พรพมล เจรญสง กรมควบคมมลพษ

กฎหมายทเกยวของกบ การจดการกากของเสยอตสาหกรรม

การอบรมเชงปฏบตการ เรอง “การตรวจสอบและการบงชความเปนอนตรายของกากของเสยอตสาหกรรม” ระหวางวนท ๒๙ พฤศจกายน - ๑ ธนวาคม ๒๕๕๙

ณ โรงแรมแคนทาร เบย จงหวดระยอง

“ของเสยอนตราย” หมายถง เศษสงของ สงปฏกล วสด ทไมใชแลวหรอเสอมสภาพ ซงอยในสถานะของแขง ของเหลว หรอกาซ หรอของผสม รวมถงภาชนะบรรจภณฑตาง ๆ ซงม หรอปนเปอน หรอมองคประกอบของ สารอนตราย/วตถอนตรายทอาจกออนตรายตอสขภาพอนามยของมนษยหรอสงแวดลอมในขณะนนหรออนาคต หากไดรบการจดการทไมเหมาะสม

อะไรคอของเสยอนตราย?

วตถอนตราย หมายความวา วตถดงตอไปน (1) วตถระเบดได (2) วตถไวไฟ (3) วตถออกซไดซและวตถเปอรออกไซด (4) วตถมพษ (5) วตถทท าใหเกดโรค (6) วตถกมมนตรงส (7) วตถทกอใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรม (8) วตถกดกรอน (9) วตถทกอใหเกดการระคายเคอง (10) วตถอยางอน ไมวาจะเปนเคมภณฑหรอสงอนใด ทอาจท าใหเกด

อนตรายแกบคคล สตว พช ทรพย หรอสงแวดลอม

(ทมา: พ.ร.บ.วตถอนตราย พ.ศ. 2535)

ปาย/ฉลาก…ควรรจก

อะไรคอของเสยอนตราย

• กากอตสาหกรรมทเปนอนตราย

• ของเสยอนตรายจากชมชน

• มลฝอยตดเชอ

ประเภทของของเสยอนตราย

6

หลอดฟลออเรสเซนต

ถานไฟฉาย แบตเตอรรถยนต

กระปองสและสารก าจดแมลง ตลบหมกเครองพมพ และถายเอกสาร

ของเสยอนตรายจากชมชน ตวอยางของเสยอนตรายจากชมชน

ภาชนะบรรจน ายาท าความสะอาด

ซากเครองใชไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกส

ตวอยางของเสยอนตรายจากชมชน

8

การก าจดรวมกบขยะมลฝอยทวไป

Source: Greenpeace

การทงซากเครองใชไฟฟาฯ อยางไมเหมาะสมในทสาธารณะ

ปญหาการจดการของเสยอนตรายในปจจบน

9

การขาดความรความเขาใจ และไมมระบบคดแยกและเกบรวบรวมซากเครองใชไฟฟาทเหมาะสม

10

การลกลอบน าเขาซากเครองใชไฟฟาฯจากตางประเทศ

กฎหมายทเกยวของกบ การจดการของเสยอนตราย

11

12

ประเภทของเสย กฎหมายทเกยวของ การควบคม หนวยงานเกยวของ

กากอตสาหกรรม (ทงทเปนอนตรายและไมเปนอนตราย)

-พรบ.โรงงาน พ.ศ.2535

-พรบ.การนคมอตสาหกรรม พ.ศ.2535

-พรบ.วตถอนตราย พ.ศ.2535

-พรบ.สงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ.2535

-โรงงานตองก าจด ของเสยจากกระบวนการ

-ของเสยทเปนวตถอนตรายตองถกควบคม

-การตงโรงบ าบดของเสยรวมตองท า EIA

ก.อตสาหกรรม

การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

ก.ทรพยากรธรรมชาตฯ

ของเสยอนตราย (จากบานเรอนและชมชน)

-ไมมกม.เฉพาะ

-พรบ. การสาธารณสข (ฉบบท 2) พ.ศ. 2550

-อปท.ตองจดใหมการ คดแยก เกบรวบรวม และก าจดของเสยอนตรายชมชนอยางถกตอง

ก.สาธารณสข

อปท.

มลฝอยตดเชอ

(จากโรงพยาบาลและคลนก)

-พรบ.การสาธารณสข พ.ศ.2535

-พรบ.สงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ.2535

- อปท. ตองจดหาระบบเกบขนก าจดมลฝอยตดเชอใหกบสถานบรการสาธารณสขในพนท

-ก าหนดมาตรฐาน เชน การระบายมลพษจากเตาเผามลฝอยตดเชอ

อปท.

ก.สาธารณสข

ก.ทรพยากรธรรมชาตฯ

13

กฎหมายทเกยวของกบการจดการของเสยอนตราย

พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535

พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535

พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535

พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 และ ฉบบท 2 พ.ศ. 2550

พระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 (ม.50, 53, 56)

พระราชบญญตสภาต าบลและองคการบรหารสวนต าบล พ.ศ. 2537 (ม.23, 67)

พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 (ม.45, 46, 48, 49)

พระราชบญญตก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2552 (ม.16, 17)

14

พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ 2535

ใชในการควบคมการประกอบกจการโรงงานในการก าจดของเสยอนตราย

การปลอยมลพษ และการปนเปอน โดยมวตถประสงคหลกเพอลดผลกระทบทอาจเกดขนตอสงแวดลอม ใหรฐมนตรมอ านาจออกกฏกระทรวงก าหนดใหโรงงานตามประเภทชนด หรอขนาดใด เปนโรงงานจ าพวกท 1 โรงงานจ าพวกท 2 หรอโรงงานจ าพวกท3 แลวแตกรณ โดยค านงถงความจ าเปนในการควบคมดแล การปองกนเหตเดอดรอนร าคาญ การปองกนความเสยหาย และการปองกนอนตรายตามระดบความรนแรงของผลกระทบทมตอประชาชนหรอสงแวดลอม

กฎหมายทเกยวของกบการจดการของเสยอนตราย

15

กฎหมายทเกยวของกบการจดการของเสยอนตราย

พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535

มาตรา 18 ก าหนดชนดของวตถอนตรายตามความรนแรงและอนตรายในแตละ

ชนด และก าหนดระดบในการควบคมทแตกตางกน และมาตรา 20 ก าหนดให

รมว.กระทรวงอตสาหกรรม ออกประกาศก าหนดในเรองเกยวกบการผลต การน าเขา

การสงออก การขนสง การเกบรกษา การก าจด และการท าลายวตถอนตราย

16

พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 และ ฉบบท 2 พ.ศ. 2550

มาตรา 18 ก าหนดวา การเกบ ขน หรอก าจดสงปฏกล หรอมลฝอยในเขตราชการสวนทองถนใดใหเปนอ านาจของราชการสวนทองถนนน

ในการด าเนนการตามวรรคหนง ราชการสวนทองถนอาจรวมกบหนวยงานของรฐ หรอราชการสวนทองถนอนด าเนนการภายใตขอตกลงรวมกนกได แตในกรณจ าเปนเพอประโยชนสาธารณะโดยสวนรวม รฐมนตรมอ านาจออกกฎกระทรวงโดยค าแนะน าของคณะกรรมการ ก าหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการด าเนนการรวมกนได

หมายเหต บทบญญตตามมาตราน มใหใชบงคบกบการจดการของเสยอนตรายตามกฎหมายวาดวยโรงงาน

กฎหมายทเกยวของกบการจดการของเสยอนตราย

17

พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535

มาตรา 79 ก าหนดไววา ในกรณทไมมกฎหมายใดบญญตไวโดยเฉพาะ ให รมว.

กระทรวงทรพยากรฯ โดยค าแนะน าของคณะกรรมการควบคมมลพษ มอ านาจออก

กฎกระทรวงก าหนดชนดและประเภทของของเสยอนตรายใหอยในการควบคม และ

ใหก าหนดหลกเกณฑ มาตรการ และวธการในการจดการตาง ๆ ใหเหมาะสมและ

ถกตองตามหลกวชาการ

กฎหมายทเกยวของกบการจดการของเสยอนตราย

นโยบายทเกยวของกบการจดการของเสยอนตราย

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

แผนจดการคณภาพสงแวดลอม

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559)

• พฒนาระบบการจดการของเสยอนตราย ขยะอเลกทรอนกส และขยะตดเชอ o สนบสนนการกอสรางศนยจดการของเสยอนตรายจากชมชน o เพมความรบผดชอบของผประกอบการในการจดการขยะอนตรายและ สารอนตรายใหมากขน o ตดตามและเฝาระวงไมใหมการลกลอบทงสารอนตราย กากอตสาหกรรม และ ขยะตดเชอในสงแวดลอม o ก าหนดมาตรการควบคมคณภาพสนคาน าเขาทจะกอใหเกดปญหาการจดการขยะ และปญหาสงแวดลอมภายในประเทศ

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) (ตอ)

• สนบสนนกระบวนการมสวนรวมและพฒนาศกยภาพของทองถนและชมชน o พฒนากลไกการจดการรวมทประกอบดวยภาครฐ ภาคเอกชน ภาควชาการ

องคกรปกครองสวนทองถน และชมชน o พฒนาศกยภาพขององคกรปกครองสวนทองถนใหเขมแขงดานการจดการขยะ

และของเสยอนตราย

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) (ตอ)

• ผลกดนใหมการจดเกบภาษสงแวดลอม รวมทงการปฏรปการบรหารจดการงบประมาณของประเทศ เพอสรางแรงจงใจในการใชทรพยากรธรรมชาตอยางมประสทธภาพ และลดการกอมลพษ

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560-2564)

ขอ 5.5 การสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมอยางเปนมตรกบสงแวดลอม ขอยอย 5.5.4 การจดการมลพษและรกษาคณภาพสงแวดลอม ดวยการเรงรดการควบคมมลพษทงทางอากาศ ขยะ น าเสย และของเสยอนตราย ทเกดจากการผลตและบรโภค เพอสรางคณภาพสงแวดลอม ทดใหกบประชาชน เรงรดแกไขปญหาการจดการขยะเปนล าดบแรก โดยสงเสรมใหเกดกลไกการคดแยกขยะ เพอน ากลบมาใชใหมใหมากทสด เรงก าจดขยะมลฝอยตกคางสะสมในสถานทก าจดในพนทวกฤต สรางรปแบบ การจดการขยะมลฝอยและของเสยอนตรายทเหมาะสม เนนการแปรรปเปนพลงงาน สรางวนยของคนในชาต มงสการจดการทยงยน โดยใหความรแกประชาชน และการบงคบใชกฎหมาย

แผนจดการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2555 – 2559

ยทธศาสตรท 4 การสรางคณภาพสงแวดลอมทดใหกบประชาชนในทกระดบ

• แผนงานท 4.1 การจดการมลพษ ระยะเรงดวน oพฒนาและเสรมสรางศกยภาพ อปท. เพอใหมความรความช านาญในการจดการขยะมลฝอย มลฝอยตดเชอ และของเสยอนตราย

o จดท าเครองมอและกลไกทางเศรษฐศาสตรในการสรางแรงจงใจเพอลดการปลอยมลพษ ณ แหลงก าเนด

แผนจดการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2555 – 2559 (ตอ)

• แผนงานท 4.1 การจดการมลพษ ระยะปานกลาง oพฒนาระบบการจดการของเสยอนตรายจากชมชนอยางครบวงจร oสนบสนนการใชหลกการความเปนหนสวนของรฐ-เอกชน เพอจงใจ ใหเอกชนเขามารวมลงทนในการกอสรางศนยก าจดของเสยอนตราย oสนบสนนการถายทอดเทคโนโลยการจดการของเสยอนตราย จากประเทศผผลต และเพมความรบผดชอบของผประกอบการในการจดการขยะอนตรายและสารอนตรายใหไดมากขน

oสรางแรงจงใจใหผประกอบการมการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม

25

26

27

(ราง) ยทธศาสตรการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศไทย ป พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔

(สอดคลองกบแผนจดการคณภาพสงแวดลอม ป พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔ )

ประเดนยทธศาสตรท ๓ การจดการคณภาพสงแวดลอมทด ไดรบการปองกน บ าบดและฟนฟ

๑) การปองกน ลด และขจดมลพษ

(๔) ผลกดนใหน าเครองมอและกลไกทางเศรษฐศาสตรมาใช เพอสรางแรงจงใจในการลด การปลอยมลพษ ณ แหลงก าเนด

(๕) เรงผลกดนการจดท ากฎระเบยบเกยวกบการจดการขยะมลฝอย

28

(ราง) ยทธศาสตรการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประเทศไทย ป พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔ (ตอ)

(๖) เรงรดแกไขปญหาการจดการขยะใหมประสทธภาพ โดยสงเสรมใหมการคดแยกขยะตงแตตนทางเพอใหมการน ากลบมาใชใหมใหมากทสด และเรงก าจดขยะมลฝอยตกคางสะสมในสถานทก าจดในพนทวกฤต รวมท งผลกดนกฎหมายการลดและน า ของเสยกลบมาใชประโยชน

(๗) พฒนารปแบบการจดการขยะและของเสยอนตรายทเหมาะสม โดยสงเสรมใหมการน ามาผลตเปนพลงงาน และไดรบการจดการอยางครบวงจร ในสวนของขยะทไมสามารถก าจดไดควรมการจดหาเทคโนโลยทเหมาะสมมาใชในการจดการ

29

(๑๘) ออกมาตรการในการปองกนและควบคมสนคาดอยคณภาพ หรอคณภาพไมไดมาตรฐานอน และสงเสรมการจดต งศนยเพอจดการซากเครองใชไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกสทถกวธ สนบสนนใหผผลตมสวนรวมรบผดชอบในการจดการซากเครองใชไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกส

(๑๙) ตดตามและเฝาระวงเพอมใหมการลกลอบทงของเสยอนตรายและสารอนตราย กากอตสาหกรรมและขยะตดเชอในสงแวดลอม และปองกนการลกลอบน าเขาสารอนตรายมาใชในกจการทผดวตถประสงค การรวไหล และการเกดอบตภยจากสารเคม

(๒๐) ตดตามและตรวจสอบการใหบรการการจดการของเสยอนตรายและสารอนตราย กากอตสาหกรรมและขยะตด เ ชอในสงแวดลอมของผประกอบการใหเปนไปตามมาตรฐานและมาตรการ ทก าหนดอยางเครงครด

30

(ราง) ยทธศาสตรการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ของประเทศไทย ป พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔ (ตอ)

แผนการจดการกากอตสาหกรรม พ.ศ. ๒๕๕๘-๒๕๖๒ (กรอ.)

ยทธศาสตร

การบงคบใชกฎหมาย

การสรางความรวมมอ

การสรางเครอขาย

การแกไขปรบปรงกฎหมาย

ความสอดคลองของมาตรการปองกนและแกไขปญหาการลกลอบทงกากอตสาหกรรม ทเปนอนตรายและมลฝอยตดเชอ พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๔ กบ แผนการจดการกากอตสาหกรรม พ.ศ. ๒๕๕๘-๒๕๖๒

กฎหมาย

การสนบสนน

การสรางความรวมมอ

- มาตรการปองกนและแกไขปญหาลกลอบทงฯ - แผนการจดการกากฯ

33

ตดตอขอขอมลเพมเตมไดท

สวนปฏบตการฉกเฉนและฟนฟ ส านกจดการกากของเสยและสารอนตราย โทร. 0 2298 2382-7 โทรสาร 0 2298 5393