Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
... مدل سازي بيزي حوادث ناشي
ت الم
ت سيري
مد13
92(16؛
51(
30
مدل سازي بيزي حوادث ناشي از كار ايران
1388در سال
6مصطفي ارجي/ 5حسن پيرحسيني/ 4نسيم وهابي/ 3فريد زايري/ 2مهدي ايماني/ 1مسعود صالحي
چكيده
اي بررسي الگوي جغرافيايي يك بيماري جهت تعيين نواحي با خطر باال يا پايين، از اهميت خاصي در هر جامعه :مقدمههايي دقيق جهت نقشه كهشوند هاي آماري را شامل مي اي از روش ها، مجموعه بندي بيماري نقشه .خوردار استبر
هاي بيزي براي برآورد خطر در اين پژوهش از روش. بررسي توزيع جغرافيايي بيماري مورد نظر به دست مي دهند .نسبي وقوع حوادث ناشي از كار استفاده شده است
براي . مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت 1388هاي حوادث ناشي از كار ايران در سال ن پژوهش، دادهدر اي :روش كارو نرم ) گاما - مدل پواسون(برآورد پارامترهاي نقشه حوادث ناشي از كار و همچنين پيامدهاي آن از روش بيز تجربي
طر نسبي رخداد حادثه ناشي از كار و مرگ و همچنين براي تنظيم نقشه مربوط به خ. استفاده شد Winbugs 1.4افزار .استفاده شد Arc GIS 9.3مير ناشي از آن از نرم افزار
گاما، بيشترين و كمترين برآورد خطر نسبي رخداد حادثه ناشي از كار در -با توجه به برآوردهاي مدل پواسون :ها يافتهو براي زنان نيز به ترتيب در ) 0.457(و خراسان رضوي) 2.199(هاي مركزي براي مردان به ترتيب در استان 1388سال .به دست آمده است) 0.234(و هرمزگان) 3.848(هاي سمنان استان
كند و هاي مختلف كشور از پراكندگي يكساني پيروي نمي به طور كلي رخداد حوادث ناشي از كار در استان :گيري نتيجههاي همجوار استان تهران شيوع اين كالً در استان. و مردان متفاوت استاين الگو براي زنان ي كشورها در اكثر استان
.از ساير نقاط كشور است ترحوادث بيش گاما -حوادث ناشي از كار، خطر نسبي، بيز تجربي، مدل پواسون :ها كليدواژه
20/9/91 :پذيرش نهايي 13/9/91:اصالح نهايي 28/6/91: وصول مقاله
، تهران پزشكي علوم دانشگاه پزشكي، رساني اطالع و مديريت دانشكده ،علوم مديريت و اقتصاد سالمت قاتيتحق مركز ،و رياضي آمار گروه استاديار.1
)[email protected](ه مسئولنويسند؛ تهران، ايران ، تهران، ايرانتهران پزشكي علوم دانشگاه پزشكي، رساني اطالع و مديريت دانشكده ،كارشناس ارشد آمار زيستي.2
شهيد بهشتي، تهران، ايران شكيپز علوم دانشگاه ،پيراپزشكي، مركز تحقيقات پروتئوميكس دانشكده ،زيستي آمار گروه دانشيار.3
، تهران، ايرانتهران پزشكي علوم دانشگاه پزشكي، رساني اطالع و مديريت دانشكده ،كارشناس ارشد آمار زيستي. 4
شبكه و خدمات كامپيوتري، مركز آمار ايران، تهران، ايران گروهكارشناس ارشد . 5
اجتماعي، سازمان تامين اجتماعي ايران، تهران، ايران-اديدفتر آمار و محاسبات اقتص ،كارشناس ارشد اقتصاد. 6
و همكارانمسعود صالحي
31
متسال
ت يري
مد13
92( 16؛
51(
مقدمهترين مشكالت بهداشتي شي از كار يكي از مهمحوادث ناحوادث ناشي از . گيري در سراسر جهان است قابل پيش
كار عالوه بر اين كه در كشورهاي در حال توسعه موجب شوند، در هاي جاني و مالي قابل توجهي مي بروز زيان
كشورهاي صنعتي نيز خسارات فراواني از اين حوادث بالقوه كشنده و يا ناتوان اين حوادث . شود گزارش مي
كننده است و بر روي زندگي افراد اثرات اقتصادي و هاي فعال زندگي افراد گذارند و از سال اجتماعي مي
از اين رو نياز به انجام تحقيقات مختلف ]1،2[.كاهند ميبر روي الگوها و داليل رخداد حوادث ناشي از كار به
گيرانه از اين شهاي پي شود تا فعاليت خوبي احساس مي ]3-5[.حوادث بر اساس مدارك علمي بهبود و ارتقا يابند
بسياري از تحقيقات انجام شده بر روي الگوي حوادث اند و به بررسي توزيع ناشي از كار مرگبار متمركز شده
جغرافيايي و اپيدميولوژيك تمامي حوادث ناشي از كار ]6-13[.اند نپرداخته
روي حوادث ناشي از كار مطالعات اپيدميولوژي برها برتري دارند چرا كه اين مرگبار بر انواع ديگر پژوهش
توانند دانش مربوط به عواملي كه احتمال مطالعات ميرخداد اين گونه از حوادث را افزايش و ارتقاء دهند و
به . گيرانه را تعيين نمايند اثربخشي برنامه و مداخالت پيشفزايش آگاهي جامعه و عالوه، اين مطالعات باعث ا
سياست گذاران در خصوص وسعت و اهميت حوادث ]12-14[.شود ناشي از كار مي
هاي بروز يا ي ميزان در اپيدميولوژي، مطالعه نقشههاي سبب شناسي هاي مرگ و مير براي يافتن نشانه ميزان
هاي باال و يا پايين مناطق با ميزان. بيماري بسيار مهم استهاي توانند مورد بررسي ا، به دليل اين كه ميه در اين نقشه
]15[.اپيدميولوژي تحليلي قرار گيرند، حائز اهميت هستندهاي هاي بروز و يا ميزان ها، ميزان در نقشه بندي بيماري
مرگ و مير استاندارد شده، رتبه بندي شده و رنگ بندي گرچه بيشتر مناطق پر خطر مورد توجه قرار . شوند ميولي مانعي در بررسي كليه نقاط با خطر باال و گيرند مي
ها از آن جا كه ناهمگني باالي جمعيت. پايين وجود ندارددر مناطق كوچك ممكن است منجر به برآوردهاي متفاوت از خطر نسبي شود، بنابراين چنين عدم ثباتي باعث
]16،17[.توسعه برآوردهاي پايا شده استوردهاي استوار در مناطق به طور معمول، براي توليد برآ
سازي هاي هموار سازي يا مدل مختلف جغرافيايي از روشبا توجه به وجود همبستگي مكاني در .شود استفاده مي
توزيع جغرافيايي حوادث ناشي از كار، براي دستيابي به هايي استفاده شود كه برآوردهايي قابل اعتماد بايد از مدل
هاي مدل. را درنظر بگيرندها ساختار سلسله مراتبي داده...) مانند رگرسيون خطي چندگانه و (مرسوم رگرسيوني
قادر به در نظر گرفتن اين همبستگي مكاني نيستند و ها از دقت بااليي برخوردار برآوردهاي حاصل از اين مدل
گونه مطالعات براي دست يابي به بنابراين در اين. نيستندهاي تعميم يافته و يا كارايي باالتر از خانواده مدل
ها را در نظر هاي بيزين كه همبستگي بين داده مدلهاي خطي تعميم يافته آميخته، مانند مدل(گيرند مي .شود استفاده مي...) هاي چند سطحي و مدل
هاي آمار بندي مشاهدات و استفاده از مدل عالوه بر مدلي نيز هاي هموارسازي ناپارامتر توان از روش پارامتري ميهاي هموارسازي ناپارامتري از قبيل در روش. استفاده كرد
هاي بيزين هموارسازي هسته و كريگينگ نيز همانند مدلنيازي به در نظر گرفتن پيش فرض بر روي توزيع
هاي اثرات تصادفي مانند آن چه كه در مدل(مشاهدات بنابراين در ]18[.وجود ندارد) شود گاوسي فرض مي
وار سازي ناپارامتري، به طور معمول هاي هم روشدر ]19،20[.شوند رويكردهاي درونيابي به كار گرفته مي
مطالعات مختلف انجام شده براي مقايسه مدل سازي بيزي
... مدل سازي بيزي حوادث ناشي
ت الم
ت سيري
مد13
92(16؛
51(
32
هاي هموارسازي ناپارامتري نشان داده شده است و روشهاي هموار سازي نسبت به مدل سازي سهولت و كه روش
هاي بيزين در رند ولي مدلسرعت بيشتري در محاسبات دا ]21[.برآورد پارامترها از دقت باالتري برخوردارند
هاي بيز تجربي و بيز هاي بيزين شامل مدل خانواده مدلتوزيع (هاي احتمالي كامل است كه در اين خانواده توزيع
براي پارامترها بر اساس مقادير مورد انتظار ) پيشين و پسينهاي احتمالي در نظر گرفته و يا مقادير محتمل توزيع
در مدل بيز تجربي، پارامترهاي توزيع پيشين . شوند ميهاي مشاهده شده، توسط داده) ميانگين و واريانس(
شوند در حالي كه در مدل بيز كامل براي برآورد ميپارامترهاي توزيع پيشين، يك توزيع در نظر گرفته مي
شاهده شده به هاي م شود كه بايد اين توزيع از روي دادهدست آيد و سپس به برآورد پارامترهاي توزيع پيشين
گرچه برآوردهاي حاصل از بيز ]22[.اوليه پرداخته شودكامل از دقت باالتري برخوردار هستند، ولي روش بيز تجربي از پيچيدگي بسيار كمتري برخوردار است و
دستيابي به ]23[.دهد برآوردهاي معتبري نيز به دست ميوردهاي قوي و مستقيم از مناطق همسايه به دليل برآ
برآرودگرهاي استوار و پايا و همچنين كمي سازي بهتر هاي ترين مزاياي مدل واريانس برآرودگرها از برجسته
]19، 22-26[.ها است ها و مدل بيزين نسبت به ساير روشدر ايران تا كنون نقشه بندي جغرافيايي و اپيدميولوژيك
تر و به طبع آن، به طور پيشرفتهث ناشي از كار ميزان حواددر اين مطالعه براي . مدل سازي بيزين آن انجام نشده است
گاماي اين حوادث و –اولين بار به مدل سازي پواسون پرداخته شده 1388هاي سال تهيه نقشه آن براي داده
.است روش كار
كاربردي يا اكولوژيك نوع مطالعات از پژوهش اين
بر بررسي اين كه جاي در اين نوع از مطالعه به. است
در اطالعات فقدان علت به بگيرد، افراد صورت روي
صورت ها گروه روي بر مطالعه افراد، تك تك سطح
و مناطق ها، استان قبيل از ها گروه مقايسه گيرد و امكان مي . دارد وجود ...
حت جامعه آماري اين پژوهش را تمامي افراد بيمه شده تتشكيل 1388پوشش سازمان تأمين اجتماعي در سال
به مربوط مطالعات با توجه به اين كه در. دهند مي
ثبتي، تعداد هاي داده ها، معموالً بيماري بندي نقشه
استفاده مورد ها آن با مرتبط متغيرهاي كمكي و رويدادها
هاي روش از استفاده به نيازي لذا گيرد، مي قرار
نيست از اين رو در اين نمونه تعيين حجم و گيري نمونهگيري خاصي انجام نشده و تمامي افرادي مطالعه نيز نمونه
ها حادثه ناشي از كار اتفاق براي آن 1388كه در سال افتاده است به عنوان صورت كسر و تمامي افراد بيمه شده
1388تحت پوشش سازمان تامين اجتماعي ايران در سال به (در معرض خطر در مخرج كسر به عنوان جمعيت مورد استفاده قرار ) هاي مختلف كشور تفكيك در استان . خواهند گرفت
هاي اين پژوهش نيز به صورت گزارش حوادث ناشي دادههاي مختلف كشور در به تفكيك استان 1388از كار سال
به عبارت ديگر . سازمان تأمين اجتماعي منتشر شده استحوادث خصوص در شده ثبت هاي داده از اين جا در
ها داده اين .شده است استفاده 1388ناشي از كار سال
اجتماعي معاونت -توسط دفتر آمار و محاسبات اقتصادي امور اقتصادي سازمان تامين اجتماعي گرد آوري و ثبت
در بانك اطالعاتي موجود در اين دفتر نتيجه .است شدهودي، از كارافتادگي هر حادثه ناشي از كار به صورت بهب
33بين (، از كار افتادگي كلي )درصد 33كمتر از (جزئي بيش از (، از كار افتادگي دائم )درصد 66درصد تا
و مرگ، ثبت و نگهداري شده است كه در اين ) درصد66
و همكارانمسعود صالحي
33
متسال
ت يري
مد13
92( 16؛
51(
مطالعه پيامد هر حادثه ناشي از كار در سه سطح بهبودي، .معلوليت و مرگ در نظر گرفته شده است
ن روش، توزيع متغير تصادفي تعداد حوادث ناشي از در اي) وقايع نادر و جمعيت بسيار زياد( iyكار در يك منطقه
از اين رو . شود يك توزيع پواسون در نظر گرفته مي .به صورت زير است iyاحتمال مشاهده
( )!).(
..
i
ijirei y
yreeyf ji−=
هاي مدل سازي كالسيك داراي دو اينجا روشدر اول اين كه در واحدهاي . محدوديت اساسي هستند
ها در نظر كه در اين مطالعه استان(جغرافيايي مختلف ناهمگني بااليي در جمعيت در معرض ) اند گرفته شده
خطر وجود دارد كه باعث كاهش دقت برآوردهاي خطر با توجه به نادر بودن . شوند نسبي حوادث ناشي از كار مي
اين گونه حوادث در واحدهاي جغرافيايي مختلف، موارد ها به طور معمول بسيار بيشتر از مشاهده شده در اين استان
موارد مورد انتظار خواهند شد كه خود باعث كاهش دقت هاي پواسوني از سوي ديگر در مدل. گردد برآوردها ميدر نظر گرفته ) يمكان(گونه ساختار فضايي مرسوم هيچ
. شود نميهاي فوق از روش آماري بيز تجربي براي رفع محدوديت
براي اين منظور يك . استفاده شد) گاما -مدل پواسون(اطالع پيشين براي تغيير پذيري نرخ حوادث در نظر گرفته
براي اين اطالع پيشين فرض كرديم كه تمامي مقادير . شدبه irادث ناشي از كارواقعي بروزهاي استاندارد شده حو
αصورت يك توزيع گاما با ميانگينυμ و واريانس =
22
αυτ υ، پارامتر مقياس و αتوزيع شده اند كه در آن =
به صورت ir تابع چگالي احتمال. امتر شكل استنيز پار .شود مي زير در نظر گرفته
( ))(
,1
υα
υααυυ
Γ=
−− iri
ier
rg
در مرحله اول، ميانگين و واريانس توزيع گاما برآورد شده و در مرحله دوم بروز استاندارد شده حوادث ناشي از
.به صورت زير برآورد شد ir كار
αυˆˆ
ˆ++
=i
ii e
yr
براي يك ناحيه υو αبه شرط iyاي احتمال حاشيهiiرجغرافيايي با مقادير مورد انتظار re كه ،ir در آن از
يك توزيع گاما انتخاب شده است منجر به توزيع با توجه به اين ويژگي، براي . گردد اي منفي مي دوجمله
توزيع گاما 2τو واريانس μبرآورد پارامترهاي ميانگين در يك تابع لگاريتم درستنمايي به صورت زير استفاده
: شد
∑
⎥⎥⎥⎥⎥⎥⎥
⎦
⎤
⎢⎢⎢⎢⎢⎢⎢
⎣
⎡
⎟⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+⎟
⎟
⎠
⎞
⎜⎜
⎝
⎛+−⎟
⎟⎠
⎞⎜⎜⎝
⎛+
⎪⎪⎪
⎭
⎪⎪⎪
⎬
⎫
⎪⎪⎪
⎩
⎪⎪⎪
⎨
⎧
⎟⎟
⎠
⎞
⎜⎜
⎝
⎛Γ
⎟⎟
⎠
⎞
⎜⎜
⎝
⎛+Γ
=⎟⎠⎞⎜
⎝⎛
i tietiy
tt
t
tiy
L2
ln2
2
2ln
2
2
2
2
2
2
ln2, μμμμ
μ
μ
τμ
با به دست آوردن برآورد پارامترهاي توزيع گاما به كمك رابطه فوق، به برآورد بروز استاندارد شده حوادث
گردند، ناشي از كار كه به صورت خطر نسبي تعريف ميشود و با استفاده از اين مقادير برآوردي به ته ميپرداخ
گردند تا صورت بازگشتي پارامترهاي توزيع برآورد مي .برآوردهاي پايايي از خطرات نسبي به دست آيند
ي حوادث ناشي از كار مورد مطالعه در ها براي توصيف دادههاي آمار توصيفي به كمك نرم افزار اين پژوهش از روش
براي به كارگيري روش . بهره گرفته شد SAS 9.1آماري بيز تجربي و تهيه نقشه خطر نسبي رخداد حادثه ناشي از
معرفي شده در فوق يگاما -كار در ايران، مدل پواسونهاي مورد نظر به داده Winbugs 1.4را به كمك نرم افزار
برازش داده شده و از خطر نسبي رخداد حادثه به همراه اصله اطمينان مربوطه برآوردي به دست انحراف معيار و ف
گاما با استفاده از دو زنجير ماركوف و -مدل پواسون. آمد
... مدل سازي بيزي حوادث ناشي
ت الم
ت سيري
مد13
92(16؛
51(
34
ها برآورد به داده 10000تكرار پس از سوزاندن 30000با برازش داده شده و برآوردهاي حاصل در جداول و
ها نيز براي تهيه نقشه .اند ها ارائه شده هاي بخش يافته نقشه .استفاده شده است Arc GIS 9.3از نرم افزار
ها يافته
مورد حادثه ناشي از كار در 21484تعداد 1388در سال سازمان تأمين اجتماعي به ثبت رسيده بود كه از اين تعداد،
371نفر را مردان و تعداد ) درصد98.3( 21113چنين از اين هم. دادند نفر را زنان تشكيل مي) درصد1 .7(
76 .5( 16443ناشي از كار، تعداد تعداد حادثه ديده. اند مجرد بوده) درصد 23 .5( 5041متأهل و تعداد ) درصد
توزيع سني حادثه ديدگان حوادث ناشي از كار ايران در .در جدول شماره يك ارائه شده است 1388سال
توزيع سني حادثه ديدگان حوادث ناشي از كار : 1جدول
1388ايران در سال گروه سني
)لسا( درصد تعداد
19-10 542 2.5 29 -20 9336 43.5 39 -30 7331 34.2 49 -40 3088 14.4 59 -50 991 4.5 69 -60 157 0.7
69بيش از 39 0.2 100.0 21484 كل
همان گونه كه از جدول فوق مي توان دريافت، بيشترين
سال 29تا 20حوداث ناشي از كار در افراد گروه سني نوع فعاليت افراد حادثه ديده مورد بررسي . رخداده است
.نيز در جدول شماره دو ارائه شده است
توزيع نوع فعاليت حادثه ديدگان حوادث ناشـي از : 2جدول 1388كار ايران در سال
درصد تعداد نوع فعاليت
2.8 596 كشاورزي، جنگلباني، شكار، صيد ماهي 3.9 835 استخراج معادن
دخانياتصنايع مواد غذايي، 992 4.6 3.2 685 صنايع نساجي، ساختن البسه، كفش
پنبه، چرم چوب، مبل، كاغذ، چاپ، چوب 832 3.9 10.1 2160 صنايع محصوالت شيميايي، كائوچويي
هاي الكتريكي و غير فلزات اساسي، ماشين 24.5 5253 الكتريكي
0.3 71 متفرقه در صنايع 18.8 4052 ساختمان
، بخار، خدمات بهداشتيبرق، آب، گاز 236 1.1 تجارت، بانك، بيمه، مستغالت و امور
1.7 371 مربوطه
2.6 549 حمل و نقل، انبارداري، ارتباطات 4.8 1039 خدمات
هاي متفرقه فعاليت 367 1.7 هاي ثبت نشده فعاليت 3446 16.0
100.0 21484 كل
لي با توجه به جدول دو، بيشترين حوادث در گروه شغهاي الكتريكي و غير الكتريكي فلزات اساسي و ماشين
پيامد حوادث ناشي از كار رخداده در سال . رخداده استاي كه نكته. در جدول شماره سه ارائه شده است 1388
بايد به آن توجه داشت اين است كه پيامد مرگ براي .هيچ كدام از زنان حادثه ديده رخ نداده است
د حوادث ناشي از كـار ايـران در سـال توزيع پيام: 3جدول1388
درصد تعداد پيامد 0.4 96 مرگ
%66معلوليت باالي 183 0.9 %66تا % 33معلوليت بين 274 1.3
%33معلوليت كمتر از 980 4.6 92.8 19951 بهبودي كامل
100.0 21484 كل
و همكارانمسعود صالحي
35
متسال
ت يري
مد13
92( 16؛
51(
با استفاده از روش بيز تجربي و به كارگيري مدل پواسون برآورد خطر نسبي رخداد اين حوادث و پيامد گاما –
هاي مختلف به تفكيك براي مرگ و معلوليت در استان . هايي ارائه شده اند زنان و مردان در نقشه
شكل شماره يك نشان دهنده توزيع برآورد خطر نسبي هاي مختلف كشور رخداد حوادث ناشي از كار در استان
.براي زنان و مردان است
براي مردان و 1388گاما در سال -نقشه برآورد خطر نسبي رخداد حادثه ناشي از كار با استفاده از مدل پواسون: 1شكل
زنانهاي شكل شماره دو توزيع برآورد خطر نسبي معلوليت
هاي مختلف حاصل از حوادث ناشي از كار در استان .كشور براي زنان و مردان را نشان مي دهد
گاما در سال -هاي حاصل از حادثه ناشي از كار با استفاده از مدل پواسون رد خطر نسبي معلوليتنقشه برآو :2شكل
براي مردان و زنان 1388
... مدل سازي بيزي حوادث ناشي
ت الم
ت سيري
مد13
92(16؛
51(
36
شكل شماره سه توزيع برآورد خطر نسبي مرگ و مير هاي مختلف حاصل از حوادث ناشي از كار در استانبا توجه به اين . كشور براي مردان و در كل نشان مي دهد
در سال مورد بررسي حادثه شغلي منجر به فوتي براي كه
زنان تحت پوشش سازمان تأمين اجتماعي به وقوع نپيوسته است، از اين رو نقشه برآورد خطر نسبي مرگ براي زنان
.تهيه نشد
، براي مردان و 1388گاما در سال -نقشه برآورد خطر نسبي مرگ و مير حادثه ناشي از كار با استفاده از مدل پواسون: 3شكل در كل
بحث مورد حادثه ناشي از كار در 21484تعداد 1388در سال
سازمان تأمين اجتماعي به ثبت رسيده بود كه با توجه به نفر بيمه شده ميزان بروز حادثه ناشي از 9917542تعداد
درصد به 0 .21كار در كل كشور در اين سال برابر با به با ساير مقادير گزارش شده اين مقدار مشا. دست آمد
ميزان بروز اين حوادث ]27،28[.استديگر در مطالعات گزارش درصد 0 .9برابر با 2006براي خاورميانه در سال
در مقايسه مقدار بروز به دست آمده با ]29[.شده استتوان بيان نمود كه با مقدار گزارش شده در خاورميانه مي
ون عدم امنيت شغلي، داليل چ توجه به داليل مختلفي همقانوني، ناآگاهي در خصوص سيستم پرداخت خسارت،
برخي از حوادث شغلي ]30،31[رد ادعاي كارگر و غيره
اند و از اين رو كم شماري در ثبت و گزارش نشدهالبته ناگفته نماند كه اين . ها وجود دارد نگهداري اين داده
ساير نقاط دنيا شود و در مشكل تنها به ايران محدود نمي ]32[.نيز به آن اشاره شده است
حادثه ناشي از كار ثبت شده در سال 21484از تعداد 371نفر را مردان و تعداد ) درصد 98 .3( 21113، 1388
توزيع جنسيتي . نفر را زنان تشكيل داده بودند) درصد1 .7(رخداد اين حوادث نشان دهنده اين است كه بيشتر اين
به كه بتوان گفت شايد. دان رخ داده استحوادث در مر
چنين و هم به زن نسبت مرد كارگران بيشتر تعداد علت
كاهش كار، شاهد هنگام در زنان بيشتر احتياط و توجه
البته، حضور .ايم بوده زنان در حوادث اين گير چشم نبايد آفرين را خطر و سخت كارهاي مردان در غالب
و همكارانمسعود صالحي
37
متسال
ت يري
مد13
92( 16؛
51(
بروز ميزان نيزانجام شده، مطالعاتساير .ناديده گرفت
گزارش زنان از بيشتر مردان در را حوادث ]27،28، 32-35[.اند كردهچنين از اين تعداد حادثه ديده ناشي از كار، تعداد هم
) درصد 23 .5( 5041متأهل و تعداد ) درصد 76 .5( 16443اين يافته مشابه با نتايج گزارش شده توسط . اند مجرد بودهتوزيع سني ]27،28،36[.ن به دست آمده استساير محققي
جدول ارائه شده در حادثه ديدگان حوادث ناشي از كار يك، نشان دهنده اين است كه بيشتر حادثه ديدگان در
در مطالعه انجام . اند سال قرار گرفته 29-20گروه سني شده در كشور آمريكا نشان داده شده است كه بيشترين
سال 25ي كه سني كمتر از حادثه شغلي در كارگرانالبته اين مطلب در ]37[.اند به وقوع پيوسته است داشته
]34،38[.ساير مطالعات منتشر شده نيز گزارش شده استهاي دوره جواني مانند شايد بتوان برخي از ويژگي
را از يك سو و از ... تجربگي، غرور و كم آگاهي و بير مشاغل پر سوي ديگر جذب و استخدام افراد جوان د
ترين داليل رخداد حوادث ناشي از خطر و سخت، از مهم . كار در اين گروه سني دانست
توان مشاهده كرد، گونه كه در جدول دو مي همانحوادث ناشي خطر معرض در شغلي هاي گروه بيشترينهاي ماشين اساسي، فلزات شغلي گروه ترتيب به از كار
ه شغلي ساختمانيالكتريكي و گرو غير و الكتريكيشده بندي انجام طبقه كه اذعان داشت بايد. اند بوده
بندي يك طبقه اجتماعي، تأمين سازمان توسط
جهاني نيست، استانداردهاي اساس بر و بوده قراردادي از هاي شغلي گروه برخي كه كرد ادعا توان مي بنابراين
درستي ثبت به ها آن اطالعات يا و شوند مي داده دست
توان در اين جدول مشاهده نمود كه در مي .شود ينم نامشخص شغلي گروه درصد از حوادث در 16حدود
به زيادي ارزش با اطالعات عمالً كه اند بندي شده طبقه
.است رفته دست از ثبت عدم يا غلط بندي دليل طبقه آمريكادر كشور شغلي گزارش شده حوادث بيشترين
كارگران ماهيگيري، شغلي كشاورزي، هاي گروه در
سازي ساختمان بخش خدماتي در كارگران و معدن
هاي گروه ديگر، مطالعات مختلف در ]39[.اند شده ثبت
ماهيگيري و ساختماني، كشاورزي كارگران شغلي
خود اختصاص به را آسيب موارد بيشترين ]40،41[.اند داده
گاماي به كار گرفته شده، -به كمك روش پواسونر نسبي رخداد حادثه ناشي از كار در مردان برآورد خط
هاي مركزي، قزوين، به ترتيب در استان) شكل يك(زنجان، سمنان، ايالم، چهار محال و بختياري، گلستان، فارس، اصفهان، البرز و آذربايجان شرقي بزرگتر از يك
ها خطر به عبارت ديگر، در اين استان. محاسبه شده استي از كار در مردان بيش از مقدار نسبي رخداد حوادث ناش
هاي يزد، گيالن و همچنين استان. مورد انتظار استمقادير (اند خوزستان برآورد خطر نسبي معادل يك داشته
برآورد اين ). مورد انتظار با مقادير مشاهده شده برابرندها نيز كمتر از يك محاسبه خطر نسبي براي ساير استان
مقادير مورد انتظار بسيار كمتر به اين معنا كه(شده است هاي و در اين بين، استان) اند از مقادير مشاهده شده
خراسان رضوي و قم كمترين مقدار برآورد را به خود برآورد خطر نسبي رخداد همچنين . اند اختصاص داده
هاي سمنان، حادثه ناشي از كار در زنان به ترتيب در استانو اصفهان بزرگتر از يك مركزي، يزد، آذربايجان شرقي
هاي برآورد اين خطر نسبي براي استان. محاسبه شده استهرمزگان، لرستان، خراسان رضوي و تهران كمتر از يك
ها نيز برآورد خطر همچنين ساير استان. محاسبه شده استنكته حائز اهميت اين است كه .اند نسبي معادل يك داشته
با توجه به تعداد باالي حادثه ناشي از كار مشاهده شده در استان تهران، شيوع استاندارد شده حوادث ناشي از كار
... مدل سازي بيزي حوادث ناشي
ت الم
ت سيري
مد13
92(16؛
51(
38
اما . در اين استان كمتر از مقدار مورد انتظار استهاي مركزي، قزوين، هاي همجوار آن مانند استان استان
بته صنعت در آنها توسعه زنجان، سمنان و البرز كه الخوبي يافته است از شيوع حادثه ناشي از كار بااليي
. برخوردارندبرآورد خطر نسبي يا همان شيوع استاندارد شده از كار
هاي حاصل از حوادث ناشي از كار در مردان افتادگيهاي ايالم، چهار محال و به ترتيب در استان) شكل دو(
فهان، كهكيلويه و بوير بختياري، گيالن، مركزي، اصاحمد و آذربايجان شرقي بزرگتر از يك محاسبه شده
درصدي حادثه ناشي از كار 98با توجه به رخداد . استبراي مردان، الگوي از كار افتادگي در كل نيز مشابه از
در حالي كه شيوع از كار . كار افتادگي مردان استيجان شرقي، هاي آذربا افتادگي زنان به ترتيب در استان
اصفهان، مركزي، البرز، سمنان، يزد، آذربايجان غربي و كهكيلويه و بوير احمد بزرگتر از يك محاسبه شده است ولي تنها در استان آذربايجان شرقي اين مقدار به طور
نكته قابل ). شكل دو(معناداري بيش از يك بوده است ادث توجه اين كه خطر نسبي از كار افتادگي ناشي از حو
كاري تنها در استان آذربايجان شرقي هم براي زنان و هم براي مردان به طور معناداري بيش از مقدار مورد انتظار
.بوده استبرآورد شيوع از كار افتادگي براي مردان و در كل نيز
هاي قم، گلستان، سيستان و بلوچستان، خراسان براي استانتان به ترتيب رضوي، كرمانشاه، تهران، بوشهر و لرس
.اند كمترين مقدار برآوردها را به خود اختصاص دادهبرآورد خطر نسبي مرگ و مير حوادث ناشي از كار در
در استان خوزستان به طور ) شكل سه( مردان و در كلتر از يك و در استان تهران به طور معناداري بزرگ
زنان در سال . معناداري كمتر از يك برآورد شده است
هيچ حادثه ناشي از كار مرگباري را تجربه 1388 .اند نكرده
به طور كلي مي توان بيان كرد كه رخداد حوادث ناشي كند، به از كار در كشور از پراكندگي يكساني پيروي نمي
ها خطر نسبي بيشتر از يك و طوري كه در برخي از استان. ها خطر نسبي كمتر از يك است در برخي ديگر از استان
.اين الگو براي زنان و مردان متفاوت استن همچنيهاي خام حوادث ناشي از برخالف استنباطي كه از داده
شود استان تهران نه تنها موارد زيادي از اين كار ميشود بلكه مقادير ثبت شده اين حوادث را شامل نمي
هاي در استان. حوادث بسيار كمتر از حد انتظار بوده استن، همچون سمنان، البرز، مركزي، همجوار استان تهرا
هايي همچون اصفهان و آذربايجان شرقي زنجان و استاننكته مهم اين كه در . شيوع حوادث ناشي از كار باال است
هايي همچون ايالم و چهارمحال بختياري نيز شيوع استانباال بودن . اين حوادث به طور قابل توجهي باال است
هاي فوق لزوم توجه استانشيوع حوادث ناشي از كار در . طلبد ويژه بازرسان كار و ايمني وزارت كار را مي
چنين برنامه ريزان استاني و مسئوالن سازمان تأمين همها نيز بايد با اجتماعي و وزارت كار اين استان
هاي دقيق و كارا در راستاي كاهش شيوع اين ريزي برنامه .حوادث گام بردارند
قدرداني و تشكرمعاونت مصوب تحقيقاتي طرح حاصل مقاله اين
- 12954كد با تهران پزشكي علوم دانشگاه پژوهشي علوم دانشگاه حمايت با كه باشد مي 1390در سال 136
كارشناسان محترم از .است اجرا شده تهران پزشكيدفتر آمار و محاسبات اقتصادي اجتماعي سازمان تأمين
اين انجام رد همكاري صميمانه خاطر به اجتماعي
.شود مي و قدرداني تشكر پژوهش
و همكارانمسعود صالحي
39
متسال
ت يري
مد13
92( 16؛
51(
References
1. Santana VS, Loomis D. Informal Jobs and Non‐
fatal Occupational Injuries. Annals of Occupational
Hygiene. 2004; 48(2):147‐57.
2. Li CY, Du CL, Chen CJ, Sung FC. A registry‐based
case‐control study of risk factors for the
development of multiple non‐fatal injuries on the
job. Occupational Medicine. 1999; 49(5):331‐4.
3. Courtney TK, Burdorf A, Sorock GS, Herrick RF.
Methodological challenges to the study of
occupational injury ‐ an international epidemiology
workshop. American Journal of Industrial
Medicine.1997; 32(2): 103–5.
4. Hagberg M, Christiani D, Courtney TK, Halperin
W, Leamon TB, Smith TJ. Conceptual and definitional
issues in occupational injury epidemiology. American
Journal of Industrial Medicine. 2004; 32(2): 106–15.
5. Rivara FP. The scientific basis for injury control.
Epidemiology. 2003; 25(1), 20–23.
6. Rossignol M, Pineauk M. Fatal occupational injury
rates: Quebec, 1981 through 1988. American Journal
of Public Health. 1993; 83(11): 1563‐6.
7. Jenkins EL. Occupational injury deaths among
females. The US experience for the decade 1980 to
1989. Annals of Epidemiology. 1994; 4(2): 146‐51.
8. Toscano G, JackT. Occupational injury fatalities
— 1994. Sta s cal Bulle n Metropolitan Life
Insurance Company. 1994; 77(2): 12‐22.
9. Fullerton L, Olson L, Crandall C, Sklar D, Zumwalt
R. Occupational injury mortality in Mexico. Annals of
Emergency Medicine. 1995; 26(4): 447‐54.
10. Stout NA, Jenkins EL, Pizatella TJ. Occupational
injury mortality rates in the United States: changes
from 1980 to 1989. American Journal of Public
Health. 1996; 86(1): 73‐7.
11. Schoemaker M, Barreto S, Swerdlow A, Higgins
C, Carpenter R. A nested case‐control study of fatal
work related injuries among Brazilian steel workers.
Occupational and Environmental Medicine. 2000;
57(8): 555–62.
12. Nurminen M, Karjalainen A. Epidemiologic
estimate of the proportion of fatalities related to
occupational factors in Finland. Scandinavian Journal
of Work, Environment and Health. 2001; 27(3):161‐
213.
13. Villanueva V, Garcia AM. Individual and
occupational factors related to fatal occupational
injuries: A case‐control study. Accident Analysis and
Prevention. 2011; 43(1):123‐7.
14. Thacker SB, MacKenzie EJ. The role of the
Epidemiology in injury prevention an control – an
unmet challenge. Epidemiologic Reviews. 2003;
25(1):1‐2.
15. Porta M. A Dic onary of Epidemiology. 5th ed.
London: Oxford University Press; 2008.
16. Devesa SS, Gramuan DG, Blot WJ, Pennello GA,
Hoover RN. Atlas of Cancer Mortality in the United
States, 1950–94. Washington: 1999. Available from:
URL: http://ratecalc.cancer.gov/archivedatlas/
pdfs/text.pdf.
17. Clayton D, Kaldor J. Empirical Bayes estimates of
age‐standardized relative risks for use in disease
mapping. Biometrics. 1987; 43(3):671–81.
18. Waller LA, Gotway CA. Applied spatial statistics
for public health data. New Jersey: John Wiley &
Sons; 2004.
19. Lawson AB, Browne WJ, Vidal Rodeiro CL.
Disease Mapping with WinBUGS and MLWin
.London: John Wiley & Sons; 2003.
20. Goovaerts P. Geostatistical analysis of disease
data: accounting for spatial support and population
density in the isopleth mapping of cancer mortality
risk using area‐to‐point Poisson kriging. International
Journal of Health Geographic. 2006 Nov 30; 5:52.
... مدل سازي بيزي حوادث ناشي
ت الم
ت سيري
مد13
92(16؛
51(
40
Available from: URL: http://www.ij‐
healthgeographics.com/content/5/1/52.
21. Lawson AB, Biggeri AB, Boehning D, Lesaffre E,
Viel JF, Clark A, et al. Disease mapping models: an
empirical evaluation. Disease Mapping Collaborative
Group. Sta cs in Medicine. 2000; 19(17‐18):2217‐41.
22. Ghosh M, Natarajan K, Waller LA, Kim D.
Hierarchical Bayes GLMs for the analysis of spatial
data: An application to disease mapping. Journal of
Sta s cal Planning and Inference. 1999; 75(2):305‐
18.
23. Bernardinelli L, Montomoli C. Empirical Bayes
versus fully Bayesian analysis of geographical
varia on in disease risk. Sta cs in Medicine. 1992;
11(8):983‐1007.
24. Banerjee S, Carlin BP, Gelfand AE. Hierarchical
Modeling and Analysis for Spatial Data. New York:
Chapman & Hall/CRC; 2004.
25. Dunson DB. Commentary: practical advantages of
Bayesian analysis of epidemiologic data. American
Journal of Epidemiology. 2001; 153(12):1222‐6.
26. Wakefield J. Disease mapping and spatial
regression with count data. Biostatistics. 2007;
8(2):158‐83.
27. Bakhtiyari M, Aghaie A, Delpisheh A, Akbarpour
S, Zayeri F, Soori H, et al. An Epidemiologic Survey of
Recorded Job‐Related Accidents by Iranian Social
Security Organiza on (2001‐2005). Journal of
Rafsanjan University of Medical Sciences. 2012;
11(3): 231‐46. [Persian]
28. Bakhtiyari M, Delpisheh Al, Riahi M, Latifi A,
Zayeri F, Salehi M, et al. Epidemiology of
occupational accidents among Iranian insured
workers. Safety Science. 2012; 50(8): 1480−4.
29. Shafieian SH, Tofighi H, Rezvani Ardestani F,
Beheshti S, Khaji A. Epidemiologic survey of death
related to occupational accidents referred to Tehran
medical organiza on (2003‐2004). Medical
Jurisprudence. 2007; 12(1):30‐4.[Persian]
30. Rosenman KD, Gardiner JC, Wang J, Biddle J,
Hogan A, Reilly MJ, et al. Why most workers with
occupational repetitive trauma do not file for
workers’ compensation. Journal of Occupational and
Environmental Medicine. 2000; 42(1):25‐34.
31. Shannon HS, Lowe GS. How many injured
workers do not file claims for workers’
compensation benefits? American Journal of
Industrial Medicine. 2002; 42(6):467‐73.
32. Benavides F, Serra C. Quality assessment of the
system of information on labor accidents in Spain.
Archivos de Prevención de Riesgos Laborales . 2003;
6(1):26‐30.
33. Hamalainen P, Takala J, Saarela K. L. Global
estimates of occupational accidents. Safety Science.
2006; 44(2):137−56.
34. Mc Caig LF, Burt CW, Stussman BJ. A comparison
of work‐related injury visits and other injury visits to
emergency departments in the United States, 1995‐
1996. Journal of Occupa onal and Environmental
Medicine. 1998; 40(10):870–5.
35. Solomon C, Poole J, Palmer KT, Coggon D. Non‐
fatal occupational injuries in British agriculture.
Journal of Occupational and Environmental
Medicine. 2007; 64(3):150‐4.
36. Ghods A, Alhani F, Monireh A, Kahoie M.
Epidemiology of occupational accidents in Semnan
(2002‐2006). Journal of Semnan University of
Medical Sciences. 2009; 10(2):95‐101.[Persian]
37. International Labour Office [ILO]. ILO Safety in
numbers. Pointers for a global safety culture at
work. Geneva: 2003.Available from: URL:
http://www.ilo.org/public/english/region/eurpro/m
oscow/areas/safety/docs/safety_in_numbers_en.pd
f.
و همكارانمسعود صالحي
41
متسال
ت يري
مد13
92( 16؛
51(
38. Cloutier E. The effect of age on safety and work
practice among domestic trash collectors in Québec
safety science. Safety Science. 1994; 17(4):291‐308.
39. Ahn YS, Bena JF, Bailer AJ. Comparison of
unintentional fatal occupational injuries in the
Republic of Korea and the United States. Injury
Prevention. 2004; 10(4):199‐205.
40. Villanueva V, Garcia AM. Individual and
occupational factors related to fatal occupational
injuries: A case‐control study. Accident Analysis and
Preven on. 2011; 43(1):123‐7
41. Horwitz IB, Mc Call BP. Disabling and fatal
occupational claim rates, risks, and costs in the
Oregon construc on industry 1990‐1997. Journal of
Occupational and Environmental Hygiene. 2004;
1(10):688‐98
... مدل سازي بيزي حوادث ناشي
ت الم
ت سيري
مد13
92(16؛
51(
42
Bayesian model for work-related accidents
in Iran: 2009
Salehi M1/ Imani M2/ Zayeri F3/ Vahabi N4/ Pirhosseini H5/ Arji M6 Abstract
Introduction: It is of prime importance to consider the pattern and geographical changes of a disease, in each community independently, to determine high and low risk areas. Mapping diseases is a set of statistical methods which attempt to provide precise maps by which the geographical distribution of a disease is estimated. In this study, Bayesian methods were applied to estimate the relative death rate of work-related accidents in Iran. Methods: For the purpose of this study, the data of work-related accidents of Iran in 2009 were analyzed. To estimate the parameters of the map, empirical Bayes method (Poisson-Gamma method) was applied using Winbugs 1.4 software. Moreover, the Arc GIs 9.2 software was used to set relative incidence of death and accident related maps. Results: Regarding the estimates achieved by empirical Bayes method and applying Poisson-Gamma for the incidence of work related accidents in 2009, the maximum and minimum prevalence risk rate among men was 2.991 in Markazi province and 0.457 in Khorasan Razavi province, while they were 3.848 in Semnan province and 0.243 in Hormozgan province for women. Conclusion: Overall, the incidence of work-related accidents follows no specific geographical distribution pattern and in most provinces the pattern was different for men and women in Iran. By and large, the incidence of these events in the neighboring provinces of Tehran is more than the other parts of the country. Keywords: Work-Related Accidents, Empirical Bayes, Relative Risk, Poisson-Gamma Modeling
● Received: 19/Sep/2012● Modified: 3/Dec/2012● Accepted: 10/Dec/2012
1.Asistant Professor of Statistics and Mathematics Department, Health Management and Economics Research Center, School of Health Management and Information Sciences, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran; Corresponding Author([email protected]) 2.MSc in Biostatistics, School of Health Management and Information Sciences, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran 3. Associate Professor of Biostatistics, Faculty of Paramedical Sciences, Proteomics Research Center, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran 4.MSc in Biostatistics, Department of Statistics and Mathematics, School of Health Management and Information Sciences, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran 5. MSc in Computer Sciences, Department of Network and Computer Services, Statistics Center of Iran, Tehran, Iran 6.MSc in Economics, Offices of Statistics and Economic-Social Calculations, Social Security Organization of Iran, Tehran, Iran