Upload
trinhduong
View
231
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
GRĠP ve GRĠPTEN
KORUNMA YOLLARI
Yeni bir Influenza A virüsü:
Hemaglutinin (H) ve Nöraminidaz (N) yüzey antijenine göre 15 alt tipe ayrılır
Normalde kaynağı memeli hayvanlardır
10-40 yılda bir antijenik şift olur
İnsandan insana bulaşma özelliği kazanır
H5N1 (Kuş gribi) ve H1N1 (Domuz girbi)
1918 gribinin etkeni de H1N1 tipi virüs
A Tipi Grip Virüsü
Grip Virüsünün Özellikleri
Üç tip grip virüsü bulunmaktadır
1. A tipi: Yaygın epidemi ve pandemi
2. B tipi: Seyrek bölgesel veya yaygın epidemi
3. C tipi: Sporadik vakalar, küçük bölgesel salgın
Domuz Gribi Domuz gribi domuzlarda düzenli salgınlara neden olur.
Domuzlar arasında hızla bulaşır ama ölüm hızı düşüktür
Başlıca dört tip domuz gribi; H1N1, H1N2, H3N2, H3N1
Domuzlarda en fazla izole edilen tip H1N1
Domuz gribi insanlarda sporadik vakalara nden olur
Vakaların çoğu domuzlarla sıkı temas içinde olanlar
CDC 2005 – 2009 arasında 12 insan vakası rapor etti
TANIMLAR
Virüs: gözle görülemeyen ancak
hastalığa neden olan virgül Ģeklindeki
mikroorganizmalardır.
Ġnfluenza: diğer adı grip hastalığı;
yüksek ateĢ,
baĢ ağrısı,
halsizlik ve
yaygın vücut ağrısı ile seyreden
viral bir hastalık
Nisan 2009
Yeni bir Influenza A virüsü saptandı
Genetik ve antijenik olarak dolaşımdaki mevsimsel influenza virüslerinden
farklı, domuzlardaki influenza virüsleriyle ilişkili
Swine- origin influenza virus A/H1N1 (S-OIV) 2009 H1N1
Pandemic (H1N1) influenza A
* LP zarf
Isı, kuruluk, deterjanlar ve kimyasal çözücülere duyarlı
Influenza virus
Orthomyxoviridea familyasının tek üyesi
ss RNA genom, negatif polariteli
- helikal nükleoprotein (NP)
- 8 segmentli ribonükleoprotein (RNP)
Zarflı virus* (80-120nm çapında)
Pleomorfik (Filamentöz, sferik) - Nöraminidaz (N1N9)- Hemagglütinin (H1H16)
Influenza virüslerin elektron mikroskop görüntüleri (Negatif boyama yöntemiyle): hemaglutinin ve nöraminidaz çıkıntıları etraflarında bir hale görüntüsü oluşturmaktadır.
Hemagglutinin (HA) Nöraminidaz (NA)
Farklı hayvan türlerinde HA ve NA alttiplerinin dağılımı
İnfluenza A virüs replikasyonu
H1N1
H2N2
1889RusyainfluenzaH2N2
H2N2
H3N2
1968Hong KonginfluenzaH3N2
H3N8
1900Eski Hong Kong influenzaH3N8
1918İspanyainfluenzaH1N1
1915 1925 1955 1965 1975 1985 1995 20051895 1905 2010 2015
2009PandemikinfluenzaH1N1
H1N1
Pandemik
H1N1
Influenza A virus pandemileri
TANIMLAR
H1N1: Grip hastalığına neden olan virüslerin bir alt türüdür.(tipidir)
Domuz gribi: Yeni bir tür virüs ile oluşan grip hastalığıdır.
Pandemi ( küresel salgın): Bir bulaşıcı hastalığın kıtalararası salgın yapması
20 Yüzyılda meydana gelen salgınlar
İspanyol gribi
Asya gribi
Hong Kong Gribi
• İspanyol Gribi 1918-1919
Dünya Nüfusunun 1/3’ne
bulaĢmıĢ ve 50 milyon
insanın ölümü neden
olmuĢtur.
Asya Gribi 1957-1958
– H2N2
– 1 milyon insanın ölümüne
neden olmuĢtur.
• Hong Kong Gribi 1968
– H3N2
– 1 milyon insanın ölümüne
neden olmuĢtur.
Hong Kong gribi anahtar
genlerini 1918 deki virüsünten
ve kuĢ gribi
virüslerinden almıĢtır
Evre-1 Evre-2 Evre-3 Evre-4 Evre-5 Evre-6
Virüs
hayvanlar
arasında
dolaĢmakta,
virüsün
insanlarda
enfeksiyona
neden
olduğuna
dair bir
bildirim
yoktur
Ġnsanlarda
yeni
virüs yok,
Ancak
hayvanlar-
daki
Virüsler
yüksek
risklidir
Çoğunlukla
Hayvan
enfeksiyonları,
gözlenmektedir,
Birkaç Ġnsanda
enfeksiyon
görülmeye
baĢlamıĢtır.
Ġnsandan
insana
bulaĢma
sürecinin
baĢlaması
Virüs en az
iki ülkede
toplumsal
düzeyde
salgına
neden
olmaya
baĢlamıĢtır
Genel olarak
toplumda
artmıĢ ve bir
çok ülkede
devamlı
yayılım
göstermektedir.
H1N1 (Domuz Gribinin) EVRELERİ
Domuz Gribi (H1N1) salgını ile ilgili son durum, Ekim 2009
136 ülke veya bölge 430 000 vaka ve 5000 üzerinde ölüm bildirmiĢtir(DSÖ)
ülke Vaka sayısı Ölü sayısı
Arjantin 2485 60
Avustralya 5298 10
Brezilya 737 1
Kanada 7983 25
Çin 2040 0
Fransa 310 0
Almanya 505 0
Japonya 1790 0
Meksika 10262 119
Suudi Arabistan 114 0
Güney Afrika 18 0
Türkiye 1600 4
ABD 33902 170
Toplam 430 000 ( Vaka) 5000 ( Ölüm)
Grip Nedir? Diğer adı paçavra hastalığıdır
Grip, virüslerin neden olduğu bir hastalıktır. Yüksek ateş,
Baş ağrısı,
Halsizlik,
Yaygın vücut ağrısına yol açar.
Soğuk algınlığı ve nezle gripten daha hafif seyreder.
Nezle ve grip hastalığı farklıdır
Belirtiler Nezle Grip
AteĢ Nadiren 38-39° C
BaĢ ağrısı Nadiren Sürekli
Genel vücut ağrısı Az Genellikle
Yorgunluk Hafif 2-3 Hafta
Tıkalı burun Genellikle Nadiren
HapĢırma Genellikle Nadiren
Boğaz ağrısı Genellikle Nadiren
Öksürük Nadiren Genellikle
DOMUZ GRİBİ NASIL ORTAYA ÇIKMIŞTIR
İnsan,kuş ve domuz gribini bağlayan reseptörler
vardır. Bu virüsler kendi aralarında genetik materyal
alış-verişinde bulunurlarsa yeni bir tür grip virüsü
ortaya çıkar. H1N1 (Domuz gribi) virüsü de bu tür
bir oluşum sonucunda ortaya çıkmıştır.
Virüs ilk olarak Mart 2009 ile Nisan 2009 tarihleri
arasında Meksika’da görülmüĢ ve kuzey-Güney
Amerika'da yayılma göstermiĢtir.
Domuz gribinin insanlara geçişi
Domuz gribi önce domuzlar arasında bir salgın yapmıĢ, ardından domuzlardan insanlara ve insandan insana bulaĢmaya baĢlamıĢ birçok ülkede görülmüĢtür.
Domuz gribi virüsü insanlar için yeni bir tür virüs olduğundan, insanlar hastalığa karĢı savunmasız olacaktır.
Tüm insanlar bu hastalık açısından risk altındadır.
Öldürme oranının'' düĢük olmasına rağmen çok yüksek hızla yayılması nedeniyle risk oluĢturmaktadır
DOMUZ (H1N1) GRİBİ NEDİR?
Kimler Risk Altındadır
YaĢlılar, küçük çocuklar, kronik hastalığı olanlar ve
bağıĢıklık sistemi baskılanmıĢ kiĢiler hastalığı daha
ağır geçirmektedir.
•Yüksek ateĢ (koltuk
altından ölçülen 38ºC ve
üzeri)
•Öksürük,
•Boğaz ağrısı
•Burun
tıkanıklığı/akıntısı
•Yaygın vücut ağrısı
•BaĢ ağrısı
•Titreme, halsizlik
•Nadiren kusma ve ishal
GRİP BELİRTİLERİ NELERDİR?
GRİP TEDAVİSİ Hastalığın tedavisinde doktor kontrolünde antiviral
ilaçlar kullanılabilir.
Doktor tavsiyesi olmadan antibiyotik ilaç kullanılmamalıdır.
Ayrıca doktor kontrolünde destekleyici tedavi (ateş düşürücü,vb) de kullanılabilir.
Grip virüsü, öksürme, hapşırma ile etrafa saçılan küçük damlacıklar yoluyla bulaşır.
GRİP NASIL BULAŞIR?
Öksürük ya da hapĢırık sırasında ağzınızı ellerinizle
kapattığınızda, mikroplar ellerinize, ellerinizden de
dokunduğunuz çeĢitli yüzeylere bulaĢır.
Ġnsanlar bu yüzeylere elle temas ederek virüsü alırlar ve
ellerini ağızlarına, burunlarına ve gözlerine temas ettirerek
hastalık etkenini alırlar.
Hapşırmanın hızı
161 km/saat
(100 mil) bulabilir
Günlük yaşamımızda
sık dokunduğumuz
kapı kolları büyük risk
oluĢturmaktadır.
Bilgisayar klavyesi,
Cep telefonu ya da kablolu telefon ahizeleri,
Televizyon uzaktan kumandaları,
sandalye, masa ve sıralar,
kalem, kitap ve defter vb. yüzeyler,
canlı grip virüslerinin bulunabileceği
yüzeylerdir.
Okulda bulunduğumuz ortamları, sınıflarımızı,
öğretmenler odasını ve diğer odaları, hava akımını
sağlayacak Ģekilde sık sık havalandırmalıyız.
GRĠP HASTALIĞINDAN NASIL
KORUNABĠLĠRĠM?
Ellerinizi yıkamak hastalıktan koruyacak en önemli
uygulamadır.
Ġnsanlarla tokalaĢma sonrasında, ellerinizin bütün
yüzeylerini ve parmak aralarını su ve sabun ile iyice
köpürterek yıkamalısınız.
Yıkama süresi en az 20 – 30 saniye olmalıdır.
DOĞRU EL YIKAMA YÖNTEMİ
DOĞRU EL YIKAMA YÖNTEMİ
EL HİJYENİ
Ellerimizi yıkadıktan sonra, tek
kullanımlık kâğıt havlu ile
kurulayıp, musluğu bu havlu ile
kapatmalı,
Kağıt havluyu kapalı çöp
kutusunda depolamak gerekir.
Su bulunamadığı durumlarda alkol bazlı el
dezenfektanları da el temizliği için
kullanılabilir.
El dezenfektanlarını kullanırken, elleriniz
kuruyuncaya kadar ovmak gerekir.
GRĠP HASTALIĞINDAN NASIL
KORUNABĠLĠRSĠNĠZ?
Hasta kişilerle yakın temastan kaçınmalıyız
Hasta olduğunu bildiğimiz kişilerle aramızda en az 1 metre mesafe bulunmasına dikkat etmeliyiz.
Hasta kiĢilere çok gerekmedikçe ziyarette
bulunmayınız.
AlıĢveriĢ merkezleri, tiyatro, sinema, spor salonu gibi kapalı alanlar ve çok kalabalık ortamlarda bulunmaktan kaçının.
Unutmayın; grip hastalığı kiĢiden kiĢiye kolay bulaĢabilen bir hastalıktır.
Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçınmalıyız.
Mikroplar en çok kirli yüzey ve eşyalara temas etmek ile bulaştığından, ellerinizle göz, burun ve ağzınıza dokunmamalıyız.
İlaç tedavisi ve dozları
Oseltamivir : 75 mg tablet (Tamiflu)
Zanamivir : 5 mg inhalasyon (Relenza)
Tedavi
Oseltamivir : 5 gün, günde iki kez
Zanamivir : 5 gün , günde 2 kez 2 inhlasyon
Korunma
Oseltamivir : 10 gün, günde tek doz
Zanamivir : 10 gün, günde bir kez 2 inhalasyon
Korunma
Hasta izolasyonu
Hastanın cerrahi maske takması
Sağlık personeli N 95 maskesi
El yıkama
Kemoprofilaksi
Erken tedavi başlanması
H1N1 monovalan aşı
Monovolan aşı Koruyuculuk 2 haftadan sonra başlıyor Yan etkiler mevsimsel inf aşısı ile aynı Mevsimsel influenzaya karşı koruyuculuğu yok İnaktive aşı (flu shot; swine flu)
6 aylıktan daha büyüklere Gebeler dahil
Nazal sprey aşı (LAIV)(flumist) zayıflatılmış aşı Alt sınır 2 yaş Gebelere kontrendike
H1N1 aşısı
ACIP ve CDC önerileri
Kimler aşılanmalı
6 ay- 24 yaş arası gençler
Sağlık personeli
Gebeler
25 – 64 yaş arasında ek hastalığı olanlar
65 yaş ve üzeri öncelikli grup değil
H1N1 aşısı
Kimler aşılanmamalı
Yumurta alerjisi olanlar
İnfluenza aşısına yan etkisi olanlar
GBS öyküsü (inf aşısı sonrasında 6 haftada GBS gelişen hastalar)
Ateşli hastalığı olanlar
6 aylıktan küçük bebekler
Pandemik Influenza A virus (H1N1) 2009 aşısı
Monovalan aşı
A/California/7/2009 (H1N1) virus veya benzeri suş
Grip AŞISI
Canlı virüs aşısıBurun içine uygulanır
Kas içine uygulanır
Tüm virüs aşısı Split veya subunit aşı
Grip AŞISI
İnaktif virüs aşısı
Grip AĢısı ÇalıĢmaları hangi
aĢamadadır.?
Sık değiĢim gösteren grip virüsüne karĢı doğal
bağıĢıklığımız bulunmamaktadır.
H1N1 (domuz gribi) hastalığına karĢı kiĢileri
korumak için AġI geliĢtirilmiĢtir.
Öncelikli olarak Sağlık Personelinin aĢılanmasına bu
hafta içinde baĢlanacaktır.
DOMUZ GRİBİ AŞILAMASI
Her yıl içeriği yenilenen mevsimsel grip aşısı bulunmaktadır, ancak domuz gribine karşı etkili değildir.
Domuz gribi aşısı geliştirme çalışmaları sonlanmıĢtır
ve ülkemizde de bu günler aşılama baĢlayacaktır.
AĢılama Mart ayına kadar sürecek.
AĢılama sonrasında insan vücudunun bağıĢıklık
kazanması 10 günlük bir sürenin geçmesi gerekiyor.
Kimler Grip AĢısı olacaktır?
Sağlık personeli, asker ve polisler,
Gebeler,Okul öncesi, ilköğretim ve
ortaöğretim öğrencileri, öğretmenler
6 ay-24 yaĢ arasındaki kiĢiler,
Ġtfaiye, ulaĢım, elektrik, doğalgaz
hizmetleri gibi kritik birimlerde çalıĢanlar,
Diyabet, kronik akciğer, böbrek hastalığı,
bağıĢıklık sisteminin baskılandığı
durumları olan kiĢiler.
Öksürdüğünüzde ya da
hapşırdığınızda; ağzınızı ve
burnunuzu tek kullanımlık
kağıt mendil ya da mendil
bulamadığınızda giysinizin
kolu ile kapatın.
Kâğıt mendili bir kez kullanın, kullandıktan
sonra çöp kutusuna atın ve ellerinizi yıkayın.
HASTAYSANIZ ETRAFINIZDAKĠ ĠNSANLARI
GRĠPTEN NASIL KORUYABĠLĠRSĠNĠZ?
Hastaysak çevrenizdekilerle temasımızı sınırlandırmamız gerekir.
Hastaysak, hijyen kurallarına ek olarak, hasta olmayan insanlara hastalığınızı bulaĢtırmamak için 1 metreden daha fazla yaklaĢmamanız gerekir.
Bu nedenle hastalığınız süresince, EVİNİZDEN ÇIKMAYINIZ.
Hastalığa yakalanan eriĢkinler
belirtiler baĢladıktan sonraki 7 gün
boyunca çevresindekileri
bulaĢtırabilir.
Çocuklarda ise bu süre 10 güne kadar
uzayabilir.
Hastalık belirtileriniz geçtikten 1 gün
sonrasına kadar evde istirahat
etmeliyiz.
Basit cerrahi maske kullanmak hem gribe karĢı
kendinizi korumada hem de siz hastaysanız sağlıklı
insanların hastalanmasına neden olmamak için
yardımcıdır.
Ancak tek baĢına maskeye güvenmeyin, el yıkamak
baĢta olmak üzere diğer koruyucu önlemlere de uyun.
MASKE KULLANMAK GEREKLĠ MĠDĠR?
Hastalığınızı sağlıklı
insanlara bulaştırmamak için
de cerrahi maske kullanın.
DOMUZ GRĠBĠNE YAKALANABĠLĠR MĠSĠNĠZ?
Domuz gribi (H1N1) virüsü bulaĢıcıdır ve insandan
insana geçmektedir
ġu anda ülkemizde vaka sayısı artmaktadır.
Domuz gribi Ģüpheli bir kiĢi ile temas sonrasında veya
hastalığın görüldüğü bir ortamdan sonraki 2-3 günde
belirti çıkmıĢ ve hastalık belirtilerinde 3 ile 5
gününden sonra bir hafifleme yoksa hemen bir doktora
baĢvurmalısınız.
Domuz gribi belirtileri oluĢtuğunda ne
yapmalıyız?
Doktorunuz herhangi bir teste ya da tedaviye ihtiyacınızın
olup olmadığına karar verecektir.
Eğer hastalandıysanız veya hastalık belirtilerini
gösteriyorsanız evde istirahat ediniz ve çevrenizdeki
kiĢilerden de onlara bulaĢtırmamak için uzak durunuz.
Detaylı bilgi almak için Alo 184 arayabilirsiniz.
HANGĠ DURUMLARDA DOKTORA
BAġVURMALIYIZ?
1. BeĢ günden fazla süren, 38C ve üstü ateĢ,
2. Koyu, iltihaplı balgam
3. Zor nefes alma veya nefes darlığı
4. Bilinç bulanıklığı
5. Ġshal ve kusma
Domuz gribi konusunda, kendinizi ve ailenizi korumak için daha neler yapabileceğiniz konusundaki en güncel bilgileri televizyon, radyo, internet ve yazılı basın yoluyla takip edin.
www.grip.saglik.gov.tr
Domuz gribi ile ilgili son güncel bilgileri takip edin!
UNUTMAYINIZ
KORUNMAK HER ZAMAN İÇİN TEDAVİDEN
KOLAY VE UCUZDUR.
HİJYEN KURALLARINA UYALIM
GRİBİN YAYILMASINA İZİN VERMEYELİM