GLAVA PEDESETDRUGA Od novih azijskih buna do velikog vezirstva Mehmeda Kopriiliija

. . . . . . . . . . . . . . . . . (duprilida) 402

GLAVA PEDESETTRECA Veliki vezirat Mehmeda Kopriiliija . . . . . . . . . . . 433

'GLAVA PEDESETCETVRTA Od velikog vezirata Ahmeta Kopriiliija do izmjene tursko-austrijskih

. . . . . . . . . . . . . . . . poslanstava 461

GLAVA PEDESETPETA . . . . . . Od okonEanja rata na Kreti do osvajanja Kandije 468

GLAVA PEDESETSESTA Od sultanova povratka u Edrenu do smrti Ahmeta Kopriiliija . . 507

GLAVA PEDESETSEDMA . . . . Od vezirstva Kara Mustafe do drugog opsjedanja BeEa 529

nih vjerskih i druStvenih grupa nisu sasvim nestale, trvenje Sto je dovelo do strane intervencije je prestalo, a Libanon se mogao razviti na svoj vlastiti naCin za vrijeme preostalih go- dina osmanske vladavine. Samostalni Libanon nije bio bogat. Izgubio je veliku bejrutsku luku i plodnu zemlju Bika'a na sje- veru. Ali njegovi upravljati i narod bili su neobitno domiSljati i rezultat je bio blagostanje, sigurnost i kulturni razvoj kakvog nije bilo u carstvu. Nesrede iz 1860. nisu dale Libanonu samo samostalnost; one su takoder privukle razne krSdanske misio- narske grupe koje su osnovale crkve, bolnice i Skole. U Liba- nonu se razvila pismenost te je to postao centar razvoja arap- ske knjiievnosti. Ali usprkos napretku i pismenosti, krvavi do- gadaji iz 1860. nisu zaboravljeni. Oni su do danaSnjeg dana ostavili u nasljedstvu neprijateljstvo i gorCinu ko ji su glavni motivirajudi faktor u libanonskom druStvu i politioi.

Razvoj egipcltske sa~izostalnosti, 1849-1879.

U meduvremenu je, nakon smrti Muhammed Alije 1849, Egipat stekao neovisan poloiaj postupno povedavajudi svoju polititku i ekonomsku samostalnost kod Porte, ali ostajudi bli- zak sultanu preko obitelji i financijskih veza. Pod Ibrahim-pa- Sinim sinovima Abazom I (1849-1854) d Saidom (1854-1863) egipatska politika je odraiavala iskustvo njihovog pradjeda da velike sile ne bi dozvolile Egiptu da raskine s Osmanskim car- stvom niti da ga preuzme. Stoga su oni odustali od teritorijal- nih stremljenja i uzeli ulogu vjernih vazala, pladajudi danak i prihvadajudi sva zakonska i financi j ska ogranitenj a nametnuta sporazumom iz 1841. Odnosi s Francuskom su se ohladili, ali se osjedalo prisustvo Britanije u trgovatkom i politiCkom smi- slu, kao i drugdje u carstvu. U unutraSnjoj politici vlada je na- pustila strogu politiku Muhammed Alije, kao na primjer u slu- Caju prisilnog rada i monopola, ali je sadriala napredni duh njegovog programa reformi i prihvatila druge reforme Sto ih je uveo Tanzimat. Sile su se sada nadmetale u ekonomskom iskoriStavanju dajuCi zajmove, stjeCudi pravo na koriStenje si- rovina i osiguravajudi nova triiSta za svoje industrije.

Ekonmski i financijski problemi, Sto su nastali zbog po- ljoprivrednih i zdravstvenih programa Muhammeda Alije, na- zirali su se za vrijeme Saida i Abaza i postali su vaini za vrije- me njihovog nasljednika Ismaila (1863 - 1879). Muhammed Alija je na zemlji, koja se prethodno obradivala zbog hrane, poteo uzgajati pamuk, Seder i indigo za prodaju u inozemstvu, ali je joS uvijek bilo dovoljno zemlje za hranu ako se intenziv- no obradivala. Ali velika imanja, Sto ih je dao elanovima svoje obitelji i drugim pripadnicima viSih klasa, nisu bila dovoljno