1 B NNG NGHI P VAPHA T TRIN NNG THN GIO TRNH M UN TN M UN: SA
CHA MCH IN IU KHIN MY BM IN
MA S: M03 NGH: SA CHA BM I N Trinh: S c p ngh 2 TUYN B BN QUYN
-Tiliunythucloischgiotrnhnib,chonnccngunthng tin c th c php dng
nguyn bn hoc trch dng cho cc mc ch v o to v tham kho.
-Mimcchkhcclchlchocsdngvimcchkinh doanh thiu lnh mnh s b nghim cm.
MA TAI LIU: M 01 3 LI GI I THI U Ngh:Sa cha bm i n nhm trang b cho
ngihc ngh ti cc trng dy ngh v cc trung tm dy ngh nhng kin thc v an
toan i n , sa cha cac khi cui n, sa cha cac ma ch ma ch i u khi n
ng c i n . Vi cc kin thc ny hc vin c th p dng trc tip sa cha cac ng
c i n ta i cc c ssn xut , ti cc trm bm, cc cng ty khai thc cng trnh
thu y l i. M un: Sa cha mch in iu khin my bm in cng c th lm ti liu
tham kho cho cc cn b kthut, cchc vin cua ccngnh khc quan tm n lnh
vc ny. xy dng gio trnh ny chng ti i tham kho ti cc c s : Cty
TNHHnhncmtthnhvinqunlkhaithccngtrnh thuy li Bc ung,Cty TNHH nh nc
mt thnh vin u t v pht trinSng y . Cng ty nha may Nhi t i n Pha La i
.Vtraoiviccchuyngiatrong lnh vc qun l cac tra m bm
,kthpvikinhnghimthctchngtixy dng M un gm 6 bi : Bai: 1Sa cha m t s
khi cui n. Bai: 2Sa cha mch iu khin my bm in m may trc tip dng c u
dao. Bai: 3Sa cha mch iu khin my bm in m may trc tip dng ap t mat.
Bai: 4Sa cha mch iu khin my bm in m may trc tip dng khi ng t va nt
n. Tuytcgicnhiucgngkhibinson,nhnggiotrnhchc khng trnh khi nhng khim
khuyt. Rt mong nhn c s gp cua ngi s dng v cc ng nghip.
Tham gia bin son Ban chu nhim 4 MUC LUC MUCTRANG TUYN B BN QUYN
................................. 2 LI GII THI U
....................................... 3 MUC LUC
............................................ 4 M UN: SA CHA MCH IN
IU KHIN MA Y BM IN .. 6 Gii thiu m un:
....................................... 6 Bi 1. Sa cha m t skhi cui
n ............................ 6 A. N i dung:
........................................... 6 1. Nut n.
............................................. 6 1.1. Cu to.
........................................... 7 1.2. Nguyn l lm
vic..................................... 7 1.3. Phn loi.
.......................................... 7 1.4. Sa cha v thay th.
.................................. 9 2. C u dao.
........................................... 10 2.1. C u ta o.
.......................................... 10 2.2. Nguyn ly lam vi
c ................................... 11 2.3 Phn loa i c u dao
.................................... 11 2.4. k hiu.
........................................... 12 2.5. Sa cha va thay
th . ................................. 12 3. p t
mat........................................... 13 3.1. Cu to
........................................... 13 3.2. Nguyn ly lam vi
c ................................... 16 3.3 sa cha v thay th
.................................. 18 4. Cng t c t
......................................... 19 4.1. Cu to
........................................... 19 4.2.Nguyn l lm vic.
.................................. 21 4.3. K hiu:
.......................................... 23 4.4. Sa cha v thay th
................................. 23 5. Rle nhit.
.......................................... 24 5.1. Cu to.
.......................................... 25 5 5.2. Nguyn l lm
vic.................................... 26 5.3. k hiu:
........................................... 27 5.4. Sa cha v thay
th ................................. 27 Bi 2.Sa cha may bm i n m
may trc ti p dungf c u dao ...... 29 1. S v nguyn l lm vic mch in
...................... 29 2. Nhng h hng thng gp trn mch in
................... 30 3. Bi tp thc hanh
..................................... 31 Bi 3.Sa cha may bm i n m
may trc ti p dung ap t mat ..... 32 A. N i dung:
.......................................... 32 1. S v nguyn l lm vic
mch in ...................... 32 2. Nhng h hng thng gp mch in
..................... 32 A. N i dung:
.......................................... 35 1. S nguyn l mch in
............................... 35 2. Nhng h hng thng gp mch in
..................... 36 3. Bi tp thc hnh.
.................................... 41 B. Cu hi v bi tp thc hnh
............................. 41 Cu hi trc nhim:
..................................... 41 HNG DN GING DY M UN/MN HC
............... 43 I. V tr, tnh cht ca m
un:.............................. 43 II. Mc tiu:
.......................................... 43 III. Ni dung chnh ca
m un: ............................ 43 IV. Hng dn thc hin bi tp, bi
thc hnh ................. 43 6 M UN: SA CHA MCH IN IU KHIN MA Y BM
IN Ma m un: M03 Gii thiu m un: Vimctiuinkhhatonquc,ngnhinxmnhprngri
trnmilnhvcsnxut,kinh doanh,misinh hot xhi vlinquantrc tip n nhiu
ngi. Cac thit bi in ng ct v iu khin ng c in rt quan tro ng vi cu c
sng sinh hoa t cung nh trong san xut, kinh doanh. Cng vi c bao dng,
sa cac thit bi in v mch in l mt cng vic oi hoi ngi thco tinh cn th
n va ti m ,kheo leo trong khi lm vic .Sa cha cac thit bi in v mch
in oi hoi ngi thphai hiu cac c tnh cua thitbi in bit c cac dng h
hong cua mch in t c cach sa cha ung nht va nhanh nht .M un Sa
chamch in iu khin may bm i ns cung cp nhng kin thc c bn gii quyt
cac vn trn. Bi 1. Sa cha m t skhi cui n Mc tiu: - Trnh by c cu to v
nguyn l lm vic cua mt s kh c in . - Sa cha v thay th c m t skhi cui
n . - Rn luyn tnh cn thn t m v tc phong cng nghip. A. N i dung: 1.
Nut bm. Nt bm cn gi l nt iu khin, l mt loi kh c in dng ng ngt t xa
cc thit b in t khc nhau, cc dng c bo hiu c dng khi ng, dng v o chiu
quay ng c bng cch ng v ngt cc mch cun dy ht cua cngtct, khi ng t 7
1.1. Cu to. 1.2. Nguyn l lm vic Nt bm n thng m: trng thi ban u, tip
im ng khng tip xc vi tip im tnh, khi c lc tc ng vo nt bm, tip im ng
s thay itrngthi(tipxcvitipimtnh).Khikhngcnlctcngthn tr li trng thi
ban u. Nt bm n thng ng: trng thi ban u, tip im ng tipxc vi tip im
tnh, khi c lc tc ng vo ntbm, tip im ng s thay i
trngthi(rikhitipimtnh).Khikhngcnlctcngthntrli trng thi ban u. Nt bm
kp: trng thi ban u,tip im ng tip xc vi 1 cp tip im tnh (gi l thng
ng) v khng tip xc vi cp tip im khc (gi l
thngm),khiclctcngvontbm,tipimthngngthayi
trngthitngsangmvtipimthngmthayitrngthitm sang ng.Tip im thng
ngmtrc, sau tip im thngmmi ng li. Khi khng cn lc tcng th n s tr li
trng thi ban u. 1.3. Phn loi + Theo hnh dng bn ngoi, ngi ta chia nt
bm ra lm 4 loi: - Loi h. - Loi bo v. - Loi bo v chng nc v chng bi.
8 - Loi bo v chng n. +Theoyucuiukhin,ngitachiantbmraloi1nt,2nt,3
nt. +Theoktcubntrong,ntbmcloicnbovloikhngc n bo. + Theo chc nng
trng thi cua nt bm, ngi ta chia ra - Nt bm n: l loi ch c 1 trng thi
(thng ng hoc thng m) Ntbmkp:lntbmchaitrngthi,thngngvthngm( c lien
ng) Hnh 1.6. Nt bm kp Hnh 1.4. Nt bm thng mHnh 1.5. Nt bm thng ng 9
1.4. Sa cha v thay th Trong qa trnh lm vic nt bm rt t gp h hng,
nhng do lu ngy hoc chy chp th thng lm cho nt bm b hng tip im.TTHin
Tng Nguyn nhn Kim traSa chaYu cu k thut 1Nt bm c n c nhng mch khng
lm vic. Do b xi ha hoc chy, r, cong vnh h thng tip im - S dng ng h
m mt kim tra: + Vi nt thng m: bm nt sau o thng mch tip im thng m,
nu thng mch l tt. + Vi nt thng ng: khng bm nt sau o thng mch tip im
thng ng, nu thng mch l tt. - Nu h thng tip im ch b chy, r mt tip
im. Th dng giy rp nh li v th.- Nu tip im b cong vnh, thi phi dng km
m nhn chnh li. - Nu bi hng nng th phi thay cc tip im. - Sau khi sa
cha, h thng tip im phi m bao tip xc tt (b mt tip im nhn v bng). -
Khi thay th phi ng loi hoc tng ng 2Nt bm khng bm xung c Do l xo bi
hng hoc kt Tho nt bm v kim tra l xo. - Nu l xob kt c th chnh li. -
Nu l xo do b nhit lm hng hoc lu ngy b hng - Chc chn - Khi thay th
phi tng ng vi l xo ban u. 10 th phi thay th. 2. Cu dao
Cudaolkhcindngngctmchinbngtay,cs
dngtrongccmchincngundi500V,dnginnhmccthln ti vi KA. Khi thao tc ng
ngt mch in, cn m bo an ton cho thit b dng
in.Bncnh,cncbinphpdptthquangin,tcdichuynli
daocngnhanhthhquangkodinhanh,thigiandptthquangcng ngn. V vy khi ng
ngt mch in,cu dao cn phi thc hin mt cch dt khot.
Thngthng,cudaocbtricngvicuchbovngnmch cho mch in. 2.1. C u ta o Phn
chnh cua cu dao l li dao v h thng kp li, c lm bng hp kim cua ng,
ngoi ra b phn ni dy cng lm bng hp kim ng. Mt s loi cu dao, dp tt
nhanh h quang inc th c thm li dao ph.
11 1.Li dao chinh 2.Ti p xuc tinh(ngm) 1.Li dao chinh 2.Ti p xuc
tinh(ngm) 3.Li dao phu4.L xo bt nhanh
Hnh 1.10. Cu to cu dao 2.2. Nguyn ly lam vi c
ngcudao:kotaygtlntrn,lidaochnh stipxcvingm dao, khi s c dng in i
qualidaovv ti.Nu cu dao cli dao ph, th li dao ph tip xc vi ngm dao.
Ngt cu dao: ko tay gat xungdi,li dao chinh c ko ra khng
tipxcvingmdaovngtinchoti.Nucudaoclidaoph,th
lidaochnhbtravnhlccualxokolidaophrakhingm dao. 2.3 Phn loa i c u
dao Phn loi cu dao da vo cc yu t sau: - Theo kt cu: cu dao c chia
lm loi mt cc, hai cc, ba cchoc bn cc.
-TheokiuCudaoctaynmgiahoctaybn.Ngoiracnc
cudaomtng,haingcdngonguncungcpchomchvo chiu quay ng c. - Theo in p
nh mc : 250V, 500V. -Theodnginnhmc: dnginnhmccuacudaocthit k trc
binh snxut (thngl cclai: 10A, 15A, 20A, 25A, 30A, 60A, 75A, 100A,
150A, 200A, 350A, 600A, 1000A). - Theo vt liu cch in: c loi s, nh,
. 12 Theoiukinbov:laicnpvkhngcnp(loikhngcnp c t trong hp). Theo yu
cu s dng: loi cu dao c cu ch hoc khng c cu ch bo v. 2.4. k hiu K
hiu cu dao khng c cu ch bo v: M t c cHai c cBa c cB n c c K hiu cu
dao c cu ch bo v: M t c cHai c cBa c cB n c c + Cc thng s nh mc cua
cu dao: Chn cu dao theo dng in nh mc v in p nh mc: Gi Itt l dng in
tnh ton cua mch in. Ungun l in p ngun cua li in s dng. Imcu dao Itt
Umcu dao Ungun 2.5. Sa cha va thay th . - i vi cu dao, chu yu tip
xc km v hng cc tnh. TTHin TngNguyn nhnKim traSa chaYu cu k thut 1ng
cu dao lc c lc mt Tip xc km gia li dao(1) v cc tnh (2) S dng ng h
vn nng o thng mch. - Lm sch li li dao v cc tnh bng giy rp. Hoc dng
km bp cc tnh li. - Tip xc tt gia li dao v cc tnh. 13 2ng cu dao
khng c in Khng tip xc gia li dao(1) v cc tnh (2) S dng ng h vn nng
o thng mch, kt hp quan st thy cc tnh b chy hoc khng cn n hi.
-Thaycc tnh. -Khngth dungkmbp laivicctnh mttnhn hi. -Lidao vcctnh
tip xc tt. -Cctnh khi thay th phing loi. Khi thay th cu dao ch
chung loi: in ap v dng in inh mc. 3. p t mat 3.1. Cu to Hnh dng v
cu to cua mt p t mt ba pha thng thng (hnh 1.11). Cc b phn chnh cua
p t mt: - H thng tip im v b phn dp h quang. - C cu tc ng nhit : C
cu ny c nhim ngt mch khi qu ti, hot
ngdatrnscodnnhitcuathanhlngkimtngtnhrlenhit thng thng.
-Ccutcngint:Ccunygmmtnamchmn(cun dy in t v li thp) lm nhim v ngt
mch khi c hin tng ngn mch- hotngtngtnhrleint.Vnguyntc,khichintngngn
mch th c cu in t s tc ng trc c cu tc ng nhit. 14 Hnh1.12.Nguyn l cu
to p t mt 3 pha 1: L xo hi v5: Cun ht nam chm bo v ngnmch 2: H thng
tip im chnh6 Gi 3: Ngm 7: Ly 4: n by8: Phn t t nng 9: Cun ht nam
chm bo v in p thp * Cu to p t mt chng git mt pha Hnh 1.13. Cu to p
t mt chng git mt pha 1: l xo hi v5: nam chm 2: ngm6: cun dy 15 3:
ly7: vnh khuyn 4: l xo 8: cun dy th cp Cu to ap t mat chng git ba
pha 1: l xo hi v2: Ngm 3: Ly 4: L xo 5: Nam chm 6: Cun ht 7: Cun dy
th cp 8: Vnh khuyn Hnh 1.14 Cu to p t mt chng git ba pha 3.2. Nguyn
ly lam vi c - p t mt ba pha Khing p tmt bng tay th cc tip im(2) cua
pt mt ngli cp in cho ph ti lm vic.
Khimchinbquti,dnginqutichyquaphnttnng
(8)lnhnbnhthng.Nstnngthanhlngkimlmchothanhlng kim b congln tc ngvo
n by s(4)v thng clcl xo. n by (4) s p vo ly (7) khi ngm (3) s m ra
v l xo hiv (1) ko h thng tip im chnh (2) m ra - mch in b ct.
Thigianmtipim(2)phthucvodnginquti,dngin cng ln thi gian ct cng
nhanh. Trnghp ph ti b ngnmch, dng in rtln i qua cun dy(5) (S vng t,
ng knh ln) to ra t trng u ln ht n by (4), lm (4) tc ngngm (3) m ra,
l xo (1) ko tip im (2) m ra. Nh vy dng in b ct ngay tc thi nh lc in
t cua cun dy (5). 16 Trnghpmtinngunhocinpthpthlchtcuacundy
inp(9)(dynhnhiuvng)skhngthngclckocualxolm n by (6) bt ln tc ng vo
ly (7) m ngm (3) - t ng ngt khi in p thp hoc khi mt in. Lu : Trn s
hnh 1.13 lm minh ho c cu t ngt cua ap t mat mt pha. Cac c cu t ngt
cua ap t mat cua cac pha cn li tng t. - p t mat chng git mt pha
Khikhngcdngrtdyphatathytrsdngintcthichy
quadyphavdytrungtnhlunbngnhau(il=in )lunlunngcchiu
nhau.Tngng,tthngsdohaidnginnysinhraccnglnv ngc chiu nhau nn t thng
tng chy trong li thp hnh xuyn b trit tiu. T= L + N= 0
Cunthcp(8)skhngcinpcmngcpchocundy(6).H thng gi nguyn trng thi, ph
ti lm vic bnh thng. Khi c ngi hoc vt chm vo dy pha s xut hin dng r
t dy pha qua ngi hoc vt xung t, khi tr s dng in chy qua dy pha ln
hn dy trung tnh v ngc chiu nhau. IL= IR + IN Tng ng t thng do hai
dng in ny sinh ra c ln v chiu khc nhau nn t thng tng chy trong li
thp hnh xuyn khng trit tiu. T = L+ N > 0 Cun th cp( 8) c in p cm
ng cp cho cun dy( 6). Cun dy (6) s ht li thp (5) tc ng vo ly (3) m
ngm (3) mch in t ng ct in. Tuy nhin nu c hin tng r in mch in pha
trn pt mt th dng IL v dng IN vn lun bng nhau p t mt s khng t ngt. i
Vi p t mt chng git dy trung tnh cua ph ti phi c u
voccdicuaptmt.Cnnudytrungtnhcuvovtrkhc (cc pha trn hoc ni t) th p t
mt s ngt ngay khi ta ng mch in.
Ngitacthcuncunscpcualithpvivngtngnhy cho p t mt hot ng hoc dngmch
in t. Hnh 3.4 gii thiu hnh dng v s mch cua p t mt chng git mt pha
hiu F 362 cua m sn xut. 17 Hnh 1.15 Khi conngi hocvt chmvody pha,
ch cnxut hin dng r rt nh c mA t dy pha qua ngi hoc vt xung t lm xut
hin trn cun th cp mt in p cm ng in p ny s kch thch vo chn G cua
thyristor lm chothyristordn.TuythyristordndnginmtchiunhngnhcuitD1 n
D4m chng tothnh kho inxoay chiu cpin cho cunht (6) lm vic c th: Bn
k dng chy t L+ cun dy 6 D2SCRD3N- Bn k m dng in chy t N+ D4SCRD1cun
dy 6L- i vi thyristor ch cn in p kch m c vi vn l thyristor c th dn
khi cun dy (6) c in chy qua v p t mt tngt mch. Nhvy nh mch in t m
nhy cua p t mt tng ln rt nhiu. Trong trnghpmun ct khn cp, ta c
thbmvo nt bm thng m k to ra s chnhlchv tr s dng in chy qua cun s
cp,lp tc p t mt b ngt in. - p t mat chng git ba pha Kt cu tng t p t
mt chng git mt pha, ch khc l ba dy pha v dy trung tnh u lng qua li
thp. Nukhngchintngrintccdyphathdnginquady
trungtnhcnbngtngdnginquaccdyphanntthngquaccli
thpbtrittiu,cunthcpkhngcinpptmtlmvicbnh thng. 18 Nu c hin tng r in
t mt trong cc dy pha th dng in qua dy trung tnh khng cn bng Vi tn
gdnginquaccdyphanntthng
tronglithpkhngbtrittiu,cunthcpcinp-cunht(6)lm vic, p t mt t ngt.
3.3 Sa cha v thay th iviptmthhngthnggp:hthngtipim,cundyp hoc dng.
TTHin tng Nguyn nhn Kim traSa chaYu cu k thut 1ngpt mtnhng khngc
in. - Hng h thng tip im - Dng ng h m o thng mch, nu ng p t mt o
khng thy thng mch th h thng tip im b hng - Nu h thng tip im ch b
chy, r mt tip im. th dng giy rp nh li v th.- Nu bi hng nng th phai
thay cc tip im. - H thng tip im tip xc tt ((b mt tip im nhn, bng).
- Khi thay th phi tng ng 2Khi c s c,p t mt khng bo v c- Do hng cun
dy p ( bo v p) hoc dng (bo v dng) - Tho ra v s dng ng h m o cc cun
dy- Ly thng s ( ng knh dy v s vng) sau qun li. -Thay th cun dy tng
ng. - Khi thay th hay qun li phi m bo ng thng s ban u. khng lm thay
i thng s cua p t mt. 3p t mt khng phc hi c v trng thi ban u. - Do b
tc ng nhiu v mnh nn b hng ly v lo xo - Tho p t mt kim tra ly v lo
xo - Thay th l xo tng ng. - Thay th ly hoc chnh sa li ly. - Khng c
lm thay i tr s( p hoc dng) bo v cua p t mt. 19 4. Cng t c t
Cngtctlloi khcindngng ctmchinnglc bng tay (thng qua b nt n) hoc t
ng. Cng tc tcthdngchocc mchnglccinp lnti500V,dngin nh mc n 600A.
Trongmchincng nghipcngtctth-ng -c dng ng ct ng cinvitnsng
ctln,cthlnti 1800lntrongmtgi. Cngtctlmvicvi in p cho php khong (10
20% )Um. 4.1. Cu toCng tc t 3 pha gm cc thnh phn chnh sau: 1. Tip
im chnh, ph.2. Li Thp tnh. 3. Li thp ng. 4. Cun dy in t. 5. L xo
phc hi. 6. Bung dp h quang. 7. Vng ngn mch. 20 21 4.2.Nguyn l lm
vic. Khi cun dy cua cng tc t c cp in, l so 5 y li thp ng s
4tchxakhilithptnh.Cccptipimchnh1vtipimph3 trng thi m, cp tip im ph
2 trng thi ng. V vy tip im 1 v 3 gi l tip im thng m.
Khicpinchocunht,trongcunhtscdnginchyqua.
Dnginnyssinhratthngmcvngquachailithpvkhpkn mch t. Chiu v tr s cua t
thng s bin thin theo chiu v tr s cua dng in sinh ra n. nhng xt ti
mt thi im nht nh th t thng i qua b mt tip xc cua hai li thp l cng
chiu nn s to thnh 2 b mt ny 2 cc N-S tri du nhau (cc no c chiu t
thng i vo l cc nam cn cc no c chiu t thng i ra l cc bc). Kt qu l li
thp ng s b ht v pha li thp tnh,
kotheotayn2lmchocctipimchnh1vtipimph3ngli, tip im ph 2 m ra. Khi ct
in vo cun ht, l xo hi v y li thp ng 4 v v tr ban u.
Hnh1.17minhhocctnhcuabmttipxcgialithptithi im dng in chy trong cun
dy c chiu nh hnh v. Kt lun: - Khi cun dy c cp in th hai li thp s b
bin thnh nam chm invluncxuthhtnhau,khngphthucvochiudnginchy
trongcundy.Tclkhngphthucvongunincpchocundyl in xoay chiu hay in mt
chiu. 22 - Thng quavic ng, ct in cho cundy(dng inny thng rt nh) m
ta c th ng, ct c cc ph ti tiu th dng rt ln v c th iu khin t xa c.
-Nucngtctdngvidnginxoaychiuthtithiimdng in bng khng, t thng do cun
dy sinh ra s b trit tiunn khng clc in t ht li thp ng. Tc thi l xo s
y li thp ng v v tr c gy ra hin tng rung ng. khc ph nhc im ny ngi ta
t vo b mt tip xc cuali thpmtvngngnmch thng bng ng (chim khong1/3 b
mt tip xc). T thng cua vng ngn mch lun lch pha so vi t thng chnh
cuacundysinhravnsgipcho2lithphtnhaungaycthiim
dnginbngkhng.Vvyvngngnmchcncgilvngchng rung. - Thng qua vic ng ct
in cho cun ht cua cng tc t m ta c th
ngctchnglotcctipimckhnngchucdnginln. Tcltacthdngcngtctngct
phtibaphathaychocudao hoc p t mt m vic ng ct rt nh nhng, n gin. y
chnh l u im ni bt cua cng tc t. * Cc thng s k thut.
-Dngininhmctrncngtct(A):Ldnginnhmci
quatipimchnhtrongchlmvicludimkhngbihhng.Khi
chndnginnhmcchocngtct,phicncvodngincuaph tai, thng c chn theo cng
thc: Im = (1,21,5).Itt + Im: Dng in nh mc cua cng tc t. + Itt: Dng
in tnh ton cua ph ti Dng in nhmc cua cng tc t h p c cc cp l: 10A,
20A, 25A, 32A, 40A, 60A, 75A, 100A, 150A, 250A, 300A, 600A.- in ap
inh mc cua cng tc t (V). L in p t vao hai u cun dy cua nam chm in.
Cun dy c th lm vic bnh thng in p trong
giihn(85100)%inpnhmc.Thngsnycghitrnnhnt hai u cun dy cng tc t, c cc
cp in p nhmc:110V, 220V, 440V mt chiu v 127V, 220V, 380V, 500V xoay
chiu. -Tuithcuacngtct:ctnhbngslnngct(tnhtrung bnh) bao gm tui th v
in v tui th v c kh. - Tn s ng ct ln nht cho phep. Thng c tnh bng s
ln ng (ct)lnnhtchophptrong1gi.Ccccp30,100,120,150,300,600, 1200 v
1500 ln/1 gi. - Mi trng lm vic cua cng tc t: Nu mi trng lm vic cua
cng tctkhroth tacthlachncngtctloinahhoch.Cnnu mi trng lm vic cua
cng tc t c m cao nh trong cc trm bm in 23 th ta phila chn cng tc t
kiu kn an ton chongivnhnhvbo v cho cun dy khi b m t, chm chp. - S
lng cac cp tip im chnh, ph: Tu thuc vo ph ti (mt pha hay ba pha) v
s lin ng cua cng tc t vi cc thit b khc trong h thng 4.3. K hiu: -
Cun dy: - Tip im chnh: Thng c k hiu bi 1 k s: Cc k s l: 1 - 2; 3 -
4; 5 - 6. Trong cac bn v tip im chnh thng c th hin bng net m. - Tip
im ph: Thng c k hiu bng 2 ch s:S th nht: Ch v tr tip im (s th t, nh
t tri sang). S th hai: Ch vai tr tip im. Trong : 1 - 2 (NC): Thng
ng. 3 - 4 (NO): Thng m. Cac tip im ph thng c th hin bng net mnh trn
bn v. 4.4. Sa cha v thay th TTHin Tng Nguyn nhn Kim traSa chaYu cu
k thut 1Hng tip im chnh - Tia la h quang in lm chy r b mt. - S dng
ng h m o thng mch ( n tay cho cng - Nu h thng tip im ch b chy, r mt
tip im. Th dng giy rp nh li - Tip im phi c tip xc tt.- Khi thay 24
tc t lm vic v o). Nu khng thng l hng tip im. v th. C th dng da mn
lm phng sau dng giy rp nh bng. - Nu bi hng nng th phi thay cc tip
im. th phi tng ng, khng lm thay i dng in nh mc. 2Hng h thng tip im
ph - Do lu ngy b xi ha, lm tip xc km - Lm tng t nh trn 3Cun dy b t
- Do in ps dng cao hn nh mc. - Va chm lm t. S dng ng h m o thng
mch, nu khng c gi tr in tr th cun dy b t -Thoralys liu v qun li.
-Thaythcun dykhctung ng. - Khi qun li hoc thay th khng lm thay i gi
tr in p, dng in nh mc cua cng tc t. 4H thng tip im b kt - Do lo xo
b hng hoc kt lm lc ht in t khng th ht c li thp ng v h thn tip im. -
Dng tay n lc mnh, nu khng c phi tho ra v kim tra l xo. - Thay lo xo
mi- Tng ng vi lo xo c 5. Rle nhit. R le nhit l loi kh c in t ng ct
tip im nh s co dn v nhit cua cc thanh kim loi. Trong mch in cng
nghip n thng c dng bo v qu ti cho cc ng c in. Trong r le nhit c
lpkm vi cng tc t v thng c gi l khi ng t. 25 5.1. Cu to. Cu to cua
rle nhit gm cc b phn chnh sau: - Thanh lng kim gm hai l kim loi c h
s dn n v nhit khc nhau c gn cht v p st vo nhau. Thng thng bo v ph
ti 3 pha ch cn 2 phn t nhit. - Dy t nng (phn t t nng) lm nhim v tng
cng nhit cho thanh lng kim. Mt s r le nhit dng phng php t nng trc
tip thanh lng kim nn khng c b phn ny. - C cu ng ngt (ly tc ng) nhn
nng lng trc tip t s co dn
cuathanhlngkimng,ngttipim.Huhtrlenhitdngtrong in cngnghip u s dng c
cuny cchlyv ingia tip imv 26
thanhlngkim,cnmtsloirlenhitdngtrongthitbgiadngth
khngsdngccunymthanhlngkimthnggntrctipvitip im. 5.2. Nguyn l lm vic.
Nguyn l chung cua r le nhit l da trn c s tc dng nhit cua dng in.
Ngy nay ngi ta ng dng rng ri r le nhit c phin kim loi kp. Nguynl
tcdngcualoirlenyldatrnskhcnhauvhs gin n di cua hai kim loi khi b t
nng. Do , phn t c bn cua r le ny l phin kimloi kp c cu to thai
tmkimloi.Mt tmlinvar(H36 c 36% Ni, 64% Fe), c h s gin n di b v mt
tm khc thng l ng thau (hoc thp Crm - Niken), c h s gin n di ln
(thng ln hn 20 ln). Hai tm kimloiny cghp cht vihai bng phng php
cnnnghoc hn to thnh mt phin. Ta gi n l phn t t nng hay lng kim
nhit. Khi qu ti, dng in ph ti qua phn t t nng tng ln, nhit cua
phnttnngsnungnngphinkimloikp.Doginnnhitkhc nhau,mli bgn cht haiunn
thanh kimloi kp s bun congv pha thanh kim loi c gin n
nh.Sphtnngcthdodngintrctipiquaphinkimloihoc gin tip qua in tr t nng
t bao quanh phin kim loi. R le nhit gm hai mch c lp: mch ng lc c
dng in ph ti i qua v mch iu khin ng ngt cun dy Cng tc t. Phn t t
nng 1 ccunitipvimchnglcbivt2vmlyphinkimloi kp 3. Vt 6 bt trn gi nha
cch in 5 dng iu chnh mc un cong
gnhocxacuautdophin3.Gi5cthxoaytrc4.Tutheotrs
dnginchyqualngkimmnscongnhiuhaytyvovt6lm xoaygi 5 mngmn by 9. Di tc
dng cualxo 8, nby 9 c xoay quanh trc 7 ngc chiu kim ng h lm m cu
tip im ng 11 khi 27 tip imtnh 12. Nt n 10 khi phc r levv tr ban u
sau khiming kim loi kp ngui tr li. * Cc thng s k thut. - Dngin nh
mc (Im):yl dnginlnnhtm rlenhit c th lm vic c trong thi gian lu di
(A). -Dngtcng(dngngtmch)ldnginlnnhttrckhirle
nhittcngcctipimchuyntrngthi(tipimangngs chuyn sang trng thi ngt hoc
ngc li). - bo v ng c in th dng tc ng c iu chnh nh sau: Ic=(1,1 1,2)
Im -Thngthngvidngiuchnhnhtrn,nhitmitrngl
250Ckhidngqutitng20%,rlenhitstcnglmngtmchsau
khong20pht.Nunhitmitrngcaohnththigiantcngsm hn. 5.3. k hiu: - Phn t
t nng(Hnh 1.21) Hnh 1.21 - Tip im (hnh 1.22) Hnh 1.22 5.4. Sa cha v
thay th TTHin Tng Nguyn nhn Kim traSa chaYu cu k thut 1Hng tip im-
Do lu ngy b xi ha. - B chy do h quang in. - S dng ng h m mt o thng
mch. + Vi tip im thng -Nuhthng tipimb chy, r mt tip im.Thdng giyrp
nhli v th.- Nu bi hng - Khi chnh sa xong phi m bo tip im tip xc tt.
- Nu thay 28 ng, nu khng thng l hng tip im. + Vi tip im thng m, tc
ng r le nhit ri .Nu khng thng l hng tip im. nng th phi thay cc tip
im, khi thay phi tng ng, hoc thay c rle nhit phi m bo tng ng. 2Hng
phn t t nng - Do tip xc hoc b chy t phn t t nng. S dng ng h m mt o
thng mch, nu kim ch v cng th phn t t nng b t -Thoralys liu v qun
li. -Thaythrle nhit - Khi qun li hoc thay phi m bo tng ng. 29 Bi
2.Sa cha mch may bm i n m may tr c ti p dng c u dao 1. S v nguyn l
lm vic mch in + Nguyn l lam vic: Mun my bm lm vic ta ng cu dao CD,
ngun in 3 pha cp in trc tip cho ng c.Ba ng h ampe bo dng in 3 pha,
n bo pha 1, 2, 3. Trong qu trnh lm vic nu xy ra s c ngn mch, cu ch
CC tc ng, ngt in cho ng c. Hnh 2.1. S nguyn l mch in m my trc tip
dng cu dao 30 2. Nhng h hng thng gp trn mch in TTHin Tng Nguyn nhn
Kim traSa chaYu cu k thut 1ng cu dao ng c khng lm vic. - Nu cc n bo
pha sang, th dy dn t cu ch n ng c b t hoc ng c bi chy. - Ngt cu dao
sao dng ng h m mt kim tra thng mch (hnh 2.2). khi km tra, gi mt que
o c nh, que cn li dch chuyn tng on kim tra. - Nu dy b t ta thay th
tng ng, nu ng c hng th tho ng c v sa cha (Xem MD2) - Phai ngt ngun
in trc khi kim tra thng mch. -Khithay dyhoc sacha ngc phim botng
ng. Nu cc n bo pha khng sng, th c th do t dy cu ch, t dy t cu ch v
ngun hoc mt ngun 3 pha. - Ngt cu dao. - Dng ng h m mt kim tra thng
mch t cu ch v ngun - Kim tra in p ngun trc cu dao ( hnh 2.3). Nu
khng c in th do mt ngun in hoc t dy pha trc cu dao. Nu c in th kim
tra cu dao v pha sau cu dao. -Nuhngcu chi thay cu ch. - Nu t dy dn
thay th tng ng. - Dy cu ch khi thay phi tng ng, c th thay bng dy ng
nhng phi quy i. 2ng c lm vic nhng tc khng u v cting gm Mt mt trong
3 pha. - Kim tra t mt trong 3 pha. -Tngtnh trn - Khi kim tra cn tho
ng c ra khi mch. 31 3. Bi tp thc hnh Sa cha ma ch i n m maytrc tip
dng cu dao cho ng c bm nc co cng su t P = 1,5kW. 32 Bi 3.Sa cha may
bm i n m may tr c ti p dung ap t matMc tiu:- Trnh byc nhng h hng
thng gp mch in iu khin my bm in m may trc tip dng ap t mat. - Sa
cha c nhng h hng thng gp mch in iu khin my bm in m may trc tip dng
dng ap t mat . - Rn luyn kh nng lm vic theo nhm v tc phong cng nghi
p . A. N i dung: 1. S v nguyn l lm vic mch in * Nguyn l lam vic:
Mun my bm lm vic ta ngp t mt MCB, ngun in 3 pha cp in trc tip cho
ng c, ng c lm vic o ch nh mc Ba ng h ampe bo dng in 3 pha, n bo pha
1, 2, 3. Trong qu trnh lm vic nu xy ra s c ngn mch ptmt tc ng, ngt
in cho ng c. 33 2. Nhng h hng thng gp mch in Nhng h hng thng gp bi
ny tng t nh bi 2. bi ny s trnh by mt s hin tng khc. TTHin Tng Nguyn
nhn Kim traSa chaYu cu k thut 1ng p t mt. p t mt tc ng ngay. - B
ngn mch trn ng dy hoc ng c - Tch ng c ra khi mch kim tra. S dng ng
h m mt kim tra ngn mch cc pha ( thang o X1K) nu kim ch gi tr v cng
l khng b chp hai pha , nu kim ch 0 th 2 pha b chp (Hnh 3.2) - o kim
tra ng c( xem m un sa cha ng c) - Thay on dy b chy chp hoc bng b
cch in nu c th - Qun li - Khi thay dy mi phi tng ng. - Khi bng b li
phi m bo cch in v dn in tt. 2Khi my bm lm vic,chp tay vo v b git
nhe. Chm mt.-Kim tra ng c. - Kim tra c mt dy pha chm ra v. Ta thc
hin gi c nh que o v my v thay i que o cn li n cc pha khac. (Hnh
3.3) - Tm, sy li ng c. - Bng b li phn dy dn chm vo v ng c. - Kim
tra cch in phi t c in tr cch in: 34 3. Bi tp thc hnh Sa cha ma ch i
n mtrc tip dng ptomat cho my bm nc c cng su t P = 1,5kW. 35 Bi 4.
Sa cha mch iu khin may bm in m may trc tip dng khi ng t v nut bm Mc
tiu:- Trnh byc nhng h hng thng gp mch in iu khinmy bm in m may trc
tip dng khi ng t v ntbm. - Sa cha c nhng h hng thng gp mch in iu
khin my bm in m may trc tip dng khi ng t v ntbm. - Rn luyn kh nng
lm vic theo nhm v tc phong cng nghi p . A. N i dung: 1. S nguyn l
mch in 36 *Nguyn l lm vic M may: n nt ON khi dng in chy t L3 OFF
ONcun dyK tip im thng ng RN N, do c in p t vohai u cun
dycngtctK,nncundyhtlithpnglmngcctipim thng m K trn mch ng lc, cp in
3 pha cho ng c (ng c lm vic chnhmc),ngthingtipimthngmKtrnmchiu khin
lm nhim v duy tr khi th tay khi nt bm ON. Khi ng c lm vic th n 1
sng. Dngmay:MundngmytabmntOFF,ngtinvocundy cng tc t K lm m tip im K
trn mch ng lc ngt in 3 pha vo ng c. Bo v: Trong qu trnh lm vic nu c
s c: Ngn mchmch ng lc p t mt MCB1 tc ng ngt in cho ng c v mch iu
khin. Ngnmchmchiukhin,MCB2tcngngtinvocundy cng tc t K lm m tip im k
trn mch ng lc ngt in 3 pha vo ng c.
Quti,khisyraqutithrlenhittcnglmmtipim thng ng RN ngt in vo cun dy
cng tc t K lmm tip im k trn mch ng lc ngt in 3 pha vo ng c. ng thi
ng tip im RN n 2 sang bo s c qu ti. 2. Nhng h hng thng gp mch in
TTHin Tng Nguyn nhn Kim traSa chaYu cu k thut 1n nt ON, mch khng lm
vic - Do cun dy cng tc t hng. - Do nt bm hng. - Do tip im rle nhit
hng - S dng ng h m mt o thng mch. Ta t mt qua o u cun dy k, mt que
o cn li o ln lt t u cun dy cn li cho ti p t mt(khi n nt ON phi bm
mi o c) nu thy v tr no kim khng ln thdy dn v tr trc b t. - Nu hng
nt bm th sa cha hoc thay th nt bm. - Nu do t dy hoc tip xc km th
thay th dy. - Khi sa cha nt bm, phi m bo tip xc tt (b mt tip im
nhn, bng).- Khi thay th phi m bo tng ng37 - Nu kim tra thy khng b t
th kim tra in p ngun (Nh hnh 4.2 v 4.3) 2n nt ON ng c lm vic nhng
th tay ra ng c dng lm vic. - Do hng tip im duy tr K -Do t dy ni t
tip im duy tr K n nt ON - Kim tra nt bm ( dng tay tc) - Dng tay ng
h o thng mch kim tra t nt bm ON n tip im duy tr.- Tng t nh phn nt
bm - thay th dy nudyb t. - Khi thay th nt bm v dy dn phi m bo tng
ng. 3n nt OFF dng ng c nhng khng dng c ng c. - Nt bm OFF b kt - Hai
dy ni cua nt OFF b chp. - Kim tra nt bm.( tho dy ni vi nt bm ra
trc) - o kim tra dy ni vi nt OFF.( kt hp vi quan st, nhng ch b chy
en hoc ti v tr mi ni) - Tng t nh phn nt bm -Thay th nu nt bm b chp
nng (chy hng tip im). - Khi thay th nt bm v dy dn phi m bo tng ng.
4Mch iu khin lm vic nhng ng c khng lm vic. - Hng tip im chnh - Do t
dy ng lc hoc tip xc ti cu u dy. - ng c hng. - Dng ng h o kim tra
cng tc t. - Dng ng h m mt kim tra ln lt t tip im chnh n ng c v t
tip im chnh n p t mt. - Kim tra ng c. - Nu do tip im chnh cng tc t
th c th sa cha, nu b hng nng phi thaytip im chnh. - Nu thy t dy th
thay hoc u ni li. - Khi thay th tip im cng tc t v dy dn phi m bo
tng ng. 38 5Khi bm nt ON ng c khng lm vic va c ting gm - B mt 1
trong 3 pha. ( mt pha) - Kim tra tng t nh trn, xem pha no b t. C th
do tip im chnh hoc ng c b chy mt pha hoc dy mt pha bi t. 39 40 *Kim
tra chy th. - Khi kim tra sa cha xong mch cn kim tra ngn mch v chm
mt ri mi u in chy th. - Khi kim tra ngn mch, cn chuyn thango ng h
vn nng sang v tr x1K hoc x10k. Nu kim ng h ch gi tr h l cch in tt,
nu ng h ch gi tr bng 0 cn xc nh v tr chm gia 2 dy ang o. Ch : Trc
khi kim tra mch, cn kim tra v chnh ng h. 41 42 - Khi kim tra chmmt,
nugi tr in tr cch in lp hn 0,5M l c.Nukhngcnghmgamcthsdngnghvanhnng
thang o in tr v tr x10k. - Sau khi kim tra thy an ton, c th vn hnh
chy th. + nnt ON(muxanh) bmlmvic, n bo bmlmvic sng (n xanh). + n nt
OFF( mu ) bm dng lm vic, n bo bm lm vic tt + Tc ng r le nhit trang
thi bo v qua ti, bm dng lm vic n bo bm lm vic tt v n bo s c qu ti
sng (n ). 3. Bi tp thc hnh. Sa cha ma ch i n iu khin mybm m my trc
tip dng khi ng t v nt bm. B. Cu hi v bi tp thc hnh Cu hi trc nhim:
TTCu hiabcd 1.1 Trong mch iukhinngc, in p t vo mch iu khin ph thuc
vo: a.in p ngun; b.in p mch ng lc; c.in p nh mc ca cng tc t; d.Ty
tng dng mch c th. 1.2 ng c khng ng b 3 pha ang lm vic m ngun in b
mt 1pha, th ng c 43 b: a.Ngn mch;
b.Qu p;
c.Qu ti; d. gim p. 1.3 R le nhit dng bo v a.Bovquti;
b.Bo v ngn mch; c.Bo v qu p; d.Bo v km p. 1.4 Tip im K(3-5)
trong hnh 5.16 c tc dng:a. La tip im thng mb.m bo cho mch lm vic an
ton, tin cy c. ng in cho cun dy cng tc t K d. e duy tr khi th tay
khi nt bm m my 1.5 Tip im RN (6-8) hnh 5.16 c tc dng: a. Bo v qu
ti; 44 b. Bo v ngn mch;c. Bo v qu p; d. Bo v km p. P P 1.1: c 1.2:
c 1.3: a 1.4: d 1.5:a 45 HNG DN GING DY M UN/MN HC I. V tr, tnh cht
ca m un: - V tr: M un nay ho c sau mn ho c : Thc hnh in c bn- Tnh
cht: Lm un bt buc trong chng trnh dy ngh trnh s cp cho ngh sa cha
bm in. II. Mc tiu: - Kin thc:+Trnhbychintngvnguynnhnhhngcuacckhc
in, mch in. - Ky nng: + Sa cha c nhng h hng thng gp cua cc kh c in.
+ Sa cha c nhng h hng thng gp cc mch in iu khin ng c bm. - Thai : +
Rn luyn k nng lm vic theo nhm. + Rn luyn tnh t m cn thn. + am bao
an toan cho ngi , thit b va v sinh cng nghip . III. Ni dung chnh ca
m un: M biTn bi Loi bi dy a im Thi gian Tng s L thuyt Thc hnh Kim
tra* M03-01 Bi1:Sa cha m t skhi cui n. Tch h p Xng th c hnh 164111
M03-02 Bi2:Sa cha mch iu khin my bm in m my trc tip dng c u dao.
Tch h p Xng th c hnh 246162 M03-03Bi3:Sa cha mch iu khin my bm in m
my trc tip dng ap t mat . Tch h p Xng th c hnh 244182 M03-04Bi 4:
Sa cha mch iu khin my bm in m my trc tip dng khi ng t v nt bm. Tch
h p Xng th c hnh 246162 IV. Hng dn thc hin bi tp, bi thc hnh - Chu
n bi y u du ng cuva thi t bi v t t can thi t theotng bai. 46 - Hng
d n ho c sinh th c t p va quan sat trong qua trinh ho c sinh th c t
p co bi n phap u n n n khi co snh m l n . - Thi gian giang da y
theo sphn bcua chng trinh . - Sn phm cua hc sinh sau khith c hanh
xong phai a t c mu c tiu cua bi. 5.1. Bi 1: Sa cha m t skhi cui n.
Tiu ch anh giaCach thc anh gia - C u ta o cua cac khi cui n - Phn
loi cc loi kh c in. - Sn phm khi sa cha cc kh ci n. -K t quac u ta
o va phn loa i cac loa i kh c in. - K t qua sa cha cac khi cui n.
5.2. Bi 2: Sa cha mch iu khin my bm in m may trc tip dng c u dao.
Tiu ch anh giaCach thc anh gia - Cc h hng thng gp cua mch i n -Sn
phmmch in sau khisa cha. - K t qua trnh by cua hc sinh . - K t qua
sa cha mch. 5.3. Bi 3: Sa cha mch iu khin my bm in m may trc tip
dng p t mt. Tiu ch anh giaCach thc anh gia - Cc h hng thng gp cua
mch i n -Sn phm mch in sau khi sa cha. - K t qua trinh bay cua ho c
sinh . - K t qua sa cha ma ch. 5.4.Bi4::Sa cha mch iu khin my bm in
m may trc tip dng khi ng t v nt bm. Tiu ch anh giaCach thc anh gia
- Cc h hng thng gp cua mch i n -Sn phm mch in sau khi sa cha. - K t
qua trinh bay cua ho c sinh . - K t qua sa cha ma ch. 47 DANH SCH
BAN CH NHIM XY DNG BIN SON GIO TRNH DY NGH TRNH S CP S A CH A BM I
N (Km theo Quyt inh s 2949 /Q-BNN-TCCB ngy 03thang 11nm 2010 cua B
Nng nghip v PTNT ) 1. Ch nhim: ng Trn Vn ng Hiu trng, Trng Cao ng
nghC in H Ni; 2. Th k: ng ng Vn Ngc Trng khoa in, Trng cao ng ngh C
in H Ni; 3. y vin:- ng: Nguyn Xun Nguyn Ph trng Khoa in, Trng Cao
ng nghC in H Ni; - ng: Hong Vn Ngn - P.Trng phng C in Cng ty TNHH
mt thnh vin Thuy li Sng Tch 48 HI NG NGHIM THU VIC CHNH L, B SUNG
GIO TRNHDY NGH TRNH S CP S A CH A BM I N (Km theo Quyt inh s 3495
/Q-BNN-TCCB ngy 29 thang 12 nm 2010 cc B Nng nghip v PTNT ) 1. Ch
tch: ng Nguyn c Hng Ph hiu trng Trng CN C v Thuy li 2. Th k:ng Phng
Hu Cn - Chuyn vin V TCCB B Nng nghip v PTNT. 3. Thnh vin: - ng:
Nguyn Vn Lnh Ph trng khoa Trng CNC v Thuy li. - ng: H Vn Chng Ph
trngphng Trng Cao ng C in v Nngnghip Nam B. - ng : Trn Vn Dn Ph hiu
trng Trng CNC gii v Thuy li.
