Solid and hazardous waste and technology

• Solid waste• Hazardous waste• Technology management

ขยะมลฝอย

(Solid Wastes)ขยะมลฝอย หมายถง สงตาง ๆ ทไมตองการและทงไป รวมทงเศษ

อาหาร เศษผา ซากสตว เถาถาน มลสตว เศษของเหลอทงจาก

กระบวนการผลตและการใชสอยของมนษย

ประเภทของขยะมลฝอย

1. ขยะเปยก (garbage) ไดแก เศษอาหารตาง ๆ เศษผกผลไม เศษเนอสตวเปน

ขยะทมความชนมากกวา 50 % และมกลนเหมน ไดมาจากตลาดสดโรงอาหาร

2. ขยะแหง (rubbish) ไดแก เศษสงตาง ๆ ทมความชนนอย แยกเปน

ขยะแหงทเปนเชอเพลง เชน เศษกระดาษ เศษไม เศษหญา เศษผา ยาง พลาสตก

ขยะทเผาไหมไมได เชน เศษแกว เศษเหลก โลหะ หน

3. ขยะอนตราย จะเปนพษ มฤทธกดกรอน และระเบดไดงาย ตองใชวธการทาลาย

พเศษ เชน ถานไฟฉาย หลอดไฟฟลออเรสเซนต แบตเตอร สารฆาแมลง

กระปองสเปรย และขยะตดเชอ

ขยะมลฝอยอนตรายจากบานเรอนทมกทง

รวมกบขยะทวไป• นายาลางหองนาและขจดคราบสกปรก

• สารขจดสงอดตนจากทอนา

• สารทาความสะอาดพน

• นายาดบกลน

• นายาซกแหงและฟอกขาว

• ยาและเวชภณฑทหมดอาย

• นายาดดผมและลางเลบ

• ถานไฟฉายและหลอดไฟ

การกาจดขยะมลฝอย

1. การกองทงไวกลางแจง (open dump) ปลอยใหเกดการยอยสลายไป

เองตามธรรมชาตดวยแสงแดดและจลนทรย

การกาจดขยะมลฝอย

2. การนาไปเลยงสตว (hog feeding) มกเปนขยะเปยกพวกเศษอาหาร

เศษผกผลไม กอนนาไปเลยงสตวควรตรวจดวาไมมเศษสงแปลกปลอม และควร

ตมอาหารใหเดอดและปลอยใหเยนกอนนาไปเลยงสตว

การกาจดขยะมลฝอย

3. การหมกทาปย (composting) ขยะทเหมาะทาปยคอ พวกเศษพชหญา

เศษกงไม ใบไม ถาผสมมลวว ควายในขยะทหมก และพลกกลบขยะทหมกบอย ๆ

จะทาใหไดปยหมกเรวขน

การกาจดขยะมลฝอย

4. การฝงกลบ (sanitary landfill) เปนการนาขยะมากาจดในหลม ซงพนททจะใชใน

การฝงกลบตองไมอยใกลแหลงนา หรอชมชน เรมจากเทขยะเปนชนบาง ๆ สลบกบ

ชนดนหรอวสดฝงกลบ เกลยใหสมาเสมอ อดใหแนน เปนชน ๆ จนเตมหลม วสดฝง

กลบชนบนสดหนาไมนอยกวา 24 นว

การฝงกลบ (sanitary landfill)คณลกษณะของพนททใชทาการฝงกลบ

• ตองไมใชพนทนาทวมถง แหลงนาบาดาลและแหลงแร

• มชนดนหรอหนซงนาซมผานไดนอยมากรองรบ

• มดนหรอหนฐานรากแขงแรงพอสาหรบรองรบนาหนกขยะ

• ชนนาบาดาลอยในระดบลกและมการนาขนมาใชนอย

ฝงกลบในบอซงไมมสงปองกนการรวซมของ

นาเสย

ฝงกลบในบอซงไมมสงปองกนการรวซมของ

นาเสย

การฝงกลบ (sanitary landfill)

การฝงกลบ (sanitary landfill)

การกาจดขยะมลฝอย

5. การเผาในเตาเผา (incineration) เปนกระบวนการเผาไหมภายใตการควบคม การ

สนดาปจะใชความรอนประมาณ 900 – 1200 °c สงทเกดจากการเผาไหมคอ กาซ

และขเถา ขยะทจะกาจดดวยวธนมกเปนขยะอนตราย

การเผาในบอทงขยะและในเตาเผา

แนวทางการจดการขยะมลฝอยอยางครบ

วงจร

1. การลดปรมาณการผลตมลฝอย

1.1 ลดการทงบรรจภณฑโดยการใชสนคาชนดเตมใหม

1.2 เลอกใชสนคาทมคณภาพมหอบรรจภณฑนอย อายการใช

งานยาวนาน และตวสนคาไมกอใหเกดมลพษ

1.3 ลดการใชวสดกาจดยาก

แนวทางการจดการขยะมลฝอยอยางครบ

วงจร

2. จดระบบการรไซเคล

2.1 รณรงคใหมการแยกวสดใชแลวนากลบมาใชประโยชนใหม

2.2 จดระบบทเออตอการทาขยะรไซเคล เชน แยกประเภทขยะท

ชดเจนและเปนมาตรฐาน

2.3 จดกลมอาสาสมคร

2.4 จดตงศนยรไซเคล

ถงขยะทยอยสลาย

ได

ถงขยะทสามารถ

นากลบมาใชได

ถงขยะทไม

สามารถนากลบมา

ใชได

ถงขยะทเปนพษ

1.ถงขยะ สเขยว คอ ถงขยะทยอยสลายได เชน เศษอาหาร กงไม ใบไม ผก และขยะอกมากมายทสามารถ

ยอยสลายได

2.ถงขยะ สเหลอง คอ ถงขยะทสามารถนากลบมาใชได เชน กระดาษ ขวดนา แกวนา เศษเหลก

3.ถงขยะ สนาเงน คอ ถงขยะทไมสามารถนากลบมาใชได เชน โฟม ถงขนม พลาสตก

4.ถงขยะ สแดง คอ ถงขยะทเปนพษ เชน กระปองส สสเปรย แบตเตอร ยาฆาแมลง และอนๆ ทเปนพษ

การจดการขยะมลฝอยประเภทพลาสตก

• พลาสตก การรไซเคลทาไดหลายทาง ขนอยกบชนดของพลาสตกท

นามารไซเคลและวตถประสงคของการนาวตถดบจากการรไซเคล

ไปทาผลตภณฑใหมตอไป

High Density Poly Ethylene

• กระบวนการรไซเคล HDPE จะเปนแบบงาย ๆ เศษ HDPE

จะถกตดบดจนเปนเกลดเลก ๆ ขนาดประมาณ 1 ซม. นาเขาส

กระบวนการลาง ซงจะหมนใหเศษ HDPE ลอยขนผวนา แยกสง

สกปรกทจมนาออกไป จากนนนาไปอบความรอน บางโรงงานทม

อปกรณสามารถเตมส และหลอมเปนเมดเหมอนของใหมได

ผลตภณฑทนยมทาจากพลาสตกรไซเคลนไดแก ทอพลาสตก

แจกนดอกไม ถงขยะ ขวดทไมใชใสอาหาร

Low Density Poly Ethylene

• กระบวนการรไซเคล LDPE กเหมอนกบ HDPE ยกเวนแต

จะตองใชเครองตดบดทสามารถใชกบแผนพลาสตกบางและนม

ของ LDPE ได เศษ LDPE ทลางสะอาดแลวอาจจะถก

นาไปใชโดยตรงหรอหลอมเปนเมด(repelletized) เพอ

ขายตอ ไดแก ถงใสขยะ ทอ แผนพลาสตกใชในการเกษตร

Poly Ethylene Terepthalate

• การรไซเคล PET กคลายกบ LDPE และ HDPE ขนแรก

ขวด PETทมสจะถกแยกไวตางหาก ตอมาเปนกระบวนการตด

บด แลวทาความสะอาด ทแตกตางออกไปคอ PET จมนา แตฝา

ขวดและฉลากพลาสตกลอยนา จากนนเปนการอบแหงแลวทาเปน

เมด PET ทไดจากการรไซเคล

กระดาษ

• ในการรไซเคลกระดาษ เมอกระดาษผานกระบวนการรไซเคล เยอกระดาษจะสนลงเรอย

ๆ ดงนนในการผลตกระดาษทางโรงงานรไซเคลจาเปนตองเตมเยอใหมลงไปดวย เพอเพม

ความแขงแรงใหกบกระดาษรไซเคลทผลตออกมา จงสามารถทาไดสงสด 4-6 ครงเทานน

• การรบซอกระดาษของรานรบซอเพอนาไปรไซเคลนน จะแบงกระดาษออกเปนประเภท

ไดแก กระดาษปอนดขาว-ดา กระดาษแขงสนาตาล กระดาษหนงสอเลม กระดาษสมด

กระดาษหนงสอพมพและกระดาษคอมพวเตอร กระดาษแตละประเภทจะมราคาซอ-ขาย

ไมเทากน ขนกบชนดและคณภาพ โดยกระดาษคอมพวเตอร กระดาษขาวดาและกระดาษ

สมด จะมราคาแพง สวนกระดาษกลองสนาตาล กระดาษหนงสอพมพ จะมราคาถกกวา

• กระดาษสานกงานหรอกระดาษปอนดขาวทมาจากเยอใหม ปจจบนไดมการนากลบไปร

ไซเคล โดยผานกระบวนการกาจดหมก และฟอกใหขาวสะอาด ผลตเปนกระดาษทชชทม

เนอสชมพ

• การผลตกระดาษ 1 ตนตองตดตนไมถง 17 ตน และใชพลงงานในการผลตถง 4,100 กโลวตต ซงพอเพยงตอการใชกระแสไฟฟาในบานขนาดกลางถง 6 เดอน

แกว

• กระบวนการนาเศษแกวมารไซเคล เรมจากการแยกเศษแกวออกเปนกลม

ตามสทใสลงไป ใสนายากดสแกว แลวลางใหสะอาด นาสงโรงงานผลต

ขวดแกวแลวหลอมใหม

• แกวเปนวสดชนดเดยวทสามารถนามารไซเคลได 100 % โดยคณสมบตท

ไดไมเปลยนแปลง

• การรไซเคลขวดแกว 1 ใบ สามารถลดการใชพลงงานเทากบ

• การเปดหลอดไฟขนาด 100 วตต เปนเวลาเกอบ 1 ชม.

• การเปดโทรทศนเปนเวลา 20 นาท

• การเปดคอมพวเตอรเปนเวลา 25 นาท

โลหะ

• อะลมเนยม พวกกระปองจะถกบดเปนชนเลก ๆ แลวหลอมเปนแทงแขง แลว

จะถกรดเพอสงตอไปยงโรงงานผลตกระปองอะลมเนยม

• เหลก เศษเหลกเปนวตถดบทมราคาตา มคณภาพการใชงานสง ในภาคการ

ผลตทใชพลงงานตา ถาเปนเหลกทตองนามาถลงตองใชพลงงานความรอนท

สงกวาและมขนตอนในการสกดเหลกคอนขางยงยาก

• โลหะอน ๆ เชน ทองแดง ทองเหลอง สแตนเลส เปนโลหะในหมวดทมราคา

สง

Hazardous waste• ของเสยอนตราย หมายถง ของเสยใด ๆ ทมองคประกอบ หรอ

ปนเปอนวตถอนตรายชนดตาง ๆ ไดแก วตถไวไฟ วตถระเบด วตถ

ออกซไดซ วตถมพษ วตถททาใหเกดโรค วตถททาใหเกดการ

เปลยนแปลงทางพนธกรรม วตถกมมนตรงส วตถกดกรอน วตถท

กอใหเกดความระคายเคอง วตถอยางอนไมวาจะเปนเคมภณฑ หรอ

สงอนใดททาใหเกดอนตรายแกบคคล สตว พช ทรพยสน หรอ

สงแวดลอม

วธจาแนกของเสยอนตราย

1. การจาแนกตามสมบต (characteristic) ม 7 ประเภท

1.1 สมบตไวไฟ เชน ตะกอนนามน

1.2 สมบตกดกรอน เชน นายาฟอกขาว นายาขดพน

1.3 สมบตทเกดปฎกรยาระเบดไดงาย เมอสมผสกบนาหรออากาศ ไดแกสารเคมทเสอมสภาพ

1.4 สมบตเปนพษ เชน สารฆาแมลง สารปราบศตรพช

1.5 สมบตทถกชะลางได เปนสารทไมใชแลว นามาสกดเหลอวตถมพษมากกวามาตรฐาน เชน ตะกว

1.6 สมบตทาใหเกดโรค เชน เชอไวรส แบคทเรย

1.7 สมบตเปนสารกมมนตรงส เปนวตถทไมใชประโยชนแลว

วธจาแนกของเสยอนตราย

2. การจาแนกตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม

2.1 บญชรายชอของเสยเคมวตถ (chemical wastes)

2.2 บญชรายชอสงปฎกลหรอวสดทไมใชแลว

แหลงทมาของของเสยอนตราย

• จะมความแตกตางกนในแตละพนทขนกบการกาหนดลกษณะการ

ใชทดนในแตละทองท

1. โรงงานอตสาหกรรม การจดการของเสยอนตรายในทกประเภทท

กอใหเกดของเสยเคมวตถตามบญช ข ไดแก กลมโรงงานทมของ

เสยในประเภทเหลานใหมปรมาณไมเกนทระบไว

1.1 กากทเกดจากการดาเนนการกาจดของเสยทาง

อตสาหกรรม

1.2 ของเสยจากอตสาหกรรมการผลต หรอการใชสารเคมใน

การรกษาเนอไม

แหลงทมาของของเสยอนตราย

1.3 ของเสยจากการผลต หรอการใชตวทาละลายทเปน

สารอนทรย

1.4 นามนหลอลนทใชแลว

1.5 นาเสยนามนเตาทมสภาพไมเหมาะสมสาหรบการใชงาน

ตามวตถประสงคเดม

1.6 นาเสยผสมระหวางนามนและนา หรอไฮโดรคารบอนและ

นาทอยในรปของอมลชน

1.7 ของเสยทเปนวสดและสงของซงมหรอปนเปอนดวยสาร

ประเภทโพลคลอรเนตเตดไบฟนล

แหลงทมาของของเสยอนตราย

1.8 ของเสยประเภทกากนามนดบทเกดจากโรงกลนน ามน

กระบวนการกลนและการดาเนนการดวยวธไพโรไลตก

1.9 ของเสยจากกระบวนการผลต การผสม หรอการใชหมก ส

ยอม สน ามน หรอนามนขดเงา

1.10 ของเสยจากกระบวนการผลต การผสม หรอการใชเรซน

ลาเทกซ หรอผลตภณฑประเภทกาว

1.11 ของเสยจากกระบวนการผลต การผสม หรอการใช

สารเคมทเกยวของกบการถายภาพและวสดในการลางอดภาพ

แหลงทมาของของเสยอนตราย

1.12 ของเสยทเปนผลมาจากการเตรยมผวหนาโลหะหรอ

พลาสตก

1.13 ของเสยทมองคประกอบของโลหะคารบอนล

2. เกษตรกรรม จากการใชปย ยาฆาแมลง และยาฆาวชพช ควบคม

การแพรกระจายทาไดยาก แตการควบคมในปจจบนทาโดย ควบคม

การนาเขาสารเคมทใชในการเกษตรทมอนตรายรายแรง ซงกอง

วตถมพษเปนหนวยงานทควบคมดแล

แหลงทมาของของเสยอนตราย

3. ชมชน ปรมาณของเสยอนตรายขนกบความเจรญทางเศรษฐกจ

ในพนททมความเจรญทางเศรษฐกจสงจะมปรมาณของเสยเพมมาก

ขนตามลาดบ

4. สถานพยาบาล ไดแก มลฝอยทตดเชอ ปรมาณของเสยประเภทน

ขนกบความเจรญทางดานสาธารณสข และจานวนประชากร

แหลงทมาของของเสยอนตราย

5. หองปฎบตการจากมหาวทยาลย สถาบนวจย และหนวยงานวจยตาง

ๆ ของเสยมความหลากหลายขนกบงานวจย ปจจบนมการแยก

ประเภทการจดเกบของเสยและบาบดในเบองตนกอนระบายลงส

แหลงนา

6. กากกมมนตรงส ไดแก ของเสยใด ๆ ทประกอบหรอปนเปอน

กมมนตรงส

เทคโนโลยการจดการของเสย

• เทคโนโลยสะอาด (clean technology) คอ การ

พฒนาการเปลยนแปลงปรบปรงกระบวนการผลต การบรการ และ

การบรโภค โดยกอใหเกดผลกระทบหรอความเสยง อนเกดขนตอ

มนษยและสงแวดลอมนอยทสด และตองมความคมคาทาง

เศรษฐศาสตร โดยการลดมลพษทแหลงกาเนด การใชซ า การนา

กลบมาใชใหม โดยไดรบความรวมมอจากทกคนในองคกร บาน

และชมชน

หลกการของเทคโนโลยสะอาด

• คอ การลดมลพษทแหลงกาเนดโดยการใชวตถดบ นา พลงงาน

อยางมประสทธภาพ เพอขจดปญหาการสญเสย หากมของเสย

เกดขนตองพยายามนาของเสยกลบมาใชซ าหรอใชใหม เพอใหม

ของเสยทตองบาบดหรอนาไปฝงกลบใหเหลอนอยทสด หรอไมม

เลย

การจดการของเสย

1. จากโรงงานอตสาหกรรม

- โรงงานตองปรบคณภาพของเสยโดยรวม

- โรงงานประกอบกจการเกยวกบการคดแยก หรอฝงกลบ

ปฎกล หรอวสดทไมใชแลว

- โรงงานประกอบกจการเกยวกบผลตภณฑอตสาหกรรมทไม

ใชแลว หรอของเสยจากโรงงานมาผลตเปนวสดดบหรอผลตภณฑ

การจดการของเสย

2. จากหองปฎบตการ

- ลดปรมาณวสดทใช

- การหาสารทดแทนสารเสยงอนตราย

- การนาของเสยทเกดขนมาใชซ า

การกาจดของเสยอนตราย

• การกาจดทถกสขาภบาลม 4 วธ

1. ใชกระบวนการทางฟสกส-เคม (physical-chemical process) มวตถประสงคเพอ

- เปลยนรปของเสยอนตรายใหอยในรปไมเปนอนตราย

- ปลอดภยและสะดวกในการเคลอนยาย

- ลดการปนเปอนในสภาพทฝงกลบ

การทาใหเปนของแขงโดยผสมกบซเมนต เพอจบของเสยอนตรายเอาไวในกอนซเมนต หรอทาลายฤทธของเสยอนตราย เชน ยาฆาแมลงใหใชปนขาวทาลายฤทธกอนนาตะกอนเกลอทไดไปฝง

การกาจดของเสยอนตราย

2. การเผา (incineration) ใชเมอการทาลายฤทธไมสามารถ

กาจดของเสยอนตรายบางชนดได เชน สสงเคราะห ยา สารทา

ละลาย มกใชการเผาทความรอน 800-1400 องศาเซลเซยส เผาจน

เปนเถา แตการเผาตองมอปกรณควบคมกาซพษทเกดจากการเผา

ไหม เพอปองกนปญหามลพษทางอากาศ ทาใหเครองเผามราคาท

สง

การกาจดของเสยอนตราย

3. การฝงกลบอยางปลอดภย (engineering secure landfill) การฝงกลบขยะอนตรายกบการฝงกลบขยะทวไป มแตกตางคอ

- ตองมการบพนดวยแผนพลาสตกชนด High density polyethylene (HDP) หนา 2 ชน เมอฝงของเสยอนตรายแลว

ตองปดคลมดวยวสดกนซมอกครงกอนปดทบดวยดน และตองมระบบ

ตรวจสอบคณภาพนาใตดนบรเวณทฝงกลบดวย วธนมประสทธภาพสง

ตวอยาง ฝงกากของเสยอนตรายจากทาเรอคลองเตยไวทกาญจนบร

การกาจดของเสยอนตราย

4. การใชวธทางชววทยา (biological process) โดย

จลนทรยบางชนดยอยสลายของเสยอนตรายไดในสภาวะท

เหมาะสม เชน สวเดนมการบาบดดนทปนเปอนสารอนตราย

เกณฑการคดเลอกสถานทตงศนยกาจดของเสยอนตราย

•อยหางจากทางหลวงแผนดนและทางหลวงจงหวดไมนอยกวา 100 เมตร แตไมเกน 10 กโลเมตร

•อยหางจากชมชนเมอง อาเภอ ตาบล หมบาน และแหลงพกอาศยไมนอยกวา 3 กโลเมตร

•อยหางจากแมนาลาคลอง และแหลงนาตางๆ ไมนอยกวา 300 เมตร และไมอยในบรเวณพนทตน

นาลาธาร

•อยเหนอระดบนาใตดนไมนอยกวา 1.5 เมตร

•ไมอยในพนททมนาทวมหรออยในบรเวณทมสภาพดนทมน าซมผานไดงาย

•ไมอยในพนทสาคญทางศาสนา และพนทอนรกษ เชน อทยานประวตศาสตร ปาสงวนแหงชาต

ปาชายเลน

•ไมอยในพนททมการทาเหมองแร หรอหางจากพนททมแผนดนเลอนมากกวา 100 เมตร

ศนยกาจดของเสยอนตราย ปลอดภยไรมลพษ

เมอคดเลอกพนททเหมาะสมไดแลว จะตองทาการออกแบบศนย

กาจดของเสยอนตราย โดยคานงถงความปลอดภยตอสขภาพอนามย

ของประชาชนและการรกษาคณภาพสงแวดลอมเปนหลก โดยศนย

กาจดของเสยอนตรายจะมสวนประกอบหลกไดแก

•ระบบปรบเสถยร

•เตาเผาของเสยอนตราย

•เตาเผาขยะตดเชอ

•ระบบฝงกลบอยางปลอดภย

ศนยกาจดของเสยอนตรายจะลดปรมาณของเสยอนตรายททงรวมกบ

ขยะมลฝอยทวไป จงทาใหการปนเปอนของสารพษในสงแวดลอม

ลดลง สงผลใหประชาชนมสขภาพอนามยทด