Grondig 5 - 2013

vakblad voor specialisten in groen, grond en infraM

ei 2

013 556 - HYBRIDE: HÉT THEMA OP BAUMA 12 - RESULTAAT DAALT

DOOR DURE DIESEL 30 - DE GRIJPER BEGRIJPEN 40 - STIHL ZAAGT BETON 50 - MINERALENCONCENTRAAT TOEDIENEN

deutz-fahr.comDEUTZ-FAHR is een merk van

DEUTZ-FAHRLUBRICANTS

Wij raden het gebruik van originele smeer- en koelmiddelen

4 TRACTOREN, 18 MODELLEN, 11 JAAR VAN SUCCES, 1 BEKEND MERK.

MAXIMAAL SUCCES HANGT AF VAN EEN AANTAL FACTOREN. ALTIJD.

7250 - 7230 - 7210 TTV AGROTRON

6190 - 6180 - 6160 - 6160.4 - 6150.4 - 6140 - 6140.4 - 6130.4 - 6120.4 TTV AGROTRON

5100 - 5110 - 5120 - 5130 TTV

AGROFARM TTV 420 - 430

7 SERIE | 6 SERIE | 5 SERIE | AGROFARM

Maak de juist keuze. Productief en veelzijdig, TTV tractoren vertegenwoordigen de allernieuwste tractor technologie. Krachtige Deutz 4 of 6 cilinder motoren van 100 tot 263 pk, drie rijmodi (auto - PTO - handmatig) en Power Zero functie. Dit zijn slechts enkele van de vele innovaties gecombineerd om hoge prestaties en een laag brandstofverbuik te garanderen. TTV tractoren. Echt, er is slechts één keuze. Eis het beste!

Visit and join us at: www.facebook.com/deutzfahrbenelux

DF ADV GAMMA TTV 230x297 NL.indd 1 19/04/13 10.15

inh

ou

dso

pgav

e

4 GRONDIG - Mei 2013

München wint

Het is Bauma-tijd, superdruk in München en wij zijn midden in de stad op zoek naar een goede maaltijd in plaats van een schnitzel met patat und ein Bier dazu. Het lukt wonderwel. Even van de ‘Brauhaushoofdstraat’ af vinden we zelfs tijdens de Bauma een prima plekje. Van een recessie merken we op dat moment weinig; München bruist aan alle kanten. Een week later doet de plaatse-lijke FC dat nog eens over door Barcelona te vernederen en topta-lent Gotze weg te halen bij grote concurrent Dortmund. Met een passende kraag op het glas kijken we terug op twee bijzondere weken. Wat recessie? Gewoon een recordbeurs met 520.000 bezoekers, want de Bauma is de plek om te zijn. De Bauma bruist van elan en biedt innovatief nieuws. Wat Barcelona onver-slaanbaar? Kwestie van kansen zien, die pakken, eraan werken en erin geloven.Dat is de boodschap die blijft hangen. München heeft het omdat het alles zorgvuldig heeft opgebouwd. Kan zo maar even 37 mil-joen neerleggen voor toptalent Gotze omdat het, naar verluidt, één van de gezondste voetbalbedrijven van Europa is. Heeft in dertig jaar tijd een platform neergelegd om de grootste bouwma-chinebeurs te kunnen zijn. Daar zit de basis van dat bruisen.Die basis geldt ook voor nieuwe technieken die eraan komen, zoals de hybridetechnieken, LNG en de CVT-shovel die we op de Bauma vonden. Of gewoon dicht bij huis de kleinere innovaties, zoals die pakker voor de graskuil en die maïsschuif. Allemaal zaken die eerst vragen om investeringen, zonder dat het zich (helaas meestal) ver-taalt in een hoger tarief. Daarna gaat u het verschil maken, maar dat duurt dan even. Wie zorgvuldig en gericht investeert, kan tot de winnaars behoren.Oké, bij die wedstrijd tegen Barcelona zagen we ook een buiten-speldoelpunt en obstructie. Het zat de 1e FC Bayern bepaald mee. Geluk dwing je echter ook af en deze wedstrijd is geen garantie voor het behalen van de titel. Het volgende potje moet daarna wel weer goed worden gespeeld. De Bauma en de 1e FC Bayern heb-ben getoond om vanuit een gezonde basis als een goed geoliede machine elke horde te kunnen nemen.Met alle nieuwe technieken bruist het van de mogelijkheden om met uw machinepark op maat ook blijvend het verschil te maken. Daarin kunnen investeren, begint met een gezonde basis. En ge-lukkig kosten mens en materieel in onze sector geen 37 miljoen.

Redactie GrondigMichiel, Toon en Gert

Cumelabedrijf in actieColofon

Grondig is het vakblad voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra. Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland, de branche organisatie voor ondernemers in cultuurtechnische werken, grondverzet, meststoffen-distributie en agrarisch loonwerk.

Leden van CUMELA Nederland ontvangen bij vakblad Grondig exclusief het katern Cumelactief.

Adres CUMELA NederlandPostbus 11563860 BD Nijkerktel. (033) 247 49 00fax (033) 247 49 01

CUMELA-infolijn(033) 247 49 99 / [email protected] / www.cumela.nl

Adres Grondig / CUMELA CommunicatiePostbus 11563860 BD Nijkerktel. (033) 247 49 50fax (033) 247 49 51www.grondig.com / [email protected]

BladmanagerMichiel Pouwels

RedactieToon van der Stok (hoofdredacteur)Gert Vreemann, Michiel PouwelsTon Herbrink (eindredacteur)

VormgevingDe Drie Poorten, Nijkerk

VoorplaatCUMELA Communicatie

AdvertentiewervingMarjet van Ruitenbeek

DrukOffset Print, Valkenswaard

AbonnementenEen abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn. Kosten abonnement: Nederland € 79,- per jaarBuitenland € 104,- per jaarCollectieve abonnementen: op aanvraag

© Stichting CUMELA Communicatie, NijkerkHet geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

ISSN: 2210-3260

REDACTIONEEL

GRONDIG - Mei 2013 5

Mei 2013

Bomen planten en verplanten is een specia-liteit van eenmansbedrijf Michiel Meijns uit Krommenie. Hij werkt vaak op bijzondere plaat-sen, zoals bij de Pius Floris in Amsterdam, een grote opdrachtgever van Meijns. In Amsterdam wordt elke ‘gesneuvelde’ boom vervangen door een nieuwe. Dat betekent op een kleine ruimte een plantgat graven, grond inbrengen en de boel netjes achterlaten. Hier in het Vondelpark is Meijns bezig om bomen te onderheien om ze met wisselende grondwaterstanden recht te houden.

Cumelabedrijf in actie

CUMELACTIEF (exclusief voor leden)

4 - Nieuwe betalingstermijnen 6 - Duurzaam aanbesteden 8 - Toolbox: hoogspanning10 - Provincie Utrecht wil biogas

ALGEMEEN

6 - Nieuw mestbeleid kan in 2014 ingaan

12 - Rendement verdwijnt door dure diesel

14 - Slimmer worden en geld besparen18 - Economie: dealerland opgeschud21 - Wetten en regels22 - Vent & Visie: Antwan van Echtelt over LNG66 - Uitsmijter

GROEN

48 - Agrarisch nieuws50 - Mineralenconcentraat als kunstmest52 - Voorstelronde: Lindner Geotrac55 - Meer mogelijkheden met Cirran

INFRA

17 - In kort bestek24 - Kleinschalige grondbank40 - Betonzagen met Stihl

GROND

28 - Slopen en saneren is een vak30 - Sloop- en sorteergrijpers; handig

bijdehand36 - Multifunctioneel zeven met nieuwe

Finlay-zeefcombinatie38 - Veel gerichte belangstelling voor

sloop en recycling op de Bauma44 - Sterk werk: kennis als kernkwaliteit bij Terrastab56 - Verslag Bauma 2013: de hybrides komen64 - Zijwegen: Oranje proost


rub

riek

Toezichthouder DNB hanteert voor BPL een minimaal vereiste dek-kingsgraad van 104,4 procent. Als een pensioenfonds een dekkings-graad heeft die lager is, moet het een herstelplan indienen bij DNB. Hierin beschrijft het fonds hoe het weer financieel gezond beoogt te worden binnen de daarvoor wettelijke gestelde termijn van drie jaar. BPL had een dekkingsgraad die lager was dan de vereiste 104,4 procent en heeft daarom in 2011 een herstelplan ingediend bij DNB.Door een nieuwe rekenrente en goede beleggingsrendementen (het gemiddelde rendement was in 2012 11,8 procent en het vermogen is gestegen tot 10,2 miljard) was de voorlopige dekkingsgraad eind

2012 105,8 procent. Daarmee ligt het fonds op koers om binnen de wettelijke termijn te herstellen. Dat is goed nieuws, ook omdat de drukkende effecten van de nieuwe sterftetafels (bijgestelde levens-verwachting) al zijn verwerkt in deze dekkingsgraad.

Aanvullende maatregelen, zoals korting van de pensioenen of bij-storting, zijn dus op dit moment niet nodig. Toch waarschuwt BPL voor een jubelstemming. Doordat de economische vooruitzichten nog niet rooskleurig zijn, kan het moeilijk zijn om voldoende rende-ment uit beleggingen te halen.

bpL goed op koersHet Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw (BPL) hoeft in 2013 niet te korten. Het fonds ligt op grond

van de voorlopige vaststelling van de dekkingsgraad eind 2012 weer boven de minimumnorm. Goed

nieuws voor deelnemers en werkgevers van het fonds.

Cumelasector graaft grootste QR-code van Europa!

De grootste ter wereld is wat hoog gegrepen, maar de grootste QR-code van Europa moet te doen zijn. Binnenkort starten de leerlingen van de opleiding Groen, Grond en Infra met het uit-zetten en het graafwerk. Het resultaat, een QR-code van 4900 vierkante meter, die op 28 juni klaar moet zijn. Plaats van handeling is het terrein van IPC Groene Ruimte in Schaarsbergen.Op 28 juni is er een feestelijke happening. Dan wordt de QR-code vanuit de lucht gescand, waarmee de nieuwe website www.mooivakman.nl officieel online gaat. De presentatie van deze website is onderdeel van de campagne Levensfase Bewust Personeelsbeleid. Dit is een gezamenlijke campagne van CNV, FNV, Zwarte Corps en CUMELA Nederland. Doel van de campagne is om zowel werkgevers als werknemers aan het denken te zetten over hoe we er met elkaar voor kunnen zorgen dat iedereen werkend de pensioengerechtigde leeftijd haalt. De cumelasector is immers een prachtige sector om in te werken en het is voor alle betrok-kenen belangrijk dat iedereen duurzaam inzetbaar blijft, zoals dat zo mooi heet. Werkgevers en werknemers zijn daar nu al met elkaar over aan het nadenken. De slogan van de campagne, die de lading volledig dekt, luidt: ‘Mooi vak man!’ Een slogan die u op twee manieren kunt lezen, probeert u het maar eens.

Opvallend: agrarische loonbedrijven minder negatief

Na verwerking van de resultaten over 2012 van ruim honderd bedrij-ven binnen CUMELA-Kompas Analyse komt een opvallend beeld naar voren. De agrarische loonbedrijven die in 2011 het slechtste resultaat behaalden, hebben vorig jaar hun resultaten licht zien verbeteren. Nog steeds is het rendement sterk negatief, maar blijkbaar hebben deze be-drijven wel scherper weten te werken. Een goed groeiseizoen en een re-latief gemakkelijke oogst met weinig kosten kan ook een positief effect hebben gehad.De andere twee typen bedrijven, de grondverzetbedrij-ven en de gemengde bedrijven, draaiden wel duidelijk slechter. Vooral deze bedrijven merkten vorig jaar de teruggang in de bouw. Voor de gemengde bedrijven geldt dat waarschijnlijk nog wat sterker, omdat zij vaak als onderaannemer worden ingeschakeld. Voor hen drogen de op-drachten dus eerder op.In Grondig 6 hopen we een uitgebreide analyse te presenteren van de resultaten over 2012.

aLg

emeen

nieu

ws

-5,0%

-4,5%

-4,0%

-3,5%

-3,0%

-2,5%

-2,0%

-1,5%

-1,0%

-0,5%

0,0%Grondverzet Gemengd Agrarisch loonwerk Cumelasector

2011

2012


Mestfraudeurs verder onder vuur

De twee mestintermediairs die de afgelopen periode onderwerp waren van zwaar justitieel onderzoek komen nu ook financieel in de knel. Niels L. is inmiddels failliet verklaard en heeft nu een bewindvoerder die kijkt of er er-gens nog geld is voor zijn schuldeisers. Van de B. zat bij het afsluiten van dit nummer nog steeds in hechtenis en onderwijl zijn de banken die nog geld van hem te goed hadden begonnen met de verkoop van zijn bedrijven. Beide bedrijven lijken dus voorlopig niet terug te keren op de mestmarkt.

Kroningsboodschap

Ahlmann wist op een slimme manier te profiteren van de ligging van de vestiging in Bruchem. Iedereen die wel eens over de A2 bij Zaltbommel rijdt, zal de plek kennen. De afgelopen weken is deze gebruikt om met een kroningsboodschap de aandacht te trekken. Koning Willem Alexander werd welkom geheten en onze verse prinses uitgewuifd met de boodschap ‘Bye, bye Queen Beatrix’.

Nieuwe leden

Afgelopen maand hebben zes nieuwe bedrijven zich aangesloten bij CUMELA Nederland.R. Houdijk Loon- en Grondverzetbedrijf BoskoopGrondverzet Waninge PesseFerry de Lange Grondwerk MarijenkampenD.V.V. West LeidschendamLoonbedrijf Ferry van Dommelen BoekelJan Hegeman Grondverzet Hoge Hexel

Brandstof

Hoe zuinig kun je rijden? In de automobielsector is dat een actueel onderwerp en is het brandstofverbruik een belangrijk onderwerp in het verkooppraatje. Ook in de transportsector zijn al veel verbete-ringen doorgevoerd. Het verband tussen ‘net even rustiger’ en een fors lager brandstofverbruik is bij de meeste bedrijven al behoorlijk verankerd in de werkstijl.Onze sector heeft in dat opzicht nog wel een inhaalslag te maken. Hoeveel bedrijven kennen het brandstofverbruik op machine- en medewerkerniveau? En wat belangrijker is: hoeveel bedrijven heb-ben al maatregelen genomen om dat verbruik systematisch terug te dringen?Gelukkig hoor je hierover steeds vaker goede initiatieven en zijn er ook bedrijven die hier al vele jaren bewust beleid in voeren.Dit beleid willen we graag sectorbreed bevorderen. Daartoe heeft CUMELA Nederland samen met BMWT en TNO een project ontwik-keld om het brandstofverbruik en de emissie van CO2 te reduceren. In deze proef zullen een vijftal cumelabedrijven, begeleid door TNO, hun brandstofverbruik op projectniveau systematisch in beeld bren-gen en analyseren. De werkwijze moet resulteren in een belangrijke kostenbesparing en in een sterkere positie bij het verkrijgen van werken, waarvoor de opdrachtgever (strenge) voorwaarden stelt aan de energie- en emissieresultaten bij de uitvoering van het werk.Wanneer het ministerie van Economische Zaken dit project goed-keurt, zullen we aan het eind van dit jaar uitgebreid aandacht be-steden aan de resultaten ervan. Het moet een stimulans zijn voor de hele cumelasector om hiermee een belangrijke kostenbesparing te realiseren. Vergelijk het maar met de aanpak van de tarrabeheersing bij het rooien van aardappelen en bieten. Daar reizen we desnoods stad en land voor af om de beste systemen te verkennen. Kosten noch moeiten worden gespaard om door middel van een goed ge-kozen investering een kwalitatieve topprestatie te leveren voor de klanten.Steeds duidelijker wordt het dat die topprestatie ook wordt bepaald door een maximaal brandstofrendement. In het belang van de klant, maar zeker uw eigen bedrijf. De tijd van ‘volgooien die tank en rijden maar’ is voorbij. In veel gevallen is de waarde van het brandstofver-bruik binnen een tijdsbestek van slechts zes jaar gelijk aan de aan-schafwaarde van de machine. Daar mag je dus best even bij stilstaan.

Jan MarisAlgemeen directeur CUMELA Nederland

COMMENTAAR

Agenda algemeen

5 - 8 juni .......................... Elmia Wood, Zweden15 juni ............................. CUMELA Jongerendagen,

Van der Vlist, Groot-Ammers23-25 Demopark, Eisenach, Duitsland

Nuttige app

Na de leuke apps beginnen er nu ook steeds meer vooral nuttige apps te komen. Eén daarvan is de nieuwe app van Basf. Wie deze op zijn Android- of Apple-telefoon installeert, kan met één druk op het beeld-scherm een overzicht oproepen van de etiketten van de verschillende middelen. Uitzoeken welke spuitdop nodig is, nakijken wat de advies-dosering is of snel nog even opzoeken of er spuitvrije zones zijn, het kan allemaal met deze app. Helaas wel alleen voor producten van Basf. De app is te downloaden op de website van de fabrikant of in de Appstore.


nieuw mestbeleid kan in 2014 ingaan

Wetsvoorstel komt waarschijnlijk net na het zomerreces in de Tweede Kamer

Het toekomstige mestbeleid zou op 1 januari 2013 in werking treden, maar de val van het

eerste kabinet Rutten gooide roet in het eten. Nu moet er opnieuw hard worden gewerkt

om een start in 2014 te realiseren. Wat is de voortgang van het wetsvoorstel, waar wordt

aan gewerkt en wat zijn de gevolgen?

Op de laatste werkdag van voormalig staatssecretaris Bleker heeft hij de conclusie getrokken dat de mestplaatsingsover-eenkomsten in elk geval tijdelijk niet zouden moeten worden ingevoerd. Hoe en wat dan wel, dat liet hij over aan het nieu-we kabinet. Na de hink-stap-sprong van Co Verdaas heeft nu staatssecretaris Sharon Dijksma zich ingewerkt in het mest-dossier. Ze heeft dit snel en met verve gedaan en kwam half januari met een duidelijke visie: “We gaan starten met alleen de mestverwerkingsplicht en de sector moet laten zien dat er voldoende capaciteit is. Als de sector daar niet in slaagt, voer ik alsnog de mestplaatsingsovereenkomsten of dierrechten voor de rundveehouderij in.”Over deze visie heeft de Tweede Kamer in maart met de staatssecretaris gesproken. Tijdens dit overleg bleek dat

Dijksma er helder in zit en geen doekjes windt om de heikele punten. De sector is nu zelf aan zet en daar is geen woord Spaans bij. Geen cadeautjes uit onverwachte hoek, maar een stevige stok achter de deur. De verwachting is dat de beno-digde aanpassingen aan het wetsvoorstel op korte termijn naar de Raad van State kunnen worden gestuurd voor advies. Na het verwerken van het advies kan dit tegen de zomer naar de Tweede Kamer worden gestuurd. Hierdoor kan de Tweede Kamer het wetsvoorstel na de zomervakantie behandelen, waarna de Eerste Kamer zich er ook nog over moet buigen. De verwachting is dan dat de wetswijziging met ingang van 2014 in werking kan treden.In vervolg op het draagvlak dat de staatssecretaris in de Tweede Kamer voor haar inzet kreeg, is het overleg met het bedrijfsleven weer gestart. Hierbij zijn twee projecten af-gesproken: het versterken van de controle en handhaving en het inventariseren van de bestaande en te verwachten mestverwerkingscapaciteit.

Versterken controle en handhavingVoor de export van fosfaat uit dierlijke mest is het vanuit economisch oogpunt nuttig dat het gehalte aan fosfaat in de te exporteren mest zo hoog mogelijk is. Dit kan worden bereikt door gebruik te maken van hoogwaardige (en kost-bare) scheidingstechnieken. In de praktijk is echter ook een ontwikkeling waar te nemen dat de fosfaatgehaltes van de monsters van de te exporteren vaste fracties handmatig wor-den verhoogd. Om ervoor te zorgen dat deze ontwikkeling zo snel mogelijk de kop wordt ingedrukt, zijn LTO Nederland, NVV, TLN en CUMELA Nederland aan het werk gegaan om een pakket van maatregelen te ontwikkelen waarmee de controle en handhaving wordt versterkt. De overheid zal de uitwerking van dit pakket trekken. In dit pakket wordt uitgegaan van de volgende zaken:• Onafhankelijk monsternemerPeriodieke bemonstering van vaste mest door een onafhan-kelijk monsternemer (medewerker van een laboratorium) in samenhang met het werken met een voortschrijdend gemid-delde van de gehalten van de vaste mest. Het inzetten van een onafhankelijk monsternemer verhoogt de kosten van de

Om fraude met mestsilo’s tegen te gaan, moeten de gegevens van de silo worden gekoppeld aan GPS-gegevens, zodat fraude met aan- en afmelden niet meer mogelijk is.


bemonstering aanzienlijk, maar door niet meer alle vrachten te hoeven bemonsteren, dalen de kosten per ton mest weer. De uitslagen van de bemonstering worden door het laborato-rium ingediend bij Dienst Regelingen, dat daaruit een voort-schrijdend gemiddelde berekent. Met dit gemiddelde vindt de afzet van de individuele vrachten plaats.• Gebruik van standaard GPS-volgapparatuurBij export van vaste mest mag de AGR/GPS-apparatuur aan de grens worden afgemeld. Dit komt omdat de Nederlandse overheid in het buitenland (vanzelfsprekend) niet bevoegd is om eisen op te leggen. Hiervoor in de plaats kan worden verplicht om standaard GPS-volgapparatuur te gebruiken en de gegevens over de afgelegde routes digitaal vast te leggen en gedurende een bepaalde tijd te bewaren. Hiermee wordt aantoonbaar waar de mest naar toe is vervoerd.• Invoeren stikstofverantwoording door intermediairsIntermediairs zijn tot nu toe niet gehouden om zich te ver-antwoorden over de stikstofstromen via de mest. Reden hier-voor is dat bij een intermediair, afhankelijk van de aard van de bedrijfsactiviteiten van die intermediair, er stikstofverlie-zen zijn, die voor het bedrijf onvermijdelijk zijn. In de praktijk blijkt soms echter dat er op een bedrijf onverklaarbaar hoge stikstofverliezen zijn. De overheid kan daar dan echter niets mee, omdat de Meststoffenwet geen mogelijkheid biedt om hierop te handhaven. De intermediair stelt echter al wel alle informatie aan de overheid beschikbaar die voor een stikstof-verantwoording nodig is. Voorgesteld is om de meststoffen-wet zo te wijzigen dat deze handhaving wel mogelijk wordt.• Aanpassen siloregistratieOp dit moment worden mestopslagen geregistreerd op basis van kadastrale gegevens. Als een opslag door een intermedi-air wordt overgedragen aan een andere gebruiker, wordt de opslag opnieuw geregistreerd. Zo worden volle mestopsla-gen afgemeld, die vervolgens leeg weer worden aangemeld. Het voorstel is om de opslagen te gaan registeren op basis van de GPS-coördinaten en bij de overdracht de registratie mee te laten gaan.

Inventariseren mestverwerkingscapaciteitHet bedrijfsleven gaat een inventarisatie maken van alle ini-

In beide grafieken geeft de stippellijn aan hoeveel mest er moet worden verwerkt bij de percentages die in het huidige wetsvoorstel staan. Zonder schot is er nu al voldoende verwerkingscapaciteit. Dit is de linker grafiek. Komt er wel een schot tussen pluimveemest en overige mest, dan zal er veel verwerkingscapaciteit moeten komen voor varkens- en runderdrijfmest. De kans bestaat dat er dan een tekort aan mest voor de binnen-landse markt ontstaat.

tiatieven die er zijn op het gebied van mestverwerking. Het gaat dan om mestverwerking binnen de definitie van het wetsvoorstel: vernietigen of exporteren. Van de initiatieven zal worden vastgesteld hoeveel fosfaat er wordt verwerkt en of er nog uitbreidingsmogelijkheden zijn. Voor initiatieven die nog niet zijn gestart, zal worden beoordeeld hoe realistisch deze initiatieven zijn op zeer korte, korte en middellange termijn. In overleg met onderzoeksinstituten zal tevens in beeld worden gebracht wat de effecten van deze initiatieven zijn op zaken als de uitstoot van broeikasgassen, de ammoniakemissie, de uitstoot van fijnstof, het effect op grondwater, enzovoort.Voor de beoordeling van voldoende verwerkingscapaciteit is het van groot belang te weten waar de lat ligt. Op dit moment wordt voor 2014 uitgegaan van de percentages die al door Bleker naar de Tweede Kamer zijn gestuurd. Voor 2015 staan deze er indicatief. Deze zullen later worden vastgesteld op ba-sis van een goede onderbouwing.Wat betreft de overdraagbaarheid van de verwerkingsplicht wordt nu uitgegaan van een schot tussen de pluimveehoude-rij en de rest van de veehouderij. Dit heeft wel grote gevolgen, zoals blijkt uit figuur 1 en 2. Deze grafieken zijn gebaseerd op gegevens over het jaar 2011 van het CBS (uitgedrukt in mil-joenen kilogrammen fosfaat). Op basis van de voorlopige ver-werkingspercentages moet gemiddeld ongeveer een derde van de overschotmest worden verwerkt. De stippellijn in de figuren geeft aan hoeveel fosfaat uit mest er minimaal moet worden verwerkt. Als er geen schot wordt aangebracht, is de verwerking (conform de definitie uit het wetsvoorstel) nu al voldoende voor de percentages in 2015. Bij plaatsing van een schot heeft de pluimveehouderij een grote overcapaciteit qua mestverwerking, maar moeten de overige veehouderijsecto-ren hun huidige inspanningen nog bijna verdubbelen.CUMELA Nederland pleit ervoor de lat niet hoger te leggen dan voor het deel van het overschot dat volgens de normen niet in Nederland kan worden geplaatst. Niemand heeft baat bij het niet kunnen voldoen aan de binnenlandse vraag naar dierlijke mest.

Tekst: Hans VerkerkFoto: CUMELA Communicatie

Erfahren. innovativ. futtererntespezialist.

Vicon Trommel- und Scheibenmähwerke Vicon Wender und Schwader

Vicon variable und Festkammerpressen Vicon Düngerstreuer

Vicon TransportlogistikVicon Ballenwickler

Effizienz von Anfang bis Ende der Erntekette.Kosten sparende Ernteverfahren und -ketten von Vicon garantieren Ihnen sauberes, qualitativ erstklassiges Futter. Die neuen Kombiwagen und Silageverteiler z. B. sind unter Profis ein Geheimtipp. Auch bei Pressen, Mähwerken, Wendern, Schwadern und Wicklern können Sie sich auf Vicon verlassen. Und schließlich zählt auch auch die ISOBUS-Kompetenz des Marktführers. Das ist EfficiEnt farming.Kverneland Group Deutschland GmbH, Coesterweg 25, 59494 Soest, Telefon 02921 3699-0, Telefax 02921 3699-408 www.kvernelandgroup.deKverneland Group Benelux BV - De Dommel 38-40 - 8250 AD Dronten - T +31 321 387 110 www.vicon.nl

Tijd voor de volgende stap!

Vicon RF vaste kamer persen IsoMatch Tellus ISOBUS terminal met automatische laad-

en losfunctieVicon Rotex 550 opraapwagenVicon RV variabele kamer persen

Vicon RF 3325 FlexiWrap perswikkel combinatie Vicon Rotex Combi 800 dubbeldoel opraapwagen

IsoMatch Tellus ISOBUS terminal IsoMatch Tellus ISOBUS terminal IsoMatch Tellus ISOBUS terminal IsoMatch Tellus ISOBUS terminal IsoMatch Tellus ISOBUS terminal

Het professionele pakket van Vicon bestaat uit innovatieve producten met

onderhouds- en gebruiksvriendelijke eigenschappen waarmee lange werkdagen

perfect worden ondersteund. Neem bijv. de onderhoudsvrije, hydraulisch

aangedreven pick-up en automatische laad- losfunctie.

Bortrac 150 Deze borium bladmeststof is geformuleerd waardoor opname, de tankmengbaarheid en de gewasveiligheid sterk worden verbeterd. Omdat borium makkelijk uitspoelt en bij droogte niet wordt opgenomen is toevoeging aan gewasbeschermingsmiddelen de beste en meest betrouwbare manier om borium te bemesten. Het meeste effect heeft een bemesting vroeg in het groeiseizoen. Voor maximaal rendement en bij gebreksymptomen is een bladbemesting in een hoge dosering noodzakelijk. Zorg altijd voor een bodem- of bladanalyse voor het juiste advies en optimaal rendement.

Ongewijzigde kwaliteitSinds 1968 wordt in Pocklington onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor ver beter ing van de producten en adviezen. Belangrijk daarbij is het gebruikersgemak, wat zich uit in vloeibare producten die eenvoudig te mengen zijn met gewasbeschermingsmiddelen. Ook kwaliteit is belangrijk. Dat komt naar voren in gewasveiligheid en opname, maar ook in de houdbaarheid van de producten. Op deze wijze blijft Yara Phosyn een marktleider in de markt van bladmeststoffen en spoorelementen.

Bortrac 150 Breedst tankmengbare borium-bladmeststof

Importeur: AgroCentrum B.V., Postbus 76, 4650 AB Steenbergen, Nederland Tel.: +31 (0)167–563 150, Fax: +31 (0)167–563 983, [email protected], www.agrocentrum.nlAgroCentrum crop nutrients & adjuvants

AGROCEN-1011.indd 1 18-02-11 14:52

Erfahren. innovativ. futtererntespezialist.

Vicon Trommel- und Scheibenmähwerke Vicon Wender und Schwader

Vicon variable und Festkammerpressen Vicon Düngerstreuer

Vicon TransportlogistikVicon Ballenwickler

Effizienz von Anfang bis Ende der Erntekette.Kosten sparende Ernteverfahren und -ketten von Vicon garantieren Ihnen sauberes, qualitativ erstklassiges Futter. Die neuen Kombiwagen und Silageverteiler z. B. sind unter Profis ein Geheimtipp. Auch bei Pressen, Mähwerken, Wendern, Schwadern und Wicklern können Sie sich auf Vicon verlassen. Und schließlich zählt auch auch die ISOBUS-Kompetenz des Marktführers. Das ist EfficiEnt farming.Kverneland Group Deutschland GmbH, Coesterweg 25, 59494 Soest, Telefon 02921 3699-0, Telefax 02921 3699-408 www.kvernelandgroup.deKverneland Group Benelux BV - De Dommel 38-40 - 8250 AD Dronten - T +31 321 387 110 www.vicon.nl

Tijd voor de volgende stap!

Vicon RF vaste kamer persen IsoMatch Tellus ISOBUS terminal met automatische laad-

en losfunctieVicon Rotex 550 opraapwagenVicon RV variabele kamer persen

Vicon RF 3325 FlexiWrap perswikkel combinatie Vicon Rotex Combi 800 dubbeldoel opraapwagen

IsoMatch Tellus ISOBUS terminal IsoMatch Tellus ISOBUS terminal IsoMatch Tellus ISOBUS terminal IsoMatch Tellus ISOBUS terminal IsoMatch Tellus ISOBUS terminal

Het professionele pakket van Vicon bestaat uit innovatieve producten met

onderhouds- en gebruiksvriendelijke eigenschappen waarmee lange werkdagen

perfect worden ondersteund. Neem bijv. de onderhoudsvrije, hydraulisch

aangedreven pick-up en automatische laad- losfunctie.

MAMMUT WB Super combi

• Kuilverdeler• Verdeel trommel Ø 130• Werkbreedte 2.80 meter• Hydraulisch aangedreven• Hydrauliek 1x ew benodigd• Elektro / hydraulische functi e zit op de verdeler 12 Volt of 24 Volt• Grasvork met 8 lange tanden• Volvo oppik haken• Min 125 liter bij 200 bar benodigd

BROEKENS GORREDIJKBadweg 50 - 8401 BL GorredijkTelefoon (0513) 46 38 25Fax (0513) 46 52 46

BROEKENS STIENSTruerderdijk 4a - 9051 JC Sti ensTelefoon (058) 257 17 12Fax (058) 257 11 01

G. Broekens 06-5384 4166 www.broekens.nl

Broekens Gorredijk 1-4S.indd 1 20-12-2012 13:55:43

Votex Roadmaster 07 metfrontgetrokken driepuntsblokVotex Roadmaster 07 metVotex Roadmaster 07 metfrontgetrokken driepuntsblokfrontgetrokken driepuntsblok

www.wimvanbreda.nl

www.wimvanbreda.nl

Herder Grenadier MBK512/513 maaiarm

-6,0%

-4,0%

-2,0%

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

2007 2008 2009 2010 2011

Agrarische loonbedrijven Gemengde bedrijven Grondverzetbedrijven cumelasector

bed

rijfsecon

om

ie

Grafiek 3: Aandeel arbeidskosten in de brutomarge 2007 -2011

35,0%

37,0%

39,0%

41,0%

43,0%

45,0%

47,0%

49,0%

2007 2008 2009 2010 2011

Agrarische loonbedrijven Gemengde bedrijven Grondverzetbedrijven Cumelasector

Grafiek 2: Ontwikkeling bruto marge tussen 2007 en 2011

1.000.000

1.100.000

1.200.000

1.300.000

1.400.000

1.500.000

1.600.000

1.700.000

1.800.000

2007 2008 2009 2010 2011



rendement verdwijnt door duurdere dieselAnalyse resultaten toont effect van niet doorbelasten van stijging brandstofprijzen

In vijf jaar tijd is het bedrijfsresultaat van de cumelasector gedaald van 3,0 procent positief naar

1,8 procent negatief. Uit een analyse blijkt dat dit verlies feitelijk maar aan één probleem is

toe te schrijven: de enorm gestegen brandstofkosten. Dat geeft grote zorgen voor dit jaar, met

daarin opnieuw een enorme kostprijsverhoging door het verdwijnen van de rode diesel.

De economische crisis is ook te merken in de cumelasector. Dit blijkt uit een analyse van 186 bedrijven die gedurende de periode 2007 tot en met 2011 deelnamen aan CUMELA-Kompas Analyse. In deze periode is het be-drijfseconomisch rendement (grafiek 1) flink gedaald. In 2007 bedraagt het rendement nog 3,0 procent van de bruto marge, in 2011 is dit gedaald naar min 1,8 procent. Fiscaal halen veel bedrijven nog net wel een po-sitief resultaat, omdat dan de berekende rente op het eigen vermogen niet meetelt in de kosten. Het betekent wel dat de ondernemers geen vergoeding realiseren voor het geld dat ze in de onderneming hebben geïnvesteerd. De vraag is nu wat de oorzaak is van dit dalende rendement? Ondanks de economische crisis liggen de omzet en bruto marge in 2011 bij de bedrij-ven nog ruim boven die in 2007 (grafiek 2). Deze stijging is vooral in 2008 gerealiseerd. In 2009 en 2010 daalden de omzet en bruto marge, mede door de strenge winters De omzetgroei zal deels zijn veroorzaakt door een verhoging van de tarieven, deels ook door groei van de bedrijven.In 2011 was het aantal fte per bedrijf gegroeid naar 14,2, terwijl in 2007 nog 13,3 fte op een bedrijf werkzaam waren. Kijken we naar de gerea-liseerde bruto marge per fte, dan blijkt dat deze in vier jaar tijd met 9,5 procent is gestegen, gemiddeld 2,4 procent per jaar.Ondanks die omzetgroei is de winst van de bedrijven gedaald. Dit bete-kent dat de kosten harder zijn gestegen dan de omzet. De vraag is nu om welke kosten het gaat.

Arbeidskosten gelijkIn grafiek 3 is het percentage arbeidskosten ten opzichte van de bruto marge weergegeven. We zien dat de arbeidskosten per jaar wel licht ver-schillen, maar dat er gemiddeld weinig verschil zit tussen 2007 en 2011. Bedraagt het percentage arbeidskosten ten opzichte van de bruto marge in de cumelasector in 2007 42,4, in 2011 is dit vrijwel gelijk met 42,2.. Kijken we naar de ontwikkeling van de arbeidskosten per fte, dan blijkt dat deze gemiddeld per jaar met 2,3 procent zijn gestegen. Dit is vrijwel gelijk aan de stijging van de bruto marge.

Machinekosten stijgenIn grafiek 4 is het percentage machinekosten ten opzichte van de bruto marge weergegeven. In tegenstelling tot de arbeidskosten zien we hier een stijgende lijn. In de sector is het percentage machinekosten ten op-zichte van de bruto marge gestegen van 42 in 2007 naar 46,1 in 2011.Om te kijken waar deze stijging vandaan komt, zijn in grafiek 5 de afzon-derlijke machinekosten ten opzichte van de bruto marge weergegeven.

Grafiek 5: Ontwikkeling componenten machinekosten 2007 -2011

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

8,0%

10,0%

12,0%

14,0%

16,0%

18,0%

20,0%

2007 2008 2009 2010 2011

Afschrijving Reparatie en onderhoud Brandstof

Verzekering Huur Overig

Rente

Grafiek 4: Aandeel machinekosten in de brutomarge 2007 -2011

35,0%

37,0%

39,0%

41,0%

43,0%

45,0%

47,0%

49,0%

51,0%

53,0%

2007 2008 2009 2010 2011



De opvallendste verschillen zien we bij de afschrijvingen en brandstofkos-ten. De afschrijvingen zijn in 2009 behoorlijk gestegen, terwijl ze daarna licht dalen. De flinke stijging is het gevolg van de toen nog hoge investe-ringen en de mogelijkheid om versneld te kunnen afschrijven. De component die er uitspringt binnen de machinekosten zijn de brand-stofkosten. Waren deze in 2007 nog 10,5 procent van de bruto marge, in 2011 zijn deze gestegen naar 15,0 procent. Een verschil van 4,5 procent-punt, bijna gelijk aan het met 4,8 procentpunt gedaalde rendement. Het toont aan dat de gestegen brandstofkosten onvoldoende zijn doorbere-kend in de tarieven om de kostprijsstijging bij te houden.

Onvoldoende doorbelastHelaas zien we in de voorlopige cijfers over 2012 eenzelfde beeld. De winst is verder gedaald als gevolg van gelijk blijvende of zelfs dalende omzet en bruto marge en stijgende kosten. De conclusie is dat de cumelasector tot 2012 redelijk in staat is gebleken om de omzet in stand te houden en zelfs nog licht te laten groeien. Tegelijk is de sector onvoldoende in staat gebleken om de sterk gestegen (brandstof )kosten door te belasten. Voor een neutraal rendement in 2011 had de tariefsverhoging ruim 1,8 procent hoger moeten zijn, voor een rendement gelijk aan 2007 zelfs bijna 5,0 procent. Ook in die situatie zou het percentage brandstofkosten ten opzichte van de bruto marge, als gevolg van het hoger aandeel brandstof in de kostprijs, hoger zijn dan in 2007. Uit de voorlopige cijfers over 2012 blijkt dat de brandstofkosten in verhou-ding tot de bruto marge afgelopen jaar opnieuw met 1,0 procentpunt zijn gestegen ten opzichte van 2011. Nog schrikbarender is dit beeld wanneer naar de ontwikkeling van de brandstofkosten van dit jaar wordt gekeken. Uit de prijsindex brandstof van april 2013 blijkt dat de brandstof, onder meer als gevolg van de afgeschafte rode diesel, in april 16,1 procent duur-der is dan december 2012. Dit betekent dat de brandstofkosten als onder-deel van de bruto marge gemiddeld nog eens 3,5 procentpunt stijgen en de 20 procent naderen. Naast deze hogere dieselkosten komen daar dan nog de kostenstijgingen van arbeid, machines en verzekeringen bij.Deze sterk stijgende kosten en het sterk gedaalde rendement tekenen eens te meer de noodzaak om de gestegen kosten door te berekenen in het tarief, hoe moeilijk dat soms ook is. Anders dreigt de sector in dezelfde negatieve spiraal te komen als bijvoorbeeld de aannemers. Niet bepaald een aanlokkelijk beeld.

Tekst: Dieuwer HeinsIllustraties: CUMELA Communicatie

Aan de slagUit de analyse in dit artikel blijkt eens te meer de noodzaak om de kostenontwikkelingen goed in beeld te hebben. Het vraagt durf om de kosten, ook bij een verminderd werkaanbod, door te belasten. Het verdwijnen van de rode diesel is echter iedereen bekend en u mag op begrip rekenen dat als gevolg hiervan de tarieven moeten stijgen. Bedenk dat het doorbelasten van kostenstijgingen eerder wordt geaccepteerd wanneer de klant tevreden is. Het goed uitvoeren van de werkzaamheden, het nakomen van afspraken, servicege-richtheid en communicatie zijn dan ook belangrijker dan ooit. Wanneer u de rekening van de gestegen kosten niet bij de klant neerlegt, betaalt u de rekening zelf. Het resultaat daarvan zien we in het gemiddeld negatieve rendement van de sector. Naast het doorberekenen van kosten kan er worden gewerkt aan besparing van kosten. Ook hierin is veel te winnen. Niet alleen op het gebied van brandstofkosten, maar ook op het gebied van arbeid en investeringsbeleid. 2013 biedt ondernemers een kans om aan de slag te gaan met bovengenoemde punten. Wilt u hierover in gesprek met de adviseurs van CUMELA Nederland, bel dan met uw bedrijvenadviseur of de infolijn - tel. (033) 247 49 99 - of stuur een e-mail aan [email protected].

UitgangspuntenOm bedrijven bedrijfseconomisch gezien vergelijkbaar te maken, han-teren wij in CUMELA-Kompas Analyse de volgende uitgangspunten:- Ondernemersvergoeding niet betaalde ondernemer en gezinsledenVoor een eenmanszaak, maatschap en vennootschap onder firma wordt gewerkt met een berekende ondernemersvergoeding. Deze bedraagt circa € 40.000 tot € 50.000 per ondernemer.- Rentevergoeding eigen vermogenEr wordt gerekend met een rentevergoeding van 5,5 procent op het eigen vermogen. - Bruto margeDit is de omzet minus inkoop hulpstoffen en werk derden.


slimmer worden en geld besparen

Een cursus biedt deelnemers en bedrijven op alle manieren voordeel

Waarom zou je een cursus volgen? Omdat het nodig is

voor de uitvoering van een opdracht of omdat er pun-

ten moeten worden behaald voor code 95? Om kennis

op te doen, vaardigheden te ontwikkelen of om een

waardevol diploma te behalen en de onderneming be-

ter te laten draaien? Er zijn veel redenen te bedenken

om een cursus te volgen. Hier een aantal ervaringen

van ondernemers en deelnemers over cursussen die ze

via CUMELA Nederland hebben gevolgd. Wat was hun

drijfveer, maar vooral: wat vonden zij ervan?

Cursus volgen?

Er zijn talloze redenen om een cursus te volgen. Vanuit CUMELA Nederland adviseren we u graag om de juiste cursus te zoeken die naadloos bij uw reden past. Bel (033) 247 49 20 of mail uw vraag naar [email protected].

scho

Ling

Cursus: Beroepsgoederenvervoer

“Deze opleider is uitstekend” Jan Roelof Betten, directeur van loon- en aannemersbedrijf De Samenwerking BV in Elsloo (Friesland), was zes jaar geleden begon-nen met de cursus Beroepsgoederenvervoer in Hoogeveen. De start van deze cursus was destijds niet optimaal, want er werd direct te veel vaktaal gebruikt. De daaropvolgende twee cursusdagen was hij vanwege de geboorte van zijn zoon afwezig. Hij is toen voortij-dig gestopt met deze cursus. In oktober 2012 heeft hij zich opnieuw aangemeld voor de cursus Beroepsgoederenvervoer in Nijkerk via CUMELA Nederland. In maart 2013 ontving Erna Berends, coördinator scholing, via de e-mail het volgende berichtje van Jan Roelof Betten:“Afgelopen winterperiode heb ik de cursus beroepsgoederenvervoer gevolgd via CUMELA. De opleiding werd verzorgd door Tlec. Ik denk dat CUMELA voor deze opleiding hiermee de juiste opleider voor onze sector

in huis heeft gehaald. De indeling van de zes vakken is goed verdeeld over de periode: de pittigste en meest tijdrovende vakken calculatie en financieel management direct bij aanvang en de latere vakken er per onderdeel strak achteraan. Als je zelf na elk vak direct je examens kort erop regelt, is het zeker te doen. Ik heb er een paar jaar tegenaan zitten hikken om eraan te beginnen, maar ben blij dat ik het nu op deze manier heb gedaan. Het is goed bevallen en zowel de opleider als de locatie is uitstekend.”

In een toelichting vertelde Jan Roelof dat deze opleider de kracht heeft om helder uit te leggen en een goede structuur hanteert. Inmiddels is Jan Roelof in het bezit van het diploma Beroepsgoederenvervoer én de Eurovergunning.


Cursus: Bedrijfsleer deel 2

“Heel leerzaam, erg branchegericht en leuk om collega-loonwerkers te leren kennen.”Marieke van Noort van Loon- en Verhuurbedrijf De West CV uit Westbeemster volgde de cursus Bedrijfsleer 2. Marieke is via haar vriend in de loonwerksector terecht gekomen. Zij is zelf van ori-gine verpleegkundige en had weinig financiële achtergrond. “Ik vond de samenstelling van de groep leuk, met name omdat het allemaal jonge, enthousiaste ondernemers waren. De cursus is mij goed bevallen. Alfons van de Belt is een leuke docent, die goed weet wat er in de cumelasector leeft. Ik vond de lessen leerzaam en het was leuk om met de groep praktijkervaringen uit te wisselen. Ook van el-kaar kun je een hoop leren.Bedrijfsleer deel 1 is gericht op de fiscale en de bedrijfseconomische boekhouding in het algemeen. Dit was voor mij al leerzaam, omdat ik weinig financiële achtergrond had. In deel 2 ga je de kennis die je in deel 1 verkregen hebt toepassen op je eigen bedrijf. Ik vind het pret-tig dat ik na het volgen van deze cursus het boekje CUMELA-Kompas beter begrijp. Ook het bespreken van de jaarrekening met de accoun-tant wordt leuker, omdat je dit nu beter begrijpt. Tijdens de cursus hebben we een Excel-bestand gekregen om kostprijsberekeningen te kunnen maken. Dit hebben we afgelopen jaar gebruikt om de tarie-ven te bepalen. Het meest leerzame van de cursus vond ik de uitleg over kengetallen, in combinatie met het maken van het werkstuk over het eigen bedrijf waarin je de kengetallen gaat analyseren. Je ziet dan heel duidelijk op welke punten jouw bedrijf goed scoort en welke punten er zouden kunnen worden verbeterd.Ik zou de cursus zeker aanbevelen aan collega’s, ook als je wel al er-varing hebt met de boekhouding. Deze cursus is echt gericht op de loonwerksector, dus heel branchegericht. In elk geval is het al leuk dat je collega-loonwerkers leert kennen. Vaak kom je elkaar ook weer tegen op contactdagen of bij andere cursussen. In het werk kun je zo ook wel eens iets voor elkaar betekenen.”

Cursus: Brandstofbesparing en Efficiënt Machinegebruik

“Hydrauliek anders instellen bespaart veel brandstof!”Grietje van den Berg, mede eigenaar van Loon- en grondver-zetbedrijf Van den Berg in Foxwolde, organiseert op de eigen locatie regelmatig een cursus via CUMELA Nederland. Om vol-doende deelnemers te krijgen, organiseert zij de cursussen vaak samen met collega-ondernemer Gebr. Riemsma. De cursus Brandstofbesparing en Efficiënt Machinegebruik werd in januari gehouden. De theorie werd in de ochtend behandeld en in de middag werd het praktijkgedeelte uitgevoerd. Er werd een rondje gereden met een volle vracht, waarna het brandstofgebruik werd gemeten. Daarna werd hetzelfde rondje gereden met de aanwij-zingen voor de brandstofbesparing: op tijd schakelen, op tijd gas terugnemen, anticiperen op het verkeer; gematigde snelheid, enzovoort. Met name het gedeelte over brandstofbesparing door de hydrau-liek goed in te stellen, gaf de deelnemers nieuwe inzichten. De kranen in het hydraulische systeem voor de toevoer van olie hoe-ven niet volop open te staan om een goed rendement van het werktuig te krijgen. De doorstroomsnelheid van de olie in liters per minuut kan soms wel tot de helft worden verminderd.De bevindingen van Jan Riemsma: “Deze cursus heeft inzicht opgeleverd en bewustwording. Nog steeds wordt in de wandelgangen over het hydrauliekgedeelte gesproken. Er kan met veel minder olie ook een goed resultaat worden neergezet. De jongens praten er onderling over, dat is goed om te horen.”

Een aantal medewerkers van Van den Berg: Roelof, Jannes, Harmen en Jeffrey.

Marieke van Noort van Loon- en Verhuurbedrijf De West CV.


In deze rubriek behandelen we iedere maand een onderwerp op het gebied van aanbestedingen en het aannemen van werken. Heeft u ook een vraagstuk, laat het CUMELA Nederland weten.

IN kORT bEsTEkAantonen financiële draagkracht en omzeteis

Beste Helmy,Ik wil graag inschrijven op een bestek. Eén van de inschrijfeisen is het aantonen van de financiële draagkracht over de afgelopen drie jaar van minimaal € 100.000,- per jaar. Ik voldoe aan de eis per jaar, maar mijn bedrijf bestaat pas twee jaar. In artikel 0.04 van het bestek is vermeld dat inschrijvers die niet voldoen aan de eisen gesteld in de Eigen Verklaring zouden worden uitgesloten van deelname aan de aanbesteding. Mag ik toch inschrijven of wordt mijn inschrijving ongeldig verklaard?

Beste aannemer,In dit geval is de vraag aan de orde of een inschrijver die nog niet lang genoeg bestaat de mogelijkheid heeft om op andere wijze aan te to-nen dat hij aan de omzeteis voldoet. In de eerste plaats geldt dat nergens in de eis expliciet is vermeld dat inschrijvers ten minste drie volledige boekjaren moeten hebben be-staan. Voorts blijkt dat de ARW 2005 van toepassing is en artikel 2.8.1 zegt hierover het volgende; “Een ondernemer kan zijn financiële en economische draagkracht aantonen door middel van:c. een verklaring betreffende de totale omzet en de omzet van de be-drijfsactiviteit die het voorwerp van de opdracht is, over ten hoogste de laatste drie beschikbare boekjaren, afhankelijk van de oprichtings-datum of van de datum waarop de ondernemer met zijn bedrijvigheid is begonnen, voor zover de betrokken omzetcijfers beschikbaar zijn.Daarnaast bestaat de mogelijkheid om met andere bescheiden uw financiële draagkracht aan te tonen, zie ARW art. 2.8.3.Wanneer een ondernemer om gegronde redenen niet in staat is de door de aanbesteder gevraagde referenties over te leggen, kan hij zijn economische en financiële draagkracht aantonen met andere beschei-den die de aanbesteder geschikt acht.”U mag dus inschrijven en uw inschrijving mag op basis van deze eis niet ongeldig worden verklaard.Een tweede vraag die mij regelmatig wordt gesteld, is: ”Mag ik gebruik maken van de referenties van een bedrijf dat ik heb overgenomen en/of onder een andere naam voortzet?” Ja, er mag gebruik worden gemaakt van deze referenties, mits kan worden aangetoond dat deze werkzaamheden ook onder de nieuwe eigenaar of na samenvoegen op vergelijkbare wijze worden uitgevoerd.

Helmy Coenen Adviseur GWW

Cursus: Het Nieuwe Rijden

Punten voor code 95, brandstofbesparing en e-learningMark, Marcel en Ewoud van Loonbedrijf De Weer BV in Bornerbroek kregen de mogelijkheid van hun werkgever om een cursus te volgen, waardoor zij punten konden halen voor code 95 (de ver-plichte nascholing voor beroepschauffeurs). De werkgever koos hiervoor voor de cursus Het Nieuwe Rijden. Eén van de opleiders van CUMELA Nederland geeft het theoriegedeelte via e-learning. Dit betekent dat de deelnemers de theorie thuis op de computer zelf doornemen. De ervaringen van Mark, Marcel en Ewoud met e-learning: “Dit was nieuw voor ons, wij hadden hier nog geen ervaring mee. Het fijne aan e-learning is dat je er even voor kunt gaan zitten wanneer je tijd hebt, op het moment waarop het jou uitkomt. Het is wel lastig dat je af en toe geen dingen kunt vragen die je niet goed begrijpt.”Voor aanvang van de cursus dachten de deelnemers dat er niet veel te veranderen viel aan hun rijstijl. Dit bleek niet zo te zijn. Tijdens het praktijkgedeelte reden de deelnemers allemaal een parcours. Hierna kregen zij aanwijzingen en tips om brandstof-besparend te rijden. De tips varieerden van voertuigbediening, rijden in het verkeer, verkeersinzicht tot het anticiperen in het ver-keer. De ervaringen van deze deelnemers over de cursus: “De cursus is goed bevallen, we hebben er echt wat van geleerd. Er is winst te behalen in de vorm van minder dieselgebruik en een be-sparing in het rijden ten aanzien van de banden. Wij denken een be-sparing van vijf tot tien procent te kunnen behalen. Het is handig dat we allemaal een eigen beoordelingsrapport ontvingen, waardoor je nog even kunt nalezen waar je op moet letten en wat je kunt verbe-teren. Het meest leerzame was toch de praktijk. Je wordt tijdens het rijden gewezen op wat je anders of beter kunt doen om brandstof te besparen.”

Mark, Marcel en Ewoud van Loonbedrijf De Weer BV. Bas, Johan en Dennis ontbreken op de foto.

TRELLEBORG TM900 HIGH POWER.KRACHT OP HET EERSTE GEZICHT.

Ogilvy&

Mather

| www.trelleborg.com/wheelsystems |

Trelleborg TM900 High Power. De landbouwband zonder gelijken. De TM900 High Power, ontworpen in

co-design met de belangrijkste fabrikanten van landbouwmachines, is bedoeld voor tractoren van meer dan 200

pk en voor een snelheid tot 65 km/h. Een groot trekvermogen, een uitstekend zelfreinigend vermogen, comfort en

minder brandstofverbruik maken van de nieuwe Trelleborg TM900 High Power de meest geavanceerde radiaalband

voor de landbouw.

Grondig_NL TM900_230x295:Grondig_NL TM900_230x295 25-02-2011 16:11 Pagina 1

GRONDIG - Mei 201318

econ

om

ie

€ 12,00

€ 14,00

€ 16,00

€ 18,00

€ 20,00

€ 22,00

€ 24,00

€ 26,00

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52

In e

uro

per t

on

2008 2009 2010 2011 2012 2013

€ 14,00

€ 16,00

€ 18,00

€ 20,00

€ 22,00

€ 24,00

€ 26,00

€ 28,00

€ 30,00

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52

In e

uro

per t

on

2008 2009 2010 2011 2012 2013

Op de Bauma in München werd be-kend gemaakt dat New Holland een oplossing heeft gevonden voor het wegvallen van de importeur nadat De Bruycker had besloten te stop-pen in Nederland. Vier agro-dealers zullen vanaf deze maand ook de

vertegenwoordiging van de New Holland-grondverzetmachines voor hun rekening nemen. Het gaat om Voets in Hazerswoude en Middenmeer, Broekens in Gorredijk, ZHE in Maasdam en Slecoma in Boekel. In hun werkgebied zullen deze bedrijven opereren als importeur annex dealer, net zoals ze bij de landbouw gewend zijn. Hun werkgebieden zullen ook grotendeels gelijk lopen aan het ge-bied dat ze voor de agrarische sector bestrijken. Alleen Broekens zal wat verder naar het oosten en zuiden opereren dan voor de land-bouw. Datzelfde geldt voor Slecoma, dat ook richting Gelderland en Overijssel zal werken.Alle bedrijven zullen naast de verkoop ook de service en aftersales voor hun rekening nemen. Daarbij zullen ze ook de verplichtingen

overnemen die in de oude situatie zijn ontstaan. New Holland hoopt dat hiermee het probleem met een moeilijke vertegenwoor-diging van het merk is opgelost.

DoosanOpvallend is dat het oude pand van De Bruycker nu gaat die-nen als onderkomen voor het nieuwe Doosan-dealerbedrijf dat Staadegaard gaat stichten. Dit bedrijf, dat bekend is als dealer van Doosan en John Deere, zal worden gesplitst in twee afzonderlijke bedrijven. Op de oude vestiging blijven de agrarische dealerschap-pen. In Veghel komt een nieuw bedrijf dat zich richt op grond-verzet en cultuurtechniek met de machines van Doosan, Bobcat en Giant. Naar dit bedrijf zullen ongeveer zeventien mensen van Staadegaard overstappen. Met deze stap lijkt de onderneming ook een probleem op te lossen rond John Deere. In de nieuwe deale-ropzet van John Deere passen namelijk geen grote nevenmerken bij een dealer.Met de aanstelling van Staadegaard als directe dealer annex impor-teur wil Doosan een betere greep op de markt krijgen, met kortere lijnen. Vanaf deze maand is Staadegaard daarbij verantwoordelijk voor Limburg, Noord-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland. Hoewel op de Bauma het gerucht al uitgebreid rond zong, wilde nog nie-mand de nieuwe structuur definitief bevestigen. Een kwestie van contracten, aldus de ingewijden. Wat door iedereen wel werd be-vestigd, was dat de nieuwe structuur in de loop van deze maand definitief zijn beslag zal krijgen.

dealerland opgeschud

Zowel New Holland als Doosan start deze maand met een nieuwe dealerstructuur. Voor Doosan komt er met Staadegaard een

tweede dealer annex importeur. New Holland heeft na het terugtreden van De Bruycker vier agro-dealers tevens benoemd tot

dealer grondverzet. Opvallend is dat Staadegaard in het vroegere pand van De Bruycker in Veghel trekt.

Nieuwe dealerstructuur voor Doosan en New Holland

Ophaalbijdrage Deurne, Tilburg, Uden en Lichtenvoorde

Ondanks de goede vraag naar mest blijft in Brabant de ophaalbijdrage hangen rond de € 17,-. Hier lijkt de grens te liggen tussen het afgeven van de mest en de bereidheid van de akkerbouwer om te ontvangen. (Bron: DCA-markt))

Ophaalbijdrage Barneveld en Markelo

Het ongekend droge en koude voorjaar geeft weer veel ruimte om mest uit te rijden. De prijzen bewegen zich daarom naar het laagste niveau in jaren, al lijkt de bodem bereikt. (Bron: DCA-markt)

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

110,0%

120,0%

Grondverzet Gemengd Agrarisch loonwerk Cumelasector2011 2012


€ 95

€ 100

€ 105

€ 110

€ 115

€ 120

€ 125

€ 130

jan

febr

mrt

april

mei

juni

juli

aug

sept

okt

nov

dec

Prijs

per

100

lite

r

2013 2012 2012 (EN590*)

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00

12,00

14,00

16,00

18,00

20,00

2010 2011 2012 2013

magnesium

kali

fosfaat

s7kstof

Kleine groei markt grondverzetmachinesHet afgelopen jaar is de wereldwijde omzet van fabrikan-ten van grondverzetmachines met 2,6 procent licht ge-stegen. De totale omzet bedroeg vorig 186 miljard dol-lar. Nummer één in deze markt is nog steeds Caterpillar, gevolgd door Komatsu. Nummer drie was afgelopen jaar Hitachi, dat van plaats wisselde met Volvo. Op de vijfde plek staat met Sany de eerste Chinese onderneming. De onderzoekers van KHL noemen het opvallend dat dit jaar zes van de negen Chinese fi rma’s hun omzet zagen dalen. Het is een signaal dat de markt in China afkoelt, al slaagden juist de traditionele bedrijven als Caterpillar en Komatsu er nog in om daar meer omzet te realiseren.

Resultaat Reesink gedaaldDoor de slechte gang van zaken in de industrie heeft Reesink vorig jaar een negatief resultaat gehaald. Met name in de staalhandel moesten fl inke verliezen wor-den genomen. Bij Reesink Technische Handel en Kamps de Wild werden wel betere resultaten gehaald. Ook de overname van Kemp pakte positief uit voor Reesink. Het netto resultaat voor belastingen was met 6,9 miljoen euro nog wel positief. In het eerste kwartaal van dit jaar zette de moeizame gang van zaken zich door, met als gevolg een lichte daling van de omzet.

Samenwerking Hyundai en Atlas WeyhausenNet na de Bauma heeft Hyundai bekend gemaakt te gaan samenwerken met Atlas Weyhausen. Deze Duitse fabrikant gaat verdichtingsapparatuur leveren aan Hyundai. De Koreaanse fabrikant gaat deze onder eigen naam vermarkten in het Verre Oosten, Rusland, Turkije en het Midden-Oosten.

kORT NIEUWsCUMELA-Kompas Analyse: investeringen in 2012 gedaald

In de cumelasector zijn de investeringen in 2012 licht gedaald. De verschillen zijn ech-ter groot. Zo zijn de investeringen vooral bij gemengde bedrijven, maar ook bij agra-rische loonbedrijven wel gestegen. Bij de grondverzetbedrijven constateren we juist een forse afname van de investeringen. De gegevens zijn afkomstig van de eerste 105 deelnemende bedrijven aan de kengetallenvergelijking CUMELA-Kompas Analyse. In de grafi ek is de ontwikkeling van de investeringen weergegeven. Het gaat hier om de netto investeringen. Dit is het saldo van investeringen en desinvesteringen. In 2012 zijn de investeringen ten opzichte van de afschrijvingen 90 procent. Er wordt dus min-der geïnvesteerd dan wordt afgeschreven. Opvallend is de daling bij de grondverzet-bedrijven. In 2011 lagen de investeringen nog op 105 procent van de afschrijvingen, in 2012 is dit gedaald naar 60 procent. Verder valt op dat bij de gemengde bedrijven de investeringen stijgen naar 109 procent van de afschrijvingen. De lagere investeringen passen in het beeld dat we al langer zien. Sinds 2007 zien we dat de investeringen fl ink zijn teruggelopen. Wilt u weten hoe uw kengetallen zijn, doe dan mee aan de kengetallenver-gelijking CUMELA-Kompas Analyse. Stuur voor informatie een e-mail naar [email protected] of vraag uw bedrijvenadviseur.

Grafi ek: investeringen in percentage van de afschrijvingen

Waarde van mest: vleesvarkensmest

Dit voorjaar van 2013 vertoont de bemestende waarde van vleesvarkensmest weer een dalende tendens. De waarde is gebaseerd op 7 kg N (65 procent werkzaam), 4 kg fosfaat, 7,2 kg kali en 1,8 kg magnesium per ton. Basis: prijzen kunstmest. (Bron: LEI)

Dalende trend zet door

Dankzij de dalende prijzen van ruwe olie vertoont nu ook de prijs van blanke die-sel een dalende trend. Nu de olieprijzen blijven zakken, is de verwachting dat dit de komende weken nog doorzet. Prettig nu de eerste snede aanstaande is.

Lastige onkruiden vragen om de kracht vanPeak® of Casper®

Peak, tegen lastige breedbladige onkruiden• IJzersterk op o.a. kamille

en zwaluwtong• Goede werking op haagwinde• Zeer veilig voor de maïs• Flexibel en makkelijk in

het gebruik

Casper, de oplossing tegen haagwinde• Sterk op haagwinde en lastige

breedbladige onkruiden• Werkt tot diep in de onkruidwortels • Veilig voor de maïs• Draagt bij aan een snelle

onkruidbestrijding

Peak en Casper zijn ideaal te combineren met o.a. Calaris®, Callisto®, Milagro® en Gardo® Gold.

Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom. Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl.

Syngenta stimuleert de aanleg van biodiversiteitsstroken. Zie www.syngenta.nl/operationpollinator (of scan de QR code).

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. ®/TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company.

TM

SYN 21302010 AD Peak Casper 230x297 NW11 BIJQR.indd 1 11-03-13 10:16

wet

ten

en

reg

eLs


Kansen creëren

De sociale partners binnen de Stichting van de Arbeid hebben met el-kaar een sociaal akkoord bereikt. Een prachtige titel: ‘Perspectief voor een sociaal én ondernemend land: uit de crisis, met goed werk, op weg naar 2020. Verantwoordelijkheid nemen én dragen, kansen creëren én benutten’. Vinden we in dit akkoord ook de impuls om de intenties van de partijen binnen de cumelasector te realiseren?Prima dat de sociale partners met elkaar overeenstemming hebben be-reikt. Dat voorkomt onrust en verspilling van tijd. Het is voor Nederland hard nodig dat we het vertrouwen in elkaar en in de economie hervin-den, want zolang we blijven sparen voor de soms noodzakelijke buffers, investeren we niet in onze economie. Het kabinet is van mening dat het akkoord zoveel impulsen zal geven, dat het de overheidsfinanciën een batig saldo zal opleveren. Geen reden dus voor extra bezuinigingen!Om dit te bereiken, moeten er maatregelen worden genomen die bevor-deren dat de verantwoordelijkheden voor problemen komen te liggen bij degenen die baat hebben bij de oplossing. Als de overheid eerst de lasten gaat verschuiven naar werkgevers en dan vervolgens werkgevers verantwoordelijk maakt voor de oplossing van problemen waar zijzelf niet in is geslaagd, heb je wel heel hoge verwachtingen van het bedrijfs-leven. Om de impulsen in het akkoord te vinden waarmee meer werk-gelegenheid wordt gecreëerd, moeten we wel ver vooruit kijken, of het uitstellen van eerder aangekondigde maatregelen moet het perspectief zijn. Grote zorgen maak ik me voor onze sector over de voorgenomen wij-zigingen in de Flexwet. Ja, ik ben het met de sociale partners eens dat excessen moeten worden bestreden en dat er een goed evenwicht moet zijn tussen de arbeidsvoorwaarden van vaste en flexibele werknemers. Maar het beperken van de huidige flexibiliteit, zoals gepresenteerd in het akkoord, zal juist tot meer excessen leiden. We prijzen ons al jaren zeer gelukkig met een ruime flexibiliteit in de keten van tijdelijke contracten. Dit, in combinatie met een strategische keuze voor de lastenverdeling van het wachtgeldfonds en de mogelijkheden van een overbruggings-contract, heeft er toe geleid dat het aantal langdurige contracten binnen de cumelasector verreweg het hoogst scoort van de agrarische deelsec-toren. Wil de overheid een nog overtuigender bewijs? Overheid, kijk wat werkgevers nodig hebben om mensen zelf in dienst te blijven nemen en kijk welke belemmeringen er voor werknemers moeten worden wegge-nomen om het vaste contract niet te idealiseren. Pas dan voorkomen we de vlucht naar ‘schijnconstructies’ en creëren we ‘echte’ kansen!

Hannie ZweverinkDirecteur belangenbehartiging CUMELA Nederland

CAO & zOCAO LEO aangepast

Om de CAO LEO te laten aansluiten bij de gewijzigde wetgeving rond de pensioenleeftijd is de tekst van artikel 11 aangepast. Hierin wordt geregeld dat de arbeidsovereenkomst tussen werkgever en werknemer eindigt bij het bereiken van de leeftijd van 65 jaar. Gezien de gewijzigde leeftijd waarop de werknemer recht heeft op een AOW-uitkering is de tekst van de CAO LEO hierop aangepast. De tekst van artikel 11 luidt nu: “Het dienstverband eindigt bij het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd aan het einde van de normale betalingsperiode.”

Hiermee is de tekst tevens toekomst-proof. Naarmate de AOW-gerechtigde leeftijd opschuift, schuift de datum waarop de werknemer uit dienst gaat mee op. Deze wijziging heeft als ingangsdatum 1 januari 2013.

Check bestemmingsplan

In onderstaande gemeenten ligt momenteel een nieuw bestemmings-plan ter inzage. Neem daar kennis van en reageer wanneer het niet passend is. In een wijziging van het bestemmingsplan kan voor de ko-mende tien jaar veel worden geregeld. Neem eventueel contact op met een adviseur van CUMELA Nederland voor advies en hulp.

Gemeente Naam plan Planstatus Ter inzage t/m

Breda BP Buitengebied Breda Noord Ontwerp 8 mei 2013

Lingewaard BP Buitengebied Lingewaard Ontwerp 8 mei 2013

Dantumadiel BP Buitengebied Dantumadiel Ontwerp 8 mei 2013

Haarlemmermeer BP Buitengebied Zuid Ontwerp 8 mei 2013

Haarlemmermeer BP Buitengebied Midden Ontwerp 8 mei 2013

Sint Anthonis BP Buitengebied Sint Anthonis Ontwerp 9 mei 2013

Apeldoorn BP Buitengebied Het Woud Ontwerp 15 mei 2013

Woudenberg BP Buitengebied 2013 Ontwerp 15 mei 2013

Culemborg BP Buitengebied Culemborg Ontwerp 15 mei 2013

Schijndel BP Landelijk Gebied Schijndel Ontwerp 16 mei 2013

Etten-Leur BP Buitengebied Etten-Leur Ontwerp 22 mei 2013

Groesbeek BP Buitengebied Groesbeek Ontwerp 22 mei 2013

Lisse BP Buitengebied Lisse Ontwerp 30 mei 2013


ven

t en v

isie

Natuurlijk was er in september vorig jaar al een feestje bij de ope-ning van het eerste openbare LNG-tankstation op bedrijventerrein Hessenpoort in Zwolle. Dat feestje is te begrijpen omdat het LNG24, initiatiefnemer voor het in de markt zetten van LNG, veel moeite heeft gekost om de benodigde vergunningen rond te krijgen. LNG-tankstations waren voor overheden onbekend en dus was er nog geen passend vergunningstelsel beschikbaar. Antwan van Echtelt, general manager van LNG24: “Zwolle heeft als gemeente flink haar nek uitgestoken om samen met ons de vergunning rond te krij-gen. Daarmee is een precedent geschapen en daarmee kunnen we verder.” Van Echtelt vertelt dat er inmiddels twee openbare tankstations bij zijn gekomen en dat er ook drie zijn gerealiseerd ‘achter een hek’ bij zelfstandige bedrijven. Hij verwacht dat er dit jaar nog enkele bij zullen komen. “Binnen vijf jaar moeten we toe naar vijftig LNG-tankstations in Nederland”, zegt hij. Volgens hem is dat een realistisch streven. Voor de beeldvorming: LNG24 is een dochterbedrijf van Ballast Nedam. Alternatieve brandstoffen vormen één van de niche-markten waarin het concern investeert. Ballast Nedam is verantwoor-delijk voor de bouw en het onderhoud van de LNG-tankstations, maar ook voor de levering van dit vloeibare gas via LNG24. LNG (liquefied natural gas) bestaat voor 90 procent uit methaan, dat in Quatar bij min 162 graden Celsius vloeibaar is gemaakt. In vloeibare vorm heeft een kilogram LNG meer energie dan een li-ter dieselolie. LNG wordt per schip naar Zeebrugge vervoerd, van waaruit het grootschalig in het gasnetwerk wordt verwerkt voor huishoudgas. Drie jaar geleden is een commercieel laadpunt voor tankopleggers geopend. Het vormde feitelijk de start van LNG24. Het bedrijf heeft zelf een geïsoleerde tankoplegger, waarmee het rechtstreeks de eigen tankstations bevoorraadt.

“Lokaal opgewekt bio-LNG wordt gezien als de logische opvolger van LNG.”

We zijn te gast bij de eerste LNG-demodagen in Zwolle, waar bij het Texaco-tankstation van Salland Olie het LNG24-tankstation is gerealiseerd. De fabrikanten Iveco, Mercedes-Benz, Scania en Volvo

hebben hun LNG-trucks met begeleiding beschikbaar gesteld voor proefritten en klanten krijgen een rondleiding op het LNG24-tankstation. “Zo’n demodag is een must, omdat de klanten willen ervaren wat het is om met een LNG-truck te rijden en hoe het tan-ken in zijn werk gaat”, licht Van Echtelt toe. Het LNG24-tankstation is een openbaar tankstation dat is uitgerust met voertuigherkenning. Nadat een LNG-truck is herkend, gaat het vullen automatisch vol-gens de vooraf aangeleverde specificaties van de LNG-truck. “Het tanken van een kilogram LNG gaat net zo snel als het tanken van een liter diesel”, zegt Van Echtelt. LNG-trucks hebben geïsoleerde tanks, maar het is wel zaak om door te rijden op LNG. Lang stil laten staan gaat niet, omdat de tankinhoud dan opwarmt en het gas via de overdruk verdwijnt. “Daarom zijn onze tankstations 24 uur per dag open”, zegt Van Echtelt. Hij benadrukt dat LNG daarom alleen geschikt is voor professionele inzet. “Bijvoorbeeld mestdistributie in uw sector.” Het rijden op gas ervaren is nodig omdat gasmotoren (met ont-steking) onderin een wat lager koppel hebben en dus met een iets hoger toerental worden gereden. De Volvo Dual Fuel-motor (een gecombineerde diesel-gasmotor, waarbij de ingespoten dieselolie het gas-luchtmengsel aansteekt) heeft de dieselkarakteristiek be-houden. Van Echtelt: “Een kwestie van de fabrikanten, waar de ont-wikkelingen verder gaan. Voor ons is het belangrijk dat er hier vier merken met af-fabriek LNG-techniek staan plus het bijbehorende servicenet. We verwachten dat de LNG-motortechniek zich snel zal doorontwikkelen nu er serieuze marktpotentie is”, aldus Van Echtelt. Dat is nodig ook, omdat er nog maar enkele type trekkers op LNG leverbaar zijn en de meeste merken (gasmotor) zich be-perken tot circa 257 kW (350 pk). Alleen de Volvo Dual Fuel-diesel/gasmotor zit hoger in vermogen.”De gedreven manager benadrukt de belangrijke nevenvoordelen van LNG ten opzichte van dieselolie. “De motoren zijn circa vijftig procent stiller en stoten negentig procent minder fijnstof, negen-tig procent minder NOx en circa vijftien procent minder CO2 uit. We zien in stedelijke gebieden al de eerste signalen dat opdracht-gevers vanuit dit oogpunt LNG prefereren en mogelijk zelfs gaan eisen.” Van Echtelt gaat nog een stap verder. “Wie overstapt op LNG, maakt hierna moeiteloos de overstap naar het nóg schonere en CO2-neutrale bio-LNG, ook wel LBM - liquefied bio methane - ge-noemd. LBM wordt geproduceerd uit diverse bronnen, zoals afval

noodzakelijk netwerk van tankstations volgt snel

LNG24-manager Antwan van Echtelt over LNG als brandstof voor trucks

Het point of no return is volgens Antwan van Echtelt, manager van LNG24, vorig jaar bij het openen van

het eerste officiële LNG-tankstation in Zwolle gepasseerd. De vergunning voor zo’n station was de laat-

ste grote drempel die LNG24 moest nemen. De techniek is er en de economische en milieu-argumenten

zijn volgens hem zo sterk dat de toepassing van LNG zich snel verder zal ontwikkelen.


en mest, en kan lokaal worden opgewekt. Rijden op LBM redu-ceert de CO2-uitstoot in de hele keten met zeventig procent ten opzichte van diesel. LBM wordt dan ook gezien als de logische opvolger van LNG zodra de productiecapaciteit toereikend is.”Van Echtelt ziet rijden op LNG voorlopig als een nationale zaak. Voor internationaal transport is de actieradius (600 tot 1100 ki-lometer, afhankelijk van merk en uitvoering) wat beperkt en er is geen Europees dekkend netwerk van LNG-tankstations. “In Scandinavië en in Engeland zijn ze verder dan bij ons, maar in de rest van Europa nog niet. Dat zal nog wel even duren”, stelt hij vast. Van Echtelt geeft aan dat met name in Amerika de ontwik-kelingen van het netwerk en het gebruik van LNG veel verder zijn dan bij ons. “Mede dankzij het goedkoper gewonnen schaliegas is er in Amerika een groter prijsverschil tussen dieselolie en LNG. Wij zijn nog afhankelijk van één leverancier en één laadpunt in Zeebrugge, maar ik denk dat dit op langere termijn nog wel gaat veranderen. In elk geval komt er in Rotterdam ook een laadpunt en heeft Shell aangegeven ook serieus werk te gaan maken van LNG. Dat zijn sterke signalen.”

“LNG is alleen geschikt voor professioneel transport, zoals mestdistributie.”

Het economische plaatje zit volgens Van Echtelt nu al goed. Op een kilogram LNG en een liter dieselolie is volgens de truckfa-brikanten ongeveer een gelijk aantal kilometers af te leggen. Theoretisch heeft een kilogram LNG een hogere energetische waarde dan dieselolie (afhankelijk van de gassamenstelling), maar als een gasmotor een iets lager thermisch rendement dan een dieselmotor heeft, is het verbruik ongeveer gelijkwaardig. Gas is nu ongeveer € 0,25 per kilogram goedkoper dan een liter diesel. Daar staat tegenover dat zo’n truck ruwweg een kwart tot een derde duurder in aanschaf is. “Ga er maar van uit dat bij 90.000 kilometer op jaarbasis de meerprijs in circa vier jaar wordt terugverdiend. Dat is wat de participerende fabrikanten ons voorrekenen. We verwachten in de toekomst dat LNG bij toene-mende vraag alleen maar concurrerender in prijs zal worden en dat de meerprijs voor een voor LNG aangepaste truck dan pro-centueel zal dalen. Over de onderhoudskosten zijn nu nog geen harde uitspraken te doen, maar de verwachting is dat die bij het schone LNG lager zijn dan bij de complexe dieseltechniek.” Van Echtelt ziet Zwolle vanuit dit oogpunt als een sterke aftrap van een traject met een enorm groeipotentieel. “Het feit dat on-langs het eerste binnenvaartschip op LNG in gebruik is genomen en dat oliemaatschappijen nu eigen LNG-tankstations willen gaan inrichten, is voor ons veelzeggend.”

Tekst en foto: Gert Vreemann


kleinschalige grondbankMartens Milieu wil vooral bedrijven met kleine partijen begeleiden

Het samenvoegen, beheren, kwalificeren en toepassen van grond is gebonden aan stren-

ge regels. Om aan al die regels te voldoen, moeten bedrijven verschillende certificaten ha-

len of werken met een grondbank. Lins Berben van Martens Milieu voldoet aan alle regels,

maar wil geen grootschalige grondbank zijn. Hij richt zich juist op de kleine ondernemers.

Grond is al jaren een verdacht product. Sinds de gifaffaire in Lekkerkerk en de vondst van verschillende illegale storten van chemisch afval is het verwerken en transporteren van grond aan strenge regels gebonden. Sinds die tijd moet grond altijd worden onderzocht als er graafwerk wordt verricht. Dat kan beperkt blijven tot het vaststellen van de geldende code als de grond in het buitengebied ligt tot het verplicht nemen van grondmonsters bij bouwwerken of wanneer de grond in een verdacht gebied ligt.Feitelijk komt het erop neer dat van elke kuub grond die wordt getransporteerd de kwaliteit bekend moet zijn. Om te voorkomen dat vervuilde grond wordt vermengd met schone grond en zo uit beeld verdwijnt, zijn er ook strenge regels voor het samenvoegen van grond. In het Besluit bo-demkwaliteit is dit wettelijk vastgelegd. Het samenvoegen en beheren mag alleen door een BRL9335-gecertificeerd en

-erkend bedrijf worden uitgevoerd. Als reactie daarop zijn in Nederland de grondbanken ontstaan, vaak grootschalige lo-caties waar grote partijen grond die vrijkomen bij graafwerk worden verzameld. In de marge daarvan vinden echter nog veel transportbewegingen plaats die feitelijk niet aan de re-gels voldoen, stelt Lins Berben vast. “Zelfs sommige gemeen-ten doen dat niet, merk ik hier in de omgeving van Venlo, Roermond, Weert en Eindhoven.” Berben is de eigenaar van Martens Milieu, een relatief kleinschalig afvalinzamelingssta-tion, en van Grondbank Meijel.

Particulier afvalinzamelaarIn Meijel beheerde hij jarenlang de gemeentelijke milieus-traat, tot deze na een herindeling verdween naar een andere centrale locatie. Aan de rand van het dorp heeft hij echter zijn milieustraat gehandhaafd en fungeert hij als particulier afvalinzamelaar. Met nog steeds veel klanten, zo blijkt tijdens het bezoek. De auto’s met aanhanger rijden af en aan met vrachtjes puin, groenafval en andere afvalstromen. Ze gaan over de weegbrug, storten en rekenen af. Zij kiezen voor zijn bedrijf omdat het dichterbij is dan de gemeentelijke mili-eustraat. Ook bedrijven komen met veel afval naar hem toe.

Lins Berben wil als Grondbank ook veel oplossingen op locatie bieden.

Handhaving laat te wensen over

Berben ziet bijna dagelijks dat er niet altijd volgens de regels met grond wordt omgegaan.Door de complexiteit is dat natuurlijk niet altijd moedwil-lig. Wat hem steekt, is dat de boetes bij het niet naleven van de regels erg hoog zijn, terwijl er zeker door gecertifi-ceerde bedrijven alles aan wordt gedaan om regels na te leven. Gaat het dan toch fout, dan betekenen hoge boe-tes dat het vertrouwen van de klant snel wordt geschaad. Het irriteert hem ook dat milieudiensten meer aandacht hebben voor bekende en erkende bedrijven dan dat ze bedrijven die zonder enige vergunning en erkenning werken controleren. Gewoon omdat die niet bekend zijn. Dat ondermijnt zijn doelstelling om als Martens Milieu een partner te zijn voor bedrijven, zodat zij zich geen zor-gen hoeven te maken over de naleving van de regels.


Iedereen kan gebruik maken van zijn milieustraat: particulie-ren, bedrijven en overheden.Het bedrijf van Berben is ontstaan vanuit een transportbe-drijf. De specialiteit was containertransport: agrarisch trans-port, zoals graaszaad, aardappelen en granen. Daarnaast hield het bedrijf zich bezig met het inzamelen van afval door het plaatsen van containers en in de winter als hoofdaanne-mer in de gladheidbestrijding. Om meer rentabiliteit uit zijn bedrijf en dan met name zijn bedrijfsterrein te halen, besloot Berben in 2010 samen met zijn partner om nog eens goed te kijken hoe daaraan invulling kon worden gegeven. In 2011 volgde de beslissing om alle auto’s de deur uit te doen en verder te gaan als afvalverwerker. Daar hoorde in zijn ogen ook grond bij en dus besloot hij om ook het BRL 9335-1-cer-tificaat te halen om ook grond te kunnen verwerken. Zijn 1,5 hectare grote terrein heeft hij opnieuw ingericht, zodat alle afvalstromen goed te verwerken zijn en er ook ruimte is om op het terrein grond op te slaan. “Daarmee kan ik nu kleine partijen grond van diverse kwaliteiten innemen en opbulken.

GrondintermediairNaast het zelf verwerken van grond wil Berben echter vooral een partner zijn voor bedrijven in de wijde omgeving die af en toe grond moeten verwerken of afvoeren. “Vooral veel kleinere loon- en grondverzetbedrijven hebben natuurlijk geen enkel certificaat op dit gebied.Voor kleinere bedrijven is het erg arbeidsintensief en kost-baar en daardoor niet rendabel om een erkend grondverwer-ker te zijn.”Voor dat soort bedrijven wil Berben met Martens Milieu gaan optreden als erkende verwerker van grond. “Dat kan op veel manieren. Soms door alleen de administratie te verzorgen, maar in andere gevallen ook door een tijdelijke opslaglocatie te regelen, waarvan ik dan de administratie verzorg en op-treed als erkende grondbank.”Een andere rol die hij ziet, is als bemiddelaar in grond. “Vooral kleinere bedrijven hebben vaak geen goed netwerk als ze een keer bij een klant een grotere partij te verwerken grond krijgen. In dat geval kunnen wij ook als intermediair dienen. Doordat we actief zijn in deze markt krijgen we regelmatig vragen en kennen we de hele vraag-en-aanbodsituatie in de markt veel beter.

Partner in grondNadrukkelijk ziet Berben ruimte in de markt voor dit soort kleinschaliger initiatieven. “De grote grondbanken willen

vooral grond inzamelen en weer verkopen. Wij willen juist bedrijven helpen in deze lastige materie. Doordat we over de juiste vergunningen en certificaten beschikken, kunnen we bedrijven helpen om alles volgens de regels te doen. Met als voordeel dat we ook nog grond kunnen inzamelen of op locatie op een goede manier kunnen verwerken. Voor ons is het belangrijk dat we kennis kunnen inbrengen, zorgen voor de administratieve verwerking en eventueel nog wat handel kunnen doen.”Ruimte voor zijn type bedrijf is er volgens hem juist omdat hij niet zelf actief is in de markt voor het verwerken en ver-zamelen van grond. “De enige machine die wij hebben, is de shovel om op het terrein te laden of hopen grond om te zet-ten. Voor al het overige werk doen we gewoon een beroep op de bedrijven uit de omgeving. Daarom zijn we ook nooit een concurrent, maar gewoon een partner die zorgt dat alles goed geregeld is.”

Tekst & foto’s: Toon van der Stok

Bij een net bedrijf hoort ook een nette uitstraling, vindt Berben. Zeker als verwerker van afval.

Regels kort

Alleen kleine partijen grond (meer dan 25 kubieke me-ter) mogen in Nederland nog rechtstreeks zonder papier worden verhandeld. Basis zijn de bodembeheerplannen en bodemkwaliteitskaarten van de gemeenten. Grond uit een gebied met een bepaalde kwaliteit mag alleen binnen dat gebied worden hergebruikt, mits de kwaliteit van de toe te passen grond hetzelfde of beter is. Cumelabedrijven mogen kleine partijen grond op het eigen bedrijf opslaan. Deze mogen echter nooit worden gemengd. Van elke partij moet worden bijgehouden waar die vandaan komt en waar deze naar toe is gegaan.Samenvoegen van grond is alleen toegestaan voor be-drijven die een BRL9335-1-certificaat hebben.

AMAZONE is de uitvinder van het Cost Cutting Concept.

Dit concept gaat uit van een conserverende grondbewerking, waarbij het

bodemleven zoveel mogelijk met rust gelaten wordt. Meerjarige proeven

hebben wetenschappelijk bewezen, dat de opbrengsten zeker niet lager zijn

dan bij conventionele bewerkingsmethoden, maar dat de input aan energie

(brandstof), arbeid en machinekosten veel lager is.

Dat betekent dat de akkerbouwer aan de kostenzijde behoorlijk bespaart,

zonder concessies te doen aan de hoogte en de kwaliteit van de oogst.

kampsdewild.nl

AMAZONE grondbewerking

581815 KdW adv Amazone grondbewerking Grondig.indd 1 22-04-13 11:48

BVOR-Demodagen 2013• 19 en 20 juni 2013

• Locati e: Att ero, Fregatweg 32, Maastricht

• Grati s toegankelijk

• Demonstrati es omzett ers, chippers, langzaamdraaiers, shredders, zeven

• Meer informati e: www.bvor.nl

basisadvertentie 1-2 L.indd 1 24-4-2013 13:41:53

Voordelen van de innovatieve SilotitePro sleeve:

• Verhoogde stabiliteit van de pallet

• Stabiele pallet ook na het openen

• Innovatieve sleeve verpakking per rol

• Bijkomende bescherming van de rolrand d.m.v.2 kartonnen schijven

• 100% traceerbaar: kokeretiket, sleeve etiket, palletetiket

• Gemakkelijk te plaatsen op de machine door de rode pijl, die de wikkelrichting aangeeft

• Makkelijk te openen en minder afval

Groen, grond eninfra producten

Nijemirdum | Tel.: 0514 - 57 18 26 | www.buma.com | [email protected]

NU IN SLEEVE VERPAKKING

NIEUW!

• Jan Willem Strampel06-5589 7284

• Erik Nobel06-2700 0479

• Jouke Wierda06-5231 6686

• Frank Kroon06-5260 0389


een écht vakSlopen en asbestsanering zijn disciplines die om een professionele aanpak vragen.

“De crisis is wel van invloed op onze activiteiten. maar leidt ons niet af van onze doelen.” De broers

Herbert en Richard Enzerink hebben een heldere visie op zaken doen. Ze kennen hun grenzen, maar

vooral hun mogelijkheden en samen weten ze waar het naar toe moet.

In het Achterhoekse Heelweg worden bij een boerderij de stal-len afgebroken. Enzerink is hier gestart met het verwijderen van honderden vierkante meters asbesthoudende golfplaten. Daar hebben de mannen een handig hulpmiddel voor in de vorm van een roterende Manitou MRT-verreiker met een werk-platform waarvan de brede voorzijde naar voren opent. “Zo kun je gemakkelijk en veilig overal bij. We draaien er al jaren mee en het bevalt ons goed, op deze manier”, vertelt Richard Enzerink. “Geen gehannes met rolsteigers, de mensen zijn aangelijnd en je staat er stevig op, want de machine is afgestempeld.” De platen verdwijnen in folie in afsluitbare containers en ver-der is het op de saneringslocatie zoals het hoort: de omgeving

afgezet met lint en bebording, een asbestunit met douche, de medewerkers gekleed in witte pakken en getooid met mas-kers. Wie iets wil vragen, dient zich te melden bij de DTA’er, de Deskundige Toezichthouder Asbestverwijdering.

Met mensen omgaan‘’We kiezen er niet voor om te investeren in machines voor het slopen van hoge flats of schoorstenen. Er zijn al genoeg collega’s die dat kunnen. Niet dat we het werk niet willen of kunnen - er is altijd passend materieel in te huren - maar met onze kranen van 800 kilo tot 40 ton en met alle scharen, tan-gen, vergruizers en grijpers kunnen we onze opdrachtgevers


voor gebouwen tot vier, vijf verdiepingen goed van dienst zijn”, vertelt Richard. Herbert vervolgt: “Net als met onze vijftig medewerkers overigens, want daar draait het vooral om. Onze medewerkers zijn honkvast en ze kunnen zeer zelf-standig werken. Zo doen we nogal veel handsloopwerk voor woningbouwverenigingen. Dan strippen we in korte tijd een keuken of een badkamer, terwijl de bewoners er blijven wo-nen. Daarvoor moet je medewerkers hebben die met men-sen kunnen omgaan. Die ervoor zorgen dat er netjes wordt opgeruimd. Slopen is echt een vak.” Richard memoreert: “Al jaren geleden zijn we met hulp van CUMELA volledig gecertifi ceerd op het gebied van sloop-werk en asbestsanering conform SC-530 en SVMS-007 en we hebben het VCA-certifi caat. Omdat we ervan overtuigd zijn dat vakmanschap in slopen getoetst moet kunnen worden.”

Gezonde mixHerbert (40) neemt de acquisitie en uitvoering voor zijn re-kening. Richard (37) is meestal op de basis in Hengelo (Gld.) en hij tekent voor de planning en de bedrijfsorganisatorische zaken. Samen zorgen ze voor de calculaties. Hun vader Henk Enzerink begon het bedrijf begin jaren zeventig met het rij-den van melk. Dat ontwikkelde zich naar agrarisch loonwerk en vanwege de vele ruilverkavelingen kwamen er grond-verzet- en straatwerkactiviteiten bij. Wanneer Herbert en Richard in 2001 het bedrijf overnemen, is Enzerink al actief in sloopwerk en in asbestsanering. Na enkele jaren besluiten de broers zich te concentreren op vier activiteiten: grondwer-ken, straatwerken, sloopwerken en asbestsanering, volgens het totaaloplossingsconcept voor professionele opdracht-gevers. 85 procent van het werk wordt in Gelderland uitge-voerd; de helft van alle werken voor B&U-bouwers, de andere helft bij overheden, woningbouwverenigingen, particulieren en (agrarische) bedrijven. En als we kijken naar de vier hoofd-activiteiten? Richard: “Dat is mooi gespreid, want alle vier vor-men ze ongeveer een kwart van onze activiteiten.” Herbert: “We streven naar een gezonde mix voor ons bedrijf. We willen niet afhankelijk zijn van één specifi eke soort werk-zaamheden of té grote opdrachtgevers. Dat past niet bij ons. Natuurlijk staat de markt onder druk, maar wij zetten onze schouders eronder en dat kunnen we overbrengen op onze mensen en onze klanten. Dat maakt ondernemen nog steeds uitdagend.” En de toekomst? Herbert: “Groei is geen doel op zich en we zoeken het ook niet in de uitbreiding van activi-teiten. De huidige passen ons goed en bieden ons bedrijf goede vooruitzichten.”

Oost west, asbest…In de regio is Enzerink een begrip als het gaat om asbest. “Asbestsanering beleefde in het jaar 2000 een enorme ople-ving door de agrarische regelingen”, vertelt Herbert. “Na het Utrecht-verhaal vorig jaar, met de fl ats waarin asbest werd gevonden, zijn het nu vooral overheden die hun gebouwen asbestvrij willen hebben. Gebouwensparend saneren is voor ons een belangrijke tak van sport en dat is welkom in deze tijden, maar we draaien onze hand ook niet om voor een dak zoals in Heelweg.” En dan rijden we naar de Goordijk in het nabijgelegen

Aalten. Hier draait machinist Bas op een vrij nieuwe Liebherr 916-rupskraan bij het opruimen van de fundamenten en vloeren van een grote stal en de wanden van een mestkel-der. Ook hier herken je Enzerinks professionele aanpak in de afzetting, de situering van het puin en ander sloopafval. Over een paar dagen komt namelijk de mobiele breker en die moet vlot kunnen doorwerken. De puinriek afkoppelen en de sorteergrijper eraan, want er staat ergens nog een voer-bak en er ligt nog groenafval dat even weg moet. En omdat de boer spontaan een handje helpt, is machinist Bas ook niet te beroerd om enkele handen spandiensten te verrichten.

Tekst & foto’s: Michiel Pouwels

Herbert (l) en Richard Enzerink vinden ondernemen geweldig leuk, ook in moeilijke tijden: “Ondernemer, dat bén je!”

Professioneel slopen begint met het juiste gereed-schap en dat heeft machinist Bas bij zich: van puinriek tot dichte bak en van sorteergrijper tot vorkenbord.

Met gemak de golfplaten van het dak en een stabiele, ruime werkplek dankzij de slimme werkkooi van VHS Bladel die aan de voorzijde kan worden geopend.

techn

iek


De sloopsorteergrijper hoort bijna tot de standaarduitrusting

Eerst het dakleer eraf en de windveren bij het C-hout leggen. Dan de dakconstructie van de bij-

keuken oppakken en omgekeerd neerleggen en direct de balken lostrekken van het beschot. De

isolatie kan apart en de lange balken gaan meteen in de container. En dat in enkele minuten…

labels verkocht. Merken als Beco, Demarec, Pladdet, Rotar en Verachtert bouwen hun eigen lijnen, soms zelfs in utility- en zware uitvoeringen.

Cilinders of tandwielenDe meeste fabrikanten kiezen voor een systeem waarbij de schalen worden gesloten door één of twee bovenlig-gende cilinders met drukstangen. Een uitzondering vormt de Kinshofer HPX-grijper, waarvan de schalen bewegen door een volledig gesloten systeem met tanden wormwielen. Dit geeft een hoge sluitkracht en werkt in de praktijk zeer nauw-keurig. Ook is zo’n HPX lichter, lager gebouwd en ‘hufter-proof’, met name voor (verhuur)machines tot 12 ton. Omdat het systeem gesloten is, kun je er ook zonder milieuproble-men mee baggeren en onder water werken.

Nederlandse productSinds scheiden aan de bron het ‘leitmotiv’ in sloop en recy-cling is, is de sorteergrijper populair. Sommigen beweren dat het een Nederlandse uitvinding is en dat Verachtert aan de wieg ervan heeft gestaan, maar in Den Bosch heeft men niets anders gedaan dan de Amerikaanse ‘grapple’ voorzien van bredere en open schalen met ribben en van een roterende ophanging met een snelkoppeling. Ook een feit is dat het uitrustingsstuk juist in ons land aan zijn zegetocht is begon-nen en dat wordt dan weer toegeschreven aan onze innova-tiekracht en genetisch bepaalde eigenschappen om machi-nes en gereedschappen te gebruiken voor werkzaamheden waarvoor ze eigenlijk niet gemaakt zijn. Niet elke aanbieder bouwt zijn eigen grijpers, want er worden nogal wat sloop-sorteergrijpers - vaak afkomstig van Zijtveld - onder private

handige bijdehand


Slopen, sorteren of beide?Waar moet je nu op letten bij aanschaf? Allereerst is het belangrijk om te weten of u de grijper vooral voor sloopwerk, overslagwerk of voor multifunctionele inzet nodig hebt. Een echte sloopgrijper heeft zwaar geconstrueer-de open schalen met uit staalplaat gesneden ribben, een overslaggrijper heeft gesloten schalen en is vooral licht en heeft veel inhoud, maar voor overslag van biomassa zijn er ook versies met spijlen in plaats van ribben. Een stuk lichter, dus meer volume. Relatief nieuw is de grijper met geponst plaatmateriaal in de schalen. Die is eenvoudiger te construeren en daardoor goedkoper, maar gebouwenslopers zijn er niet kapot van: niet sterk genoeg en je neemt te veel zand mee. Voor compact mate-rieel geld overigens dat er vooral grijpers met deze geponste schalen leverbaar zijn.

Plussen en minnenGrijpers met ribben - voor het échte sloopwerk - hebben ook pro’s en contra’s. Ze zijn zwaar-der en kunnen beter tegen een stootje, maar het gaat bij de schalen nog wel eens mis bij de ophanging aan het juk en op de hoeken van de schalen. Ook kan er materiaal gaan vastzitten tussen de ribben. Bovendien moet je alert zijn op speling op de ophanging en op de slijtage van pennen en bussen. Niets is zo vervelend als wanneer de schalen niet goed sluiten of kunnen knippen. Daarom is het ook zaak om de staat van de messen goed te controleren. Met te botte messen is precies knijpen lastig en op vlakke ondergronden pak je te weinig op. En als u kritisch wilt zijn: informeer dan ook naar de hydromotor(en) en hun vermogen, naar de draaikrans, of de cilinder(s) gemak-kelijk kunnen worden gedemonteerd en of je daadwerkelijk goed bij de hoofdassen kunt. Wie voor een vijf- tot negentons minigraver op zoek gaat naar een complete sloopsorteer-grijper met CW10-ophanging moet denken aan een aanschafprijs van € 7500,- tot € 8500. Inclusief slangen, maar exclusief het eventueel aanleggen van extra hydraulische functies op de graafmachine. Voor een vijftientons mo-biele graafmachine kom je voor een 600-liter-sloopsorteergrijper (met ribben) en 1,20 meter

brede schalen op € 10.500,- tot € 12.000,-. Een iets lichtere versie (dragermachines van tien tot zestien ton) komt op € 9.500,- tot € 10.500,-, maar daar zit dan al zo’n 25 procent minder staal aan. Wie overigens alleen de 600-liter-grijper koopt voor montage aan een draaikantelstuk kan besparen op een hydro-motor, een draaikrans en een doorvoer en daardoor daalt de prijs tot een kleine € 6000,-. De veelverkochte sloopsorteergrijper voor een 21-tons rupsgraafmachine gaat voor rond de € 13.000,- over de toonbank.

Zien is gelovenEr zijn verschillen en daarom adviseren we u om de proef op de som te nemen wanneer u een specifiek model op het oog heeft. Vraag uw leverancier om een demomodel of huur er één bij een collega. Kunt u meteen informeren of de grijper bevalt en welke mankementen er zijn. Dan kunt u ook meteen testen wat de werksnelheden zijn en of de grijper soepeltjes vult en het materiaal ook weer lost.

Tekst: Michiel PouwelsFoto’s: CUMELA Communicatie

en fabrikanten

Leveranciers en fabrikanten van (sloop)sorteergrijpersLeverancier merkACDE ACDE www.acde.nlBeco Beco www.beco-vianen.nlDehaco Dehaco www.dehaco.nlDemarec Demarec www.demarec.nlDemtech NPK www.npkdemtech.nlD-Tec D-Tec www.d-tec.nlEurosteel Eurosteel www.eurosteel.nlGP Equipment GP www.gp-equipment.comPladdet Pladdet www.pladdet.nlRigter Handelsonderneming Kinshofer www.rigterhandelsonderneming.nlSchmidt, Troost, Van de Vrande Robi www.schmidtbouwmachines.nl Rotar Equipment Rotar www.rotar.comSaes FRD www.saes.nlVerachtert Verachtert www.veraned.nlVerhoeven Vematec www.verhoevenbv.comZijtveld Grijpers Zijtveld www.zijtveld-grijpers.nl

Goed zichtbaar, de geponste schalen van de Eurosteel sorteergrijper. De SSG3-1000D past op ma-chines van 15 tot 20 ton, weegt 1000 kilo en levert een sluitkracht van 46 kN. De inhoud is 700 liter en de schalen zijn 100 centimeter breed.

Voor (mobiele) graafmachines met een draaikantelstuk is een sorteergrijper zonder draaikrans een oplossing. Deze lage 600-litergrijper van leverancier ACDE heeft maar een hydromotor nodig en geen draaikrans of doorvoer. Dat scheelt in de knip.


De roterende PRG4-800 van Pladdet past op machines van 18 tot 32 ton en weegt - ondanks zijn geperforeerde schalen - 1530 kilo. Sterk punt: 84 kN knijpkracht, de schaalbreedte van 110 centimeter en de spreid van 210 centimeter. De inhoud is 800 liter.

Voor het zware recyclingwerk brengt Demarec de DRG-25 (18 - 25 ton) en de DRG-27 (20 - 30 ton). Lichter en lager door de geïntegreerde CW40-ophanging. De DGR-25 heeft 650 liter inhoud, weegt 1450 kilo, heeft twee draaimotoren en 15 millimeter dikke schalen.

Checklijst bij aanschaf van een (sloop)sorteergrijperAlgemeen:• Voor welke werkzaamheden gaat u de grijper gebruiken?• Zware of lichte inzet? Slijtage? • Overslag? Gesloten schalen?• Onder water werken?

Met betrekking tot de graafmachine:• De (hijs)capaciteit versus het gewicht van de grijper met lading op maximaal bereik.• De werkdruk en de olieopbrengst (openen-sluiten en roteren).• De lengte van de lepelsteel: niet te lang!• De plaats van de slangkoppelingen.

Met betrekking tot de sorteergrijper:• De uitvoering in relatie tot toepassingen: ribben, spij-len, geperforeerde of dichte plaat.• De maat van de pennen en bussen: liever groter dan te klein. • Roteren van de grijper: meer dan 360 graden links- en

rechtsom of beperkt tot bijvoorbeeld 400 graden?• De sluitkracht op het mes. • Zijn de messen demontabel of opgelast? Liever demontabel.• Is de grijper voorzien van een lasthoudventiel?• Is de grijper geschikt voor onderwaterwerk (gesloten systeem, milieu-eisen)?• De werksnelheden bij openen en sluiten en roteren.• Het eigen gewicht in relatie tot het laadvolume in liters.• De schaalbreedte (1,20 meter is populair) en het mate-riaal (Hardox 400)• De maximale opening: minstens haaks.• Ophanging van de grijper: zo laag mogelijk.• De sterkte en stevigheid van de schalen (hoeken en op-hanging aan het juk).• De hydraulische doorvoer: voldoende liters voor werk-

snelheid bij roteren en openen en sluiten.• Hydromotoren: één of twee? • Uitvoering en diameter van de draaikrans?• Bescherm leidingen en slangen: voorkom schades!

Belangrijke details:• Einddemping op de cilinder of door middel van een aanslagblok? Liever het eerste.• Bouten en moeren van verwisselbare messen: verzon-ken? Goed bereikbaar?• Servicedeksels voor bereik van de hydromotor, door-voer, cilinder en drukstangen.• Stofafdichting op pennen en bussen.• Transformatie van open naar gesloten grijper: zijschot-jes en inlegplaten leverbaar?

VERKOOP • VERHUUR • SERVICE • PRODUCTIE

Paulinaweg 6-104521 RE Biervliet

Tel: 0115 - 48 13 51E-mail:[email protected]

www.pladdet.nl

NIEUW en supersterk!

Topkwaliteit uit voorraad

leverbaar!

Sloop- en sorteergrijper

Egaliseer op hogere snelheid Dankzij de SP technologie werkt u twee keer zo snel als vroeger. Uw projecten zijn veel sneller klaar, vereisen minder machines op de locatie en uw machines zijn sneller beschikbaar voor het volgende project

GPS & scherm snel te wisselen tussen bulldozer, kraan en shovel dankzij powersnap.

Direct starten zonder site kalibratie Uitstekende service en support

Leica MachinebesturingVertrouwen is goed Controle is beter

Leica Geosystems B.V.088 00 18 000 | Wateringen | Nederlandwww.leica-geosystems.nl

Advert Grondig mei A5.indd 1 22-4-2013 13:44:14

Kraanverhuur, Grondverzet en RecyclingKraanverhuur, Grondverzet en RecyclingKraanverhuur, Grondverzet en RecyclingKraanverhuur, Grondverzet en Recycling

Westeinde 46 • 2969 BM Oud-Alblas • Tel. 0184 69 27 67 • [email protected]

www.gmdamsteegt.nl

• Trommelzeef Joker mobiel• Trommelzeef Cribus 3800 mobiel• Sterrenzeef Multistar L3 mobiel• Stenenscheider mobiel• Shredder Crambo 6000 rups• Shredder / Chipper Axtor mobiel

• Schudzeef Warrior 800 mobiel• Schudzeef Warrior 1400 rups • Schudzeef Warrior 1800 rups

• Telestack truck unloader 15 meter• Telestack lopende band 26 meter

VERHUUR RECYCLING MACHINES ook zonder operator

G.M.Damsteegt een begrip in de biomassa en recycling industrie!

Westeinde 46 • 2969 BM Oud-Alblas • Tel. 0184 69 27 67 • [email protected] 46 • 2969 BM Oud-Alblas • Tel. 0184 69 27 67 • [email protected] 46 • 2969 BM Oud-Alblas • Tel. 0184 69 27 67 • [email protected]

100 jaar CLAAS, 100 intelligente oplossingenCLAAS werd opgericht in 1913 en dat betekent dat we dit jaar het 100-jarige bestaan vieren. Dat willen we samen met u doen, want zonder u was dit unieke jubileum niet mogelijk geweest.

Daarom bieden we u ruim 100 weken* gratis � nanciering aan op alle nieuwe CLAAS tractoren! Dit aanbod is beperkt tot 100 tractoren dus enige haast is geboden.

Vraag uw CLAAS dealer naar de voorwaarden.

* � nanciering geldt voor 24 maanden

www.kampsdewild.nl

1 0 0

1 0 0

1 0 0

%jaar CLAAStractorenweken � nancieren

581247 b) KdW Rubik GRONDIG.indd 1 28-03-13 11:18

techn

iek


multifunctioneel zevenNieuw type zeefbox zeeft ook nat materiaal

Het principe van de zeefbox van Spaleck is bekend van vaste zeefinstallaties. Nu is deze ook inge-

bouwd in een mobiele zeef van Finlay. In België vond de eerste test plaats met de verwerking van

compost. Met succes, zo blijkt als de eerste kuubs zijn verwerkt. Het maakt het mogelijk deze mobiele

vlakdekzeef universeel in te zetten.

Het Terex Finlay-pakket hoort sinds enkele maanden tot het le-veringspakket van Van Bemmel. Dit is mede een gevolg van de overname van Van Bemmel door Van Laecke. Dat had in België al de vertegenwoordiging van Finlay.Eén van de eerste producten waarmee Van Bemmel aan de slag wil, is de nieuwe Terex Finlay 883 met Spaleck-zeefbox. Speciaal voor het gebruik op mobiele machines heeft Finlay een over-eenkomst met Spaleck gesloten, waarmee de onderneming het alleenrecht op het gebruik krijgt. De Spaleck-zeefbox is al bekend van permanente installaties, waar dit type wordt ge-bruikt om bijvoorbeeld ijzer uit bouwafval te zeven. Juist door de bijzondere uitvoering lukt het om wat langwerpige brokken over een zeef te laten lopen, hoewel de zeefopeningen groter zijn dan het ijzerdeel. Kenmerkend aan de zeef zijn de beide zeefdekken. Het bo-vendek heeft een aantal bijzondere kenmerken. Allereerst is er de vorm van de zeefopening. In deze mat zijn de dwarsstrips

niet loodrecht naar beneden geplaatst, maar staan deze in een schuine hoek. Dat voorkomt dat delen bij de overgang van het ene naar het andere dek er loodrecht doorvallen. Op dat moment komen deze op de schuine zijde en stuiteren ze als het ware terug en blijven dan in de lengterichting liggen. De meeste langere, maar wel dunnere delen lopen zo toch over het bovendek en komen bij het gebruik in compost op de ge-wenste waardevolle hoop. Althans wanneer er biomassa wordt gezeefd. Gaat er puin over de zeef, dan is het de bedoeling dat stukken wapeningsijzer over de zeef blijven lopen.

Rubberen matNog afwijkender van de gewone zeefdekken is het tweede zeefdek. Dit bestaat niet uit een metalen rooster, maar uit losse rubberen matten. Deze matten kunnen allerlei verschillende openingen hebben, afhankelijk van het te zeven product. De matten worden bevestigd op een speciaal frame, dat voor een


deel aan de zeefbox hangt en voor een deel aan een los frame dat via silent blocks aan de zeefbox hangt. Het effect van die ophanging is dat door de rubber ophangblokken het losse frame een andere amplitude krijgt. Op de rubber zeefmatten wordt dat versterkt doordat die aan één zijde aan de zeefbox hangen en aan de andere zijde aan het losse frame. Met als resultaat een flapperende beweging van het rubber dek. Dit is wat Finlay het Flip-Flow-principe noemt. Door het schudden van het onderdek wordt voorkomen dat de zeefopeningen vollopen. Tijdens het zeven wordt het ma-teriaal dat door het bovendek valt ook echt geschud en komt het telkens los van de mat. Dat zorgt voor sterk zeefwerk.Een groot voordeel ten opzichte van andere systemen is de mogelijkheid om relatief snel van type onderzeef te wisse-len. De kunststof zeefmatten zitten in een U-balk geklemd en worden met een soort T-stuk vastgeklemd. Dit is met een schroevendraaier te verwijderen, waarna de matten kunnen worden uitgenomen. Daarna is het een nieuwe serie erin zet-ten en met een rubber hamer de T-stukken er weer tussen slaan. Voor een ervaren man alleen is dat een uur werk, zo blijkt bij de demonstratie in België.

Test in compostVanuit de vaste installaties is bekend dat dit in bouw en sloopafval goed werkt, maar Finlay was benieuwd of dit ook geldt voor biomassa of compost. Daarom werd de ma-chine begin april in België ingezet om te testen op verschil-lende te verwerken locaties. Eén daarvan was Bionegra in Maasmechelen. Daar werd de machine getest bij de verwer-king van biomassa. Met succes, zo vindt de verantwoorde-lijke, Bruno Magdeleyns. “De capaciteit lijkt goed, maar dat kunnen we pas echt beoordelen als we een hele dag draaien. Maar op het oog lijkt het gelijk aan de Terra Select T6.” Wat voor hem interessant kan zijn, is de tussenfractie die er nu wordt uitgezeefd. “We kunnen hiermee wat fijner zeven en daardoor meer grovere delen uit het te composteren product halen. Dat kan financieel interessant zijn, omdat we dan meer aan de biomassacentrale kunnen leveren”, aldus Magdeleyns. Hij ziet daarom mogelijkheden om dit type zeef in te zetten als alternatief voor de trommelzeef. “Maar dan zal deze net zo energiezuinig moeten zijn als de T6E. Die draait op vier liter diesel per uur. Ik schat in dat de Finlay zonder elektromoto-ren op tien liter zit.” Een hybride-uitvoering is volgens Sjaak van den Berg van Van Bemmel echter in de maak.Het andere alternatief om meer fracties uit te zeven of in rela-tief natte producten te werken, zoals compost of groenafval, is een sterrenzeef. Maar het nadeel daarvan, relatief veel slij-tage en slijtdelen en een hoger brandstofverbruik, is de re-den dat deze nu niet wordt gebruikt. Van Bemmel verwacht daarom zeker belangstelling te krijgen voor deze uitvoering. “Voor het eerst krijgen we een mobiel type vlakdekzeef dat feitelijk alle producten aan kan. Bij veel installaties kan het daarom een goedkoop alternatief zijn voor diverse andere in-stallaties. Ook voor bedrijven die veel op verschillende loca-ties werken, kan het voordelen bieden. Daarom verwachten we hiervoor zeker een markt te kunnen ontwikkelen.”

Tekst & foto’s: Toon van der Stok

Door de schuine stand van de verticale delen stuiteren lange delen die loodrecht naar beneden vallen weer terug.

De rubber mat kan een forse uitslag maken en loopt daardoor nooit vol.

Het losse deel van de zeefbox hangt in rubber blokken. De moeren op het frame zijn van de U-balken die met dit deel meebewegen. De moeren in de opening zitten vast aan de bovenste box.

Het geheim: de linkerbalk zit vast aan de zeefbox, de rechter zit in het subframe dat in de rubberen blokken hangt.

Een extra afdichtingsplaat bij de overgang tussen twee dekken voorkomt ook dat langere delen loodrecht door het eerste dek vallen.

techn

iek


Terra Selects dubbele hybrideTerra Select toonde met deze DTR6E een dubbele trommelzeef die gebouwd is vol-gens het principe van de succesvolle Terra T6. De hybride DT6E wordt aangedreven door een Perkins 72KvA-dieselgenerator. De bunker, de trommel en de drie trans-portbanden worden elektrisch aangedre-ven. De trommelzeef kan zowel honderd procent elektrisch op netstroom als diesel-elektrisch draaien.

Hammels speciale VB 750 DK

Hammel toonde de speciale Bauma-editie van de VB 750. In plaats van de gebruikelijke 257 kW (350 pk) heeft deze nu een 353 kW (480 pk) Cat C13-krachtbron, net als in de type grotere VB 850. Verder heeft Hammel diverse kleine modificaties doorgevoerd en de VB 750 DK een speciale look gegeven. Deze machine wordt gelimiteerd geproduceerd. Het verklei-ningsprincipe is ongewijzigd.

De sterke Thor

Voor het shredderen en tegelijk verdichten van metaalschroot toonde de Spaanse fabrikant Thor deze immense 1721 met hamermolen. Deze heeft stan-daard een 169 kW (230 pk) Cat-motor. De hamermolen wordt aangedreven door een aparte powerpack met 882 kW (1200 pk) krachtbron, die haaks op de machine wordt gereden en daarna rechtstreeks op de roto-ras wordt aangesloten.

Doppstadts snelwissel

Slimmer zuigen met RSP

Zuigwagenfabrikant RSP uit het Duitse Saarfeld toonde twee handige tools om slimmer en handiger te zuigen. De eerste is een compacte transporter (50 centimeter breed en 65 cen-timeter hoog) voor zuigslangen, inclusief 25 meter hydraulische en elektrische leidingen. De tweede is een compacte minigraver van 80 centimeter breed en 110 centimeter hoog om ter plekke te graven en tegelijk af te zuigen.

veel gerichte belangstelling Recyclingmachines op de Bauma

Leveranciers van machines voor de recyclingsector waren ook goed vertegenwoordigd op de Bauma. De meeste

daarvan stonden op het expositiedeel in de buitenste ring. Vanwege de beperkte standruimte moesten ze keuzes

maken. Daarom toonden ze alleen hun belangrijkste noviteiten en benutten ze de beurs vooral om te netwerken.

Hier een aantal zaken die we voor u hebben gespot.

Doppstadt toonde een snel-wisselsysteem voor de SM 620- en SM 620 K-zeven waar-mee de bestaande trommel in twintig minuten kan wor-den omgewisseld voor een complete sterrenzeefunit. Kwestie van de snelsluitingen lossen en enkele slangen af-koppelen. Om dat te illustre-ren, plaatste Doppstadt de sterrenzeef markant boven de trommelzeef.


MB’s kleintjes

Het Italiaanse MB Crusher was zeer nadrukkelijk aan-wezig op drie plekken op de beurs. De meeste aan-dacht trok het demoterrein, waar de fabrikant draaide met enkele grote brekers en trommelzeven. Zeker zo

belangrijk was de introductie van deze kleine MC C50-breker en de MB 510-trommelzeef voor aanbouw aan een vier- tot achttons kraan.

VTN wisselt snellerHet Italiaanse VTN introdu-ceerde op de Bauma een ge-patenteerd snelwisselsysteem voor zijn CK 16- betonvergrui-zers. Via een paar handelingen zijn vier typen bekken (S-type, R-type, P-type en CH-type) te verwisselen. De tanden zelf bestaan ook uit verwisselbare slijtdelen.

Onder dak Opslag met de bekende legostenen is een bekend fenomeen bij cumelabe-drijven, maar het is ook wel eens prettig dat een aantal producten onder dak kunnen worden be-waard. Blommaert uit het Belgische Wijnegem toon-de deze handige aluminium dakmodules om dergelijke opslagen te overkappen. Ze zijn er in diverse maten.

Keestrac Eco-DriveKeestrac toonde de hybride Destroyer 1313 Eco-Drive. Deze 60-tons percussiebreker met een rotordiameter van 1,27 meter heeft een elektrische aandrij-ving van 250 kW, die via een eigen dieselaggregaat of via ex-terne stroomtoevoer wordt gevoed. Keestrac toonde ook de Novum-driefractiezeef in elektrische Eco-Drive-uitvoering plus de eigen rups-mobiele Stacker-vulband.

OBM zuigt afNaast de in eigen huis ontwikkelde en geprodu-ceerde Barracuda, met een enkele, langzaam draaien-de hydraulisch aangedre-ven rotor, toonde OBMtec uit Buitenpost ook deze in eigen huis vervaardigde

turbine-afzuigunit, waarmee plastic direct van de losband kan wor-den afgezogen. De unit blaast het plastic direct in een bijbehorende opvangzak.

CBI draait

CBI International draaide verschillende demo’s met de met twee of vier mes-sen uitgevoerde rotor voor brandstofchips (19-30 mm) of microchips (3-12 mm) van zijn 562 kW (765 pk) sterke ChipMax 484. Deze is voortaan ook leverbaar met draaikrans voor opbouw op een wielstel of als vrachtwagenopbouw.

advertentie


handige aanvullingDe Stihl GS 461 steen- en betonzaag in de praktijk

Echt zo’n ding om altijd bij je te hebben als je dagelijks actief bent in het infragebeuren. Hij is veel

handzamer dan een doorslijper, preciezer en heeft een veel grotere snijdiepte. Wat wil je nog meer?

Toch is het ‘slechts’ een aanvulling op de bekende doorslijpmachines met diamantschijf. Dat zit hem

eigenlijk alleen vast op de prijs. We bekeken de machine in de praktijk.

Ligt de betonnen rioolbuis al op zijn plek, moet er ineens nog een aansluiting komen. Niet mooi rond, maar dit keer vierkant. Een mooie klus. Met de doorslijper (met schijf ) uitsnijden kan, maar is niet zo handig: vier lange strepen voor effectief een veel kleiner gat. Uitboren en dan de hoeken uithakken, gaat ook, maar u weet hoe fijn dat is en dat dit nooit echt scherp is. Geen nood. Daarvoor is er nu de nieuwe Stihl GS 461 steen- en betonzaag. Met de punt exact op de tekenlijn slijp je met grote nauwkeurigheid de eerste snede door de betonnen buis heen. Last van terugslag is er niet, omdat de diamantsegmen-ten afgerond zijn. Een kettingrem zit er niet op. Dat voelt even wat vreemd aan, maar het blijkt te kloppen. Daarna net als bij het normale boomzagen met het lange blad haaks op de buis doorslijpen. Dankzij de overvloed aan aangevoerd water blijf je goed zicht houden op het werk en op de op het beton ge-tekende markeringsstrepen. Zo worden ook de volgende drie

sneden haarfijn uitgeslepen en is er in een kwartiertje slijpen een gat op maat van in dit geval dertig bij dertig centimeter grootte. Hier kun je een lang verhaal over maken, maar als je dit ding één keer in handen hebt gehad, weet je hoeveel fijner dit is dan een doorslijper. Met zijn 7,6 kilogram is hij niet veder-licht, maar dat is wel even anders dan tien tot dertien kilogram voor een professionele doorslijper.

Andere spelregelsIs het werken met deze betonzaag helemaal gelijkwaardig aan het met de motorkettingzaag werken in het hout? Nee, want er zijn een aantal andere spelregels. We hebben het niet terugslaan al genoemd. Verder heb je dus ook geen kleding met bescherming tegen snijwonden nodig. Hier heb je een stel laarzen met stalen neuzen nodig en een regenpak. Dat is echt geen overbodige luxe. Een kenmerkend verschil met de

techn

iek


gewone kettingzaag is dat je bij deze zaag een waterslang rechtstreeks aansluit op de steen- en betonzaag. Deze voert een overmaat water aan om de groef van de kettinggeleider schoon te houden. Voer je te weinig of geen water aan, dan zal deze in no time dichtslibben met slijpstof. Voldoende wateropbrengst en -druk zijn echt een must. Te weinig wa-teraanvoer geeft bij doorslijpen een heetloper en hoogst-waarschijnlijk een vroegtijdig einde van de ketting en de bijbehorende geleider. In de praktijk is een overdruk van circa anderhalve bar (kraanwateraanvoer) voldoende. Waar een waterleiding niet aanwezig is, zijn drukvaten leverbaar, maar dat is dan wel even iets meer gedoe. Ook moet je even weten dat je de snede ineens moet maken en niet in meer-dere laagjes die telkens wat dieper gaan, omdat er dan meer kans is op klemmen en (dus) heetlopen. Datzelfde geldt voor zaagsnedes waar kans is op afklemmen. Dan zit hij echt vast. Daarvoor levert Stihl bijpassende kunststof wiggen. Verder moet je anders omgaan met het spannen. Een cor-rect gespannen ketting hangt zo’n halve centimeter los om voldoende vrijheid te geven voor het water om te koelen en schoon te spoelen. Tevens moet je tijdens de slijpklus de kettingspanning op regelmatige tijdstippen controleren en nastellen. Je kunt er tot veertig centimeter diep mee slijpen. Daardoor heb je in de praktijk geen last van de dieptebeperking van de bekende doorslijpmachines (die gaan tot zo’n vijftien centimeter). Je kunt er met wat beleid en enig verstand mee op een hoogwerker werken als het moet en zo sponningen en kozijnen haarscherp uitslijpen, uitsparingen in aan te brengen verhardingen (tegels) zagen et cetera. Onze conclusie: voort-aan deze mee in plaats van een klassieke doorslijpmachine.

BeperkingenToch is deze machine alleen een aanvulling op de bestaande doorslijpers. De levensduur van zo’n ketting is de beperken-de factor. Die hangt natuurlijk af van de door te slijpen mate-rialen. De GS 461 is geschikt voor materialen die variëren van zachte steen tot en met hard bewapend beton. In het laatste materiaal slijten de diamantsegmenten en de aandrijf- en verbindingsschakels snel. Het naspannen heeft zijn beper-kingen en de vier millimeter hoge segmenten slijten ook een keer weg. Stihl geeft zelf aan dat de ketting in de zwaarste omstandigheden na circa 2,2 vierkante meter doorslijpen versleten kan zijn. Dan moet je een nieuwe aanschaffen à raison van € 449,-. Een geleider zal ongeveer twee kettingle-vens meegaan, maar ook hier heb je het over € 149,- voor een vervanger. Dat is even duurder dan € 368,- voor de duurste beton-B60-diamantschijf met een diameter van veertig cen-timeter. Stihl geeft zelf aan dat de prijs aan slijtdelen van de GS 461 een aantal keren hoger ligt per meter doorslijpen dan bij de traditionele doorslijper met diamantschijf. Daarbij is de aanschafprijs met € 2599,- ook hoger dan die van een door-slijper. Ter illustratie: een professionele TS-doorslijper van Stihl kost rond de € 1500,-. Kortom, handig ding voor erbij, die Stihl GS 461, maar dan de manschappen wel nadrukkelijk instrueren dat ze hem alleen mogen inzetten voor klussen waarbij het met de klassieke doorslijper niet gaat.

Tekst en foto’s: Gert Vreemann

De meenemers, het blad en het aandrijfwiel zijn zo uitgevoerd dat ze niet kunnen worden verwisseld met kettingen en bladen van een normale (hout)kettingzaag.

De GS heeft een speciaal filter, ver-gelijkbaar met dat van de traditionele doorslijpers. Door de overmatige wa-teraanvoer valt het met de stoffigheid erg mee.

De wateraanvoer is vergelijkbaar met die van de traditi-onele doorslijper. De GS heeft extra hoge steunvoetjes om de zaag vrij van de (natte) grond te houden.

De speciale ket-ting heeft opgelaste afgeronde diamant-segmenten met een slijtlaag van vier millimeter. De ket-ting mag niet strak gespannen zijn.

VERZEKERINGEN BV

Correspondentieadres:Postbus 1156 3860 BD NijkerkTel. (033) 247 49 60Fax (033) 247 49 61

Wat dekken we eigenlijk niet?

Bezoekadres:Nijverheidsstraat 13 te NijkerkE-mail [email protected] www.cumela.nlAFM vergunningsnummer 12004236

Voor specialisten in

groen, grond en infra

CUMELA Verzekeringen kent als geen ander de wereld van agra-risch loonwerk, grondverzet, in-fra- en cultuurtechnische werken. Doorgewinterd in de praktijk, wijs door schade en schande en uitste-kend op de hoogte van wetgeving en modern risicomanagement. Daarom is CUMELA Verzekeringen bij uitstek in staat om verzekeringen te ontwikkelen voor u en uw onderneming, uw mensen, middelen en materieel.

Meer weten? Bel (0)33 247 49 60 of mail naar [email protected]. www.cumela.nl/verzekeringen

CUMELA Verzekeringen. Al uw belangen goed verzekerd!

De CUMELA Compleet-machinepolis

Wij verzekeren al uw werkmateriaal goed en betaalbaar. Ook als schade ontstaat tijdens graafwerkzaamheden bieden wij een zeer complete dekking:

in heel West-Europa

ongeacht het gebruik

directe schade en gevolgschade is verzekerd

en zonder KLIC-clausule

U meldt en wij regelen de schade voor u. Snel, deskundig en zonder gezeur.

Vraag onze adviseurs naar de CUMELA Compleet-machinepolis. Want voor hetzelfde geld bent u gewoon beter verzekerd bij CUMELA Verzekeringen.

CUMELA Verzekeringen:de beste keuze!

13-03 Wat dekken we eigemlijk niet 1-1.indd 1 19-2-2013 15:16:00

BASF Nederland B.V., Divisie Agro, Postbus 1019, 6801 MC Arnhem. Telefoon (026) 371 72 71, www.agro.basf.nlGebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

Effectief tegen vele schimmels

Vitaler gewas

Meer zetmeel

Retengo Plus

De juiste chemie voor gezonde maïs

NIEUW

BASF-3015D.indd 1 11-02-13 09:32


sterk w

erk

44

Het stabiliseren van bedrijventerreinen, het opwaarderen en hergebruiken van afgegraven

gronden, de aanleg van paden en wegen en het versterken van dijken, het zijn allemaal zaken

die Terrastab voor zijn rekening neemt. Daarbij dient kennis als het noodzakelijke fundament

voor kwaliteit. Hans en Maarten Maas investeerden al tien jaar in die kennis, maar vechten nog

steeds voor erkenning van hun specialiteit bodemstabilisatie in bestekken.

kennis als kernkwaliteitTerrastab Nederland BV, Beek en Donk

sterk w

erk


Hoe mooi kan Nederland zijn als je de foto’s ziet van de Kennemer Duinen, een toeristische trekpleister met een hoge landschappelijke waarde. Het betonnen fietspad was hard aan vervanging toe. Een hele klus, waarop eigenlijk niemand zat te wachten in het fraaie natuur-gebied. In het bestek was het afvoeren van het oude beton en het aanleggen van een nieuwe betonweg opgenomen. Bodemstabilisatie kenden de opdrachtgevers namelijk niet. Toch kwam Terrastab met zijn specialiteit bodem-stabilisatie in beeld en uiteindelijk kreeg het bedrijf de opdracht in handen. Het oude pad werd opgebroken en ter plekke verkleind tot een fractie 0-20 millimeter. Die is vervolgens met een stationaire mengunit vermengd met cement en toevoegmiddelen. Daarmee is door Terrastab afgelopen najaar het nieuwe fietspad met een lengte van 2,3 kilometer aangelegd, strak, vlak en hard. Het scheelde de opdrachtgever ongeveer een derde in de kosten en het hergebruik paste bovendien in diens ‘cradle to cradle’-filosofie. Daarbij kreeg Terrastab achteraf het compliment dat deze werkmethode eigenlijk in bestekken zou moe-ten worden opgenomen. Pas achteraf, zoals het bedrijf vaak meemaakt, ook na tien jaar er-varing. En dat terwijl directe bodemstabilisa-tie internationaal allang bekend en algemeen geaccepteerd is.

Eenvoud bedriegtAls je dat zo ziet, is wellicht de eerste gedach-te: dat kan ik ook. Grond, wat cement en toe-voegingen plus water aanbrengen, mengen en verdichten en de klus is geklaard. Maarten en Hans Maas fronsen de wenkbrauwen. “Ja, zo denken er wel meer, maar zo is het niet. Wie zo denkt, gaat de mist in en bezorgt ons werk daarmee een slechte naam.” Zij hebben een lange leerweg doorlo-pen. Het begon allemaal als Hans Maas Grondverzetbedrijf, gerund door de broers Hans en Maarten Maas, dat lokaal werk ver-richtte in de aanneming en de verhuur. Tien jaar geleden kwamen ze voor het eerst in aanraking met bodemstabilisatie. Maarten: “We kwamen in contact met GeoCrete BV, de leverancier van een speciaal toevoegmiddel. GeoCrete is een internationaal opererend bedrijf met een schat aan kennis en erva-ring op het gebied van bodemstabilisatie. Het bedrijf gaf ons een eerste training en we gingen aan de slag”, aldus Maarten. Met val-len en opstaan leerden ze de fijne kneepjes van het vak en bouwden ze hun specialiteit op. Heel veel stappen overslaand zijn we nu tien jaar verder. “We hebben vooral geïnves-

teerd in kennis en heel veel geleerd. Dat is de noodzakelijke basis voor de werken die we nu uitvoeren.”

LaboratoriumDie kennis gaat ver. Voor bijna elke klus wordt vooraf een bodemonderzoek gedaan. De sa-menstelling van de te stabiliseren of te verhar-den bodemlaag heeft namelijk grote invloed op het recept van de toevoegmiddelen. “In zwarte, humusrijke grond zitten veel bodem-eigen stoffen die de stabilisatie negatief beïnvloeden. Die moeten gebonden - geïm-mobiliseerd - worden, omdat ze de werking van bindmiddelen verminderen. Dat geldt ook voor zware metalen in verontreinigde gronden. Verder is er bindmiddel nodig om de vormgegeven structuren te versterken voor ‘heavy projecten’. Zo zijn er nog meerdere fac-toren die van invloed zijn op de werking van bindmiddel.” Terrastab voert daarom vooraf een uitgebreid grondmonsteronderzoek uit, neemt de gestel-de eisen door met de opdrachtgever en stelt zo het recept samen. Bij klussen met hoge draagvermogens (fundering of ondergrond van gebouwen, bedrijfsterreinen en wegen) worden zo nodig proefstukken aangelegd en onderzocht op de gewenste eigenschappen. Ook na het uitvoeren van het werk worden er monsters genomen (geboord), die worden getest op de gestelde eisen, zoals hardheid, taaiheid en slijtvastheid. “Dit is essentieel voor het slagen van ons werk. Eigenlijk is dit het moeilijkste van het spel.”Bij het uitvoeren van het werk is dezelfde precisie nodig. Maarten: “Je kunt nog zoveel onderzoeken, je komt toch altijd weer verras-singen tegen. Een geotechnische begeleiding in het veld is daarom geen luxe, maar nood-zaak. In de uitvoering kan er veel misgaan, ook al heb je van tevoren de juiste receptuur bepaald. We zijn er daarom altijd zelf bij om dit goed in de gaten te houden. Met een beetje onachtzaamheid kun je veel dure inzet en tijd om zeep helpen. Dan moet je gaan repareren of zelfs opbreken en opnieuw aanleggen. Daar zit niemand op te wachten.”

VerbredingZo’n fietspad aanleggen is al een klus waarbij hoge eisen aan de hardheid en taaiheid wor-den gesteld. Het pad moet weer jaren mee. Wanneer je het portfolio doorkijkt, zie je een heel diverse serie opdrachten. Een paar mooie voorbeelden zijn het mengen en opwaarde-ren van afgegraven gronden in de gemeente Purmerend bij het saneren van de riolering.

Terrastab Nederland BV

Hans en Maarten Maas hebben tien jaar geleden Terrastab opgericht als tweede tak naast het bestaande grondverzetbedrijf Hans Maas in Beek en Donk. In de loop der jaren heeft de onderneming zich zo sterk doorontwikkeld dat het grondverzetbedrijf de nevenactiviteit is geworden. Terrastab werkt nauw samen met GeoCrete BV, de le-verancier van toevoegmiddelen. Het bedrijf heeft opdrachtgevers in heel Nederland, maar voert ook projecten in het buitenland uit. Denk daarbij aan het aanleggen van we-gen in Afrika, het stabiliseren van vliegveld-terreinen en dergelijke. Dit wordt vooral in de wintertijd gedaan. Het bedrijf is ISO 9001- en BRL 7510-gecertificeerd. Meer informatie: www.terrastab.nl.


Dankzij dit opwaarderen kon alle afgegraven grond worden hergebruikt en hoefde de gemeente geen grond te storten en vulzand te kopen. Een ander voorbeeld is het stabiliseren van de toegangswe-gen en de ondergrond voor de hijskranen die wind-molens op hun plek zetten. Je hebt het dan over wel 800 ton aan voertuiggewicht op de bouwplek. Een derde voorbeeld is het stabiliseren van de slappe ondergrond in de bouwput voor een nieuwbouw-project midden in Eindhoven. De keuze was óf de ondergrond afgraven en afvoeren en vulzand aan-voeren dwars door de stad heen, óf ter plekke de slappe ondergrond stabiliseren. U kunt wel raden hoeveel voertuigbewegingen in de stad en geld dit laatste de opdrachtgever bespaart.

Samenwerken is beterAls je dit zo leest, denk je wellicht dat hier nog veel te halen is. Maas waarschuwt hier echter na-drukkelijk. “Het is ons in tien jaar niet gelukt om het stabiliseren van de aanwezige grond in grote bestekken te krijgen. Dat is de ene kant van het verhaal. De andere kans is dat mensen die denken het ‘wel even te kunnen’ veel kapot kunnen ma-ken. Dat is onze grootste bedreiging. Als na afloop blijkt dat het niet goed is, praat zich dat rond. Dat is erg jammer.”Toch zien ze kansen voor ondernemers in onze sec-tor. “Elkaars meerwaarde benutten is onze filosofie. Er komt altijd extra werk bij kijken. In samenspraak kunnen andere bedrijven het bijkomende werk uitvoeren en dan komen wij puur met ons specia-lisme. Daar liggen wel kansen.” Ondertussen zijn de broers alweer aan het denken aan volgende stap-pen. “We zijn bezig met nieuwe procédés om ons product nog sterker en veerkrachtiger te krijgen. We zijn na tien jaar nog lang niet uitgeleerd en zien groeikansen.”

Tekst: Gert VreemannFoto’s: Terrastab, Vreemann

Uniek bermwerkIn eigen beheer heeft Terrastab deze bermstabilisatiemachine ontwikkeld. De machine heeft een werkbreedte van veertig of zes-tig centimeter (wel of geen extra freesring). De toevoegmiddelen worden net voor het freeswiel gedoseerd. Het freeswiel freest de bodem in één werkgang en mengt deze met de toevoegmidde-len. De unit is zo gebouwd dat op de laser kaarsrecht kan worden gewerkt en dat de asfaltrand tegelijk strak wordt aangefreesd. Het mengsel wordt daarna op maat verdicht en afgewerkt, in combina-tie met open grasbetonstenen. De naar buiten gewerkte restmor-tel wordt daarna in overleg met de opdrachtgever in meerdere of mindere mate tegen de buitenkant afgewerkt.

Kern van de klus is het inwerken van toevoegingen in de juiste verhoudingen en bij het juiste vocht-gehalte. Dat vraag om veel kennis, onderzoek en ervaring.

Het werk varieert van lichte tot zeer krachtige ondergrondstabili-satie, zoals hier als ondergrond voor het opbouwen van windmolens.

Kenmerkend voorbeeld is het stabiliseren van de slappe ondergrond van een bouwput in Eindhoven. Dat scheelt kosten en bespaart veel trans-portbewegingen door de stad.

Votex zijklepelmaaier

www.wimvanbreda.nl

Reform Metrac H7X

www.wimvanbreda.nl

Ter overname gezocht: Klein agrarisch loonbedrijf In de provincie Groningen of Drenthe. Akkerbouw en/of veehouderij Inclusief onroerend goed Goede financiële mogelijkheden

Personeel gezocht: Voor onze klant, Gebr. Kok Bakkeveen, zoeken wij een:

Senior Planner in GWW Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Lucas Meertens. Hartig advies voor Loonbedrijven.

Mekos machinebouw brengt u op grote voorsprongGraderwerk met de unieke Mekos frontschuif voor uw wiellader: met een enorme capaciteit. Sitech-Trimble automatisering 2D of 3D. Laser, GPS, Total station.

Mekos voor topsport in machinebouw, ruim 25 jaar de fabrikant van het origineel de “Mekos Kilver.”Precisie egaliseer-machines voor de professionele gebruiker.

Mekos Schagerbrug BVTel. 0224-571555 www.mekos.nl

(op getoonde producten zijn individueel patenten van toepassing)

Mekos rondleg-leveler: vlak en tonrond leggen met 1 machine, traploos instelbare ronde vorm in het afstrijkmes +verdichten.

Mekos zelfrijdendemachines voor iedere toepassing zoals koppen, wieden, spuiten, ziekzoeken enz.

Partners:

ag

rarisch

nieu

ws


Dezeure in Schuitemaker-kleuren

Twentrac levert Dezeure-silagewagens met mechanisch aange-dreven assen. Volgens Twentrac gaat dat tegenwoordig prima, omdat met een CVT-transmissie de trekker perfect is af te stem-men op de aandrijfsnelheid van de silagewagen en omdat de snelheid van de silagewagen met het motortoerental van de trekker te regelen is. Inspelend op een groeiende belangstelling levert Twentrac de Dezeure nu desgewenst in Schuitemaker-kleuren. Op de open dagen was een Dezeure met twistlock-Silocruiser-silageop-bouw op 700-50/30.5-banden te zien. Deze heeft nieuwe, hy-draulisch geveerde MAN-vrachtwagenassen met gedwongen besturing en een via een stikstofbol geveerde dissel.

Holaras Stego op open dagen Twentrac

Inspelend op het feit dat smalle, hoge kuilen vaak niet goed kunnen worden vastgereden, introduceert Holaras de Stego-kuilverdichtingswals. Holaras le-vert de nieuwkomer in werkbreedtes van 2,00, 3,00, 4,20 en 5,20 meter, met ge-wichten van respectievelijk 1100, 1400, 2200 en 2500 kilogram. De twee smalle types bestaan uit één deel, terwijl de bredere types driedelig opklapbaar zijn uitgevoerd. Holaras werkt met aandrukwalsen met een diameter van 75 centi-meter met verdichtingsringen. De 200- en 300-enkelwalsmodellen zijn te be-stellen met een sideshift. De walsen zijn desgewenst te verzwaren met water en er zijn ook extra gewichten te plaatsen. Elektrische bediening is eveneens mogelijk. We spotten hem op de open dagen van Twentrac in Holten.

De twee meter middenbordbreedte is ge-kozen om beter te kunnen manoeuvreren in beperkte ruimtes en op smalle kuilen en om smalle kuilen beter te kunnen afwerken. Zo kun je een ril maïs voor de dubbelluchtmon-tering leggen om de zijkanten extra goed vol te krijgen. Met de voorover- en achterover-

verstelling kan de maïs in achteroverstand gemakkelijker tegen de (steile) bult op wor-den geschoven. Het tweede voordeel van deze verstelling is dat je in combinatie met scheefstelling van de zijborden de kuil per-fect in profiel kunt trekken. GML heeft de KS 400 volgens het ‘doosprincipe’ gebouwd met overal afgeschuinde zijden om de schuif zo-veel mogelijk maïsvrij te houden. De zijwan-den worden individueel bediend en kunnen naar voren en naar achteren klappen voor het beter afwerken van de kuil. De schuif weegt 1580 kilogram en zal rond de 11.000 euro gaan kosten. GML gaat nog een bandenpak-ker (twee 420-28-banden) ontwikkelen voor in de hefinrichting aan de achterzijde om over de volle breedte van de trekker aan te drukken.

gmL test maïsschuifHet afgelopen jaar heeft GML uit Haarlo bij Baks Loonbedrijf uit Borculo een in eigen beheer ontwikkelde

maïsschuif getest. Deze test is dusdanig positief verlopen dat Marius Lensink de nieuwe telg onder de

naam GML KS 400 op de markt zet. Kenmerkend aan de GML is dat het middenbord maar twee meter

breed is en hydraulisch voor- en achterover kan worden versteld.


Wegbermen egaliseren

Regnerus Cultuurtechniek in Ferwerd heeft voor het in één werkgang egaliseren van wegbermen de Eco-bermvijzel ontwikkeld. Door de ronddraaiende beweging van de vijzel worden bermranden en sporen geëgaliseerd. Hierna wordt de grond met een aandrukrol weer stevig verdicht, zodat niet een keer extra door de pas geëgaliseerde berm hoeft te worden gereden. De vijzel draait met een

laag toerental, wat ervoor zorgt dat alleen de bovenste laag van de zoden wordt verplaatst. De Eco-bermvijzel zorgt ervoor dat de grond weer op gelijke hoogte komt te liggen met het wegdek. De werkdiepte van de machine is te regelen door middel van een stelwiel aan de voorkant van de machine. De bermvijzel kan zowel aan een trekker met maaiarm als aan de giek van een kraan worden bevestigd.

kORT NIEUWs

Field Top Makers

Imants Koro heeft een nieuwe generatie Field Top Makers ontwikkeld voor het ver-wijderen van de toplaag van sportgrasvel-den. Naast de standaardrotor met freesha-ken levert Koro de Terra Plane-rotor en de Universe-rotor. De Terra Plane-rotor met slijtvaste blokken is vooral geschikt voor het verwijderen van de toplaag op sport-velden met een harde ondergrond en velden waarop traditionele freesmessen snel slijten. De Universe-rotor is bedoeld voor renovatie van hybride grasvelden: de beitels op deze rotor zijn hiervoor in een spiraalvorm op de rotor gemonteerd. Bij beide rotors zijn de beitels zo geplaatst dat ze niet gaan happen, maar wel altijd contact houden met de bodem.

StartonderbrekerHella lanceert een startonderbreker voor bouwen landbouwmachines. Deze tech-niek was er volgens Hella tot dusver alleen voor personenauto’s en vrachtwagens. De startonderbreker is een klein kastje dat je naderhand inbouwt. Dat is zo klein dat je het kunt wegwerken op een plek waar het niet is te zien. Je activeert de startonderbre-ker wanneer het contactslot vijf seconden op de 0-stand staat

Versatile De Canadese trekkerfabrikant Versatile (Rostselmash) heeft een nieuwe serie wiel-trekkers gepresenteerd ter vervanging van de bekende Genesis-serie. Het gaat om drie typen met vermogens van 191, 213 en 228 kW (260, 290 en 310 pk). De trekkers heb-ben een 9,0-liter-Cummins QSL-krachtbron en een 16/9-powershiftbak. In eerste in-stantie zijn ze bedoeld voor Canada en de Verenigde Staten. Daarna zal het netwerk van Rostselmash volgen.

Farma-velkop Farma heeft een nieuwe velkop met een vast mes geïntroduceerd. Het vaste mes

zorgt voor gemakkelijker en minder onder-houd in vergelijking met een hydraulisch mes en is goedkoper vanwege de relatief eenvoudige constructie. Met de Farma-velkop kunnen bomen met een diameter van maximaal achttien centimeter worden gesneden.

Dicky John Dicky John introduceert de Isobus-compatibele DCBS-zaaimonitor voor pre-cisiezaaiers. Met de zaaimonitor is te zien of de zaaipijpen open zijn of dicht zitten. Er zijn twee typen sensors leverbaar, voor slangen van 32 en 25 millimeter dikte op de zaaimachines. De DCBS is te monteren op de meeste bekende zaaimachinemerken.

Andex 1104Vicon lanceert zijn breedste dubbele hark

met middenafleg, de Andex 1104. Deze is op een aantal belangrijke punten ver-beterd ten opzichte van de voorgaande harken met middenafleg. Meest belang-rijke vernieuwingen zijn een vernieuwde curvebaan voor een scherper zwad en een verbeterd frame voor een accurate bodemvolging.

John Deere R952John Deere introduceert de getrokken veldspuit R952i met een inhoud van 5200 liter. Deze spuit is uitgerust met alle mo-derne technieken van de John Deere-spuiten. Denk aan SolutionCommand, de tankvulcalculator en overvulbevei-liging, AutoDilute (automatisch ver-dunningssysteem) en BoomTrac (au-tomatische spuitboomregeling). De spuit is te koppelen aan het John Deere FarmSight-managementprogramma.

Duo-rondebalenbuggyDe Ierse firma Doyle Engineering heeft een buggy ontwikkeld waarmee twee ronde balen worden verzameld en tegelijk wor-den afgezet. De Dolly is direct achter de rondebalenpers te monteren en zit er altijd recht achter dankzij zwenkwielen. De balen vallen direct op de tafel en worden met een ketting naar achteren getransporteerd en per paar afgezet. Er zijn twee uitvoeringen, voor balen van 1,20 en 1,80 meter.


mineralenconcentraat als kunstmestVerdelen van concentraat vraagt aanpassing van bemester

In het tweejarige project Mineralen op Maat doen loonwerkers en veehouders ervaring op met het gebruik van

mineralenconcentraat, een restvloeistof die ontstaat bij het indikken van mest. Naast de juiste manier van toe-

dienen is het ook zoeken naar de juiste techniek.

Het is één van die bitterkoude dagen in april wanneer het project-team van Mineralen op Maat bij loonbedrijf Roothans in Borkel en Schaft de tent heeft uitgezet. Uiteindelijk komen er een kleine veer-tig belangstellenden om te kijken hoe je de dunne fractie die over-blijft bij mestverwerking goed kunt aanwenden. Het is één van de vijftien veldbijeenkomsten die dit voorjaar hebben plaatsgevonden. Die zijn bedoeld om veehouders en loonwerkers te laten zien hoe je met bestaande technieken de nieuwe meststof kunt toedienen.Speciaal voor deze proef heeft de ZLTO-projectgroep Mineralen op Maat ontheffing gekregen om het mineralenconcentraat als kunst-mestvervanger in te zetten. Dat wil zeggen dat de aangevoerde mest niet meetelt als dierlijke mest, maar in de boekhouding onder de categorie kunstmest valt. Onder die categorie valt nu al het spuiwa-ter dat uit luchtwassers overblijft. Dat mag overal zonder beperking worden ingezet als alternatief voor kunstmest, mits het spuiwater afkomstig is uit een luchtwasser met een chemische nabehandeling.Voor de restvloeistof uit de mestverwerking hoopt de ZLTO de ko-mende jaren dezelfde status te krijgen. Dat kan ervoor zorgen dat de Nederlandse landbouw veel meer stikstof en kali kan benutten die uit de mestverwerking afkomstig zijn. Alleen de dikke fractie met relatief veel fosfaat hoeft dan naar buiten de Nederlandse landbouw te worden afgevoerd.

DemoprojectIn het tweejarige demoproject werkt de ZLTO samen met DLV en Alliance. Doel is te onderzoeken in hoeverre deze vloeibare meststof een meerwaarde heeft ten opzichte van kunstmest en hoe de ver-

Interessant vanwege kaliGebruik van het mineralenconcentraat als kunstmestvervanger lijkt vooral interessant dankzij de extra kali die met de meststof wordt gegeven. Met name in de aardappelen lijkt dit een positief effect te hebben op opbrengst en sortering. Van dit gewas is ook bekend dat het gevoelig is voor een goede kalibemesting. In de praktijk wordt veel gewerkt met een gift van ongeveer twintig kubieke meter mi-neralenconcentraat. Het beste resultaat wordt dan verkregen door twaalf tot vijftien kubieke meter aan de basis te geven en later vlak voor het sluiten van het gewas nog een keer zeven kubieke meter. Daarvoor is dan wel aangepaste apparatuur nodig. Met die twee gif-ten wordt dan tussen de 175 en 200 kilogram kali gegeven.In maïs zijn er ook goede mogelijkheden, omdat ook hier kali soms een beperking is. In maïs is naast een maximale gift dierlijke mest van ongeveer zestien kubieke meter varkensdrijfmest nog een gift van tien kubieke meter mineralenconcentraat mogelijk. Goed voor 80 kilogram stikstof en nog 90 kilogram kali.Afhankelijk van de behoefte aan kali is het mineralenconcentraat ook in gras en granen goed te gebruiken. In gras is om de kalibe-hoefte te dekken jaarlijks een gift van rond de tien kubieke meter concentraat mogelijk, al is dat wel afhankelijk van de kalitoestand. Datzelfde geldt voor de granen, waar in principe de tweede gift kunstmest kan worden vervangen door tien tot twaalf kubieke me-ter mineralenconcentraat.


schillende gewassen reageren. Belangrijk is ook de manier van toedienen, want door de vloeibare vorm is aangepaste apparatuur noodzakelijk. De spaakwielbemester van Duport lijkt een goed alternatief, maar het is voor veel loonwerkers ook interessant als ze deze meststof gewoon met bestaande mestuitrijapparatuur kunnen aanwenden.

Bij Roothans worden drie verschillende technieken gede-monstreerd, alle afkomstig van loonwerkers in de buurt. Het voordeel van het gebruik van mineralenconcentraat is dat het niet verplicht ondergewerkt hoeft te worden. Ook op bouw-land kan dus met een zodebemester worden gewerkt. Een probleem is ook dat er vaak met relatief kleine hoeveelheden van rond de tien kubieke meter moet worden gewerkt.

Slechte verdelingEen goede verdeling is met een gewone, niet aangepaste zodebemester feitelijk niet te bereiken, zo is al gebleken. Zeker bij grotere werkbreedtes kiest de vloeistof gemakkelijk de weg van de minste weerstand en stroomt die dus vooral door de korte slangen van de bemestervoeten in het midden van de machine. Vooral naar de buitenkant is de verdeling onvoldoende. Een oplossing is het verkleinen van de door-stroomopening, zodat er meer druk in de verdeler wordt op-gebouwd. Dit is in de praktijk echter een lastige oplossing, omdat bedrijven graag werken met een universele verdeler. Wisselen tussen twee soorten mest is niet de oplossing, weet Richard Korver van DLV.Ten behoeve van een goede verdeling heeft Houbraken een speciale Bomech-bemester aangeschaft. Deze heeft kleinere doorstroomopeningen op de verdeler en zorgt zo voor een nette verdeling op de bemestervoeten. Dit zijn gewone sleepvoeten, omdat de mest niet ingewerkt hoeft te worden.Een goede werking heeft ook de spaakwielbemester. Deze is al ingericht op het verdelen van kunstmest en blijkt in de praktijk ook goed te werken. Een nadeel van het concentraat is dat dit een wat minder smerende werking lijkt te hebben dan het urean wat hier normaal mee wordt toegediend. Van de Mierden uit Veldhoven heeft echt nog geen problemen gehad om de meststof goed in de grond te krijgen.

Een ander alternatief is het toedienen van concentraat met de sleepslangbemester. Ook dan is het wel belangrijk om voldoende druk in het systeem te houden. Goede ervaringen zijn er wel met het toedienen gelijk met de drijfmest. Door het dan in het systeem te injecteren, is in één werkgang een goede verdeling te krijgen en wordt bespaard op toedie-ningskosten. Wel moet dan rekening worden gehouden met de normale uitrijregels.Of er volgend jaar al op grote schaal gebruik van het concen-traat zal kunnen worden gemaakt, zal afhangen van de regel-makers in Brussel. Komt er toestemming om het in te zetten als kunstmestvervanger, dan zal er al veel beschikbaar zijn dankzij de groei van de mestverwerking. Zonder toestem-ming zal het gewoon als dierlijke mest zijn weg in de markt moeten blijven vinden.

Tekst en foto’s: Toon van der Stok

Wanneer er alleen minera-lenconcentraat wordt uitgereden, mag dit gewoon bovengronds. Dit gaat het beste met een aangepaste bemester.

Met een gewone bouwlandbemester is het de kunst om voldoende vloeistof in de slangen te houden voor een goede verdeling.

De spaakwielbe-mester kan zo voor het uitrijden van mi-neralenconcentraat worden ingezet.

Inhoud mineralenconcentraatMineralenconcentraat is een restvloeistof die ontstaat bij het indikken van drijfmest. Globaal blijft van vier kubieke meter drijfmest ongeveer één kubieke meter dikke fractie over, één kubieke meter concentraat en twee kubieke meter schoon water. Het concentraat moet gaan gelden als kunstmestvervanger en bevat tussen de 7,5 en 9 kilogram stikstof en rond de 9 kilogram kali per ton. De hoeveelheid fosfaat ligt meestal rond de 0,5 kilogram per kubieke meter.Qua prijs kan het product momenteel wedijveren met kunstmest, met dien verstande dat voor de afnemer ongeveer geldt dat hij het product op het land heeft voor de prijs die hij normaal aan kunstmest kwijt was.

GRONDIG - Mei 201352

ken

nism

ak

en

Lindner geotrac 134epDe sterkste sterk vernieuwd

Zo op het eerste gezicht staat er gewoon een iets zwaardere Geotrac 124. Wie echter beter kijkt, ziet aan de kenmerkende priemende koplampen dat er iets is veranderd. Goed, het bekende compacte Geotrac-design is gebleven, maar verder is op de geveerde Carraro-vooras en de deels geveerde cabine na eigenlijk alles vernieuwd om hem krachtiger te maken plus de trekker op vele punten te verbeteren. Met de nieuwe motor, de nieuwe transmissie en achteras en de verbeterde hydrauliek moet de nieuwe Geotrac meer presteren en volgens Lindner tot vijftien procent zuiniger zijn dan zijn voorganger.

Maximaal levert de nieuwe 4,4-liter-viercilindermotor (Stage IIIb) van Perkins 144 pk (106 kW). Dit vermogen is beschikbaar boven de 10 km/u en voor aftakaswerk. Bij zwaar trekwerk onder de 10 km/u wordt de motor begrensd op 98 kW (133 pk). De motor draait hoorbaar stiller en heeft meer koppel onderin gekregen. De transmis-sie is een nieuwe ZF-bak (32V/32A zonder en 48V/48A met kruip) met viervoudige powershift, zes versnellingen, een veld/transportgroep, een kruipgroep en een onder last schakelbare omkeerschakeling. Hiermee speelt Lindner in op de vraag naar meer versnellingen, vooral bij omkeerwerk. De afakasmogelijkheden zijn maximaal geble-ven: 540, 540E, 1000 en 1000E. Nieuw hier is een aftakasrem.

Met een wielbasis van 2,50 meter is de 134ep acht centimeter langer dan zijn voor-ganger. De trekker staat nu standaard op 38-inchbanden (540/65R38 in combinatie met 480/65R24 voor) en is daarmee iets hoger geworden. Hij is met 4850 kilogram ook 500 kilogram zwaarder geworden. De topsnelheid is 50 km/u of 40 km/u eco. Door de montage van een grote, verstelbare hydrauliekpomp zijn de hydrauliekpres-taties en de hefkracht fl ink vergroot. De cabine en het interieur hebben een bekend design, maar zijn toch op punten aangepakt. De armleuning is ergonomisch wat verbeterd. Dat geldt voor de posities van de versnellingshendel en de joystick. Naast het elektronische handgas en het vastleggen van het motortoerental is nu ook het maximale motortoerental te begrenzen. De bekende IBC-trekkercomputerterminal in het dasboard is gebleven, maar heeft een vernieuwde menustructuur. Airco is nu standaard geworden, evenals een achteruitrijcamera met weergave in de binnenspie-gel. Dat is op zijn beurt ook als navigatie te gebruiken. Slim.

Theoretisch kan Lindner met deze Perkins-viercilinder en deze ZF transmissie als basis nog een keer hoger in vermogen, maar dat is niet de bedoeling van Lindner. De fabrikant geeft aan zich te willen blijven concentreren op het segment van de lichtere trekkers. Importeur Duport mikt met de nieuwkomer niet alleen op de groensector, maar ziet voor deze trekker ook mogelijkheden voor cumelabedrijven die voor allerhande licht werk een compacte, handzame trekker zoeken met aan de ene kant toegankelijke, eenvoudige schakelen bedieningstechniek, maar aan de andere kant ook een modern design en goede prestaties. De trekker is inmiddels in productie en de eerste exemplaren worden vanaf maart uitgeleverd. De Lindner Geotrac 134ep zal, afhankelijk van de uitvoering, ruim € 90.000,- gaan kosten.

Tekst: Gert VreemannBron en foto’s: Johannes Paar, Landwirt

Lindner monteert opnieuw een Perkins-4,4-liter-viercilinder met roetfi lter en EGR-techniek voor de Stage IIIb-eisen. Perkins geeft voor het boven de motor gemonteerde roetfi lter een levensduur op van 5000 tot 8000 uur. Het luchtfi lter zit vooraan in de neus.

De versnellingspook kent drukknoppen voor de koppelingsbediening, tweemaal powershift en de veld/transportgroepschakeling. Daarnaast is er een hydrauliekfunctie te bedienen. De joystick-bediening voor de hydrauliek is gebleven. Verder gaat het om detailverbeteringen.

Lindner geeft 200 bar en 121 liter per minuut op als maximum hydrauliekprestaties bij maximaal vijf dubbelwerkende aansluitingen. Net als voor-heen is hier een combinatie van elektrische en mechanische aansturing mogelijk. De hefkracht bedraagt nu zes ton achter. De trekker heeft voor en achter elektronische hefregeling.

De omkeerschakeling is in drie verschillende aangrijpingsdoseringen te programmeren. De computer in het dashboard heeft meer functies gekregen. Leuke details zijn de voorruitverwar-ming met het oog op winterwerk en een acht-uitrijcamera met weergave in de binnenspiegel.

53GRONDIG - Mei 2013

Tel : 0032 43 77 35 45 – www.joskin.com

Snel, regelmatig en veilig lossen

Geschikt voor elk type materiaal

Beperkt leeggewicht

- 3.070 € -Korting toegepast op de bruto basisprijs

(Beperkte aanbieding)

Voorbeeld : Drakkar 8600 korting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

4,5% kortin

g voor u !

ACTIE OP ONS GE

HELE GAMMA

te ontdekke

n op www.jos

kin.com

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

Verjaardagsko

rting

www.bmwt.nl

BMWT-KEUR

Om als grondverzetmachinist optimaal te kun-nen werken, moet je onder alle omstandighe-den volledig op je materieel kunnen vertrou-wen. Zo is bij graafwerk in vervuilde grond, het goed functioneren van het overdrukfi lter-

systeem van cruciaal belang. Net als voor de hijsfunctie en voor diefstalpreventie al

het geval is, heeft het BMWT-Keur nu ook een additionele keuring voor het overdrukfi lter-systeem ontwikkeld. Met deze toevoeging kan elk BMWT gecertifi ceerd keuringsbedrijf een integraal veiligheidspakket aanbieden.

Meer weten, kijk op www.bmwt.nl

Om als grondverzetmachinist optimaal te kun-nen werken, moet je onder alle omstandighe-den volledig op je materieel kunnen vertrou-wen. Zo is bij graafwerk in vervuilde grond, het goed functioneren van het overdrukfi lter-het goed functioneren van het overdrukfi lter-

systeem van cruciaal belang. Net als voor

Onder druk toch presteren... ...dankzij een perfect overdrukfi ltersysteem

• Hydraulisch opklapbaar• Verhoogd kopschot• Werkbreedte 4.00 en 4.30 meter• Inclusief maisonderplaten• Wiellader 12 - 20 ton• Inclusief transport veiligheidsframe• Volvo en Systeem 2000 snelwissel uit voorraad leverbaar• Al vanaf € 9.250,00 netto excl. btw (compleet)

SILAGEVORKEN

www.lmcgennep.nl - Tel. (0485) 51 16 05


meer mogelijkheden met cirranEindelijk weer een nieuw onkruidbestrijdingsmiddel in grasland

Voor de onkruidbestrijding in grasland is met Cirran voor het eerst in lange tijd weer een

nieuw middel toegelaten. Dit is een combinatie van twee feitelijk al bekende middelen,

namelijk MCPA en 2,4-D. Vooral de extra werking op paardebloemen en op jacobskruis-

kruid maakt dit middel interessant.

In grasland is er de laatste jaren weinig ver-anderd in de mogelijkheden voor onkruid-bestrijding. Na de komst van Primstar is er jaren niets meer toegelaten. Op zich geen groot probleem, omdat met de combinatie van Primstar en MCPA de meeste onkruiden

goed aan te pakken waren. Als er proble-men waren, dan waren het de paarden-bloemen, die bovengronds wel werden be-streden, maar waarvan de penwortel vaak in leven bleef. Een probleem dat het nieuwe middel deels wel kan oplossen, is de bestrijding van ja-cobskruiskruid. Dat geldt niet zozeer voor productiegrasland, omdat deze plant zich daarin niet weet te handhaven, maar wel voor minder intensief bemeste en bewerk-te percelen en in natuurgebieden. Het is vooral een lastig onkruid omdat het voor-komen van jacobskruiskruid het kuilgras of het hooi van deze percelen ongeschikt maakt voor vervoedering aan met name paarden. Met de toelating van Cirran ont-staan nu extra mogelijkheden om juist deze problemen beter aan te pakken. Cirran is een product van Nufarm.Het middel is een combinatie van 315 gram MCPA en 360 gram 2,4-D per liter, waarbij de twee groeistoffen elkaar versterken. De combinatie houdt de goede werking op boterbloemen door de voldoende dosering van MCPA en krijgt een betere werking op paardebloemen en jacobskruiskruid. In de paardebloem wordt de 2,4-D snel opge-nomen en in de plant naar de groeipunten getransporteerd. Omdat dit zowel boven- als ondergronds gebeurt, wordt juist ook de penwortel - die zorgt voor de hergroei - beter aangepakt. Het jacobskruiskruid is een lastig onkruid, omdat dit door MCPA in de combinatie met Primstar feitelijk onvol-doende wordt bestreden. Op distels is Cirran een breed werkende combinatie die een sterke werking krijgt op melkdistels. Daarnaast heeft het middel een nevenwerking op zuring en worden een heleboel graslandonkruiden goed be-

streden, zoals de grote en kleine weegbree en de madeliefjes.

ProducteisenDe toelating van Cirran is dit jaar te laat voor de voorjaarsbestrijding, omdat het beste moment van inzet eind maart tot half april is, al ligt dat dit jaar door het late voorjaar zeker twee weken later. Door de late toelating kon producent Nufarm voor dit seizoen echter geen product klaar heb-ben. Voor de komende jaren is de aanbe-volen dosering 2,0 liter Cirran plus 1,5 liter Primstar per hectare.Voor de aanpak van distels is het middel dat vanaf half mei leverbaar is wel op tijd beschikbaar. Daarvoor is het advies 3,5 liter Cirran per hectare solo na de eerste snede. Voor de inzet in het najaar zijn er ook mo-gelijkheden. Vooral voor de aanpak van ridderzuring in het najaar kan toevoeging nuttig zijn op het moment dat de sap-stroom naar beneden is gericht. Dan is de aanbevolen dosering 2,0 liter Cirran met 1,9 liter Primstar. Bij het spuiten zijn minimaal vijftig procent driftreducerende doppen verplicht.Een voordeel van Cirran is dat het gebruikt mag worden van 1 maart tot eind decem-ber en dus ook in het najaar mag worden toegepast. Alleen in grondwaterbescher-mingsgebieden is het gebruik tussen 1 september en 1 maart verboden. In eerste-jaarsgrasland is het gebruik geheel verbo-den. Na het spuiten geldt een wachttijd van veertien dagen voordat er vee mag wor-den geweid of gras mag worden gemaaid. Per jaar mag het middel één keer worden gebruikt.

Tekst & foto: Toon van der StokHet nieuwe Cirran is sterk op paardenbloemen en jacobskruiskruid.


de hybrides komenEen verslag van de Bauma 2013 in München

De Bauma van 2013 zal de geschiedenis ingaan als de beurs waarop de hybridetechnologie voor wielladers en

graafmachines breed werd geïntroduceerd. Het wordt een klantspecifi ek verhaal, met verschillende oplossingen.

Verder waren er nog de lancering van CVT voor wielladers en de opmars van voertuigvolgsystemen. Kortom, er is

veel gaande in grondverzetland.

techn

iek

Liebherr Project 9XX

In één oogopslag alle technieken zoals Liebherr die in zijn 9XX-hybrideconcept heeft ingebouwd. Naast elektrische en hydraulische hydrauliekmodules rept Liebherr over een gedownsizede motor en een verbeterd hydraulieksysteem.

Eco’nergie bespaart

Zo ziet een hydrau-lische hybride-module Eco’nergy van Manu Lorraine eruit. Deze slaat energie op bij het zakken van de boom en geeft deze weer vrij bij het uitheffen. Alleen hiermee is volgens Manu Lorraine tot vijftig procent brandstof te besparen.


De introductie van hybridetechnieken was de rode lijn die opviel aan het eind van het beursbezoek. Eigenlijk kun je stel-len dat elke zichzelf respecterende fabrikant op dit moment iets moet kunnen laten zien, al dan niet in het prototypesta-dium. Fabrikanten als Caterpillar, Komatsu, Hitachi, Liebherr, Terex, Kobelco en Atlas toonden hun oplossingen. Dan heb je toch een imposante lijst met merknamen. Eigenlijk is het een logisch vervolg op wat er al gaande is. De fabrikanten hebben de laatste jaren heel veel energie gestopt in het in-bouwen van nieuwe, schonere motoren. Met Stage IV in zicht is die horde bijna genomen. Voeg daarbij de steeds hogere brandstofkosten en het is duidelijk dat dit de nieuwe speer-punt is voor de fabrikanten. Dankzij die hoge dieselprijzen is zelfs voor deze soms dure technieken de terugverdientijd flink verkort.Hybride is daarin het toverwoord, maar dan moet u de term hybride wel iets ruimer zien dan het toevoegen van een elek-tromotor en een batterij aan de machine. Het is meer een verzamelwoord voor een aantal oplossingen die als kenmerk hebben dat ze hydraulische energie opslaan en hergebrui-ken. Soms gebeurt dat via stikstofaccumulatoren op het hy-draulisch systeem, soms door eerst elektrische energie op te wekken en deze kort op te slaan en direct te hergebruiken. Voor andere fabrikanten vallen hieronder echter ook een start-stopoplossing en vernuftige hydrauliekstromen. Leveranciers van componenten, zoals Bosch Rexroth, Dana, ZF en Linde, melden dat met hybridetechnieken twintig tot dertig procent brandstof te besparen is, afhankelijk van op-lossing en toepassing. Dat zijn serieuze getallen. Tegelijk ge-ven ze aan dat de race nog niet gelopen, omdat er een stevig prijskaartje aan hybridetechnieken zit en omdat de oplossin-gen sterk afhankelijk zijn van de toepassing. Dat vergt kennis en het klantspecifiek doorrekenen van de oplossingen. Zoals het ernaar uitziet, zal het geen standaard af-fabrieksoplos-sing worden met een vooraf gegarandeerd rendement. De fabrikanten verwachten dat hybridetechieken als optie klant-specifiek en op maat zullen worden aangeboden.

MaatpakEen zegsman van Liebherr verwoordde dat treffend bij de zware 9XX-concept van het merk. “Als we alle technieken of-freren die op deze conceptmachine zitten, ben je toch ruw-weg € 50.000,- verder. Dan zul je wel met de klant om tafel moeten om door te rekenen of en welke technieken voor hem rendabel zijn voor het werk dat hij ermee doet”, zegt hij. De Liebherr 9XX heeft stikstofbollen voor het snel opslaan van vrijkomende hydraulische energie (bij giekbewegingen), een elektrische hybridegenerator met batterijopslag via zo-genaamde powerpacks op de draaikrans voor het opslaan en vrijgeven van energie voor pieken met een langere duur dan het echt korte werk, een gedownsizede motor en een automatisch start-stopsysteem. Het is ook wat andere mer-ken aangeven. Wanneer je de hele dag aan het overslaan bent, zal de hybridetechnologie op de draaikrans rendement opleveren, maar wanneer je de hele dag aan het afwerken bent, zal dat anders liggen. Dan zal het benutten van de korte opslag van hydraulische energie via giekbewegingen in stik-stofbollen meer brengen. In feite geldt dit verhaal ook voor wielladers. De hydraulische oplossingen hebben het hoogste rendement voor het in heel korte tijd opslaan en vrijgeven van veel energie. Elektrische oplossingen renderen het beste voor wat langduriger opslag en het geleidelijk vrijgeven van energie. Bij de verschillende fabrikanten zie je dat ook terug in de ontwikkelingen. Caterpillar kiest met de eerste hybride machine duidelijk voor het zwaardere segment, waarin de graafmachine vooral voor het laden wordt gebruikt. Daar is volgens het merk winst te behalen in het optimaliseren van de oliestromen en het tijdelijk opslaan van energie in accu-mulatoren. Komatsu en ook Hitachi zitten meer op de elek-trische toer met het in een snelle accu opslaan van energie, die daarna wordt hergebruikt. Zij zoeken het ook meer in de twintigtons-klasse.

Tekst & foto’s: Toon van der Stok en Gert Vreemann

techn

iek


Hitachi combineert

De hybride-oplossing van Hitachi is een combinatie van hydrauliek en elektriciteit. Op de draaikrans komt naast de gewone hydromotor een elektromotor die bij het af-remmen van de draai opereert als generator. De opgeslagen stroom wordt gebruikt voor ondersteuning bij de volgende draaibeweging.

Dana’s hydraulische hybride-oplossing

Fabrikant Dana toonde deze hydraulische hybride-oplossing, waarbij energie in grote stikstofbollen wordt opgeslagen en daarna weer wordt vrijgegeven. Dana zegt dat deze oplos-sing vooral geschikt is voor voertuigbewegingen waarbij in heel korte tijd veel energie vrijkomt of nodig is.

Linde’s start-stopsysteem

Het nieuwe start-stopsysteem van Linde schematisch weer-gegeven. Is er geen belasting, dan stopt de motor automa-tisch. De hydrauliek-accumulator staat dan onder druk. Bij het activeren van rijpedaal, stuurwiel of joysticks start de motor automatisch hydraulisch via die opgeslagen energie.

Deutz’ elektrische hybride

Deutz toonde schematisch een elektrische hybride-oplossing zoals die wordt toegepast op het elektrisch zwenken. Achter de motor zit de elektro-generator die is verbonden met een powerpack en een elektrische aandrijfunit voor het zwenken.

Intelligente hydrauliek

Met heel veel intelligente hydrauliek wil Hyundai een antwoord vinden op de hybride-trend. Niet door kunststukjes met elektra, maar door slimme aansturing van de hydrauliek met beperking van de oliestromen en opslag van energie in ac-cumulatoren. Praktijkrijp is Hiposs echter nog niet.

ICE’s sterke voorbeeld

Beeldend is deze foto van de nieuwe generatorset van ICE. Met start-stopsys-teem claimt ICE 33 procent brandstofbesparing. Wel zo fijn voor de koeien die tegenwoordig vooral op stal staan. Het illustreert wel goed de waarde van een start-stopsysteem.

cvt-techniek komt Eindelijk, dat is de reactie bij het zien van de CVT-transmissies voor wielladers op de stands van Dana en ZF. Het

betreft hier prototypen waarmee beide toeleveranciers nu de ‘fabrikantboer op gaan’. ZF en Dana wijzen beide met

nadruk op het succes van deze techniek bij landbouwtrekkers.

Eigen Liebherr-CVT

Natuurlijk bouwt Liebherr zijn eigen CVT-transmissie. Deze was al ingebouwd in deze 32 ton zware 586-wiellader. De fabrikant geeft aan dat bij overslag-werk met wat grotere transportafstanden met dergelijke giganten met een CVT ook brandstof te besparen is.

Hexapod-concept

Heel apart is deze Hexapod-voorbouw voor wielladers. TU Dresden heeft deze variant met een ophanging met zes hydrau-l i e k c i l i n d e r s ontwikkeld om een maximale driedimensionale beweegli jkheid te creëren. Dat gekoppeld aan automatische be-sturingsmogelijk-heden haalt alle beperkingen van laadframes weg.

Dana CVT’t ook

De Dana-CVT-transmissie voor wielladers werkt in combinatie met een Bosch Rexroth-hybridegenerator. Dana werkt met een drie-trapssysteem met aan-drijving van de uitgaande as van twee kanten. Bij lage snelheden werkt de hydraulische aandrijving, bij transport alleen de mechanische.

ZF cPower-CVTDaar is hij dan, de ZF cPower-CVT-bak voor wielladers. Vanbinnen heeft deze CVT-techniek die verge-lijkbaar is met die van de transmissies voor landbouwtrekkers. Bij deze bak ligt het hy-draulische aandeel bij lage snelheden hoog. Op transportsnelheid is de aandrijving puur mechanisch.


De transmissiebouwers introduceren deze techniek met ge-gronde redenen. Zij verwachten voor het grondverzet een ren-dementsverbetering tot wel dertig procent, afhankelijk van de inzet natuurlijk. De beide fabrikanten volgen dezelfde strategie: onderin vooral hydraulisch voor een hoge mate van souplesse en bovenin vooral geheel mechanisch voor een hoog rende-ment bij carrywerk over langere afstand en transportwerk. Liebherr ontwikkelde (natuurlijk) een eigen CVT en toonde die in conceptvorm op de gepresenteerde 33-tons L586 X Power. We zijn benieuwd welke fabrikant in ‘onze’ klasse van tien tot twintig ton het eerst een CVT gaat leveren en zijn zeer benieuwd naar de prestaties in het grondverzet, maar zeker ook op de rijkuil.

Alom wordt er veel meerwaarde gezien in het reduceren van de onderhoudskosten, de preventieve werking van het systeem, meer effectieve draaiuren en vooral een hoger rendement van de machine door een goede monitoring. Deze trend sluit naad-loos aan op de goede ervaringen die we in de ‘wandelgangen’ van verschillende gebruikers al hoorden. We hebben een aan-tal noviteiten voor u geselecteerd, maar er was nog veel meer nieuws te beleven en te zien. Een deel daarvan is al gepubliceerd in de voorbeschouwingen en een deel zult u ongetwijfeld in de komende uitgaven van Grondig lezen. We kunnen niet alles in één verslag meenemen. Daarvoor was de beurs met zijn achttien hectare en 3400 standhouders op het 57 hectare grote terrein toch echt een maatje te groot. Verder een selectie van opval-lende zaken die we op onze rondgang tegenkwamen.

voertuigvolgsystemen zetten door De derde opvallende trend is de brede intrede van voertuigvolgsystemen. Bij veel merken zijn die nog een optie,

maar de eerste merken leveren ze al standaard. De fabrikanten geven aan de komende jaren meer werk te maken

van het vermarkten van voertuigvolg- en registratiesystemen.

Verrassing van Kubota

Een grote verrassing op de beurs betreft deze twee wielladerprototypen van Kubota. Veel meer dan de typeaanduiding RP 15 wilde de fabrikant niet vrij-geven. Eigenlijk wil Kubota nu alleen kwijt dat het serieuze plannen heeft om komend jaar met compacte wielladers op de markt te komen.

Komatsu’s intelligente 10-serie

Duidelijk een machine van de nieuwe generatie is het protype van de 10-serie van Komatsu. Deze heeft een geïntegreerd 3D-GPS-systeem voor de aanstu-ring van de machine, met in elke cilinder een meetpunt dat de stand meet. Via de computer is dan zelfs automatisch afwerken mogelijk.

Cat en Wacker NeusonEen verrassende samenwerking tus-sen Wacker Neuson en Caterpillar levert een nieuwe serie mini’s van Cat op, gebouwd in de fabriek van Wacker in Oostenrijk. Ze heb-ben de giek en onderwagen van Wacker Neuson en de uitstraling van Caterpillar via bijvoorbeeld joy-sticks, cabine en cabine-uitvoering.

Volledig elektrischHet Ierse Eco-volve toonde met de ED 1000 een puur elek-trisch aangedreven dumper voor het werken in ruimtes waar geen uitlaat-gassen mogen wor-

den uitgestoten of waar stilte wordt gevraagd. De dumper heeft een laadcapaciteit van een ton en kan vijf tot zeven uur werken bij een oplaadtijd van circa drie uur.

techn

iek


Alhmann in ondertiteling

Op de stand van Mecalac was het vergeefs zoeken naar Ahlmann. Alleen nog in de ondertitel is deze naam terug te vinden. Gebruikers moeten er maar aan wennen dat dit de nieuwe internationale naam is. Een echte Mecalac is wel deze 6 MCR, die op de Bauma zijn primeur had.

Bergmann-rupsdumper

Bergmann komt uit een streek met veel veengronden en dus is het eigenlijk logisch dat de fabri-kant deze twaalf ton wegende rupsdumper met tien ton laad-capaciteit en 179 kW (244 pk) Cummins-motor bouwde. Deze heeft een in eigen huis vervaar-digd rupsonderstel met Morooka-onderdelen. De maximumsnel-heid bedraagt 14 km/u.

Liu Gong: mooie cabine

Met de eerste vijftientons wiellader met 140 kW (190 pk) sterke Stage IV-motor laat Liu Gong zien dat het ernst is met zijn ambi-tie om een plekje te veroveren op de Europese markt. In de net-jes uitgevoerde cabine staat standaard een elektrische koelbox om de machinist te verleiden.

Case met AdBlue

Net als bij de graaf-machines gaat Case bij de wielladers voor de AdBlue-oplossing. In de nieuwe serie ligt de motor helemaal achterin, om ook als contragewicht een rol te vervullen. Het

koelpakket zit nu vlak achter de cabine om meer relatief schone lucht van boven aan te zuigen.

Volvo FMX: best bewaarde geheim

Misschien wel het beste bewaarde geheim van de beurs was de

wereldpremière van de nieuwe Volvo FMX-bouwtruck. Die trok

massaal de aandacht tijdens de officiële onthulling op de Bauma.

Het gebeurt tenslotte niet vaak meer dat het nieuws echt tot de

beurs bewaard blijft. We verwachtten na de IAA Hannover een look-a-like van de nieuwe onroad-Volvo-trucks, maar Volvo heeft de nieuwe FMX echt een eigen gezicht gegeven en echt speciaal voor offroad ontwikkelde techniek. De meest opvallende daarvan is Volvo Dynamic Steering. Daarbij ontlast een elektromotor die samenwerkt met de hydrau-lische stuurbekrachtiging de chauffeur bij lage snelheden. Een

tweede is een luchtgeveerd onderstel met automatische rijhoog-teaanpassing. De truck heeft een voor de offroadsector afgestemde I-Shift-bak en is in diverse asconfiguraties leverbaar, waaronder ook een tridem met naloopas.


Avant-slooprobot

Avant lanceerde deze Robot 185 voor sloop-werkzaamheden. Het merk ziet het als een goede aanvulling op het leveringspakket in combinatie met de Avant-knikladers. Die zijn overigens allemaal vernieuwd (nieuw frame en nieu-we cabine), maar zijn in opbouw typisch Avant gebleven.

Flitsender

Toch wat flitsender van uiterlijk, deze nieuwe Sany SY 215. Het betreft een 21-tons machine met een vermogen van 116 kW (158 pk) en een nieuwe, ruimere cabine met een nieuwe bediening en een full-colour-scherm. Hybridetechniek zijn we hier niet tegengekomen.

Bell E en opvallende 4x4Bell toonde deze nieuwe E-serie 25- en 30-knikdumpers met vernieuwde styling, ruimere ca-bine en meer bedieningscomfort. Opvallender was de B 30D in 4x4-uitvoering met een 32-tons achteras op 29.5-R25-banden voor meer wendbaarheid. De E-uitvoering daarvan komt eraan.

Rud: veiliger en diefstalpreventie

Rud levert bij zijn span-kettingen dit kaartje, waarbij je vrij eenvoudig de hoek kunt controle-ren. Op de kaart is aange-geven of de hoek binnen de norm valt. De span-ketting heeft een mag-neetblokkering tegen lostrillen en bevat boven-dien met een slotje een antidiefstalvoorziening.

Sunward Swerob

Je hoeft er niet altijd in te zitten om te werken met een minikraan. Sunward liet dat zien met deze nieuwe Sunward Swerob. Het be-treft een prototype van een afstandsbediening voor mi-nigravers die Sunward wil gaan vermarkten.

Nieuwe naam en nieuwe e-serie

Atlas heeft de wielladers nu omgedoopt tot Atlas Weycor. De fabrikant introduceerde de e-serie vanaf de AR 65e tot de nieuwe 9,5 tons 105e. De e staat voor emissieni-veau Stage IIIb. De cabine is vernieuwd. Atlas toonde het start-stopsysteem, maar heeft de hybride in de ‘koel-kast’ gestopt.

Rotokops dubbele snelheid

Rotokop introduceer-de een rotator met standaard twee ge-integreerde hydrau-liekmotoren: één met kleine opbrengst voor snel roteren met weinig kracht en één met een grote opbrengst voor het langzaam roteren met grote kracht. Zo heb je een rotator met twee snelhe-den die past op een standaardaansluiting.

techn

iek


www.lely.com innovators in agriculture

HARVEST RESULTS.

Het nieuwe maaien

BESPAAR 1 LITER PER HECTARE De unieke aandrijving door middel van een centrale as in de maaibalk zorgt voor een beduidend lagere vermogensbehoefte. Tests wijzen uit; 1 liter brandstofbesparing per ha!

Interesse? Kijk voor een dealer in de buurt op www.lely.com of mail naar [email protected]

FS-Splendimo-NL13053-Grondig-236x303-JDV.indd 1 4/22/2013 4:36:39 PM


oranje proostEen dagje uit op de Bauma

Een bezoek aan de Bauma is een dagje genieten van grote machines die je nooit zult kopen én aangenaam verpo-

zen, verrast en vermaakt worden. JCB was publiekstrekker nummer één met zijn wervelende show. Ook wij genoten

volop tijdens onze speurtocht vol verrassingen naar de act die dit keer ‘het verschil’ maakte.

“We hadden een goed gesprek met een klant die plechtig beloofde morgen terug te komen voor de afronding. Maar wel vanavond eerst München in. Die zien we morgen dus niet terug”, vertelt ons een vertegenwoordiger wanneer we de subtiele verrichtingen van een Mecalac bewonderen. Machinedemo’s doen het altijd goed. Vooral Volvo heeft hier een eer hoog te houden. Het zijn vaste ingrediënten die de Bauma tot een groot feest maken, net als het even moeten zien van die machtige mijnbouwmachines bij met name Liebherr. Voor een aantal bezoekers zijn dat echt de toppers. De imposante, gelikte Liebherr-stand is ook prachtig om te zien, maar eigenlijk vonden we dat Komatsu de beste stand had: mooi en ruim opgezet binnen, een gerichte demo bui-ten, met vermaak en een machinistenbar. Net dat beetje ex-tra ontbrak echter, dus op naar de ‘dancing diggers’ van JCB. Dachten we de show zo langzamerhand wel te kennen, toch wist JCB ons en het massaal toegestroomde publiek te boei-en met een verrassend andere acrobatische show. Voor velen was dit de winnaar. Voor ons net niet, omdat velen daarna toch doorliepen. Case dan met z’n show? Dit keer eens geen trial, maar een goede mix van tromgeroffel, machinedemon-straties en entertainment in één. Kort en krachtig, doelge-richt en best leuk, maar meer ook niet. Sany dan, een Chinese

Zijweg

en

65GRONDIG - Mei 2013 65

De ultieme kick leverde Nagel. Deze firma bood bezoekers de gelegenheid let-terlijk boven het terrein te vliegen om zo de hele Bauma van bovenaf te kunnen bewonderen, met het mooie weer München te kunnen bewonderen en zelfs de besneeuwde Alpen-toppen te zien.

‘Betrekkelijk aantrekkelijk’ gold voor het Chinese merk SDLG. Het organiseerde een aantrekkelijke show van bijna een uur met alles erop en eraan. De aandacht voor de machines was echter betrekkelijk, omdat ze vanwege het nog ontbreken van een CE-keurmerk in Europa niet mogen worden verkocht.

grootmacht die graag wil imponeren. Een podium voor vermaak blijkt slechts het startpunt voor het Amerikaans agressief presenteren van de machines, terwijl het showelement alleen op doek terug is te vinden. En het was er al zo leeg. Zit de winnaar hem dan in het kleinere, zoals de fascinerende korte show bij Gross Funk of heel eenvoudig een vrien-delijke glimlach in de Hyundai-stand voor een lekker Vlaams patatje en even gezellig bijpraten? Ja, vooral dat laatste scoort vanwege de per-soonlijke aandacht hoog. Of gewoon een tasje bij Hammel scoren met daarin Hammel zeep om de promotie met schone handen te kunnen bekijken? Leuk gedaan. Als het gaat om marketingvernuft won voor ons Zeppelin Rental. Dat ontving in zijn Biergarten klanten exclusief (met uitnodigingskaart) en bood hen een hapje en een drankje en een goed uitgekiend gesprek aan. Na afloop waren ruim 10.000 klanten gehoord om zo de diensten verder te kunnen verbeteren en hen met een goed gevoel huiswaarts laten keren. Daar kom je verder mee. Was het dat? Nee, de winnaar voor ons was het op het koningshuis spontaan aange-boden ‘Oranje-biertje’ bij Doppstadt. Dat eindigde in een humoristische scène waarbij een voorbijganger even werd geholpen het glas snel leeg te ‘drinken’. Daarna was het even gezellig napraten in een sfeerrijke stand, gevolgd door een goed gesprek over de Doppstadt-machines. Het is de Bauma ten top.

Tekst & foto’s: Gert Vreemann

JCB had met zijn ‘dancing diggers’ verreweg de mooiste en meest werve-lende show. Ze wisten het publiek tot aan het eind te boeien. De verrichtin-gen van de acrobaten op ‘springschoenen’ was enerverend. Het is terug te zien op YouTube, maar zoiets moet u eigenlijk in het echt zien.

Dit jaar vormden trommels het belangrijkste ingrediënt. Cat, Zeppelin, Case en Sandvik - om er maar een paar te noemen - hadden tromgeroffel op het menu. Creatievere oplossingen in combinatie met ma-chinedemo’s, zoals hier bij Case, deden het goed.

Een sublieme combinatie betrof deze profes-sionele touwacrobatiek van Natalia Macauly. Euroviva Entertainment gebruikt bij zijn inter-nationale shows Gross Funk-afstandbesturing vanwege de gegarandeerd storingvrije werking. Als tegenprestatie trad de acro-bate op voor Gross Funk.

Cat heeft 007, fabrikant ZoomLion heeft de film Iron Man. ZoomLion verscheepte daarom deze rupsgraafmachine die in de film is ingezet. Menig bezoeker ging graag met de crew bij de machine op de plaat. En wat denk je dan? Juist ja: Cat, gemiste kans.

Calorieën, dat zijn toch die beestjes die ‘s nachts je kleding kleiner maken?

Zelfs met een simpele container kan van alles mis gaan. Dat blijkt als ik de werkgever van Nico bezoek. Bij hem ging het mis toen hij een haakarmcontainer vol met mest moest lossen. Nico haalt tijdens het lossen van stalmest de haakarmcontainerbak, die achter de trekker hangt, van het chassis af. De mest schuift hier-door naar de achterkant van de container. De grote hoeveelheid mest zorgt voor grote druk op de deur en het lukt Nico niet om deze open te krijgen. Nico zoekt als echte cumelamedewerker naar een oplossing om de mest toch te kunnen lossen. Met een ijzeren pijp weet hij de vastzittende deurhendels open te wrikken door de pijp als een hefboom te gebruiken. Na een fl inke krachtsinspanning schiet de deur open. Waar hij niet aan heeft gedacht, is de oorzaak van het vastzitten van de deur. Door de grote druk van de mest op de deur schiet deze met een enorme kracht open en komt de hen-del van de containerdeur met grote kracht tegen het onderbeen van Nico. Nico wordt met een gebroken onderbeen opgenomen in het ziekenhuis.De werkgever is door de ziekenhuisopname verplicht het ongeval te melden bij de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie). Die

stelt een onderzoek in en daarin verklaart Nico dat hij de ijzeren pijp had gebruikt om een grotere afstand tot de deur te krijgen om bij het openen van de deuren niet in contact met de mest te ko-men. Omdat het bedrijf dit risico van tevoren niet had beoordeeld (of laten beoordelen), heeft het bedrijf een boete gekregen van en-kele duizenden euro’s.Wat we hieruit kunnen leren, is dat het risico van deze werkzaam-heid beoordeeld moet zijn en dat er aantoonbare afspraken moe-ten worden gemaakt over de werkwijze bij laden en lossen. Ook moet iedereen weten wat hij moet doen als de deuren door de mestdruk niet open gaan. Belangrijk in dit soort gevallen is dat je nadenkt over de oorzaak van het vastzitten en de mogelijke gevol-gen. Nico had niet op zijn kracht mogen vertrouwen, maar had ge-woon de kraan erbij moeten halen om de mest voor de deuren weg te halen. Dan was het openen ook weer geen probleem geweest.

Peter Brediushoger veiligheidskundige en preventieadviseur bij Stigas

Bedrijfsongeval bij openen container stalmest

uitsmijter

Weet wat je eetVetten en zouten krijgen we over het algemeen genoeg, vezels en vitamines krijgen we te weinig. Wie gezond wil eten, moet eerst weten wat gezond en minder gezond is. Test uw kennis en trek uw conclusies.

Eetdagboek: Wil je grip krijgen op je eetpatroon? Vul dan de Eetmeter in op mijn.voedingscentrum.nl. Dit online dagboek geeft je adviezen om gezonder te eten. Op Mijn Voedingscentrum vind je ook een BMI-meter en caloriechecker.

Antw

oord

en:

1 =

A Fri

tes 4

56 kc

al, Bo

ssch

e bol

349 k

cal, M

ars

267 k

cal, z

ure ha

ring 2

08 kc

al, bie

r 135

kcal.

2 =

C He

t maa

kt we

inig ve

rschil.

Het

nade

el van

blik-

groent

e is da

t er m

eer zo

ut in

zit.

3 =

A Eie

ren zi

jn een

goed

e bron

van e

iwit e

n vita

mines.

4 =

C5

= A

Bloem

kool

20 kc

al, wo

rtelen

32

kcal,

sprui

ten

53 kc

al, aa

rdapp

elen 8

5 kc

al.

Vraag 1: Wat bevat de meeste calorieën?A. B. C. D. E

Vraag 2: Wat bevat meer gezonde voedingsstoffen?A. Groente uit blik of de vriezerB. Verse groente C. Maakt niet uit

Vraag 3: Hoeveel eieren (per week) passen in een gezond dieet?A. 3 B. 6 C. 9 D. 12

Vraag 4: Het één à twee keer per week eten van vette vis (haring, makreel, zalm, forel, sardines) is gezond, omdat:

1. Vette vis stoffen bevat die de bloeddruk verlagen2. Het gezonde cholesterol omhoog gaat3. Vette vis je bloed verdunt

Welke stelling is juist?A. Alleen stelling 2B. Stelling 1 en 3C. Alle stellingenD. Stelling 1 en 2

Vraag 5: Wat bevat de minste calorieën?A. 100 gram bloemkoolB. 100 gram spruitjesC. 100 gram wortelenD. 100 gram aardappelen

ER WAS EENS EEN GROEP MAÏSPLANTEN DIE IN EEN VELD LEEFDEN...

OP EEN DAG WERDEN ZE AANGEVALLEN DOOR HET GROTE

BOZE ONKRUID.

MAAR TOEN KWAM ER EEN GROTE HELD. IK DUS.

PAPA!

MET CALARIS IN Z’N HAND GING HIJ DE STRIJD

AAN MET HET GROTE

BOZE ONKRUID.

KEES, DAT IS TOCH GEEN SPROOKJE?

NEE KLOPT, HET IS ÉCHT WAAR!

LEEFDE NIET LANG...ZÓ GEMAKKELIJK... HET ONKRUID

... EN ZEKER NIET GELUKKIG.

DE MAÏS KREEG HET ZWAAR TE VERDUREN.

Het basismiddel tegen onkruiden in maïs.

• Flexibel en gemakkelijk• Veilig• Snel en breedwerkend• Lange duurwerking

www.calariskees.nl

Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom. Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl.

Syngenta stimuleert de aanleg van biodiversiteitsstroken. Zie www.syngenta.nl/operationpollinator (of scan de QR code).

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. ®/TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company.

12

TM

W SYN 21302042 AD Calaris 12 230x297 NW11 BIJQR.indd 1 08-03-13 16:28

JohnDeere.com

AlleenDieselAlleen

Onze nieuwe DirectDrive transmissie combineert voor het eerst in een trekker de reactie van een handmatige versnellingsbak met het gemak van een automaat. Het schakelen tussen versnellingen gebeurt sneller dan u met uw ogen kunt knipperen, zonder vermogensverlies. Daardoor rijdt u soepeler en profiteert u van een uitstekende brandstofefficiëntie.

Test de 6R DirectDrive in het enige testcentrum dat er echt toe doet: uw boerderij.

Bel nu uw dealer!

6R DirectDrive. Testrijders gezocht!

Documents

Grondig 5 - 2013