùí ìßá 'åóôß êá]é "ç ô[çò å'éêïíéê[çò 'áíáæùãñáöÞóåùò 'åêôýðùóéò, "ùò ô{[ç "éóôïñß{á ôï[õ å'õáããåëéêï[õ êçñýãìáôïò óõíÜäïõóá, ðñ]ïò ðßóôùóéí ô[çò 'áëçèéí[çò êá]é ï'õ êáô]á öáíôáóßáí ôï[õ Èåï[õ Ëüãïõ 'åíáíèñùðßóåùò, êá]é å'éò "ïìïßáí ëõóéôÝëåéáí "çì[éí ÷ñçóéìåýïõóá ô]á ã]áñ 'áëëÞëùí äçëùôéêÜ, 'áíáìöéâüëùò êá]é ô]áò 'áëëÞëùí /å÷ïõóéí 'åìöÜóåéò. Ôïýôùí ï?õôùò

21

'å÷üíôùí ô]çí âáóéëéê]í ?ùóðåñ 'åñ÷üìåíïé ôñßâïí, 'åðáêïëïõèï[õíôåò ô{[ç èåçãüñ{ù äéäáóêáëß{á ô[ùí "áãßùí ÐáôÝñùí "çì[ùí êá]é ô{[ç Ðáñáäüóåé ô[çò Êáèïëéê[çò ' Åêêëçóßáò} ôï[õ ã]áñ 'åí á'õô{[ç ï'éêÞóáíôïò " Áãßïõ Ðíåýìáôïò å=éíáé ôáýôçí ãéíþóêïìåí} "ïñßæïìåí ó]õí 'áêñéâåß{á ðÜó{ç êá]é 'åììåëåß{á ðáñáðëçóßùò ô{[ù ôýð{ù ôï[õ ôéìßïõ êá]é æùïðïéï[õ Óôáõñï[õ 'áíáôßèåóèáé ô]áò óåðô]áò êá]é " Áãßáò Å'éêüíáò, ô]áò 'åê ÷ñùìÜôùí êá]é øçö[éäïò êá]é "åôÝñáò ?õëçò 'åðéôçäåßùò 'å÷ïýóçò 'åí ôá[éò "áãßáéò ôï[õ Èåï[õ ' Åêêëçóßáéò, 'åí "éåñï[éò óêåýåóé êá]é 'åóè[çóé, ôïß÷ïéò ôå êá]é óáíßóéí, ï/éêïéò ôå êá]é "ïäï[éò} ô[çò ôå ôï[õ Êõñßïõ êá]é Èåï[õ êá]é Óùô[çñïò "çì[ùí ' Éçóï[õ ×ñéóôï[õ å'éêüíïò êá]é ô[çò 'á÷ñÜíôïõ Äåóðïßíçò "çì[ùí " Áãßáò Èåïôüêïõ, ôéìßùí ôå ' ÁããÝëùí êá]é ðÜíôùí " Áãßùí êá]é " Ïóßùí ' Áíäñ[ùí..".? Ïñïò ô[çò 7çò Ï'éê. Ðñáêôéê. Ôüìïò ô ó. 374/874 / Åêä. Êáëýâçò Ô. Ðñïä. ÓêÞô. " Áã. / Áííçò - ?

Ορα κα]ι παρ]α Καρμίρη τ]α Δογματικ]α κα]ι Συμβολικ]α Μνημε[ια Τόμος Ι σελ. 239-240)."? Çí å=éäåí ' ÇóáÀáò. Ô]ï ð[ùò "ïñ[ùóéí ï"é

ðñïö[çôáé ôá[õôá, ?áðåñ "ïñ[ùóéí, ï'õ÷ "çìÝôåñïí å'éðå[éí} ï'õ ã]áñ äõíáô]ïí "åñìçíåõè[çíáé ëüã{ù ô]ïí ôñüðïí ô[çò /ïøåùò, 'áëë' 'åêå[éíïò ìüíïò ï=éäå óáö[ùò, "ï ô{[ç ðåßñ{á ìáèþí. Å'é ã]áñ öýóåùò /åñãá êá]é ðÜèç ðïëëÜêéò ï'õäå]éò /áí ðáñáóôÞóåéå ëüã{ù, ðïëë{[ù ì[áëëïí ô]ïí ôñüðïí ô[çò ôï[õ Ðíåýìáôïò 'åíåñãåßáò. Å'é ä]å "áìõäñá[éò å'éêüóéí 'áðï÷ñçóÜìåíïí äå[é êáôáôïëì[çóáé, ï'õ÷ ?ùóôå ô]ï óáö]åò ðáñáóô[çóáé, 'áëë' ?ùóôå á'éíßãìáôé ðáñáó÷å[éí, 'åìï]é äïêå[é ôá'õô]ï êá]é 'åð]é ô[ùí ðñïöçô[ùí ãßíåóèáé, ï+éïí /áí å'é "ç êáèáñ[ùí "õäÜôùí öýóéò "çëéáê]áò 'áêô[éíáò äåîáìÝíç êáôáõãáóèåßç, ï?õôù êá]é ô[ùí ðñïöçô[ùí ô]áò øõ÷Üò, êáèáéñïìÝíáò ï'éêåß{á 'áñåô{[ç ðñ[ùôïí, "õðïäÝ÷åóèáé ô]çí ôï[õ Ðíåýìáôïò äùñåÜí, êá]é ðñ]ïò ô]çí ëáìðçäüíá ðïéïõìÝíáò 'åêåßíçí, ï?õôù äÝ÷åóèáé ô[ùí ìåëëüíôùí ô]çí ãí[ùóéí". ' ÉùÜííïõ ×ñõóïóôüìïõ Å.Ð.Å. 8

óåë. 200.".../ç äé]á ô]ï ô]çí 'áêï]çí ô[ùí ðñïöçô[ùí ô]çí 'åê

ôï[õ Èåï[õ ãåíïìÝíçí á'õôï[éò ìçä]åí /åëáôôïí /å÷åéí

22

ô[çò /ïøåùò, 'áëë' "ïìïßùò ðëçñïöïñå[éí, ?ïðåñ 'åí ôï[éò âéùôéêï[éò ï'õê /åíé. ? Ïôé ã]áñ "åôÝñùò /çêïõïí ðáñ]á ôï]õò ëïéðï]õò ô[ùí 'áíèñþðùí, öçóß} ÐñïóÝèçêÝ ìïé 'ùôßïí 'áêïýåéí. Ðïéå[é ä]å êá]é ô]ïí ëüãïí 'áîéüðéóôïí, ?ïñáóéí å'éðþí, êá]é 'áíßóôçóé ô]ïí 'áêñïáôÞí, êá]é ðáñáðÝìðåé ðñ]ïò ô]ïí ô]á ðñÜãìáôá äåßîáíôá ". ' ÉùÜííïõ ×ñõóïóôüìïõ Å.Ð.Å. 8 óåë. 196.

"Μ]η τοίνυν νομίζετε χαρίζεσθαι το[ις "υμετέροις 'αδελφο[ις, ε/ι τι τ[ων 'ατόπων "ορ[ωντες μετιόντας, μ]η μετ]α πάσης 'ελέγχοιτε σφοδρότητος. " Ιμάτιον 'ε]αν 'απολέσ{ης, μ]η τ]ον κεκλοφότα μόνον, ο'υχ]ι κα]ι τ]ον συνειδότα τ{[ω κλέπτ{η κα]ι μ]η καταγγέλλοντα, "ομοίως νομίζεις 'εχθρόν; " Ç ìÞôçñ "çì[ùí "ç êïéí]ç ï'õ÷ "éìÜôéïí, 'áëë' 'áäåëö]ïí 'áðþëåóåí} /åêëåøåí á'õô]ïí "ï äéÜâïëïò êá]é êáôÝ÷åé í[õí 'åí ô{[ù ' Éïõäáúóì{[ù} ï=éäáò ô]ïí êåêëïöüôá, ï=éäáò ô]ïí êëáðÝíôá} "ïñ[áò 'åìÝ, êáèÜðåñ ëý÷íïí, ?áøáíôá ô[çò äéäáóêáëßáò ô]ïí ëüãïí êá]é ðáíôá÷ï[õ æçôï[õíôá êá]é êïðôüìåíïí êá]é ó]å /åóôçêáò óéã[ùí êá]é ï'õ êáôáããÝëëåéò; κα]ι ποίαν /εξεις συγγνώμην; Ð[ùò ä]å ï'õê 'åí ôï[éò 'åó÷Üôïéò óå ô[ùí 'å÷èñ[ùí "ç ' Åêêëçóßá ëïãéå[éôáé êá]é ðïëÝìéïí "çãÞóåôáé êá]é ëõìå[ùíá; ". ' ÉùÜííçò "ï ×ñõóüóôïìïò - Κατ]α ' Ιουδαίων - PG 48.856).ü

"/ Áããåëïé êá]é "ï ôïýôùí Äåóðüôçò /ùöèçóáí". ' ÉùÜííçò

"ï ×ñõóüóôïìïò PG."Ðïëëá]é "çìÝñáé 'åî ï+õ ô[çò ï'éêïõìÝíçò "ç '

Åêêëçóßá êáôÝóôñáðôáé êá]é å'éò /åäáöïò êå[éôáé, ðÜíôùí 'åî /éóçò ô{[ù êáê{[ù êáôå÷ïìÝíùí, ì[áëëïí ä]å ô[ùí 'åí 'áñ÷á[éò /ïíôùí ôï[éò á'õôï[éò "õðåõèýíùí". ' ÉùÜííçò "ï ×ñõóüóôïìïò PG 62.80 .

"Ôñßôïí, ï'õ ô]ï óðÜíéïí íüìïò ô{[ç ' Åêêëçóß{á, ¨ï'õä]å ìßá ÷åëéä]ùí ?åáñ ðïéå[é¨, "ùò êá]é ô{[ù èåïëüã{ù Ãñçãïñß{ù êá]é ô{[ç "áëçèåß{á äïêå[é} ï'õä]å ëüãïò å+éò äõíáô]ïò ?ïëçò ' Åêêëçóßáò ô[çò 'áð]ï ã[çò ðåñÜôùí ìÝ÷ñé ô[ùí á'õô[çò ðåñÜôùí 'áíáôñÝøáé ðáñÜäïóéí". ' ÉùÜííïõ Äáìáóêçíï[õ

Å.Ð.Å. Ô. 3 óåë. 64 Ðåñ]é Å'éêüíùí Ëüãïò Á´."' Áëë' ï'õ íüìïò ' Åêêëçóßáò ô]ï óðÜíéïí} å/éðåñ

ìçä]å ìßá ÷åëéä]ùí ?åáñ ðïéå[é, ìçä]å ãñáìì]ç ìßá ô]ïí

23

ãåùìÝôñçí, /ç ðëï[õò å+éò ô]ï èáëÜôôéïí". Ãñçãüñéïò Èåïëüãïò -

Ëüãïò 39 å'éò ô]á ? Áãéá Ö[ùôá - PG 36.352."Ô]ï ã]áñ ?áðáî óõíÞèåéáí 'åó÷çê]ïò 'åí ô{[ç '

Åêêëçóß{á êá]é "õð]ï óõíüäùí âåâáéùèÝí, ï'õê å/õëïãïí "õð]ï 'ïëßãùí ðáñáëýåóèáé". Ì. ' ÁèáíÜóéïò - ' Áðïëïãçôéê]ïò

êáô]á ' Áñåéáí[ùí - PG 35.234-235."? Åêáóôïò á"õô]ïí äéêáéï[é. ? Åêáóôïò 'áößçóéí

"åáõô]ïí ìçä]åí öõëÜôôïíôá, êá]é 'åê ôï[õ ðëçóßïí 'áðáéôï[õìåí ô]áò 'åíôïëÜò. Äé]á ôï[õôï ï/õôå óõíåôéæüìåèá å'éò ô]ï 'áãáè]ïí, ?ïôé ê/áí ìéêñüí ôé ðïôå öùôéóè[ùìåí, å'õèÝùò 'åê ôï[õ ðëçóßïí 'áðáéôï[õìå á'õôü, ìåìöüìåíïé á'õô]ïí êá]é ëÝãïíôåò, ?ïôé 'ïöåßëåé ôüäå ðïé[çóáé, êá]é äéáô]é ôïé[ùäå ï'õê 'åðïßçóå; ... 'å]áí ä]å ôï]õò 'áóèåíå[éò 'åðéèõì[çò èåñáðå[õóáé, ãí[ùèé ?ïôé ï"é /á'ñ"ñùóôïé 'åðéìåëåßáò ÷ñÞæïõóé ì[áëëïí, /ç ôï[õ 'åðéôéìßïõ ... ï?õôù ãï[õí êñ[éíå êá]é 'åðéôßìá êá]é /åëåã÷å, 'áäüë{ù 'áãÜð{ç êéíïýìåíïò, ì]ç èõì[{ù, ì[ç 'ïñã[{ç, ì]ç êáêß{á. Ô]ï ã]áñ ìåô]á èõìï[õ êá]é 'ïñã[çò 'åëÝã÷åéí ô]ïí 'áäåëö]ïí ï'õê 'åêå[éíïí 'åóôé êáêßáò 'åëåõèåñï[õí, 'áëë' "åáõô]ïí ðåñéâáëå[éí ðëçììåëÞìáóéí. ' ÁãÜðá ôïßíïéí ô]ïí 'áäåëö]ïí êá]é äéüñèïõ, ì]ç êáôáäßêáæå, å'éä]ùò, ?ïôé 'áãÜðçò 'áíõðïêñßôïõ ôåêìÞñéïí, "áìáñôçìÜôùí óõã÷þñçóéò ... å'é ã]áñ +ùí ðåñ /áí ôéò å/õîáéôï ôõ÷å[éí, ôá[õôá äñ[áí ?åëïéôï êá]é á'õô]ïò "åôÝñïéò, êáô' å'õèýôçô' 'áãÜðçò äñáìå[éôáé ". ' Éùó]çö Âñõåííßïõ Ëüãïò È´ ðåñ]é " Áãßáò ÔñéÜäïò Ô]á

å'õñåèÝíôá Ôüìïò Á´ óåë. 162163 / Åêä. ´ Â. Ñçãïðïýëïõ Èåóóáëïíßêç 1991.ü"' ÁèáíÜóéïò ä]å "ï ðïëýôëáò, /åí ôå ô{[ù ðñþô{ù

êá]é äåõôÝñ{ù âéâëß{ù ô[ùí á'õôï[õ èåïëïãéê[ùí, ï?õôù äßåéóé, : ô[ùí ôñé[ùí êáèéóÜíôùí 'åð]é ôï[õ ' ÁâñáÜì, äçëïíüôé, ôï[õ ì]åí Õ"éï[õ 'åê äåîé[ùí, ôï[õ ä]å Ðáôñ]ïò 'åî å'õùíýìùí, 'åêÜèéóå ô]ï Ðíå[õìá ô]ï ? Áãéïí", á?õôç á'õô{[ù "ç 'áöùñéóìÝíç äßáéôá". ' Éùó]çö

Âñõåííßïõ Ëüãïò ´ ðåñ]é " Áãßáò ÔñéÜäïò Ô]á å'õñåèÝíôá Ôüìïò Á´ óåë. 47 / Åêä. ´ Â. Ñçãïðïýëïõ Èåóóáëïíßêç

1991.ü"Êá]é +ùäå ì]åí äé]á ëüãùí "çì[éí 'åãíþñéóåí

"åáõô]ïí ôñéóõðüóôáôïí å=éíáé "ï ìüíïò ô{ùüíôé Èåüò. Äé]á ä]å ðïéêßëùí 'åìöáíåé[ùí, "ùò ?ïôáí /ùöèç ?ïëç "ç á'õô]ç Ôñé]áò "ç " Áãßá 'åí å/éäåé

24

'áããÝëùí ô{[ù ðáôñéÜñ÷{ç ' ÁâñáÜì, 'åí ô{[ç äñõÀ ô{[ç Ìáìâñ{[ç. ÐÜëéí, "çíßêá 'åöÜíç 'éäßùò ?åêáóôïí ô[ùí ôáýôçò ðñïóþðùí, ô{[ù ì]åí Äáíé]çë "ï ÐáôÞñ, "ùò Ðáëáé]ïò ô[ùí "çìåñ[ùí, ô{[ù ä]å ' ÇóáÀ{á êá]é ô{[ù ' ÉåæåêéÞë êá]é á'õô{[ù ôïýô{ù ô{[ù Äáíé]çë "ùò Õ"é]ïò 'áíèñþðïõ á'õô]ïò "ï Õ"é]ïò, êá]é á+õ 'åí ' ÉïñäÜí{ç ô{[ù èåß{ù Ðñïäñüì{ù, êá]é ôï[éò ôçíéêá[õôá 'çèñïéóìÝíïéò 'åêå[éóå ëáï[éò, +ùðôáé ô]ï Ðíå[õìá 'åí å/éäåé ðåñéóôåñ[áò} êá]é 'åí ô{[ç "áãß{á Óéþí ô]ï á'õôü, 'åí å/éäåé ðõñßíùí ãëùóó[ùí} êá]é ìÝíôïé êá]é äé' 'áããÝëùí, êá]é äé' 'áíèñþðùí, /åí ôå ô{[ç Ðáëáé{[á êá]é ô{[ç ÍÝ{á ÄéáèÞê{ç, ðïëõôñüðùò "çì[éí "ï Èå]ïò ôñéóõðüóôáôïí "åáõô]ïí 'åìáñôýñçóå". ' Éùó]çö Âñõåííßïõ Ëüãïò éò´ ðåñ]é " Áãßáò ÔñéÜäïò Ô]á

å'õñåèÝíôá Ôüìïò Á´ óåë. 262 / Åêä. ´ Â. Ñçãïðïýëïõ Èåóóáëïíßêç 1991.ü"Ðïñèå[éôáé "ç ô[ùí ÐáôÝñùí äéäáóêáëßá!

ÍáõÜãéá ðåñ]é ô]çí ðßóôéí ðõêíÜ. Ó÷åä]ïí ã]áñ ï'õä]åí ìÝñïò ô[çò ï'éêïõìÝíçò äéáðÝöõãå ô]ïí ô[çò á"éñÝóåùò 'åìðñéóìüí. Ðïëëï]é ï"é êýíåò! Ô]é ëÝãù êýíåò; Ëýêïé ì]åí ï=õí 'åí 'åðéöáíåß{á ðñïâÜôùí. Ô]ï äïëåñ]ïí "õðïêñýðôïíôåò, ðáíôá÷ï[õ ô[çò Ï'éêïõìÝíçò ô]ï ×ñéóôï[õ Ðïßìíéïí äéáóð[ùóéí". Ì. Âáóéëåßïõ ' Åðéóôïë]ç 28ç ô{[ç '

Åêêëçóß{á Íåïêáéóáñåßáò .

"Ðë]çí ?ïðùò ÷ñ]ç ôï]õò 'áð]ï ×ñéóôï[õ êáëïõìÝíïõò ô{[ç öéëß{á êå÷ñ[çóèáé "ï èå[éïò ×ñõóüóôïìïò "ñçô[ùò äßåéóé, ëÝãùí . ¨Ï?õôù äå[é öéëå[éí ô]ïí öéëï[õíôá, "ùò å'é êá]é ô]çí øõ÷]]çí á'éôçèåß{ç, êá]é äõíáô]ïí å/éç, ì]ç êùë[õóáé. Êá]é ô]é ëÝãù á'éôçè{[ç; Á'õô]ïí ÷ñ]ç 'åðéôñÝ÷åé ô{[ç ôïéáýô{ç äüóåé. Ï'õä]åí ã]áñ ï'õä]åí ô[çò á'õô][çò 'áãÜðçò ãëõêýôåñïí ãÝíïéô' /áí} ï'õä]åí ã]áñ 'åêå[é ëõðçñ]ïí óõìðåóå[éôáé. ? Ïíôùò ã]áñ ößëïò ðéóôüò, öÜñìáêïí æù[çò. / Ïíôùò ößëïò ðéóôüò, óêÝðç êñáôáéÜ. Ô]é ã]áñ ï'õê /áí 'åñãÜóáéôï ößëïò ãíÞóéïò; Ðüóçí ï'õê /áí 'åìðïéÞóåéåí "çäïíÞí; Ðüóçí 'ùöÝëåéáí; Ðüóçí 'áóöÜëåéáí; Ê/áí ìõñßïõò å/éð{çò èçóáõñï]õò, ï'õä]åí /áîéïí å/éñçêáò. ' Áëë' å'é âïýëåóèå ðñ[ùôïí å/éðùìåí ðåñ]é ô[çò ãíçóßáò öéëßáò, êá]é ôüôå äåßîïìåí ðüóçí /å÷åé ô]çí "çäïíÞí. ÃÜííõôáé "ïñ[ùí á'õô]ïí êá]é äéá÷å[éôáé. ÓõìðëÝêåôáé óõìðëïê]çí

25

á'õô{[ù ôéíá êáô]á øõ÷]çí, /á'ñ"ñçôïí /å÷ïõóá "çäïíÞí. Ê/áí 'áíáìíçóè{[ç ìüíïí á'õôüí, äéáíÝóôç ô{[ç äéáíïß{á êá]é 'áíåðôåñþèç. Ðåñ]é ô[ùí ößëùí ôá[õôá ëÝãù ô[ùí ãíçóßùí, ô[ùí "ïìïøý÷ùí, ô[ùí á"éñïõìÝíùí êá]é "õðåñáðïèáíå[éí ô[ùí èåñì[ùò öéëïýíôùí. ÌÞ ìïé ôï]õò "áðë[ùò ößëïõò 'åííïï[õíôåò, ôï]õò êïéíùíï]õò ô[ùí ôñáðåæ[ùí, êá]é 'áð]ï ðñïóçãïñßáò ößëïõò íïìßæåôå ô]ïí ëüãïí 'åêëÝãåóèáé. Å/é ôéò /å÷åé ößëïí, ï+éïí 'åã]ù ëÝãù, 'åðéãíþóåôáé ô]á "ñÞìáôá. Ôï[õôïí êáè' "åêÜóôçí "çìÝñáí ê/áí èåùñ{[ç ï'õê 'åìðßðëáôáé. Ôá[õôá á'õô{[ù 'åðåý÷åôáé ?áðåñ êá]é "åáõô{[ù. Ï=éäá 'åãþ ôéíá, ?ïò "õð]]åñ ößëïõ ôï]õò "áãßïõò /áíäñáò ðáñáêáë[ùí, ðáñåêÜëåé å/õ÷åóèáé ðñüôåñïí "õð]åñ á"õôï[õ êá]é ôüôå "õð]åñ "åáõôï[õ. Ôïóï[õôïí 'åóôé ößëïò 'áãáèüí, "ùò êá]é ôüðïí êá]é ÷ñüíïí öéëå[éóèáé äé' á'õôüí. Ï'õê /åíé ô{[ù ëüã{ù ðáñáóô[çóáé ô]çí "çäïíÞí, ?ïóçí 'åíôßèçóéí óõíïõóßá ößëïõ. Ìüíïé ï"é ðå[éñáí /å÷ïíôåò /éóáóé. Êá]é ÷Üñéí á'éô[çóáé, êá]é ÷Üñéí ëáâå[éí 'áíõðüðôùò ðáñ]á ößëïõ /åíé. Êá]é ?ïôáí "çì[éí 'åðéôÜôôùóé, ôüôå á'õôï[éò ÷Üñéí /éóìåí. ? Ïôáí ä]å 'ïêí[ùóéí 'áëýïìåí. Ï'õä]åí /å÷åéí äïêï[õìåí +ùí /å÷ïìåí, ?ïðåñ ì]ç 'åêåßíùí å=éíáé äïêå[é. ÐÜíôùí ðïëëÜêéò ô[ùí 'åíôá[õèá êáôáöñïíï[õìåí äé' 'åêåßíïõò. Äé' á'õôï]õò ï'õä]å 'áðåëèå[éí 'åíôå[õèåí âïõëüìåèá, êá]é ôï[õ öùô]ïò 'åêåßíïõò ðïèåéíïôÝñïõò "çãïýìåèá. Êá]é ã]áñ /ïíôùò êá]é á'õôï[õ öùô]ïò ðïèåéíüôåñïé ößëïé. Ðåñ]é ô[ùí ãíçóßùí ëÝãù, êá]é ì]ç èáõìÜóçò. ÂÝëôéïí ã]áñ "çì[éí óâåóè[çíáé ô]ïí ?çëéïí, /ç ößëùí 'áðïóôåñçè[çíáé. ÂÝëôéïí ã]áñ 'åí óêüô{ù äéÜãåéí /ç ößëùí å=éíáé ÷ùñßò! êá]é ð[ùò; ' Åã]ù ëÝãù, êá]é ì]ç èáõìÜóçò. Ðïëëï]é ô]ïí ?çëéïí "ïñ[ùíôåò 'áèõìßáò 'åí óêüô{ù å'éóß, ößëùí ä' å'õðïñï[õíôåò ï'õ ä' /áí 'åí èëßøåé ãÝíïéíôï. Ðåñ]é ößëùí ëÝãù ô[ùí ðíåõìáôéê[ùí, ô[ùí ï'õä]åí ðñïôéìþíôùí öéëßáò. Ôïéï[õôïò Ðá[õëïò =çí, äé]ï êá]é /åëåãå, ô]éò 'áóèåíå[é êá]é ï'õê 'áóèåí[ù; ô]éò óêáíäáëßæåôáé êá]é ï'õê 'åã]ù ðõñï[õìáé; Ï?õôù ÷ñ]ç öéëå[éí, äéáèÝóåé ðåðõñùìÝí{ç. / Å÷ù å'éðå[éí ?ïôé êá]é ðáôÝñáò êá]é õ"éï]õò

26

"õðåñâáßíïõóé ößëïé. ' Áëë]á ôßíåò ï"é êáô]á ×ñéóô]ïí öéëï[õíôåò; Ì]ç ãÜñ ìïé ôï]õò í[õí å/éðåéò, ?ïôå ìåô]á ô[ùí /áëëùí êá]é ôï[õôï 'áðÝóôç ô]ï êáëüí. ' Áëë' 'åííüçóïí ?ïôé 'åð]é ô[ùí 'áðïóôüëùí (ï'õ ëÝãù ôï]õò êïñõöáßïõò, 'áëë' á'õôï]õò ôï]õò ðåðéóôåõêüôáò) ðÜíôùí =çí, öçóßí, "ç øõ÷]ç êá]é "ç êáñäßá ìßá. Ï'õê =çí ã]áñ ô]ï 'åì]ïí ôüôå êá]é ô]ï óüí. Ôï[õôï 'åóôé öéëßá, ?éíá ì]ç ô]á á'õôï[õ "åáõôï[õ ôéò íïìßæ{ç, 'áëë]á ôï[õ ðëçóßïí, ô]á ä]å á'õôï[õ êá]é 'áëëüôñéá. ? Éíá ï?õôù öåßäçôáé ô[çò 'åêåßíïõ øõ÷[çò, "ùò ô[çò "åáõôï[õ, êáêå[éíïò "ïìïßùò ô]çí á'õô]çí äéÜèåóéí 'åðéäåßêíõôáé. Êá]é ðï[õ äõíáôüí, öçóß, ôïéï[õôïí å"õñåè[çíáé; ï'õ äõíáôüí, 'åðåéä]ç ì]ç âïõëüìåèá, "ùò å/é ãå 'åâïõëüìåèá, êá]é óöüäñá äõíáôüí. Å'é ã]áñ ì]ç äõíáô]ïí =çí, ï'õê /áí 'åðÝôáîåí á'õô]ï "ï ×ñéóôüò, ï'õä' /áí ôïóá[õôá ðåñ]é 'áãÜðçò äéåéëÝ÷èç. ÌÝãá öéëßá, êá]é ðüóïí ìÝãá; ï'õäå]éò /áí äýíáôáé ìáèå[éí, ï'õäÝ ôéò ðáñáóô[çóáé ëüãïò, ðë]çí ô[çò ðåßñáò á'õô[çò. " Ï öéë[ùí ï'õê 'åðéôÜôôåéí âïýëåôáé, ï'õä]å /áñ÷åéí, 'áëë]á ÷Üñéí /å÷åé ì[áëëïí 'áñ÷üìåíïò. ×áñßæåóèáé âïýëåôáé ì[áëëïí /ç ÷Üñéí ëáìâÜíåéí, öéëå[é ãÜñ, êá]é "ùò ï'õê 'åìðëÞóáò á'õôï[õ ô]çí 'åðéèõìßáí ï?õôù äéÜêåéôáé. Ï'õ÷ ï?õôùò å=õ ðÜó÷ùí ôÝñðåôáé, "ùò å'õ ðïé[ùí. Âïýëåôáé ã]áñ êáôÝ÷åéí á'õô]ïí ì[áëëïí, /ç 'ïöåßëåéí á'õô{[ù. Ì[áëëïí ä]å êá]é 'ïöåßëåéí á'õô{[ù âïýëåôáé, êá]é 'ïöåéëÝôçí á'õô]ïí /å÷åéí. Êá]é âïýëåôáé ÷áñßæåóèáé, êá]é ï'õ âïýëåôáé äïêå[éí ÷áñßæåóèáé, 'áëë' 'ïöåéëÝôçí á'õô]ïí å=éíáé, êá]é /áñ÷åéí âïýëåôáé å'õåñãåóßáò, êá]é ì]ç äïêå[éí /áñ÷åéí, 'áëë' 'áðïäéäüíáé, ?ïðåñ êá]é "ï Èå]ïò 'åð]é ' ÁâñáÜì, ì[áëëïí ä' 'åð]é ðÜíôùí 'áíèñþðùí 'åðïßçóåí. / Åìåëëå ô]ïí Õ"é]ïí Á'õôï[õ ÷áñßæåóèáé "õð]åñ "çì[ùí, êá]é ?éíá ì]ç äüî{ç ÷áñßæåóèáé, 'áëë' 'ïöåßëåéí "çì[éí, ðñïóÝôáîå ô]ïí ' Áâñá]áì äï[õíáé ô]ïí õ"é]ïí á'õôï[õ, ?éíá ìÝãá ðïé[ùí ìçä]åí äüî{ç ìÝãá ðïéå[éí. ? Ïôáí ì]åí ã]áñ ì]ç =ç öéëßá, êá]é 'ïíåéäßæïìåí ô]áò å'õåñãåóßáò êá]é ô]áò ìéêñ]áò 'åðáßñïìåí. ? Ïôáí ä]å öéëßá, êá]é

27

êñýðôïìåí á'õôÜò, êá]é ô]áò ìåãÜëáò ìéêñ]áò âïõëüìåèá äåéêíýíáé, ?éíá ì]ç äüîùìåí 'ïöåéëÝôçí /å÷åéí ô]ïí öéëïýìåíïí, 'áëë' á'õôï]é á'õô{[ù 'ïöåéëÝôáé å=éíáé, 'åí ô{[ù 'ïöåéëÝôçí á'õô]ïí /å÷åéí. Ï=éäá ?ïôé ï'õä]å óõíßóáóéí ï"é ðïëëï]é ô]ï ëåãüìåíïí, ô]ï ä' á/éôéïí, ?ïôé ðåñ]é ðñÜãìáôïò äéáëÝãïìáé ô]ïí ï'õñáí]ïí ï'éêï[õíôïò í[õí. Ðïßáí âïýëåé ðáñáâáëå[éí "çäïí]çí ðñ]ïò ðáñÜèåóéí ô[çò 'åî 'áãÜðçò; ô]çí óåìí]çí; ô]çí á'éó÷ñÜí; 'áëë]á ðÜóáò "õðåñâÜëëåé "ç ô[çò öéëßáò. Êá]é ô]é ëÝãù ôáýôáò; ê/áí á'õô]çí ô]çí ôï[õ ìÝëéôïò å/éðçò, ï'õä]åí êá]é á?õôç ðñ]ïò ôáýôçí öáíå[éôáé. Ô]ï ì]åí ã]áñ ìÝëé ðïëëÜêéò êá]é ðéêñ]ïí ãßíåôáé, öéëßá ä]å ï'õäÝðïôå, ?åùò /áí ={ç öéëßá. ' Áëë]á ì[á[ëëïí á/õîåôáé "ç 'åðéèõìßá, êá]é êüñïí ï'õäÝðïôå "ç ôïéáýôç ëáìâÜíåé "çäïíÞ. Ï?õðù ô]ï ðñ[áãìá ?ïóïí 'åóôéí 'áðÝäåéîá êá]é ô[çò ðáñïýóçò æù[çò "ï ößëïò "çäýôåñïò. Ðïëëï]é ï=õí ìåô]á ô]çí ô[ùí ößëùí ôåëåõôÞí, ï'õê ç/õîáíôï æ[çóáß ðïôå. Ìåô]á ößëïõ, êá]é "õðåñïñßáí ôéò "çäÝùò /áí 'åíÝãêïé, ÷ùñ]éò ä]å ößëïõ ï'õä]å ô]çí á'õôï[õ ï'éê[çóáé ?åëïéôï. Ìåô]á ößëïõ êá]é ðåíßá öïñçôüí, ôïýôïõ ä' /áíåõ êá]é "õãåßá êá]é ðëï[õôïò 'áöüñçôïí "ï ôïéï[õôïò, ?ïëïí á'õô]ïí /å÷åéí. ' Áðïðíßãïìáé ?ïôé ï'õ äýíáìáé 'åê ðáñáäåßãìáôïò å'éðå[éí, +=ç ã]áñ /áí 'åãíþñéóá, ?ïôé ðïëë{[ù 'åëÜôôïíá ôï[õ äÝïíôïò ô]á å'éñçìÝíá. Êá]é ôá[õôá ì]åí 'åíôá[õèá, ðáñ]á ä]å Èåï[õ ôïóï[õôïò ìéóè]ïò ô[çò öéëßáò, ?ïóïò ï'õä]å /åóôéí å'éðå[éí. Ößëåé ã]áñ öçóé êá]é ëÜâå ìéóèüí, "õð]åñ ï+õ ìéóè]ïí 'ïöåßëïìåí ðñÜãìáôïò.¨ Å=éäåò êáíüíá öéëßáò 'áëçèï[õò, ð[áóé ôï[éò ôïýô{ù ÷ñùìÝíïéò óùôÞñéïí, ?ïìùò ï'õäå]éò äýíáôáé /á÷ñé ôÝëïõò 'á'ñ"ñáã[ç öõëÜîáé öéëßáí /áí ì]ç êá]é ô]çí ìáêñïèõìßáí ôáýô{ç óõæåýî{ç êá]é äé' ?ïëïõ óýíïéêïí êôÞóçôáé. ' Áã÷ßèõñïé ã]áñ ðùò á"é 'áñåôá]é á+õôáé, êá]é ï+éá ôéò îõíùñ]éò 'áäéÜóôáôïò, å'éò ?åí ôé êá]é å'õðñåðÝò, êá]é ôåëåéüôáôïí êÜëëïò ô[çò å'éò Èå]ïí å'õóåâåßáò, ô]ï "çíéï÷å[éí /áñéóôá ìåìåëåôçêüôá äéáêïìßæïõóéí". ' Éùó]çö Âñõåííßïõ (13501431) Ô]á å'õñåèÝíôá Ôüìïò Á! Óåë. 115118 Ëüãïò

ÓÔ! Ðåñ]é " Áãßáò ÔñéÜäïò / Åêäïóéò ´ Âáó. Ñçãïðïýëïõ Èåóóáëïíßêç 1991. ü

28

"Å/éôå ''åí óþìáôé å/éôå 'åêô]ïò ôï[õ óþìáôïò, ï'õê ï=éäá, "ï Èå]ïò ï=éäåí} ?ïôé "çñðÜãç å'éò ô]ïí ðáñÜäåéóïí êá]é /çêïõóåí /áññçôá "ñÞìáôá, ?á ï'õê 'åî]ïí 'áíèñþð{ù ëáë[çóáé". ´ Êïñéíèßïõò éâ´ 4.

"' Áðùëå[éôáé "ï 'áóèåí[ùí 'áäåëö]ïò 'åð]é ô{[ç ó{[ç ãíþóåé, äé' ?ïí ×ñéóô]ïò 'áðÝèáíåí". Á´ Êïñéíèßïõò ç´ 11 .

"? Ïèåí êá]é "ï 'åí ô{[ç "éåñ{[á ìïí{[ç ôï[õ ËåéñÞíïõ ô[çò Ãáëëßáò ô{[ù ãÜëáêôé ô[çò ðáôñþáò å'õóåâåßáò 'åêôñáöå]éò êá]é ðåñ]é ô]á ìÝóá ôï[õ å´ á'é[ùíïò 'áêìÜóáò "éåñ]ïò ÂéêÝíôéïò ðÜíõ óïö[ùò êá]é 'ïñèïäüîùò ÷áñáêôçñßæåé ô]çí 'áëçè{[ç ô{[ç ðßóôåùò êá]é ô[çò ' Åêêëçóßáò êáèïëéêüôçôá ëÝãùí . ' Åí ô{[ç Êáèïëéê{[ç ' Åêêëçóß{á 'åêå[éíï ìÜëéóôá óðïõäáóôÝïí "çì[éí êáôÝ÷åéí, ?ïðåñ ðáíôá÷ï[õ, ?ïðåñ 'áå]é, ?ïðåñ "õð]ï ðÜíôùí 'åðéóôåýèç. Ôï[õôï ã]áñ 'áëçè[ùò êá]é êõñßùò êáèïëéê]ïí 'åóôé, êáèÜðåñ á'õô]ç ô[çò ëÝîåùò "ç äýíáìéò êá]é "ï íï[õò äçëï[é, ?ïðåñ ?áðáíôá ó÷åä]ïí 'åí óõíüë{ù ðåñéëáìâÜíåé. Ôï[õôå ä' /åóôáé, å/é ãå óôïé÷ï[õìåí "åðüìåíïé ô{[ù óõíüë{ù, ô{[ç 'áñ÷áéüôçôé, ô{[ç óõìöùíßá. In ipsa item catholica Ecclesia magnopere curandum est, ut teneamus, quod ubique, quod semper, quod ab omnibous creditum est. Hoc enim vere proprieque catholicum, quod ipsa vis nominis ratioque declarat, quod omnia fere universaliter comprehendit. Sed hoc fiet si sequimur universalitatem, antiquitatem, consensionem. (Vicentii Lirinensis, Commonitorium pro catholicae fidei

antiquitate et universalitate, cap. III, cap. VIII, XIV MPL 50.640) ". / Áíèéìïò Êùí/ðüëåùò

ðñ]ïò ËÝïíôá Éô ÐÜðáí Ñþìçò 1895 ' É. Êáñìßñç Ä.Ó.Ì.Ï.Ê.Å. Ô. ´ ó. 944 [1030] . ü"" ÑçôÝïí, ?ïôé, ?çì[éí ï'õ ìÝëåé ô]é å=éðïí /ç ô]é

'åöñüíçóáí ìåñéêï]é ÐáôÝñåò, 'áëë]á ô]é ëÝãåé "ç ÃñáöÞ, êá]é á"é ï'éêïõìåíéêá]é óýíïäïé êá]é "ç êïéí]ç ô[ùí ÐáôÝñùí äüîá. Ï'õ ã]áñ äüãìá óõíéóô[á "ç ãíþìç ôéí[ùí 'åí ô{[ç ' Åêêëçóßá ". ÐçäÜëéïí " Õðïóçìåßùóéò å'éò ô]ïí å´ ' Áðïóôïëéêüí /

Åêäïóéò ¨' ÁóôÞñ¨ ' Áè[çíáé 1970 ó. 7 . ü"Å'é êá]é ô]ïí ÌÝãáí Äéïíýóéïí ôï[õôï ðáñÝëáèåí,

'áëë' "çì[éí ï'õ öõëáêôÝïí ô]çí ìßìçóéí ôï[õ óöÜëìáôïò. Ô]ï ã]áñ /áôïðïí á'õôüèåí ðñüäçëïí êá]é ð[áóéí

29

'åíáñãÝò, ï+éò ôé êá]é ìéêñ]ïí ôï[õ ëïãßæåóèáé ìÝôåóôéí". ÐçäÜëéïí Ì. Âáóéëåßïõ Êáíþí Á´ / Åêäïóéò ¨' ÁóôÞñ¨ ' Áè[çíáé 1970 ó. 587. ü

"Ì]ç ðëáí[ù} ï'õ ì]ç ôï[õ Öáñá]ù 'åëåõèåñùèÞóç, ï'õä]å ô]ï /áíù ÐÜó÷á èåÜóç, /áí ì]ç ðéêñßäáò êá]é /áæõìá öÜãçò äéáðáíôüò} ðéêñßäåò å'éóßí, "ç ô[çò íçóôåßáò âßá êá]é êáêïðÜèåéá, /áæõìá äÝ, ô]ï ì]ç öõóþìåíïí öñüíçìá. ... Íçóôåßá 'åóôß, âßá öýóåùò êá]é ðåñéôïì]ç "çäýôçôïò ëÜñõããïò, ðõñþóåùò 'åêôïìÞ, ðïíçñ[ùí 'åííïé[ùí 'åêêïðÞ, 'åíõðíéáóì[ùí 'åëåõèåñßá, ðñïóåõ÷[çò êáèáñüôçò, øõ÷[çò öùóôÞñ, íï]ïò öõëáêÞ, ðùñþóåùò ëýóéò, êáôáíýîåùò èýñá, óôåíáãì]ïò ôáðåéíüò, óõíôñéìì]ïò "éëáñüò, ðïëõëïãßáò 'áñãßá, "çóõ÷ßáò 'áöïñìÞ, "õðáêï[çò öýëáî, ?õðíïõ êïõöéóìüò, "õãåßá óþìáôïò, 'áðáèåßáò ðñüîåíïò, "áìáñôçìÜôùí /áöåóéò, Ðáñáäåßóïõ èýñá êá]é ôñõöÞ". ? Áã. ' ÉùÜííçò ÓéíáÀôçò Êë[éìáî Ëüãïò ÉÄ´ êè, ëá. .

"' Éáôñ]ïò 'åóôé íï[õò "ï "åáõô]ïí 'éáóÜìåíïò, êá]é 'åî +ùí 'éÜèç, ôï]õò /áëëïõò 'éþìåíïò ". ? Ïó. ÈáëÜóóéïò Öéëïêáëßá

Ôüì. ´ ó. 225 ìä´ ."/ Áóêçóéò 'åðéôåôáìÝíç äé' 'åãêñáôåßáò êá]é

'áãÜðçò, äé' "õðïìïí[çò êá]é "çóõ÷ßáò, 'áíáéñå[é ô]á 'åãêåßìåíá". ? Ïó. ÈáëÜóóéïò Öéëïêáëßá Ôüì. ´ ó. 217 ç´ .

"' Éáôñ]ïò 'åóôéí "ï ô]ï ó[ùìá êá]é ô]çí øõ÷]çí êåêôçìÝíïò /áíïóïí, ìçäåìé[áò 'åìðëÜóôñïõ äåüìåíïò 'åð' á'õôï[éò". ' ÉùÜííçò Óéí. Êë[éìáî Ëüãïò ðñ]ïò ÐïéìÝíá ä´.

"Ï+õôïò 'åóôé ô[çò êáè' "çì[áò "éåñáñ÷ßáò óêïðüò, "ç ðñ]ïò Èå]ïí "çì[ùí, "ùò 'åöéêô]ïí, 'áöïìïßùóßò ôå êá]é /åíùóéò. Ôáýôçò äÝ, "ùò ô]á èå[éá äéäÜóêåé ëüãéá, ôá[éò ô[ùí óåâáóìéùôÜôùí 'åíôïë[ùí 'áãáðÞóåóé êá]é "éåñïõñãßáéò ìüíùò ôåõîüìåèá". Äéïíýóéïò ' Áñåïðáãßôçò PG 3.592 Á. .

"ÔÞñçóéò 'åíôïë[ùí Èåï[õ ôßêôåé 'áðÜèåéáí. ' ÁðÜèåéá ä]å øõ÷[çò óõíôçñå[é ãí[ùóéí". ? Ïó. ÈáëÜóóéïò

Öéëïêáëßá Ôüì. ´ ó. 212 êå´ ."Ô[çò èåïëïãéê[çò ÷Üñéôïò ôçíéêá[õôá

êáôáîéï[õôáé, "ïðçíßêá ô]á ðñïåéñçìÝíá ðÜíôá äé]á ô[ùí ô[çò 'áãÜðçò ðôåñ[ùí äéáðåñÜóáò êá]é 'åí èåùñß{á ãåíüìåíïò, ô]ïí ðåñ]é Á'õôï[õ ëüãïí, äé]á ôï[õ Ðíåýìáôïò, "ùò 'áíèñùðßí{ù í{[ù äõíáô]ïí, äéáóêïðÞó{ç". ÌÜîéìïò " ÏìïëïãçôÞò Öéëïêáëßá Ôüì. ´ ó. 47 îä´.

30

"Ôáýôçí ä]å äéáäÝ÷åôáé ô]ï /åó÷áôïí 'ïñåêôüí, ôï[õôï ä]å 'åóôéí, "ç ô[çò èåïëïãßáò ÷Üñéò". ? Ïó. ÈáëÜóóéïò

Öéëïêáëßá Ôüì. ´ ó. 227 ð´."Ï'õê /åóôéí ï/õôå ðñ[áîéò 'áóöáë]çò èåùñßáò

'åêôüò, ï/õôå èåùñßá 'áëçè]çò ðñÜîåùò /áíåõ. ×ñ]ç ã]áñ êá]é ðñ[áîéí 'åëëüãéìïí å=éíáé êá]é èåùñßáí /åìðñáêôïí". ÌÜîéìïò " ÏìïëïãçôÞò PG 90.14331437.

"? Éíá äé]á ô[çò 'åêïõóßïõ å'õôåëåßáò ô]áò 'áêïõóßïõò 'áðï'ñ"ñßøùìåí "áìáñôßáò". ? Áã. ' ÉùÜííçò ÓéíáÀôçò

Êë[éìáî Ëüãïò ÊÅ´ íá´."Êá]é ðÜëéí "ï á'õô]ïò (? Áã. Äùñüèåïò) . óðïõäÜóáôå

"åíùè[çíáé 'áëëÞëïéò} ?ïóïí ã]áñ "åíï[õôáß ôéò ô{[ù ðëçóßïí, ôïóï[õôïí "åíï[õôáé ô{[ù Èå{[ù} êá]é ?ïóïí "åíï[õôáé ô{[ù Èå{[ù, ôïóï[õôïí "åíï[õôáé ô{[ù ðëçóßïí. Êá]é ëÝãù "õðüäåéãìá 'åê ô[ùí ÐáôÝñùí, ?éíá íïÞóçôå ô]çí äýíáìéí ôï[õ ëüãïõ. " Õðüèåò ìïé êýêëïí å=éíáé 'åí ô{[ç ã{[ç, èÝôå ô]ïí íï[õí "õì[ùí å'éò ô]ï ëåãüìåíïí. Ôï[õôïí ô]ïí êýêëïí íïìßóáôå å=éíáé ô]ïí êüóìïí, á'õô]ï ä]å ô]ï ìÝóïí ôï[õ êýêëïõ ô]ïí Èåüí} ô]áò ä]å å'õèåßáò ô]áò 'áð]ï ôï[õ êýêëïõ 'åð]é ô]ï ìÝóïí, ô]áò "ïäïýò, /çôïé ô]áò ðïëéôåßáò ô[ùí 'áíèñþðùí. ' Åö' ?ïóïí ï=õí å'éóÝñ÷ïíôáé ï"é ?áãéïé 'åð]é ô]á /åóù, 'åðéðïèï[õíôåò 'åããßóáé ô{[ù Èå{[ù, êáô]á 'áíáëïãßáí ô[çò å'éóüäïõ ðëçóßïí ãßíïíôáé ôï[õ Èåï[õ êá]é 'áëëÞëùí. Êá]é ?ïóïí ðëçóéÜæïõóé ô{[ù Èå{[ù, ðëçóéÜæïõóéí 'áëëÞëïéò, êá]é ?ïóïí ðëçóéÜæïõóéí 'áëëÞëïéò, ðëçóéÜæïõóé ô{[ù Èå{[ù. " Ïìïßùò íïÞóáôå êá]é ô]ïí ÷ùñéóìüí. ? Ïôáí 'áöéóô[ùóéí "åáõôï]õò 'áð]ï ôï[õ Èåï[õ, êá]é 'áðïóôñÝöùóéí 'åð]é ô]á /åîù, ä[çëïí 'åóôéí, ?ïôé ?ïóïí 'åîÝñ÷ïíôáé êá]é ìáêñýíïõóéí "åáõôï]õò 'áð]ï ôï[õ Èåï[õ, ôïóï[õôïí ìáêñßíïíôáé 'áð' 'áëëÞëùí. Êá]é ?ïóïí ìáêñýíïíôáé 'áð' 'áëëÞëùí, ôïóï[õôïí ìáêñýíïíôáé 'áð]ï ôï[õ Èåï[õ. ' Éäï]õ ôïéáýôç 'åóô]éí "ç öýóéò ô[çò 'áãÜðçò. ? Ùóôå, ?ï ìéêñ]ïí ðñüóèåí å=éðïí, /áíåõ 'áãÜðçò, ï'õäå]éò ô]ïí Êýñéïí /ïøåôáé, ?çí êôÞóáóèáé ðÜíôåò óðïõäÜóùìåí, ?éíá äé' á'õô[çò êá]é Èå{[ù ðëçóéÜóùìåí, êá]é 'åí Á'õô{[ù ô[ùí á'éùíßùí 'áãáè[ùí 'áðïëáýóùìåí". ' Éùó]çö Âñõåííßïõ Ô]á å'õñåèÝíôá Ôüìïò Á! Óåë. 133 Ëüãïò Æ! Ðåñ]é " Áãßáò

ÔñéÜäïò / Åêäïóéò ´ Âáó. Ñçãïðïýëïõ Èåóóáëïíßêç 1991. ü

31

"Ëüãïò /áöèïíïò, æ[çëïò ä]å /áêáêïò, /åñùò ä]å /áðáõóôïò ôï[õ Êõñßïõ ô[çò äüîçò. ... Íï[õí êáèáñ[éóáé ìüíïõ ôï[õ " Áãßïõ Ðíåýìáôïò 'åóôéí". ÄéÜäï÷ïò

Öùôéê[çò Ô]á "åêáô]ïí ãíùóôéê]á êåöÜëáéá ÊÅ éè´, êç´."Á'õôïìåìøßá óýíåóôéí 'áå]é ô{[ç ôáðåéíþóåé ô[çò

øõ÷[çò". Ãñçãüñéïò Ðáëáì[áò Öéëïêáëßá Ôüì. Ä´ ó. 108 óô. 27." ' ÁíáôÝôñáðôáé ì]åí ã]áñ ô]á ô[çò å'õóåâåßáò

äüãìáôá, óõãêÝ÷õíôáé ä]å ' Åêêëçóßáò èåóìïß ... Ï"é ëáï]é 'áíïõèÝôçôïé, ï"é ðñïåóô[ùôåò 'áðáññçóßáóôïé. ' Åð]é ôïýôïéò ãåë[ùóéí ï"é /áðéóôïé, óáëåýïíôáé ï"é 'ïëéãüðéóôïé, 'áìößâïëïò "ç ðßóôéò, /áãíïéá êáôáêÝ÷õôáé ô[ùí øõ÷[ùí, äé]á ô]ï ìéìå[éóèáé ô]çí 'áëÞèåéáí, ôï]õò äïëï[õíôáò ô]ïí ëüãïí 'åí êáêïõñãß{á". Ì. Âáóéëåßïõ ' Åðéóô. 90.

" " Çì[éí ä]å ðñ]ïò ô{[ù öáíåñ{[ù ðïëÝì{ù ô[ùí á"éñåôéê[ùí /åôé ä]å êá]é ðáñ]á ô[ùí äïêïýíôùí 'ïñèïäïîå[éí 'åðáíáóôÜò, ðñ]ïò /åó÷áôïí 'áóèåíåßáò ô]áò 'åêêëçóßáò êáôÞãáãåí". Ì. Âáóéëåßïõ ' Åðéóô. 92.

"Ô{[ù /ïíôé 'áíùôÜôïõ ìáêáñéóìï[õ /áîéïí ... ô]ï ì]åí êßâäçëïí 'áð]ï ôï[õ äïêßìïõ êá]é êáèáñï[õ äéáêñßíåéí, ô]çí ä]å ô[ùí ÐáôÝñùí ðßóôéí /áíåõ ôéí]ïò "õðïóôïë[çò êçñýóóåéí". Ì. Âáóéëåßïõ ' Åðéóô. 140.

"" Ï ìíçìïíåýùí "ùò 'áñ÷éåñÝùò ôï[õ ðÜðá, /ç /åêêëçôïí ôïýô{ù äéäïýò, /ç ðñ[ùôïí 'åí ôï[éò 'áñ÷éåñå[õóéí "çãïýìåíïò, /åíï÷üò 'åóôéí ?ïëïí ô]ïí ëáôéíéóì]ïí 'åêôåëå[éí ... ' Å]áí óõãêáôáâ[çôå ëáôßíïéò, ×ñéóô]ïò "õì[áò ï'õä]åí 'ùöåëÞóåé ...ÖõëÜîáóèå 'áð]ï ôï[õ ìéÜóìáôïò ôïýôïõ, ðáñáêáë[ù, ôï[õ ô[ùí ' Éôáë[ùí} ì]ç ðñïóÜøùìåí "åáõôï[éò ô]ïí 'åê ôïýôùí ìéáóìüí, êá]é 'áðïóôñáö[{ç "õì[áò "ï ô[ùí øõ÷[ùí íõìößïò êá]é á'éùíßùò êáôáéó÷õíþìåèá... ". ? Áã.

' ÉùóÞö ðáôñ. Êùí/ðüëåùò éã´ á'éþí ."Ï/õôå ã]áñ 'å]áí /å÷ùìåí äüãìáôá ì]åí 'ïñèÜ, âßïõ

ä]å 'áìåë[ùìåí, /ïöåëïò "çì[éí /åóôáé ôé} ï/õôå 'å]áí âßïí /å÷ïíôåò, ô[ùí 'ïñè[ùí äïãìÜôùí 'áìåë[ùìåí, êåñä[áíáé ôé ÷ñÞóéìïí êá]é ðñ]ïò óùôçñßáí "çìåôÝñáí äõíçóüìåèá. ÐñïóÞêåé ãÜñ, å'é âïõëïßìåèá êá]é ãåÝííçò 'åëåõèåñùè[çíáé êá]é âáóéëåßáò 'åðéôõ÷å[éí, 'áìöïôÝñùèåí êïóìå[éóèáé, êá]é

32

äïãìÜôùí 'ïñèüôçôé, êá]é âßïõ 'åðéìåëåß{á". " É

×ñõóüóôïìïò " Ïìéëßá éã´ å'éò ô]çí ÃÝíåóéí.."' Åí ô{[ç êáè' "çì[áò ä]å "éåñáñ÷ß{á, ôï[õ

"éåñÝùò êá]é "éåñÜñ÷ïõ 'áôáêôïýíôùí êá]é êáê[ùò öñïíïýíôùí, êá]é äéÜêïíïò êá]é ìïíá÷]ïò å'õôáêôï[õíôåò êá]é 'ïñè[ùò öñïíï[õíôåò äýíáíôáé íïõèåô[çóáé êá]é å'õôáêô[çóáé á'õôïýò, êáè]ùò ô]á ðáñáäßãìáôÜ å'éóé ðÜìðïëëá". Íéêüäçìïò " Áãéïñåßôçò Óçìåßùóéò å'éò Óõíáîáñéóô]çí Íïåìâñßïõ Ç´

"ÊéíÞèçôå ä]ç ï+õí êá]é "õìå[éò ðáñáêáë[ù, ì]ç "ùò "çì[ùí ìüíïí, 'áëë]á êá]é "ùò "õì[ùí 'áäéêçèÝíôùí, êá]é ?åêáóôïò "ùò á'õô]ïò ðáè]ùí âïçèçóÜôù, ?éíá ì]ç äé' 'ïëßãïõ 'åêêëçóéáóôéêï]é êáíüíåò, êá]é "ç ô[çò ' Åêêëçóßáò ðßóôéò ðáñáöèáñ{[ç. Êéíäõíåýåé ã]áñ 'áìöüôåñá, 'å]áí ì]ç ôá÷Ýùò "ï èå]ïò äé' "õì[ùí ô]á ðëçììåëçèÝíôá äéïñèþóçôáé, êá]é 'åêäéêßáò "ç ' Åêêëçóßá ôý÷{ç". Ì. ' ÁèáíÜóéïò ' Åðéóôïë]ç ' Åãêýêëéïò PG 35.224.ü

"Ï'õ ã]áñ í[õí êáíüíåò êá]é ôýðïé ôá[éò ' Åêêëçóßáéò 'åäüèçóáí, 'áëë' 'åê ô[ùí ÐáôÝñùí "çì[ùí êáë[ùò êá]é âåâáßùò ðáñåäüèçóáí} ï'õä]å í[õí "ç ðßóôéò /çñîáôï, 'áëë' 'åê ôï[õ Êõñßïõ äé]á ô[ùí ìáèçô[ùí å'éò "çì[áò äéáâÝâçêåí. ? Éí' ï=õí ì]ç ô]á 'åî 'áñ÷áßùí ìÝ÷ñéò "çì[ùí ôçñçèÝíôá 'åí ôá[éò ' Åêêëçóßáéò ðáñáðüëçôáé, êá]é ô]á ðéóôåõèÝíôá "çì[éí æçôçè[ç ðáñ' "çì[ùí} êéíÞèçôå, 'áäåëöï]é "ùò ï'éêïíüìïé ìõóôçñßùí Èåï[õ ôõã÷Üíïíôåò, êá]é ôá[õôá "õö' "åôÝñùí "áñðáæüìåíá èåùñï[õíôåò". Ì. ' ÁèáíÜóéïò '

Åðéóôïë]ç ' Åãêýêëéïò PG 35.225 ΒΕΠΕΣ 31.195.ü"Êïéí]ïò ãÜñ 'åóôéí "ï ÓùôÞñ, "ï "õð' á'õô[ùí

âëáóöçìïýìåíïò, êá]é ðÜíôùí å'éóßí ï"é Êáíüíåò, ï"é "õð' á'õô[ùí ðáñáëõüìåíïé". Ì. ' ÁèáíÜóéïò -' Áðïëïãçôéê]ïò êáô]á '

Áñåéáí[ùí - PG 35.236.ü"Äé]á ôï[õôï 'áãáíáêô[çóáé "õì[áò äßêáéïí

'åóôéí, ?éíá ìÞ, ôïýôùí óéùðùìÝíùí, êáô' 'ïëßãïí å'éò "åêÜóôçí ' Åêêëçóßáí ô]ï ôïéï[õôïí êáê]ïí äéáâ{[ç ". Ì. '

ÁèáíÜóéïò - ' Áðïëïãçôéê]ïò êáô]á ' Áñåéáí[ùí - PG 35.236.ü"Âáäßæïíôåò ô]çí 'áðëáí[ç êá]é æùçöüñïí "ïäüí,

'ïöèáëì]ïí ì]åí 'åêêüøùìåí óêáíäáëßæïíôá, ì]ç ô]ïí á'éóèçô]ïí 'áëë]á ô]ïí íïçôüí. Ï+éïí 'å]áí "ï ' Åðßóêïðïò /ç "ï Ðñåóâýôåñïò /ç /ïíôåò 'ïöèáëìï]é ô[çò ' Åêêëçóßáò êáê[ùò 'áíáóôñÝöïíôáé êá]é

33

óêáíäáëßæùóé ô]ïí ëáüí, ÷ñ]ç á'õôï]õò 'åêâÜëëåóèáé. ÓõìöÝñïí ãÜñ 'åóôéí /áíåõ á'õô[ùí óõíáèñïßæåóèáé å'éò å'õêôÞñéïí ï=éêïí, /ç ìåô' á'õô[ùí 'åìâëçè[çíáé "ùò ìåô]á / Áííá êá]é ÊáúÜöá å'éò ô]çí ãÝåííáí ôï[õ ðõñüò". Ì. ' ÁèáíÜóéïò - ' Áðïëïãçôéê]ïò êáô]á ' Áñåéáí[ùí -

PG 35.33 - ÂÅÐÅÓ 33.199."/ Áãñõðíïí /ïììá, ?çãíéóå íï[õí} ðë[çèïò ä]å ?õðíïõ

'åðþñùóå øõ÷Þí. / Áãñõðíïò ìïíá÷üò, ðïñíåßáò 'å÷èñüò} "ï ä]å "õðíþäçò ôáýô{ç óýæõãïò. 'Áãñõðíßá, ðõñþóåùò èñá[õóéò} 'åíõðíéáóì[ùí ëýôñùóéò} êÜèõãñïò 'ïöèáëìüò} "çðáëõììÝíç êáñäßá} ëïãéóì[ùí öõëáêÞ} âñùìÜôùí ÷ùíåõôÞñéïí} ðáè[ùí äáìáóôÞñéïí} ãëþôôçò êïëáóôÞñéïí} öáíôáóé[ùí öõãáäåõôÞñéïí. Ìïíá÷]ïò /áãñõðíïò, "áëéåõô]çò ëïãéóì[ùí, 'åí ãáëÞí{ç íõêô]ïò å'õ÷åñ[ùò ôïýôïõò êáôáíïå[éí êá]é 'áãñåýåéí äõíÜìåíïò". ? Áã. ' ÉùÜííçò "ï ÓéíáÀôçò Êë[éìáî Ëüãïò ÉÈ´ â´,ä´.

"Á"éñåôéêüò 'åóôéí "ï ðïéìÞí; ëýêïò 'åóôßí} öõãå[éí 'åî á'õôï[õ êá]é 'áðïðçä[áí äåÞóåé, ìçä' 'áðáôçè[çíáé ðñïóåëèå[éí ê/áí ?çìåñïí ðåñéóáßíåéí äïêå[é} öýãå ô]çí êïéíùíßáí á'õôï[õ êá]é ô]çí ðñ]ïò á'õô]ïí "ïìéëßáí, "ùò 'é]ïí /ïöåùò". Ì. Öþôéïò .

"Ðáñ' "çì[éí ï/õôå ÐáôñéÜñ÷áé, ï/õôå Óýíïäïé 'çäõíÞèçóáí ðïô]å å'éóáãáãå[éí íÝá, äéüôé "ï "õðåñáóðéóô]çò ô[çò Èñçóêåßáò 'åóô]éí á'õô]ï ô]ï Ó[ùìá ô[çò ' Åêêëçóßáò, /çôïé, á'õô]ïò "ï ëáüò, ?ïóôéò 'åèÝëåé ô]ï èñÞóêåõìá á'õôï[õ á'éùíßùò 'áìåôÜâëçôïí êá]é "ïìïåéä]åò ô{[ù ô[ùí ÐáôÝñùí á'õôï[õ". (' Åãêýêëéïò ôï[õ 1848 ðñ]ïò Ð[éïí È' - ' Ι. Καρμίρη - ΔΣΜΟΕ - Τόμος ΙΙ, σ. 920[1000] ).ü

"'αναδράμωμεν "εκάτεροι ... κα]ι /ιδωμεν, "οπότεροι προσέθεντο /η 'αφε[ιλον} 'εκκοπτέσθω "η προσθήκη, 'ε]αν "υπάρχ{η κα]ι ?οπου "υπάρχει} κα]ι τότε σύμπαντες 'ανεπαισθήτως ε"υρεθησόμεθα ε'ις τ]ο α'υτ]ο σημε[ιον τ[ης Καθολικ[ης ' Ορθοδοξίας" (Ãñçãόριος ΣΤ' τ]ο 1868 ðñ]ïò Ð[éïí È' - ' Ι. Καρμίρη -

ΔΣΜΟΕ - Τόμος ΙΙ, σ. 928[1008] ).ü"Ðáñά τε το[υ θείου Κλήμεντος κα]ι παρ]α τ[ης

'εν Νικαί{α Συνόδου καλ[ως 'εθεωρήθη κανόνιον τε /αριστον συνετέθη α'υτα[ις α'ιώνιον, 'αστρονόμων "εκάστοτε μ]η δεόμενον ... κα]ι ?

34

οριον α'ιώνιον /εχομεν /αχρι τ[ης 'ενδόξου το[υ Χριστο[υ 'ελεύσεως φυλαττόμενον. Ï'õ ã]áñ "õðÝñôåñïé êáíüíùí "çìå[éò, äé' ?ï ðïëëï]é ô[çò å'õèåßáò 'åîåôñÜðçóáí, "õðÞêïïé ä]å êá]é 'åêðëçñùôá]é, "ùò äõíáô]ïí ðñ]ïò ï'éêïäïìå[éí ô]çí 'åîïõóßáí, ?çí /åäùêåí "çì[éí "ï Êýñéïò, ÷ñþìåíïé 'åí ô[{ç ' Åêêëçóß{á ô[{ç êáè' "çì[áò, ?çôéò /å÷åé ëüãïõò "áãßùí ðïëëï]õò, ìáñôýñéá, êáíüíáò, êá]é /áëëá êáè' å'éñì]ïí 'áíáãéãíùóêüìåíá ô]ïí 'åíéáõô]ïí ?ïëïí, êá]é å'é ôé ô[çò ðáã÷ñýóïõ "áëýóåùò ôáýôçò 'áðïôåìï[õìåí, å'éò ô]çí ôï[õ ?ïëïõ êáèáßñåóéí ô]çí æçìßáí 'åðÜîïìåí 'áíùöåë[ùò ... 'åðå]é ä]å ô[{ç ÷Üñéôé ôï[õ Èåï[õ ìÝ÷ñé ôï[õ í[õí ðáëáéÜ ôå êá]é íÝá " Ñþìç êáë[ùò ô]ïí ?åíá ×ñéóô]ïí ?áðáî ôï[õ 'åíéáõôï[õ óõíåþñôáæïí, "ùò ?áðáî á'õôï[õ ðáèüíôïò, ôßíïò ?åíåêá "ç óýã÷õóéò á?õôç êá]é ô]ï ðáãêüóìéïí óêÜíäáëïí ô[ùí 'áêïõïìÝíùí äÝêá "çìåñ[ùí; ... Å'é ã]áñ êá]é "ï ÷ñüíïò êá]é "ç ô[ùí öùóôÞñùí êßíçóéò ðåñ]é ô]çí "çìÝñáí ôï[õ ÐÜó÷á 'áíùìáëßáí ôéí]á ðïéå[é,ô[{ç å'õóåâåß{á ãå ì]çí ï'õä' "ïðùóôéï[õí ôï[õôï ëõìáßíåôáé.? Οθεν ο'υδ]ε μετατρέπειν δε[ι τ[ων" Αγίων Πατέρων κανόνα κα]ι καινοτομε[ιν κα]ι ε'ις α'ιτίας στάσεως τ]ας Χριστο[υ ' Εκκλησίας κινε[ιν. Ε/ιπερ 'αληθεί{α κα]ι Θεί{ω Πνεύματι περ]ι 'αναγκαίων καλ[ως 'εσκόπουν, πολλ]α ε'ισ]ι τ]α ψυχωφελ[η κα]ι ο'υχ]ι τ]α παίγνια τ[ων "ωρολογίων τούτων, ο'υδ]εν /οντων " ( " Ιερεμίας Β'

πρ]ος Νικόλαον Δαπόντε Δόγην τ[ης Βενετίας - 1583 - ÃÅÐÁ σ. 114,115) ."Ô]ï ä]å ðáñáöõëÜóóïíôáò ô]ï ' Éïõëéáí]ïí "ç

ìåñïëüãéïí êá]é ô]ï "åïñôïëüãéïí 'çì[ùí 'áìåôáêßíçôïí, "õðåñðçä[çóáé ìüíïí 13 "çìÝñáò, ?ùóôå óõìðßðôåéí ô]áò ìçíïëïãßáò "çì[ùí ôå êá]é ô[ùí ô[{ù "εôÝñ{ù "çìåñïëïãß{ù êáôáêïëïõèïýíôùí 'áíüçôïí êá]é /áóêïðïí å=éíáé, ô[çò ì]åí ðáñáëåßøåùò ôïóïýôùí "çìåñ[ùí "õð' ï'õäåí]ïò 'åðéâáëëïìÝíçò ëüãïõ, ï/õôå ''åêêëçóéáóôéêï[õ ï/õôå 'åðéóôçìïíéêï[õ, ô[çò ä]å 'åíôå[õèåí óõìðéðôþóåùò ô[ùí ìçíïëïãé[ùí 'åóïìÝíçò ðñïóêáßñïõ, ìÝ÷ñé äçëïíï[õí ôï[õ 2100 /åôïõò, ?ïôå êá]é á=õèéò /áñîåôáé "ç äéáöïñ]á ìé[áò "çìÝñáò. ' Áëë]á êá]é ô]ï ìåôá'ñ"ñõèì[éóáé ô]ï '

35

Éïõëéáí]ïí "çìåñïëüãéïí, "ùò ä[çèåí 'åðéóôçìïíéê[ùò 'áíáêñéâÝò, êá]é ô]ï ìÝóïí ðïëéôéê]ïí /åôïò êáôáóô[çóáé ï?õôù óõìöùíüôåñïí ô[{ù ôñïðéê[{ù, ðñüùñïí, ôü ãå í[õí, êá]é ?ïëùò ðåñéôô]ïí "çãïýìåèá, "çìå[éò ôå ã]áñ ï'õäáì[ùò 'áð]ï 'åêêëçóéáóôéê[çò 'áðüøåùò "õðï÷ñåïýìåèá ìåôáëëÜôôåéí "çìåñïëüãéïí, êá]é "ç 'åðéóôÞìç, ?ùò ãå ðáñ' å'éäéê[ùí 'áíäñ[ùí âåâáéï[õôáé, ï/õðù "ορéóôéê[ùò 'áðåöÞíáôï ðåñ]é ô[çò 'áêñéâåßáò, ìåè' +çò ô]ï ôñïðéê]ïí ëïãßæåôáé /åôïò"(' Éùáêå]éì Γ' - Πατριαρχικ]η κα]ι Συνοδικ]η ' Εγκύκλιος 1902-1904 - ' Ι.

Καρμίρη - ΔΣΜΟΕ - Τόμος ΙΙ, σ. 946ιβ [1043] ).ü"Ì]ç ðåßèåóèå ìïíÜæïõóé, ìçä]å ôï[éò

ðñåóâõôÝñïéò, 'åö' ï+éò 'áíüìùò ëÝãïõóé, êÜêéóôá

å'éóçãï[õíôáé.Êá]é ôß öçì]é ìïíÜæïõóé, êá]é ôß ôï[éò

ðñåóâõôÝñïéò;Ìçä' 'åðéóêüðïéò å/éêåôå, ô]á ì]ç ëõóéôåëï[õíôá,ðñÜôôåéí êá]é ëÝãåéí êá]é öñïíå[éí äïëßùò

ðáñáéíï[õóéí.Ôßò å'õóåâ]çò óéãÞóåéåí, ôßò ?ïëùò 'çñåìÞóåé;êá]é ã]áñ ô]çí óõãêáôÜèåóéí "ç óéùð]ç óçìáßíåé}êá]é ôï[õôï äåßêíõóé óáö[ùò "ï Ðñüäñïìïò Êõñßïõ,êá]é Ìáêêáâá[éïé ó]õí á'õô{[ù ìéêñ[áò íïìïèåóßáò,ðñïêéíäõíåýóáíôåò óôåññ[ùò ìÝ÷ñé á'õôï[õ

èáíÜôïõ, êá]é ìÞôå ô]ï âñá÷ýôáôïí ôï[õ íüìïõ ðáñéäüíôåò. ' Åðáéíåô]ïò "ï ðüëåìïò ãíùñßæåôáé ðïëëÜêéò, êá]é ìÜ÷ç êñåßôôùí äåßêíõôáé øõ÷ïâëáâï[õò

å'éñÞíçò. ÂÝëôéïí ã]áñ 'áößóôáóèáé ôï[éò ï'õ êáë[ùò

öñïíï[õóé/ç ôïýôïéò 'åðáêïëïõèå[éí êáê[ùò "ïìïíïï[õíôåò, ÷ùñéæïìÝíïõò ôï[õ Èåï[õ êá]é ôïýôïéò "åíïõìÝíïõò". ? Áã. ÌåëÝôéïò Γαλλησιώτης "ï " ÏìïëïãçôÞò ."? Ïôáí ã]áñ á'õôï]é ì]åí ï"é /áðéóôïé êá]é

á"éñåôéêï]é ô{[ù øåýäåé óõíéóôÜìåíïé ðÜíôá ðñÜôôïõóé ?ùóôå óõóêéÜóáé ô[ùí äïãìÜôùí ô]çí 'éó÷ýí, "çìå[éò ä]å ï"é ô[çò 'áëçèåßáò èåñáðåõôáß, ìçä]å ô]ï óôüìá äé[áñáé äõíÜìåèá, ð[ùò ï'õ ðïëë]çí

36

ôï[õ äüãìáôïò êáôáãíþóïíôáé ô]çí 'áóèÝíåéáí; ð[ùò ï'õê 'áðÜôçí êá]é ìùñßáí ô]á "õìÝôåñá "õðïðôåýóùóé; ð[ùò ï'õ âëáóöçìÞóïõóé ô]ïí ×ñéóô]ïí "ùò å/éñùíá êá]é 'áðáôå[ùíá; Ôáýôçò ä]å "çìå[éò á/éôéïé ô[çò âëáóöçìßáò, ï'õê 'åèÝëïíôåò 'áãñõðíå[éí 'åí ôï[éò "õð]åñ å'õóåâåßáò ëüãïéò, 'áëë]á ðÜñåñãá ôéèÝìåèá ôá[õôá ô]á ô[çò ã[çò ìåñéìí[ùíôåò... ". " É. ×ñõóüóôïìïò " Ïìéë. ÍÆ´å'éò ô]ï êáô]á ' ÉùÜííçí .

"Ï'õ ìüíïí å'é âáèì{[ù ôéò êá]é ãíþóåé ðñïÝ÷ùí /åóôù, 'ïöåßëåé äéáãùíßæåóèáé ëáë[ùí êá]é äéäÜóêùí ô]ïí ô[çò ' Ïñèïäïîßáò ëüãïí, 'áëë]á ã]áñ êá]é å'é ìáèçôï[õ ôÜîéí 'åðÝ÷ùí å/éç, ÷ñåùóôå[é ðáññçóéÜæåóèáé ô]çí 'áëÞèåéáí êá]é 'åëåõèåñïóôïìå[éí". èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò .

"Å'é ã]áñ ô]ï "áðë[ùò ÷áßñåéí å'éðå[éí êïéíùíßáí äßäùóé ôï[éò /åñãïéò ôï[éò ðïíçñï[éò, ðüóïí "ç äéÜôïñïò á'õôï[õ ìíçìïóýíç, êá]é ôá[õôá á'õô[ùí ô[ùí èåßùí ìõóôçñßùí öñéêô[ùò ðñïêåéìÝíùí; Å'é ä]å "ï ðñïêåßìåíïò á'õô]ïò 'åóô]éí "ç á'õôïáëÞèåéá, ð[ùò /áí ô]ï ìÝãá øå[õäïò ôï[õôï äÝ÷çôáé å'éêÜæåéí å'éêüò, ô]ï óõíôÜôôåéí á'õô]ïí "ùò 'ïñèüäïîïí ÐáôñéÜñ÷çí ìåô]á ô[ùí ëïéð[ùí 'ïñèïäüîùí Ðáôñéáñ÷[ùí, 'åí êáéñ{[ù öñéêô[ùí ìõóôçñßùí, óêçíéê[ùò ðáßîïìåí; êá]é ô]ï ì]ç /ïí "ùò /ïí "õðïêñéíþìåèá; êá]é ð[ùò ôá[õôá 'áíÝîåôáé 'ïñèïäüîïõ øõ÷]ç, êá]é ï'õê 'áðïóôÞóåôáé ô[çò êïéíùíßáò ô[ùí ìíçìïíåõóÜíôùí á'õôßêá, êá]é "ùò êáðçëåýóáíôáò ô]á èå[éá ôïýôïõò "çãÞóåôáé; Êá]é ôß /áí å/éç ôáýôçò ô[çò ï'éêïíïìßáò æçìéùäÝóôåñïí;". " Áãéïñå[éôáé ÐáôÝñåò ðñ]ïò Ìé÷á]çë Ç´ Ðáëáéïëüãïí ô]ïí ' Áæõìßôçí

Laurent-Darouzès - Dossier Grec de l'union de Lyon, p. 397-9 - Paris 1976 ."Ï?éôéíåò ô]çí "õãé[ç 'ïñèüäïîïí ðßóôéí

ðñïóðïéïýìåíïé "ïìïëïãå[éí, êïéíùíï[õóé ä]å ôï[éò "åôåñüöñïóé, ôï]õò ôïéïýôïõò å'é ìåô]á ðáñáããåëßáí ì]ç 'áðïóô[ùóé, ì]ç ìüíïí 'áêïéíùíÞôïõò /å÷åéí, 'áëë]á ìçä]å 'áäåëöï]õò 'ïíïìÜæåéí ". Ì. Âáóßëåéïò .

"" Çì[éí ì]åí ã]áñ ï'õäå]í âëÜâïò, êá]é 'áð' /áëëùí ëÝîåùí ôï[õôï óõíáãïõó[ùí, Èå]ïí ô]ï Ðíå[õìá ãéíþóêåéí, ï'õ ã]áñ 'åí /ç÷{ù ì[áëëïí /ç äéáíïß{á êå[éóèáé ô]çí 'áëÞèåéáí} ô{[ç 'åêêëçóß{á ä]å ìåãÜëçí æçìßáí ô]ï

37

äé' "åí]ïò 'áíäñ]ïò äéù÷è[çíáé ô]çí 'áëÞèåéáí". ? Áã.

Ãñçãüñéïò "ï Èåïëüãïò PG 37.116-7 ."/ Åóôáé ôïίνυν 'εξετάσαι πρ[αγμα κα]ι δόγμα,

το[ις μ]εν πολλο[ις παρορώμενον, 'εμο]ι δε, κα]ι λίαν 'εξεταζόμενον. Τίνι γ]αρ τ]ο "υπ]ερ "ημ[ων α+ιμα, κα]ι περ]ι τινος 'εχέθη, τ]ο μέγα κα]ι περιβόητον το[υ Θεο[υ, κα]ι 'αρχιερέως, κα]ι θύματος; Κατειχόμεθα μ]εν γ]αρ "υπ]ο το[υ πονηρο[υ, πεπραμένοι "υπ]ο τ]ην "αμαρτίαν, κα]ι 'αντιλαβόντες τ[ης κακίας τ]ην "ηδονήν. Ε'ι δ]ε τ]ο λύτρον ο'υκ /αλλου τινός, /η το[υ κατέχοντος γίνεται, ζητ[ω τίνι το[υτο ε'ισηνέχθη, κα]ι δι' ?ηντινα τ]ην α'ιτίαν; Ε'ι μ]εν τ{[ω πονηρ{[ω, φε[υ τ[ης ?υβρεως} ε'ι μ]η παρ]α το[υ Θεο[υ μόνον, 'αλλ]α κα]ι τ]ον Θε]ον α'υτ]ον λύτρον "ο λ{ηστ]ης λαμβάνει, κα]ι μισθ]ον ο?υτως "υπερφυ[η τ[ης "εαυτο[υ τυραννίδος, δι' ?ον κα]ι "ημ[ων φείδεσθαι δίκαιον =ην} ε'ι δ]ε τ{[ω Πατρί, πρ[ωτον μ]εν π[ως; Ο'υχ "υπ' 'εκείνου γ]αρ 'εκρατούμεθα. Δεύτερον δέ, τίς "ο λόγος, Μονογενο[υς α+ιμα τέρπειν Πατέρα, ?ος ο'υδ]ε τ]ον ' Ισαάκ 'εδέξατο παρ]α το[υ πατρ]ος προσφερόμενον, 'αλλ' 'αντηλλάξατο τ]ην θυσίαν, κρι]ον 'αντιδο]υς το[υ λογικο[υ θύματος; / Η δ[ηλον, ?οτι λαμβάνει μ]εν "ο Πατήρ, ο'υκ α'ιτήσας, ο'υδ]ε δεηθείς, 'αλλ]α δι]α τ]ην ο'ικονομίαν, κα]ι τ]ο χρ[ηναι "αγιασθ[ηναι τ{[ω 'ανθρωπίν{ω το[υ Θεο[υ τ]ον /ανθρωπον} ?ιν' α'υτ]ος "ημ[ας 'εξέληται το[υ τυράννου βί{α κρατήσας, κα]ι πρ]ος "εαυτ]ον 'επαναγάγ{η δι]α το[υ Υ"ιο[υ μεσιτεύσαντος, κα]ι ε'ις τιμ]ην το[υ Πατρ]ος το[υτο ο'ικονομήσαντος, +{ω τ]α πάντα παραχωρ[ων φαίνεται. Τ]α μ]εν δ]η Χριστο[υ τοια[υτα, κα]ι τ]α πλείω σιγ{[η σεβέσθω. " Ο δ]ε χαλκο[υς /οφις κρεμ[αται μ]εν κατ]α τ[ων δακνόντων /οφεων, ο'υχ "ως τύπος δ]ε "υπ]ερ "ημ[ων παθόντος, 'αλλ' "ως 'αντίτυπος} κα]ι σώζει το]υς ε'ις α'υτ]ον "ορ[ωντας, ο'υχ ?οτι ζ{[η πιστευόμενος, 'αλλ' ?οτι νενέκρωται , κα]ι συννεκρο[ι τ]ας "υπ' α'υτ]ον δυνάμεις,

38

καταλυθε]ις, ?ωσπερ =ην /αξιος. Κα]ι τίς "ο πρέπων α'υτ{[ω παρ' "ημ[ων 'επιτάφιος; Πο[υ σου θάνατε τ]ο κέντρον; Πο[υ σου ?{αδη τ]ο ν[ικος; Τ{[ω σταυρ{[ω βέβλησαι τ{[ω ζωοποι{[ω τεθανάτωσαι. / Απνους, νεκρός, 'ακίνητος, 'ανενέργητος, καί, ε'ι τ]ο σχ[ημα σώζεις /οφεως, 'εν ?υψει στηλιτευόμενος". (Ãñçãόριος Θεολόγος - Λόγος με' - Ε'ις τ]ο ? Αγιον

Πάσχα, 22, PG 36.653)."Ì]ç /éóèé ôá÷]õò 'åí ëόγοις, "η σοφία

διακελεύεταί σοι, μ]η συμπαρεκτίνου, πένης /ων, πλουσί{ω, μηδ]ε ζήτει τ[ων σοφ[ων ε=ιναι σοφώτερος. Σοφία, κα]ι τ]ο γινώσκειν "εαυτόν, 'αλλ]α μ]η "υπεραίρεσθαι, μηδ]ε ταυτ]ον τα[ις φωνα[ις πάσχειν, α?ι παντελ[ως 'εκλείπουσιν, 'ε]αν "υπερφων[ωνται δι' 'αμετρίαν. Κρε[ιττον /οντα σοφόν, "υφίεσθαι δι' 'επικείκειαν, /η 'αμαθ[ως /εχοντα δι]α θράσος "υπερεκτείνεσθαι. Τ]ο τάχος /εστω σοι μέχρι τ[ης "ομολογίας, ε/ι ποτε ταύτην 'απαιτηθείης} τ]ο δ]ε "υπ]ερ ταύτην ε=ιναι δειλότερος. ' Εκε[ι μ]εν γ]αρ "η βραδύτης, 'εντα[υτα δ]ε "η ταχύτης /εχει τ]ον κίνδυνον. "(Γρηγόριος θεολόγος - Λόγος λβ' - Περ]ι τ[ης 'εν διαλέξεσιν ε'υταξίας, κα]ι ?οτι ο'υ παντ]ος 'ανθρώπου,

ο'υδ]ε παντ]ος καιρο[υ τ]ο περ]ι Θεο[υ διαλέγεσθαι - Ç κα' PG 36.197D-200Α)."Ô]ι τ]ο τα[υτα πάντα κεκινηκός, ?ο πολλ]α

ε=ιναι μέρη τ]ην μίαν ' Εκκλησίαν πεποίηκε κα]ι διέστησε; Θερμότης χωρ]ις λόγου κα]ι 'επιστήμης /ασχετος} ... φύσεις θερμα]ι κα]ι μεγάλαι, τ[ης ταραχ[ης ταύτης α/ιτιον} ο/υτιγε "απλ[ως διάπυροι κα]ι μεγάλαι, - μήπω γ]αρ καταγινώσκομεν τ[ης θερμότητος, +ης δίχα μέγα τι κατορθωθ[ηναι πρ]ος ε'υσέβειαν /η 'αρετ]ην /αλλην 'αμήχανον, - 'αλλ]α γεννα[ιαι σ]υν 'αλογί{α, κα]ι 'αμαθί{α, κα]ι τ{[ω ταύτης 'εκγόν{ω κακ{[ω θράσει} θράσος γ]αρ 'αμαθίας /εκγονον} α"ι γεννα[ιαι φύσεις, λόγον μ]εν α'υτ]ας παιδαγωγο[υντος κα]ι διευθύνοντος, μέγα τι χρ[ημα πρ]ος 'αρετήν} 'επιλειπούσης δ]ε 'επιστήμης κα]ι λόγου, τ]ο /ισον ε'ις κακίαν ε"υρίσκονται "(Γρηγόριος θεολόγος - Λόγος λβ' - Περ]ι τ[ης 'εν διαλέξεσιν ε'υταξίας,

39

κα]ι ?οτι ο'υ παντ]ος 'ανθρώπου, ο'υδ]ε παντ]ος καιρο[υ τ]ο περ]ι Θεο[υ διαλέγεσθαι - Ç ε' & γ' PG

36.180ΒΑ-176D-177Α)."' Åí ã]áñ ôï[éò èåßïéò äüãìáóéí ï'õäáìï[õ ÷þñáí

/å÷åé ðïô]å "ç ï'éêïíïìßá /ç óõãêáôÜâáóéò} ôá[õôá ã]áñ 'áðáñáóÜëåõôá å'éóß, êá]é "õð]ï ðÜíôùí ' Ïñèïäüîùí "ùò 'áðáñÜâáôá 'åí ðÜó{ç å'õëáâåß{á äéáöõëëÜôôïíôáé êá]é "ï ìéêñüí ôé ôïýôùí ðáñáâáßíùí, "ùò ó÷éóìáôéê]ïò êá]é á"éñåôéê]ïò êáôáêñßíåôáé êá]é 'áíáèåìáôßæåôáé êá]é 'áêïéíþíçôïò ðáñ]á ð[áóé ëïãßæåôáé". ' Áðüöáóéò Ðáôñéáñ÷[ùí

' Áíáôïë[çò 'åí /åôåé 1718 ." " Ç ã]áñ ðßóôéò "çì[ùí, 'áäåëöïß, ï'õê 'åî

'áíèñþðùí ï'õä]å äé' 'áíèñþðïõ, 'áëë]á äé' 'áðïêáëýøåùò ' Éçóï[õ ×ñéóôï[õ, ?çí 'åêÞñõîáí ï"é èå[éïé ' Áðüóôïëïé, 'åêñÜôõíáí á"é "éåñá]é Ï'éêïõìåíéêá]é Óýíïäïé, ðáñÝäùêáí 'åê äéáäï÷[çò ï"é ìÝãéóôïé óïöï]é ÄéäÜóêáëïé ô[çò ï'éêïõìÝíçò êá]é 'åðåêýñùóáí ô]á 'åê÷õèÝíôá á?éìáôá ô[ùí " Áãßùí Ìáñôýñùí. Êñáô[ùìåí ô[çò "ïìïëïãßáò, ?çí ðáñåëÜâïìåí /áäïëïí ðáñ]á ôçëéêïýôùí 'áíäñ[ùí, 'áðïóôñåöüìåíïé ðÜíôá íåùôåñéóì]ïí "ùò "õðáãüñåõìá ôï[õ äéáâüëïõ} "ï äå÷üìåíïò íåùôåñéóìüí, êáôåëÝã÷åé 'åëëéð{[ç ô]çí êåêçñõãìÝíçí ' Ïñèüäïîïí Ðßóôéí! ' Áëë' á?õôç ðåðëçñùìÝíç /çäç 'åóöñÜãéóôáé, ì]ç 'åðéäå÷ïìÝíç ìÞôå ìåßùóéí, ìÞôå á/õîçóéí, ìÞôå 'áëëïßùóéí "çíôéíáï[õí, êá]é "ï ôïëì[ùí /ç ðñ[áîáé /ç óõìâïõëå[õóáé /ç äéáíïçè[çíáé ôï[õôï, /çäç 'çñíÞèç ô]çí ðßóôéí ôï[õ ×ñéóôï[õ, /çäç "åêïõóßùò êáèõðåâëÞèç å'éò ô]ï á'éþíéïí 'áíÜèåìá äé]á ô]ï âëáóöçìå[éí å'éò ô]ï Ðíå[õìá ô]ï ? Áãéïí, "ùò ôÜ÷á ì]ç 'áñôßùò ëáë[çóáí 'åí ôá[éò Ãñáöá[éò êá]é äé]á ô[ùí Ï'éêïõìåíéê[ùí Óõíüäùí. Ô]ï öñéêô]ïí ôï[õôï 'áíÜèåìá, 'áäåëöï]é êá]é ôÝêíá 'åí ×ñéóô{[ù 'áãáðçôÜ, ï'õê 'åêöùíï[õìåí "çìå[éò óÞìåñïí, 'áëë' 'åîåöþíçóå ðñ[ùôïò "ï Óùô]çñ "çì[ùí . ""?ïò /áí å/éðç êáô]á ôï[õ Ðíåýìáôïò ôï[õ " Áãßïõ, ï'õê 'áöåèÞóåôáé á'õô{[ù ï/õôå 'åí ô{[ù í[õí á'é[ùíé ï/õôå 'åí ô{[ù ìÝëëïíôé" (Ìáôè. éâ' 32) } 'Ýîåöþíçóåí "ï èå[éïò Ðá[õëïò . "èáõìÜæù ?ïôé ï?õôù ôá÷Ýùò ìåôáôßèåóèå 'áð]ï ôï[õ êáëÝóáíôïò "õì[áò 'åí ×Üñéôé ×ñéóôï[õ å'éò ?åôåñïí

40

Å'õáããÝëéïí, ?ï ï'õê /åóôéí /áëëï, å'é ì]ç ôéíÝò å'éóéí ï"é ôáñÜóóïíôåò "õì[áò, êá]é èÝëïíôåò ìåôáóôñÝøáé ô]ï Å'õáããÝëéïí ôï[õ ×ñéóôï[õ} 'áëë]á êá]é 'å]áí "çìå[éò /ç /áããåëïò 'åî ï'õñáíï[õ å'õáããåëßæçôáé "õì[éí ðáñ' ?ï å'õçããåëéóÜìåèá "õì[éí, 'áíÜèåìá /åóôù" (Ãáë. á' 6-8)} 'åîåöþíçóáí ôï[õôï á"é "åðô]á Ï'éêïõìåíéêá[é Óýíïäïé êá]é óýìðáò "ï ÷ïñ]ïò ô[ùí Èåïöüñùí ÐáôÝñùí. ? Áðáíôåò ï=õí ï"é íåùôåñßæïíôåò /ç á"éñÝóåé /ç ó÷ßóìáôé, "åêïõóßùò 'åíåäýèçóáí êáô]á ô]ïí øáëìùäüí "êáôÜñáí "ùò "éìÜôéïí" (Øáëì. ñç' 18), ê/áí ôå ÐÜðáé, ê/áí ôå ÐáôñéÜñ÷áé, ê/áí ôå Êëçñéêïß, ê/áí ôå Ëáúêï]é /åôõ÷ïí å=éíáé} "ê/áí /áããåëïò 'åî ï'õñáíï[õ, 'áíÜèåìá /åóôù, å'é ôéò "õì[áò å'õáããåëßæçôáé ðáñ' ?ï ðáñåëÜâåôå" (Ãáë. á' 8,9). Ï?õôù öñïíï[õíôåò ï"é ÐáôÝñåò "çì[ùí êá]é "õðáêïýïíôåò å'éò ôï]õò øõ÷ïóùôçñßïõò ëüãïõò ôï[õ Ðáýëïõ 'åóôÜèçóáí óôáèåñï]é êá]é "åäñá[éïé å'éò ô]çí 'åê äéáäï÷[çò ðáñáäïèå[éóáí á'õôï[éò ðßóôéí êá]é äéÝóùóáí á'õô]çí /áôñåðôïí êá]é /á÷ñáíôïí äé]á ìÝóïõ ôïóïýôùí á"éñÝóåùí, êá]é ðáñÝäùêáí á'õô]çí å'éò "çì[áò å'éëéêñéí[ç êá]é 'áíüèåõôïí, "ùò 'åî[çëèåí /áäïëïò 'áð]ï ôï[õ óôüìáôïò ô[ùí ðñþôùí "õðçñåô[ùí ôï[õ Ëüãïõ} ï?õôù öñïíï[õíôåò êá]é "çìå[éò, /áäïëïí, "ùò ðáñåëÜâïìåí ìåôá÷åôåýóïìåí á'õô]çí å'éò ô]áò 'åðåñ÷ïìÝíáò ãåíåÜò, ìçä]åí ðáñáìåßâïíôåò, ?éíá =ùóé ê'áêå[éíïé, "ùò êá]é "çìå[éò, å'õðáñïõóßáóôïé êá]é 'áêáôáßó÷õíôïé, ëáëï[õíôåò ðåñ]é ô[çò ô[ùí ðñïãüíùí á'õô[ùí ðßóôåùò. (/ Aíèéìïò ò' Êùí/ðüëåùò ðñ]ïò Ð[éïí È' ÐÜðáí Ñþìçò 1848 - ' É. Êáñìßñç -

Ä.Ó.Ì.Ï.Ê.Å. Ô. ´ ó. 922-923 [1002-1003] )".ü"Κρε[ιττον "υπ]ο μηδεν]ος /αγεσθαι /η "υπ]ο

κακο[υ /αγεσθαι. " Ο μ]εν γ]αρ πολλάκις μ]εν 'εσώθη, πολλάκις δ]ε 'εκινδύνευσεν} ο+υτος δ]ε πάντως κινδυνεύσει, ε'ις βάραθρα 'αγόμενος. Ð[ùò ï=õí Ðá[õëïò, öçóßí, ðåßèåóèå ôï[éò "çãïõìÝíïéò "çì[ùí êá]é "õðåßêåôå; ' ÁíùôÝñù å'éð]ùí +ùí 'áíáèåùñï[õíôåò ô]çí /åêâáóéí ô[çò 'áíáóôñïö[çò, ôüôå å=éðå ðåßèåóèå ôï[éò "çãïõìÝíïéò "çì[ùí êá]é "õðåßêåôå} ôß ï=õí; öçóßí, ?ïôáí ðïíçñ]ïò =ç êá]é ì]ç ðåéèþìåèá; ðïíçñ]ïò ð[ùò ëÝãåéò; Å'é ì]åí

41

ðßóôåùò /åíåêåí, öå[õãå êá]é ðáñáßôçóáé} ì]ç ìüíïí /áí /áíèñùðïò =ç, 'áëë]á ê/áí /áããåëïò 'åî ï'õñáíï[õ êáôéþí} ε'ι δ]ε βίου ?ενεκεν, μ]η περιεργάζου. ... 'επε]ι κα]ι τ]ο, μ]η κρίνετε ?ινα μ]η κριθ[ητε, περ]ι βίου 'εστίν, ο'υ περ]ι πίστεως} "( ' Ιωάννης ×ñõóüóôïìïò "ïìéë. λä' å'éò ô]çí Ðñ]ïò " Åâñáßïõò - PG 63.231-232 - ΕΠΕ 25.370-372).ü

"Å'é ô]ï 'áðåñßãñáðôïí ï'õóßáò 'åóô]é Èåï[õ, ô]ï ä]å ðåñéãñáðô]ïí ï'õóßáò 'áíèñþðïõ, 'åî' 'áìöï[éí ä]å ×ñéóôüò... ". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.392 ô. ' Áíôé'ñ"ñçôéêüò.

"Ìïëõóì]ïí /å÷åé "ç êïéíùíßá 'åê ìüíïõ ôï[õ 'áíáöÝñåéí á'õô]ïí, ê/áí 'ïñèüäïîïò å/éç "ï 'áíáöÝñùí". èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.1669Á .

"ÐÜíôá "çì[éí öïñçô]á ìÝ÷ñé èáíÜôïõ, /ç ìåôáó÷å[éí ô[çò 'åêåßíïõ êïéíùíßáò êá]é ô[ùí 'åêåßí{ù óõëëåéôïõñãïýíôùí". èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.132Á C ðåñ]é

"éåñÝùò ' ÉùóÞö ."' Åðåéä]ç ð[áò 'ïñèïäïî[ùí êáô]á ðÜíôá, ðÜíôá

á"éñåôéê]ïí äõíÜìåé, ê/áí ï'õ "ñÞìáôé, 'áíáèåìáôßæåé". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.1088 .

"Êá]é 'å]áí ô]ï Ìïíá÷éê]ïí ôÜãìá, ï'õ÷ "çãÞóåôáé ðÜíôá óêýâáëá, ÌïíáóôÞñéá ëÝãù êá]é ðÜíôá ô]á ðåñ]é á'õôÜ, ð[ùò ëáúê]ïò êáôáöñïíÞóåé ãõíáéê]ïò êá]é ôÝêíùí êá]é ô[ùí /áëëùí; Äé]ï "õðïìéìíÞóêù "ùò 'åëÜ÷éóôïò 'áäåëö]ïò êá]é ôÝêíïí, ì]ç óéãÞóùìåí ?éíá ì]ç "õðüäåéãìá ôï[éò ëáúêï[éò ðñïôéèÝìåíïé á"éñÝóåùò êá]é á"éñåôéê[çò óõãêïéíùíßáò, ô[çò "õð]åñ á'õô[ùí 'áðùëåßáò ëüãïí "õöÝîïìåí. ' Áëë]á ô]é ?ïôé ðñïôéìþìåèá ì[áëëïí Èåï[õ ô]á ìïíáóôÞñéá êá]é ô[çò "õð]åñ ôï[õ 'áãáèï[õ êáêïðáèåßáò, ô]çí 'åíôå[õèåí å'õðÜèåéáí; Ðï[õ ô]ï êëÝïò êá]é "ç 'éó÷]õò ôï[õ êáè' "çì[áò ôÜãìáôïò; ". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG

99.1120 ."Ðáñáããåëßáí ã]áñ /å÷ïìåí 'åî á'õôï[õ ôï[õ '

Áðïóôüëïõ, 'åÜí ôéò äïãìáôßæ{ç /ç ðñïóôÜóó{ç ðïéå[éí "çì[áò, ðáñ' ?ï ðáñåëÜâïìåí, ðáñ' ?ï ï"é Êáíüíåò ô[ùí êáô]á êáéñï]õò Óõíüäùí, êáèïëéê[ùí ôå êá]é ôïðéê[ùí "ïñßæïõóéí, 'áðáñÜäåêôïí á'õô]ïí /å÷åéí êá]é ìçä]å ëïãßæåóèáé á'õô]ïí 'åí êëÞñ{ù "áãßùí". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.998Á /ç 988 .

42

"' Å÷èñï]õò ã]áñ Èåï[õ "ï ×ñõóüóôïìïò, ï'õ ìüíïí ôï]õò á"éñåôéêïýò, 'áëë]á êá]é ôï[éò ôïéïýôïéò êïéíùíï[õíôáò ìåãÜë{ç êá]é ðïëë{[ç ô{[ç öùí{[ç 'áðåöÞíáôï". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.1049Á .

"Å+éò å'õäïêéì[ùí å'éò ô]ï Èå[éïí, ðñïôéìüôåñïò "õð]åñ ìõñéÜäáò á'õèáäåß{á óåìíõïìÝíáò. ' Áëë]á ó]õ ì]åí ðñïôßìçóïí, å'é äïêå[é, ôï[õ ó{ùæïìÝíïõ Í[ùå ô]ï "õðïâñý÷éïí ðë[çèïò} 'åìï]é ä]å óõã÷þñçóïí ôï[éò 'ïëßãïéò ô{[ç êéâùô{[ù ðñïóäñáìå[éí". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG

99.1084."Ôßò ï?õôù 'áêÞêïå ó÷åä]ïí ðáñÜíïìá êá]é /åêôïðá

÷ñéóôéáíüò, ?á "õð]ï ô[ùí äõóùíýìùí Ìïé÷åéáí[ùí ãåãÝíçôáé, ëåãïìÝíùí ì]åí " Éåñáñ÷[ùí, /ïíôùí ä]å 'áíéÝñùí "õð]ï ðÜóçò 'Áðïóôïëéê[çò êá]é Ðáôñéê[çò öùí[çò, êá]é /áíåõ ô[çò á"éñÝóåùò;" Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG

99.1097."' Åíôïë{[ç ã]áñ Êõñßïõ ì]ç óéùð[áí, 'åí êáéñ{[ù

êéíäõíåõïýóçò ðßóôåùò. ? Ùóôå ?ïôå ðåñ]é ðßóôåùò "ï ëüãïò, ï'õê /åóôéí å'éðå[éí, 'åã]ù ôßò å'éìé; "éåñåýò, /áñ÷ùí, óôñáôéþôçò, ãåùñãüò, ðÝíçò; Ï'õäåßò ìïé ëüãïò êá]é öñïíô]éò ðåñ]é ôï[õ ðñïêåéìÝíïõ. Ï'õÜ, ï"é ëßèïé êñÜîïõóé, êá]é ó]õ óéùðçë]ïò êá]é /áöñïíôéò;" Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.1321.

"Ï'õä' /áí /áí ô]á ?ïëá ÷ñÞìáôá ôï[õ êüóìïõ ðáñÝîåé ôéò êá]é êïéíùí[ùí å/éç ô{[ç á"éñÝóåé, ößëïò Èåï[õ ï'õ êáèßóôáôáé, 'áëë' 'å÷èñüò. Êá]é ô]é ëÝãù êïéíùíßáò; Ê/áí 'åí âñþìáôé, êá]é ðüìáôé êá]é öéëß{á óõãêÜôåéóé ôï[éò á"éñåôéêï[éò "õðÝõèõíïò". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.1205Á.

"ÖõëÜîáôå /åôé "åáõô]áò ô[çò øõ÷ïöèüñïõ á"éñÝóåùò, +çò "ç êïéíùíßá 'áëëïôñßùóéò ×ñéóôï[õ". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.1216.

"Ï"é ì]åí ôÝëåïí ðåñ]é ô]çí ðßóôéí 'åíáõÜãçóáí} ï"é äÝ, å'é êá]é ôï[éò ëïãéóìï[éò ï'õ êáôåðïíôßóèçóáí, ?ïìùò ô{[ç êïéíùíß{á ô[çò á"éñÝóåùò óõíüëëõíôáé". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.1164Á.

"×è]åò ... "ï ðáôñéÜñ÷çò 'åäÞëùóÝ ìïé ëÝãùí} ðïßáò ' Åêêëçóßáò, å=é; Âõæáíôßïõ; Ñþìçò; ' Áíôéï÷åßáò; ' Áëåîáíäñåßáò; " Éåñïóïëýìùí; ' Éäï]õ ð[áóáé ìåô]á ô[ùí "õð] á'õô]áò 'åðáñ÷é[ùí

43

"çíþèçóáí. Å'é ôïßíõí å=é ô[çò Êáèïëéê[çò ' Åêêëçóßáò, "åíþèçôé, ìÞðùò îÝíçí "ïä]ïí ô{[ù âß{ù êáéíïôïì[ùí, ðÜè{çò ?ïðåñ ï'õ ðñïóäïê[áò. Ðñ]ïò ï?õò å=éðïí . Êáèïëéê]çí ' Åêêëçóßáí, ô]çí 'ïñè]çí êá]é óùôÞñéïí ô[çò å'éò á'õô]ïí ðßóôåùò "ïìïëïãßáí ÐÝôñïí ìáêáñßóáò 'åö' ï+éò á'õô]ïí êáë[ùò "ùìïëüãçóåí, "ï ô[ùí ?ïëùí å=éíáé Èå]ïò 'áðåöÞíáôï ...Ï'õêï[õí /áêïõóïí, /åöçóáí} /åäïîå ô{[ù äåóðüô{ç êá]é ô{[ù ðáôñéÜñ÷{ç, äé]á ðñåêáßðôïõ ôï[õ ðÜðá Ñþìçò, 'áíáèåìáôéóè[çíáé óå ì]ç ðåéèüìåíïí, êá]é ô]ïí "ïñéæüìåíïí á'õôï[éò 'áðåíÝãêáóèáé èÜíáôïí. Êá]é "ï ?áãéïò 'áðåêñßèç . Ô]ï ô{[ù Èå{{ù ðñ]ïò ðáíô]ïò á'é[ùíïò "ïñéóè]åí 'åí 'åìï]é äÝîïéôï ðÝñáò, öÝñïí á'õô{[ù äüîáí ðñ]ï ðáíô]ïò 'åãíùóìÝíçí á'é[ùíïò". Èåüäùñïò "ï

Óôïõäßôçò PG 99.132ÁC."Ï'õê 'åóì]åí 'áðïó÷ßóôáé, =ù èáõìÜóéå, ô[çò ôï[õ

×ñéóôï[õ ' Åêêëçóßáò ... ' ÁíôéèÝôùò ô]ï í]á ì]ç 'åíáíôéï[õôáé êáíå]éò å'éò ô]á êáêüäïîá /çèç êá]é ëüãéá, óõìöþíùò ðñ]ïò ô]ïí Èåïëüãïí Ãñçãüñéïí, ôõã÷Üíåé ðñïäïóßá óáö]çò êá]é ðáñÜëõóéò ô[ùí "éåñ[ùí Êáíüíùí;". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.997,1001.

"Êá]é ôþñá äÝîáé ìå, ôéìéþôáôå ðÜôåñ, "ïìéëï[õíôá ðé]ï 'åëåýèåñá. Ä]åí ôõã÷Üíåéò 'åêô]ïò å'õèýíçò, ô]ï í]á óõëëçöè[çò äçëáä]ç 'áíèñþðïõò ôï[õ âáóéëÝùò êá]é í]á ðáñáìåßíçò ìåô]á ôá[õôá 'åëåýèåñïò ... Êá]é ëÝãù ôï[õôï äéüôé, 'áð]ï êáéñ]ï /å÷åé ãíùóôïðïéçè[ç ?ïôé ï'õäå]éò 'åê ô[ùí 'áñíçèÝíôùí "õðáêï]çí å'éò ôï]õò å'éêïíïìÜ÷ïõò è]á ðáñáìåßí{ç /áíåõ öõëáê[çò êá]é 'åîïñßáò ... ' Å]áí "ç " Ïóéüôçò óïõ ï'õä]åí /åðáèå ìåô]á ô]çí óýëëçøéí, óõã÷þñá ìå, 'áëë' 'åðëáíÝèçò 'áäåëöÝ. Êá]é ì]ç ìï[õ äéêáéïëïã[çóáé ?ïôé äéáôçñå[éò 'áóöáë[ùò ô]áò 'åêêëçóßáò êá]é "áãéïãñáößáò, "ùò êá]é ô]ï ìíçìüóõíïí ôï[õ ðáôñéÜñ÷ïõ. Ô]á ðáñüìïéá êá]é /áëëïé ðåðôùêüôåò öëõáñï[õóé. Ô]á 'áíùôÝñù ä]åí äýíáíôáé í]á äéáôçñçèï[õí, 'åêô]ïò 'å]áí 'åãÝíåôï ðñïäïóßá ô[çò 'ïñèïäüîïõ "ïìïëïãßáò êá]é 'åíóôÜóåùò;". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG

99.1364D."Ôï]õò ?áðáî "åáëùêüôáò ô{[ç á"éñåôéê{[ç

êïéíùíß{á "éåñùìÝíïõò å=éñ÷èáé ô[çò "éåñïõñãßáò

44

äéþñéóôáé, ?åùò äçëïíüôé êáéñï[õ 'åðéóêïð[çò ô[çò /áíèùèåí ðñïíïßáò ... Ðï[õ ã]áñ öáíåßç ô]ï äéÜöïñïí ô[ùí ðñïäùóÜíôùí ô]çí 'áëÞèåéáí êá]é ìÞ; ô[ùí ãåííáßùò 'åíçèëçêüôùí, êá]é ìçäáì[ùò "åëïìÝíùí "õð]åñ ôï[õ êáëï[õ ôëçðáèå[éí;". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.1636D.

"Êáß ãå ðÜíôåò 'åîÝêëéíáí, ?áìá 'ç÷ñåéþèçóáí. " Éåñáñ÷å[éí äïêï[õíôåò êá]é "éåñå[éò, ìïíáóôá]é êá]é ìéãÜäåò, ð[áí ãÝíïò êá]é ð[áóá "çëéêßá} ï"é ì]åí ôÝëåïí íáõáãÞóáíôåò ðåñ]é ô]çí ðßóôéí, ï"é äÝ, å'é êá]é ôï[éò ëïãéóìï[éò ï'õ êáôáðïíôéóèÝíôåò, ô{[ç ä]å á"éñåôéê{[ç êïéíùíß{á 'åî "çìéóåßáò äÝåé óùìáôéêï[õ èáíÜôïõ, óõãêéíäõíåýïíôåò". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG

99.1157."=Áñ' ï=õí ï"é äé' á?éìáôïò ìüíïé ìÜñôõñåò;

Ï/õìåíïõí, 'áëë]á êá]é ï"é äé]á âßïõ 'åíèÝïõ ðïëéôåõüìåíïé! .... " Ïñ{[áò ?ïôé óõëëÞâäçí ìÜñôõñáò 'áðåêÜëåóå ðÜíôáò ôï]õò ô[çò "ïóéüôçôïò 'åñáóô]áò êá]é ô]ïí äé' "õðïìïí[çò èëéâåñ]ïí âßïí /åëêïíôáò; Ôïéãáñï[õí, =ù 'áäåëöïß, êá]é "çìå[éò 'åí ô{[ù ìáñôõñß{ù ôïýô{ù êáôáëåëïãßóìåèá} 'åí ã]áñ ô{[ù óôÝñãåéí "çì[áò êá]é "õðïìÝíåéí ô]ï ðïëýèëéðôïí ôï[õ óôáõñïöüñïõ âßïõ, 'åí ô{[ù öñïõñå[éí "çì[áò ðáñèåíéê]ïí 'åðÜããåëìá, ô]ï 'áíåîÜñíçôïí ô[çò 'áèëçôéê[çò "õðïôáã[çò, ìáñôõñï[õìåí ?ïôé ' Éçóï[õò 'åóôéí "ï ×ñéóô]ïò "ï Õ"é]ïò ôï[õ Èåï[õ}" Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.

"' Å]áí ôéò "éåñå]õò 'áíáöÝñåé ô]ïí á"éñåôéê]ïí äçìïóß{á} 'éäß{á ä]å ðñïóêáëïýìåíïò "õðü ôéíïò 'ïñèïäüîïõ 'åí å'õêôçñß{á, óôÝëëåôáé 'áíáöÝñåéí ô]ïí á"éñåôéêüí. Å'é /áñá 'åí ô{[ù ôïéïýô{ù å'õêôçñß{ù ô]ïí 'áêñéâ[ç äå[é ðñïóåý÷åóèáé; Ï'õäáì[ùò! ". Èåüäùñïò "ï

Óôïõäßôçò - ' Áðüêñéóéò å'éò ô]ïí ìáèçôÞí ôïõ ÍáõêñÜôéïí PG 99.1240 ."' Åñþôçóéò Á. Ðåñ]é ðñåóâõôÝñïõ, äéáêüíïõ êá]é

'áíáãíþóôïõ 'åó÷çêüôùí öñüíçìá 'ïñèüí, ôï[éò á"éñåôéêï[éò ä]å êïéíùíçóÜíôùí 'åî 'áíèñùðßíïõ öüâïõ} å'é ÷ñ]ç ðñïóöïñ]áí "õð]åñ á'õô[ùí ðïéå[éí /ç ðáííõ÷ßäá /ç å'õ÷Þí; ' Áðüêñéóéò . Å'é ìÝ÷ñé 'áðïâéþóåùò êïéíùíï[õíôåò ôï[éò á"éñåôéêï[éò äéÝìåéíáí, ï'õäáì[ùò! ' Åñþôçóéò  . Ðåñ]é ìïíá÷[ùí êá]é ìïíáæïõó[ùí "ïìïßùò ô{[ç êïéíùíß{á ô[ùí

45

á"éñåôéê[ùí 'áðïâéùóÜíôùí. ' Áðüêñéóéò . " Ç ðñïåéñçìÝíç 'áðüêñéóéò Á´öõëáôôÝóèù êá]é ôï[éóäå. " Ïìïßùò êá]é 'åð]é ëáúê[ùí, 'áíäñ[ùí ôå êá]é ãõíáéê[ùí êá]é ðáßäùí ". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.1660 .

"Ï'õ êáë[ùò 'åêëáìâάνομεν τ]ας τ[ων " Αγίων φωνάς, κ'αντε[υθεν ε"υρισκόμεθα πατρομαχίαν, μ[αλλον δ]ε θεομαχίαν ε'ισφέροντες"(Θεόδωρος Στουδίτης - '

Επιστολ]η ρνε' Θεοφίλ{ω τ[ης ' Εφέσου - PG 99.1484D) ."Ì]ç êáôáäå÷üìåíïé ã]áñ ô]ï ô[çò ðíåõìáôéê[çò

äéäáóêáëßáò "áðëï[õí ï"é 'åê ô[çò äéáëåêôéê[çò 'áíôéëïãßáò 'çêïíçìÝíïé, ðåñéôñÝðïõóéí ô]çí 'éó÷]õí ô[çò ' Áëçèåßáò ô{[ç ðåéèáíïëïãß{á ô[ùí óïöéóìÜôùí". ? Á Ãñçãüñéïò Ðáëáì[áò

"Ï'õê /åóôéí, "ùò /åïéêåí öéëïíéêïýíôùí 'áíäñ[ùí /áëïãïí 'ïñì]çí ëüãïéò ôéó[éí 'åðéó÷ï[éí, 'áëë]á ê/áí ìõñßïéò ôéò 'åðÜãç êá]é 'áíáíôéñÞôùò 'åëÝã÷ïõò, ô]çí ì]åí ' ÁëÞèåéáí /åäåéîå, ôï]õò ä]å ôï[õ øåýäïõò 'åñãÜôáò ï'õê /åðåéóåí". Ì. ' ÁèáíÜóéïò.

"Ï?õôù "çì[ùí ï"é ÐáôÝñåò ðáñåëÞöáóéí, ï?õôùò "çì[éí ôï[éò ìåô' 'åêåßíïéò ðáñáäåäþêáóéí ... êá]é ì]ç ëéðå[éí ô]çí ðáôñþáí ôÜîéí, ?çí "õì[áò ï"é ðñüãïíïé, äé' +ùí /åðñáîáí, êáôÝ÷åéí, ðáñáäåäþêáóé". ÌÝãáò Öþôéïò .

"Å/é ôéò ð[áóáí ðáñÜäïóéí 'åêêëçóéáóôéê]çí /åããñáöïí /ç /áãñáöïí 'áèåôå[é, 'áíÜèåìá". Ðñáêôéê]á Óõíüäùí

Ôüìïò ´ óåë. 883 ."Ï/õê ï=éäåí "ï ô[çò ' Åêêëçóßáò íüìïò êá]é ?ïñïò

/åñéí /ç öéëïíéêßáí, 'áëë' ?ùóðåñ ï=éäåí "ïìïëïãå[éí å'õóåâ[ùò, ?åí ÂÜðôéóìá, ìßáí ðßóôéí, ï?õôù êá]é óõìöùíßáí ìßáí 'åð]é ðáíô]ïò ðñÜãìáôïò ' Åêêëçóéáóôéêï[õ". " Éåñ]ïò ÔáñÜóéïò Ðñüåäñïò Æ´ Ï'éêïõìåíéê[çò .

"Êá]é ôï[éò Äõôéêï[éò ôïßíõí, å/é ôé ì]åí ðåñ]é ô]ï äüãìá äéáìáñôÜíåôáé, ô]çí Ðáôñéê]çí öùí]çí óáëå[õïí, ï+éïí ä]ç ô]ï 'åí ô{[ù Óõìâüë{ù ðåñ]é ôï[õ " Áãßïõ Ðíåýìáôïò ðñïóôéèÝìåíïí, /åíá êá]é "ï êßíäõíïò ìÝãéóôïò, ôï[õôï ì]ç äéïñèþóåùò 'áîéïýìåíïí, "ï óõã÷ùñ[ùí 'áóõã÷þñçôïò". Èåïöýëáêôïò Âïõëãáñßáò .

"Ï'õä]å 'áöáí]çò ðñïêïðÞ, "ùò "ç á'õôïìåìøßá êá]é 'åêêïð]ç ô[ùí ï'éêåßùí èåëçìÜôùí". ÐÝôñïò Äáìáóêçí]ïò - Óõíôïìßá ðñ]ïò

êô[çóéí ô[ùí ' Áñåô[ùí - Öéëéêáëßá Ô. ô ó. 74 .ü

46

"Ìçä]å ðñïäßäïõ óåáõô]ïí "åêïõóßùò ô{[ù 'å÷èñ{[ù, êá]é 'áñêå[é óïé "ç "õðïìïí]ç á?õôç ó]õí ô{[ç á'õôïìåìøß{á å'éò Óùôçñßáí". ÐÝôñïò Äáìáóêçí]ïò - ? Ïôé ìÝãá 'áãáè]ïí

"ç 'áëçè]çò ìåôÜíïéá - Öéëéêáëßá Ô. ô ó. 81 .ü"" Ç á'õôïìåìøßá óýíåóôéí 'áå]é ô{[ç ôáðåéíþóåé

ô[çò øõ÷[çò ... ' Áëë]á ã]áñ êá]é "ç á'õôïìåìøßá ìüíç êáè' á'õô]çí, ?ùóðåñ ôé âÜñïò íïçô]ïí ô{[ù ëïãéæïìÝí{ù ô{[ç øõ÷[çò 'åðéôåèå[éóá êá]é ÷ñïíßóáóá, óõíôñßâåé êá]é ðéÝæåé êá]é ô]ïí ï=éíïí 'åêèëßâåé ô]ïí óùôÞñéïí, ô]ïí å'õöñáßíïíôá êáñäßáí 'áíèñþðïõ". Ãñçãüñéïò Ðáëáì[áò - Ðñ]ïò ÎÝíçí Ìïíá÷]çí - Öéëéêáëßá Ô. Ä´ ó. 108-109 .ü

"Ðåñ]é ìÝíôïé á'õôïìåìøßáò, öçó]éí "ï ÌÝãáò ' Áíôþíéïò} á?õôç 'åóô]éí "ç ìåãÜëç 'åñãáóßá ôï[õ 'áíèñþðïõ, ?éíá ô]ï óöÜëìá á'õôï[õ 'åðÜíù "åáõôï[õ âÜëë{ç 'åíþðéïí ôï[õ Èåï[õ êá]é ðñïóäïêÞó{ç ðåéñáóìüí, ?åùò 'åó÷Üôçò 'áíáðíï[çò. Êá]é ?åôåñïò Ðáô]çñ ? Áãéïò, 'åñùôçèå]éò, ôß ðëÝïí å=õñåò ÐÜôåñ 'åí ô{[ç "ïä{[ù ôáýô{ç; 'áðïêñéèå]éò å=éðå, ô]ï, 'åí ðáíô]é "åáõô]ïí ìÝìöåóèáé} ?ïðåñ êá]é 'åñùôÞóáò 'åðÞíåóå êá]é ëÝãåé á'õô{[ù} /áëëç "ïä]ïò ï'õê /åóôé ðë]çí ôáýôçò. Êá]é "ï 'áââ[áò ÐïéìÞí} ìåô]á óôåíáãìï[õ ð[áóáé á"é 'áñåôá]é å'éò ô]ïí êüóìïí ôï[õôïí å'éó[çëèïí} /åðáñïí ìßáí 'áñåôÞí, êá]é 'åêô]ïò á'õô[çò êüð{ù ?éóôáôáé "ï /áíèñùðïò} êá]é 'çñþôçóáí á'õôüí, ðïßá 'åóôéí á?õôç; êá]é ëÝãåé} ?éíá "ï /áíèñùðïò äéáðáíô]ïò ìÝìöçôáé "åáõôüí. Å=éðå ðÜëéí} "ï "åáõô]ïí ìåìöüìåíïò, å/é ôé ä' /áí óõìâ{[ç á'õô{[ù, å/éôå æçìßá, å/éôå 'áôéìßá, å/éôå ï"éáäÞðïôå èë[éøéò, ðñïëáâ]ùí /å÷åé "åáõô]ïí /áîéïí êá]é ï'õäÝðïôå ôáñÜóóåôáé¨". Êáëëßóôïõ êá]é ' Éãíáôßïõ ô[ùí

Îáíèïðïýëùí - Ðåñ]é ô[ùí á"éñïõìÝíùí "çóý÷ùò âé[ùíáé - Öéëéêáëßá Ô. Ä´ ó. 276-277.ü"Ëïéð]ïí ôñßá ðñÜãìáôá ðñÝðåé í]á öõëÜôôùìåí

êáëÜ, êá]é êÜèå ?ùñáí í]á 'åîåôÜæùìåí ô]ïí "åáõôüí ìáò 'áíßóùò êá]é ô]á /å÷ùìåí} ô]çí 'åãêñÜôåéáí, ô]çí óéùð]çí êá]é ô]çí á'õôïìåìøßáí} /çãïõí ô]ï í]á êáôçãïñï[õìåí ðÜíôïôå ô]ïí "åáõôüí ìáò} êá]é á'õôá[éò "ç 'áñåôá[éò å=éíáé êá]é êáèïëéêá[éò, ?ïðïõ ðåñéÝ÷ïõí ?ïëáéò ôá[éò /áëëáéò, êá]é öõëáêôéêá[éò "ç ìßá ô[çò /áëëçò} êá]é 'áð]ï á'õôá[éò ãåíí[áôáé "ç ðñïóå÷õ]ç êá]é á'õîÜíåé

47

ðÜíôïôå". Ãñçãüñéïò ÓéíáÀôçò - Ðåñ]é ôï[õ ð[ùò ðñÝðåé í]á ëÝã{ç ê.ë.ð. - Öéëéêáëßá Ô. Å´ ó. 101-

102 .ü"Ôï]õò ðåñ]é å'õóåâåßáò êá]é å'õæùÀáò ëüãïõò

ðñ]ïò ôï]õò ðïëëï]õò "ïìéëå[éí ðáñáéôï[õ} ï'õ äé]á öèüíïí ëÝãù, 'áëë' ?ïôé ôï[éò 'áëïãßóôïéò êáôáãÝëáóôïò, ï=éìáé, äüîåéò} ô]ï ã]áñ ?ïìïéïí ô{[ù "ïìïß{ù ÷áßñåé} ï"é ä]å ôïéï[õôïé ëüãïé 'ïëßãïõò /å÷ïõóé ôï]õò 'áêñïáôÜò} ôÜ÷á ä]å ðÜíõ óðáíßïõò} âÝëôéïí ä]å ô]ï ì]ç ëáëå[éí, ?ïôé ìÞ, ?ï èÝëåé "ï Èå]ïò ðñ]ïò Óùôçñßáí 'áíèñþðïõ". ´Áíôþíéïò "ï ÌÝãáò - ÊåöÜë. ðä´ - Öéëïêáëßá Ô. Á´ ó.

16 .ü"Κα]ι πάλιν 'εγκαλε[ι "ο Ε'ικονομάχος λέγων}

Κα]ι π[ως το]υς ' Αγγέλους ποιο[υσι κα]ι "ιστορο[υσιν, "ως 'ανθρώπου μορφ]ην /εχοντας κα]ι δυσ]ι πτέρυξι κεκοσμημένους. Μ]ç ô[ùí 'áããÝëùí "ç öýóéò ðôåñï[éò /åãêåéôáé; ' Áëë' /áêïõóïí "ï 'áíôéëÝãùí} " Ç "áãßá êá]é "ïìïïýóéïò ÔñéÜò, ï'õ÷]é 'áêáôÜëçðôïò êá]é 'á÷þñéóôïò êá]é 'áäéáßñåôïò 'åóôé, êá]é ð[ùò ç'õäüêçóåí 'åí ô{[ç óêçí{[ç ôï[õ ' Áâñá]áì öéëïîåíçè[çíáé; ï'õ÷ "ùò 'áíèñþðïõ ìïñö]çí ôåèÝáôáé "ï Èåï[õ èåñÜðùí êá]é ðñïóåêýíçóåí; ï'õ÷]é êá]é Ë]ùô "ï 'áíåøé]ïò á'õôï[õ, å'éò ô]çí ô[ùí Óïäüìùí êáôáóôñïö]çí ôï]õò äýï 'áããÝëïõò ï?õóðåñ 'åèåÜóáôï, 'åí å/éäåé 'áíèñþðïõ á'õôï]õò "åþñáêå óõíïäåýïíôáò á'õô{[ù, êá]é äéáóþæïíôáò 'åê ô[çò ðüëåùò 'åêåßíçò ô[çò ðáñáíüìïõ; Êá]é ï"é 'áèåþñçôïé ô{[ç öýóåé, "ïñáôï]é äé]á ô]çí óõãêáôÜâáóéí ãåãüíáóéí; ï'õ÷]é ô[çò öýóåùò á'õô[ùí ï?õôùò =çí "ç ìïñö]ç} 'áëë]á ô]ï 'áóþìáôïí, ?ïóïí 'çäýíáôï "ïìéë[çóáé ô{[ù óþìáôé, ï?õôùò /ùöèçóáí ôï[éò ãéíïìÝíïéò 'áîßïéò èåùñ[çóáé á'õôïýò} δι]ο κα]ι "ημε[ις ε'ικονίζομεν α'υτο]υς, καθ]ως /ωφθησαν τότε 'εν σχήματι 'ανθρωπίν{ω. Τ[ων δ]ε πτερύγων "η διακόσμησις σημαίνει α'υτ[ων τ]ο κο[υφον, κα]ι μετάρσιον κα]ι 'αόρατον, κα]ι 'εν "ριπ{[η 'οφθαλμο[υ γινομένην 'απ' ο'υρανο[υ 'επ]ι τ[ης γ[ης α'υτ[ων συγκατάβασιν κα]ι /ελευσιν} ο?υτως, 'ανόητοι, ο'υδεμίαν πρόφασιν /εχετε λέγειν κατ' α'υτ[ων." ('

48

ÉùÜííçò Äáìáóêçí]ïò - Ëüãïò 'áðïäåéêôéê]ïò ðåñ]é ô[ùí " Áãßùí êá]é Óåðô[ùí Å'éêüíùí - Ioannis Damasceni - Oratio

Demonstrativa, de Sacris et Venerandis Imaginibus - 730 μ.Χ. - PG 95.328,329D - Å.Ð.Å. 3 Óåë. 400).ü"? Ïèåí å'éóÝôé êá]é í[õí ðáñ]á ôï[éò ðáëáéï[éò

ðëçóéï÷þñïéò "ùò /áí èå[éïò "ï ôüðïò å'éò ôéì]çí ô[ùí á'õôüèé ô{[ù ' Áâñá]áì 'åðéöáíÝíôùí èñçóêåýåôáé êá]é èåùñå[éôáé å'éò äå[õñï äéáìÝíïõóá "ç ôåñÝâéíèïò ï?é ôå ô{[ù ' Áâñá]áì 'åðéîåíùèÝíôåò 'åð]é ãñáö[çò 'áíáêåßìåíïé, äýï ì]åí "åêáôÝñùèåí, ìÝóïò ä]å "ï êñåßôôùí "õðåñÝ÷ùí ô{[ç ôéì{[ç. Å/éç ä' /áí "ï äåäçëùìÝíïò "çì[éí Êýñéïò á'õôüò, "ï "çìÝôåñïò ÓùôÞñ, ?ïí êá]é ï"é 'áãíïï[õíôåò óÝâïõóé, ô]á èå[éá ëüãéá ðéóôïýìåíïé. ï+õôïò ä]]ç ï=õí á'õô]ïò 'åî 'åêåßíïõ ô]á ô[çò å'õóåâåßáò óðÝñìáôá å'éò 'áíèñþðïõò êáôáâáëëüìåíïò, 'áíèñþðéíïí "õðïä]õò å=éäïò ôå êá]é ó÷[çìá, ô{[ù èåïöéëå[é ðñïðÜôïñé ' ÁâñáÜì, ?ïôéò =çí, "åáõô]ïí 'åîÝöçíå êá]é ô]çí ôï[õ Ðáôñ]ïò á'õô{[ù ðáñåäßäïõ ãí[ùóéí ". ' ÉùÜííçò Äáìáóêçí]ïò - Ëüãïò ô

Ðñ]ïò ôï]õò 'áðïâáëëïìÝíïõò ô]áò óåðô]áò êá]é "áãßáò å'éêüíáò PG 94.1369 Á - Å.Ð.Å. 3 Óåë. 276 . ü."" Õð]ï ô]ï /ïíïìá ' Éå÷ùâ[á, "ï /ùí =çôï ô]ï äåýôåñïí

ðñüóùðïí ô[çò " Áã. ÔñéÜäïò, "ï Õ"é]ïò êá]é Ëüãïò ôï[õ Èåï[õ Ðáôñ]ïò, "ï äé' "çì[áò êá]é äé]á ô]çí "çìåôÝñáí óùôçñßáí 'åðáíèñùðÞóáò Êýñéïò ' Éçóï[õò ×ñéóôüò". ÍåêôÜñéïò Ðåíôáðüëåùò - ' Ïñèüäïîïò " Éåñ]á ÊáôÞ÷çóéò - / Åêäïóéò ô Ñçãïðïýëïõ -

Èåóóáëïíßêç óåë. 256."? Áðáò ã]áñ "ï ô[ùí "áãßùí /åðáéíïò êá]é

ìáêáñéóì]ïò äé]á ô[ùí äýï ôïýôùí óõíßóôáôáé, äé]á ôå ô[çò 'ïñèïäüîïõ ðßóôåùò êá]é ôï[õ 'åðáéíåôï[õ âßïõ, êá]é äé]á ô[çò äùñå[áò ôï[õ " Áãßïõ Ðíåýìáôïò êá]é ô[ùí ÷áñéóìÜôùí á'õôï[õ. Ôï[éò ã]áñ äõó]é ôïýôïéò ô]ï ôñßôïí óõíÝðåôáé. ' Åí ã]áñ ô{[ù âé[ùóáé ôéí]á êáë[ùò ôå êá]é èåïöéë[ùò ìåô]á öñïíÞìáôïò 'ïñèïäüîïõ êá]é 'åí ô{[ù ÷áñéôùè[çíáé 'áð]ï Èåï[õ êá]é äïîáóè[çíáé äé]á ô[çò ôï[õ Ðíåýìáôïò äùñå[áò, óõíÝðåôáé á'õô{[ù "ï /åðáéíïò êá]é "ï ìáêáñéóì]ïò ðáñ]á ðÜóçò ô[çò ' Åêêëçóßáò ô[ùí ðéóô[ùí êá]é ðáñ]á ðÜíôùí ô[ùí äéäáóêÜëùí á'õô[çò". Óõìå]ùí "ï ÍÝïò Èåïëüãïò -

Êáôç÷çôéê]ïò Ëüãïò É´ 3.

"Á"éñåôéê]ïò 'åóôé, êá]é ôï[éò êáô]á ô[ùí á"éñåôéê[ùí "õðόêåéôáé íόμοις "ο μικρ]ον γο[υν

49

'εκκλίνων τ[ης 'ορθοδόξου πίστεως". Ì. Öώτιος - Νομοκάνων

Τίτλος ΙΒ΄ Κεφ. Β΄ - ΡΠΣ Τόμος Α΄ σ. 261) . ü"Ëïãéê]á ô]á ðñüâáôá, 'áëë' ï'õê /áëïãá, ìÞðïôå

å/éðç "ï ëáúêüò, ?ïôé 'åã]ù ðñüâáôïí å'éìß êá]é ï'õ ðïéìÞí! ? Ùóðåñ ä]å ô[{ù êáë[{ù ðïéìÝíé ô]ï ì]ç 'áêïëïõèï[õí ðñüâáôïí ëýêïéò /åêêåéôáé å'éò äéáöèïñÜí, ï?õôù ô[{ù ðïíçñ[{ù ðïéìÝíé ô]ï 'áêïëïõèï[õí ðñüâáôïí ðñüäçëïí /å÷åé ô]ïí èÜíáôïí, ?ïôé êáôáôñþîåôáé á'õôü. Äé]ï öåõêôÝïí 'áð]ï ô[ùí öèïñÝùí ðïéìÝíùí" ( ' Αποστολικα]ι Διαταγαί . Âéâëßïí Ç! Êåö. 19) .

"ÐáôñéÜñ÷çò, /ç Ìçôñïðïëßôçò, /ç ' Åðßóêïðïò /ç êëçñéêüò, /ç ìïíá÷]ïò /ç ëáúêüò, ?åêáóôïò êá]é "ïìï[õ ðÜíôåò, "ï ôïëìÞóáò 'áöåëå[éí ôé, ìßáí ãï[õí ðáñáâ[çíáé óõëëáâ]çí êá]é ðáñáóáëå[õóáé ?ïðùò äÞðïôå, "õðåýèõíïò ì]åí ôá[éò ô[ùí" Áãßùí ÐáôÝñùí ðïéíá[éò, 'áðïóõíÜãùãïò ä]å êá]é 'áêÞñõêôïò ô[çò ô[ùí ' Ïñèïäüîùí Êïéíùíßáò, "ùò óåóçð]ïò ìÝëïò 'áðïêïðôüìåíïò ôï[õ êáèüëïõ óþìáôïò ô[çò Êáèïëéê[çò êá]é '' Áðïóôïëéê[çò ôï[õ ×ñéóôï[õ ' Åêêëçóßáò" (Δοσίθεος " Ιεροσολύμων - Ôüìïò Êáôáëëáã[çò ÌÁ! 69) .

"Ì]ç è[ùìåí óêάνδαλον τ{[η ' Εκκλησί{α το[υ Θεο[υ, ?ητις 'εστίν κα]ι 'εν τρισίν ' Ορθοδόξοις "οριζομένη"(? Áã. Èåόδωρος "ο Στουδίτης).

"Ð[áóá ëέξις κα]ι φωνή, μ]η το[ις πατράσιν ε'ιρημένη, καινοτομία προδήλως καθέστηκε"("? Áã.

Ìάξιμος "ο " Ομολογητής)."Ï'õ ã]áñ íéê[çóáé óêïðός, 'αλλ]α τ{[η 'αληθεί{α

πολεμουμέν{η χε[ιρα 'ορέξαι"(? Áã. ' Éùάννης "ο Δαμασκηνός)."Ôί γ]αρ /αν ε/ιη 'αθλιώτερον κα]ι 'ανοητότερον

τ[ων τα[υτα λέγειν 'επιχειρούντων, κα]ι α'υτόματα φασκόντων γεγεν[ησθαι τ]α ?οντα, κα]ι τ[ης το[υ Θεο[υ Προνοίας 'αποστερούντων τ]ην π[ασαν δημιουργίαν "(" É. ×ñõóïóôόμου ε'ις τ]ην Γένεσιν PG 53.36);

"Ï/õ ã]áñ 'çðόρει "η παντοδύναμος α'υτο[υ χείρ, κα]ι "η /απειρος σοφία, κα]ι 'εν μι{[α "ημέρ{α τ]α πάντα παραγαγε[ιν. Τί δ]ε λέγω, 'εν μι{{[[α "ημέρα; Κα]ι 'εν 'ακαριαί{α "ροπ{[η. ' αλλ' 'επειδ]η ο'υ δι]α τ]ην "εαυτο[υ χρείαν παρήγαγέ τι τ[ων /οντων .. δι]α το[υτο κατ]α μέρος δημιουργε[ι..."(" É. ×ñõóïóôόμου ε'ις τ]ην Γένεσιν PG 53.35).

50

"? Ωστε κ/αν "ημέραν ε/ιπεις κ/αν α'ι[ωνα, τ]ην α'υτ]ην "ερε[ις /εννοιαν "(Ì. Βασίλειος Ε.Π.Ε. 4,98).

"Ðáíô]ïò å'éêïíéæïìένου ο'υχ "η φύσις, 'αλλ' "η "υπόστασις ε'ικονίζεται". (Θεόδωρος Στουδίτης PG 00.00CD ).

" Διατ]ι τ]ον Πατέρα το[υ Κυρίου ' Ιησο[υ Χριστο[υ ο'υχ "ιστορο[υμεν κα]ι ζωγραφο[υμεν; 'επειδ]η ο'υκ ο/ιδαμεν τίς 'εστιν, κα]ι Θεο[υ φύσιν 'αδύνατον "ιστορ[ησαι κα]ι ζωγραφ[ησαι} κα]ι ε'ι 'εθεασάμεθα κα]ι 'εγνωρίσαμεν, καθ]ως τ]ον υ"ι]ον α'υτο[υ, κ'ακε[ινον /αν ε/ιχομεν "ιστορ[ησαι κα]ι ζωγραφ[ησαι". (Ãñçãïñίου Πάπα Ρώμης πρ]ος Λέοντα τ]ον / Ισαυρον - Πρακτικ]α Τόμ. 3ος σελ.

211) ."' Áäύνατον ε'ικονίζεσθαι Θε]ον τ]ον /αποσον,

κα]ι 'απερίγραπτον κα]ι 'αόρατον". (' Éùάννης "ο Δαμασκην]ος -

Πρ]ος το]υς διαβάλλοντας τ]ας "αγίας ε'ικόνας Λόγος Α" ζ" PG 94.1237C) ."' Áñ÷]ç ðëάνης νο[υ, κενοδοξία} 'εξ +ης

κινούμενος "ο νο[υς, 'εν σχήματι κα]ι μορφα[ις πειρ[αται περιγράφειν τ]ο θε[ιον". (Íå[éëïò "ï ' Áóêçôής - Λόγος περ]ι

Προσευχ[ης, ρις' Φιλοκαλία Α" 187)."Ôοίνυν ο"ι τα[υτα φληναφο[υντες, "ως

'αμαθε[ις 'επιστομιζέσθωσαν, κα]ι μ]η "απτόμενοι τ[ων "υπ]ερ δύναμιν, 'ηρεμήτωσαν, μ[αλλον δ]ε το[υ Θεο[υ μ]η καταλαλείτωσαν. " Ο γ]αρ Θε]ος "υπ]ερ π[ασαν κτίσιν 'εστίν, ο/υτε σ[ωμα νοούμενος, ο/υτε 'εν τύποις /η σχήμασι σωματικο[ις, 'αλλ' /εστιν "απλο[υς, /αϋλος, 'ανείδεος, κα]ι 'ασύνθετος, ο'υκ 'εκ μερ[ων, /η μελ[ων, /η μορίων συγκείμενος, καθάπερ "ημε[ις ... Τ]ο δ]ε κατ' ε'ικόνα Θεο[υ τ]ον /ανθρωπον πεποι[ησθαι, "ετέρας 'εμφάσεις κα]ι "υπονοίας /εχει. ... Ε'ι δ]ε ο/ιονται τινες 'εκ πολλ[ης /αγαν 'ελαφρίας 'ανθρωποειδ[η τ]ην θείαν ε=ιναι φύσιν, π[ως ' Ιουδαίοις /εφασκεν "ο Σωτ]ηρ περ]ι το[υ Θεο[υ κα]ι Πατρός} ' Αμ]ην, 'αμ]ην λέγω "υμ[ιν, ο/υτε φων]ην α'υτο[υ 'ακηκόατε πώποτε, ο/υτε ε=ιδος α'υτο[υ "εωράκατε; Ε'ι γ]αρ =ην, "ως /εφην, 'ανθρωποειδής, π[ως ο'υ τεθέανται ο'υκ ' Ιουδα[ιοι μόνον, 'αλλ]α κα]ι πάντες ο"ι /ανθρωποι τ]ο ε=ιδος α'υτο[υ; ... Ε/ιδους μ]εν παντ]ος κα]ι φαντασίας σωματικ[ης 'επέκεινα "η θεία τε /εστι

51

κα]ι "ομοούσιος Τριάς ... ". (Êύριλλος ' Αλεξανδρείας - Κατ]α

'ανθρωπομορφιτ[ων - 'PG 76.1068,1084,1088)."" Ï ï=õí ìïíïãåí]çò Õ"é]ïò ôï[õ Èåï[õ, "ï ðñ]ï ðάντων

τ[ων α'ιώνων 'εκ το[υ Πα-τρ]ος γεννηθείς, 'απερίγραπτος 'εστι"(' Éùάννης Δαμασκηνός Διάλογος στηλιτευτικός ς' PG

96.1353C)." Ο'υ τ]ην 'αόρατον ε'ικονίζω θεότητα, 'αλλ'

ε'ικονίζω Θεο[υ τ]ην "οραθε[ισαν σάρκα. ... ? Οταν /ιδης δι]α σ]ε γενόμενον /ανθρωπον τ]ον 'ασώματον, τότε δράσεις τ[ης 'ανθρωπίνης μορφ[ης τ]ο 'εκτύπωμα} ?οταν "ορατ]ος σαρκ]ι "ο 'αόρατος γένηται, τότε ε'ικονίσεις το[υ "οραθέντος "ομοίωμα. ... Πάλαι μ]εν "ο Θε]ος, "ο 'ασώματος τε κα]ι 'ασχημάτιστος, ο'υδαμ[ως ε'ικονίζετο. Ν[υν δ]ε σαρκ]ι 'οφθέντος Θεο[υ, κα]ι το[ις 'ανθρώποις συναναστραφέντος, ε'ικονίζω Θεο[υ τ]ο "ορώμενον"( Éùάννης "ο Δαμασκην]ος - Πρ]ος το]υς διαβάλλοντας τ]ας

"αγίας ε'ικόνας Λόγος Α" δ" ,η" ,ις" PG 94.1236C,1240Α,1245Α)."Ðåñéãñáðô]ïò /áñá "ï ×ñéóô]ïò êáô]á ô]çí

'åíóώματον α'υτο[υ θέαν} ?ωσπερ κα]ι 'απερίγραπτος κατ]α τ]ην 'αθέατον α'υτο[υ ο'υσίαν"(Èåόδωρος Στουδίτης ' Αντιρρητικ]ος Γ ' α" 53 PG 99.413C).

"Κα]ι γε κα]ι "ημε[ις ε'ικονίζομεν, ο'υχ +η Λόγος κα]ι Θεός ('αόρατος γ]αρ κα]ι 'αναφ]ης κα]ι 'ασχημάτιστος, /απαγε} παραφροσύνης γ]αρ το[υτο γε, κα]ι τ]ης "απασ[ων 'εσχάτης 'απονοίας 'ανάμεστον), 'αλλ' +η /ανθρωπος κατ]α πάντα πεφανέρωται"(Íéêçöόρος " Ομολογητής - ' Αντίρρησις Δευτέρα, ιθ' PG 100.369CD).

? Ορασις " Ησαΐου :

"Ο+υτος "ο Μωϋσ[ης φησ]ι πρ]ος α'υτ]ον} ' Εμφάνισόν μοι σεαυτόν. Βλέπεις, ?οτι κα]ι ο"ι προφ[ηται τότε /εβλεπον τ]ον Χριστόν, 'αλλ]α καθ]ο 'εχώρουν ?εκαστος. ' Εμφάνισόν μοι σεαυτόν, γνωστ[ως /ιδω σε. " Ο δ]ε φησί} Ο'υδε]ις /οψεται τ]ο πρόσωπόν μου κα]ι ζήσεται. Δι]α το[υτο τοίνυν, 'επειδ]η τ]ο τ[ης θεότητος πρόσωπον ο'υδε]ις 'ηδύνατο 'ιδε[ιν ζ[ων, 'ανέλαβε τ]ο τ]ο τ[ης τ[ης 'ανθρωπότητος πρόσωπον, ?ινα το[υτο 'ιδόντες ζήσωμεν ... Τ]ον πατέρα μ]εν γ]αρ ο'υδε]ις "εώρακε πώποτε, "ο δ]ε τ{[ω προφήτ{η ("

52

Ησαΐ{α) τότε φανε]ις "ο υ"ι]ος =ην". (Êύριλλος " Ιεροσολύμων -

313-386 Κατήχησις Ι' ζ ' - ΙΔ' κζ ' ÂÅÐ 39,120,183.27)."" Ο θεσπέσιος προφήτ{ης (" Ησαΐ{ας) Θε]ον 'εκ

Παρθένου γεγεννημένον μέλλων 'ανακηρύττειν, τ]ην /ενδοξον α'υτο[υ θεοπτίαν προθεωρε[ι". (Å'õóέβιος

Καισαρείας 265-340 - Ε'υαγγελικ]η 'απόδειξις 7,1 PG 22.488C)."" Ï 'åð]é "õøçëï[õ èñόνου τ{[ω " Ησαΐ{α φανείς,

κα]ι "ο 'ανθρωπικ{[ω σχήματι παρ]α το[υ ' Ιεζεκι]ηλ τ{[ω λόγ{ω "υπογραφείς} κα]ι "ο μετ]α τα[υτα 'εν φωτ]ι καταστράψας τ]ον Πα[υλον} κα]ι πρ]ο τούτου, "ο 'επ]ι το[υ /ορους το[ις περ]ι τ]ον Πέτρον 'εν "υψηλοτέρ{α δόξ{η φανείς". (Γρηγόριος Νύσσης

335-394 - Κατ]α ' Απολλιναρίου - Πρ]ος Θεόφιλον ' Αλεξανδρείας - PG 45.1272D).ü"? Οτι μ]εν ο=υν τ]ον Υ"ι]ον "ο προφήτης

τεθέαται 'εν τ{[η δόξ{η το[υ Θεο[υ κα]ι Πατρός, ο'υκ /αν 'ενδοιάσειέ τις, ' Ιωάννου γράφοντος περ]ι α'υτο[υ} Τα[υτα δ]ε ε=ιπεν " Ησαΐας, ?οτε /ιδε τ]ην δόξαν α'υτο[υ κα]ι 'ελάλησε περ]ι α'υτο[υ". (Κύριλλος ' Αλεξανδρείας 375-444 - ' Εξήγησις " Υπομνηματικ]η ε'ις τ]ον προφήτην " Ησαΐαν - PG 70.172D-

173Α).ü"Ôñ]éò ä]å ô]ï ? Áãéïò ëέγουσαι, κατακλείουσι

τ]ην δοξολογίαν, ε'ις τ]ο Κύριος Σαβαώθ, 'εν μι{[α θεότητος φύσει τ]ην "αγίαν τιθέντες Τριάδα. " Υφεστάναι μ]εν γ]αρ "ομολογουμένως φαμ]εν τ]ον Πατέρα} ο?υτω δ]ε κα]ι τ]ον Υ"ιόν, κα]ι τ]ο Πνε[υμα τ]ο ? Αγιον. Κα]ι λόγος ο'υδε]ις διατέμνει πρ]ος "ετερότητα φυσικ]ην τ[ων 'ωνομασμένων ?εκαστον, 'αλλ' 'εν "υποστάσει τρισ]ι νοε[ιται μία θεότης. Κα]ι δι' α'υτ[ων "ημ[ιν το[υτο μεμαρτύρηται τ[ων "αγίων Σεραφείμ, ο"ι κα]ι πλήρη π[ασαν γ[ην ε=ιναι λέγουσι τ[ης δόξης α'υτο[υ, προαναφωνο[υντες τ]α 'εσόμενα, κα]ι τ[ης δι]α Χριστο[υ γεγενημένης ο'ικονομίας προαναγγέλλοντες τ]ο μυστήριον". (Κύριλλος ' Αλεξανδρείας 375-

444 - ' Εξήγησις " Υπομνηματικ]η ε'ις τ]ον προφήτην " Ησαΐαν - PG 70.176Á).ü"Ô]ο μ]εν γ]αρ ? Αγιος, ? Αγιος, ? Αγιος, τ[ης

Τριάδος δηλωτικόν} τ]ο δ]ε Κύριος Σαβα]ωθ, τ[ης φύσεως τ[ης μι[ας σημαντικόν. Πλήρης π[ασα "η γ[η τ[ης δόξης α'υτο[υ. " Υμνε[ι τ]]α Σεραφε]ιμ τ]ην 'αΐδιον φύσιν, "ως μ]η μόνον τ]ον ο'υραν]ον,

53

'αλλ]α κα]ι τ]ην γ[ην ?απασαν τ[ης δόξης 'εμπλήσασαν. Το[υτο δ]ε κα]ι "η το[υ Σωτ[ηρος "ημ[ων κα]ι Θεο[υ πεποίηκεν 'ενανθρώπησις. Μετ]α γ]αρ τ]ην Δεσποτικ]ην 'επιφάνειαν, 'εδέξατο τ]α /εθνη τ]ην τ[ης θεογνωσίας 'ακτ[ινα. Πλήρη ο=υν ε=ιναι π[ασαν τ]ην γ[ην λέγουσι τ[ης δόξης α'υτο[υ, προαναφωνο[υντα τ]ο 'εσόμενον, κα]ι τ[ης δι]α Χριστο[υ γεγενημένης ο'ικονομίας προαναγγέλλοντα τ]ο μυστήριον" (Èåïäώρητος Κύρου 423-460 - Ε'ις

τ]ον " Ησαΐαν Προφήτην " Ερμηνεία κατ' 'εκλογήν - PG 81.264D-265Α).ü"Êá]é 'åãένετο το[υ 'ενιαυτο[υ, ο+υ 'απέθανεν '

Οζίας "ο βασιλεύς, ε=ιδον τ]ον Κύριον καθήμενον 'επ]ι θρόνου "υψηλο[υ κα]ι 'επηρμένου ... Τ]ον Κύριον, ?ον 'εν το[ις φθάσασι πολλάκις Σαβα]ωθ 'ανεκήρυξεν, α'υτοψί{α παρείληφεν. = Ην δ]ε "ο Μονογεν]ης το[υ Θεο[υ Λόγος, "ο /ων ε'ις τ]ον κόλπον το[υ Πατρός, ?ος "υποκαταβαίνων /εσθ' ?οτε το[υ 'ιδίου μεγέθους, "ορατ]ον 'ανθρώποις "εαυτ]ον κατεργάζεται ... ? ωστε τ]ην Χριστο[υ δόξαν δι]α τ[ων προκειμένων "ο προφήτης 'εώρακεν, ο'υ πάντως σαρκ]ος 'οφθαλμο[ις, 'αλλ]α το]υς /ενδον πεφωτισμένους "υπ]ο το[υ θείου Πνεύματος. Συνεργεί{α γ]αρ φωτ]ος το[ις /ενδον "ορ[ωμεν κα]ι το[ις /εξωθεν 'οφθαλμο[ις. Δι' ?ο φησιν "ο Σωτήρ} Μακάριοι ο"ι καθαρο]ι τ{[η καρδί{α, ?οτι α'υτο]ι τ]ον Θε]ον /οψονται. ... Τ[ων ο=υν ο?υτω λεγομένων πτερύγων δύο μ]εν τ]ο /ιδιον 'εκάλυπτον πρόσωπον} 'αμέλει Σύμμαχος 'εξέδωκεν, τ]ο πρόσωπον "εαυτο[υ, "ως μ]η τολμ{[αν 'ατεν]ες "ορ{[αν ε'ις τ]ο θεωρούμενον. Ο'υδε]ις γ]αρ /εγνω τ]ον Υ"ι]ον, ε'ι μ]η "ο γεννήσας α'υτ]ον Πατήρ ... Μάλιστα δ]ε "υπερεξέπληττεν α'υτ]α "η 'απ]ο τ[ων "υψηλοτάτων 'επ]ι τ]α ταπειν]α τοσαύτη κατάβασις τ[ης δόξης το[υ Θεο[υ Λόγου ... Τ]ην δ]ε μέλλουσαν α'υτο]υς 'ερημίαν καταλαβε[ιν "ο προφήτης μαθ]ων, δέδοικε μ]η τ{[ω πλήθει κα]ι α'υτ]ος συναπόλοιτο. Κα]ι τ]ην 'ανθρωπίνην δ]ε φύσιν τ{[η φανείσ{η παρατιθε]ις, "ως /εστι τάλας φησ]ι, κα]ι τ[ων 'ιδίων χειλ[ων τ]ην 'ακαθαρσίαν

54

"ομολογε[ι ". (Ðñïêόπιος "ο Γαζα[ιος 465-527 - ' Επιτομ]η τ[ων ε'ις Προφήτην " Ησαΐαν - PG

87Â.1929ÂCD-1937 " ) .ü "" Ç öύσις τ[ης " Αγίας Τριάδος, "ως 'ανείδεος

κα]ι 'αόρατος ο'υκ ε'ικονίζεται. ... " Ορίζομεν σ]υν 'ακριβεί{α πάσ{η κα]ι 'εμμελεί{α πολλαπλασίως τ{[ω τύπ{ω το[υ Τιμίου Σταυρο[υ 'ανατίθεσθαι τ]ας σεπτ]ας κα]ι "αγίας ε'ικόνας ... τ[ης τε το[υ Κυρίου κα]ι Θεο[υ κα]ι Σωτ[ηρος "ημ[ων ' Ιησο[υ Χριστο[υ Ε'ικόνος, κα]ι τ]ης 'αχράντου Δεσποίνης "ημ[ων τ[ης " Αγίας Θεοτόκου, τιμίων τε 'αγγέλων κα]ι πάντων "αγίων"(Æ ' Ï'éêïõìåíéê]ç Óύνοδος Σπύρ. Μ'ιλια - Συλλογή - Βενετία 1745

- Β' óåë. 820)."' Áόρατος κα]ι 'απερίγραπτος "η θεία φύσις κα]ι

'ασχημάτιστος} Θε]ον γ]αρ ο'υδε]ις "εώρακε πώποτε} α'υτ]ος "ο μονογεν]ης 'εξηγήσατο} τ[ης 'ανθρωπότητος α'υτο[υ χρωματουργο[υντες τ]ην ε'ικόνα προσκυνο[υμεν. ' Εφάνη γ]αρ Θε]ος /ων κα]ι 'αόρατος 'επ]ι τ[ης γ[ης, κα]ι "ωράθη το[ις 'ανθρώποις συναναστραφείς ... Προσκυνο[υμε Χριστο[υ τ]ην ε'ικόνα, το'υτέστι το[υ "οραθέντος το[ις 'ανθρώποις προσώπου, ο'υ κεχωρισμένου τ[ης 'αοράτου α'υτο[υ θεότητος"(Æ ' Ï'éêïõìåíéê]ç Óύνοδος Πρ[αξις γ"

Mansi 12.1143)."Ε/ι τις τ]ον Πατέρα πρεσβύτερον χρόν{ω λέγοι

το[υ 'εξ "εαυτο[υ μονογενο[υς Υ"ιο[υ, νεώτερον δ]ε χρόν{ω τ]ον Υ"ι]ον το[υ Πατρ]ος, 'ανάθεμα /εστω"(Óύνοδος 'εν ' Αγκύρ{α - Mansi 3.288).

"Ðñ]ïò ä]å ôïύτοις το[υ 'αοράτου, κα]ι 'ασωμάτου κα]ι 'απεριγράπτου κα]ι 'ασχηματίστου Θεο[υ τ]ις δύναται ποιήσασθαι μίμημα; Παραφροσύνης τοίνυν /ακρας κα]ι 'ασεβείας τ]ο σχηματίζειν τ]ο θε[ιον". (' Éùάννης "ο Δαμασκην]ος - / Εκθεσις ' Ορθοδόξου

Πίστεως - Δ" ις" PG 94.1169C,1172Α)."' Áäύνατον ε'ικονίζεσθαι Θεόν, τ]ον /αποσον,

κα]ι 'απερίγραπτον κα]ι 'αόρατον.... Θεο[υ μ]εν το[υ 'ασωμάτου κα]ι 'αοράτου κα]ι 'αΰλου κα]ι μήτε σχ[ημα, μήτε περιγραφ]ην, μήτε κατάληψιν /εχοντος, 'αδύνατον ποιε[ιν ε'ικόνα. Π[ως γ]αρ τ]ο μ]η "οραθ]εν ε'ικονισθήσεται; ... Ε'ι δ]ε θεότητος τ[ης 'αΰλου κα]ι 'ασωμάτου κα]ι 'αοράτου κα]ι

55

'ασχηματίστου κα]ι 'αχρωματίστου, ε'ικόνα τις τολμήσει ποι[ησαι, "ως ψευδ[η 'αποβαλλόμεθα "('

Éùάννης Δαμασκην]ος - Πρ]ος το]υς διαβάλλοντας τ]ας "αγίας ε'ικόνας Λόγος Α" ζ" , Β " η" , ια", PG

94.1237C,1289ΒC,1293D)."Á?õôç ã]áñ ìόνη ("η " Αγ. Τρι]ας) ο'υ ποίησις

ε'ικονικ]η, ?οτι μηδ]ε κτίσις, 'αλλ]α /ακτιστος"(Θεόδωρος "ο Στουδίτης - / Åëåã÷ïò êá]é 'áíáôñïð]ç 'áóåâ[ùí ðïéçìάτων PG 00.00CD).

"Ï'õä]å ã]áñ ô[çò 'áïñάτου θεότητος ε'ικόνα, /η "ομοίωμα, /η σχ[ημα, /η μορφ]ην τινα 'αποτυπο[υμεν} ?ην ο'υδ]ε α'υτ[ων τ[ων "αγίων 'αγγέλων α"ι "υπερέχουσαι τάξεις ο/υτε κατανοε[ιν, ο/υτε 'εξιχνιάσαι ?ολως 'ισχύουσιν". (Ãåñìáí]ïò Êùí/ðόλεως 'επιστολ]η β' PG 98.157Â).

Ε'ικόνα Θεο[υ Πατρός :

"Êá]é å'éêόνας το[υ Πατρ]ος κα]ι το[υ " Αγίου Πνεύματος ε'ικονίζουσιν} ?οπερ /ατοπον} α"ι γ]αρ ε'ικόνες "ορατ[ων κα]ι περιγραπτ[ων σωμάτων ε'ισίν, ο'υ μ]ην τ[ων 'ακατανοήτων κα]ι 'αοράτων"(? Οσ. Íéêçöόρος Kάλλιστος +1300 - Μνήμη 4 Μαΐου - Περ]ι τ[ης α"ιρέσεως τ[ων

Θεοπασχιτ[ων PG 147.441Â).ü"Α'υτο]ι ο"ι Χριστιανο]ι "οπο[υ ζωγραφίζουσι

τ]ον / Αμορφον Πατέρα 'εναντίον τ[ης ζ! Συνόδου, "η "οποία παραγγέλλει ε'ις τ]ην τετάρτην κα]ι ε! κα]ι στ! πρ[αξιν α'υτ[ης, "ο Χριστ]ος ν]α ζωγραφίζεται μόνον κα]ι /οχι "ο Πατήρ, καθ]ως παραγγέλλει κα]ι "ο Δαμασκην]ος ε'ις τ]ο δ! βιβλίον περ]ι Πίστεως, κα]ι "ο Α'υγουστ[ινος Κεφ. ζ! περ]ι το[υ Συμβόλου} α'υτο]ι πλέον Χριστιανοί; "οπο[υ ο'υδ]εν τ]ον χαρακτ[ηρα το[υ σταυρο[υ δ]εν σχηματίζουν Χριστιανικ[ως, 'αλλ]α 'άρχίζουν 'απ]ο τ]ο 'αριστερ]ον μέρος, 'εναντίον τ[ης θείας γραφ[ης, "η "οποία τ]ο δεξι]ον προκρίνει το[υ 'αριστερο[υ."(Ìáêάριος " Ιεροδιάκονος "ο Πάτμιος "ο Καλογερ[ας 1688-1737 - Λόγος ε'ις τ]ην

"εορτ]ην τ[ων Τρι[ων " Ιεραρχ[ων - Ε'υαγγελικ]η Σόλπιγξ - / Εκδοσις ε! - ' Αθ[ηναι 1972 σελ. 440).ü"Êá]é å'éêόνας κατασκευάζουσι τ[ων μ]η

σαρκωθεισ[ων φημ]ι το[υ Πατρ]ος κα]ι " Αγίου Πνεύματος, α"ι γ]αρ ε'ικόνες "ορατ[ων κα]ι περιγραπτ[ων σωμάτων ε'ισίν. Ο'υ μ]ην τ[ων 'ακατανοήτων κα]ι 'αοράτων". (Íéêήτας ' Ακομιν[ατος 1150-1211? - Περ]ι

τ[ων Α"ιρετικ[ων ' Αρμενίων - Βλ. "Θεολογία" Τε[υχος ΛΖ' óåë. 54).

56

"" Hμ[ιν δ]ε ε+ις Θε]ος 'εν Τριάδι προσκυνούμενος. Κα]ι ?οσον μ]εν κατ]α τ]ο τ[ης θεολογίας δόγμα, ο'υχ ?οτι περιγραφ[ης /η καταλήψεως ε=ιδος 'εξευρίσκειν, /απαγε} το[υτο γ]αρ τ[ης "ελληνικ[ης 'επινοίας 'εφεύρεμα"(Èåόδωρος

Στουδίτης - ' Αντιρρητικ]ος Α' , β' PG 99.329D)."' Επειδ]αν κα]ι "ετέρους φασ]ι ζητε[ιν π[ως δ]η

τ]ον /ανθρωπον κατ' ε'ικόνα Θεο[υ προσήκει νο[ησαι, ε=ιτά τινες 'ασυνέτως κομιδ{[η τ]ην το[υ σώματος ε'ικόνα, κα]ι τ]ο "ορώμενον ε=ιδος α'υτό, κα]ι ο'υχ ?ετερον, φασ]ιν ε=ιναι τ]ην πρ]ος Θε]ον "ομοίωσιν} δε[ι '{ωήθην ε'ιπε[ιν, ?οτι πεπλάνηνται, κα]ι τ[ης 'αληθείας 'αφιλοθεάμονα τ]ην διάνοιαν /εχουσι"(Êύριλλος ' Αλεξανδρείας - Κατ]α 'ανθρωπομορφιτ[ων - ÑG

76.1081D)."? Ïèåí å'éóέτι κα]ι ν[υν παρ]α το[ις

πλησιοχώροις, "ωσ]αν θε[ιος "ο τόπος ε'ις τιμ]ην τ[ων α'υτόθι τ{[ω ' Αβρα]αμ 'επιφανέντων θρησκεύεται, κα]ι θεωρε[ιται γε ε'ις δε[υρο διαμένουσα "η τερέβινδος} ο"ι γ]αρ τ{[ω ' Αβρα]αμ 'επιξενωθέντες, 'επ]ι Γραφ[ης 'ανακείμενοι, δύο μ]εν "εκατέρωθεν, μέσος δ]ε "ο κρείττων "υπερέχων τ{[η τιμ{[η. Ε/ιη δ' /αν "ο δεδηλωμένος "ημ[ιν Κύριος α'υτός, "ο "ημέτερος Σωτήρ, ?ον κα]ι ο"ι 'αγν[ωτες σέβουσι, τ]α θε[ια λόγια πιστούμενοι. Ο+υτος δ]ε ο=υν α'υτός, 'εξ 'εκείνου τ]α τ[ης ε'υσεβείας σπέρματα ε'ις 'ανθρώπους καταβαλλόμενος, 'ανθρώπειον "υποδ]υς ε=ιδος τε κα]ι σχ[ημα, τ{[ω θεοφιλε[ι προπάτορι ' Αβρα'αμ, ?οστις ε/ιη, "εαυτ]ον 'εξέφηνε κα]ι τ]ην το[υ Πατρ]ος α'υτο[υ παρεδίδου γν[ωσιν"(' Éùάννης Δαμασκην]ος - Πρ]ος το]υς διαβάλλοντας τ]ας "αγίας ε'ικόνας Λόγος Γ" PG

94.1369ÁÂ - Ðñâë. Å'õóåâίου Καισαρείας, Ε'υαγγελικ]η ' Απόδειξις Ε' θ' PG 22.384ÁÂ)."Å'é ä]å ôéò ô]á ôïéá[õôá "ùò íόμους κα]ι

δόγματα παρεισάγειν τ{[η ' Εκκλησί{α βιάζοιτο, 'εχθρ]ον μ]εν α'υτ]ον τ[ων "αγίων "ηγούμεθα, 'εχθρ]ον δ]ε τ[ης 'αληθείας κα]ι λυμε[ωνα τ[ης ε'υσεβείας, κα]ι δίκαις καταδικάζομεν, ?ας α'υτ]ος "εαυτ{[ω γεγον]ως /ενοχος παρέσχε"(Ì. Φώτιος PG 102.360Á).

57

"Êá]é ï=éäá ?ïôé âáñ]õò ôéóéí å=éíáé äïê[ù êá]é öïñôéêός, τα[υτα παραιν[ων κα]ι παλαι]ον /εθος 'εκκόπτων. Πλ]ην 'αλλ' ο'υδ]εν μοι τούτου μέλει} ο'υ γ]αρ τ[ης χάριτος τ[ης παρ' "υμ[ων, 'αλλ]α τ[ης 'ωφελείας δέομαι τ[ης "υμετέρας . ... Μ]η μοι λεγέτω τις, ?οτι /εθος /εσίν} ?οπου "αμαρτία τολμ[αται, /εθους μ]η μνησθ{[ης} 'αλλ' , ε'ι μ]εν πονηρ]α τ]α γινόμενα, κ/αν παλαι]ον /εθος =η, κατάλυσον} /αν δ]ε μ]η πονηρά, κ/αν συνήθεια μ]η ={η, ε'ισάγαγε κα]ι καταφύτευσον"(' Éùάννης Χρυσόστομος - Ε'ις

τ]ον "ιερ]ον θεσμ]ον το[υ γάμου, " Ομιλία Α' - Α.Α.Π. Τόμος 35 σελ. 151)."Ðáñáããåëίαν γ]αρ /εχομεν 'εξ α'υτο[υ το[υ

'αποστόλου, παρ' ?ο παρελάβομεν, παρ' ?ο ο"ι κανόνες τ[ων κατ]α καιρο]υς συνόδων καθολικ[ων τε κα]ι τοπικ[ων, 'ε]αν τις δογματίση, /η προστάσση ποιε[ιν "ημ[ας, 'απαράδεκτον α'υτ]ον /εχειν, μηδ]ε λογίζεσθαι α'υτ]ον 'εν κλήρ{ω "αγίων"(Èåόδωρος Στουδίτης - ' Επιστ. ΚΔ' Βιβλ.Α' PG 99.329D).

"...? Ωστε, ε'ι κα]ι τ]ον μέγαν Διονύσιον το[υτο παρέλαθεν, 'αλλ' "ημ[ιν ο'υ φυλακτέον τ]ην μίμησιν το[υ σφάλματος"(Ì. Βασίλειος ' Επιστολ]η 188.1).

"Óôήκετε 'εν τ{[η πίστει, περιβλέψασθε ε'ις τ]ην ο'ικουμένην κα]ι /ιδετε ?οτι μικρόν 'εστι το[υτο τ]ο μέρος τ]ο νενοσηκός} "η δ]ε λοιπ]η π[ασα ' Εκκλησία, "η 'απ]ο περάτων ε'ις πέρατα δεξαμένη τ]ο Ε'υαγγέλιον, 'επ]ι τ[ης "υγιο[υς /εστι ταύτης κα]ι 'αδιαστρόφου διδασκαλίας "(Μ. Βασίλειος - ' Επιστολ]η σνα' -

"Ε'υαισηνο[ις" Ç δ' PG 32.937C-938Α)."" Ï êáéñ]ïò ðïëë]çí /å÷åé ñïð]çí ðñ]ïò

êáôáóôñïö]çí ô[ùí ' Åêêëçóé[ùí ... êá]é ?ïëùò /åïéêå ëïéð]ïí "ç ô[çò ' Åêêëçóίας κατάστασις, ?ινα 'εναργε[ι χρήσωμαι τ{[ω "υποδείγματι, κ/αν ε'υτελέστερον ε=ιναι δοκ{[η, "ιματί{ω παλαι{[ω, "υπ]ο τ[ης τυχούσης προφάσεως ραδίως κατα'ρ"ρηγνυμέν{ω, ?ο πρ]ος τ]ην 'εξ 'αρχ[ης 'ισχ]υν 'επανελθε[ιν πάλιν 'αδυνατε[ι ... Ο'ικοδομ]η δ]ε ' Εκκλησίας, κα]ι σφαλμάτων διόρθωσις, κα]ι συμπάθεια μ]εν πρ]ος το]υς 'ασθενο[υντας, "υπερασπισμ]ος δ]ε πρ]ος το]υς "υγιαίνοντας τ[ων

58

'αδελφ[ων ο'υδ]ε ε+ις"(Μ. Βασίλειος - ' Επιστολ]η ριγ' - Το[ις 'εν Ταρσ{[ω

πρεσβυτέροις - PG 32.526C)."Ôίνι ο=υν "ομοιώσομεν τ]ην παρο[υσαν

κατάστασιν; ... "ο δ]ε σάλος ο+υτος τ[ων ' Εκκλησι[ων τίνος ο'υκ /εστι θαλασσίου κλύδωνος 'αγριώτερος; ... 'αλλήλοις δ]ε 'εμπίπτοντες, "υπ' 'αλλήλων 'ανατρεπόμεθα. Κ/αν μ]η φθάσ{η βαλ]ων "ο πολέμιος, "ο παραστάτης /ετρωσε. Κ/αν πέσ{η βληθείς, "ο συνασπιστ]ης 'επενέβη} ... κα]ι τοσο[υτον, "ως /εοικε, τ]ο κακ]ον "ημ[ιν 'ενίδρυται, ?ωστε κα]ι τ[ων 'αλόγων γεγόναμεν 'αλογώτεροι} ε/ιγε 'εκε[ινα μ]εν τ]α "ομόφυλα 'αλλήλοις συναγελάζεται} "ημ[ιν δ]ε "ο χαλεπώτατος πόλεμος πρ]ος το]υς ο'ικείους 'εστί"(Μ. Βασίλειος - Περ]ι το[υ " Αγίου Πνεύματος - Λ' ÇÇ 76,77,78' PG 32.209D,212D,213A,216C).

"' Åïίκαμεν γάρ, ε'ις μηδ]εν ε'υοδο[υσθαι "υπ]ο τ[ων "αμαρτι[ων "ημ[ων"(Μ. Βασίλειος ' Επιστολ]η σξς' Πέτρ{ω ' Επισκόπ{ω '

Αλεξανδρείας PG 32.993Â)."Ìόνον ε/υχου, παρακαλ[ω, ?ινα "ο Κύριος μ]η

παραδ{[ω "ημ[ας ε'ις τέλος το[ις 'εχθρο[ις το[υ Σταυρο[υ το[υ Χριστο[υ, 'αλλ]α φυλάξ{η τ]ας "εαυτο[υ ' Εκκλησίας μέχρι το[υ καιρο[υ τ[ης ε'ιρήνης, ?ην α'υτ]ος ο=ιδεν "ο δίκαιος Κριτ]ης πότε 'αποδώσει. ' Αποδώσει γ]αρ κα]ι ο'υκ 'εγκαταλείψει "ημ[ας ε'ις τ]ο παντελές. 'αλλ' ?ωσπερ το[ις ' Ισραηλίταις τ]ην "εβδομηκονταετίαν ?ωρισεν "υπ]ερ τ[ων "αμαρτημάτων ε'ις τ]ην τ[ης α'ιχμαλωσίας καταδίκην, ο?υτω τάχα κα]ι "ημ[ας "ο Δυνατ]ος χρόν{ω τινι "ωρισμέν{ω παραδο]υς 'ανακαλέσεταί ποτε κα]ι 'αποκαταστήσει ε'ις τ]ην 'εξ 'αρχ[ης ε'ιρήνην"(Μ. Βασίλειος - ' Επιστολ]η σξδ' Βάρσ{η 'επισκόπ{ω ' Εδέσσης -

PG 32.981C-984)."Ô]ην δ]ε 'ανθρωπότητα α'υτο[υ Υ"ι]ον

'ανθρώπου 'ονομάζει". (Ì. ' Αθανάσιος - Πρ]ος ' Αντίοχον /αρχοντα, οβ' ÂÅÐ

35.121.27)."Ôο[υτο σαφ[ως "ημ[ας 'εδίδαξεν "ο μακάριος

Δανι]ηλ, τ]ην δευτέραν Σωτ[ηρος 'επιφάνειαν προθεσπίζων, Υ"ι]ον μ]εν 'ανθρώπου σαφ[ως 'αποκαλ[ων, δι' ?ην 'ανέλαβε φύσιν} 'ερχόμενον δ]ε 'επ]ι τ[ων νεφελ[ων, κατ]α τ]ην ο'ικείαν

59

"υπόσχεσιν, ?ινα δείξ{η τ]ην 'εξουσίαν} λαμβάνοντα δ]ε τ]ην τιμήν, κα]ι τ]ην 'αρχ]ην, κα]ι τ]ην βασιλείαν παρ]α το[υ Παλαιο[υ τ[ων "ημερ[ων". (Èåïäώρητος Κύρου - " Υπόμνημα ε'ις τ]ας "οράσεις Δανιήλ, Ζ' ιγ' PG 81.1425C).ü

"Êá]é Äáíé]çë "ïìïίωμα 'ανθρώπου ε=ιδε, κα]ι "ως υ"ι]ον 'ανθρώπου 'ελθόντα 'επ]ι τ]ον Παλαι]ον τ[ων "ημερ[ων} κα]ι ο'υ φύσιν Θεο[υ ε=ιδε τις 'αλλ]α τ]ον τύπον, κα]ι τ]ην ε'ικόνα το[υ μέλλοντος /εσεσθαι. / Εμελλε γ]αρ "ο Υ"ι]ος κα]ι Λόγος το[υ Θεο[υ "ο 'αόρατος, /ανθρωπος γίνεσθαι 'εν 'αληθεί{α, ?ινα 'ενωθ{[η τ{[η φύσει "ημ[ων κα]ι "οραθ[{η 'επ]ι τ[ης γ[ης. Προσεκύνησαιν ο=υν πάντες ο"ι 'ιδόντες τ]ον τύπον κα]ι τ]ην ε'ικόνα το[υ μέλλοντος, καθ]ως Πα[υλος φησιν "ο 'απόστολος 'εν τ{[η πρ]ος " Εβραίους 'επιστολ{[η} Κατ]α πίστιν 'απέθανον ο+υτοι πάντες, μ]η κομισάμενοι τ]ας 'επαγγελίας, 'αλλ]α πόρρωθεν α'υτ]ας 'ιδόντες κα]ι 'ασπασάμενοι". (' Éùάννης Δαμασκην]ος - Περ]ι ε'ικόνων - Λόγος Γ' PG 94.1345 - Å.Ð.Å. 3

óåë. 238).ü"Π[ασα "η γ[η προσκυνησάτω, π[ασα γλ[ωσσα

'ασάτω, π[ασα ψαλλέτω, π[ασα δοξολογησάτω παιδίον Θεόν, τεσσαρακονθήμερον κα]ι προαιώνιον, παιδίον μικρ]ον κα]ι Παλαι]ον τ[ων " Ημερ[ων, παιδίον θηλάζον κα]ι τ[ων α'ιώνων ποιητήν". (Êύριλλος " Ιεροσολύμων - Λόγος ε'ις τ]ην τ]ην " Υπαπαντήν Δ! Β.Ε.Π. 39.278.6).

"" Ùò "ïìïίωσις Υ"ιο[υ 'ανθρώπου} προθεωρε[ι τ]ην σάρκωσιν το[υ Μονογενο[υς, Υ"ι]ον 'ανθρώπου 'ονομάζων τ]ον μέλλοντα γενέσθαι Υ"ι]ον τ[ης " Αγίας Μαρίας κα]ι 'ενανθρωπ[ησαι"('

Áììώνιος "ο ' Αλεξανδρείας "ο Νέος Å' α'ι]ων PG 85.1380)."Ô]ι διώκεις 'ακατάληπτα; τ]ι τοξεύεις

'απέραντα; μ]η γ]αρ τοίχοις "ο Θε]ος περιγράφεται; 'απερίγραπτον τ]ο θε[ιον} μ]η γ]αρ 'οφθαλμο[ις "ο "ημέτερος Δεσπότης "ορ[αται; 'αθεώρητος γ]αρ 'εστι κα]ι 'ανείδεος τ{[η ο'υσί{α, κατ]α δ]ε τ]ο 'ανθρώπινον γράφεται κα]ι "ορ[αται. Μ]η γ]αρ λίθον κα]ι ξύλον ο'ικε[ι, πιπράσκων 'αντ]ι βο]ος κα]ι προβάτου τ]ην πρόνοιαν; μ]η γ]αρ βωμ]ος το[ις σο[ις συναλλάγμασιν α'υτο[υ

60

μεσιτεύει; Α?υτη τ[ων σ[ων δαιμόνων "η λίχνος προσαίτησις} "ο 'εμ]ος Δεσπότης, μ[αλλον δ]ε "ο τ[ων ?ολων Δεσπότης, Χριστός, ο'υραν]ον ο'ικε[ι, κα]ι κόσμον "ηνιοχε[ι, κα]ι θυσία τούτ{ω ψυχ]η πρ]ος α'υτ]ον 'ανανεύουσα, μία τούτ{ω τροφή, τ[ων πιστευόντων σωτηρία"(' Éùάννης "ο Χρυσόστομος - Ε'ις τ]ον ? Αγιον

Μάρτυρα Ρωμαν]ον - Λόγος β' PG 50.616).ü" Οράσεις Προφητ[ων :"? Çí å=éäåí ' Çóáΐας. Τ]ο π[ως "ορ[ωσιν ο"ι

προφ[ηται τα[υτα, ?απερ "ορ[ωσιν, ο'υχ "ημέτερον ε'ιπε[ιν} ο'υ γ]αρ δυνατ]ον "ερμηνευθ[ηναι λόγ{ω τ]ον τρόπον τ[ης /οψεως, 'αλλ' 'εκε[ινος μόνος ο=ιδε σαφ[ως, "ο τ{[η πείρ{α μαθών. Ε'ι γ]αρ φύσεως /εργα κα]ι πάθη πολλάκις ο'υδε]ις /αν παραστήσειε λόγ{ω, πολλ{[ω μ[αλλον τ]ον τρόπον τ[ης το[υ Πνεύματος 'ενεργείας. Ε'ι δ]ε 'αμυδρα[ις ε'ικόσιν 'αποχρησάμενον δε[ι κατατολμ[ησαι, ο'υχ ?ωστε τ]ο σαφ]ες παραστ[ησαι, 'αλλ' ?ωστε α'ινίγματι παρασχε[ιν, 'εμο]ι δοκε[ι τα'υτ]ο κα]ι 'επ]ι τ[ων προφητ[ων γίνεσθαι, ο=ιον /αν ε'ι "η καθαρ[ων "υδάτων φύσις "ηλιακ]ας 'ακτ[ινας δεξαμένη καταυγασθεί{η, ο?υτω κα]ι τ[ων προφητ[ων ψυχάς, καθαιρομένας ο'ικεί{α 'αρετ{[η πρ[ωτον, "υποδέχεσθαι τ]ην το[υ Πνεύματος δωρεάν, κα]ι πρ]ος λαμπηδόνα ποιουμένας 'εκείνην, ο?υτω δέχεσθαι τ[ων μελλόντων τ]ην γν[ωσιν". (' Ιωάννης Χρυσόστομος - ? Ορασις, ?ην ε=ιδεν ' Ησαΐας - Ε.Π.Ε. 8 σελ. 200). ü

"? Ùóðåñ ã]áñ "ï ðåñ]é 'áíèñώπου /η περ]ι πόλεως τινός πρός τινας διηγούμενος, 'εκε[ινος μ]εν ?α ε=ιδε κα]ι ?α "εώρακε λαλε[ι πρ]ος α'υτούς, ο"ι 'ακούοντες μ]η θεασάμενοι τ]ον /ανθρωπον /η τ]ην πόλιν περ]ι +ης κα]ι 'ακούουσιν, ο'υ δύνανται 'απ]ο τ[ης 'ακο[ης μόνης, "ως "ο 'ιδ]ων κα]ι διηγούμενος τ]α περ]ι το[υ 'ανθρώπου γιγνώσκειν κα]ι τ]α περ]ι τ[ης πόλεως. Ο?υτω κα]ι περ]ι τ[ης /ανω " Ιερουσαλήμ κα]ι το[υ 'εν α'υτ{[η κατοικο[υντος 'αοράτου Θεο[υ, κα]ι περ]ι τ[ης 'απροσίτου δόξης το[υ προσώπου α'υτο[υ κα]ι περ]ι τ[ης 'ενεργείας κα]ι δυνάμεως το[υ Παναγίου Α'υτο[υ Πνεύματος, ε/ιτ' ο=υν φωτός, ο'υδε]ις

61

ε'ιπε[ιν δύναται ε'ι μ]η πρ[ωτον α'υτ]ο τ]ο φ[ως /ιδη ψυχ[ης 'οφθαλμο[ις κα]ι 'ακριβ[ως γν[ω τ]ας α'υτο[υ 'ελλάμψεις κα]ι 'ενεργείας 'εν "εαυτ{[ω ... ?οθεν ο'υδ]εν δύναται λέγειν ?οτι 'εν γνώσει γέγονα το[υ Θεο[υ δι]α μόνης ταύτης τ[ης 'ακο[ης. ? Ον γ]αρ ο'υχ "εώρακε π[ως γιγνώσκειν 'ενδέχεται; Ε'ι γ]αρ "η ?ορασις μόνη τελείαν γν[ωσιν το[υ "ορωμένου παρ' "ημ[ων 'ανθρώπου ο'υκ 'εμποιε[ι 'εν "ημ[ιν, π[ως "η 'ακο]η μόνη τ]ην το[υ Θεο[υ γν[ωσιν "ημ[ιν 'εμποιήσειε;"(? Áã. Óõìå]ùí Íέος

Θεολόγος - Βÿβλος τ[ων ' Ηθικ[ων Ε' Ε.Π.Ε. Φιλοκαλία 19Β σελ. 442).Θαύματα :" Ð[áò "ï ëÝãùí ðáñ]á ô]á äéáôåôáãìÝíá, ê/áí

'áîéüðéóôïò =ç, ê/áí íçóôåýåé, ê/áí ðáñèåíåýåé, ê/áí óçìå[éá ðïéå[é, ëýêïò óïé öáéíÝóèù 'åí ðñïâÜôïõ äïñ[{á, öèïñ]áí ðñïâÜôùí êáôåñãáæüìåíïò ". (' Éãíάτιος "ο

Θεοφόρος ) ."Ðïëëάκις γ]αρ ο'υχ "η πολιτεία το[υ

θαυματουργο[υντος 'εστιν "η τ]ην /ιασιν 'εργαζομένη, 'αλλ' "η πρ]ος α'υτ]ον πίστις το[υ προσερχομένου 'ανθρώπου". (Ì. ' Αθανάσιος - Πρ]ος ' Αντίοχον /αρχοντα, ρια'

ÂÅÐ 35.133)."Ï'õêï[õí "ïðόταν /ιδ{ης κα]ι δι' α"ιρετικ[ων κα]ι

δι' 'απίστων τ]ι σημε[ιον κατ]α τι κρ[ιμα Θεο[υ γενόμενον, μ]η θαμβηθ{{[ης, /η σαλευθ{[ης τ[ης ' Ορθοδόξου Πίστεως} πολλάκις γ]αρ κα]ι "η πίστις το[υ προσερχομένου 'εστ]ιν "η τ]ο σημε[ιον ποιήσασα κα]ι ο'υχ "η 'αξία το[υ ποιήσαντος. Κα]ι γ]αρ "ο ' Ιωάννης, "ο μείζων τ[ων 'εν γεννητο[ις γυναικ[ων, ο'υ φαίνεται σημε[ιον τ]ι πεποιηκώς. " Ο δ]ε ' Ιούδας πάντα πεποίηκε ... Δι]ο μ]η μέγα τι νομίσ{ης, 'ε]αν τιν]α 'ανάξιον, /η κακόπιστον, σημε[ιον ποιο[υντα θεωρήσης. Ο'υ δε[ι δ]ε ο/υτε ' Ορθόδοξον /ανδρα 'απ]ο σημείων κα]ι προφητει[ων δοκιμάζειν ?οτι ?αγιος 'εστίν, 'αλλ' "υπ]ο τ[ης πολιτείας α'υτο[υ". (' Áíáóôάσιος "ο Σιναΐτης - "

Οδηγός - ' Ερώτ. κ' σελ. 72)."Διδασκόμεθα δ]ε μ]η προσέχειν σημείοις, ?οταν

"ο τα[υτα δρ[ων 'εναντία τ[ης ε'υσεβείας διδάσκει"(Èåïäώρητος Κύρου α'υτόθι? σελ. 76).

62

"Å'é ì]åí äéäá÷èέντες ο'υ μετέθεντο, ε'ι το[ις δικαίοις 'ελέγχοις ο'υ μετεβάλοντο, τ]ο σ]ον /εργον λέγεις κα]ι τ]ην σ]ην 'ανουθέτητον γνώμην ε'ις τ]ην 'εκείνων 'αναφέρεις διδασκαλίαν. Ε'ι δ]ε ο+ια τ]α 'ανθρώπινα καίτοι τ]α /αλλα το[ις 'αρίστοις 'ενενθυμο[υντες /η 'αγνοί{α τινί περιέπεσον /η παροράματι "υπηνέχθησαν, ο'υκ 'αντε[ιπον δ]ε διδασκόμενοι ο'υδ]ε πρ]ος τ]ο νουθετε[ιν 'απηυθαδειάσαντο, τ]ι το[υτο πρ]ος σέ; ... Π[ως σ]υ τ]ο μ]η κατ]α δογματικ]ην 'εκείνοις /εννοιαν ε'ιρημένον, δόγμα κα]ι νόμον ποι[ων, σαυτ{[ω μ]εν 'αβοήθητον τ]ην 'απώλειαν 'επάγεις, 'εκείνους δ]ε συγκατασπ[αν τ{[η σ{[η φιλονεικε[ις 'απονοί{α;"(Ì. Φώτιος - Λόγος περ]ι τ[ης το[υ " Αγίου Πνεύματος Μυσταγωγίας, ξη' PG

102.318Á οβ' 102.352C-353Α)."... Å'é ã]áñ 'åöéëïíåίκησεν, ο'υδ /αν ε/ιη ?αγιος.

Κα]ι το[υτ' 'εστί τ]ο διακρίνειν α"ιρετικο]υς κα]ι 'ορθο]υς διδασκάλους"(Ãεííάδιος Σχολάριος PG 160.694Â).

"Ô]ο γ]αρ 'επ]ι δόγμασιν ε/ιτε μικρο[ις ε/ιτε μεγάλοις "αμαρτάνειν ταυτ]ον 'εστιν, 'εξ 'αμφοτέρων γ]αρ "ο νόμος το[υ Θεο[υ 'αθετε[ιται"(Ôáñάσιος Κων/πόλεως - Πρ[αξις α' Ζ' Ο'ικουμ. Συνόδου Mansi 12.1031Ε - J.

Harduin, Acta Conciliorum, IV 60)

"Κα]ι γ]αρ τ[ων προειρημένων "αγίων α"ι θεολογίαι ?ορος ε'ισιν θεοσεβείας 'αληθο[υς κα]ι χάραξ ... κ/αν περιέλ{η τις μίαν γο[υν α'υτ[ων, 'εκε[ιθεν "ο τ[ης κακονοίας τ[ων α"ιρετικ[ων "εσμ]ος ε'ισροήσεται πολύς"(Ãñçãόριος Παλαμ[ας - Συγγράμματα - Τόμ. Β'

σελ. 483)."" Ï ã]áñ Èå]ïò 'áóώματος 'εστι. Κα]ι το[υτο

διδάξει λέγων α'υτ]ος "ο Σωτήρ} Πνε[υμα "ο Θεός. Ο'υκο[υν ο'υκ 'ενσώματος, ε'ι πνε[υμα 'εστιν, ο'υδ]ε 'εν ε/ιδει σώματος. Τ]ο γ]αρ /εξω σώματος, /εξω κα]ι σχήματος ε/ιη /αν. / Αποσον γ]αρ κα]ι 'ασχημάτιστον 'εστι τ]ο Θε[ιον" (Êύριλλος '

Αλεξανδρείας - Κατ]α 'ανθρωπομορφιτ[ων - 'PG 76.1068Α).ü"? Ωσπερ ο=υν ο'υ φαίνεται ?οπερ 'εστίν, 'αλλ' ?

ο δύναται "ο "ορ[ων 'ιδε[ιν} δι]α το[υτο ποτ]ε μ]εν παλαι]ος φαίνεται, ποτ]ε δ]ε νέος, ποτ]ε δ]ε 'εν πυρ]ι, ποτ]ε δ]ε 'εν α/υρ{α, ποτ]ε δ]ε 'εν ?υδατι,

63

ποτ]ε δ]ε 'εν ?οπλοις, ο'υ μεταβάλλων τ]ην ο'υσίαν, 'αλλ]α σχηματίζων τ]ην /οψιν πρ]ος τ]ην ποικιλίαν τ[ων "υποκειμένων. Ο?υτω δ]ε κα]ι ?οταν βούληταί τι περ]ι α'υτο[υ ε'ιπε[ιν, 'ανθρωπίναις ε'ικόσι κέχρηται. Ο+ιον τι λέγω} 'ανέβη ε'ις τ]ο ?ορος, κα]ι μετεμορφώθη /εμπροσθεν α'υτ[ων". (' Éùάννης Χρυσόστομος PG 52.404 é' ).ü

"Êá]é /ùöèç, öçóί, Κύριος "ο Θε]ος τ{[ω / Αβραμ ... Ε'υμήχανος γ]αρ /ων "ο σοφ]ος κα]ι φιλάνθρωπος "ημ[ων Δεσπότης, κα]ι συγκαταβαίνων τ{[η 'ανθρωπίν{η φύσει, το[ις 'αξίως προπαρεσκευασμένοις "εαυτ]ον 'εμφανίζει. Κα]ι το[υτο δείκνυσι δι]α το[υ το[υ προφήτου, λέγων, ' Εγ]ω "οράσεις 'επλήθυνα, κα]ι 'εν χερσ]ι προφητ[ων 'ωμοιώθην. ' Επε]ι κα]ι " Ησαΐας ε=ιδεν α'υτ]ον καθήμενον} το[υτο δ]ε 'ανάξιον Θεο[υ} Θε]ος γ]αρ ο'υ κάθηται} π[ως γ]αρ "η 'ασώματος 'εκείνη κα]ι 'ανώλεθρος φύσις; κα]ι "ο Δανι]ηλ πάλιν ε=ιδεν α'υτ]ον, "ως παλαι]ον "ημερ[ων} κα]ι "ο Ζαχαρίας "ετέρως 'αυτ]ον 'εθεάσατο, κα]ι ' Ιεζεκι]ηλ πάλιν /αλλως " (' Éùάννης Χρυσόστομος PG 53.294 â' ).ü

"' Áëë]á ô]é å/éðù, /ç ô]é ëáëήσω; ' Εκπλήττει γάρ με τ]ο θα[υμα. " Ο Παλαι]ος "ημερ[ων παιδίον γέγονεν, "ο 'επ]ι θρόνου "υψηλο[υ κα]ι 'επηρμένου καθήμενος 'εν φάτν{η τίθεται. "ο 'αναφής, κα]ι "απλο[υς κα]ι 'ασύνθετος, κα]ι 'ασώματος χερσ]ιν 'ανθρωπίναις "ελίσσεται, "ο τ]α τ[ης "αμαρτίας διασπ[ων δεσμ]α σπαργάνοις 'εμπλέκεται, 'επειδ]η το[υτο θέλει"(' Éùάννης Χρυσόστομος PG 56.389).ü

"' Εν καιρ{[ω α"ιρέσεως, ο'υ κατ]α τ]α 'εν ε'ιρήν{η τυπωθέντα, πάντως 'απαραλείπτως γίνεται, δι]α τ]ην 'αναγκάζουσαν χρείαν".Νικηφόρος "ο "

Ομολογητής, Σύνταγμα " Ιερ. Κανόνων Τ. Δ' σ. 431 δ!."Öόβος, ?αγνοια κα]ι τ]α το[υ πολέμου δεινά,

πολλάκις ε'ισάγουσιν 'αταξίας ?ας 'επανορθε[ι πάλιν "η ε'ιρήνη 'επανελθο[υσα". Êùí/νος Ο'ικονόμου Τόμος γ΄ σ. 457 .

"Ðñ[ùôïí ì]åí ?ïôé 'åí "çì[éí á'õôï[éò, ôï[éò 'ïñèïôïìï[õóéí ô]ïí ëüãïí ô[çò 'áëç-èåßáò êáô]á ô]çí í[õí ëõôôþóóáí á?éñåóéí ô[ùí å'éêïíïìÜ÷ùí

64

'åñåó÷åëßáé ãßíï-íôáé êá]é ó÷ßóìáôá 'åðéöýïíôáé". Èåüäùñïò "ï Óôïõäßôçò PG 99.1481' Åðéóôïë]ç Èåïößë{ù ô[çò ' ÅöÝóïõ.

"Ô]ι λέγεις, ε'ιπέ μοι, ' Ιωάννη; Θε]ον ο'υδε]ις 'εώρακε πώποτε; Τ]ι ο=υν ποιήσωμεν το[ις προφήταις λέγουσιν, ?οτι ε=ιδον τ]ον Θεόν; " Ο μ]εν γ]αρ ' Ησαΐας φησίν} Ε=ιδον τ]ον Κύριον καθήμενον 'επ]ι θρόνου "υψηλο[υ κα]ι 'επηρμένου} "ο δ]ε Δανι]ηλ πάλιν, Ε=ιδον ?εως ο+υ θρόνοι 'ετέθησαν, κα]ι "ο Παλαι]ος τ[ων "ημερ[ων 'εκάθητο} Κα]ι "ο Μιχαίας, Ε=ιδον τ]ον Κύριον τ]ον Θε]ον το[υ ' Ισρα]ηλ καθήμενον 'επ]ι το[υ θρόνου α'υτο[υ} κα]ι ?ετερος προφήτης πάλιν, Ε=ιδον τ]ον Κύριον 'εστ[ωτα 'επ]ι το[υ θυσιαστηρίου, κα]ι ε=ιπέ μοι} πάταξον 'επ]ι τ]ο "ιλαστήριον. Κα]ι πολλ]ας τοιαύτας /εστι συνάγειν μαρτυρίας. Π[ως ο=υν "ο ' Ιωάννης φησίν, ?οτι τ]ον Θε]ον ο'υδε]ις 'εώρακε πώποτε; ? Ινα μάθ{ης ?οτι τ]ην 'ακριβ[η α'υτο[υ κατάληψιν κα]ι τ]ην τετρανωμένην γν[ωσιν λέγει. ? Οτι γ]αρ πάντα 'εκε[ινα συγκατάβασις =ην, κα]ι 'ακραιφν[η τ]ην ο'υσίαν ο'υδε]ις ε=ιδεν 'εκείνων, δ[ηλον 'εκ το[υ διαφόρως ?εκαστον "ορ{[αν. " Ο γ]αρ Θε]ος "απλο[υς κα]ι 'ασύνθετος κα]ι 'ασχημάτιστος} ο+υτοι δ]ε ?απαντες σχήματα /εβλεπον διάφορα. Το[υτο γο[υν α'υτ]ο δι' "ετέρου προφήτου 'εμφαίνων πάλιν, κα]ι πείθων α'υτο]υς "ως ο'υκ 'ακριβ[η τ]ην ο'υσίαν ε=ιδον, /ελεγεν} ' Εγ]ω "οράσεις 'επλήθυνα, κα]ι 'εν χερσ]ι προφητ[ων "ωμοιώθην. Ο'υκ α'υτ]ην τ]ην ο'υσίαν /εδειξα τ]ην 'εμήν, 'αλλ]α συγκατέβην, φησί, πρ]ος τ]ην τ[ων "ορώντων 'ασθένειαν. " Ο μέντοι ' Ιωάννης ο'υ περ]ι τ[ων 'ανθρώπων φησ]ι μόνον ?οτι, Τ]ον Θε]ον ο'υδε]ις 'εώρακε πώποτε} το[υτο γ]αρ δ[ηλον =ην 'από τε τ[ων ε'ιρημένων τούτων, τ[ης προφητικ[ης "ρήσεως λέγω ταύτης τ[ης λεγούσης, ' Εγ]ω "οράσεις 'επλήθυνα, κα]ι 'εν χερσ]ι προφητ[ων "ωμοιώθην, κα]ι 'απ]ο τ[ης πρ]ος τ]ον Μωϋσέα γενομένης 'αποφάσεως. ' Εκείνου γ]αρ 'επιθυμο[υντος α'υτ]ον 'ιδε[ιν 'οφθαλμοφαν[ως, φησ]ιν "ο Θεός, Ο'υδε]ις /οψεται τ]ο πρόσωπόν

65

μου, κα]ι ζήσεται. ? Ωστε το[υτο δ[ηλον =ην "ημ[ιν κα]ι "ωμολογημένον. Ο'υ τοίνυν περ]ι τ[ης "ημετέρας φύσεώς φησι μόνης το[υτο, 'αλλ]α κα]ι περ]ι τ[ων /ανω δυνάμεων τ]ο, Θε]ον ο'υδε]ις 'εώρακε πώποτε} δι]α το[υτο κα]ι τ]ον Μονογεν[η διδάσκαλον ε'ισάγει το[υ δόγματος. ? Ινα γ]αρ μ]η τις λέγ{η} πόθεν το[υτο δ[ηλον; 'επήγαγεν} " Ο Μονογεν]ης Υ"ι]ος, "ο /ων ε'ις τ]ον κόλπον το[υ Πατρός, α'υτ]ος 'εξηγήσατο} 'αξιόπιστον ε'ισάγων το[υ δόγματος μάρτυρα κα]ι διδάσκαλον. Καίτοι ε'ι κα]ι τ]ο Μωϋσέως "ημ[ιν παραδηλ[ωσαι 'εβούλετο, περιττ]ον =ην ε'ιπε[ιν, ?οτι "ο Μονογεν]ης 'εξηγήσατο} ο'υ γ]αρ "ο Μονογεν]ης α'υτ]ος 'εξηγήσατο, 'αλλ]α κα]ι πρ]ιν /η τ]ον ' Ιωάννην τα[υτα ε'ιπε[ιν, "ως παρ]α το[υ Μονογενο[υς 'ακηκοότα, δ[ηλον "ημ[ιν "ο προφήτης πεποίηκεν "ως 'ακηκο]ως παρ]α το[υ Θεο[υ. ' Αλλ' 'επειδ]η πλέον τ[ων τότε ε'ιρημένων /εμελλεν "ημ[ιν 'εκκαλύπτειν, ?οτι ο/υτε α"ι /ανω δυνάμεις α'υτ]ον "ορ[ωσι, δι]α το[υτο ε'ισάγει τ]ον Μονογεν[η διδάσκαλον. ? Ορασιν δ]ε 'εντα[υθα τ]ην γν[ωσιν ε=ιναι νόμιζε. Ο'υ γ]αρ δ]η κόραι κα]ι ?ομματα κα]ι βλεφαρίδες περ]ι τ]ας 'ασωμάτους δυνάμεις} 'αλλ' ?οπερ 'εφ' "ημ[ων 'εστιν ?ορασις, το[υτο 'επ' 'εκείνων γν[ωσις. ? Ωστε ?οταν 'ακούσ{ης ?οτι Θε]ον ο'υδε]ις 'εώρακε πώποτε, 'εκε[ινο νόμιζε 'ακούειν, ?οτι τ]ον Θε]ον ο'υδε]ις /εγνω ο'υσιωδ[ως μετ]α 'ακριβείας "απάσης. Κα]ι περ]ι τ[ων Σεραφ]ιμ δ]ε ?οταν 'ακούσ{ης ?οτι 'απέστρεψαν το]υς 'οφθαλμούς, κα]ι τ]ην /οψιν 'ετείχισαν, κα]ι τ]α Χερουβ]ιμ δ]ε, ?οτι τ]ο α'υτ]ο το[υτο πάλιν 'εποίησαν, μ]η 'οφθαλμο]υς, μηδ]ε κόρας ε=ιναι νόμιζε, σωμάτων γ]αρ ο+υτος "ο σχηματισμός} 'αλλ]α δι]α τούτων τ]ην γν[ωσιν α'υτ[ων α'ινίττεσθαι πίστευε τ]ον προφήτην. ? Οταν ο=υν λέγ{η "ο προφήτης ?οτι συγκαταβαίνοντα τ]ον Θε]ον 'ιδε[ιν ο'υκ /ηνεγκαν, ο'υδ]εν /αλλο λέγει, 'αλλ' /η ?οτι τ]ην γν[ωσιν α'υτο[υ τετρανωμένην κα]ι 'ακριβ[η τ[ης

66

καταλήψεως 'ενεγκε[ιν ο'υ δύνανται, ο'υδ]ε τολμ[ωσιν 'ατεν]ες 'ιδε[ιν πρ]ος τ]ην 'ακραιφν[η κα]ι 'ακέραιον ο'υσίαν, 'αλλ' ο'υδ]ε πρ]ος α'υτ]ην τ]ην συγκατάβασιν. Τ]ο δ]ε 'ατεν]ες 'ιδε[ιν τ]ο γν[ωναι 'εστί. Δι]α το[υτο κα]ι "ο ε'υαγγελιστ]ης ε'ιδ]ως "ως ο'υκ /εστιν 'ανθρωπίνης φύσεως τ]ο τ]α τοια[υτα ε'ιδέναι, κα]ι ?οτι ο'υδ]ε τα[ις /ανω δυνάμεσι καταληπτός 'εστιν "ο Θε]ος, α'υτ]ον τ]ον 'εκ δεξι[ων α'υτο[υ καθήμενον κα]ι τα[υτα 'ακριβ[ως 'επιστάμενον παράγει το[υ δόγματος "ημ[ιν τούτου διδάσκαλον} "(' Éùάννης "ο Χρυσόστομος - Περ]ι '

Ακαταλήπτου - Πρ]ος ' Ανομοίους - Λόγος Δ' PG 48.730-731).ü"' Áëë]á êá]é 'åí ô{[ç 'åê íåêñ[ùí 'áíáóôάσει

Χριστ]ος μετ]α τεσσαράκοντα "ημέρας 'αν[ηλθεν ε'ις τ]ην /ανω " Ιερουσαλ]ημ, ?οθεν ο'υκ 'εχωρίζετο, κα]ι ε'ις τ]α /οντως ? Αγια τ[ων "αγίων "ως πρωτότοκος /αφθαρτος 'εκ νεκρ[ων, κα]ι προσήγαγε τ{[ω Θε{[ω κα]ι Πατρ]ι "ως δύο 'αμώμους τρυγόνας, τ]ην ψυχ]ην κα]ι τ]ην σάρκα τ]ην "ημετέραν} ?ον κα]ι κα]ι "υπεδέξατο, "ως Συμεών τις, "ο Παλαι]ος τ[ων "ημερ[ων Θε]ος κα]ι Πατήρ, "ως 'εν 'αγκάλαις 'εν ίδίοις κόλποις 'απεριγράπτως"(' Åðéöάνιος Κύπρου - " Ομιλία ε'ις τ]ο Μέγα Σάββατον - PG 43.444Â).ü

"Êá]é ô]ï ô]ïí Óùô[çñá ëέγειν, Θε]ον ο'υδε]ις πώποτε 'εώρακεν, ο'υκ ε=ιδον δ]ε καθ]ο 'εστιν. ' Αλλ]α κα]ι α'υτ]ος ε=ιδεν 'αοράτως τ]ην φύσιν, δέδωκε δ]ε τ{[ω μ]η δυναμέν{ω "ορ{[αν δύναμιν χαρίσματος ε'ις τ]ο 'ιδε[ιν τ]ην δύναμιν τ[ης θεωρίας. ' Αλλ]α μ]η πάλιν δραματουργ[ων λέγεις} Ε=ιδον μ]εν ο"ι προφ[ηται ο'υκ 'οφθαλμ{[ω, 'αλλ]α διανοί{α, συνιέντες μονονουχ]ι κα]ι "ορ[ωντες. Δι]α το[υτο γ]αρ 'ακριβ[ως λέγει " Ησαΐας} Τάλας 'εγώ, ?οτι κατανένυγμαι, ?οτι /ανθρωπος /ων, κα]ι 'ακάθαρτα χείλη /εχων, 'εν τ{[ω λα{[ω 'ακάθαρτα χείλη /εχοντι 'εγ]ω ο'ικ[ω, κα]ι Κύριον Σαβα]ωθ ε=ιδον, κα]ι ο'υκ ε=ιπεν, ε=ιδον τ{[η διανοί{α, 'αλλ]α, το[ις 'οφθαλμο[ις μου. Ε=ιδον ο=υν, κα]ι ο'υκ ε=ιδον} 'αλλ' "ως 'ηδύνατο, 'εν 'αληθεί{α δ]ε ε=ιδον, ο'υκ ε=ιδον δ]ε

67

"ως /εχει τ]ο /απειρον τ[ης 'ακαταληψίας"(' Åðéöάνιος

Κύπρου - ' Αγκυρωτ]ος ΝΓ' -ΝΔ' PG 43.109C-111Á).ü"Êá]é =çí "ç êåöáë]ç á'õôï[õ "ùóå]é /åñéïí ëåõê]ïí,

êá]é ô]ï ðåñéâόλαιον α'υτο[υ "ωσε]ι χιών. Κα]ι "ορ{[ας, φησί, π[ως /εστι τ]ο σ[ωμα κατ' ε'ικόνα Θεο[υ; Κα]ι ε'ισ]ι κ/αν τούτ{ω 'αντιπίποτεντες, κα]ι βιαζόμενοι "υπ]ερ δύναμιν 'ανθρωπείαν. Κα]ι τ]ο, / Ωφθη Κύριος το[ις προφήταις. Κα]ι /ωφθη μέντοι "ως 'ηθέλησε, δυνατ]ον /ων 'εν {?απασι. Κα]ι ο'υκ 'αρνούμεθα, ?οτι ε=ιδον ο"ι προφ[ηται Θεόν} ο'υ μόνον δ]ε ο"ι προφ[ηται, 'αλλ]α κα]ι ο"ι 'απόστολοι. Φησ]ι γ]αρ "ο ?αγιος Στέφανος "ο πρωτομάρτυς} ' Ιδο[υ "ορ[ω τ]ον ο'υραν]ον 'ανε{ωγμένον, κα]ι τ]ον Υ"ι]ον το[υ 'ανθρώπου 'εκ δεξι[ων 'εστ[ωτα το[υ Θεο[υ κα]ι Πατρός. ... Κα]ι ο"ι /αγγελοι τούτων "ορ[ωσι τ]ο πρόσωπον το[υ Πατρός μου το[υ 'εν ο'υραν{[ω, κα]ι πάλιν 'απ]ο το[υ Μακάριοι ο"ι καθαρο]ι τ{[η καρδί{α, ?οτι α'υτο]ι τ]ον Θε]ον /οψονται. Φήσας δ]ε το[υτο, κα]ι παραζεύξας κατ]α τ]ην α'υτο[υ /εννοιαν τ]ας λέγεις, ε/ιποι δ' /αν, ?οτι 'εν τ{[ω ν{[ω ?εκαστος "ορ{{[α τ]ον Θεόν. Ο'υ γ]αρ 'οφθαλμο[ις} 'αντιτίπτει δ]ε τούτ{ω "ο θε[ιος λόγος, φάσκων δι]α " Ησαΐου το[υ προφήτου} Τάλας 'εγώ, ?οτι κατανένυγμαι, ?οτι /ανθρωπος 'ακάθαρτα χείλη /εχων, 'εν λα{[ω 'ακάθαρτα χείλη /εχοντι 'εγ]ω κατοικ[ω, κα]ι τ]ον Κύριον Σαβα]ωθ ε=ιδον το[ις 'οφθαλμο[ις μου. Κα]ι ο'υκ ε=ιπε τ{[ω ν{[ω, ο'υδ]ε 'εν τ{[η 'εννοί{α, 'αλλ]α το[ις 'οφθαλμο[ις, τ]α 'αληθ[η κα]ι στερε]α τ[ης πίστεως βεβαιούμενος"('

Åðéöάνιος Κύπρου - Κατ]α Α"ιρέσεων Βιβλίον Γ' Τόμος Α' PG 42.348ÂC-349ÁΒ).ü"Êá]é ôï[õôïí ô]ïí Ðáôέρα κα]ι Υ"ι]ον κα]ι ?αγιον

Πνε[υμα το[ις α'υτο[υ "αγίοις κα]ι 'απ' α'ι[ωνος καταξιώσαντα 'εν 'οπτασίαις φαν[ηναι, καθάπερ 'ηδύνατο ?εκαστος χωρε[ιν κατ]α τ]ο χάρισμα α'υτο[υ δι]α τ[ης Θεότητος, ?οπερ 'εχαρίζετο "εκάστ{ω τ[ων καταξιουμένων} π]η μ]εν Πατέρα θεάσασθαι, καθ]ως 'ηδύνατο ?εκαστος 'ακο[υσαι τ[ης φων[ης α'υτο[υ, "ως 'εχώρει} "ως 'εν στόματι το[υ " Ησαΐου /ελεγεν} ' Ιδο]υ συνήσει "ο Πα[ις μου

68

"ο 'αγαπητ]ος} το[υτο φων]η Πατρός. Κα]ι "ως "ο Δανι]ηλ ε=ιδε τ]ον Παλαι]ον τ[ων "ημερ[ων} το[υτο 'οπτασία το[υ Πατρός. " Ως δ]ε 'εν τ{[ω προφήτ{η πάλιν} ' Εγ]ω "οράσεις 'επλήθυνα, κα]ι 'εν χερσ]ι προφητ[ων "ωμοιώθην, το[υτο φων]η Υ"ιο[υ. " Ως δ]ε 'εν ' Ιεζεκι]ηλ} Κα]ι /ελαβέ με Πνε[υμα Θεο[υ, κα]ι 'εξέβαλέ με ε'ις τ]ο πεδίον} το[υτο περ]ι " Αγίου Πνεύματος"(' Åðéöάνιος Κύπρου - Κατ]α Α"ιρέσεων

Βιβλίον Γ' Τόμος Β' PG 42.809ÁΒ).ü"' Åñώτησις κη' : Κα]ι π[ως ο"ι προφ[ηται

φαίνονται πολλάκις 'ιδόντες τ]ον Κύριον; ' Απάντησις : Μετ]α πάντας το]υς προφήτας κα]ι μετ' α'υτ]ην τ]ην 'επιφάνειαν το[υ Χριστο[υ, ε=ιπεν "ο ?αγιος ' Απόστολος κα]ι Ε'υαγγελιστής κα]ι Θεολόγος ' Ιωάννης, ?οτι Θε]ον ο'υδε]ις "εώρακε πώποτε. Κα]ι ?ινα πιστώσητε "ως φοβερ]ον κα]ι ξένον τ]ο ρ[ημα, 'επήγαγεν, ?οτι, " Ο Μονογεν]ης "ο /ων 'εν το[ις κόλποις το[υ Πατρ]ος, 'εκε[ινος 'εξηγήσατο. ? Οθεν κα]ι "ο ?αγ. ' Απόστολος Πα[υλος φησιν} ? Ον ε=ιδεν ο'υδε]ις 'ανθρώπων, ο/υτε 'ιδε[ιν δύναται. ? Ωστε ο'υδε]ις 'ανθρώπων δύναται Θεο[υ ο'υσίαν γυμν]ην 'ιδε[ιν ούδαμο[υ} 'αλλά, πρ]ος τ]ην τ[ων 'ανθρώπων 'ασθένειαν συγκαταβατικ[ως "ο Θε]ος σχηματιζόμενος, το[ις προφήταις 'εφαίνετο. ' Αμέλει κα]ι /ασαρκος τότε "υπάρχων, "ως /ανθρωπος α'υτο[ις πολλάκις 'εφαίνετο σεσαρκωμένος. ? Οθεν πρόδηλον, ?οτι ο'υ τ]ην ο'υσίαν το[υ Θεο[υ /εβλεπον 'αλλ]α τ]ην δόξαν"(Ì. ''

Áèáíάσιος πρ]ος ' Αντίοχον Δο[υκα - / Εκδοσις Σχοιν[α - Βόλος 1966 σελ. 35)."' Ιουστ[ινος : Δοκε[ι σοι 'οφθ[ηναι "υπ]ο τ]ην

δρ[υν τ]ην Μαμβρ[η "ο Θε]ος τ{[ω ' Αβρα]αμ, "ως "ο λόγος λέγει; Τρύφων : Μάλιστα. ' Ιουστ[ινος : Κα]ι ε+ις 'εκείνων =ην τ[ων τρι[ων, ο?υς /ανδρας "εωρ[ασθαι τ{[ω ' Αβραάμ, τ]ο ?αγιον προφητικ]ον πνε[υμα λέγει; Τρύφων : Ο/υ} 'αλλ]α =ωπτο μ]εν α'υτ{[ω "ο Θε]ος πρ]ο τ[ης τ[ων τρι[ων 'οπτασίας} ε=ιτα ο"ι τρε[ις 'εκε[ινοι, ο?υς /ανδρας "ο λόγος 'ονομάζει, /αγγελοι =ησαν, δύο μ]εν α'υτ[ων πεμφέντες 'επ]ι τ]ην Σοδόμων

69

'απώλειαν, ε+ις δ]ε ε'υαγγελιζόμενος τ{[η Σάρρ{α ?οτι τέκνον ?εξει, 'εφ' +{ω 'επέπεμπτο, κα]ι 'απαρτίσας 'απήλλακτο. ' Ιουστ[ινος : Π[ως ο=υν, "ο ε+ις τ[ων τρι[ων γενόμενος 'εν τ{[η σκην{[η, "ο κα]ι ε'ιπών} Ε'ις ?ωρας 'ανακάμψω πρ]ος σε, κα]ι τ{[η Σάρρα υ"ι]ος γενήσεται (Γέν. ιη' 14), φαίνεται 'επανελθ]ων γενομένου τ{[η Σάρρ{α υ"ιο[υ, κα]ι Θε]ον α'υτ]ον /οντα "ο προφητικ]ος λόγος κ'ακε[ι σημαίνει; ... Νενοήκατε ο=υν ?οτι "ο ε'ιπ]ων τότε "υπ]ο τ]ην δρ[υν 'επαναστρέψαι, "ως προηπίστατο 'αναγκα[ιον ε=ιναι τ{[ω ' Αβρα]αμ συμβουλε[υσαι ?απερ 'εβούλετο α'υτ]ον Σάρρα, 'επανελήλυθεν, "ως γέγραπται, κα]ι Θε]ος 'εστιν, "ως ο"ι λόγοι σημαίνουσιν ο?υτως ε'ιρημένοι} Ε=ιπε δ]ε "ο Θε]ος τ{[ω ' Αβραάμ} ... (Γέν. κα ' 12) . Τρύφων : Ο'υκ 'εκ τούτου δ]ε 'απέδειξας, ?οτι /αλλος 'εστ]ιν "ο Θε]ος, παρ]α το[υτον τ]ον 'οφθέντα τ{[ω ' Αβρα]αμ ?ος κα]ι το[ις /αλλοις πατριάρχαις κα]ι προφήταις =ωπτο ... ' Ιουστ[ινος : " Η Γραφ]η ο=υν ... το[υτο φανερ]ον "ημ[ιν ποιήσει. / Εστι δ]ε τα[υτα} " Ο ?ηλιος 'εξ[ηλθεν 'επ]ι τ]ην γ[ην, κα]ι Λ]ωτ ε'ισ[ηλθεν ε'ις Σηγώρ. Κα]ι Κύριος /εβρεξεν 'επ]ι Σόδομα θε[ιον κα]ι π[υρ παρ]α Κυρίου 'εκ το[υ ο'υρανο[υ, κα]ι κατέστρεψε τ]ας πόλεις ταύτας κα]ι π[ασαν τ]ην περίοικον (Γέν. ιθ' 24). Ο'υχ ε+ις τ[ων δύο 'αγγέλων τ[ων κατελθόντων ε'ις Σόδομα /εστιν ?ον /εφη "η Γραφ]η Κύριον, 'αλλ' 'εκε[ινον τ]ον σ]υν α'υτο[ις κα]ι Θε]ον λεγόμενον, 'οφθέντα τ{[ω ' Αβρα]αμ ... Ο'υ νενοήκατε, ?οτι "ο ε+ις τ[ων τρι[ων, "ο κα]ι Θε]ος κα]ι Κύριος ... Κύριος τ[ων δύο 'αγγέλων; Προσελθόντων γ]αρ α'υτ[ων ε'ις Σόδομα, α'υτ]ος "υπολειφθε]ις προσωμίλει τ{[ω ' Αβραάμ ... μετ]α δ]ε τ]ας "ομιλίας ... 'ελθόντος ('εν ε'ις Σόδομα), ο'υκέτι δύο /αγγελοι "ομιλο[υσι τ{[ω Λώτ 'αλλ' α'υτ]ος "ο Κύριος, ("ο) λαβ]ων τ]ο τα[υτα 'επενεγκε[ιν Σοδόμοις κα]ι Γομόρροις, παρ]α Κυρίου το[υ 'εν τ{[ω ο'υραν{[ω ... ". (Â.Å.Ð.Å.Ó.

Ôόμος 3 Σελ. .... ).

70

"' Åí 'éäέ{α πυρ]ος 'εκ βάτου προσωμίλησεν α'υτ{[ω "ο "ημέτερος Χριστός ... " Ο Λόγος δ]ε το[υ Θεο[υ ?εστιν "ο Υ"ι]ος α'υτο[υ, "ως προέφημεν. Κα]ι /αγγελος δ]ε καλε[ιται κα]ι 'απόστολος} α'υτ]ος γ]αρ 'απαγγέλλει ?οσα δε[ι γνωσθ[ηναι, κα]ι 'αποστέλλεται μηνύσων ?οσα 'αγγεέλλεται, "ως κα]ι α'υτ]ος "ο Κύριος "ημ[ων ε=ιπεν} " Ο 'εμο[υ 'ακούων 'ακούει το[υ 'αποστείλαντός με ... ' Αλλ' ε'ις 'απόδειξιν γεγόνασιν ο?ιδε λόγοι ?οτι Υ"ι]ος Θεο[υ κα]ι 'απόστολος ' Ιησο[υς "ο Χριστός 'εστι, πρότερον λόγον /ων, κα]ι 'εν 'ιδέ{α πυρ]ος ποτ]ε φανείς, ποτ]ε δ]ε κα]ι 'εν ε'ικόνι 'ασωμάτ{ω} ν[υν δ]ε δι]α θελήματος Θεο[υ, "υπ]ερ το[υ 'ανθρωπείου γένους /ανθρωπος γενόμενος, "υπέμεινε κα]ι παθε[ιν ?οσα α'υτ]ον 'ενήργησαν ο"ι δαίμονες, διατεθ[ηναι "υπ]ο τ[ων 'ανοήτων ' Ιουδαίων ... Ο'ι γ]αρ τ]ον Υ"ι]ον Πατέρα φάσκοντες ε=ιναι, 'ελέγχονται μήτε τ]ον Πατέρα 'επιστάμενοι, μήθ' ?οτι 'εστ]ιν Υ}ι]ος τ{[ω Πατρ]ι τ[ων ?ολων γινώσκοντες} ?ος κα]ι λόγος πρωτότοκος /ων το[υ Θεο[υ κα]ι Θε]ος "υπάρχει. Κα]ι πρότερον δι]α τ[ης το[υ πυρ]ος μορφ[ης κα]ι ε'ικόνος 'ασωμάτου τ{[ω Μωϋσε[ι κα]ι το[ις "ετέροις προφήταις 'εφάνη} ν[υν δ' 'εν χρόνοις τ[ης "υμετέρας 'αρχ[ης, "ως προείπομεν, δι]α Παρθένου /ανθρωπος γενόμενος κατ]α τ]ην το[υ Πατρ]ος βουλήν, "υπ]ερ Σωτηρίας τ[ων πιστευόντων α'υτ{[ω κα]ι 'εξουθενηθ[ηναι κα]ι παθε[ιν "υπέμεινεν, ?ινα 'αποθαν]ων κα]ι 'αναστ]ας νικήση τ]ον θάνατον" . (' Éïõóô[éíïò "ï Öéëόσοφος κα]ι Μάρτυς ' Απολογία Α' 62,3 - 63,4-5.10,15-

16)."Ìáñôύριον δ]ε κα]ι /αλλο "υμ[ιν, =ω φίλοι, /εφην,

'απ]ο τ[ων Γραφ[ων δώσω, ?οτι 'αρχ]ην πρ]ο πάντων τ[ων κτισμάτων "ο Θε]ος γεγέννηκε δύναμίν τινα 'εξ "εαυτο[υ λογικήν, ?ητις δόξα Κυρίου "υπ]ο το[υ Πνεύματος το[υ " Αγίου καλε[ιται, ποτ]ε δ]ε Υ"ιός, ποτ]ε δ]ε Σοφία, ποτ]ε δ]ε / Αγγελος, ποτ]ε δ]ε Θεός, ποτ]ε δ]ε Κύριος κα]ι Λόγος, ποτ]ε δ]ε ' Αρχιστράτηγον "εαυτ]ον

71

λέγει, 'εν 'ανθρώπου μορφ{[η φανέντα τ{[ω το[υ Ναυ[η ' Ιησο[υ ... "(' Éïõóô[éíïò "ï Öéëόσοφος κα]ι Μάρτυς Διάλογος 61,1).

"Å'é ã]áñ Ìùϋσ[ης, 'εκε[ινος "ο θε[ιος νομοθέτης, "ο πάσης 'ανθρωπίνης θέας 'αποχωρήσας κα]ι το[υ βίου τ]ας τρικυμίας καταλιπ]ων κα]ι π[ασαν "υλικ]ην 'αποσμηξάμενος /εμφασιν κα]ι τ]ο τ[ης ψυχ[ης 'οπτικ]ον καθηράμενος κ'αντε[υθεν πρ]ος θεοπτίαν γενόμενος 'επιτήδειος, "ο τ]ην πρ]ος "ημ[ας το[υ Θεο[υ Λόγου Φιλάνθρωπον συγκατάβασιν κα]ι τ]ην α'υτο[υ "υπερφυ[α σάρκωσιν 'εν βάτ{ω κα]ι 'αΰλ{ω πυρ]ι κατιδε[ιν 'ηξιωμένος"(' Éùάννης Δαμασκην]ος - Προοίμιον Φιλοσοφικ[ων Κεφαλαίων, στ. 5 "εξ. - Ε.Π.Ε.

Τόμ. 2)."Ο+υτος 'εστιν "ο "υπ]ο το[υ Πατρ]ος ν[υν

μαρτυρούμενος, "η τ[ων 'ανθρώπων ζωή. Ταύτην 'επ]ι ξύλου κρεμαμένην ο"ι 'αγνώμονες /οψονται, κα]ι τ{[η ζω{[η α'υτ[ων ο'υ πιστεύσουσιν. 'Εντε[υθεν ' Ηλίας τε 'αντέφησεν} Ο+υτος 'εστίν, ?ον "ως 'εν λεπτ{[η α/υρ{α τ{[ω πνέυματι 'ασώματος τ]ο πάλαι τεθέαμαι ... Παλαι[ας κα]ι Νέας Διαθήκης Δεσπότης γνωρίζεται ' Ιησο[υς Χριστός ... ? Ον γ]αρ "ο Νόμος κα]ι ο"ι Προφ[ηται κηρύττουσιν, ο+υτος "ο ζωοδότης ' Ιησο[υς ε?υρηται"(' Éùάννης Δαμασκην]ος - " Ομιλία στ]ην Μεταμόρφωσιν , 15 - Ε.Π.Ε. Τόμ. 9) .

"... äé]á ôïύτων δ]ε πάντων μανθάνομεν "ως "ο Μονογεν]ης Υ"ι]ος 'εφάνη κ'αντα[υθα τ{[ω ' Ιακώβ". (Ì. Φώτιος PG 101.1072).

"" Ùò öïâåñ]ïò "ï ëόγος ο+υτος, μονονουχ]ι κα]ι 'επιβο[ωντος, 'εξένεγον τ]ην ε'ικόνα το[υ τ{[η 'αρετ{[η το]υς ο'υρανο]υς καλύψαντος κα]ι 'εντύπωσον ο"ιονε]ι 'εν τ{[ω μετεώρ{ω ε'ις μαρτύριον 'εμφαν]ες, ?ινα /ιδωσιν ο"ι λαο]ι ποίαν μορφ]ην /ελαβεν "ο Υ"ι]ος το[υ Θεο[υ} ο'υκ 'αγγέλου ο'υδ]ε 'αρχαγγέλου, ο'υδ]ε τινος /αλλης δυνάμεως, 'αλλ]α τ]ην καθ' "ημ[ας δουλικ]ην μορφήν. ?ινα 'ιδόντες 'επ]ι πλε[ιον πιστεύωσιν "ως ο'υκ 'αρκούσης τ[ης δι]α λόγου "ιστορίας, 'αλλ]α δεομένης κα]ι τ[ης δι' /οψεως 'ενεργείας ε'ις πλείονα πίστωσιν ?οτι "ο Υ"ι]ος το[υ Θεο[υ, Υ"ι]ος 'ανθρώπου γέγονε. Κα]ι "υπόμνησιν λαμβάνωσι

72

τ[ων παρ' "ημ[ων ε'ις α'υτο]υς κηρυχθέντων ?ομοιον το[υ ε'ιπε[ιν, το[υτο "υμ[ιν μνημόσυνον ε'ις γενε]ας γενε[ων"(Èåïäώρου το[υ Στουδίτου ' Επιστ. 532 Μιχα]ηλ κα]ι Θεοφίλ{ω

βασιλε[υσιν, - Περ]ι προτροπ[ης ' Απ. Πέτρου πρ]ος Παγκράτιον ' Επίσκοπον Ταυρομενίας τ[ης Σικελίας. - PG

99.1605Â ???)."Å'é ì]åí ã]áñ ôï[õ Èåï[õ ôï[õ 'áïñάτου ε'ικόνα

'εποιο[υμεν, /οντως "ημαρτάνομεν} 'αδύνατον γ]αρ τ]ο 'ασώματον κα]ι 'ασχημάτιστον κα]ι 'αόρατον κα]ι 'απερίγραπτον ε'ικονισθ[ηναι. Κα]ι πάλιν} ε'ι 'εποιο[υμεν ε'ικόνας 'ανθρώπων κα]ι ταύτας θεο]υς "ηγούμεθα κα]ι "ως θεο[ις 'ελατρεύομεν, /οντως 'ησεβο[υμεν. ' Αλλ' ο'υδ]εν τούτων ποιο[υμεν. Θεο[υ γ]αρ σαρκωθέντος κα]ι 'οφθέντος 'επ]ι τ[ης γ[ης σαρκ]ι κα]ι 'ανθρώποις συναναστρεφέντος δι' /αφατον 'αγαθότητα κα]ι φύσιν κα]ι πάχος κα]ι σχ[ημα κα]ι χρ[ωμα σαρκ]ος 'αναλαβόντος τ]ην ε'ικόνα ποιο[υντες ο'υ σφαλλόμεθα} ποθο[υμεν γ]αρ α'υτο[υ 'ιδε[ιν τ]ον χαρακτ[ηρα} "ως γ]αρ φησιν "ο θε[ιος 'απόστολος} 'εν 'εσόπτρ{ω κα]ι 'εν α'ινίγματι ν[υν βλέπομεν. Κα]ι "η ε'ικ]ων δ]ε /εσοπτρόν 'εστι κα]ι α/ινιγμα "αρμόζον τ{[η το[υ σώματος "ημ[ων παχύτητι} πολλ]α γ]αρ κάμνων "ο νο[υς, ο'υ δύναται 'εκβ[ηναι τ]α σωματικά, φησ]ιν "ο θε[ιος Γρηγόριος".(' Éùάννης Δαμασκηνός - Περ]ι Ε'ικόνων - Λόγος Β

5 - Ε.Π.Ε. Τόμος 3 σελ. 112-4)."Ðίστιν "ημε[ις ο/υτε παρ' /αλλων γραφομένην

"ημ[ιν νεωτέραν παραδεχόμεθα, ο/υτε α'υτο]ι τ]α τ[ης "ημετέρας διανοίας γεννήματα παραδιδόναι τολμ[ωμεν, ?ινα μ]η 'ανθρώπινα ποιήσωμεν τ]α τ[ης ε'υσεβείας "ρήματα} 'αλλ' ?απερ παρ'α τ[ων "Αγίων Πατέρων δεδιδάγμεθα, τα[υτα το[ις 'ερωτ[ωσιν "ημ[ας διαγγέλομεν". (Ì. Βασίλειος - ' Επιστολ]η 140' PG

32.588Â)."Ô[ων 'εν τ{[η ' Εκκλησί{α πεφυλαγμένων

δογμάτων κα]ι κηρυγμάτων, τ]α μ]εν 'εκ τ[ης 'εγγράφου διδασκαλίας /εχομεν, τ]α δ]ε 'εκ τ[ης τ[ων ' Αποστόλων Παραδόσεως διαδοθέντα "ημ[ιν 'εν Μυστηρί{ω παραδεξάμεθα, ?απερ 'αμφότερα τ]ην α'υτ]ην 'ισχ]υν /εχει πρ]ος τ]ην ε'υσέβειαν,

73

κα]ι τούτοις ο'υδε]ις 'αντερε[ι, ?οστις γε, κ{/αν κατ]α μικρ]ον γο[υν θεσμ[ων 'εκκλησιαστικ[ων πεπείραται. Ε'ι γ]αρ 'επιχειρήσαιμεν τ]α /αγραφα τ[ων 'εθ[ων, "ως μ]η μεγάλην /εχοντα τ]ην δύναμιν, παραιτε[ισθαι, λάθοιμεν /αν ε'ις α'υτ]α τ]α καίρια ζημιο[υντες τ]ο Ε'υαγγέλιον, μ[αλλον δ]ε ε'ις /ονομα ψιλ]ον περιϊστ[ωτες τ]ο κήρυγμα. Ο+ιον, ?ινα το[υ πρώτου κα]ι κοινοτάτου πρ[ωτον μνησθ[ω, τό, τ{[ω τύπ{ω το[υ Σταυρο[υ το]υς ε'ις τ]ο /ονομα το[υ Κυρίου "ημ[ων ' Ιησο[υ Χριστο[υ 'ηλπικότας κατασημαίνεσθαι, τ]ις "ο δι]α γράμματος διδάξας; Τ]ο πρ]ος 'ανατολ]ας τετράφθαι κατ]α τ]ην προσευχ]ην, πο[ιον "ημ[ας 'εδίδαξε γράμμα; Τ]α τ[ης ' Επικλήσεως "ρήματα 'επ]ι τ{[η 'αναδείξει τ[ης Ε'υχαριστίας κα]ι το[υ Ποτηρίου τ[ης Ε'υλογίας, τ]ις τ[ων "Αγίων 'εγγράφως "ημ[ιν καταλέλοιπεν; Ο'υ γ]αρ δ]η τούτοις 'αρκούμεθα, +ων "ο ' Απόστολος, /η τ]ο Ε'υαγγέλιον 'επεμνήσθη, 'αλλ]α κα]ι προλέγομεν κα]ι 'επιλέγομεν ?ετερα, "ως μεγάλην /εχοντα πρ]ος τ]ο Μυστήριον τ]ην 'ισχύν, 'εκ τ[ης 'αγράφου διδασκαλίας παραλαβόντες. Ε'υλογο[υμεν δ]ε τ]ο ?υδωρ το[υ βαπτίσματος κα]ι τ]ο /ελαιον τ[ης χρίσεως, κα]ι προσέτι α'υτ]ον τ]ον βαπτιζόμενον, 'απ]ο ποίων 'εγγράφων; Ο'υκ 'απ]ο τ[ης σιωπωμένης κα]ι μυστικ[ης Παραδόσεως;". (Ìåãάλου Βασιλείου Καν]ων #α' ).

"' Αλλ' 'ερε[ις μοι πάντως, ?οτι "ο Χριστ]ος 'απερίγραπτος 'εστί, κα]ι 'ακατανόητος, κα]ι 'απαθ]ης κα]ι 'ακατάληπτος. Καγ]ω ο?υτως "ομολογ[ω, ?οτι τ]ο θε[ιον 'απερίγραπτον 'εστι κα]ι 'ακατανόητον κα]ι 'απαθές} "η δ]ε σ]αρξ περιγραπτός 'εστι, καθ]ως "ωράθη 'επ]ι τ[ης γ[ης σ]υν το[ις παθήμασιν α'υτο[ις. ' Αλλ]α πάλιν λέγεις μοι, ?οτι λοιπ]ον χωρίζεις τ]ην σάρκα 'εκ τ[ης θεότητος; Μ]η γένοιτο. Ο'υδέποτε γ]αρ 'εχωρίσθησαν 'απ' 'αλλήλων, ο/υτε 'εν τ{[η κοιλί{α τ[ης Μητρός, ο/υτε 'επ]ι το[υ Βαπτίσματος, ο/υτε 'επ]ι το[υ Σταυρο[υ, ο/υτε 'επ]ι

74

το[υ ? Αδου"(' Éùάννης Δαμασκην]ος - Λόγος ' Αποδεικτικός - PG 95.317C - Ε.Π.Ε. - Τ. 3ος σ.

314).ü"' Áíïì. : / Áëëï 'åóô]é ô]ï "åùñáêέναι, κα]ι /αλλο τ]ο

'εγνωκέναι; ' Ορθ. : ' επ]ι Θεο[υ ο'θκ /εστιν /αλλο κα]ι /αλλο} α'υτ]ος γ]αρ τ]ην θεωρίαν 'επ]ι τ[ης γνώσεως /ελαβε ". (Ì. ' Αθανάσιος - Διάλογος Α' - Περ]ι τ[ης Τριάδος, 2 ÂÅÐ 36.46.4).

"Ο'υ δύνασαι 'αγαπ[ησαι τ]ον Θε]ον, 'ε]αν μ]η /ιδοις α'υτ]ον. " Η ?ορασις δ]ε το[υ Θεο[υ, 'εκ το[υ γινώσκειν α'υτ]ον 'εστιν. ". (' Éóá]áê Óύρος Λόγος ις' óåë.58).

"" Ï ã]áñ íåíïçêώς, φησί, τ]ον Υ}ι]ον (το[υτο γ]αρ 'εστ]ι τ]ο "εωρακώς), νενόηκε τ]ον Πατέρα "(Γρηγόριος

Θεολόγος Λόγος Λ' (Θεολ. 4) § 20 PG 36.192Á)."" Ï ã]áñ "åùñáê]ùò 'åìέ, "εώρακε τ]ον Πατέρα.

Κα]ι ?οτι μ]εν ο'υ σωματικ]ην τιν]α θεωρίαν "ημ[ιν κατασημαίνει Χριστός, ο'υ μακρ[ων ο=ιμαι δεδε[ησθαι λόγων το]υς 'ακροωμένους. Ο'υ γ]αρ /αν τις ε/ιποι τ[ων νο[υν 'εχόντων, τ]ην το[υ Θεο[υ φύσιν θεωρίαις "υποκε[ισθαι σωματικα[ις, 'αλλ' ο'υδ]ε το[ις τ[ης σαρκ]ος 'οφθαλμο[ις κατίδοι τις /αν τ]ο "ως κα]ι μόλις 'εν 'εσόπτρ{ω καταληπτόν"(Êύριλλος ' Αλεξανδρείας - " Υπόμνημα ε'ις τ]ο κατ]α ' Ιωάννην, Βιβλίον Θ'

PG 74.204CD)."? Ïñá ?ïôé ï'õê å=éðåí, ?ïôé ï'õê å=éäές με, 'αλλ'

ο'υκ /εγνωκάς με, 'απάγων τ]ον Φίλιππον 'απ]ο το[υ χαμαιζήλου φρονήματος, το[υ 'επιθυμε[ιν σωματικ[ως 'ιδε[ιν τ]ον Πατέρα. Γν[ωσις γάρ, φησί, λέγεται 'επ]ι Θεο[υ, ο'υχ "η σωματικ]η /οψις". (Èåïöύλακτος Βουλγαρίας - " Ερμηνεία ε'ις τ]ο Κατ]α ' Ιωάννην Ε'υαγγέλιον PG 124.173C).

"Å/éñçôáé ã]áñ ô{[ù Íáèáíáήλ} ?οτι /οψ{η το]υς 'αγγέλους 'αναβαίνοντας κα]ι καταβαίνοντας 'επ]ι τ]ον υ"ι]ον το[υ 'ανθρώπου, το'υτέστιν 'επ]ι τ]ο γένος τ[ων 'ανθρώπων "η τ[ων 'αγγέλων διακονία κα]ι βοήθεια πλουσίως 'εκχυθήσεται". (' Éùάννης Καρπάθιος -

Κεφάλαια Παραμυθητικά, ïã' Φιλοκαλία Α" 291)."' Åð]é êá]é "ï ìáêάριος Στέφανος, 'επειδ]η τ]ον

Χριστ]ον "εώρα το[ις τ[ης πίστεως 'οφθαλμο[ις, δι]α το[υτο τ[ων λίθων τ]ας νιγάδας ο'υκ ε=ιδεν, 'αλλ' 'αντ' 'εκείνων τ]α βραβε[ια κα]ι το]υς στεφάνους 'ηθίθμει"(' Éùάννης Χρυσόστομος - " Ομιλία Περ]ι Μαρτύρων ΑΑΠ τόμ. 29

652Β).

75

"Èå]ïí 'éäå[éí 'áäύνατον} δι]ο ε=ιπε, δόξαν Θεο[υ} ταύτην τ]ην δόξαν καλε[ι Θε]ον καταχρηστικ[ως. Δι]ο σημειωτέον ?οτι ο"ι λεγόμενοι "εωρακέναι Θεόν, δόξαν "εώρουν θείαν /η 'εν πυρί, /η 'εν στύλ{ω νεφέλης, /η 'εν σαπφειροειδε[ι "οράματι /η 'ηλεκτροειδε[ι"(' Áììώνιος "ο '

Αλεξανδρείας "ο Νέος Å' α'ι]ων PG 85.1529Á).Κατ' ε'ικόνα κα]ι καθ' "ομοίωσιν : Cur Deus Homo? Διατ]ι

/ανθρωπος "ο Θεός;"Ô]ο μέντοι κατ' ε'ικόνα, ο'υκ ο'υσίας

'απαραλλαξία 'εστίν, 'αλλ' 'αρχ[ης "ομοιότης. Τ]ο δ]ε καθ' "ομοίωσιν, τ]ο ?ημερον ε=ιναι κα]ι πρ[αον κα]ι ε'ις δύναμιν 'εξομοιο[υσθαι τ{[ω Θε{[ω κατ]α τ]ον τ[ης 'αρετ[ης λόγον"(' Áíáóôάσιος "ο Σιναΐτης - " Οδηγός - ' Ερώτ. κδ'

σελ. 82)."" Ï ä]å Èå]ïò ðíå[õìá 'åóôé, êá]é á'õôïáãáèότης

κα]ι 'αρετή, κα]ι τούτου κατ' ε'ικόνα κα]ι "ομοίωσιν τ]ο πνε[υμα 'εστι τ]ο "ημέτερον"(Ãñçγόριος

Παλαμ[ας " Ομιλία ΙΑ' σελ. 53)."Êáô' å'éêόνα ε=ιπεν, 'επειδ]η /αφθαρτον κα]ι

α'υτεξούσιον 'εποίησεν "ο Θε]ος τ]ην ψυχήν} καθ' "ομοίωσιν λέγει, τ]ο κατ' 'αρετήν"(' Αββ[ας Δωρόθεος Διδασκ. ΙΒ'

ς' PG 88.1757C)."Êáô]á ô]ï /áñ÷åéí êá]é "õðïôåôáãìένα /εχειν ?

απαντα τ]α δημιουργήματα, κατ]α το[υτο τ{[ω τ[ης ε'ικόνος 'ονόματι 'εχρήσατο"(' Ιωάννης ×ñõóόστομος - Ε'ις τ]ην

Γένεσιν, É' ΑΑΠ 42.132)."Å'éêόνα α'υτ{[ω χαρισάμενος, ο'υ τ]ον

χαρακτ[ηρα το[υ σώματος, 'αλλ]α τ]ο 'αρχικ]ον 'αξίωμα, τ]ην διακριτικ]ην δύναμιν, τ]ο τα[ις 'αρετα[ις 'αφομοιο[υσθαι τ}]ω ποιήσαντι"( ' Ιωάννης

×ñõóόστομος - Ε'ις τ]ην ' Ενανθρώπησιν, Éâ' PG 59.690Á).Θέωσις το[υ ' Ανθρώπου :

" ? Ïóïé õ"éïί τε κα]ι θεο]ι 'εκλήθησαν, ε/ιτε 'επ]ι τ[ης γ[ης ε/ιτε 'εν το[ις ο'υρανο[ις, δι]α το[υ Λόγου υ"ιοποιήθησαν κα]ι 'εθεοποιήθησαν. (Μ. ' Αθανάσιος -

Λόγος Α' κατ]α ' Αρειαν[ων - PG 26.93Á) ... ' Ενηνθρώπησεν, ?ινα "ημε[ις θεοποιηθ[ωμεν κα]ι 'εφανέρωσεν "εαυτ]ον δι]α σώματος, ?ινα "ημε[ις το[υ 'αοράτου Πατρ]ος /εννοιαν λάβωμεν κα]ι α'υτ]ος "υπέμεινε τ]ην παρ'

76

'ανθρώπων ?υβριν, ?ινα "ημε[ις τ]ην 'αθανασίαν κληρονομήσωμεν. (Λόγος Β' κατ]α ' Αρειαν[ων - PG 26.192ΒC) ... " Ως γ]αρ "εν]ος /οντος Υ"ιο[υ φύσει κα]ι 'αληθινο[υ κα]ι μονογενο[υς, γινόμεθα κα]ι "ημε[ις υ"ιο]ι ο'υχ "ως 'εκε[ινος φύσει κα]ι 'αληθεί{α, 'αλλ]α κατ]α χάριν το[υ καλέσαντος} κα]ι /ανθρωποι τυγχάνοντες 'απ]ο γ[ης, θεο]ι χρηματίζομεν, ο'υχ "ως "ο 'αληθιν]ος Θε]ος /η "ο τούτου Λόγος, 'αλλ' "ως 'ηθέλησεν "ο το[υτο χαρισάμενος Θε]ος "( Λόγος Β'

κατ]α ' Αρειαν[ων - PG 26.361C)."Ï'é÷ήσεται λοιπ]ον τ[ης σαρκ]ος ο'ικονομίας "ο

Λόγος, κα]ι 'ανατετράφθω τ]ο μυστήριον δι' ο+υ κα]ι σεσώσμεθα. Γεγόναμεν γ]αρ κατ' α'υτ]ον "ημε[ις, 'επειδ]η γέγονε καθ' "ημ[ας "ο α'υτός"(Κύριλλος ' Αλεξανδρείας -Ε'ις τ]ο Κατ]α Ματθα[ιον - PG 72.444D).ü

" " Ο πάσης κτίσεως "ορατ[ης τε κα]ι 'αοράτου κατ]α μόνην το[υ θελήματος τ]ην ροπ]ην "υποστήσας τ]ην γένεσιν, πρ]ο πάντων τ[ων α'ιώνων, κα]ι α'υτ[ης τ[ης τ[ων γεγονότων γενέσεως, τ]ην 'επ' α'υτο[ις 'αφράστως "υπεράγαθον ε=ιχε βουλήν} "η δ]ε =ην α'υτ]ον μ]εν 'ατρέπτως 'εγκραθ[ηναι τ{[η φύσει τ[ων 'ανθρώπων δι]α τ[ης καθ' "υπόστασιν 'αληθο[υς "ενώσεως} "εαυτ{[ω δ]ε τ]ην φύσιν 'αναλλοιώτως "εν[ωσαι τ]ην 'ανθρωπίνην, ?ινα α'υτ]ος μ]εν /ανθρωπος γένηται, καθ]ως ο=ιδεν α'υτός, Θε]ον δ]ε ποιήσειεν τ{[η πρ]ος "εαυτ]ον "ενώσει τ]ον /ανθρωπον, μερίσας δηλονότι σοφ[ως το]υς α'ι[ωνας κα]ι διορίσας} το]υς μέν, 'επ' 'ενεργεί{α το[υ α'υτ]ον γενέσθαι /ανθρωπον, το]υς δέ, 'επ' 'ενεργεί{α το[υ τ]ον /ανθρωπον ποι[ησαι θεόν ... Τ]ο το[υ Χριστο[υ μυστήριον, Χριστόν, "ο τ[ης Γραφ[ης 'ωνόμασε λόγος} κα]ι μαρτυρε[ι σαφ[ως ο"υτωσ]ι φάσκων "ο μέγας ' Απόστολος, τ]ο μυστήριον τ]ο 'αποκεκρυμμένον 'απ]ο τ[ων γενε[ων, ν[υν 'εφανερώθη} τα'υτ]ον λέγων δηλαδ]η τ{[ω Χριστ{[ω τ]ο κατ]α Χριστ]ον μυστήριον} το[υτο προδήλως 'εστ]ιν /αρρητός τε κα]ι 'απερινόητος θεότητός τε κα]ι 'ανθρωπότητος ?ενωσις} ε'ις τα'υτ]ον /αγουσα

77

τ{[η θεότητι κατ]α πάντα τρόπον, τ{[ω τ[ης "υποστάσεως λόγ{ω τ]ην 'ανθρωπότητα} κα]ι μίαν 'αμφοτέρων 'αποτελο[υντα τ]ην "υπόστασιν σύνθετον} τ[ης α'υτ[ων κατ]α φύσιν ο'υσιώδους διαφορ[ας μηδεμίαν καθοτιο[υν 'επάγουσα μείωσιν ?ωστε κα]ι μίαν α'υτ[ων γενέσθαι, καθ' ?ο /εφην, τ]ην "υπόστασιν, κα]ι τ]ην φυσικ]ην διαφορ]αν 'απαθ[η διαμένειν} καθ' ?ην κα]ι μετ]α τ]ην ?ενωσιν 'ανελάττωτον α'υτ[ων κα]ι "ηνωμένων "η κατ]α φύσιν σώζεται ποσότης. ... Το[υτό 'εστι τ]ο μέγα κα]ι 'απόκρυφον μυστήριον. Το[υτό 'εστι τ]ο μακάριον, δι' ?ο τ]α πάντα συνέστησαν τέλος. Το[υτό 'εστιν "ο τ[ης 'αρχ[ης τ[ων /οντων προεπινοούμενος θε[ιος σκοπός, ?ον "ορίζοντες ε=ιναί φαμεν, προεπινοούμενον τέλος, ο+υ ?ενεκα μ]εν πάντα, α'υτ]ο δ]ε ο'υδεν]ος ?ενεκα. Πρ]ος το[υτο τ]ο τέλος 'αφορ[ων, τ]ας τ[ων /οντων "ο Θε]ος παρήγαγεν ο'υσίας} Το[υτο κυρίως 'εστ]ι τ]ο τ[ης προνοίας κα]ι τ[ων προνοουμένων πέρας καθ' ?ο ε'ις τ]ον Θεόν, "η τ[ων "υπ' α'υτο[υ πεποιημένων 'εστ]ιν 'ανακεφαλαίωσις. Ôο[υτό 'εστι τ]ο πάντας περιγράφον το]υς α'ι[ωνας, κα]ι τ]ην "υπεράπειρον κα]ι 'απειράκις 'απείρως προϋπάρχουσαν τ[ων α'ιώνων μεγάλην το[υ Θεο[υ βουλ]ην 'εκφα[ινον μυστήριον} +ης γέγονεν /αγγελος α'υτ]ος "ο κατ' ο'υσίαν το[υ Θεο[υ Λόγος γενόμενος /ανθρωπος} κα]ι α'υτ]ον, ε'ι θέμις ε'ιπε[ιν, τ]ον 'ενδότατον πυθμένα τ[ης Πατρικ[ης 'αγαθότητος φανερ]ον καταστήσας, κα]ι τ]ο τέλος 'εν α'υτ{[ω δείξας, δι' ?ο τ]ην πρ]ος τ]ο ε=ιναι σαφ[ως 'αρχ]ην /ελαβον τ]α πεποιημένα. Δι]α γ]αρ τ]ον Χριστ]ον, /ηγουν τ]ο κατ]α Χριστ]ον μυστήριον, πάντες ο"ι α'ι[ωνες κα]ι τ]α 'εν α'υτο[ις το[ις α'ι[ωσι, 'εν Χριστ{[ω τ]ην 'αρχ]ην το[υ ε=ιναι κα]ι τ]ο τέλος ε'ιλήφασιν. ? Ενωσις γ]αρ προϋπενοήθη τ[ων α'ιώνων, κα]ι 'αοριστίας, κα]ι μέτρον κα]ι 'αμετρίας κα]ι πέρατος κα]ι 'απειρίας κα]ι κτίστου κα]ι κτίσεως κα]ι στάσεως κα]ι κινήσεως, ?ητις 'εν Χριστ{[ω 'επ' 'εσχάτων τ[ων χρόνων φανερωθέντι γέγονε}

78

πλήρωσιν δο[υσα τ{[η προγνώσει το[υ Θεο[υ δι' "εαυτ[ης} ". (Ì'áîéìïò "ï " Ïìïëïãçôής πρ]ος " Ηγούμενον Θαλάσσιον ' Ερωτ. κβ' κα]ι ξ' PG

90.317ÂCD-320ABC-620CD-621ABC)."' Εν το[ις πρόσθεν χρόνοις 'ελέγετο μ]εν κατ'

ε'ικόνα Θεο[υ γεγονέναι τ]ον /ανθρωπον, ο'υκ 'εδείκνυτο δέ. / Ετι γ]αρ 'αόρατος =ην "ο Λόγος, ο+υ κατ' ε'ικόνα "ο /ανθρωπος 'εγεγόνει. Δι]α το[υτο δ]η κα]ι τ]ην "ομοίωσιν "ρ{αδίως 'απέβαλεν. " Οπότε δ]ε σ]αρξ 'εγένετο "ο Λόγος το[υ Θεο[υ, τ]α 'αμφότερα 'επεκύρωσε} κα]ι γ]αρ κα]ι τ]ην ε'ικόνα /εδειξεν 'αληθ[ως, α'υτ]ος το[υτο γενόμενος, ?οπερ =ην "η ε'ικ]ων α'υτο[υ} κα]ι τ]ην "ομοίωσιν βεβαίως κατέστησε, συνεξομοιώσας τ]ον /ανθρωπον τ{[ω 'αοράτ{ω Πατρί" (? Áã. Å'éñçíá[éïò / Åëåã÷ïò κα]ι 'ανατροπ]η τ[ης øåõäùíύμου γνώσεως Βιβλίον Ε' XVI, 2

Β.Ε.Π.Ε.Σ. Τ. 5 σ. 166).ü ."Ðñ]ïò ôïύτοις 'αποφαινόμεθα, ?οτι τ]α λοιπ]α

πάντα τ]α "υπ' 'εκείνης τ[ης "ιερ[ας Συνόδου διαπραχθέντα μείνωσιν 'αμετακίνητα κα]ι 'αμετάτρεπτα, "ως καλ[ως κα]ι νομίμως γεγονότα} "η γ]αρ Σύνοδος 'αδιάβλητός 'εστιν, "η δ]ε συγχώρησις το[υ κ]υρ Νίκωνος δι]α φιλανθρωπίας 'εκκλησιαστικ[ης τ{[η 'εξουσί{α το[υ Παναγίου Πνεύματος, κα]ι ο'υ δι' 'αναιρέσεως τ[ης Συνόδου. ? Οθεν ε'ις /ενδειξιν 'εξεδόθη κα]ι τ]ο παρ]ον τ[ης "ημ[ων Μετριότητος γράμμα, κατησφαλισμένον τ{[η "ημετέρ{α "υπογραφ{[η κα]ι τ{[η πατριαρχικ{[η σφραγίδι". ( Κ. Δεληκάνη σ. 197-200 - Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου - Ο"ι Πατριάρχαι "

Ιεροσολύμων "ως πνευματικο]ι χειραγωγο]ι τ[ης Ρωσίας - ' Ιεροσόλυμα 1907 σ. 179-180)."Ðáõóώμεθα το[υ θέλειν ε=ιναι τ[ων

διδασκάλων διδάσκαλοι. Μισήσωμεν τ]ο λογομαχε[ιν 'επ]ι καταστροφ{[η τ[ων 'ακουόντων. Πιστεύσωμεν "ως ο"ι Πατέρες "ημ[ων παραδέδωκαν. Ο'υκ 'εσμ]εν τ[ων Πατέρων σοφώτεροι. Ο'υκ 'εσμ]εν τ[ων διδασκάλων 'ακριβέστεροι". (Ãñçãόριος Νύσσης - Fragmenta ex Operibus - III Hic est Filius meus dilectus

- PG 46.1112).üΕ'ικόνων 'αναφοραί :

79

"Ï?õôùò ã]áñ ðáñåëάβομεν α'υτ]ην 'εκ τ[ων " Αγίων Πατέρων κεκοσμημένην, καθ]ως κα]ι α"ι θε[ιαι Γραφα]ι διδάσκουσιν "ημ[ας} τ]ην /ενσαρκον Ο'ικονομίαν το[υ Χριστο[υ, τ]ην δι' "ημ[ας πρ]ος "ημ[ας α'υτο[υ συγκατάβασιν, τ]ον Ε'υαγγελισμ]ον το[υ Γαβρι]ηλ πρ]ος τ]ην Παρθένον, κα]ι τ]α 'εξ[ης} τ]ην γέννησιν, τ]ο σπήλαιον, τ]ην φάτνην, τ]ην μα[ιαν κα]ι τ]α σπάργανα} τ]ον 'αστέρα, κα]ι το]υς μάγους, κα]ι τ]α 'εξ[ης} τ]ην βάπτισιν, τ]ον ' Ιορδάνην, τ]ον ' Ιωάννην "απτόμενον τ[ης κορυφ[ης α'υτο[υ, κα]ι /ανωθεν τ]ο ? Αγιον Πνε[υμα 'εν ε/ιδει περιστερ[ας. / Ελθωμεν κα]ι 'επ]ι τ]ο πάθος α'υτο[υ, κα]ι /ιδωμεν το]υς Πα[ιδας μετ]α βαΐων, τ]ον νιπτ[ηρα κα]ι τ]ο λέντιον, τ]ον 'ασπασμ]ον το[υ ' Ιούδα, τ]ην κράτησιν τ[ων ' Ιουδαίων, τ]ην /ενστασιν το[υ Πιλάτου, κα]ι τ]α 'εξ[ης} "ομοίως κα]ι τ]ην σταύρωσιν, το]υς /ηλους κα]ι τ]α ραπίσματα, τ]ον σπόγγον κα]ι τ]ην λόγχην, κα]ι /ανωθεν τ]ον τίτλον /εχοντα τ]ην 'επιγραφήν} ' Ιδ]ε "ο Βασιλε]υς τ[ων ' Ιουδαίων, κα]ι τ]α 'εξ[ης} τ]ην ' Ανάστασιν το[υ κόσμου τ]ην χαράν} π[ως "ο Χριστ]ος πατε[ι τ]ον ?{αδην κα]ι 'εγείρει τ]ον ' Αδάμ} "ομοίως κα]ι τ]ην ' Ανάληψιν "(' Éùάννης Δαμασκην]ος - Λόγος ' Αποδεικτικός 730 μ.Χ. - PG 95.313D-314Α - Ε.Π.Ε. - Τ. 3ος σ. 378).ü

"" Ïñ[á á'õô]ïò "ï /áðéóôïò êá]é ëέγει} Τ]ις 'εστ]ιν ο+υτος "ο σταυρούμενος; Τ]ις 'εστίν ο+υτος "ο 'ανιστάμενος κα]ι καταπατ[ων τ]ην κεφαλ]ην το[υ γηραιο[υ τούτου; Ο'υχ]ι 'εκ τ[ης ε'ικόνος α'υτ]ον διδάσκεις λέγων} Ο+υτος "ο 'εσταυρωμένος, Υ"ι]ος το[υ Θεο[υ 'εστίν, ?ος δι]α τ]ας "αμαρτίας το[υ κόσμου 'εσταυρώθη. Ο+υτος "ο 'ανιστάμενος, α'υτ]ος "υπάρχει "ο συνεγείρων τ]ον προπάτορα το[υ κόσμου ' Αδάμ, ?ος πέπτωκεν δι]α τ[ης παρακο[ης, κα]ι συμπατε[ι τ]ον ?αδην τ]ον κατέχοντα τοσούτους χρόνους τ]ον δεδεμένον δεσμο[ις κα]ι μοχλο[ις 'αλύτοις 'εν το[ις καταχθονίοις. Κα]ι ο?υτως πως φέρεις α'υτ]ον ε'ις τ]ην το[υ Θεο[υ 'επίγνωσιν"(' Éùάννης Δαμασκην]ος - Ëüãïò 'áðïäåéêôéê]ïò

ðåñ]é ô[ùí " Áãßùí êá]é Óåðô[ùí Å'éêüíùí - Ioannis Damasceni - Oratio Demonstrativa, de Sacris et Venerandis

Imaginibus - 730 μ.Χ. - PG 95.325D - Ε.Π.Ε. - Τ. 3ος σ. 396).ü

80

"Ôαύτας δ]ε τ]ας τιμίας κα]ι σεπτ]ας ε'ικόνας, καθ]ως προείρηται, τιμ[ωμεν κα]ι 'ασπαζόμεθα, κα]ι τιμητικ[ως προσκυνο[υμεν} τουτέστι τ]ην το[υ μεγάλου Θεο[υ κα]ι σωτ[ηρος "ημ[ων ' Ιησο[υ Χριστο[υ 'ενανθρωπήσεως ε'ικόνα, κα]ι τ[ης 'αχράντου δεσποίνης "ημ[ων κα]ι παναγίας Θεοτόκου, 'εξ +ης α'υτ]ος η'υδόκησε σαρκωθ[ηναι κα]ι σ[ωσαι κα]ι 'απαλλάξαι "ημ[ας πάσης δυσσεβο[υς ε'ιδωλομανίας} τ[ων τε "αγίων κα]ι 'ασωμάτων 'αγγέλων} κα]ι /ανθρωποι γ]αρ το[ις δικαίοις 'ενεφανίσθησαν} "ομοίως δ]ε κα]ι τ[ων θείων κα]ι πανευφήμων 'αποστόλων, τ[ων θεηγόρων προφητ[ων, κα]ι 'αθλοφόρων μαρτύρων, κα]ι "οσίων 'ανδρ[ων τ]ας μορφ]ας κα]ι τ]α ε'ικονίσματα} "ως δι]α τ[ης α'υτ[ων 'αναζωγραφήσεως ε'ις "υπόμνησιν κα]ι μνήμην 'ανάγεσθαι δύνασθαι πρ]ος τ]ο πρωτότυπον, κα]ι 'εν μεθέξει γίνεσθαί τινος "αγιασμο[υ". (Ζ' Ο'ικουμ. Σύνοδος -

Πρακτικ]α τ[ης δ' συνεδρίας 786 μ.Χ. - ' Ι. Καρμίρη - ΔΣΜΟΕ - / Εκδ. Β' ' Αθ[ηναι 1960 - Τόμ. Α" σελ.

243).ü"' Åí ã]áñ ôá[éò å'éêόσιν "ορ[ωμεν τ]α "υπ]ερ

"ημ[ων το[υ Δεσπότου πάθη, τ]ον Σταυρόν, τ]ον Τάφον, τ]ον ? {Αδην νεκρούμενον κα]ι σκυλευόμενον, τ[ων Μαρτύρων το]υς /αθλους, το]υς στεφάνους, α'υτ]ην τ]ην σωτηρίαν, ?ην "ο πρ[ωτος "ημ[ων 'αθλοθέτης κα]ι 'αθλοδότης, κα]ι στεφανίτης 'εν μέσ{ω τ[ης γ[ης κατειργάσατο ... γέγονε δ]ε Κόρη κα]ι διαμένει μετ]α τ]ην Θεογεννησίαν Παρθένος, κα]ι δι]α το[υτο μ[αλλον Κόρην α'υτ]ην το[ις Ε'ικονίσμασι γραφόντων /η το[ις τύποις σκιαγραφούντων".(Συνοδικ]ον τ[ης ' Ορθοδοξίας - Βλέπε

Τριώδιον).ü"Πρ]ος τούτοις προσκυνο[υμεν σχετικ[ως τ]ην

"αγίαν ε'ικόνα το[υ περιγραφέντος "ως δι' "ημ[ας 'ενανθρωπήσαντος Υ"ιο[υ το[υ Θεο[υ, πρ]ος τ]ο πρωτότυπον 'αναφέροντες σχετικ[ως τ]ην προσκύνησιν} κα]ι τ]ο τίμιον το[υ Σταυρο[υ ξύλον, κα]ι τ]α σύμβολα πάντα τ[ων α'υτο[υ παθημάτων, "ως /οντα τρόπαια θε[ια κατ]α το[υ κοινο[υ πολεμίου το[υ γένους "ημ[ων} πρ]ος δ]ε κα]ι τ]ον

81

τύπον το[υ τιμίου σταυρο[υ σωτήριον, κα]ι το]υς θείους ναούς κα]ι τόπους κα]ι τ]α "ιερ]α σκεύη κα]ι θεοπαράδοτα λόγια δι]α τ]ον α'υτο[ις 'ενοικο[υντα Θεόν. " Ωσαύτως προσκυνο[υμεν κα]ι τ]ας τ[ων "αγίων πάντων ε'ικόνας δι]α τ]ην πρ]ος α'υτο]υς 'αγάπην κα]ι τ]ον Θεόν, ?ον ο+υτοι 'αληθ[ως 'ηγάπησάν τε κα]ι 'εθεράπευσαν, 'εν τ{[η προσκυνήσει πρ]ος τ]ας ε'ικόνων μορφ]ας 'αναφέροντες τ]ην διάνοιαν. Προσκυνο[υμεν κα]ι α'υτ]ας τ]ας τ[ων "αγίων σορούς, "ως τ[ης "αγιαστικ[ης χάριτος τ[ων α'υτ[ων ο'υκ 'αποπτάσης "ιερωτάτων 'οστ[ων, ?ωσπερ ο'υδ]ε το[υ δεσποτικο[υ σώματος 'εν τ{[ω τριημέρ{ω "η θεότης δι{ηρέθη θανάτ{ω". (Ãñçãόριος Παλαμ[ας - " Ομολογία τ[ης '

Ορθοδόξου Πίστεως 1351 μ.Χ. - ' Ι. Καρμίρη - ΔΣΜΟΕ - / Εκδ. Β' ' Αθ[ηναι 1960 - Τόμ. Α" σελ. 409).ü"Ï?õôù ðñïóêõíï[õìåí ô]ïí ôύπον το[υ σταυρο[υ τ]ον

τίμιον, το[υ τε σωματικο[υ χαρακτ[ηρος το[υ Θεο[υ μου τ]ο "ομοίωμα κα]ι τ[ης α'υτ]ον τεκούσης κα]ι τ[ων α'υτο[υ θεραπόντων "ομοίως} κα]ι πάντα σεβάσμια τ]α Θε{[ω 'ανακείμενα, "ως τ]α "ιερ]α ε'υαγγέλια, δίσκοι, ποτήρια, θυμιατοί, λυχνίαι, τράπεζαι. ? Ορα γάρ, ?οτε Βαλτάσαρ 'εποίησεν "υπηρετηθ[ηναι τ]ον λα]ον το[ις σκεύεσι το[ις "ιερατικο[ις, π[ως καθε[ιλεν "ο Θε]ος τ]ην βασιλείαν α'υτο[υ".(" Ιερεμίας Β" "ο Τραν]ος - Δευτέρα ' Απόκρισις ε'ις Τύβιγγαν 1574

μ.Χ. - ' Ι. Καρμίρη - ΔΣΜΟΕ - / Εκδ. Β' Graz-Austria 1968 - Τόμ. ΙΙ" σελ. 467).ü"' Åñώτησις δ : Περ]ι τ[ων "αγίων ε'ικόνων κα]ι

τ[ης προσκυνήσεως τ[ων "αγίων π[ως 'οφείλομεν φρονε[ιν; ' Απόκρισις : ... Πρ]ος τούτοις προσκυνο[υμεν /ητοι τιμ[ωμεν, τ]ο γ]αρ τ]ας ε'ικόνας προσκυνε[ιν τιμή 'εστιν, ο'υ λατρεία, κ/αν κα]ι σοφίζεται τ]ο τ[ων α"ιρετικ[ων σμ[ηνος λατρείαν τ]ην τιμ]ην λέγον τ]ο ξύλον το[υ τιμίου σταυρο[υ, 'εν {[ω "ο Σωτ]ηρ "ημ[ων τ]ο κοσμοσωτήριον ε'ιργάσατο πάθος, κα]ι τ]ον τύπον το[υ ζωοποιο[υ σταυρο[υ, τ]ην 'εν Βηθλε]εμ μακαριωτάτην φάτνην, δι' +ης τ[ης 'αλογίας 'ερρύσθημεν, τ]ον τόπον το[υ κρανίου, τ]ον ζωηφόρον τάφον κα]ι τ]α λοιπ]α ?αγια προσκυνήματα, "ως "η ' Εκκλησία παρέδωκε κα]ι

82

"ο θε[ιος Δαμασκην]ος διατρανο[ι. Τέως τιμ[ωμεν τά τε "ιερ]α ε'υαγγέλια, κα]ι τ]α "ιερ]α σκεύη, δι' +ων "η 'αναίμακτος 'επιτελε[ιται θυσία} μνήμαις τε 'ετησίαις κα]ι δημοσίαις "εορτα[ις κα]ι θείοις "ιδρύμασι κα]ι 'αναθήμασι το]υς "αγίους γεραίρομεν κα]ι τιμ[ωμεν. / Επειτα δ]ε κα]ι τ]ην ε'ικόνα το[υ Κυρίου "ημ[ων ' Ιησο[υ Χριστο[υ κα]ι τ[ης "υπεραγίας Θεοτόκου κα]ι πάντων τ[ων "αγίων προσκυνο[υμεν κα]ι τιμ[ωμεν κα]ι 'ασπαζόμεθα, να]ι μ]ην κα]ι τ[ων "αγίων "αγγέλων, "ως /ωφθησαν 'ενίοις τ[ων τε προπατόρων κα]ι προφητ[ων. " Ιστορο[υμεν δ]ε κα]ι τ]ο πανάγιον Πνε[υμα, "ως /ωφθη 'εν ε/ιδει περιστερ[ας". (Äïóίθεος " Ιεροσολύμων - " Ομολογία τ[ης ' Ορθοδόξου Πίστεως 1672 μ.Χ. - ' Ι.

Καρμίρη - Τ]α Δογματικ]α κα]ι Συμβολικ]α Μνημε[ια τ[ης ' Ορθοδόξου ' Εκκλησίας . / Εκδ. Β' Graz-Austria

1968 - Τόμ. ΙΙ" σελ. 770-1).ü" Äήλωσον "ημ[ιν /ετι πλατύτερον ...

Πñïóêõíçô]çò å'éìé ó÷åôéê[ùò, 'áëë' ï'õ ëáôñåõôéê[ùò ô[ùí èåίων κα]ι σεπτ[ων Ε'ικόνων, α'υτο[υ Τε το[υ Χριστο[υ, κα]ι τ[ης πανάγνου Θεομήτορος, κα]ι πάντων τ[ων " Αγίων, κα]ι 'επ]ι τ]α πρωτότυπα τ]ην πρ]ος ταύτας διαβιβάζω τιμήν} το]υς δ' /αλλως, /η ο?υτω, φρονο[υντας, "ως 'αλλοτριόφρονας 'αποβάλλομαι. ". (Ìέγα Ε'υχολόγιον Β /

Εκδοσις Βενετίας 1862 ' Εκ τ[ης " ελληνικ[ης Τυπογραφίας το[υ Φοίνικος - ' Επανέκδοσις ' Αστέρος - ' Αθ[ηναι

1970 σελ. 174) ."Ôα[υτα δ]ε λέγω, ?ινα μηδέποτε ε'ις '

Εκκλησίαν καταφεύγων 'αμφιβάλ{ης. Μένε ε'ις ' Εκκλησίαν, κα]ι ο'υ προδίδοσαι 'απ]ο τ[ης ' Εκκλησίας. ' Ε]αν φύγ{ης 'απ]ο ' Εκκλησίας, ο'υκ α'ιτία "η ' Εκκλησία. ' Ε]αν μ]εν γ]αρ ={ης /εσω, λύκος ο'υκ ε'ισέρχεται} 'ε]αν δ]ε 'εξέλθ{ης /εξω, θηριάλωτος γίν{η} 'αλλ' ο'υ παρ]α τ]ην μάνδραν το[υτο, 'αλλ]α παρ]α τ]ην σ]ην μικροψυχίαν. ' Εκκλησίας ο'υδ]εν /ισον. Μ]η μοι λέγε τείχη κα]ι ?οπλα} τείχη μ]εν τ{[ω χρόν{ω παλαιο[υνται, "η ' Εκκλησία δ]ε ο'υδέποτε γηρ{[α. Τείχη βάρβαροι καταλύουσιν, ' Εκκλησίας δ]ε ο'υδ]ε δαίμονες περιγίνονται. Κα]ι ?οτι ο'υ κόμπος τ]α "ρήματα, μαρτυρε[ι τ]α πράγματα. Πόσοι 'επολέμησαν τ]ην '

83

Εκκλησίαν, κα]ι ο"ι πολεμήσαντες 'απώλοντο; α?υτη δ]ε "υπ]ερ τ[ων ο'υραν[ων 'αναβέβηκε. Τοιο[υτον /εχει μέγεθος "η ' Εκκλησία} πολεμουμένη νικ[{α} 'επιβουλευομένη περιγίνεται} "υβριζομένη, λαμπροτέρα καθίσταται} δέχεται τραύματα, κα]ι ο'υ καταπίπτει "υπ]ο τ[ων "ελκ[ων} κλυδωνίζεται, 'αλλ' ο'υ καταποντίζεται} χειμάζεται, 'αλλ]α ναυάγιον ο'υχ "υπομένει} παλαίει, 'αλλ' ο'υχ "ηττ[αται} πυκτεύει, 'αλλ' ο'υ νικ[αται". (' É. ×ñõóόστομος

- ? Οτε τ[ης 'εκκλησίας /εξω ε"υρεθε]ις Ε'υτρόπιος 'απεσπάθη - PG 52.397-398).ü"Ï'õ ã]áñ íéê[çóáé óêïðός, 'αλλ]α τ{[η 'αληθεί{α

πολεμουμέν{η χε[ιρα 'ορέξαι ". (' É. ×ñõóόστομος - PG 00.00CD " ) ."Σ]υ μόν{ω "αμαρτάνομεν, 'αλλ]α κα]ι σο]ι

μόν{ω λατρεύομεν} ο'υκ ο/ιδαμεν προσκυνε[ιν Θε{[ω 'αλλοτροί{ω, ο'υδ]ε διαπετάζειν πρ]ος ?ετερον Θε]ον τ]ας "εαυτ[ων, Δέσποτα, χε[ιρας." ('

Åóðåñéí]ïò ô[çò Ãïíõêëéóίας - " Ιερατικ]ον ' Αποστ. Διακονίας 1971 σ.228).ü"' Åí ã]áñ ìéêñ{[á ðëάν{η, πολ]υς "ημάρτηται

λόγος". (Ì. Âáóίλειος PG 32.1076)."" Ç 'åí 'ïëίγ{ω τ[ης 'αληθείας παρατροπ]η, τ{[η

'ασεβεί{α τ]ην πάροδον δέδωκεν" (Γρηγόριος Νύσσης PG 44.1249)

."Ô]ο 'εξ "ημισείας ε'υσεβε[ιν, 'ασεβε[ιν 'εστ]ιν "

(? Áãéος. Íéêçöüñïò) ."Öáíåñ]α /εκπτωσις πίστεως κα]ι "υπερηφανείας

κατηγορία, /η 'αθετε[ιν τι τ[ων γεγραμμένων /η 'επεισάγειν τ[ων μ]η γεγραμμένων" (Ì. Âáóίλειος PG 31.680) .

"Ô]ο 'αληθ]ες τ]ην το[υ ψεύδους ο'υ προσδέχεται μίξιν"(Γρηγόριος Νύσσης PG 45.893D).ü

"Ðïé[ù ôé ... 'áíèñώποις χαριζόμενος (ο'υκ) ο'ικονόμος, 'αλλ]α κάπηλος /εσομαι, τ]ην δωρε]αν το[υ Θεο[υ πρ]ος 'ανθρωπίνας φιλίας διαμειβόμενος" (Ì. 'Âáóίλειος PG 32.1029) .

"Ãίνωσκε γ]αρ ποθεινότατε "ημ[ιν κα]ι τιμιώτατε, ?οτι ο?υπω ο=ιδα τοσο[υτον πένθος /αλλοτε τ{[η ψυχ{[η μου παραδεξάμενος, ?οσον ν[υν, ?οτε /ηκουσα τ[ων 'εκκλησιαστικ[ων θεσμ[ων τ]ην σύγχυσιν" (Ì. Âáóίλειος - Πρ]ος Θεόδοτον Νικοπόλεως PG 32.564).

84

"Ðένθους γ]αρ 'αληθ[ως, πένθους κα]ι 'οδυρμ[ων "ο παρ]ων ?απας καιρός" (" É. ×ñõóόστομος PG 47.395).

"Ο"ι τούτους καλο[υντες χριστιανούς, πολ]υ κα]ι λίαν πλαν[ωνται, "ως μήτε τ]ας Γραφ]ας 'ανεγνωκότες, μήτε ?ολως ε'ιδότες τ]ον Χριστιανισμ]ον κα]ι τ]ην 'εν α'υτ{[ω πίστιν" (Ì. '

Áèáíάσιος κατ]α ' Αρειαν[ων ΒΕΠΕΣ 30.124) ."Βλέπε γάρ, ?οτι 'εν μέσ{ω παγίδων διαβαίνεις

κα]ι 'επάνω τείχους "υψηλο[υ περιπατε[ις, ?οθεν ο'υκ 'ακίνδυνον τ{[ω καταπεσόντι τ]ο πτ[ωμα" (Ì.

Âáóίλειος PG 32.349) ."Óöáãá]é ä]å êá]é äåóìï]é ô[çò ' Åêêëçóίας

"ημ[ων 'αλλότρια ... δημί{ω παραδέδωκεν ' Αθανάσιος ο'υδένα" (Ì. ' Áèáíάσιος ΒΕΠΕΣ 31.53).

"Ï'υ πρέπει τ{[ω καιρ{[ω δουλεύειν 'αλλ]α τ{[ω Κυρί{ω" (Ì. ' Áèáíάσιος ΒΕΠΕΣ 33.172).

"Ð[ùò ô[çò Êáèïëéê[çò ' Åêêëçóίας ε'ισ]ιν ο"ι τ]ην 'αποστολικ]ην 'αποτιναξάμενοι πίστιν κα]ι καιν[ων κακ[ων 'εφευρετα]ι γενόμενοι; " (Ì. ' Áèáíάσιος ΒΕΠΕΣ

30.125)."Ô]ï ä]å 'åí äόγμασι δε[ιν μόνοις ο/ιεσθαι τ]ην

ε'υσέβειαν ε=ιναι τίνος ο?υτως /ιδιον "ως τ[ων " Ελλήνων; " (Ãñçãόριος Νύσσης - Κατ]α Ε'υνομίου Λόγος ΙΑ" PG 45.881Á).ü

"Ðñïôñέπεται "ημ[ας "ο λόγος, μ]η /αγεσθαι "υπ]ο τ[ης πιθανότητος τ[ων "ετεροδόξων} μανία γ]αρ σαφής, 'εξεστηκόσιν 'ακολουθε[ιν. Γνώρισον α'υτούς, ?οτι 'εξέστησαν. / Εξω ε'ισ]ι τ[ης "οδο[υ τ[ης πρ]ος Θε]ον 'αγούσης. Μ]η χρήσ{η α'υτο[ις "οδηγο[ις, μή ποτε 'αχθ{[ης "υπ' α'υτ[ων ε'ις κρημν]ον κα]ι βάραθρον" (Ì. Âáóίλειος PG 30.649).

"Äé]á ä]å ô]çí êáôάργησιν πάλιν τ[ων καθ' "ημ[ας "εορτασίμων κα]ι πανηγυρικ[ων "ημερ[ων, 'εκτ]ος τ[ης Κυριακ[ης, 'επενόησε κα]ι 'ενεργε[ι πολλ]α /αλλα σκάνδαλα. Πρ[ωτον μ]εν 'ενεργε[ι πολυτρόπως ?ινα 'εντάξ{η δι]α νόμου ε'ις τ]α 'ορθόδοξα κράτη, τ]ο νέον λεγόμενον /ετος τ[ης Δύσεως, καθ' ?ο α'υτο]ι προτρέχουσι 12 "ημέρας, ?ωστε ?οταν "ημε[ις /εχωμεν πρώτην το[υ μηνός, α'υτο]ι μετρ[ωσι 13. Δι' α'υτ[ης τ[ης καινοτομίας 'ελπίζει ?ινα συγχύσ{η κα]ι

85

'ανατρέψ{η τ]ας "εορτασίμους "ημέρας κα]ι /αλλους νεωτερισμούς" (Êïóì[áò Öëáìé[áτοò 1786-1852 - ? Áðáíôá - '

Αθ[ηναι-Πάτραι 1849-1910 - σ. 166 - ' Ηλ. Παπαχρήστου - Πόντιοι Πιλάτοι - ' Αθ[ηναι 1996 - σ. 45).ü"Ï"é ä]å 'ïëίγοι σωζόμενοι 'επίσκοποι, ο'υδ]εν

/αλλο /εχουσιν "ως πρ]ος τ]α 'εκκλησιαστικ]α καθήκοντα, ε'ιμ]η /ονομα κεν]ον κα]ι τύπον} ?ωστε "η 'απ' α'ι[ωνος δοθε[ισα το[υ Παναγίου Πνεύματος τελεταρχικ]η τ[ων σεπτ[ων μυστηρίων 'εξουσία 'εδόθη ε'ις 'εκείνην τ]ην 'ασεβεστάτην 'αρχ]ην, ?ητις πρ]ο πολλο[υ νοθεύει 'αδιαλείπτως ?ολα τ]α 'ορθ]α δόγματα. Διαφθείρει τ]ο νόημα τ[ων Θείων Γραφ[ων, 'εξαλείφει το]υς ?ορους τ[ων ' Αποστόλων κα]ι τ[ων " Ιερ[ων Συνόδων, κα]ι δι]α τ[ων πλανηθέντων 'επισκόπων κα]ι κληρικ[ων, καταργο[υνται 'ανεπαισθήτως ?ολα τ]α 'ορθ]α φρονήματα κα]ι μυστήρια τ[ης ' Ορθοδόξου ' Εκκλησίας κα]ι 'αντιεισάγονται 'αξιοδακρύτως α"ι κακοδοξίαι τ[ης πλάνης " (Êïóì[áò

Öëáìé[áτοò 1786-1852 - ? Áðáíôá - ' Αθ[ηναι-Πάτραι 1849-1910 - σ. 268 - ' Ηλ. Παπαχρήστου - Πόντιοι

Πιλάτοι - ' Αθ[ηναι 1996 - σ. 45).ü" " Ο τ[ης "υγιο[υς πίστεως κα]ι τ]ο βραχύτατον

'ανατρέψας, τ{[ω παντ]ι λυμαίνεται. ... Τ]ο Ε'υαγγέλιον 'ανέτρεψαν ο"ι κα]ι μικρ]ον καινοτομο[υντες ... Á'õô]ï ì]åí ï=õí ôï[õôü 'åóôé ô]ï ðÜíôùí á/éôéïí ô[ùí êáê[ùí, ô]ï ì]ç "õð]åñ ô[ùí μικρ[ων τούτων 'áãáíáêôå[éí, äé]á ôï[õôï êá]é ìåßæïíá ô[ùí "áìáñôçìÜôùí 'åðåéó[çëèåí, ?ïôé ô]á 'åëÜôôïíá ô[çò ðñïóçêïýóçò ï'õ ôõã÷Üíåé äéïñèþóåùò. Êá]é êáèÜðåñ 'åí ôï[éò óþìáóéí, ï"é ô[ùí ôñáõìÜôùí êáôáöñïíÞóáíôåò, ðõñåôï]õò /åôåêïí êá]é óçðåäüíáò êá]é èÜíáôïí, ï?õôù êá]é 'åð]é ô[ùí ψυχ[ων, ο"ι τ[ων μικρ[ων "õðåñïñ[ùíôåò ô]á ìåßæïíá 'åðåéóÜãïõóéí. ... Å'é ã]áñ ðåñ]é ô]çí 'áñ÷]çí 'áðïðçä[áí ô[ùí èåßùí èåóì[ùí 'åðé÷åéñï[õíôåò êá]é μικρ]ον ôé ðáñáêéíå[éí, ô[çò ðñïóçêïýóçò 'åôýã÷áíïí 'åðéôéìÞóåùò, ï'õê /áí "ï ðáñ]ùí 'åôÝ÷èç ëïéìüò, ï'õê /áí "ï ôïóï[õôïò ÷åéì]ùí ô]çí ' Åêêëçóßáí êáôÝëáâåí. .... Ì]ç ã]áñ ìïé ' ÉÜêùâïí å/éðçò, êá]é ' ÉùÜííçí, ê/áí ã]áñ ô[ùí ðñþôùí 'áããÝëùí =ç ôéò 'åî ï'õñáíï[õ äéáöèåßñùí ô]ï

86

êÞñõãìá, 'áíÜèåìá /åóôù. ... Êá]é ï'õê å=éðåí, 'å]áí 'åíáíôßá êáôáããÝëùóéí /ç 'áíáôñÝðùóé ô]ï ð[áí, 'áëë]á ê/áí μικρ]ον τι å'õáããåëßæùíôáé ðáñ' ?ï å'õçããåëéóÜìåèá, ê/áí τυχόν ðáñáêéíÞóùóéí, 'áíÜèåìá /åóôùóáí! "( ' Ιωάννης Χρυσόστομος -" Õðόμνημα å'éò ô]çí ðñ]ïò ÃáëÜôáò κεφ. á'

8 - PG 61.622-624).ü"Å'é ôéò ã]áñ "ïìïëïãήσει 'εκε[ινον ν[υν

'ορθοτομο[υντα τ[ον λόγον τ[ης 'αληθείας, "ομολογε[ι το]υς "εαυτο[υ προγόνους α"ιρετικούς" (Ãåííάδιος "ο Σχολάριος - Πρ]ος τ]ον ' Εκκλησιάρχην Σίλβεστρον τ]ον ' Αγγαλιαν]ον - Θεοδωρήτου Μοναχο[υ -

Μοναχισμ]ος κα]ι Α?ιρεσις σ. 243-244)."Ï'õê /çêïõóáò ?ïôé êá]é 'åí ô{[ç Ðáëáé{[á 'åí

Óáââάτ{ω ξύλα τις συλλέξας, κα]ι μίαν 'εντολ]ην παραβ]ας, κα]ι ο'υδ]ε ταύτην μεγίστην, 'εσχάτην δέδωκε δίκην; Κα]ι ' Οζ[α τ]ην κιβωτ]ον μέλλουσαν περιτρέπεσθαι στηρίξας, παραχρ[ημα 'απέθανεν, ?οτι μ]η προσηκούσης α'υτ{[ω διακονίας /ηψατο; Ε=ιτα Σαββάτου μ]εν "η παράβασις, κα]ι τ]ο τ[ης κιβωτο[υ καταπιπτούσης /αψασθαι, ε'ις τοσαύτην /ηγαγε τ]ον Θε]ον 'αγανάκτησιν, ?ωστε μηδ]ε βραχείας τυχε[ιν συγγνώμης το]υς τα[υτα τολμήσαντας."( '

Ιωάννης Χρυσόστομος -" Õðόμνημα å'éò ô]çí ðñ]ïò ÃáëÜôáò κεφ. á' 8 - PG 61.622).ü"' Åðåéä]ç ä]å ô]ï íïåñ]ïí ö[ùò ô]çí 'á÷ëýí 'åêåßíçí

'åóêÝäáóå, ðáíôá÷ï[õ ã[çò êá]é èáëÜóóçò, 'çðåéñ[ùôáé êá]é íçóé[ùôáé, êïéí{[ç ôï[õ Èåï[õ êá]é Óùô[çñïò 'åðéôåëï[õóéí ô]áò "åïñô ]áò êá]é /åíèá /áí ôéò 'áðçäçì[çóáé èåëÞóç, ê/áí ðñ]ïò ?çëéïí 'áíßó÷ïíôá, ê/áí ðñ]ïò äõüìåíïí, ðáíôá÷ï[õ ô]çí á'õô]çí å"õñÞóåé êáô]á ô]ïí á'õô]ïí ÷ñüíïí 'åðéôåëïõìÝíçí ðáíÞãõñéí." (PG 83:1241 - ΓΕΠΑ ó. 99). " (Θεοδώρητος Κύρου - ' Επιστολ]η ΟΒ' - "

Ερμησιγένει παρέδρ{ω PG 83.1241).ü"' Επειδ]η δ]ε πρ]ο το[υ Κωνσταντίνου τ]α

σχίσματα =ην, κα]ι =ην χλεύη, " Ελλήνων λεγόντων, κα]ι χλευαζόντων τ]ην 'εν τ{[η ' Εκκλησί{α διαφωνίαν, 'επ]ι Κωνσταντίνου δ]ε δι]α τ[ης τ[ων 'επισκόπων σπουδ[ης συνηνώθη μ[αλλον τ]ο σχίσμα ε'ις μίαν "ομόνοιαν} τ]ι ο=υν τούτου 'εστ]ι προυργιαίτερον κα]ι χαριέστερον, 'απ]ο γ[ης περάτων 'εν μι{[α "ημέρ{α 'απαλλάττειν λα]ον

87

Θε{[ω, συμφωνε[ιν τε κα]ι 'αγρυπνε[ιν, κα]ι τ]ας α'υτ]ας "ημέρας ?ισας φέρειν /εν τε 'αγρυπνίαις κα]ι δεήσεσι, κα]ι "ομονοί{α κα]ι λατρεί{α, νηστεί{α τε κα]ι ξηροφαγεί{α "αγνεί{α, κα]ι τα[ις /αλλαις τα[ις κατ]α τ]ην πανσεβάσμιον ταύτην "ημέραν 'αγαθα[ις Θε{[ω ε'υαρεστήσεσιν;" (' Åðéöάνιος Κύπρου - Κατ]α Α"ιρέσεων - PG 42.369C-372Á).ü

"Ô]ι γ]αρ "ημ[ιν κάλλιον, τί δ]ε σεμνότερον "υπάρξαι δυνήσεται, το[υ τ]ην "εορτ]ην ταύτην, παρ' +ης τ]ην τ[ης 'αθανασίας ε'ιλήφαμεν 'ελπίδα, μι{[α τάξει κα]ι φανερ{[ω λόγ{ω παρ]α π[ασιν 'αδιαπτώτως φυλάττεσθαι; ... Λογισάσθω δ]ε "η τ[ης "υμετέρας "οσιότητος 'αγχίνοια, ?οπως 'εστ]ι δεινόν τε κα]ι 'απρεπ]ες, κατ]α τ]ας α'υτ]ας "ημέρας, "ετέρους μ]εν τα[ις νηστείαις σχολάζειν, "ετέρους δ]ε συμπόσια συντελε[ιν} κα]ι μετ]α τ]ας το[υ Πάσχα "ημέρας, /αλλους μ]εν 'εν "εορτα[ις κα]ι 'ανέσεσιν 'εξετάζεσθαι, /αλλους δ]ε τα[ις "ωρισμέναις 'εκδεδόσθαι νηστείαις. Δι]α το[υτο γο[υν, τ[ης προσηκούσης 'επανορθώσεως τυχε[ιν, κα]ι πρ]ος μίαν διατύπωσιν /αγεσθαι το[υτο "η θεία Πρόνοια βούλεται, "ως /εγωγε ?απαντας "ηγο[υμαι συνορ[{αν" (Ì. Κωνσταντ[ινος - Πρ]ος το]υς 'απολειφθέντας 'επισκόπους

περ]ι τ[ων 'εν τ{[η συνόδ{ω τυπωθέντων - PG 82.933ΑΒ-396ÁÂ).ü"Å=éôá ä]å ðåñ]é ôïýôïõ á=õèéò 'åðéëÞøïìáé

ô[çò 'áêïëïõèßáò, ?ïôé 'áíáãêáßùò "ç ' Åêêëçóßá ôï[õôï 'åðéôåëå[é ðáñÜäïóéí ëáâï[õóá ðáñ]á ÐáôÝñùí. Ô]éò ä]å äõíÞóåôáé èåóì]ïí ìçôñ]ïò êáôáëýåéí /ç íüìïí ðáôñüò; "ùò ô]á ðáñ]á ô[{ù Óïëïì[ùíôé å'éñçìÝíá : «/ Áêïõå, õ"éÝ, ëüãïõò ðáôñ]ïò óïõ, êá]é ì]ç 'áðþó{ç èåóìï]õò ìçôñüò óïõ» äåßîáò ?ïôé 'åããñÜöùò ôå êá]é 'áãñÜöùò 'åäßäáóêå "ï Ðáô]çñ, ôï'õôÝóôéí "ï Èåüò "ï Ìïíïãåí]çò êá]é ô]ï ? Áãéïí Ðíå[õìá, "ç ä]å ìÞôçñ "çì[ùí ' Åêêëçóßá å=é÷å èåóìï]õò 'åí á'õô[{ç êåéìÝíïõò 'áðïëýôïõò ì]ç äõíáìÝíïõò êáôáëõè[çíáé" (' Åðéöάνιος Κύπρου - Κατ]α Α"ιρέσεων - PG

42.516Á).ü"' Αρκε[ι γ]αρ ε'ις 'απόδειξιν το[υ "ημετέρου

λόγου τ]ο /εχειν πατρόθεν /ηκουσαν πρ]ος "ημ[ας τ]ην παράδοσιν, ο+ιόν τινα κλ[ηρον δι'

88

'ακολουθίας 'εκ τ[ων 'αποστόλων δι]α τ[ων 'εφεξ[ης "αγίων παραπεμφθέντα"(Γρηγόριος Νύσσης - Κατ]α Ε'υνομίου -

PG 45.653Â).ü"... ?éíá ìία τις γένηται συμφωνία, κα]ι μία

"ομολογία, μία "εορτ]η 'επιτελουμένη. Δι]ο 'εκείνων "η 'επίμελεια τ]ον νο[υν τ[ων 'ανθρώπων συνάγουσα ε'ις ?ενωσιν τ[ης ' Εκκλησίας, μ]η δυνηθε[ισα τ]ον τοσο[υτον χρόνον 'επιτελεσθ[ηναι, ε'υδοκήσει Θεο[υ 'επ]ι Κωνσταντίνου 'εγένετο "ομονοίας ?ενεκα " (' Åðéöάνιος

Κύπρου - Κατ]α Α"ιρέσεων - PG 42.357ÁΒ).ü"Ï"é ô]á ðάντα καλ[ως διεταξάμενοι θε[ιοι

Πατέρες , 'αλληλοδιαδόχως 'εκ τετ τ[ων θείων ' Αποστόλων κα]ι τ[ων "ιερ[ων Ε'υαγγελίων παραδεδώκασιν "ημ[ιν τέσσαρά τινα "εορτάζειν"(Συναξάριον Μεγάλης Πέμπτης).ü

"Ο'υ μ]ην παρ]α το[υτο μεταποιε[ιν τ]ον τ[ων Πατέρων προσήκει κανόνα} ο/υτε γ]αρ ο+ιόν τε συνθε[ιναι ?ετερον ... κα]ι α=υθις μετ]α τοσα[υτα, κα]ι {'αε]ι ο?υτως "η α'υτ]η παρακολουθήσει "αμαρτία, κα]ι δεήσει πολλάκις το[υτον μεταποιε[ιν, ?ωστε βέλτιον μ]η καινοτομε[ιν} "η γ]αρ τοιαύτη καινοτομία ο'υ μόνον ο'υ δυνήσεται μ]η τ{[η α'υτ{[η πάλιν περιπεσε[ιν "αμαρτί{α, 'αλλ]α κα]ι στάσεως ο'υ μετρίας τ{[η ' εκκλησί{α γενήσεται πρόξενος"(Ματθα[ιος Βλάσταρις - 1335 - ÓÑÐ Ô. ò' ó. 424).ü

"Ðïëëá]é ô[çò 'áóåâåίας α"ι "οδοί, τ[ης δ]ε 'αληθείας μία"("ι. Χρυσόστομος ' "PG 00.00CD).

"Ôο]υς "ετέρως φρονο[υντας, "ως λύμην τ[ης 'αληθείας, ?εως μ]εν /αν ={η δυνατόν, προσλαμβανώμεθα κα]ι θεραπεύωμεν} 'ανιάτως δ]ε /εχοντας 'αποστρεφώμεθα, μ]η τ[ης νόσου μεταλάβωμεν πρ]ιν μεταδο[υνται τ[ης "εαυτ[ων "υγείας"(Γρηγόριος Θεολόγος - Ε'ιρηνικ]ος Α' 'επ]ι τ{[η "ενώσει τ[ων μοναζόντων - Ç κβ' PG

35.752Á)."/ Åóôé ä]å êá]é ðñ[áïí öáίνεσθαι κα]ι

ταπεινόφρονα, κα]ι μ]η 'αγαπ{[αν. Δι]ο φησίν} ' Επ]ι π[ασι τούτοις 'ενδύσασθε τ]ην 'αγάπην, ?ητις 'εστ]ι σύνδεσμος τ[ης τελειότητος. Πάντα 'εκε[ινα, φησίν, α?υτη συσφίγγει παρο[υσα}

89

'απούσης δ]ε, διαλύονται κα]ι κα]ι 'ελέγχονται "υπόκρισις /οντα κα]ι ο'υδέν ... κα]ι 'επ]ι το[υ σώματος, 'ε]αν μ]η =ωσιν ο"ι σύνδεσμοι, ο'υδ]εν /οφελος τ[ων λοιπ[ων} ο?υτω κα]ι "η 'αγάπη συνέχει πάντα τ]α τ]ην τελειότητα ποιο[υντα, κα]ι /ανευ ταύτης τέλειος ο'υδείς, 'αλλ]α κ/αν πάντα δοκ{[η /εχειν, 'ατελής 'εστιν"(Θεοφύλακτος Βουλγαρίας - ' Εξήγησις τ[ης

πρ]ος Κολασσαε[ις - êåö. ã' PG 124.1260CD).ü"' Åí +{ù (ðïíçñ{[ù êáéñ{[ù ô[çò 'åðï÷[çò ôïõ) äé]á ðάντων τ[ης

'αγάπης ψυγείσης, 'ανήρηται μ]εν 'αδελφ[ων σύμπνοια} "ομονοίας δ]ε 'αγνοε[ιται κα]ι το/υνομα} 'αν{ήρηνται δ]ε 'αγαπητικα]ι νουθεσίαι} ο'υδαμο[υ σπλάγχνον χριστιανικόν, ο'υδαμο[υ δάκρυον συμπαθές} ο'υκ /εστιν "ο τ]ον 'ασθενο[υντα τ{[η πίστει προσλαμβανόμενος} ... ο"ι μ]εν "υποσκελίζουσι ν[υν, ο"ι δ]ε 'ενάλλονται τ{[ω πεσόντι, /αλλοι δ]ε 'επικροτο[υσιν"(Μ. Βασίλειος - Περ]ι

το[υ " Αγίου Πνεύματος - Λ' Ç 78 - PG 32.216BC) ."= Ω φίλοι κα]ι 'αδελφοί} 'αδελφο]υς γ]αρ "υμ[ας

καλ[ω, καίπερ ο'υκ 'αδελφικ[ως /εχοντας"(Γρηγόριος "ο

Θεολόγος - Λόγος κζ' - Θεολογικ]ος Πρ[ωτος - Πρ]ος Ε'υνομιανούς Ç ε' PG 36.17Á)."Ï'õ ã]áñ íéê[çóáé æçôï[õìå, 'áëë]á ðñïóëáâå[éí

'áäåëöïύς, +ων τ{[ω χωρισμ{[ω σπαρασσόμεθα"(Γρηγόριος "ο Θεολόγος - Λόγος μα' - Ε'ις τ]ην Πεντηκοστ]ην Ç η' PG

36.440Â)."Êáë]ïí "ï æ[çëïò ô[çò å'õóåâåίας, 'αλλ' 'αγάπ{η

συγκεκραμένος"(' Ιωάννης "ο Δαμασκην]ος - Κατ]α ' Ιακωβιτ[ων Ç α' PG 94.1436Á). "Ð[áí ì]åí ?ïñéïí ðáôέρων κεκίνηται} π[ας δ]ε

θεμέλιος, κα]ι ε/ι τι 'οχύρωμα δογμάτων διασεσάλευται"(Μ. Βασίλειος - Περ]ι το[υ " Αγίου Πνεύματος - Λ' Ç 77 - PG 32.213Á)

"' Επ]ι τ]ην ε'υχ]ην τ]ο π[αν τρέψωμεν, ?οσ{ω μειζόνως 'ασεβο[υσι, τοσούτ{ω πλέον "υπ]ερ α'υτ[ων παρακαλο[υντες κα]ι δεόμενοι 'αποστ[ηναί ποτε τ[ης μανίας α'υτούς. Το[υτο γ]αρ 'αποδεκτ]ον 'ενώπιον το[υ Σωτ[ηρος "ημ[ων Θεο[υ, ?ος πάντας 'ανθρώπους θέλει σωθ[ηναι, κα]ι ε'ις 'επίγνωσιν 'αληθείας 'ελθε[ιν. Μ]η διαλείπωμεν τοίνυν τ]ας "υπ]ερ α'υτ[ων "ικετηρίας ποιούμενοι. Μέγα γ]αρ ?οπλον ε'υχή, θησαυρ]ος 'ανελλιπής, πλο[υτος μηδέποτε

90

δαπανώμενος, λιμ]ην 'ακύμαντος, γαλήνης "υπόθεσις, κα]ι μυρίων 'αγαθ[ων "ρίζα κα]ι πηγ]η κα]ι μήτηρ 'εστ]ιν "η ε'υχή, κα]ι α'υτ[ης τ[ης βασιλείας δυνατωτέρα"(' Ιωάννης "ο Χρυσόστομος - Περ]ι ' Ακαταλήπτου - Πρ]ος '

Ανομοίους - κεφ. ε' Ç ε', ς' PG 48.743).ü"Ì]ç ôïίνυν πρ]ος 'εκείνους 'αγριαίνωμεν, μηδ]ε

θυμ]ον προβαλλώμεθα, 'αλλ]α μετ]α 'επιεικείας α'υτο[ις διαλεγώμεθα} ο'υδ]εν γ]αρ 'επιεικείας κα]ι πραότητος 'ισχυρότερον. Δι]α το[υτο κα]ι Πα[υλος πολλ{[η τ{[η σπουδ{[η τούτου το[υ πράγματος 'αντέχεσθαι 'εκέλευσε λέγων} Δο[υλον δ]ε Κυρίου ο'υ δε[ι μάχεσθαι, 'αλλ' /ηπιον ε=ιναι πρ]ος πάντας"(' Ιωάννης "ο Χρυσόστομος - Περ]ι ' Ακαταλήπτου - Πρ]ος ' Ανομοίους - κεφ. α'

Ç ζ' PG 48.708).ü"? Οπερ γ]αρ 'αε]ι λέγω, κα]ι λέγων ο'υ

παύσομαι, κα]ι τ]ο μικρ]ον παραβαθ]εν "ολόκληρον τ]ην /οψιν 'ηφάνισε, κα]ι τ]ην μορφ]ην 'ελυμήνατο"(' Ιωάννης "ο Χρυσόστομος - " Υπόμνημα ε'ις τ]ην πρ]ος Γαλάτας - κεφ. δ ' Ç γ'

PG 61.660).ü"Βούλει μαθε[ιν, ?οση "η το[υ βίου λαμπρότης, ?

οσην /εχει τ]ην πειθώ; Πολλο]ι τ[ων α"ιρετικ[ων ο?υτως /ισχυσαν, κα]ι τ]α δόγματα καίτοι α'υτο[ις /οντα διεφθαρμένα, ο"ι πολλο]ι τ[ων 'ανθρώπων α'ιδο[ι τ{[η περ]ι τ]ον βίον ο'υκ /ετι τ]ο δόγμα 'εξήτασαν} /αλλοι δ]ε κα]ι καταγινώσκοντες α'υτ[ων δι]α τ]ο δόγμα, {'ηδέσθησαν δι]α τ]ον βίον, ο'υ καλ[ως μ]εν, πλ]ην ?ομως το[υτο /επαθον. Το[υτο τ]α σεμν]α τ[ης πίστεως τ[ης "ημετέρας διέβαλε, το[υτο τ]α πάντα 'ανέτρεψε, τ]ο μηδένα λόγον ε=ιναι βίου μηδεν]ι, το[υτο τ{[η πίστει λυμαίνεται. Λέγομεν, ?οτι Θεός 'εστιν "ο Χριστ]ος, μυρία κα]ι ?ετερα παράγομεν, μετ]α δ]ε τ[ων /αλλων κα]ι το[υτο, ?οτι /επεισεν ?απαντας 'ορθ[ως ζ[{ην"(' Ιωάννης "ο Χρυσόστομος - " Υπόμνημα ε'ις τ]ας Πράξεις - κεφ. μζ ' PG

60.331).ü"Å'é ä]å êá]é å'éò ô]çí âáóéëåίαν το[υ Θεο[υ

κεκλήμεθα, 'αξίως τ[ης βασιλείας πολιτευώμεθα, Θε]ον 'αγαπ[ωντες κα]ι τ]ον πλησίον. ' Αγάπη δ]ε ο'υκ 'εν φιλήματι, 'αλλ' 'εν ε'υνοί{α κρίνεται! Ο"ι δ]ε ο'υδ]εν /αλλο /η φιλήματι καταψοφο[υσι τ]ας '

91

Εκκλησίας, τ]ο φιλο[υν /ενδον ο'υκ /εχοντες ... ? Αγιον α'υτ]ο κέκληκεν "ο ' Απόστολος. / Εστι δ]ε κα]ι /αλλο /αναγνον φίλημα, πλ[ηρες 'ιο[υ, "αγιωσύνην "υποκρινόμενον"(Κλήμης ' Αλεξανδρεύς PG 8.625-660).

"Ï'õä]å ô]ï êáë]ïí, ?ïôå ì]ç êáë[ùò ãένηται, σοφ[ων ρ[ησις σοφ]η τίς 'εστι. Μαρτυρε[ι δ]ε κα]ι το[ις " Εβραίων παισ]ιν "ο θε[ιος ' Απόστολος, "ως ζ[ηλον μ]εν Θεο[υ /εχουσιν, 'αλλ' ο'υ κατ' 'επίγνωσιν, ο'υκ 'εν 'επαίν{ω τ]ην μαρτυρίαν τιθείς, 'αλλ]α δήπου μεμφόμενος. Καλ]ον "ο ζ[ηλος τ[ης ε'υσεβείας, 'αλλ' 'αγάπ{η συγκεκραμένος. Στυγητ]ον "η κακία, 'αλλ' 'ελέους "ο ταύτην δεχόμενος /αξιος. Μισ[ω τ]ην σηπεδόνα, τ]ο μέλος δ]ε περιέπω, ?εως ο/υπω τέλεον /αχρηστον} κα]ι πάντα μ]εν δ]η κάλων κιν[ω, τ]ο δ]η λεγόμενον, κα]ι τέχνην 'ανιχνεύω ?απασαν, κα]ι 'αλεξίκακον μηχαν[ωμαι φάρμακον, κα]ι Θε]ον 'επιβο[ωμαι συνέριθον, α'ιδο[ι κα]ι πόθ{ω το[υ "ομοφύλου κα]ι τ[ης "ομωνυμίας βαλλόμενος κα]ι τ]ον θύραθεν μ[ωμον 'αποσειόμενος. Ε'ι μ]εν ο=υν πείσω τ]ην "υγείαν, τ{[ω δεδωκότι χάρις τ[ης "υγείας, ε'ι δ]ε μ]η πείσω, 'ιατταται]αξ τ[ων κακ[ων! τομ{[η τ]ο ποθούμενον παραδίδωμι} 'αλγ[ων μέν, 'αλλ' ?ομως 'εκδίδωμι, φεύγων τ]ην συνουσίαν, "ως /αν μ]η διανεμηθείη τ]ο κακόν, "ως πλείονα γενέσθαι τ]α 'αχρειούμενα, κα]ι μετ]α το[υ προφήτου ο'υκ 'επιτωθάζων, 'αλλ' 'οδυρόμενος φεύγομαι. «' Ιατρεύσαμεν τ]ην Βαβυλ[ωνα, κα]ι ο'υκ 'ιάθη». Κα]ι τ]ην α'ιτίαν ... «ο'υκ 'ηθέλησεν». Α'υθ]ας /η τε νόσος κα]ι τ[ης θεραπείας "η ε'ισδοχή. Τα[υτα με πρ]ος τ]ο γράφειν παρώρμησεν. Ο'υκ /ερις, ο'υ ζ[ηλος, ο'υκ /ελεγχος, ο'υ νίκης /εφεσις, ο'υκ 'επιδείξεως τρόπος, ο'υ μ[ισος, 'αλλ' /ελεος 'εκ πόθου θείου κα]ι το[υ πλησίου "ορμώμενος} «'ε]αν γ]αρ "υποστείλ{η» φησίν, «ο'υκ ε'υδοκε[ι 'εν σο]ι "η ψυχή μου»."(' Ιωάννης "ο Δαμασκην]ος - Πρ]ος τ]ον ' Επίσκοπον το[υ Δαραίας τ]ον '

Ιακωβίτην - Ç 1 Å.Ð.Å. 4.342-344).ü"... προετιμήσαμεν τ]ην συμφωνίαν τ[ης τ[ων

χρόνων παρατηρήσεως ... Τ]ι ο=υν ο+υτός φησιν; " Ημέρας παρατηρε[ισθε κα]ι μ[ηνας κα]ι καιρο]υς

92

κα]ι 'ενιαυτούς. ... σ]υ δ]ε ο'υ προτιμ{[ας το[υ χρόνου τ[ης ' Εκκλησίας τ]ην συμφωνίαν ... ìçä]å "çìÝñáò êá]é êáéñï]õò êá]é 'åíéáõôï]õò ðáñáôçñï[õìåí, 'áëë]á ðáíôá÷ï[õ ô[{ç ' Åêêëçóß{á ìåô'' 'áêñéâåßáò "åðώìåèá ô]çí 'áãÜðçí êá]é ô]çí å'éñÞíçí ðñïôéì[ùíôåò "áðÜíôùí. Å'é ã]áñ êá]é 'åóöÜëëåôï "ç ' Åêêëçóßá ï'õ ôïóï[õôïí êáôüñèùìá 'áð]ï ô[çò ô[ùí ÷ñüíùí 'áêñéâåßáò =çí, ?ïóïí /åãêëçìá 'áð]ï ô[çò äéáéñÝóåùò êá]é ôï[õ ó÷ßóìáôïò ôïýôïõ. ... ' Áëë' ?åí ìüíïí æçô[ù ?ïðùò 'åí å'éñÞí{ç êá]é "ïìïíïß{á ?áðáíôá ðïé[ùìåí ?ïðùò ì]ç, íçóôåõüíôùí "çì[ùí êá]é ôï[õ äÞìïõ ðáíô]ïò êá]é ô[ùí " ÉåñÝùí ô]áò κοιν]ας ðïéïõìÝíùí "õð]åñ ô[çò Ï'éêïõìÝíçò "éêåôçñßáò, ó]õ ìÝíçò ìåèýùí 'åð]é ô[çò ï'éêßáò. ' Εννόησον ð[ùò äéáâïëéê[çò ôï[õôό 'åóôéí 'åíåñãåßáò êá]é "ùò ï'õ÷' ?åí ìüíïí ï'õä]å äýï ï'õä]å ôñßá 'åóô]éí ô]á "áìáñôÞìáôá 'áëë]á ðïëë[{ù ðëåß{ù. ... Ï'õä]å ã]áñ "ç ' Åêêëçóßá ÷ñüíïõ 'áêñßâåéáí ï=éäåí} 'áëë' 'åðåéä]ç ðáñ]á ô]çí 'áñ÷]çí ð[áóéí /åäïîå ôï[éò ðáôñ[áóé äé{çñçìÝíïéò, "ï ìï[õ óõíåëèå[éí êá]é ôïýôùí "ïριóÜíôùí "çìÝñáí ô]çí óõìöùíßáí ðáíôá÷ï[õ ôéì[ùóá êá]é ô]çí "ïìüíïéáí 'áãáð[ùóá êáôåäÝîáôï ô]ï 'åðéôá÷è]åí"(' Ιωάννης "ο Χρυσόστομος -

"Ε'ις το]υς τ]α πρ[ωτα Πάσχα Νηστεύοντας " - PG 48.861-872).ü"Å'é ô]á ô[ùí 'åêêëçóé[ùí ðñάγματα 'ανεκποίητα

ε=ιναι 'οφείλουσι, πολλ{[ω μ[αλλον ο'υ δε[ι κοινο[υσθαι τ]ας 'εκκλησίας α'υτ]ας, κα]ι τ]α μοναστήρια, κα]ι κοιν]α γίνεσθαι καταγώγια. Ο"ι ο=υν διακατέχοντες τα[υτα, ε'ι ο'υ βούλονται ε'ις τ]ο 'αρχα[ιον 'αποκαταστ[ησαι σχ[ημα, το[υ μ]εν "ιερατικο[υ καταλόγου /οντες, καθαιρεθήσονται} ε'ι δ]ε λαϊκο]ι /η μοναχο]ι τυγχάνουσιν, 'αφορισθήσονται} "ως τ]ον ο=ικον το[υ Θεο[υ ο=ικον 'εμπορίου ποιο[υντες"(' Αλέξιος ' Αριστηνός - " Ερμηνεία ε'ις

Κανόνας περ]ι τ]ο 1130 : ιγ' ô[çò Æ' Ï'éêïõì. êä' τ[ης Δ' κα]ι μθ' τ[ης ΣΤ' ÓÑÐ ô. Â' ó. 615).ü"" Ιερο]ι τόποι λέγονται ο"ι 'αφωρισμένοι τ{[ω

Θε{[ω, /ηγουν ο"ι θε[ιοι ναοί, ο"ι πρόναοι, τ]α κατηχουμενε[ια κα]ι τ]α περ]ι α'υτά ... ?ορια τ[ης 'εκκλησίας ε=ιναι τ]α λουτρά, κα]ι το]υς κήπους, κα]ι τ]ας στο]ας ταύτης, κα]ι δι]α το[υτο μ]η

93

δύνασθαί τινα 'αφέλκειν 'εκ τούτων το]υς πρόσφυγας"(Θεόδωρος Βαλσαμ]ων "ο Δ' (1140-1196?) - ΣΡΠ ô. Â' σ. 537-538).ü

"Ô]ην τ[ων Πατέρων 'ιχνηλατο[υντες ε'υσέβειαν ... / Εσται δ]ε το[υτο κα]ι μάλα 'ορθ[ως, ε'ι το[ις τ[ων "αγίων Πατέρων περιτυγχάνοντες λόγοις, περ]ι πολλο[υ τε α'υτο]υς ποιε[ισθαι σπουδάζομεν, κα]ι δοκιμάζομεντες "εαυτούς, ε'ι 'εσμ]εν 'εν τ{[η πίστει, κατ]α τ]ο γεγραμμένον, τα[ις 'εκείνων 'ορθα[ις κα]ι 'ανεπιλήπτοις δόξαις τ]ας 'εν "ημ[ιν 'εννοίας ε=υ μάλα συμπλάττομεν"(Κύριλλος ' Αλεξανδρείας - ' Επιστολ]η XVII Νεστορί{ω PG 77.108C -'

Επιστολ]η IV Νεστορί{ω PG 77.45A). "Êá]é ôί 'εστι καρδία 'ελεήμων; κα[υσις καρδίας

"υπ]ερ πάσης τ[ης κτίσεως, "υπ]ερ τ[ων 'ανθρώπων κα]ι τ[ων 'ορνέων κα]ι τ[ων ζώων κα]ι τ[ων δαιμόνων, κα]ι "υπ]ερ παντός κτίσματος. Κα]ι 'εκ τ[ης μνήμης α'υτ[ων, κα]ι τ]ης θεωρίας α'υτ[ων ρέουσιν ο"ι 'οφθαλμο]ι α'υτο[υ δάκρυα. ' Εκ τ[ης πολλ[ης κα]ι σφοδρ[ας 'ελεημοσύνης τ[ης συνεχούσης τ]ην καρδίαν, κα]ι 'εκ τ[ης πολλ[ης καρτερίας σμικρύνεται "η καρδία α'υτο[υ, κα]ι ο'υ δύναται βαστάξαι /η 'ακο[υσαι, /η 'ιδε[ιν βλάβην τινά, /η λύπην μικράν 'εν τ{[η κτίσει γινομένην. Κα]ι δι]α το[υτο κα]ι "υπ]ερ τ[ων 'αλόγων, κα]ι "υπ]ερ τ[ων 'εχθρ[ων τ[ης 'αληθείας, κα]ι "υπ]ερ τ[ων βλαπτόντων α'υτ]ον 'εν πάσ{η ?ωρ{α ε'υχ]ην μετ]α δακρύων προσφέρει, το[υ φυλαχθ[ηναι α'υτούς, κα]ι 'ιλασθ[ηναι α'υτο[ις "ομοίως κα]ι "υπ]ερ τ[ης φύσεως τ[ων 'ερπετ[ων 'εκ τ[ης πολλ[ης α'υτο[υ 'ελεημοσύνης τ[ης κινουμένης 'εν τ{[η καρδί{α α'υτο[υ 'αμέτρως καθ' "ομοιότητα το[υ Θεο[υ"(' Αγίου ' Ισα]ακ το[υ Σύρου - Λόγος πα' ).

"Τ]ον 'αδελφ]ον Γρηγόριον κ'αγ]ω 'εβουλόμην ο'ικονομε[ιν 'εκκλησίαν τ{[η α'υτο[υ φύσει σύμμετρον. Α?υτη δ]ε =ην π[ασα ε'ις ?εν συναχθε[ισα "η "υφ' "ηλί{ω. ' Επειδ]η δ]ε το[υτο 'αδύνατον, /εστω 'επίσκοπος, μ]η 'εκ το[υ τόπου σεμνυνόμενος, 'αλλ]α τ]ον τόπον σεμνύνων 'αφ' "εαυτο[υ"(' Επισ. 98 PG 32:496).

94

"Ôο[ις τ]α " Ελληνικ]α, διεξιο[υσι μαθήματα, κα]ι μ]η δι]α παίδευσιν μόνον τα[υτα παιδευομένοις, 'αλλ]α κα]ι τα[ις δόξαις α'υτ[ων τα[ις ματαίαις "επομένοις, κα]ι "ως 'αληθέσι πιστεύουσι, κα]ι ο?υτως α'υτ[ων, "ως τ]ο βέβαιων 'εχούσαις, 'εγκειμένοι, "ωστε κα]ι "ετέρους, ποτ]ε μ]εν λάθρ{α, ποτ]ε δ]ε φανερ[ως 'ενάγειν α'υτα[ις κα]ι διδάσκειν 'ανενδοιάστως, 'ανάθεμα α΄ "(Συνοδικ]ον τ[ης '

Ορθοδοξίας).üΠερ]ι τ[ης ' Εκκλησίας :

"Ο'υ γ]αρ 'αρχόντων τ[υφός 'εστι 'εντα[υθα, ο'υδ]ε 'αρχομένων δουλοπρέπεια, 'αλλ]α 'αρχ]η πνευματική"(' Ιωάννης Χρυσόστομος PG 61.527).ü

"Ô[ων 'εθνικ[ων τ]ο τοιο[υτον, τ]ο τ[ων πρωτείων 'ερ[αν"(' Ιωάννης Χρυσόστομος PG 58.622) .ü

"Τ]α πάντων κεφαλαιωδέστερα, φησί, κοιν]α πάντων 'εστί, τ]ο βάπτισμα, τ]ο δι]α πίστεως σωθ[ηναι, τ]ο τ]ον Θε]ον /εχειν Πατέρα, τ]ο το[υ α'υτο[υ Πνεύματος ?απαντας μετέχειν. Ε'ι δέ τι πλέον "ο δε[ινα /εχει 'εν τ{[ω χαρίσματι, μ]η /αλγει, 'επε]ι κα]ι "ο πόνος α'υτ{[ω πλείων 'εστί"('

Ιωάννης Χρυσόστομος PG 62.81).ü"? Οσοι δ]ε /ελαβον Α'υτ]ον, /εδωκεν α'υτο[ις

'εξουσίαν τέκνα Θεο[υ γενέσθαι. Κ/αν δο[υλοι, κ/αν 'ελεύθεροι, κ/αν ? Ελληνες, κ/αν βάρβαροι, κ/αν Σκύθαι, κ/αν /ασοφοι, κ/αν σοφοί, κ/αν γυνα[ικες, κ/αν /ανδρες, κ/αν παιδία, κ/αν πρεσβ[υται, κ/αν /ατιμοι, κ/αν /εντιμοι, κ/αν πλούσιοι, κ/αν πένητες, κ/αν /αρχοντες, κ/αν 'ιδι[ωται, φησί, πάντες τ[ης α'υτ[ης 'ηξίωνται τιμ[ης. " Η γ]αρ πίστις κα]ι "η το[υ Πνεύματος χάρις, τ]ην 'εκ τ[ων κοσμικ[ων 'αξιωμάτων 'ανωμαλίαν περιελο[υσα, ε'ις μίαν ?απαντας /επλασε μορφήν, κα]ι ?ενα 'απετύπωσε χαρακτ[ηρα τ]ον βασιλικόν"(' Ιωάννης Χρυσόστομος PG 59.75).ü

"Ô]ο τε "υστερο[υν κα]ι τ]ο πλεονάζον, τ{[η "αρμονί{α το[υ Πνεύματος συντεθέντα 'αλλήλοις κα]ι συμβιβασθέντα, ?εν /αρτιον 'αποδειχθ{[η σ[ωμα"(Γρηγόριος Νύσσης PG 35.409).

"Ï'õê /áíèñùðïé ô]áò Á'õôï[õ êõâåñí[ùóéí ' Åêêëçóίας, 'αλλ' Α'υτ]ος 'εστιν "ο πανταχο[υ

95

ποιμαίνων το]υς πιστεύοντας ε'ις Α'υτόν"(' Ιωάννης

Χρυσόστομος PG 50.592).ü"Ï'õê 'áíèρώπινα τ]α καθ' "ημ[ας, 'αλλ' /ανωθεν

'εκ τ[ων ο'υραν[ων /εχει τ]ην "ρίζαν "ημ[ιν "η τ[ης διδασκαλίας "υπόθεσις, κα]ι Θεός 'εστιν "ο πανταχο[υ τ]ας ' Εκκλησίας /αγων"(' Ιωάννης Χρυσόστομος

PG 50.592).ü"Ô]ι δέ 'εστιν «?εν σ[ωμα»; Ο"ι πανταχο[υ τ[ης

ο'ικουμένης πιστο]ι κα]ι /οντες κα]ι γενόμενοι κα]ι 'εσόμενοι. Πάλιν κα]ι ο"ι πρ]ο τ[ης το[υ Χριστο[υ παρουσίας ε'υηρεστηκότες, ?εν σ[ωμά ε'ισι. Π[ως; ? Οτι κακε[ινοι τ]ον Χριστ]ον {/ηδεσαν" ('

Ιωάννης Χρυσόστομος PG 62.75).ü"' Αρρήτως "ενώσαντα το[ις 'επουρανίοις τ]α

'επίγεια κα]ι μίαν ' Εκκλησίαν 'αποτελέσαντα, 'αγγέλων κα]ι 'ανθρώπων"(Μηνα[ιον Νοεμβρίου 1904 σ. 56).ü

"Ðñότερον κτισθε[ισα, μετ]α τα[υτα γενν[αται 'εκ Θεο[υ"(Μ.' Αθανάσιος PG 26.1004).

"? Ωστε ποιο[υντες τ]ο θέλημα το[υ πατρ]ος "ημ[ων Θεο[υ, 'εσόμεθα 'εκ τ[ης ' Εκκλησίας τ[ης πρώτης, τ[ης πρ]ο "ηλίου κα]ι σελήνης 'εκτισμένης ... τ]α βιβλία τ[ων προφητ[ων κα]ι ο"ι 'απόστολοι τ]ην ' Εκκλησίαν ο'υ ν[υν ε=ιναι, 'αλλ' /ανωθεν} =ην γ]αρ πνευματικ]η, "ως κα]ι "ο ' Ιησο[υς "ημ[ων, 'εφανερώθη δ]ε 'επ' 'εσχάτων τ[ων "ημερ[ων, ?ινα "ημ[ας σώσ{η"(Β' Κλήμεντος 14, 1-3. ΒΕΠ. Α'

45). "' Åí ðίστει το]υς προπάτορας 'εδικαίωσε, τ]ην

'εξ 'εθν[ων δι' α'υτ[ων προμνηστευσάμενος ' Εκκλησίαν"(" Ωρολόγιον σ. 267) .

"' Åëè]ùí τοίνυν å'éò ô]ï êáôáãώγιον α'υτ[ης, κα]ι ε"υρ]ων "ρυπ[ωσαν, α'υχμ[ωσαν, γυμν]ην, πεφυρμένην α?ιματι, /ελουσεν, /ηλειψεν, /εθρεψεν, 'ενέδυσεν "ιμάτιον, ο+ιον ε'υρεθ[ηναι ?ετερον ο'υκ /ενι. Α'υτ]ος α'υτ{[η γενόμενος περιβολ]η, κα]ι λαβ]ων α'υτ]ην ο?υτως 'ανάγει"(' Ιωάννης Χρυσόστομος PG 55.63).ü

"Å+éò ëá]ïò πάντες ο"ι ε'ις Χριστ]ον 'ηλπικότες κα]ι μία ' Εκκλησία το[υ Χριστο[υ, κ/αν 'εκ διαφόρων τόπων προσαγορεύηται"(Μ. Βασίλειος PG 32.629).

96

"Ìίαν κεφαλ]ην ?απασιν 'επέθηκε τ]ον κατ]α σάρκα Χριστόν κα]ι 'αγγέλοις κα]ι 'ανθρώποις." ('

Ιωάννης Χρυσόστομος PG 62.16).ü"Äé]á ô]çí ?åíùóéí ô[ùí 'áðáíôá÷ï[õ äéåóðáñìένων

' Εκκλησι[ων, α?ιτινες π[ασαι τ{[ω συνδέσμ{ω το[υ Παναγίου Πνεύματος μίαν κα]ι καθολικ]ην 'αποτελο[υσιν"(Κύριλλος " Ιεροσολύμων PG 33.1044) .

"Ï'õ ðáíôá÷ï[õ ô[çò ï'éêïõìένης 'εκταθήσεται μόνον, 'αλλ]α κα]ι πανταχο[υ το[υ α'ι[ωνος .. πανταχο[υ τ[ης ο'ικουμένης, πανταχο[υ τ[ων α'ιώνων, πανταχο[υ τ[ων χρόνων 'εκτέταται .. α?υτη γ]αρ ο=ιδε μόνη μένειν ε'ις τ]ο διηνεκ]ες"(' Ιωάννης

Χρυσόστομος PG 62.75, 52.203,479)."Êáèïëéê[ùò êá]é 'áíåëëéð[ùò ?áðáíôá ô]á å'éò

ãí[ùóéí 'áíèñώπων 'ελθε[ιν 'οφείλοντα δόγματα"(Κύριλλος " Ιεροσολύμων PG 33.1044) .

"? Ο,τι πάντοτε πανταχο[υ κα]ι "υπ]ο πάντων 'επιστεύθη"(Βικέντιος Λειρήνης PL 50.640).ü

"' Ανακεφαλαιώσασθαι τ]α πάντα 'εν τ{[ω Χριστ{[ω, τ]α 'επ]ι το[ις ο'υρανο[ις κα]ι τ]α 'επ]ι τ[ης γ[ης .. φωτίσαι πάντας τ]ις "η ο'ικονομία το[υ μυστηρίου το[υ 'αποκεκρυμμένου 'απ]ο τ[ων α'ιώνων 'εν τ{[ω Θε{[ω, τ{[ω τ]α πάντα κτίσαντι δι]α ' Ιησο[υ Χριστο[υ, ?ινα γνωρισθ{[η ν[υν τα[ις 'αρχα[ις κα]ι τα[ις 'εξουσίαις 'εν το[ις 'επουρανίοις δι]α τ[ης ' Εκκλησίας "η πολυποίκιλος σοφία το[υ Θεο[υ, κατ]α πρόθεσιν τ[ων α'ιώνων ?ην 'εποίησεν 'εν Χριστ{[ω ' Ιησο[υ τ{[ω Κυρί{ω "ημ[ων"(' Εφεσίους α' 10 - γ' 9-11) .ü

"' Αποκηρύττομεν κα]ι καταδικάζομεν τ]ον φυλετισμ]ον, τουτέστιν τ]ας φυλετικ]ας διακρίσεις κα]ι τ]ας 'εθνικ]ας /ερεις κα]ι ζήλους κα]ι διχοστασίας 'εν τ{[η το[υ Χριστο[υ ' Εκκλησί{α. "ως 'αντικείμενον τ{[η διδασκαλί{α το[υ Ε'υαγγελίου κα]ι το[ις "ιερο[ις κανόσι τ[ων μακαρίων Πατέρων "ημ[ων "( ΔΣΜΟΕ Τ. Β' σ. [1015] 930ς).ü

"Êõçèå]éò ì]åí 'åê Ðáñèένου κα]ι ψυχ{[η κα]ι σώματι προκαθαρθείσης τ{[ω Πνεύματι"(Γρηγόριος Θεολόγος '

" Ç ' PG 00.00CD) . ü

97

"' Åðå]é êá]é óõíüäïõò óõíåêñüôçóáí ìåãÜëáò êá]é ðáìðëçèå[éò, êá]é ' Åêêëçóßáí Èåï[õ "åáõôï]õò 'ùíïìÜêáóé, êá]é "õð]åñ êáíüíùí 'åöñüíôéóáí ô[{ù äïêå[éí, êáô]á êáíüíùí ô]ï 'áëçè]åò êéíïýìåíïé. Óýíïäïò ôïßíõí, ï'õ ô]ï "áðë[ùò óõíÜãåóèáé " ÉåñÜñ÷áò ôå êá]é " Éåñå[éò, ê/áí ðïëëï]é =ùóé. Êñåßóóùí ã]áñ öçóéí å+éò ðïé[ùí ô]ï èÝëçìá ôï[õ Èåï[õ /ç ìõñéÜäåò ðáñáâáßíïíôåò, 'áëë]á ô]ï 'åí 'ïíüìáôé Êõñßïõ, 'åí ô[{ç å'éñÞí{ç êá]é öõëáê[{ç ô[ùí Êáíüíùí, êá]é ô]ï äåóìå[éí êá]é ëýåéí ï'õ÷ "ùò /åôõ÷åí, 'áëë' "ùò äïêå[é ô[{ç 'áëçèåß{á êá]é ô[{ù êáíüíé êá]é ô[{ù ãíþìïíé ô[çò 'áêñéâåßáò ... êá]é 'åîïõóßá ôï[éò " ÉåñÜñ÷áéò 'åí ï'õäåí]é äÝäïôáé 'åð]é ðÜó{ç ðáñáâÜóåé êáíüíïò, /ç ìüíïí óôïé÷å[éí ô]á äåäïãìÝíá êá]é ?åðåóèáé ôï[éò ðñïëáâï[õóéí ... ?åêáóôïò êáô]á ô]ïí êáéñ]ïí ô[çò ï'éêåßáò 'áñ÷éåñùóýíçò, 'åðåéä]ç /åîåóôéí á'õô[{ù "ùò äïêå[éí ìåô]á ô[ùí ó]õí á'õô[{ù ðñÜóóåéí, /åóôù íÝïò å'õáããåëéóô]çò /áëëïò 'áðüóôïëïò, /áëëïò íïìïèÝôçò. ' Áëë' ï'õäáì[ùò! Ðáñáããåëßáí ã]áñ /å÷ïìåí 'åî á'õôï[õ ôï[õ ôï[õ 'áðïóôüëïõ, ðáñ' ?ï ðáñåëÜâïìåí, ðáñ' ?ï ï"é Êáíüíåò ô[ùí êáô]á êáéñï]õò Óõíüäùí êáèïëéê[ùí ôå êá]é ôïìéê[ùí, 'å]áí ôéò äïãìáôßæç /ç ðñïóôÜóó{ç ðïéå[éí "çì[áò, 'áðáñÜäåêôïí á'õô]ïí /å÷åéí, ìçä]å ëïãßæåóèáé á'õô]ïí 'åí êëÞñ{ù " Áãßùí. "(? Αγ. Θεόδωρος "ο Στουδίτης ' " Ç ' PG 00.00CD)

. "Ô "(Μ. ' " Ç ' PG 00.00CD) . ü"Ô "(Μ. ' " Ç ' PG 00.00CD) . ü"Ô "(Μ. ' " Ç ' PG 00.00CD) . ü"Ô "(Μ. ' " Ç ' PG 00.00CD) . ü"Ô "(Μ. ' " Ç ' PG 00.00CD) . ü"Ô "(Μ. ' " Ç ' PG 00.00CD) . ü"Ô "(Μ. ' " Ç ' PG 00.00CD) . ü"Ô "(Μ. ' " Ç ' PG 00.00CD) . ü"Ô "(Μ. ' " Ç ' PG 00.00CD) . ü

98

"Ô "(Μ. ' " Ç ' PG 00.00CD) . ü

/. Ç =. ". +". [ ] ü

99