65
HANGİ HASTADA İMMÜN YETMEZLİK DÜŞÜNMELİYİZ? Dr. İsmail Reisli Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi- Konya

Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

HANGİ HASTADA İMMÜN YETMEZLİK DÜŞÜNMELİYİZ?

Dr. İsmail ReisliSelçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi- Konya

Page 2: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMUNİTE

Organizmanın kendine yabancı olan tüm materyali etkili bir biçimde :

• Tanıma• Nötralize etme• Metabolize etme• Elimine etme kapasitesidir.

Page 3: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İmmunite

Spesifik İmmunite

B hücreleri T hücreleriHumoral immunite Hücresel immunite

Nonspesifik İmmunite

Fagositler Kompleman sistemi

Page 4: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMÜN YETMEZLİKLER

• 1. Primer immün yetmezlikler

• 2.Sekonder İmmün yetmezliklerİmmünsupresif tedaviEnfeksiyonlarİnfiltratif hastalıklarMetabolik hastalıklar

Page 5: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Hastalığın doğal seyri

Bulgusuz Klinik bulgular

Doğum Erken hastalık bulguları

Geç komplikasyonlar

Ölüm

Bulguları Tanıma

Teşhis Ayırıcı tanılar

Blore J, Haeney MR, BMJ. 1989

Seymour B, Miles J, Haeney M. J Clin Pathol 2005

Sekel

Primer immün yetmezlikler

Page 6: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Hastalığın Başlama Yaşı

• Yaşamın ilk bir yılında %40

• 5 yaşa kadar %40

• 5-16 yaş arası %15

• Yetişkin yaş %5

ESID 2000

%80 5 yaş

Page 7: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 8: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 9: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 10: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 11: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 12: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Primer immün yetmezlikli hastaların en sık hekime başvuru nedeni enfeksiyonlardır

Page 13: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMUN YETMEZLİKLE BİRLİKTE GÖRÜLEN KLİNİK ÖZELLİKLER

Sıklıkla bulunan; kuvvetle immün yetmezlik düşündürenler:

• Kronik enfeksiyonlar• Tedaviye yetersiz yanıt• Az rastlanılan ajanla enfeksiyon• Tekrarlayan, umulandan fazla sayıda enfeksiyon

Page 14: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Enfeksiyonun sayısı :

- Çocuklarda yılda 8’den fazla ÜSYE- Erişkinlerde yılda 4 kez ÜSYE- Her yıl en az 2 pnömoni atağı- Birden fazla hayatı tehdit eden enfeksiyon

Page 15: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Enfeksiyonun Seyri:

• Uzun• Ciddi • Beklenmeyen komplikasyonlar

Page 16: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Az rastlanılan ajanla akciğer enfeksiyonu

Page 17: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

PRİMER İMMÜN YETMEZLİKLERDE

ENFEKSİYON DIŞI

KLİNİK İPUÇLARI

Page 18: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMUN YETMEZLİKLE BİRLİKTE GÖRÜLEN KLİNİK ÖZELLİKLER

• Gelişme geriliği

Page 19: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMUN YETMEZLİKLE BİRLİKTE GÖRÜLEN KLİNİK ÖZELLİKLER

• Gelişme geriliği• Cilt döküntüsü (egzema)• Hepatosplenomegali• Lenfadenopati

Page 20: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Kan transfüzyonu sonrasıGraft Versus Host Hastalığı

Page 21: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Uzamış su çiçeği

Page 22: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Egzema ve peteşi

Wiscott Aldrich Sendromu

Page 23: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMUN YETMEZLİKLE BİRLİKTE GÖRÜLEN KLİNİK ÖZELLİKLER

• Gelişme geriliği• Cilt döküntüsü• Hepatosplenomegali• Lenfadenopati• Cilt ve derin doku abseleri• Ciltte skarlar

Page 24: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 25: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 26: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 27: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMUN YETMEZLİKLE BİRLİKTE GÖRÜLEN KLİNİK ÖZELLİKLER

• Gelişme geriliği• Cilt döküntüsü• Hepatosplenomegali• Lenfadenopati• Cilt ve derin doku abseleri• Ciltte skarlar• BCG enfeksiyonu

Page 28: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 29: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

ARB (+) Apse

Page 30: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 31: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMUN YETMEZLİKLE BİRLİKTE GÖRÜLEN KLİNİK ÖZELLİKLER

• Gelişme geriliği• Cilt döküntüsü• Hepatosplenomegali• Lenfadenopati• Cilt ve derin doku abseleri• Ciltte skarlar• BCG enfeksiyonu• Otoimmünite bulguları

Page 32: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Otoimmünite

-Jüvenil İdiopatik Artrit-Otoimmün Hemolitik anemi-Otoimmün Nötropeni-Hipertiroidi-Vitiligo

Page 33: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMUN YETMEZLİKLE BİRLİKTE GÖRÜLEN ÖZELLİKLER

• Ataksi• Telenjiektazi

Page 34: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 35: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 36: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMUN YETMEZLİKLE BİRLİKTE GÖRÜLEN KLİNİK ÖZELLİKLER

• Ataksi• Telenjiektazi• Parsiyel albinizm

Page 37: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 38: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

• Chediak-Higashi Sendromu:Lökosit ve öncül hücrelerinin sitoplazması içindeki dev granüller:

• a)promyelosit, b)promonosit ve lenfosit,• c)Nötrofil, d)genç eosinofil, • e,f) monosit,• g)lenfosit

Page 39: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Keleş S, Reisli İ, Asthma Allergy Immunol 2009; 7: 79-84.

Page 40: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

GRİSCELLİ SENDROMU

Page 41: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMUN YETMEZLİKLE BİRLİKTE GÖRÜLEN KLİNİK ÖZELLİKLER

• Ataksi• Telenjiektazi• Parsiyel albinizm• Dismorfik yada kaba yüz görüntüsü

Page 42: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Hiper IgE Sendromu

Kaba yüz görünümüEgzemaKronik viral enfeksiyon

Page 43: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Reisli, İ. The Turkish Journal of Pediatrics, 47, 85-88 (2005)

Page 44: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMUN YETMEZLİKLE BİRLİKTE GÖRÜLEN KLİNİK ÖZELLİKLER

• Ataksi• Telenjiektazi• Parsiyel albinizm• Dismorfik yada kaba yüz görüntüsü• Tetani

Page 45: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

DiGeorge Sendromu

Page 46: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

– Tırnak, saç hipoplazileri veya distrofi

– Omfalit– Göbeğin geç düşmesi

Page 47: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Başka bir neden için incelenirken

• Kronik akciğer hastalığı bulguları• Bronşiektazi

Page 48: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Bronşiektazi

Page 49: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

AİLE HİKAYESİ

• Akraba evliliği

Page 50: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

– Batı Anadolu %5– Doğu Anadolu %32

(Türkiye Nüfus İstatistikleri 2009)

Türkiye’de akraba evliliği oranıyüksektir

– Otozomal resesif geçişli hastalıkların görülme riski fazladır

Literatürde Fenilketonüri: 1/14000Ülkemizde Fenilketonüri: 1/4500

Page 51: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

AĞIR KOMBİNE İMMÜN YETMEZLİK SIKLIK: 1/50.000-1/100.000

KONYA’da 2001-2006

• Canlı doğum sayısı : 200 000• Ağır kombine İY tanısı : 20

Varsayılan sıklık: 10 000 canlı doğumda birÜlkemizde AKİY sıklığı sanıldığından yüksektir

KONYA

Asthma Allergy Immunology 2008; 6: 127-134

Page 52: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

X-bağlı AKİY1:100 000

• En sık görülen AKİY formudur• AKİY’ler içinde sıklığı %50 dir• T-B+NK- AKİY formudur• Akrabalık rol oynamaz

Konya’da• T-B+NK- AKİY formu %16

Astım Allerji İmmünoloji 2008; 6: 127-134

Page 53: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

AİLE HİKAYESİ

• Akraba evliliği oranı yüksektir

Konya’da PİY’li hastalarda %38 dir

Fransa’da toplumda akraba evliliği <%1 den azdır

Fransız İmmün Yetmezlik kayıt sisteminde akraba evliliği oranı %15 dir

Page 54: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

AİLE HİKAYESİ

• Akraba evliliği• Erken bebek ölümleri• Etkilenen kişilerin cinsiyeti

Page 55: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

AİLE HİKAYESİ

• Akraba evliliği• Erken bebek ölümleri• Etkilenen kişilerin cinsiyeti• Ailede immun yetmezlik tanısı almış kardeş varlığı• Aile ağacı

Page 56: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Aile Ağacı

Olgu

Anne Baba

I

II

III

IV

Page 57: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Tonsil ve lenf nodlarının olmaması

- Bruton Hastalığı- AKİY

Lenfoid dokuların olmaması

Page 58: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

ORAL MONİLİASİS

Page 59: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

LABORATUAR TETKİKLERİNDEİMMÜN YETMEZLİK İÇİN İPUÇLARI NELERDİR

• Kronik lenfopeni: 1 yaş altında 3000/mm3

1 yaş üstünde 1500/mm3

• Kronik lökositoz

• Eozinofili

• Trombositopeni-mikrotrombositler

• Agammaglobulinemi-Hipogammaglobulinemi

Page 60: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )
Page 61: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İMMÜN YETMEZLİKLİ HASTALARIMIZ

• 647 (61.4%) ERKEK

• 407 (38.6%) KIZ

• E/K: 1,6

• Tanı yaşı ortalaması: 55 ay

Page 62: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Başvuru nedeni enfeksiyonlar %

• ÜSYE 54• ASYE 47• Sinüzit 38• Otitis media 25

• Gastroenterit 9• Oral Candidiasis 5• İYE 4• Septisemi 2• Menenjit 1• Cilt infeksiyonları 1

Page 63: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

İZLEM• Tekrarlayan ÜSYE %46,5• Pyojenik enfeksiyonlar %27,5• Allerjen duyarlılığı %40• BT ile akciğer patolojileri % 6

11 hastada atelektazi 15 hastada bronşiektazi 37 hastada fibrotik değişiklikler

Page 64: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

SONUÇ

• İmmün yetmezlikler düşünüldüğünden sıktır• Akraba evliliği önemli bir faktördür• Erken tanı ve tedavi komplikasyonları

önlemek için çok önemlidir - Ölüm- Kronik akciğer hastalığı- Gelişme geriliği

Page 65: Hangi hastada immün yetmezlik düşünmeliyiz(fazlası için )

Yılda sekizden fazla USYE

Yılda ≥ 2 sinüs enfeksiyonu

≥ 2 ay antibiyotik kullanımı

Yılda ≥ 2 pnömoni Gelişme geriliği

Persistan oral moniliazis

IV tedavi gereksinimi ≥2 derin doku enfeksiyonu,Fırsatçı m.o enf

Aile öyküsü

Tekrarlayan cilt veya organ abseleri

İmmün Yetmezlik Düşündüren 10 Klinik Bulgu