Upload
doandan
View
214
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Harmonogramowanie przedsięwzięć
Mariusz Kaleta
Instytut Automatyki i Informatyki StosowanejPolitechnika Warszawska
luty 2014, Warszawa
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 1 / 25
Wstęp
Wprowadzenie
Planowanie przedsięwzięćPrzedsięwzięcie złożone z dużej liczby czynności/operacjiOgraniczenia kolejnościowe wiążące czynności
Relacja poprzedzania: operacja może rozpocząć się, gdy wszystkiepoprzedzające są zakończoneInne: rozpoczęcie-rozpoczęcie, zakończenie-zakończenie,rozpoczęcie-zakończenie
Cel: minimalizacja terminu realizacji przedsięwzięcia przy zachowaniuograniczeń kolejnościowychOgólniejsze postawienie problemu – wykonywanie operacji wymagazasobów
Kompromis między budżetem a terminem realizacjiZasoby ludzkie
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 2 / 25
Wstęp
Zastosowania w praktyce
Duże projekty w obszarach m.in.Branża budowlana
Projekty informatyczne (projektowanie, wdrażania oprogramowania)
Budowa źródeł energii elektrycznej
Loty kosmiczne
Przemysł obronny, np. projektowanie i budowa lotniskowców i łodzipodwodnych o napędzie atomowym
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 3 / 25
Wstęp
Sformułowanie problemu
Dane problemuLista operacji
Tablica poprzedzania operacji
Dane liczbowe charakteryzujące operacje: czasy trwania, wymaganiazasobowe
operacja operacje poprzedzające czas trwaniaA 2B A 6C 3D A,B,C 7
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 4 / 25
Wstęp
Sieć przedsięwzięcia – reprezentacja wierzchołkowa
Operacje modelowane jako wierzchołki
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 5 / 25
Wstęp
Sieć przedsięwzięcia – reprezentacja wierzchołkowa
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 6 / 25
Wstęp
Sieć przedsięwzięcia – reprezentacja łukowa
Operacje modelowane jako łuki
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 7 / 25
Wstęp
Sieć przedsięwzięcia – reprezentacja łukowa
Operacja pozorna – szczególny typ operacji, która nie zużywa czasu izasobów, służy do zamodelowania zależności między operacjami
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 8 / 25
Wstęp
Sieć przedsięwzięcia – reprezentacja łukowa
Uproszczenie sieci
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 9 / 25
Wstęp
Modelowanie
op. op. pop.ijk il j
m i,j
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 10 / 25
Wstęp
Modelowanie
op. op. pop.ijk il j
m i,j
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 10 / 25
Wstęp
Modelowanie
op. op. pop.ijk il j
m i,j
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 10 / 25
Wstęp
Modelowanie
op. op. pop.ijk il j
m i,j
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 10 / 25
Wstęp
Modelowanie
op. op. pop.ijk il j
m i,j
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 10 / 25
Wstęp
Modelowanie
op. op. pop.ijk il j
m i,j
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 10 / 25
Wstęp
Przykład liczbowy
Utworzenie filii przedsiębiorstwa
operacja operacje poprzedzające czas trwaniaA) wybór lokalizacji 8B) zatrudnienie A 10C) wybór personelu A 11D) plan finansowy 14E) transfer personelu C 10F) adaptacja biura C,D 11G) przeszkolenie B 4
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 11 / 25
Wstęp
Przykład liczbowy
Utworzenie filii przedsiębiorstwa
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 12 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Metoda ścieżki krytycznej (Critical Path Method – CPM)
Etap CPMUtworzenie modelu sieciowego w reprezentacji łukowej
Uporządkowanie wierzchołków w porządku topologicznym,wykrywanie cykli
Wyznaczenie najwcześniejszych terminów zdarzeń
Wyznaczenie najpóźniejszych terminów zdarzeń i ścieżki krytycznej
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 13 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Sortowanie topologiczne
DefinicjaWierzchołki są posortowane topologicznie, jeżeli dla każdej pary (i , j) ∈ Enumer wierzchołka i jest mniejszy niż numer wierzchołka j
Algorytm1 i := 02 Znajdź dowolny, nieponumerowany wierzchołek, który nie posiada
poprzedników i przypisz mu numer i3 Jeżeli nie istnieje taki wierzchołek
i istnieją wierzchołki nieponumerowane, to graf ma cykl, STOPi wszystkie wierzchołki ponumerowane to koniec algorytmu
4 Usuń chwilowo z grafu wierzchołek i oraz łuki z nim incydentne;i := i + 1 idź do kroku 2
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 14 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Sortowanie topologiczne
0
1
4
2
5
3
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 15 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Wyznaczanie najwcześniejszych chwil zdarzeń
Algorytm1 Przyjmij t0 = 02 Dla wierzchołków ponumerowanych topologicznie od 1 do n powtarzaj
tj = maxi :i<j{ti + tij} (1)
Operacja (i , j) jest aktywna, gdy we wzorze (1) określa maksimum
Algorytm wyznacza dendryt operacji aktywnych złożony z n− 1 łuków
Ścieżka należąca do dendryt prowadząca od wierzchołka 0 do n jestścieżką krytyczną, a operacje ją tworzące są operacjami krytycznymi
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 16 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Wyznaczanie najwcześniejszych chwil zdarzeń
0
1
4
2
5
3
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 17 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Wyznaczanie najwcześniejszych chwil zdarzeń
0+8 8+10
8+11
max{19+0;14}
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 17 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Wyznaczanie najwcześniejszych chwil zdarzeń
max{19+11;19+10;18+4}=30
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 17 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Wyznaczanie najwcześniejszego terminu realizacji projektu
ŚcieżkiNajkrótszy termin wykonania przedsięwzięcia = najdłuższa ścieżka w grafie
ABG – 22
ACE - 29
DF – 25
ACF – 30
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 18 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Wyznaczanie najpóźniejszych chwil zdarzeń
Algorytm1 Przyjmij t∗n = tn = T2 Dla wierzchołków ponumerowanych topologicznie od n − 1 do 0
powtarzajt∗i = min
i :i<j{t∗j − tij} (2)
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 19 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Wyznaczanie najpóźniejszych chwil zdarzeńOznaczeniaNWRij – najwcześniejszy termin rozpoczęcia (równy ti )
NWZij – najwcześniejszy termin zakończenia (równy ti + tij)
NPZij – najpóźniejszy termin zakończenia (równy t∗j )
NPRij – najpóźniejszy termin rozpoczęcia (równy t∗j − tij)
Luz całkowityO ile można opóźnić operację, żeby przedsięwzięcie nie opóźniło się
LCij = NPRij − NWRij = NPZij − NWZij (3)
Luz swobodnyO ile można opóźnić operację, żeby żadna inna operacja nie zostałaopóźniona
LSij = minkNWRjk − NPZij (4)
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 20 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Metoda PERT
Wadą metody CPM jest konieczność dokładnego zdefiniowaniaczasów wykonywania operacji
Metoda PERT (Program Evaluation nad Review Technique)uwzględnia możliwość wahania czasów trwania o charakterze losowymCzas trwania operacji jest niepewny i scharakteryzowany przez
czas optymistyczny aczas najbardziej prawdopodobny mczas pesymistyczny b
Na podstawie tych parametrów tworzone są estymaty gęstościprawdopodobieństwa
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 21 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Metoda PERT
Wzory aproksymujące
E (t) =a+ 4m + b
6
σ(t) =b − a
6
Na bazie wartości oczekiwanych czasów trwania wyznacza się ścieżkękrytyczną
Następie dla operacji krytycznych dokonuje się analizy zmiennąlosową czasu trwania przedsięwzięcia
E (T ) =∑
(i ,j)krytyczne
E (tij)
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 22 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Metoda PERT
Zgodnie z centralnym twierdzenie graniczmy suma dużej liczbyniezależnych zmiennych losowych ma rozkład zbliżony do normalnego owartości oczekiwanej będącej sumą wartości oczekiwanych i wariancjibędącej sumą wariancji czasów trwania operacji
σ2(T ) =∑
(i ,j)krytyczne
σ2(tij)
Prawdopodobieństwo ukończenia przedsięwzięcia przed określonymterminem (lub czas ukończenia z zadanym prawdopodobieństwem) możebyć wyznaczany po wprowadzeniu zmiennej losowej znormalizowanej
Z =T − E (T )σ(T )
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 23 / 25
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych
Planowanie przedsięwzięć bez wymagań zasobowych –podsumowanie
Problem łatwy z punktu widzenia złożoności obliczeniowejMetody PERT i CPM są koncepcyjnie identyczne
CPM głównie do procesów powtarzalnych, w których można uzyskaćdobre oszacowania czasów operacjiPERT głównie do procesów niepowtarzalnych
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 24 / 25
Planowanie przedsięwzięć przy elastycznym budżecie
Przydział dodatkowych zasobów
Przykład c.d.
t tmin cA 8 5 3B 10 7 2C 11 7 3D 14 8 2E 10 5 3F 11 7 2G 4 4 0
dec.ABG 22ACE 29DF 25ACF 30koszt
Z teorii dualności wynika, że zależność minimalnego czasu od kosztów jestfunkcją wypukłą kawałkami liniową
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 25 / 25
Planowanie przedsięwzięć przy elastycznym budżecie
Przydział dodatkowych zasobów
Przykład c.d.
t tmin cA 8 5 3B 10 7 2C 11 7 3D 14 8 2E 10 5 3F 11 7 2G 4 4 0
dec. F-1 A-3 C-2 F-3,E-3ABG 22 22 19 19 19ACE 29 29 26 24 21DF 25 24 24 24 21ACF 30 29 26 24 21koszt 2 9 6 15
Z teorii dualności wynika, że zależność minimalnego czasu od kosztów jestfunkcją wypukłą kawałkami liniową
Politechnika Warszawska Harmonogramowanie przedsięwzięć 25 / 25